Memoires 1981-1982 Willem Oltmans bron Willem Oltmans, Memoires 1981-1982. Papieren Tijger, [Breda] 2013 Zie voor verantwoording: http://www.dbnl.org/tekst/oltm003memo32_01/colofon.php © 2015 dbnl / erven Willem Oltmans 7 Inleiding Voor Willem was seks altijd een soort hobby of een speelding totdat hij de 21-jarige, blonde Nederlander Eduard Voorbach ontmoette. Willems wereld stond in een klap op zijn kop. Helaas bracht deze relatie hem vreugde, noch rust. Willem was 56 en Eduard 21. En geheel volgens zijn karakter probeerde Willem Eduard meteen te bezitten. Daar ging het dan ook fout. Op 24 november 1981 noteert Willem: ‘Het heeft natuurlijk fundamenteel te maken met een diep, diep verlangen om een persoon voor mezelf te hebben, inclusief het complete seksuele beleven. Ga er maar aan staan. Eigenlijk, al ben ik 56 jaar, heb ik me nog nooit echt helemaal, ook seksueel, bij iemand laten gaan, ook niet bij Peter en zelfs niet bij Eduard. Wat ik nu met Eduard beleef is van een vitaal en cruciaal belang, ook met het oog op de jaren die nog komen. Het wordt tijd een vaste relatie aan te gaan. Ik ben klaar om iedereen en alles te laten vallen - behalve Peter en met deze jongen totaal in zee te gaan.’ Willem geeft hier zijn gevoelens duidelijk weer, en helder is hoezeer hij leed aan zijn eenzaamheid, aan zichzelf. In mijn persoonlijk archief uit die tijd vind ik in brieven aan mij hartverscheurende fragmenten, bijvoorbeeld in een brief die hij schreef uit het YMCA in Boston op 7 december: ‘I don't eat, sleep little en am totally miserable. I cry often each day. Ben dus helemaal van slag. I am unable to describe mijn sadness over dit alles. But rarely did I feel so desolate and lonely. I see no-one, I talk to no-one, I am in my room at the YMCA and shuttle by cab back and forth to the hospital and this will go on 4 or 5 more days. And then?’ Misschien was alles te veel voor Willem. Hij had iets van liefde gevonden, maar het was helaas weg voordat hij het woord ‘liefde’ goed kon begrijpen. Albert Camus, schijnt ooit gezegd te hebben: ga altijd te ver, want daar vind je de waarheid. Willem Oltmans ging te ver. Maar heeft hij de waarheid gevonden? Dat laat ik over aan u, lieve lezer. Peter van de Wouw, Amsterdam februari 2013 Willem Oltmans, Memoires 1981-1982 9 Los Altos Hills 28 augustus 1981 Luchthaven Los Angeles Het is 06:30 uur in Tilburg. Peter is jarig. Hij is 36 jaar geworden vandaag. Ik moet overstappen naar San Francisco. Marlise Simons geeft in een voortreffelijke reportage aan, dat niet El Salvador een testcase voor de regering Reagan vormt, maar Guatemala. In El Salvador heeft onze grote bondgenoot ‘raw anti-Communism’ weten te maskeren door de regerende junta voortdurend te wijzen op hun verplichtingen sociale hervormingen en democratie door te voeren. ‘In Guatemala the terror is institutionalized,’ aldus Simons. De onderdrukking met behulp van rechtse doodseskaders heeft al 3.000 slachtoffers geëist en brengt het land tot burgeroorlog. Jeane Kirkpatrick, Reagans ambassadrice bij de VN, heeft gezegd dat ‘moderately repressive’ bondgenoten de steun van Washington verdienen. Daar hoort Suharto dan ook al zestien jaar bij, alleen zullen weinige Indonesiërs verheugd zijn met de term ‘moderately repressive’. Reagan steunt rechtse terreur voor zover hij de CIA en de inlichtingendiensten niet machtigt er een schepje bovenop te doen. Wat ook prima van pas komt, is het verkondigen dat rechts-extremisme nodig is om het communistische gevaar te keren. In de optiek van Washington is recht-extremisme in orde, links verzet tegen fascistische junta's is uit den boze. De uiteindelijke status-quo zal wel ergens in het midden liggen. Een oud-CIA-baas, belast met het rekruteren van in de VS en bij de VN gestationeerde sovjetdiplomaten, schreef The KGB: The Eyes of Russia.1 Mijn oude bekende David Wise publiceerde een gedetailleerd verslag in The New York Times,2 een zoveelste misselijkmakend verhaal over waar de ‘cloak and dagger boys’, onder dekking van het Witte Huis en de top in Washington, al jaren mee bezig zijn. Rositzke onderstreept dat Ronald Reagan ‘unleashed the CIA to increase its overt activities’. De parallel tussen de CIA en de KGB zou zijn dat beide moord-en-doodslagorganisaties een af- 1 Harry Rositzke, The KGB: The eyes of Russia, Doubleday, New York, 1981. 2 The New York Times, 25 augustus 1981. Willem Oltmans, Memoires 1981-1982 10 deling ‘Executive Action’ hebben, die moordaanslagen en liquidaties ‘regelen’. In 1961 kreeg de CIA zo'n ‘hit squad department’ bij de opening van het nieuwe gebouw in Langley, Virginia. Tezelfdertijd ging ook de afdeling die voor de KGB in het buitenland opereert in een nieuw gebouw in Moskou zitten. Dan schrijft Wise: ‘There are differences of course. The KGB is clearly an instrument of a totalitarian (not merely authoritarian) government, and is used not only for espionage and covert action but also for internal control of the Soviet people. The CIA serves a democratic society, even if it periodically forgets that.’ Wat een klinkklare onzin! De CIA is even misdadig als de KGB, zo niet misdadiger, want de CIA doet alsof ze binnen een democratische geordende systeem opereert. Zelfs een professionele smeerlap als Rositzke zegt dat ‘the KGB's assassins (unlike the CIA's) have not gone after political leaders of other countries and have not targeted anyone abroad since 1962.’ Een ander verschil tussen de KGB en CIA zou zijn dat de KGB ook gebruikt wordt voor interne controle op het sovjetvolk. Alsof de CIA dit niet zou doen. Die liquideren, liefst met inschakeling van de maffia, zowel in binnen- als buitenland politici en mensen die hen niet bevallen. Ik overnachtte in een Club Bath bij het treinstation. Ik kwam vrijwel direct in de gangbang-kamer terecht. Na met allerlei kerels contacten te hebben gehad, ontmoette ik een latino, café-au-lait-achtig, met een zalig lijf. Hij bood me een marihuanasigaretje aan en liquid poppers, die ik nooit gebruik. Na veel gerotzooi ging hij op zijn buik liggen en I screwed him. Het was zalig. Onmiddellijk hierna keerde ik naar mijn cabine terug en probeerde te slapen, wat door de wanstaltige muziek over de intercom niet eenvoudig was. Ik sliep tweeënhalf uur en stortte me weer in het gewoel onder de boys. Ik begrijp niet dat sommige jongens zo compleet pikgericht zijn, dat als ze mijn Wiwimacher ontdekken, ze niet meer te stoppen zijn. Een andere jongen stopte mijn pik in zijn achterste, maar afgezien van dat ik die toer al had gemaakt, aarzelde ik opnieuw. Ik ben ontzettend bang weer iets op te lopen, zoals dat vroeger herhaaldelijk het geval is geweest. Aan de andere kant, als je ziet wat er zich tijdens zo'n nacht afspeelt aan sucking and screwing onder enorme aantallen jongens, wat werkelijk levensgevaarlijk is, dan zou de hele meute geslachtsziekten moeten oplopen. Dan zou eigenlijk niemand meer wilde seks kunnen bedrijven. Wat me trouwens erg opviel, was dat er tijdens zo'n nachtelijke ragpartij eigenlijk geen oudere mannen te vinden zijn. Ik was Willem Oltmans, Memoires 1981-1982 11 zo ongeveer de enige man van 56 jaar. Daarbij is het kaliber lijven dat hier rondloopt gewoon ongelooflijk. Het lijkt wel of ze allemaal dagelijks naar een sportzaal gaan om hun spieren op te fokken. Het is wel lekker. Geen enkele vergelijking met de keuze die er is in Thermos in Amsterdam. 29 augustus 1981 Park Hyatt, San Francisco Er staat een afschuwelijk verhaal in The New York Times over een nieuwe dodelijke ziekte.3 Het zijn er zelfs twee. Honderd homo's hebben volgens het Center for Disease Control in Atlanta deze ziekten opgelopen en de helft is er inmiddels aan overleden. Wat kan dat nu weer zijn? Er wordt gesproken over 26 gevallen van Kaposi sarcoma, een zeldzame vorm van huidkanker, en vijftien gevallen van pneumocystis, een vorm van longontsteking. Intussen lopen de gevallen van beide ziekten verder op. De meeste slachtoffers sterven er aan. Na gisterenavond schrik ik hiervan. Waarom geniet ik toch altijd zo intens van San Francisco? Nikita Khrushchev noemde het indertijd zijn favoriete Amerikaanse stad. Ga naar Palo Alto om William Kellogg4 te ontmoeten. Ik wil het boek van Philip Handler met hem doorspreken want hij heeft het inmiddels ook gelezen. Hij had Handler eens ontmoet ‘and I think we came to the mutual conclusion that it was not worthwhile to enlarge our relationship’. Zoals altijd zette hij in weloverwogen zinnen zijn kritiek uiteen. Hij beschouwde ons boek nog teveel als ‘een dansje’ tussen twee heren waarbij ‘Handler is pontificating as former president of the National Academy of Sciences’. Hij gaf materiaal en artikelen mee om te lezen en mogelijk aanvullende vragen te kunnen stellen aan Handler. Hij had gehoord dat het slecht ging met mijn vriend. Hij adviseerde me zelfs het hele project te laten varen. ‘Otherwise you will be accused of having rushed into a book at a time that Handler was losing his mind.’ Hoe kom je er op? Hij is ziek, maar geestelijk is hij in perfecte conditie. San Francisco - Vancouver Bill Kellogg gaf me onder meer een artikel van Wolfgang 3 Over AIDS en het HIV-virus was op dat moment nog niets bekend. 4 Hij is verbonden aan het Science Department van Lockheed. Hij is een vriend van me sinds de jaren zestig. Willem Oltmans, Memoires 1981-1982 12 Panofsky, SCIENCE, TECHNOLOGY AND THE ARMS RACE.5 ‘Instead the nuclear arms race is driven by the perception of nuclear weapons as symbols of power rather than by physical realities,’ schrijft Panofsky.