Letras Galegas 12
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Biblioteca de la Diputación de A Coruña Cando ti volvas... Bebeteca NA MATRICIAL GALIZA, SEMPRE TÚA, LETRAS GALEGAS 2012 que dende a Torre de Hércules ao Miño un facho acenderá por cada illa, cando ti volvas polo mare; de toxo unha fogueira en cada monte; cando ti volvas polo mare; dos castros na coroa unha cachela, cando ti volvas polo mare; unha loura candea en cada pino, cando ti volvas polo mare; o seu cirio de frouma os alciprestes, cando ti volvas polo mare; luces de ardora branca en cada mastro, cando ti volvas polo mare; un farol mariñeiro en cada dorna, cando ti volvas polo mare; veliñas á xanela en cada casa, cando ti volvas polo mare; e as pérolas das bágoas derramadas, cando ti chegues polo mare; cando ti chegues polo mare... Valentín Paz Andrade (1898 –1987) (Pranto matricial , Valentín Paz Andrade) ¿Quen foi homenaxeado? Rosalía de Castro (1963), Castelao, Eduardo Pondal, Francisco Añón Paz, Curros Enríquez, López Cuevillas, Antonio Noriega Varela, Valladares Núñez, Gonzalo López Abente, Valentín Lamas Carvajal, Manuel Lago O Plenario da Real Academia Galega, reunido en González, Viqueira Cortón, Manuel Pintos Villar, Ramón sesión ordinaria o día 4 de xuño de 2011, acordou Cabanillas, Antón Vilar Ponte, Antonio López Ferreiro, dedicar o Día das Letras Galegas de 2012 ao xurista, Manuel Antonio, Alfonso X O Sabio, Vicente Risco, Luis xornalista, académico, conferenciante, político, poeta, Amado Carballo, Manuel Leiras Pulpeiro, Cotarelo ensaísta e empresario Valentín Paz Andrade Valledor, Antón Losada Diéguez, Aquilino Iglesia (Pontevedra, 1898 - Vigo, 1987). Alvariño, Francisca H. Garrido, Ramón Otero Pedrayo, A RAG, na que ingresou en 1978, destacou “o seu Celso Emilio Ferreiro, Luis Pimentel, Álvaro Cunqueiro, compromiso co país” plasmado tanto no ámbito político, Fermín Bouza-Brey, Blanco-Amor, Luis Seoane, Rafael empresarial como literario. Dieste, Xesús Ferro Couselo, Ánxel Fole, Martín Codax, Roberto Blanco Torres, Manuel Murguía, Eladio Rodríguez, Frei Martín Sarmiento, Antón Avilés de Taramancos, Xaquín Lorenzo Fernández, Xesús Varela Vázquez, Manuel Lugrís, María Mariño, Xosé Mª Álvarez Blázquez, Ramón Piñeiro, Uxío Novoneyra, Lois Pereiro e Valentín Paz Andrade (2012). ¿Por que Valentín Paz Andrade? ¿Por que o 17 de maio? Porque este empresario e escritor vigués, nacido na O 20 de marzo de 1963 Manuel Gómez Román, pontevedresa parroquia de Lérez, representa a concepción de Xesús Ferro Couselo e Francisco Fernández del Riego, Galicia como tarefa, como traballo permanente e inacabado, membros da RAG, presentaron nesta institución que se como encrucillada dos eidos da cultura, da economía e da declarase o 17 de maio de cada ano “Día das Letras política, imprescindibles para sacala do atraso e da Galegas” como data para recoller o latexo material da marxinación na que viviu durante séculos. actividade intelectual galega. Poeta de espírito reflexivo e sentimental, biógrafo de Ese ano celebrábase o centenario da publicación Castelao, xornalixta de vocación, modelo de integración de dos “Cantares Gallegos” de Rosalía de Castro, inquedanzas e saberes, Valentín Paz Andrade foi unha considerada a primeira obra mestra coa que contou a persoa polifacética con preocupacións arredor da economía literatura galega contemporánea. e da empresa ensartadas na mesma tarefa de desenvolver un proxecto político e cultural que sacase a Galicia da Propúxose o 17 de maio, ó ignorarse a data de marxinación e o abandono, como sinalou no seu libro La publicación do libro, por ser nese día cando Rosalía llo marginación de Galicia (1970). Toda a súa vida, pois, dedicou ó poeta Fernán Caballero. resúmese no título dun dos seus ensaios máis emblemáticos: Galicia como tarefa . ¿Quen é Valentín Paz Andrade? ¿Con que obras conta? Valentín Paz Andrade, descendente da burguesía local Antes de nada cabe sinalar que a súa obra conta cun gran por liñaxe paterna, e da pequena fidalguía pontevedresa por número de conferencias e artigos que por mor da súa amplitude parte de nai, naceu en Lérez (Pontevedra) o 23 de abril de non aparecen nesta relación: 1898. Xa desde neno amosa unha inclinación cara ás letras, Ensaio: Galicia como Tarea (1959); La anunciación de fomentado polo seu tío, o poeta Juan Bautista Andrade, quen Valle-Inclán (1967); La marginación de Galicia (1970); A lle presentaría a Castelao en 1916. galecidade na obra de Guimaraes Rosa (1978); Castelao na luz Licénciase en Dereito pola Universidade de Santiago e na sombra (1982); Galiza lavra a sua imagem (1985) de Compostela en 1921 e comeza a exercer a avogacía na Audiencia de Pontevedra. Temas pesqueiros : Los puertos nacionales de pesca. Casa no ano 1939 con Pilar Cilda Rodríguez de Prada Aportación de Vigo al estudio del problema (1928); Producción con quen tería un único fillo ao que chama Alfonso en y fluctuación de las pesquerías (1954); Sistema económico de la homenaxe a Castelao. pesca en Galicia (1958); Los derechos sobre el espacio Colaborou cos xornais Galicia (do que foi director), marítimo (1960); El capital como factor del desarrollo de El Pueblo Gallego , Faro de Vigo ou La Noche , entre outros. Galicia (1970); El concepto de zona económica en el nuevo Tamén dirixiu a revista Industrias Pesqueras e foi impulsor e derecho del mar (1974) vicepresidente do grupo industrial Pescanova. Traballou como técnico da FAO e foi proposto por esta organización Poesía : Pranto matricial (1954); Sementeira do vento para misións internacionais en Hispanoamérica. (1968); Cen chaves de sombra (1979); Cartafol de homenaxe a Formou parte do movemento galeguista e foi un Ramón Otero Pedrayo (1985) político comprometido durante a República, presidiu o Grupo Autonomista Gallego e foi dirixente do Partido Galeguista. Narrativa : Soldado da morte (1921), inédita. Tamén colaborou na redacción do anteproxecto do Estatuto de Galicia. Premios e distincións : Membro da Real Academia Foi desterrado durante as primeiras décadas da Galega (1964) e da Academia Galega das Ciencias (1985). ditadura e detido en varias ocasións. Galardoado co Pedrón de Ouro (1975); a Cruz de San Raimundo Trala morte de Franco, representou a Galicia na de Peñafort (1978); a Medalla da Cidade de Pontevedra (1979); Comisión dos Dez, foi elixido membro da RAG e formou a Medalla ao Mérito Social Marítimo e a Medalla Castelao parte das primeiras Cortes democráticas sendo senador por (1984), a Medalla de Ouro da Cidade de Vigo (1986) e o Premio Pontevedra. Trasalba da Fundación Otero Pedrayo (1986) Falece en Vigo no ano 1987 con 89 anos. .