LEKË 30 VITI III - NR. 291 - E DIEL - 08-12-2013

“RILINDASI” ɽ FAQE 17-24 STUDENTI I DHJETORIT DIPLOMACIA ɽ Faqe 5 At Zef Pllumi për reformat Ja ngjarjet e vitit 1990. Si u spostuan Kuriozitete mbi veprimtarët kryesorë. Azem Hajdari himnet “alternative” të shtetit shqiptarp shërbente më shumë Martir, se Pishtar MYFTAR GJANA: Shtyhet mandati i ambasadorit MARRËVESHJAARRËVESHJA ɽ FAQE 8 , BERISHA AGJENT Arvizu, s’takon Shqipëriahqipëria përpë herë të parë Berishën me Europolin I “KATOVICES” e BE-së Humor politik

APELI ɽ FAQE 15 NGA ARBEN DUKA E sëmura 3 vjeç me SIDA, gjyshja kërkon Ç’iaÇ thoshte ndihmë shtetit bilbili..b

(Pjesa(Pj e tretë) ɽ FAQE 7 LEGALIZIMI Ç’poÇ ia thotë bilbili, Rama: zogzo me zë të butë, vajtiv puna jonë, ALUIZNI, hiqh e mos këput!... praktikisht ɽ Vijon në faqen 14 në gjendje bashkë me rubrikën “VIP-a dhe Rripa” falimenti KKoment

NGA NIKOLLA SUDAR*)

“Olldashi nuk duhej ta ShijakuS dhe KORÇË ɽ FAQE 9 pranonte garën në PD” problematikap Arrestohen akutea e tij bankierët, Lulzim Basha? Një ”yll” që do milionamiliona vjetvjet të shkëlqejë.shkëlqejë. hijaku, ky qytet i vogël por vodhën 2.8 Ka ardhur koha për arrestime VIP-ash për korrupsion me histori të madhe (mjafton Stë kujtojmë thënien-lapidar milionë euro ɽ NE FAQE 2-3 të kreshnikut të maleve Bajram Curri:... ɽ vijon në faqen 12

NDËRTIMET PA LEJE ɽ FAQE 6 Pallati i Bashës bosh, Tahiri në Vlorë Gati “goditja” tjetër nga bashkia në hyrje të Durrësit

Cyan magenta yellow black 2 Politikë E shtunë, 7 dhjetor 2013

DREJTUESI Studentor jep detaje për lindjen DHJETORI ‘90 e pluralizmit, “të dërguarit’ me pardesy të bardha që shpallën komisionin nismëtar të PD: Dhe ish-gjimnazistët, tani bëjnë si dhjetoristë Gjana: “Katovica” e Alia bënë Berishën kreun e PD “Meksi prishi skemën e të dërguarve të Ramiz Alisë”

JAKIN MARENA grup studentësh mes të cilëve Kujtim TIRANE Allaraj, Dritan Çuni, Hajredin Muja kemi shkuar me nxitim atje dhe jemi NË FOTO: përfshirë në protestat e studentëve, Azem Hajdari, ë një intervistë për ku kemi takuar studentët më aktivë që Sali Berisha gazetën “Shqiptarja. ishin përkatësisht edhe organizatorët e dhe Gramoz com”, njëri ndër ud- fakulteteve përkatëse si Shinasi Rama, Pashko në hëheqësit e Lëvizjes Stu- Tefalin Malshyti, Bardhyl Ukcama, dhjetor 1990 dentore të 8 Dhjetorit Arben Lika, Ilir Dizdari, Spiro Cura, N1990, Myftar Gjana tregon detaje të Arben Sula, Arben Broci, Ndue Lugja, zhvillimeve të këtyre ditëve historike Niko Kaciroti, Akli Fundo, Alban Bala, që sollën pluralizmin politik në Sh- Shpend Dishnica, Azem Hajdari, Pal qipëri dhe shembjen e diktaturës Serreqi etj. Këto emra, pa marrë para- imin e deklarimit të pluralizmit komuniste më të egër në Evropën sysh kontributin që dhanë për partinë dhe krijimit të PD ai tha se do Lindore. Ai thotë se personazhe të demokratike që e themeluan vetë në të mbetej një mik i mirë i PD. Si politikës së sotme megjithëse kanë vitet 1990-1992, aktualisht janë jashtë ndodhi që ai u gjend në komi- qënë gjimnazistë kërkojnë që të quajnë formacioneve politike që janë në Sh- sionin nismëtar? veten studentë të dhjetorit, ndërsa nuk qipëri për arsye të zhgënjimit që patën që Është e vërtetë pjesërisht kjo që mungon të shprehet se lëvizja studen- në ¿ llim me uzurpuesit e lëvizjes thoni ju. Ai ka qenë afër stu- tore u sendërtua si maternitet politik i së tyre me mjete jo politike. dentëve që në ditën e dytë të lirisë dhe i lindjes së pluripartitizmit. Disa prej tyre u larguan në shpërthimit të lëvizjes stu- Ai rendit të gjithë studentët e dhjetorit, emigracion të gjatë, ku je- dentore, jo për të mbetur duke deklaruar se asnjë prej tyre nuk tojnë në mënyrë dinjitoze mik i mirë i PD-së, por është në PD, që u themelua prej tyre si qytetarë të lirë, pjesa për të marrë frenat e saj, dhe që frenat i morën të dërguarit e më e madhe e tyre jeton siç edhe ndodhi më vonë Ramiz Alisë, apo “pardesytë e bardha” dhe punon në Shqipëri, pas dy muajsh. Nuk mund siç i cilëson ai, me të cilëve dhe Beri- e zhgënjyer nga politika ta ndalonim. Studentët që sha. Ai thotë se Azem Hajdari lideri e pashpresë e tranzicionit ishin në krye të lëvizjes stu- i dhjetorit u mënjanua dy muaj pas “Këto vite të historinë moderne politike shqiptare. të pafund. dentore nuk kishin mundësi themelimit të PD nga grupet rivale Për këtë shkak shumica e njerëzve që praktike të udhëhiqnin poli- në PD dhe ata që kishin ende teserën tranzicionit janë marrë me politikë këto vite të Është folur shumë për dile- tikisht opozitën kundër një regjimi e PPSH në xhep. Ku sipas tij Azemi kanë dashur tranzicionit kanë dashur me çdo kusht mat mes krijimit të një partie barbar. Ata e mposhtën atë regjim për është përjashtuar disa herë nga grupi, të jenë pjesë e protagonizmit të saj, studentore dhe PD. Pse Berisha tre ditë, por ishin të përgatitur në kushte forumet pasi kërkonte një PD të lirë me çdo kusht ose më së paku pjesëmarrës ¿ zik i saj. ishte për një parti studentore, duke paqësore për te ngritur sistemin e ri, i por që ishte kthyer në repart ushta- të jenë pjesë e Nuk është e çuditshme që personazhe deklaruar mbështetjen nga jashtë? cili kur vjen në mënyrë paqësore ka një rak. Ndërsa fundi i drejtimit të të PD të sotëm të politikës, edhe pse kanë Ka pasur dilema të mëdha ato ditë. lloj tranzicioni dhe ndërrimi elitash të të nga Aleksandër Meksi për 24 orë dhe protagonizmit qenë në vitin 1990 gjimnazistë, kanë Meqenëse studentëve iu bashkuan njëjtit lloj, siç edhe ndodhi. ardhja në krye e Sali Berishës u bë për të dhjetorit, ose dëshirë ta venë në dukje këtë fakt. Por ditën e tretë edhe disa pedagogë në shkak se ai prishi skemën e të dër- më së paku ende nuk janë kryer studime të mirë¿ llta moshë të re, u mendua që partia e parë Cili ishte roli i Azem Hajdarit, guarve të Katovicës dhe me presionin historiko-shkencore për këtë lëvizje. opozitare të quhej partia e studentëve dhe cili ishte konflikti që solli politik të Ramz Alisë. Teksa cilëson pjesëmarrës I vetmi studim është ai i Prof. Shinasi dhe intelektualëve të rinj. Pas shpalljes mënjanimin e tij gjashtë muaj Bashën një “yll” në ngjtije në PD por ¿ zik i saj. Ramës tek libri “Probleme shqiptare”, së detyruar të pluralizmit politik nga në vonë nga drejtimi i grupit ni- që do vite dritë të ndriçojë dhe se me ndërsa pjesa tjetër e shkrimeve për këtë she¿ i regjimit komunist Ramiz Alia, smëtar të PD? të PD nuk vjen në pushtet, ai thotë se S’është e temë është në formë artikujsh gazetash, intelektualët e vetafruar tek studentët Azem Hajdari ka rolin kryesor, Berisha duhet ta drejtojë vetë partinë. çuditshme që kujtimesh të njerëzve pjesëmarrës. Sipas si dhe ata të “dërguarit” me pardesy të madje më heroikun në atë histori, Në lidhje me kërkesën e PE për futjen meje, lëvizja studentore shqiptare e bardha u mblodhën dhe shpallën një sepse u vetëshpall lider i asaj lëvizje në burg të zyrtarëve të lartë, Gjana personazhe të Dhjetorit 1990 ka qenë një lëvizje krye- Komision Nismëtar të PD-së, ku sa për me gjithëpranim nga studentët më thotë se Prokuroria Përgjithshme sotëm politikë, sisht e studentëve-konviktorë të Tiranës, të ruajtur fasadën para mbështetësve aktivë. Fati ndihmon guximtarët në duhet të veprojë dhe me kryesisht. dhe pse kanë të cilët në kushtet e një lirie relative të rrethana të veçanta, banimit dhe shkollimit së bashku, larg kur duhen marrë Zoti Gjana, është përvjetori i 8 qenë më ‘90 tutelës së familjeve të tyre, disi të veçuar SKEMA E RAMIZ ALISË vendime. Për sak- dhjetorit, ditës së rinisë, ku nisi gjimnazistë, nga presioni propagandistik i regjimit “Meksi prishi një skemë të të dërguarve të tësi, Azemi u mën- lëvizja studentore dhe rruga e arriti ato rezultate, ku kryetriumf ishte Katovicës në Kryesinë e PD-së dhe në ato janua nga drejtimi pluralizmit shqiptar që solli dhe kanë dëshirë ta pluralizmi politik. Kështu qyteti i stu- i grupit nismëtar rrëzimin e diktaturës komuniste. venë në dukje dentit dhe lëvizja studentore shqiptare vështirësi që ishte, me refuzimin e studentëve të PD-së vetëm dy Si e përjetoni këtë datë? këtë fakt”. (LSSh) u sendërtua si maternitet politik që po bëheshin gati për të vdekur në grevë muaj pas shpalljes së Lëvizja studentore shqiptare kishte i lirisë dhe i lindjes së pluripartitizmit. pas tri ditësh dhe me presionin politik të Ramiz PD-së më 14 Shkurt disa ngjarje të mëparshme që e nxitën Kjo është një datë e madhe dhe kam të vitit 1991, katër dhe i dhanë atë formë: Lëvizja e Marsit Myftar Gjana qenë me fat që isha në kohën e duhur, Alisë ai u dorëzuar si humbës” ditë para grevës së të vitit 1989 në Kosovë e udhëhequr Student i në vendin e duhur: student i vitit të urisë së studentëve nga Rugova, Rënia e Murit të Berlinit Dhjetorit ‘90 pestë të Universitetit të Tiranës në për heqjen e emrit të dhe revolucionet e kadifenjta të Eu- Fakultetin e Inxhinierisë së Ndërtimit. të kësaj lëvizje të madhe politike zg- Enver Hoxhës nga UT-ja. Ai nuk pati ropës lindore, më pas tentativa për jodhën si Kryetar të këtij komisioni një konÀ ikt thelbësor, por heqja e tij rrëzimin e monumentit të Stalinit në Kush ishin të parët ata të cilët Azem Hajdarin-student konviktor si atëherë ndodhi për dy arsye themelore: Shkodër në shkurt 1990, ngjarjet e am- u bashkuan në këtë lëvizje stu- edhe shtatë studentë të tjerë. Sa për së pari ai u shkëput nga studentët që basadave në Korrik 1990 në Tiranë. Të dentore dhe aktualisht ku janë deklarimet e Berishës, për të ruajtur bënë të mundur evidentimin e tij në gjitha këto, duke përfshirë dhe intran- tani? saktësinë, juve si gazetar mund të veri- krye të PD-së, së dyti intelektualët sigjencën e dështuar e të paarsyeshme Do të À as nga optika ime e kënd- ¿ koni regjistrimet e kohës në median në krye të PD-së ishin në rivalitet për të regjimit të Tiranës krijuan atë zinx- shikimit dhe e përjetimit të atyre e shkruar dhe audiovizive dhe mund pushtet por kishin bashkëpunim për hir ngjarjesh politike që bënë të mun- ditëve historike. Më datën 8 Dhjetor ta pyesni vetë atë. heqjen e Azemit. Nga dy grupet e in- dur formësimin intuitiv dhe inteligjent kemi dëgjuar një oshtimë që vinte telektualëve në Komisionin nismëtar të Lëvizjes Studentore. Data 8 dhjetor nga Qyteti i Studentit tek godinat Berisha nuk ka qenë në theme- të PD-së, pjestarët e njërit prej grupeve përbën datën më të rëndësishme në tona tek Fakulteti i Ndërtimit. Me një lim pasi erdhi vonë, pse në fjal- mbante ende teserën e PPSH-së (ishin E shtunë, 7 dhjetor 2013 Politikë 3

Berisha “Berisha vetëm e drejton në Olldashi mënyrën e tij, por ai realisht “Sokol Olldashi ka duhet dhe ta drejtojë dhe qenë vetëm një rival formal i Lulzim Bashës formalisht atë, pa hipokrizi në garën për kreun e deri sa të riformatohet PD PD. Në këtë kuptim as e ka dobësuar as e ka forcuar PD. Dhjetoristi: Tregoj largimin e Hajdarit nga drejtimi i PD “U përjashtua disa herë nga forumet e PD. Nga Pishtar i Demokracisë e bënë Martir të Demokracisë” anëtarë ose kandidatë të PPSH-së). Unë nuk e njoh nga afër Lulzim tij, por sipas meje ai realisht duhet me reformat dhe aktorët e saj. Është Bashën, por vetëm i kam ndjekur arti- edhe ta drejtojë edhe formalisht atë, pa shumë e vështirë që kjo elitë të kryejë Aleksandër Meksi ka qënë 24 Basha kulimin politik publik. Ai u shfaq disa hipokrizi deri sa të riformatohet PD-ja ato reforma që kërkohen sepse Sh- orë kryetar i PD. Çfarë ndodhi “Basha u shfaq muaj në krye të KOP-it, i prezantuar nga sipas frymës së PPE-së ku është anëtare, qipëria është demokraci hibride, ose që pas dy ditësh në këtë post, ai disa muaj në ish-kryetari i opozitës së asaj kohe si një duke bërë një analizë të plotë 23 vjeçare e deformuar. Nga të tre pushtetet( pa humbi përballë Sali Berishës? krye të KOP yll i ri në ngjitje në politikën e PD-së. të humbjes, duke rikthyer njerëzit llogaritur pushtetin e katërt-median) Si duket Meksi prishi një skemë të i prezantuar Por yjet duhet miliona vite që të shfaqen themelues që nuk kanë shkuar që ekzistojnë në sistemin poli- të dërguarve të Katovicës në Kryesinë e nga ish-kreu në galaktikë, prandaj unë mendoj se majtas, duke bërë zgjedhje në tik formal që kemi, funk- PD-së dhe në ato vështirësi që ishte, me i opozitës së pavarësisht suportit politik që pati në të gjitha strukturat me pa- sionojnë keq vetëm dy refuzimin e studentëve që po bëheshin asaj kohe qeverisjen 8 vjeçare dhe më pas lokale rimin “një anëtar një votë”. pushtete, ai legjislativ gati për të vdekur në grevë pas tri si një yll i ri e ka të vështirë të udhëheqë opozitën Pas këtij procesi që duhet dhe ekzekutiv, ndërsa ditësh (Kam një procesverbal origjinal në ngjitje në e sotme për ta sjellë shpejt në pushtet. ta udhëheqë vetë me sin- pushteti i tretë, pushteti të mbledhjes së Komisionit nismëtar të politikën e PD. qeritet dhe me principe, gjyqësor nuk funksion- atyre ditëve) e me presionin politik të Por yjet duhet Largimi nga jeta për shkak të të deklarojë se nuk do të on pothuajse fare. Pra Ramiz Alisë, një muaj para zgjedhjeve të miliona vite që aksidentit të rëndë automobilistik kandidojë për kryetar të nëse figurativisht tre 22 Marsit 1991, Meksi u dorëzua hum- të shfaqen në i rivalit të Bashës për kreun e PD, PD-së dhe atëherë do të pushtetet i konsiderojmë bës si Hasan Prishtina në vitin 1924 që galaktikë. Sokol Olldashi sa e ka dobësuar mbetej në historinë e PD-së si tre këmbët e karriges së qëndroi vetëm 24 orë kryeministër. PD në zërin ndryshe të saj? një reformator i madh. shtetit, kjo karrige, pra shteti Sokol Olldashi (iu prehtë shpirti në shqiptar, rri i mbështetur në dy Ka pasur përjashtime dhe paqe) ka qenë vetëm një rival formal Si mund të ringrihet PD, kur këmbë gjë që është e pamundur kthime nga PD gjatë tërë këtyre i Lulzim Bashës në garën për kreun e njerëzit aktivë të saj po largohen? objektivisht. Kjo është edhe kërkesa viteve. Mendoni se Pak a shumë, nga kryesore që bën BE-ja për elitën janë realizuar aspira- ato që thashë më politike shqiptare. Pushteti gjyqësor tat e dhjetorit? sipër PD-ja mund të si në perceptimin e publikut, ashtu Ka pasur me qindra ringrihet vetëm kur edhe në raportet e ndërkombëtarëve dorëheqje, vetëpërjash- të kthehet te origjina paraqitet skajshmërisht i korruptuar, time dhe përjashtime e saj, pra kur të bëhet ndërkohë që ai duhet të luftojë si dhe rikthime nga PD- një Parti demokra- krimin e organizuar ashtu edhe kor- ja gjatë 23 viteve. Vetë tike, me vlerat e lirisë rupsionin. Ka një pyetje që ka lidhje Azem Hajdari është për- dhe të bartësve të saj, me një fabul: Ishin mbledhur minjtë jashtuar disa herë nga me shtresa të përcak- e një shtëpie dhe vendosën njëzëri organet drejtuese të PD- tuara të një partie të që t’i varin maçokut të shtëpisë një së, madje i është hequr djathtë europiane, zile në qafë, që të shpëtonin kokën edhe imuniteti, për t’u me fraksione të legjit- e tyre, duke u fshehur nëpër vrima plagosur rëndë dhe më imuara, me parimin sa herë të binte zilja kur lëvizte vonë për t’u ekzekutuar “një anëtar një votë”. maçoku. Miu më i vogël në moshë, para selisë së PD-së. Nga pasi u mor vendimi bëri një pyetje: “Pishtar të Demokracisë” Shqipëria është Kush do t’ia varë maçokut zilen në e shndërruan në “Martir në prag të mar- qafë? Asnjëri nuk doli vullnetar. Sa të Demokracisë”. Ai donte rjes së statusit për shembujt konkretë nuk mendoj diversitet brenda idesë, por të vendit kandi- se kjo vjen as me urrejtje politike, as Partia Demokratike nga dat, ndërkohë që me gjueti shtrigash. Do reformuar një parti antistaliniste, u është kërkuar që urgjentisht sistemi gjyqësor, duke shndërrua për pak vite në për luftën kundër kontrolluar imtësisht dhe me agjenci parti autoritariste dhe mo- korrupsionit dhe ndërkombëtare të gjitha pasuritë nokratike, pa frymë lirie dhe kompromisi Hajdari PD-së. Në këtë kuptim as e ka dobësu- krimit të merret shembulli kroat, e paluajtshme dhe të luajtshme të brenda programit të saj. Asnjëherë pas “Azemi u mënjanua ar as e ka forcuar PD-në. Ai, si rival i cili futi ish-kryeministrin San- gjyqtarëve, prokurorëve dhe poli- viti 1995 lidershipi i saj nuk ka respektuar nga drejtimi i grupit nuk duhet të kishte pranuar të hynte ader në burg për korrupsion. cisë shqiptarë të të gjitha niveleve, statutin dhe frymën e statutit të saj, duke nismëtar të PD vetëm në garë në kushte të pabarabarta, në Raporteri për Shqipërinë në duke kontrolluar llogaritë e tyre e kthyer pak nga pak në një repart ushta- dy muaj pas shpalljes një kohë aq të shpejtë dhe pa bërë ana- PE kërkoi që Shqipëria të japë bankare brenda dhe jashtë nga viti rak pa hierarki, pa grada ndërmjetëse, së PD, katër ditë para lizë të humbjes së pushtetit, pjesë e të shembuj konkretë, duke futur 1992-2013. Vetëm atëherë mund me vetëm një komandant dhe me mijëra grevës së urisë së cilit kishte qenë. Ai thoshte gjatë garës një ministër, Kryeprokuror apo t’i japim përgjigje pyetjes: kush do ushtarë militantë, pa asnjë gjeneral, asnjë studentëve. Disa nga pak a shumë: ne kemi qenë qeveri e kryeministër në burg. Si e shihni t’ia varë maçokut zilen? Pra atë zile kolonel, asnjë major. komisioni nismëtar suksesshme prandaj edhe i humbëm rastin shqiptar, ku mbi ish-kry- mund t’ia varë vetëm një drejtësi mbante ende teserën zgjedhjet e 23 qershorit. eministrin Berisha rëndojnë një e pavarur, e pakorruptuar dhe e Tashmë PD humbi zgjedhjet e PPSH sërë akuzash si Rruga e Kombit, ndëshkueshme për çdo shkelje ligji. e 23 qershorit, ndërsa në krye Berisha si ish-kryetar PD dhe Gërdeci e 21 janari? Për t’iu përgjigjur pyetjes për rastet të PD u zgjodh Lulzim Basha. ish kryeministër është shumë ak- Shqipëria është në prag, por men- konkretë do të shtroj vetëm një py- Mendoni se e ka fuqinë politike të tiv në politikë. Mendoni se vijon doj se pragu po largohet nga paaftësia etje: Pse Prokuroria e Përgjithshme udhëheqë opozitën për të risjellë ende ta drejtojë realisht PD? e elitës politike të të dy krahëve për nuk vepron kryesisht për çdo zyrtar të djathtën në pushtet? Jo vetëm e drejton në mënyrën e të pasur sjellje qytetare europiane të akuzuar publikisht? 4 Politikë E diel, 8 dhjetor 2013

BASHKIMI Krijimi i Unionit Demokristian është një ALEANCA parapërgatitje për zgjedhjet e ardhshme, ku partitë të spektrirt kristian do të shkrihen në një formacion të vetëm politik Ndoka bashkon demokristianët PDK: Shkrirja më vonë, do respektojmë koalicionet aktuale

ERVIN KOÇI ZEF BUSHATI TIRANE “PDK kalon në artitë Demokristi- ane u bashkuan dje mazhorancë duke krijuar Uni- noni Demokristian. nëse na jepet Në një konferencë të një ministri” Porganizuar në zyrat e Partisë Demokristiane të kryesuar nga — Kryetari i por- Nard Ndoka, përfaqësuesit e sazgjedhur i Unionit katër partive kristiane në vend Demokristian, Zef vendosën që të krijonin union- Bushati pohoi dje se ata in demokristuan në mënyrë që mund të bashkohen me ti hapë rrugë shkrirjes së tyre mazhorancën vetëm nën një fotmacion të vetëm nëse kryeministri Rama politik. i jep atyre një portofol Kryetarë të tyre ata zgjod- ministrorë. Kjo kërkesë hën Zef Bushatin, kreun e e Bushatit është e dyta partisë Aleanca Demokristiane e bërë nga rradhët e i cili ka një mandat një vjeçarë demokristianëve pasi dhe pastaj do të bëhen zgjedhje disa muaj më parë, për të përcaktuar sërish kreun Nard Noka ka puhuar e këtij unioni. Në total janë vetë se nëse Rama i 4 parti të cilët kanë vendour jep PDK apo PKD një për tu bashkuar. Por këtu lind portofol ministrorë ata një problematikë pasi Partia do të kalojnë në rradhët Demokristiane është në koali- e mazhorancës. cion me opozitën ndërsaj Par- tia Kristian Demokrate e Mark Frrokut është në koalicion me ka. Por krahas kësaj, krijimi i të sjell edhe një rimodelim të uar nga krerët e katër partive ndërmarrë edhe për shkak të hojë, ato nuk prodhuan dot mazhoracën. I kontaktuar nga një partie të re e cila ka në për- numrit të deputetëve në të dy kristiane në vend, përcaktohen rezultatit të zgjedhejve par- një numër të lartë deputetësh, gazeta “Shqiptarja.com”, kreu bërje të saj dy deputet mund të kahet, poztë dhe opozitë. edhe mënyrat se si do të drejto- lamentare ku u pa se partitë vetëm një të Mark Frrokut, i PDK-së Nard Ndoka thek- shkakoi edhe një lëvizje tjetër het ky union dhe politikat që ai kristiane kishin elektratin e ndërsa Nard Ndoka, pavarë- soi se Uninoni Demokristian në rradhët e partive të tjera MARRËVESHJA do të ndjek. Konkretisht sipas tyre, por ishte i përçarë ndërm- sisht votave të marra, doli është një parapërgatitje për parlamentare, gjë e cila mund Sipas dokumetit të mirat- marrëveshjes, kjo nismë është jet koalicioneve dhe për rrjed- deputet nga rradhët e PD-së. zgjedhjet e ardhshme dhe partitë pjesëmarrëse do të rrespektojnë marrëveshjet e nënshkruara me aleatët e tyre para zgjedhjeve të 23 qershorit. Ngjela: Kryeministri të “Unioni Demokristian është Kërkesa një aleacë për tu përgatitur për zgjedhjet e ardhshme. Ne do të vijojmë të respoektojmë ndërmarrë nisma konkrete marrëveshjet e nënshkruara me aleatët tonë”, theksoi Ndo- ka për gazetën “Shqiptarja. com”. Por krahas kësaj, ai Avokati: Ka 84 mandate, më shumë se sa presidenti nuk përjashtojë mundësinë që këto parti të shkrihen në TIRANE eministër që ka 84 vota në Parlament? një formacion të vetëm politik Deri tani vetëm për shoë. A është në edhe përpara zgjedhjeve të leati i Partisë Socialiste, Spartak Akuzat gjendje ta kuptojë bllokimin real të Gjatë këtyre ardhshme, por kjo sipas tij do Ngjela, kryetari i partisë Ligj dhe “trinisë së shenjtë”. Nuk e kupton dot, dy ditëve, të bëhet nëpërmjet votimeve Drejtësi, kërkoi dje nga kryemin- atëherë çdo të ndodhë? Çdokush ka A Spartak në forumet e partive. istri i vendit Edi Rama që të ndërmarrë të drejtë ta mendojë vetë”,- shrkuan Ngjela ka nisma konkrete në punën e tij në krye Ngjela në “facebook”. akuzuar të qeverisë. Nëpërmjet një postimi në Këto deklarata të Spartak Ngejlës vi- POLI I QENDRËS presidentit Idea e krijimit të një poli faqen e tij në rrjetin social “facebook”, jnë një dit pasi ky i fundit kishte hedhur Nishani, të qendrës ndërmjet partive Ngjela theksoi se në Shqipëri duhet akuza të rënda ndaj Presidentit Nis- Krye- të spektirt Kristian duket se të luftohet në tri drejtime, në uljen e hani dhe kryeprokurorit Adriatik Lla- prokurorit po merr jetë. Kjo pasi me borxhit, në luftimin e krimit si edhe lla nga ku kishte theksuar se krimi në Llalla dhe bashkimin e formacioneve në rritjen e prodhimit vendas. Sipas vend nuk mund të luftohet nga këto kryeministri politike e cila do të pasohet kreut te PLD-së, këto tri pika duhet të dy individ në krye të insitucioneve të Rama. ditën e mërkurë me krijimin e bëhen vetëm nëpërmjet kryeministri drejtësisë. Konkretisht Ngjela kishte Senatit Demokrstian, pitet që Edi Rama pasi ai është zgjedhur me 84 pohuar se: “A mund të luftohet krimi edhe drejtimet e politikave të vota në parlament dhe për rrjedhojë, ka apo abuzimi shtetëror që ka ndodhur tyre të marrin një nismë ndry- më shumë pushtet se Presidenti i Re- me këtë Prokuror të Përgjithshëm? she nga dy formacionet më të publikës Bujar Nishani pasi ky i fundit duhet luftuar, por ai është në majat e Aleanca Me këtë Gjykatë dhe me këtë Presi- mëdha në Kuvend, opozita dhe është zgjedhur me 74 vota ashtu si krye- piramidës shtetërore. Borxhi duhet Partia Ligj dhe Drejtësi dent? Kurrë mos e mendoni se do mazhoraca. Pavarësisht se nga prokurori Adriatik Llalla. Kësisioj sipas ulur sepse në të kundër do të gjendemi garoi në zgjedhjet e 23 të ndodhë. Këto janë konglomerate rradhët e partive kristine janë tij, edhe puna e qeverisë duhet të jetë sa në një kolaps ¿ nanciar; por, ende nuk qershorit në koalicionin njerëzish që i ka vendosur krimi dy deputet, Nard Ndoka me më konkrete duke shtuar se Presidenti ka një burim financiar, sepse ende e majtë por nuk arriti në këto pozicione ligjore”. Në këtë opozitën dhe Mark Frroku me i Republikës dhe kryeprokurori Llalla Shqipëria nuk prodhon. Domethënë- që të merrte as një mënyrë, vala e personave të akuzuar mazhorancën, këto mund të janë persona të emëruar nga dikush prodhimi thuajse s’ekziston. Atëher si mandat deputeti. nga kryetari i Partisë Ligj dhe Drejtësi shkrihen nën një parti të vet- tjetër dhe jo nga i gjithë populli, ashtu do tia bëjmë? Prodhimi nuk ndihmon nuk i ka shpëtuar as kryeministri i me dhe të ndërmarrin nisma siç është zgjedhur kryeministri Rama. dot që të shlyejmë apo të ulë borxhin; vendit Edi Rama, pasi sipas tij, ai deri “ndryshe” në Kuvend, diçka “Borxhi, krimi dhe prodhimi: kjo është Presidenti i Republikës dhe Prokurori më tani po bën vetëm një shoë dhe nuk kjo e propozuar edhe më parë “trinia e shenjtë” që kërkon zhbllokimin i Përgjithshëm nuk lejon që të goditet ka nisur ende me nisma konkrete për nga kreu i PDK-së, Nard Ndo- e gjendjes në Shqipërinë e sotme. Krimi krimi. Atëherë?...Përse ka dalë ky kry- të qeverisur vendin. E diel, 8 dhjetor 2013 Politikë 5

