An Introduction to the Criminal Law of Afghanistan (Second Edition) Pashto Translation

د ا ن د ا دی دو پ

ا ن د زده و وژ ه ( ALEP) د #" !رډ د ھ&%$

http://alep.stanford.edu [email protected]

د #" !رډ د ھ&%$ *ون *ارډر() ۵۵٩ 1 0 ا/ت وي #" !رډ، *13!ر1 ، ٨۶١٠ – ٩۵٣٠۵ د ا ن 9 زده و وژه، د ا ن ا9A دی(دوھ@ ? پ) =>013 ;1::9 ;1:اCن: او او راج ران رګ ت ا ا ادران: # 1!0 اF1G ،FG ام D ن او د J K 3 2011 – 2010څ H د ALEP ډ;L Hی ٢٠٠٩ – ٢٠١٠ د L 013<= ALEPی ٢٠١١ – ٢٠١٢ د L 013<= ALEPی 3 " اان "! و) ھو رن &%$ # , () ھ#% 5س ر03 ) %* , ګ ٢٠٠٨ – ٢٠٠٩ د L 013<= ALEPی ا (# 6ا او او ,%ن *ک راج ران ٢٠١٠ – ٢٠١١ د L 013<= ALEPی ر+ ا8*# ت روز %#ا ا9 ٢٠٠٧ – ٢٠٠٨ د L 013<= ALEPی ا%0ا" ا:زا ا%! #ر "رد , 2ر (ن ,! "ګ ") %# "/ ,ز- 5س ری ا !01 %# ا رن ,2 !ن

ب د ات و دو د ALEP وژې #O ران 6و2!ر ا> ,! د 6ھ <= ر? 5رري ا د ALEP د Q1G ن /HD ھG: ران ا8*# ( 2012) د دو را دورې ھG: ران , رو # (2012) 3 ګ (2011) "ن ھ (2010) 8# م. Bن (2009) "/ ,زف (2008)

ج د ات و دو

د #ر,ت 92

رودا ...... ح د ﭘﯾل ﺧﺑﺮې ...... ط ﻟوﻣ ی ﭘﺮﮐﯽ ...... 1 د ﺟﺰا ﺣﻘوق ﺳﺮﯾﺰه ...... 1 .I ﺳﺮﯾﺰه ...... 1 .II د ﺟﺰا ﺣﻘوﻗو ﻣوﺧﯥ ...... 1 .1 ﺟﺰا ...... 2 2. اﻣﻧﯾﺘﯽ ﺗداﺑﯾﺮ ...... 5 .3 وﯾﺮول ...... 6 4. د ﻣﺟﺮم اﺻﻼح ...... 8 .III د ﺟﺰا ﺣﻘوﻗو ﺳﺮﭼﻴﻧﯥ ...... 9 1. اﺳﺎﺳﻲ ﻗﺎﻧون ...... 9 .2 د ا$م I8ق ...... 11 3. د ١٩٧٦ ﮐﺎل د ﺟﺰا ﻗﺎﻧون ...... 12 4. ﺗﻘﻧﻴﻧﻲ ﺳﻧدوﻧﻪ ...... 12 IV. ﭘﻪ اﻓﻐﺎﻧﺳﺘﺎن ﮐﯥ د ﺟﺰا ﺣﻘوﻗو ﺗﺎرﻳﺧﭼﻪ ...... 13 1. د ﻣﺷﺮوطﻴت دورې ﻣﺧﮐﯥ د ﺟﺰاﻳﻲ ﻋداﻟت ﻣﻧﺷﺎء ...... 13 .2 دوه 5وﻧﻲ ﻣﺣﺎﮐﻣﺎﺗﻲ ﺳﻴﺳﺘم : ١٩٢٠ - ١٩٦٤ ...... 15 3. د ,0اJ 8 د LدKK#و وا#8 ! ...... 16 4. د واﺣد ﻗﺿﺎﻳﻪ ﻧظﺎم ﺑﻴﺎ راﻣﻧﺢ ﺗﻪ ﮐول ...... 18 اML$8ت ...... 19 اﺧ<ﻠﻴک او ﻣﻌﻠوﻣﺎﺗﻲ ﺳﺮﭼﻴﻧﯥ ...... 20 دوھم ﭘﺮﮐﻲ ...... 21 ﺟﺮم ...... 21 .I ﺳﺮﻳﺰه ...... 21 .II د ,م LN ...... 22 22 ...... PN J O .1 2. ﻣﺎدي ﻋﻧﺻﺮ ...... 24

د د ات و دو 3. ﻣﻌﻧوي ﻋﻧﺻﺮ ...... 27 III. د ﺟﺮم طﺑﻘﻪ ﺑﻧدي ...... 31 .1 د ﻗﺎﻧوﻧﻲ ﻋﻧﺻﺮ ﭘﻪ ﺑﻧﺳټ ...... 32 2. د ﻣﺎدي ﻋﻧﺻﺮ ﭘﺮ ﺑﻧﺳټ ...... 33 3. د Qي R!" 6 PN ...... 34 IV. دﺟﺮم ﺷﺮوع ...... 34 .1 ﭘﻪ ﺟﺮم د ﺷﺮوع ﻋﻧﺎﺻﺮ ...... 35 2. د ﻧﺎﺷوﻧﻲ ﺟﺮم ﺮﻧ5واﻟﻲ ...... 36 3. د ﺟﺮم د ﺷﺮوع ﻣﺟﺎزات ...... 37 .V ډﻟﻪ اﻳﺰ ﻣﺟﺮﻣﻴت ...... 38 1. ﭘﻪ ﺟﺮم ﮐﯥ ﻣﺮﺳﺘﻪ او ﻟﻣﺳوﻧﻪ ...... 38 2. اﺗﻔﺎق ...... 40 د ﺑﺣث راﻏوﻧډﯾدا ...... 42 اML$8ت ...... 43 اB<> او Q3 S ...... 44 درﯾم ﭘﺮﮐﯽ ...... 45 ﺟﺰاﯾﯽ ﻣﺳؤﻟﯾت ...... 45 .I د ,م !T% ...... 46 II. د ﺟﺰاﯾﯽ ﻣﺳؤﻟﯾت ﻣﺣدودﯾﺘوﻧﻪ ...... 48 1. ﺗوﺟﯾﻪ ...... 48 2. ﺑﺧJﻧﻪ ...... 54 3. د ﻋدﻟﯽ ادارې ﭘﻪ وړاﻧدې ﻧﻧ5وﻧﯥ – د ﺳﺮﭼﯾﻧو ﻣﺣدودﯾﺘوﻧﻪ ...... 60 III. د ﺣﮐﻣﯽ اﺷﺧﺎﺻو ﺟﺰاﯾﯽ ﻣﺳؤﻟﯾت ...... 61 د ﺑﺣث راﻏوﻧډﯾدا ...... 62 اﺧ<ﻠﯾک او ﻣﻌﻠوﻣﺎﺗﯽ ﺳﺮﭼﯾﻧﯥ ...... 63 ﻠ ورم ﭘﺮﮐﯽ : ﻣﺟﺎزات ...... 64 .I اﺻﻠﯽ ﻣﺟﺎزات ...... 65 1. د ﺣﮐﻣوﻧو/ ﻻرJودوﻧو د ﺗﻧظﯾم واک ...... 66 2. اﺣﺘﯾﺎط ...... 66 3. دﺷدت ﺷﺮاﯾط ...... 67

ه د ات و دو X UV .4اW ...... 68 5. د اف " U ...... 69 6. د دود0و /زا3 %:ره "#) – د اB$2 د 8) او P2) "#) ...... 70 .7 د NZ /زا3 *N ...... 71 Q[3 .II / اL ,0ا S ...... 73 III. 3*) ,0ا S ...... 73 .IV \ ر* O ! ...... 75 د "^[ را\ _#ا ...... 77 اB<> او Q3 S ...... 79 ﭘﻧ<م ﭘﺮﮐﯽ ...... 81 د اﻓﻐﺎﻧﺳﺘﺎن ﺟﺰا ﭘﻪ ﺣﻘوﻗو ﮐﯥ اﺻﻠﯽ ﺟﺮﻣوﻧﻪ ...... 81 .I ﺳﺮﯾﺰه ...... 82 1. ﻗﺎﻧوﻧﯾت ...... 83 2. ﻗﺎﻧوﻧﯽ ﺗﻔﺳﯾﺮ ...... 83 ﻟوﻣ ی ﺑﺮﺧﻪ : اﺳﻼﻣﯽ ﺣﻘوق د اﻓﻐﺎﻧﺳﺘﺎن ﺟﺰا ﺣﻘوﻗو د ﺳﺮﭼﯾﻧﯥ ﭘﻪ ﺗو5ﻪ ...... 84 I. دﺣدود ﺟﺮﻣوﻧﻪ ...... 86 88 ...... $\ .1 2. ز ...... 89 3. 5رې وھ) ...... 90 4. د ا%% a) ...... 91 5. ا2ا ...... 92 6. ار3#اد ...... 94 b" .7وت ...... 98 .II د ﻗﺻﺎص ﺟﺮﻣوﻧﻪ ...... 99 1. ﻗﺘل ...... 100 2. ﻧور زﺧﻣوﻧﻪ ( ﺟﺮاﺣﺎت) ...... 101 III. ﺗﻌﺰﯾﺮی ﺟﺮﻣوﻧﻪ ...... 102 دوھﻣﻪ ﺑﺮﺧﻪ : د اﻓﻐﺎﻧﺳﺘﺎن د ﺟﺰاﯾﯽ ﺣﻘوﻗو د ﻣدﻧﯽ ﻗﺎﻧون ﺳﺮﭼﯾﻧﯥ ...... 103 .I د اﺷﺧﺎﺻو ﺧﻼف ﺟﺮﻣوﻧﻪ ...... 104 .1 ﺳ ی وژﻧﻪ - ﻗﺘل ...... 104

و د ات و دو .2 ﻗﺘل – د ﻧﻔس ﻗﺘل ...... 108 .3 وھل او زﺧم ...... 110 4. د ﻻرې وھل ...... 112 5. اﺧﺘطﺎف ...... 115 .6 ﺟﻧﺳﯽ ﺗﭔﺮی او دJ<و ﺧﻼف ﺗﺎوﺗﺮﯾﺧواﻟﯽ ...... 119 II. د ﻣﻠﮐﯾت ﺧﻼف ﺟﺮﻣوﻧﻪ ...... 124 1. ﻏﻼ ...... 124 2. اﺧﺘﻼس ...... 126 .3 دS:X \$ ...... 127 4. ﻓﺮﯾﺑﮐﺎری ...... 129 .III د ﻧظﺎم ﭘﻪ وړاﻧدې ﺟﺮﻣوﻧﻪ ( <ﺎﻧ5 ی ﺟﺰاﯾﯽ ﻗواﻧﯾن) ...... 131 1. ارﺗﺷﺎء او اداری ﻓﺳﺎد ...... 131 2. د ﻣﺧدرو ﻣوادو ﺗوﻟﯾد او ﻗﺎﭼﺎق ...... 134 .3 د ﺗﺮورﯾﺰم ﺗﻣوﯾل ...... 141 4. د ﭘﯾﺳو ﺗطﮫﯾﺮ ...... 145 در ﺑﺮﺧﻪ : وروﺳﺘﻧS ﮐﺘﻧﯥ – ﻣداﻓﻊ وﮐﯾﻼن ...... 150 د ﺑﺣث راﻏوﻧډﯾدا ...... 153 اML$8ت ...... 155 ا>B U او Q3 S ...... 155

ز د ات و دو رودا9

د ALEP ھېe ه 6وژه د دو او U و %X U36 c3$ U S U ده. د رد I8O S!T 6ھ<= ر?، 5ری اې، (U د ا> ,! ه U6 _ه د ^P 6 ی) د 6ېbS دK]را زوا% ، د رد 6ھن N* $ر او د اb2 !ن د ا 6ھ ن د 3*) و د "رد \cې %U دې 6وژې UVi ز\ #ه c c3$ی دی. h U6 c)ې 3U، 6و2!ر را"ت و!]رګ :BU ! 6ھU ددې در ب % U6 S زږ U6 واک راcه.

ALEP د اb2 !ن ا 6ھن ه %m Uر ډB KU%^X دی. h U6 c)ې 3U د 6وژې S (6 U6 د اb2 !ن ا 6ھن ارX# ر دا ا3 س 5ې c3$ ډn Kر وو.

ح د ات و دو د D (1ې

دا واB op]ه ده U اb2 !ن اوس 9ل د sار 8U6 S 3خ S د ( او 0و ه qV دی. د اb2 !ن B> د ھېاد " ر\ U6 S ر " SB دی. د اB$2 در %!0و اb2 !ن U3 زن ر% دی. U ازې د ھېاد "!0n ,ړnv U و/ړ cی دی، "U ھn!" Ub U U hان رھ]ا v U3و U او روز U ورcی ھ %U ودې U36 دی. %w U% U*9 داده U اb2 !ن د O ن 6ھ د *a ه qV دی. د sار 8 U6S U دا اړU6 3 وا3 opU د %* وړ ده Uh U اb2 !ن " ر\ U3 S د U6 ر 6ه #اx2 و$ Xن د اھ* وړ دی. ددې ھ، د اb2 !ن hان وcو U3 L2 دی i 3 %#" [1 U راو% او د B:) ھېاد U6 رھ]ا " #ې واوړی.

دې ( او L2 U3 د hاب ور% y U6ر، د ٢٠٠٧ ل U6 S د رد I8O U!T ,ړه او U6 ر 6) و c. دا 6وژه Xد ^ری ,]U %ی او د اb2 !ن د 6ھ ه د I8ق 6ھ دروز S %:ره ر ی. U6 6اخ 9م ه، د ALEP 6وژه U6 S y %ی U د رھ]ا را3 !) وروزی i 3 U6 ھېاد S د " ر\ S او ,ړوې "9 رھ]ی U6 \ړه واB.

U6 ٢٠٠٧ ل S دې ډ%c\ T Sی د 6وژې \ره د #ه Q د اb2 !ن د ,0ا O ن 0ه و%U. دې ډ%S دوھ*U \ره د #ه د O ن U6 ھSB" Sb " #ې 3*0 وو U د " ,ړو S د ھ{ ه c3او در%د. د U6 ھU د ,0ا ZO yم ,ړول U د O ن S *8 U6 رUaK %ی، د ھېاد د a6 وړ 3SQ او د " ا%* wS% ه د ھSb اړخ %(% اد\م %:ره ډK اھ* %ی. ددې ا (ې S او U6 #PI S y % ه، د ALEP ډ%S د ,0ا I8ق در ب و%> U % د اb2 !ن د ,0ا I8O د w% ھې* ه آX ی U% SQ ,0ا اL% UVi د ا$ I8O 3 \ره رول او " د ,0ا د \ره Oا UVi د O" او 3ر ! I8 3 6رې.

U6 ٢٠٠٨ – ٢٠٠٩ S د ALEP ډ%S د رد I8O P^ او ، رااج ران، ! رګ، ت ې، ا ې، ا ر او ,2ی !ن د ا> ,! د رد I8O ST د O ن 8 SB" د 6وام ھ* دا او 5ری ا د رد I8O S!T ر 3 6 5 #ې ر وه.د ALEP ډ%U% U ر? ا U ددې 6وژې ھ{و او c3$ و وو او ھ*#ار (U \اړی د :BS S ا3 د]را زوا% – – ( AUAF) د رد 6ھن N* $ر او د اb2 !ن د ا 6ھن د ا ھ \cی UVi د دوی د او ھ*ری %U اU U وcی.

ھ*#ا X ALEP S \اړی د (AUAF) ه د mر %U اB UU%^X دی او h U6 c)ی 3U د دا ا3 ! 5 – د دې 6ھن %U ارN #X* ر# UVi د ړی د B U6 Sط U ی. U6 ٢٠١١ – ٢٠٠١٢ در ل S د ALEP ډ%S د ,0ا I8O در ب " #ې " U وcه او اد c او دا " ) Xی ! UV * cه U6 U واS QO د اb2 !ن د ,0ا I8O دوھ پ ) ېی.

ط د ات و دو دا در ب %>6 U :i m3 UViX (ی دی % U U6 اb2 !ن S د ,0ا I8O ه آX ی. ږ د زړه %U ھU %و U ددې در ب Qت او P[3ې د % ه U وcی i 3 اO$B او د !T% د ا8!س %cK6 SV Uی وcی او د ! او S28 3 U6U د د #ې %U ا Vب U36 ھ U6 اb2 !ن S د O ن د 8* ه U وcی.

S (6 U6 "# وو) X U ا$ I8ق د ,0ا I8ق w U6% B" S رھ* ی، %U ا O ن UVi د ,0ا O 3 ن او د ھUb اړو # رو pO UNا 6رې. %#ې اU دا در ب د ا$ I8O او د ,0ا O U6 ن S د ھUb د رول U6 ھ ]^" U% U% c:m" U36 ې#ای m. ددې U6 3څ S ږ ھ{U و i3 P^ د ا$ I 8O د Sh اړB ه آc Xو . دا ]# د ا$ I8O او ا$ IN#ې U6 ھ U x, "^[ و ا (ېل X" ،U د ! د درک %:ره %c ھ وړا #ې ی U د w B$ف ر 2Q ل.

% "# و6ھېی U د ا$ I8O U% yه د ,م U6 ھU د 6ھ 3 ,#ې 36ې Xن %ی. B ږ 6#ې , او "^1 S د "UB اS!B اراده U %و. د ھh 6 Ubی v و i 3 د ا$ I8O ا,*% او "! 0n y او د اb2 !ن د ,0ا I8 U6O " #ې د ھUb ا i (ا% طح cو. ږ ھU %و i 3 6#ې ر ه % زږ دې ر U6 U3 در U U وری او 6#ې %X S Un U ددې 6ې اړ SQ د ,0ا w د SQ%M !3 او "ې$ "ې 3!و او yو U3 دO وی.

6#ې ا (ې S ه، %cی i: % د اb2 !ن د ,0ا Oا د 3رq ه آX ی او ددې U6 اوږدو S \ره pع U6 SU3 ی. 6#ې S S:i دری p)N SQ د ,0ا I8O د "^[ pع، د ,0ا I8O S او U6 اb2 !ن د ,0ا I8O 3رU3 SV "ې) Xی دی.

دوھ i: د *ع ا%*N U6 ا PN " #ې "^[ ی. U6 %_ ډول دا i: د ,م PNو P3 U6 U) ه " ی U ددې PNر UVi ھ "# د 3رن 6ې #% SV UVi ,د وی. دھb PNو O U UVi ن U6c U3ی دی 6#ې S S:i ارزول Xی دی SQ (١ ) آ د y وړ N*) د وOع U6 9ل د , م 3 U6X Vm3 Uی دی او U O) U PN)، (٢ ) آ د 3رن N*) د اړو #ه Oا %B Uا د اX (wی اN*% ه *ن %ی (دی PN)، (٣ ) آ 3رن د , N*) د ار3ب U6 9ل د 5زS رو8 او روا $ B" UVi* وو (Qی .( PN

در :iU6 ، دO ه د , ا%*N 6S د ,0ا O ن او رو اړو #ه pO UNا 6 اس "ر ی. 6#ې i: ھ{X Uې ده i3 0ی ارزv U ا و د ,0ا? !T %T# اLل و ارزول X. دا i: ھ*#ار (U د ,0ا? !T% 8#و دو د "^[ *N B#) ) ېی . ^P U" و 3ا ېی U 6 U Iدا 3 UU ھUb ! )? و6n U د "8* ا LVXU% " ری ا3^د، ,*II8" x اVXص" ا2ا دو %U , ا%*N UVi X ېی . . iرم i: د ^P ه U ی i 3 U6 Iدا 3 UU د /زا3 رول c I^3ی، U6 h c)ی 3U، 6#ې S S:i ھb OاN#و U3 اXره ېی U اوس 9ل د /زا3 S UB" U6 رول ېی او w U6S U% د ھb اھ* ارزول ېی. ا%]U، ھQ Ubت i U6 Uرم i: S وړا #ې Xی %U ھU UVi Ub ورh ژو # S , 6ېSa را U3 ېی ډK 36 %ی.

ي د ات و دو ه ددې ھ، د I8O ه آX ې#ل د دواړو SQ ھ ^P او ھ #اx2 و$ U3 آن %O U ن UVi د U 6وی % S %8 U6 ھ nر دی.

6 U6 U:i >6 ، U6 اb2 !ن د \ره , ه "ر h U3 c)ی Xی دی. دا i: د ا$ I8O 3 او ھ, Ub U U د ھUb د Q3*3 6 اس X Vmی د ی %U 8#ود، POص او 0Q3 " ی. ددې i: ډKه "I8 U[1 UBO U ی %U U د ,0ا او U6 رو pO UNا X (/!3 Sی . دا i: د دو% U6 وړا #ې , U (ارm3ء او 2!د، د V#رو ادو a او Oق، د 3ور0م 3*) او د !6 9M3)، د اLVX B$ف , O) U)، 3ی او زB، \$، اMBف، او ...) او د B$ف , U (اB$س ...) U6U3 ی. "Bه، دا i: دې pع U3 اXره ی U 3رن !ن i U) د , اN*% د 3رو ه h U6 c)ی 3U د #اx2 و$ د 3#B U6 UVi ادې ه "IU ی.

ږ د زړه %U ھU %و 3 U U" ددې %SQ%M U، , او "^1 او ر% B UVi # واB.

اRSS 1& 0

; ا; ، 13!ر1

د 1 ، 2009

ك د ات و دو ;ی 9TU

د ا ق #Sه

.S# Iه

دا در ب د ,0ا I8O اړو # 6ا! UBU% S د ,م LN، ,0ا !T% او /زات U6 " S !S (6 U6 . دا U*9 ده h U6 U ه و6ھېو U د ,0ا I8ق Q Ui U6 دی.

Lره K!SWJ – د ا ق KJ KU وا9S؟

د ,0ا I8ق UU د , I8O U6 م ھ دKي د ھI Ubرا3 */UN ده U ,0ا اN*ل U6 U3 ی. دا / *N U U ې#ای U JX د 8 U% %ري O U6 3 JU /زات JX. د ,0ا O ن د ھO UbاN#و /*UN ده U 6% او iر ال د O N U*) د U3 ر% B U6ط د VX د 3رن % U6 9ل، ورU3 ا,UQ ي.

د ,0ا I8ق wU% او د wc\ S%ي UQ%M ي او 6#ې اړو # O SQ ن، اB$ق، ارواح وھU و U6 UN ھX S" U*ېه 6Sv را6رU3 ي. 3U Uh U د ,0ا I8ق %U ھUi د UV د ا2ادو c U6و 6رې اړه 6#اي، د ,م UQ%M U ازې د I8O " UQ%MU ھ*#از (U د ا !ن د ر2ر i (ا% ھ دی. د ,0ا I8ق د wS% د ZOوت vر #وی دی دا U UhU N*) دوه "#ی وړه ې#ای U% U JX آزادي U}i د 2د د "UB" S ې#و او آن د ژو # %U 5س ور% ] U6 .Jh S U/، د ,0ا O ن د ^#ود 6رول، د6 UIOZ3 Un*ی.

دا درJ ب د ,0ا I8 ق i 3ېc S 5 #ې !J. دا ب U6 ,0ا c #ود " #ې "^[ U ي( 6#ې U Q د اb2 !ن د ,0ا ا,اآ3 د O ن %SV U 2د i U) د(، 3رن، ^*U او /زات ېي). د ھh6 Ubی، 6#ې درJ ب S د ,0ا I8O اL ا,0ا Q د ,م LN، ,0ا !T% ، /زات، او د اb2 !ن O U6ا S د را\ , U6 ھU "^[ ي.

6#ې U% S J:i در \ره p)N UVi دو X Uی: د ,0ا I8O SB، د ,0ا I8O S، او U6 اb2 !ن S د ,0ا I8O 3رUV.

.II د ا HD

ھUb ا2اد U6 U cې S O U اN*ل 3 ه ي، د /زا3 د ې او "" S S ه qV ېي. B 6Uv داده m" Uي wS% د "# ر2ر %:ره، و%S د /زا3 5ره :Bc Uی؟ او داU i w U)U% دا Qي U م ډول /زات دي؟ 6#ې i S J:iر SQ Sy د اھ ]ل، "زدار #J، 3ا * # U او د O U اN*% د /زا3 3U, ل، 3 "^[ 5 #ې .J!

د ;#GJ Q

1 د ات و دو

i U U) 3 د V =ر U6 ھQ Uت c U5 3ل، U6 آ # U ه w 3ل Nد5 v Uري؟ U6 yU ه U6 S اb2 !ن S د ,0ا د O ن او /زا3 %:ره 3 w% U*9 ده؟

1. ا

,0ا د " /زا3 وړ" Q U6 درک ېي. دا 6#ې Q ده 9# اړو #ه ,م %:ره /زات "# د / N U*) ه وي. داw UU% اړو #ه N*) د ,م 3 U6U \# %#ې اU د داN S*) X 3ی VX "# /زات JX. " ھ ,0ا %0وً 6#ې 9م #ه U /زات "# U6 دUIO 3U د ,م ه وي. ,0ا 3) د " S د U6 وړا #ې" Q U وري. د 1ل U6 3U ،U ېې B U6 VX (" VX/ ووھc S J:w) Jي)، /م %0وً د B/ وھ U6 ,0ا U ^ېي. ددې h6ی، 2د ې#ای JX د ې wS دې %:ره U د i ،JpOر ال او wU6 S% "ور د زن %ې#و J د درد ه وي ، "#ی X.

w U UU% د اN*% د S UB" U6 Vm3 د O ن ,ړو U% S 5رې OاN# 3#و ي، د OاN#و د 3#و *NU د اړو #ه اN*% د MB، زن او \ اO$B وا%U6 J ھU د wS% د "ور او در U6 روv U% U S ي. ه ددې U دا د wZO S%وت دی، B ھUb دا Q ھ %ي w UU% iر ا5ن، pOن او د "#V T!% د اLJ , د [3 B$ف دداS , د U3 ر% UVi وN (" U6 .J3]رت، ,0ا د PBص \ اB! د /ز Q U6 #ي. دې B$ف، دا M 6#ې y و5ړ دی / U6 U c U S راvې) X ي ا2اد د /زا3 وړ دي، او دا د wS% واک دي U6 U ر*3 JU د /زا3 د XاM ه /*UN وc xp . .

د ,0ا د ا,0اوو UVi ") دادی U /زات U "# د ,م د X#ت ه وي. د 1ل U6 3U، د /زا3 ط2#اران ان %ي وواU U J ېې ه U% U>v اUVi J د ډوډۍ ه wc $\ Sي، ھ Ub U6 #" U ګ ^JX U. ھUb /زات U% U ,م UVi زت وی، \ Nد5 U دي Uh دا ر د درد او آزادي UV iٍ د "UB" S ې#و وړه N*) ) ې ي. N U6 8ل S، /زات ]# 3 ا #ازې زت J وي. U ېې VX د ې ر = wJ*X U% \$ او د :BSn S %:ره و6ري، 6#ې S %8 د /زا3 ط2#ار * وواU J ددې B U6 (*Nط ازې د ۵٠٠ اb2 د ,*S ورل J2 U .JaK" U ېې /زات 3 ا #ا زې زت آ U وي، 6#ې Lرت S ھUb د ,م د U3 رو Un U6 J دي.

د /زا3 ط2#اران د" U6 8" /زا3 U د w S Un% U6 دي. دا ذھJ او 0 ر دی. دا U X U 5ی 2د N U6 ھUb طO U UI" 3ې ز * Xی، /زات w ،JXU6 #" U% 3 J *V3U% U ,م UVi را و5ړ Xی زن د "#ی % او b#ي ,*S 6اUM و U6 .Jw اb2 !ن د /زا3 ډو% U او 5رې رې "U وروU د iرم U6 J:i 3خ U6 S زت P3) "ن JpO .JX د ]S ,0ا د w S UB" U6 د 6م وړ واک در%دو دی. 6#اS 8ل U S د ,0ا د O ن SB" Sh د ه %:ره د دIO 8* در%دو J دي، B د ھUb ډKی اد داS دي U /زات ې wS دې %SV U د " %UVi ...U " او " %UVi ... U زت" او رو ورU3 " U6 3څ S وړا #ې اw) ېي. ه ددې، دا 6h (:B U6 Uvی U36 ې ي: U6 ھUb Lرت U S د ,م %:ره د Nد5 U /زا3 د اU6 (w ھU ډK yو X Uن و%ي، U*3

2 د ات و دو دا pع S (6 U6 ه pOِ K6 U3دی i 3 ھUb 6#ې ھcK6 Uه وcي UU ,0ا *U او ]U ده.

د H& Y HZ

١ . ا w UU% ا2اد U6 ھ*\U طO U UI" ن ز * Xی دی، U /زات ي، B " ھ U6 اb2 !ن S د دو% %U %ي د وcو اN#ام ا,زه %ي. د ھUb 8% او دا U U cی ") iک w: cي، 3S Ui U6 6 دی؟

٢ . د /زا3 w U6 S i #" JpOه اBر و%ي؟ U ېې JpO د ,0ا w U6 S واک و U %ي، S 0ې را U3 ې#ای JX ؟

Q1; W

د /زا3 V#" – U*, ،U، داS رو U و% U د 5 # X !%و , %:ره % U yه ]v Sري. h (:Bا" U د B: ھ*P ه 36c Uی او د :BcK6 Sې U6 ھU "^[ وc ئ.

١. cی B:) (ی د O U6 وھ ه د ګ U3 %8 ري، U Uh ( ی ھUb د %_ې و O) S# 3ه) U6 م د cی دی.

٢. ه ې د B:) روغ زوی %:ره %U درن UVi در) \$ ي.

٣. وcی U3 v" U 5س ر U %ي او ھ*#ار (U% U دو% UVi ر ھېB e#ت U5 3 U ي، د 35 U% ور% UVi ډډه ي.

۴ . ه ې زوی % UVi R U Uv U ېي، w U6ېU ه ھ R U% Ub U %ې ی او U6 3څ S د ط) Ua6 3ېي.

۵. د او او" U6 وزارت S ر# ھU S!6 Ub ھU6 U3 X Ub 6م S ل Xی م U ددې وزارت %U %ري د i او د #% %:ره *رل Xی، \$ ي.

U6 اb2 !ن S ډKی /زات U6 ,0ا " #ې و5ړې دي. د 1ل 3 U6U6 ،U اb2 !ن S ډKی ا2$B U د U% 6 S*h ا2$B J, 3 " UVi اN*% 6رې، د ر*UVi ! J "9 د U6 , او h Xرا %U %ري 8) او P2) ېي. د ,S او Xرا " w U6 Sل اb2 !ن S " 3U 36 %ي، B ددوی 3 ورJw _ U3 ھ .UX U% دې UVi د ھJ, Ub اN*% /زت دي، U ,م ) ېي. د Q*ل ه ، د h w% UV ور، د ,م U6 [3 ھUb طU /زات ی "O U U3 U6 ھSb ه زن ر% دی. دا /زت ې#ای U6 J X 6م وړ ا #ازی ه %UVi #" S*, U 36 و%ي، B اB (L]ه V6:) 8ل U36 ېي: ھ ھi Ubک U د h wX (% S%ی او %) Xي O ن ت c N (:B*) ه U[ U6 ,0ا ورل ېي.

3 د ات و دو

د H& Y HZ

١. ا #ې 6رااف و%%J. آ 3 2 ی U د N J*3#ا% دا 9م ,0ا، U6 اb2 !ن S ډK دود دی؟

٢. " د ,0ا I8ق د a6 O J%اN#، 3 ډKه د N J*3#ا% 6 9م و5ړ دی، U6 U %#0 او " ا%*I8 JO U6 S ,0ا N#ا% " #ې. د وړه B U6 (*Nط "#ی B U3 S د ا% h 6ی، \cوو - دی i 3 ز * Xی %ری U3 6ر ورcی او Bن "9 او sQرت و\اړي.... sQرت ا3 U د \ Sa6v h c)ې دود دی، دU*3B U3 J*v وري. دا دود w U6% "O Ja6 S د ادې وړ دی، U دې U6 ه " w U6 U% w Jh% Q2 Sل دی".1

U6 ور3 U3 U، د 8 SV U% SI2 S$ د ,0ا Uy د , U ط]UI "#ي O 3 Sس 5 #ې Oار %ي. 6م وcي 5 U6 U # J O (Iل S د O) اړو #ه V /زا3 3 3 د ,م ه i U) دی. /U دا U د B U6 (Oط د اN#ام /زات، د O) ,ا* د ې ط) "SB %: ره 6رول ېي.

"د ا$م $> I8ق c vی i 3 د اN#ام د /زا3 د اN*ل U6 اړو # ١ ) د U% (3O %ري د h c)ي PO#،٢ ) د د (Bن "9) د Iل د ر = w c\و U3 د \ا ور% S ("I U6 د POص UVi 3ېK#ل، ٣ ) د ز * Xي VX اوh U6 358 S د U6 %8 (3O S y ل ېي. wل ] U 6دې ا3ق %ي PO Uص ازې U6 ھS %8 Ub د ا,ا وړ دی O U) U6 8 او د SV U% #PO 3 ه Xی وي. "ېه 6دې، X*ې ] U د 3O) %:ره د POص د /زا3 X د PO# د V در, U6 S y % ه ... ^#ودوي. د S9I2 J8 د PO# د ط]UI "#ي c3$ UVi ي: د N*#ی او P3دJ2 8% "ېه، دا د ا !ن وژ V S%8 - P3 ' ،'#*N U[X' U% Uدف Qدل ' (,ری /ا ا%MV)، او '\ !S") 'I ]) U6 S y J!، 6#اS 8ل U S د [\ اB!) ] ازې د '"N c:m*#ي L U6 '(Oرت S ا,زه وري. ر ار3#و دود[ 0 U 6#ې "S UB دری در, U6 SU3 ي: N*#ي، N U[X*#ي او P3دJ2. د PO# د در, د دi SIOېc S او د N د "% ا]ب د \ اS!B ZO "9 9ر او 6#ې 3U د اN#ام د /زا3 رول ^#ودوي ". 2 wل B> د /زا3 U6 Uy " #ې "ور U %ي. 6#ې /زا3 " #ې اL J U داده U د "O J او wUVi S% را و5ړه Xې ,0ا، 2د U#L U3 ري. Sh !ن داS ا#5ل ي U د \ اS!B %:ره ھډ د 3S, وړ U دی U Uh د 3رن او د wS% 3 د 3وV3ا%c% Jۍ U6 8 راو%U6 .J واS QO، د \ اS!B ددې 5رې Sh ا Iد و ، دا ر ا"#ا "#3 LQ U6 U Jه wh S U%ی U %ي. ددې h U6اب S، /زات Xی داS ا#5ل ي U د \ اS!B د m3 h 6ی، د ,0ا /زات د 3وV3ا%c% Sۍ 6ی U3 ري، U Uh دا ر 3رن !ن د N (:B*) ه /زا3 U3 اړ " او دو% ھUb ا,ا ی.

1 International Legal Foundation, The Customary Laws of Afghanistan , 10 (2004). 2 Robert Postawko, Towards an Islamic Critique of Capital Punishment , 1 UCLA JOURNAL OF ISLAMIC AND NEAR EASTERN LAW , 302-303 (2002).

4 د ات و دو

2. ا&FJ 9 1ا/1

د /زا3 %:ره ") M ا 3#ا" دی. د ا 3#ا"و د 3ری 6 اس /زات د 3U, وړ دي U Uh ھUb د /م د دوھ hS ار3ب او 3N U6 /م " #ې د ھUb د اوv Vی ي. دا Uy 6دې و5ړه ده U د , UVi #" U% [3 د L$Bې#و او ,*U ور% وروU6 " ُU , اN*% 5س 6رې ي. د Nد/ J 3 w 3% Nم Xي , U د \$ ه اړه %ي U6 U ھS Ub د S:X \$، \$ او %w*ری راJh. د ا 3#ا"و 3ري واU J د /زا3 UB "# د B B$ف د ") ,م د ار3ب Vی وي.

Lره K!SWJ – م KJ /1 [ اړول KJ KU واS؟

,م UV U3 ل داS ه 6##ه ده U د ھSV U% Ub /زات Xي /ن %UVi #" U وروU، " , اN*ل U3 ري. ھbی د N#ا3 / او د ,م 3ارو (U6 (recidivists م دKي.

د ,0ا او ا 3#ا"و 3 36 ھ*Um روv U #ی. ,0ا 3 ه Xی ( VN (*) /زات ي، 6#اS 8ل U S د ا 3#ا"و UB د (را3 S) ,م %U ار3ب V UViی دی. 6#اS 8ل U S ,0ا د ^ U6 ډول او X#ت " #ې *0 دی، د ا 3#ا"و M UVi U6 را3 S S د O U ا%*N Vی دی. د ا 3#ا"و د y 6 اس، /زات دې ھ*Um د "#ی %(او U ھ د "#ي % Qدل %U ر 3U6 (-O 9م دی. "#ي ې#ل، %U wUVi S% د 2د %ې ل دی U د ,م د " ار3ب د Vي %:ره ) Xې 5ره ده.

د "# ھ ډول a6 د ا 3#ا"و د 3ري U6 ا س د 3U, وړده U Uh زت ا8*ل و,د %ي B U$ف ر , " (h N*) 3 ه cي. % UU Uh U د "#ي % UVi ھ#ف د 2د %U %ري د O U3 U% (*N U ر% V UViی دی، د "# ده U6 را3 S S د ,م د " 3ار د Vي %:ره 3/0 ېي. N (" U6]رت، "# "# U6 را3 S S د B$ف ر %U %ري د , N*) د 3ه % د U% U6 MB 3 ه، %U> U و5ړ U .JX ې ې /م wU3 S% ر MB U ) ېي، ا 3#ا" U "# د "#ي % %U 5ري Lرت وJ.

ددې ر اU (w آ ا8*ل %ي B$ف ر 2د دوھ N J, (h*) 3 ه cي، ډK 0 دی. ډX K*ې 5 U ې#ای JX داړو #ه ا,Q ه د ھU6 Ub وړا #وU S U وcي. د 1ل، U6 ھه ا #ازه U /م N* ز3ېي، U6 ") ,م د ار3ب را *ېی. ") 1ل د روا J رو\ ه c3او %ي، 3 ھU b 6رې U د VX د روا J رو\J درU و U JX، د 6م وړ ا8*ل U UX ھ " Ub O N U*) 3 ه cي.

U6 ا 3#ا"و " #ې ډKې £X Sې دي U Uh ھUb ، د *(3c ه ه، د وړا #وSK 6 "!3 #" RU, ي او U6 را3 S S د ,م د را U3 ې#و ا8*ل U3 اXره ي. ا Iد و J ددې ا#5ل ي U ا 3#ا" 3 ا #ازی زت J دی و ددې h6ی B U> د ا2ادو 3 U6U 3#اوي cي، U6 ا8*35 " #ې 3*0 ي. N (" U6]رت، ا 3#ا" 5ی JX د

5 د ات و دو وcو "#ي ل آن U6 ھS %8 Ub ھ 3c U,ي U د ا2ادو د MB ک وا%U6 J ھU د "ور وړ ھېe #رک ھ و,د و U %ی.

د H& Y HZ

١ .د ھ5 Ub c 33 !%ی U U% yه د U% VX %ري U6 را3 S S د ,م د U3 ر% U6 وړا #وU S U وcي. دا pع د B: ھ*P ه UX او "^[ 6ې وcی.

٢ .6 "# "ېه، د ا 3#ا" رې 5رې رې S دي؟ آ دا طSI د "# 36 U6U، \ره دي؟ و%S؟ و% S U؟

3. وSول

د /زا3 %:ره در M، وKول دي. وKول 6دې ده U /زات د 3U, وړ دي، U Uh د ,م B U6ط U6 ^ " #ې د MBل، وcي %U ,م UVi %ې N (" U6 .J3]رت، %U B U Uh U < U \اړي ,*U ورcي، "#ی او اN#ام JX، ھbی د ,م %U3 U ر % UVi ډډه ي.

دوه ډو%U وKول Xن %ي: Nم او Bص. Bص وKول :V6U د "%Iه ,م 6اUM اN*ل ېي. U ېې /م د 3ې Xي ,B U6 (*N Jط /زات ېي، د ړي دا ر ھU6 Ub را3 S S د ,م %U 3ه ې#و UVi %ې U Uh J3 U \اړي ھ*\U /زات د دوھ h) %:ره 3ې cي. UN وKو U د wU6 S% وړا #ې U*9[ U6 او د ) 3 U6U اN*ل ېي. U U /م د B U6 (*Nط /زات ېي، ان %ي U د wc\ S%ي N U6م ډول د داS /زا3 د ز\* U6 و,U د داS ,م %U3 U ر% UVi ډډه وcي. د 1ل 3 U6 U ،U ېې 3O) د ") /م د اN#ام % "9 ووJ، ھU" Ub د U% (O ار3ب UVi %ې JX.

د ا$م I8 U6O S د وKو M S 9 رول %ي. U6 ا$J ھېادو S دو% U د h c)و , %:ره د /زا3 w U6 S اBر %ي. دا اBري او 0Q3ي /ز ات دي U6 U را3 S S د ,J اN*% د Vي %:ره Iر Xي دي. 5 #ې ا (ې U6 S 6م S و !¤.

در#KY ،Q او Wل:

د ا#Oم H K دS&، اOD او د _Q1O رH^S

"6#ا= 8ل U S د ا$م I8ق د ا,]ري /زا3 %:ره د , ه ^#وده /*UN وړا #ې ي، د , ډKي د دو% د O#رت %*N U SV UJ 3ګ 5ره Jw، /زات ېي. دا /زات د 0Q3ي /زا3 3 U6U "ن Xي د0 ددې /زا3 UB د وcو ULB UN ،c3$ وو U او د 3رن اL$ح ده. 6#ې 3U، دې دا ډول /زا3 mو N U ې اN O J9%#ې U3 و2داري، "U 6دې IQل او JIM "ور " #ې و5ړ دي UN U ھU او %J د 6ر3 B U6 5س U3 راوړ% ه Uv وا% JU6 .J ھ*#ې د%)، ا%pIوي ا#5ل ي U داS

6 د ات و دو ھ و,د در%د U ې5ر!J ز U 3 دې ا #ازې "S ا _و%U وو N U د5 U /زات J mاي را U3 5ي Uh د ,م د Vي %:ره J2 U6 ا #ازه د V /زا3 3/0 ددې "N[ ېي U د ه UVi د را6#ا Xي زن ه 3 و U %ي . U6 ورU3 وS B، د ه %U دوام UVi د V3- ر د ا Pاف %:ره، د ] /زات /3J2 ،0 #ي. داU د اBري /زا3 د اN*ل %:ره د%) د ې J"/3 ارزو R!" 6 S اw) ېي، د I8O د\c:m" U6 UB" Uه 3U% U دS"/3 J او B UVi PV3:اU ده او 6#ې اس، د اO J9%اN#و h 6ي، د *NJ n د د2ع %:ره د Iرا3 د و xp% mوN " ي ".3

ھ *#ار (U وو U د ,0ا %JIM U د5 او اJ 3#اUVi 6 "ېU #ه. ,0ا او اJ 3#ا6 دواړه 3ې و U3 B y %ي. د ,0ا M UVi د "O J د زن B U6ط د /م /زات دي، "#ا= 8ل U S د اJ 3#ا 6U% ،UB ,م UVi د /م د " ار3ب UVi %ې 3) د ي. ددوي %U 36UVi S داS ا]ط ېي U د وKو SUB 3 6ېaې#و SV د ,م Vي دي.

د رو y X U6ن، د وKو S ا\ 0 Vm دي. Sh داS ا#5ل ي U ھUb ا2اد م U ,م 3 ه ي د (*N SV U% (IN U ي او د اړو #ه ,م /زات د ھUb د را U3 ې#و U U6 SV J y U J!. ر " 6#ې آ # دي U ھUb ا2اد $IN \ U6 U 3 JJ, U6 U اN*% 5س 6رې ي، د 2رې او N#ا% U3 د راa pع U6 S y U J!. ھ*#ا ډول U ېې /*ن د N SV U% (IN*) وcي، ھbي د /زا3 د 3ېو% 36 U6U د , م U6 ار3ب S زU3 0ه وJ. 6#ې 3U، ې#اي JX /زات / 6 U ر2ر " #ې *U ا\ې0ه و%ي.

د ا > دي `a&; – KSه #Sه او رول

د O ن د SQ%M او د ھUb د S %]ره و,د %ي. iېcو J 5ي O JX ن %U 3رJ ،JV، او آن %U اد" J yه c UQ %Mي. د I8O د SQ%M د \ره LN UVi ه ھ اPOدي ULN ده. د iېcو زت X*ې د I8O UQ%M د اPOدي y U% ھ*, UbUVi S د SpN او pI3 او د L2 د ارزSV U% v 3 ه ي.

وKو U ې#اي JX د اPOدي %0 6اUM و) JX. وKو U ھUb و I^3 BU J ېې د /زا3 a)% 3 داS ا #ازې 6رې %ړ U JX د ,م د ار3ب "U د /م د 5س U3 راوړ S UVi اوU وي. دا Q Ui U6 ده؟ د 1ل 3 U6U راJX داS و ا (ېو U cي و\اړي v% Jc $\ Un6ي Uh د ھUb ې دا% SUn6 ډKه Bvي. دا %Un6 ١٠٠٠ اb2 O Jې* %ي. ه ددۍ، cي 6#ې ھ Uv 6ھېي U U ېې د \$ U6 9ل ھUb و ل JX، ھU" Ub د %Sn6 د "ېU3 ور% "ېه ٣٠٠٠ اb2 U*, = او 3 ٦ X "# ھ %J. "#ې اړو # ې#اي JX زت X*ې اPOد 6ھن دا وواU J ړي د /زا3 او \$ 36 U6U د ,*S د ز3ا%U% J اU ې#اي UVi $\ U% JX ډډه وcي. دا Up2 6 دې و5ړه ده U د ,م 3 د hن د 2ري UVi "وري دي. د ,م د ار3ب د ارزU6 v ھU د واV3 JQO* د U53 % %:ره 3 5ي JX ھUb د VX د % د ا8*ل ه %U6 U و\رhي.

3 Mohammad Fadel, The Theological and Ethical Roots of Public Reason in Islamic Law , Canadian Journal of Law and Jurisprudence, vol. 21, pp.58-59 (2008).

7 د ات و دو X*ې iېcو J 6#ې "ور دي U د ,م د 3ارK#و %:ره "U ارزv اھ* %ي Uh ھb ا2ادو U6 U ز #ان J S وB 3ېcي دي %U ,م UVi د q زو% د%) "# U3 د " راhې#و MB U J. دا ډول د وX xpو /زا3 U6 اړه د ,م %U ار3ب UVi د VX د h qې#و i (ا%J اw)، د اPOدي ھ* 6ا UMm Ui) دي. اLJ دادي U آن ډK V /زات د ډKو , د 3O- ] ېي Uh /ن 2 ي U %ې ده و ل JX او ھbي ز3ه د /زا3 X#ت %U6 U \رhي.

د T; HZ ره H& Y

١. O UIه U6 S y %ي U د آ U6 ھU ي O ن S 3 5 #ې و !Ui .J 2 ي U د آ د B Uړ% U6 ھU د O ن %UVi 8 U د \cو w 3 S% %U ,0ا "JX Ui U وي؟ دداS ا (ې S د%) Ui دي؟

٢. آ 3 2 ي U وKو U ا\ېU0 ده؟ آ دا د ھb %:ره U ,م J 3 ه cي اھ* %ي؟ آ د اN#ام ,0ا د O) د U3 ر% UVi د ډډې % %:ره ا\ېU0 ده؟

4. د (م اOcح

6#ې S J:i د /زا3 %:ره 3 y 5 #ې وروM J د /م اL$ح ل دي. د /م اL$ح 6دې و5ړه ده U /ن "# /زات Uh JX /زات د / ه U ي i3 :V6MB U 6ه او د اL$ح Xي 3 U6 VXU د wS% ه " hي JX. د /م اL$ح د ,0ا O ن %V6 Uا 3U, و UVi ) ېي. دادې vر #وي دي U د Sv را3 U6 S اړو # د B "ور 0n!" U6ه 3U د "#%ن U6 8ل S دي.

د /م اL$ح دوه ډو%U ده: Qي او 2ي. %#ې ا U د اJO$B " ,ړو S Uy، د "# او د /م /زات U* U6 5ر vو U 5ي JX. داU د /زا3 ز\ ر"Kc#و J دي، دا د ا !ن و,#ان وaي w U6 US U% ,م د وړ U دي. د /م اJO$B اL$ح 5ي JX د "# U6 ده S د 6وا U6 3 5س % ه 3 ه JX او د 3ر ! ه د ,م د 3ه ې#و 5 ، د رو %:ره د B: وړه ا%*N J 6 د i (ا%U6 J درک U S وcي او دا زده cي U i U) 5ي U6 JX را3 S S د O U ا%*N V UViي وcي.

د /م د اL$ح ") ډول 2ي " ر\ U ده. Sh !ن داS ا#5ل ي U /ن ددې %:ره ,م 3 ه ي U ھbي w U6S U% د V6ګ %:ره 5زم 9ر3 U U %ي او %#ې اU ,م U3 UV ي. U6 ډKو ھېادو S "#ن د زده cي V L2 U3 5س رJ %ي V6 U:) وار ه د ھbي %:ره NطJ او 28ي S "ا"وي او %UVi #" U وروU ھbي د wS% %:ره د nر وcي 3 U6U راU3 q ېي. د زده cې دا ډول L2 U د اB$2 د 8) او P2) 9ر3ن د وړ3 ا/دول، د ر او ! داي 9رت (% SaB U 3ل S£3)، او *:3ي زده cه او داS ر S " U6 J!. ددې R!" 6 Jy د 1ل 3 U6U ،U ېي /م %UVB #" U وروU د ر N Jدي ژو # %:ره د XاM "ا"و% وړ3 وJ، ھUb ھ{U \$ او ,J ا%*N UV U3 U ي.

8 د ات و دو د /م د اL$ ح w 3 UVi% ا J U داده U دا U6 Uy دJ ه (*N Jm 5ي. ددې Jy 6ن واU J ز #ان "#V U داh Sي دي U /ن %" UU دوي U داU دا ددې زدcه ي i 3 U6 را3 S S د wS% د ه % \cي 3 U6U ژو # وcي. دا= /ن د ^م Xو ا2ادو S U6 اوJ، 3 ډKه U6 ھUb 6ېل S ر 8 دي او h U6 اردو S آن ھbي ,#ي , U3 د ارزU U6 v ري.

ا%] U w Uل !ن U6 U ,م 3 ېي " د ھUV U3 Ub ي. %#ۍ اU*3 ،U ددې Jy %:ره v Shې( U UX S د ا2ادو /زات V6:) وار ه د ,م UVi د وا U6 w % U S ي.

د H& Y HZ

١. آ % U yه د /م اL$ح ا\ې0 %ي؟ آ د ا2ادو PVX د "#%ن وړ دي؟ Ui ډول " ر\ b3 Uان X J ي؟

٢ . آ 8J ا,U6 x ز #ان S د درو U6 "ا"و% SV U U% S 3ې دو U وXه، U ي؟

٣. آ د اb2 !ن V#" U6 S د / د اL$ح 6وام و,د %ئ؟

.III د ا #?H&1

U6 اb2 !ن S د ,0ا O ن د ې وا8#ې S در%دو J #ي، "U ھi 6 Ub و5ړ دي U ز3ه J ا%0ام آوره hاک %ي او د ھ3 Ub U، د hن ه ,0اJ ا%0ا %ي. ا%]U "# وو) U JX ا$O Jا د اb2 !ن د ,0ا I8O wل اړB U رھ*J ي، h U6 c)ې 3U د ,0ا I8ق او 6#ې "S UB ر اړو #ه I8ق او Oا . 6#ې 3U، 6#ې "S UB د ,0ا د I8O iر SQ S اO J ن، ا$J ا8م ، د ,0ا O ن او ر اړو #ه Oا 3 6^[ 5 #ې ل ېي.

د ;#GJ Q

%U U 3 د اb2 !ن د ,0ا O ن %V U Q UVi SQ%M U%ت c U5 3ل، U6 د و%ي U د ھUb ھ L$8 او ا%0ام آور hاک S JX Ui U6 دي.

1. ا# # ن

د ٢٠٠٤ ل اO J ن د ,0ا د I8O د 6ې #% %:ره 9 6) ) ېي. د اJ O ن U6 ٢٧ ده S د O ن %U36 8 U ھېe ډول /زات U اN*ل ېي ( sine lege nullem crimen ) – اL) د ,م O U6 PN JX U3ي دي. د ,م O PN J د دوھ % U6 J[icى "S UB د ,م د LN 3 %> 5 #ې 3 6^[ 5 #ې ل Xي دي.

9 د ات و دو

U*9 ده U6 U اO J ن U S د اb2 !ن د ,0اJ%#N J ! %:ره "!0n ,ړv دي، د ,0ا I8O \ره اLل و6 ې #ل JX. د اO J ن ٢٧ دې U U3 5 #ې را\S 6م وcئ.

٢٧ ده – د ٢٠٠٤ ل ا# # ن

"ھې eN*) ,م U ) ېي B د ھO Ub ن %U =V U د ,م 3 ار3ب د UV X s2ي وي.

ھې{ک د O ن %*8 U IQ3 U36 U]ې#ا ي، ل ې#اي او 3O- ې#اي Jm.

ھې U3 0ا Jm ورل ې#اي ( د "U6 S*^ U8$L 8 او د ھO Ub ن %U ا8 ه U د 3ر وړ Q2) 3 ار SV U"3 X s2ي وي ".

٢٧ ده دوه اL U6 UU3 ي: د O اL) او د ,م د واxO ې#و U3 ([O د U ا,Q اL). %cي رد، %U U د ا O J ن د ٢٧ دې % U6cي "# S %#ل ېي، N*) 3 ھUb وUB 6رې ,م U ) ېي ( داU د ھېاد O ن 6 ھUb 8 وcي. 6#ې 3U 2د د B: ا%*N B U6ط 3 ھUb 6رې O 3 6 JSn 5 #ې U راi 3 Jh U اړو #ه رد د واxO ې#و U6 9ل د اb2 !ن د Oا 6اUM د /زا3 وړ U وي . د اb2 !ن د ١٩٧٦ ل د ,0ا O ن U6 (٢ ) ده J ھ را\J دي: "ھN e*) ,م U ) ېي ( د O ن U6 , ". دا ا#ه د O PN J د J2Q ې#و U6 3څ S د دوھ % U6 J:icۍ "J UB "ن Xې ده.

دوھ اU (L د ,م د واxO ې#و U3 ([O د U ا,Q اU6 (L م دKي 6#ې Q دي U ھېe O ن او /زات د ,م د واxO ې#و JV د "ور وړ #ي. 5 #ې د U3 ([O د O ن د U ر,Q 1ل دي: داS ا <ر cي U cي U6 ٢٠٠٧ ل S ه وزه c (" U6ي " #ې U6 ١٠٠٠ اb2 = و 6ر%U. وروU6 " U ٢٠٠٨ ل O UI ،Sې دا S O ن P3 J SV U% U c د ھ S او %#اري وزارت %U رو\U36 #P3 J د وزو 6رل X xي دي. %U36 #P3 U د وزې 6رل ٧٠٠ اb2 U*, = %ي. ددې اL) د U R!" 6 8 ھېO e ن U3 ([O ر, Q U ي، د وزي 6رو J د ھO Ub ن 3 U6% U ^ېي U6 U ٢٠٠٨ ل P3 S X، U Uh د ھU6 (*N Ub ٢٠٠٧ ل ,م U ) ې#ه. U3 ([O د O ن د U ر,Q اL) د ھb اN*% U6 ھU U د واxO ې#و U6 9ل ,م U ) ېي، د اN]ر وړ #ي.

U3 ([O د O ن د U ر,Q اU6 (L اړو # ور* U3N د /زا3 U6 ھU ھ د M3 وړ دي. 1ل داS 2 وcئ U دا O ن د ٢٠٠٨ ل h 6ي U6 ٢٠٠٦ P3 S Xي وي SN داU دا O ن د وزې د iB$و U6 9ل s2 وو. وروU6 " U ٢٠٠٩ ل S ل وروU% U ھU36 #P3 U% U Ub د وزي iBو T! Jل ) ې#ه، O UIې ") O ن P3 U c د Xي ,*U% J U ٧٠٠ اb2 UVi ٩٠٠٠ اb2 U3 %ړه cه. 6#ې S %8 د وزې iBو J د زU6 J*, S3 ور% اړ U دي Uh د ,*S /زات د \cو U6 S 9ل U6 O ن S ٧٠٠ اb2 X (w =ې وه.

از = ا1ء U3 ([O د N#م ر,Q اU6 (L اړو # U6 5 #ي S %8 را U3 ې#اي JX: (١ ) د ,م %:ره د /زا3V3-، (٢ )د اړو #ه ,م د ې ط:UI "#ي L U6رت U S د y وړ ,م

10 د ات و دو S6v Jدل Xي وي، (٣ ) O U U ن داU JX (#Q3 S اړو # ه N*) د اb2 !ن د O ن R!" 6 ,م و U JX (.

د ا ن – ٢١ ده

١. د,م ار3پ و J د ھO Ub ن U6 , /زات ېي U د Q2) د ار3ب U6 و S B s2 وي، ( داU د JQMO 8 د LدرK#و UV3 ي O ن U د 3رن Un U6 وي، JX s2.

٢ .U د JQMO 8 د LدرK#و وروU داO S ن U JX s2 د ھU6 Ub , ھU (Q2 Ub 3رن 6ې U6 ,0ا ^م Xي د /زات وړ و U J، د s3 8O- ېي او 6 ھSb ,0اJ 3 او Jh U> U% U.

د H& Y HZ

١ . ھېe ډول /زات د O ن % U36 8 U U اN*ل ېي ( nullem crimen sine lege )، i U) دا اL) د O ن 8 او دا3> دو% U6 اړه 3op ي؟

٢ . و%S دو% د ,0ا د O ن ا ذ و x, S وي؟ و%:V6 SO U" ن د رې#%J زن د ,]ان U6 Bط (*N U ي؟

2. د ا#Oم ق

" QX د N#ا% د را U3 ې#و S Un% U6 U ازې د ظ%* pO U6 UVi اJ8$L او ,0اJ 9م، "U ھ*#ا X S د 3زN JQ#ا% U6 9م ه w U6S U% د n او vې( 3 د Q3دل در ا U3 ې#و S Un% U6 دي ".4

U6 اb2 !ن S د ,0ا د I8O اU (L د ا$م I8ق دي. د ا$م I8O U6 U ،"M 6< U6 S J:i زت P3) ه 3 "^[ 5 #ۍ ل ېي، د , دري ډو%X Uن %ي: 8#ود، POص او U6 .0Q3 اb2 !ن S د ا$م I8ق د , %:ره د 8#ود او POص /زات 3/0 ي. د ,0ا O ن د ھb , او /ز ا3 %:ره 0Q3 3 U 5 #ې راQ3 Jh- او U6 .Jw واS QO د ١٩٧٦ ل د ,0ا O ن U6 ١ ده S را\J دي:" دا O ن 0Q3ي , U او ,0ا y3 S*ي . د 8#ود، POص، او د د , ار3ب و J د ا$QX J د J8 S9I2 د 8* ه /زات ېي " . . "

د ا$م I8ق ه ددې O ن h c)ي 36 د اO J ن U6 ٣ ده S "ن Xي U واU6" : J اb2 !ن S ھېO e ن Jm 5ي U د ا$م د :ې{J د د IQ#ا3 او ا8 V%- وي".

د ا#Oم ، ا ن او رو اf&J &1 د ا وeS

4 Mohammad Hashim Kamali, Shari’ah Law: An Introduction , 30 (2008)

11 د ات و دو

١ .U ېې N*) د ا$م I8O او د ,0ا O ن % U yه ,م وي، د ,0ا د O ن *8 U 3 ھUb 6رې U د ا$م د 8* ه bت و U %ي د M3] وړ دي.

٢ .U ېې N*) د ,0ا O ن % U yه ,م اX (wي وي او د ا$م I8O U% yه ,م U ) ېئ، د ,0ا د O ن * 8 U د M3: وړ دي.

٣. U ېې N*) د ,0ا O ن %SV U ,م U وي و%S د ا$م I8ق ھUb د ,م J، د ا$م I8ق د M3] وړ دي.

,0اU %T! J 6 دواړو SQ ا$م I8O او د ,0ا O ن UVi را و5ړ Xي وي، U6 ا"#ا?U ^*O 3 S U IQ3 J 5 #ې Oار J. 6 دې اس ډKه U*9 ده i 3 iر ا5ن، #اx2 و$ن او pOن U6 دواړو ھ د ,0ا O 6 ن او ھ د s J8ھ S9I2 6 " #ې و 6ھېي. د I8O ددې دې <: (U ^ا P3 U6 S (P2 >6 U6) ه "ن Xي ده.

3. د ١٩٧٦ ل د ا ن

د ,0ا اوO J ن U6 ١٩٧٠ %!0ه S د و%!*m ^*# داوود د ]رزې ^Pل وو. ه ددې U د ,0ا دا O ن د Xروي 6ه 8 U6 دوره ر ,(cو او د ط%] د 8 U6 وS B د O ن 3 U6 U U ) ې#ه، Bد "ُ ھcې ھU6 Ub ٢٠٠٢ ل U6 اb2 !ن S د O 8 ن U6 3U او داw Uل ,J اN*ل 6 3v 5 #ې !J " را ژو #ي c. 6#اS 8ل U S د ,0ا O ن د " %U6 9" S 6ر%*ن S دوام %ي، د ١٩٧٦ ل د ,0ا O ن O (:V6ت ه U36 دي.

د ,0ا O ن دري \ره "SB %ي. %cي – د %cي ب %cي "U UB ٢١ دې %ي د ,0ا O ن د J اL% UVi ادې i U6 (ا%X ]^" UVi Jي ي. دوھ – دوھ*U، در*U او iرSB" U د ,م د Vm3 \ره "!n U، د ,م LN او د ,0ا !T% او داU م ډول /زات ان %ي مءرح ي. ددې O ن دوھ ب دا U6U3 ي Uc S S د اb2 !ن O U6 J رب S ,م ) ېي . w U6%0 ډول د ,0ا O ن د ,م w ل J2Q LN ي.

د ;#GJ Q

ددې ب ه ) Xي (X U**p#ه) #و UVi U د ,ې د <: (J (^ا) ,#ول د ,0?3 ه و%%J او " د ب د w% B" ه آJX X.

&1&J .4 F&#وK

U6 اb2 !ن S د ,0ا I8O ورو= U د X Jرا %B Uا P3 Xي Oا دي. د ١٩٧٦ ل د ,0ا O ن %JV3 U او اداري 6ه 6#ې (ري S U راUh Jh دا O ن د O ن ,ړو S د "U6 9 3څ P3 S Xي دي. ه ددې دا O ن 6#ې درJ ب S د h c)ي hي B" UVi* دي او د ھb رو Oا U UVi 6#ې ورو S د O UIې % B Uا P3 Xي دي اJ 36 %ي. د دا ډول O ن ,ړو S "ې(U6 ،S ٢٠٠٤ د V#رو ادو p 6# د

12 د ات و دو ]رزې O ن او د ارm3ء او اداري 2!د ه د ]رزي O ن P3]ې#ل دي. U% U36 ھO Ubا U UVi د O ن ,ړو S د "U6 9 3خ P3 S Xي دي، د اb2 !ن و%!* m ھ د اJ O ن %SV U د JI3 2 د LدرK#و واک %ي. دا اO#ات V6:) ھ S %_ 9ل دي او :V6O Uا U ) ېي "U داS اوا دي U د و%!*U% m %ري LدرKي او U6X Jرا S د O c6 Jاو %U 3ېK#و وروU د O ن " B U:ي. د دا ډول Oا "ې(U، د ارm3ء او اداري 2!د ه د ]رزې O ن دي.

د H& Y HZ

U6 اb2 !ن S د ,0اO Jا ډKي د O JI3ا U6 3څ S X s2ي دي. % U yه، و%S داS ېي؟ w U6%0ه 3U، د ,0ا O ن و%S 6#ې ا #ازه m) دي؟

.K IV ا ن H د ا J رKhiS

ددې J:i وروUB" J د ,0ا O ن او د ھUb ,0اZO J U% U ١٨٨٠ ل U6 UVi اb2 !ن O 3 S IQ3 J 5 #ې را\S دي، %_0 وړا #ې ي. د وU6 B 3ېK#و ه داU م U6 JX اb2 !ن S د ,م Q3 3- 5 #ې راJh، د 6م وړ ]ت B" UVi* دي. U6 ,0اN J#ا% S رټ "#%ن U6 ١٩٦٠ S ھUb 9ل را X U3 U د w%, ZOوت ل ا"#اU ^* U3 و:رل X.

%U ھUb وروU U 3 د ,0ا I8O U6 ھU دا "UB و%%J، 6#ې ھU 2 وcي U د ,0ا I8O ادارې د اb2 !ن دو% %U اIار وروi U U) "#%ن # %J دي.

1. د kوطQ1 دورې H:i د اS F_ا;k& Q ء

د ډKو U6 آ # د اb2 !ن اوJ 8% ا^م د ا N]#ا U6 *8%M ه 6) ېي. U6 واS QO دا %cي h) وو S (" U6 U 6وړي 0ي دو% د ر wل ھېاد ول 3 .c U5

U6 ١٨٨٣ ل S دو%O J#رت د N]#اU% *8% رې#و وروU ھUb اN$ن وU c دده % UM SV د O)، \$، او J:w ې#و wS% 6ېO 3 ،Sa IQ3 J 5 #ې U ل ېي. ه ددې، ھUb د اb2!ن B U3 ت _i U وcه U ھه ه او wل , U U دده د U6 M ده S را ېي، c :m" U6ه 3U د O ن ه IQ3 3 5 #ې ل ېي. د ھUb دا B]ې 5 U6 # J I) Oل S را\S دي:

" ر ھې{ک Jm 5ي c\ (O Uو U3 S اO#ام وcي. U6 ھL Ubرت S i Uک د ,م 3 او B وcي، U" QX ھU36 _h U% Ub د B#اي (ج) او د B#اي در ل (ص) د د3و R!" 6 د دN J*وو د 2ا ه /زات cي او د دو% B$ف ,م د V /زا3 U% 5رې د IN"ت (uqubat‘) او (yasa) (دا دوه ا)8$ML U6 S ١٩ 6ېcۍ S د b د Oا UVi اX (!Bي

13 د ات و دو U د V 0ا %:ره 6رول ې#ې) 6اU*^ UM ېي او د "SaV او v Bې( S وړ Jh".5

U6 ھUb وS B د N#ا% ,0اR!" ! J د 3ZO اس د pO د 5رvو S ب U6 م دK#ه. دې 5رvو S دا ب O#رت U3 د N]#اU% *8% رې#و ٥ %U وروU پ X. دا 5رvد ب د اb2 !ن U6 3ر% S qcي U)%=6 وه U6 U ھS Ub د ا$م I8ق د دو% %U %ري 3#و J او ا,ا Xل. 6دې 6ېه، 6#ې ب S ز3ه , U د s J8ھ» د R!" 6 J9I2 "ن Xي دي. Nف ھ U Jh U6 د ZO ZO U6وت S رول در%د%J دي. 6دې "ېه، دا:V6 UU ا N]#اB *8%ن h U د (اا%*T) د و2دار 2 و h I% J U \ره U c د B#اي %U %ري د U6 S*h د J او sھ]B – U"3m JQ U6 U دي، JM 2 د sھ]J اO#ار c U5 3. د JM دا ډول *8 UVi، ھUb ا%0ام وو U ھ دو%J ر "# ا U3 و2دار ژ وي. د ا او دو% U6 وړا #ې ھ دوه I SVم "#ي ېي او J ا$ک W[p ې#ل. د و2داري \Uv د LQ 2!د د *N او "_ې ا!B U ) ېي.

U6 دې 5رvد ب S اX (wي , U6 ،U دوو ډ% وm) ېي: %cي ډول J ھ, Ub U دي h U c)ي /زات %ي. د , د رو ډو% /زات او ,*S د ا U6 واک او ) 6رې J%c3 "). ا دا واک د U6 S*h د B3 U6 UU د hن ه 3). 6#ې 3U ا N]#اB *8%ن د Oا د 3! او د ZO د ZOوت واک در%د. U6 واS QO ھUb د وروJ Iم 3 U6U اN$ن Xي وو U 5ي X Jل د ^*S ھ ه UZO وري او اف \Uv واوري. ا ھ*#اX S د اN#ام /زا3 او 3 اN#ام زت 3/0 د 6J % وروJ واک او اBر در%د.

U6 ھUb ز S U، ھU U*^ Ub ز3ه ,U6 JZO J ھcK6 J Uې %J، د S*^ JNX U6 م دK#ه. دا ^*w U6 U% 8 JZOp S ,دې وې او د ھO JpO S U6 Ubار در%د. i ! J (دN J%*ن) د #ه در%ده U د O ن U6 3! د راJ او 2ا U6 ور% S د JpO ه U وcي. U6 S*^ JNX ,ت او د U6 JpO ر SQO در%د. دې ^* د / X ¬ U*ې اN*% د S واک در%د. ه ددې، زت X*ې , و,د در%د U د ^*S %:ره J 3رن ") U3 اوه. 6#ې , I3 S 8 U6J ا دو او ا"I S 5س وھU، د Xاھ#و او #ار ,Q)، د O Sn U %:ره د UVi 9 وړه Un اB!)، او X #Q[3و ! U3 د ھ!

U6 دې دوره U6 S اb2 !ن S د ,0اJ ^* ر Q2ل ډو% U د 3ا%J د ا"#ا?U ^*( ,0اJ او د 6!% N UVi (U*^]رت وه. دې ^* د دو% B$ف ,م SQ د UN y _وډي او د 0ي O#رت ]ت د MB ه qV% , S UB" U6 U3 ر# JS (" U6 .U% د 3ا%S U6 S*^ J 3ال Oار در%د U د 6%! د ٦٠٠ !h 0اک !U6 J %T \ړه د ر%د. د 3ا%U*^ J د U6 8 U ر در%د U ھ J د JpO او ھ د !U6 M 3U د #ه 3ه 5ي Xه.

د H& Y mZ

5 Abdul Rahman Khan, Farman K-5 (translated by Amin Tarzi).

14 د ات و دو آ 3 2 ي U د "ې ^* Xن د ا$م I8O او دو% B$ف , د ر#J %:ره Uv y دي داU وا8#ه ^*U د , دواړه ډو% U "رc Jي؟

2. دوه n = G J 1# @: ١٩٢٠ - ١٩٦٤

دوه J3*^ J ! د N]#اB *8%ن (ان ﷲ Bن) د U6 M دوره S را X U3 او ھ*#ار (U د اO J ن د دورې J S (6 U6 دوام وc. د ١٩٢٣ ل اO J ن i U6# ډول JZO yم 3#و c. ددې O ن د ٥١ دې q U6 " R!" 6 د ^* S ھiک %: ره د U3 (S3) د w 8 (:BJNX S% واSM او B]ې وړا #ې 5ي JX". د اO J ن ددې دې ا8م د ,م ا%*N U6 ھU د cK6 JZOه S اړو #ه ! " #ې ا\ې0 در%د. آن د JZO "ې$"ې "B د ,د "و,د، د ا$J او ا"#ا?U ^* 3 د ر 3> ,د U وو. ھ, Ub U U د 5رJ!K %# ه د ا ان ﷲ Bن %B Uا د 2 6ا=ه 3#و Xي وو، Q*5ً دا, S U وو U د ا$م I8O 5 #ې ھ را\J وو. د 1ل 3 U6U ا"#ا?S*^ U د Q*ل M" 5ي Xل U د دو% د وزا %U %ري د 6! د \$ اړو #ه JZO ھ واوري. ه ددې \$ د ا$O Jا %B Uا ھ ,م ) ېي U ا$S*^ J د ھb د S UN واک ھ در%د. د JZO 3#اB) ,د د دوو ^* 3 د 5 #ې ارد U6 اړه اB$ف را U3 ي. (١ ) آ د ې w Spع U6 ھU د c K6ې واک د ه دي او (٢ ) آ ه ^*U وروU% U ھ" U UbL 8 S*^ Sدر cي وي، د د VX د دوھ h) O IQ3 J واک %ي او U U.

د ١٩٢٣ ل U6 اO J ن S د v UVi د ې ^*S ,ړول وو h U6 U c)و XاM J S 5ي Xل L 8در cي U دا U ا U3 ا,زه ورcي i3 6 ,0اJ 8* " #ې وروJ واک و%ي. 6#ې S %8 ددې ^* واک ډK ^#ود وو. د ٥٦ دې د SV U% 8، دې ې ^*S ازي 5ي X 3 U%9 _% U6 UU د دو% د وزا د ^*S %:ره m3) U6 .JX اS (L ې ^*J د ا"#ا ?U J*^ U د وزا د ZO ر#U6 J J \ړه در%ده، واک h J c U. د در*S*^ S ,ړول J% JZO ره ھ 6ېc Sه.

ه ددې، U6 دواړو ^* JQ ا"#ا?U او ا$cK6 S Jه د اN#ام %J$* U36 8 U د JpO د 8 6اUM د ا,ا وړ h#ه. د اN#ام 8 "®# د اف د ^*S او ور:V6 S!6U د ا %U %ري 3¯ # ې#ه. ا w U6% اردو S د دو% وزا %U36 S*^ U د وروJ cK6ه و 3 U6 JU36 U ې#ه او ھ J 5ي Xل U د ,0اT! J% د اN]ر U6 ھU cK6ه وcي.

ھ*#ار (U د ١٩٢٣ ل ا O J ن د %cي h) %:ره 9 اL): ھN e*) ,م #ي ( د O ن nullem crimen sine lege ) 8 U6 ) د O اL) 3#و c. د اO J ن ٢١ ده وا*^ U6 " :J S د w U%#Nل *NpN J U دادو UQX U% U او NO#و د ^* د I8UO او ,0ا?P2 UU او L$Bي" . ه دې U دا اL) 9م ھU S!b د ٢٠٠٤ ل U6 اJ O ن v Sدل Xي دي U " ي، ٢١ ده U6 اb2 !ن S د I8O د 6م وړ V6 ) ېي. ددې اR!" 6 (L د ھې ZO JZOوت "# د O ن %X ( SV Uې وي.ا%]U دو وړ ده U د ١٩٢٣ ل د ٢١ دې U6 وړا #ې Iو و,د در%دو U Uh د ر*J ا$O J ن او د دو% ,0اO Jا Un U6 د cVXو د 8) او P2) %:ره د دود0و او O Jh n!" J د O#رت د *a "h ]Nې#ه.

15 د ات و دو

د ١٩٢٣ ل د اO J ن U6 ا ذ ه Q3ېي , U 3#و Xل. دې 3#و د /زا3 U6 S PV3 د J او JpO واک U6 6م وړ ه %ې c. ددې اO J ن U6 ٢٤ ده S داS را\J دي: " ھe /زات U6 2د w U:) ېي U6 ا1ء د ھ*8 Ub U د ,0ا O U6 ن S را\J.". د ١٩٢٤ ل % U6S U, U د$N J v U6ره 6#ې \ Uv U وcه U Uh ددوي % U yه دا اL) د ا$م I8O U% yه د N*وو 6اUM د ا ادي ZO د ر#X J J ي. ان ﷲ Bن V6:) وار ه ا#5ل وه U " /زات %U ,م UVi د زS3 ډډې ] Uh Jh /م 6ھېي U6 U وړا #ې Ui J ډول /زات Oار %ي.

د 0Q3ي , U6 وړا #ې د *N U6 %V J S y % ه د ١٩٢٣ ل اO J ن X (#Q3 U د ھJpO "M Ub او J د ,م %:ره د /زا3 د U6 PV3 ھU، زU3 ا MQف s6 ي 5س U3 راوړه. %Q3 U#) وروU، ٢٤ ه 8 ي 6 ،U/X " :U U، #ه، ر *!O U د ز,، وھ)، wل wل Oف دي "ون %U 8* د Xع X- او y د دو% ، U% U 8* د JNX ه y3 او ,ړي Xي دي، ھK/ U3ت U ورل ېي" . د دې Q3#) ا\i U6 0#ه د \ #ون /زا3 %:ره ا,زه ور%U.

د درXه د U6 M دوره S د O اL) 5 زت ^#ود وو. د ١٩٣١ ل د اO J ن U6 ١٩ ده S را\J دي: " 6 U، #ه ر رازو U د S/X %، ده Oف دي U*8 U% J6 د Xع X- او اLS% د دو% ھېU 3 ,0ا U ور%U ېي". دا ده د ١٩٢٣ ل د اJ O ن ٢٤ دې X U6ن د ھb \v U6 ھ, U U U% SV U وOع JX Vm3 #" UVi، اXره U ي. د ھh6 Ubي د ,J /زا3 ډK ا1 د ا$م I8O K6 U3دي. U6 واS QO د ١٩٣١ ل د اO J ن ٨٧ ده واh S* ^ U%#N " :Jي د w% JNX دNو دي ". ".

%U ١٩٢٣ UVi 3 ١٩٦٤ 6رې د ا$J ^* او ا"#ا?U ^* 3 د !T% و° دوام در%د. 6ېه 6دې د ,0ا ھO x, e ن داS %ې! U %ي U د دو% %U %ري د اN$م Xو , در%دو J وي. د ھh6 Ubي، د JI3 اN]ر % c2 JM Xن در%د.

3. د اS :@ د c دFooو واF 1# @

د ١٩٦٤ ل د ظھ Xه د دورې اO J ن د ,0ا د اوJ ! 6) ) ېي. د اJ O ن h U6 c)ې 3U د اb2 !ن د ,0ا O ن U6 ,ړS Rv دري "#% U د 6م وړ دي: د O د اi (L# ) د JZO yم وا%J او U6 ھېاد S د ې ^*S ,ړK#ل.

%cي د V اO Jا 36 U6U، د ١٩٦٤ ل اO J ن د O د اU6 (L ھU 6اUB xp اBر cه. U6 اU6 ،S (L اوJ اO J ن S د O اL) ھ*\U د ١٩٦٤ ل د اO J ن د ا" (L 3 US ده. 5 #ې دې U3 6م وcئ.

د ١٩٦٤ ل ا# # ن – ٢٦ ده

ھU3 ,0ا m ور%ې#ی ( د ھO Ub ن د U*8 ه S دد\U 93* ر % U% U ړو] X s2ی وی. ھې{ک "S د O ن %IQ3 U*8 U ې#% ل ې#% m . ھې{ک 3O- ې#% S m ( د وا*S*^ S او د O ن د 8* ه . د \ړې L$Bن اL

16 د ات و دو 8% دی - i 6رې S 3رن د ^*B U% Sا QMO U6 cK6ه ^م N U m "ې(ه ) ېی...

دا X S د ١٩٦٤ ل اO J ن i U6#ه او روv 3 UU د O اc (/!3 (Lي دي. دا ر د ,0ا O ن د ھ اړ0Bه 6اB %:ره د 6 د 6 L Sرت و #ز دې O ن 6اخ ر2ري %ې! U ,م ) ېي وړا #ې c.

3 دې 5 9 داU د ١٩٦٤ ل اO J ن ا$J او ا"#ا?U6 ^ U ه واS ! JZO #8 hي cل . دې اO J ن دا c UPVmه U د ھb U ه U*^ UZO ده.

د ١٩٦٤ ا# # ن – ٩٨ ده

O UZOه د ې ې ^*S او رو ^* U ,ړKی X S*ر O U6 ن v Sدل ېی. د O UZOې U6 واک او اBر U6 S ھb دNو \رر U36 ده II8 Sa6 S 8* اVXص – Ui U ھ دو% وی د #N N# NU 18 %ی او د ZOء U6 وړا #ې د O ن د 8* ه داې X.

د JZO yم %U ,ړK#و وروU اO J ن *^ U6 S د pO د Sn اS!B %:ره O ن .c U3 U6

د ١٩٦٤ ل ا# # ن – ١٠٢ ده ^*U6 U S 6ېa " #ې \ر ر ی U6 ھb Sa ددې ا O ن او د دو% د Oا *8 h6 Uی ی U د \ر ر= 5 #ې 6ېa د ې 6ېU6 Sa "ب U6 ا O ن او د دو% O U6ا a= م 8 U وی ^*S د ا$ QX د 8 sھ د ا %SV U U6 ھUb ټ Sa د U U دې ا O v Uد% دی U6 د\U "ب داS 8 را" S د دوی U6 i Sa yه U* U وی N#ا% w 3% 3 Uv U6U 5س U3 راوړی.

U6 3ري J ددې M "ن U د دو% Oا د ا$م %I8 UO \ره دي، د اb2 !ن U6 ر*J Oا S 9 "#% ن وو. ه ددې، S (*N U6 دې ر د ZO U6 ر#U* S J ا\ې0ه در%ده. pO UNا 5 ھ دا اN$ن وه U د ا$م I8ق د 8#ود او POص , IQ3 U 3 B:) ول 5 #ې %ي، 6#اS 8ل U S د 0Q3ي , ر#J د V6ا X U6ن %U ١٩٢٣ ل UVi وروU د دو% ه U36 وه. 6#ي 3U6 U اb2 !ن S د ,0ا \ره Oا 3 ډKه "#ه %U "#%ن X =36 U36ي وو.

د ١٩٦٤ ل د اO J ن ") v د * د ! ل وو UU% J UB واO #8 ن UVi ر اB!) وو. h U6 c)ې 3U ا"#ا?S*^ U د ا$*^ J c U6 S د وظي 3#اU% (B 5رې د *N*^ J 3 U6UZO U6 U رو N S*) وه او 6#ې 33 ه U6 J اb2 !ن w J Sل ,%[* JZO JJ%.

6#ې "S UB د *9 V6وو U ٩٨ ده v Jر #وJ ي، U6 ھېاد S د ې ^*S ,ړK#ل وو U د ,J /زا3 U6 ھ J U د ورو J y 8 در%د. U6 ,0اS ! J د 6 hي ډ KJ وو، %U6 U U ١٠١ ده S دا pع 6#ې ډول "ن Xې ده: " د ^* د w% QMO cK6و N* ل وا, دی B د د ګ د S %8 U6 8 د Q3*) د 6ره د " v%)

17 د ات و دو Xط دی " ١٠١ ده ھ*#ا X S روv U ي U د ھېاد ه ^*U د وروcK6 Jه و J Iم 3 U6U، د JV 6 رول ژU ده. دا M د ٨٩ دې ه ,ړ راS6 U Jh را\J دي: "wU% S*^ S% ھ ډول #اBUVi S آزادې دی". د %cي h) %:ره د دو% %U ار U UVi د ا,ا?O Uې %U ا\ېB UVi 0$ص وي، د B ! JZO:اU6 J ر* و 6ې #%X Uه.

U6 ١٩٦٥ ل S د ,0اJ ا,اآ3 د اL% O ن د %، 3 ،I^3ZO ،-Oوت او /زا3 5رې رې Qري cې. ه ددې U دې ,0اJ اLل 3 "^[ 5 #ې U ل، د ,0اJ ا,اآ3 د اL% O ن د U6 JZO ې#و S ه PN 9 ) ېي U د ,0ا I8O P^ "# %U ھB UVi Ub] وي. 6#اS 8ل U S د ١٩٧٧ ل اO J ن د ^*# داوود د و%!*mي U6 دوره J 6ر3 د Xو د b3 و U #، د Q ! JZOري ل د 6م وړ 6اB و #%U. ددې 3#و w 3% %U 5س U3 راوړ U د ١٩٧٦ ل د ,0ا O ن وو U اوس ھ U6 اb2 !ن S د ول و J ,0اJ O ن 3 U6U ) ېي. i J SV U U) دو U وXه، د ١٩٧٦ ل د ,0ا O ن wل ھUb اN*ل U ,م ) ېي 6 3v 5 #ې !J.

د ١٩٨٠ ل U6 %_ 9ل ا O J ن S د O اL) او د ا"#ا?U ^* وا%V6 J:) 8ل U36 Xh U6 . c)ې 3U دا و اQO د دو% وړ دي U د U6 اb2 !ن S د * !J دوران S (6 U6 د "]ک ر) د وا*U6 J وS B د ,0ا %U36 ! UZO U ر wل Oا د Q3 U6 8ل S را\ ). د ١٩٨٧ او ١٩٩٠ U6 اO Jا S د V6ا X U6ن د ,0ا U% ! UZO 5س Bړ% X U36 U36.

4. د واq F KS ` م /1 را&KJ p ل

د ط] U6 را3 ه د ,0ا UZO ! د 6م وړ b3 و #. 6#اS 8ل U S ط%] د ,0ا 3 ! UZO U*^ ا0 ! 5 #ې راوړ، wل 5ر Oا د ا$م I8ق د J "S" ،Un U6 SB اN]ره اN$ن cل. %O U ن UVi د ھbي د 3! د i (ا%J د روv U6 PI#، ط%] د وcو د اط$ع %:ره U م Oا ا%0ام %ي، L 8در c. د ١٩٧٦ ل د ,0ا O ن د رو Oا X U6ن، %b اN$ن X.

د 6م وړ B:ه داده U6 ! UZO U ر*3 JU د ط%] د دو% د ر*J وزر 3 U6U6 U ر* و6ې #ل X، " ھ دا ! د در* J!U ا[3 SB" S" UVi وو. د ھh6 Ubي، U6 ھ J او vر S ا$J دان ,ړ X U د 6% ! 6اUM د X p8و 3ر ا2اد و JZO 6 JnS. د اh Jy3اک 6!% U% %ري Xاھ# او #رن وړا #ې ې#ل او :B JpOcK6 Uه Lدرول. د 8* زS3 \ _ې د Nم ^ Z Sn6 U ,ړUi U ،S%#K ھ U د ^* Sh \ _ې او /زت N U63 JU 3 ه ې#ل. U6 ھ Lرت، 3رن د cK6ي د " S او اف \ 8 Sv U در%د او /زات *6 U5#J ې#ل.

U6 ٢٠٠١ ل S د ط%] %U را6زK#و وروU، د " ھcي U6 ٢٠٠٢ ل S د ,0اN J#ا% ! U6 ھ" Ub U6 U U ١٩٦٤ ل J S و,د در%د " را ژو #ي c. ا"#ا?S *^ U " ,ړې او واک ورX c U د UN ,0اJ ! ر#J وcي. U6 ١٩٦٥ ل S د ,0اJ ا,اآ3 O ن او د ١٩٧٧ ل د ,0ا O ن " s2 او اوس 9ل ھ 5زم ا5,ا دي.

د /=r راFSaLا

18 د ات و دو

د اb2 !ن I8JO 3رq د ھېاد U6 اوI8 JJO %%# " #ې د 6م وړ ا\ې0ه % ي او UZO 6 ! او د O ن د 3#و اړو # ډKو 3رJV 5 / %:ره 5 اوس ھ اھ* %ي. دا U*9 ده U6 U S د ! ه د qV ې#و L U6رت S د /زا3 U6 ھ U yي ات او د I8O دا 3رUV را ژو #ي cو.

اOsc ت

د ١٩٧٦ ل د ا ن - U6 : Criminal Code of 1976 اb2 !ن S د ,0ا I8O .U وoوDeterrence - K :د ,م د /زا3 Uy ده U د ھR!" 6 Ub /ن ددې %:ره /زات ېي i 3 ر د ,م %U ار3ب UVi 5س واBJ. ھK اK? 01 د م ;v وع KiU ورو# S 5 #ې ! B$ف اUO دNا ي. د م J:ار - Recidivism : ھU 2 Ub /م O ن 3ي %U /زا3 وروU "ھ دې ر SQ د ,م ار3ب U3 دوام وري. د (م اOcح - Rehabilitation : د ,J /زا3 U Uy /زات /ن :B \M c U3U, ي او د رو ,ن د ار3ب Vي ي. ا S #ا - Retribution : د ,J /زا3 Uy ده U واJ /ن "# /زات JX Uh ھbي د O ن د 3% [ U%U ددې 5 ) ېي.

19 د ات و دو اR13%D او 3W J H&1?#

د اb2 !ن د ١٩٢٣ ل اO J ن

د اb2 !ن د ١٩٣١ ل اO J ن

د اb2 !ن د ١٩٦٤ ل اO J ن

د اb2 !ن د ١٩٧٦ ل د,0ا O ن

Duff, R.A., Answering for Crime: Responsibility and Liability in the Law (Portland: Hart Publishing, 2007)

Fadel, Mohammad, The True, the Good, and the Reasonable: The Theological and Ethical Roots of Public Reason in Islamic Law , 21 Canadian Journal of Law and Jurisprudence (2008)

Gholami, Hossein, Basics of Afghan Law and Criminal Justice (Max Planck Institute, 2007)

International Legal Foundation, The Customary Laws of Afghanistan (2004)

Kamali, Mohammad Hashim, Law in Afghanistan: A Study of the Constitution,

Matrimonial Law, and the Judiciary (Leiden: E.J. Brill, 1984)

Sharia’ah Law: An Introduction (Oxford: Oneworld, 2008)

Postwako, Robert, Towards an Islamic Critique of Capital Punishment , 1 UCLA Journal of Islamic and Near Eastern Law (2002) al-Rahman Khan, Abd’, Farman K-5 (translated by Amin Tarzi)

Tarzi, Amin, The Judicial State: Evolution and Centralization of the Courts in Afghanistan 1883-1896 (2003)

Tunick, Mark, Punishment: Theory and Practice (Los Angeles: University of California Press, 1992)

20 د ات و دو دوھ@ TU

.S# Iه

6#ې J J:i د ,م U6 \ره LNو " # B]ې ېي. د ,م LN د h c)و , د درک او د ھi Ub (ا%J %:ره د رب 3 U6U وړا #ې ېh U6 0 c)ې 3U د LNو دري \ره 6Snv د / U ھ دول اO#ا3 JQ3 S ]^" 6 ېي، %U ھ*, UbU UVi S (١ )آ د وO ع U6 9ل N*) ,م اX (wي، (٢ ) آ د 3رن اN*ل د Oدون د اړو #ه "M SB" ,م ) ېي، (٣ ) آ د ,م د وOع U6 9ل، 3رن د روا J او PO# در%دو J وو. U6 ") N]رت، دا 6Sv د ,م (١) O PN J، (٢ ) دي PN، (٣ ) Qي U3 PN ر#J ي. دد ې LNو ھ Xن د 3رن 3 U6U د 2د 6ې #ل، اړ دي.

آن U د ,م دXو LNو X J UViن ھ و%ي، 5ھ ,م وا QO UJ. د 3ر د وړا #ې % U6 اړو # iر ال د 6م وړ واک در%دو J دي. U6 واi ،J QOر ال ددې واک %ي cK6ه وcي U آ O 6 JUn د N#ا% او UN 3ګ 5رې Un U6 دي او U U؟ U داS وي او U داS وXل، " دا 6Uv را U3 ېي U م ,م "# و 6JX (n. ا%]U دداX S اBر در%د% ه ,#ي 6Uv را U3 ېي SQ داU ددې ه د 2د ژو #، آزادي د pع c3او %ي. *NSn J د iر ال د c *NJ %ري Jw او د ھ U6 Ub U6 #" S U/ دO ه N*) وcي او w U6% 358 S" S طi .JX U36 U2ر ال د دو% U6 ازب !T% %ي B> "#ي cي، د ھbي % U 3ې واBJ او h U6 اردو S د ھbي %U ژو # SB " S" UVi cي.

Shi ،SB % U6 U U)cي S:i 6ې B]ې وXي، د /زا3 X 3 ,م Oار %ي. U ېې ددې B ھېe ه د wN J*) د O 6 JU% Sn 5رې د NO وړ و Jh U، 6#ې O Jv S %8 6 JU3 Sn ر pورت U وي. د 1ل 3 U6U، ې#اي JX د 5 # J رد د د%) U6 ھU 2 وJX: ھUb 2د U زوي J روغ او د ګ U6 8ل S 6وت دي درU3 اړ3 6#اي B د دارو د اB! 3ان U %ي، U Jv U د \$ B U6ط /زات U Uh JX ھUb د /زات % وړ U ) ېي او ھ*#اX S رو U3 د زن ر% UVi د Vي %U 9) ھ د ھUb "#ي ل %0وم U %ي، ھU6 Ub /زا3ه Pف ې#اي Jm او U ھ داU د/م اL$ح U3 اړ3 را U3 ېي. ا%]U د iر ال واک 6#ې h S %8 h U c)ي اھ* B:ي.

د H& Y HZ

١ . آ 5ي JX داS 8% 2 وcئ U د ھU6 Ub 3څ S 2د د داB U6 (*N Sط U U6 ظھ S ,م U ) ېي، O 3 6 JIQ3 Sn 5 #ي راJX؟ د 1ل 3 U6U، آ 3 ه "S وزره _ه U د (:BJ زوي د Jsb3 %:ره J د ډوډي ه wc $\ Jې، O 3 J 6Sn 5 #ې !¤؟

21 د ات و دو ٢ .آ 3 hان cي U د B:) 6$ر وU را اBJ او P3 U6دJ2 ډزو ه B:) دو وژ J، 3 O 6 JSn 5 #ې !¤؟

د ,م د LNو %U "^[ وروU، دا J:i د ,0ا O U6 ن S د , د LN و U6 ط]UI "#ي 6) ي. ددې ط]UI "#ي U6 ھU دري S و,د % 0%cي رد ,م د0 دوھ د ادي U آ ,م وا8# ,م وي او U د , د ې %cۍ UVi ه "UB. در Jw داU آ د ,م ار3ب PO# 3ېK#و J او U #اوم دي. دا S*9 S دي U ازي U6 دې د%) U ھUb د 6J ې#و وړ /زا3 " #ې ا\ې0 %ي، "U ھ*#اX U6 S دې د%) U ھUb دا i U Jw U) iر ال د " % B U6ط ه U3 JpO UZO وړادې ي.

ددې J:i در* UPO xp# دي. د ,0ا I8 U6O PO S# 6#ې Q دي U ,م Ui وB 6$ن او X (6ي دي B وا J O U دي #%SV .J %#ې U 2د د ,م د B U6 #POط 3رن JX، د ,م د 3 ه % U6 اړو # ړي VX "# " د 6م وړ م" 6رت cي U ازې داU د ,م د ار3ب اراده PO# او دھUb 3ري و%ي.

%U ھUb وروU 6#ې S (P2 ډ%U ا0 ,م د رو ه د ,ک د ار3ب U6 ھ*bي " #ې B]ې ېي. ډ%U ا0 ,م د ,م د ار3ب S UB" U6 د ه U او د ,م د 3ه % U6 اړه د ھbي ه S" U6 I2 J!. د 1 ل 3 U6U ،U ېې U VX د ھw) د %w% cK6ه ي او د B]) دو UVi \اړي i 3 ړي ھUb ھU3 (w و%ېدوي، دو J د ھUb ه د S% B U6ط د ,م ه ر ) ېي.

"B ه دا J:i د ,0ا I8 U6O S د "SaV رول P3 U6) ه " ي. h U6 PVm 358 S د VX /زات ه ددې U دھ/ (*N Ub v Uدل Xي وي aV6) ېي.

h U6 c)ې 3U، د I8OU6 ,0ا S د "SaV 9م 6دې دي U آن ھUb وU B 2د د ,م 3 وي، و%O U% S J 6ه د وارد Xي 3ر %SV U دده دا N*) ,م U ) ېي او O ن JaV" J او h U6 358 S د ھUb دا ډول ر2ر /ز J.

ه ددې دا J:i د i ) S %و 9 در%دو J دي U د ھb U6 ھ " #ې 6ھې#ل د ا2ادو د اN*% او ا2ر ه د ھb Q3) او دا U6 U S 9 دا I8ق i I^3 U)J، ډK 9 دي.

.II د م _& c

3رن m 5ي د ,م B U6ط ^م i 3 % Ucي iر ال دا " U c Uي U د ,م O J، دي او Qي LN و,د %ي. 6#ې "S UB ددې LNو UVB د ھ ه 3p=ح وړا #ې ېي. ھU S!b 3 د ,م د UVi LN د ھ ه U6 ھQ Uت U6 ،c U53 د و%ي U د ,م "%J ا]ت %:ره #ار U3 اړ3 %ي. ھ*#ار (U U ھېوي U د ,م د LNو UVi د م ه ا]ت w 3%m) دي.

<&_ .1

22 د ات و دو ا ن – ٢ ده

ھېN e*) ,م U ) ېي ( د O ن U6 ,.

O PN J د O د اJ (L واJ ھېe ,م %O U ن U36 و,د U %ي ( lege nullem crimen ) دې اړU %ي. د O اi (L#وي U ھېN e*) د O 6 JSn وړ #ي i 3 U د ھUb وOع U6 9ل 3 U*I! U6U د O ن 6اX x UMي U وي.

د ,م O PN J ددې \v J دي i 3 د 3رن N*) د ,0ا O ن %B Uا د وOع U6 9ل O U اX (wي وي. دا ا %0ام 6#ې Q دي U iر ال JpO د *U6 S وا JQOU* 5ي JX د ,0ا O ن وري او U6 ھS Ub ھUb ده 6#ا cي J SV U% U د 3رن N*) ,م او د /0ا3 وړ vدل Xي وي . " ھ، S (*N U6 د ھSb 6رول، ھ*#اX S 6#ې Q ده U ډK داS اN*ل U UX د ,0ا O U6 ن S ,م U ) ېي او د ,0اJ اN*ل U دي. د 1ل 3 U6 U، :B S U3 S# داS دروا\ و) = %Jv #ي ت cي، د , م ار3ب U ) ېي Uh U د ,0ا O U6 ن S ھe ه داS ده :B U UmS ېU3 S دروا\ و) ,م ) ېي، ه ددې U دا N*) \ اJO$B او ر دي. %U ") %ري، U ېې U*^ U6 U% Xھ#ا UVi دKه %Jv د 3% U6 ھU درواغ وواJ، ھJv Ub /م Vm3 او /زات JX U6 U Uh ر*J \ _ه U د دروا\ و) د ,0ا O ن د ٣٨٩ دې %SV U د دروا\ د 9Xت U6 Q دي.

د Q1 &_ : z1 c

د اFJ &1و0S او Legislavity ) {S

^S Q اsW ف ( JZO :(Leniency واک د , U6 3! 6رې ^#ود دي، U دھU6 Ub را U3 %.

_ ل ( Publicity) : د ,0ا Oا "# وcو U6 اط$ع ورېي i3 د "%Iه / %]ره د hي او L2 را U JX U3 د را3 J, ا%*N 6S درک cي.

د O ا% U6 (Lcۍ در,S U د دv ه c3او %ي. دv ددې \v J دي U /م د N (:B*) د Vm %:ره U د O ن B$ف دي او U IQ ،Uل 3ان و%ي. دا د *U6 S واJQO Q 6#ې Q #ه U ھ /م U6 واS QO "# 6#ې و6ھېي او ورU3 وو) U JX م /0i U دي. ددې B$ف دا 6#ي Q دي U /م :V6U "# د ,0ا O ن U3 ا,UQ وcي U م 0i ,م ) ېي. %U6 U U در S J:i 3 دو X Uي، %O U ن B S" UVi]ي %U ,م UVi د د2ع وړ #ه.

ا U د 8#ود او POص , h U6 U c)ې 3U د ,0ا O U6 ن Q3 S- او X om3ي #ي، داS ا#5ل ېي U د ا$م I8ق % U yه , ھ O h6 PN Jي cي دي، Uh د ې SNpع i U6ې !* ن د ا$م O U6 ن 0م او yy- دي. 6دې "ېه دا U د ,0ا O ن i U6# ډول د 8#ود او POص , U3 اXره cې ده او J2 U6 ا #زه J دو U

23 د ات و دو cې U د ھUb ه او د ,0اJ اN* % د اPI U6 Vm3 (w#، ا2اد "# ا$O Jا او د ھUb ا8م اNت cي.

د ا$O Jا 3! او 6J ل ه " Upع ھ را "ېه ي. %cي د ا$م I8ق U6 w%0ه 3U د I8ق 6ھ (9I2وو) د JQ%M او اbXل د ې "3 U6 SBU ) ېي. دا ا ( ې U 6ېS ده w U6 U Uh%0ه 3U د I8ق 6ه 3 U6U د ه VX د او2L، 6ھS او !J زدcې د اU6 (w ھ*N UJ 3ا2 و,د U %ي. ددې Qرو mا%J 6#ې Q ده U ان %ي I8ق 6ه ددې د #ې %:ره د اړ زده cو او وړ XاM در%دو J U وي. "ېه 6دې U6 ز3ه اردو S د ا$م I8O U% ھ* UVi واX !3 #8ن U %ي او %#ې اU 3!و U "اUB او " 3U 36 %ي. دوھ h U6 c)ې 3U د اb2 !ن د اO J ن د ١٣٠ دې %U SV U ېې د ه رد U6 ھ U6 UpO UNا اO J ن S ا8م U وي را\J، 6#ې Lرت S د ا$م I8O او S9I2 J8 ا8م د 6J ې#و وړ دي. داQ UU #ه U د ا$م I8 6O اد ېي، وcي O U6ا S د b3ا3 د ]ت د mا%[ U% JJV U% U اط$ع U36، د 0 ه qV ېي. U6 S U/ دا 6 SUv را U3 ېي U آ U6 اb2 !ن S د ا$م I8O U6 [M3 ھU وcو U3 5زم Qت ورل ېي او U U.

د ا#Oم ق K ھ:K3 دوه ` وK او د Q1 اc)

ﷲ %Q3 O U6آ 2 "او U sNاب ورو (ھe ط U3) 3 ھUb 6ی U و%و م رل“ ھ*#ا 2 "وواU (ای ^*#ه) ھb ! U U3 2ان Xی دی، U وا وړی " cی %U ه و"a" U X U3 ھUb "#ی V" I^3 U6 Uا 3ی Xی وی… " او "$Bه h (" U6ی دا 2 V " دN (:B (*Nه cی ده ﷲ %U ھX Ub V6 Uا 3 Xی دی او ھ ھU3" U Ub وh#ه "#ل "U واB ﷲ .…"6 . .

د Oآن د PL او ا8د 1 R!" 6، ا$ N%* دوه ا ,0ه U د O اm3 (L ی اVاج cی ید . % cی "UB ی6# 9م ده U د O ن %U ,د V ھ O e و,د U %ی . او دوھ*UB" U د ا"8 اL) ید یw U Q #6 ل i 0و U او اQ2ل ]ح او 0, ) ی، ( دا U د ھB Ub$ف " X . د ,0ا I8O U8 U6 یدد دوو ر M3] ی6# 9م ید U د ھ c e UB" U6 ھ e ډ ول /زات I [M3 U ی ( دا U ړا و #ه N*) د Oآن U6 ,م ) Xی وی او ھ دا U دا /زات د ھ, Ub N*) ازی ھU3 %8 Ub ^#ود وی U د y ړو N*) د ھUb د O ن %U ا ذ وروU 3 ه Xی وی . .

2 . د [ا$م % U yه د ,0ا O U6 ن S د ,م -Q3 mا% [J U/ د ,م د O د اL) ه S ±O3 U6 راU* 3 Jh ه ا1ء ,ړوي. دا د "^[ وړ ده s J8 U6 ] U6 Uھ S] د X -Q3ي /زات د "mي I8 د ا ! U6 وړا #ې د اb2 !ن د ژ (د اO J ن ٧ ده) او "mي ا د د2ع (٦ ، ٢٤ ، او ٢٩ دو) ه O3± 6#ا ي ".7

2. دي _&>

6 Muhammad Salim al-‘Awwa, “The Basis of Islamic Penal Legislation,” in Bassiouni, M. Cherif, The Islamic Criminal Justice System , 134 (New York: Oceana Publications, 1982). 7 Hossein Gholami, Basics of Afghan Law and Criminal Justice (Max Planck Institute, 2007).

24 د ات و دو د ا ن – ٢٧ ده: د دي _&> SWJ{

د ,م دي PN د O ن N -%V UVi*) د ار3ب x راوړ% N UVi]رت دي U6 داS J, U6 (*N U 33 JX / S/ او د N*) او /S 3 د ]] را"UM ,د Xي وي.

د ,م دي PN د / U اO#ام د UV د در 5 : (١ )) ،(*N U/)، او (٣ ) ]] !0م دي.

اFام Act

اO#ام B J02ah 8 دي U د /م %U %ري 3 ه او ھJ U3 Ub !] ورل ېي. د ر 3 ه ل ا1اً د 2 % او 6$ن % وروL Uرت J، دي PN د Qي w PNګ 5 U6 U J%c3 S ډول " ېي. N*) ې#اي JX c #ه Q2ل Q %8) 8% و اوQ .J) 8% ھ د Q2) د aK6د% د U6 (*N ر% U36 S را3) دي. h U6 h c)و XاM O S ن VX د ر د U% B U6ط / زات ي، %U U ېې ر او 6$ر PO U6# ه B:) او5د Usb3 c Uي او ددوي دا ر د ط) د JX [ Sc. ا Qل ھUb وB /زات ېي U م %ري د Q2) د 3ک L U6رت S د ") ر U6 % - وي. د 1ل 3 U6U، ر او 6$ر د #ه %ي U د B:) ط) i U* U6 UViر U وcي.

دا U*9 ده U6 د و%ئ U 2د 5ي JX V6 (*N:) 5س او د ") U6 اړ ا! ه 3 ه cي. اO#ام ا1اً !I وي: ېcه wU6 <6 5س S اBJ او و _ي B:) ېU3 S د "# U% y اU وژ J. " ھ داS اO#ام U6 و3 XاM S ھ را JX U3. 1ل، U ېې ړي B:) و _ي !" U6 U6U ر وJ او B:) 3 د ("IU6 3 وړا #ې ټ او دروي. دا ر ددې "U Jh ]N ") 3 دده و _ي وھJ. 6#ې S %8 ېcه N U*#اً ددي 6ېN" Sa[ Xي، ,0اT! J% %ي U ھU VX Ub و _ي J ,!*ً ز * cي دي. 6#ې 3U د O) دا اO#ام !] ېcه U3 ورل ېي.

د K& Y HZ

آ 5ي JX د Q) 8% دري "ې(U S ,م ) ېي، 2 وc¤؟

Effect K)1

د دي PN دوھ 5) د ھ Ub U/ ده. /U د (*N U/ ده U 6رU3 3ې دو U وXه. دا ې#اي J02 JX وي %U د "!) اره U Uc 6رJ U3 دو U وXه او ې#اي JX ازي 6J% وي % UU U وز د 8 c $\ J!6ي. دا /w U6 U%0ه 3U دا S U/ ده U د ,0ا O ن %U ھUVi Ub د ډډې % U6 ھ{S U دي.

U6 د و%ئ U ا /Ui U U ھ J02 او 6J% وي، "# L S (*N U6رت وJ. ازي د "#و 2 ل U6 ,م " #ې د د ^م % %:ره J2 #ي. ھU S!b د وړه PO#

25 د ات و دو U" S UB" U6 رو v JX U، "# 2 د د ^م % %:ره "! U U ي. "# %U ,م Sh UVi ظھي /X Jن و%ي. ه ددې، I") %ري U3 زن رل J*8 v Uري "U ډول a S او داS 8ت U د VX 6اUM د ,م د 3ه % vر #وي او ,م U3 دې وي، "# ,د ې وي.

د H& Y HZ

و%O S ن د ,م 3 U6U "# ا2ر U /زات ي؟ د ھ*N Sh UbJ او اJO$B د5) م دي؟

Q1#

د دي PN وروJ ,0 ]] دي. ]] د N*) او /S 3 را"UM ده. اO#ام "# د /S "i 3 JX ]N د ,م دي PN را c U3ي.

د ا ن – ٢٨ ده

١. VX د ھUb ,م U UVi د , (*N J J U/ U وي، !Tل #ي.

٢ . ھJ (*N J, U VX Ub د /U6 S 6#اې#و S د ه U% [ JV اU د Q2) ه hي او ورUVi وروUB" U اJ!B وي، !Tل ) ېي Ui U ھ VX د /U6 S 6#اې#و S د N T U6 (*N J, (:B و U %ي.

٣. U6 [ U اL Jhرت د ,م د /U6 S 6#اې#و J2 S و ) U6 JX دې Lرت S اN2 Sh) د (*N J, (:B T! Uل ) ېي.

,0اT! J% ازې 6#اS %8 S 3^*) ېي U د 2دي N*) او J9 i 3 S/# c3او Xن و%ي. ددې c3او 6ې # U ھUb وX B S ده U U د 1ل 3 U6U 2د " > U3 د U JX او د و S U6 U ادې ه S!6 و\اړي. 6#ې L S %8اف د " > %2\ U UVi د " > د 6! د وړ% !Tل U ) ېي، آن 3 دې U U ھ:V6 UbU دا S!6 ورcې وي . د \$ Xو !6 c:m" U6 U/ه 3\ UU3 U !] ورل ېي.

د N*) او /S 3 اړU 3 ا #ازي ز6 U3S ده. 1ل، ددې h6ي c Uي !I*ً د 6! د \v او \$ %:ره " > U3 و5ړ " U6 ،JX S < د رو دا ډول 6ېa را U3 ې#ل ھ ا8*ل %ي. U U \) د w6> ه د " > \U3 S2 ور دې ېي، S U2\ U6 د U ې %U وKې "S ھUv او زړه J درKي او cه ېي. 6#ې S %8 آ /م د ړي ېS د Sc !Tل دي؟ د ,0ا O ن ٢٨ (٢ ) دې %SV U، ھ S، ھUb د ېS د T! Scل دي. Uh د ھ/ Ub N U* ) او (د " > %w*ري) د /S (د Lاف ېS د Sc) ھ U%9 دي، آن 3 دې U ړي د ېS د زړه درK#و PO# ھ U در%د.

دا ر VX دې U3 اړ "i 3 J د ]] pع او د ھUb دوام U6 6م S و%ي. د 1ل U6 3U ه ر U6 6م S و !U6 U J ھS U b د c= د hي N U6ض Lاف رو\ن U3

26 د ات و دو %ېدوي او U6 ھh Ubي S ي. "ھ دا 6ېUc) Ua) د ,0ا O ن د (٢) ٢٨ دې 3 8 5دې راUh Jh د ھSb د زړه د *8 =VN S د 6! د a3% U6 وS B را X U3ي وو. د ]] 9م ھUb 9ل 6ېJ ېي U د 6ېSa ده اوږده L .JXاف U6 ھ*\U U:X U 5 ډK وJ%#KK وه او د را X U3ې 6ېSK UVi Sa ا #UaK در%ده، رJh U3. ھUb د وKې او ډKې ا #UVi SaK د زړه %U درK#و UVi ر وړ او د ھ*\S:X U ي. 6#ې S %8 آ د را X U3ې 6ېT! Sa% د /م U6 \ړه دي؟ %#ې زت، د را3 ا35*8 U6 S y % ه، U0 ده دا U6 ه داc U%#" UZO Sو U U ېې ړې ې د \$ Xو !6 m6 J او وKې UVi دري %U وروU د زړه درK#و %U اc Uه JX، آ ددې 6ېB Sa$ف ر د ,م !Tل ) ېي او U U؟

]] U6 ا1 اردو S ډK ده ,م وي. ډ, K U د ھb ا2ادو ه c3او %ي U ر ا2اد د ھbي د ,J ا2ادو "O J ېي او 6J S ډK ژر د 6ې #% وړ وي. " ھ ]] :! UU* 3 U m 2ض 5ی U Uh د ,م د دي PN اJ او وروJ ,0 دي.

KZ او د W H& Y Q1;

5 # J ارد و%%¤ او P3* و !¤ U آ % U yه د 2د د 3رن % %:ره U6 ھb S د / N U*) او /X [[ J2 3 Sن %ي او U U.

١. cي د B:) و _ي U6 ر S د 30ن د ھ*Jm %ړ آواز %[ U\ U6 UUL دي. ړي د و _ي رU3 ورJh او دھU6 q Ub ک وھS. و _ي %J:3 V U ې#و وروU رو\ن U3 %ېدوي او%U ل "!ي ې#و UVi وروU ي. 6#ې S %8، آ 5ي X دا cي د U6 (O ,م ^م cو.

٢. ه ې د زوي ه Bا"#ې ده، Uh زوي v U% Jو <= UVi وUB راJh. ه ورځ U U ھUb رU3 را\J ر J ھU6 Ub دKګ ه U6 وواھU. ھ> U3 د 0bي 0ه 6#اېي. ددې 3 U6 - S U/ ھ> Sh ذھJ وړ3وې او د د #ې د 3ه % 3ان %U5 U وري. د ر %U ډاره ړي h (:Bن bm%ي او د ژو #ي U36 ې#و U6 I U6 \$ 6) ي. اوس 6Uv 6ې#ا ېي U آ د ھ> ر د \$ د ,م !Tل ) ېي؟

٣. cي :V6^ US U د Kې bزي د %w% cK6ه ي. ھUb د w (:B6> ه bزي U3 زي او د bزي Bو # U3 ام ري L U6 U#وق S b#ې S!6 ھU3 Ub ورcي.U U د bزي Bو # J !6 J، % ن bزې U3 را زي او U U ھbي \) و J :V6U ھ ھ د %" Xن %b Uزي UVi \$ ي. د bزې Bو # 6#ې S %8 ھېe ر Jm 5ي. آ 6#ې S %8 وU وال \) د د \$ %U اT! U% %ي؟

W .3&ي _&>

U6 اQ S (Lي PN د N*) و U6 J ذھJ د ھU6 Ub روا J 8% 6رې اړه %ي. د / N U*) د ار3ب %:ره N*) و Q J*5ً د N SV U% #PO*) 3 ه ي.

٣٤ ده – د ا ن : د W&ي _&> SWJ{

27 د ات و دو

١. ,N #PO J]رت دي د N2) د ارادې د ق ې#و UVi د ھQ2 Ub) ار3ب U U3 ,م و,د U3 راوړي U6 دې U 33 د y 5 #ې ,م د /U6 S واxO ې#و / JX او د ") ,م د واxO ې#و /JX U.

٢. #POU "!= او U د V6ا J اLار ه hي وي.

٣. V6ا J اLار N]رت دي %O Uط *P3 x % V6 UViا %U دې U د y 5 #ې ,م 3ه JX B 6#ې Xط U د 2ري \Z او J ھې/ UVi U وي 6#ا Xي.

٤. اLار، V6ا J ) ېي "U% S دې U د ,م د ار3ب و #PO J w J wJ U3 VXU, وي اU% N دې PO U# د Xط 6رې OO- وي او د م ر 6رې ار3]ط و %ي ?J و U %ي.

U6 ز 3ه اردو S 2د "# SV %#ې U د /زا3 JX 3، ددې ر PO# و%ي. U ېې cي د Bب :B S %8 U6U ې c UBي، دا 6#ې Q ده U ھUb د ار3ب PO# U در%د. U ېې UZO ھ*#اX S وي، ړي د 3 U6 (O #*N U Jm 3رن ې#اي. ددې !S N 6#ې Q دي U ېcه 6$ن در%د PO#اً :BU ې ووژ J او دا ر د وU6 B 3ېK#و ه 3 ه cي. دا= اO#ام i U6# ډول N*#ي ,م او , m3ي. د ,0ا O ن (3) 34 ده 6#ې اړه واV6 U Jا J اLار N]رت دي %O Uط *P3 x % V6 UViا %#ې U د y 5 #ې ,م 3 ه B ،JX 6#ې Xط U د 2ري \Z او S ھې/ UVi U وي 6#ا Xي.

د ,0ا O ن د ٣٥ دې U6 S y % ه، ,م U6 دوو %8 N S*#ي ) ېي: U U د ھUb د ار3ب و J ه ,I^ #PO J وي Ui U ھ دا PO# د ,م 3 را U3 ې#و UVi SV وي او VX U U د وظU6 J 3 ه % - وي او د ھUb د ادا% N UVi*#اً x راوړي او U6 ,م ´ U6 .JX ز3ه اردو S دا "! U U ي i 3 U 2د ازې د X* ر2ر U6 SV U6 ,م ^م JX. د ,0ا O ن h U6 c)ې 3U دې U3 اXره ي U6 U ٣٦ ده S \ N*#ي اN*ل c S د N*#ي ا%*N X U6ن اھ* او وزن در%دو J #ه.

٣٦ ده – د ا ن

,م ھUb وN \ B*#ي ) ېي U د ھUb د UVi (N2 د , J S/ واxO ې#ل د U6 MB 3L UدرXي وي اU% N دې MB U د اھ*ل، ده 3ب، "J ا8طJ، او "S 6واUVi J 6#اXي وي او د Oا ، Iرا3 او او د U اNت % UVi 6#ا Xي وي.

د PO# د ,د U6 "ره S د NO J#ې "و,د، د \ N*#ي ا%*N O U% J, U% Sh ن c\ UViو S د /زا3 ړو دي. د U6 (O ھU ٤٠٠ (١ ) ده واi U " :Jک د U6 MB ا U د اھ*ل، \ ، S6 ا8طJ، د O ن، Iرا3، 5^ او او د U اNت % J UVi m ¯ت cي وي د ") VX د O) ا3ب و J وJh..." 3 دري 8] او I#ي ,0ا U 3 ٣٦٠٠٠ اb2 ز S3 U وي ^ېي. i Uک ") P3 U6 VXد3 J2U ووژ O U% ،J J yه ھUb د O) ,0اU6 %T! J \ړه %ي Ui U ھ ړي د w (Oل اړ XاW 6ره cي ھ U وي. د دو% وړه ده MB U6 U ه د O) /زات د PO#ي U% (O /زا 3 i UVi hS دي

28 د ات و دو او د اN#ام ,0ا 6ې I[M3 Uېي. 6م و%ي U د /زا3 وړ %O U ن c\ UViو S ازي U6 ھL Ubرت S د M3: وړ دي U د ,0ا O ن 6#ې ھv U®ره ا8م و%ي U د ®6 U S" ،S B]ي او U ا8ط %U اU "# 2د /زات JX.

W&ی _&>

_FGی + د iا اcار ;Q ذھ&sD 9 ء _FGی #ه

آ N2 ) 3) ) ازې U6 ھL Ubرت U U 3 د ,م ھU% U36 U دی PO# %U ,0ا? %^ظ U S د O ن ار3ب PO# " #ې ده Vm و Vm !ل دي؟ 8* د 3 اNاف وcي U ی Mح وی . . ر2ر د /زا3 وړ U د 3 د U6 دوا#اره 3U% U36 U دې c Vm3ي وي وظي د #ې د U U د #POpع د ه ا,ا %U اU ,م wJ او wU6 VX J را JX U3 ھM Uح وي

ا#Oم او >F

"د ا%*N ZOوت "# د ھUb د L R!" 6 #POرت وJ او ھ 2د د 0i د در%د% %:ره ه اراده %ي. دا ددې vر #وي دي U VX U "# ازې د ا2رو د در%د% %U اU /زات Uh .JX ا$م Uv 3 د > 3 U6 (*N U Z2 B J "# 3 ھې e U ] ېي". 8

د PO# دوه "ې$"ې" S X Sن %ي. ^#ود PO# او ^#ود PO#. ^#ود PO# ھUb 9ل Xن %ي U U6 VX S y %ي h c)ي ,م د Q*ل ه د wU6 VX J وړا #ې 3 ه cي. د 1ل 3 U6U6 ،U ه w" J S < د ه L Qاف د %w % PO#. ^#ود PO# ھUb 9ل Lرت U J د ,م د ار3ب %:ره Vm ھ#ف و,د و U %ي. د 1ل 3 U6U، د SU6 S£ ه *S U "* ود U ^#ود PO# دي U UhJ UB د h c)ې 2د وز U U ده "U ازې ز3 وcو U3 زن رل وي.

PO# ھSV U S!b 3ې دو U وXه، د ,0اw U6 %T! J U S ي. 1ل، iک cK6ه ي U6 US Ui 2د %ټ cي. ھUb د د V6 J> O را اBJ او U6 q (:B در ه n6ي او د O د iU6 S اXرې ه ې U3 S>v واw" :U J:B S%U3 S!6 S راcه U U وژ دي". U>v وKKي او Ub ي. 6#ې c S %8ي U3 S>v واJ #PI U J ډارول U وو او ز3ي : " "UaV \اړم" او روا ېي. S!6 د ھ*ې° %:ره ا ! ن m Nض 5ی. " ھ آ د Xي VX /م ) ېي او U U؟

8 Yahaya Yunusa Bambale, Crime and Punishment under Islamic Law , p.6 (Lagos: Malthouse Books, 2003).

29 د ات و دو د O ن %SV U، ددې 6h Svاب 1] دي. د m3 U% #P O J, VX) ورو UU U ھUb د ,م ار3ب U3 اO#ام ي، ھUb /م ") ېي؛ آن 3 دې U ړي %U ,م UVi ا ر ھ وcي. دا Uy د ,م د 6) ه دې c3او %ي 3 U U" 6#ې ھU وروU ددې U6 J:i اوږدو Q Sت c U5 3ي.

/ه او ا G ; F<

%U ز J yه دوه ډو%PO U# و,د %ي: "]ه او اJ%*8. "]ه U6 #PO دې را3 S S د ,م PO# دي. د "]ه PO# 1ل، U U 2د د ") U6 " #ې w <" J! او دې U3 * وي U د wc ° UX <6ي، د ا "]ه PO# دي. %#ې اU "]ه PO# ، د w 3 #PO% روv U ډول دي. دا ډول PO# ھUb وB را U3 ېي U 2د v U6ره د ,م د ار3ب PO# و%ي.

د /ه >F /ېHw3

١. ې ېS اورJ%#K دي U و _ي J زا S[ U3 :رې واJ. ې c)K6ه ي U B:) و _ي U6 د ډوډۍ U6 ي wS = د ږک زھو U6 _و% ه !*م cي. cې ې د زھو ه ډوډۍ V6ي او و _ي J U3 وري.

٢. cي د :BS ېS ه U6S Ui د O#م وھ U6 9ل ") cي وU J دده ېS U U6 U3 ري. د ېB Sو # ") cي U3 د 6# ور% cK6ه ي او د ھUb %ري U3 روان او ھc:i U6 Ubه وھJ.

اPO J%*8# 3 "]ه PO# ډK 6ېJ دي. اU6 #PO J%*8 ھX UbاM X) دي U6 U ھS Ub د 2د د اN*% %:ره ,J ا (ې0ه، اLJ ا (ې0ه U ) ېي. U6 ورU3 وS B، 2د 6#ې 6ھېي U د ھUb اO#ات ,J 8% را U3 ي. د 1ل 3 U6U، 2د %B U:) دو UVi U %ي U Uh ړي د داS ې S>v ه واده cي دي U ده ھ ه U در%ده. دا cي cK6ه ي U د ړي ه وري او د hن ه O ھ را اBJ. ه ددې ھ ھUb ددې ھډ U %ي O U وروي B ھUb دا ر د hن د 6وړي vد% PI U6# ي. B ھUb 6#ې ھ 6ھېي U د B:) دو U6 ر U" S راi .JX U8 SK U U) وړا #و UU% ھUb راU8 ېي، O را و"J او د B:) دو "#ن J:w ي.