VIZITA Dy titullarët e Partisë Demokratike kanë zhvilluar të ndarë dje takimet me drejtorin e TAKIMET LAJME Departamentit Amerikan të Shtetit shkurt

Tre kandidatë ERVIN KOÇI për ambasadorë, TIRANE Shtyhet për disa muaj të hënën seancë dëgjimore htyhet mandati i am- Ministria e Jashtme basadorit amerikan do sjellë të hënën në Aleksandër Arvizu. Komisionin e Jashtëm të Burime nga Ministria Kuvendit tre kandidatura e Jashtme bëjnë me mandati i Arvizut të reja për ambasadorë, Sdije për gazetën “Shqiptarja. përkatësisht në com” se mandati i diplomatit KiE, në Austri e në amerikan në Tiranë do të shty- Gjermani. Komisioni het edhe për disa muaj të tjerë. Ambasadori neglizhon Berishën, nuk shkon në takim do zhvillojë një seancë Kjo gjë u pa edhe gjatë taki- dëgjimore me Adriana meve që zhvilloi përfaqësuesi i degradimin e shtetit ligjor, të kryetarit të tij, Lulzim Hobdarin, kandidate lartë i Departamentit Armeri- goditjet e përsëritura ndaj Basha. “Pas mirëseard- për ambasadore në kan të Shtetit, Jonathan Moore Mandati garancive kushtetuese për hjes i shpreha zotit Moore KiE, Roland Bimon Zgjatja e me krerët e shtetit Shqiptar liritë dhe të drejtat themelore mirënjohjen e thellë për të në Vjenë dhe Artur mandatit për ku gjatë gjithë kohës ishte i të qytetarëve, revanshin ndaj gjithë ndihmën që SHBA i Kukon në Gjermani. ambasadorin shoqëruar nga Arziu. Por në administratës publike, rritjen e kanë dhënë Shqipërisë dhe Të tre kandidatët do amerikan një takim që Moore zhvilloi dje, pasigurisë në vend si rezultat shqiptarëve dhe shpreha të prezantohen nga Aleksandër me ish-kryeministrin Sali Beri- i hapave mbrapa në policinë vendosmerine time për të kon- ministri i Jashtëm Ditmir Arvizu ka sha, ambasadori Arvziu nuk e shtetit, sinjalet negative të tribuar në zhvillimin e mëte- Bushati. ishte i pranishëm në takim, ardhur pas qeverisë ndaj ekonomisë, in- jshëm marrëdhënieve midis gjë kjo që mund të ketë ardhur ngrirjes vestitorëve dhe sipërmarrjes dy vendeve tona. Ne takim për arsye të konÀ ikteve që kanë që Senati në përgjithësi, etj”. Ndërsa theksova se vendosmeria jonë pasur përgjatë këtij viti. Konk- Amerikan i bëri për të mbështe- retisht gjatë ditës së djshme, kandidaturës të tur procesin e in- drejtori për Europën Qendrore Donald Lu-së. ANKESAT tegrimit të vendit dhe Jugore të Departamenti Partia Demokratike e në BE përballet Amerikan të Shtetit, Jonathan shfrytëzoi takimin me zyrtarin me veprimet anti shtet, anti ligj dhe Moore, zhvilloi dy takime me e lartë amerikan për t’i dy ¿ gurat kryesore të Partisë NË FOTO: anti Kushtetutë PD me 4 këshilltarë, shprehur pakënaqësitë ndaj të qeverisë Demokratike, kryetarin Lul- Sali Berisha Bushati: Produkt zim Basha dhe ish-kryetarin dhe Jonathan qeverisjes Rama-Meta Rama – Meta, si Sali Berisha. Këto takime u Moore dhe shpalljen të i reformës tonë shfrytëzuan nga të dy ekspone- pavlefshme, po Partia Demokratike do nët e Partisë Demokratike për shpreu atij pakënaqësitë që ka ale në vend e në veçanti për Berisha në një postim në me vendime të qeverisë, të të ketë katër këshilltarë tu ankuar për qeverisjen e ndaj mazhorancës qeverisëse cështjet e paligjshmërisë, faqen e tij në rrjetin social “fa- vendimeve të gjykatave. Unë në Kuvend, dhe kjo mazhorancës së majtë. nga ku theksoi se qeverisja cenimit të shtetit ligjor e cebook”, thekson se Shqipëria gjithashtu njoha z.Moore për ministrin Bushati, po karakterizohet nga pal- demokracisë në Shqipëri. Në është e angazhuar në rrugën me kaosin e krijuar në është produkt i reformës VIZITAT igjshmëria. Sipas njoftimit të këtë kontekst, Basha e njo- e saj drejt integrimit në ekonominë e vendit si pasojë së propozuar nga PD. Në takimin që Basha zh- PD-së, thuhet se: “Gjithashtu hu z.Moore për shqetësimin Bashkimin Europian, duke e mungesës së programit të Nëpërmjet një mesazhi villoi me Jonathane Moore i u diskutua për situatën aktu- e Partisë Demokratike mbi bërë të njëjtën deklaratë qeverisë etj”, tha Berisha. në “Twitter”, Bushati shprehet se kjo reformë është kundërshtuar gjatë nga pushteti i djeshëm. “Opozita po merr 4 PD: Drejtoresha këshilltarë në Kuvend, Akuzat produkt i reformes TIRANE parlamentare të propozuar nga PS e kundershtuar e Arsimit, pjesë e gjatë nga pushteti i djeshem!”,- shkruan Bushati në “Twitter”. artia Demokratike ka vijuar dje duke akzuar spoteve të Rilindjes Pqeverinë për konkurset e bëra për të zgjedhur drej- torët e Drejtorive Rajonale të Arsimit. Pas zgjedhjes së Demokratët akuza ndaj konkurseve, Mimoza Kuqit në krye të Drejtorisë Arsimore të Tira- socialistët nuk duhet të punojnë nës, Partia Demokratike e ka denoncuar këtë rast si një Shehu: Ekonomia emërim politik pasi Kuqi ka në rrethe, por vecanërisht po sipas Partisë Demokratike, lin në mbrojtje të personave qenë pjesë e reklamës ele- konkursi i djeshëm për Tira- këto konkurse nuk duheshin që ata kanë punësuar pas vitit në rrezik, qeveria ktorale të Partisë Socialiste nën nxorri në pah gënjeshtrat zhvilluar dhe në krye të Drej- 2005 dhe jo për të demaskuar shkaktare për zgjedhjet e 23 qershorit. e përsëritura të Kryeminis- torive Rajonale Arsimore konkurset e zhvilluara për Partia Demokratike bëri Nëpërmjet një deklatate për trit për mbajtjen e arsimit duhet të qendrorin në punë Drejtoritë Rajonale Arsimore. shkaktare dje qeverinë shyp, zëdhënësja e PD-së, Konkursi larg politikës. Kudo janë po të njëjtit indivit që ishin Pas vitit 2005 kur në krye për uljen e vlerësimit të Laura Vorpsi ka theksuar se Për emërimin e caktuar në krye të drejtorive të qeverisjes së vendit nga kompania konkursi i realizuar nga Min- 12 drejtorëve në arsimore funksionarët më të vendit erdhi Par- Standard&Poor’s. istria e Arsimit ishte një farsë. Drejtoritë Rajonale lartë të Partisë Socialiste dhe DEKLARATAT tia Demokratike, Nëpërmjet një deklarate “Qeveria e ka mbyllur farsën Arsimore janë zhvilluar Lëvizjes Socialiste për Inte- Partia Demokratike ka akuzuar u bënë emërime për mediat, deputeti e konkurseve për drejtuesit e konkurse në të gjitha grim. Kjo është hipokrizia e mazhorancën se e ka kthyer në këto poste i PD-së, Sherefedin arsimit në rrethe, duke vënë qarqet e vendit. Edi Ramës me standartet, ky pa përdorur as Shehu theksoi dje në skenë aktin e fundit të është koncepti i Edi Ramës arsimin në një deg të dy partive që një konkurs, se: “Për shkak të kontrollit partiak mbi shkol- për shkatërrimin e arsimit, janë në pushtet, PS dhe LSI por me urdhëra papërgjegjshmërisë lat e gjimnazet e Shqipërisë. ky është revanshi i Edi Ramës ekzekutiv. Veç ¿ skale dhe arbitraritetit Mimoza Kuqi që u caktua dje në shkollat tona publike”, ka kësaj, vetë PD- që ka demonstruar Drejtoresha e Arsimit për theksuar zëdhënësja e Partisë emëruar nga Berisha pas ar- ja nuk ka dalë as një herë në Qeveria, Standard& Tiranën, është një militante Demokratike, Laura Vorpsi. dhjes në pushtet, nga nga vitit një deklaratë kur të theksoi Poors e ka ulur e njohur e Partisë Socialiste. ku zonja Kuqi ishte aktore Por krahas këtyre akuzave, 2005 deri më 23 qershorë të diskriminimin që mund ti vlerësimin e Shqipërisë Çdokush mban mend an- kryesore në spotin televiziv Partia Demokratike nuk ka vitit 2013, pra socialistët nuk jetë bërë ndonjë kandidati nga B+ ne B, dhe gazhimin e saj në të gjitha të Partisë Socialiste, ku bënte cilësuar as një herë aftësitë e duhet të punojnë. Kësisjoj i cili mund të jetë nga rad- me keqja është se zgjedhjet e të majtëve, por thirrje për të votuar numrin kandidatëve të përzgjedhur këto akuza që po bën Partia hët e militantëve të Partisë parashikimi për të veçanërisht në këto të fundit 29. Edhe procesi i zhvilluar nga ky konkurs. Krahas kësaj, Demokratike duket se po da- Demokratike. ardhmen është negativ”. 6 Ekonomi E diel, 8 dhjetor 2013

INUK ZHARRËZ Ndërpritet greva pas takimit me Gjiknurin ARTUR KORRIKU DURRËS

uket se Vlora vazhdon të jetë shembulli frymë- Drejtori i INUK në Durrës, Artur Çela Pamje në hyrje të qytetit të Durrësit zues për INUK- un e rretheve. DEdhe në Durrës inspektorët e kësaj agjencie po punojnë Në hapësirat publike janë ngritur 50 objekte të paligjshme për të zbuluar informalitetin në sektorin e ndërtimeve pa leje. Më e reja e kësaj pune ka — Banorët e komunës qenë zbulimi i ndërhyrjeve pa Zharrëz të Fierit kanë leje nga subjekte apo familje Gati plani për godinat ndërprerë grevën e të ndryshme në hapësirat e urisë të nisur dje si gjelbërta në hyrje të qytetit të presion për zgjidhjen Durrësit. Projekti që përfun- e problemeve të doi në prill 2011 e që u kon- tyre me kompaninë siderua si një ndër më të ar- “Bankers Petroleum”. rirët në Durrës, përsa i përket pa leje në hyrje të qytetit Greva u ndërpre krijimit të hapësirave publike pas negociatave me në favor të qytetarëve, bren- ministrin e Energjetikës da 2 viteve është mbushur Damian Gjiknuri. Një nga ndërtimet pa leje duke Çela: Do të rrafshohen në ¿ llim të vitit 2014 përfaqësi e grevistëve ngushtuar pikërisht hapë- zhvilloi të premten në sirat publike. Sipas INUK-ut mbrëmje një takim në të Durrësit këto objekte të e tyre zaptuese, duke vendosur jimi i sipërfaqeve të gjelbërta, Tiranë me ministrin, ngritura në mënyrë abuzive karrike nëpër lulishtet përgjatë të cilat do ti kthehen banorëve i cili ndër të tjera ka do të rrafshohen në ¿ llim të këtij blloku. Është e njëjta të Durrësit”. Ndërkohë zona premtuar ndalimin e vitit të ardhëshëm Studimi skemë, thonë inspektorët Skema të mbushura me ndërtime pa shpërthimeve në puset Inspektorët e INUK-ut Është e njëjta skemë, e INUK-ut, që u përdor te leje janë edhe zona e plazhit e naftës. Ndërkaq, në bashkëpunim me thonë inspektorët lulishtet pranë Mauzoleut të deri në Golem (po À asim për prefekti i Fierit Xhevit NDËRTIMET bashkinë e Durrësit e INUK-ut, që u Inspektorët e INUK-ut në Dëshmorëve, të cilat tashmë vijën e parë), zona e Currilave Bush i cili ka marrë kanë përfunduar përdor te lulishtet bashkëpunim me bashkinë e janë pushtuar. Blloku i banimit si dhe përgjatë rrugës që të studimin e një zone pranë Mauzoleut të pjesë në takim u ka Durrësit sapo kanë përfunduar atraktive, e mbuluar nga te hyrja e Durrësit, iu nënsh- Dëshmorëve, të cilat shpie në këtë të fundit. Por në komunikuar banorëve studimin e një zone atraktive, ndërtimet pa leje trua një projekti me vlerë 4 tashmë janë pushtuar zonën e Currilave dhe përg- të fshatit Zharrëz e cila është mbuluar nga ndër- milionë dollarë, projekt i cili jatë rrugës që të shpie atje kërkesat për të cilat timet pa leje. Bëhet fjalë për përfundoi në pranverën e vitit ende nuk do të ndërhyet, pasi është rënë dakord bllokun në hyrje të qytetit të 2011. U shtuan sipërfaqet e nuk ka fonde për të realizimin mes përfaqësisë së Durrësit. Artur Çela, shefi i gjelbërta, u ndërtuan kënde e projektit të Waterfront-it. grevistëve dhe vetë INUK-ut në Durrës thotë se shlodhëse për qytetarët, u Kjo i përket një periudhe ministrit. Ndërkohë, “në këtë bllok janë identi¿ kuar vitit të ardhëshëm”. Në fakt ndërtua një rrjet modern vendosur se ku do të ndë- tjetër,kanë sqaruar pak kohë të hënën pritet të ketë dhe regjistruar si ndërtime të në këtë pjesë të Durrësit,janë ndricimi, u ngritën kënde rhyjmë më parë, te Mauzoleu më parë në bashkinë e Dur- një takim në Fier mes paligjshme plot 50 objekte. Ato zaptuar rrugë e lulishte për të lodrash për fëmijë si dhe disa i Dëshmorëve apo te hyrja e rësit. Sipas inspektorëve “Bankers Petroleum”, janë kryesisht shtesa pallatesh ngritur një numër të konsider- shatërvane dhe rrugë me gurë Durrësit. Sidoqoftë në ¿ llim të INUK-ut po punohet për banorëve, “Albpetrol” të transformuara në lokale, të ueshëm lokalesh, kryesisht dekorativë. të janarit të vitit të ardhëshëm plotësimin e njoftimeve zyrtare dhe pushtetit lokal cilat kanë gllabëruar me qindra bare. Pronarët e tyre pasi kanë do të ndërhyet te të dyja këto të cilat do t’iu shpërndahen për të diskutuar e qindra metra katrorë sipër- ndërtuar shtesa të paligjshme NDËRHYRJA blloqe. Qëllimi i aksionit nuk pronarëve të lokaleve dhe problematikat. faqe të gjelbëra. Këto objekte në katet e para të pallateve, e Sipas shefit të INUK-ut, është vetëm lufta kundër ndër- ndërtimeve pa leje në dy zonat do të rrafshohen në ¿ llim të kanë vazhduar më tej veprën Artur Çela, “ende nuk e kemi timeve pa leje por edhe rikri- e lartpërmendura.

Fenomeni INUK dhe xhenjot, 5 ditë afat për ELTON QYNO VLORË të minuar 3 katet e para të pallatit

pecialistë të ushtrisë dhe inspektorët e INUK kanë Ministri Sajmir Tahiri inspekton në mbrëmje punimet në Vlorë S5 ditë afat për hapjen e 1500 vrimave në kollonat e betonit në kompleksin “Jon”. Pallati 8 katësh tashmë është në konsideratë. Tashmë rreth et dhe të shpronësohen me duke shkelur çdo rregull dhe Puna e tyre ka ¿ lluar në mes- rrethuar me shirit nga policia 11 banorë të pallatit janë në çmimin që u është vendosur ligj urbanistike, pasi pjesa ditën e djeshme, ku forcat e dhe nuk lejohet lëvizja. një proces gjyqësor me Ins- nga qeveria. Megjithatë pritet më e madhe e tij ka hyrë në repartit ushtarak të xhenjos, pektoriatin Ndërtimor Urban- që në ditët në vijim, rreth këtij shtratin e detit. Të gjitha këto kanë hapur frimat e para në DERI NË 28 DHJETOR istik Kombëtar, veprime të kundraligjshme kollona. Sipas specialistëve Inspektorët e INUK te Data 28 dhjetor është ven- të cilët kundërsh- PROCESI janë kryer nën hundën e ins- të INUK, në këtë rast pritet kompleksi “Jon” në Vlorë dosur nga ana e Këshillit tuan bllokimin e Tashmë rreth 11 banorë të pallatit pektorëve të INUK Vlorë dhe të përdoret një sasi prej 450 të Minsitrave, si koha për- kompleksit “Jon”, janë në një proces gjyqësor me në sy të zyrtarëve të Bashkisë kg tritol C4, pasi dhe objekti fundimtare që mund të dorë- veprim ky që u Inspektoriatin Ndërtimor Urbanistik së Vlorës, të cilët megjithëse është shumë më i madh në Brendshëm Sajmir Tahiri. Ky zohen dokumentat nga ana morr një muaj më Kombëtar, të cilët kundërshtuan kanë parë ndërtimin e pal- krahasim me dy objektet i fundit ka inspektuar për disa e banorëve dhe pronarëve parë. Ndërkohë që bllokimin e kompleksit “Jon” latit brenda në det, nuk kanë e para që janë rrëzuar në minuta punimet i shoqëruar të kompkelsit “Jon”. Nëse pritet që në ditët ndërhyrë për ndalimin e këtë formë. Për të parë më dhe nga kreu i INUK Zyhdi dokumentacioni i rregullt në vijim banorët punimeve. Kompleksi “Jon”, nga afër situatën e puni- Dajti, që drejton operacionin nuk është dorëzuar mbrenda të kundërshtojnë vendimin e rasti të ketë zhvillime të tjera. është në pronësi të shtetasit meve në objekt, mbrëmjen e për hapjen e frimave në kol- kësaj date, atëherë çdo veprim qeverisë në gjykatë, pasi siç Xhuvi Sharxhi dhe Xhafer djeshme është paraqitur në lonat e betonit dhe më pas tjetër do të ishte i paligjsh- dhe bëhet e ditur ata nuk janë PALLATI ME SHKELJE Isu¿ , ky i fundit vjehrri i Lul- kompleksin “Jon” ministri i mbushjes së tyre me tritol. shëm dhe se nuk do të merrej dakort që prona e tyre të prish- Objekti është ndërtuar zim Bashës. E diel, 8 dhjetor 2013 Politikë 7

KRYEMINISTRI Shprehet se kush ka pak kohë e durim duhet ANALIZA të lexojë përmbledhjen e raportit të kreut të ALUIZNI-t Artan Lame për të parë se si ka degjeneruar institucioni në 8 vite

Dosjet Rama: Legalizimet Vetë informacioni është gjetur në kaos total si në rastin ALUIZNI në faliment e Tiranës ku ende sot nuk jemi në gjendje të themi numrin ¿ nanciar dhe moral e saktë të vetë- deklarimeve Vetëm 10 mijë certi¿ kata pronësie, devijim 3 mld lekë të lëna dyshemeve, 29.000, të legalizimeve, 100 milionë sigurime të papaguara 35.000 apo 37.000! JAKIN MARENA TIRANE ABUZIMET PËRMES SHIFRAVE ryeministri Edi Rama, TE INSTITUCIONI I LEGALIZIMIT deklaron se ALUIZNI ka falimentuar finan- ciarisht, moralisht për PËRMBLEDHJA NË SHIFRA E SITUATËS NË FOTO: shkak të korrupsionit Kryeministri Kdhe ka humbur misionin për të Edi Rama cilin është ngritur, për të shërbyer Janë përfshirë në procesin e legalizimit: si një institucion që do të jetësonte ɷ 270.592 ndërtime pa leje në Qershor-Shtator 2006 projektin e legalizimit të ndërti- shëndetësore. Vetëm për drejtoritë kontrollit të territorit, legjislacioni i meve pa leje. Rama ka përdorur në ɷ 22.570 ndërtime pa leje në Qershor-Korrik 2013 e Tiranës, Durrësit dhe Fierit, ky regjistrimit të pasurive, etj, e bëjnë mënyrë të përmbledhur një raport borxh i akumuluar është 83 milionë kaosin dhe më spektakolar. Por kë- të kreut të ALUIZNI-t Artan Lame, lekë, ndërsa në rang vendi i kalon të tyre ligjeve u duhen shtuar në vazh- për të nxjerrë në pah shkatërrimin TABELË PËRMBLEDHËSE 100 milionët. Kjo është një njollë dën e kaosit me dhjetra vendime total të institicionit që do të bënte E SITUATËS SË LEGALIZIMEVE turpi për shtetin shqiptar, pasi ka qeverie, urdhra të kryeminstrit, pronarë ata që ndërtuan pa leje, trajtuar si skllevër dhe vetë punon- urdhra të ministrave e kështu me që u katandis në dhënien e vetëm jësit e vet. radhë, duke krijuar një vandak 10 mijë certifikatave të pronësisë ɷ Vetëdeklarime të bëra nga qytetarët 293.000 ligjesh rëndom në kundërshtim me në 8 vite ndërkohë që nga pagesat ɷ Përditësime në terren nga ALUIZNI 140.000 KORRUPSIONI: njëri-tjetrin. Nuk mungojnë edhe janë mbledhur 7,9 miliardë lekë (79 Në këtë sektor korrupsioni ka qenë akte ligjore apo nënligjore “ad per- milionë USD) nga të cilat 6,98 miliard ɷ Leje Legalizimi të plotësuara 69.300 i përhapur si sistem kapilar e prak- sonam”, që dmth akte të bëra për të duhet të kishin shkuar në një llogari ɷ Leje Legalizimi të lëshuara 21.200 tikisht ishte i vetmi mjet që e vinte favorizuar raste të veçanta, individë të veçantë të buxhet për t’u përdorur Certi¿ kata pronësie ~10.000 në lëvizje sistemin. Po ka pasur dhe të veçantë. Tek kaosi administrativ eskluzivisht për kompensimin e ish- ɷ një nivel tjetër, lart në majë, korrup- nuk mungon dhe një element që pronarëve. Por në fakt, vetëm një sioni të përqëndruar. Me korrupsion është për t’u vënë në dukje: Kushte pjesë e kësaj shume(4 miliard lekë)ka LEJET, PËR ÇFARË JANË DHËNË kapilar nënkuptohet tortura që i shërbimi ndaj qytetarëve tërësisht shkuar në destinacion, ndërsa rreth 3 rezervohej çdo qytetari për mizerabël. Mungesë ambi- miliard lekë janë përdorur për gjëra të të mbaruar punë për të entesh pune, braktisje e tjera nga Bode. Por ka dhe një borxh Nga 76 dosje të pajisura me leje legalizimi, plotësuar duke paguar institucionit, papastërti 100 milionë lekë për sigurimet e pu- çdo dokument të shembullore, mungesë nonjësve që bashkë me hallexhinjtë janë dhënë leje për: dosjes, duke paguar investimesh, vjedhje janë trajtuar si skllevër. Ndërkohë ɷ - 1 rast në monument kulture, tek roja poshtë sa orendish e të tjera që nëpër dyshemetë e institucionit - 42 raste në rrugë, herë kishte hall dhe akoma. Vetë infor- janë dergjur dosjet e legalizimeve për ɷ duhet të hynte në in- macioni është gje- qytetarët shqiptarë, të cilët pasi ma- ɷ - 1 rast mbi kolektor, stitucion, duke paguar tur në kaos total si sakrohen duke pritur, edhe zhvaten ɷ - 8 raste në zona të gjelbëra dhe në rrugë, për të nxjerrë dosjen në rastin e Tiranës ku që nga dera e deri tek sporteli nga nga arkivi sa herë duhet ende sot nuk jemi në të gjithë, madje disa herë për shkak ɷ - 10 raste në studim urbanistik 6-8-10 kate. të shtonte apo plotësonte gjendje të themi numrin dhe të dokumentacionit të tejfryrë dokumenta, duke paguar për të e saktë të vetëdeklarimeve të për të marrë një certi¿ katë pronësie. shtuar dosjen e kështu me rradhë në lëna dyshemeve, 29.000, 35.000 Po botojmë përmbledhjen e plotë të çdo hap e detaj të procedurës. Ndërsa apo 37.000! Si përfundim ka një Ramës: SITUATA E INSTITUCIONIT pitëse. Dihet se fondi i mbledhur korrupsioni i përqëndruar ka pasur pyetje që kushdo dëshiron t’i jepet “Artan Lame, drejtori i ri i AL- /SITUATA FINANCIARE: nga legalizimet ka qenë burimi i të bëjë me bllokimin e qëllimshëm të përgjigje: Pse dështoi procesi i le- UIZNI-t ka paraqitur së fundi një Aluizni është praktikisht i fali- vetëm gjatë gjithë këtyre viteve për dosjeve dhe procedurave duke i vënë galizimit (në 8 vjet vetëm 22.000 raport tronditës për situatën në mentuar ¿ nanciarisht. Nëpër dys- kompensimin e ish-pronarëve. Deri qytetarët para alternativës, “Ose pa- legalizime në 293.000 aplikime)? institucionin që duhet të jetësonte hemetë e institucionit gjenden ak- tani (2008-2013) janë mbledhur 7,9 guani ose dosja varroset pa shpresë!”. Përgjigja është kjo: projektin e legalizimit të ndërtimeve tualisht rreth 50 mijë praktika, për miliardë lekë (79 milionë USD) nga Dëshmia më e qartë për këtë janë 1. Vizion rrënues për një proces pa leje. Ja një përmbledhje e bërë të cilat qytetarëve iu është kërkuar të cilat 6,98 miliard duhet të kishin qindra e qindra denoncimet e mbër- ku duhet të ¿ tonin të gjithë dhe ku në prej atij vetë për publikun gjatë një për të bërë pagesat dhe ata i kanë shkuar në një llogari të veçantë të ritura në portalin e denoncimeve të fakt janë shkatërruar të gjithë. konference për shtyp, të cilën i’a buxhetit të shtetit për hapur nga ana e AlUIZNI-t në këta 2. Vullnet i mbrapshtë politik dhe vlen ta lexosh: t’u përdorur eskluziv- dy muaj. Për korrupsionin me pasoja injorancë në lidhje me këtë problem Pas rreth dy muajsh në krye të SIGURIMET E PUNONJESVE isht për kompensimin të rënda jo vetëm mbi personat po madhor e të komplikuar. institucionit të Agjensisë së Legali- Vetëm për drejtoritë e Tiranës, e ish-pronarëve. Por në mbi shoqërinë citohet ky shembull i 3. Procedura të komplikuara (20 zimeve, po bëjmë publike situatën fakt, vetëm një pjesë e nxjerrë nga një raport i KLSH, bërë deri 30 dokumenta/çdo dosje). në të cilën është dergjur prej vitesh Durrësit dhe Fierit, ky borxh kësaj shume(4 miliard në Vlorë në vitin 2012. 4. Mos-koordinim midis institu- ky institucion. Këta dy muaj e pak i akumuluar është 83 milionë lekë) ka shkuar në des- cioneve Zyra e Regjistrimit të Pasurive shërbyen për të ndalur rrënimin e tinacion, ndërsa rreth 3 PALIGJSHMËRI E të Patundshme-ALUIZNI-Agjencia e mëtejeshëm e për të kryer ndërkohë lekë, ndërsa në rang vendi i miliard lekë Ministria e PASKRUPULLT! KAOSI Kthimit e Kompensimit të Pronave. një analizë të të dhënave që i duhen kalon të 100 milionët Financave i ka përdorur ADMINISTRATIV 5. Korrupsion kapilar dhe i publikut. për qëllime të tjera e në Në tetë vjet janë bërë 4 ligje bazë përqëndruar. Rreth 70% e konÀ ikteve gjyqësore kundërshtim me ligjin. që kanë të bëjnë me legalizimet, të 6. Mungesa e profesionalizmit dhe ku ALUIZNI është palë në proces kryer. Paratë janë arkëtuar e kanë Pas vitit 2008, nga ALUIZNI janë cilët janë ndryshuar rreth 22 herë, mbushja e administratës me individë janë për shkak të vendimmarrjeve shkuar në buxhet. Por, nga ana punësuar me qindra punonjes me në 180 pika të ndryshme. Plus ligjet pa asnjë lidhje me punën. konfliktuale, kryesisht në qarqet tjetër, qytetarëve nuk ju është dhënë kontrate të përkohshme, që tashmë e tjera që kanë të bëjnë direkt ose in- 7. Mosbesim i krijuar tek qytetarët Berat, Shkodër, Lezhë, Fier, Durrës, leja e legalizimit, duke i lënë për rezulton se nuk i’u janë derdhur pag- direkt me legalizimet, si legjislacioni se shteti e ka pasur ndonjëherë serioz- Vlorë, Elbasan dhe Tiranë. vite me radhë në një pritje rraska- esat për sigurimet shoqërore e ato i plani¿ kimit urban, legjislacioni i isht procesin e legalizimeve. 8 Aktualitet E diel, 8 dhjetor 2013