ا !ن 6#اS وU S Qp دو J U وXه، د O a U6 PO U6# د B:) دو ر U3 Jh U، B ھU6 Ub دا S h S %8ن راو U6 U ھS Ub د ,Q2 J% د را U3 ې#و ډK ا8*ل و,د در%د. داS 8% د اv #PO J%*8ر #وJ ي. 6#ي 3U، ھUb د N (:B*) د "%Iه ,0ا6 J B UVi] وو، U6 ھ Lرت " ھ ړي د ر!> U6 ه B:) ر U3 دوام ورc. 6#ې S % 8، د O ن % U yه دا"U*9 S #ه U ړي VX د اذ ر% او U ر% U6UB د B:) دو U3 را\J وو. ه ددې U ھJ, U6 Ub اJ%*8 6 6ھې#ه B " J ھ ,م 3 ه c. %#ې اU ھUb د ,م د ار3ب PO U6# " #ې ^ېي.

اPO J%*8# ا1اً 6# اS 0358 S را U3 ېي U iک د ,م ار3ب %:ره Bص PO# و%ي او د ھUb د 6ېaې#و U6 3څ V3 (" ،S- ھ را JX U3. د 1ل 3 U6U ،U ېې

30 د ات و دو iک و \اړي ") VX ووھB J 6#ې 3څ S ھUb %ټ ھ cي، ھU6 Ub دوو , 3رن ېي. دا *U ده Ui U ھ % U6 3cي S د %ټ % #PO U در%د.

اPO J%*8# ھ*#ار (U6 U ھL Ubرت S ھ د !T% !0م دي U VX ,م 3 ه cي او وروU د ") ,م 3 ھ JX. د 1ل 3 U6U، داS ه ر U6 S y و !¤ U iک ") U6 VX وھ ه ګ U3 ري. د ا cي U د "]ه PO# ه ازې د وھ او زJ*B % د ,م U6UB را\J وو، 6 U6O J S U) 3 ه c. 6#ې اړه O ن داS 8 ي U ھUb ددې T! (Oل دي U Uh /م د w% ھb J, / T!ل ) ېي U د N*#ي ,م د ار3ب U6 9ل را U3 ېي.

U6 %_ه و $ي X U U ېې 3 اPO J%*8# 5 #ې /م U6 S y %ي / N U*) U3 وري، ھUb د داN S*) د w% ,0اJIM ،J او د J[m6 وړ 6 T!ل دي Ui U ھ ھUb ددې ,م PO# و%ي او U.

د K& Y HZ

آ 2 ئ U اPO J%*8# د ,0ا O U6 ن S د ھb \v XاM ه U ھ ,م د PO# در%دو J دي bت %ي؟

/1 K& او _3G H& Y/

د ,0ا %O U ن 5 UVi # , J U6 U S y و !¤ او v وcئ U د ھb U6 ھ ه S O J، دي او Qي Q LNم cي:

(١) ٣١٠ ده : i Uک را 3 JX J 03و ه ددې U د ھU6 Sb 03و N %ي اQ*ل J اb2 !ن U3 داc (Bي، د 8% وه U6 اوږده 8] ^ېي: (١ ) O ن: 2ن د ,*9ري ر ا، د 8 P3، د L#ارت 2ن او د ^*JQ MO S 8، (٢ ) د دو% 9، د دو% د ر? 9 اZء.

٣٥٤ ده: i Uک د اور د واxO ې#و او د "% SS" 8دU6 S وS B د *NB J# د Tظ- د pI3 ه "S د IQل sNر د S% h UViن وژ\ري، U [8 U6 د X:و X زت U وي او I#ي ,0ا U د X:و زرو اb2 UVi ز U3 U وي ددې دو اړو ,0ا U6 UVi ه ^ېي.

(١) ٤٠٧ ده: U N VX*#اً ") U6 VX داS ډول ووھU J د 6ې ې#و PIن 3ې#و د "#ن د اZNوو UVi د ې ZNې د ره %K#و U6 دوام %و Q J% / د ھUb د ه 8اس د I2#ان , وJh د B!رې U6 ,]ان N$ وه، U6U [8 = د در UVi U وي ^ېي.

.III د م طF&/ Kي

31 د ات و دو د ,0ا O ن , U د i Qرون R!" 6 ط]UI "#ي ي. دا ط]UI "#ي 6 دې "!R و5ړه ده =: (١ ) i U6 VX U) Bص ,م 3رن Xي دي، (٢ ) Ui (*N وB 3 3ر 5 #ې Oار !J، او (٣ ) Ui ډول /زات د 6J ې#و وړ دي. ط]UI "#ي د دوو رو طI SV U% ھ U*9 ده. %cي د ,م د ډول او د ,م د U6 3 S y % ه د ^* واک " 3U 36 %ي. دوھ، د وB د 3ېK#و ور زن NO#ه د , د ھې ط]SI %:ره وت ده. د وB 3ېK#و NO#ه دا و%ي UU دو% "# ه O 3 UZO 6 JSn 5 #ې و !U6 .J ز3ه اردو S د وB 3ېK#و NO#ه د ,#ي , %:ره 3 رو اوږده وي. 3 ر 3 ه "#ه ا,زه وري i 3 د m- او I^3 %:ره زت وJX U5 3 B. ھ*#ار (U ې#اي JX دو% د و B د 3ېK#و U6 S y % U36، د ,م د ا]ت %:ره د X J2اھ#و X U6ن ه د h ZO 6Sn U3 ژ وي.

د ;#GJ Q

د , د ط]UI "#ي ! U6 ھi U SV U U) 3ې #و U وXه، 2 وcئ. آ دا ډول ط]UI "#ي IQU% ده؟ 5ي JX د رو Qرو R!" 6 ,م ط]UI "#ي cي U ډn Kر وي؟

1. د _&> K /&

د O R!" 6 PN J ط]UI "#ي د 3ه Xي ,م ډول د ھUb د X#ت w R!" 6) ېي. 2د ې#اي JX د S^, ، 8[O او , 3ېو3 JX 3. د O]8 3ېوU3 د ډKې : /زا3 او , د ډKو در V /زا3 وړ ) ېي. د ,م O U6 PN J دوو د% 9 دي. %cي، i 3 U U) U6 U" ورS UB" J!6 و%%J، ز3ه ھ *(cي ,م U6 ھUb Lرت J2 U6 3 U S ا #ازه V6ګ cي وي، ې#اي JX د ,م د اO#ام 3 U6U و ا (ېل JX. " ھ % U U 5 #ې را\J دي، ازې %O U ن UVi ھc\ Ubو S د ,م د اO#ام U6 3U ) ېي U د , ,^3 U6 SU ط]UI "#ي Xي وي. "ېه 6دي، ھ , ,^U ې#اي JX د ,م د 3 U6 (6U ^م JX ( دا U U د ,0ا O ن h U6 c)ې ډول د h c)ي ,م د 3 U6 ( 6U ا8م U6c U3ي وي. %U ") %ري، O]8 ې#اي JX ھ{U د ,م د 3 U6 (6U و U JX (، ( داO U ن h U6 c)ې 3U ھUb ,م vد%J وي. دوھ د%) U O PN J اھ* U6U3 ي دادي U د د او !6 W[p او Pدره ل ازې U6 ,^U او , S ا,زه %ي. Pدره د c\ J8[Oو U6 S اړو # ازي ھUb وB /ز دي U O ن د ھUb وړا #وc Uې وي.

L# QوPetty offenses) H)

O]8 د ,0ا O U6 ن S د X#ت (, J UVi دي. د O]8 3 /زات %U ٢٤ UVi UN 3 دري X "# او 3 دري زره اb2 b#ي ,*S 6رې وي. د c\ o[Oو 6) د ,م د 3 U6 (6U دي ( دا U د ,0ا O U6 ن S د ھU6 Ub ھh U c)ي ا8م اX (wي وي. د U% 8[O "ې( UVi د ژو ه "# ر2ري ( ٥١٠ ده)، د Kc#و U6 8ل S د ې ودا = U ر\ل ( ٥٠٣ ده)، د 5رvو S او 3ا2 N$ د " S او %ري b3ول ( ٤٨٩ ده) دي.

(Misdemeanor) K=&

32 د ات و دو ,^U د < \cو UVB ده. د ,^S ,م /زات %U دري X UVi 3 6< "# او #8 اO) ٣٠٠٠ اb2 U*, J ده. د ,^S 6) د ,0اJ ,م 3ر دي او د 3رن د ل P U6دره / ې#اي JX. د ,^S د ,م "ې(N S]رت دي %U : د وظي رازو اm2 او د hن او ") VX د Sn %:ره د ھb 6رول ( ٤٤٥ )، cي a3 U اMBف ( ٤١٨ ده)، د رو اLVX وھ) او J:w ل ( ٤٠٧ ده).

Felo ny QS &

د ,0ا O U6 ن w 3 , S% در U 0ا ده. ھUb داS ,م دي U /زات U% J 6< UVi 3 ا"#ي "# 6رې دي. *(cي "c:m , د 3ر 3ر 3 U6U ,م ) ېي او د 3رن VX , ر % P Uدره ې#اي ھ JX. د , "ې(N S]رت دي %U : \رت ( ٤٤٧ ده)، O) ( ٣٩٥ ده) او د ودK#و 3 UVi ر اB!) او د B ژو # د MB ه qV ل ( ٣٦٣ ده).

2. د دي _&> /&

د ,م د دي R!" 6 PN ط]UI "#ي د 3رن VX د اO#ا3 د و U6 Q S y % ه 3 ه ېي. h U6 c)ې 3U دا ډول ط]UI "#ي ددې ه i U S%c3ر ال iه , U 3رو IQ3 3 U 5 #ې !i .Jر ال "# %h (:B Uن UVi و 6U Jv آ د 3ر ن Q2% د i , ه c3او %ي.

ري او Momentary and Continuous Crimes K G

2ري , U ھb , U3 و) ېي U% U ؛aKې#و وروh U% S" U_ه 6ي U3 رېي. د 1ل 3 U6 U U U ً*!, 3 iک ووھJ، د وھ U6 6ي U3 رې#و ه ,م واxO ېي. 6#ې رد PO S# 2ري او J9 دي. دا X J ده U د ,م 3 د U6 #PO (:B ي % ه دوھ h) د , B JX 3 دا hS ړي د "ې /زا3 وړ Jh. 2ي , U ې#اي 3 $, U6 JXU "رUh JX J ھ hU S 3رن د ") ,م JX 3، د ورJ !6 ,م د 3ه % %:ره PO (:B# ي ي.

ھ*#اX J، 2ري , U د O ن ,ړوو B U% Jا د ده ,م U6 م ھ دKي. ده ,م ھUb ,م دي U د N*) او 6ېSa وروU 6ي U3 رېي. "_ې رXت، O)، \$، وھ) wل او ر د ده , UVi ) ېي.

د 2ري , B$ف !* , U د وB ې اوږدې دې "U 3څ S دوام U% .J ز J 6ه , *! U6 S "# د %cي N*) او ورو 3 (*N J Ui واw ,د وي. ! د !*,م د $> ډو% UVi ه "ې(U ده. Uc U6 Uh " #ې د !* ´ ې#ل دوام 6ې#اي، Ui U ھ دا دوام ډK %_ وي او %#ې اU ھU3 Ub 2ري ,م m و$ي. ھ*#اX Q, U% SUn UVi # J اB!) !* ,م دي U Uh اړو # SV VX د ھU% Ub رو% UVi "# ھc (:B Ubي. دا ددې !0م دي U د ,م ار3ب 3 ھUb 6رې دوام U J د ,Q U5 3 # J % او د ھUb د 6رو% S U6 [B وي.

33 د ات و دو ھ*#ار (, *! U U د O ن ,ړوو U% J %ري د Nد, J3 U6 م ھ دKي. NدJ3 ,م ددې \v J دي U د ,م %U 3ر SV U د ر2ر "ې(U وvدل JX. ددې ډول , "ې(J*% #" S او *NJ 2!د S " U6 J!. د ,0اJ ر2ر دا J "ې(U*9 U ده U د ھUb ا ادي "# اN*ل.

د H& Y HZ

١. آ د 2ري ا و !*و , 3 36 روv U دي؟ د 1ل 3 U6U ،U ېې 3 د iر ال 3 U6U د ادو د ,Q) اړو # د رد 3ر او U6 IQ3 \ړه و%ي، آ 3 U" دا ,م د 2ري ,م 3 U6c IQ3 Uي او U د !*؟

٢. cي S (" U6 د ې U6 Si اوږدو S د O#م وھ U6 8ل S دي. د ,دې U6 اوږدو S ړي %cۍ bزې U3 رېي او %U داBېې#و وروU %ي O را وږي او د bزې %U Bو #UVi \اړي U ھU3 Ub ه = B ډKه U%O S*O ورcي. وروU% U ھU Ub iBو J ھU%O U3 Ub وري، \) %b Uزې وزي او د BراJ 3 ې " Sb =زې U3 ورJh. ھ:B Ub\ UUv (داh) د 6!) 3اروي او %iB Uو U5 3 S!6 UVi J ي. ھUb د "$ک U6 اوږدو i S رې bزې او د U (د "w bزه، S2، د ]ب J2، د رB 6ر <= او " >) %wي. U U ړي د "$ک 6ي U3 رېي، *K6 Uدي. آ U6 y دا اوه (٧ ) \$ S 3") ,#ا دې او U اوږده \$ ) ېي؟

3. د W&ي _&> /&

,0ا, J U د Qي SV U% PN ھ وX (mKي دي. 6#ې ط]UI "#ي w 3 S% 9 5) د PO (N2# او د aK6 (Q2دل دي. 6#ې اړو # , U6 U دوه ډو%U وmK) ېي: (١ )N*#ي , U او (٢ ) اX]ھN \) J*#ي) , U.

% SV U Upع U6 5زت P3) ه "ن Xه، N*#ي , U ھ, Ub U دي U6 U ھUb S د N2) اراده او د ھUb ا Pاف v U6ره X #iي وي. اX]ھ, J U ھb U3 و) ېي U6 U ھS Ub د \ (N2Uv او اراده او د ھUb ا Pاف 3 J*p U6v Uدل Xې وي. ددې دوه ډو%U , او د ھb د /زا3 د 5 زت P 3) %:ره د ,م د LNو "^[ SV U 3ې دو U وXه وري.

.IV دم وع

د ,م 6) د "c:mو *(cو , 3 U6v Uدل Xي دي. "X c:mي 0i ھUb دي U 5 ھ 6ره " c:m U وي او c:m" U6ه 3 V6 J U U وي #%U6 .S 33 د *(cي ,م /U6 U "c:mه 3U د 6ې #% وړ U ده U Uh ھUb ھ{c:m" Uه U وي. wل / U اO#ات *(cي , U را U3 ي.

د ,0ا O ن ازې ) , U U /زات ي. ددې O ن R!" 6 ھUb ا2اد U د ,م د ار3ب اO#ام ي، ھ ,0اT! J% %ي. د ,0ا O ن U6 ٢٩ ده S د ,م Xوع دا= Q3- Xي ده:

34 د ات و دو

د ا ن (١) ٢٩ ده

U6 ,م Xرع د Q2) 6) ې#و د ا,ا% UVi د , ,^S د ار3ب N #PO U6]رت دي U6 دې U 33 د N2) د ارادې U د "® #ې د h [[ U% اU د ھSb او UX J1B -Oي وي.

د ,م او ,0ا8 U>6 %T! JS:

1. ره 2. 6$ن (*N .3 X .4وع 5. ا*ل U3 رل

د ,م د Xوع %:ره دري LNو Xن U3 اړUX 3 : (١ ) د N*) 6)، (٢ ) د ,م (,^S , ) د ار3ب PO# او (٣ ) د 6 mا%J. ددې LNو ھ 5 #ې "ن Xي.

K .1 م د وع _& c د _G) 1)

د ,0ا O ن د N*) 6) دا= c -Q3ي:

د ا ن (٢) ٢٩ ده:

اP3 Sh* د ,م U6 ار3ب د J3#I رو ا,اء ل د ,م Xوع U ) ېي.

ھ ھUb ,م U د %c 6$ن Xو c6اوو UVi وړا #ې و5ړ JX، د 3ر %:ره J2 دي. د ,م ار3ب U6 ھU ازې 2 ل J2 #ي؛ د ,0ا O ن ازي ا2ر U /زات ي. دا ر "U ډK m) وي U VX ازې د ,ک ار3ب د U6 *P3 ھIQ3 3 U 5 #ې و ل JX – 6#ې c6او S د ,م ھ{U 5 د U6 VX و,#ان \ SJ وي. "ېه 6دې، %c J اO#ات 5 ,م U ) ېي او د /زا3 وړ #ي. دا ډول اN*ل د ادو %U وU او د %J اط$3N O J راw%ل S" U6 J!. ھ ھU (*N Ub د ,م %U 3ري UVi ېا او د ,م د ار3 ب U6 %ري 9 م وي، د ,م د Xوع 3 U6IQ3 3 U 5دې راJh.

U*9 داده Sh U دا% Sc J اO#ات V6 U UX:) ھ S ,م دي.داS اO#ات N]رت دي %U% : U ,از U36 د وS او 9*3 5س U3 راوړل او دداX S 3%#ول U د ھUb 6اUM د 6! S (Q, U6 3 ر واJX (!B.

د & QS او &= ارJ: ب >F

35 د ات و دو د ,0ا O U6 ن " S wل را\, J U د ,0اSV UVi (*^3 U% %T! J، د h c)ي PO# د Xن \v J دي. ازې اX]ه ل U ,م را U3 ي J2 #ي. د ,م U6 ار3ب S د ,م ھe ډول اX]ھJ اO#ام Xن U %ي. w U6%0ه 3w ،UU% ازي \اړي د اX] ه UVi را X U3ي !U6 %T ھc (*^3 Ubي U د "#و اN*% د 3ه % PO# و%ي، او ور6!= ھUb U3 ري. ډK داS 6ېaېي U د اX]ه %T! SV U% اN*ل JX او دا ر U6 ھUb %8 U S ھېe ډول / 6 UU و,د و U %ي در U دي.

د ,م د Xوع / زات U6 ورU3 ډول د ,0ا O U6 ن S را\J دي. w U6%0ه 3U، ا2اد ازې ھUb 9ل /زات ېي U رو U3 زن وري. ه ددې U6 ,م Xوع U6 ھL Ubرت U S د ھLN Ub 6ره وي، د ھډول 6 JX U% Sن U36 د /زا3 ا,زه %ي.

% U U و%)، ازې د ,^S او , , U د ,م د Xوع 3 U6U /زات ېي. ددې د%) دادي U^, U او , ډK,#ي , U دي او د ھbي د ار3ب Xوع، "# wU3 S% د 3 U6 MBU /زات JX. د ھbي B$ف، د O]8 ,م Xوع د /زا3 وړ #ه U Uh د ,J /زا3 د 3/0 %:ره J2 U6 ا #ازه ,#ي U ) ېي.

د 3s/ااJ K J= او S i&1ي

د ,م د Xوع وروX Jط د ,م د 6 U را U3 ې#ل دي. د 1ل 3 U6 ،U iک U د ") % VXw% PO# %ي 5ي JX ې bزې U3 زي، وU6 U 5س B> ووKوي او د اړو #ه S!6 UVi و \اړي. " ھ، U ړې د ,م %U ار3ب UVi ودرول U ،JX ېې ھU د 6%! ا2! ,د وي، " ھ ړي د \$ ,م اO#ام !T% %ي.

ې#اي JX د \$ ,م د 6 J V UViي وJX او ھ I^3 و UJ. ې#اي JX د ه hاک U6 #اBS ه ددې اا3 Vي وJX او U6 ده ډول X S ده U د y وړ اات I^3 و UJ. دا !J 5 #ې U6 زت P3) ه 3 "^[ 5 #ې ل X#ي.

2. د م wUا;

%I8 UJO اړUB د ,م د Xوع U6 ھU 5ھ ډKې 66 .UX SvUv داده U آ 5ي X 2د U6 داS دO#ام 3رن cو U د ھU*3 Ub ې#و 6 S U X S وي. 5 JK# وU6 Qp 6م S و !J:

ه ې 6#ې "ور ده U ېcه J د و _ي ر ې S>v ه اړU %ي. ړې w6> را اBJ او cK6ه ي B U U:) ېcه د و _ي U6 ر S وJ، ھU" Ub ووژ J. د و ېU 6ېود% UVi ه او = وروU، ېcه J ھU3 Sb واU J د ه 6م ر% %:ره "# "ېون U3 و5ړ JX او N وروU راc .Jhي %U ره وزي او ې UVi =c U% J ھi Ubري U د و _ي ر U6 %ر روا # دي. ې U6 _ه راw Jh6> را اBJ او U6 وارJMB د و _ي ر U6 %ر روا ېي. U U د و _ي ر دروازې U3 رېي، ري U دروازه 6ا ې!J ده او آھ!U ر U3 زي، ھې e U اوري او دوھ 6ړد Bب ا3ق U3 6رU3 ېي. 6#ې S %8 ھ د ھې \ JX e U اوري او د Bب د ا3ق دروازه آھ!L$B Uي او S : U6 ا !ن U 3 ورU3 Ui وJ او 2 ي U دا J ېcه دي او U6 ھUb ډزې ي. وروU ري U د B:) ېcه U6 hي J د " U6 ه ډک Xي "%a " #ې ډزې cې دي اوو ېcه "ېU6 JV ا3ق S U وو. 6#ې

36 د ات و دو 8% آ 5ي X U ړې ې د ,م X U6وع 3ر c Uو؟ i Q U U)ېي ھU6 Sb i#ه د B:) ېcه د وژ% PO# در%د او U6 3ري "ېه J د وژ S %:ره *NJ اO#ات 3 5س 5 #ې %J او د w6> ډزې ھ Xې دي. 6#ې 3څ X U*3 Sې 6U U ددې د ېcه وژل وو Vي وX U Uh ھUb آن د و _ي U6 ر S U وو.دا ډول O#ام U3 د ,م X J 6) و) ېي.

د ,0ا O ن دا ډول اO#ام د ھ ") J, y اO#ام 3 U6U /زات ي. ٢٩ ده واJ:

د ا ن - 29 (3 ) ده

ھ U (*N دداU #PO U6 J^, , S ار3ب U6 J ,م 6رې د "ط Nا %U اU د و د اQ*ل %B Uا !^) وي U6 ,م Xوع ) ېي، B 6#ې Xط U د ار3ب و IN J#ه د , J U6 S/ 6#اې#و S د اX]ه UVi د MSI 6ھ UVi J U وي 6#اXې.

U6 ھ ھ UbU S QO د / N U*) د / S X د U% 3 ول UVi "9 وي، 3رن د ,م د Xوع د ھ{B U6 Sط /زات ې#اي JX.

د H& Y HZ

ا دا Nد5 U ده U VX 6#اS 8ل U S د ,م د 3ه % %:ره ھېe ان و,د و U %ي، /زات JX؟ دا د ھUb اB" (L$ف ده U واJ "# ا2ر /زات U %ي؟ دا ر %U ازې "#ې رې در%د% Ui UVi 36 %ي؟

3. د م د وع ( زات

د *y %Q2 J, U6 اړه د ,م Xوع U6 "ې$"ې طI /زات ېي. U6 ,م د Xوع /زات، د ھUb ,م د N ډول ه c3او %ي U6 U اړه J اO#ام ېي: , ,^U. 5 # = ,#ول 3pېo ي U6 U ,م د Xوع "ې$"ې) ډو% i U U) /ز ات ېي:

د م wري د م ) ( زات K م د وع ( زات , I د اN#ام /زات ا"#ي 8]

, II ا"#ي 8] اوږد 8]

, III اوږد [8W 8]

,^U د ,^S ,0ا د ) ,م * 8

O]8 د O]8 ,0ا د /زات وړ #ي ( داU د ,0ا O ن U6 ") ډول د ھc 8 Ubي وي.

37 د ات و دو w U6%ې0ه 3U6 ،U ,م Xوع د ) ,م U* U6 UVi ,0ا /زات ېي. U6 ظھ S 36 و,د %ي U Uh "# اات U را U3 ېي او /م د "c:mو /زا3 وړ Jh U.

.V ډ;K اQ1) S

و%S ډ%U ا0 ,م د ا2ادو او U6 وړا #ې h c)ې ( S %ي؟ د ډKو رو 6وژو X U6ن، ,J اO#ات ډh KU6 U ا\ې3 U0U د ا2ادو 6اUM د ") I^3 U U6J. ډ%U ا0 , U د h د5 SV U% زت MBوو J دي. د ر و° زت X*ې [3 U3 د 5 زت ا\ې0 ب ان وري ، U6 زت X* ې 6ې ,J ط8 S راvې) ېي او U6 6اUB *6 U د "%Iه ز "N[ ېي. ډ%U اQ2 0% د ,Q2 J% %:ره د "IS ھ{ S %:ره /*x را U3 ي او ددې ا8*ل ز3ي U6 U X Uaي , U 3 ه JX.

ددې ادN د 3op %:ره "# وو) U JX دا "U د ه VX %:ره X S وي U د Um اي 3 Oق U6 ھا U او ا\ې3 U0U 3 ه cي. د / ه ډ%U6 U زت ا8*ل او "%ب ه 5ي JX د دا% S *N3 w% %ژJ رو U3 رې# U وcي.

د ډ%U اMB , 0و U6 S y % ه، د ,0ا O ن د ھUb ه د ]رزې %:ره Sh 6وړې و U6 SU3 ي. "# وو) U JX د دو% hا* د اS UB" U6 (w دا 6Uv 6#ا ېي U آ د دو%3I J %:ره د ډ%U ا0 ,م او , د Vي U6 ھU د ,0ا O ن J2 U6 ا #ازه و U6 S c Uaي؟ او داU ھ Ub د ډ%U اU6 / 0 اړو # د ډK 6ا UBU% # 5رې ازې چ او 2 /زات ی؟

K .1 م K # H او ;G K

آن J, U6QO U6 U S 3څ J S 2د i U6#ه دU اL% JJ%b" وي، د ډ%S ر \cي Q2 J, U6%ون S د ھc3$ Ub ي. U6 ,م U S او U <^3 د ھ*$U6 J م ھ دول ېي، د ,0ا ه *Q U% Uy ده U د ھT! J, R!" 6 Ub% 6 ھb ا2ادو 3^*) ېي U د ,م U6 ار3 ب S د ") 2د %U 5رې U ي . و%S دا U د mک ا U3 U (L U %ړKي. N (" U6]رت، ھUb ا2اد U د O U3 U6 (*N U رې#% S د ") VX ه U ي، ھ, Ub J[ %ازم دي U د دXي ,م ه U ي او U6 S U/ د ,م د ار3ب %T! Sh U ھbي U3U, ي. 6#ې 3U6 ،U ,م U S او %*! U6 U V6:) ھ S د ډ%U ا0 ,م ه " U ده. ددې ه د ا3ق "B$ف U وروU" U 6#ې S J:i 6ې "^[ وU6 ،JX ,م S د U او %*! U% S اU 3ر :V6U% U ,م U را6#ا ېي. د ,م د X> ,0ا m U6 اLJ /م ه N U*$ً د ,م 3 دي c3او %ی U ازې د ھU6 Ub 3ري 6رې.

U6 ,م U S او %*! U6 U دوه ډو% I^3 UU J*!, :J او روا J*!, .U J U J02 د ,م U6 ار3ب S دي او د %* وړ S " U6 S J!. داS 2ض cي U ا# " > %wي او د ھUb دو ا,زه وري i3 U% \$ ورو6 U% U!% UVi د ھU6 Ub ر JX R6 S. 6#ې S %8 د ھUb دو د دي U% S اT! U% %ي. ددې B]ې U6 د 3) 9 دي U VX ھUb 9ل U6 ,م S د S او %*!ن B U6ط !Tل 6ې #ل ېي U% U ,م U د UV، د ,م U6 3څ او د ,م %U ار3ب وروU U وcي.

38 د ات و دو روا U6 U J ھS U Ub راU Jh د ,N J*) د ا,ا %:ره د 5رvد %"bړي د ارادې د c3$ ھ{ S UB" U6 S 3 ه ي. د 1ل 3 U6U داS وU6 Qp 6م S و !¤ U6 U 3څ S S S ا# د iرو د \$ U6 ھU 2 ي، د ھUb دو ددې c3$ Jy ي او د 2ري د Vي %:ره وړا #0 وري. U ېې ا# د iرو د \$ U6 9ل % U6S U %Kي، ,0اT! J% د ھUb دو U3 ھ ,U ېي.

د ,0ا O ن ٣٩ ده د ,م د Q <Xون !U6 %T در \ره "B وJmK: "(١ ) U6 ھUb U S %8 VX د ,م د m3و ا %*N U6 UVi ه ه c <^3ي او د ھ*#ې U% <^3 اU ,م واJX xO. (٢ ) U6 ھU S %8 Ub د ") VX ه د ,م U6 ار3ب اUI2 وcي او د ھ*#ې اU% SI2 اU ,م واJX xO. (٣ ) U6 ھU S %8 Ub د ,م د N2) ه U6 33 د ,م د ار3ب U6 3/09اJ3 آ و او *3*N J U6 S ھSb د N %% ه U وcي او د ھ*#ې U% J اU ,م واU6 ."JX xO د و%ئ U د ا3^د B$ف، د ,م د X> د !T% دا اXل د ,0ا O U6 ن S ددې !0م دي U ,م U6 واL S QOرت #%J وي.

ھ U U U6 VX ,م S د Xا % U اU د !T% ه ا,U ېي، د ھ6 UbS ې#اي X JX##ې وي. %*N U J JMI yه د ,م X> د ,م د اL% J3 U6 J%b"U /زات ېي. د ,0ا O ن د (١) ٤١ دې %X" ،SV U> د ھUb ,م U6 /زات ^ېي J Sa U6 U c Xي ( داO U ن د ھB U6 Sb$ف Lا c 8ي وي". او U6 ھL Ubرت U S اLJ /م " U6 ھ O J د%) U وي" %U /زا3 UVi 3ېUa وcي، ړي % UVi %T! U U Qف ېي. 6دې "ېه، د ٤٢ دې ه ، د ,م X> د ھUb ,م ,0اT! J% %ي م U د اLX 3 J (N2 Jي وي آن 3 دې U د اړو # ه ,م U6 ھJV U 3ا2 و,د ھ و U %ي.

ددې O ن M X 3 6#ې S دي X 3 Uي ,م او د ھUb ا6 J%*8J د وړا #وS وړ دي. د 1ل 3 U6U ،U ېې ا %U ه ر UVi د ارزv وړ ه 2ش د \$ % U6 6$ن S % o2 U U U 3 5س ي B U U ھUb ر U3 زي، ا د ې cۍ د \$ % P3* !J. 6#ې S %8 د ,0ا د O ن %SV U ه ددې U د 2ش \$ و X Uه، U6 o2 ,م S Xا !T% %ي. ددې M 6#ې S دي U 2ېo د ارزv وړ % د \$ %:ره د ا د U6 SmI ھB U] در%د. داد وړا #وS K وړ وه U ان %ي ا رU% U3 3 وروU د \$ ") م B 0i J*Oښ cي Ui U ھ ھUb د $\ U% N% 3[B UVi U در%ده.

د ,م د ]] د w U6 9ل د ,0ا O ن Qِ*5 ً◌ د \ O N J*) ا ! J اړخ U3 y %ي، U Uh ]] ډb K 9م دي او د وB ه Bhېي. ,0اU %T! J د ,0ا O U6 ن S را\J دي د ,م ه U او %*!ن U6 ھU 36 %ي، S %T! U6 [[ U Uh U UL$B ېي. د ,م X> ې#اي T! JXل JX Vm3 آن U ھm3 U% Ub U36 د ,م X 3ي وي او 6#ې ر c U5 3 U J?0, J Sې وي. دې !T% ددې اړخ M 6#ې S دي U د ,م X> د 3 ر2ر د hن د ر2ر %:ره \ره ي. ا%]U ه ددې ھ د ,م O #" < X J ( ٣٧ ده)، ( ٢٧ او ٢٨ دې)، او Qي ( ٣٤ ده) c c:m" LNي.

/1 K : K& م K # H او ;G K

SV %#ې U ورU3 SB" =!6 واوړو، ا,زه راcي 8% 2ض cو U د S او %*! S 6 3Jh U6 !8 .Jw U% ز U6 ه wS U)% د ې ارزv وړ /!*S د در%د% Un% U6

39 د ات و دو S دي. ھUb د ز راJp ا3 J N J*ان 6#ې NI# ي U د X دروازه 6ا ې!S K6دي i 3 و5ي U% JX راU36 J ز U3 ور زي او /!*c $\ Uي.N*ان د وN#ې ه دروازه 6ا ې!K6 Sدي. 8! د "ېK# U3 #و U6 وS B 6ا ې! U3 =c JU, ېي او %U ھUb 5رې UVi ز U3 6رU3 ېي او د ا <رۍ yه \$ ي. آ 6#ې \$ N 0*ان د ,م X> ) ېي؟ Jv N .U*ان ې#اي JX داS ا#5ل وcي U د 8! ه د ھU Ub "ې) "S ا\ې0ې وه او \$ U6 ھېe و,U د ده U6 دي S ه U ده 3 ه Xي. 6#ې ډول، ھUb ]# د ,م د 3 U6 <XJX U*^ U. د 6م وړ ا8*ل U" U*^ U UX دا ا#5ل وJ. ه ددې ھ دو% 5ي " JX U Uy وړا #ې cي: د S UB" U6 S د N*ان رp ې#اي JX د 8! د \$ د m3 X ]N"ي وي. %#ې اU ان %ي د اb2 !ن د ,0ا O ن ه ، د N*ان و U6 ازKب ه د O PN J %:ره J2 وي. 6دې "ېه، i U U) ږ "U6 U ورUB" =!6 S و%%، X S ده 8 Ui Jر ال د 8! او N*ان د ا3ق U6 ا]ت "%JX J او داU او ھb ي دواړو د ا3^د U6 را U3 % ه wJ ن او cي وي.9 2. اJ! ق

ا3ق U6 ده ډول U6 را3 S S د دوو i JII8 ا2ادو U6 3 S (*N J, د mر د O U 5رې UVi د O N J*) ار3ب U6 ھU 3اU3 2 و) ېي. U36 %#ې U6 U 3#ر/J 3U د ,م 6 U6S Un م اO#ات 3 ه Xي وي، د ,م د ار3ب %:ره 3ا:V6 2U ,م ) ېي. ا3ق 6 S*9 ShSv را "ېه ي. i U) داS ,م /زات U JX واJ QO U وي #%J؟ SV %#ې U / (*N U و ) JX، د ,م U6 %ري iه Q2% " # 3 ه JX؟ آ ,J ا3ق ازې "ن "p Sره ا I%" U6ه او \Nد5 3 UU /زات ي؟

3 ا3ق اړو #ه ا8 5 #ې د / وQ 3 ھb ا8U د ,م Xوع U6 ھSV J U دو U وXه ډK زت دي.

د ا ن – ٤٩ ده

U6 ,م S ا3ق N]رت د دوه د ھUVi Sb د ز3 و د ^# ې#و UVi دX (wي \ X (wي , ,^U6 S ار3ب د ذ Xو , U6 3/09اJ3، آ "ا"و% *3J *N S ا3ق 6#ې Xط U ا3ق y او S!6 U%6 وي Ui U ھ د ,m3 J) د 8U6 S 6) S د % _ې دې %:ره L Jرت #%J وي.

د ٥٠ دې Ui U " ،R!" 6 ھ د ا3ق Xي , د ار3ب U6 "ره X Sوع U وي Xي"، د ,م د ار3ب PO U6# د 6ن :V6 (*NU ,م دي. د ا3ق %:ره /زات د ,م د X#ت %U اU وت دي. د ,0ا O ن %U SV U ېې /*x د , د ار3ب %:ره P3* و !J، د ھUb /زات U*3 اوه %U 8] دي. د ,^S %:ره د ا3ق /زات د ,0ا O ن %U% U [8 SV U دوو UVi زت U وي ٢٤٠٠٠ اb2 = b#ي ,*U اX (wې ده.

د H& Y HZ

9 Richard G. Singer & John Q. La Fond, Criminal Law: Examples and Explanations (4th edition 2007).

40 د ات و دو آ د ا3ق U6 ھU د ,0ا O ن ا8م، د دو% %:ره د y او O ن د J2 U6 S UB" U6 a6 ا #ازه وJ اc (wې دي؟ U ېې رواJ د ,م %U 6ېaې#و SV UVi ن ر Jm 3 ه 5ي، آ دو% 6#ې /]ر دي ھb / U ا%*N U U3 د اb2 TP او J* X د MB ه qV ي، ا,زه ورcي؟

د دو% وړ ده U د ,0ا O ن د ا3ق د د2ع %:ره د 3ر ^#ود U6 S y S% دي. U6 h c)ې 3U، ٥٢ ده د ھb %:ره TP U د ,م د وا xO ې#و SV او د 6Sn او %n S 6 UV 3 UVi!% U3 اط$ع ورcي U6c U3ي دي. دا ا8م داS ھ{ U ده U د , Q2% د درو% %:ره د 6%! ه د ا2ادو د ھ*ري د y U6 ¯3ر 3 ه ېي. w U6%0ه 3U، *ن Xي ا3ق ھUb 9ل U د ,U3 (6 (*N J دې ېي، د 2د ا Oا U ا%*N U6 اړو # د O ن او w0% y %:ره ز *ې#و J اات %ي. 6دې "!R، د ,ره ډ% ,ړK#ل MBوو U را U3 ي او "# د ھV Ubي وUi U JX ھ S (*N U6 د ھbي Q2% د ,م U6 ار3ب / U .Jm ېې ,م د JV 3ا2 د /6 U6 SS U را JX U3، /زات ې#اي U6 JX ا _و%0ه ډول X## اوJ. 1ل، د ,0ا O ن (٣) ٤٣١ او (٢) ٤٣٢ دې U6 ھL Ubرت U S /ن U6 ډ%S U ر ي، U6 6م وړ 3U د Xېې#و او Bرج ې#و %:ره /زات 6رU3 وړي.

ا3ق ا1اً "S ري او #%) #و U وړا #ې ي. U6 Uh زا3و اردو S د y وړ ,J 6وژه ھ{U ھ c:m" U6ه 3 U3 U U ري. د /3 U6 S ،U JpO ې#اي UI! U6 JX 3U داX Sاھ# %U اOار، 9Xدت ، او د ا3ق د ]ت %:ره %) Xي % U او ھ*#ار (J*p U #ارک 5س U3 راوړي.

"Bه دا U*9 ده U د ,J ا3ق او ھ*bي 3 3 U6 6J, .JX U3 ا3ق د O ن د I± %:ره د دوو ډKو ا2ادو 3 3ا2 دي. ھ*bي د دوو LI#و Xن U3 اXره %ي U6 U ورU3 وJV U% S B 3اU36 2 د ,م د ار3ب %:ره N*) ي. 6#اS 8ل U S د ,0ا O ن %SV U دواړه د ,0ا وړ دي، ا3ق د ز3ې#و J /زا3 pع m3ي ھ*\!U S SV ازې د ,م ار3ب د 6$ن % B U6ط ورU3 اXره وXه. ا%]U د ,م 3 د ھ ډو ل ,J اN*% د U3 ر% %[ UU 3 /زا3 5 #ې را Jh.

/1 K& : د اJ! ق ن

SV %#ې U ورU3 J:i J!6 و5ړ X، 5 #ې ر c UQ%Mئ. ,وK# او U6 ه Jh ررا S د vم ډوډۍ Bري او %UVi *N U ھ ډوډۍ Bړ% " U3U وري. د B]و U6 3څ Q SX Uه U ھbي %K Uي ^UVi S دي. %U ډوډۍ ورو^ ،UU3 S د "ېU3 راې# و U6 9ل ,وK# وړا #0 ي U د JN2U% Si 5رې B:) 3ګ U3 دوام ورcي او N* او ھ دا وړا .J 0#U U ھbي JN2U3 Si رازي، ,وN 6 #K* "# ي او ھ% Ubwي. "#ې 3څ SQ S د "# U6 9ل 21 دا J د ھbي K93 SVدي i 3 5رون د ,وc #K S و U وJ. آ 6#ې 6ېS Ua ,وK# او د N 6* " #ې د "# او %w% %:ره ا3ق cي دي او U U؟

41 د ات و دو hاب د X> وړ دي. U Uh ا3ق د JV 3اU6 2 ھX Uاھ#و U3 اړ3 %ي U د _ ,J Q #PI و J وي. دا *U ده U 3ا2 %0وً د ار3]ط 3 U3 (*N #i اړ 3 U %ي، و%S JpO 5ي JX د V زن ورcل Xو %Q2 UVi د 3اX 2ن ا]ط cي. 6#ې 8ل S د II8 R!" 6 داv Sرې U د ,وK# "# او د % *Nwل 2ري P3* وو U د ه د JV 3ا 8 2 U ي. 6دې "!R ، %ې vري U*^ U د JV 3ا2 Xن c #3ي. U6 S U/ ,وK# او دواړه U6 زت ا8*ل د ا3ق %U /زا3 JX U?[3. ا%]U دا U i U6#ه د ,و #K O N U*) ه c Uې، د ,0ا O ن د ا8 U% SV د ,م د 3 U6 <XU ^ېي.

د /=r راFSaLا

6#ې S J:i د ,0ا O U6 ن S د , د SX او SK0/3 %:ره د اړw 3ل اط$Nت 3 U3 وړا #ې Xي i3 ددې Q3 UVi د ھb ZO %:ره U 3 وره qV ېي ر واBJ او , O 3 U 6 JIQ3 Sn 5 #ې و !J. دا 9ر3 U د h c)ي اھ* در%دو J دي Uh 3 U U6 اb2 !ن S \ره , P3 U6 U" S J:i >6 U6 U) ه c UQ%Mي. 10

10 Richard G. Singer & John Q. La Fond, Criminal Law: Examples and Explanations (4th edition 2007).

42 د ات و دو اOsc ت

G م - Continuous offense: ھUb ,#ی U ا%0اً د ې wS ز دورې "U رe3 S را U3 ېی. & Felony - QS: ھUb ,م دی U /زات %UVi [8 U% U>6 U زت وی. وع K م - Inchoate offense: ھUb ,م دی c:m" U6 5 Uه 3 U U وی را X U3ی او U6 ھ{U او د!S U راh. Legal element - <&_ 9: د ,م PN دی U6 U ر* 3U د اb2 !ن O U6ا S د ,م 3 U6U ) ېی. دی _&> - Material elemen t: د ,م PN دی S U6 U (1] اN*ل او ا Pاف) X) دی او د /م د /زا3 B U6ط ھp U3 Ubورت دی. W&ی _&> - Mental element: د ,م PN دی U د ,م د ار3ب %:ره د U6 VX PO# 6رې اړه %ی. &=Misdemeanor - K: ھUb ,م دی U ,0ا %U در X UVi 3 6< 8] او 8# اO) 3000 اb2 b#ی ,*U اw) ېی. ری م - Momentary offense: ھUb ,م دی U6 U ه Xې]S U واxO ېی او a6 3#اوم U3 اړه U %ی. ا>اف S دJ (Wک - Omission: د :BB Sv N*) دی B Lرت U ، د N*) U3 U6 ر% S *0وری U د O ن %SV U د /زا3 وړ ده. د Q م - Petty offense: داS ,م دی U /زات %UVi N 24 U 3 در 3m 8] او 3000 اb2 = b#ی ,*U اX (wې ده.

43 د ات و دو اR13%D او 3W H&1?# 9J

Afghanistan Justice Sector Support Program, “Afghanistan’s Criminal Justice System,” May 21, 2007.

Afghanistan Legal Documents Exchange Center (available at http://www.afghanistantranslation.com/).

Official Website of the Ministry of Justice (available at http://www.moj.gov.af/).

Faiz Ahmed, Judicial Reform in Afghanistan, 29 Hastings Int’l & Comp. Law Review 93.

Yahaya Yunusa Bambale, Crime and Punishment under Islamic Law, p.6 (Lagos: Malthouse Books, 2003)

Alexander K. Bernard et al., An Introduction to the Law of Afghanistan, (2008).

Marcus Dubber and Mark Kelman, American Criminal Law, Foundation Press 2005.

Hossein Gholami, Basics of Afghan Law and Criminal Justice, .

Hesham Nasr, “Lectures on Penal Law Part I: Introduction to the Penal Law.”

Nagaty Sanad, The Theory of Crime and Criminal Responsibility in Islamic Law: Shari’a , University of Illinois-Chicago 1991.

Richard G. Singer and John Q La Fond, Criminal Law Examples and Explanation: Fourth Edition, (2007).

Franklin E. Zimring and Gordon J. Hawkins, Incapacitation: Penal Confinement and the Restraint of Crime (1995).

United States Department of State, Afghanistan Justice Sector Support Program, Briefing Report, May 21, 2007.

United States Department of State, Afghanistan Justice Sector Support Program, Briefing Report, Oct. 10, 2007.

USAID, Afghanistan Rule of Law Project, Field Study of Informal and Customary Justice in Afghanistan, April 2005.

The Constitution of Afghanistan, January 3, 2004, < http://www.afghanistantranslation.com/>.

The Penal Code of Afghanistan, October 7, 1976.

44 د ات و دو در9TU @S

ا 9S Q1;

45 د ات و دو دا i: د ,0ا !U6 %T ارزnv او \ره اL% U6 3*0 ه د ھb ا%*N 6S "ر ی U6 U ,0ا O ن S د ,م 3 U6U 6ې #ل Xی دی. ھ*#ا X S دا i: د ,0ا !T د ^#ود د 0ې 3 U6U ) ېی. د ^P %:ره v U د ,0ا O U6 ن II8 3 S اLVX U زت د *8 PVX U% %ی X U او د ری ا3^د ,م اړو # h c)ی اN*ل U6 Iدا 3 US 3 U 5 #ې و !. د :i U% 6ی U3 رې#و وروP^ ،U "# 6#ې و3 ېی U د ,0ا O U6 ن X 0n!" Sی #و 3 Uop او د ,0ا د O ن د Uv وا% %:ره وړا #0و U و%ی.

در i: د ,0ا O U6 ن S د ,0ا !U6 %T ې w%0ې S ه 6) ېی او ورS!6 د ,0ا !U6 %T اړو # ^#ود U د ,0ا O ن 3U, و ا8 Ua" U%، د %ې ب %8 ، bL، ېUm، ا,]ر او (II8 اLVX)اMpار " #ې w 6(ر ه 3 ه "#ه P3 U6) ه وړا #ې ی.

د ;#GJ Q

ددې U% (P2 6ی U3 رې#و وروU 5 #ې 6v h U3اب ووا :

د دو% %:ره د ھUb د ا%*N B U6ط د ه VX ل Q Ui U6 دی؟ آ د , د ه داS %) Xی %ې! در%دل S6 U د ھ ه ,م %:ره h c)ی /زات vدل Xی وی 9 دی؟ دا ډول Oا 3 #NS ا #ازې "# P) وی؟ آ دا ډول OاN# "# د ا MQف او U ا MQف وړ وی؟ د ZO U% ! 5رې وا #8i # U) 5ی X د %#N 6Sn د را wې#و زو3ې#و ه U وcی؟ \ره Q3 % – Uc ,0ا !X Ui %T دی؟

6#ې :i S د ,0ا !U6 %T اړه 3*0 6 اL /م " #ې ېی. V U6 :i S "^[ او B]ې ا3ې در U6 د cی. د ,م اQ Ui U6 3 (L دی؟ د ,0ا O ن v U /م ھUb وB اL /م ) ېی U6 :U ھU6 U S %8 Ub ازې 3U د ") X U6 VX د ,م ار3ب و و Jh ، او ٢ ) U6 ھU S %8 Ub د ,U6 (*N J ار3ب U6 S داS 3U #اBU وcي U د ,م د m3و ا%*N *, U%PO UVi S#اً د ه ار3ب و J و « « .Jh

آ د اL /م او د ,م د 3 3 <XUX 6؟ آ د ,0ا O ن w U6%0ه 3U د اL N$ او د ھbی د c3$و ر2ر Xن "%؟ آ داS # د 3U, وړ دی؟

.I د م ;Q1

د ,U% (*N J اQ Ui U6 %T! U دی؟ د ,0ا د O ن ٣٨ ده د %c J / %:ره اJ Xا U6 WU3 ي. ددې دې %SV U 2د ھUb وB د ,م N2) ) ېي U: ١ .) « U6 ھUb U6 U S %8 ازې 3U د ") X U6 VX د ,م ار3ب و و Jh. ٢ .) U6 ھUb U S %8 د ,U6 (*N J ار3ب U6 S دا3 SU #اBU وcي U د ,م د m3و ا%*N *, U%PO UVi S#اً د ه ار3ب و J و Jh. » ورو X #O ط داS ا (ېي N J, U*) د دوو ز3 ا2ادو 6اUM 3 ه ېي. 6#ې 3U6 ،U ھU S %8 Ub

46 د ات و دو VX د ,م د PNو U6 ار3ب ه د ,م U6 3 ه ې#وU S وcي، ھU Ub U>v وي رU د ,م اLN2 J) ) ېي Ui U ھ ړي د ,م د رو PN S3 6و ار3ب و U وي.

Ui U ھ U دا pع "U وروP3 U6 U) ه "ن U ،JX د ٣٨ دې XاI^3 W ھ وJ، د \ O J ا%*N U6 ا1ء h U6 c)و XاM S ې#ای U JX c:m" U6 VXه 3U "ې) !Tل و U X (. و%S " ھ SV 3 دې U د ,م د !T% اړو #ه ^#ود U6 ھB U]ې وcو، دا U*9 ده i 3 د ,م د ! U% %T X*ې 9* اL% UVi دو U وJX : %U د O ن B S" UVi]ي sNر U ) ېي او د O ن U6 وړا #ې د "ا"ی اL).

I8 JO yم 6 دې 2ض و5ړ دی B UO U% #" < ن B UVi] وي او O U ن 3ي، دوی دا ر د اBر %SV U 3 ه ي. 6#ې 3O U% ،U ن B S" UVi]ې sNر U ) ېي. ھ iک U6 آ ه و O U% U JX ن B UVi] #ي، او U6 U داS و ه h (:Bن %U ,م UVi JX U?[3، " د w Xاھ#و %X Uن U36 د د دروا\ رv و Q ل X J vري. ھ*#ا ر (U داU د ,0ا د O ن ډKی "#0و U د *NJ ا3O$B او w%0و ارزv Nم 3! دی، ددې U*3 ېي U زت X*ې وcي "U د اړو #ه pع U6 *ا%J او \JM 6ھېي. vره B]ه ده U د ې w Spع U6 ھU د ھ اړو #ه O ن او ا L% U6 ھU د "c:mو Q3 در%دل آن د ھb ا2ادو %:ره U د O ن U6 ھU ر*Q3 J*ت ھ %ي X S ده. ھUb اVXص U د \ N*#ي ,ا* !U6 %T \ړه %ي، دا M U6U3 ي U د #N NU N*#ی ړو #وا% د "أت اس Jm ,ړK#ای. 6#ې 33، اوس دا B] ه i Uv#ه ده ھUb اVXص U داS رو U% U د 2رم ,ړول داي U د رل VX %:ره \ Nدي ) ېي، 6) ي دوی %O cا p U3ورت %ي i 3 U% ھb ه B:) ر O U6 3 JU q 6 "زي. U ېې داS و c Uي، د دوی ر2ر د ,0ا %T! JJh , او 6#ې %8 S د !UVi %T د L$Bن ھېe د%) U %ي. ھ*#ار (U، د وا U د y وړ Oا "# U6 ډول پ او B:ره JX، د 1ل 3 U6U اړو #ه Oا "# U6 ر*J ,#ه S پ JX او د B د ر او "ر h U6ی S د 5س رJ وړ وي او ھ داU6 U S خ B> 3 c U5ي B" .JXه ه ددې B S" U]ي د ه د را U3 #وVی Jm 5ی، دا pع U*^ U U 3رن /زات ي h U6 c)ي 3 UO U U ن ]9 وي داU 3رن د U% (*N ار3ب 8 U% SV UJ ر UVi د $ mرې د ا!B S Un% U6 وي د 6م او S وړ B]ه ده.

د O ن U6 وړا #ې "ا"ي ") "!0n اL) دی. U6 وا #" S QOv وi 3 JX U6 اb2 !ن او آن U6 cۍ O S J "ا"ي I^3 وJ. د اb2 !ن د ٢٠٠۴ ل اO J ن ٢٢ ده واJ: « د اb2 !ن د اN[3 3 ھ راز Q[3± او از x دی. د اb2 !ن ا3]ع S>v او رU د O ن U6 وړا #ې !وي I8ق او و, %ي. » ھ*#ار (U اb2 !ن د "mي I8 د cا%S اN$ د ١ او ٢ دو او د # او I8 J د ا !ن د ٢ او ٣ دو 5> و ھېاد د ي. دا *8 U د O ن U6 وړا #ې د "ا"ي U6 اw (L(ر ي. ھ I8 JO yم د O ن U6 وړا #ې د "ا"ي %X Uن V6 U36:) ذات N \ Sد5 U دی. اVXص ھې{U 6#ې ډاډه #ي J3*^ U yم "U د دوی ه Ui ډول # ي. N N*) ې#ای U6 JX وت ډول ه /زات X w U%0ې 6 JU" S و%ي.

47 د ات و دو .II د ا 9S F= Q1;ودK S

د 6س دXو دوو !%T U6 S y % ه وری U آ ھUb ر2ر w U6 U%0ه 3U د ,0ا O U ن S *ع اX (wی د وړ دی. د ! ۵٠٠٠ U6 S y و ! U د ې) او" ورا ې#و %MB U ه qV دی. ددې vر د ژ\رو% %:ره طرق PO U6#ی 3U د ې) او" "9 د ظھ د a %ری U3 اړوی U د w aل ^U> U% (P وړی. U6 S U/ و$ی X U طرق د " ه ا2ادو د hن ژ\ر S د S وړ PI# %:ره د ") ل U3 زن ر% دی. آ 6#ې S %8 طرق د B:) ر2ر B U6ط ,0ا !U6 %T \ړه %ی؟

i U" U U) وروU ورو، U6 ,0ا !h S %T c)ی ^#ود X Uن %ی. دا ^#ود U U د ا, ا وړ وی، د /م د,0ا !T% را*5ی X او آن 3 دې U% U ,0ا !T% UVi د /م c:m" U6ې U[3 3*ېی. 6دې "!U6 R اb2 !ن S د ,0ا O ن وا Sh U وB U ا2اد ]# د ھbی د ر2ر B U6ط Ui U ھ د y وړ ر2ر د ,0ا !w %Tل XاW ھ 6ره cی /م و6ې #ل X. 6#ې S %8 ږ وا U اړو #ه VX د S[1 د2ع UVi "B* دی U U ر2 ر ,م ) ېی.

د ,0ا !T% دا ^#ود U 1] د2ع U6 دوو yی (ر وmK) ېي. 3U, 6#ې Q ده U اړو #ه ر2ر h U6 c)و XاM M Sب دی او د /زا3 %:ره ھېe د%) و,د U %ی. sNر داS ا#ه ده U د ھR!" 6 Ub 3رن د (:B O ن ر2ر %U اU ,0ا ! %T U %ی Uh ړی د ې h c)ی 8% در%دو دی U ھU[3 Ub ی.

6#ې 3U*9 U ده U6 د و%و U د 3U, او sNر %U 5رې د د2ع د 3رن U6 واک S از = وS #ی. د د2ع ر ارد U د S و PN در%دو د2ع U6 م دKی، دداS ا355# در%دو دی U د ھi SV U% Ubر ال د ^م % %:ره wل LN m " 5ی. د 3رن دا ډول د2ع 5ی X د 3ر زت X*ې LN رد cی. د و PN در%دو د2ع د ډKی واQO U[, %ی او %#ې اU د%U 3 "^[ 5 #ې U ل ېی.

K1J .1

د 3R!" 6 S, د2ع %SV U 2د د ,م !Tل #ی، Ui U ھ %#ې U36 %8 د y وړ N*) ,م ) ېی. 3U, د h c)و , د ار3ب د اردو wU)% وړا #ې ی. د 1ل 3 U6U، N*#ی cی وژ O U) ) ېی. " ھ U ار3ب د h د2ع B U6ط وی ,م U ) ېی. د 3,ېi Sر ډو% U و,د %ی: (١ ) %O U I8 Ui د B" VX* 3 (٢ ) د ر* 3I در (٣ ) %h U U د2ع او (p ( ۴ورت.

1J 0GD/ KiU 9 K;

U6 ډKه 3 UNw ،UU% د , L %و N*) د *0وری % S Un% U6 ده. U ېې د 6 (*NN Uد5 U وی، داN S*) د ,0ا O ن %SV U ,م U ) ېی. د Kې S*y او a6 وړ wS% %:ره 5زU ده i 3 X*ې w I8 U را c U3ی او [ U6 O OاN#و ه 8* او *N cی Ui U دا ډول I8 S %8 (" U6 U ,م ) ېی. دا X S m 5ی U% U "ېون 3ګ UVi د B: ا ط% د Vی B U6ط، ر او 6$ر ^م cو. ھ*#ار (U د

48 د ات و دو \v ډا د روغ د BSv او "c:m رL U6 pرت S د /زا3 وړ #ی ه ددې U د *N3 U6 3څ N (:B U6 S*) ه ډا د روغ %:ره د ډKو دردو ] ېی. د N* ې#و م I8 U د ,0ا O U6 ن U6 SX U3ی دی؟

د ا ن – ۵۴ ده (;&Sa)

د I8 د N* ې#و U6 اړه د اN]ر وړ iر %8 U:

1. د 6$ر او ر 3¯ د. 2. ط] N*ت. 3. د O Q2% 3 ه ل. 4. د ,م %U ار3ب 0V UVi د / ل.

د ,0 ا O ن ا,زه وری U ر او6$ر h U6 c)و XاM S د B:) او5ر د U[3 %:ره د IQل زور UVi د Sn اB! 8 %ی. دا ډول /زات "# د ط) د ر2ر د Uv ې#و %:ره وی. ر او 6$ر %B U: ا ط% UVi د وړه Sn اS!i او 6 ھbی " #ې د "S ا #ازې درد او ر ´ w: 8 U %ی. د O ن R!" 6، ازې د ط) 6$ر او vو د O /زا3 8 %ی. /زات "# د QX او O ن U6 8#ودو L Sرت و. 6دې "!R د mوع زور Un UVi اU6 ،(!B ^#ودو XاM S ه 3¯ د]S طUI ده . ه ددې، د ,0ا O ن د ر او 6$ر او ھ ") %U %ری د وړه Sn اc x (!Bی دی.

ط] N*ت د ,م 3 U6 U U 6ې #ل ېی 6#ې Xط :V6 UU د روغ او د ھUb د و) ازی B U6Uv 3 ه X. "ېه 6دی، ډا "# دې *N3 U6 3څ w Sل 28ی اواO$B Iرات او اLل اNت cی.

د :ر3 %" [ U%U را X U3ی زن ھ د ,م 3 U6 U U ) ېی 6#ې Xط U اړو #ه :رت :V6O U وی او د ھO UbاN# د S وړ وی. 6#ې 3U U ېې U6 اb2 !ن 2 Sw]ل O دی او د 2w]ل د %"U6 S 3څ S %%b" % ("b"% 6#اS 8ل U S د %"w Sل Iرات S اNت cی وی ز * cی، %cی %"b% د ر#% زن %U اU ,0ا ! %T U %ی. %" UB Sا U ېې %"b% د 3وV3ا% 6را% ه ") %"b% د %"S د % U6 3څ S د ) Xو OاN#و B$ف 3 " # 5 #ې راX، 6#ې S %8 را X U3ې 6ېUa د ,0ا O ن %6 SV Un) ېی.

U6 دی ا _ ، د ,م د ار3ب U6 9ل د ل 2ری د O I8 د اN*ل N [Q*) ) ېی. U6 آر 3w US% , 2ری د O وا* Iم د V= ا,زې R!" 6 3 ه ېی. U6 ورU3 و S BU U 6% د / ه د ,م د ار3ب U6 9ل qV ېی، د /م ل "# *U5# 3ه X، 6#ې Xط U 3رن , او ,^S ,م U3 5س ا% وی او د ا,ا وړ wل اLل او Iرات h U6 c)ې 3U د ,0ا ا,اآ3 O ن د 6%! O ن او د ,0ا O ن اNت X.

د H& Y HZ

49 د ات و دو ١ . آ 3 ا 2 U ددې I8 اN*ل د O ن 6اX *8 UM؟ آ د #ون Xو 8* B$ف ددې I8 د UVi وړه Un اB!) ېی او داU دا I8 U% U ا #ازې زت ^#ود دی؟

٢ . آ د I8 ا2p اN*ل و,د %ی داU S د ,0ا O ن %SV U د ,#ی د2ع وړ وی؟

د ر# 9G C JرYد

i U6 U U) ز3و 8 او رو % ز S د اb2 !ن اداری ! د ا3] د !S ه N*) ی. U6 زت ا8*ل ه دو% "!n U او 6اw UB 0% U% y اواو UVi د \cو L U6 Sرت I Sط ی. 6#ې Bط دا O ن دی U د %ړ 6ړو روا او 3 5 #ې ر ر#ا 3 اړ y3*ی ا%]U د ھUi Ub د ا,ا Q U Un U6] اوا ) ېی. 6#ې ډول ھ U U %ړ 6ړی O روا O 5رvو L Sدروی او دون ا,x ھU* U6 Ub ه M3] ی، د ھېe ډول ,0ا ! %Tpع U را U3 ېی. د 1ل U6 3 ،UU U %ړ y ا2! د ډزې % ا ی او 3ې 5 #ې ا2! د ا ه N*) ی، د ,0ا !T% ھېe ډول pع U را U3 ېی 6#ې Xط U اوا او دھUb ا,ا %O U ن 6ه د 3U, وړ وی.

دا pع U م !Tل دی ھUb 9ل اھ* U5 3 ی U %ړ Iم ا i U6#ه رو®v U او Ui O U وی. د ,0ا O ن ۵۶ ده iر رده U6U3 ی U6 U ھS Ub دون د %ړ Iم د O U در د ا,ا L U6رت U[3 S ی.

د ا ن – ۵۶ ده (;&Sa)

د B:) آ د O U ا N U6* % د دون ر N*) ,م U ) ېی، U ېې:

١. وا* Iم ا Lدر cی وی. ٢. ر ېU اراده و%ی او د اواو ا,ا د ړی %O U واک UVi وی. ٣. Tظ- ر - دی "c Uی U د , N*) د mوU6 N ھU دده "ور %IQ Uل ا]ب UVi دی او د ھUb ار3ب %U 5زم ا8ط وروU 3 ه X ۴. ر د O U6 8 ن د وا* 3I 6 او اواو " #ې د اNاض 8 و U %ی.

د ھUb اردو U6 ھU U د ,0ا O ن U6 ۵۶ ده X (/!3 S ی دی، %ړ Iم او U6 ه اداره S د ا د LدKK#و ,x، د , او O U6 %T! (*N U \ړه %ی U دون ر. ه ددې ھ دې دا ډول اواو UVi د N#ول U6 ھU د دون ر 5 %c3 U U دی. د ,0ا O ن ۵۶ (٣ ) ده وا U دون ر د U6 S وX *M #" S B U د %ړو 3I Lدر Xی اوا O دی. U U دون ر \ O ھ#ا U5 3 ی، ھbی د داS ھ#ا در " #ې U6 اNاض او ا,ا % q 6 ی " #ې Tظ- دی. ه ددې ھ U ېې ھbی O U اا U3 اداU ورcی، O ن د ھbی د O 6U6 Sn ھU ھېe ډول ا8م #ی U6U3 cی. آ دا ر Nد5 U دی؟ 6#ې ھU م ډول I^3 او "ر U3 اړ3 ده؟

6#ې 3U د ,0ا O ن ر* 3I U3 د B: د #و U6 ا,ا S د 6م وړ 3ېSa 5ر "ا"ه cې ده. U6 ورU3 وS B، 6دې w w (ر ل 9 دی U ھې0i e د ,0ا او رو اړو #ه Oا S

50 د ات و دو دو% رووا U3 ا,زه U ور i 3 د B:) واک UVi وړه Un واBU6 . واS QO، د ,0ا O ن :BU 5ره " q6 i 3 I X U د w #i ±Iل ارد د /زا3 وړ دی.

9 د ع

%h Uن UVi د2ع د 3, وړ ده U U ھ Ub O N U*) ) ېی او د ې pوری ادU6 N 3 U6 U ور!6 S UB" 3 "^[ 5 #ې ل ېی. U6 واS QO دا ر %h Uن UVi د2ع د pورت 3 U6U U ی. د pوت 3 U6h U% U U د2ع #و3 UU, ده. U U ې ې "X U h U% Uن UVi د د2ع O U ر2ر Lرت #% د ,0ا O ن %SV U دا Xن ر2ر O ) ېی.

د pورت او h د2ع 3 د ورU3 وا% " و,د، د دو% وړ ده U د ,0ا O ن %SV U دh د2ع د او2L دو U وX. د ,0ا O ن د ۵٧ دې ه ، %#ې U (*N \ UVi ېې د 3رن د2ع %h Uن UVi وی، د 3رن د ,0ا ! ]N" %T U ېی.6#اS 8ل U S ېې د 6%! ا2! او ھ ") م 8 روا د MB 3 5 #ې د ه 2د د2ع m 5ی، ھUb 2د 8 %ی او آن 6 دې Tظ- دی h U% U U او ھ* #ار (U6 U ورU% S %8 U3 رو UVi د2ع وcی. ۵٨ ده 5 ر ھ %h Uن UVi د د2ع ر 6راو U ھ " ی:" د mوع د2ع د 93## 5 #ې U3 VX ا,زه وری U د 5ز و د اQ*ل UVi دد2ع y U6ر د ھ , h U UVi (*N او % pر MB د2ع و 3 U3 VX (" U3S #% اده وcی ." ."

د ,0ا O ن %U ۵٧ 3 ۶۴ دو 6رې د h د2ع U6 ھU دی. ۵٧ ده 6#ې ھU د ا pع " و S ده: " د , N*) ار3ب د mوSN د2ع د 8 د اQ*ل y U6ر ,م U ) ېی ". ه ددې "ې

د ۵٩ او ۶٠ دو S را\ OاN#، د %h Uن UVi د د2ع IQل PN " ی.

د ا ن – ۶٠ ده (;&Sa)

U .1 د2ع د *8S او 3ېی S ("I U6 وی U .2 د2ع د 93##وو د MB ه ]U وی U .3 د2ع ازې د MB د %ې ې#و وU وی U .4 د2ع د I") د *8S ه U6 وS B وی U .5 د2ع د O ن B$ف او \ Nد5 S ("I U6 (*N U وی U .6 د2ع و N*#ا ً د "IB Sا , N*) د 6#اې#% ] Xی U وی.

%h Uن UVi د د2ع U6 ھU د Q]و ادNوو 5 زت ^#ود U، د N* ا S ¯ 3 U6 د دو% "S ری رول U6U3 . 1ل، ۶٢ ده 6#ې ھU و ا:"U د *N #B Tظ U3

51 د ات و دو رې#ل د MB د %ې % y U6ر * وی، د mوع د2ع 8 U 6#اېی". ھ*#اX U% hن UVi د2ع، او د *N T SMظ U% S ("I U6 زور UVi ر اB!) د 3U, وړ U دی. " د mوUN د2ع د *N SM د Tظ :B U S ("I U6U وظUv U6 U 3ه ی ,از U %ی Ui U ھ د وظU6 S ,ن S د O (:B L$8 د 8#ودو UVi 3ېی وcی..." ( ۶٣ ده)%U زور UVi اده اردو M X 3 6#ې S دی U U ې ې د 8 رو B$ف %U زور UVi ر واX ( !B U" U/ w U6S U% 6ا S" UB y* وی.

%h Uن UVi د د2ع ه ادN ې#ای X د ^*S 8 3 ا\ې0ې 5 #ې راو%. %h U U د2ع 5ی X د را*و 3 U6 (5N U*) وcی آن U6 ھb 358 U S د #N NU ر2ر %h Uن UVB د د2ع wل ھX UbاU6 U W ۶٠ ده S د و X Uې ھ 6ره c Uی. ډKی %#ل Xی دی U ھ U U/ h U% (*N Uن UVi د د2ع د اO#ام 3 U6U 6) ېی، B وروU 6اUB 0ږی او U6 / N U*) "#%ېی Uh 3رن %h Uن UVi د د2ع %:ره 3ا #ازې زت زور UVi ر اB. ۶۴ ده د ھb د /زا3 U3 a* اXره ی Uv U6 U ه 3 ا #ازې زت %U hن او %U ") ]ا UVi د2ع ی. U6 %8 S y و ! U د ھU6 Ub 3څ S د ## U6 م cی د ") %U %ری %ټ ېی او ړی MBوی S!6 U ور c Uی ھU" Ub ووھ. ## د O U6 راa ه \]ن v اوU6 دې Xې]S U "# و د 3ېa cK6ه ی. ## %U hن UVi د د2ع PI U6# "# و w V: ی. 6#ې S %8 داaK" SU" ## U ، /زات ېی. 6#ی 8ل U6 S زت ا8*ل Nدی U3 VX زن ر% 36 U6U، ھU" Ub د 6م وړ %_ U%9 ,0ا ه /زات X. 5 #ې pع ھ U6 S y و !J. /1 K; – K& ن KiU د د ع ن

داS و ا (ی B U%# "زار U3 د 3 U6 9ل د Oدر ه qV ېی. Oدر O را و" او U6 زور #%BU3 Si ی او %U ھUVi Ub د "! \Uv ی. U #%B وU را و" او Oدر U6 ډزو ه وژ . آ دا %h Uن UVi د د2ع ه Q]ه "ې(U ده؟ U6 زت ا8*ل، i 3 6رې U د وS در%دل O وی. B%# د ,#ی، زوروا او "S" #" U[[ S ه O" ده او %U ھUVi Ub د ,U 3ېSa ھېe ډول 5ره Um.

اوس ا,زه راcی 6ر3 I8 داS 2ض cو U #%B U و U U %ی . د ھh6 Ubی، ھUb U6 \ې % ه %O Uدر O UVi اB او وروU ړی وژ . آ د ,0ا O ن %SV U دا %U h UVi U د د2ع ه Q]ه "ې(U ده؟ ې#ای Xv U6 #%B .ره 3 "# 5 #ې وو، B دا O #%B " U 5س U3 راوړی، U* 3 " دا رد د "^[ وړ دی U ھUb 5ی Xل U6 B #ب ه و5ړ X او داU 6رول Xې hاک %U 8#ه ډK وو. %" UB Sا XاM U6 U3 6م ه، B%# 5ی Xل داS ې IM U3 S/ ورېی v U Oدر آن د S وS ه دوام ورcی، ( داB U%# ھUb ودروی. 11

د H& Y HZ

١ . ZO i #" ! U) وی U6 U ھS Ub , اN*ل U6 ") ډول ھ{3 UU, او د "SaV 5 #ې را X U" ،U ازی 0) و؟ م ډول ا #SaK ې#ای X را X U3

11 Richard G. Singer and John Q La Fond, Criminal Law Examples and Explanations: Fourth Edition, (2007).

52 د ات و دو U ېې د ,0ا !T% د 3U, او 2Q # 3 ا #ازې زت $ او ا MQف وی؟ آ د ,0ا O ن د V3- ا MQف او !T% 3 ا\Q3 0دل ا _ول X (O U3ی دی؟

٢ . آ د 8 د اN*ل U6 ھU د ,0ا O ن ر* درو h ،U د2ع او ا وQp او U6 ھېاد S د 8 U6 %8 S y %ی؟ U ېې y و%ی، 3 د ,0ا O U6 ن S د , اN*% د 3U6 U, اړو # م b3ات 6ې9mد ی؟

ورت

د ,0ا O ن وا U VX U ازې د وOع L U6رت S د / U6 - دی "U "# B U6:) وB د 6ېSa د را U3 ې#و h U6ی S د اړو #ه !%T 3I د KKp8#و ا y ر ھ و%ی.د د ژ\ر% %:ره د طرق 6اUM د a د %U> U وړ% V= ده Xې Up2، ې#ای X ا (ې U داS وی U طرق "# د ,0ا !T% ه qV m U Uh د ړی ر2ر د hن او ل د ژ\ر% %:ره pوری وو. U ېې داS وی، " 3 U6 8 , ئ - O ن د2ع د pورت 3 U 5 #ې . U U 2د U6 "%ب ه pوری د2ع U3 ری، 6#ې S %8 ھېe ډول ,0ا !X %Tن U %ی O U Uh ن د h c)و XاM 5 #ې د 3رن ر2ر O U U "%. 6دې "!R د د2ع pورت ور= 3U, د ه.

د ,0ا O ن ٩۵ ده 8 ی: " U VX د h (:Bن B:) ل د ") د hن ل د L$Bن y U6ر د داS %ی او*$ MB ه X qV S" U د , N*) د ار3ب UVi د ھU6 Sb د x2% Oدر U وی !Tل U ) ېی. U6 دې Xط N U*#اً د ذ Xی MB د 6#ا ې#و ] Xی U وی او د م pر h U UViن ژ\ری د ھp Ubر UVi زت X## وی U% U ,م UVi 6#اېی" .

د pوری د2ع %:ره iر \ره PNو U و,د %ی:

%cی، 3رن "# دا وv ھUb زن U ړی د دS Un% U6 x2 دی د O U ر2ر %MB U U Vi MB زت دی. زږ د p2 ZO U6 اړو # د ا6#ې Q ده U طرق "# دا "c Uی U U3 د ې) رې#% "%Iه a 3 ،MB U زت دی.

دوھ، 3رن "# دا وv U ړی 3 اوU 6رې ھېIQ eل "#) #ی 6#اcی. U ېې طرق % X U6 U آ = ه د ې) او" U ") %ری U3 واړوی، د U> U% a 3) د 3U, وړ U وو.

در، 3رن "# U6c U3ی U د U6 MB 3ېK#و ه، ھX x Ubی ر2ر ژر 3 ژره دروی. 6#ې 3U U ېې طرق 3 ې) 5 #ې د a 5 #ې ل د اښ %o U 3 3 وUB 6رې دوام ورcی و، د ړی دا ډ ول \ pوری ر2ر د 3U, وړ U وو. iرم، 3رن "# وv U ړی د ھMB Ub د را U3 ې#و "N[ #ی U \اړی UV و !. N (" U6]رت، طرق د د ژ\ر B U6 Sط د a د %U> U 3 ,0ا !UVi %T m a3ې#5ی. د 1ل 3 U6U ،U ېې ړی د ې) U6 وړا #ې ھUb "# وران cی وای U د

53 د ات و دو اوږدې دې %:ره د ې) %B UVi 9" U #ی 3 وو، 6#ې T! S %8ل ) ې#ه.

ھ*#اX S ددې M درک ل ې#ای X nر وی p Uورت د " X ا Vب" د اد3 U6 NU وی. ھi Ubک (ډKی , 3رن) U د ,#ی اv ه UVV ېی، "%*U6) ("I ھUb در,S ه U ھ 6#اX SاM S "ا Vب" ی) د hاب داS طUI ا V"ی U6 U ") S %8 ,م ) ېی. U ېې د #N NU 6اUM رې#% زن % وی، او U*3 د را X U3ی زن 36 U6U زت U وی، 6#اS 8ل U S رې#% زن %U دې x U36 %8 cل Xی وی، 3رن 5ی X د pورت "ور وړ ادN و%ی. 6#ې S %8 3رن " X" \ره cی دی. د دXې p2 U6 ھU د د ژ\ر PI U6 S# د " 3 U6 "XU د طرق 6اUM د U> U% a 3) \ره Xی دی.

د H& Y HZ

آ د ,0ا O ن د 3, ا8م د O ن د w ±I% QO %:ره U6 2 ا #ازه ا MQف دی؟ او داU ددې "N[ ېی i 3 B> د ") "#) د X Uن U6 د%)، د 3 U, U وړ , %Q2 S را vې) X؟

K&^i/ .2

i SV U U) وو) Xی، %U ,0ا !UaV" UVi %T 6#ې Q ده U6 U ه , S (*N د 3رن د _ون د ا8*ل "و,د، O ن دا U6 ډاU ی U cی U وی او T! U>vل #ی. د ,0ا O ن ۶۶ ده 6#ې اړو # وا U: " د ,0ا ! % x دادراک ده Nرp د 6#ا #و UVi ادرادی دور#و د ه ا]ب UVi 6ٍ#ا ی ". N (" U6]رت، ۶۶ ده v U ېې ^*UaV" U* U و w، " وروUi U U ھ 3رن د / X 3 (*N U، ھUb ,0ا !U6 %T \ړه U %ی. U6 ورU3 وS B 3رن د روا U6 %8 د%) %U ,0ا !UVi %T Qف ېی. 6#ې ډول، ږ و $ی X w U6 U%0ه 33 ،UU, د 3ر X U6اM i (ا% 6رې c3% ده، 6#اS 8ل w U6 U S%0ه 3UaV" U %0وً د 3رن او د ھUb د PO# د را6#اې#و ه او ر %ی.

5 #ې "SB د "SaV د د2ع 6< "ې$"ې ډو% ه c3او %ی: ١ ) % ب او IN "ې *ری، ٢ ) Um ، ٣ ) 3ب د N* *ا%، ۴ ) ااه /ا,]ر

;1 ب او _93 /ېG ری

i U U) 6س دو U وXه، د ,0ا O ن داS ا (ېی U ا2اد 6دې 6ھېی U د , %Q23 U6 ھ *P3 U U د آزادې روS8 ارادې در%دو S ده. د ,0ا w S% y U6 U %cی :i 3 SX opې، 6 6ھS او \راوی و5ړې دی. 6#اS 8ل U6 U S ز3و اردو S د /م ظ2 او د O ن I± روv U6 U y راh، %ې ب او O IN "ې*ری او د آزادې ارادې 6رول 3 آزa 5 #ې !. h U6 c)ې 3U د (١) ۶٧ دې U6 S y % ه،" VX U د ,م د ار3ب U6 وS B د %ې ب رو IN p U6 ] ادراک او QXر و U %ی، ,0ا ! %T U %ی U /زات ېی". 6دې اس، %ې ب

54 د ات و دو د ,0ا !T% رx2 و دی. ا%]U ه ددې ھ w U6%0ه 3U %ې h VXن او wU3 S % د زن ر% د Vی B U6ط د # ^#ود xp ,ړK#ای X.

د ۶٧ دې 6ھې# U آ U ده : w U% U \اړی ھi Ubک U د N (:B*) 9م m درک 5ی /زات cی.د داS ر U3 رل زږ P3ر د وړ U% 3 _ UVi ^2ی. د 1ل U6 3U، آ 5 زU ده VX $ و "ې*ری $X U؟ آ ږ v U3 iک د ور\= %U اU /زات cو؟ دا U ط] ,*Q د V د\ رو\ X*ې رو\ د X#ت %SV U Vm3 ی، دا U0 ده U د د\ رو\ U6 وړا #ی وا8# # 3 5س 5 #ې و ل .X

% ې ب داS ه رو\ ده U6 U ھS Ub ا2اد m 5ی U6 و8p ه ھUb اړ U w%0 ژو # 6ې و5ړ دی، او دا U د ھbی دا اO#ات 6 رو Ui ا\ې0ه %ی، درک cی. 6#ې ډول د % ب ه "UB ری ده. د 6ھU Unw S ھ د\ اB$ل Vm 5ی XU6 . د\ اB$ی اVX UB ې#ای X د w%0و ر U6 ې "SB او ھېe و U 6ھېی.

6#اS 8ل U S ان %ی د دوو ! د د\ اB$35 رو\ X Vm3، داU S %cی U6 زU3 ا #ازه او دوھ "ې) %U ره %K#% وی. " 6#ې Lرت S آ دا *U ده U ھbی دواړو ه د Xن O n #اردو %SV U # وX. ا U د ,0ا O ن د داS XاM وړا #وU ی U د ھU6 Ub 3څ S د\ رو\ د /زا3 x ېی، د\ اB$ل U6 ز3و اردو S د ,0ا !M %T x m ,ړK#ای "U ذھ 0ې د ,0ا O ن د ۶٧ (٣ ) دې 6 اس، د /زا3 د V3- و 3 U6 PNN U*) ی. ه ددې دا 8 "ھ U6 ۶٧(٣ ) ده S ^#ودوو pع ده، U " ی د /زا3 وړ wل اO$B , U د O ن R!" 6 #ی.

د ZO 8زو U6 ز3و 8p S*^ S د / 3 U6U د B$ف را د Vm3 %:ره د ذھ د\ ر6ھ U6 # او 3Q " #ی U3 ی. U6 اb2 !ن pO Sن د %ې UVi د B U6 c3$ط د ,دو Xاھ#و N R!" 6*) ی. ا1اً دا ارزو U د 3رن 6 ظ2 6ې # U3 S زت 6م %ی i 3 د در او \W 3 36 وcی او دې 3U6 6 درک ه N*) وcی. U ېې دا وړ3وی و,د و U %ی، 3رن "U6 U زت ا8*ل ه %ې /م 6ې #ل ېی او او د (:B O U ر2ر %U ا $ U U ) ېی.

ھ*#ار (U د /م د\ 8% ې#ای X د ,م %U ار3ب وروU د ,0ا ! T% د Vی او X [ _h آن U اړو #ه VX د ,م د ار3ب U6 9ل ذھ mK6 ھ و U %ی. i U) U د ٢٠٠۴ ل ,0ا ^3 د %_ U%9 اL% U6 ۴۴ ده S را\، U ېې 3رن %U S د\ رو\ UVi ر وړی داU S د ^*U6 S 9ل د د2ع % h _ BpO ، 5ی X U*^ و h_وی ( ودروی). 6#ې S %8 3رن د\ UQ %8 ېی. U ېې UQ دا وv U 3رن U6 رv ھ د داS د\ رو\= UVi ر وړی U د ړی د دN2 د وړا #ې % h _BU*^ ، 3 ھUb وB 6رې h_ول ېی i 3 3رن U*^ U6 h U% Sن UVi د د2ع وړc U5 3 3ی .

ه ددې "# وو) X U د ^*S 6ا !) د 3رن د د\ 8% د "ر %:ره آزa دی. د ^*S د "9 د q "ې% واک ډول iر U ده U د ھSV U% Ub د ,م د ار3ب U6 9ل د 3رن د\ Q %8ې#ای X. 6#ې 3U، 6#اS 8ل U U S h) د 3رن 3ا

55 د ات و دو X Vm3ې وی، دا X S ده U د وU6 B 3ېK#و ه %U رو\ /ت 6#ا cی او U*^ U6 S د د2ع وړ3 5س U3 راوړی. ھUb 3رن U د ,م د ار3ب U6 9ل %ې X Vm3ی وی، ھ{U ھ د ,م B U6ط $ U 6ې #ل ېی. 6#اS 8ل U S دا دوه "ې) %8 U دی B او ") U ردوی. ې#ای X U 3رن دواړه %8 Q U د ,م د ار3ب U6 9ل %ې3ب او د ^*U6 S 9ل د د\ ذھ وړ3 در%دو وی.

د H& Y HZ

آ د\ رو\ن د اO$B , U6 وړا #ې B #ی TPن دی؟ w 3% %ړ %cب م دی: د wU3 S%، د د\ رو\ درU رې S؟ دا %c" i U U) ازن Qدل ې#ای X؟ آ د ,0ا O ن U6 او وS B د ھbی 3 د ا _ول U6 را U3% S م ر 3 ه cی؟

ېKk

ا%) او ر در) 5ی X د VX 6 ر2ر ا\ې0 و%ی w U6 U%0 او اO$B ز\ 2ې0 c او ZOوت i 6 (ا% S راK#iی . %U ا%% او 6 ذھ " #ې د رو ا او 3 UVi ر اB!)، د ,0ا N#ا% S UB" U6 واQO زې را U3 ی.

د ,0ا O U6 ن S د را\ ا%0ا3 U36، دا pع د 6م وړ ده U آ 5ی X ! ېUm 2د ې#ای X د B U6 (*N (:Bط /زات او *U 0ا ورcل Xw U6 .%0ه 3U ېUm داS 8% دی U6 U 3څ S د ا% ېUm ای 3 د رو% U6 S U/ د 2د د ط]Q c وړ3 او IN) ا\ې0 ېی. "U UX U% S ېUm د 2د 6 روا 8% ا\ې0ه ی او U6 U/ S د رو ز3 ,ن %:ره د اړ PO# د m3) %:ره، "O U> U% وړی. د ډKو د5 R!" 6، دا 8% د %ې ب U6 ھU د V ال UVi 5 زت m) را U3 ی، ا U ېVX Um ې#ای X U6 ھ*\U ا #ازه د ,0ا !T% %:ره د S (m3 U6 #PO 3ا U وی. ېU% U Um ا% UVi وی ېUm ای 3 /3X 0و در او رو و UVi – U6 ارادی او \ ارادی 3U ا !ن 6ې اUB ېی. 6#اS 8ل U S %ېc:m" U6 3ه 3U \ ارادی دی.

د ,0ا O ن دا 36 . د ,0ا O ن ۶٨(١ ) ده 6#ې ھU داS وا: " VX U د ,م د ار3ب U6 وS B د UX0 ای V#ره ادو د اQ*ل B [ U6:) ادراک او QXر د U5 وری، U6 ھU S %8 Ub اQ*ل U6 زور د ار3ب و " U6 N* Lرت #% وی U /زات ېی". دا X S، \ ارادی ېUm * د ,0ا !T% %:ره M B_ را c U3ی 6#ې Xط U ېU6 Um 2 ا #ازه X##ه وی.

د ېSm \ ارادی ھ د Q]ې د2ع \ره PN دی. U U د , اN*% 3] 2د ا2اد :B U6B UUv د ېUm ای 3 3 ا\0 5 #ې وی، د Q*ل ه ھbی د ھ ډول , ر2ر %U ا U aV" U) ېی. U6 واS QO، د h در او ا% Un UVi اU6 ،(!B زت ا8*ل :V6U ,م U ) ېی. 6#ې اړو # د ,0ا O ن ٣۴٩ ده 8 ی: " i Uک V#ره ېUm ای اد اQ*ل cی د در X X 3 UVi:و X 6رې 8] د دری زرو اb2 X 3 UVi:و زرو اb2 6رې U6 I#ی ,0ا U6 دواړو ,0ا ^ېی. ( داO U6 U ن

56 د ات و دو S ") ډول X 8ی وی". ھ*#ا ډول 6#ې ھU ۶٩(١ ) ده ز3ی: " U VX ېUm ای V#ره اد :V6U اراده اQ*ل cی، د ,م ار3ب و وh T!ل دی او داS ) ېی %U U د 6ره ادراک او QXر S %8 U6 د ,م ار3ب و وی". 6دې "ېه، %U ا% UVi m* Un اU6 (!B زت ا8*ل د "S د2ع ا]ت 5 ر ھ m) ی Uh ډKی د2ع S ]ت U3 اړ3 %ی i 3 وv U د y وړ VX د Nدی 2د X U6ن ر2ر در%د م U Ui د د ا% د ادې L U6رت S ا8*ل %ی.

د H& Y HZ

١ . 6#اS 8ل U6 U S 3ری S Ui روv U ده U \ ارادی ېSh S (*N U6 Um ! S0M S (*N U6 Sح ی. د VX د ېi #" %8 Sm U) وی i 3 U% ,0ا ء% B UVB$ص X؟ آ د 3رن ر2ر "# c:m" U6ه 3U و"X (aV او ازې د ھUb /زات را X؟

٢ . O ن %U 3رن UVi \اړی U دا وv \ ارادی ېUm د U6 VX آھ c U S د اB$ل ] h. آ دا ه Nد5 Up2 U ده U 3رن د ېB U6 Smط د ھېe ډول 0ا وړ #ی او U6 زت ا8* ه U د B:) 5س O" دی؟ ٣ . 3 ا #ازې "# ا2اد %U ھ%8 Ub B UVi] وی U6 U ! ه / ېی ؟ د 1ل 3 U6U ،U ېې 3 U3 دو د a او"U در ی او 3 د "ور %SV U ھa Ub او ېUm ېی، آ دا ه \ ارادی ېUm ) ېی؟ آ 3 د I^3 او" S د #ه %ی؟ دا 6 S0Sv دی U روv h Uاب U %ی او h U6 c)و اردو S د طح وړ دی.

(G_ ) c

آن د N* در%دو ا طل 5ی X Z او د wB S%$ف U2 او اU% (*N و/ړ3 او = \$ S 3 ډKد ,#ی , %U ,! 3ېی او O) 6رې 3 ه cی. 6#ې 3څ S، ا طل 3) د ,0ا O 3 ن 5 #ې 3 /زا3 5 #ې U راhi . SV U U) ورU3 اXره وXه، د اb2 !ن Oا U6 2د " #ې د ,0ا !*^3 3 %T% SV د 3رن د Z ر2ر U6 اړو # د 5 ز3 3pې^3 \v دی.

د 2د د O U ر2ر د ,0ا !T% د Q% %:ره د او 3 د 3U6 6 ھU B]3 ډKه U*9 ده. د ا ط% د ر2ر U6 S y % ه vره ده U ھbی ډKی د ھvری، ZOوت، N ط "غ او د cK6و % %:ره د اO$B 5زS وړSB" S" UVi 3 وی U دا " V6:) وار ه د او UVi د ) 9م د ,ړK#و ه c3او %ی. د ,0ا O ن دا واQO درک cی او 6دې اس زت X*ې ا8م د ا ط%، و hا او hا ه د ,0ا N#ا% c (/!3 S ! U6ی دی. " ھ، دا ا8م د اط% د \cو O U6 S ن ه Nض Xل. دا O ن U6 ٢٠٠۵ ل ٨۴۶ U6 S U ر* ,#ه B S:ر Xی دی. %#ې اU زږ "^[ 6#ې "S UB د دې O ن U6 ډKو 9* ا8 " #ې 3*0 ی. h U6 اردو S 2د "# w (:Bل O %T! U و . د اط% د \cو د ر#= O ن U6 S y % ه، "غ U6 ١٨ S 6) ېی. 6 دې اس ھ 2د U ١٨ = U3 U وی رې#5ی، د O ن % U yه ط) ) ېی او د ھUb ھ ډول / U اN*ل د ,0ا O ن h 6ی

57 د ات و دو "# د اط%د \cو د ر#= دO ن %SV U "ر X. د اط%د \cو د ر#= O ن د ا ط% دری (ری "ېی: ١ ) \ *0 ط) ( 3 اوه N*ه ط)) ، ٢ ) *0 ط) (د ٧ او ١٢ 3 ط))، ٣ ) ی hان (د دوو% او اU3 % 3 ط)). د ا ط% د ھې (ری U6 S y ه، د ھbی /زات ھ " 3U 36 %ی.

د اط%د \cو د ر#= O ن د ۵(١ ) دې R!" 6، " ھU VX U b د دو% = U وی "c c:mی، د ,م ار3ب L U6رت S ورU3 ,0ا ! %T U را,x ېی ". 6#ې 3څ S دا ده ز3ی U ېې د ط) ر2ر د ر او 6$ر د \ %U اU وی او د % زن ] h، ر او 6$ر د ھU6 Ub ,]ان - دی. دا "%Iه 6 دې ا#ه " #ې و5ړ دی U 6$ر او ر د B: او5دو %T! Sh U6 U \ړه %ی او ا2ادو U3 د ھbی %U %ری U6 رې#% زن U6 ,]ان % - دی. h U6 اردو h U6 S c)ې 3U د hا ا ط% %:ره ,0ا !T% د M 3 U6 _BU Mح ې#ای X. 3 ١٢ 6رU3 ی hا ن د B: ا%*N U6 وړا #ې ,0ا !T% %ی، B د "%½ / 36 U6U زت I8O c3$ د hن ه %ی. د اط%د \cو د ر#= O ن ٨ ده داS وا: " د ط) 8/0 د ھUb د اL$ح او روز S د 8) د ورو= 5رې 3 U6U ) ې ^ *U د 8/0 د دې w U6 S ددې O ن د *8 M" د ھUb د X U*)) #8 اO) ده U6 6م S !" . 6دې "!R د ی hان /م ه د # U6 9ل آن د h ,#ی , UVi ډډه ېی، ( داL ( U6 Uرت ه pوری وی. د %0وم U6 وU6 ." " S B %_ه و$ ی X U د اط%د \cو د ر#= O ن د /م اL$ح v U6ره \ره او د w UN%0و B#3 0و %U 5رې د hا %:ره د زده cې زU "ا"وی. ٧ ده U6 vره وا : " د ط) /زات 8 د اL$ح او روز y U6ر X U6## ډول او %U :وی ه ,از U %ی".

د hا د 8] ,0ا "# U6 6م وړ ډول %U ھSb ,0ا U* UVi وی U د %ړ N* %و U3 VX د N ,م B U6ط ورل ېی. د اط% د \cو د ر#= O ن U6 ٣٩ ده S و) ېی U د د ١٢ او ١۶ 3 د hا د L 8 [8دK K#ل U "# د ,0ا U6 O ن S د Iرې ,0ا د 8# ا 1 U6 در UVi زت وی. د ١۶ او ١٨ 3 د 3ر د /زا3 8 U "# 8# ا1 د ,0ا O ن % U * UVi زت وی. "ېه 6دې، د اط% د \cو د ر#= O ن %SV U ھېe ط) U6 اوږد (ا"#ی) 8] او اN#ام U ^ېی.

6#اS 8ل U S د ^*3 اLل ددې در ب %UVi ]^" U "9 دی، دا د دو% وړ ده U د اط% د \cو د ر#= O ن دوھ او در i: د اط% د ZOاړو # ^*3 اL% %:ره د I^3 ، 2ری او ^* c6اوو S 9" U6 د ا ط% د c3$ %:ره h c)ی Oا U6 #N y S % دی.

"UX U% S، د اط% د \cو د ر#= O ن O I3 # دی. B د O ن د رو ډKو LN X U6ن، 6#ې O ن S ھ د O ن د او د hا U6 اړو # د ھUb د 6S % د i (ا% 3 د 6م وړ 3UX 6. د " د اط% %:ره N#ا% : د اط% وU6 Qp اb2 !ن د O ن ه U6 Z3د S " 3 > 5 #ې د اb2 !ن "mی I8 د B:اک *!ن او د (و د اط% "!:L S#وق د ٢٠٠٨ ل _ د را6ر وا U داط% د N#ا% د ادارې S UB" U6 ,#ی 0 ې UX. دا را6ر ز3ی U "د "mی I8 د B:اک *!ن iر U6 UU3 ی O U6 U ن S را\ ډKی *8 U U 6 ېی او دا P3 U% U UVi دوه %U وروU، د اط% د \cو

58 د ات و دو د ر#= O ن د 6 % T!ل روا آن ددې O ن %U ا8 UVi 6ره 3[B U %ی". 6دې "ېه، دا را6ر v U6 U ,0ا ^م Xو اط% UVi 2ې0 او ری وړه Un ا U!B Nدی ر ) ېی. " د 1ل 3 U6U، د وھ w% ٪۴٨ ، د وړه ری Un اS!B ٪٨ را6ر ورX cی دی". د hا ZO ر ھ*bی *0ورې ده او د ا ط% د \cو د O ر#= ^#ود "و,د د UVi [8 6اUn UB اU!B 5 ھ دوام %ی. U6 اb2 !ن S د "mی د X##و ^#ود او 3ې#و ا وU6 U3 Qp 6م ه، د اط% او hا N#ا% ادارې Uv وا% %:ره "# Ui وX؟

د H& Y HZ

١. آ د اط% د \cو د ر#= O U6 ن S د N* دری IIQ S%% %ی؟ آ ١٢ ط) د ١٧ /م /زا3 ه د Xن 0ا وړ دی؟ آ د اور %( S ١٧ 3 واU% ًQO ١٨ UVi % $ دی؟

ا ر

ې#ای X U د د2ع 3] %:ره ا,]ر w 3% ده sNر وی. د ,0ا O ن w U6% XاM S د ا3ا%= \ Uv U ی. د 1ل 3 U6U، آ 5ی X U VX د ھUb د د w U66> % وی او ھU3 $\ Ub اړ "، د /م 3 U6U ^م cو؟ U6 زت ا8*ل ه U. د ,0ا O ن 8 ی U ا2اد ې#ای X د :BS ارادې B$ف د ,م U6 ار3ب /]ر X. ددې U*3 U ېی B UV6 <B Uh Uvن c cی او د ژ\ر S وړ ر و ز\* آن U دا ژ\ر U د ,م د ار3ب Q U6 ھ وی. د ,0ا O ن U6٩۴ ده S را\ دی:" VX U د دی Qی Oې د 3 5 #ې U دx2 ل U6 ") ډول * U وی د ,م U6 ار3ب /]ر وh T!ل U ) ېی". U6 واS QO، د ,0ا O ن %SV U /م ھVX Ub دی U6 U ا\ې3 U0U 2د د :BS ارادې B$ف ه / U3 (*N U اړ " :V6 U% Ub"%. w U6%0ه 3S U*^ U6 ،U د ا,]ر R!" 6 د "%= د2ع %:ره، VX ھb LNو U3 ورU U3 UB" =V د pورت U6 اړو # 6ې "^[ وX c "ی. U6 واO Sh ،S QO ن 6 ھن 6#ې "ور دی U دوې د2ع U6 اS (L "ا"ې دی، ازې د ھbی 3 36 6#ې S دU ا,]ر دا S 6 3 %8v 5 #ې ! U6 U ھS Ub "و hاک ]x ") ا !ن (او د ھUb د اO#ام 6U) وی، 6#اS 8ل p U Sورت داX Sا S " U6 W ! U6 U ھUb "و hاک، 02 hاک او د ا !ن %U ول UVi "9 دی.آ 3 ددې y %# ه U ھbی د ھ %U %^ظ U Xن دی اJ 2؟

^P "# ددې 2رل ه U6 Ui ا8ط # وcی U Uh د 3UVi S, د د2ع او "SaV 3 yی 3 6pع mbش ی – د Q*ل ه pورت د ,U د2ع 3 U6U X -Q3ی 6#اS 8ل U S ا,]ر د "SaV د د2ع 3 U6Q3 U- ېی – ا د ھb U6 "ره S 6#ې طUI 2 ل ان %ی nر وی U6 ھL Ubرت U S 3 د pورت او ا,]ر 3 د 36 0ه و%ی. % UU Uh U ا,]ر د "U36 (*N SaV ,0ا N*) ) ېی، اښ "#: ١ .vره او O ا%Oع، ٢ .\ O ، ٣ . %U روا %^ظU د روغ VX 6اUM را U3 X. 6دې "ېه د ,م %U ار3ب U36 د اښ ه د "IS ") ھېe 5ره ,ده U وی.

59 د ات و دو /1 K&: د ا ر او ورت 1J f&J

د ا,]ر او pورت 3 دوه 36ه Xن %ی: %cی د pورت U6 اړه، د وژ% او ,!* زن ر% اښ U3 ,#ی اړ 3 U6 U.Um واS QO 3رن X U*3 3ی زن UVi را U3 cی، د pورت ادN را U3 ېی. 6دې "!U R ېې ,ھ# V U6 ط2ن :B SU وزه U6 ه c3 S Uw% وی او وزه U3 Sw 3وان وری ( U U، د وزې Uc د زت ارزv د %U 3 ] ې#ه)، ړی د د N*#ی و K/ړ3 %:ره pوری د2ع %ی. U6 د و%ی دا U ,ھ# 6#ې p U% S %8ورت UVi ېا د :BPVX S Sn %:ره N*) ی، ھUb د را U3 Xی 3وان U6 ور% - دی. " ھ داU د ھUb اO#ات د 3S, وړ وو، ,0ا ! %T U ورU3 ,U ېی. U ېې ,ھ# c" U6 358 p U% Sورت UVi ېا c (*Nی وای، د 3وان %U ور% UVi ھ Qف ې#ه.

دوھ، Ui U ھ pورت د اښ 3وان او را X U3ی 3وان 36 3U اI 0!ی SK0/3 او ^3U3 ( اړ3 %ی، ازې د ژو # او U6 VX اښ 6رې د pورت ^#ود % %:ره ھېe د%) Um. 6#ې ډول pورت ې#ای X U6 ھUb اردو m2 U Sر "aK، د I8O ادN د p2 =V 3 U6U ر ورcی. د 1ل 3 U6U ،U ېې آر د 8¿ ه U وcی U د ز د %\ O* ا د Bا"% h U6ی c $\ S!6ی، آ ر د ا,]ر %U ادS" UVi N "SB ېی U Uh ھUb ھ{U ھ د اښ ه qV U وو. " ھ آر %UVi 0 U د 6! د \$ % 3" U6U د ھی ا د 3ون U6 ھU د ^*S د ارزو د i (ا% U6 S y % ه، " ھ د pورت Q]ه ادN 5س U3 راوړ5ی X. 12

3. د _F;9 ادارې K وړاFې &Hw – د #?F= &1ودK S

د hا N#ا% S UB" U6 وو) Xل U د ^#ود د اط% د ٢٠٠۵ ل O U6 ن S د اط% د ا\ې0 N#% ادارې S UB" U6 ه \ره B_ دی. B 0ه ازې د hا ه اړه U %ی. د *ا% w U6%0ه 3U د ,0ا N#ا% yم %:ره ه ه 0ه ده. 6#اS 8ل U S د 8 ډKې "B د د ورU3 *ا% ه Q2% ی، 0ه ھUb 9ل i#ه 3 y راh Upع 3 U*I! U6U د آزادی او N#ا% pع ه اړه 6#ای. د 1 ل 3 U6U د X* ! ازې X*ې U د ل U6 اوږدو ک ل ېی، د $م او mری ھU U Ub ا O ن دو c Uې 3 5س ی. د ! #اx2 و$ mا% د I8ق 6ھ د *a ه c3او %ی. ,د Xاھ# v U دا pع د #اx2 و$ %:ره , #ی 6ا" ) ېی. 6#ې i: او رو h S د O 3, او I8 U6 ھB ]^" U:) ارزv را*ی U ېې 3رن S U*^ U6 د ! #اx2 و) 3#B U3 5س ر و U %ی.

د mا% د #اx2 و$ UVi ېا Mح دی. O UZOه د 3II^3 %:ره اړو #ه I8O ادو U3 د 5س ر ,#ی اړ3 %ی. د 1ل 3 U6U ددې در ب U6 اوږدو S د ,0ا O ن "^[ U 3 دش %U ډKه "UI %ی، د wU6 S% او XاM S د ,0ا N#% ! د c د i (ا% U6 ھU د *9 %#" U6 اړو # د 8 او w%ې 0 y د Q% S UB" U6 د 0و ه qV دی. %) Xو ادو U3 د 5س ر mا% pOن دې 93ړ " V6 Uا Oا U) U3 ېې ,د وی U Um) ا,UQ او ازې V6: 3/" اد وcی. U6 #ون

12 Richard G. Singer and John Q La Fond, Criminal Law Examples and Explanation: Fourth Edition, (2007).

60 د ات و دو O ن S "#%ن %0وً د N#ا% د 6 ې#و i )% b3 U6 B U*ېی. U6 واS QO دا ر " X دی O U اL$8ت د ی N#% ! د !T% 6اO U% U UMا B UVi] #ی، U6 ا\ې3 U0*N U X.

ا U د " ا%* ز د S ھ{U6 S زت X*ې ھېادو S ا 3ې#و XاM S د B_و ه X qVی دی، B " ھ ھbی ZO U6 ا38$L S 9 رول %"ی. د pO زت X*ې %U " ا%* ز UVi زده cه او vو c U5 3 Uی. "9 #و w U6ل اb2 !ن S د ^* U6 ,ړو% c U Sې ده. U6 ور U3U6 ،S B اb2 !ن O S او *N n!" U "# 6#ې ا38$L S \ره رول و %"ی. د UN 6ھوی د U %ړول او د ا O ن %U ا8 UVi در درک د اL$38 د a®6 ه U ی. "ېه 6دې، د 2!د ه د 8 ھ اړ0Bه ]رزه ZO 6 ! " #ې د "ور ز3% U6 "S UB 9 رول %ی. U ېې وcی ZO U6 ! " #ې "ور و U %ی، %U ھUVi Ub 3 X U5ی /6 SSv را U3 ی.

.III د :9G اi c ا 9S Q1;

آ 8* ا8 U% VX X ,0ا !T% %ی؟ U ېې 8* اVXص ,0ا !T% %ی، ھbی Ui U3 ډول /زات ورل ېی؟

د I8ق 6ھ X*ې داS 2ض ی U د , N*) ار3ب ا ! وL- دی، %#ې اU \ ا ! ن او 8* اVXص U6 ,م U ^ېی. 6دې "ېه U اL$8ت د /زا3 \ره 3 U6 SBN U*) ی، دا ر %U 2 %^ظ U X دی *8 U VX ا$ح X، ازې ا2اد د ھU6 Ub ول - دی. "# وو) X د ھb د5 U SV U% 5 #ې دو X Uی، دا y %# ازې د X*ې ا2ادو %U %ری ) Xی.

د O c U U6 وړا #ې د 8* اLVX T!ل ) O 6ی د5 و5ړ دی. 8* اVXص :V6U اL$ح ېی. B " ھ U ېې V3 XX 3 -I ، vری V U /زات "U6 U را3 U" S S د ,م %U را U3 ې#و V UViی وcی. 8* اVXص د LQ ژو #ا " U 3 U6% B" S 9 رول %"ی. U6 ھL Ubرت U S 8 د 8* اLVX د Xارت د /زا3 % %:ره اړ hاک و U %ی، د ز ,م 6اBې#و %:ره د 3ې% SaU 5ر 6ا !) ېی. ه ددې U د /زا3 h c)ی ډو% U% U 8] او اN#ام U6 8* اLVX U اN*ل ېی، د /زا3 ر ډو% Pّ U% Uد، ,*U، او ا,]ری U6 (MQ3 آ = ه 6 ھbی اN*ل ې#ای X.

د ,0ا O ن د 8* اLVX %:ره د ,0ا !T% ا8م "ا"وی. د ٩۶ (١ ) دې د U6 8 6م ه: " 8* اVXص د دو% T!، دواو او P3#ی U6 اS1 د ھ, Ub U UVi د ھbی *1، ر!ن او و$ن د وظ S د ا,اء % U6 وB د 8* اLVX U6 U او 8!ب ا ر3ب و hT! ،ل ) ېی". "ېه 6 دې، د دھ*#ې دې دوھ ,0 ز3ی U*^ "U m 5ی *8 U U6 VX ار3ب Xی ,م U% 0" S I#ی ,0اء، Pدرې او ا 3#"و U 6#ې O ن w SX <ی ^م cی". د ,0ا O ن i U6#ه pO U3 دا L$8 ور ی U د *8 Q2 U6 VX "#0 و%(ی ( او ھ hی اداره) او آن 3 د ې U اړو #ه اداره ^) ې#و U3 اړ cی ( د ,0ا O ن ١٣۵ او ١٣۶ دې).

61 د ات و دو د ,0ا O ن د 8* اLVX د V33 B U6ط Vی د U ور% U6 ا,زه او د ,0ا U6 V3- " #ې w(ر ی . ٩۶(۴ ) ده ز3ی U6" :U 6ر3 33 د *8 VX ^ د II8 U Vp د ,م ار3ب و دی د ھUb ,0ا د [M3 x h U U 6#ې O ن S ورX (w U3ی". 6دې "!U R ېې 6رو U د \sا 3 B#3 د X ,از %ی او U6 آھ 3 U^L \ U s\ا 3 U د رو\= ] h و 6ری، د ړی U6 X b#ه ,*U ^ېی. :V6U 6رو ھ ^]س او د اړو #ه B U6 (*Nط د ھ ډول O /زا3 pع و h. د H& Y HZ

١ .آ ,0ا !T% 8* اLVX U3 ھ ,U ې#ای X آن 3 دې U د / T! (*N U% wل II8 اVXص ھ /زات X؟ د 8* اLVX د Q2 د *ن %:ره 3 3% UvUi # دی؟

٢ .د ھO Ub ن vې( S او *(3cوې U د 8* اLVX د m3) ا,زه وری Ui دی؟

د /=r راFSaLا

ددې :i U6 3څ U6 S اb2!ن S د ,0ا N#ا% S ! U6 د ,0ا !T% د ھ او ^#ود U6 ھ3 Up^ت وړا #ې Xل. 3 U6 ا Iدی 3U: (١ ) ھX UbاU W 3 ھb 5 #ې 2 د د / T! (*N Uل ) ې ی، او (٢ ) ھU %8 Ub د ھT! SV U% Ubل U ) ېی او U6 ,0ا V3 S- راh U Uh %#ې N U 36*) ,م ) ېی، S 3 5 #ې و ل. "Bه 6#ې :i S، د اb2!ن د ,0ا O ن د *8 R!" 6 د "8* اLVX" V33 U3 د ر#= i U6 (ا% "^[ وXw U6 .%0ه 3U، وړا #ې Xی اط$Nت داS ا"0ار دی U د ھb U6 UV i ادې 3 د ,0ا !w %Tل اړB U او ھ*#ار (U د ھb د Uv ې#و 5رې رې U6 ا Iدی ډول 2 وcی.

62 د ات و دو اR13%D او 3W H&1?# 9J

Afghanistan Justice Sector Support Program, “Afghanistan’s Criminal Justice System,” May 21, 2007

Afghanistan Legal Documents Exchange Center ( available a http://www.afghanistantranslation.com/)

Official Website of the Ministry of Justice ( available at http://www.moj.gov.af/).

Faiz Ahmed, Judicial Reform in Afghanistan , 29 Hastings Int’l & Comp. Law Review 93.

Alexander K. Bernard et al, An Introduction to the Law of Afghanistan , (2008).

Marcus Dubber and Mark Kelman, American Criminal Law, Foundation Press 2005.

Hossein Gholami, Basics of Afghan Law and Criminal Justice , .

Hesham Nasr, “Lectures on Penal Law Part I: Introduction to the Penal Law,”

Nagaty Sanad, The Theory of Crime and Criminal Responsibility in Islamic Law: Shari’a, University of Illinois-Chicago 1991.

Richard G. Singer and John Q La Fond, Criminal Law Examples and Explanation: Fourth Edition , (2007).

Franklin E. Zimring and Gordon J. Hawkins, Incapacitation: Penal Confinement and the Restraint of Crime (1995).

United States Department of State, Afghanistan Justice Sector Support Program, Briefing Report , May 21, 2007.

United States Department of State, Afghanistan Justice Sector Support Program, Briefing Report , Oct. 10, 2007.

USAID, Afghanistan Rule of Law Project, Field Study of Informal and Customary Justice in Afghanistan , April 2005.

The Constitution of Afghanistan, January 3, 2004, .

The Penal Code of Afghanistan, October 7, 1976.

63 د ات و دو 3Uرم 9TU : ( زات

64 د ات و دو د دو% %:ره د ھb ا2ادو /زات ل U د ,م 3 ېي، Q Ui U6 ده؟ آ د w% / ه U د ورU% (*N U3 اور %( S 3 ېی، "# Xن # وX؟ آ د اور%( Sh S ډو% U% U رو UVi ډK "# دی؟ د 2د م V6ا ر2ر او د ھUb ذھ 8% د / N U*) د ار3ب U6 9ل، د /زا3 i U6 (ا% " #ې ا\ې0 %ی؟ 3 ددې ! U6 ھ U U ھUi 2 ی، U6 زت ا8*ل داI8 Sق 6ھن U U UX ه "U 3ا2 %ی. د /زا3 د U6 M ھU ھېe "در " واh #8اب Xن U %ی "U 6#ې ھU "ې$ "ې) 2ی M 3ح دی.

6#ې S S:i ھX UVې ده i 3 د ھU% Ub ادو Un U6 UVi ا!B P^ و 3ا ېی V- /زات U6 ا Iدی 3U "ر cی. ھ*X S دا i: د 0ې 3 U6U د اb2ن د ,0ا U6 O ن U6 S #ر, \ره /زا3 ر£ ای. ه ددې U دا i: د اb2 !ن د ^*3 ,0ا اL% U3 "ې) Xی دی، B " ھ c:m" U6ه 3U ھ اړ x, 0B U دی او v U U د ,0ا Oو د "c:mې SQ%M او LB , X U6 U:م :i S 6ې "^[ Xی دی hی و !. دا i: د Q%´ دا 5رvد U دی. د ھh6 Ubی، ^P او 6#ې "S UB راvې) !ن ھ "# د ,0ا O ن او ر اړو #ه اد LB U6 XاM S د ,0ا د اU6 S UB" U6 (w 6م S و !. د /زا3 U 9" 6#ې hی X Vm Sی دی ې#ای X U6 6م وړ 3U د ,م او /زا3 U% واQO UVi 36 و%ی. B w(ر 6 ھUi Ub دی U د O ن \Uv ده Ui U ھ U د O ن 8 ھ*° U اNت ېی.

د , 0ا 3ېو3 /زات ډKې I8 S*9Ow ،%0ې او اO$B !U6 S 6م S !. دا "UB د /زا3 V " ه U د ,0ا O U6 ن S را\ دی 6) ېی او %U ھUb وروU د / او] /زا3 U6 ھU د اط*ېن L8% %:ره د ,0ا O ن د ر#= i (ا% " ی.

6#ې :i % ،Scی د اL /زا3 د N* % او وروU د Q[3 او 3*) /زا3 U6 ھU "^[ ېی. "Bه، 6#ې :i , U6 S %Q2 S د N#ا% د \ ر* ! رول "ر Xی دی.

د ;#GJ Q

ان %ی د اb2 !ن 8 U6 را3 S S د ,0ا O ن Q3#) او اL$ح cی U9 Uh او O ن %U دX زت N* %ی. U6 y د ,0ا O ن SB" S ډKې S*9 دی؟ د ,0ا O ن 3S ا #ازې د ,0ا I8O د B SQ I^3 U6 وKو S، ا 3#"و ، 0ا او د /م U6 اL$ح S ا\ې0 دی؟ م /زات "# اL$ح او "ېV %ې X؟

.I ا93c ( زات

/زات U6 دری ډو% : اLQ[3 ، او 3* " #ې وmK) ېی. اL /زات اL hاب ا و د ,م U6 وړا #ې د O ن \]ن دی. د 1ل 3 U6U، ې#ای X U د N*#ی O) اL /زات اN#ام وی(% U X*ې \ره , UVi د را X U3و 6 زت ,0ت S UB" VI U6 "ن Xی) . ھUb ه دO /زات U 3رن U6 ھb ^م ېی، د ار3ب Xی ,م د h 3c)وو U6 S y % ه، وت دی. د اb2 !ن ,0ا O U6 ن S د 6 ې#و وړ /زات د 6اB (ر U6 3څ U6 S 5 #ې ډول دې Xی دی:

65 د ات و دو

د ا ن – ٩٧ ده (;&Sa) ١ . اN#ام ٢ . دوام %و ١۶ U% ) [8 - ٢٠ %U ) ٣ . اوږد ١۵ - ۵ U% ) [8 %U ) . ۴U% ) [8 W ١ - U% ۵ ) ٢۴ U% ) [8 _% . ۵ - ١ %U ) . ۶ b#ی ,0ا

د ,O 0ن %U ٩٧ ذUVi 3 ١٢٠ دو 6رې ۶ اL ,0ا U6 S ز3 ,30 ه "ن ی. 6#اS 8ل U S د ھ9b د ھې ې دول pوری #ی، "# ووا U د ١ -- ، ١٠١ ، او ١٠٢ دو 6 "!U6 R اوږد W 8] " #ی ^م Xی U% VX "#ی ې#و UVi وروU ا,]ری ر 3 ه cی 6#اS 8ل U6 U S %_ 8] ^م Xی ا2اد، دا ر U 3 ه ی. د ۶٠ UVB د زت N* %و ^] ھ د ر د ا,]ر Q UViف دی.

1. د :C/GرYدو د J&`1@ واک

O ن د ھ ,م د N* ې#و وړ /زات " ی. د دو% وړ ده U*^ U د Q*ل ه د درزی د h c)ی 3ېوU6 S3 ھU د ا8ط او UVi 3h ر اB. د دوو , د 6ې 8ل 2 U% U yه د ,م U6 ه ط]UI "#ی O Sار !، د1ل 3 U6U، ې#ای X U "ې) وت وی. X S ده U د ,0ا O ن W /زات د h c)ی ,م %:ره 3/0 cی.دا ازې د ^*S %:ره ه دو U ده U اړو #ه 2د "# %U ١ - 6رې ^م X. ^*U 6#ې ھU د دO ا د LدKK#و !T% %ی. U6 ور3 U3U، د ,0ا O ن د Q*ل M" "# د ,*S 8# اO) او د 8# ا1 ا #ازه وw او د ,*S د I#ار دUIO ا #ازه U د ^*U% S %ری w) ېی، K6دی.

د ,0ا O ن، w U6%0ه 3U د /زا3 8#ود 3/0 ی، ا ر زت /زات د pO اBر U3 K6دی. i U*^ U) دا cK6 U0ه !؟ 6#ې ھU د ,0ا O ن دوې y Xن %ی: ١ ) د X#ت او 5 B Uy، او ٢ ) O اS (L /زات "د د ,م ه وی. 6#اS 8ل U S دا y د ZO 3 د و رU3 وا% د Xن "و,د U6 "ې$"ې ZO S د N#ول 6م وړ زU "ا"وی . ددې اL% U6 6م S ل %U دې UVi د اط*ېن L8ل S /U د ا Pف د %c #اردو ه *ن %ی U ی.

2. ا 1 ط

I8O ر6ھن او PPV U6 "ا"ه 3U د 6اخ ) Xی " ور U6 ھU U د دو% %U %ری /3X 0ی /زات "# د ,م ه وی، 3ا2 %ی. د 1ل 3 U6U، 3رن ]# د \$ رد U6 د%) U6 اN#ام ^م X او ھ*#ار (U ]# /م U د دوو O B U6ط ^م ېی، د % b#ی , U6 ور% /زات XU6 #" 8 . 2 ا #ازه د /زا3 د ھ#ف د I^3 %:ره وی، و% S U% #[ 8#ه زت وی. دا U6 3ری ده وړا #0 دی، B S (*N U6 د ھUb I^3 0 دی.

66 د ات و دو د h c)و , %:ره د 8 د ^#ودې U6 3/0 او ازې د X#ت او B 5 د Xن L U6رت S د ا MQ ف U6 ا,زې ه، د ,0ا O ن ھ{U ی i3 د ,م ه د /زا3 3 %U اU اط*ن X U5 3. د O 8 د LدKK#و ^#ودې ه "v Uې( U د /زا3 #ارد ې#ل دی. دا دواړه *8 U د ھO Ub ن %U SV U د 3ې :i U6 3څ S 6ې "^[ وX، د "ا"ی د 5 %ی 9م د B:اوی %:رھ{U ی. د 1ل 3 U6U ،U ېې ^*U د ,0ا O ن \Sv اNت ی، د %0وم L U6رت U6 S ھات S د اور %( U6 S 3ر ^م Xی /م S (" U6 د اور%( U6 S 3ر ^م Xی 3رن U3 ورU3 ( "ا") /زات 3 5س ی. ا%]U دا 6#ې Q #ه M SUI "ا"ی B #ی X ¯3. د 3رن د QO او 8% 36 د اړو #ه ^*S اBرات، د 3رن د #اx2 و) ا\ې0 او ر زت X*ې 5 U 6#ې ھX Uن %ی. "ھ د ,0ا O ن wل *8 U "# د ورU3 ,م U6 ھI3 U] "ا"ی و%ی.

3. دFت اS

د X#ت او B د 5 Uy 6 دې y " #ې و5ړه ده U د ,م U6 6ې h S c)ی I8 "# د /م U6 /زا3 ا\0ه وcی. N (" U6]رت wU% او د ,0ا O ن داS ا (ېی U د w ډول، wل , U د Xن /زا3 وړ #ی. د \$ pع 1ل راوړو. د 6#ا) % U %ری د ې ",= ور/ \$ د , () %B Uا د i \ا %UVi $\ U ډK 36 %ی او 6#ې 33 دا "U Nد5 U U وی U دواړو U3Xن ,0ا ورcل X. ددې h 6ی /زات "# 6#اS ډول "ر X U6 U ھX 3 S Ubی ,م، U6 ھS Ub د راvې) Xو ا2ادو 3رUV او ا" U6 y S و ل X. ھ2 Ub S U د X#ت د ز3ې#و "N[ ېی، د m#ده 5 U6 م دKی، 6#اS 8ل U S ھ5 Ub U U د /زا3 د %K#و ] ېی د U6 (-V3) UV م دKی.

د ا ن – ١۴٨ ده (;&Sa) ... *N m#ده %8 N U]رت دی %U : : ١ . U6 ھL Ubرت = S د ,م د ار3ب ا (ې0ه Unw او او :U وی. ٢ . U6 ھL Ubرت U S د ,م ار3ب د / NU ا ادراک د Qp- د درک او د د2ع UVi د 3ا U6 وX S Bی وی. ٣ . U6 ھL Ubرت U S د ,م U6 وm8 3U ار3ب Xی وی / N1 UX Uی وی . . U6 . ۴ ھL Ubرت U S د *N #B Tظ- د در 18 او ذ U6 UVi ا#ې ه د ,م X 3. U6 . ۵ ھL Ubرت U S د اPOدی اMpار د U6 UVi %8 ادې ه د ,م ار3ب وX.

ددې 5 ھ pO U3 واک وری U د 3 /زات U6 6م وړ 3U زت cی. ١۴٩ - ١۵١ دې 6#اX SاM S /زات روv U ی.

Nد3 ر /م د B:) ر2ر د اL$ح U6 اړو # د i# ھډ د mا% L U6رت w ،SS% U3 Vm اښ ) ېی. 6#ې 3U ، د ,0ا O ن w U6%0ه 3U دھb / 36 U6U U د %cی h) %:ره د ,م 3 وی، U6 ډX K#ت ه # ی. د ,0ا O ن ١۵٢ ده د ,م ر داQ3 S- ی:" ١ ) ھU VX Ub د , د ار3ب U6 ا U6 ,0ا ^م Xی وی د QMO 8 د LدKK#و وروU او د ھUb دز د 3ېK#و O U UV3 ن د 18 د اNدې %:ره w، د , ,^S ا ر3ب و X،٢ ) ھU VX Ub د ,^S ا ار3ب U6 ا U6 ,0ا ^م X د QMO 8 د LدKK#و وروU او د ھUb دې د 3ېK#و O U UV 3 ن د 18 د

67 د ات و دو اNدې %:ره w، د , د %c S^, = د *S^, S ار3ب و X". 6#اS 8ل S U د ,م ر د ز 3ې#و S ,0ا pع ده، د ,0ا O ن ھ "# د ز رب %:ره U6 S ھS Ub دا ر د X#ت 5) ) ېی – S (6 U6 دواړه ( ,م "# د ورو ا د %L U#ور وروU را X U3) او U6 6ی S (,م "# SV د U% 18 اNدې را X U3) ^#ود U اc (wی دی.

د ,0ا O ن ١۵٩ ده د رو , ز3ې#و Q2% اړو #ه ,0ا 3ع U6c U3ی دی. O ن وا U " :U VX د ,م د ار3ب U6 ا ^م Xی وی " د ") ,م د ار3ب U6 ا U6 ,0ا ^م X، دواړه ,0ا S ه " 6S!6 U ور" #ې Ks3ی Ui U ھ د 8] ده د X UVi ز3 وcی". دا ده د اړو #ه او رو , %:ره د X ^#وده U6 U ١۵٨ ده S دو X Uی ده s8ف ی. U6 %_ه و$ی X U د ا2p ,0ا اL) 6#ې د%) د اN*ل ې#و وړ دی U د ,م ر X 3و , %SV U د w%ا2p /زا3 U6 %T! \ړه %ی.