EUROPOL tregon besim ndaj qeverisë shqiptare Marrëveshja LAJME MARIGLEN MULLA shkurt TIRANE Policia shqiptare “do Një plagosi 20 herë ’kaluan as 2 javë me thikë, tjetri me qëkur Ministri I 20 kg hashash, Brendshëm Saim- pranohet” e para në BE kapen në kufi ir Tahiri takoi në Policia kapi dje në kufi, Francë presidenten në Gjikokastër, të shpal- Se INTERPOL-it dhe nga nesër lurin në kërkim Aleksandër Policia Shqiptare do të ren- Ahmetaj, i cili bashkë me ditet e denjë pranë një prej Ministri Tahiri: Historike. Për¿ timet e detyrat Ermira Xhaferaj kanë qëlluar agjencive ligjz- 20 me thikë bashkëshortin batuese më se- e kësaj të fundit, të cilin e rioze dhe profe- kishte kunat, Saimir Xhaf- sionale të botës, eraj. Ndërkaq, në ku¿ u kap EUROPOL-it. një 16-vjeçar me hashash. Tahiri e quan këtë Saimiri, 33 vjeç, banues në pragnënshkrim Tahiri: Policia, krenare Grizë të Patosit, për pasojë të marrëveshjes është në gjendje të rëndë historike si “Mo- Me anë të një postimi në rrjetin social facebook, Ministri i Brendshëm për jetën në reanimacion. menti për cdo pu- Saimir Tahiri thekson rëndësinë e arritjes së kësaj marrëveshjeje. Siç informon nga spitali ra- nonjës të Policisë jonal i Fierit, korrespondenti së Shtetit, për të NGA SAIMIR TAHIRI i “A1 Report”, Kristaq Thano qenë më krenarë mjekët kirurgë kanë operuar por edhe më të Arritje historike per Policine e Shtetit. ritura gjate kesaj kohe ne luften kunder të plagosurin dhe pas 9 orësh vetëdijshëm për Mbledhja e fundit e Keshillit te krimit te organizuar dhe korrupsionit. ndërhyrje i kanë ndërprerë sfidat e të ard- Ministrave te Drejtesise dhe Puneve Policia e Shtetit “integrohet” ne Eu- rrejdhjen e gjakut, por sipas hmes”. Me sig- te Brendshme te BE, autorizoi Zyren e ropol, ku anetare jane te gjithe Policite e tyre situata shëndetësore e uri që ministri i Europol te nenshkruaj Marreveshjen vendeve anetare te Bashkimit Evropian. tij paraqitet shumë e rëndë. referohet punës per Bashkepunimin Strategjik dhe Op- Ky eshte momenti per cdo punonjes Policia e Gjirokastrës kapi konkrete volumi- eracional me Policine e Shtetit. te policise se shtetit, per te qene me 16-vjeçarin nga Fieri A.H., noze të o¿ cerëve Do kem nderin dhe privilegjin qe krenare por edhe me te vetedijshem pasi po transportonte rreth të EUROPOL-it ne emer te Ministrise se Brendshme per s¿ dat e te ardhmes. 20 kilogramë hashash. Ai që ka evidentuar dhe Policise se Shtetit, se bashku me Mirenjohje per arritjet, inkurajim u kap në autobuzin e lin- 4 mijë banda kriminale në Drejtorin e Pergjithshem te Policise se per s¿ dat. jës Gjirokastër –Tiranë, ku Europë, me një xhiro vjetore Shtetit, te ¿ rmos ne dt. 9 Dhjetor ne Nje tjeter gur themeli ne perpjekjet tona në valixhe kishte 32 pako prej 600 miliardë euro. Në 600 miliardë Hage Marreveshjen me Europol. per nje Polici moderne, demokratike, trans- të mbështjella me letër fakt, ky është momenti kur Rosario Crocetta, zv-president në Eshte marreveshje historike qe njeh parente, eficente dhe efektive ne luften kunder natriban. politikisht qeveria shqiptare Komisionin Evropian Parlamentar të arritjet e Policise se Shtetit deri sot, por krimit te organizuar dhe korrupsionit. e ka mundësinë ta rendisë Antima¿ es thotë se “Tra¿ ku i drogës, i mbi te gjitha, qe nxit e mbeshtet refor- Postuar në Facebook policinë e saj krah për krah armëve e qenieve njerëzore, korrupsioni mat ne vazhdim por dhe rezultatet e ar- në orën 13.30, datë 7 dhjetor 2013 Francës, Holandës, Italisë, e pastrimi i parave, i sjellin ma¿ es sjellin etj, duke ¿ tuar kështu bes- 600 miliardë euro në Evropë” imin e palëve bashkëpunuese. Faktikisht, EUROPOL “se ka lëshuar dorën shpesh”, pasi marrëveshjet nënshkruhen ë 5 dhjetor EUROPOL pub- vetëm mes 28 vendeve anëtare, likoi skemën e emigracionit porse Shqipëria përshkruhet si EUROPOL: Fluks ilegal të kosovarëve. Në një ndër shtetet e vetme, ende Mraport thuhej se “Grupet e Italia kërkon Nik joanëtare, të cilës i jepet kjo krimit të organizuar në Kosovë përdorin Kodrën për kokainë shkallë e lartë besimi, si në kosovarësh për në BE makina vetjake për të kontrabanduar Për vite ata ishin pronarët shkëmbimin e informacionit, emigrantët në grupe të vogla, në intervale e botës së krimit lokal, ashtu edhe në pjesmarrjen di- të shpeshta, ku korruptojnë rojet ku¿ tare. në veçanti atë të importit reke në operacione me bazë të Raporti i 5 dhjetorit zbulon tra¿ kun. Dokumentet e falsi¿ kuara i lejojnë këta të kokainës, sidomos në gjerë. Ky “përjashtim” ndodh emigrantë të parregullt të të hyjnë në BE. anën shqiptare dhe efek- në momentet kur Policia Sh- Si operon EUROPOL në Europë Vendet e destinacionit janë Zvicra, Brita- tet ende mund të shihen. qiptare i ka dhënë nia e Madhe, Franca dhe Italia”. Europol Familja Kodra është kthyer provat e ruajtjes së ka lidhje direkte me Njësitë Kombëtare, të në objektivin e policisë, kon¿ dencialitetit, bazuara në 28 shtetet anëtare të BE-së. Ky pasi këtë herë urdhërat e gjatë shkëmbimit shkëmbim i përhershëm i komunikimit ndalimit kanë të bëjnë me të informacionit, dhe të dhënat penale janë të mundura në të arratisurin Nik Kodra, në operacionet sajë të Byrove Ndërlidhëse, të vendosura ndërsa për vëllain e tij konkrete dhe aq në shtabin e EUROPOL-it. Rrjeti unik Lekë, gjykata kishte dhënë më tepër muajt ka 145 o¿ cerë Ndërlidhjes (ELOS) dhe “arrest shtëpie”, për tra¿ - e fundit, rritja e luan një rol të rëndësishëm në aktivitetet kun e kokainës. Gjykatësi profesionalizmit e përditshme të zbatimit të ligjit duke Piergiorgio Ponticelli, tha se ndër eprorë, e ka lehtësuar shkëmbimin e informacionit, faktet janë për periudhën forcuar këtë be- si dhe sigurimin e mbështetjes dhe koor- 2012-2013, kur Niku dhe sim. Me qindra dinimit për hetimet në vazhdim. Përveç kushëriri i tij Kuitimi patën operacione të për- koordinimit të informacionit, sigurohet një përplasje në Orciolaia, bashkëta me EU- ekspertizë dhe mbështetje teknike për më 29 mars 2011, që për- ROPOL-in, organ- hetimet dhe operacionet në kuadër të BE- fundoi me një të vdekur dhe izoi në këto 20 vjet së, si dhe gjenerohen raporte strategjike. një të plagosur. Gjithashtu Policia e Shtetit, ka përfunduar në pranga ku u kapën qindra edhe Erika B. , e akuzuar trafikantë narko- për shpërndarje droge. Në tikësh, armësh thelb, Kodra kanë qenë në apo njerëzish si 200 miliardë dispozicion për të gjithë ata dhe u paranda- Korrupsioni është vlerësuar se ka që dëshironin ta kontaktoni luan qindra krime. një xhiro prej rreth 200 miliardë për ta pyetur për furnizim me Më i freskëti oper- euro në vit në Evropë. kokainë. Një telefonatë, një acion i përbashkët takim dhe marrëveshja lidhej. ndërkombëtar Niku u largua menjëherë është “Ellenica” më 21 tetor, bashkëpunuan në mënyrë ko- POL, Mireille Ballestrazzi, ulja e À ukseve për azil, lufta i Europolit, Rob Wainwright pas korrikut, ku dënimi me ku u arrestuan 71 trafikantë rrekte”, ku padyshim Policia ministri Tahiri i tha se për 2 ndaj narkotikëve, armëve, thotë se “Falsi¿ kimi i ushqi- 13 vjet mori formë të prerë droge, teksa një prokuror ital- Shqiptare pati peshë speci¿ ke muaj u kapën 38 persona në tra¿ kut njerëzor dhe shkëm- meve, rrobave, kozmetikës me vendimin e Gjykatës së ian theksoi se “Ky aksion mund në shkatërrimin e këtij grupi kërkim. Sfidat për policinë bimi i informacionit për dhe cigareve, kanë arritur Lartë. Është supozuar se të quhet një anëtarësim në që tra¿ konte drogë. Kur ta- shqiptare, pas nënshkrimit evientitimin e elementëve me përmasa gjigante, me vlerë u kthye në Shqipëri. Vëllai BE i vendeve të Ballkanit që koi presidenten e INTER- të marrëveshjes, mbeten rrezikshmëri terrorizmi. Kreu rreth 8 miliardë euro”. Lekë, përfundoi në burg. E diel, 8 dhjetor 2013 Aktualitet 9

Pas ish-drejtorit, kapet bankieri dhe arkëtaret Arrestimet LAJME Mashtrimi 2.8 milionë shkurt Var veten një 45-vjeçar me aftësi të kufizuara

Pasditen e djeshme, një MARIGLEN MULLA euro, pranga “bankës” 45-vjeçar me aftësi të KORÇË ku¿ zuara është gjetur i vetëvarur nga familjarët ri muaj pas arrestim- e tij, në një pemë në it të ish-drejtorit të Xhaçi: Nuk mora lekë, drejtori kishte borxhe oborrin e shtëpisë në bankës “Raiffeisen”, Peqin. Burime nga Policia dhe Proku- policia bënë të ditur se roria e Korçës arres- “të shtunën është gjetur Ttuan dje 4 punonjës të tjerë të i vetëvarur në pemën HETIMET saj dhe një pronar të lojërave të e oborrit të banesës fatit, pasi akuzohen për vjedhje së tij në qytetin e në shumën e 2.8 milionë lekëve. Drejtori dhe Peqinit 45-vjeçari Arben Policia tha se në bashkëpunim Abdullai”. Prej vitesh edhe me Komisariatin e Devollit bosi i basteve vuante nga depresioni, u realizua operacioni “Bankieri”, ç’ka mund të ketë qenë ku u arrestuan Lorent Ballco, 26 i “përpinë” shkak i vetëvarjes. vjeç, banues nȨ KorçȨ, me detyrȨ Bankier personal, Kimet Hoxha, milionat 56 vieç, banues nȨ Cangonj, Devoll, me detyrȨ arkëtar, Fjo- — Nga hetimet e ralba Andrea, 29 vjeçe, banuese deritanishme mësohet nȨ KorçȨ, me detyrȨ arkëtare, se Topalli e Xhaxhi Julian Kosho, 39 vjeç banues kishin krijuar një rrjet të nȨ KorçȨ, me detyrȨ pȨrgjegjȨs brendshëm njerëzisht, agjensie nȨ bankë dhe Ervin të cilëve u besonin. Më Xhaci, 32 vjeç banues nȨ Bilisht, tej, drejtori që ishte i vetȨpunȨsuar nȨ njȨ subjekt i autorizuar të hynte Pranga shoferit, lojrash fati “Bast Live”. Ndalimi në serverat e llogarive i tyre ȨshtȨ bȨrȨ nȨ vijim tȨ he- I arrestuar Ervin Xhaçi bankare të klientëve, transportonte timeve tȨ kryera, pas ndalimit Shuma mundësonte tërheqjen dru pa dokumente mȨ datȨ 4 shtator tȨ ish-drej- Nɺ vende dhe kohɺ e një shume të caktuar U bë arrestimi në À agrancë torit Blendi Topalli, 35 vjeç, klientë të tjerë të bankës, në tɺ ndryshme nɺ mashtrimi dhe se drejtori i dhe e transferonte i shtetasit Artan Marku, 42 banues nȨ fshatin BitinckȨ, një shumë prej 2.800.000 bashkɺpunim me njɺri- bankës i’a kishte hedhur lekët dirket tek këta persona vjeç, banues në Katund KorçȨ. KȨta shtetas dyshohen euro, duke i tërhequr tjetrin kanɺ pɺrvetɺsuar në llogarinë bankare. Xhaxhi që bënin pjesë në rrethin i Vjetër, Rubik, Mirditë. se nȨ vende dhe kohȨ tȨ ndry- drejtëpërsëdrejt shumat e duke shpɺrdoruar thotë se s’ka marrë lekë dhe se e tij të besimit, në kokën Arrestimi i këtij shtetasi u bë shme nȨ bashkȨpunim me lekëve nga llogaritë, ose duke detyrɺn njɺ sasi prej 2.8 drejtori kishte shumë borxhe, kur klientët ishin larg pasi, u kap nga shërbimet njȨri-tjetrin kanȨ pȨrvetȨsuar i transferuar në kundërshtim milionë euro pasi vinte shumë skedina. Nga mundësisë për të pasur e Komisariatit të Policisë duke shpȨrdoruar detyrȨn me ligjin, në llogari të perso- hetimi ka rezultuar se klientët akses në llogaritë e tyre Lezhë, në Grykë-Manati, njȨ sasi prej 2.8 milionë euro, nave të tjerë (të njohurve të nuk kanë qenë në territorin e bankare. Kryesisht, Lezhë, duke drejtuar duke konsumuar elementet Topallit, Ervin Xhacit, apo per- Republikës së Shqipërisë, në mashtruesit ruanin një mjet kamionçinë e veprave penale “Pastrimi i sonave të tjerë të njohur të per- momentin e transfertave ose të rastet kur klientët “Fiat Iveko”, me targa produkteve tȨ veprȨs penale” sonave që merreshin me llotari për¿ tues vetë drejtpërsëdrejti, tërheqjeve. Personat e debituar ndodheshin jashtë FO 609978 të ngarkuar dhe “Vjedhje e kryer duke sportive). Ish-drejtori Topalli i ka servirur Topallit, emrat nuk kanë pasur asnjë lidhje me shtetit. Pas arrestimit me lëndë drusore, pa shpȨrdoruar detyrȨn”, para- akuzohet se ka bashkëpunuar “e përfituesve”, të tjerë, të personat “Për¿ tues”, këta të të drejtorit, nisi edhe dokumentacionin përkatës. shikuar nga nenet 25 , 186/1, me punonjësit e bankës për t’i cilët i kanë tërhequr shumat fundit ose janë miq të Topallit, zbërthimi i të gjitha Gjithashtu në mjet i’u gjet 287 dhe 135 tȨ Kodit Penal. kryer këto veprime. Nga ana e lekëve, eurove apo dollarëve ose miq të Xhaçit. Të gjitha elementëve të këtij rrjeti një thikë me dorezë të tjetër Ervin Xhaçi, shok i To- për llogari të Xhaçit, apo miqve transkasionet e kryera ishin të gjerë mashtrimi, ku gdhendur me mbishkrimin SKEMA E pallit ishte personi i vetëm me dhe të njohurve të tij. Nga ana ¿ ktive sa për të pasur të dhëna ishin përfshirë edhe “Stainless Steel” e cila u MASHTRIMIT të cilin ish-drejtori kishte kon- e tij Xhaxhi mësohet të ketë për raportimet e detyrueshme punonjësit e bankës sekuestrua në cilësinë e Ish-drejtori akuzohet se takt për vendosjen e basteve deklaruar dje në polici se nuk dhe s’kishte asgjë ligjore në provës materiale. ka vjedhur lekët nga rreth 60 sportive. Xhaxhi, përveçse kishte lidhje me këtë histori veprimet e të akuzuarve. “Më jep 4 mijë euro të mos i them gruas për ne” Një grua shqiptare që Burri i zbuloi lidhjen me komshiun jeton në Marghera ishte Procesi në gjendje t’i merrte atij TIRANE rreth 4 mijë euro. Pastaj viktima ka shkuar për ajo tentoi të vrasë dashnorin ta denoncuar. Ky raport që mund të përku¿ zohet jashtëmartesore, ka jë histori dashurie e ni- përfunduar në gjykatë. sur mes një 33-vjeçareje Plagosi babain e të dashurit, 8 vite burg Dallëndyshe Pitarkës E dashura e një burri të Ntë martuar dhe kom- martuar, është e akuzuar shiut të saj, për pak sa nuk për grabitje dhe tentim ka përfunduar në tragjedi. viti në zonën e “Kodër Kamzës”, përfundimisht të dënohet me 8 kanë dalë shtetasit Nezir dhe grabitje ndaj një rezidenti Dallëndyshe Pitarka, si paso- ndërkohë që për këtë krim, pak vite burg. Dallandyshe Pitarka Adriati Buci njëri pas tjetrit dhe në Preganziol, në Treviso. jë e dëshpërimit për zbu- ditë më parë gjykata e Tiranës me bashkeshortin Idriz dhe nga në momentin që kanë zbritur Gjithçka ¿ lloi kur ata u limin e lidhjes intime nga ka vendosur të deklarojë fajtore ana tjetër shtetasit Nezir dhe shkallët e pandehura ka nxjerrë takuan e sëbashku nisën bashkëshorti dhe anëtarët Dallëndyshe Pitarkën, duke Adriatik Buci, janë ulur tek një nga çanta një armë zjarri tip një lidhje që gradualisht e tjerë të familjes, ka ten- local për tu sqaruar. pistoletë të përshkruar në pro- bëhej gjithnjë e më e tuar të vrasë me pistoletë PLAGOSJA Pas debateve, e pan- cesverbal dhe ka shënjestruar ngushtë ndërmjet gruas, të dashurin e saj, shtetasin Nezir Buci ka dalë menjehërë dehura i ka kërkuar shtetasin Adriatik Bucin, që një 37-vjeçare shqiptare, Adriatik Buci. Po në fakt, para djalit të tij dhe plumbat falje të zotit të lokalit, ishtë në një distance më pak se e cila ¿ lloi të kërkojë nga tre të shtënat me armë, i kanë rënë mbi të, duke u për zhurmën e kri- një metër. Pikërisht në këtë çast para që ta mbyllte gojën. dashuri i 33-vjeçares nuk ka plagosur rëndë juar dhe është ngritur veprimi është parë nga shtetasi Nëse ai do t’i kishte marrë asnjë plumb në trup, e para nga tavolina Adriatik Buci i cili i ka thënë dhënë paratë, ajo nuk do pasi babai i tij Idriz Buci, i dhe ka dalë jashtë, e babait të tij që Dallëndyshja po t’i tregonte gruas. Dhe ka dalë përpara duke bërë që e dënuar atë me 12 vite burg, pandehura mbante në dorë na vret. Shtetasi Nezir Buci ka ka arritur t’i rrëmbejë plumbat të plagosin rëndë atë. por për shkak të gjykimit të një çantë dhe së bashku me të dalë menjehërë para djalit të tij pothuajse katër mijë Ngjarja e rëndë është rregjis- shkurtuar, dënimi i i saj është është ulur në shkallët e loka- dhe plumbat kanë rënë mbi të, euro, derisa ai vendosi ta truar në datën 16 prill të këtij ulur në masën 1/3, duke bërë që lit. Pas pak çastesh nga lokali duke u plagosur rëndë. raportojë atë në polici. 10 Aktualitet E diel, 8 dhjetor 2013

ELTON QYNO TIRANE Deklarata LAJME Adriatik Llalla deklaroi ë një kohë kur se aktualisht hetimi shkurt gjykata e Tira- është përqëndruar nës, po shqyr- në grumbullimin e ton kërkesën materialeve dhe për falimentim shkresave zyrtare të Ntë kompanisë ajrore “Belle kësaj kompanie Air”, njësia hetimore Task- Forcë, pranë prokurorisë së Tiranës ka nisur verifikimet për akuzën e “Vjedhjes me anë të mashtrimit”. Hetimi ka vetëm 1 javë që është GJYKATA rregjistruar në prokurori, dhe se për këtë çështje nuk Ekspert ka pasur asnjë kallëzim, por vetë prokuroria e ka filluar kontabël për Aksidenti Tiranë, me iniciativën e saj. Nisja e kompaninë plagoset rëndë procedurave hetimore për një person kompaninë “Belle Air” është “Belle Air” Një aksident është pohuar nga vetë kryeproku- shënuar paraditen e të rori Adriatik Llalla, i cili Hetimi i nisur kryesisht për mashtrim shtunës në kryeqytet në gjatë një bashkëbisedimi me afërsi të rrugës “Artan gazetarët, ka pohuar se pasi Lenja”. Dy makina janë kishte parë pamjet filmike përplasur me njëra- të televiziove, ku trego- tjetrën, e si pasojë e heshin qytetarët të izuluar Falimentimi, shkallës së madhe të në aeroport, ka urdhëruar dëmtimit të njërit prej menjëherë nisjen e heti- mjeteve, njëri nga meve kryesisht. Prokurori i — Në seancën e parë personat e plagosur që Përgjithshëm Adriatik Llalla gjyqësore gjykata ven- udhëtonte me të u nxor deklaroi se aktualisht hetimi hetim “Belle Air” dosi të caktojë një ek- nga forcat zjarr¿ këse. është përqëndruar në grum- spert kontabël, i cili do Mësohet se i plagosuri bullimin e materialeve dhe të veri¿ kojë gjendjen u dërgua me urgjencë shkresave zyrtare të kësaj financiarë të kompa- në spital. Makinat e kompanie si dhe rrugët e nisë ajorore, e cila ka aksidentuara kanë ndjekur nga ajo, deri në pezulluar aktivitetin targat AA 727FT dhe AA momentin e ndërprerjes për biletat e shitura e saj. Eksperti do të 490CO. Policia po punon së fluturimeve, duke lënë ketë shtatë ditë kohë për të zbuluar rrethanat e në aeroporte të ndryshme për të veri¿ kuar nëse aksidentit. shumë qytetar shqiptar. Pa Akuza, sekuestro dokumentacionit kompania është në verifikimit të të gjithë prak- kushtet e falimentit. Elbasan, tikës së ndjekur nëpërmjet Pas 7 ditësh, eksper- dokumentacionit, pritet që në terminale të ndrsyhme të në gjykatë, duke i dhënë milion euro, që janë taksa ti do të paraqesë në sekuestrohen për këtë ëështje të meren aeroporteve të Europës, pasi mundësi vetëm që më pas ndaj shtetit. Kërkesa e kom- gjykatë rezultatet e tij 110 kg eksploziv në pyetje administratorët e kompania “Belle Air” kishte të bëjë një riorganizim për panisë është shqyrtuar gjatë dhe në bazë të tyre do Sekuestrohen 110 kg kompanisë “Belle-Air”. shpallur falimentin. I gjithë rivënie në punë të aktivitetit ditës së djeshme nga gjyqtari të vendoset nëse do eksploziv e llojit “Amon” ky mekanizëm, do Ilir Ëeliku, i cili pasi dëgjoi pranohet kërkesa për në Elbasan, si dhe 650 52 MIJË BILETA të hetohet nga ana e AVOKATI pretendimet e avokatit Avni falimentim apo jo. kapsolla detonatorë Megjithëse kishte nisur prokurorisë së Tira- Shehu, vendosi të shtyjë se- elektrike. Nëpërmjet procedurat për të shpallur nës, pasi kë[to vep- Sipas Shehut, “Belle Air” ancën gjyqësore për në datën operacionit “Rruga e fundit”, falimentimin, kompania rime kanë sjellë dëm është përpjekur të dalë nga 12 dhjetor. Ndërkohë që në pjekur të dalë nga situata e policia pas sekuestrimit “Belle Air” ka vijuar të shesë ¿ nanciar tek qytetarët situata e vështirë duke kërkuar seancën gjyqësore, avokati vështirë duke kërkuar të marë arrestoi edhe poseduesit e bileta udhëtimi për qytetarët. e ndryshëm. Shehu shprehu qëndrimin kredi në katër banka, por pasi sasisë së sekuestruar. Ata Nga verifikimet, dyshohet të marë kredi në 4 banka e kompanisë se kërkesa për Drejtoria e Tatim-Paguesve janë: Jetmir Rrumbullaku, se janë shitur rreth 52 mijë KËRKESA E faliment ka ardhur në një të mëdhenj ka marrë masën e Afrim Doda, Roland bileta në total, dhe se pjesa FALIMENTIT të saj. Pikërisht nëpërmjet kohë, kur kompania është në vendosjes së gjobave, kërkesa Doda dhe Aleks Milloshi. më e madhe e qytetarëve që Kompania “Belle Air”, kësaj kërkese, synohet të vështirësi financiare. Sipas për marjen e kredisë është Afrim Doda ka qenë i kanë paguar, janë bllokuar kërkon falimentin e saj shmanget detyrimi prej 51.7 Shehut, “Belle Air” është për- rrëzuar nga bankat. dënuar më parë edhe për vrasje. Materialet i kaluan prokurorisë së rrethit për hetime të mëtejshme.

KLEVES BITRO I PANDEHUR Lirohet mjeku, s’ju Vendimi Vodhën lekët e “1 Majit” TIRANE provua korrupsioni në gjyq zyrtarët e ministrisë Gjykata: Arrestimi i paligjshëm së tij. Ilir Broqaj, dyshohet se u — Njësia hetimore Task- që hetohen në gjendje irohet nga salla e gjyqit merrte pacientëve nga 15 deri në Forcë, ka përfunduar he- të lirë. Ndërkohë, dy të she¿ i sektorit të kirurg- 17 mijë lekë në mënyrë që ata të timet ndaj 8 zyrtarëve të tjerë, Kleves Bitro dhe Ilir Ljisë në QSUT, Ilir Broqaj kryenin skanerin. Ndërkohë që minsitrisë së Punës, që Ibrahimi, janë shpallur i arrestuar për korrupsion një tjetër fat ka pasur shtetasi tjetër Kukës, plagoset vidhnin fondet publike, në kërkim dhe ende nuk ditë më parë. Vendimi për lir- Arben Doda, që sipas proku- dhe se shumë shpejt dosja janë arrestuar. Mësohet imin e tij, është marrë dje nga rorisë luante rolin e sekserit. me armë zjarri hetimore do dërgohet në se grupi hetimor ka kryer gjykata e Tiranës, e cila pasi Gjykata e Tiranës për Dodën 45-vjeçari gjykatë. Tetë ish-punon- disa procedura ditët e fun- analizoi materialin në dosjen ka caktuar masën e arrestit Një person është jës në Ministrinë e Punës dit, si njoftimin e akuzave hetimore ka urdhëruar nxjer- në burg, pasi ishte ky person plagosur me armë janë dërguar në gjykatë të të pandehurve. Sipas jen të paligjshëm të arrestimit që u merte lekët pacientëve, zjarri në fshatin Gostil për abuzime me detyrën, dosjes voluminoze që po të Ilir Broqaj, dhe caktimin e me qëllim futjen në rradhën e të Kukësit. Ngjarja ka gjatë kohës që kjo ministri hetohet nga prokurori masës së sigurisë “Detyrim pa- Ilir Broqaj skanerit. Paratë ai ua kërkonte ndodhur ditën e djeshme drejtohej nga demokrati Ndini Tavani, zyrtarët e raqitje në prokurori”. Në sallën në emër të doktorit Ilir Broqaj, në agjencinë e furgonave Spiro Ksera. Prokuroria e ministrisë së punës, kanë e gjyqit, Broqaj ka dëshmuar tive dhe se disa minuta para se në mënyrë që të paguanin më të Bicajve dhe i plagosur Tiranës ka bërë gati dosjen abuzuar duke paracak- se nuk ka lidhje me akuzat që të arrestohej nga policia ka dalë pak se ëmimi i skanerit dhe në ka mbetur Enver Kastrati, “1 Maji” dhe së shpejti tuar kompanin ¿ tuese të i janë ngritur dhe se shumën nga një dyqan, ku kishte blerë këtë formë nuk do t’u jepnin 45 vjeç. Ai tashmë gjendet pritet të ulen në bankën tenderit për organizimin prej 150 mijë lekë që policia i artikuj të ndryshëm, dhe më kupon tatimor. Rasti i doku- në sallën e operacionit e të akuzuarve vetëm e festës së “1 majit”, ku ka kapur në xhepin e pantal- pas kishte marrë dhe kusurin mentuar nga grupi hetimor, që në spitalin e Kukësit në gjashtë zyrtarë, dy të ar- kompania e reklamave ka lonave, e kishte marrë si kusur e lekëve. Mjeku Ilir Broqaj ka është denoncuar në Policinë e gjendje të rëndë. Ndërsa restuar Murat Mehmeti për¿ tuar rreth 20 milion nga shitësi i dyqanit, që ai sapo deklaruar se i gjithë operacioni kryeqytetit nga një pacient me policia po punon për dhe Besnik Dema, katër lekë të reja. kishte dalë. Sipas mjekut, ai nuk i policisë ka qënë një kurth, që i probleme në veshka, ka ndod- identi¿ kimin e autorit dhe është përfshirë në afera korrup- është bërë për shkak të detyrës hur dy ditë më parë. shkaqet e ngjarje. E diel, 8 dhjetor 2013 Aktualitet 11