ھ*#اX m S#ده 3 U6 %8U زت X*ې دی , U6 U دوو طI N*) ی: دی او اO$B Q3#د. اO$B Q3#د وا/ #8 U6 (*N U زت X*ې,0ا Nا ه S " U6 !. 1ل، U6 ه \ره vی " #ې "# 5ی X ھ :وی او ھ " # و ) X، د ١۵۵ د U6 8 S y % ه" U د ه Q2) د ار3ب Q UVi#د , U 6#اX ار3ب و د ھUb ,م U6 ,0ا ^ېی U ,0ا ډKه X##ه وی. U6 ھL Ubرت X (w U Sی ,0ا S د ") *) وی د ھbی U6 UVi ې 8 ېی".

دی Q3#د د , د ډول %U ار3ب ه %c3Sh . وB * داS وX w Uل Q#د , U6 U ذھ S د ې SB ھ#اف %:ره 3 ه X. 6#اS %8 S د ١۶۵ دې %SV U: "... ^*U" U د ھ ,م w U6S ,0ا 8 ی او اU" Sh د ډKې X##ی ,0ا oP3 s3 U6 ی...". 6#ې 3څ S د ") ه c3% 3* او Q[3[ /زات 5ھ د اN*ل وړ دی. " VX U د Q#دو , ار3ب و X او دا,* U د ") ه ار3]ط و U %ی او د 8 د LدK#ر%#K UV3 د ھ#ف وا% U ذ Xی , U ه hی cی ,د U وی، ^*U" U د ھ ,م w U6S ,0ا 8 ی ...". ( ١۵٨ ده)

U6 8] د /زا3 وړ O اN*% %:ره د w [8U% دوره %U ٢٠ UVi 3ېی U ی ( داS د ,م د 3ار XاM وړ /م 3 ١۵٩ دې 5 #ې وی. U6 رو دو S د ,0ا O ن د X#ن رو 5 U% د ,م U6 9ل %U وUVi S ر اB!)، د %* B او %* %K#و 3 3 د ,م ار3ب او U6 ډ%U ا0 ,م v Sې) ې#% U3 اXره %ی ( ۴٣١ – ۴٣٢ دې).

K!!i .4 اS

د ,0ا O U6 ن S را\ دی U د V3- ورو 5 Sh د /م د /زات را*ل 3U, 5ی X. د ,0ا O ن د ١۴١ 3 ١۴٧ دو U6 3څ S دې pع U3 ر#S ی. د 1ل U6 3U6 U ١۴١ ده S وا U د " X ا (ې0ې" ، " د / NU د U6 <^3 UI8 ا د ,م ار3ب U3 اO#ام cی وی" او د XاM د ZO R!" 6 ا]ط د V3- دری \ره 5 U m3ی. ر V3- ور و 5 U د ,م اا3 د ^#ود % %:ره د 3رن UVi v N]رت دی: آ 3رن د زن رې#و U% VX %ری "aV) ې او U U، آ ,م د 3رن %cی 3ېوU3 ده او ھ*#ار (U داS آ 3رن V6ا 3دې د v B#3 د 3ه % او U

68 د ات و دو U6 وU وا% h S د #B% UI" %ی او U U. ١۴٣ ده دو U ی U6 ھUb اردو S U د ,م 3 د اN#ام د "%Iه 8 ه qV دی، دا U6 8 8] ه "#%ې#ای XU6 . ھUb U S %8 د اN#ام وړ /زا3 , U د ^ دوام U6 6م وړ 3U را *ې#5ی X.

U ېې 2د د 1 ل 3 U6B U:) و _ی S SV U ھUb وھ، w%، :وی cی، ووھ، ې#ای X pO S د "O V6ا ر2ر د /زا3 د V3- ورو U6 (5 3U6 U 6م S و !. N (" U6]رت، دا "# %I8 UO yه 3U, او sNر U ) ېی. ه ددی د N#ا% او cه ی U6UB ان %ی pO U د ,م U6 /زا3 8 و c Uی.

د H& Y HZ

١ . د/زا3 د ې واO op او Q]ې y vې( S او *(3cوی Ui دی؟ ٢ . %U U 6#ې "S UB 6ې "^[ وX، د ا%0ا ا8 د ^#ودې % U / UVi ه ھ د /زا3 #ارد ې#ل #. آ د 3ر %:ره دا ر Nد5 U دی؟ N (" U6]رت، آ دا *U ده U 3 i pO U3 ا,زه ورcل X U ددوی % U yه /3 U6X 0و /زا3 a* SQ b3 S او ز3ا% راو%؟ آ د X#ت او B 5) ! د pO %:ره د ا MQف s6ې ان "ا" وی؟ او "N، آ دا ر pO U% U3 8# زت واک وری؟

5. د ا# 1& ف /1 K&

د ^* ZO 8 ْ%0و QMO X[*#. د ,0ا O ن داS وا U د ,0ا ^*U6 0 ,ن V SS اX]ه S را U3 ې#ای X. 6دې اس، د اف ^*S د "ر U6 وS B p وری ده i 3 ډاډه X S د ,0ا N#ا% ! 3 * 8#ه Nد5 U دی. د # او I8 " ا%* ا !ن U اb2 !ن د 5> و %*, UUVi S دی، اف \U3 Sv د ه "mی 3 U6O U) دی. U6 %_ه 3U ددې ا !ن U6 ١۴ (۵ ) ده S را \ دی: " ھ iک U د ,م 3 و 6ې #ل X، 8 %ی U / او ^ د O ن ه د ې %N U% S*^ 5رې \ر او "ر X ". 6#ې اړو # د اb2 !ن %U %ری د ژ %U UVi [M3 د ډاډ او د ZOوت 5N U / د 3¯ %:ره د اb2 !ن 8 د S Snw ^* د cK6و د " S %:ره د اف ^* ! را c U3ی دی. دا ر 5ی X U6 6م وړ ډول %(a 6رU3 وړی او U6 ر S د a6 وړ QMO ېی. "ېه 6دی، د "U6 U*^ S ډKی اردو S د ZO 3 36و U* U6 U X U درک 5ی. ه ددې، w U 6%0ه 3U د " S "9 اف \Uv د ,0ا N#ا% د ھ Nد5 U yم %:ره pوری ) ېی.

د ^*S د L U% 8دKK#و وروU، دواړه ھ 8 او ھ د 3رن و د اف \Sv %:ره ٢٠ ورSh وB %ی i 3 د دوېS او ^*6 3 U " SSv 5 # ې و !. U ېې 3رن 3 U6S -O وی، ^*U د %cۍ ^*U% S %ری د 8 د LدKK#و %U ېUVi Sn وروU د دوو X U6 اوږدو S اړو #ه pع د اف ^*S د \R!" 6 Sv 3 \ر او iېc S 5 #ې !. U ېې ^*U د :BU6 S S 3څ U6 S ٢٠ ورh P2 SL Uدره c Uی. 3رن "# آزاد XU6 . ھU S %8 Ub 3رن 3 U6 S -O U وی، د اف ^*U% U ٢٠ UVi 6 زت وS B ,ړK#ای X.

69 د ات و دو د H& Y HZ

١ . آ دا Nد5 U ده S 3رن او 8 د ^*S 6 8 د " S د \v 8 %ی؟ ددې ر %(m او vې( SS دی؟ ٢ . و%S د اف \S 9" U6 Sv د اف \Sv ^#ود 9 دی؟

د ھېاد ه ^*U ورو ZO x, ده. iر ال، 3رن او د ,م #N 8 %ی U د ^*S د L 8دKK#و %U ېUVi Sn وروU د ٣٠ ورh U6 اوږدو S ې ^* S U د " \ SUv وړا #ې cی. ا%]U، 3 اوU 6رې U6 ډKو * اردو S د ھېاد %U ې ^*S UVi ددا\ S" SUnv 3 ه Xې ده. د ھېاد ه ^*O U اX]ھ3 U3 ^#وده Xې ده. 6_ې ډول، د ھېاد ه ^*U ازې 5ی X د %cۍ ^*cK6 Sه " وری، اړو #ه O ن او رې I8O S" *y U% د Xاھ#و د ) i (ا%، د 8 B U%ا د ,0ا ^*3 اL% د \v د ! ±Ic !3 Sی. ه ^* U m 5ی 5 2 */ U% U ھ*, UbS د II8 ارزو U او د 9Xدو د اط*ن O" "ر #ی. ه ^*U دری "!0nه ا "V U %ی: ١ ) ه ^*U 5ی X د " \ Sv U6 8 S*^ S S 3¯# cی. ٢ ) X S ده U6 8 S ا#5ل S د h b3ا3 ه و) او ٣ ) X S دھU اړو #ه b% 8 او د ھUb ه "UB و) X او دوU ھ*\* UU3 S*^ S د ې ^*S د P3 * ه د زS3 ر# %:ره !ه cی.

6. د دودSو ( زاT; J ره /SF) – د اO D د ) او >) /SF)

آن U6 ډS %8 Uv K د ,0ا N#ا% "9 ان، Vm او وO و و او. د ا2$B د 8) او ADR) (#" (P2) د 5 / د 8) او P2) "9 او ھ3 Ub S " U6 U ! U د دو% د ZO UVi 9" "ون Oار %ی. 6#اS 8ل U S دا "#) ز3ه د # اB$2 %:ره 6رول ېی، د , ! h U6 c)ی 3U د ھb ! U د ,# U Unw وی او "%Iه 3ان و%ی. <(cب او ZOوت 5ی X د cVXې %رو c U3 #ی، Nد5 U او 36 U6U ا0ه 3U د % %(a 8) او P2) وړا #ې cی او 6#ې 3U د ^* د رS /8 U6 * راو% او ھbی U3 ا,زه ورcی i 3 B:) وB رو دKو ,#ی او *9 p)N U3 وc -Oی. V "/3 vد%S ده U د ر* ^* او د \ ر* <(cب !* 3 د ") ه nر ار3]ط w U6% q6 ودې ھېادو X Sن %ی. ھ*#ار (m ،Uر 5ی X د ا2ادو د " hا* او د 6اBا w%0و "#% %:ره Sv 5رې رې U6U3 او وړا #ې cی.

د U6 ADR وړا #ې U6 ډKی ھېادو S د Nم وcو \]ن U ازې 6اخ او 1] دی "U pO ھ د "ا" L$8 د <(cب U6 3¯# ه U6 ز3ه اردو N*, S c)>ب U3 د ^*3 ZOوو 8ا%U ل hاب و دی. د اb2 !ن X U6ن w% U6 U S ھS Ub wX U6 3 0%#ت ه ړوا% v U3#%، د ا2$B c #ی، mوع، ارزا U او ا\0 8) او P2) د اړ د 3 % او wN 0%#ا% Nم % %:ره، 3 ULB U6U د "X SB" Sو ا2ادو %:ره U " د w% %:ره د ر* ^* ! د 5س ر وړ U دی او ورU3 دو U U vری ډK اھ* %ی.

د ADR %:ره د آ V6 " B U% <ا د ھ اړ0Bې iېc X U5 3 UVi SQ%M Sی /S د زت X*ې q 6 ودې ھېادو S ا# %و دی. د "(#ې° U6 ھېاد S د 5 #ې

70 د ات و دو رد UVi 3 5س Xې /v S. 6م و%ی U د DR A دا # /S، د ی ,0ا دو U6 3U دې ھ*ې° د ^*3 U% ! 5رې 8) او X (P2ې دی. د اb2 !ن h U6 c)ی رد S ېS U U3 % او د 8 0n!" ,ړv U د ^#ود ې#و U6 8ل S دی، U*9 ده i3 U6 ر* ,0ا ! S د I%" U6 ADRه رول " #ې w(ر وX.

H eoF3w&/ K د اO D د ) او >) /SF)

"(#° د # wS% د /م د اL$ح %:ره رد وړا #ې ی U د 3* رول در%دو ^* او N#ا% \v "#) دی. د "(#° زت X*ې \ 8 ز U6 U ,#ی ډول h 6 c)>ب U3 %ی. ھbی د S ( shalish ) °%X د دودc)>0ب ډول دی، ر 5 /S*h ، اړو # !، او رو h 0و U3 د ر# %:ره 6رول ېی. U6 "(#S °K 3 ه Xو 3Q%M ددې # h U6 0_% Mن S را ab: د اB$2 د 8) ااو P2) د 5رو رو د Uv وا% %:ره، دو% د N#ا% د(ه او 6راو %U 6اB% U UVi د 5س ر c *Z3ی، ر اB. ر* ^* U6 اړ ه د "ې$"ې 0و ه د qV ې#و L U6رت (#" ،S 0 U را X U3ی دی. د اB$2 د 8) او P2) ی 5رې رې، ډKې vې( S %ی w 3 U% S*9 U% \ ر* وا%، c #ب، د m6ا S mا%، :*، ^ ، ھ*bی او آ U 5س ر N UVi]رت دی. اوس 9ل، داQ Sېی U \ 8 ز U د اB$2 د 8) او P2) %:ره w 3U% ا\ېU0 وX U*ېل ېی U د h c)>ب ه U ی او %ZO U "9 او UVi °%X د QMO وآ w % Q U6 ده. دا "9 د #و 3 اړ ھ{ی، د 5 / او ا2 $B Q S*ل آن ی او د دواړو Bاوو ه د 5 U6 S/ 8) او U S (P2 ی. 6#ې ډول <(cب ا,]ری " UU داوط] U وU ده U د ھUb 6اUM دواړه %ری 5ی X ھcې U3 ورېی. د B:) < 0و د "^[ او رو\S ,ړې U3 د رې#و %:ره د دواړو %رو m3 U6 ه ، <(cب د U% (8 X او اړ30Bب I8 U6 U UViO اO#ا3 Q S*ل دی، ډډه ی. 13

7. د q _! ( زاQ1_&G J

اوس راX داS و ا (ېی آU -L د O* ,اھا3 U6 \$ 3رن Xی دی. ھ Ub U3 S*^ راو دی. د ^*U% S ھ اړ0B او Nد5 U "9 وروU، ړی د 2 Xاھ#و د X Uن %U اB UX ېی. د " "S ھ" 8 9 Xی دی او د اف \Sv ر ھ U6 ,ن S دی، ه X وروU د آL- د ,م X U[3 3 SV Sی وو د ا]ت ډX #i Kاھ# 6#ا ېی. 6#ې وUi S Qp "# و X؟ آi U6 -L#ه د ه داX 3 (*N Sی دی S د V /زا3 وړ دی. U6 ھ*#ې 3څ S د ZO S*8 8U 6ی U3 رې#%S او 8 ھ 9 Xی دی.

6#اS 8ل X S S ده %:ره /U د NO وړ U وی، آU6 -L زت ا8*ل ه ې#ای X U% /زا3 وa3 U% U* 3 – ھUb ,م S UVi ھ% Ubcی 6ې 3رن او " X U[3. و%S؟ % UUh U د اb2!ن دو% %U د cۍ د رو ډKو ھېادو X U6ن د دوه O U6 MB وړا #ې *U6 N ر* 6ې . د دوه ا U6 MB S وړا #ې *N 6 دې p2

13 Asian Development Bank, Law and Policy Reform at the Asian Development Bank, Legal Empowerment: Advancing Good Governance and Poverty Reduction, (2000).

71 د ات و دو و5ړ دی U ھې e U "# د N ,م B U6ط % U UVi (h زت 3رن او /زات X. ھ*#ار (U دا *N ا (ېې ZO U h U6 #" 9" B" S 6ی U3 ورېی، آن 3 دې U د ھ Ub X U*3 U6 U/ې ا #ازه "c:mه U ھ U وی.

ددې *M X 3 N ده دی: U ېې 3رن ^*U او X U[3 او د اف "9 ھ 6ی U3 رې#% وی، دو% د ھUb د 3رن % او ^* 8 S U %ی. U6 ,م " #ی د 3رن ل ې#ای X د ھUb ژو # c (Vی او ډKو V اPOدی او PVX 0و ] X او د VX ژو # او د اښ ه c qVی. 6#ې ا س، دی U دو% ازې h) د 3رن د ^*S 8 و%ی. %#ې ېا اO#ام، د ^* 9" S Nد5 U ی، د ھېe ې ZO pع U 9 ېی او ھUb ا2اد U6 SV U ,م 3رن Xی دی، i 3 6رې U د ھ*\U ,م %SV U د " " 3ر %(% %U اTP U U 5 3 c Uی U6 ھ*ېm= وKه U" S ژو # ی.

د دو% وړ ده U دا اSQ (L د اb2 !ن د ا$ دو% %U %ری د د NZ- /زا3 U6 وړا #ې *U6 N ا O ن U6 S واop ډول ه #ی "ن Xی. دې اU3 (L د اb2 !ن ژ د # او I8 د " ا%* ا !ن ( SV U% ( CCPRI ا%0ا ده. د # او I8 د " ا%* ا !ن ١۴(٧ ) v U6ره ډول د د NZ- /زا3 U6 وړا #ې Oار #ل x ی او ز3ی: " ھ{ک m 5ی د ھUb ,م B U6ط U د ھUb د 3ر %[ UU د QMO Lدر Xی 8 ه د ھېاد د ,0ا ا,اآ3 د O ن %SV U ^م او U[3 Xی وی، دوھ 6 3 (hSn او /زا3 5 #ې راو%".

د ,0ا O ن ھ*#ار (U د ١٩ او ٢٠ دو U6 3څ S د 6ې% او 6ر% اړو # د *N د Sh 3chوو U6 ھU د "9 *^ ZOوت " ی.د دو% وړ ده U ۶ ده وا U*^ U " ھ U ېې 2د " د ,م %U 5رې ل 5س U3 راوړی وی" د ل %> U3 د ل U6 ور% (U N ل ,د U وی، /م "# 1) او د ھQ Ubدل O* ) ^ی. د ,0ا O ن ھ*#ا X S i#وی : " [ا%-] ھU VX Ub د ,م د ار3ب U6 ا 3وان ر% وی د واردXی 3وان U6 ,]ه ھ ^ېی". د دO وړ ده U آ د ,0ا ددې O ن *8 U د "9 ^* 6اUM د N #ا% د M3] *0ورۍ Vی ی او د "9 ^* د *8 QMO *0وری ی؟ آ د w% 9" *^ *8 #" U Xن وی؟ د اB$ف اردو U6 د اb2 !ن د ^* ا8 ه د "9 ^* اB$ف "# i U) وی؟

د ا8ط ه ورو دو U: آن U6 6ر 3 طح Xې ر S آ -L m % c:m" U6ه 3U% U /زا3 UVi وa3. ھ ډول , U% U U ھUb وروU را U3 ېی او % U6c S ^م Xی U وی، U6 زت ا8*ل ه 5 ھ د ^*S او "%Iه /زا3 pع U36 ېی. 6#ې اس U ېې آV 3 U6 S (6 U6 -L - U وای 3رن Xی او وروi " Uر ال د ھUb د 3ر %(ل cK6ه ی، /م O U6ی ا8*ل 5 ھ د ھ*\U ,م B U6ط /زات ې#ای XU) . Ui ھ U د ھB U6 $\ Ubط U ړی S (6 U6 6ې 3رن Xی وو).

د H& Y HZ

١ .آ دا *U ده U /م 2د "# %U /زا3 UVi ازې %#ې اU و"X (aV U د ھB U6 Ubط U6 X U[3 S U*^ =Vی وو؟

72 د ات و دو ٢ .و%S د دوه U6 MB S وړا #ې *N 9 دی؟ د ھUb اړو # %(a او S Ui U6 Un ده؟ .9WJ II/ ا93c اn H

آ دا P U ده U د O ن h c)ی ا8م ازې د ^*S د \" 6 R!" 6 8 X؟ 6#اS 8ل O U6 U S ن S را\ اL /زات (Ui U ھ ,0ا دO 8 ھ*\!SV U S 3 دو U وXه، ې#ای X وت وی)، ^م Xی /ن ھ ې#ای X Q[3 U6 ,0ا S راX. د ,0ا O ن د ١١٢ دې U6 6م ه، " Q[3 ,0ا S د ھUb /ز ات N UVi]رت دی U6 U ^م NU د O ن U% S" 8 U6 دې U د ^*X oP3 S 8 U6 S I[M3ېی ". د د Xی M 8 6#ې S دی U ھ iک U د h c)ی X 3 (*N د اړو #ه Q[3 ,0ا وړ ھ h. و%S د ,0ا O ن 3#و و \اړی %h U I8 SB " S" UVi ې#ل ا,]ری cی؟

v w 3% Q[3 9 /زات ددې \v وی ھUb ا2اد " !% U% U UVi زت U6 دوام %و اوږد 8] " #ې ^م ېی...د ,0ا O U6 ن S د را\ رو ډKو *9 I8 UVi ھ "SB" S ېی. 3 ١١٣ دې 5 #ې Q3I I8 N U]رت دی %U :

١. ددو% ر ٢. U6 اردو B S# ٣. د 6ر%*ن، vروا%، د و5 او ^ , د \cب U6 .۴ ا 3"V S د رای ورو UB" ]8 U6 اB!) ۵. د دو% Nا د اQ*ل او د a د hړ #و% U UVB ر وی او "9 ۶. د X او " K# U6ه ھ c\ Sب ٧. وL او O* او Q U6 او دNاوو S و% ٨. د ^ U6 ده O U6 Sاردادو او Q 9X Sدت ٩. د دو% دواو ه د Oارداد ل د دو% %B Uا از U5 3 ل ١٠. د / او ورh:£ د 3ز Bون، !Tل #K ا و د 3^ ھ ر ١١. د ^ U6 ده S د % او ا$ اداره ل، وO- او وL ا1 دی.

U ېې 8 د 2 #ې (% %U) %:ره دوام و، دا Iرات د 3رن %U 2دی U36 %8 6 ېی. ه ددې د pO U6 ا,زه :" % U6 S د ادارې او د P3ف ^و د pورت U6 OT U6 S %8 3U د ^*U6 S ا,زه 2ع ې#ای X" (١/ ١١۴ ده) . آ دا *8 U% U I8 UVi د "UB" S ې#و د MB ا,]ری ھ را *ی؟ آ دا IQل Oار دی U د ,0ا O ن د 3#و و 6 درک و5ړ دی SQ داU ھb U6 دO ه و ړا # و U m 5ی U V3- ورو Xا* WN %ې 5ی X او U U؟ آ دا د6#ې Q ده U ازې د % اړو # ^#ود ، $* U6 3U %ی 2ع ې#ای X.

.1G:J III) اn H

د 2د %:ره 3* /زات د ,0ا O ن %SV U 3/0 ېی. د ,0ا O ن ١١٧ ده 3op وری U " 3* ,0ا N S]رت دی %U: ١ ) د h I8 او ازو UVB ^و ، ٢ ) Pدره، ٣ )د B 8:ول". د اL او Q[3 /زا3 pO ،N" د 3* /زا3 د 3/0 او U 3/0 واک %ی.

73 د ات و دو

6دې "ېه، 3* ,0ا د ^#ودې دې در%دو دی. د ١١٨ دې X 3اM 5 #ې U د *N 6اU6 B 6= ١١٣ ده S " ی، ز3ی U 3 8] 5 #ې را\ VX ده د 6م c وی، د ١١٨ دې ړ ١ - ١١ I2و U% S را\ h I8 او ازو UVi 8# اO) ل او 8# ا1 دری %:ره د اړو #ه ^*U% S %رې "SB" S ې#ای X.

دا wل رو% U د N* او PBL اN*د *9 U6 QO او اO#ار S راh* .N د ,0ا O ن %SV U 6دې 2ض و5ړ دی ھUb 2د U ,#ی / vد% دی، 8# اB (O:) اN*د د % وB %:ره %U5 U وری. h U6 w رو% و S آن U ړی U VX وی او w (:B U>vل [8 c:m" U6 ډول 3ې cی ھ وی.

١١٩ ده د ی 3*) ,0ا 3 U6U د Pدرې U6 ھU ر ډQ Kت وړا #ې ی. "... د ھb X Pدره U د ,م د ار3ب UVi 5س U3 را\ وی او د ھU6 Sb ار3ب S اQ*ل Xی وی"، /ز دی آن U د ,0ا O ن U6 اL ") م hی X oP3 Sی ھ U وی 6#ې Xط P Uدره " U6 ھېL eرت ") I8ق U د Uv %و وی U اB$%ی". د ,0ا O ن ھ{U ی i 3 I X U / ل % U O U 5رې 5س U3 U وی راوړی او د ,0ا O ن د *0ورو w U% اU6 U رو , ا%*N U% S ھUVi Ub وړه Un U وی اB!.

"Bه، B:ول * دی د 3* /زا3 3 U6 N U*) وcی. د ورو L U% 8دKK#و وروU، ان %ی pO و ) د 8 د K:B#و 8 وcی ( ١٢٠ ده). د B:و% 8 ^#ود دی. 6#ا, S U% :وی، وړه Un اU!B، او ا2اء، ^م "# د ,م د Vی U6 Bط U د 5 زت زن "N[ ېی د 8 د B:و% ه اI2 وcی، د B 8:اوی د , %Q2 UVi د وKو S د 3 U6 (5N U*) ی. "ېه 6دې، B:اوی ې#ای X د ا2ادو د , ر2ر U6 ھU د B UN] ر U% S 5رې N U6* ا S 9 رول و%"ی. w U6% اردو S، اړو #ه ^*U د ,م د ھ U6 S y % ه د 3* /زا3 w U6 S د 6م وړ اBرا3 در%دو S ده. 6دې "!w ،Rل 3* /زات اB ری دی او د 2دی X اM U6 S y % ه 3ی 36 %ی 6#اS 8ل U S اL او Q[3 /زات ا%0ا وی.

د H& Y HZ

١. د زر ھb 5رو رو U6 ھU U /ن 6ې ^م ېی 2 وcی. U" Ui را U3 X U ېې ^*U د w% ا2ادو U6 وړا #ې د Xن Oا UVi ر واB؟ U" Ui وX U ېې pOن د ,0ا O ن %U ا%0ا3 U36 ازې د B:) اR!" 6 (w 3رن !ن /زات cی؟ i U) د ا I8O دا Xن ا _ول # U6 3ر ا2ادو ا\ې0ه ی؟ i U) 5ی X ری ا _ول د Xن وا% او ZO واک B 3 #ی c ¯3و؟ ٢. د c6اوو U6 6رو% ه دا I ې#ای X U و$ن او pOن د ,0ا O او رو اړو #ه Oا U3 در وی او %U ھUVi Ub اطN وcی او 6#ې 3څ S د ,م او /زا3 3 د اړB S:ا اط*ن X U5 3 ؟

74 د ات و دو .1L IV ر#9G 9 1# @

6#اS 8ل U S دا i: 3 ر* I8ق 5 #ې /زا3 " #ې 3*0 %ی، اb2 !ن د I8O 6را%0م %SV U ه X -Q3ی wU% ده. X (% 6و ر* Oا "ېه، اb2 !ن ھ*#ار (U د \ ر* (2N) او ا$ Oا د %cۍ در%دو ھېاد دی. \ ر* "!n U h U6 c)ې 3X Uرا او ,N U6 ،U#% اداره B Sرا 9 رول %"ی. د \ ر* د ا U6 SV U% (w S 3 ٩٠ 6رې ا2$B U د دو% د ZO h 6 !ی U6 رو 5رو رو 8) او P2) ېی. د دو% ر* ! د i %!0و ,(cو U6 اوږدو U > U% S 3 او \ ر* ! د 5 / S UB" U6 د وcو "ېc اړ3وو U3 ر# ی. د ډKو اb2 %:ره، U6 ډKی اردو S \ ر* ! د اB$2 د 8) او P2) %:ره د 5س ر وړ از = 5ره ده. h Nف، دود او U6 د QXو N*) ل، ھUb \ ر* "!n U دی U% U ر* ! UVi ډV6 Kا U6 اb2 !ن S ,د وو.

Xرا "N U6 U ) S S د mرې Q U6 ده)، sھ] او 5ر h Xرا S دی U Q*5ً د اB$2 د 8) او P2) د 8#اری اړو #ه ! د *P3 U6 S ھU د w د #PI U 6 K# د %_ 9ل %:ره ,ړKی. د Xرا دری \ره ډو% N U]رت دی %U : د *%N Xرا (ا$ N%*ن)، د Vرو Xرا، او د h O #ا Xرا. ,X Sرا U3 ورU3 دی او د a6 [O S U6 زت N* %ی. ,U د mا او Vرو \ _ه ده U د اB$ 2 د 8) او P2) او د ی S*9pع U6 ھU د cK6ې S %:ره د ې %ی داې " U6 U ,ړKی. دا \ ر* "!n U د اb2 !ن # او ,0ا Oا U 6 ی "U د ا$ Oا ، د [O2N S O ن او د % ,*Q IN) او 6ھ*N U3 3 S " U وری.

"\ ر*" ]# د "ده" او "\] اL% او "S !>" ھې* ه _ X.6#اS 8ل h U S %#N 6 ! % Nف U #و Oا " #ی U3 ی، h "9و U ز3ه د V6ګ د %ړې در, Q و دی. دا ,ړوا% h U6 *! S د *P3 S "9 او ھ*#ار (U ددې ! ,ړv د وړ دی. *Q U6% , S د 1ل 3 U6cK6 Uې %U اB$ق او N#ا% Uv U6 UVi درک (%a6 U %) 6ا B S%# ده. h U6 اردو 0n!" S Xی ! Xن %ی U د ھS, 3 R!" 6 Ub ې %ړې ډ%UVi S د ,S د c K6و " S او اف \v) ې#ای X. 6#ې ډول د اb2 !ن h 2ا ورو ! د #ون I8O ! ډm3" Kت" h U6ن S را ab دی او د 2N O ن د 6 و "!3 U6 RU ) ېی. او U ېې O ن 6ھن د 2ا LدKK#و h *! UVi د 5س U3 را\ / ه ا 2 U وی – U6 ھUb " #ې ه U% U د v< ه د # X U6ن ده – د وروU36 U او * !* 3 U6U ددې h *! aK6دل، زن رو دی. %#ې U36 دا ډول O ن 5 اوس ھ د ډKی اb2 h U6 c)ې 3v U% Uرو * 9" UVi S 8 دی. د ر* O ! د 6 ې#و U6 وړا #ې ( S او د S%#N د #ې h U 6 3c) S y % ه، داv Sری U \ ر* ! د اB$2 د 8) او P2) او آن د ھUb ,0ا رو %:ره ه داw SU)% ده U6 U ھS Ub دو% د i S!6 U%6 %!0و %:ره د B اO#ار د hی h U6ی ې#و S Un% U6 دی. 14

\ ر* ! د ډKو واQO vې( Sh "ا"و ی. U6 ھb * U6 U, S ھb % Scۍ ^*U د ZO درو # 6ېn %ی او ھU د pO اړ X*ې Xن U %ی، دا "#) %8 U

14. &وو د%ر# دو واو ود "و ! ده ام د /ون در ود او ا#'ن او ن ( ډ,ری *( ھ' را%ت او روی وی.

75 د ات و دو 5ی X د اB$2 د 8) او i (P2 (ا% داS 3 ه cی U د دواړو %:ره د وړ وی، w%0ه ھ**bی B #ی و3 او c #ۍ cی . U6 X*ې vرو S ا"#اU*^ U 5 ھ U%Q2 #ه، 6#ې 3U د ا2ادو %:ره "#) "9 د دوا#ار 8) او P2) از = 5ر ده. د اb2 !ن زت X*ې وcی h U6 c)ی 3U6 U ا% * S، د B: اB$2 د 8) او P2) %:ره Xرا او ,U3 S ا,UQ ی Uh د ھbی % U yه د دو% ! 36 U6U دا "!R ډN Kد5 U، ا\ې0 او د 5س ر وړ او د h ارزv B UVi] دی. 2!د، د 5س ر mا%، او ورو \]ن د ر* ZO yم U6 ھU دری Q*ل X U دی. "Bه دا "9و h U ^ره دی او Q*, U6 ډ ول د ا2$B U6 8) او U S (P2 ی. د i %!0و U6 اوږدو U6 S ه ,ګ h: ھېاد 3 ULB U6U6 U ا% * S ېې S ا2اد د ورh ژو # % B U6ط X U6#ت U6 و _ ھېادو 6رې c3% دی، د ,*Q ھر ھ*ھ( د ارزU6 v ھU ]%Ub ل 0 دی.

ھ*#ا ډول U6 \ ر* ! " #ې U3 د 6م وړ Sh , ] [ اات ھ د hن ه %ی. U6 دود0ه ^* S \ر* "!n U د c #ود %TP U ، د iر S د Bېا% او i (ا% ( U% U* 3 yی 6ه) "SB" S دی. ھbی ھ*#اX SU ھ د رو£ % U mا% UVi ر وړی. آن w 3% د ا #SaK وړ B داده U6 U ٢٠٠۴ ل S د 023 6ھن د ې U6 SQ%M 3څ S داS وا U " د اb2 !ن U6 X*ې ا% * S وU وا%S ډ%O ،S #ا ن او ېU6 Sm ا3 ډول د N#ا% 2N *! U6 U c Uaی دی او h U6 وcو " #ی B:) ل :wU – " دا ډول c U6 S ډKې 358 S د "% ه ) وی. 6#اS 8ل U S ږ د 3ېو >6 U6 اوږدو S د \ ر* ! د Q2ل وا% U6 ھU ھ اړ0Bه / y U6 واک S U %و، د 3ېو >6 U6 اوږدو S د ا وSQp د Bا"ې#و ه د وU وا% ډ% د ول د راwې#و % د% U و,د %ی. U6 واS QO د ھUb د ز3ا% د MB د% UX U.

6#اS 8ل U S \ ر* ! د ,(cې د i %!0و U6 اوږدو S د اb2 !ن د w%0 ظ- S a6 U6 3 9 رول %"% دی، 3وV3ا% U6 ر* ! S ه NرUp ) ېی. N (" U6]رت، د \ ر* ! د 3ا2 %:ره د وU وا% ډ% vU ی pع #ه. ط%] د , د اب دودR!" 0 (8# اO) د رU اb2 %:ره) %X Uرا UVi د :BS ا (ې U6 SV U% S c Ua. دا b3 د !6 U%6 b3 ه "UB وه U6 U ھS Ub د 2N O ن M3] د ^Uy2 ره رو8 U% %ری U ز3و U6 6!ن S زده cی cې وی، ^#ود X او 2N U% SV O ن UVi ط%] Xن *N 3 ا,ا 5 #ې % وو.

د " ا%* Oا %U %ری دظھی c3$ ا O ن، ا$ O ن او د اb2 !ن د ,0ا Oا V- 8* د Xن "و,د، 5ھ ډKی h *! U% S>v U "ا" O UVB c3$ "c SB" Sې دی. 6#اS 8ل U S د ط%] 3 رژ 5 #ې 3وV3ا% او %>v U UVi وړه Un اB U! B:) %ړ U3 #8 ر#% وو، S>v ز3ه د اb2 !ن U6 ورو3 3رS q د وړه Sn اO S!B" ن وو. د #اوم I± "و,د، د >v I8 او و" Qp w U6ل ھېاد Uv S وا% #%. i U U) د (و د "mی I8 Xرا وا، " v< د vو S روز ، ر # ، ا و mر B" U6 )V6 9 S c Uی دی".ه ددې ھ، ھbی ھ*#ا ډول د Q[3± وړ Oا ، ا (ې ، #و U6 وړا #ی "I U3 دوام وری". S>v د 2N Oا % U yه د !*S3 وړه Sn اUVi S!B ر وړی او دا ر د ر* ^*Un U6 S w 3% Oی د% UVi ) ېی. N U6 8ل X ،Sاھ# v U ھ*#ا X U6 S>v S !*3> ډول U6 ر* ZO yم S ھ( Ui U ھ i hS %) د O Q[3± ه qV دی.

76 د ات و دو

U6 ډKه U UN، د \ ر* ZO yم B:اوی او ^]" U6 اb2 !ن S د دو% ,ړو S %:ره 3 ا وU 6رې "ې) 6S در%د%S دی. U6 \ ر* ! " #ې د U3 % hا* د ھUb د ډKو i#و vې( "و,د، د ¬ m * U% 0و UVi د " #ی د دو% ,ړو B 9" S_ دی. i U U) 3س "ر2ې# وا: " د اb2 !ن وcی د دو% %#N U6 ! وړ ا #ې X U36 -%Vی، U د ھbی % U yه د O ن 8* %ری U3 U* 6ا B S%# او 3 ډKه د دو% د اN*% 3^*) دی". 6#ې ډول د دو% ,ړو ھh SS 3 ډKه ددې B_و ه qV دی U ډKی اb2 ن دو% او I8O yم د 6اخ 2!د او %O U#رت UVi د وړه Un اS!B ه .

ددې !S ,ج اB!) 6#اS ډول U د دواړو SQ دو% او h !* ا #aKh U3اب ووا، ه 0ه ده. د 8) او P2) د * 5رو UVi ه دا ې#ای X U د "#) ! اL%، <(cب او U6 دو% !* S ھ*ری وی. د 8) ه "U* U 5ر U6 وQp Oا S دھbی د oP3، د >v U6 وړا #ې د ھbی U6S # اL$8ت راو) او د w اB$2 د 8) او U% (P2 5رې د واک ور% %U 5ری د h *! U6 " ر* 6ې #ل" ې#ای X.

ددې دوو !* د اد\م %:ره رې ډKې 5رې رې وړا #ې Xی دی، B د w% ط8 U6 "S UB، د دXو !* د U6 %ری V6ګ X U5 3ی دی. د دوو دXو ازی !* د ,د a6 او د %U دو% ! UVi د ا$ ^* "ېا%، د در !* ,د ,ری 6ا" ,ړوی او ه 0ه ده U د w% اړB U% ,#ی ژ U36 8) ې#ای mw U6 .%0ه 3U، د V !* 3 اB$2ت داS ری U6 U اb2 !ن S ZO U6 ! ن او ا"9م O Sار %ی.

د H& Y HZ

١. آ د N#% دوه ! vې( a)% S ز3ی؟ د hی ې#و وړ !* د S$V6 %:ه IQ SS% 5رې رې Xن %ی؟

٢. آ د داc S #ود د 8* %:ره 5رې رې U UX د _ون و Un U6 وی او اط*ېن 3 X U5 U6 U \ ر* ! S د w% ا2ادو ه Xن # ېی او h اL% او OاN#و U3 ھ در وی B #ی U36 ېی؟ 3 د \ ر* ZO ! د Uv وا% %:ره د pورت L U6رت S م اL$8ت 9mKد ی؟

د /=r راFSaLا

6#ې :i S ږ U6 اb2 !ن S د ,0ا N#ا% S ! U6 د /زا3 V- اړB U 3 "^[ 5 #ې و ل. h U6 c)ې 3U، ږ دری ډو%U /زات 6 3v 5 #ې و ل: اLQ[3 ، او 3*. 3 د *9 m#ده او X UVاM Sh او دا U y /زات "# د X 3ی ,م ه او ا£#ول و%ی آX c U5 3ه. "ېه 6دې ، دا i: د اف \Sv 0ه وړا #ې cه. %U دې LN Q UViت %ی، د LB , U6 ھU د را3 "^1 %:ره UV Uv "ا"وی. w 3% U*9 دا3 ،S U6 اb2 !ن S د O c\و د /زا3

77 د ات و دو ا Iدی "ر او ھ*#ار (U د ! د "%Iه Uv % %:ره د اړ3 وړ و او Qت U5 3 cل.

78 د ات و دو اR13%D او 3W H&1?# 9J

Afghanistan Independent Human Rights Commission & the United Nations Children’s Fund, “Justice for Children: The Situation of Children in Conflict with the Law in Afghanistan,” 2008,

Afghanistan Justice Sector Support Program, “Afghanistan Case System Management,” (2009) .

Afghanistan Justice Sector Support Program, “Afghanistan’s Criminal Justice System,” May 21, 2007.

Afghanistan Legal Documents Exchange Center (available a http://www.afghanistantranslation.com/).

Official Website of the Ministry of Justice (available at http://www.moj.gov.af/) .

Faiz Ahmed, Judicial Reform in Afghanistan, 29 Hastings Int’l & Comp. Law Review 93 .

Asian Development Bank. “Law and Policy Reform at the Asian Development Bank, Legal Empowerment: Advancing Good Governance and Poverty Reduction. Manila: Asian Development Bank,” (2000) .

Thomas Barfield, Neamat Nojumi, and J Alexander Their, The Clash of Two Goods: State and Non-State Dispute Resolution in Afghanistan, United States Institute of Peace, November 2006 .

Thomas Barfield, “Culture and Custom in Nation-Building: Law in Afghanistan,” Maine Law Review, Vol. 60, 2008, 351 .

Alexander K. Bernard et al, An Introduction to the Law of Afghanistan, (2008).

The Customary Laws of Afghanistan, The International Legal Foundation (available at http:// www.theilf.org/Customary%20Laws.pdf).

Nusrat Chowdury, “Constrained Spaces for Islamic Feminism: Women’s Rights and the 2004 Constitution of Afghanistan,” Yale Journal of Law and Feminism; vol. 19, 2007, 155 .

Mark A. Drumbi, “Rights, Culture, and Crime: The Role of Rule of Law for the Women of Afghanistan,” Columbia Journal of Transnational Law, vol. 42, 2004, 354 .

Marcus Dubber and Mark Kelman, American Criminal Law, Foundation Press 2005 .

Hossein Gholami, Basics of Afghan Law and Criminal Justice,

Hesham Nasr, “Lectures on Penal Law Part I: Introduction to the Penal Law ”,

Neamat Nojumi, Dyan Mazurana, and Elizabeth Stites, Afghanistan’s Systems of Justice: Formal Traditional, and Customary, 2004 .

Nagaty Sanad, The Theory of Crime and Criminal Responsibility in Islamic Law: Shari’a, University of Illinois-Chicago 1991 .

79 د ات و دو

Richard G. Singer and John Q La Fond, Criminal Law Examples and Explanation: Fourth Edition, (2007) .

United Nations Human Rights Council, Annual Report of the United Nations High Commissioner for Human Rights and Reports of the Office of the High Commissioner and Secretary General, Jan. 16, 2009 .

United States Department of State, Afghanistan Justice Sector Support Program, Briefing Report, May 21, 2007 .

United States Department of State, Afghanistan Justice Sector Support Program, Briefing Report, Oct. 10, 2007 .

USAID, Afghanistan Rule of Law Project, Field Study of Informal and Customary Justice in Afghanistan, April 2005 .

Wilson, et al., Restorative Justice Innovations in Canada, Behav. Sci. Law 20: 363–380 (2002 .(

Franklin E. Zimring and Gordon J. Hawkins, Incapacitation: Penal Confinement and the Restraint of Crime (1995 .(

The Constitution of Afghanistan, January 3, 2004, < http://www.afghanistantranslation.com .

The Juvenile Code of Afghanistan, April 11, 2005,

The Penal Code of Afghanistan, October 7, 1976 .

80 د ات و دو 9TU @%&

د ا ن ا H K اK 93c

Goran Tomasevic/Reuters

81 د ات و دو .S# Iه

2ض cی 3 U U3 % د \ږ % U6 3څ :V6 SS U" U د دا U6 v % bmل . 6#ې وS B "]ه 6و2!ر :BB S]ې xMO ی او %3 U UVi \اړی L U% U- UVi ووزی. ددې h U6اب 3 S U% اد 6 UViUv ی U د UVi -L د و3 د%) Ui دی. h U6اب S اد وا U ھ:B Ub Xدا U3 د % ور% U6 9ل :B Xدا U3 د داv % ا,زه U وری او ددې ر /زات %UVi -L U د Xد ا!) دی. 6#ې 3څ S 3 وا U ه او = ېی 3 د اد د % داv اBB ، اد وا U ړی دا O ن ی اN$م cی او /زات "U د رو %:ره د N]ت درس X. آ 6#ې S %8 د اد P (*N U دی؟

اوس 2ض cی U د ,*U% Q ا2ادو UVi د %ړې S وm8 O U) 3 ېی. ط]Q ده U د 3رن د ^*S %:ره د UN وcو 6 B Uرا زU3 وی. د ا,ا وړ Oا 6 "!R د ه "ر ه "UB 8) او X (P2ی ده U د Nم وcو % U yه 3 8# زU*$ U3 ده. د ې /3 U6 SU، ھbی د ه ی O ن د P3 %:ره O UI U6ه S 5" ی U د ھUb 6 "!R "# د 8] ده د ,م د ار3ب U6 9ل د #N NU د 8] اX (wې ,0ا UVi اوږده وی. آ دا SO ن "m Uوع دی؟

د ,0ا I8O %c اU6 U3 (L 6م ه، U د اد N*) او روU او U ھ O UIه Nد5 U دی. U6 h c)ې 3U، ھbی دواړه د O ا (L I± ی. دا :i O U% او د ھX UbاM او ھ*#ار (O U 3! اړو # 9م U6 UVi ه % # "^[ 6) ېی. U6 _ه ه، د اN]ر وړ O ن mء (ھUb را c U3ی؟ iک ھQ3 Ub- او 3! ی؟) او U6 اb2 !ن S ددې ! "ر SQ%M 3 5 #ې !.

%#ې 0ې وروU دا i: د ,0ا I8O U3 راhU6 . اb2 !ن S د ,0ا I8ق دوې \ره S %ی. %cۍ U د ا$م $> I8ق دی. دوھ*U U د اb2 !ن د ,0ا وQp I8ق دی U د ,0ا O U6 ن او رو اړو #ه Oا X (/!3 Sی دی. دا دوې رU6 SX ه 9 او 6ې ]ر O S (Q3ار %ی او د ھbی 3 اړ U 6 ") ا\ې0 %ی U Uh د ھb ھ ډ, K Q3 U- او /زات ی U6 U اړه ږ وروU "^[ و.

ور!6 SB" د ا , ه "ر U3 "ېX Sی دی. S (6 U6 ږ د ا$ I8O د ا\0 "ر او ھ, Ub U U د ھUb د *8 U% 8#ود، POص، او 0Q3 6اQ3 UM- او X Vm3ی دی 3 "^[ 5 #ې !. %U ھUb وروU ددې S:i ډKه "I8 UBO U3 ھ S!b y ی i U U) د ,0ا O ن او راړو #ه Oا اc (wی دی. ږ د yم B$ف , U ("#ې او 2!د، د رو O/ aق، د 3ور0م % 3*)، د 6! : ل)، د B VX$ف , (O)، وھ) او زB، \$و cی a3 U او ,! 3ی)، او د ل B$ف , U (اB$ص، \$، I3U" ( "ر cو. U6 6ی S، ږ U6 %_ ډول د #اx2 و) %U %ې د V3U6 - وړا #ې د #N NU د "Ii S (ا% i 3ېc S 5 #ې !.

ددې :i UB د ډKو 9* #و pO UNا د ھbی د LNو او U6 اb2 !ن S د ھbی رول دی. ددې :i U6 6ی U3 رې#و ه 3 U6 #" اb2 !ن S د ,0ا N#ا%

82 د ات و دو ! %U \ره 0و X [B UVi او د \ره , U6 6 #% و3ا ېی او د w Oا د !دې % او Sn ا!B U6 ھ6 Uv h U3ا" U 6#ا cی.

Q1 .1

U6 دواړو دXو %8 S د O اL) د دXی O (*N UVi -L U% SQ ا!) او د O]) /زا3 ز3ل دی. O 6#ې اړو # د ډاډ U5 3 ل دی w Uل Oا د و8p ا و د I^3 وړ دی او د /زا3 ز3ا% U3 ([O U ار,ع ی. h U6 c)ی 3O ،U د ا O ن B$ف B رې#و U3 د دو% B:) ی O (*N#رت 6رې ^#ود ی. ه ددې U6 U %cی :i S 6ې "^[ وXv 9 ،ری i 3 د O U% 9م U زږ "^[ د اL , ھه ی U3 رھ* ی، دو U وcو.

د ,0ا O ن اړو # د O اi (L VPN -و U %ی. U6 _ه ه دا PNو I U ی U ھe 2د U6 ,م 3رن او /زات ې#ای m i 3 O Vm U6 ډول اړو #ه ,م او /زات U وی U6c U3ی، ھ*#اX O S 6#ې Q ھ دی U pO 3رن 3 ھUb 6رې m /زات 5ی i3 اړ O Xاھ# Xن و U %ی.

VPN -و N Uد5 U 6ھوی " #ې د وcو د Q U6 ¯3 8 ھ دی. د B]3 او اط$ع ه ا2اد 5ی X د ,م %U ار3ب UVi ډډه وcی، 6#اS 8ل U S دو% 5ی X ھbی U% U O ن UVi B$ف 5ر \ره cی او %O U ن c\ UViوی /زات cی.

د ا ن H K Q1

د O pع د ا O ن U6 ٢٧ ده X (/!3 Sی ده. 6#ې ده S را\ دی U: " ھې e N*) ,م U ) ېی B د ھO Ub ن %U SV U د ,م 3 ار3ب د UV X s2ی وی. ھ{ک د O ن %IQ3 U36 8 U]#ای، ل ې#ای او 3Oې#ای X U. ھېU3 0ا X U ورل ې#ای ( د "U6 S*^ U8$L 8 او د ھO Ub ن %U ا8 ه U د ا93م وړ Q2) 3 ار SV U"3 X s2ی وی".

ا$ م ھ د O U% اc3$ UVi (L ی. د ا$ I8O B:) ی او Nد5 O Uا *ع cی دی. U6 ا$ 8 cK6 Sې او اO#ات د $> ا$ I8O U% درو او د ھb UVi !3 را U3 ېی U% U 2ی 3$*3 N .UVi%*ن د را U6 ا3ق 6#ې y دی U دو% mان د :B *N hاب ورو دی. ھbی د ZO O U6 S*^ ن او cK6و 0م دی او ھb O ن m ,ړو5ی.

دا i: د O د اi (L (ا% د ا$ I8O او pO UNا %U 5رې "ر ی. دا : i U ازی pO UNا U% U 3 ه "U S (*N U6 U وcی، 2Q ی "U ھ*#ار (U د 9* او \ره , U6 ھ3 U" U v U3و U ی. 6#ې ر ه 5زU ده د U دواړه SQ ھ د ا$م ,0ا I8ق او ھ 5ر ,0ا I8ق U6 ھ اړ0Bه 3U وiېcل X.اU د اb2 !ن U6 \ره ,0ا I8O " #ې ا او , x y U ال ېی.

1 !J 9 .2

83 د ات و دو ور!6 i: د اb2 !ن ,0ا I8O S د O د \v د i I^3 (ال iې%c U3 "ې) Xی دی. ددې \v ه %U ا 5رو UVi د Oا د !دې "ا"ول دی. B د ,0ا O ن او د ھUb ه ر %c3 Oا ھ*ې° c:m " U6ه 3U روv U #ی. ھbی ا1اً د ز3 3!و او رو S 6وا %:ره 6ا ! وی.

%#ې اpO Uن او #اx2 و$ن "# د Oا Q او د ھb د i !3 (ا% او رو% " #ې و6ھېی. دا "9 د O U6 !3 م دKی. U6 ده N]رت، O 3! د O ن د 3! N*) او د O ن %U اN*ل N UVi]رت دی. د 1ل 3 U6U" Ui U وX O U ن وړا #وU وcی U: " 6#ې U*h د %ېد ھe وU3 S ا,زه Um". آ U6 "!) ر ھ> دا O ن I± ی؟ "# وو) X Upع د "%ېد وS" د Q د i (ا% ه c3او %ی.

%cی م O U6 S !3، د U6 9م S د ]S*9 ژ" S ab) دی. د 6ر3 6O Sv hاب "Ui U وی؟ U ېې داO S ن P3 X U*h6 U " #ی د 6پ 5ری hې#ل %ې cی، 6#ې Lرت S داaK 6 S U " د %ېد وU" ازې 03ر2ر U6 w "ک ې !. ه ددې U دا O ن د "!) اری Q2% ^#ود او w U6% 5رو " #ې و #و 3ګ را3ګ U6 S y و !، 6#ې Lرت S دا S U3 y رېی U د y وړ *v U c:m" U6ه 3U وQ U 3 ورcی. ددې 9م د Vm % %:ره "# د O s)اری 3ر U6 UV S y و ل X. آ د ,0ا د V O ن دا ده او ھO Ub ن U6 U وا3 op U6 UU3 ی :" ھe w او 5ری 8 U*h 6 m 5ی؟" U داS وی، د ھUI" Ub د " %ېد وS" د i#ې Q a U ې#ای X.

U " ھ، د O ن " U* U6 UI U وی 6ې #ل Xی، د pO او و) د #ه ده i3 U6 ھS Ub X (abی c " UBی. %p2 U "ې( Un UVi اB!) او%U ا#5ل UVi د c3$ ورU3 وا% nر وی. U6 واS QO #اx2 و)، (ھ*#ار (pO U) "# د *3 د Q % %:ره U6 U 3 UvU د w%0و B I^3 3¯ #ی v وcی. U ېې 3 6 "!) اره ط) ازی ، د O x و ا#5ل 6 ای و$ی X U د /زا3 O ن اطل U6 S y U %ی.

;ی /KD : ا#9O ق د ا ن ا د #?KnJ K H&1

ا$ I8ق د اb2 !ن ,0ا I8O د w% اړB 5رvو U ی، %U ا O ن UVi د ,0ا 3 O ن 6ری او د ھUb ر wل اړو #ه Oا . 6#ې "!R، دا در ب د ا$ I8O او د اb2 !ن د ,0ا Oا U U6 د ھh Ubی U6 ھ ]^" U% U% c:m" U" U36 U وی. ددې در U6 اړه، ږ U6 ھېe و, #PO U U %و U د ا$م د *%N U% S U6 9* "^1 U6 اړو # " %ری طف" واX xOU6 . واS QO، ددې ب ھېe ه "UB د ه " ا* VX U د U در وی Q U6 #ه.

% "# B] وی U 3 ا$ Oا 5 #ې د , او /زا3 د 3! او i (ا% U6 ھU د ا$ N%* 3 د y 6م وړ اB$ف U6 .UX وا:V6 ،S QOU د Oآن ژ"ړه ې#ای X د m,ې ه 6وړې U و او. ددې ظې U6 3څ S د %ری د واxO ې#و h6ی، 6#ې ب SX vی دی i 3 د ا$ I8O او د اb2 !ن ,0ا I8O " #ې د ھUb 3 w% 0n!" او ا <ر وړا #ې cی. ږ ھېU %و % U U" زږ #وی وی او د ز3 3!و SQ%M U6 ه "U ددې 6ې]رS اړi Sېc U 3 ه cی.

84 د ات و دو

6#اS 8ل U S 3#و د ,0ا O ن Q3 U6- او B:اوی S 9 رول % "ی، U6 اb2 !ن S wل Oا %U ھ*, UbS د ,0ا O ن، د ا$ I8O ه د ,ړU6 v ھ{S U دی. ھ*\!U S د 5 #ې 6ې "^[ Xی دی، U6 اb2 !ن S 3 ١٩٣٠ 6رې د # Oا X ]^" UViن U در%د. او 3 ١٩۶٠ 6رې وو U د اb2 !ن 8 U6 ھېاد S د ,0اO ن د 3#و %:ره S!6 U%6 ھh Sc (6 Sې. 6#ې ده w Sل دا av U د ا$ I8O 3 ا\ې0 اوھ#ا 5 #ې Oار در%د.

آن LQ U6ه O s)اری S ا$ I8ق %U 6ې #ل Xی Iم B" UVi* دی. د ,0ا O ن U6 ١ ده S را\ دی: " دا O ن 0Q3ی , U او ,0ا y3 S*ی، د 8#ودو، POص اود د , ار3ب و د ا$ QX د 8 S9I2 د 8* ه /زات ېی".

ا O ن U6 ,0ا N#ا% S د ا $ S9I2 %:ره ورU3 رول U6 S y % دی. د ا O ن در*U ده وا:" U6 اb2 !ن S ھېO e ن m 5ی U د ا$م د :ې{ د د IQ#ا3 او ا8 V%- وی". w U6%0 ډول، دا "ورو U او IQ#ات د ا$م %U>6 U "وو UVi N]رت دی: *U (ا*ن راوړل)، %* ، روژه، زت او 8´.

ا$ I8ق iر \ره S %ی: د " ا% U6 3څ S ھbی N U6 8ل S د ") ه %c3 P Nو U او د ﷲ (ج) د اراد ې vر #وی او د 9I2 د رa i#وی دی. ھbی N]رت دی %U : (١ ) Oآن، (٢ ) د b6*] (ص) #8[، (٣ ) Oس او (۴ ) ا,*ع.

ط]Q ده U ا$م د ,0ا I8O ه او PUX U او U0/3 \اړی Upع د "ې) ب U6 3څ S "ن X. 6دې "!R 6#اS 8ل U S د ا$ I8O i x,ېcن او UX ددې i: %U ^#ودې UVi "9 ده، دا U*9 ده U د ا$ I8O رول او د اb2 !ن د ,0ا O ن ه د ھUb c3او " #ې و 6ھېو. 6دې "!R، 5 #ې را3 S "^[ 6#ې اړه د ې 0ې 18 %ی.

د ا#k& 9O ء

QX د *U6 S دQ UIO د " Q# او" U3 S 5ر" او " د > \ او L$Bن 5رې" 9م %ی. دا *U ازی O U6 (hآن S ده Xې ده. U6 آ S را\ دی: " ,Qک N ÂQX ا9Q[32 5 و x[35 اھ آء ا%Q5 s*ن. ژ"ړه: " U6 U3 S%c ه ULB طUI د د 6وی ه U3 د ھSb او 6وی U ه د Bاھm د ھb B U U 6ھېی". ( 45 ر ه ، U 18آ ) )

% UU Uh U د ,0ا ھېe ا$ O ن د و8 د زKې#و U6 و S B U وو، Oآن د * U6 واQO U6 Q ا$م IN S#ې U3 اXره %ی. د Oآن اLل او ا8م د 5رvو S ھ#ا w3% %ړه U وه او د ا$م %:ره د NX I8O ه " U ده S6 U د B#ای (ج) wل ا8م راh. د ا$م د Q3*3 6 اس، د Oا د وxp % ر wل اBرات او I8O y وړا #ې ل د Oآن او د ھU% Ub اL% m UViء اB.

د Z8ت ^*# (ص) %U ر8 UVi وروU، د V S9I2[ - U را X U3ل U ھ ا$ I8ق U6 9 36 ه 3! ی. ورځ د اb2 !ن ا O ن 8 9I2 sھ U6 ر* 6ې . دا د ا" O U6 U8آ Oا او 3!و " #ې و5 ړ دی، 8 اوس

85 د ات و دو 9ل w 3% %ی 9I2 دی U ډK 6وان %ی U د ه U6 SV U% *V3 cۍ S د ھbی X*ې د w% !* " در*UB" U ,ړوی.

6#اS 8ل U S د ا" U8 د ژو # 358 U6 ھU ,0ی 36و UX U، د ړی د O U% #% SV و) ېی U6 UN) U2اق) S زK#% او U6 ٧٠٢ – ٧۶٧ م S ژو # وه. د PVX (:B د U6 (m3 S، ړی د 8*د " ز# د ا8د1 د iېcو UVi درس و دی. د vو 3 U6U ام ا" U8 د :BS ز S د ډKو *%N UVi وو او د O 0و د 8) او P2) %:ره د $ mرې، "^[ او Iدا U 3/0 او SX 6 "9 " #ې w(ر وه. د /3 U6 SU و$ی X U 8 د w% 9I2 [ S U6 د "w 3 S%6 m% %ی دی U Uh دا د ,0ا I8 U6O S ا MQف دی \ !* ن ھ 6 3v 5 #ې !.

د ا$ I8O yھ U6 ور!6 B" S 3 "^[ 5 #ې ل ېی د ھb U6 3څ S د /زا3 \ره ا$ Oا h U6 c)ې 3U ھU Ub د 8#ود او POص 3 U6U ط]UI "#ی Xی دی "ر ېی.

د ا#Oم ا9S ق

د 8 6 اس ا$ I8ق، , U6 در طI ط]UI "#ی ېی: 8#ود، POص او w U6 .0Q3%0ه 3U، د ا$م ,0ا I8ق د ھb د /زا3 او ا,ا X U6اM S د 6م وړ ا MQف S وړ دی. 6#ې %S c از = ا1ء 8#ود m3ی. د 8#ود , U د ا$م ,0ا I8O w 3% ,#ی 3ېوS3 ) ېی او 6#ې ډول د ھUb ا,ا او /زات c:m" U6ه 3U ا MQف U دی.

ه ددې، د ا$م ,0ا I8ق 3 ډKه د د اN*ل %:ره 6 ې! U36 ېی او د 0Q3 , X U6ن، آن د اBری ا,ا د ان ه ) دی. د "c:mو sھ] ! B$ف U د Oآن ھUb رھ* ی، n UN او O ا#5ل 36 U6U، /زات 3 ډKه 6ا ! دی. U6 واQO S، ا$ I8ق ددې %:ره X !3ی دی i 3 \ره اLل طح cی او د ژو #ا U رو اړB y3 5ر O ن ,ړو K6 U3 Sدی. دا X S، ا$ I8ق د دو% nw ،%0و اړ3وو او د دو% د Nف R!" 6 د Oا ودې او 6اU3 B زU "ا"وی.

.I دFو د K

د ا$م U6 ,0ا I8O S 8#ود w 3% ,#ی , U دی. Uh 15 دا , h U6 U c)ی 3U6 U Oآن S ذ Xی دی، , ار3ب %U 8#ودو UVi 3/وز دی B U#ای 6ک د ا !ن ر2ر %:ره Iر cی دی. I8 LQق 6ھن 8# د n UN B$ف ,م او د دو% د ا "!n B$ف ,م 3 U6U 3! ی. % UU Uh U د 8# /زات O U6آن او د b6*] (ص) U6 S اw) Xی دی، " ھ I^3 6#ې اړو # ا%0ا دی او /زات "# U6 دO ډول ددې ا6 SV U% (w X U U ه "X U، د 8# /م N 3 SaV" 5 #ې U راh. !*ن I8ق 6 ھن او ا$ N%*ن د 8#ود اړو # >6 , U6 U د y وا% %ی: (1 ) \$ (2 ) ز ، (3 ) 5رې وھ)، (4 )

15 . د دود 1رد ت د دی.