Ministria e Brendshme: Gjobat paguhen direkt në bankë Urdhëri SHQIPTARJA MARIGLEN MULLA SHBA-të TIRANE Policia, në 1 javë 1000 dhuratë edhe 1 vit ë ditën e 7-të të javës që nisi qëndrim me ndalimin e gjoba makinave në ku¿ kalimit në kufi — Cile Precetaj, emi- për makinat që grante shqiptare, ¿ toi Ns’kanë paguar gjobat, Policia e të paktën edhe një Shtetit thotë se ka vjelë në pikat Policia rikujton sistemin Egjoba, veri¿ kim online vit tjetër qëndrimi në ku¿ tare të paktën 1000 masa Shtetet e Bashkuara të administrative. Zyratarisht do të bëjnë arkëtime në arkat Amerikës. Tani ajo nd- Ministria e Brendshme tha se e tyre”. Prej një viti, në linkun ihet më e qetë. “Tani gjatë kësaj jave Policia e Shtetit Gjobat http://www.asp.gov.al/index. unë mund të udhëtoj ka vijuar zbatimin me rigoro- Në këto 7 php?option=com_content& me tim bir përgjatë fus- zitet të urdhrit të Drejtorit ditë që nga view=article&id=1889%3A hës së Ohajos”-shpr- të Përgjithshëm, lidhur me momenti i kontroll-per-gjoba, mund të ehet nëna 41 –vjeçare. pagesën e gjobave për të gjitha hyrjes në verifikohet online nëse ke Pas dhënies së urdhërit automjetet që kalojnë ku¿ rin, fuqi të këtij gjoba për të paguar, ndërsa të dëbimit nga qeveria drejtuesit e të cilave kanë de- urdhri, janë për çdo shqetësim apo ankesë ajo ishte e shqetësuar tyrime të pashlyera për shkak paguar pranë qytetarët mund të komuniko- për tre fëmijët e saj, të masave administrative të sporteleve jnë dhe në adresat e-mail: veçanërisht për djalin dhëna nga Policia Rrugore. të bankave [email protected]. e saj 11-vjeçar. “Ai do Që prej datës 30 nëntor 2013, në Pikat Duke klikuar në linkun e parë të lumturohet”-rrëfen kur ka dalë urdhri e deri dje, e Kalimit qytetari lidhet automatikisht shqiptarja. Percetaj në Pikat e Kalimit Ku¿ tar janë Ku¿ tar 996 me sistemin Elektronik të ad- e cila duhej të depor- paraqitur për dalje 711 mjete, gjoba për ministrimit të kundravajtjeve tohej nga Amerika drejtuesit e të cilëve kanë pasur 659 mjete rrugore- Egjoba të Policisë ditën e martë, mori gjoba të papaguara. Ndërkohë, së Shtetit dhe bën të mundur një telefonatë nga au- shuma totale e gjobave ishte veri¿ kimin e detyrimeve të toritetet të premten 1091, për shkak se numri i pashlyera që ka. Policia u pasdite. Ata i kërkuan gjobave për disa mjete ka qenë e Punëve të Brendshme dhe e Kalimit Ku¿ tar”-thuhet në ka kaluar afati i parashikuar kujton qytetarëve se pagesa asaj që të shkonte në më shumë se një. Në këto 7 ditë Policia e Shtetit falenderon njoftim. Ndërkaq, në urdhrin në Kodin Rrugor të Repub- e kundravajtjes rrugore duhet Zyrën e Emigracionit që nga momenti i hyrjes në qytetarët për mirëkuptimin e para një jave të Drejtorit të likës së Shqipërisë”. Nga ana të bëhet brenda 5 ditëve nga të Detroit duke shtyr- fuqi të këtij urdhri, janë paguar dhe inkurajon të gjithë drej- Përgjithshëm të Policisë së tjetër, në një tjetër pikë të dita kur merr formë të prerë, jen e qëndrimit të saj pranë sporteleve të bankave tuesit e automjeteve të bëjnë Shtetit Artan Didi thuhet se atij urdhri thuhej se “Për të pasi me kalimin e këtij afati në SHBA. Në zyrën e në Pikat e Kalimit Ku¿ tar 996 pagesën e detyrimeve për- “Në pikat e kalimit ku¿ tar të gjitha arkëtimet me vlerë mbi paguhet një kamatë vonesë Migracionit Percetaj gjoba për 659 mjete. “Ministria para se të paraqiten në Pikat verifikohen të gjitha mjetet 100 mijë lekë njësitë shpen- prej 2 për qind në ditë. Ndër- mori një letër, ku thuhej dhe drejtuesit e tyre që dalin zuese në vartësi të Policisë kohë, në rast se pagesa e kun- se qëndrimi i saj ishte nga Republika e Shqipërisë, së Shtetit duhet të operojnë dravajtjes rrugore do të kryhet i garantuar të paktën për detyrime të pashlyera përmes sistemit bankar ose brenda 5 ditëve, automatikisht edhe për një vit. ndaj Policisë së Shtetit, gjoba shërbimit postar. Në asnjë bëhet një zbritje në vlerën e saj ODISEJA E SHQIPTARIT të vendosura dhe për të cilat rast njësitë shpenzuese nuk prej 20 për qind. “Isha në Irlandë, gjatë tri grabitjeve në Greqi”

— Tashmë në burg prej 3 Grekët nuk i ndahen vitesh, Mark Marku thotë Vërshimet se mund ta provojë se ishte TIRANE në Irlandë, kur ndodhën 3 nga shtatë grabitjet e Shqipërisë, për punë armatosura në Kretë, krim për të cilin ai akuzohet. uristët shqiptarët” Por, të mërkurën u shty quhej një barsaletë jo E përditshmja greke “Kathimerini”: Në dëgjimi i tij ndaj ankimimit, fort korrekte politik- pavarësisht nga prania e një T isht që përdornim ne këtej ndërtim paguhen 7 deri në 10 euro në ditë ekipi ligjor ndërkombëtar. në vitet 1960. Por se si kanë Gjykata e apelit në Irakleio ndryshuar gjërat”. Kështu të Kretës, tha se ai do të dëg- nis shkrimi i së përditshmes por edhe për shkak të num- johet më 7 maj 2014, me një greke Kathimerini, me tit- rit të limituar të vendeve të terminologji juridike të bërë ull “Grekët i drejtohen Sh- punës që ka në Shqipëri. Por nga prokuroria. Por gruaja qipërisë në kërkim për punë”, gjithsesi për herë të parë, e tij, Julie O’Reilly beson ës. Avokati i Markut, me i cili flet pikërisht për një grekë që nuk janë punonjës se gjyqi ndaj burrit të saj qendër në Athinë, Leonidha fenomen, që po vihet re gjith- apo drejtues nëpër degët e ishte një gabim gjyqësor, për Pegiadis, i cili foli për gazetën një e më shumë kohët e fun- kompanive të mëdha greke po shkak se ai ishte në Irlandë, deklaroi se ishte “një gjyq dit. “Veç shumë emigantëve udhëtojnë drejt Shqipërisë për kur ndodhën 3 grabitjet. i qëllimshëm, për të rik- shqiptarë, që po kthehen në punë. Trendi arriti pikun gjatë Përveç kësaj, prokuroria thyer besimin te policia dhe atdheun e tyre, një numër verës, kur shumë grekë erdhën nuk arriti të sigurojë ndonjë gjykatat”. Sakaq, irlandezja, gjithnjë e në rritje grekësh të për të punuar në sektorin e provë për 11 nga 16 akuzat e ka sjellë ekspertë juridikë të goditur nga kriza po i drejto- turizmit, ku pagat janë më të ngritura kundër tij. “Është Projektit Irlandez të Pafajë- hen vendit fqinj në kërkim larta, ku arrijnë edhe deri në shkatërruese ideja që Marku sisë, në asistimin e avokatit për punë”-vijon shkrimi ku 30-40 euro në ditë. Shifrat, ka për të kaluar 5 muaj të grek të burrit të saj, teksa shumë grekë shprehen se siç raporton gazeta greke, janë tjerë në burg për krimet që ishte dërguar në Greqi Dr udhëtojnë shpesh drejt Sh- kon¿ rmuar edhe nga Ministria ai nuk mund t’i ketë kryer, Greg Hampikian, një ekspert qipërisë për një vend pune shumë me fat. Por edhe kos- bëhet fjalë për shumë punë e Punës në Shqipëri, sipas por ne nuk do të heqim dorë i ADN-së nga Projekti i Pa- dhe për këtë janë ndihmuar toja e jetesës atje është shumë në këmbim të pak parave. “Po së cilës numri i aplikimeve nga kjo luftë,” tha Julie. Me fajësisë në Idaho. Ekspertët edhe nga vetë emigrantët e ulët”-thotë një grek, sipas të À asim këtu për 10 orë në ditë të huaja për leje pune është shtyrjen e ankesës familjes do të dëshmojnë në gjyq shqiptarë në Greqi të cilët cilit ata që vijnë në Shqipëri me vetëm 4 ditë pushim në i vogël, vetëm 2500 të tilla O’Reilly tani do të duhet të nëse ka apo jo prova të besu- kanë vendosur të braktisën në kërkim të punës janë me të muaj”- thotë një punëtor nga gjatë 2012-ës por gjithësesi gjejnë fonde për të vazh- eshme që të provojnë nëse vendin e zhytur në borxhe”- vërtet të dëshpëruar. Ndërkaq, Janina, i cili ka kaluar shpesh 8 për qind më e lartë se vitin duar betejën e tyre, pasi Mark Marku ishte i përfshirë vijon Kathimerini. “Pagat në siç vijon shkrimi, ka gjithashtu kufirin në kërkim për punë. parardhës. Pak ditë më parë nevojiten 100 mijë euro apo jo në plaçkitjet e arma- Shqipëri janë shumë të ulëta. dhjetëra kompani greke dhe “Nuk është zgjidhja perfekte gazeta “Shqiptarja.com” pub- për shpenzimet gjyqësore. tosura. Rrjeti i Pafajësisë u Punëtorët e ndërtimit marrin shqiptare që kërkojnë për staf por është më mirë së pa gjë”- likoi rastin e një ish-emigranti Mark Marku u dënua me 18 themelua në vitin 1992 dhe 7-10 euro në ditë ndërsa për të specializuar për të punuar vijon ai. Sipas Kathimerinit, që i kërkohej ndihmë nga vjet burg në janar të 2012- përdor prova të ADN-së. një zanatçi arrin edhe deri në projekte të ndryshme në eksodi nuk është fort i madh ish-pronari për t’ia punësuar në 20 euro në ditë nëse është Shqipëri. Por sipas gazetës për shkak të pagave të ulëta, 2 djemtë në Shqipëri. 12 Opinion E diel, 8 dhjetor 2013

Koment Shijaku dhe problematika akute e tij

Edhe sot, kur ekonomia e tregut bën ligjin, për fat të keq, akoma ekzistojnë mentalitete të tilla anadollake e të dëmshme. Mjafton të përmendim një fakt skandaloz: kur në vitin 1995-96 u përgatit harta e re e ndarjes admin- istrative, “dikush me dashamirësi” raportoi në qendër se Shijaku paskësh “vetëm 3500 banorë”, prandaj nuk mund të bëhej qendër rrethi (një absurditet i vërtetë, sepse në atë kohë qyteti kishte afro 13 mijë banorë). Në NGA NIKOLLA SUDAR*) pozita të barabarta me ne ishte edhe Peqini, por peqinasit u treguan më të shkathët dhe vijon nga faqja 1 arritën që qytetin e tyre ta bëjnë qendër rrethi. Gjithashtu edhe Kavaja u bë rreth, u shkëput nga Durrësi dhe u bashkua me Tiranën (atyre ...“Shijaku me të drejtë mund të quhet “Malë- u lumtë!). Del pyetja: Mirë që u krijuan rrethe sia e Madhe e Shqypnisë së Mesme”), njihet qysh të tillë si ai i Malësisë së Madhe, rrethi i Devol- në lashtësi. I ndodhur në pastokën e Durrësit, lit etj., (që s’kanë ekzistuar më parë), po përse vetëm 11 kilometra larg kësaj qendre të famshme Shijaku, pothuajse është zhdukur nga harta? në të gjithë Mesdheun, ai përmendet edhe në P ë r n j ë f a k t t ë t i l l ë h e s h t e t e d h e s o t . regjistrin kadastral turk të vitit 1431-32. Qyteti Pra, ja evoluimi paradoksal administrativ është ndërtuar mbi një kodrinë të butë me lartësi në vite i Shijakut: 30 metra mbi nivelin e detit, ku dikur ka ekzis- - në kohën e mbretërisë: qendër nënprefek- tuar kisha e Shën Jakovit, prej nga e ka burimin ture me 64 katunde, që përfshinte një territor vetë emërtimi Shijak, i këtij vendbanimi, të cilin nga Ndroqi deri në Prezë, me urën me dy e mban edhe sot. Lumi Erzen, 91 kilometra i harqe (e dyta në Shqipëri, pas asaj të Zogut), gjatë, e ndan qytetin në dy pjesë, duke i dhënë me rrugën automobilistike Durrës-Tiranë që një bukuri të veçantë. Jo më kot Shijaku i tërhoqi kalonte përmes qytetit, me tregti e zejtari, Shijaku vëmendjen mjeshtrit të madh europian të foto- me taksi të shumta, hotele dhe lokale të për- gra¿ së, Marubit, i cili, në vitet 30 të shekullit mendura në të gjithë vendin. Thjesht po sjell të kaluar, atë do ta quante: “… qytet provincial Populli i trevës në vitet e vështira 1912-1920 numërta të qytetit e të fshatit dhe gjaku i dhjetra një kuriozitet: orkestrat e famshme sllave me perëndimor”. Kartolinat e bukura me pamje të u rreshtua në luftë kundër pushtuesve austro- dëshmorëve, do të mbeten monumente në his- këngëtarë tepër të njohur vinin nga Beogradi qytetit për dekada me rradhë do të qarkullonin hungarezë, italianë, si edhe kundër intrigave torinë e trevës së Shijakut. Dhe të gjithë vendit. në Podgoricë, prej andej në Kafe të Madhe të si brenda ashtu edhe jashtë vendit. antikombëtare të Esat Pashë Toptanit. Në verën Nënprefektura u çlirua më më 14 nëntor 1944. Shkodrës dhe përfundonin në Shijak. Fiset më të vjetra të Shijakut janë Kërtajt, e vitit 1920, batalioni vullnetar i komanduar nga Tradita e shkëlqyer e mikpritjes shijakase, e - në periudhën e pasçlirimit: në mënyrë Deliallisët dhe Keçtë. Pas Kongresit të Berlinit patritoti Kapllan Deliallisi, luftoi heriokisht për trashëguar me aq fanatizëm, do të shfaqej edhe arbitrare, në vitin 1949, pushteti qendror me dhjetra familje boshnjake, për t’i shpëtuar çlirimin e Vlorës nga pushtuesit italianë. Në vitin në rastin e “dyndjes” së popullsisë çame, të i hoqi Shijakut fshatrat e Ndroqit, ato të sundimit të ri austro-hungarez, u larguan nga 1924, në Shijak krijohet dega e “Bashkimit” me përzënë nga trojet e tyre, menjëherë pas çlirimit Prezë dhe Marikajn, duke ia kaluar Tiranës. vendlindja dhe u vendosën afër qytetit, duke drejtues mësuesin Qazim Domi, që u zgjodh të vendit. Me dhjetra familja çame u sistemuan Gradualisht ai do të humbte edhe Rromanatin, krijuar fshatrat e përmendura Koxhas dhe Bo- edhe kryetar bashkie, ndërsa sekretar, intelek- në Shijak, duke u integruar plotësisht në jetën e edhe Sukthin, edhe Maminasin, edhe Ishmin. rake. Këtu ata gjetën mikpritjen e vërtetë dhe u tuali Tahsim Këlliçi. qytetit dhe të rrethinave të tij. Për vite me rradhë Tashmë Shijaku u shndërrua në qendër koop- bënë banorë të denjë të kësaj treve. Vitet 1925-39 e bënë Shijakun një qendër ky komunitet i nderuar ka dhënë kontributin erative bujqësore e “tipit të lartë”, që kishte në Me ferman të veçantë, në vitin 1880, Shijaku u të përmendur në të gjithë Shqipërinë. Më e vet te dukshëm në të gjitha drejtimet, duke varësi vetëm 11 fshatra përreth dhe me drejtim shpall kaza (nënprefekturë), duke pasur në varësi 1926 u ndërtua nga inxhinierë francezë ura ruajtur me besnikëri identitetin dhe aspiratat e kryesisht bujqësor, larg rrugës automobilistike rreth 64 fshatra, ku përfshi- të parëve të tyre. dhe hekurudhës, me një fabrikë mesjetare të heshin Ndroqi, Peza e Vogël, Por vetë qyteti i Shijakut në dekada ka parë prodhimit të niseshtesë, me një repart metalik e Sauqeti, Rromanati, vetë Shi- KONTRIBUTI dhe përjetuar paradokse nga më të çuditshmit rrobaqepësi që vareshin nga Durrësi dhe repart jaku, Sukthi, Maminasi, Mari- dhe më skandalozët. Fakt i pamohueshëm qilimash, që varej nga Kavaja; kaj, Ishmi dhe Preza. E tërë E tërë kjo trevë historikisht është e përmendur është se qendra në Durrës e ka parë gjithmonë - në kohën e demokracisë: Shijaku mbeti kjo trevë historikisht është e për atdhetarizëm, trimëri e bujari. Populli i saj Shijakun me syrin e njerkës, mbase nuk e vetëm bashki qyteti, plotësisht i harruar. Pra, përmendur për atdhetarizëm, ka dhënë kontributin e vet në të gjitha ngjarjet teproj po ta theksoj, me syrin e metropolit kokoshi u shndërrua në një minithelë. trimëri e bujari. Populli i saj ndaj kolonisë. Çdo investim, fuqi punë- Ky paradoks mund të mos t’i pëlqejë dikujt, ka dhënë kontributin e vet në madhore të vendit tore, bursa, objekte industriale apo shkolla por është realitet, megjithatë, asnjëherë nuk është të gjitha ngjarjet madhore të përqendroheshin në Durrës, pak në Kavajë vonë për të ndrequr gabimet që rëndojnë mbi një vendit. Me dhjetra banorë të dhe gati aspak në Shijak. Harta e objekteve krahinë të tërë. Administrimi më vete i qytetit të kësaj treve janë rreshtuar në Ushtrinë e Lidhjes madhështore me dy harqe (e dyta në vend të ndërtuar gjatë viteve të kaluara À et vetë, Durrësit (si qytet portualo-tregtaro-turistik) do Shqiptare të Prizrenit, ndërsa mjaft të tjerë kanë nga madhësia dhe bukuria, pas urës së Zogut, prandaj me qindra e qindra punëtorë nga ta shndërronte Shijakun në qendër rrethi, që do marrë pjesë në luftimet për mbrojtjen e Ulqinit, të ndërtuar mbi lumin Mat më katër harqe). Shijaku ishin të detyruar të punonin në Durrës të përfshinte tërë fshatrat ekzistuese të sotme të në vitin 1880. Çetat atdhetare të komanduara nga Ajo ishte me dy kalime për automjetet dhe me ose në Shkozet. Madje, edhe rivaliteti në sport rrethit të Durrësit, duke ¿ lluar nga Sheteli, Rro- patriotët Ibrahim Kërtusha, Mark Troplini, Osman trotuarë anësorë. Ura kishte një rëndësi shumë do të merrte forma poshtëruese: lojtarët më manati, Rrashbulli, Sukthi, Maminasi, Manza Picari etj., mbajtën gjallë frymën patriotike dhe u të madhe strategjike, sepse në atë kohë lidhte të mirë merreshin me forcë, ndërsa drejtuesit dhe Ishmi dhe do t’ia rikthente deri-diku lavdinë bënë tmerr për pushtuesit turq gjer në Shpalljen portin më të madh të vendit me kryeqytetin. e partisë e të pushtetit në rreth bënin çmos e dikurshme. Mjafton një sygjerim i thjeshtë: sikur e Pavarësisë. Rruga nacionale që kalonte përmes qytetit, i tërë ky territor të administro- Në mesin e Nëntorit 1912 populli i Shijakut i dha Shijakut rëndësi dhe zhvillim në plan hej nga Shijaku (si dikur), kur zgjodhi përfaqësuesit e vet për në Kuvendin e kombëtar. Qysh nga viti 1922 kishte ¿ lluar dhe PARADOKSI faktikisht sot komunikimi nuk madh të Shpalljes së Pavarësisë. Ata ishin pa- brenda disa viteve përfundoi plani rregullues i Por vetë qyteti i Shijakut në dekada ka parë është aspak problem, sepse në triotët: Ymer Deliallisi, Ali Shahini dhe Xhemal qytetit, i cili e transformoi atë, duke e kthyer në dhe përjetuar paradokse nga më të çuditshmit të gjitha komunat e shumta Deliallisi. Me dhjetra shijakas, të komanduar një qytet të zhvilluar për kohën. Në vitin 1928 dhe më skandalozët. Fakt i pamohueshëm ekzistojnë telefoni, interneti nga togeri patriot Masar Deliallisi, bashkë me u vu në fuksionim centrali elektrik, ndërsa dhe rrugët e asfaltuara, do të shumë vullnetarë të tjerë, morën në mbrojtje prodhimet e shumta bujqësore e blektorale është se qendra në Durrës e ka parë gjithmonë shkurtonte me dhjetra e dhjetra karvanin e përfaqësuesve nga të gjitha trevat furnizonin me bollëk Durrësin dhe Tiranën. Shijakun me syrin e njerkës nëpunës, duke i kursyer shtetit e vendit. Ndërkohë në mes të një entuziazmi Faqe e ndritur në historinë shumëshekullore shuma të konsiderueshme, me të paparë popullor, me datën 27 nëntor mbas- të popullit tonë ka qenë dhe mbetet Lufta Anti- vlerë të madhe për mirëqenien dite, në ballkonin e nënprefekturës së Shijakut fashiste Nacionalçlirimtare për çlirim kombëtar që skuadra e futbollit “Erzeni” të mos futej e popullit. Ndarja ekzistuese administrative e repub- u ngrit À amuri kombëtar, kurse ¿ rmat e tre dhe demokraci të vërtetë, e viteve 1939-1944, në kategorinë e parë. Paradokset arrinin deri likës, e cila artificialisht krijoi me qindra komuna dhe përfaqësueve të lartpërmendur të trevës sonë, në të cilën populli heroik i trevës së Shijakut ka aty, sa që të ngulmohej që të formohej skuadra me mijëra nëpunës, për mendimin tim, me një efi- përjetësisht mbetën në dokumentin e Pavarë- dhënë kontributin e tij të shquar. Kur i hedh përfaqësuese e Durrësit në vojeboll vetëm me kasitet mjaft të ulët, gjatë 17 viteve ka hedhur poshtë sisë. Ndërkohë që zhvilloheshin këto ngjarje një vështrim luftës antifashiste në Shijak arrin elementë shijakas, duke eliminuar skuadrën pozitivitetin e propaganduar në atë kohë. vendimtare për të ardhmen e vendit, në Shkodër në përfundim se të gjithë banorët e qytetit e të e qytetit. Kur tentohej për të ndërtuar një ob- Në vazhdën e shumë reformave shpresëdhë- vazhdonte lufta për mbrojtjen e qytetit. Mbi fshatrave përreth i kthyen shtëpitë e tyre në baza jekt industrial, Shijaku quhej zonë bujqësore nëse për këtë vend, që ka ndërmarrë pushteti i 1000 vullnetarë shijakas të komanduar nga të luftës, duke sakri¿ kuar gjithçka për ditën e nga pushtetarët e rrethit, prandaj “nuk duhej ri, i dalë nga zgjedhjet e 23 qershorit, përfshihet patriotët e shquar Hasan Deliallisi dhe Ha¿ z lirisë. Rezistenca heroike e 7 prillit në Durrës, dëmtuar” toka bujqësore. Kur vinte puna edhe ndarja e re administrative, e cila do ta Maliq Jakova, luftuan për shtatë muaj me rradhë hedhja e urës në erë, krijimi i njësitit gueril, i për t’u furnizuar me bukë gruri (për të mos lehtësonte jashtë mase administratën lokale, në kushte jashtëzakonisht të vështira. Rreth 120 organizatave antifashiste që çuan në krijimin e përmendur mallrat industrialë, që ¿ lluan të duke e bërë më të thjeshtë, më komunikuese për luftëtarë të Shijakut dhanë jetën në luftimet e njësitit e më pas të batalionit partizan të Shijakut harroheshin), quhej “qendër bujqësore”, e popullin dhe më pak të kushtueshme. ashpra në Tarabosh, Bërdicë dhe Gur të Zi. (bat. IV i Pezës) e mbi të gjitha sakri¿ cat e pa- cila duhej të konsumonte vetëm bukë misri.. *) historian e përkthyes E diel, 8 dhjetor 2013 Kulturë 13

ESENCA e librit qëndron te çështja se a është e KRITIKA ardhmja e njeriut realizimi i tij si njeri, apo degradimi i tij, apokalipsi i tij moral, biologjik e shoqëror “Ofelia me mjekër”, letërsia ANTON PAPLEKA * TIRANE

ibri “Ofelia me mjekër”, si ankth i modernitetit i shkrimtarit të njohur Moikom Zeqo, publi- kuar nga Shtëpia botuese Vlerësime për librin më të ri të shkrimtarit të njohur Moikom Zeqo, “Morava”, Tiranë, 2013, Lështë një vepër që bën pjesë në kolanën ku përfshihen librat “Refu- quajtur ndryshe “Proza e të jetuarit së prapthi”. Veçoritë origjinale zimi i shkrimit”( Dituria, 2010 )dhe “Vetullat hyjnore” (Bota shqiptare, 2012). Në librat Këngëtarja e lartpërmendur Simbolika ka proza të shkur- Tek Ofelia, Manjola Nallbani tra që i përkasin Zeqo ndërthur videoklip me eseistikes dhe e koncentron trillimit letrar. shumë simbolika vargjet e Kjo gjë përbën një dhe bën një teori veçori origjinale të të personazhit Dritëro Agollit prozës së Moikom në përgjithësi. Zeqos, një risi të Tek Ofelia është spikatur, me të dhe mjekra e cilën e pasuron Krishtit dhe e prozën shqiptare, Gjergj Kastriot sidomos atë që Skënderbeut, thyen kufijtë e është sakri¿ ca e tradicionalizmit Teutës ilire, por e të provincial- edhe Ajnshtajni izmit. Libri “Ofelia me mjekër” ka si nëntitull “Proza ëngëtarja e njohur e të jetuarit së KManjola Nallbani ka prapthi”. Konkre- Shkrimtari Moikom Zeqo dhe libri “Ofelia me mjekër” realizuar klipin e saj më tisht, në këtë libër, të ri me këngë lirike. Ky ai ka sintetizuar është një nga klipet më të shqetësimet e shkrimntarit, e mendimtarit, e kri- Ofelia, Zeqo ndërthur e koncentron rëndësishme në karrierën tij të mëdha për juesit. Libri “Ofelia me mjekër” ka shumë simbolika dhe bën një teori e këngëtares, e cila i është bashkëkohësinë një substancë shqiptare dhe univer- të personazhit në përgjithësi. Tek përkushtuar deri në deta- dhe ekzistencën sale. Të bëjnë përshtypje shkrimet Ofelia është dhe mjekra e Krishtit jet më të holla. Këtë klip njerëzore, të rrezi- për Gjon Buzukun dhe Migjenin, dhe e Gjergj Kastriot Skënderbeut, ajo e ka realizuar nga një kuar nga tjetër- Konicën dhe shumë subjekte shqip- është sakri¿ ca e Teutës ilire, por bashkëpunim me kom- simet e pafundme. tare të mesjetës, ku ka zbulime të edhe Ajnshtajni. Kjo do të thotë se pozitorin Shpëtim Saraçi Pse tjetërsimi reja dhe këndvështrime befasuese. një personazh mund të krijojë afërsi dhe vargjet e këngës mba- na bën të jetojmë Libri ka ankthin e modernitetit, dhe simbolikë me të gjitha person- jnë emrin e shkrimtarit të së prapthi? A mundet të vazhdo- dhe tezës së tij se postmoderniteti subjektet i ndërthurur, i shndër- azhet, sepse njeriu dhe njerëzimi madh Dritëro Agolli. “Miqtë het përjetësisht kështu? Boshti e ka shndërruar botën në një Simu- ron ne një subjekt të vetëm, sipas është vetë Ofelia me mjekër dhe pa e mi po vjen klipi më i ri i konceptual i librit qëndron te ra- lacrum (kopie e kopieve). Si do të një kontrapukti të stilit elegant dhe mjekër. Pra, esenca e librit qëndron një kënge të realizuar para porti kontradiktor dhe paradoksal jetë e ardhmja? A do të kemi një tejet zhdërvjelljes, ku informacioni te çështja se a është e ardhmja e disa vitesh nga Shpëtim midis reales dhe virtuales. Bota sa njerëzim të vërtetë apo një njerëzim farfurin plot befasira të çuditshme. njeriut realizimi i tij si njeri, apo Saraçi dhe me vargjet e vjen dhe bëhet më virtuale. Bota të klonuar? Libri i Zeqos përpiqet Duke aktivizuar mendimin kriticist degradimi i tij, apokalipsi i tij moral, poezisë së Dritëro Agollit. e internetit dhe e kibernetikës po t’u japë përgjigje këtyre pyetjeve dhe kërkues. biologjik e shoqëror. Për këto arsye, Është një këngë e dashur klonojnë qenie të kufizuara në ekzistenciale. Libri ka një erudicion mendoj se libri “Ofelia me mjekër” për mua dhe shumë të tjerë rrafshin virtual, duke iu larguar të madh që nuk është një qëllim në PSE OFELIA ME MJEKËR?! përfaqëson një risi në krijimtarinë e të brezit tim që ma kanë esencës humaniste. Ky qytetërim vetvete, por premisë për të bërë Në pamje të parë, tregimi “Ofe- Zeqos dhe të letrave shqipe dhe si i shprehur, prandaj mendova teknologjik rrezikon identitetin e sinteza. Zeqo thotë se Google-i është lia me mjekër” duket shumë i tillë meriton të përkthehet në gjuhët se e meritonte që të risillej njeriut dhe ngjan si një apokalips i një informacion pa inventar dhe ndërlikuar. Ofelia si personazh e popujve fqinjë dhe të Europës. me një videoklip”, shkruan vërtetë. Jo më kot, Zeqo i referohet shterp. Aftësia për të bërë sinteza shekspirian është një ikonë e letër- Sepse e meriton. këngëtarja në Facebook. ¿ lozo¿ t francez Jean Baudriallare është mrekullia e intelektit pra e sisë botërore, tashmë klasike. Tek * Poet, shkrimtar e studiues i letërsisë. Manjola Nallbani e ka tit- ulluar klipin e saj “Udhëtoj e menduar”. Ndërsa kom- pozitori Shpëtim Saraçi Në Venecia zbardhen mbishkrimet është njëkohësisht edhe producent për videoklipin Konferenca e këngëtares së njohur. VENECIA Manjola Nallbani është e Tepelenës për betejën e Lepantos një nga zërat më të bukur të këngës lirike shqip- e tyre shekullore. Po kështu shumë të rëndësishme për tare. Fituese e çmimeve të Prof Machiarela prezanton kontributin e personaliteteve rëndësishme në festivale projektin për shpëtimin e nga kjo zone në Betejën e të këngës shqiptare, ajo jë konferencë shken- Kishës së Mesopotamit dhe famshme te Lepantos. Thel- ka lëvruar me zërin e saj core mbi Ballkanin studimin e historisë së saj. bi i këtij takimi do të jetë të kthjellët muzikë të lehtë Ndhe marrëdhëniet e Ndërsa otomanisti i njohur multidisiplinor, duke ¿ lluar dhe popullore. E ngjitur Shqipërisë me Venecian në Mehmet Tutuncu prezan- nga historia deri te arke- që në moshë të re në fes- veçanti do të prezantoj pro- ton mbishkrimet osmane ne ologjia, filologjia, gjuhësia tivalet e RTSH-së, ajo ka jektin e Universitetit Ca Fos- Jugun e Shqipërisë në veçanti dhe letërsia, historia e artit qenë një nga këngëtaret cari në Delvinë mbi Delvinën së bashku me mbishkrimet e dhe arkitekturës, restaurimi më të dashura për publi- multikulturore këto ditë ën mbledhura nga Auron Tare, i monumenteve. Me këtë rast kun shqiptar. Nallbani e Venecia. Në këtë projekt do të cilat do të të botohen si një do të paraqiten edhe me dy vazhdon karrierën e saj si të përfshihen kërkimet në korpus i veçantë. Po kështu do vëllimet “Trashëgimia os- një këngëtare e talentuar këtë zonë mbi marrëdhëniet të prezantohen mbishkrimet e mane në Algjeri” dhe sprova dhe profesioniste, pa rënë e komuniteteve të krishtera Tare me specialistë të trashëgimisë duke treguar gjetura në Pllakën e Tepelenës e Ismail Kadaresë. asnjëherë pre e muzikës dhe myslimane dhe harmonia mbishkrimet 500-vjeçare të gjetura në Pllakën e Tepelenës ku flitet për informacione Dhu.Ha. komercionale. Dhu.Ha. 14 Krijimtari E diel, 8 dhjetor 2013

(Pjesa e tretë) Humor politik dh i Ç’ia thoshte bilbili!.. NGA ARBEN DUKA

dhe më kot s’ia ngop, prapë kanë mbetur shumë! Me Saliun ishte, fjala vjen “Marrëzia”, dhe shoku Irfan, po vazhdon “Non Stop!..” Nëse s’i besoni, për Salën punonte, këto që them unë, gazetë e ekran! Po vazhdon “Non Stop”, hidhuni një vrap, zanati i hershëm, këtu në “komunë” Kish hyrë goxha thellë, tani në ekstreme, jo ashtu më kot, është i pandershëm! Vetëm njëqind metra, sa tani as Meta, pesë “kazino” rresht, nuk e ndihmon dot! E kaluan “provën”, nëse është ndryshe, bilbili vazhdon, unë fare do hesht! Ç’po ia thotë bilbili, askush qelbësirat, NGA ARBEN DUKA lart e në Mirditë, më s’i kontrollon! Unë fare do hesht, që tani ka dalë, po tani s’hesht dot, Nelson Mandelës vijon nga faqja 1 gjysmë opozitë! Dihet se ç’kanë bërë, se ato “kazino”, ata maskarenj, tani rrinë plot! Ti vigan i madhërishëm, Ç’po ia thotë bilbili, por s’mbaron masakra, u shove ashtu siç ndrive, Ç’po ia thotë bilbili, si ç’ia thosh më parë, përmbi fukarenj! Makina e vjedhjes, në degën e manit, se bilbili është, natë e ditë punon, po je simbol i simbolit, konviktin që vodhi, zog opozitar! Njerzit e pashpresë, gjithë klientelën, kundër gjithë padrejtësive. ia morën Irfanit! në qendër të lojës, kanë marrë si i thonë! Zog opozitar, vazhdon që t’u vidhet, Në shekujt e kësaj bote, Konvikti që ngrihet, dhe Njëshi në botë, ende bukë e gojës! Ndaj vajton bilbili, Ti do jesh gjithmonë në ballë, pesë kate mbi tokë, se asnjë të keqe, në vargjet e mia, se njerzit si puna jote, që ia dha Saliu, ai s’duron dot! Këtë lloj kumari, se nëpër udhëkryqe, ikin, po mbeten të gjallë. për t’i bërë qokë! “Mbylle qeveri!”, mbeti Shqipëria! Në një vigjilencë, nuk kemi nevojë, Për t’i bërë qokë, sytë i bën katër, për demagogji! (Vijon të martën) e thonë të tërë, se ai asnjërin, se shumë shërbime, nuk mban dot me hatër! Vërtet shumë u mbyllën, Fania i kish bërë! me bujë e me zhurmë, Asnjë s’mban me hatër, po për ironi,

Baladë Legjendë dashurie

Kjo histori është natyrisht, Ashtu dhe shpirti i djaloshit, Dhe kjo ka ndodhur me vërtetë, dhe më e lashtë nga lashtësia, me diellin ¿ kej pak nga pak, sepse legjenda nuk mbaron, Migjenit që À et e À et pafundësisht, porse këtej shpirti i vashës, në një qytet që nuk ka netë, se ç’mund të bëjë Dashuria!... si një vullkan digjej në À akë!.. po vetëm diell që s’perëndon!... Kënga jote e mjerimit, gjithmonë më ka mahnitur, them se muzë e frymëzimit, Një vashë e ëmbël po vajtonte, Ndaj sytë i mbante të gozhduar, Po veç një diell që s’perëndon, që nga qielli të ka zbritur. me ëngjëjt dhe me xhindet À iste, andej nga dielli po ikte, që ndrin e ndrin dhe vetëm ndrin, po qe se dielli do perëndonte, në horizont duke u shuar, ti mik i dashur që s’beson, djaloshi i saj do të vdiste. dhe zemrën djalit do t’ia ¿ kte! vrapo ca ditë gjer në Dublin!... Ti s’kishe grusht të fuqishëm, veç revoltës si vullkan, Ky është fundi i historisë, gjithmonë do jetë i pranishëm, Ç’të bënte vashëza e shkretë, Po ndriti çasti i mrekullisë, që lashtësia do tregonte, mali i shtetit që s’bëzan! dhe shpirti i saj që dashuronte, sa mendja nuk ia pret njeriu, ku klithmë e zjarrtë e dashurisë, se kishte miliona vjet, nga klithmë e zjarrtë e dashurisë, e bëri diellin të ndalonte!.. Në gjithë botën të kërkosh, që dielli ecte e s’ndalonte. në horizont dielli ngriu!... nuk gjen dot gjeni si Ty, Dhe kjo ka ndodhur në Dublin, aty ku dielli s’perëndon, po ti linde, o Millosh, Ashtu e heshtur dhe e tretur, Dhe më s’lëvizi asnjë grimë, dhe që ahere pa dyshim, në të voglën Shqipëri! në horizont i nguli sytë, po vetëtiu si n’agim, dhe djali rron, dhe vajza rron!... ku pakëz diell që kish mbetur, dhe shpirti i djalit që po ¿ kej, Dublin, Irlandë Askush s’e arriti dot, sa një kandil lëshonte dritë!.. iu kthye jetës me rrëmbim!... 16.06.2004 magjinë tënde të krijimit, madhështinë e “Mona-Lizës”, Shënim: Për mendimet dhe sugjerimet që kini për këtë faqe mund të kontaktoni me mesazhe me numrat e ka “Poema e Mjerimit”!.. telefonit 0696031369 & 0696546873 . Mendimet dhe sugjerimet tuaja do të vlerësohen nga autori E diel, 8 dhjetor 2013 Sociale 15

E moshuara rrëfen jetën e nipit mes varfërisë dhe sëmundjes Apeli TIRANË MIRANDA GJONI Mijëra VLORË 3 vjeçari me HIV AIDS projekte rrezikojnë të istoria e trajtuar në emisionin shkatërrohen “Urbanika” në gjyshja, ndihmë shtetit TV A1 REPORT, ka prekur zemrat He shumë shikuesve. Ergi (emër imagjinar) është vetëm 3 vjeç dhe është mbartës i virusit HIV Historia në “Urbanika” që preku zemrat e shikuesve AIDS. Nga të tre fëmijët vetëm më i vogli ka trashëguar këtë sëmundje nga e ëma e cila ka HIV AIDS — Rreth 545 mijë ndërruar jetë dy vjet më parë Menjëherë pas dhënies së këtij lajmi projekte të zhvillimit për shkak të kësaj sëmundje. të qyteteve dhe Gjyshja e vogëlushit, nga emi- në TV A1Report dhe në web, ka ndërtesave të rëndësisë sioni “Urbanika” i ka bërë reaguar drejtoria rajonale e Shërbimit së veçantë në vendin apel shtetit për ndihmë duke Social të Vlorës. Ines Stasa, drejtore tonë rrezikojnë të kërkuar ta sistemojnë në një e SHS, deklaroi se pas njohjes me shkatërrohen. Drejtuesit institucion të voglin i cili ka e arkivit bëjnë apel për nevojë për një përkujdesje kronikën, familja është ndihmuar edhe ndërhyrje emergjente shëndetësore më të madhe. në sajë të një biznesi privat dhe dixhitalizim të këtij Gjyshja e të voglit jeton së fondi të rrallë, si e vetmja bashku me vogëlushin dhe mënyrë për ta shpëtuar, dy motrat e tij më të mëdha, ndërkohë që deri tani të cilat fatmirësisht nuk kanë si dhe trajtimin me rregull me fojnë të vëllain, por ata ende janë dixhitalizuar vetëm rezultuar pozitive ndaj testit medikamentet e nevojshme. 3 nuk e dinë për sëmundjen e 18 % të fondit. “Disa të HIV AIDS. Ata jetojnë me vjeçari me shishen e biberonit tij. Megjithse më të rritura, prej projekteve kanë pensionin e gjyshes dhe me në dorë À e i qetë në divan. Ai ato nuk do mund ta kuptonin marrë lagështirë dhe ne një ndihmë ekonomike prej është i vogël dhe nuk mund sëmundje e të vëllait dhe asaj kërkojmë ti s’kanojmë 4000 lekësh, që edhe atë prej të kuptojë se është mbartës i që i mori jetën mamasë së tyre. 3-vjeçari me HIV/AIDS dhe ti ruajmë në formë muajsh nuk e kanë marrë. sëmundjes së shekullit e cila Kjo zonjë e moshuar, nuk di të dixhitalizuar. Ka dhe Ndonëse fëmijët kanë marrë durave të gjata ende nuk kanë të përkujdeset siç duhet për i mori nga kjo jetë mamanë më se ku të qajë hallin. Ajo nga ato që kamë humbur statusin e jetimit dhe janë arritur ta marrin këtë ndihmë. nipin e vogël të sëmurë, për e tij vetëm 31 vjeçe. Shenjat shpreson se pas transmetimit përfundimisht” tha futur në skemën e ndihmës Gjyshja e vogëlushit, këtë herë këtë edhe kërkon që vogëlushi e sëmundjes tashmë janë të në këtë emision, shteti dhe Gjergj Thomai, drejtori ekonomike nga e cila për¿ tojnë i ka drejtuar sytë nga shteti, të pranohet në institucionet e dukshme. Gjyshja e vogëlushit institucionet e posaçme do t’i i arkivit qendror. nga 3 mijë lek në muaj secili në pritje të një përgjigje ajo posaçme ku dhe do të marrë tregon se si dy motrat më të kthejnë sytë nga ky vogëlush që prej tyre, për shkak të proce- shprehet se nuk ka mundësi ndihmën e duhur mjekësore mëdha e duan dhe e përqa- ka nevojë për ndihmë.

Gazsjellësi Trans Adriatik Nëse jetoni ose keni pronësi në qytetin e Çorovodës, Komunën e Potomit (fshatrat Backë, Gjergjovë, Qafë, Helmës-Staravec dhe Potom) si dhe në Komunën Vendreshë (fshatrat Therepelë dhe Ibrollarë), toka juaj mund të preket nga ndërtimi i rrugëve dytësore të nevojshme për zhvillimin e mëtejshëm të projektit të Gazsjellësit Trans Adriatik.

dhe/ose asetet e tyre po anketohen siç duhet. Kjo është e Ju ftojmë të merrni pjesë në takimet vendore me komunitetin ku do të merrni më shumë rëndësishme që të jetë e qartë se çfarë mund të ndikohet nga informacion dhe do të njiheni me Anketimin e Censusit dhe Inventarit të Aseteve. projekti dhe çfarë duhet kompensuar. Pronarët e parcelave të tjera që mund të ndikohen nga facilitete të tjera të projektit do të kontaktohen më vonë. Blerja dhe Servitudi i Tokës për Projektin TAP Takimet Vendore me Komunitetin Përse duhet të marr pjesë në takimet TAP është një tubacion gazi që do të ndërtohet për transportin vendore me komunitetin ose në anketim? Jeni të ftuar të merrni pjesë në një nga takimet vendore me e gazit Kaspik për në Evropën Perëndimore, i cili kalon përmes komunitetin në zonën tuaj, ku mund të takoheni me Shqipërisë. Që të ndërtohet tubacioni nevojitet infrastrukturë përfaqësues të kompanisë se kontraktuar nga TAP-i, Royal Nëse jetoni ose keni pronësi në lokalitetet e shtesë si: HaskoningDHV, të bëni pyetje dhe të shprehni mendimet tuaja. mësipërme, toka juaj mund të preket nga - Rrugë të reja për të mbërritur tek tubacioni (Rrugë Dytësore); Informacioni nga ju do të na ndihmojë të zhvillojmë projektin në ndërtimi i rrugëve dytësore të nevojshme - Stacione kompresorë; mënyrën më të përshtatshme për komunitetin tuaj. për ndërtimin e tubacionit të gazit. Do të - Stacione të Valvulave të Bllokimit; Për më shumë informacion, ju lutemi kontaktoni: donim t'ju ofronim të gjitha detajet e - Facilitete të tjera për ndërtimin dhe mirëmbajtjen e gazsjellësit. nevojshme dhe t'ju flasim për Anketimin. Gazsjellësi Trans Adriatik AG - Dega Shqipëri Për ndërtimin dhe operimin e këtij gazsjellësi, TAP-it do t'i duhet Adresa: Torre Drin, Rruga Abdi Toptani, Tiranë Ju lutemi të merrni pjesë më 15 dhe 16 tokë, e cila do të përdoret përkohësisht ose përgjithmonë. Si Internet: www.tap-ag.al | Email: [email protected] rrjedhojë TAP-i dhe kontraktorët e tij kanë nisur fazën e Blerjes Telefon: + 355 69 60 98 188 | SMS: +355 69 60 98 188 dhjetor 2013 në takimet vendore me dhe Servitudit të Tokës, e cila do t'u ofrojë personave të ndikuar komunitetin të cilat do t'ju japin mundësinë të: nga ndërtimi i gazsjellësit të gjithë informacionin e nevojshëm. Ky Fax: + 355 42 265 685 ?Mësoni më shumë mbi fazën e Blerjes proces do të nisë nga personat toka e të cilëve mund të ndikohet dhe Servitudit të Tokës (LEA) të nga ndërtimi i rrugëve dytësore. TAP-i ka përzgjedhur Royal HaskoningDHV (një kompani kontraktore) për të dërguar ekipe që Projektit TAP dhe përse është e do të takohen me të gjithë personat mundësisht të ndikuar dhe të rëndësishme për ju kryejë një anketim censusi dhe inventari asetesh. ?Bëni pyetje dhe ndani pikëpamjet tuaja Çfarë është një Anketim Censusi dhe Inventari Asetesh? Personat me aftësi të kufizuara që dëshirojnë të marrin pjesë i lutemi të kontaktojnë: Ekipet e specialistëve të kontraktuar do të intervistojnë personat +355 (0) 69 60 98 188 (me ndihmën e një pyetësori) për të mbledhur të gjithë të dhënat e nevojshme dhe për të bërë një inventar të aseteve në parcelat e ndikuara përgjatë korridorit të gazsjellësit. Censusi dhe Inventari i Aseteve do të fillojë së pari në zonat me parcela që mund të ndikohen nga ndërtimi i rrugëve dytësore. Personat e ndikuar nga projekti në këto zona janë të ftuar të marrin pjesë në anketim për t'u siguruar që parcelat, të mbjellat 16 Ekonomi E diel, 8 dhjetor 2013

Të martën organizohet ankandi i letrave me vlerë HEC-I I KALIVAÇIT, BANORËT: ‘Vepritmaria e ¿ rmës Borxhi i brendshëm “Beccheti” na rrezikon jetën’

— Firma koncension- are e HEC-it të Kalivacit, shiten 165 milionë euro “Becchetti”, akuzohet nga banorët e fshatit malor, për dëmtimin e burimit kryesor, që furnizon me ujë banorët Buxheti 2013, ku¿ ri u rrit me 24 miliardë lekë e këtij fshati. Për “A1 Re- port”, banorët shprehen se ndodhen potencialisht të gjatë viti 2013. Kjo vjen pasi shueshëm në Bankën e Sh- kërcënuar për jetët e tyre, me rishikimin e buxhetit të qipërisë. si pasojë e intoksikimit të vitit 2013, u miratua rri- ujit të pijshëm i cili shihet Financat tja e kufirit të borxhit me 5 VJET ME si furnizues jetik për ta. e shëndetësore, për shu- 24 miliardë lekë. Shuma u ILIR SINANAJ KUPON FIKS Baseni i burimit të Bratit, micën e punonjësve që parashikua të vinte tërë- Data e emetimit 12.12 .2013, TIRANE prej kohësh është shndër- punojnë në veprën hidriko sisht nga shtimi i borxhit të data e maturimit 12.12.2018, ruar në objekt mbeturinash energjitike. Madje tubimet, brensdhëm. Më poshtë janë dhe shuma e përgjithshme e kryesisht inertesh dhe të janë karakterizuar nga një rreshtuar karakteristikat e shpallur është 4,000,000,000 gjithëfarëllojshme nga ana e frymë e fortë kundërsh- letrave me vlerë që shiten lekë. Kuponi indikativ i ofruar itën e martë, ¿ rmës italiane dhe nuk dihet tuese ndaj ¿ rmës në fjalë e nga Ministria e Financave nga Ministria e Financave do datë 10 dhjetor, nëse kjo vepër është e qëllim- cila nxitoi të bënte kallzim nëpërmjet Bankës së Sh- të jetë 6.4% dhe do të paguhet do të zhvillohet shme, apo rastësore. Banorët penal në polici, ndaj organi- qipërisë. çdo 6 muaj përkatësisht në da- ankandi i Bono ndihen të kërcënuar përballë zatorëve të tubimit, të cilët tat 12 qershor dhe 12 dhjetor. i Thesarit 6 mu- kësaj s¿ de të ¿ rmës ndër- janë mbajtur në parabur- Djore e 12 mujore, si edhe i 6 MUAJ tuese ndaj një fshati të tërë gim për 3 ditë por që janë Data e emetimit 12.12. obligacioneve 5 vjeçare me 5 VJET ME KUPON dhe shtetit i cili sipas tyre, liruar 1 ditë më parë nga 2013, data e maturimit kupon fiks dhe kupron të TË NDRYSHUESHËM qëndron në heshtje përballë organi i akuzës. Gjyqësori 12.06.2014 dhe shuma e Data e emetimit 12.12. ndryshueshëm, në Bankën kësaj padrejtësie. Ditë më i detyroi të 4 banorët e përgjithshme e shpallur është 2013, data e maturimit e Shqipërisë. parë, banorët e fshatit Ka- Kalivaçit mes të cilëve edhe 5,200,000,000 lekë. 12.12.2018, dhe shuma e Në të tërësi kjo bankë do të livaç, kanë protestuar ndaj kryeplakun, të paraqiten përgjithshme e shpallur është shesë për llogari të finacave ¿ rmës koncesionare italiane një herë në javë në organin lekë. Po ditën e martë, datë 5,000,000,000 lekë. Kuponi 23.1 miliardë lekë (165 mil- 12 MUAJ “Becchetti”, për pagat e e akuzës, masë kjo e cila Data e emetimit 12.12. 2013, 10.12.2013, ora 11.00 do të do të paguhet nga Ministria ionë euro)bono thesari dhe prapambetura, mungesën ishte propozuar nga vetë data e maturimit 11.12. 2014 zhvillohen ankandet e obli- e Financave çdo 6 muaj për- obligacione, duke e bërë e kontributeve shoqërore prokurori i cështjes. këtë një nga shumat më të dhe shuma e përgjithshme e gacioneve pesëvjecare me katësisht në datat 12 qershor larta të ofruara për shitje shpallur është 8,900,000,000 kupon fiks dhe të ndry- dhe 12 dhjetor. HISTORITE E MBI SHTATE HIMNEVE SHQIPTARE, KRIJUAR QE NGA KOHA E PAVARESISE

Viti III - Nr:49 E diel, 8 dhjetor 2013 JO VETEM “HYMNI I FLAMURIT” Disa kuriozitete mbi “himnet e tjera kombëtare” shqiptare

PAOLO MUNER i shpalljes së Pavarësisë së ë shtypin shqiptar Shqipërisë. Në këtë kontekst, të disa muajve më mbi gjithë simbolet e tjera mbi- parë, nisur nga disa zotëruan dy elementët kryesorë karakteristika të kombëtarë, simbole të mirëÀ llta: këngës që do të për- Flamuri dhe Himni, dy elemente Nfaqësonte Shqipërinë në Festi- me një vlerë absolute kryesore valin Evropian të Këngës, u fol për çdo komb, por në rastin e për ndonjë problem të vockël të shqiptarëve edhe më shumë; nuk mundshëm ndërkombëtar. Di- është aspak rastësi që 28 nëntori, het që në realitet shpesh bëhet festa e tyre kombëtare, dita e fjalë për montazhe gazetareske shpalljes së pavarësisë, quhet të ngjizura ndoshta për favori- edhe Dita e Flamurit, dhe Himni zim/dëmtimin e interesave të Kombëtar është luajtur për të mëdha në fjalë, si ato disko- parën herë, si i tillë siç thuhet, graÀ ke, televizive dhe – pse jo? pikërisht në këtë ditë, më 1912-n. – politike, por, sidoqoftë, ne Edhe pse s’më takon, përsa s’mund ta injorojmë asesi që Në foto: Gjergj Fishta, dhe Princ Vidi (djathtas) Faksimile e À etëpalosjes që lajmëronte Kongresin e Triestes 1913 do rrëfej edhe më poshtë, dy kënga është një prej mjeteve rreshta për himnin aktual duhet propagandistike të simboleve të t’i them, qoftë edhe për lexuesit shtetit, e nëse sot diskutohet për “e huaj” të mundshëm. këngë “pop” me sfond kombëtar, Zogu me dy himne, nji kombëtar e nji mbretëror Muzikën e tij e ka kompozuar dikur në modë ishin këngët pa- rumuni Ciprian Porumbescu për himnin “Pe-al nostru steag e triotike, me vlerën më të madhe jatë periudhës së Zogut “Hymni i Flamurit”, ishte një prej Mbret.Nga kujtimet e Jakomonit scris Unire” (Mbi Á amurin tonë mes së cilave himnet kombëtare. rezulton të jetë përshta- kundërshtarëve më të njohur të , atëherë titullar i Legatës së Ital- është shkruar Bashkim), dhe në 1) Hymni i Flamurit tur një tjetër “himn kom- monarkisë së Zogut. Por kjo është isë, rezulton që gjatë ceremonisë G shqip u këndua për herë të parë 2) Siç e dimë, viti që sapo bëtar”. Një gjë të tillë mund ta sërish “hipotezë fantazie”, sepse martesore të Mbretit Zog me prej korit të kolonisë shqiptare lamë pas pati një rëndësi të pandehim edhe ngase Asdreni që një gjë e tillë ka ndodhur para konteshën Geraldina Apponyi... të Bukureshtit , me tekstin e madhe për Shqipërinë dhe sh- kishte shkruar vargjet e të parit se Ahmet Zogolli të vetshpallej qiptarët, për të gjithë shqiptarët: faqe 20 patriotit... u celebrua njëqind vjetori i parë vijon në faqen 18-20

Fillesat e zgjimit At Zef Pllumi, kombëtar këshilla Genc shqiptar në Pollos për oborrin e Ali reformën Pashë Tepelenës në arsim

Oborri i Ali Pashë Mendoj se si programet ashtu Tepelenës përfaqësonte një edhe tekstet ma të mira të mikrokozmos të Ballkanit të botës janë ato të Austrisë. Të asaj kohe, ku veç Iluminizmit bashkpunohet me atë shtet grek zë À ll edhe ringjallja tepër të kulturuem, dhe të shpirtërore e shqiptarëve përpiqemi me i ndjekë

NGA DORIAN KOÇI * jo letër e 18 dhjetorit 2005 iti 1789 është një vit em- me shkrimin karakteristik blematik për Evropën dhe më Kdhe À rmën e at Zef Pllumit Vgjerë pasi shënon lindjen dhe në fund , drejtuar ish-ministrit të ar- konceptimin e ideve të reja për shte- Ginestra: KȮnga e humbur simit Genc Pollo, tregon angazhimin tin kombëtar. Revolucioni francez e palodhur të atit francceskan në përveç përmbysjes së madhe të fusën e dijes, arsimimit e përparimit shkaktuar në rendin shoqëror ngjiz të popullit shqiptar. Ai bën thirrje se dhe idealet e nacionalizmit. Shumë Kjo kȮngȮ, bȮnte pjesȮ nȮ traditat popullore dhe ka ardhur koha për reforma të thella shpejt me implikimin e Francës në kulturore tȮ jetesȮs dhe tȮ ndjenjȮs, nȮ Ginestra, ku veçon proÀ limin e shkollave të teatrin e Lindjes së Afërme, me trak- duke pȮrfaqȮsuar pasurinȮ e njȮ populli mesme, programet mësimore dhe tatin e Kampo Formios në... tekstet. Letra botohet me.. faqe 22-23 LORENZO ZOLFO faqe 24 faqe 21 18 SH.com KERKIME RILINDASI

www.shqiptarja.com E diel, 8 dhjetor 2013 SUPLEMENT JAVOR I

NË AG’ TË PAVARËSISË JO VETEM “HYMNI I FLAMURIT” Disa kuriozitete mbi “himnet e tjera kombëtare” shqiptare

Himni i 1912 i maestros Paolo Riversa, himni që u luajt gjatë Kongrësit të Triestes më 1913, himni i kënduar në Shkodër në gusht 1913, himni që priti princ Vidin i maestros italian Nardella, himni me tekst të Gjergj Fishtës dhe himni mbretëror i Zogut...