86 د ات و دو د ا% ai) ، و (5 ) ا2ا، h U6 c)ې 3U د "N S U6 اړه 3ر د 8#ود اړو # دوه ر, U ار3#اد او "bوت S " U6 !.

د ا,]ری /زا3 "و,د، د 8#ودو U6 اردو S د ا]ت #ارد U6 ,#ی 3U ا ړ دی. د ډKو , %U ھ*, UbS ز %:ره Xھ#ان "# ھه ادN د ه %U ار3ب c #¯3 SVی. د Xھ#ا *ا% د ,، w 0%O-، د و <: (، او د p8و Xھ#ا د X*ې U6 6م ه "ر او ارزول ېی.

د 8# د ,م %:ره /زات ازې ھUb 9ل ا MQف s6 دی U 3رن V U% % 3 UViU" وږی. د 1ل 3 U6U ،U ېې \) 3U" وږی او \$ Xی % U د SV [M3 U% 8 !د cی WO #8 ېی.

ا#9O ق او د Fود J : K>ه

" ډKی !، ا$ I8ق د S" ، V رU*8 او زاړه Xو I8O 3 U6 U I# ی y U6 U ډول د w%0و 0و ه د "IS %:ره د ,!* U[3 و S ,0ا UVi اده ی. د Q*ل ه ، U6 ا$ I8O "#، د ھUb د ډKو V /زا3 ه د ,م د اظ9ر " h U B U:ی.

دا ډول S د د %X SV Uن U %ی. د /زا3 M د زن 6ې #ل Xی ULN او د /زا3 ^#ود ډh KS د *Q% 3 U6 SU راK#iی. د 1ل 3 U6U، ا$ I8ق د وKې %U ه 2]ر# UVi د , %:ره د V /زا3 د /3U% 0 5رې د ھc:m" U6 Ubه Q ر اB، و%S د /زا3 6 ل د X *ې ه XاM ه U "ا"ول آ U U دی c3او %ی. U ېې دا X VاW "ا" X UU6 ، /زا3 a* #" S راX. 6دې "ېه، ھ ډول X> 2 دی i 3 د رو ډKو V او اL /زا3 UV و !.

%" UB Sا، ا$ O ن ,ړو U د زن ه U ULN د رو O ن ,ړو UVi وU3 ده، Qی. د \$ , U% U دې ډول , UVi دی. ط]Q ده U را X U3ی زن U6 U3 6م ه، O UIه ز3و Iس U6 ر ای. w 3% %ی w%0 زن ھUb 9ل U3 راh U د ,م N2$ن د \$ U6 3څ S د O) 3 ېی. 6#ې ھU اښ U ازی O" ( ) ېی "w Uw S% U3 S%U, ېی. U U زن % U6b"% او O" 6رې...^#ود وی، X## /زات v Uری او د \$ ,!* U[3 %و /زا3 V3 U3- ورل ېی. دا UX 3^) داS "ې(U ده U د ا$ I8O د I#ا %U %ری % U yه \رhل ېی...". 16

د H& Y HZ

١ .آ 3 ددې SX ه اJ 2؟ آ د در /زا3 M3] د وKې ("زدار #) ارزv %ی؟ د داډول V /زا3 6X Ui S دی؟ آ ھUb 9 دی؟

16 . Hisham M. Ramadan, Larceny Offenses in Islamic Law, Michigan State Law Review (2006).

87 د ات و دو ٢ .آ رې 5رې رې U UX دھUb 6اUM د ,0ا N#ا% ! %U ,م V UViی وcی؟ vو U او روز U؟ د w%0ې %= 6وا U؟ د /م اL$ح؟ ددې ھ X Ui وړا #ې ی؟ د ھb ھ د *(3cوو در%دو دی؟

U6 5 #ې "^1 S د 8#ود اوه " S، د ھbی PNو U او ا,]ری /زات i 3ېc S او ارزو S 5 #ې ل ېی. U*9 ده i 3 د 8#ودو U6 ھU د , د ھ ه د 6اB او د ز * Xو ا2ادو د !T% %ی "ر U6 ھh U6 U 2 وcو.

OL .1

\$ %O U ادU36 N د ") د U5 3 ل دی. د \$ 8#ود ,م، U6 5 #ې Xط 6رې c3% دی:

_&>وK

د 8# د /زا3 وړ 3ب، \) "# "%½ او روغ 2د وی. U ھ ½%" Ub U وی، د 8# /زات N U* ېی او د 0Q3 /زات را U3 ېی. U*9 17 ده U6 د و%و :V6 #" (\ UB U/ Uv U X 3 (*Nی وی. U ېی د \$ m2 3 (*Nر 5 #ې د %ږی "ېc S وU6 Qp د%) 3 ه X، د 8# /زات U 3 ه ېی. U6 ورU3 ډول، \$ Xی % O #" U او B:) وی. U ېې \$ Xی % U O U او 8ام وی %X Uاب د Bګ \ " ،Uv U د 8# /زات او 0Q3 Uی /زات ,ری ېی. U6 ھL Ubرت U S د !*ن VX ل P3ف X، د ھUb ل ورhل ېی او c:m" U6 ډول ,]ان ېی. آن U ھX Ubاب او د Bګ \Uv ھ وی.

ر PNو N U]رت دی %U : (١ ) \$ Xی % U6 #" U ه 2د 6رې c3% وی. X $\ Uی % N Uم او د 8 X* وی، د 8# /زت د N* ې#و وړ U دی. (٢ ) \$ Xی 3 U6 #" داS ه hی (ن) O Sار و%ی U ھU وcی N U6دی ډول % (:B U 3. د O S" <% 6وا او \ د 8# /زت ی او (٣ ) د \$ % U6 9ل \$ Xی % U "# د 8# اO) ارزv در%دو وی.د 8 U% yه، د \$ /زات U اN*ل ېی ( داU ارزv % درھ*U وی. د [ 0iU% $\ ½ ھ*, UbB Sرا 3 د 8# /زا3 U6 ډ% S U U راh.

د ا ت / ر

U% SV دې U د \$ /م /زات X، ھUb "# د دوو رU د "ور وړ Xھ#ا 9X U6دت او د 3رن د :BB SSv اNاف ه " X. اNاف "# :V6U، دواط] U او دوه hU د ^*U6 S وړا #ې 3 ه X. ددې B]ې U6 د 3) 9 دی U د \$ ,م "# د O" %ری %B Uا اړو #ه !%T 3I U3 را6ر X. 3 ھ"O U Ub U6 ر 3 X U U وی cی، /م m U*^ ې#ای. ( زات

17 . د 8زر 7رو ددې 5ر ورو4 *ر ( 31ل ره *ن /وی دی.

88 د ات و دو د \$ %:ره Iر /زات O U6آن S "ن Xی دی، آ ژ"ړه: " دوی 6Uv ی %3 U Ui U U 0i 8$ل دی دوی %:ره وواU 8$ل دی 3 %:ره 06ه 0iو U او 3 U Ui vد% دی vری hورv U3ر" #ې ورا%ل %:ره (3 (U v دوی U% U3 ھv U UVi Sbد% 3 U3 ﷲ Bری %U ھ Ub U م U دوی و ! 3 %:ره او د cی (د 6ې vدو U6 وB ) م د ﷲ U6 ھSb " #ې او ووKKی %U ﷲ UX U% S" U ﷲ ژر 8!ب اB! دی " (5 رة ، 4 آÂ). 8 U6 دې آ # دی % U6 Ucی v #" (\ (h 5س %U5 U وری، دوھ h) /م U5 U% Ua6 U وری او U 3دې ر ھ د \$ / U3 (*N U دوام ورcی "# X [8 i 3 3U" و". د "#ن د \cی د 6ې ې#و 6 3]9 زن "ېه اL ai د 5س ر X U6ن X $\ ،Sی % U ھU3 Ub !د ېی . .

د H& Y HZ

١ .آ د % "ارزU6 " v ذھ او N طw UI) ېی؟

٢ . y دادی U د "#ن د \cی 6ې ې#% /زات د " د "#ن \cی 6ې ې#% ه X]ھ %ی U د طن رو\ UVi د L$Bن U6UB "3 ه ېی... S د ھ#ف د U53 % %:ره اړ دی.آ 3 ددې ^3SX ( ه ا2 ؟ د /م د اL$ح %:ره wU% رم رو U 3 ه 5ی X؟ 18

2. ز

د ز ,م ا1اً د او S>v 3 د واده O اړU36 S ,! اړS د در%د% 3 U6U 3! ېی. 6#ې 8ل S ,م U6 ز او U6 س 3ېی ) ېی. د ا$ I8O د رو ] B$ف، 8 sھ %اط د 8#ودو U6 ا8 S U راو%.

ز د /م د # 8% د i (ا% U6 S y % ه، دوه "3U وت %8 U %ی. U ېې دواړه %ری ھ) وی، دی UP^ U3 (*N ز (Adultery) وا. U " دواړه %ری /د وی، ھUb د X^2 ز (U6 (Fornication م دوی. د ز ط]UI "#ی 3 زS3 ا #ازی 6 /زا3 " #ې ا\ې0ه %ی SQ د ھ ا2ادو د اN#ام /زات د 3ې وm (!ر U6 طUI او د /دو ا2ادو /زات د ُدرو وھ %U 5ری 3 ه ېی.

_&>وK

د ز /ن ازې U6 ھL Ubرت S /زات ېی U د 6ره N* در%دو او روغ وی او (*N U6 اBری 3U 3 ه cی وی. U ېې ه U>v د ,! اړ U6 %% " #ې اړ ا!) X، ھU3 Ub ,! 3ېی وا، Ui U ھ د ا]ت "ر ھ*\U36 0i U ېی (5 #ې 6ې "^[ Xی دی). د ز , U6 (*N اړه "# وو) X U دواړه %ری "# !* ن وی. د 8 9I2 sھ د 8#ود pع ازې !* U3 !] وری. د \ !* %:ره د داS , %UP^ U ز او X^2 ز /زات د ُدرو وھ) 3/0 ی. "Bه د ^UP ز د XاM د Q% %:ره /ن U ازې O واده U %ی "U د B: ,ړو (ھ*!) ه ھ ز3 ی.

18 . Hisham M. Ramadan, Larceny Offenses in Islamic Law, Michigan State Law Review (2006).

89 د ات و دو

د ا ت / ر

U6 ز د 3رن 2د د ^م % %:ره 3رن %ری "# (١ ) ۴ "ور وړ، رU او !* ! 9Xدت (د 1ل 3 U6" ،U N او PVX I در%دو )، (٢ ) ھ Xھ# "# د ,م د ار3ب U6 9ل X U36 p8ی وی، او (٣ ) Xھ#ا "# N U6 3U د ,! (*N hی ې#ل %#% وی. 6#ې ھU د Xھ#ا د 9Xدت U6 اړه ]# ډX K> و,د و%ی.

ھ*#ا ډول ز د اNاف U6 ذرUQ ھ ا]ت ې#ای X Ui U ھ اNا2ت ھ د V #اردو x"3 دی. د ز اNاف "# U6 داوط] 3 Ui U6 Uر hU د ^*U6 S وړا #ې Lرت و. 2د "# د Iره ,م او /زا3 U% ھ B UVi] وی. د /دې 8 S>v) p* ]ت ) ېی او د اNاف 3 U6 U U ) ېی.

( زات

%U U 6س دو U وXه، /زات د ^UP ز او X^2 ز 3 د ط]UI "#ی U6 S y % ه "3U 36 %ی. U ېې اړو #ه N*) د X^2 ز X U6اM "ا" وی، د ھUb /زات د ١٠٠ ُدرو وھ) دی. 6#اS 8ل 9I2 Sh U S دې دا ډول /زا3 د / م %:ره ل Q[3# ھ 9m6د ی، B 8 sھ د Q]و آ د R!" 6 8، د Q[3# %:ره اړ 3 U و. U 19 ,م ^UP ز وی، /م د 3ېوSm (!ر U6 ګ ^ېی. 3U% 6 دې "ور UVi را6رU3 ېی U ھ) ا2اد د ز ار3ب %:ره ھe د%) U %ی U Uh ھbی د B: ,ړو ه د O ,! اړ 5س ر %ی. % UU Uh U ورL2 U3 د /د 2د U6 اBر S Um %#ې اU د ھbی /زات B Ui- دی.

ھ) زا (rapist) ھSV U Ub واده cی وی، د ګ 3 "#ه د U6 3وUm ^م ېی. U د ,م 3 /د وی، د ھUb /زات ١٠٠ ُدرې وھ) او ل U6) [8 اS (L Q[3#) دی. د ,! 3ېی O" ھ د زن B U6ط د \ا 3 U6 U U5 3 Ui ی. U ,! 3ېی U وی 3 ه Xی، ,]ان ز3ه د واده د Oې* 3 U6U ) ېی.

C .3رې وھ)

ږ 5رې وھ) د h ,0?3 ه د اLVX B$ف ,م "S UB 3 "^[ 5 #ې و ل، B U6 w%0ه 3U 5رې وھ) د زور، ت _i S، وKې، اښ او اBذی %U 5رې د 6!، % او رو PVX *X O U 5س U3 راو) دی. 6#ې ھU U آ ازې U6 % 5رو % Swل U 6 5رې وھ) S راh او U6 U ا% * % Swل ھ 6#ې X S) دی، د I8ق 6ھ U6 S د y وا% Um .

_&>وK

د /زا3 د XاM ا UO% U6 اړه، X*ر/م "# "%½ او روغ وی. 8 U6 sھ S /م ھ "# رU وی S>v U Uh ازې د % 5رو 5رې وھ) 0Q3ی , د XاM وړ دی. 6دې "ېه، \$ "# د % 5رو U6 اوږدو %v Uرو UVi " #ې او L Sرت

19 . ز ره U>v او ز ر cی 6 وھ ھ %U دوی U ) ًدرې او U دې راh U6 دواړو " #ې ر8 د ﷲ U6 د U Sa ېې 3 ا*ن %ی U6 ﷲ " #ې او U6 ورځ د آBت او U6 ر ده p8 U وی sNاب د دوی U3 ه ډ%U د !* . ٢۴ رة، ٢ آÂ

90 د ات و دو و !. 5رې وھ) د vرو او U6 د U6 S U دود0ه 3U د 8# ,م U ) ېی U Uh د "L$Bن" د%) و,د %ی. U6 S 9 ، 5رې وھ) "# د زور او د زور د اښ %U 5ری U3 ورېی.

د ا ت / ر

U6 % 5رو S 5رې وھ) د 3رن U6 اOار او د دوو "ور وړ Xھ#ا 9X U6دت ه " ې#ای X 3 .U6 U Uh U % 5رو S \$ داS ,م دی U دې او%0وً U6 داS X اM S 6ېaېی ېU U3 ھېX eھ# و,د U %ی، داX U6 S دې :B S %8O U" ن د Xھ#ا 3 U6N U*) ی.

( زات

ھUb /ن U د % 5رو U6 اوږدو S د \$ د ,م B U6ط ^م ېی، د i ,0ا UVi د ې h x"3. د h c)و اردو II8 U6 U3 6م ه، pOن د دوی % U yه د ]/زا3 w U6 S د واک در%دو دی. او /زات N]رت دی %U: (١ ) Pب ې#ل – U6 ھUb Lرت U S /م O" وژ او % U 3ې وړی، (٢ ) وژل ـ U6 ھL Ubرت U S /م "O Xی وژ B د ھ% Ub U U وړی، (٣ ) د ې Sa6 او ه 5س 6ې ل – U6 ھUb Lرت U S /م % U6 U زور ه اBS ا Zر U وژ ، او (U – #Q[3 ( ۴ ېې ل Uh S" U ېی او Zر U وژل ېی B ,ده اU ېی.

8 sھ ر h c)ی ,0?ت ھ "ن ی. د 1ل 3 U6U، اL /زات د 3رې w6> 6اUM 3^*) ې#ای X8 . sھ 6#ې آ # دی P Uب ې#ل د ژو #ی /م ه واxO ېی او %P Uب ې#و وروU، / م "# \\ه X.

دا /زات V دی U6 U Uh % 5رو S 5رې وھ) د P3ر وړ w 3% S" ر, U*8 U UVi ده. "ور 6 #ې دی U 5رې وھ) د B#ای او د ھUb د رل U6 وړا #ې ,(cه ده. دا ډول ,(cه 2!د، ډار، د UN ا _وډی، اړدوړ U2 او " S *y U6 cۍ B S:و ی.

4. د ا;:; ?^)

ا$ % U6 S9I2c S د ا% < %(U3 a ا,زه ورcې وه او 6#ې ھ U *N ازې h U6 c)و 358 U% د N]دت د 3ه و U6 وS B وc xpی وو. 20 د وU6 B 3ېK#و ه دا *M N او Nم X. ورځ ا$ 9I2 دا *N د Um ای 3 د اQ*ل ه "ا" دا *I Nر cی دی. 21

د Xاب a *U6 U3 N 6م ه د ھUb دود0 دN (5]رت دی %U: (١ ) د ا% a) د ا !ن ,!* او رو8 U3 %8 زن ری، (٢ ) د w%0و ډ% 3 د دوا#اره % او a او U6 6ی

20 . ژ"ړه: ای T U6 U ! ې S Um U U3 U>*% دې ېی، 3رi 3 U Q U3U ی 3 U *% U6) Ui (Sa U> وا ... ۴ رة، ۴٣ آÂ 21 . ژ"ړه: MXن B \اړی U S U6 د Xا" او ,اری U6 ذرUQ دv* او "b± 6#ا cی او 3 د ﷲ %Q3 U% ذ U او %* c x Uی آ اوس "U ھ 3 (ددې "# X x (U؟ او د ﷲ Q3% 8 ، او د رل 8 او اوا8ط 3U6 ، دې ھ U ېې 3 q واړو% 6ه X U زږ د رل ر B وا*8 U^p U، ۵ رة ، آÂ ھی ٩٠ - ٩٢

91 د ات و دو S د ") د "دی ] h، (٣ ) %U د، ر او ر = UVi د \ ] ېی او (۴ ) زت %(a ، ااف او 36* ژو # ھ{ی.

_&>وK

د ا% mو"3 B U6ط د 8#ود U6 /زا3 د ^ %:ره، /م "# !*ن، "%½ او ON) وی. U ېې /م \ !*ن وی، ھېe ,م U واxO ېی او د 3 U6U د ا% در%دل ورU3 /ز دی. U6 S 9، د ا% Pف "# داوط] U وی. \ ارادی \داوط] U %(a ، /م %U ھ ډول !Q UVi %Tف ی.

د ا ت / ر

د ا% a a)% د "ور وړ د دوو Xھ#ا 9X U6دت ه U د ا% a) %#% وی ا و %U 3رن UVi د ا% د "ی %SV U " ې#ای X. ھ*#اX S اNاف ھ د ا% mو"3 د Pف ]ت ې#ای X.

( زات

د ا% mو"3 د /زا3 %:ره ٨٠ ُدرو وھ) دی. ھ h) د دی ,م 3 د ٨٠ ُدرو وھ !, ېی.

J>ه: د ا;:S Q^w; 3 >ف د Sې ;&1ې # ې KnJ K

" "mی wU% S% ھUb ور UVi %ی U ا% mو"3 a)% را c U3ی U دی %#%. K ېې w U6 U% cۍ S د ا% mو"3 د %(U% a اU د رو\ U6 ھU ارOم راwل cو U6 U روا 0و، ېSm "#، د اPN" *0وری او ھS*p ,9ز رو\ اUB دی او U6 ھUb " #ې د hن وژ S، ھ، د ا%% B U6ط د 6رل او رو ورا ې#ل ورزت cو، د ھ36 U6 UbU" U د 6ېa X*ېه ډKه X، دا "Q UX U او د ا% د a Vی UB" U6 w S(ر او U" SyN ډKې 2 3 yه X ". 22

د H& Y HZ

١ .آ دا ا#5ل O x و دی؟ د ھv Ubې( S او Uv وا% S Ui U6 دی؟

٢ ."# wل ھېادو U (آن \ !*ن) د ا% mو"3 a)% د ی ,#ی w%0ې 0ې U6 3U و ؟ و%S ھ او و% S U؟

٣ .آ دو% U ھ - دی i 3 د ھb ! ه U ا%) 2Pی د " hا* 6وا U 3 5س 5 #ې و !؟

5. ا ا

22 . Al-Qaradawi, Yusuf, The Lawful and the Prohibited in Islam, 70 (1984; I.I.F.S.O., Kuwait).

92 د ات و دو د ا2ا ,م د "#%*= 3رو دې , UVi دی. ھUb 2د U د mوع ,! اړS 3ر %(ی "# ددې 3ر د ا]ت %:ره iر N Xھ#ان و%ی. 23 د \$، ا%ل a رو , اړو # دروا\/ 3رو 9# د ا2ا 3 8# 5 #ې U راh B 0Q3 3 5 #ې د I Q3 وړ دی. ھ رU او U>v د 6ک %* 2د B$ف در 3رو B U6ط /زات ېی.

د ا2ا ,م PI# د Xا2*#و اLVX د > 9Xت او *ل B #ی 3ب او د دروا\/ 3رو " U" S Xن % V UViی دی. *N اوږد U%9SB %ی او %#ې اU د ر = د دود0 9م U3 UVi ی.

_&>وK – (م، / F&nU ،9وS H اظ رات

د 8#ود د ز3و , B$ف، ا2ا د 3رن، 3ر %(و S او 3ر %:ره د ډKو PNو در%دو S ده. %cی، 3رن "# "%½ او روغ VX وی او :V6B UUv د ا2ا B]ې U6 ژ"U راوړی. د *N د ^#ودې U6 ت S 3ر%(و د ا2ا "O VX 6$ر، "" U m ې#ای. U6 S 9، ھUb /م U د ېm S %8 U6 د :وی i#و S ی ددې ر B U6ط د 8#ود /زا3 ه qV U ېی Ui U ھ د ا% a) د 8#ودو %SV U د /زا3 وړ دی.

دوھ د :وی UVi ډ i#و "O ON #")، !*ن او " 6ک " 2د وی. U% N ه UVi د 6ک او ېا PVX در%د% /*U% U ر = UVi د " #ې او %U واده SV UVi د V%- , ه U ژو # % U3 اXره %ی. د :وی O" ھ*#اX 3 (:B #" S ZN U6 B:) اBر S و%ی. U 3ھ Xی VX د h د% %3 (:B ، SV U ZN U5 U% وری، /م ازې 0Q3 U6 ه /زات ېی. "v U6 #" ،Bره و6ې #ل X او Vm X، ( دا U /م د B V U3 Q*,ط X ( 1$ً ووای 3" U wل ز ر "). 8#ود U6 ھو دواړو ارود S اN*ل ېی.

در، واQO 3ر "# د h c)و PNرو 6اX ¯3 UM. د 1ل 3 U6U، 3ر "# %N U ا"9م U36، د اړو #ه vره XاM، او 3 U *I! U6U وړا #ې XU . ېې د :وی i#و S p* وی، د 8# /زات د 3^*) وړ U دی او د ھh 6 Ubی 0Q3ی /زات 6 ېی. 6دې "ېه، دا i#و U6 #" S داS ه ژ"U "ن X U6 U ھh Ubی S د درک وړ وی Ui U ھ U*9 U ده i U#و UN U6 S ا yر ^ U وړا #ې XU6 . 6ی U S ېې د :وی i#و S د ېcه او ز * Xې B U% S>vا وړا #ې X، 3ر د Xھ#ا %U ,د U36 د ا]ت وړ دی. ,ړه (ھ*!) 5ی X U% دوه 9Xدت UVi ر واB U د ھU% Ub طUI، 9Xدت i hX S*ېل ېی. د دوه 9X دت UVi ادې %:ره، ,ړه (ھ*!) "# 6 دروا\/ دې د B#ای %Q وی O! د cی.

د ا ت / ر

د ا2ا ,م د دوو رU وو Xھ#ا 9X U6دت ه " ېی. ھ دواړه ر ON #" U)، "%½ او !* ن وی. د /م اNاف ھ د ,م ار3ب "ی. hU S 3رن V6:) ,م " #ې اNاف وcی، " U6 ه " #ې اNاف "ې U3 m اB!$ی.

23. ژ"ړه: او ھB UbU6 U < 6ک %* v< " #ې *93 U و %(ی، " iر اھن (6ې " #ې) °6 c Uی X ، ھbی ا3 ًدرې ووھ، او " ھېېې د ھbی ھېe اھ O U]ی او ھ د\B UI2 <ن دی. ٢۴ رة، ۴ آÂ.

93 د ات و دو

( زات

ھUb 2د!, U Iر" دروا\/ 3ر %(ی، د ٨٠ ُدرو U6 وھ/زات ېی. "دې "ېه ھi Ubک U د ا2ا ,م U6 ار3ب ^م ېی، ر m 5ی د 8#ودو U6 اردو S د "ور و ړ Xھ# 3 U6U و) X U6 – را3 S S د ھX Ubاھ# %U اN]ر % UKی.

6. ارFJاد

ار3#اد د ") د U U6 د ا$م ردول او " د U3 وا. %#ې *PI UVi N# د ا$ IN#ې د *ل او د ھUb د 0ی wS% د 6وا B #ی 3) دی. د ار3#اد /م د V /زا3 وړ دی. د ا$ I8O U% yه، دا ډول N*) د ا%9 8زې c:m" U6 UViه 3X U6 U ې#ل دی. U6 h c)ې 3U، د ا$م aK6دل د ، ا%^د او د ا$ wS% د !Vه % د 3 U6 3U ) ېی. داS زت X*ې N%*ن ا$م ھ د د او IN#ې او ھ د دو% د ې " U6 S 3U "%، د ا$م د aK6دل د !* ه د ,(cې Q U6 6ې #ل ېی.

ارFJاد : K ا ن S Hه ژوFی /ېKw3

١ ."د 1ل 3 U6U د pع U6 اړو # w 3% 3زه 6ېUa 6وV[ 0K° دی U د ٢٠٠٨ ل د ,ری S X U6 د ا$ I# 3 د :وی B U6ط د ھېاد X U6*% و" 5S q د # د وmK U% اS6 U U د v< د I8O S UB" U6 د ا$م د Q3*3 ه X 2Vی وو، U6 ګ ^م X. د pO دری !0 ھت 8 ور U% cU Uh U د ړی U% " U%I ډU وه"، ھU6 #" Ub اN#ام ^م X...د ر6w V[ ،SV U%° #اx2 و) U در%د او د ړی ^*U ھ 6ا ! S U وه. ا U د د N%* ې " ذې Xرا د اN#ام N U6* % " #ې w(ر وه، رې Bاوې %U ھ*, UbS د "mی I8 i ز ، د # wn!" S% او د و رh:ڼ % ډ%S – د ھUVi Ub د U6 c3$UB اNاp U6 U 5ره ول". U6 ٢٠٠٩ ل V[ S° د ":B S\ UUv ې ^*U3 S وړا #ې cه B د و%!*mی د N 2ن U6 "!R آزاد X. 24

٢ ." د ٢٠٠۶ ل د رچ S X U6، د N]#اU6 *8% م اb2ن UQ[3 و ل X او د B:) د د "#%% B U6ط U6 اN#ام واvل X. د ھUb ,م U6 اb2 !ن د iر ال د i#و %SV U، " ړی %U ا$م h q UVi% وو". U ېې د N]#ا%8* د ار3#اد ,م " Xی وای، ھUb د اN#ام د /زات %U اښ ه qV ې#ه. دې pع U6 اړ و U دوi S Uر ال % دی U ر8*ن" داS وب دی (U) "# %ې او %U36 U ا$ w UVi S%Uv او ووژل X". ھpO Ub U د ^* د \ _ی mی U6 \ړه در%ده N U6م ^S Z اN$م وU U c N]#ا%8* ا$م U3 را و h U" 6 ھU" Ub /زات" X [M3 او دا د/زات وژل دی. " د i او U6 اوږدو S د دې دوU6 S اړه د 6اUB " ا%* اNاp ه د ا,U ې#و وروU، ^*S د Xاھ#و د X Uن %U اU او د ړی د روا وU6 Qp ھU د وړه U6

24 http://www.cpj.org/blog/2009/09/amid-afghan-woes-kambakhsh-release-a-moment-to-cel.php

94 د ات و دو ٣ . " د ٢٠٠۵ ل U6 ا" S اb2 !ن S B]ل ورh:ڼ % او !Tل # N I^ ! "ا$م U3 د :وی" د د ,م %U ا]ت وروU ز #ا X. 6 ! د I8ق زن /S !Tل # K " #ې د ",م" ادN 6 دې و5ړه وه U ړی د >v U6 وړا #ې Q[3± او د ا$م 3 O ن 5 #ې د V /زا3 رول %U ھ*, UbUVi S د \cو 6ې ل او N U6م ^Z S د 3و6 3 UmSv 5 #ې راو وو. ا U U ! د ا$م iېcو دی، S U6 U6 دوو UOX ر ^م XT! ،ل iر ال د ھUb د اN#ام /زا3 S Un% U6 وو. د د*] U6 S X، د ! د 8] ده X:و X Q3 U3 U3 را X RwB ، ازې ھUb 9ل ړی %Ua" UVi S*^ U و\vU". 25

د H& Y HZ

١ .3 ددې %1 U6 ھUi U 2 ی؟ آ دې %1 U3 ورU3 ارد ا1آت دی، او ھU6 Ub اb2 !ن S د NO#و 18 %ی؟

٢ .آ د ^*S %:ره دا ]U ده U د دو% " ا%* m2رو U3 \]ن وvدل X؟ و% ھ او و% S U؟

٣ .دا "ې(U6 S ر3 S q S د *ن رX#ی د 6ېa ه 36c Uی. د ھbی 3 م mت او 36و UX U؟ آ wل 3رن U6 ه ا #ازه PI دی؟

U*9 ده 6م وcی U ه ددې V 3! و ، ا$ ھې{i Uک د :BS ارادې B$ف د ا$م U3 U اړ ". ه ددې U U 2د :V6B UUv او U6 آزاد ډول د ا$م د U3 ور زی، ا$ I8ق د Oا او د I S3#INرا3 U6 رN 8 ی. Oون دادی U ھe !*ن د ا*ن aK6د% ا,زه U %ی. ھ iک U دا ر 3 ه cی، د ار3#اد د,م 3 دی.

د ار3#اد د,م N*) د * U6 و، cو، او د h p2 Xو ا% *N U6 3ک ه واX xO. دا اO#ات N]رت دی %U: (١) Z3د او د ا$م د 6< "وو v UViره ا ر، (٢ ) n U6 S د Oآن \رhل، (٣ ) ددې اN$م Z8 Uت ^*# (ص) وروb6 S*] #ی، (۴ ) د Z8ت ^*# (ص) او رو b6*]ا %U اث UVi وړه Un 6رU3 ل، (۵ ) د 8#ود ,ا* O وا% اN$ ل، (h (:B ( ۶ن د B#ای د رل اN$ ل او د B#ای %U %ری د و8 زKې#ل.

ارFJاد : د S /01 ا;933G رد s KW;

" U6 ١٩٨٩ S *ن رX#ی "# م رن [MX آ U] پ cل U6 U ھS Ub د ا$م او د Z8ت ^*# (ص) ا <رU6 6! #رن ]> اوط0ی X) وړا #ې Xی دی. دا ب w U6U% ا$ cۍ او U6 " د ب د h mی S د _وا% !* S U6 د ډک او د ا$م I#3 د :وی 3 U6U و6ې #ل X. د !* \UP د ھSV Ui د 6اy UBھو 6اUM

25 United Nations High Commissioner on Human Rights, Annual Report 2008 – Afghanistan, available at http://www.unhcr.org/refworld/country,,USCIRF,,AFG,4562d8cf2,4855699b46,0.html.

95 د ات و دو X #i او ددې \ Uv وXه U د )6 B: #وU!T U ددې رن پ Xې !SV "ېU3 را و%c Sی. U6 ورU3 و S B X*ې Q3 %ې#% !* دا "^[ 6 3Sv 5 #ې راو U آ رX#ی X #3ی او U U – او U ېې داS وی، U ېې داS وی ھUi U3 Ub ډول ,0ا ده. آ ﷲ B* د رX#ی ار3#اد د 2ا O y U6 3څ S اN$ن cه U6 U U/ S د ھUb /زات وژل دی، ھZO Ubوت U ړی 3 اوR6 U 3 دی".

د H& Y HZ

١ . %U ب B:و% وروU د رX#ی %:ره م ډول /زات vری؟ آ آ ﷲ B* د رX#ی د ^*S %:ره د 2ا Lدرو% L$8 در%د؟

٢ .آ دې واU6 U3 QO 6م ه U رX#ی د %(ل Xی 3ر U6 اړه د ا$ \v ه د Nد5 L2 S*^ U 3 5س c U، دا 2ا د اھ* در%دو S ده؟

٣ .آ دا واU QO دا ب U6 ھ#، 6!ن، Qدی N"!ن ، P، %، "(#°، دان، %0، ا #و MO ،0 او اx S I2 اN$ن X ، y ¯ او c b3ی؟

_&>وK

د 8#ود , X U6ن U 6س دو U وXه، د ار3#اد ,م ددې \v S دی VX U "# !*ن، "%½ او ON) وی. 6دې "ېه ، 3 !ېو3 VX "# دا :V6 (*NB UUv 3 ه cی. د ار3#اد د,م U6 اړه، د /م روا i %8 (ا% او ذھ 0ی pع ) ېی. 3رن ]# ر h (:Bن !*ن و"%.

د ا ت / ر

د ار3#اد ,م د دوو Xھ#ا 9X U6دت او #ر ه " ېی. Xھ#ان د :BX Sدی U6 3څ S د 3رن د N Vm*) او ا$N U6 (*N ھU "# دO او oL وی. اNاف ھ N*) .X % "

( زات

U6 ز3و اردو S د ار3#اد /زات ګ دی. ددې ه د ھ ډول /زا3 N U%* ې#و SV، 3رن L2 U3 ورل ېی i 3 :V6c6 Uه " U وcی او د B#ای 3 U3U" و". د 3S" ا! ده دری ورSh دوام . د ا$ I8O 6ھن U د ګ %U /زا3 c3$ UVi ی او د :B Sxp د 6وړ3 %:ره U3 ا,UQ ی U6 U ھZ8 S Ubت ^*# (ص) 2 دی: (١ ) ھ ھi Ubک B U:) د K6دی "# ووژل X، (٢ ) د !*ن وژل روا U دی ( U6 در PVm د% U ار3#اد دی. 8 sھ %#ې U د 3#و >v U% اN#ام c3$ UVi U ی، "U د ھbی "#ی % ط2#ار دی ، د *I 0م در%دو دی.

د ا$م h I8 LQق 6ھن w(ر ی U 3#ان ] # U6 ګ /زت X، د ھbی ا#5ل 6#ې واQO و5ړ دی O U6 Uآن S ددې ډول ا,]ر U6 ھU ھېe دول i# ا8م Xن U %ی. U6 واO U6 S QOآن S را\ دی " :U Um ده ز"د U6 د Sa " (2 رة ،

96 د ات و دو 256آÂ). "ېه 6دې، Oآن د ار3#اد د ھېe ډول /زا3 وړ ا #و U #ه cې. ھUb !ن U د اN#ام V%- دی ھ ا#5ل ی U د b6*] (ص) U د w 3#ا د وژ% 8 cی Nم *8 U #ی. د ھh 6 Ubی، ھUb د ھb ! h U6اب S وو U د ا$ 8 B$ف د ,(cې % د PO# او hاک در%دو وو.

د دوو %#%رو 3 د 3 U6 6 6م ه، د 3رن U6 # 8% " #ې د ا\ې%#v0 y U6 ر ر /زات /3X 0ی دی. د 1ل 3 U6U، 3# 5ی X واده %b cی. ھ ھi Ubک U 6_ې ډول /زات ېی، MB U6 " #ې %U اNاف او ا$م U% U3 "ېU3 راhې#و وروU 5ی X د :BS ,ړې ه " hی X. ھ*#اX VX #3 S m 5ی د :BS %ر د واده % د و% U6 3N U*) وcی، ( داU "ېU3 ا$م U3 راوh. در، B U% #3:ا او B:ان %U #3 UVi د اث وړ% U5 U% 8 وری. 8 sھ د 3# ل د wS% %:ره \* . دا \* د " ا%*ل د ې "3 U6 SBU 3) ېی . .

U6 6ی د B:) ر او 6$ر د ار3#اد د N*) "و,د، اطل 5 ھ و2دار !* ن ) ېی. 6#ې 3څ U ،S ېې ھbی \ ا$ IN#و U3 $ن 6#ای، U6 زور ه ا$م U3 راhل ېی. U ېې اطل د "غ U3 *N رېی او %U ا$م q UVi اړوی، ھbی U6 ګ ^ېی.

د G3# ن رFی د ع K ھ:K3 ر 3W ت

"[ %U آ ﷲ *B U36] ر !*ن رو8 ن h U6 c)ې 3U ھO U6 U Ubھه S د ا5زھ 6ھن UVi 2رغ Xی دی، د O U/ اS!B او د 2ا د LدK K#و U6 3څ S د B* د 8 ه V% وc. رX#ی د " 6!% B U%ا د 8ظ B U6ط و ل X او 6#ې ډول د ھUb د n6ې#و زر ورh= دوره X (6ه ... د [ ١٩٨٩ ] رچ U6 6ی N ،S]#ﷲ آل اھ#ال، و3 "M ام U% U رX#ی UVi c c3$ی وو، د U% V X %ری U و) ېی اا V در< وو ووژل X. 6#ې ,ن S آ ﷲ *B X c او د ھUb د 2ا د %b ې#و %:ره ھ xO "ا"ه Xه.

د ١٩٩٠ ل د U6 *!K ورځ، LQو !*ن mا U6 %#ن S اN$ن وU c د ھbی U6 وړا #ې رX#ی د 5ا%U ا5ﷲ ^*# ا%ل ÈU* وS ده او ھUb دا ھ و دی U ھB U6 Ub:) رن S د ^*# (ص) د :وی او د ا$م او #I ^PO]آن] :وی د ا%9 و8#ا د % د ھېe رد ه ا 2 U دی. د Uv د a 3 U6 SU ھUb اUI2 وcه S د \sی O " U6 U) U ډK زت nر دی) د B:) ب 6ل او د B:) ا ور6! ژ"ړې ا,زه U وری.رX#ی وو): د ا$م ا "وې B ژ U U ی U6 U ورځ h U>6 U" SU %* ی او U ھ د ا% د a UVi ډډه ی...

97 د ات و دو [6#ې 8ل S] د ١٩٩١ ل د ,5ی SX 3 د [ب] ,6 ژ"ړو S ووژل X... او د ب ا%ی ژ"ړو U6 ژو # " #ې وړه PO# 3 ه X. رX#ې %U ھUb وB راھ!S د <$رې ه د :B $V6 UVi ا ر وc او د \sی O " U6 U6 U ١٩٩٢ ل S ا پ X . 26

د H& Y HZ

١ .آ دا ا2p Qت د رX#ی او د ھUb د ار3#اد U6 ھU د y د b3 ] ې#ای X؟ د 6اخ 3وV3ا% h U6 c)ې 3U د \ !* U6 وړا #س Ui y دی؟

٢ .د رX#ی د sNر \U6 Sv ھ U Ui y دی؟ U ېې ړی %:B UUVi S$V6 S ا ر U وی cی، آ د ړی %cی sNر \a6 U[ ،Uvې* ) ېی؟ %U %* % او ا% a U UVi د cی ا ر 3 Ui y %ی؟

7. / وت

8 b" U9I2وت د دو% %U و2داری UVi د h q% 3 U6Q3 U- ی. د *UVi N PI# د دو% w U6 – 0% S" U% ! ]3 او V UVi V3ی او دھUb وا%، V6ګ او د ,د دی. د "bوت *N د Oان U6 ١۶ رة ، ٩٠ آS Â را\ U 2، ژ" ړه: " "UX U% S ﷲ 8 ی د ا Pف او د = او د ا#اد ور% B:ا U3 او x ی %S" U 8 U او %U "#ی او ظ U ھ Ub P^ ی 3 3 U U3 c (L8 ^Pی". 27

_&>وK

د "bوت ,م 8# 6 دې دی U /م د ھېاد د m د دو% ر د را :U % %:ره %U زور UVi ر واB.

د ا ت / ر

"bوت د 8#ود د رو , B$ف SV U دو U وXه، د ا]ت %:ره oL او Q3 Uv- Xی ا8م U %ی. 36 ې#ای X د ,م د 6ا ! 3ب او 3وV3ا% ھ /U وی. U6 6S U، د ا]ت د \X Svاھ#و U6 U3 ,#ی 3U اړ 3 Um.

( زات

U% S (6 U6 "او \ UViUv ېی B U% U: ا%*N 3 UViU" و" او د wS% ه hی XU . ېی دوی دا ر وcی اN*ل د 3U, وړ او %L$B UVi %T! Uی. د a او آ $V6 #PI UVi U3 S د دوو V% ډ% ھ{ ل دی. ازې U6 ھL Ubرت U S دواړه %ری U$V6 رد cی، ھb U6 ,0ی /زا3 U% ګ ^م ېی.

26 M.M. Slaughter, The Salman Rushdie Affair: Apostasy, Honor, and Freedom of Speech, Virginia Law Review, Vol. 79, No. 1 (Feb., 1993), pp. 153-204. 27 . ھدار! وBوری: ژ*ړه: ھ' ( دای) => #رش در 7وړه ړې ده او دې &( در :رې 7وړې ړې دی و طب ورۍ,ږس ، او (F) ھ' ذات دی د *ره ادازه او* را وورو ( و * وږ ھ' *دې ړه => را ژودی ړه ، ھدI( * و ( *روو ) را وا / . ورة ۴٣ ٩، – ١٠ آ*و.

98 د ات و دو

ر ارد U 6#ې "^[ S راh % .cی، 2ض 6 دې دی U د دو% ر د "IS 8 %ی، Ui U ھ ړی m 5ی د "او د %U> U وړ% S Un% U6 و او. د ھh6 Ubی m "# د "او ھUb ډ%U U د دو% hا U6 وړا #ې Iو ې U6 £_و cی. ھ "bوت U د S2 او اO#ا3 UVi 5س اBU6 #" ، ا S وی. "ېه 6دې، "ا "# %B U:) ل او SB" S" UVi m او U ھ د ھbی ر = و ل X د hرو S او اذ 5 #ې راX.

دوھ، ھ ھi Ubک U د "bوت U6 وS B $و U> U% U وړی، "# د ھUb زن ,]ان cی. " ھ، "ا د X V3و % د 6% ,]ان !U6 %T \ړه U %ی U ېې د ھbی "bوت د sھ د mوR!" 6 !3 N را X U3.

.II د > ص K

U6 ا$م S د , U دوھ ډ%PO Uص دی. د POص , U د O ن V33 U6 اO#ام ه د ") VX د ,!* "N ،(O U% 3c:m*#ی 02 ,اQ ، 8ب %، \ N*#ی 02 ز ه او ر %ی.

د POص U T د Oآن V U6 آ3 S 6#اېی 28 او د ر = B د*v U% U ا$م N SV"!ن h c) U وه او U6 ھ U% S Ub U3 (" UVi (! ا2$B U %ېدK#ل ^#ود XPO .ص دې وړه U3 (*N د POص ,م "O U6 U3 ا,زه ور% ه N U زن V- B ،U3 U% U ھUb زت، واړوی د 6ی w ېaد. 6#ې اس ، POص د *U6 S واQO U6" Q ,]ان S "ا"ی" م %ی. د 1ل 3 U6U ،U ېی N]#ل د ھv X 5س Qب #ی، ھU6 * X ورU3 ا Vب ه د N]#ل v 5س Qب cی. 6#ې 3U، ھ X m 5ی د N]#ل %:ره د ګ ,0ا و\اړی U Uh دا ډول /زات %U اL ,م UVi زت دی.

دری Xط U UX U د POص "#ل اB! \ ا!B i (ا% y3*ی. %cی، زن "# N U6**# ه واړول X. دوھ، د POص ھ ډول ,]ا ې#و اO#ام د "#ن ھ*\U3 SB" U ^#ود وی U د /م 6اUM ز * Xی دی. در، د POص د \ اB! اN*ل د 6 ې#و وړ وی.

د 8#ود , B$ف، د POص /زات O U6آن S #ی د Xی. U6 S U/، د ګ اړو # \ اU6 S!B ھU د O" د ھbی د وار 6وړی دود Xن %ی. د "#ن د \cی د 6ې % h U6ی د \cوو د ګ \O ،Uv" 5ی X 6% \ا و\اړی ( د *S U6 دB" Q UIOن "9" د U ). #ارد ,#و% SV U% S UX U د اړول Xی زن د V ډو% %:ره ,]ان X (wی. U ېې V- د ھU6 Ub ور% Oدر U وی، د ھB Ub:ان U6 د\U S UB" U 5ی X. ھ*#ار (U% U دUVi U د \ N*#ی POص ,م %:ره ھ ر اB!$ی X.

POص O" او د ھbی U3 ا,زه وری U د /زا3 U6 ھU د cK6ې % U6 9ل %S" U ری UVi QO اده وcی. د V- د ,0ای ې#و L U6رت S، ھbی 5ی X

28 . ژ"ړه: او (ای b6*]ه) ږ طف U3 رv ب در و%ې% U د ھb " P3# و دی U د وړا #ې U وو او دھb ^2¿ ھ دی ، U3 د ھb ا8 M" د B P2 3U ه م U ﷲ Q3% زل cی دی او د دوی B U6اھ3m Uh U S!6 د ھSI8 Sb 5رې "I U6U Sa U 3 را\S ده ږ 3 S ھ (wل) % U Bص QX او Bص 5ر Iر cې ده - او U ﷲ Q3 y U3ره وی 3 wل " U w% cی وای ، B ھUb دا \اړی :V6 U *8 Sa آزa وcی د = رو U3 وروړا #ې X، آB د w% ﷲ Q3% طف U3 وا6 3) دی، " "U ھ3 Ub U3 د ھII8 Ub و v U 6 م 3 U S S (:V6 اB$ف %. ۵ رة، ۴٨ آÂ

99 د ات و دو د /زات ,]ان و w. ھ*#ا ر (O U" ن 5ی X /م U6 "ېV Qف #ی. U6 ھUb XاM O U S" /م د دU6 Â اB! "ېV Qف ی، V- "# د B: ھ ره ورcی. U6 دود0ه 3V6 Uا "U ره د !*ن %U %ری د U6 U آزاد% ه 3 ه ې#ه B ] ره U6 دووX روژه % ه 3 ه ېي.

( .1

i 3 U U) U6 U" ور!6 S UB" و%%، د ,0ا O ن O) د h ژورو P3$3 ه 3 "ر 5 #ې !. د و وړ ده U د ,0ا او /زا3 د O ن Iرات، ازې U6 ھL U bرت S اN*ل ېی PO Uص اړو #ه ارد 6 3v 5 #ې U وی %، د ! د %b ې#و U6 د%) او د ھUb د PNو د *U6 a و, U6 .U S U/، د O ډKی U6 ا ^Pری 3U د POص /زا3 5 #ې Oار ! او 3 U6 را3 S S د #اx2 و$ 3 U6U، "# 6#ې و 6ھېی U i (O U) او Ui وB د ا$ I8O O 3*و 5 #ې راh.

O) د ډKو ,#ی , S U6 3 8#ود 5 #ې U ط]UI "#ی ېی. PO 3 (O U Uص 5 #ې Oار 8* #ه U /م /زات X UaV" Uh 6% ,]ان د /زا3 U%#" ې#ای X. 6#اS اردو S د O) "ې$"ې) ډو% U د 6% ,]ان V ه ا£#ول 6ې#ای.

_FGی )

ا$ U9I2 د N*#ی Q3 (O- د و %w U6>، 3رې، ې0ې، اور، د %S 3ېې iS او ھU3 Ub ورU3 و 6رو% ه د ") VX د 6$ن Xی وژ 3 U6 Sc -Q3 Uې ده. د دا ډول اO#ا3 %:ره /زات، د 3O) %:ره د a6ې* %U36 L2 U د /م ګ دی. 8 sھ ددې \v دی 3O U) د 3رې U6 واW ووژل X ، U6 U ھUb طO U UI" وژل Xی دی.

U ېې د Iل ورU د \ اU% S!B اO#ات UVi 3ېKی، دÂ د ھU%#" Ub ېی او ھر "# ره 3ه ورcی. ھ*#ار (U دÂ د bL د "S د2ع Qل د O/(O" او U6 ھUb Lرت U% (O U S وS رو% U36 UVi 3 ه Xی وی "#%U ې#ای X.

U ېې دU6 Â ھ د%) U وی د "O X U%#"، 6% ,]ان %N Uدی X UVi #8##3دی او PI# د ورU3 ,م %U ار3ب UVi د رو %:ره د N]ت اB!) دی. د Bن "9 درو # U6 (X اS (L د د ١٠٠ اوv ه "ا" دی U% U ھ*, UbUVi S ۴٠ 8( و%ی. ورS!6 د \ا V6 (Xګ cی او رې " S :Bc Sی %U د ط$ ١٠٠٠ دره، د : زرو ١٢٠٠٠ درھ، ٢٠٠ \ا، ٢٠٠٠ ېی او ٢٠٠ ,ړې ,S .

FG_ 1Lی K3

\ N*#ی O U ه اX]ه (P3 ،(MBدف، د ,م د (N I! \ اO#ام دی U د ز * Xی U6 ګ B*ېی. دا ډول , U6 U ګ U ^م ېی، B د 6% \ا ور% U3 اړ3 %ی. 29 دا ډول ,]ان U6 اS (L ١٠٠ اوvن او د 3 ډول، د ط$ ٨٠٠ دره ، ٨٠٠ د : زرو درھ، ٢٠٠ \ا او ٢٠٠٠ ېی اX (wی دی.

29 . ژ"ړه: او د !*ن دا ر U دی U ") !*ن د ووژ ( \ U 6M ه ، او U T !*ن \ U6M ه c c (ره داده (U T \$م دې آزاد cی او د cی وار U3 دې Bن "9 ورcی، ( U ھbی Bن "9 و"aV ( روادی) او U ېې د\T U "#ه د داO Sم U وو U وره دv* وه، !*ن \$م دې آزاد cی او U دې داO Sم "#ه وو U وره Qھ#ه وه د ھUb وار U3 دې Bن "9 ھ ورcی او !*ن \$ م دې ھ آزاد cی ، او

100 د ات و دو

د Sې ډ;H ا#Ks )

9I2 6#ې ھU د y اB$ف %ی U آ د ې ډ%S ا2ادو %B Uا O) د POص X U6اM " #ې "ا" دی U U. د pع U6 اړه w 3% U*9 دا 8 U sھ وا U د VS ډ%S د 6ې #% وړ wل \cی د POص /زا3 5 #ې راh. 6#ې 8ل S، د زوھری ا" او د 8] ا" " 6#ې y دی U دا ډول PO 3 (Oص 5 #ې U راh او /زات د 5ر I8O L R!" 6رت !.

د 6م وړ ده U ،U ېې د w O) د 3 6ې # U U* وی، ,*Q w %T!S% ډ%S U3 را,x ېی. د 1ل 3 U6U ،U ېې د Iل ,!# د vر U6 ه *U او U6 ې ,%S S X -m، اوې#و ، !2ان *NU "# د "S ھ *!O ۵٠ U او %" UVi (O U B]ی U6 hی cی. U د ا2ادو X*ې %U UVi ۵٠ وی، اوې#و ا,زه %ی i 3 U% UVi (h زت O! 3 ه cی. ھUb !ن B !O U% Sړ% UVi ډډه ی i 3 6رې U د B !Oړ% %:ره * ېی 8] ېی. ھUb ا2اد L U6 U#اO ه S" U6 ھ " #ې اNاف ی، 3 POص 5 #ې %U ھ ډول !U[3 UVi %T ېی، او د cی ورU6 U3 S \ا " #ی 0م دی.

د Oر ;K ;ری د زوی )

8 U6 sھ U S ېې 6$ر B:) زوی وژ ، ړی د POص /زا3 U3 U 8ا%U ېی. دا y د در 6راو U6 واUM 8* ېی: اول، S -X ]#8 U6 را\ دی: " د 6$ر 6اUM د زوی L U6 (Oرت S د \ اS!B [ھېe] اO#ات Um". 30 دوھ، د POص wPI 0%# د V (Oی دی، ھU (*N Ub د 6$ر د ^] UV !. 6 دې "!R، 2ض 6#ې دی U د زوی O) د Q]ې 3U, در%دو دی. در، داS "ور UX، دا U 6$ر د وU% S 5رې B:) زوی U3 ژو # ورc، زوی ]# د 6$ ر د ګ N X.

2. ر زKGD (ا ت)

د %U36 (O U د رو w% , %:ره /*N U*#ی 02 زن، Qب ل د "#ن \cی I، \ N*#ی زن، د \ اS!B اO#ات h 3 c)و XاM 5 #ې /ز دی. %cی، اړول Xی زن "# N*#ی وی.دوھ، ھ ډول د \ اS!B ھ ډول اO#ام "# د "#ن ھ*\SB" U 6رې ^#ود وی U د /م %U %ری w» ورU3 رې#% دی. در، د POص ,]ان " # د 6 ې#و وړ وی.

U U د POص , U 3 ه X، د \ اS!B /ز اO#ات "# د اړول Xی اL زن ه "ا" وی. U ېی د \ اU% S!B اO#ا3 UVi ډډه ېی، O" 5ی X اړول Xی زن %U رو 5رو c U5 3 UViی. د 1ل 3 U6U6 ،U ھL Ubرت U S ز * Xی VX 6زه، wل \v U، دواړه 5 Sa6 U ژ"U5 U% U وری، U6 ١٠٠ اوv ه ,]ان ېی. ددې ,]ان *ی ھUb وB /ز دی O U" ه Ua6، 5س او ه U5 U% U وری. آن د B ]9 ډKه % ا #ازه (١/ ٢٠ ) د I#ار زن /ز دی %U د \ښ %U5 U ورل 02 U «w د اې#واره S> v %:ره د , د WI ] ېی.

iک U \$م #% m ، S!6 U%6 دوه SX روژه دې و !، U6 طر د 3U S" د ﷲ د طف I Uره ده ، او ﷲ U6 ھ Ui 6ه او دB *8و # دی. ۴ رة، ٩٢ آÂ. 30 Karim, A.M.F., Mishkat-ul-Masabih, Vol. 11, Law Publishing Co., pp. 496-97.

101 د ات و دو > ص: Sه ردی s KW;

"د ١٩٩۶ ل U6 د*] S، د Qدی N"!ن د دان v U6ر S د " دوه ن د ه اا% س O U6) 3رن Xل. ان رد O U" وو، :V6B U S U 6#اc S %8 S 6#ا X i Uر Oن وھ) Xی وو او ورو U6 UU"p

د اNا32 R!" 6، $و$ن U6 ا3 0Q3ی 8] او ۵٠٠ ُدرو وھ " #ې ^م X. 6ری U6 اN#ام ^م X. د ا$ Oا 6 اس د POص د رول U6 S y %ی ه، د رد B:ا U3 وو) Xی i3 U P3* و ! U د ګ /زات *N X او داS د /زا3 د B!رت % ,]ان \اړی. ا U ړی S (6 U6 د اN#ام د /زات د 6 ې#و ط2#ار وو، د Iل ورور 2ا > رد "Bه د " ه 3ا2 وU c د ګ U6 hی S % \ا .

ن 3 ١٩٩٨ ل U U د Qدی N"!ن 6 ھbی N او " U3 د ې#و ا,زه ورcه، "#ن وو. د ,]ان ډKه ا #ازه د اان U6 د د آدU6 #5 رو\ن S د اط% د "SB 6اB U3 اھ#ا Xه. 31

د H& Y HZ

١ .آ آا% ھ ") "9 U6 ا$ دو% S د اN#ام /زا3 دL 8درو% 8$L در%دای SX ؟ U "9 ھېاد د اN#ام /زات \ O اN$ن cی X 6 U" Ui؟

٢ .Ui 0ې "U را X U3 U ېې د ې ر = \cو S" UP U طU2 ھ او دو% Iم U3، د ] /زا3 د cK6ی وا ک ورX c؟ آ 3 6#ې ھU د 2ا > رد د cK6ې ه ا2 ؟ آ دا اھ* %ی U دواړه 3رن !ن ادN وcی U د روا او ,! ا,]ر U6 واUM اNاف cی دی او U6 واS QO ھbی " ه دی؟

٣ .آ دا د اھ* وړ ده PO U Uص د ه \ښ O" او ھ"O Ub U U ز%#K Xم %U U5 وری، د Xن \ا ورل /3c 0ی؟

۴ . آ 3 ددې ه ا 2 U دزوی 3O) 6$ر د POص ,0ا x"3 U او؟ د ھb #و U6 ھUi U 2 ی B U:) زوی وژ ؟ U U)i ېې ه /= وژل ېی؟

.SWJ IIIی K w U6 (X 0Q3% ھb , ېی U د 8#ود او POص د , U ېی. 0Q3 د "Vی ل"، "در وی ل" او "اL$ح %" Q U6 دی. د دا ډول , PNو U او

31 Belinda Wells and Michael Burnett, When Cultures Collide: An Australian Citizen’s Power to Demand the Death Penalty Under Islamic Law, Sydney Law Review , vol. 22, no. 1, March 2000.

102 د ات و دو /زات، د دو% 6اQ3 UM او د ھ ډول 0Q3ی /زا3 اN*ل د pO U6 اBر S دی. د 6م وړ ده 0Q3 Uی /زات د 8#ودو او POص hی m 5ی، ا 8 U6 sھ U6 S ھUb U S %8 د 8#ود 5زم PNو U د NO وړ U وی، %U ھUVi Ub د "# او ا2p /زا3 U6 3Un U اB!) ې#ای X U6 . /*ع U% S ھUb ورو0Q3 ،Uی /زات د ,م د Vی او د / د اL$ح %:ره اN*ل ېی.

Ui U ھ دو% د 0Q3ی , Vm3 U6 او د /زا3 w U6 S 3 زد "#ه %U آزادۍ UVi "B* دی، B L$8 واک "# د ا$م د Oا د رو8 او n UN U6 ت S ورول XU6 . ور3 U3ZO ،Uوت ھ د "ې , %:ره د Q#دو /زا3 U6 اN*ل S L$8 %ی. د 0Q3 3 /زا3 5 #ې : دو U، ت _i U، اښ، UN ،^3 را،,*U، د % W[p ل، ز #ان، ُدره وھ) او h U6 اردو S ګ ھ راh.

د ,0ا O ن R!" 6، د , 0Q3 U د ,م د ,# U 6 6م S % ه، د در U6 UVi ه (ری O Sار !. w 3% ,#ی , U د , 3 U6U، د <= , S U^, U% U او w 3% د S Sw ,م Q O]8 " #ې وm) ېی. i SK SV U U) دو U وXه، , ھUb ,م دی U د ګ، دوام %و U%) [8 ١۶ – ٢٠ )، او اوږد U%) [8 ۵ – ١۵ ) /زات %ی. د ,^U ,م /زات %U ٣ X 3 6< او %U ٣٠٠٠ اb2 زت U6 b#ی ,*U /زات ېی. U6 8[O ھb , " #ی X) ېی U د ھUb /زات ٢۴ N UVi 3 دری X 6رې او 3 ٣٠٠٠ اb2 b#ی ,*U وی.

دوھKD/ KG : د ا ن د ا9S د 9F ن #?H&1

i 3 U U) U6 د %ی د O اL) ددې \v دی , U L U6 Uا8 "ن او U6 آ ه د M3] وړ وی. U6 اb2 !ن S دا Xط " U6 Xن د \ره ,0ا Oا د P3 او B:اوی %U 5رې (1ل، #ون Oا , U Vm3 U او د /زا3 وړا # وU ی) N* Xی دی. د Oا 3#و U6 اb2 !ن U6 S !] ډول ی 6##ه ده. 6#اS 8ل U6 U S اb2 !ن S د ,0ا N#ا% اړو # Oا د %cی h) %:ره U6 ١٩٣٠ S را X #iل، د اb2 !ن د ,0ا O ن % :ره دوا#اره ھ*bی 3 v ١٩۶٠ Xن U در%د.

د 3#و % U6c BV6 S ahګ د ,0ا ^*3 د اL% O x, ن P3 وو. دې O ن د ,0ا N#ا% ! د I^3 او ZOوت U% y3 U6 ھ*, UbS : ل، 3m ،-O- او ل، د Xاھ#و راw%ل او ^*U ، د Xھ#ی ادا ل، %U ر6ھ Un UVi اB!) او د اف \Q ،8 Svری او #ارد cل. د ١٩۶٠ ر "#% U د ,0ا I8O pO UNا (%U د ١٩۶٧ ل د ا8ر UVi د V O ن) او "!0n اL$8ت (%U د ١٩۶٧ ل د iر ا% O ن) S " U6 !.

د اb2 !ن 8 U6 ١٩٧۶ ل S، د O د ډKې \Sv د ,0ا د %c (از ) O ن U6 3¯# ه h 6ی c. د ,0ا O ن U6 U ٣۴٧ U ر* ,#ه B S:ر X، د دوو " ، اU3 "" ، ۵٢٣ دو در%دو دی او 3 ورU6 Sh اb2 !ن S د ,0ا I8O د ې ھ اړ0Bې 3 U6 SU36 U دی. دا O ن , Vm U /زات %U اB$س %S د UN ودا 3 ورا % او " 3 ا2ا 6رې y3*ی.