PAOLO MUNER libri, të cilin do ta publikoj sa më parë të jetë e mundur. vijon nga faqja 17 ‘Hylli i 2) BORGO ERIZZO - 1912 ...shqiptar Asdreni . Titulli Dritës’ Borgo Erizzo është një vend në i tij zyrtar, siç njihet edhe prej hyrje të Zarës, themeluar në mes të Kushtetutës së Republikës së shekullit XVIII prej emigrantëve Shqipërisë, neni 14, pika 4, është 100 vjet mbërritur prej Shkodrës dhe Ti- “Rreth Flamurit të Përbashkuar”, varit , me iniciativën e Administra- që është edhe vargu i parë i tekstit. torit të Përgjithshëm të Dalmacisë ylli i Dritës” shënoi 100 Po të shohim nëpër kombet e tjera, dhe Shqipërisë , Nicolò Erizzo-s, vjetorin e krijimit të saj. gjejmë edhe emërtime ndoshta H prej të cilit vendi mori dhe emrin. “E mbajtun në pagëzim prej më të pasura me fantazi, hera- Meshkujt e shqiptarëve të Borgo At Gjergj Fishtës në agun herës origjinale apo eksentrike, Erizzo-s u punësuan në kasa- e Pamvarësisë, si çdo gja që kanë nevojë për më shumë se perinë komunale të Zarës, kurse e mirë në këtë atmen tonë, një shpjegim, por për shqiptarët femrat iu përkushtuan – në am- kjo e përkohshme kulturore përkufizimi dhe koncepti janë bientet shtëpiake – mbështjelljes edhe pse mbush 100 vjet mëse të qarta, thuajse një, dhe së shisheve të maraskinos . prej datës së themelimit, mund të jemi mëse të sigurt që kjo Në vitet ‘800-n këta emigrantë ka jetue vetëm 33 vjet”. Me s’ka ndodhur aspak për mungesë shqiptarë u gjendën të përfshirë në këto fjalë nis përkujtimi i fantazie, e cila sigurisht s’u mun- luftën kombëtare që kryhej në Dal- këtij përvjetori të veçantë gon shqiptarëve. Në esenë e tij maci mes italianëve dhe kroatëve, të kësaj reviste, në numrin të fundit, “Mosmarrëveshja. Mbi por mund të thuhet që shumica u jubilar të saj, që doli në dritë raportet e Shqipërisë me vetveten” bënë italofonë dhe u italianizuan vetmë pak ditë më parë. , Ismail Kadare, shkrimtari më i aq sa, edhe në Bor- Kryeredaktori madh shqiptar dhe një nga më të go Erizzo, ashtu si Ardian Ndreca mëdhenjtë e botës, ndalet gjatë edhe në lokalite- ka përgati- mbi peripecitë e himnit aktual tet e tjera të Per- tur një numër qysh në krye të herës: “Shqipëria, andorisë Austri- vërtet special - shkruan ai, - është i vetmi shtet ake të populluara me artikuj e në Evropë që “Himnin” e vet, atë prej italianëve, studime nga At që quhet zakonisht mbretëror, u krijua Sho- Zef Pllumi, Willy kombëtar apo shtetëror, e ka emër- qata e Qitësave Kamsi, Romeo tuar À llimisht si “himni i Á amurit”. . Edhe pse zyr- Gurakuqi, At Vitor Edhe pse muzika vazhdon të jetë tarisht të tilla Demaj, Matteo e njëjta, teksti i tij ka ndryshuar shoqata mbësh- Mandala, Anila shpesh, në sintoni me ndryshimet tesinin aktivite- Omari, Persida institucionale e konstitucionale tin e gjuetisë, Asllani, Robert dhe gjatë fazës më të spikatur Gjergj Fishta në të vërtetë ato Prennushi, Eval- të “ateizmit të shtetit” iu hoqën ishin pretekst da Paci, Luçia edhe krejt referimet tek Zoti, të për të rindezur Nadin, Italo Sarro, ashtuquajturit Zot. Por një gjë e ndjenjat kom- Bardhyl Demiraj, tillë ka ndodhur edhe në anë të bëtare italiane, Markus Peters, tjera të botës. Maestro Giuseppe Knering-ut, njihet si autori aq sa shpesh Injac Zamputi, Më shumë s’mund të them: do mbanin një fan- Paulo Muner, At të tingëllonte mësymëse ose të i një “himni shqiptar”, kompozuar në italisht farë (bandë muzikore) shumë Donat Kurti, Arshi Pipa, etj. paktën mendjemadhësi që unë, të ngjashme me atë të Qitësave me muzikën e maestros Paolo Riversa-s, të cilin Po ashtu në këtë numër ju- si i huaj (për ta thënë siç është, ushtarakë italianë, madje edhe bile vjen edhe botimi anasta- si italian që në Shqipëri s’ndihet uniformat i kishin thuajse njësoj. borgerizanët donin t’ia dedikonin mëmëdheut tik i numrit të parë të “Hyllit aspak i huaj), të merrja guximin “Më 1912-n, shoqata pasurohet të Dritës” si dhe një letër e e t’u rrëfeja shqiptarëve historinë për të celebruar mbërritjen e pavarësisë” edhe me një korr drejtuar prej veçantë e at Zef Pllumit drejtu- dhe ngjarjet e himnit të tyre kom- maestro Giuseppe Knering-ut, i ar ish minsitrit të arsimti Genc bëtar. Do shtoja vetëm që s’duhet njohur edhe si autori i një “himni Pollo me këshilla si duhej bërë habitur që muzika është shkruar shqiptar”, kompozuar në italisht reforma në arsim. Për lexuesit jashtë: kjo ka ndodhur edhe herë të me muzikën e maestros Paolo tanë të Rilindasit, ne do të sjel- tjera e në të tjera vende: në rastin Italisë. Ja pse po përpiqem t’u në hapësirat kulturore italiane/ Riversa-s, të cilin borgerizanët lim studimin e Paulo Muner e Shqipërisë mjafton të kujtojmë se rrëfej atë që kam gjetur gjatë italianofone. Gjithësesi, ky mbetet donin t’ia dedikonin mëmëdheut për himnet e tjera kombëtare sa dhe ç’rëndësi pati gjatë Rilindjes kërkimeve të mia modeste mbi një kërkim (si dhe gjithë të tjerët), për të celebruar mbërritjen e pa- shqiptare, një kërkim me aktiviteti i rumunëve dhe i sh- historinë shqiptare për disa “himne që sa më thellë t’i shkohet, aq më varësisë” . Gjurmët e këtij himni rezultate mjaft kurioze si dhe qiptarëve emigrantë në Rumani. kombëtare” të tjera, të cilësu- tepër zgjerohet, ndaj, për shkak se për fat të keq kanë humbur, ashtu letrën e padër Zef Pllumit për Por, vetëm pas atij të italo- ara pak a shumë të tilla, që e s’mund ta pohoj shterimin e tij me si edhe një pjesë e mirë e dëshmive çështjet e arsimit. shqiptarëve, pra arbëreshëve të patën origjinën e tyre në Itali apo kaq, mendoj t’i jap dinjitetin e një të italianitetit në Dalmaci. RILINDASI KERKIME SH.com 19

SUPLEMENT JAVOR I E diel, 8 dhjetor 2013 www.shqiptarja.com

Në Kongresin e Triestes, teksa diskutohej mbi të ardhmen e Sot Borgo Erizzo në kroat- Shqipërisë, u “Capolongo-Feola” e Napolit, isht quhet Arbanasi, një emër që më 1913-n. Për të marrë vesh ca gjithësesi kujton origjinën antike vendos që çështja më shumë mbi të, kontaktuam të atij fshati . Sipas Robert Elsie -s shtëpinë botuese “Capolongo- , aktualisht në Kroaci jetojnë rreth e princit që do të Feola” të Napolit, gjë jo e lehtë 4.000 Arbanas. qeveriste vendin, kjo, sepse pikërisht në këto vite ajo kishte ndryshuar edhe emër- 3) KONGRESI I SHQIPTARËVE siç kishin timin e saj në “La Canzonetta”, NË TRIESTE – 1913 emërtim me të cilin vazhdon ak- Siç edhe dihet, në Trieste, më vendosur tivitetin edhe sot. Për mundësinë 4 mars 1913 u mbajt Kongresi i Fuqitë e Mëdha e thellimit të mëtejshëm të kësaj Shqiptarëve, ardhur nga e gjithë historie, i detyrohem bujarisë së bota, që u udhëhoq prej Faik bej të mos vihej pronarit të saj, zotit Franco Fe- Konicës, ku morën pjesë një sërë dele dhe bashkëpunëtorit të tij, À gurash të njohura të Rilindjes në rendin e zotit Antonio Sciotti-t. (si Fan Noli, Dervish Hima, Fazil Himni i ishte dhënë Maestro Pashë Toptani, Pandeli Evangjeli, ditës; gjithësesi, Nardella-ës prej një “Komiteti Nikola Ivanaj, Princi Alberto Gji- dikush tentoi Shqiptar” jo fort të qartë, i cili ka, Sotir Kolea, Stefan Kaçulini, me sa duket përpiqej ta priste sa disa nga më të njohurit), por ta prekte më mirë të mundej princin e ri të edhe përfaqësues nga më në zë Shqipërisë; të paktën kjo lexohet të kolonisë arbëreshe të Italisë (si argumentin mbi kopertinën e dymujorëshes Xhuzepe Skiro, Anselmo Lorekio, në fjalë “La Canzonetta – Organo della Terenc Toçi, Gjergj Kastriot Canzone Napoletana”, botuar po Skënderbeu markezi i Auletës), nga “Capolongo-Feola”, botim i ku u diskutua mbi të ardhmen e 22 marsit 1914, vetëm disa ditë Shqipërisë, pavarësisa e së cilës pas mbërritjes së Princit të Sh- qe shpallur formalisht veçse disa qipërisë, e cila në terma shumë muaj më parë. elitarë, por tipikë të epokës e Gjatë katër ditëve të punimeve madje - nëse do të duam - edhe u përdorën gjerësisht simbolet NË FOTO: të botës së këngëve, titullohet: kombëtare, u shfaqën Á amuj, u Faksimile e “Kënga që triumfon - Himni thirr urimi “rroftë Shqipëria”, e À etëpalosjes që lajmëronte Kongresin Kombëtar Shqiptar, i Mastro madje e u luajt edhe një himn sh- e Triestes 1913 Nardelës”, ku mes të tjerave qiptar. Në fakt tek “L’osservatore lexohet: “Kënga që triumfon? Po, Triestino” i 6 marsit lexojmë: ende dhe përgjithmonë! Sepse një “pasi një fotograf kreu në sallë, stacionin e TriestesTriestes, Madhëria e prit prej autoriteteveautoriteteve, ““teksateksa popull sypatrembur e të fortësh, nën dritën e magnezit, një foto- himnin, as emri i autorit dhe tij Princi Wied zbriti prej vagonit- banda luante himnin kombëtar në agun e ndërtimit të pavarësisë graÀ të kongresistëve, u këndua as nëse Konsulli Galli nënkup- sallon pasuar prej bashkëshortes, kompozuar prej maestros italian së vet do t’i këndojë lavdisë, rrez- himni shqiptar”. Cili himn? S’na tonte me “prej Maestrros sonë” princeshës SoÀ a, dhe dy damave Nardella-s” . Banda që kishte iqeve dhe fateve të reja kundër të bëhet e ditur, por mund të guxo- drejtorin e fanfarës italiane të të saj të nderit. Muzika përcolli ardhur nga Bari drejtohej prej cilave shkon; ky popull, që është jmë të pandehim: mes delegatëve Regjimentit 42° të Fanterisë, i himnin shqiptar”. maestro Enrico Annoscia-s . i huaj, jo raca jonë, por që ndjen gjendeshin edhe përfaqësuesit e cili një vit më vonë citohet si S’e ç’himn ishte, s’e dimë, dhe Për këtë himn dimë diçka më nevojën e pamposhtur për t’i kolonisë shqiptare të Bukureshtit Maestro Misasi , për të cilin tani për tani ndalemi këtu. shumë: fjalët e tij janë shkruar kënduar lirisë dhe dashurisë me ku, siç rrëfyem edhe më sipër, s’mund të thuhet me siguri se Dy ditë më pas kur mbërriti prej Lonith Logory-së dhe par- fanfarat dhe fytet e veta ende in- lindi Hymni vërtet i Flamurit, ka qenë i njëjti. në Durrës, më 7 mars, princi u titura origjinale u publikua nga stinktive, i drejtohet për ndihmë por edhe ata të Borgo Erizzo-s, të pikërisht kompozitorit tonë, një cilët, edhe pse modest në numër, 5)MBRETËRIA E PRINCIT kompozitori prej Napolit, të cilit kishin gjithashtu një himn, pa- WIED – 1914 i kërkon këngën e tij të paqes varësisht se në italisht. Cili prej Në Kongresin , himnin kombëtar. Kështu, të dyve të jetë luajtur? Gjasat e Triestes, teksa Himni Komiteti Shqiptar iu drejtua janë që një gjë e tillë të mbetet diskutohej mbi Himni i ishte dhënë Nardella-s sonë, që ai t’u vishte e paqartë. të ardhmen e Sh- Maestro Nardella-ës me harmoni luftarake poezinë e qipërisë, u vendos prej një “Komiteti një poeti të Mbretërisë së re.” 4)NË SHKODËR NË REGJIM që çështja e princit Shqiptar” jo fort të Më tutje informohemi se: NDËRKOMBËTAR – 1913 që do të qeveriste qartë, i cili me sa “Mbreti i ri u prit menjëherë; e Prej kujtimeve të Carlo Galli-t, vendin, siç kishin duket përpiqej ta gjithë turma e popullit delirant Konsullit Mbretëror të Italisë në vendosur Fuqitë priste sa më mirë e këndoi himnin me një emocion të mundej princin e Shkodër e më pas edhe anëtar e Mëdha, të mos frenetik edhe për faktin se ai e ri të Shqipërisë; të – e po ashtu edhe President – i vihej në rendin e kishte bërë s’ishte thjesht italian, Komisionit Ndërkombëtar të ditës; gjithësesi, paktën kjo lexohet mbi kopertinën e por edhe një napoletan”. Kontrollit, – veç rrëfimeve të dikush tentoi ta Në fund, nuk mungon sak- prekte argumen- dymujorëshes “La qarta mbi politikën ndërkom- Canzonetta – Or- tësimi që: “Botimi i këtij Himni u bëtare – përftojmë edhe një tin në fjalë, kjo kurua prej shtëpisë sonë botuese edhe për faktin se gano della Canzone përshkrim të jetës shoqërore Napoletana, botuar dhe qysh prej kësaj jave gjendet në Kongres ndod- shkodrane, e cila shfaqet tej- po nga “Capolongo- në shitje në të gjithë botën. mase e pasur jo vetëm për shkak heshin disa prej Feola”, botim i 22 Këto fjalët e fundit, “në të të anëtarëve të Komisionit që “pretendentëve” të marsit 1914 gjithë botën”, s’duhet t’ju nxisin ndodheshin aty, që shpesh- “fronit të ri”, por, buzëqeshjen, sepse nëpër kata- herë shoqëroheshin edhe prej hiq ndonjë shenjë logët e Victor-it, një prej shtëpive familjeve përkatëse, por edhe incidenti, argu- më të mëdha diskografike në prej detashmenteve të ndryshme menti u la mënjanë, siç ishte Shtetet e Bashkuara të Amerikës, ushtarake, mijëra njerëzshe: edhe parashikuar. reulton që më 28 mars 1918 (kur “30 gusht 1913…. zbavitjes Zgjedhja u bë disa muaj më princi Wied kishte katër vjet që artistike të detashmenteve të pas, dhe lapsi ra siç e dimë mbi ishte larguar prej Shqipërisë), në ndryshme (300 burrave anglezë, emrin e princit gjerman Ëilhelm Neë York mbi diskun 10” n. 72187 von Wied. “Aventura e tij sh- Austria dhe Italia një batal- NË FOTO: publikohet ”Hymni mbretnor”, ion, nja njëqind gjermanë, 200 qiptare”, muzikalisht po themi, Princ Vidi interpretuar prej tenorit Giuseppe francezë) i shtohen edhe tri ban- s’nisi rastësisht më 5 mars të Mauro (me origjinë arbëreshë), da. Shkodranët s’kanë dëgjuar 1914-s pikërisht në Trieste, nga lujatur prej orkestrës së drejtuar kurrë kaq shumë muzikë. Tash- ku ai hipi në i.r anijen a.u “Tau- nga Nathaniel Shilkret-i . Për fat më kanë dhe himnin e tyre, rus” që do ta çonte në Durrës. të keq, si autor tregohet vetëm Loni shkruar prej Maestros sonë.” Gjithmonë prej kronikave Logori... Edhe në këtë rast s’na bëhet kuptojmë që “pak çaste pas e ditur asgjë më shumë mbi mbërritjes së trenit mbretëror në vijon në faqen 20 20 SH.com KERKIME RILINDASI

www.shqiptarja.com E diel, 8 dhjetor 2013 SUPLEMENT JAVOR I

NË AG’ TË PAVARËSISË

vijon nga faqja 19

...Gjithmonë prej revistës “La Canzonetta” kuptojmë që për përkthimin më të mirë të himnit në ritmikën italiane, ishte shpal- lur edhe një konkurs me një çmim prej 10 lirash; se e kujt ishte kjo iniciativë, s’bëhet e ditur. Nisur nga fotograÀ a e Princit mbi kopertinën e “partiturës”, duket pak e besueshme që ky himn të jetë shkruajtur kastile ose të paktën duke pasur ndërmend Princin, kjo për shkak edhe të datës që i vihet – gjithmonë mbi kopertinë – këtij kompozimi (1913). Është e vërtetë që principata e Shqipërisë iu propozua Princ Wied-it në fund të 1913-s, por ai gatishmërinë e vet për këtë post e komunikoi vetëm më 6 shkurt të 1914-s, dhe vetëm më 21 shkurt, gjatë takimit me përfaqësinë shqiptare që kishte shkuar në NeuWied për t’ia ofruar, pranoi formalisht fronin. Për ata që e dinin ç’ ”pruri me vete” von Wied-i kur mbërriti në Durrës, i cili kishte gjithçka veç parave dhe ushtarëve (medalje, uniforma, mobilje, aksesorë, enë kuzhine, qen gjuetie etj.), s’mbetej gjë tjetër veç prezan- timit të tij edhe me një himn të bukur të stilit teutonik. Por Nga ceremonia e martesës së mbretit Zog është mëse e pamundur që ai të ketë menduar për një të – qysh prej paralajmërimeve të para – e sidomos t’ia besonte kompozimin e tij një muzikanti italian, një na- poletani. Dikush, padyshim, do t’i kish thënë që ky himn ekzistonte Ahmet Zogu me dy himne, mirë e bukur, komisionuar prej “Komitetit Shqiptar”. Në një prej librave të tij të çmuar , Artan Lame publikon partiturën e një “Himni Mbret- nji kombëtar e nji mbretëror nor” me shumë vargje, shoqëruar prej një didaskalie të ngucët: “Teksti dhe muzika e Himnit Ja çfarë është gjetur gjatë kërkimeve mbi historinë shqiptare për disa “himne kombëtare” Mbretëror, krijuar për Princi- patën e Shqipërisë” (AQSH)”, ku të tjera, që e patën origjinën e tyre në Itali apo në hapësirat kulturore italiane... nuk thuhet asgjë mbi autorët e muzikës dhe tekstit. Duke njohur rigorozitetin kërkimor që shquan Artan Lamen, më duhet të besoj Lec Kurti ndodhej në Venecia, ku Por kjo është sërish “hipotezë që të dhënat nuk kanë qenë, pa ai Lec Kurti frekuentonte Konservatorin. Edhe Himni mbretëror fantazie”, sepse një gjë e tillë ka nuk i ka vënë. Nëse Lec Kurti ka pse këtu ai kompozoi thuajse gjithë Në një prej librave ndodhur para se Ahmet Zogolli të Në të vërtetë, partitura zyrtare kompozuar një veprat e tij, data 1913 në këtë rast të tij të çmuar , vetshpallej Mbret. botuar në Napoli, që ndryshon “marsh” për Princ duket pak e besueshme. Artan Lame publikon Nga kujtimet e Jakomonit si nga grafika ashtu edhe nga Ëied-in, probemin e I njëjti burim na informon që partiturën e një , atëherë titullar i Legatës së shumë veçori të tjera prej asaj që datimit mënjanë, edhe Kurti ka kompozuar edhe Marshin “Himni Mbretnor” Italisë, rezulton që gjatë cer- sillet në librin e sipërcituar, mban himni i kompozuar e Mbretit Wied (1913 (?)). me shumë vargje, emonisë martesore të Mbretit titullin dygjuhësh: “Hymne M. Ti prej tij (në të njëjtin Nëse Lec Kurti ka kompozuar shoqëruar prej një Zog me konteshën Geraldina Ap- Mbretit Shiperisë – Inno nazionale vit) duhej t’i referohej një “marsh” për Princ Wied-in, didaskalie të ngucët: ponyi, kur mbërriti çifti, “fanfara albanese”. të njëjtit princ, por probemin e datimit mënjanë, edhe “Teksti dhe muzika e rojeve luajti himnin mbretëror Gjithmonë prej Artan Lames ne pamë që Princi himni i kompozuar prej tij (në të e Himnit Mbretëror, shqiptar dhe atë hungarez”, kurse e kishte një të tillë, , kuptojmë që “Më 1921 , Princi njëjtin vit) duhej t’i referohej të krijuar për Princi- “kur mbërritën motrat e mbretit” dy madje, gjithmonë njëjtit princ, por ne pamë që Princi patën e Shqipërisë” u dëgjua “vetëm himni shqiptar”, dekoroi me Medaljen Zyrtare të nëse s’është fjala e kishte një të tillë, dy madje, gjith- (AQSH)”, ku nuk çka të shtyn të mendosh se kanë Urdhërit të Shqiponjave të Zeza për atë që u luajt në autorin (shqiptar) të Himnit Kom- monë nëse s’është fjala për atë që thuhet asgjë mbi ekzistuar dy himne të veçanta, ai stacionin hekurudhor autorët e muzikës bëtar të 1914-s”, por sërish nuk u luajt në stacionin hekurudhor të “mbretërori” dhe ai – me ç’duket - të Triestes. dhe tekstit thuhet se kush ishte autori që ishte Triestes. “kombëtari”. dekoruar. Një hipotezë e tillë lidhet më Por siç edhe thashë në À llim, kjo shumë me “fantazinë”, ndaj ka s’ishte një tjetër veçse parashtrimi 6)LEC KURTI - GJERGJ FISHTA të ngjarë që të bëhet fjalë për i një historie shumë më të gjatë që Gjithmonë më 1913-n (por me një “himn të tretë”, ç’ka do t’i do të thellohet më tej; tekstet dhe një pikëpyetje të fortë) shfaqet një Kurtit, lexojmë: Muzike korale - jepte Princ Vidit një tjetër re- muzikat e të gjitha himneve që për- tjetër himn Á amuri, me muzikë Flamuri, Hymni i Flamurit, Teksti kord, veç atij të mbretërimit më zulton të jetë përshtatur një tjetër menda, duhen kërkuar dhe rezultati të Lec Kurtit dhe tekst të Gjergj Gj. Fishta (1913(?)). jetëshkurtër: ai i të pasurit tri “himn kombëtar”. Një gjë të tillë i duhet dorëzuar kombit shqiptar. Fishtës. Nëpër disa regjistrime të së himne, pra mesatarisht një për çdo mund ta pandehim edhe ngase Gjithësesi, unë shpresoj që të Këtë e mësojmë prej “Musica njëjtës kohë, ai tregohet edhe me dy muaj mbretërimi. Asdreni që kishte shkruar vargjet kem shtënë edhe kësaj radhe një Albanica – Studime dhe Doku- titullin “Porsi Á eta e ejllit t’Zotit”, e të parit “Hymni i Flamurit”, “gur të vogël në pellg”. menta – III” , ku në një renditje i cili, veç të tjerave, është edhe 7)PERIUDHA E ZOGUT. ishte një prej kundërshtarëve më Përktheu nga italishtja të plotë të kompozimeve të Lec vargu i parë i tekstit. Më 1913-n Gjatë periudhës së Zogut re- të njohur të monarkisë së Zogut. Albana Nexhipi RILINDASI EPISTOLAR SH.com 21 SUPLEMENT JAVOR I E diel, 8 dhjetor 2013 www.shqiptarja.com

LETRA E PANJOHUR AT ZEF PLLUMI

jo letër e 18 dhjetorit 2005 me shkrimin karakteristik dhe Këshilla Genc Pollos À rmën e at Zef Pllumit në fund , drejtuar ish-ministrit të arsimit Genc Pollo, tregon angazhimin e Kpalodhur të atit francceskan në fusën e dijes, arsimimit e përparimit të popullit shqiptar. për reformën në arsim Ai bën thirrje se ka ardhur koha për reforma të thella ku veçon proÀ limin e shkollave të mesme, programet mësimore dhe tekstet. Mendoj se si programet ashtu edhe tekstet ma të mira të botës janë ato Letra botohet me lejen e kryeredaktorit të “Hyllit të Dritës” Ardian Ndreca. të Austrisë. Të bashkpunohet me atë shtet tepër të kulturuem, dhe të

LETËR E ÁT ZEF PLLUMIT DREJTUE G. POL- përpiqemi me i ndjekë si në programme ashtu edhe tekste shkollore LOS MBI NEVOJAT E ARSIMIT NË SHQIPNÍ Shum i nderuemi Z. Genc Pollo Ministër i Arsimit dhe Shkencës Tiranë Gjatë këtyne pesëmdhetë vjetve të këtij tranzicjoni, që nuk po din kurr me mbarue, kam vrejtë me kureshtje tekstet shkollore shqiptare. Shkolla që nga À llorja e deri në NË FOTO: Maturë paraqet shqiptarët e ardhëshëm, Faksimile e letrës që na sot kërkojmë me hy në Europë. së At Zef Pllumit Mjerisht të gjitha programet e tekstet për ish-ministrin e shkollore janë KOMUNISTE, por që kan arsimit Genc Pollo, hjekë vetëm emnin e Enver Hoxhës, për në vitin 2005 t’u dukë demokratike. Sot në Shqipni nuk gjindet asnji njeri që zotnon gjuhët klasike greqishten antike e latinishten përveç ne tetëdhetëvjeçarve: a nuk âsht turp për arsimin shqiptar? Zotni i nderuem a e shef Reforma se në provimet e Mendoj se reforma maturës nuk À gu- duhet të jetë e ron HISTORIA, gjithanëshme tue të cilën bota e ka i a ¿ llue që nga quejtë “mësuesja e pro¿ lizimi i shkollave jetës”? Zotni, kqyr të mesme dhe të programet e kohës universiteteve e tue së fundit të Ahmet vazhdue me ndrrimin Zogut 1937, nx- e programeve dhe ierri nga sirtarët teksteve. Pro¿ lizimi e pluhnosur dhe sot âsht vetëm për kqyri me vemendje shkollat e gjuhëve të se si në shkollën hueja dhe ato të ar- e mesme jepej tit. Mendoj se duhen Historia e Artit shtue ndër tri-katër dhe Ekonomia qytete të Shqipnisë dhe Shkollat politike, landë të Humanistike, ose doemosdoshme për shkollat klasike formimin kulturor të çdo njeriut. Un personal- isht, përmes bamirsave të mij personalë,ë, kam dërgue jashtë shtetit ma shum se njiqind studenta e studente, ndër të gjithaha landët, në të gjith Europën : Itali, Francë,ë, Austri, Belgjikë, por kam vu oroe se shkollala e jonë e mesme nuk i pregatitë nxansat ndërër të gjitha landët përveç matematikës e co,o, ndërsa për landët humanistike duhet të À llo-o- jnë atje jashtë nga e para. Mendoj se Reformama shkollore duhet vu në vend të parë, në kjoftëftë se duem me dalë nga terri që kemi sot. Mendoj se reforma duhet të jetë e gjitha-ha- nëshme tue i a À llue që nga proÀ lizimii i shkollave të mesme dhe të universiteteveve e tue vazhdue me ndrrimin e programeveve dhe teksteve. ProÀ lizimi sot âsht vetëm ppërër shkollat e gjuhëve të hueja dhe ato të artit. Mendoj se duhen shtue ndër tri-katër qytete të Shqipnisë dhe Shkollat Humanistike, ose shkollat klasike. Po bie shembullin: Në gjimnazin e vajzave. Po ashtu siç ishin pro- programet ashtu edhe tekstet ma të mira si mik personal, por edhe si miku i mikut Shkodër me reformën arsimore të 1937, À lizue shkollat e mesme mendoj se duhen të botës janë ato të Austrisë. Të bashkpu- tonë të përbashktë që rrin atje në kryesinë ishin katër shkolla të mesme: 1) Gjimnazi profilizue Universitetet; për shembull : nohet me atë shtet tepër të kulturuem, dhe e Europës së bashkueme. Besoj se kjo letër I Shtetit-realist 2) Gjimnazi Illyricum (i Tirana in omnia, Shkodra në Humanistikë, të përpiqemi me i ndjekë si në programme ka me gjetë mirkuptim nga ana e Juej. Fretënve) klasik, Gjimnazi Saverian; treg- Elbasani në Psikologji etj. – Vjen puna te ashtu edhe tekste shkollore. Zotni ministër Me Nderime Át Zef Pllumi tar, ndërsa murgeshat françeskane kishin tekstet e programet shkollore. Mendoj se si i nderuem, kët letër ta shkrova jo vetëm Shkodër, 18. XII. 2005 22 SH.com STUDIMI RILINDASI

www.shqiptarja.com E diel, 8 dhjetor 2013 SUPLEMENT JAVOR I

JANINA E SHEK. XIX Fillesat e zgjimit kombëtar shqiptar

NGA DORIAN KOÇI * Kandidat i Shkencave Historike Oborri i Ali Pashë Tepelenës përfaqësonte një mikrokozmos të Qendra e Studimeve Albanologjike Ballkanit të asaj kohe, ku veç Iluminizmit grek ka zanaÀ llën e vet dhe ringjallja shpirtërore e shqiptarëve që dalëngadalë nga një iti 1789 është një vit emblematik për Evropën dhe më gjerë pasi elitë ushtarake dhe e ushtrimit të forcës do të përpiqej të shndërrohej shënon lindjen dhe konceptimin e ideve të reja për shtetin kombëtar. dhe në një elitë politike dhe kulturore Revolucioni francez përveç përm- bysjesV së madhe të shkaktuar në rendin sho- qëror ngjiz dhe idealet e nacionalizmit. Shumë shpejt me implikimin e Francës në teatrin e Lindjes së Afërme, me traktatin e Kampo Formios në 1797 ku Franca anekson Ishujt Jonianë këto ide À llojnë të inÀ ltrojnë dhe në Ballkan. InÀ ltrimi i këtyre ideve korrespon- don me periudhën kur këto territore marrin një rëndësi jetësore për shtetet evropiane në zgjerim. Këtyre ngjarjeve që shestuan gjithë shekullin e XIX i kishin gjetur një soÀ stikim NË FOTO: (Majtas) ideologjik në lëvizjen e Iluminizmit që pat Ali Pashë nisur në Francë që një shekull më parë por Tepelena që kish rrezatuar gjithandej nëpër kontinent. (djathtas) Iluminizmi në Ballkan ishte një lëvizje ide- Janina në ologjike, À lologjike, linguistike kulturore dhe kohën e À lozoÀ ke në elitat e Ballkanit që u mundua të Pashallëkut përçonte idetë dhe vlerat e Iluminizmit fran- të tij cez në botën shpirtërore ballkanike. Ai ishte produkt i brezi të tërë shkollarësh jo vetëm në shkencat shoqërore por dhe në ato të natyrës si Adamantios Korais, Neophytos Doukas, Rigas Feraios, Methodios Anthrakites, Evge- nios Voulgaris, Athanasios Psalidas, Balanos Vasilopoulos and Nikolaos Darbaris të cilët ishin në kontakt ne À lozoÀ në perëndimore për shkak se shumica më e madhe tyre studiuan sa në Paris, Londër , Vjenë apo dhe Berlin. Pjesë e rëndësishme e diskursit të tyre të tyre politik dhe kulturor ka të bëjë me ringjalljen e Greqisë, të vlerave të epokës klasike por dhe shndërrimin e Greqisë në një vend modern evropian. Në këtë sens ideja evropiane e tyre është thelbësore në veprat e tyre pasi ajo paraqitet si një vektor lidhës midis së shkuarës së lavdishme greke dhe ringjalljes të së tashmes. Iluminizmi grek lëvroi në qendrat e mëdha të pazëvendësueshme. Sipas Hobhausit të ndërsa William Martin Leake në një vepër të të kulturës evropiane por pati dhe dy strehëza gjithë shqiptarët , edhe ata që nuk i janë tij në (1814) ka botuar një fjalor në tre gjuhë të përshtatshme ku ndikoi dhe kulturën ven- nënshtruar fuqisë së tij, Á asin me ekzaltim Janina dhe një Gramatikë të toskërishtes.4 dase të atyre vendeve. Kështu Akademi e Re dhe krenari për bashkatdhetarët e tyre dhe Në Janinë në kohën e Ali Gjithësesi duket se ka pasur një ndryshim pararendësja e tyre e krijuar në Voskopojë kur vjen puna t i krahasojnë me të , duken se Pashë Tepelenës ushtronin në përpjekjet dhe gjykimet e të huajve për aktivitetin e tyre pedagogjik në qytetin e ndodhur në territor shqiptar dhe ata vazhdimisht nuk para i pëlqejnë meritat e gjuhën shqipe dhe lëvrimin e saj, midis për sa i përket ushtrimit dhe ku u përplasën kulturat greke, vllahe dhe të tjerëve. Kemi dëgjuar vazhdimisht të thonë përdorimit të gjuhës shqipe udhëtarëve sporadikë që rrinin shumë pak shqiptare la një gjurmë të pashlyer në me- , kur bije rasti të bisedojnë për ndonjë pasha Vangjel Meksi, Jani Evstrat kohë në Pashallëk si është dhe rasti i poetit të morien historike të komuniteteve që banuan tjetër: “Ai nuk është siç është Aliu, ska kokë të Vithkuqari që pat ndihmuar madh Bajron dhe mikut të tij Hobhouse dhe 2 aty por dhe më gjerë në Ballkan. Po kështu tillë” . Ky adhurim i tyre për Ali Pashën kishte Leakun në gramatikën e këtyre përfaqësuesve diplomatikë që kaluan Akademia e Bukureshtit, e cila ishte ngritur një bazë të fortë perceptimi që merrte shkas tij, Stefan Postenani, i cili një kohë më të gjatë në territoret shqiptare. nën kujdesin e princave Fanariotë që admi- sa nga qeverisja efektive e territorit po aq sa po në ato vite ka bërë një Kështu p.sh Hobhouse kur Á et për persona- nistronin principatat rumune për më shumë dhe në njohjen ndërkombëtare që po arrinin gramatikë të greqishtes me litetin e Ali Pashë Tepelenës vëren, se me se 100 vjet dhe oborri i Ali Pasha Tepelenës shqiptarët për herë të parë pas tre shekujsh alfabet shqip, apo dhe Jani autoritetin e madh, që ka ai vet kurrë si ka në Janinë ku iluministët grekë gëzonin patro- harrese. Ali Pasha në À llim të shekullit të Vellarai(1771-1823) mjek i birit shkuar ndërmend për arsimimin që duhet të nazhin dhe favoret e këtij pashai karizmatik XIX i nxori shqiptarët në qendër të vëmendjes të Ali Pashës, Veliut që shkroi merrnin shqiptarët5, kur realiteti qëndronte në shkëmbim të shërbimeve diplomatike që i ndërkombëtare dhe bashkë me ta dhe gjuhën “Shënimet për një gramatikë ndryshe pasi të paktë në Janinë në atë kohë ofronin. Oborri i Ali Pashë Tepelenës në fakt e tyre. Nuk besoj se do të jetë ndonjë ekzagje- greqisht-shqip” ushtronin aktivitetin e tyre pedagogjik për sa përfaqësonte një mikrokozmos të Ballkanit rim pohimi se Ali Pasha i nxiti studimet për i përket ushtrimit dhe përdorimit të gjuhës të asaj kohe , ku veç Iluminizmit grek ka gjuhën shqipe dhe kjo nuk është një meritë shqipe Vangjel Meksi, Jani Evstrat Vithkuqa- zanaÀ llën e vet dhe ringjallja shpirtërore e panevojshme për të, por nuk i është vënë ri që pat ndihmuar Leakun në gramatikën e e shqiptarëve që dalëngadalë nga një elitë në dukje deri më sot.3 Pikërisht në këtë kohë Mbretërisë Angleze, William Martin Leake tij, Stefan Postenani, i cili po në ato vite ka ushtarake dhe e ushtrimit të forcës do të për- kemi një përpjekje për një zhvillim kulturor ishin dy personalitete shumë të kulturuar që bërë një gramatikë të greqishtes me alfabet piqej të shndërrohej dhe në një elitë politike të shqiptarëve ku si paradigmë zhvillimi u kontribuuan shumë në nxitjen dhe lëvrimin shqip, apo dhe Jani Vellarai(1771-1823) mjek i dhe kulturore. Rëndësia e personalitetit dhe morën veprat dhe autorët e Iluminizmit e kulturave vendase. Të frymëzuar të dy nga birit të Ali Pashës, Veliut që shkroi “Shënimet oborrit të tij për popullsinë greke që përbënte grek, pasi dhe një pjesë e këtij zgjimi kulturor Filohelenizmi dhe ringjallja e interesit për për një gramatikë greqisht-shqip”. Nisur nga një pjesë të konsiderueshme të pashallëkut erdhi nga À gura që ishin formuar në shkolla trashëgiminë greko-romake, ata nuk do të qën- numri i këtyre aktivistëve të arsimit shqip si të tij pohohet nga fjalët e fjalët e iluministit kulturore greke dhe ishin personalitete të dronin indiferent edhe ndaj kulturës shqiptare dhe përpjekjeve të tyre për të shkruar gra- grek NeoÀ tos Dukas se Ali Pasha Tepelenën kulturës ekumenike ortodokse. Gjatë kësaj pasi një pjesë e madhe e botës antike që ata matika të shqipes, mund të themi pa frikë se e “dërgoi Zoti që të edukojë të këqijtë dhe të epoke, sidomos pas forcimit të pushtetit të Ali adhuronin shtriheshin në territoret shqiptare. Janina e Ali Pasha Tepelenës ishte një kopsht nderojë të mirët, të pakësojë të këqijat dhe të Pashë Tepelenës, në À llimet e shekullit të XIX Kështu Pukëvili do të ishte nxitësi kryesor i pjellor për gramatikat e shqipes.6 rrisë të mirat”. 1Sigurisht që për popullsinë dhe rritjes së pranisë diplomatike në Janinë, Marko Boçarit të shkruante në 1809 një fjalës Rrezatimi dhe inÁ uenca e oborrit të Ali shqiptare, popullsi të cilës ai i përkiste, Ali ku dy përfaqësues të shquar, njëri i Francës greqisht-shqip nga bisedat me familjen e Pashë Tepelenës për sa i përket lëvrimit të Pasha përfaqësonte një À gurë të lartë dhe republikane Fransua Pukëvil dhe tjetri i shquar të Boçarëve, të shpërngulur në Korfuz, shqipes do të ndihej dhe në ishujt Jonianë, RILINDASI STUDIMI SH.com 23 SUPLEMENT JAVOR I E diel, 8 dhjetor 2013 www.shqiptarja.com në oborrin e Ali Pashë Tepelenës

ngushta edhe në vitet e më vonshme pasi një litik mbi platformën nacionaliste të Megali pjesë e madhe e elitës shqiptare myslimane Idesë (1844) që nënkuptonte restaurimin e si Ismail Qemali, Abedin Pasha Dino, vël- Perandorisë Bizantine. Në këtë formë ishte lezërit Frashëri etj u shkolluan në gjimnazin pranuar botërisht që Megali Ide-ja ishte e famshëm Zosimea të Janinës ku gjuha imperialiste dhe që përfshinte absolutisht greke luante një rol parësor në edukimin dhe saktësisht nënshtrimin e popujve të e përgjithshëm madje Naim Frashëri dhe tjerë ndaj Helenizmit12. Nacionalizmi grek Abedin Dino do të shkruanin më vonë dhe ishte i tipit mesianik pasi i njihte vetes rolin e dy poema të gjata në greqisht. Ky aspekt i shpëtimit të të gjithë ortodoksëve të Ballkanit përdorimit të gjuhës greke nuk duhet marrë që i barazonte me grekë nga sundimi osman13, si shenjë e një turbullimi linguistik por më së përfshirë këtu dhe ortodoksët shqiptarë. Ky shumti hedh dritë edhe mbi karakterin “lingua konÁ ikt do të kushtëzonte dhe përdorimin e franka “ që luante gjuha greke në rajon, ka- gjuhës shqipe në liturgjinë fetare ortodokse, rakter që ajo e kish À tuar si një trashëgimtare çka për mënyrën sesi kish À lluar shkrimi e qytetërimit bizantin. dhe përdorimi i gjuhës shqipe në oborrin e Ali Kjo kulturë e përgjithshme e kohës re- Pasha Tepelenës tingëllonte disi paradoksial. Á ektohej dhe në tolerancën dhe universalizmin Gjithsesi pavarësisht këtij konÁ ikti nacionalist që predikohej nga ana e Kishës Ortodokse dhe që À lloi të ravijëzohej në marrëdhëniet midis dy Patrikanës për vetë kushtet dhe rrethanat popullsive më të vjetra të Ballkanit, ajo që vlen e kohës, sidomos në prag të shpërthimit të për të përmendur është se tradita e formuar revolucionit grek si dhe të shumë ndryshi- në oborrin e Ali Pasha Tepelenës do të krijonte meve kulturore që po ndodhnin në Ballkan. një model të qëndrueshëm dhe për vitet në vazh- Kështu në vitet 1819-1827 kur Vangjel dim çka do të përcaktonte dhe zhvillimin e një Meksi, i kontaktuar nga Shoqëria Biblike paradigme kulturore shqiptare të vazhdueshme Jonike për të përkthyer në shqip Shkrimet me perspektivë evropiane. Idetë e Iluminizmit e Shenjta, nuk has ndonjë problem doktri- Evropian dhe atij ballkanik inÁ uencuan shumë nar apo akuzë për blasfemi pasi iniciativën në formulimin e ideve të Rilindjes Kombëtare e Shoqërisë Biblike e kish mbështetur dhe shqiptare duke shënuar kështu një trashëgimi mirëkuptuar edhe Patriarkut Grigori i V të të qëndrueshme idesh nga njëra epokë në tje- Konstandinpojës, i cili bekoi themelimin e trën, që në rastin shqiptar i shtoheshin dhe ato saj10. Rëndësia e këtij botimi ishte shumë e të çlirimit kombëtar dhe themelimit të një madhe për kulturën shqiptare dhe sidomos shteti kombëtar. për ringjalljen e vetëdijes kombëtare. Kur Shoqëria Biblike nëpërmjet përfaqësuesit të BIBLIOGRAFI vet Laundzi dëshiroi të veriÀ kojë punën e bëre në Shqipëri dhe përmes një letre që ai i dërgon 1-Ferraj,Hysamedin “Skicë e mendimit Shoqërisë Biblike në 6 maj 1825 mësojmë se një politik shqiptar”. (Pegi,Tiranë 2006) shqiptar që erdhi nga atdheu i ka thënë: “Gëzimi 2-Flemming,Katherine “Bonaparti dhe kënaqësia e njerëzve ishin kaq të mëdha , Mysliman” (Dituria, Tiranë 2002) sa kur bie dita që të lexohet Ungjilli i Mateut, ai 3-Hobhouse,K.Xhon “Letra nga lexohet rregullisht shqip në kisha”. Ky është një Shqipëria”. (Toena, Tiranë 2001) kumtim i rëndësishëm: për herë të parë e kemi 4-Lloshi,Xhevat “Përkthimi i V.Meksit dhe të dokumentuar, që ungjilli lexohet i përkthyer redaktimi i G.Gjirokastritit 1819-1827”. shqip në kishat tona si libër i plotë. Për më tepër, (Onufri, Tiranë 2012) dokumentohet se trualli ishte përgatitur edhe 5-Lik.M,William “Udhëtime në Shqipërinë priftërinjtë shqiptarë edhe besimtarët ishin të e Vezirëve”. (Migjeni, Tiranë 2008) etur për të përdorur gjuhën amtare dhe është 6-Papagjeorgjiu,Gjeorgo “ Ali Pasha-një të cilët që nga viti 1797 ishin bërë strehë e dhe territorial po ngjizeshin për të krijuar kjo etje, që do ti siguronte suksesin Rilindjes drejtues otoman me mentalitet evropian” një kolonie të admirueshme shqiptarësh nga identitetin kombëtar të shqiptarëve. Edhe Kombëtare për një shekull të tërë.11 (Elefterotypia, Athina 15 Mars 2001) kontinenti, sa ushtarakë po dhe intelektualë pse një komponent i rëndësishëm i formimit Mirëpo kjo frymë e mirë bashkëpunimi 7-Stavrianos, L.Stavros “The Balkans që për arsye të ndryshme që lidheshin sa me të këtij identiteti si ishte identiteti fetar nuk midis Iluminizmit Helen dhe Shqiptarizmit since 1453” (C.Hurst&Co, London 2000) kundërshtimin e pushtetit të Ali Pashës po aq ishte i njëjtë te shqiptarët, pasi një pjesë e tyre që po lindte do të À llonte të përkeqësohej 8-Tushi,Dion “Grigor Gjirokastriti dhe dhe me inkuadrimin e tyre në elitë qeverisëse ishin konvertuar në Islam gjatë shekullit të me lindjen e nacionalizmit në Ballkan dhe gramatologjia shqip”. (Buletini Shkencor të ishujve. Në këtë kohë në Korfuz vërehet një XVII, karakteristikë e përgjithshme ishte se formimin e shtetit kombëtar grek. Elita Universiteti Fan S.Noli Korçë, Viti i XVII, lëvizje arsimore dhe kulturore ndër refugjatët edhe elementi mysliman shqiptar në Jug të politike greke e mbështeste aksionin e saj po- nr 23 2012) shqiptarë të atjeshëm. Një prirje e veçantë Shqipërisë përpjekjet e veta për të shkruar për kultivimin edhe të gramatologjisë shqipe shqip apo për të krijuar vepra në greqisht por u vu re në À llimet e shekullit të XIX edhe në me subjekte me sfond shqiptar. Kështu p.sh arbëreshët(arvanitasit) e ishujve jonikë që në këto vite kemi disa përpjekje për të shkruar FOOTNOTE sipas studiuesve , u frymëzuan nga jehona eposin e Ali Pasha Tepelenës, ku mes tyre si- e Revolucionit Frëng dhe impaktit të tij në gurisht spikat Ali Pashaida e Haxhi Shehretit, 1. Papagjeorgjiu,Gjeorgo “ Ali Pasha-një drejtues otoman me mentalitet evropian” fushën etnokulturore. Kështu u shkruan një miku të rinisë së Pashait. Poema është (Elefterotypia, Athina 15 Mars 2001), f.10. fjalorë dhe disa punime të thjeshta À lologji- shkruar në greqishten e re, por shpesh herë 2 Hobhouse,K.Xhon “Letra nga Shqipëria”. (Toena, Tiranë 2001), f. 119. ke, prej të cilave mund të përmendim ato të aty ka dhe fjalë shqip. E shkruar në heksa- 3 Lloshi,Xhevat “Përkthimi i V.Meksit dhe redaktimi i G.Gjirokastritit 1819-1827”. (Onufri, Kundoriotit, A.Vretos,G.Rucadhit dhe mbi të metër, ajo paradoksialisht ka ndihmuar në Tiranë 2012), f.15. gjitha fjalorin e mirënjohur Greqisht-Shqip promovimin e dialektit modern të greqishtes, 4 Lloshi,Xhevat “Përkthimi i V.Meksit dhe redaktimi i G.Gjirokastritit 1819-1827”. (Onufri, 7 të Marko Boçarit. Si mund të vërehet lehtë por rëndësia e saj në aspektin kulturor qën- Tiranë 2012), f. 14. në këto vite ka një bashkëpunim shumë të dron edhe në faktin se mes elitave myslimane 5 Hobhouse,K.Xhon “Letra nga Shqipëria”. (Toena, Tiranë 2001), f. 123 mirë midis Helenizmit që prej kohësh gjal- shqiptare, gjuha greke kish gjetur udhën si 6 Lloshi,Xhevat “Përkthimi i V.Meksit dhe redaktimi i G.Gjirokastritit 1819-1827”. (Onufri, lonte në Ballkan nëpërmjet një rrjeti të mirë mjet shprehës dhe kulture. Liku dëshmon në organizuar shkollash pranë kishave dhe së veprën e vet se kur bujt në shtëpinë e Demir Tiranë 2012), f. 15. fundi dhe në shkolla civile si ishte akademia e Aga Dostit në Kardhiq, një À sniku shqiptar të 7 Tushi,Dion “Grigor Gjirokastriti dhe gramatologjia shqip”. (Buletini Shkencor Universiteti Bukureshtit, Voskopojës dhe shkolla e Janinës kohës, fëmijët e tij krahas arabishtes dhe per- Fan S.Noli Korçë, Viti i XVII, nr 23 2012), f.11. e drejtuar nga Psalidha dhe shqiptarizmit që sishtes mësonin dhe greqisht si gjuhë kulture.8 8 Lik.M,William “Udhëtime në Shqipërinë e Vezirëve”. (Migjeni, Tiranë 2008), f.73. po lindte ashtu si në gjithë kulturat e tjera Vetë Ali Pasha Tepelena si tregojnë dhe 9 Flemming,Katherine “Bonaparti Mysliman” (Dituria, Tiranë 2002), f. 88-89. fqinje nga nevoja për të kuptuar dhe njohur shumë dëshmitarë se kur përdorte shqipen 10 Tushi,Dion “Grigor Gjirokastriti dhe gramatologjia shqip”. (Buletini Shkencor Universiteti Shkrimet e Shenjta por dhe si një shprehje dhe turqishten për korrespodencën e tij Fan S.Noli Korçë, Viti i XVII, nr 23 2012), f .12. e vullnetit politik të etnisë shqiptare. Në personale, ai e shkruante me alfabetin grek, 11. Lloshi,Xhevat “Përkthimi i V.Meksit dhe redaktimi i G.Gjirokastritit 1819-1827”. (Onufri, këtë kontekst po ndodhte ajo që shumë stu- duke transkriptuar çdo lloj gjuhe që përdorte Tiranë 2012), f .84. diues të nacionalizmit e quajnë si À llesat e në alfabetin që njihte më mirë9. Sigurisht që 12. Stavrianos, L.Stavros “The Balkans since 1453” (C.Hurst&Co, London 2000), f. 468. protonacionalizmit ku identiteti gjuhësor këto marrëdhënie do të vazhdonin të ishin të 13. Ferraj,Hysamedin “Skicë e mendimit politik shqiptar”. (Pegi,Tiranë 2006),f. 111 24 SH.com SPECIALE RILINDASI

www.shqiptarja.com E diel, 8 dhjetor 2013 SUPLEMENT JAVOR I

TRADITA VLERA Ginestra: KȮnga e humbur

LORENZO ZOLFO Teksti i kengës ZHURE: Kënëka eri nȮ vitet 90-tȮ, nȮ qendrȮn e vogȮl tȮ ljimunore e bjerr Vulture, tȮ GinestrȮs, OH BONASERA ZONJA ’ ‘OH MIREMBREMA ZONJE’ tȮ ‘ShtunȮn e shenjtȮ’, jera vitrat ’90 tek katundi i Ndi neng gjiegjen mirre vesh N se b n sikur nuk d gjon, kȮndohej njȮ kȮngȮ tradi- Ȯ Ȯ Ȯ vogël i Zhurës, të shtunën Nan prirna nga kte. N Dcionale, popullore e folklorit arbȮresh, kthehu nga ne dhe na dȮgjo mirȮ. e Pashqit, këndohej një kënëkë nȮ titullin origjinal: “Oh Bonasera e ljashtë e folkorit aljbëresh” Z o n j a m i r a , t i c e d o n a b e s h Zonja”. Shoqata joÀ timprurȮse “Zhu- ZonjȮ e mirȮ, çfarȮ tȮ bȮjmȮ Oh Bonasera Zonja”. ProLoka e d h j e t d u k a t r r i n j e s h o s h v e j . rian”, nȮ vitin 2008-tȮ, arriti tȮ gjente VetȮm dhjetȮ dukatȮ, kushton njȮ kanistȮr me vezȮ. “Zhurian”në 2008 riushirti e gjeti, kȮtȮ kȮngȮ, e cila prej shumȮ vitesh pas vitra çë u kish harruar. Të rezultonte e humbur. ‘E Shtuna e DhjetȮ dukatȮ, pȮr njȮ kanistȮr me vezȮ, shtunën e Pashqit, mbrëmanet, D l e j e t d u k a t r r i n j e s h o s h v e j ShenjtȮ’ À llonte me perȮndimin e pastȮ jetȮ tȮ gjatȮ, burri yt i bukur. ndëpër udhët e katundit , tue rarë ashtu te rroft ai buker burr ce kej. diellit, ku nȮpȮr rrugȮt e qytetit, trokavet”, këndohet aljbërisht n n tingujt e t ashtuquajturave SȮshpjeti do tȮ jetȮ festa e Zotit tonȮ “Bona Sera Zonja” e ata çë e Ȯ Ȯ Neser isht aj bukur nor Krisht QȮ vjen tȮ na bekojȮ tȮ gjithȮve me njȮ gisht: këndonjën, ven tue ljipur ve, “tarozzole”, qȮ janȮ disa instrumentȮ gjith vjen a bakon ma nje gelisht: muzikorȮ me njȮ tingull tȮ mbytur dhe kuljeçë e dolçe çë bëhen te Java Gjithashtu do tȮ na japȮ bekimin Madhe. Kjo kënëkë bënë pjesë tȮ fortȮ, grupe tȮ ndryshȮm kȮndojnȮ E na bakon valj e gruar shume QȮ vaji dhe gruri tȮ vȮrshojnȮ si lumȮ. te tradhitat kulturale e Zhurës e nȮ gjuhȮn arbȮreshȮ: “Bona Sera e ver shum si sburron nje ljum. Zonja”, duke kȮrkuar nȮ kȮmbim esprimiren rrëkicën e popullit NesȮr ȮshtȮ festa e ‘San Giovanni’ aljbëresh. “Këto vljera qëndruan vezȮ, petulla dhe ȮmbȮlsira tipike Neser isht aj buker Shen Janj Burrat dhe gratȮ do tȮ jenȮ tȮ gjithȮ nȮ vllazȮri. te moti graxju prindëvet e tanë. tȮ PashkȮs. Kjo kȮngȮ, bȮnte pjesȮ e gra e burra jemi gjith nje vella (zerì). nȮ traditat popullore dhe kulturore Kjo kënëkë bënë pjesë te kultura tȮ jetesȮs dhe tȮ ndjenjȮs, nȮ Gine- NdȮrkohȮ, ngrihu ti ZonjȮ e re e Zhutrës e ka vljerë dhe për rinovamendin çë katundi është stra, duke pȮrfaqȮsuar pasurinȮ Ngreu Zonjarelja dhe shko e merr petulla dhe vezȮ. e bën. Ndër Pashkët, puverieljt e njȮ populli, qȮ nȮnkupton ce mirr kuljac e vej shprehinȮ e tij, nȮ forma tȮ ndry- Ngrihu edhe ti ZonjȮ e moshuar, pak zemȮrgjerȮ vejin për katund e ljipin gjagjë për të sopravivirin. Nani e bënjën shme. “KȮto vlera, janȮ filtru- Ngreu Ci pljaka sa me dhej shume pak Ngrihu, ngrihu dalȮngadalȮ gjithë për tradhiciunë. Obietivi ar nȮpȮrmjet evenimenteve tȮ Mos u pengo nga pragu i derȮs. i manifestaciunës është se ndryshme, duke kaluar dhe duke Ngreu Ci pljaka ngreu a dalj a dalj kur ljipën ve e solde, bëhet për À tuar mbi harresȮn e kohȮs, duke mos ndrupkon ta pidstalj Ngrihu ZonjȮ, Zoti tȮ ndihmoftȮ, dhe shko e mȮ merr atȮ pulȮ pȮr bishti. të augurarinjeshë, rrispietin, mbȮrritur deri nȮ kohȮt e sotme, si benedhicjunen e Tënzoti e paqë Ngreu Zonja, ti ce ndleft Krisht, njȮ dȮshmi e fortȮ pȮr faktet antike, fëmiljavet (ashtu e thot e kënka), ce ma zer at pulja pe bisht. Përktheu nga Italishtja: Elvana Bilali ku kanȮ qenȮ protagonistȮ tȮ parȮt e klëto janë vljera çë ruhen sod tanȮ. KȮtȮ kȮngȮ e quajmȮ ende tȮ adhe”. Pikatu se kjo kënëkë vlefshme nȮ traditȮn dhe kulturȮn aljbëreshe aq e ljashë e e e GinestrȮs, duke e rinovuar atȮ. bukurë nëk i ‘nderesar fare allo NȮ kohȮt antike, nȮ periudhȮn e sotme, ata qȮ kȮrkojnȮ vezȮ dhe tȮ kohȮ edhe pȮr t’i uruar ata tȮ kenȮ tȮ vlefshme edhe nȮ ditȮt e sotme. sportello linguistico i Kumunit PashkȮs, nȮpȮr qytet endeshin tȮ holla, janȮ njerȮz tȮ çfarȮdo lloj klase mirȮsi, respekt, bekimin e Zotit dhe ËshtȮ mȮkat, qȮ traditȮn arbȮreshe (kanxhelkjarisë)! varfȮrit, duke kȮrkuar nȮ kȮmbim shoqȮrore. Objektivi i kȮtij mani- paqe pȮr çdo familje, (kjo ȮshtȮ edhe tȮ trashȮguar nga tȮ parȮt tanȮ, nuk Përktheu në arbërisht: atȮ çka njȮ familje mund t’u jepte, festimi, ȮshtȮ jo vetȮm t’u kȮrkojnȮ pȮrmbajtja e kȮngȮs) vlera morale, ka mundur ta rikthejȮ asnjȮ zyrȮ Griselda Doka pȮr mbijetesȮn e tyre. NȮ kohȮt e lȮmoshȮ njerȮzve, por nȮ tȮ njȮjtȮn fetare dhe shpirtȮrore, qȮ tȮ jenȮ ende gjuhȮsore arbȮreshe nȮ Bashki.

Barile i cituar nȮ SpanjȮ, FrancȮ e ShqipȮri falȮ À lmit “Ungjilli sipas Mateut”

LORENZO ZOLFO Barile - Matera nȮ qendȮr tȮ njȮ rrugȮtimi tȮ shumȮ modernȮ, vendosi qȮ tȮ ndȮrtonte njȮ Komuniteti, siç ȮshtȮ ai shqiptar, me njȮ kȮrkimit antropologjik, tȮ nisur nȮ qershor ambjentet e historisȮ tȮ Ungjillit, nȮ Jug tȮ histori mijȮra-vjeçare, traditȮ dhe kulturȮ dhe Ȯ sallȮn Laya, tȮ FilmotekȮs sȮ tȮ vitit 1963, atȮherȮ kur Pasolini shkoi nȮ ItalisȮ, mes Rajonit tȮ BazilikatȮs, Puglia-s tȮ regjisorit Pasolini, i cili “takoi” Krishtin KalalunjȮs, nȮ BarcelonȮ, u projek- PalestinȮ, bashkȮ me Imzot Andrea Carraro Lacios dhe KalabrisȮ. Projekti i prezantuar pikȮrisht nȮ Barile. Diçka e rrallȮ, qȮ ashtu Ntua À lmi ‘Il Vangelo secondo Matteo’ i Pro Civitate tȮ Asizit, pȮr tȮ vizituar dhe nȮ Universitetin e SorbonȮs, nȮ Paris, u siç komentoi edhe Manacorda, “ishte njȮ “Ungjilli sipas Mateut” (Itali/FrancȮ 1964), À lmuar, vendet e tregimit evangjelik.MȮ nȮ prezantua gjithashtu edhe nȮ AmbasadȮn manifestim i njȮ ndjeshmȮrie, tȮ njȮ gji- realizuar nga regjisori Pier Paolo Pasolini. fund, regjisori, i zhgȮnjyer nga mundȮsia pȮr shqiptare nȮ TiranȮ, me ftesȮ tȮ kȮsaj tȮ gandi qȮ na detyroi tȮ mendojmȮ”. Ky projektim, u realizua nȮ bashkȮpunim tȮ realizuar À lmin nȮ ato vende, qȮ iu dukȮn fundit. NjȮ punȮ kȮrkimore e vlerȮsimit tȮ Përktheu nga Italishtja: Elvana Bilali me “Cineteca di Bologna”, me njȮ parantezȮ tȮ Octavi Marti, drejtor i FilmotekȮs sȮ KatalunjȮs dhe Arianna Mazzeo, nȮ BarcelonȮ. Me kȮtȮ rast, janȮ paraqitur edhe fotografitȮ e pabotuara mȮ parȮ Barili i nëmënartur në Spagnet, në Franxhet e tȮ mbledhura nȮ librin ”Cristo è nato a Barile” ,“Krishti ka lindur nȮ Barile”, botu- nd’Albanitë tek À lmi “ Vanxheli sipas Mateut” ar nȮn kujdesin e Profesor Donato Mazzeo. NȮ kȮtȮ libȮr paraqitet i gjithȮ kȮrkimi et- brënda sallës Laya Filmoteca di etnograÀ k çë sërvirti për À lmin “Vanxheli për të vizitartur e për të À lmartur vendet nograÀ k i prapaskenave tȮ À lmit “Vangelo Catalunya a Barçellona u projetar i Mateut”. Janë fotograÀ gtë, litrat, interv- ku ndënj Krishti. Po, Kur pa se ata vende u secondo Matteo” “Ungjilli sipas Mateut”. MÀ lmi ‘Vanxheli i Mateut’ (Italia/ istat e vende ikonograÀ ke e antropoloxhike kishin modernixartur, rexhisti deçidirti të bënej Duke pȮrfshirȮ nȮ tȮ, foto, korrespond- Francia 1964) i Pier Paolo Pasolinit, i bërë çë ljidhën me tradhitat aljbëreshe e çë À lmin në Taliet, te Bazilikata, Pulja, il Lazio enca, intervista dhe vende ikonograÀ kȮ bashkë me Cineteca Bologna, introduçir- Pasolini i gjet tek katundi i vogël, set i e Kalabria. Proxhetin, i prezentartur më parë dhe antropologjikȮ, tȮ lidhur ngushtȮ me tur ka Octavi Marti, direturi i Filmoteca À lmit tij; gjithkëtë për të njohur ”buku- Parixh, te Universitata e Sorbonës, e onorartin traditȮn arbȮreshe me tȮ cilȮn Pasolini u di Catalunya e Arianna Mazzeo, ka Barili, rinë morale” çë Pasolini kërkonej te çera dhe Tiranë. Me këtë À lm Pasolini i dha nder ndesh nȮ qendrȮn e vogȮl lukane, qȮ ȮshtȮ profesoresë tek Elisava Universitat Pompeu pre-kristiane të protagonistëvet të tij. katundit e kulturës aljbëreshe, ashtu si e edhe seti i filmit tȮ tij tȮ suksesshȮm; Fabra në Barcellona. Për këtë evend u Baril-Matera klje perkursi antropoloxhik tha dhe Manacorda, “ klje sendimendi i gjithçka pȮr tȮ rizbuluar “bukurinȮ morale” mostrartin dica fotograÀ të rea çë gjenden çë zu À ll në theristin e vitit 1963, kur madh i një trim i kulturës çinematograÀ ke qȮ Pasolini kȮrkonte tek portretet e tȮ para- tek libri ”Krishti ljeu Baril” i Prof. Do- Pasolini vate në Palestindet, bashkë me çë na obligarti të pënxonjëm. krishterȮve, pȮr protagonistȮt e À lmit tȮ tij. nato Mazzeo, çë mbjedh gjithë materialin Don Andrea Carraro ka Pro Civitate Assisi, Përktheu në arbërisht: Griselda Doka E diel, 8 dhjetor 2013 Spektakël 25

KY KONCERT do të mbledhë artistët legjendarë të humorit, KONCERTI “Parodistët e Vlorës”, Poni, Maya, Mariola Kacani, Grupi “Ali Pasha”, e shumë emra të tjerë që i janë përgjigjur kërkesës për ndihmë Aurela Gaçe mbledh miqtë; Kalendari Kulturor Teatri Shëtitës