103 د ات و دو U6 ٢٠٠١ ل S د ط%] د 8 U% ړ (ې#و وروU، اb2 !ن د 3#و د ه ی c6او Xھ# دی. ورو اL$8ت U6 دواړو %رو Q د ,0ا ^*3 اLل او \ره ,0ا Oا د داI8 SO ادو U6 3څ U% S د 6! د 9M3 او %, U UVi د را6#اXو Nا#و B6$ف د ]رزې O ن U6 ٢٠٠۴ ، د 3ور0 د *3B 6 ($ف د ]رزې O ن U6 ٢٠٠۴ او د V#ره ادو p 6# د ]ر زې O ن U6 ٢٠٠۶ 3#و Xی دی. ورو "#% U6 U اb2 !ن S د ,0ا #ون O ن ه \ره "UB ده U د دې i: د U6 SB" S36 اوږدو U" S 3 "ر 5 #ې و ل .X

د i: دا "LB U6 UB , U6 U U% اb2 !ن S و,د %ی y ای. دا UX 6 دری ډو%U *0و , 3*0 ی: د دو% B$ف ,م، د اLVX B$ف , U، او د B$ف , U. ددې ط]UI "#ی 3 ھې (ری 5 #ې " 3i U , 0* O Uار %ی U ور U" U3 y وX. ددې "^1 U6 UVi ھ ه O ،S ن د ھM Ub، د ھU6 Ub وړا #ې 0ې ا و د ھUb د Uv % 5رې رې، "U 3 "^[ 5 #ې و ل X.

.I د اi OD cف K

1. #ی وژK - )

cی وژ N U6 U*م 33 U% UsN U,ر U36 د ا !ن وژ% U3 و) ېی. دا د ھی /S در%دو ,م دی. د ھUb 0ی او * UPVm PN 0 SQ – U/ د ") ا !ن وژ U ده. U6 ز3و اردو S د U6 (O ھO Uا م Bص ر2ر U U3 د ګ ] ېی اXره U %ی. د ھh 6 Ubی، Oا U6 دS ه وا U د ") VX د ګ ] ېی.

"cی وژ U" ه "S طO U2 اML$ح ده . U6 واS QO، ھS" Ub ه , ې#ای X. 1ل، U6 ھL Ubرت U S 8 د ^م Xی , ر 3/0ی اN#ام اN*ل ی، U6 S II8 دا ھ O) دی، Ui U ھ U6 اS (L ,م U دی. , U% (O 8#ه زد وا8# 9م ا2ده ی. د ,0ا O ن cی وژ O U6 U)، د V اN*% %:ره د /زا3 د "ې "ې در, ه، او د P3) (Oد2 O)) وmN .*#ی او P3د2 O) د /م د R!" 6 #PO 3> ېی U I8 U6O U6 S " د N*) ار3ب %:ره % UO U,و N V U36 PO#" دKی.

د V S ,د w U6%0ه 3U% U دې UVi ا]ط ېی U U ېې iک ") VX وژ ، د 5 # ذھ 358 U" UVi 8% %ی: (١ ) د ا !ن د وژ% PO #، (٢ )") U3 د X## زن د ر% PO#،(٣ ) د ا !ن د ژو # U6 وړا #ې %U 8#ه زت "S 6وا،(۴ ) د , ار3ب U6 U O ګ / ېی. ددې ذھ 358 ھ ، د 3U, د mا% L U6رت S (%h U% Uن UVi د2ع)، sNر (%U %ې ب) او V3- ورو XاU %) W 2 %*!ن)، د ا !ن ژو # د ارزU6 v اړوه %h U U د "S 8#ه "S 6وا vدل دی. % U6cی S %8، د وژ% U ،#PO ل دی v U6 Uره راK#iی.

ددې M درک ل 9 دی U د O) ھ ډول pع S (6 U6 د ا$ I8O SV U% ر# ېی. د ,0ا O ن ٣٩۴ ده i#وی U د N*#ی O) 3ر %cی د POص /زا3 x"3 دی او ازې ھUb وU B د Iل د B:ا %U %ری 3ر V3- #% وی او U6U طUI رد X 8$Lی وی، 3رن د ,0اO ن د ا8 ه ^م ېی.

104 د ات و دو Ui U ھ د ,0ا O U6 ن S دا U ده QX Uې B w U6%0ه 33 U% (O UsN U,ر U36 د ") ا !ن N*#ی وژ U ده . د N*#ی O) د 3ر د ا]ت %:ره "# وvدل X U 3رن د ") VX د وژ% واQO PO# در%د. دا ر U6 5 #ې 33 ه وvدل X: (١ ) #N NU در%د U د ھUb %U ا,ا U6 UVi آھ 3 UU ډډ ه وcی B ددې ر د U 3ه % ! U*I U/ ګ را U3 (٢ ) دا U 3رن #N NU د N (:B*) / درک 5ی X B ددې ه N*) 3 ه c (,0ا O ن ٣۵ ده وری)

د ,0ا O ن د O) دوه %" UU *0ې ډ% U6 SU3 ی. %ړۍ ډ%U6 U U ٣٩۵ ده 2Q S Xې ده، U6 ھb اN*% " #ې X) ده U د ") ,م U6 3څ S د V6ا اLار ه 3 ه ېی او 3 دې ا #ازې x/2 وی U د ګ د /زا3 وړ وی. دوھ*U ډ%U د ګ /زات 5زم U "%، ا pO U د /زا3 د اN*ل دوام %و اوږد U>6) [8 3 6<! ) اBر %ی. i U6 U U) ٣٩۶ ده S "ن Xې ده، دا دوه اړU6 (O UB ھb اردو " #ې X) دی U U6 ھS Ub (١ ) 3O) ازې د د PO (O# در%د B (*N U% UVi د ز3 ! U6 ګ " #ې / ېی، (٢ ) 3O) د Iل ,!# 1w U w SwSw ی، (٣ ) 3O) 6#اX SاM S د O) 3 ېی U د ٣٩۵ دې U6 ١ او ٢ ,0و S #ی X Vmی (5 #ې وری).

د ا ن ٣٩۵ ده – د ا_Fام ( زاFk Jده K3C

د N*#ی O) ار3ب و U6 ه را3 U6 S %8 اN#ام ^ېی:

U6 .1 ھO U S %8 Ub) د V6ا اLار او L3# ه hی وی.

O U .2) د زھ "S ھUv و ودK#و ادو د اQ*ل U6 وL Uرت #% وی.

Unw U6 (O U .3 ا (ې0ه د ا,رې U6 S ("I U6 وm8 3L Uرت #% وی.

I U .4ل د U% (3O اL% UVi وی.

U .5 د N (O*) د *N #B T U6ظ- د وظ د ا,اء % U6 وS B د ھU6 Sb ] Lرت #% وی.

3O U .6) د ه UVi د ز3 د PO (O# %% وی او د ه U6 (Q2 ا د w% L (Oرت #% وی.

O U .7) د ") , ,^ ه hی Lرت #% وی.

O U .8) د ") , ,^S د 3*9#، آ ، O ،s3درK#% د ار3ب y U6ر U ,0ا د ه ل U* UVi U وی X (wی د ,0ا UVi د 2ار L$Bن y U6ر Lرت #% وی.

U .9 د N*#ی O) ار3ب و U6 دوام %و 8] ^م وی او د 8 د s3 د دې U6 اوږدو S د " ) N*#ی O) ار3ب و U6 ھX S Ubوع و X.

105 د ات و دو

FG_

i U U) ٣٩۵ ده v، د N*#ی O) %:ره #ارد /زات اN#ام دی. " PO# ل" %U ار3ب UVi د UV د ه 2 (*N% Q U6 دی.QU #ه U% SV دې U O) 6وام X، د ھUb U6 ھi Uه 2 ل U6 ر دی. د 2ی ] UVi 6#ې آ # دی U 2د 2 وU3 O اړ3 %ی i 3 c:m" U6ه 3N U*) "ر او وژ S وU ا Vب cی . دا ې#ای X U6 %_ه Xې]S U را X U3 Uh د وژ% د PO# د m3) او د O) 3 واX wن %ی. 6#ې U% ،33 V6ا د ه X 2 ل او د ھU6 Ub ھUQ%M U ل 5ی X د ذھ د Q2ل 8% ه *$ "]ه وی.

د /) م J Kڅ H )

٣٩۵ ده د ھB U6 (O Ubط U د , د ار3ب U6 ,ن %O U ن UVi د 3ېوL U6 S3رت S 3 ه ېی د اN#ام /زات /ز "%. دا NO#ه د ھUb 3رن U6 ھU د M3] وړ دی U د S" ،#*N 6وا، \ او 9) ا (ری U6 و,U او P3 U6د2 ډول د O) 3 ېی . د , – O) ( د ,^NO (O – S#ه) %U ې NO#ې Un UVi اB!) ډKه د "^[ "(و S ده. %U B Sا، داv Sری U دا NO#ه د N*#ې S % د ا (ې0ی د %U وړ% %:ره ده.B " U%S Bا، د , ( ,^S) د ار3ب PO# ې#ای X O U6 ن S د دXې *p S د%5 وcی.

د B:) "^[ 6روو ھ "و,د، I8ق د ې w SSB در%دو دی. د ") ,م U6 3څ S د O) %:ره X## /زات، د , او ,^S د ار3ب U6 ,ن U% S !^ او P3د2 O) V UViی ی. د V6 /زا3 UB د ,را ,U او ^ط ل د ی. د 1ل U6 3U، /ن * دی 5 ھ د ,م X 3B ، ددې ھ) ېی U ھbی "U دا U6 (*N دا3 SU 3ه cی U د ھU6 Ub 3څ S د ګ /زات ا8*ل % وی. ھ*#اX X ،S## /زات /ن د wU6 S% وړا #ې د د ادا% U3 از ". ھU VX Ub د ") ,م U 6 3څ S د O) 3 ېی، د ھUb 2د 36 U6U U ر ژو #ی U دی، ډU6 %T! K \ړه %ی.

د KiU Q1Z1 د د ع D K ط )

N*#ی U (O "د %ړو ا3!8 U6 3څ S" "]ه واxO ېی او د ھPI Ub# د hن د 18 د2ع وی، N*#ی U ل ی. دا ډول د2ع U6 زت X*ې ھېادو S د iرو 5 # PNر X U6ن S د U6 (O واک O Sار !: (١ ) 3رن "# د %ړو ا3!8 U6 3څ S c (*Nی وی، (٢ ) X## ا8!ت "# %U 2 %*!ن UVi را X U3ی وی، (٣ ) %"b% د a %:ره L2 و U %ی او (۴ ) " # د %*!ن، X##و ا8!3 او O) 3 N c3او Xن و%ی.

٣٩٨ ده ددې اL% UVi د ھ ه i#وU ده. د ,0ا O ن U6 U3 6م ه، ھc Ubی :B UU ې د ر = م ") دې \cی د ز د ار3ب U6 8% د ") VX ه U6 ه "!ه S وو U ې ھ$* Ub :BU ,ړه (ھ*!) او در VX ووژ :w cی %U /زا3 Q UViف دی. Ui U ھ 3رن د O y) او ,ح %U /زا3 UVi دQف دی، B د 0Q3ی /زا3 3 U6U "ھ د دوو 3 ھx"3 [8 _% Ub ) ېی.

106 د ات و دو د /) م J Kڅ H ): د H& Y HZ

١ .ھO Ub U U د ") ,م U6 3څ S 6ېaېی، U6 آ%*ن او 2ا !S U ھې{U د X##و /زا3 ه qV U ېی. ا (!ن د ١٩۵٧ ل ٣٩۵ دې U3 ورNO U3#ه %b cې ده. 6#اS 8ل S U د ", – NO "(O#ه د ا U6 ^#ه ا35 U UX S د زت mB وا% B U6ط U6 3 U*yU 3 5 #ې راh.

ددې NO#ې vې( S Ui U6 S دی؟ آ دا *U ده U6 U ګ / Xی د ,^S د ,م 3رن "# د ګ /زات وو؟ آ %N \ U*#ی V (Oی X دی؟ آ د ا N#ام /زات "# U6 ھb , 6رې ^#ود X U د ھ %SV U د ا !ن ژو # MB U3 ک دی او د ده ,^S , 6 3 Uv 5 #ې و U !؟

٢ .آ N*د \) د ې h bزې ai *ل د T! (Oل 6ې #ل ېی؟ *ل %U زورز3 U36 \$ د وKې %U اc U ې ی. U ېې *ل د زړه 3- و%ی، " U)i؟

٣ .داS 2ض cی N U*د \)، د P3دف %SV U *ل د h ې bزې Bو # U U6 " #ې U"p ی. N*د ل ېی او U6 \$ او وھ w% " #ې 3رن ېی او د ھUb /زات ېی. % %U وروU د د % د ور و n6 د Uv% U6 9ل د زړه درK#و %U اc U ېی. ډاان وروU د N Sc ھVm3 «w Ub ی U د *ل U6 زړه " #ې د U6 S"p S U/ را X U3ی.

آ N*د ددې ګ !Tل دی؟ U ېې داS وی، آ ھUb "# د ګ U6 /زا3 ^م X؟ U ېې N*د د ,م X> وی، آ د ړی X> د O) د ,م B U6ط U6 ګ ^م ېی؟

۴ .دوه , وھ ، رx2 او طرق U6 6م S و !. رB x2:) 5س د ه "O S , U6 د U ی او د 6! ه "nه د دوو و اb2 ه راو". طرق B:) 5س د ") "O U3 , ورد U ی او د ھ*\U ا #ازی 6! ه ه "nه راو"، B O" ددې ر %X Uc U ېی. %U U ری د B!ره Xن SQ دوه ه اb2ۍ دی.د \$ U6 اړو # د رx2 او طرق / Xن دی؟

آ طرق زت ھر دی، Uh ړی د ګ ] دی؟ U ېې دا S وی، ھUb و%S 3 ھUb ") ډK ھر وی U Uh د cی mوع PO# د رx2 ه Xن دی Q ه PO#ی \$؟ آ دا د طرق U6 اړه د ]S ,0ا Nدی 9م U I± ی U Uh طرق م , وھ د #PO (O U در%د.

K ا = ر K # H

د ,0ا O ن ا ^ر د ,م 3 U6 U Vm3 U ی. ٣٩٧(٣ ) ده L U6ا8 ه " ی U "U6 ا ^ر Xوع و U /زات ېی". U در VX د د ا ^ر د %*!ن S , ېی، 6#ې S %8 در VX د ,م B U6ط د /زا3 وړ دی.

107 د ات و دو د O) او hن وژ 3 S Uv ی او روv U #ه. 6#ې اړو # وK° ا1اً 6#ې "!R 3 ه ېی U آ 3رن U6 ً$*N وروS (*N S _ون cی دی او U U. د 1ل 3 U6U ،U ېې p* د # ه ھU6 Ub \\ه % U S وcی، p* د hن وژ S ه د U6 ,م 3رن ېی. (6#ې 2ض ه U ړی # U3 د hن وژ S د آ B U6ط ر= ورcی ده) "ھ U ېې p* د "ې$ % B U6ط د # U6 \ړه S ر= ورا%S وی، v ھUb د U6 (O ,م 3رن X.

د ٣٩٧ (١ ) دې %i (" VX U " SV Uک ا ^رc <^3 U3ی U6 O! د اO! د ھU6 Ub ا ^ر S *> و cی دU6 [8 ,0ا ^ېی U د اوو UVi ز U3 U وی. N# U NU ") VX ا ^ر U3 و %*!ی ا د ا ^ر N*) ازې " X "(6 SI2 (*N) 6) ېی او 3 "c c:m S د UV درKی، " 3رن ازی U%9 _% U6 8] ^ېی.

) د S ب د KnJ K H)1

د ٣٩٩(١ ) دې i U ": R!" 6ک "U% S دې U د PO (O# و%ی U6 (" U6 وھ، زB* %، Zه ادو U6 ور% د ھ ع U6 (Q2 ار3ب U د O ن V U%- وی، 3ېی وcی U6 دا3 SQ2 U U) د / NU6 U ګ / X د 8% ه U6 اوږده 8] ^ېی". دا , U د X#ت د XاM x"3 دی U ز3ې#و ("دوام %و ") U6 [8 5ر ای: (١ ) U ېې وھ) د B UN#3 د Tظ- B$ف د د #ې د ا,ا U6 9ل او د ھU6 Ub ] Lرت #% وی، او (٢ ) وھ) د ر = \cی h U6 c)ې 3U د ط) B$ف Lرت و.

د K& Y HZ

و%S ٣٩٩ ده و,د %ی؟ آ وھ) (iل w: ل، وھ) اوwل) , U دی؟ U ېې د , U6 3څ S وھ) او wل Lرت و ، آ /م "# U6 ھ 8% د ګ د /زا3 x"3 وh او U U (د ٣٩۵ M" او د ") ,م U6 3څ O S))؟ 3 I8 U6O S دا ډول O 3± i U) ارزوی او داS دا طح _ه وډه ده؟

2. ) – د ! )

ز3ھN b*#ی O U د \ ارادی 3 U6 (OU 6ې #ل ېی، Ui U ھ دا N]رت د ,0ا U6 O ن S U دی را\. \ ارادی وژ U د \ او "S 6وا ا <ر دی. د \ او "S 6وا 36 د /م U6 ذھ P Sر دی. "S 6وا 2د د 6م وړ B UVi MB] %ی، B د N*) ا Vب U3 دوام وری. \VX (2 "# د 6م وړ B UVi MB] وی، B دا S U ده. د 1ل U6 3U ،U ېې 2د د w6> د اور ه XB ی (6#اS 8ل U S 6 ھېی w U6S <6 ر3س UX) او ") U6 VX Ua ی، ړی "S 6وا ی. ھ*#ار (U U ھ*\VX U N N*) 3 ه cی (I U6") %ری " #ې ډزې) 6#اS 8ل U S 6ھېی U6 U وS U ر3س UX، د ړی دا N*) \ دی. i 3 U U) V U% U6 UVi ]^" د %ی، داS 6ېaی U \ اراد ی N*) /زات X.

108 د ات و دو دا 9م د ,0ا O ن U6 ۴٠٠ (١ ) ده U6 S 5 #ې ډول "ن Xی دی." i Uک د U6 MB ا U د اھ*ل، \ ، "S ا8ط، د "S 9ر3، د O ن، Iرا3 5^، او د U اNت % UVi m¯ت cی وی د ") VX د O) ار3ب و وh N U%*#ه د X [ (O U6 8] 3 دری او I#ی ,0اء X U: دش زرو اb2 UVi زت U وی ددې دواړو ,0ا U6 UVi ې ^ېی".

U 2د د ا وظی 3#"و د U6 ±I 3څ N \ U6 VX (" S*#ی 3U، او د ېUm ای 3 او ا% UVi د ا دې U6 S U/ ووژ ، U6 3W ,0ا U% U دوو UVi * U U وی او b#ی ,0ا U 6<س زرو UVi ز U3 U وی، ^ېی. U6 ور3 U3U6 ،U ھUb Lرت U S 3رن ازې \ ی ( د "S 6وا اھ*ل U6 وړا #ې)، ا د (*N U% U/ ه UVi زت !ن وی، 3 رن U6U [8 W دری UVi U وی ^ېی. U ېې 3رن ھ ا وظی 3#ا" I± ی او د P3دف %U% SV U ه U زت !ن وژ ، ړی U6 8] ^ېی U% U اوو UVi 9ی . .

U6 6ی ، ۴٠٠ ده oP3 ی U UVX د 8دS د واxO ې#و U6 وS B د / NU د UVi ه ددې U 6ې O#رت %ی ډډه وcی، ار3ب و U6U% U [8 W دوو UVi U وی او U6 I#ی ,0ا ^ېی U 3 6<س زرو اb2 ز U3 U وی . .

S K او &J KJ Q1!3: K; : د _J (G #ه ل – J> دف ګ

"د ې ZO 3 U6U [ د *ن 5و I8O U6 ! ھېادو %U ا (!ن U36 ،[S را3) او د (*N U 3ه ل ,0ا ! %T U ) ېی. ددې ډول "%T! S Pر او $> 1ل د 5 2 :XUw و S ر 6ه دی N U6 U*# ه د 2 ۵Uw[ژور #] %ر U3 دی او ۴ 2Uw و S ھ> ) ی U د ډو"ې#و U6 8ل S دی. %U د5 Q U UVi*5ً ددې اL) %:ره # y وی دا U د MB د w w SV U% U #8 U و U3 ,0ا ! %TU, ېی ، m) دی . ") د%) دادی ھi Ubک "# /زات X m" Uی "#\ را U3 ی U ھbی U ازې د ھU6 Ub وړا #ې "S طU2 دی. زږ 6#ې S Up2 د 1ل 3 U6U، د %* وھ ر6ه د ھ> 2ری B QOاب cی U دی، "U ازې د ھUv U6 Ub % #ې "% Xی". 32

د H& Y HZ

١ .آ دا ا#5ل د NO وړ دی؟ آ ددې Q3 ل UU U و MB U3U, ېی ډK 0 دی 3 دې U ھUb ,0ا !Tل و6ې #ل X؟ آ ظ ازې "S طU2 وو؟

٢ .U ېې ) و 6$ر وای، U" Ui 6ې Xی وو؟ آ 6#ې S %8 ھU3 Ub ھ ,0ا ! %TU, ې#ه؟ او X U" Uiی وای U ھ> %v Uری X U36 U6 UViی UV3 " #ې hن ا% او و3 وای؟ آ ) و د U% <* U اT! Uل 6ې #ل ېی؟

٣ .آ د O" ه د) و د U6 S ھU د ۴٠٠ دې د U6 8 اړه م 6ا" Xن %ی؟ دا م 6ا"* U دی؟

32 .Arnold Loewy, Criminal Law in a Nut Shell , pp. 157-162 (West Group, 2003).

109 د ات و دو

3. وھ) او زD@

وھ) N*#ی 3$ش دی U د زور د اN*ل %U 5رې د رو د PIن ] ېی. 6#اS 8ل S U 02 3*س د ,م ا PN U دی، 8# اU6 #" (O زور ه اښ د 3ېی و 3*س "# و, و%ی. U ېې ,م د اښ %U %ې را U3 ېی، دا اښ "# *$ U6 U را3 S S زن و%ی.

6#ې hی S ,م د زB ه اړه %ی. زB ھ ډول \ O ی 3ېې و 02 3*س د ") VX ه دی. د Q*ل ه ، زB ددې !0م دی U 3رن N U6*# او د "O U% رp N U36*) ی. h U6 ZO 8زو U% S زور UVi ھ ډول \ O اده 5ی X زB c (m3ی. 1ل، N U6*# ه U6 ") " #ې د 5ړو 3ف ل % X زB را c U3ی. U6 33 ورU3 ډول، h U6 ھېادو S ھUb ډا U6 زB ^ېی U د روغ %U رU36 p N*ت 3 ه cی . د ,0ا O ن ۴١٢ ده وا: " U VX د ې U6 MB ا U اھ*ل، "S ا8ط او " 9ر3 UVi m¯ت cی وی ") VX زB* ووھS د B!رې د ,]ان UVi N$وه U [8 U6 د دری X او د دوه UVi زت I#ی ,0ا ^ېی U د دری زرو اb2 U* او د iر و m زرو اb2 UVi ز U3 U وی ." . د 1ل 3 U6U داS و ا (ی U S" 9رU6 VX U3 ,ده S 6 "!) ر دی. ه ددې U ړی 5زم 9رت U %ی، B " ھ ا8ط ی . 6#ې S *p ھ Ub U6 (" "!) وھ او در د زن ] ېی. د ۴١٢ دې %SV U، د "!) ار% ه ددې U د زن ر% #PO U در%د، د زB /زت وړ 6ې #ل ېی.

وھ) او ز B " 3U دې اړU %ی Ui U ھ U6 S 9 دا دوه "ې) 9 U دی. وھ) د N*) 6) دی U6 U 6ی U3 رې# ه U6 زB "#%ېی. N (" U6]رت، وھ) % U PIن UVi ډار او دې واxO ې#و 3*س را U3 ی. زB واQO 3*س دی. 6#ې pع hن 6ھل * 3! %:ره nره وی U وھ) د زB اښ د زB 3$ش دی. 1ل، iک U6 ک وھ) B د ھUb د S"p% UVi ډډه ل، وھ) دی. Uh د ک وھ %U 5رې N*) ل او د 2د د Lرت ه 3*س د زB 18 %ی.

د رو ھېادو B$ف، U6 U ھb S ھ ډول \ /ز 3*س، 02 زن ) ېی، U6 اb2 !ن S د ,0ا !T% %:ره، د ز UVi B X د ډول *س "# PIن Xن U3 اړ3 U6 .UX واS QO د ,0ا O ن زB د " زB او وھ)" 3 U6U U د 6ې ې#و PIن 3ې#و د "#ن د اZNوو UVi د ې ZNې %U ر %K#و 3 U6c -Q3 Uی دی ( ۴٠٧ ده).

د 1sJ وړ ( زات

ھU VX Ub د ") د "#ن د \cو د K6ې#و، PIن، دا* Q% او د \cی %U 5س ورې#و "X ]N U6 ،W 8] /زات ېی U% U در UVi U وی . U ېې ھ*#ا UVi "(IN" U% (*N د O" د "UB" 0 ې#و X (5 او داU د V6ا اLار او L3# ه hی وی، /م U6 اوږده !% U% U [8 UVi زت U وی، ^ېی ( ۴٠٧ ده).

33 . United States v. Masel, 563 F.2d 322 (7th Cir. 1977).

110 د ات و دو د X#ت U S#L د ZN د MN% د ر UVi د X ورh UVi زت د "S و , وhU [B _% U6 3 ، د در X UVi او I#ی ,0ا U د در زرو اb2 UVi *U او 3 دو% زرو اb2 ز U3 U وی ^ېی ( ۴٠٨ ده). ۴٠٩ (١ ) ده 6#ې اړو # ز3ی U": U وھ) زB د ZNې د Q% او %MN , X U د ره UVi د X ورh UVi د "S و , و h ار3ب و U [8 _% U6 د X:و X UVi U وی I#ی ,*U U د X:و زرو اb2 UVi 3/وز و c Uی ^ېی" .

ھ*#ار (U زU6 B ھL Ubرت S ھ را U3 ېی U p" U3 (" VXر U اد" ورcی. ۴١١ ده وا: " U p U3 (" VX ر U اد U وژو U وی ورcی U د ھUb د دوام %و Q% ، د ZNی د U% ، %MN ره UVi د ھUb د %K#% دھUb د ی S8 د I2#ان ] وh، د B!رې U6 ,]ان N$وه U6U% U [8 W در UVi U وی ^ېی".

ددې U6 دوام ۴١٢ ده ره ر£ ای او " ی U " :U VX د ې Bې "U ا U اھ*ل، "S ا8ط او " 9ر3 UVi m¯ت cی وی ") VX زB* ووھ د B!رې د ,]ان UVi N$وه U [8 U6 د در X UVi او د دوه UVi زت I#ی ,0ا U% U در زرو اb2 U* UVi او د iروm زرو اb2 UVi ز U3 U وی ^ېی".

m#ده XاW او /زات ھUb 9ل را U3 ېی U زU% B ه UVi زت !ن 3 ه cی او 6#ې 3څ S وU ورول X. دا ډول اO#ات ھbی د " 8# ا1 اX (wې /زا3" ه qV ی ( ۴١٠ ده). ورU3 /زات، د زB د V PO# ه c3 U6او U6 S S y ل ېی. در O ن ,0ا X oP3#ه U ېې د زB او وھ N*) د V6ا اLار L3# ه hی وی، ار3ب و د X (wی ,0ا U6 ا1اه ا #ازه ^ېی ( ۴٠٧ – ۴٠٩ دې). "Bه، U6 (١) ۴١٣ ده S را\ دی U " :U د bU" ,ګ U6 ا X (O# # زB واX xO ھ U6 U U3 VX ,ګ S _ون cی وی 6#ې ] U6 U ,ګ S _ون cی U6W [8 I#ی ,0ا U د X:ې زرو اb2 UVi ز U3 U وی ^ېی ( داU د ھN Ub#م ."X " %T!

د H& Y r

١ .U6 ھ Lرت، آ د ,0ا O ن د O" و U6 Qp S y !؟ آ دا اھ* %ی د N*) ه د VX ا#" U6 U I2 U#L / ېی ؟ U ط] طh U6 UI دا Q% او د ھښ %U 5س ور% " #ې ´ X، آ داان "U د , 3رو ه ا,X U؟

٢ .آ %IM U % ^ۍه دا *U ده ھUb ا2اد U د زB او وھ N*#ی N*) 3 ېی او ھ*#ار (U ھUb !ن U د \ ، "S ا8ط او د 9ر #3 mا% 9%U دداS اN*% 3 ېی "# /زات X؟ آ 3 د ھb %:ره د م ډول 3U, 2 5ی X؟ آ 5زU ده i 3 اb2 !ن د رو ھېاړو "ې(c IQ3 Uی او N*#ی زU3 B اړ3 %ی؟

٣ .U6 ھ Lرت، آ O ن وھ) ,م ؟ آ داS دU UX (5 و%S 8 ازې \اړی واQO زB /زات cی؟

ورو# i 9 1 وې

111 د ات و دو

د ٢٠٠٧ ل U6 اوږدو S، وھ) او زU6 B اb2!ن S د O ن ,ړو ې*0ی pع وه. د ٢٠٠٧ ل %% Uc U}B، د اb2 !ن د Xرا ازو او " ا%* ز د ر د O ن ه !ده U 6#ې ھېاد S آزاده او B:اS ر c *Z3ی * cه. د ھ*#ې ل د U6 S X، و%! , د 6ر%*ن 5 #ې / ده !ده P3 cه . دا O ن د B]5 TP 3¯ی. 34

دا O ن 3 ډKه "#ه د B]5 د زB او وھ h U3اب وو U زوروا ا2ادو U3 5س ر، V6: ر6w S اX]ه S او د \ /ز P3و ا!B U3 3ا%U دی. N]#ا%^*# ]رز د اط$3N او ر وزارت V6ای ل 6#ې اړو # داS وا: " U ېې B]ل د ې 3ېو3 3 ېی، دا ډول !) "# د ر د X *!ن U3 0ارش X U ېې دا "X U U6 U رv ه B]ل د اX]ه Xی دی، ړی "# iر ا% 2Q U3 X ، U داU ھU*I! U6 Ub 3 و ھ او زB 5 #ې و ل X". 35

4. د Cرې وھ)

د 5رې وھ)، زور، ت _i S، ډار، اښ او اBذی %U 5رې د 6!، % او د رو PVX *X O U 5س راوړ% U3 وا. /م د \$ 3 ېی. /م ھUb 9 د \$ 3 ېی U U د د ") د ل U6 5س U3 راوړ% S( د ړی د ارادې B$ف) %U م ډول زور UVi ر واB. /م "# د PO#، 6ھوی اھ*ل روا وQp در%دو > وی. U6 دود0 ډول، د 5روھ i 3 (*N % Uw*ر TP OT 5س U3 را U وړ) U ) ېی.

U*9 ده U6 د و%ی U د 5رې وھ) د وھ X) دی U د \$ " U U ( 5 #ې 6ې "^[ Xی). U6 S U/ و$ی X U د 5رې وھ) د B VX$ف ,م دی U د . د 5رې وھ) د زور %U 5رې د \$ % UVi 36 ېی. د رو ور, U3 U% اB$س B$ف، د 5رې وھ) %U رU36 p د ر د ل B:ل د ی. %U U د 5 #ې "U 3 و%%، اB$س د PV3 دی U د O 5رو L UViرت .

U6 ډKو ZO 8زو S، وU وال 5ر وھU، د 5روھ S X ##X) دی U د 3 5س ل د %> د ارادې B$ف د زور وژو S وU6 S واUM 3 ه ېی. 6#ې ZO 8ز و S د وU وا%S 5روھS ا]ت د در PNو د ,د \v S ده: (١ ) د وھ واxO ې#ل، (٢ ) %"O U UVi د ل اB!)، (٣ ) U6 وU د 3رن *]%a . د 3U, وړ ده U د اb2 ! د ,0ا O U6 ن S د 5ر و ھ ,م ازې د وU وا%S 5روھX -Q3 S %O U6 Sی دی. %i U U6 U U) ۴۴٧ ده S را\ دی د 5ر وھ ,م ازې ھUb 9ل را U3 ېی U 2د د ") د وS او وU3 S ورU3 وU6 S زور 5س U3 راوړی.

د 5روھ د درک %:ره، N U6م ډول وU6 U ھb و Xېی U د B:) ھ % U y ه د ,#ی U6 S#L اړو% د ا2ادو UVi د 2د U6 وژ% Oدر وی. ا U 6#ې ھU د ,0ا O ن -Q3 U دی وړا #ې cی، U6 رو ھېادو S*^ S 6#ې "ور دی U وU6 U ھb و " #ې

34 BBC World Service, Afghan MPs Pass New Mass Media Law (21 June 2007). 35 Media Watch Report 29, Nai: Supporting Open Media in Afghanistan, available at http://www.nai.org.af/spip.php?article30

112 د ات و دو Xېی U د ھbی i#وب داP3 Sر را U3 ی U د ,#ی ز8 ګ ] h، آن U دا و) دې دا ډول ز ] ھ m U% S" U% ) ر3w U6> او آن د %" ه 36 .(U *3

# ه

%U ٢٠٠٧ ل UVi، اb2 !ن د وU وا%S 5ر وھS ز3ې#و "c U"/3 9ی. د ھات U6 وS 5 د 1ل 3 U6U، ازې د ٢٠٠٧ ل S [*n: U6 ١٢ وU وا%S 5روھS 3ه X U د ٢٠٠۶ ل د ورU3 دې 36 U6U ٪۵٠ ز3ا% v. 37 5روھU 3 ې ا #ازې د "S وزره ا2ادو د ز3ا% ه c3او %ی U د اb2 !ن د "mی I8 د B:اک *!ن ( AIHRC ) د ر6ټ %SV U د ,م y دی. ددې ا2ادو ډKی %U اان B UViرج Xی دی U د د ٢٠٠۶ – ٢٠٠٧ U6 3څ S د ھbی 8# اX (O*ې ٢٠٠٠٠٠ 3 U3 رې#ه. 38

K ا ن H د Cرې وھ): ژوFۍ /ې9w3

د ٢٠٠۶ ل 2]وری: د 6!% U6 رم S د وU وا% ! ې ډ%S د " ا%* " > د 6! %ېدو w %ټ c او د 3 w :w c. د %w*ری %Uh U د 3ېU6 Sa 9ل وU وا% ! دوه 6% ووژل. 39

د ٢٠٠۶ ا! : وU وا% ! U د 6%! رم ا\ وو د 6! ه زرھې#اره %دوو وU %ټ cه او U6 روv U ورځ د " > ر# :w V c. دا 6ېS (" U6 Ua د %ړې S ا ه *S U را X U3ه. 40 د ٢٠٠٧ ل ا! : ررد آد!ن د " ا ر6ه S (" U6 د w 2 ]ر% U6 9ل در 5روھU6 S 3څ S ووژل X، ړی ٢٠٠٠٠٠ ا ډا% د hن ه %ېدول. 41

د H& Y HZ

١ .آ د ٢٠٠۶ 2]وری SX د 5روھSc S، د 5روھ, S U ه "UB ده؟

٢ . آ د 6%! د رم UVi 6اUB اده د دو% د 5س %% Ua ده؟ U i ،U % U)w*ران د 6%! ادو (%]س ) U3 5س ر 6#ای؟ i U) دا ر ^#ود ې#ای X؟

٣ .آ د ,0ا O ن ۴۴٧ ده %U 5روھUVi S د 9م ,ړو% U6 اړه ډKه ^#ود U ده(د 5رو U6 اوږدو S د و UVi د ادی \v S)؟ آ 5روھU% U وU36 S او د UN 5رو UVi "9 3ه ېی؟

36 Commonwealth v. Powell, 433 Mass. 399 (2001). 37 United Nations Office for the Coordination of Humanitarian Affairs, Afghanistan: Increasing armed robberies, abductions in Heart (25 September 2007). 38 United Nations Office for the Coordination of Humanitarian Affairs, Afghanistan: Increasing armed robberies, abductions in Heart (25 September 2007). 39 http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/4729382.stm 40 http://paktribune.com/news/Robbers-strike-again-in-high-security-zone-of-Kabul-152452.html 41 http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/6948128.stm

113 د ات و دو

5روھU ډKو و5 اPOد U3 9* 6 %ی. د 1ل 3 U6U6 ،U ھات w U6 S%0ھU د ,م د ز3ې#و "h U6 9 c)ی 3U د 5روھS UB" U6 S زت Xی دی او U6 S U/ د ٢٠٠۶ – ٢٠٠٧ U6 اوږدو S د ١۴ ن ډا%و U6 ا #ازه Nا# Xی دی. د اb2 !ن د "mی I8 B:اک *!ن وا U " ا وcی ژورې "S وز% او ز *ې#و U3 وړی...[او * ھbی ] د اان او 6!ن ھېادو _وا% U3 اړ " ، U ا Uv وا% و U . 42

د ا ن ۴۴٧ ده(١ ) )

١ .i Uک د S[%b د 5رې د ل د ا!B N U6 #PO U6* 5ر U6 S ") ھ ^/ر hی S د و ه دداS آ%S ه U د وS ه U"m وی hی و ! او د ه را3 Q2) ار3ب و X 5روھ X*رل ېی.

1. .د 5رروی وKول 2. د 93## ااه ه د \ ل اB!) 3. د ا !ن O) 4. د ا !ن د O) او د \ د ل اB!)

i U U) 6س 6ې "^[ وX، 5روھU د ,0ا O ن U6 ۴۴٧ ده X -Q3 Sې ده. ددې دې U6 S y % ه، د 5روھS ,م د دوو XاM \v دی. %cی، /م "# د \ ل د وS وU3 S ورU3 وU6 S واUM د " N U6* 5ر U6 ") ھ ^/ر hی S" 3 c U5ی.د " ") ھ ^/ر hی " N]رت ې#ای X %ې او د UN رو UVi ,$ h S " U6 ،U و !. i U, U) د ,0ا O U6 ن X oP3 Sی دی دا 02 ^#ود U6 ا$ I8O m S¯ %ی X U6 U#ت ه U6 % 5رو S وU وا%$\ S O ن ی او U U د 8# /زات د 6 ې#و وړ U وی، 6 ھUb " #ی د "#) X U6ن N*) ی ( ۴۴٧(٢ ) ده).

دوھ، %w*ر 5روھ ھ "# U6 % 5رو S د اBذی X 3 ( *NX $\ ،ی % U د اښ ا,]ر د 5روھ د O" د U% (O 5ری U6 5س راوړی ( ۴۴٧(١ ) ده). د ۴۴٧ دې د !دې 2ق ا%Qده *0وری دی او h U6 U ه UQ%M m، ې و "U وی. د ې *N pع 3 U6U، دا ده ا,]ر Vm U ی – آ د 3#و و % U yه U6 وS ه /]رول د ا,]ر %" U UVi دی؟ ھ*#اX S، (۴ ) ,0 3اری او \ pوری vری. دواړه O) او د ") VX د % 5س U3 راوړل SV U د ت \#ل Xو ا%*N 3 U6U %ې! Xی، 2د X U6اM "ا" %w*ر 3 U6Vm3 U 5ی X.

6 #ې 2ض ه U U 2د د ,0ا O ن U6 8زه O Sار ، ړی د ,0ا 5 #ې راh. ازې د 5روھU% S 5رې د ل 5س U3 راوړل، /م U6 اوږد 8] ^ېی ( ۴۵١ ده). U د 5روھU6 S ,ن O S) 6ې X، /م ې#ای X U6 ګ ^م X او iر ال د U% (O اU د N*# ا]ت U3 اړ 3 U %ی ( ۴۴٨ – ۴۴٩ دې). "Bه، U د 5روھU6 S ,ن

42 United Nations Office for the Coordination of Humanitarian Affairs, Afghanistan: Increasing armed robberies, abductions in Heart (25 September 2007).

114 د ات و دو S د ,م ھ ") م ډول 6ې X، 3رن c:m" U6ه 3U د دوھ ,م B U6ط د ,0ا O ن د ۴۵٣ دې د U6 8 اس /زات ېی.

0SGJ

۴۴٧ ده I# او د دې " ) Xی !X ##/3) UV#ه) وv.. 6رU3 د Xی وړا #0و U او ھ*#ار (U% U رو ZO 8زو 5رې رې U6 6م S و !.

5. اs D ف

اMBف %O U /ز U36 د ") 2د N*#ی 3O- %، "#ی % U3 (*N و) ېی. N U6*) S د 2د %ی وړل او %ېدول، د اMBف ,م د اړ3 وړ PN m3 Uی. U6 واQO ، د 2د \ ارادی 6رU3 ل د ,م واQO 3*0 دی U د "O U% ھېe ډول %ېد I^ U36 ېی. w U6%0ه 3U، د اMBف U6 ھU د #و Oا UB د اb2 !ن د وcو 2دی آزاد Z3*ل دی او د Oا 3#و دی U د ھO\ U% U U6 Ub ^#ود L$B UViېی. 6#ې 33 اMBف د ذب 8] د ,0ا U"m ده.

U6 ډKو ZO 8زو S د اMBف او cی a3 S 3 36 و,د %ی. %U 3رV yه، cی a3 U د ی ر = U6 رو S دU% %B د ر او 6$ر UVi د او5د a3% 3 U6U 6ې #ل ېی. "N، اMBف ازې د ارادې B$ف او %O U /ز U36، د U6 VX % او 6رU3 % " #ې د5% ی او U*9 U ده U دا اړU)i U د ه.

د ,0ا O ن L U6ا8 ه د cی a3 S 3 او اMBف 3 3 6 U6 UU3 ی. د ھUb h6ی، د ,0ا O ن ت cی a3 , S *p U6 U 3i U U% U U) ۴١٨ 3 ۴٢١ او ۴٢۴ دو S %#ل ېی، د اMBف c U6 #ود S راو% U6 U ھb w% S د ر = U6 رو S د دB% "^[ ( 6$ر او ر، ھ> واده) د اMBف د 3 U6 (*Nv Uدل Xی دی. د 8ا hی U دی، U د cی a3 S او اMBف , U او ") U ی، آن U6 ھb ZO 8زو U S د ھbی 3 3O U3 6) دی. V6:) ډK ده 9م c ،Sې a3 U او اMBف د ") VX O U ل او 6رU3 ل دی.

Ui U ھ Sh ھېادو V3 U- ورو 5 U% U دا U آ "O U6 دواط] U ډول د ا U6 ه hی S آزادی Xی وو U6 S y !، د اb2 !ن د , 0ا O ن د اMBف ورI U3رات U وړا #ې ی. دا د"^[ وړ ده U آ دا د s8ف رد P^ دی او U U. د V3- ورو 5 X U6*ل، د ,0ا O ن اMBف و دې U3 ھ{U وی i3 د "O U6 آزادو% ه د hن %:ره %X U##و /زا3 V UViی وcی. % U U Uh U د اb2 !ن O ن % V6ا 3#و Xی دی، U6 ھS Ub د / %:ره ھېe ا (ې0ه U %#ل ېی i 3 O" ن د 6%! د /ت N*3 د O" 2ار او د "c:m "ج ا S!B U6 SV U داوط] U ډول آزاد cی.

# ه

115 د ات و دو w U6ل اb2 !ن S ھ v U6رو او ھ U6 S اMBف د / U ا%*N U6 ه \ره U "#%X Uې ده. > U6 3U 8# اU6 (O ھه او = S د ھېاد U6 و5 S دا "U ېی. 6#ې و,U د اb2 !ن د دای " ا%* B S د ر6ټ U6 اس ، د ٢٠٠۵ UVi 3 ٢٠٠٨ 6رې w U6ل اb2 !ن S ١٧٣ دا اMBف Xی Sh U وژل Xی ھ دی. 43

د ز3و ا2MB ا (ې0ه S!6 دی. U6 اb2 !ن S اMBف ن Q*5ً د "X Uو ! د L$Bن B U6ط د !6 \Uv ی، Sh وB U ددې \Uv ی U د y وړ U6 S!6 ه "9 S < ورcل X v . دا ر ددې a U وی U اMBف ن د cۍ U6 رو "B آ او او اورS 6 د ز , ډ% ه 6وړې اړS %ی. Q# ا Pری د اb2 !ن د ا اداری و # /ن د" , را د ډ%3 U6 S3 Uc -Lی دی [U] د 3ورK! او m ه اړ %ی او UB د ") او و5 U3[ S" ل دی U Uh اMBف دا وKوی او %U ھېاد UVi د ھbی د 3ېSa 5) ېی او 6#ې 33 اPOد U3 زن اړوی". 44 داv Sری U ! ر، دا او ر ا2اد U د 6! د 6م وړ ا #ازه %ی، 3 رو زت د اMBف د اښ ه qV دی. 1ل د ٢٠٠۶ او ٢٠٠٨ 3 ده U% S ١۵ ز3 QU %و د Xھ0اده %U "زار a3 UViل Xی دی U6 U اb2 !ن S د اQرو د 3]د%S د \ره 0 دی. 45

د اMBف % U6 ،S U/U% اb2 ن PBL ا رد *ری او %U "% 5" % وروU، د اb2 !ن د ر رو وزارت د PBL وS د h% ا,زه ورcه U دا ر د 3دې وS د ز3ا% او د وQp د 3ې#و , XU6 . اb2 !ن S د ر او ! و3 iېو ھېاد aK6د او (:BQO رو ھېادو %N Uب ^#ه ارا3 U3 "#ل U6 .c /*ع S، دې iېو )!% U6 U ن ا ډا%ه U6 U ھېاد 6 S U) ا S ورU3 اړ3 در%ده د hن ه ړل U% U36 دې U د ھbی د ارزv وړ 3/" او ری B (bX]ه ده cو.

ھU Ui Ub د اb2 !ن %:ره د زS3 ا #SaK وړ ده داU دواړه Q ھ دا او ھ د اMBف O" ن 6#ې "ور دی U دو% Iت او اb2ن ا اداره U6 دې , S 5س %ی. 46 6#ې اړو # د Xاھ#و "ې(U داده N Uدی وcی وا د 6%! د رم UVi 6اUB اده ددې ادN ]ت دی. X*ې ر " د اMBف و د 2رو% د *0 وری UVi دو U ی. د ") د دای " ا%*) B UVi 8*#ﷲ 2روO وا U: "ا%]U U 6#ې ر S ا hا U دB) دی. 8# اO) د 6%! او ,را 3 ھ*ری Xن %ی. U6 ډS %8 #" K 6% اMBف و دی". 47

د اs D ف ;K ور# 1 ې^ S KiUه /ېKw3: ط ; K ا ن H ٢٣ رS S ن ;KiU K GLS) و1ل.

43 Martin Patience, Afghanistan’s Kidnapping Industry, BBC News (16 September 2008), available at http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/7596224.stm 44 Jason Burke, Crime in Afghanistan: The Kabul police chief, the plague of kidnapping, and the meaning of fear, The Guardian (3 September 2008), available at http://www.guardian.co.uk/world/2008/sep/03/afghanistan 45 Id 46 Martin Patience, Afghanistan’s Kidnapping Industry, BBC News (16 September 2008). 47 Jason Burke, Crime in Afghanistan, The Guardian (3 September 2008).

116 د ات و دو "ط% ,(%... ٢٣ !^ رن U6 اb2 !ن U% S ه UVi w \*) و ل... دا د "9 w 3% %U ډ%U ده [U] اMBف ېی. ط%]ن U6 ز3ې#و 3 SU دا%Q2 S U U3 اb2ن Iت ھUb د " د 3ور د U6 " <3 م دوی او اMBف، h ژو "# و U او د ,دو U6 اوږدو S د "* aBل S" U6 !. 6#ې رو ه ط%]ن \اړی دا وv U اb2ن 8 د ا د B #ی % 3ان U %ی... دا 6ېUa د \0 و5 اړو #، Oه "غ و%!ا% S را U3 Xه UVi (" U% U ١٧۵ ) %ری U3 ه واw %ی." 48

U6 اb2 !ن U6 S ر "B "9 ا3]ع ھ د اMBف د MB ه Vخ دی. د 1ل 3 U6U، د ر ٢٣ ا3]ع (دوه U3 وژل Xی) د ٢٠٠٧ ل U6 ,ری S وa3ل Xل. د ٢٠٠٨ ل U6 ,ری O U6 S#ھر S ه ا U>v 6#اS 8ل U% U S ا ا2ادو U36 وه وa3ل Xه. U6 49 اb2 !ن S د 6!ن ، طرق 00Nا%# د ٢٠٠٨ ل U6 2]وری S د ط% hا %B Uا وa3ل Xو او د ٢٠٠٨ ل U6 ا] S د *> ر S 2ا !ې ر S (" U6 وa3ل X. ر "9 ن U د دو% ادارو %:ره ر ی U6 ډK ا 8ط ه B:) ژو # U3 اداU وری. %U ھb راوروU، ر ډK ا2MB U 3 ه Xی دی.

د اb2 !ن د ,0ا O ن د ھb ا2ادو %:ره U د اMBف U6 ,م S دB) دی %! وړا #ې ی، Ui U ھ د ,0ا O ن c:m" U6ه 3U د اMBف واQO (*N Vm U ی. 1ل، VU% U - اوه UVi د X *Nم اMBف ی، %U در U6 UViW 8] ^ېی ( ۴١٨ ده). U د اMBف "O U% *N اوه UVi زت او %U ١٨ وی، /م د اوږد U6 [8 /زا3 " #ې U% U اوه زت U وی ^ېی. 6 #ی 3خ U ،S ېې اMBف Xی Xم /= وی، /م U6 اوږد U [8 %! زت U وی ^ېی ( ۴٢٠ ده).

U د اMBف N*) د ا,]ر 2]ری U6 U اد ی ه 3 ه X، دھUb /ز 8 اوږد 8] دی. U ه U6 U>v ا,]ر X (*\ K2، /م U6 8#ا1 ا وږده 8] /زا3 ^ېی ( ۴٢١ ده). U ط) د اوه او ١٨ N 3* د در U% VX %ری اMBف X U " .../ NU د ھUb د ذ او اBر " د 3]" او S3 5 #ې واxO وی ذ Xی ,م د , NU د !V#م %B Uا د i و L U U6رت و ، ار3ب و U6 اوږد U [8 د %! UVi U وی ^ېی " ( ۴٢٣ ده).

د ھUb رU د \*) % /زات N U* د ١٨ UVi زت، U% [8 W در 3 6< 6رې دی ( ۴٢٢ ده). U د اMBف O" ه د %ړ U>v *N وی، /م U6 اوږده 8] " #ې ^ېی. 6#ې 3څ U6 ،S ھL Ubرت O U S" ھ) وی او U6 ډل ه U6 ز X 3 ، 8#ا1 /زات "# اN*ل X ( ۴٢۴ ده). 5 #ې ,#ول د اMBف د V , او دھb %:ره /زات " ی.

د اs D ف م اs D ف و:/ 9 S 9 qر ( زات ډول

48 Taliban kidnap 23 Koreans from Afghan Bus, Reuters (20 July 2007), available at http://www.reuters.com/article/topNews/idUSISL13294820070720. 49 Carlotta Gall and Taimoor Shah, American Woman is Kidnapped in Afghanistan, New York Times (27 January 2008), available at http://www.nytimes.com/2008/01/27/world/asia/27afghan.html

117 د ات و دو 418 ده ھ iک U وی % 7 U UVi د اوU% U [8 W N* ط) ا و در ن زت U ھ 2د U د B:) وی hن iر U m 5ی 420(1 ) ده ھ U% U VX ا,]ر او 3 ا3! د اوږد U% U [8 ٧ 2]ری N U36*) وcی h *Nان زت U وی 420(2 ) ده ھ U% U VX ا,]ر او %U ا3! د اوږد U% U [8 %! 2]ری N U36*) وcی *N / = U وی 421 (1 ) ده ھ U% U VX ا,]ر او 3 ا3! د اوږد 8] 2]ری N U36*) وcی h *Nان 420(2 ) ده ھ U% U VX ا,]ر او %U ا3! د د اوږد 8] 8# ا1 2]ری N U36*) وcی N* /= 422 ده ھ U VX وی ھU% *N U VX Ub ٣ – ۵ %U ١٨ W 8] زت وی 423 ده U د اوو او ا3! U% ١٨ N* اوږد 8] 8# اO) 10 3 ط) ددا S hان %U VX 6اUM اMBف X / U N U د ھUb د ذ او اBر د 3" او S3 5 #ې واxO وی ذ Xی ,م د / NU د !V#م %B Uا د i و L U U6رت و 424 ده ھ 2دی U وی *N U U>v U% اوږد 8] ؛ ov Uّ 18 زت وی ھ) وی او د ز X 3ی وی د اX (wی /زا3 8# ا1 25 ده ھ رU U د O" ه د /= *N U U% /زات U %ی O ن واده PO# و%ی ١۶ زت وی او د واده ه رp و%ی w U6% %8 U S د اMBف "O 02 U% yه U#L و، داQ U Sب او د "#ن م \cی %U5 U وری، 6#ې S %8 /م د O ن M" /زا3 x"3 ېی U اړول Xی N*#ی S" U6 U#L و ! (وری ۴٠٧ - ۴٢٣ دې). U6 ورت 3U ،U ېې O" د اMBف د U6 (*N ,ن S او د ل ې#و U6 ده S O ن ډول ووژل X، /م د N*#ی O) U6 3ر ^K#ای X ( ۴١٩ ده).

د ,0ا O ن د 3ر ! %:ره د و اط$3N در%دو S د2ع U "ا"وی U د #N دNا "طی . VX U ه ١۶ U U>v N* 6ره cی وی اMBف cی، U6 ھL Ubرت U S

118 د ات و دو "c Uی، د " "%" N*) د /= U6 (١ ) رp 3 ه Xی او (٢ ) د ھSb ه د O واده U6 UB 3 ه Xی، %U /زا3 Q UVi- ېی ( ۴٢۵ ده).

ھ*#اX S د pع U6 اړو # ۴١۴ د ه وا : " O \ U6 VX U X oP3و 8% د L$8 %و I د ا VX (" \ UVi و !، 3 -O cی %U ره c xی، د 8%ن ه U6S 8] ^ېی". ۴١۵ ده ز3ی :" U ل، 3O- او x ل دداU6 VX S وU 3 ه X U ر* %]س U% U36 دې U 8 و%ی اQ*ل cی U6 h (:B دروا\/ -P L Q, ا د دو% I د ا N U6ان B v U3ره cی، د ا8ا% ه U6 اوږده !% U% U [8 UVi زت U وی ^ېی". ر m#ده Xا!% 3 U W U6 اوږده 8 ] / ېی N]رت دی %U : د زور %U اUVi (*N اده، اښ "# اذ ، او داS د دو% Tظ %*, UUVi S وی ( ۴١۶ ده).

د H& Y HZ

١. و%S د >v a3% %:ره ز3ې#و /زاو Xن %ی؟ آ دادې ا #SaK وړ U ده U ,! 3ېی د اMBف ا (ې0ه m3ی؟ آ د ,! 3ېی O" د 3ېی د ا]ت %:ره "# hن ھb زو !3 U3 cی U ا$ I8O اc (wی؟ آ دا د ! %T Uv 6ېn دی U د اMBف او ,! 3ېی "O UVi 6 ه 2د 3^*ېی؟

٢ .آ د اوه اط% او ھb U د اوه او ا3 N 3* %ی، د \*) /زا3 3 3UX 6؟ آ % U yه دا ډول 36 5زم دی؟

٣ .آ 5زم دی m3 U##ی /زات د دو% \*) و 3I او "9 اN[3 %:ره Xن و%ی؟ و%S ھ؟ او و% S U؟

۴ .د ,0ا O ن د اMBف B U6ط د\ا دور% ھېm e#ده /زات U دوی. آ دا N*#ی s8ف yی اX]ه ده؟ آ ھUb /م U د \ا د 6داS Un% U6 B دی، "# X## /زات وو؟

۵ .آ 5زم دی i3 د ,0ا O ن VN- و 5 U د B #ی ژ\ر% %:ره U6 S y و !؟ و%S ھ؟ او و% S U؟ & .6 J 9ېی او دOD %Yف J وiSJا;9

,! 3ېی، د O" د ارداې B$ف ,! Iر" دی. دا ,م U6 زور، وKو% اښ ه 3 ه ېی. U*9 ده U6 د و%و U د 3رن روا Q2 U6 %8) د آھ د5% و%ی. 6دې اس، U6 س " #ې د 3ېی 3ر، د "O U6 روا وQp " #ې 3*0 %ی. د ,! 3ېی د "O U% yه U د ,! 3ېی و ، د ا,]ر ,# w دی. دا ذھ آزU ده او د X 6اM UVi د O" درک U6 S y !. %_ه داU6 U واQO 0Nت د 3ېی رد U6 اb2 !ن U6 S 5 #ې ډول U6 S y و !.

د ;#GJ Q

119 د ات و دو

" ... د B:) دان و U6 ,ن h U6 Sن vرول 6) وc. د را X U3ې 6ېa ,0?ت Bې) وو او د cز iېه و . 3ې ژ ھUb د اb2 !ن د X*ل U6 ه وSQ 5 ,ز,ن S د iه UVi د او" راوړل %:ره %U ره راووU U3 6#ې 3څ S و _ی ھU3 Sb ور دې X او ور U3 وو) U 6$ر روغ وو او رو\ن U3 وړی وو. cی ی /= U3 وړا #0 و U c hی U6S w وره ووھ. U U /= د و _ی %U دې وړا UVi 0 ډډه وcه، ھ Ub U6 زور U6S w وا%U او BU% ورU6 U3 5س c Un6ه i3 ھې{ک \ وا U ا وری. ورS!6 ړی ه دې y ر 0ون U3 ړه. 6#ې 3څ S و _ی 6ن و او U6 3ېی وc، ازې د ١١ ده". 50

د ,0ا O ن U6 ھ اړ0Bه 3U ,! 3ېی Q3 Uی (آن د * دو U U ی). 6#ې 8ل S، ۴٢٩ ده، ھUb ز U د زور، ا ښ او 2]ری %U 5رې 3 ه X، ,م . U6 ډKو ھېادو S د 3وV3ا% Xط U6 "زور" ه Nض ېی. داS زور ې#ای X 02 ا,]ر وی، B ھ*#اX S * ده U% U ډار UVi X د ,ړوو و X) وی. 2]ری ز3ه د ,ړې د ھ ,U3 (Q اXره %ی، او د ا ډول اN*ل د س ھ> m3ی. w U6%0ه 3U، د 3وV3ا% 6اW 3ېی B$ف Oا د 2د د در a او *ل ه c3او %ی. د دا ډول در a او 0ل pوری PN ، د ه h c)ی N*) د 3ه % %:ره د رU5 3 p % وړ3 ده. رp ددې U6 اس ZOوت ېی U آ 2د د وړا X 0#ی N*) ھ او 6S درک او اI2 ی. h U6 ھېادو S، رU% #" p ھېe 5%9 #ی U36 د اوpع د II8 U6 ھU6 U آزادا U ډول X #i $*Nْ - د 1ل 3 U6U، ېVX Um د رU6 p ور% Oدر U دی آن U ېUm ې#ل V6:) ذات S / N U*) ھ وی . د رO p ن وU6 Qp N 3U ری i 3 وv U آ د واQO رU5 3 p ل د 3 %:ره * دی او U U .U U6 3 ،U ,! 3ېی 3رن دی.

د *U6 S واQO Q، ۴٢٩ ده %O U" \اړی i 3 د زور ,! 3ېی X U6ھ ډول رد cی . د 1ل 3 U6U ووا : " X 3" "U" او 02 U6 3U د ھ ډول د ارادې B$ف ,! U6 %Q2 وړا #ې Iو وcی. اښ 2]ری د 3 6اUM د رp ھ ډول ادN ی. U6 واS O، ھUb 2د U د اښ %U ډار U36 رv pU6 ، واS QO ر p U %ی. د 02 ا,]ر د mا% "و,د، ھUb اښ ,! m U3 (*NوN ورل U دی U د Iو U 6 وړا #ې د O" اراده 2´ ی . .

# ه

د " ا%* Oا د c3$ ه ه، د اb2 !ن د ٢٠٠۴ ل ا O ن او د ,0ا O ن Q#د ا8م، U6 اb2 !ن S د >v U6 وړا #ې 3وV3ا% دوام %ی. Ui U ھ د ر* X*ېو 5س U3 راو) 0 دی، د ر 3وV3ا% U6 ھU د 6م وړ \ ر* اط$Nت h U6 c)ې 3U د >v U6 6ک %* " #ې 3ېی Xن %ی. % 5 U6U U، د hن h S او د / v U6و < S "* اaKدل د v< د vو S او روز S ه د Q U6 %V دی. د ر6w SV U%، ,!

50 Aryn Baker, Afghanistan’s Epidemic of Child Rape, Time (17 August 2008), available at http://www.time.com/time/world/article/0,8599,1833517,00.html.

120 د ات و دو 3ېی N* %ی او U6 ر S د U وھ) او wل ېی، hن زو U او آن د v< ګ د ر = د \cو 6اUM 3 ه ېی. 51 w 3 Jv% %U ا #UaK دا وی U د اb2 !ن X U6*% و5 S د اط% N U6- 3ېی د ز3ې#و U6 8ل S دی. bت **L U6 ,ز,ن S د اb2 !ن د "mی I8 د B:اک *!ن دm 2 وا U د ٢٠٠٨ ل U6 ه دوه X= دوره S، ړی د X*% در و5ن UVi ١٩ c [ Sی دی U د ھbی w 3 S U6ل hان "O N* دوه ل وو. 52

6#اS 8ل U S ارOم د 5س ر وړ U دی، داX Sاھ# U UXU د ,! 3ېی O" ن %U ر* N#% ر UVi د S Un% U6 S وی، ھbی ز3ه :V6U د %#N O !" ېی. 1ل، ھU6 U S>v Ub ,! 3ېی 3ر S دی ددې h6ی U ددې ,م 3 ^م X، ډKی U6 ز (د ,0ا O ن %SV U ,) " #ې 3رن ېی. 1ل، د %aه v U6ر د ھ*# و5 0 د w% U>v "# دوه 6 در*UB" U د \ O ,! اړ B U6ط ^]س دی، B د ھbی ډ X*ېد ,! 3ېی O" ن دی 53 . ھb >v B Um82 U % U a3 UViې#% دی او د 6%! د S Un% U6 S دی، ھ %U " ر UVi د 3ېSa" د 3ر ه qV دی.