Një koncert bamirësie në Vlorë! ɷ Shfaqja “Kur njihesh në internet” ɷ Një vepër e Ray Cooney dhe regji të Kiço Londos IZAURA NDOJ orën 18.00 në Teatrin “Petro Marko” ɷ Interpretojnë: Visjan Ukcenaj, TIRANE në Vlorë, ku do të japim kontributin Roland Saro, Ermira Hysaj, tonë, do të zbavisim njerëzit dhe Alessia Xhemalaj, Esela Pysqyli, ndërkohë ato të ardhura të mbled- ɷ Ergys Cekrezi, Xhevahir Zeneli. jo është cilësuar uragani hura, do të shkojnë në ndihmë të i skenës shqiptare! Me restaurimit të shkollës në Cerkovinë ɷ Në datat 8 dhjetor në Teatrin zërin dhe risitë që ajo ka dhe të nevojave që kanë fëmijët”, “A.Z.Çajupi” në Korçë sjell në muzikë ka bërë shkruan Aurela. Duke kujtuar me nostalgji fëmijërinë e saj edhe pse për vete artdashësit e Universiteti i Arteve muzikës.A Kjo është këngëtarja nga mes shumë vështirësive ajo thotë Vlora, Aurela Gaçe, e cila nuk e har- se, “... mbaj mend që kur unë kam ɷ Ekspozita: “Histori nën rikonstruksion” ron në asnjë moment vendlindjen e qenë në shkollë, këmbët rrinin akull ɷ Me pjesëmarrjen e veçantë të: saj, duke treguar se është një vlonjate të ftohta edhe pse kisha këpucë e Fatos Lubonja - Stefan Çapaliku - çorape, edhe pse aty mund të ndod- e denjë. Këtë gjë e tregon më së miri Ardian Isu¿ edhe nëpër koncerte, ku përmes hej një sobë e vogël me dru. Im- një postimi në rrjetin social “face- agjinova që ndoshta në këtë shkollë e ɷ Diten e martë, 10 dhjetor 2013, ora 19.00 book” ajo paralajmëron një koncert në shumë të tjera, mungojnë dritare ɷ Galeria “FAB” - Universiteti i bamirësie ku fondet e të cilit do të e ku di se çfarë! Për këtë arsye ven- Arteve, Tirane. shkojnë për restaurimin e një shkolle dosa ti them po telefonatës që mora”, në një nga fshatrat e Vlorës. “Përpara pohon këngëtarja. Aurela tregon disa javësh, mora një telefonatë nga se ky koncert do të mbledh artistët Galeria Kombëtare e Arteve drejtoresha e shkollës në Cerkovinë legjendarë të humorit, “Parodistët e ɷ Ekspozita “Larg dhe afër” (një fshat në Vlorë) dhe më kërkoi Vlorës”, Poni, Maya, Mariola Kacani, ɷ Piktori Rexhep Ferri paraqet për Grupi “Ali Pasha”, e shumë emra të ndihmë, ashtu siç kishte bërë me të publikun gjithë këngëtarët e Vlorës. Të gjithë tjerë që i janë përgjigjur kërkesës ɷ në Shqipëri ekspozitën vetjake. ne, do të jemi të hënën, 9 dhjetor në për ndihmë. ɷ Ekspozita do të qëndroj e hapur deri më 15 Dhjetor Festivali ɷ

Diellza Kolgeci, Rrjeti i kinema IMPERIAL 06.12.2013 deri 12.12.2013 Salla 1 prezantuesja e ɷ -”Bad Grandpa” 2D/ 13:00 / çmimi 300 leke festivalit të RTSH-së ɷ -”Bad Grandpa” 2D/ 15:30 / 20:30 / çmimi 500 leke ɷ -”Femrat” 2D/ 10:30 / çmimi 300 leke Këngëtarja ɷ -”Femrat” 2D/ 22:30 / çmimi 500 leke ɷ -”Oldboy” 2D/ 18:00 / çmimi 500 leke Rona Nishliu mburret me Salla 2 ɷ “Thor: The Dark World” 2D / 11:00 presidenten Jahjaga / 13:30 / 16:00 / 18:30 / 21:00 çmimi 500 leke jalimi i presidentes së Kosovës, Atifete është këngëtarja Nora Nishliu e cila përmes Jahjaga që bëri gjatë vizitës së saj në rrjetit social ka shprehur admirimin e saj për FHolandë, në forumin ‘TEDx Amsterdam presidentet e Kosovës. shkruar “Mburrem me Ëomen’, ka bërë që përveç të pranishmëve, Presidenten time Jahjaga”, - shkruan Nishliu. të magjepsen edhe artistët shqiptar, të cilët Në fjalimin e saj, presidenjta i dha një rëndësi ɷ -”Bad Grandpa” 2D / 10:00 / çmimi kanë shfrytëzuar rrjetet sociale për të shpre- të veçantë kontributit të grave në Kosovë në 300 leke hur admirimin për të. Një ndër këto artiste periudhat të ndryshme. ɷ -”Bad Grandpa” 2D / 15:00 / 20:00 / çmimi 500 leke ɷ -”Oldboy” 2D / 22:00 / çmimi 500 leke Argjentina Ramosaj ɷ -”Femrat” 2D / 12:30 / çmimi 300 leke Ndryshon look, pranon ɷ -”Femrat” 2D / 17:30 / çmimi 500 leke iellza Kolgeci do të jetë prezantuesja që do të shoqërojë Enkel Demin në kritikat e fansave DFestivalin e Këngës në RTSH-së, që do të zhvillohet në ditët e fundit të muajit ëngëtarja sharmante e skenës shqiptare ɷ -”Bad Grandpa” 2D / 13:00 / çmimi dhjetor. Pas diskutimeve është vendosur që Argjentina Ramosaj, nuk ndalet, ajo luan 300 leke këtë vit prezantimi të jetë Kosovë-Shqipëri Kme ngjyrat e À okëve. Teksa i hedhim një dhe tashmë është kon¿ rmuar që do të jetë vështrim fotove të publikuara në rrjetet sociale ɷ -”Bad Grandpa” 2D / 15:00 / 19:00 sharmantja Diellza Kolgeci. Bukuroshja nga gjatë ditëve të fundit, vëmë re që Argjentina nga / çmimi 500 leke Kosova ka mbërritur në Tiranë për të ¿ lluar brune dje ishte rikthyer në bionde. Arsyeja e këtij ɷ -”Femrat” 2D / 17:00 / 21:00 / pa humbur kohë me përgatitjet për netët e fes- ndryshimi të shpesht, duket se është reagimi i çmimi 500 leke tivalit. E cilësuar si një nga ikonat e pistave të fansave të saj. Kur publikoi një foto me ngjyrë të modës shqiptare, Diellza Kolgeci vazhdon në errët shumë prej fansave të saj shkruanin se ishte ɷ -”Thor The Dark World” 3D / 10:30 aktivitetin e saj të mendojë edhe për projekte egërsuar shumë dhe bjonde ishte më e ëmbël. / çmimi 300 leke që kanë për qëllim bamirësinë. Më herët ajo Ndoshta kjo mund të jetë dhe arsyeja e këtij ndry- organizoi një mbrëmje kushtuar fëmijëve, të shimi në pamje? Së shpejti Argjentina do të sjell cilët vuajnë nga kanceri. edhe një klip të ri në bashkëpunim “Three Dots”. 26 Sport E diel, 8 dhjetor 2013

NË FOTO: Pamje nga IRONIA E FATIT incidenti gjatë ndeshjes Pretendimi Jorgji Shensoji Kukësi-Skëndërbeu Arbitri akordoi 2 minuta “Shensoji m’u afrua “Nuk kemi asgjë me Arbitrat u shtesë, por duke parë me nxitim dhe me inat arbitrin, por gjykimi goditën nga vonesat e dërgoi në 4 duke më thënë vetëm i ishte tendencioz. minuta shtesë lojën, ‘Ti je djalë i keq’ duke Protesta, mendoj se policia bashkiake por vendasit përsëri e përsëritur disa herë. cdo kush ka të drejtë nuk ishin të ngopur me Vetëm kaq mund të të protestoj dhe nuk ka kohën duke pretenduar them, pasi të tjerat do t’i në rregullore dicka që më shumë. shkruaj në relacion”. më pengon ta bëj”

— Arbitrat e ndeshjes Kukësi –Skënderbeu për ironi të fatit u dhunu- an nga ata që duhet t’i mbronin më shumë se Kukës, 3 në pranga askush tjetër. Njëri nga dy personat që u arres- tuan nga policia e shtetit është shefi i policisë bashkiake, Edmond dhunuan arbitrat Elezi. Në momentin që ka përfunduar ndeshja, Elezi ka vrapuar drejt arbitrit Enea Jorgji dhe anësorëve të tjerë nga rrëfehet Enea Jorgji Elbasani duke i sharë dhe ofenduar, madje edhe duke i kërcënuar nga ajo që duket nga Të arrestuar, Edmond Elezi, shef i policisë pamjet filmike që janë bashkiake dhe Ermal Elezi, jurist në bashki transmetuar.

rebelohet ndaj Jorgjit duke që kërkon ¿ toren me cdo kusht shkruaj në relacion” deklaroi Kukës dhe Ermal Elezi, jurist barazoi një minutë më vonë kërkuar pretenduar se e mbylli për të arritur kreun. Policia ka ai. Kukësi rrezikon një dënim në bashki dhe Luan Elezi pu- Popovic pas një krosimi në ndeshjen para kohe. Disa zyr- ndërhyrë duke shmangur kon- të rëndë nga Disiplina për nonjës në Bashki, ndërkohë zonë. Ndërsa Tirana nuk ar- Incidenti tarë të klubit verilindor me tra- frontimin ¿ zik mes drejtuesve ngjarjet e djeshme. Për inci- që hetimet vazhdojnë. Ndërsa riti të ¿ tonte as më Vllazninë DYLBER BALLA jnerin Shensoji në krye mësynë të klubit dhe arbitrave duke dentet, Ministria e Brendshme për kronikë ndeshja përfun- duke u ndaluar në barazim KUKËS fushën në drejtim të Jorgjit së i shoqëruar jashtë stadiumit arrestoi dy persona dhe një doi me rezultatin 1-1. Golat e 1-1. Por në fund Kukësi prish bashkë me disa tifozë duke i pas qetësimit të gjendjes. Pas e shpalli në kërkim. Të ar- ndeshjes u shënuan në fund gjithçka duke sulmuar ar- kërkuar llogari, ndërsa drejtori ndeshjes, Jorgji në një in- restuar janë Edomond Elezi, nga Skënderbeu përpara në të bitrin, polica arreston 2 per- teknik vazhdon- tervistë për ‘Sh- shef i policisë bashkiake në 87’ me Ribajn ndërsa Kukësi sona, njëri në kërkim. uper s¿ da mes Kukësit te debatin me qiptarja.com’ dhe Skënderbeut trajnerin Josa Disa zyrtarë tregoi ngjarjen duhet të ishte vitrina e jashtë fushe. me trajnerin dhe kërcënimet futbollit shqiptar, por Tifozët vendas Shensoji në krye e kuksianeve. në fakt ka ndodhur e duke marrë spu- “Akordova 2 Skundërta. Ndeshja mes kam- nto nga zyrtarët mësynë fushën minuta shtesë, pionëve dhe nënkampionëve e klubit fillo- në drejtim por duke parë të vendit në fund të një 90’ jnë sharjet dhe të arbitrit që pati vonesa, me spektakël, gola dhe shumë ofendimet në vendosa të leloj emocione është mbyllur me kor ndaj arbitrit, lojën duke e një incident. Në minutën e 94 i cili akordoi vetëm dy minuta dërguar në 4 minuta. Shensoji Ditën e hënë arbitri Enea Jorgji vërshëlleu shtesë, por për shkak të dëm- m’u afrua me nxitim dhe me duke dërguar ekipet në dho- timit dhe zëvendësimit të Ribaj inat duke më thënë vetëm ‘Ti 22:15-24:00 mat e zhveshjes, por barazimi vazhdoi lojën duke dërguar je djalë i keq’ duke e përsëritur duket se është shumë e vështirë kohën shtesë në 4 minuta, por disa herë. Vetëm kaq mund që të pranohet nga Kukësi që edhe kjo nuk i kënaqi vendasit të them, pasi të tjerat do t’i live në tv Goditet trajneri Josa: Të hetojë prokuroria emisioni "Airport Sport" nga organet e prokurorisë. Pas incidentit dhe shtyrjes së Josës kanë ndërhyrë futbollistët e Trajneri Kukësit dhe Skënderbeut për KUKËS të neutralizuar gjithçka. Pas ndeshjes, Josa tha: Nuk dua te À as për cfarë ndodhi në fund, drejtuar pasi jemi këtu për të folur për futboll dhe jo për gjë tjetër. nga gazetari as debateve me drej- Mendoj se ishte një ndeshje e torin teknik të ekipit mire. Më vjen keq për rezultatin Andi Kapxhiu Ptë Kukësit, Sulejman Mirel Josa gjatë konfrontimit pasi humbëm trepikëshin në Startova trajneri i ekipit të minutën e fundit dhe mund ta Skënderbeut Mirel Josa ka për më tepër është kërcënuar kishim mbajtur rezultatin. Nuk qenë pre e dhunës nga sta¿ i dhe shtyrë nga një pjesëtar i kam asnjë debat me Starovën, ekipit verilindor. Sipas pam- sta¿ t teknik të Kukësit, pasi pasi jemi miq të dy, por thjesht jeve, shikohet mjaft qartë që duket se është me uniformë. po diskutonim për fundin e trajneri i Skënderbeut ka qenë Identiteti i personit që ka ndeshjes dhe realisht me vjen sërish nën presion nga ana goditur Josën është i pamun- keq që u prish një ndeshje e tille. e personave të panjohur në dur të zbulohet nga pamjet Besoj se me incidentet do mer- stadiumin e Kukësit, madje në e filmuara, por nuk kërkon ren instancat përkatëse dhe një debat verbal mes tyre dhe shumë kohë nëse do të hetohet institucionet e futbollit” tha ai. E diel, 8 dhjetor 2013 Zbavitje 27

PARADE FJALEKRYQESH NGA KADRI VOKOPOLA

FJALËKRYQI PA SKEMË Sudoku

Pritet qe jeta ne çift te mos ketë as problemin me te vogël gjate kësaj dite. Do kuptoheni mjaft DUHET TË NXINI 34 KUTI mire me partnerin tuaj dhe do e toleroni atë here pas here. Ne çdo rast do bashkëpunoni me te si një ekip i forte. Beqaret nuk do jene me shume 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 fat ne dashuri dhe do mbeten vetëm. Ne planin ¿ nanciar mos kërkoni te pasuroheni menjëherë 1 sepse do i humbni edhe ato para qe keni.

Dashi 2 Dite e lumtur kjo për gjithë ata qe janë ne një lidhje. Do kaloni momente fantastike pranë te dashurit te zemrës dhe do dëshironi qe dita te 3 mos ketë një fund. Beqaret do jene te stresuar ne lidhje me një çështje profesionale dhe nuk 4 do mendojnë aspak për jetën sentimentale. Ne planin ¿ nanciar Marsi do ju beje me te kthjellet dhe do i menaxhoni me kujdes te ardhurat. 5 Demi Edhe ju do jeni te përkëdhelur nga yjet ne planin ¿ nanciar. Nuk do keni asnjë debat sado te vogël, 6 përkundrazi pasioni do jete i zjarrte. Beqaret gjithashtu do ¿ llojnë një etape te re ne jetën e tyre, mjaft romantike dhe te mbushur me emo- 7 cione. Ne planin ¿ nanciar vazhdoni te tregoheni te matur me shpenzimet ne mënyrë qe te mos 8 keni probleme.

Binjakët 9 Dite paksa delikate kjo e sotmja për ata qe janë ne një lidhje, Nuk do pranoni gjithmonë ato qe do Përgjigje ju thotë partneri dhe do veproni sipas mendjes 10 suaj. Kjo do e përkeqësojë situatën. Beqareve do ju ndryshoje jeta brenda disa orëve. Përgatituni Plotësoni vendet për emocione dhe gëzim pa fund. Ne planin ¿ nan- 11 ciar nuk do ketë probleme e vështirësi megjithatë bosh në mënyrë kujdes me shpenzimet. 12 që çdo rresht

Gaforra e kolonë të ketë Mirëkuptimi dhe toleranca do mbizotërojë gjate HORIZONTAL -Nuk mësohet në tokë. 9. Perandori që nënshtroi dakët. kësaj dite ne jetën tuaj ne çift. Edhe pse here pas 1. Gjysmë batice. -Janë skuadra. -Gjysmë potere. numrat nga 1-9 here do keni konÀ ikte gjithçka do zgjidhet shpejt. -Shërbëtori i Robinson Crusoe 10. Babai i... Ciceroni-t. Beqaret nuk do jene te privilegjuar ne dashuri, -Në fund të barkut. VERTIKAL -Zëri në radio. por kjo nuk do te thotë qe do kalojnë një dite te -Gjysmë rekord. 1. Lancaster që qe aktor. 11. Eshtë në mes. mërzitshme. Ne planin ¿ nanciar situata do jete 2. Janë ara të pambjella. -Depp i Donnie Brasco. -Pinci i Dy herë mat. pështjelluese. Shpenzoni aq sa ua mban xhepi -Mbyllin një tender. 2. Skllavja e Abrahamit. 12. Eshtë numri një. FJALEKRYQI qe te mos keni vështirësi me vone. -Kupat pa ekstreme. -Clarence mesfushor holandez. -Janë kapot. 3. Një marrëdhënie. 3. Janë dokumente shtëpie. 13. Janë njerëzit blu të Saharasë. I KRIPTOGRAFUAR Lidhja juaj ne çift do përforcohet edhe me tepër -Është sistemi me ekoniminë e tregut. -Rastet pa set. -Një numër si X. gjate kësaj dite. Do përballeni me disa te pa- 4. Eshtë i mirë me shokë shumë. 4. Qyteti i përjetshëm. 14. Shkroi Apologjia e Sokratit. Përgjigje pritura te cilat do ju afrojnë edhe me tepër me -Kërcimtarja e maharjahut. -Janë grekët. -Është djaloshi. atë qe keni ne krah. Nëse ende jeni beqare, -Dy asa. 5. Këputet aty ku është më i dobët. 15. Ka rivale Mediaset K A K E L T K O M B I -Nëna e... Ciceroni-t. -Hurley aktore. E T O P A B E A R sot takimet do jene serioze dhe mbresëlënëse. 5. Fillojnë takimin. N T L I K A O N E T M Mos i humbisni. Ne planin ¿ nanciar nuk do keni -Janë shumë konservatorë. 6. Ritet pa çift e -Një është edhe Rodoni. T E L E K O M E D I A A SHKRONJA vështirësi nëse nuk shpenzoni kuturu. -Numër i shkurtër -Ishin hipokritë për jezu Krishtin të tillë. 16. George shkrimtare. A L I K A N T R O P I A 6. Janë çift ë në gjeste. 7. Mund të jenë prej pupuliti. -Duhet respektuar në kohë të tillë. A E S I E L O N E NJËJTË Virgjëresha -Zbarkojnë nga fl ota e Gjashtë të tillë. 8. Presin Ferrari-n në box. 17. Janë ujëvara L G I K A T O D A G A R G O E R P E N D A PËR NUMËR Dite e turbullt dhe e mbushur me debate te zjarrta -Meir që qe kryeminstre e Izraelit. -Fillojnë hollësitë. M A N A T A E N D D kjo për te gjithë te dashuruarit. here pa here 7. Dift ong poetik. E M A I L A R N A A TË NJËJTË do ndiheni shume keq dhe nuk do dini çfarë te -Vetëvrasja e samurait. T E K S T E T A I A L F A TA A M A D O A R B A N A T O T A L E S O B E bëni. Beqaret duhet t’i pranojnë ftesat qe do ju -Fund turni. A K A D E M I T E B A A bëhen sepse askush nuk do i detyroje me pas 8. Detyroheshin të bënin abiura. T E R A P I T E S I T T S te krijojnë një lidhje. Gjithçka do jete ne dorën e -Ato parlamemtare mund të sjellin 1 16 7 4 19 7 10 I J A A T I C H I N A T O W N tyre. Financat nuk do jene aspak te mira. Kërkoni zgjedhje të reja. M F A R A T H E M E L I M I ndihmën e familjareve. 9. Janë në stacione. Përgjigje 7 2 14 9 19 2 16 12 6 12 A D I N A K R E N A R I A N P

Peshorja -Një humbje në peshë. e fjalëkryqit -Një është edhe shintoizmi. H G R O S I S T E T G U 2 15 12 16 2 16 2 4 7 16 12 Do jeni shume kritike ndaj partnerit tuaj sot dhe K A S T O R I T M K N O F R pa skemë A R T I kjo mund ta përkeqësoje marrëdhënien ne çift. 10. Përpilojnë akte juridike. -Mund të shpërthejnë me debate. N O I R E T E E U R U T 6 12 10 12 6 4 11 2 Tregohuni sa me te matur dhe mos kërkoni per- T O N E L P I E R A T A M A N E feksionin. Beqaret do bëjnë mire te mos i besojnë 11. Hyrë në qendër. 4 15 7 1 4 11 12 15 8 12 te gjitha fjalëve qe do ju thonë disa persona -Paguhen për artikuj. E R E R K A K I A R T I S T I K L E T I T A K I M I F R I K A sepse do zhgënjehen shume shpejt. Ne planin 12. Astaire që kërcente tip tap. 18 12 11 4 10 12 8 16 2 16 16 ¿ nanciar do jeni shume te zotet dhe pak nga pak do e përmirësoni situatën. 16 5 12 5 2 6 4 16 16 4 Akrepi Luani 1 2 8 2 16 2 4 17 9 11 Do jeni shume te përkushtuar ndaj punës sot dhe nuk do keni kohen e nevojshme për t’ia kushtuar FJALËKRYQI SPORTIV 16 16 16 2 5 5 2 10 12 atij qe keni ne krah. Shpjegojani atij situatën para se te mërzitet. Beqaret nuk do kenë as sot 4 11 2 16 1 5 12 8 6 4 mundësi për te takuar princin e tyre te kaltër. Do 123456 7 ju duhet ende te presin. Financat do jene goxha 5 16 17 7 20 12 4 10 te mira, kështu qe mund te për¿ toni te kryeni ndonjë investim me tepër. 89 10 11 12 16 4 1 4 15 16 7 10 4 2 Shigjetari Do jeni shume pesimiste për vazhdimësinë 13 14 e jete suaj ne çift gjate kësaj dite duke pare Përgjigje e fjalëkryqit sportiv ecurinë e saj kohet e fundit. Mos mendoni se te tjerët nuk kane debate sepse ato janë 15 16 17 18 19 20 V E N D V D A L normale për jetën. Beqaret me shume gjase R A P O R T C E L T I C do kenë takime impresionuese me persona te 21 22 23 O R A S A N T O S I E N E T mrekullueshëm. Situata financiare do filloje J A M T K O T H E R J A A pak nga pak te stabilizohet. E A R J E N L S E E T A M A K 24 25 26 S I R O E K O L L I N A P R O V A Bricjapi E N A L A R G T C A R L E S A L T L T O M Mos u tregoni ironike me partnerin tuaj sot, por 27 28 29 30 A N T O N I O C O N T E N O À isni hapur për gjithçka qe mendoni. Ne këtë D J O S E M O U R I N H O U mënyrë lidhja juaj do ece ne rrugën e duhur. Beqaret nuk duhet ta humbin për asnjë moment 31 32 33 34 35 36 shpresën se do e gjejnë princin e tyre te kaltër. 6. Një liqeni kripur. 20. Një pjesë e stadiumit. 7. Ka shënuar golin. 21. Andrea te Juventus. Sot mund te ndodhin gjera te jashtëzakonshme. 37 38 39 40 41 Ne planin ¿ nanciar do arrini t’i zgjidhni te gjitha 8. Alessio te Torino. 22. Ora këngëtare. problemet qe keni pasur. 9. Janë fi nokë. 24. Eshtë i lartë ai i kampionit. 42 11. Tregon një koefi cient për 25. Mbyllin një tender.

Ujori shahistë. 30. Ylli i Anglisë. Do ndiheni te lumtur pranë atij qe keni ne krah 12. Simone këngëtare. 32. Federate Franceze e Futbollit. dhe te gatshëm te hidhni çdo lloj hapi me tej. Për HORIZONTAL 22. Montolivo te Milan. 33. Fitohet nga çiklisti. 13. Një sistem tramsmetimi 33. Ente Sportive Has. gjithçka do bashkëpunoni fort. Beqaret do kenë 1. Gianni, ish-as i Milan. 23. Një pjesë e atributeve. 37. Pak sofi stikim VERTIKAL televiziv. 34. Një pjesë e amerikanëve. takime pa fund, po nuk do mund te nisin dot një 8. Compact disc. 24. Personazhi në foto. 38. Një enë. 2. Mbyllin një studim. 15. Një humbje në peshë. 35. Gjysmë parmak. histori serioze dashurie. Nëse dëshirojnë mund 10. Një makinë në Formula 1. 27. Ekstreme në litar. 40. Eshtë njëvendëshe në 3. Vangjel Capo. 16. Gjysmë arkivi. 36. Takim pa kufi j. te për¿ tojnë për aventura kalimtare. Ne planin 13. Gjashtë italiane. 28. Hanks aktor. Formula 1. 4. De Angelis që qe pilot ¿ nanciar do ju duhet me patjetër te merrni disa 17. Gjysmë ndodhi. 38. Kofi zojnë trotuaret. para hua qe t’ia dilni mbanë. 14. Muhammad i ringut. 29. Gjëja e romakëve. 42. Traineri turk. italian. 18. Titulli i Fabio Capello-s. 39. Fundi i një samurai. 15. Personazhi në foto. 31. Me Romeo në makinë. 5. Në radhë të parën. 19. Heche aktore. 41. Të fundit në studim. Peshqit 28 Reklamë E diel, 8 dhjetor 2013

LAJME nga bota

Presheva “ngrin” bisedimet me qeverinë serbe Lugina e Preshevës ka ndër- prerë bisedimet me qeverinë e Serbisë lidhur me të drejtat dhe kërkesat e shqiptarëve. Zyrtarët e qeverisë së Ser- bisë, nga ana tjetër kanë Ditën e hënë thënë se askush nuk mund të për¿ tojë me bllokime dhe shantazhe. Shqiptarët kërko- Në emisionin jnë gjykatat, regjistrim të Ora 21:00-22:00 drejtë të popullësisë, zgjid- hjen e problemeve shën- detësore dhe ekonomike. Pyetjet nga Ndërsa Serbia thotë se sh- na ndiqni live në tv qiptarët nuk mund të përdorin À amurin kuqezi, pasi është i një shteti tjetër, por shqiptarët BABARAMO nuk heqin dorë. Ata shpreso- 5 jnë se qeveria serbe, me presion ndërkombëtar, do të marrë hapa konkretë dhe bi- me gazetarin sedimet nuk do të jenë vetëm proçedura për integrimin në Ritransmetim Ilir Babaramo Bashkimin Evropian. Greqia, nga 1 janari Të martën merr presidencën e BE 00:30-01:30 & 14:30-15:40 Në 1 janar, Greqia merr presi- dencën e rradhës të BE-së, e pesta herë që drejtimi i bllokut i kalon Athinës. Gjatë takimit me kreun e Komisionit Euro- pian Jose Manuel Barroso në Bruksel, she¿ i Ekzekutivit grek, Antonis Samaras, bëri një pasqyrë të prioriteteve kryesore, sipas të cilës vendi i tij do të nxisë rritjen ekono- mike dhe kohezionin social të Europës, do të kujdeset për politikën e refugjatëve e do t`i japë përparësi përsosjes së Unionit Bankar. Qeveria greke e koalicionit mes kon- servatorëve dhe socialistëve premton ta surprizojë BE-në pozitivisht: Greqia do që në vitin 2014 t’i lërë pas ndih- mat ndërkombëtare dhe të kthehet në rrugën e zhvillimit. Por në Europë të paktë janë ata që e besojnë vërtet një gjë të tillë.

Xhihadistët krijojnë baza grumbullimi në Turqi Xhihadistët e huaj po për- dorin baza të sigurta në jug të Turqisë për të kaluar në Siri dhe për të luftuar kundër forcave qeveritare. Lajmin e bën të ditur BBC. Një person që drejton një nga bazat, në afërsi të qytetit-kufi të Rejhanlit, thotë se mbi 150 persona, mes të cilëve 20 britanikë, e kanë përdorur atë në tre muajt e fundit. VALË UHF “Xhihadistët qëndrojnë këtu për një ose dy ditë para se TOKESORE SATELITOR të kalojnë në Siri dhe qën- NË PREFEKTURAT: KANALI 158 drojnë në rrugën e kthimit, kur KANALI 48 KANALI 50 TIRANE - DURRES - LEZHE - FIER presin avionët për t’i kthyer në mëmëdhe”, deklaron ai. Do na ndiqni në Do na ndiqni në gjithë Shqipërinë, Rruga përmes Turqisë e gjithë Shqipërinë Maqedoni, Kosovë, Itali, Greqi përdorur nga xhihadistët e GKH«Qs«SMHVsQWMHWsU«Ws«(XURSsV huaj të lidhur me Al Kaedën sa vjen e bëhet më e organi- zuar. Një nga këta luftëtarë, Shpërndarja: nga Franca, thotë për të dër- • Alba Malltezi • Admirina Peçi, Sociale: Miranda Gjoni Design: Altin Aliaj Departamenti i Marketingut: guarin e rrjetit britanik se si ai Drejtore e Përgjithshme • Genc Kondi Kryeredaktore e “Rilindasi” Ekonomi: Ilir Sinanaj Genti Manelli Cel: +355696060419 Spiro Meshini ka me mijëra, që kanë ardhur e Free and Fair Media Group Kryeredaktor Politika: Jakin Marena Kulturë: Dhurata Hamzai [email protected] cel: +355696088847 cel: nga çdo qoshe e botës. “Ne Aktualitet: Elton Qyno Sporti: Dylber Balla Website: Suela Gera +355696060418 jemi të gjithë të Al Kaedës”, Redaksia: Rruga: “Dervish Hima” tre kullat, kulla e dytë-Tiranë. E-mail: [email protected] - Website: www.shqiptarja.com - Mobile: +355696060421 - Shtypur në shtypshkronjën: A.K shpk, Rruga 5 Maji, Tiranë shprehet ai.