U6 ډKو اردو S د ,!S 3ېی O" ن U \اړی :B ZO د 8 3I 6 U3 وری. 6دې P3* د ا %#v 5 U% UVi د :وی ډک ژو # UVi د O" وه د 3ېی و د اB U6 m2ط د ګ اښ دی. 54 دا Iت %U د v< د I8 د د2ع ډ%S، 6#ې y دی U د ر6ټ ورcی Xی ارOم د ,! 3ېی %U واUVi QO ډK دی. 6دې "ېه، د ,! 3وV3ا% O" ن ز3ه د وژل ې#و %U وKی او د ر = د "U30N S ې#و B U6ط د B:ا %B Uا د رw) ې#و او U6 \ اO$B ر2ر د Kc#و %U ډاره v U6ره اNاض U ی. 55

U6 واS>v ،S QO ھ*#ار (U د " س د وژ " O" دی او ددې O O 6Un واxO ېی. داS اw) ېی U6 U U% S ۶٠ 3 ٨٠ 6ری ا,]ری وادو U، او U6 S ۵٧ O ١۶ U% U3 *N رې#و SV ، وادو U ی. ددې وادو ازی U6 X [ ۵ Sی دی او ډKی O U اN*ل د ر* O O*و U %ی 3) ېی. 56

ددې 6ا"* 6 واQO د ی pO U Uhن، iر ا5ن او 6% ا1اً د "mی I8 U% Oا UVi اړ Qت U %ی او * دی د V6ا w%0و ا ( %S>v U SV U "# i U) ژو # وcی، د ھbی ا,ا U3 %ا%U ھ U وی. داv Sری 6 Ui ،%ر ال او ^* " U6 / " #ې د Oا د h 6 [M3ی ، <(cب" U3 57 زت %ېا%U دی. ا1اً \ ZO و او 5رې ری د >v B$ف 3وV3ا% د %ی % %:ره رول ېی. 1ل، د

51 Dilip Das (ed.), World Police Encyclopedia, 4 52 Aryn Baker, Afghanistan’s Epidemic of Child Rape, Time (17 August 2008), available at http://www.time.com/time/world/article/0,8599,1833517,00.html. 53 Terri Judd, The Afghan women jailed for being victims of rape, The Independent (18 August 2008). 54 The Associated Press, Rape becomes a topic in Afghanistan, International Herald Tribune (12 August 2008). 55 Amnesty International, Abduction and Rape at the Point of a Gun (13 November 2004). 56 United Nations Economic and Social Council, Mission to Afghanistan, Integration of Human Rights of Women and a Gender Perspective: Violence Against Women, pp. 7-8 (15 February 2006). 57 Id. at 13

121 د ات و دو v< رو ر اړو # د 6%! د ر رو د ر# U[QX او د % دود0ه Xرا U6 را3 S S د :وی 2]ر# UVi د ډډې % U6 ھU% U /م UVi د %) Xی ژS اB! وروU، ډKی O" ن B: رو U3 c Uی دی. 58

ا%]U دا ر U U ی S>v U ازی U6 ۵ د w% iر ا5 او pO ، او ازی ۴،٠ U6 S د 6!% hاک m3ی. دا د اوږده "9 ه "UB ده U دھU6 Ub 3څ S د v< U6 " U"/3 ر* او \ ر* او *P3 U% S U 6م \رhل ېی د >v3 U6 ]U] ھbی ازې U6 S ٩ ر* Iت اbX%ی U دا رO د " ا%* Qر U6 S ٣٠ UVi دی ". 59

ددې 0و ھه ه، دود0ه او 2 ھ( اړB U %ی U د ا$ I8O UVi ^#ود U6 !3 U3 ی. د (و د "mی I8 N% *!ن وا U 0ه " د 2ھ( U% [13 ا (ې او طI، د pO U>v او #اx2 و$ د X Uن، او د ډKو v< 3ا U6 U )02 3U د رU وو ZO U 36 U3 ! 5س ر 6#اcی، U اB". 60

6#اS 8ل U S د ,! 3ی O" ن د :B ZO U6 ر* % S د "ور U وړ ( او w%0 داغ او ګ ه ا,U دی، دو% د ,! 3ېی ه ]رزه ه اړ3 "%. د ٢٠٠٨ ل U6 6) ه د ر رو وز د ,! 3ی Vی اN$ن U ،c دا %cی h) وو 8 ددې ZQX Sن و Uh .U 3دې U6 U%9 6ک %*= 3ېی ه ! VXU ) ې#ه. و%!*m زی ھ د ز3 اO#ا3 \v X اوw(ر وه U ,! 3ی و "# د " ددې ھېاد د w 3% X##و /زا3 ه" 61 ا,X U.

د ٢٠٠٨ ل U6 ا! S د v< ې Xرا او mر3 Xرا د ھ*# U6 وS 5 د ھb v< د ^]س % ه د ]رزی %:ره ,ړه Xه U د ,! 3ی O" ن وو. Xرا د ٢٠ Vرو v< X (m3ه %U ھ Ui د v UVو U د ا I8O U6 ھU د >v v U6و U او روز U "B وی . دا 6وژه د اb2 !ن د "mی I8O د *Sn %:ره د $ر ، د v< رو د ر ، او د دو% د I8ق $ر %U %ری c3$ ې#ه.

د اb2 !ن دډKو Oا د ا ذ X U6ن، دو% د 6م وړ 0و ه ا,X U. د و%!*m #8 زی 8 اوس 9ل %UVi ^6 U " #ې % ذ %ی. ,(cه ران ا\ PBص وU وا%S ډ%S %ی – /ن د v اړ U6 در%د% ه h U6 c)ی 3U ,! 3ی و U6 "_ې ور% ه h U% U ز #ان او /زا3 L$B5ی X. ددې واQO ه ]رزه، د (و زن و %!*m زی m3 cی دی i 3 U6 اb2 !ن S د v< %:ره N* 6$ن ( NAPWA ) 62 33 او P3 cی. ددې U*3 ېی U د دو% U6 ,#ی c3$، د "ا"ی ی 2ھګ او N#ا% U3 5س ر X X.

58 Id. at 7. 59 Id. at 6. 60 High Commissioner for Human Rights, Report on the situation of human rights in Afghanistan on the achievements of technical assistance in the field of human rights, United Nations, 7 (21 February 2008). 61 The Associated Press, Rape becomes a topic in Afghanistan, International Herald Tribune (12 August 2008). 62 High Commissioner for Human Rights, Report on the situation of human rights in Afghanistan on the achievements of technical assistance in the field of human rights, United Nations, 7 (21 February 2008).

122 د ات و دو J وiSJا;9 او H%Y

ھbی د اb2 !ن U6v (ر O#ھر v Sو <= U6 U3 5ر وو. دا د / – hا ن ه ډ%U وه او د را3 آز U6 ھ U B]ی %S. 6#ې وU6 S B 3 ) دوه اره cی 6 ھbی " #ی ه N/ او\ x و X6i U% U U وروU دردوو ی c (6، او Q*ل "ی د ١۶ Nط" U " 6 U6 ز#و 6) وc. د ھb دوU6 S _ه د ھSb U3 S ورودا () او ھ{U وcه i 3 U% ھx UVi Sb 6ک cی B ھUb ھ Q U6 cه Xه.ھc R6 q (:B Sb او د S %:ره b U6 6) وB c 3 ارو " U6 (h /S " #ی 03اب وX6) او ھ{U وcه U د ھU6 q Sb 03ا" c cی. د / وU د او" "3) وو U د M3ی 03آب S6 وو. ددې U6 (*N S U/ 8# اO) ه /) ړ #ه او دوو رو د 3) %:ره د v q U% 5س ورcه. ازی د ھbی ,م دا وو U #ر U3 3). دا از وا QO U دی. w U6ل اb2 !ن S د v< او / %:ره، XاB U6 q Wا"ې#و دی – او د v< ھUb ډ%U U v U6ره د ډود 0 yم ه c %Vی دی، اوس 9ل ھbی U6 وKه او ډار S ژو # ی". 63

د H& Y HZ

١ .م #ون Oا 6#ی N*) ه X ±Iی دی؟

٢ .م اO#ات د >v B$ف 3وV3ا% اردو *ا% "IS %:ره "# 3 5س 5 #ې و ل X؟

٣ ." UU طUI، 8 5ی X v U6 U او روز U اوU6 – # ژو # S د v< mر c ¯3ی؟

i V U U)ې> دو U وXه، د ,0ا O ن N U6- د 3ی % U* Un UVi U اBh U6 .ی ، د ,! ھ , U6 U :i S د iرو دو U6 3څ S د ز ، %اط او د س ھ> اQ*%ی. د %c = دې 3 U6U، دا oP3 ی U6 U ھL Ubرت U S د 8#ود XاW ,د X U او 3رو U د ا$ I8O X WO R!" 6، ز ازی د ,0ا O ن %U SV /زات ېی ( ۴٢۶ ده). 3 * د ز U6 ھV U% U 1^" U6 UVi د و%ی U ز د * U6 واQO Q د دوو ھ) و 3 ,! اړU در%دل Q3- ېی. د 8#ود د ا%0ا3 5 #ې، ھUb !ن U د ز U6 ,م ^ېی، د ھbی /زات د 3وSm ګ دی.

U د /زا3 8# ا,ا m، د ,0ا O ن د ھm e#ده XاU36 W د دواړو ز رو %:ره او ھb ! %:ره U د %اط U6 ,م ^م Xی دی، U6 /ز /زا3 Q اوږد 8] 8 ی. ۴٢٧ ده د m#ده XاM اوږد %ې! U د اN*ل وړ /زات 8# اU3 1 5وړوی وړا #ې ی. m#ده XاW ھUb وM Bح دی U : (١ ) د "O UVi U% ١٨ N* و%ی، (٢ ) O" 3 در در, 6رې د / NB U% U:ا UVi وی، (٣ ) / NU"3 U و vو ، !V#م U6 O ! د ا!O U6 ھUb ذ او اBر و%ی، (/ ( ۴ Nc UوU>v UB

63 Clancy Chassay, Acid attacks and rape: growing threat to women who oppose traditional order, The Guardian (22 November 2008).

123 د ات و دو و (/ ( ۵ NU "ه وی، (/ ( ۶ N U% U UVi زت وی، (٧ ) 3) رو\ ا Iل X، (٨ ) / N8 9X Uی وی ( ۴٢٧ ده). U د ز %اط N*) د "O U6 ګ / X، 6#ې S %8 /م U6 دوام %و 8] ګ ^ېی. ه /زات U6 اBری ډول د 8% ه wل اړو #ه XاW 3/0 ېی ( ۴٢٨ ده).

i SV U U) دو U وXه، د ,0ا O ن د ھ> س 9م د *w 3 N% دې Qدل 9م m3ی. 6#ې اړه د ,0ا O ن U6 429 (1 ) ده S را\: " N U6 VX U- 93## 8 د U6 س Nم %U دی U # وی T [ 3ی وcی او 6ی Xوع وcی U6 اوږده U% U [8 اوو UVi زت U وی ^ی". U ېې "O U% ١٨ UVi N* و%ی او د m#ده X -Q3و XاM ط ]UI "#ی 3 ھ "# 5 #ې Oار و، / NU6 U اوږد U% U [8 ١٠ زت U وی، ^ی.

.II د OD Q1:3ف K

OL .1

د ,0ا O ن د ۴۵۴(٢ ) دې R!" 6 : " ددې O ن VX U #PI U6 د \ د Iل او Iم ل 3 Un6 U6U واB X (\*رل ېی". د \$ , U ھUb وB د ,0ا O ن U6 8زه S Oار U د 8# د \$ XاSV U U% W دو U وXه " c:m U وی. داO Uآن د pع Xا (P3 U6 W U دی "ن cی، د /زات د U6 [M3 ھX U> و,د %ی او داU /زات U6 ډول Xی دی. ازې ھUb وU B د 8#ود /زات L#ق U ی، ا2اد د ۴۵۴ (١ ) دې ه /زات ېی.

د \$ د c #ود \ره "UB د ,0ا O U6 ن S /زا3 U3 "ېX Uی ده او U6 ھS Ub د \$ ,م PNو U3 #ان 6 U U ده Xی. U6 ډZO K 8زو S د \$ دوه \ره " S و,د %ی: (١ ) O B ، او (٢ ) د 2]ری %U 5ری \$. i U6 U U) ۴۵۴ ده S و) Xی دی، د ,0ا O ن د 6 3 $\ Bv 5 #ې !. % U6*6 U U، د B \$ / م \ړی U د ") د \$ PI U6# واB او و %ېدوی. U*9 ده U6 د و%و U6 U ز3و ZO 8زو S \$ د 2P3 n UVi د Q U6 *8 ده % U U6 64 .U S U/، \) 5ی X د \$ "O X. U6 واS QO، د \$ U د \P3 U6 Uف O Sار % ی، ھ \$ ې#ای X. 1ل، U ھرون %U طرق % U U \$ ی او ھ*#اX 0 ھmم دا % U% U ھرو U \$ ی، ھرون 5ی X د \$ B U6ط د ھmم B$ف اUO د Nا وcی.

\$ ھ*#اX د \U6 P ,م ھ XU ده ( ۴۶۴ ده). د VX د % U6 ا!B S، \P، و U وال اښ، او د ا,]ر رې " S " U6 S %ی. داP\ U د ا,]ر د h " ه ) دی، د \$ د رو ډو% UVi 36 %ی، آن U دا ا,]ر ازی اښ وی U د زن رv U#L. ا,]ر U6 داS ر2ر m Sر U3 د ") 2د اړ ا!) دی U ھO Ub 8 %ی 3 i د ډار د ا% U UVi د 02 اPOدی زن ] ېی، hن وژ\ری. 6#ې 33، اBذی، \$ ,*x ا,]ر دی.

64 2 Frederick Pollock & Frederic William Maitland, The History of English Law Before the Time of Edward I, at 498 (2d ed. 1898) (“larceny involves a violation of possession; it is an offense against a possessor”).

124 د ات و دو h U6 ZO 8زو S، 3رن !ن د w ,م U6 د2ع U S د I8O د ادU6 N م دKی 5س ر %ی. د2ع ھUb 9ل 1] ده U 3رن (١ ) د ل %Q3 U UV i د ") S" UVi VX اط$ع وی (٢ ) U6 " #ی د 8 د LدO U اد SV U% N c (*Nی وی. 1ل، U ې 3 ب %U "ن UVi اB او 2 ی U دا ب ل دی 6#ې د%) i U ورSh SV 3 ددې ب wک U6 "ن S ھې cی وو، 3 U" د ور6! \$ %:ره د 8 ادN و%ی.

د I8O ادN، د \$ w U6% " " #ې L#ق U ی . 1ل، \P د \$ %" U UVi دی B ډKې ZO 8زې د داS , د2ع /ز U "% . ا1ء د 6م وړ ده U6 P\ U Uh زور ه د اښ !0م د ا,]ر دh رو " UVi دی او د LدO U اX]ه U6 ]8 U6 ده ه " ې#ای XU6 ، ھ*#ې Sh ،33 ھېادو U د \$ %:ره د I8O ادU N د ا,]ری \$ U6 م دKی (O U دی. % UU Uh U دا ډول ا,]ری ر2ر، د % B$ف ر2ر او ,!* روا MB د hن ه %ی، U6 #رت ه د I8O U6 ادN ه 2Qېی.

# ه wل ھېادو U د \$ د واQO ه ا,U دی. 1ل، U6 ٢٠٠٧ ل S د U6 S ^#ه ا35 S ۶،۶ \$ و,د در%د. دا \$ S د ۵،٨ رده ا دا%و U6 ارز"O v U3 3وان واړاوه. U6 65 اb2 !ن S د \$ X U6ن , U ھ ه ه 0ه ده. U6 واS QO " د اb2 !ن د وcو %S" UB" U وزره ده، او د "S وزرا %UVi U ډKی vری * U3 I) ن ی. B#ت U6 ډKه ا"#ا U او ھ ھe و,د U %ی. دا 5 3 U*I! U6 UU د ,م ه U ی". 66

د ,0ا O ن ه ، د \$ 3رن ا2اد د X*ې ا8*% /زا3 x"3 ېی U د ,م د وOع د XاM ه c3او %ی. ٍل1د 3 U6U ، ۴۵۵ ده د m#ه 5% X*ې %! ی U 5 #ې ارد X S6) دی: (١ ) د \$ د ,م ا3ب %B *% " U % *% 3 UK#و"، (٢ ) U6 ,م S د v ! U% *X ه U زت وی، (٣ ) د\$ ,0م ھUb وB 3 ه X U د /م ه وU وی، او (۴ ) د \$ N*) د اh U6 Sی U6 S دال " #ې B)، د ھUb روی ل، د دروازې 3ل او دا ډول ر %1 U ، د B( / اQ*%ل ، د N!ی، 6%! 2رم، د رو B UN#3 د Tظ %U %]س UVi وړه Un اB!).

د \$ د ,م %:ره /*U ھSV U Ub دو U وXه، دO /زات " 3U 36 ی او د ,م د 8ل او m#ده 5) ه c3او %ی. د m#ده %U ډKو X##و 5 UVi د وU6 UVi S ا#ې اښ د \$ U6 ,ن S د "m2ر" اN*ل، د اوږد 8] /زا3 ه (ی دی. U ېې د ااه U6 ا O U6" " #ې 02 ,ح وارد X، دا ډول ,م U6 دوام %و 8] ^ېی ( ۴۵۶ ده). U6 ورU3 ۴۵٧ ده S و) ېی VX U U د %* %K#و او %* B

65 United States Federal Bureau of Investigation, Crime in the United States (2007), available at http://www.fbi.gov/ucr/cius2007/offenses/property_crime/larceny-theft.html. 66 United States State Department, Afghanistan Country Specific Information (16 June 1008), available at http://travel.state.gov/travel/cis_pa_tw/cis/cis_1056.html.

125 د ات و دو 3 د \$ د ,م X 3 6#اS 8ل U S وU وره وی (او U د \$ X> وU و%ی) U6 اوږد 8] ^ېی.

ر د X#ت 5 ،UW /زات 3^*ی U% U در UVi د W 8] \v دی . دا m#ده XاN W]رت د ی %U: (١ ) د N]دت، ھ!S او د ھb ه اړو #ه h S \$، (٢ ) د ھb و \$ U6 U 3 او 3(ا2 و> S رول ېی، (٣ ) د د U cو% او د ,Q / U6 اQ*%% ه \$، (۴ ) د S#B ر U3 2 د زن ر% U6UB د \$ ار3 ب، (۵ ) د \$ ار3ب 6#اS 8ل VX U S د ,ا%، "روړو ، او 2]رو د #ه و%ی ( ۴۵٨ – ۴۵٩ دې).

U6 ھb اردو U S ھېe د m#ده XاM UVi ,د m، او U6 ھb اردو U6 U S ھb X V U3 $\ Sی " 0i وی"، /م د در 3 دوو 6رې /زات ېی. د /زا3 دO 8 د \$ Xو % ه c3 U6او S د pO U6 اBر او ) 6رې c3% دی. ( ۴۶٠ ده). U6 ورU3 8ل S، د \$ Xی ل ارز 9 v U دی او \) "# \$ Xی ل !د cی او U د y وړ ل د 5س ر وړ U وی، 3رن د ل U 6 I#ی ,]ان - دی ( ۴۶٣ ده).

U 3رن د \$ m3 U6 (*N او 6) " #ې X 9ی وی، cی د ھb /زا3 x"3 ېی U د \$ ار3ب %:ره د اX (wی 8# ا0,1ا * UVi ز U3 U وی. U 3رن د \$ U6 ,م S د 3 U6 <Xc (*N Uی وی، ړی د اL %cb "ی N U6 ,0ا " #ې ^ېی ( ۴۵٩ او ۴۶٢ دې).

"Bه، ۴۶۴ ده د \P /زت oP3 ی. ھU VX Ub د 5>، #، 9 او م او د ") د 3 mن د 5س U3 رواړو% B U6ط 3وV3ا%، اښ ا,]ر " #ې X (LU6 ، اوږد 8] ^ېی. ( ۴٩۴ ده). U6 ھL Ubرت U% P\ U S ه "O UVi د 6! رو 0iو 5س U3 راوړ% y U6ر 3 ه X، /م "# U6 اوږد U% U [8 اوو زت U وی ^ېی ( ۴۶۵ ده).

2. اO Dس

اB$س ھUb وB واxO ېی U د ا3*د وړ 2د ور :رل Xی % U د B:) ل 3 U6U Q!3(3]#))او ادN وcی. د اB ,م ھUb وM Bح دی U ز3ه د اbXل، اN*د، او ر X U6اM O U6 S 3X 8P3 U.

Q!3 ھUb 9ل را U3 ېی U 2د ھ% Ub U U ورX U3:رل Xی دی، U6 وړه د hن د ") Un U6 VX اQ*ل cی. ھU U د U6 I^3 S U/ د 2 ری او / U6 #PO U ھO Uی Xاھ# X U5 3، د PN Q!3 د ا]ت %:ره د !T% "ر و,د %ی. " ھ، د / PO U# د 6وړی yھو Sh #" ،U36 UVi =اھ Xن و%ی U /م U6 واUM د \ %% U UVi د Un اi S!B (ا% وv.

د اB$س ,م w U6%0ه 3U د / PO U# !0م دی، آن U د ,م #ون Q3- و O ن i U6#ه د ھ\ Ubv ھ U وی. h U6 ھېادو S، د 2]ری U% #PO Q U6 SB B:) ل UVi د "O SB" S" ل دی. دا *p Xط 9 دی، Uh د اB$س Oا U6 #رت

126 د ات و دو ه د PO# ا]ت p U3ورت %ی. U6 ډKو اردو S، ھbی د N*#ی N*) د vد% \v دی، U6 / U اB$س ېی.

د دو% وړ ده U اB$س د /م 6ا02 U6 W 3U د % 3 5س % p U3ورت U %ی. د N Q!3 *) 5ی X د hاپ ور S د mا% او 6! ور% UVi X Xi .ر ا5ن "# وw U و%S!6 S د اB U% 3ر SV U #ې ورل Xی. U د 6دا B mن %N Uدی UVi B¯3 ش Xې hاب و)، "# ! X*ې ر د5) وی، د =ر وړ N*) ,م U دی.

د ,0ا O U6 ن S د ډKو Iرا3 X U6ن، د اB$س Q3- او د ھPN Ubو 6 U* U3 U Xې ده.د اB$س اړو #ه ز3ه دې ازې د ^ اB$س و د /زا3 ه ^#ود دی.

1ل، د B UN#3 ھ Tظ- U د دو% د اN[3 PBL % U اB$س cی، د اوږد 8] U6 /زا3 U %! زت U وی ^ېی ( ٢۶٨ ده (١ )). U د دو% Tظ- ر 0Bا U دار، د P^3 ر، Lاف، د 6ېو%ر، د "رې ر، د ارزاO Tظ ر اVXص وی، U6 اوږد 8] ^ېی. U دو% Iم ^م X او " %:B US د #ې Uv X، (5 #ې وری) د U% 18 اNدې % وروU د ,0ا ا,اآ3 O ن د 8* ه " د دو% U6 ار او B# ) ېی ( 268 (2 -) (3 ) ده).

د B UN#3 د Tظ %:ره ) S!6 U U*I! U6 U د PBL ا2ادو *O ،(S!6 S£6، د دو% د ر % U د :B n %:ره c Q!3ی :> B- /زات اX (wی دی. د دا ډول ا%*N U6 [3W 8] ^ېی ( ٢۶٩ ده). U6 ور3 U3U ،U د Nا#و، " ا%* داۍ ا و رو 8 ر %:ره د B UN# 3 ر i U6ر T Uظ- وی او د ھU6 Ub و,U د hن %:ره د c (L8ی او د ھUb د L8% B U6ط v وcی، U6W U% U [8 در U وی ^ېی ( ٢٧١ ده).

O U6 U Uاردادو او د دو% د n U6 3 " #ې د iر = ر* ر Tظ- وی، U6 ور:رل Xی د #ه S ھ#2*#ه *(3cوی، د /زا3 وړ N*) ) ېی او U6 اوږد "# U% U %! زت U وی، ^ې , U V3- ازې U6 B 0i!رت / X، /م U6 W %_ 8] ^ېی ( ٢٧٠ ده).

د اردو U6 ھ ه S، ^م Xی /م "# wل اB$س Xی % U رد cی او د اB$س Xو %ن د ارزv "ا"ه I#ی ,*U ورcی او U% [8 U در زت وی، 3 د !> U6 طد %U د #ې U6Uv ې#و ھ ^ېی ( ٢٧٣ ده).

3. دOL HT

2د ھUb وB د S:X \$ 3 ېی U6 U O 3 UU ی ودا S د ھ!U3 h S د ,م د 3ه ر% PI U6# داX (B. د ھ!h S U ھ ډول ودا = ، hی و%ېدودو S و) ې " #ې د5% ی U د س S:v اوې#و او د ر او ! د 3ه % %:ره در Xی وی. i w 5 U% U ھ*, UbS دا U آ hی د ا2ادو د او ې#و د hی 3 U6U د U% S:X Bا P3ف ېی ، آ ھUb د ھ!< 3 U6U 6ورل ېی او iره ده %U اوې#و

127 د ات و دو B U36% وو، د ھ!< Q U6% S رول %ی. U y وړ hی U6 ھ م د X، د S[v \$ د ^% %:ره 3رن "# ودا = U3 د 3 U6 9ل د ,م د واQO PO# در%دو وی. h U6 ھېادو S، د " S:X O U 3)"، د S:X \$ د ار3ب /م U ^ېی. ودا = U3 " واQO O U 3)" د Ui 02 زور ه (دی دی. ددې w 6ھې#ل 5زم دی U " د S:X O U 3)" د c او دروازې واQO 3% U3 U %ی. د ھh 6 Ubی، ازې د م 0i ې BاU3 ل %U دروازه *Q U6 U% 3U د hی ا 3¯ی، د واQO O N U*) د Vm3 %:ره "! U U ی. U 3) د h و او رو طI U% اښ، 2]ری، 3طS ه 3ه X، " ھ 3رن د \$ U6 ,م U6 3رن ^م ې#ای XU6 U Uh ، زور ه ودا = U3 " زی". دا U*9 U ده U آ 3) واQO وو او U6 U زور، "B U*ن U3 U6 #" (3 ھS Ub د ھ! 2د د \B Sv$ف وی.

د S:X \$ ه اړو #ه Oا h U6 c)ې 3U د PBL 8 او د ر د 8 او 28 د اھ* او ارز U% v yه، 6اX UBی دی. د O U 3 U6 ,م ه، د ,0ا O ن د B: % U6 ھU د اb2ن اN[3 د 8* او c3$ %:ره، د ودا او د PVX U%) 8 ر) B #ی 3 v ی.

"ېه 6دې، د O $\ S:Xا د PVX TP MBات ودا = U3 د O U 3 U6 9ل درک ی – SQ ھU MB Ub /وز د ھ! U6 8 د ,م د ار3ب 2ار U6 وB S واردKی او ھU MB Ub د ودا = ھ! د X## 3ی د N ا%U6 (*Q وړا #ې v. د ر2ر U6 ,م ا (ې S ه، د ,0ا O ن د 3ېی او U6 ودا = S د U د رو , د Vی Un% U6 S دی.

د ,0ا O U6 ن S \$ د ۴٣١ – ۴٣٢ دو "U 3څ S "ر Xی دھ د N S:iان د اوې#% hی او د رو !> د 8 ھ> د ی. د اوې #% hی د اوې#و د 6ره 3ر ^) U3 د " د ^) د Bو # د Oې U6 زور8زت x ې#ل" او د Sh رو , ار3ب وی، U6 U% U [8 W دوو زت U وی او b#ی ,*U% U U ١٠٠٠٠ اb2 3/وز و c Uی ^ېی ( ۴٣١ (٢ )ده).

U (١ ) ,م د %* %ېدو او %* B 3 واX xO، (٢ ) / v U6ره Un6 و) د hن ه c (*8ی، (٣ ) ,م د دوو ز3 ا2ادو 6اUM 3 ه X، (۴ ) /م " د *N B# د Tظ- h Lن U3 % وی او د *N B# د Tظ- ادN وcی، (۵ ) د O U 3 %:ره /م h ن U6 رو دروا\/ L c -Pی، او (۶ ) ودا = U3 د 5س ر U6UB د 02 ړ (% او دال UVi د 6رU3 ې#و %U 5رې X X، ( ۴٣١ (٣ ) ده)، اX (wی /زات 3W 8] 6ری U% U دوو U وی، %ړKی.

U ېې د U6 $\ S:X داh Sی U S " دد ل 3 h V U6ی S او IN U6ر U% \ S ھU Ub ذ X" 3 ه X، /م U% U [8 _% PO U6 در X U وی د ٣٠٠٠ او ١٢٠٠٠ اb2 b#ی ,*U " #ې ^ېی. U ېې دا ,م د دوو ز3 ! 6اUM 3 ه Xی وی او د و) د U6 (*8 9ل ار3ب Xی وی، اX (wی /زات 3 دوو W 8] او 3 ١٠٠٠٠ اb2 b#ی ,*S 6رې %ړK#ای X ( ۴٣٢ ده).

128 د ات و دو

S .4: ری

2]ری د O U 5رې UVi د ل او B#3 د 5س U3 راوړ% %:ره رول ېی. دا N*) ھUb وB را U3 ېی U 2د PO#اً U I8 Sh د ھb U6 در ھ " #ې N %ی د hن B$ف ") VX ه ز * ې#و N*) اړ ا! PI U6# 3^- ی. داS ا (ېل ېی U د ا U6 ^#ه ا% 8 S U6 S اوه د [B N#و د 2]ری %[ UU% U 5س ور " د 2]ری %U اU ھل د ١٣ رد 6 #%ګ U6 8#ودو U5 U% S وری. 67

h U6 c)ې 3U 2]ری U6 ھb * S ډN K* %ی U د اPOدی ر د او را#ې ودې ه q وی . Vm2 -رو U% U ھ*, UbS د "S وزری %ړ خ ، د ن ادو %(U N ، a % او Bرا 3 او د B UN#3 ^#ود U د 2 ری د را6#اې#و او 6اB ه U ی. د ھb QL U S U6 د 2]ری O S U6ار !، B*ن رې او د 3#B UN X U (اوU اد د د\ 6اUM \$ ېی)، د "ې*X S " ،U Q, ) U U او رھ 6رو U)، او 6ن 6ر <= دی .

i U U) د ,0ا O ن U6 ۴۶٩(١ ) ده X -Q3 Sی دی، 2]ری ھUb وB را U3 ېی U 2د د " 2]را U و" م، \ LW اط$3N U6 اQ*ل ه، 2د د ر2ر U3 b3 اړ " . د د و% وړ ده U د ,0ا O ن U6 دواړو ردو (B U6ص ډول " 2]را U و") او روا PN د \U6 Sv اړو #، "S ا #زې زت ]9 دی.

د 1ل 3 U6U، د ,0ا O ن د 2]ری U6 ھU د 6< دو UVi ھه ه ( ١٨ :iU6 ( \cوو " اLVX" " #ې اد L ا8 %ی. د ]S*9 !دې د * % "و,د، د 2]ری روا UVi U% PN ا]ې 5ی XU6 . واS QO، /م "# د w N*) B] او PO# و%ی . 6#ې 33 ھU (*N Ub د 9ې P3دف U6 S U/ را U3 ېی، 2ری U ) ېی. 3رن "# د U% ( *N (:B در ھ B UVi] وی ( IM U6 U6 U)3 ھUb وپ،ھېی). 6Un او I^3 ھ "# دا وv U 3رن PO# در%د i 3 O" د II8 U6 3^- اد وcی او دا "O U V6:) زن داc (*N Sی U د B!رت او د % د ا Iل "h ]Nې#% دی.

د II8 Q,) 3^- 5ی X "ې$"ې" S S و%ی. د ھb w 3% Q*ل دSh داS دی: (١ ) د وOع U6 9ل د وا\ QOv Wدل وړا #ې ل، (٢ ) %U ھېIM e U36 R!" د ې 6ېSa "ن، (٣ ) د را3 c S U6 S اړون داS ژU U ھV6 U" Ub:) و B U ا,ا ی، (۴ ) د y اظ9 ر U دروا\/ 6ې #ل Xی وی، (۵ ) د 2د 6اU W د ې pع U6 ھU د h c)ې 6ھS در%د% ادN ی، دروا\/i S#و S.

د S: ری /Hx

67 Jim Marasco, Economic Hard Times: The Impact on Fraud, Fraud Matters Newsletter (Fall 2008).

129 د ات و دو X*ې وX Sن %ی U% U ھb Sn U6 U ه ا2اد د :B PVX n %:ره 5ی X B U3 2 ورcی او Q, I8) وcی. %cی، 2]ری 5ی X د O" ه د ې Oاردادی را"U% SM 5رې را X U3 .U U 2]ری U6 ه Oاردادی را"S W را U3 ېی، iر ال "# وv U د * اظ9را3 "O ،U36 O U6ارداد S Sm داBېې#5ی. " Oارداد " U6 6اخ 9م ه U 6 ۴۶٩ (٣-٢ ) رول Xی دی او ھ ډول 5>، 9، او د ل د % 6ر U6 ه # " #ې د S3 S " U6 Ua !. د داU% U [8 _% U6 3 (*N S در X U وی ^ېی.

دوھ، 2]ری د \M Q3 U% 5رې 6ېaېی. \Q Wت ھUb وB را U3 ېی U اظ9رات i#و S 5ر \%وو وی او د رو %B Uا د aK6 (*Nدل "S 5رې ی. د II8 Q,) 3^- اھ* %ی U او "S اھ*U ,0?ت. د \M Q3 وړا #ې ل "# د PI U6 Q# او "O U3 د زن اړو% ( ۴۶٩ ده) U 6L UBرت #% وی.

د \M Q3 وړا #ې % w 3% SN "ې( د اN]ری رت او د " > رت UVi N]رت دی SQ ھUb و U B VX 6#ې 6ھېی U د رت د اO *Q 8 U %ی، او د PVX Q3 3 5س % طS8 د 2]را U /ا ( U% ( phishing 5رې U د ھUb U6 3څ S ا$ت د * اط$3N ه %U ه mوع % "!B UVi R:ر Xی وی. i U) U د ,0ا O ن U6 ۴۶٩ ده X Vm Sی دی، د \M Q3 /زات %_ 8] دی U% U در X U وی. در، 2]ری ا\ د اط$3N U6 را % S د "S 6وا U6 S U/ را U3 راh. د 2ری د m3) %:ره، 2د "# د ھb اط$3N U6 را% O U S!*ً د ھb د را% %ی، N U6*#ی 3U \ وcی. د 3رن د N*#ی ا Pاف h #" #PIن Q او "O U3 د زن اړول وی. د 3رن N* #ی ا Pاف %1 U 5ی X د داS اردو Xېی %U د و) U6 واW د mی %U 9* اط$3N N UVi*#ی ا Pاف U6 U ز 3 O a)% " #ی / X . . iرم، 2]ری ې#ای X د Iم او U6 UVi QO وړه Un اU!B 3 ه X. د 2]ری دا " U ھUb وB را U3 ېی N# U NU د وا* Iم %U اbX%% وروN U*#اً د VX n%:ره %O U#رت UVi وړه Un 6رc U3ی. i U U) د ,0ا O ن U6 ۴٧١(٣ ) ده oP3 S Xې ده، ھ " و%، وL O ،% (:B U% U "UVi QO د ل 6! د 5س U3 رواړ% U6 Bط وړه اB د اوږد U6 [8 /زا3 U% U اوه زت U وی ^ېی.

U د O#رت ھO e X -Oن و U %ی، د ,0ا O ن ۴٧١ (١ ) ده د pع U6 اړو # داS وا: " VX U د U LO د ا3 N* 6ره cی وی د ا8ج N#م 9رت د I د U6 UVi - Qp دا3 SU "#ه اده وcی :V6 UU د % U6 واUM، د د ادو U6 اZء % د pO 6رې د "ط ر# WB ط]3 د 3/ر3 £6 U6 UVi 2ا\ رو U[1 #و ذ Xی p U3 VXر وری U [8 _% U6 د دری X UVi U وی، ^ېی".

د 2]ری ورو " U ھUb وB را U3 ېی U د 6داB وړ > Lدر Xی وی. د 2]ری د m3) %:ره، 2د "# U6 آھ U داL < Sدر cی U د b#ې 6داB اN]ر وړ U وی. ھ*#ا X L U ،Sدر Xی > wل د ]½ ه "U UB د ھU6 Sb اN]ر > Lدر Xی وی، د > و,U 6ره c Uی، Lدر و د 2]ری U6 ,م 3رن ېی. U د

130 د ات و دو 2]ری دواړه رده د رp وړ وی، 3رن U% U [8 _% U6 در X U وی او b#ی ,0ا U% U دو% زرو اb2 زت U وی ^ېی ( ۴٧٢ ده).

د 6س دXو /زا3 "ېه، U6 ھL Ubرت O U S" ^!س زن ز\* وی د ,0ا O ن ۴٧٣ ده د "c:m 3وان ( b#ی او \ b#ی) د ,]ا % \v S ده.

.III د ` م K وړاFې ) K wی ا9S ا01)

1. ارkJ ء او اداری د

%U ٢٧ ,(cې UVi وروU 5ھ ، 2!د U6 اb2 !ن S د 3وV3ا% د 2ھګ او د %c اړ3و د m ه c3او %ی. د 6ر < Bو #ان ددې %:ره v" U % و \0وی "# U3 S[X "_ې رXت ورcی او ددې %:ره U ر و %U "#ه B$ص X "# د 6%! آ U3 "_ې ورcی او د , O" ن د ر* N#% ر U% U3 ا,UVi SQ ډارKی، Uh د\U ر ډK وB او ډKو !6 U3 اړ3 %ی.

د اb2 !ن د رو£ 2X 0ن د ٢٠٠٧ ل وې %SV U وا U اوس 9ل U6 S دې X:ېU وcی 6#ې آ # دی U 3 ھ ") وU6 B ورو دوو %!0و S دو% ډK 2# دی. U6 ھ*#ې وې U6 S S دری ی hاب ورو وا U د اداری رو د ا,ا ا د دو% ا B#3 د 3ه ې#و %:ره "# "_ې ورcل XU6 . رU => U6 U v ھه ر = U6 ل S ) ډا%ه "_ې وری، 6#اS 8ل U6 U S اb2 !ن U6 S S د او ر ورh N# ډا% دی. 68

2!د %U ر* Iم UVi د PVX Sn %:ره وړه رول دی. د آ د 6اB " > 2!د داS Q3ی: " د Iم U5 3 ل ددې %:رره O \ U% U 5رې :V6VX U او B:ان X *X او د ھ UbU6 QO وړه Un اS!B ه دې ر U3 د رو اړ ا!) دی ". 69

%_ه داU 2!د د دو% را X U3ی "!n U *0وری او N#ا% د اښ او د O ن د 8 S UB" U6 v U د B_ ه qV ی. U6 اوږد 9ل S 2!د د a6 وړ اPOدی 6اB 93##وی. >96 c)ې 3U، اداری 2!د U6 اb2 !ن S د د V#رو ادو او 3ور0م QL د "S ]ت و hا ه دې اړU %ی. i U U) د (و V6ا *N m 2 Nن وا ؛ " 2!د "S وز% U6 ډول ز * ی – د 3SQ 6اB %:ره د "ېX Sې "د,U6 S ا ^اف ه د %c B#3 وړا #ې % ، sb3ی %، "ا"ی او "N S#ا% ه ]رزه او د "9 6 U) ا S UB" U6 S د دو% wان *0وری ی." 70

6#ې 3څ U6 ،S ورو U6 S اb2 !ن S دا روv X Uې ده I Uت "# N*$ً د O ن U6 UVi اط N% c #NIل X. د ھw 3 Ub% رو اج Xی "ې(O Uق دی U د ھU6 Ub 3څ % S U دوھ L (hدرKی، 3 U6 O 3 UU واردKی او % و _ ھېادو %U 6!ن O U3ق ېی. د *ک روا او دو% %% 3 د دې رون U6 درو% S ن

68 Lorenzo Delesgues and Yama Torabi, Afghan Perceptions of Corruption, (Integrity Watch Afghanistan, 2007 69 69 Asian Development Bank, Definitions of Corruption, available at http://www.adb.org/documents/policies/anticorruption/anticorrupt300.asp 70 2003 address on the adoption of the United Nations Convention on Corruption by the General Assembly.

131 د ات و دو ا\ې0 ر m 3 ه 5ی U Uh ھbی I8 U3ق ورل ېی او د O ن د "c:m 6 ې#و روU5 U% U8 وری. U6 71 واS QO د y ! او ر %Q2 U 2ق ا%Qده nر دی او U Unw U6 د 2!د %:ره ډKې ا (ې0ی 6#ای.

د ا 2!د د 6 UVi ه ھ د ھb ا2اد ز3ا% دی U د "!R 6 % ط%] UV U3 ی U د ډKو دو% ادارو 36 U6U " 6ک" ا (ېل ېی. 6#اS 8ل U S د ط%] O mBا 5 #ی ھې Xی، د ھbې c S ھ 6 "_ه ا!B I " #ې ددې O mBا ا\ې0 اN*ل ھ U6 د U36 دی U د ھ U6 Ub S U/ د ھېاد % U6S UB" U ]ت وو او %U 2!د UVi S m n65ی. 72

د د ODف ھH

او yم د 2!د د %U U وړ% %:ره زو ز X*ې ,#ې ھ{S او اO#ات SV %ی. U6 دې اړه د (و د اداری 2!د ه د ]رزې ا !ن ه د اb2 !ن ا8ق w 9 X*ېل ېی. د (و د 6اB 6وام ه hی، د 2!د ه ]رزه د ,#ی 3#ا" و د دو% د دې ډول اO#ا3 خ ده %U د رو£ او hاب S 6وژه U د 2!د ه ]رزې # U3 wU% او ر ھ{ی . د ان د 5> و %ری 6#ې "ور دی U _و ھ h 6اUM ه 5ی X 2!د ه د ]رزې U6 اړو # د UN 6ھوی، vو S او روز S د ط ح S UB" U6 ډKی آ وې را U3 5ی X.

د 2!د ه ا\ېS0 ھ{h U6 ،S c)ې 3U ھ Ubav U U د hاب ور S UB" U6 S د (و %U %ری 3 5س 5 #ې ل Xی دی، U6 ۶ "ې$"ې PNو " #ې 3*0 %0ی: (١ ) د روv U او i#و Oا او I را3 ,ړول، (٢ ) 8 U6 S د # wS% د mر 6اB، (٣ ) د PBص رO" ر را U3 ل U6 U 3څ S ا2اد و5ی X mوع S!6 او اN]ر 5س U3 راوړی، (U6( ۴ 3#ر/ 3U د O#رت د "!0nو B_و ^#ودول، (۵ ) د O UZOې د B:اS او "S طف 3¯آ ل او (۶ ) دUN ر د # ، 5رو رو او روز S Uv ل.

%U ارm3ء او اداری 2!د ه د ]رزې O ن ( د "_ې اB! د ]رزش O ن) U6 ٢٠٠۴ ل S P3 او د ر*S ,#ې U6 ٨٣٨ B S U:ر X. دا O ن د ا O ن د ۵٠ او ٧۵ (٣ ) دو د ا8( " دو% - دی U د %*S ادارې ... د *ن د را U3 ې#و %:ره 5ز 3#"و U و !...". او داU " د UN ا y او ا w(ل او د ھ راز اداری 2!د %U> U وړل...") %SV U .X P3

د "_ې B$ف O ن SB د 2# ر2ر د ز د ا (ې0و او N 6ې #ل، U6 دو% ادارو S د 2X روا,ل، د Nدی ا2ادو د % او اPOدی mک %Q2 6 "Un، د 8 اودو% ادارو ر، او د ھb N$ 6ې # O U% U U ن c\ UViو c Uې او دې U3 ورU3 رو اO#ا3 Vی S " U6 !.

71 Kim Barker, Pervasive Corruption Fuels Deep Anger in Afghanistan, Chicago Tribune (25 November 2008). 72 Kim Barker, Pervasive Corruption Fuels Deep Anger in Afghanistan, Chicago Tribune (25 November 2008).

132 د ات و دو د ارm3ء او اداری 2 !د ه د ]رزې O ن UB B:اک ا,ای 0م %U 5رې د ,0ا U6 O ن S د "_ې U6 ھU د را\ ا8 c:m"ول دی. h U6 c)ې 3U د O ن ه ، د ارm3ء اواداری 2!د ه د ]رزې اداره ,ړه Xې ده. دا د2 د 2!د د ,ړو را ا! %:ره د 3ګ 5رې ط ح ، د O ن د ا8م ا,اء، د 2!د د N او ا (ې0و 6ې #ل، د "_ې اB! او 2!د اړو #ه رو "ر، او د ! 6ھS د %ړو% %:ره د vو ې0و ر ,ړو%(۵ ده) د #ه U6 \ړه %ی. دا اداره IQ3 (:B 3 5 #ې د ارm3ء او اداری 2!د د y د اN$ % ، د ھb ادارو د ا,اآ3 درول U د 6U6 Sn و S B د 2X X Uن X [13، د دو% ادارو د ادو او #ار "ر او د 8 ادارو د % Q2% د 3° واک %ی (۶ ده).

د د 2!د ه د ]رزی د ادارې د اھ* "و,د، د ھSb د ر#ا X*ې w U6= ه U6 و35 U% S ٣٨٠ ! UVi ١۴١ ر#ا "U% S د2ه، را X. د ٢٠٠٨ ل U6 ,5ی U6 S اb2 !ن S د اداری 2!د ه د ]رزې اداره و c3ل Xه او hی د اداری 2!د ه د ]رزې د ا3ی M3] د yرت N% ادارې 3 U 5 #ې *!ن و . 6#ې *!ن i U% S ا,ای ادارو UVi ازی _ون %ی او داP3 Sر ېی V U% U= ادارې UVi hاک زت دی. د *!ن X= \ _ې د و%!*m زی m 3ی 5 #ې داKی.

ه ددې U د "_ ې B$ف O ن U6 اb2 !ن S د اداری 2!د ه د ]رزې 9 م ) ېی، B دا O ن ھ اړ 0B U دی U Uh د "_ې او 2!د wل ارد 6 3v 5 #ې U !. د 1ل 3 U6U، دا O ن اL) ,م U6 O 3 UU "_ای ې#ل Vm x U ی، او PBL ر U6 روv 3 U6 3 Uv 5 #ې U راو%، U6 ھS Ub د N#ا% ا,ا , م U ) ېی او "9 ر* Iت او " ا%* ز U ( او د ھbی رو S " U6 ( S U !. دا O ن ھ*#ار (U، 6#ې د%) *(cی دی U6 U ھS Ub د # h " Sن #ی او د ز * Xو "!n %:ره د ,]ان U6 ھi U# ا8م #ې اX (wی.

wی ا: م

د رXت ا!B U6 ھU د ,0ا O ن ا8م، د "_ی اB! ه د ]رزې د O ن "c:mوو دی. د 1ل 3 U6U، د ,0ا O ن ٢۵۴ ده وا : " د *N B#ن ھ Tظ- U د ی وظ د ا,اء اع اB$ل U #PI U6 6ې - Xی V6:) د ") U6 VX م I#ې S!6، ل ه Un و\اړی د UVi VX د ھSb وN#ه و اB او "[O °mV cی، رX اB! Xرل ېی ".

U6 ٢۵۶ ده S " را\ د ی U U ېی %U "_ې y UViر د ") / N U*) 3!9) ار3ب وی، "_ې اB! او "_ې ورو "ېه 6 b# ی ,*S د O ن ه د اړو #ه ,م %:ه U6 اX (wې /زا3ھ ^ېی.

٢۵٨ ده وا: " U د *N #B Tظ- د وظS د 3ه % V6 S ("I U6:) م د ") U6 VX م X Ui و\اړی د ھU UVi Ub د وظ %U %^ظU ورU3 ر cی "mV° واB او O]ل cی او د "y U6 °mVر V6:) ه وظی Sa د ر د 3ه ې#و وروB U) وارد cی د V6ا = اSI2 د 2ت ا!B PO U6# د ھUVi Sb اع وcی U6 ھB Sa Sb) وارد cی ، U6W 8] او I#ی ,0اء د ھQ Ui Ubدل U د "mV° \Uv وN#ه Xی ^ېی ".

133 د ات و دو ٢۶٠ ده 8 ی U U "_ې د ر* Iم %U %ری و X ( U، د !6 9m6د و U6 VXW 8] او ١٢٠٠٠ – ۶٠٠٠٠ اb2 b#ی ,*S ^ېی. U6 و اS QO، " د رXت U6 ,م Xوع د ھUb د ار3ب S 8 U6 ده" ( ٢۶۶ ده).

2. د Fiرو ادو F1;J او ? ق

U6 ٢٠١١ ل U6 ،S اb2 !ن S د ١٣١٠٠٠ ھره S U*h ر ل ې#ل او د w ۵٨٠٠ U6 8#ودو S V#ر اد 3%#ول 73 . دا ا #ازه U6 U S ٩٠ د w S% cۍ UpN ,ړوی، اb2 !ن U6 cۍ S د V#رو ادو w 3 U6% %ی 3%#و ھېاد "#ل cی دی 74 . دا ارOم ھUb 9ل 6م hن U3 را اړوی U6 U ١٩٨۶ ل U6 S ٢٩٠٠٠ ھر X a S U*hی رو UVi ٣۵٠ > 3 UwX #%ی 3ک 36X U. 75

د رو د % UVi اL وKه 6#ې S ده U د V#رو ادو 6رل د 3ور! ډ% ه U ی. U6 اb2 !ن S د V#رو ادو د UVi QL N# دې ٢،۶ رد ا ډا%ه د ھېاد U6 S ٣۵ ر B% 3%# اw) ېی. دو% ر6w v U U 3ور! ز U دا S!6 د و ! د *ر او د وS د "ا"و% %:ره U6 ر ای. 76

ا U د V#رو ادو ډKی U6 وړو *h ww U S د ھ و # د U6 a S ٢۵ ,ړوی، ل ېی V#ر اد د دھIن د N# ه ]UB" U ده. ددې U6 V ،S U/#ر اد د اPOد U6 ې U "ېې#و SB" S "#ل Xی U د ر B% 3%# ٪٩ ,ړوی. 77

د Fiرو ادو #ه رزه

د Oا د 2Q % U6 3څ S، اb2 !ن او د ھUb " ا%* ^# 6#اS 8ل U S د V#رو ادو د ^P35، 5"ا3ارو ، او د زUK % د 3¯!3 د %U> U وړ% او ^P35 x% B:) ھ{S او av زت cی دی، د و #و %:ره د رو د د "#) a ^P35 B U6ط ھ ر c (6ی. Ui U ھ د ^P35 د %U> U وړ% UB vره B]ه ده، "# 3U, وX :V6 UU و # د V#رو ادو د 3/رت د Sn ازی U6 U% S ٣٠ U* UVi ا #ازه 5س U3 راوړی. 3زx و ، N*#ه 6رو ددې !6 w 3% U%UB" U 3 5س ی. U6 را3 S U£6 د و (و %:ره د رو د "#) %:ره د اb2 !ن د دو% او " ا%* %"b% د ھ{ vر #وی دی.

73 United Nations Office on Drugs and Crime, 2011 Afghan Opium Survey , Oct. 11, 2011, available at http://www.unodc.org/afghanistan/en/october/2011/opium-production-in-afghanistan-shows-increase.html 74 Tom Peter, Afghanistan Still World’s Top Opium Supplier, Despite 10 Years of US-Led War, Christian Science Monitor, Oct. 11, 2011, available at http://www.csmonitor.com/World/Asia-South- Central/2011/1011/Afghanistan-still-world-s-top-opium-supplier-despite-10-years-of-US-led-war. 75 Cindy Fazey, Responding to the Opium Dilemma, in Robert Rotberg, ed., Building a New Afghanistan (Brooking Institute Press, 2007). 76 Hekmat Karzai, Strengthening Security in Contemporary Afghanistan: Coping with the Taliban, in Robert Rotberg, ed., Building a New Afghanistan (Brooking Institute Press, 2007). 77 Peter, supra note

134 د ات و دو د 93SF/ Qk1W وژې : د /ې) و 1 nا9:1 اراKA 78

د 3 او د V#رو ادو د رو Q2% د ^#ودو% %:ره ھ{S د ھ Ui SV U د V#رو ادو ه د ]رزې وزارت او د V#ردو ادو ه د ]رزې %B Uا اداره ېی. ھbی U6 _ه، X*ې SXSB %ی: د 9دو ,ړول، د UN 6ھوی %ړول، د "#) mQ %ړول، د pI3 را*ل، د Qد درU، او د *U ھ*ر 3¯ل. د V#ره ادو ه د ]رزې 6% دری "SB %ی: I^3 ،-m او ل. 6#اS 8ل U S دې "U% SB ۵٠٠ زت ا2!ان U6 د #ه *ر% دی، w 3% ا\ې0 واB# د اb2 !ن د V#رو ادو UQMO ULB #p ده U6 U ٢٠٠۴ ل S ,ړه Xې او د ر% 6اUM * #و ورU3 "#و ه N*ت 3 ه ی.

د 6%! د LB hا UVi ر اB!)، د ٢٠٠۶ ل د O P3 U6 ه د V#رو ادو ه ]رزه ھ*0ن Xه. د ر* ,#ې ٨٧۵ U6 B S U:ر Xی دا O ن د V#ره اد ه د ]رزې V6ا O ن U6 U ٢٠٠٣ ل P3 SX (ی وو Nض c. دا O ن د 3ور0م د 3*) B6$ف د ]رزې O ن X U6ن، m (:BوN د ا O ن %U ٧ دې UVi اB U وا: "

78 United Nations Office on Drugs and Crime, Alternative Livelihoods Projects Database, a vailable at http://www.unodc.org/pdf/afg/2005MappingAlternativeLivelihoodProjectsAfghanistan.pdf

135 د ات و دو دو% ھ راز 3ور اN*%، د V#رو ادو د % او Oق او د !ا3 د #3% او اQ*ل V ی ی ". ".

دا O ن د ھ Ui SV U د ,0ا N#ا% "p U ( CJTF ) SQMO د اb2 !ن، " او (و زن 6اUM د V#رو ادو اړو # , د IQ3 %:ره U6 ٢٠٠۵ ل S ,ړه او U6 ر 6) وCJTF ) .c ) د اb2 !ن د m ، اb2ن iر ا5 ، او د V#رو ادو ه د ]رزې U6 0ی دان S د ا"#اU او اف ^* %pO U UVi ,ړ Xی دی. !ZO IM iر ا5 U3 :ری او ھbی د ٣٠ ورh U6 اوږدو S ا93م U 33]ی. د ٢٠٠۵ ل د %U UVi SX د ٢٠٠٧ ل 3 اK6) 6رې، ( CJTF ) د ٨۵٢ 3II^3، ۶۶١ ردو IQ3 او د ٣٩٠ ردو ^*S د 8 د L#ور !Tل وو.

د V#رو ادو ه د ]رزی د %c 5س U3 راوړ "و,، 5ھ 6#ې "S UB ,#ی 0ې UX. 1ل، د CJTF دU6 2 56زېO S Uار %ی او و5 U3 د ھUb 5س ر دی. "ېه 6 دې، CJTF د ورT U3 !!3 ه U6 و5 S % اړS %ی او د ھUb 6 ) ھاړv 0Bو S روز U3 S %ی. د V#رو ادو ه د ا\S0 ]رزې %:ره د V ز 3 ار3]طت اوھ*bی 5زم او pوری ده.

ا دی J>ه: د Fiرو اد 9 ا – ا > دی KS)J او &&K

١ .د [V#رو ادو] U6 x زت ا8*ل ه S QL U6 د 3وV3ا% د X8ی %(a U6 *ې#و او د X8ی U6 Sn %ړK#و / ېی... U Uh د V#رو ادو U6 O ن 3/رت S X و m 5ی %O U او ZO yم Un UVi واB، %#ې اU د اB$2 د 8) ا و U% (P2 3وV3ا% Un UVi اB!) دا X8ی Q ز3ی... "ېه 6دې ، د 3وV3ا% د اN*ل X8ی %(a U6 U زت ا8*ل د آزاد "زار 36 U6U6 U * ع "زار S وی، U Uh د O Q2 U% د %%Q2 c V –#ر ادو ـ UVi 3ېUa د %c رو O %Q2 U U% 6) UVi 3ېUa ده".

٢ .""# وو) X، د [V#رو ادو] د *N ") ا د ^Pل د U6 ھU د اط*ن mا% ډKK#ل دی. د O U % د دy3 %:ره دو% اLل او Iرات و,د U %ی او 6ودو U36 %#ې h Uن /م و"%، m 5ی د % د U6 ھX U وcی".

٣ ." ,د Xاھ# w U6%0ه 3U اړخ %(ی ... U د ھېو? د O* %ړK#ل د , د د خ ه ) دی... [او] دا U د [V#رو ادو] د *N د اN*%% %:ره د ھ{ ز3ا% د N# T%# , د خ د ز3ا% ه (ی دی".

* ". ۴N ھ*#اX X*ې ر ا8*ل آر ھ %ی ... %* UUVi N راو5ړXی %ړ *O U، د V#رو ادو د 03ر ا (ې0ه ز3ی (دا U دا ر د %(a %:ره 5 زت O#رت "ا"وی)، او hی U6 6 " #ې د %ړ ^#ود ه hی اچ آی وی 6اBی". 79

79 Jeffery Miron & Jeffery Zwiebel, The Economic Case Against Drug Prohibition, in Robert Kuenne, Readings in Social Welfare (2000)

136 د ات و دو د H& Y HZ

١ .آ دا 3ات U6 ف ا #ازه د ,م د 3U, %:ھ O x و دی؟ آ ھUb د9* 6ا" U زت دی، م S د V#رو ادو او OO د ادی U3 S U%6 U6 راh؟

٢ .آ داS 5رې رې و,د %ی U دو % د V#ره ادو د x % اواا3 U6 وړا #ې ]رزه وcی؟ i U)؟

د V#روادو U6 وړا #ې د]رزې UB، " د رو ، "( او د % Vی 3 او د ھUb د 3] د /زا3 Q3 ...(او) د V#رو ادو، روا در، *وی ادو، د B#رو ادو U6 3%_ او 6و S د ادو او 3/09ا3 y3 او ول دی". ھدار (U دا O ن د V#رو ادو B$ف %Q2 U ھ*bی د رو\ 0و U ,ړ او % ا%* U را , او ,sب ی (٢ ده).

د V#رو ادو ه د ]رزې O ن، اU3 6<س دې %ی او U6 ا3 :i S ډ%]#ی Xی دی: (١ ) %cی i: د ا8 او د اړو #ه Q3 ، د V#رو ادو 3%#، 8*) او I) او ھbی U د Sn اB! %! وړا #ې ی، (٢ ) د V#رو ادو %:ره د ډ%]#ی ط]UI "#ی ! " ی، "w او اد i U6رو "B وmK: (١ ) "w او U6 ط]" U% S اQ*ل * U36UN V#ر اد، (٢ )ا U6 ط]" S اQ*%ې#و X 3## ول 5 #ې "w، (٣ ) ھ" Ubw او اد U6 U ط]" S اQ*%ېی او 3ول 5 #ې دی، او (۴ ) *وز اد. دوھ i: ، ھ*#ار U د V#رو ادو د y3 *ېU% U Un ط] ر6ه او د در) 6ې #و ، د * ر6ه او د V#ره اد ه د ]رزې %U وزات UVi دوه !ن S6 _ون %ی د V#رو ادو د ډ%]#ی رې y3*ی.

در iِ: د ,از د L#ور Iرا3a ، ، 3%#، "ا"ول، دی، 3زx، او %U ھb "w او ادو UVi ا ده U6 U دوھ :i X om3 Sی دی، h c)ی Xی دی. 6#ې ډول ! S د د Q2% ,ازو U د ل %:ره ورل ېی او ھ ډول ی /ز د ,از در%دو د PVX د i (ا% او د ھUb ! 9رت ه c3او %ی. د ,از ورل ھU3 VX Ub /ز U ) ېی U د V#رو ادو اړو #ه , ا و د !6 9M3 ه c3او و%ی. د V#رو ادو د 3S3 ، #%، او Lدرا3 در%دو ھ X او U!T "# ھ ل د "w او اود ,دی 3 ه cی. دا ,دی "# U6 #ام S د wل ورو ,د I#ار ه 36X U i3 دا ر د V#رو ادو U6 دش او 3زx د i (ا% U6 درک % U S وcی. در i] ھ*#اX v S U د V#رو ادو Lدرات او واردات د V#رو ادو د y3 *ېn U% 5ری U6 دو% 3/0 6رې c3% دی. iرم i: ددې O ن د ,0ا <: (*/ SU د , او /زا3 د Xح در%دو دی. 6#ې i: د ا ,ا* U6 UVi 5 #ې ډول دو X Uې ده: د V#رو ادو Oق، د V#رو ادو 3%#، د V#رو ادو اړون 2!د او 6#ې ر c)> Sب، ددې ادو a او Pف. i >6: د V#ره ادو د اړو #ه , U6 ھZO U وت h U3 c)ی Xی دی. د V#رو ادو Bص دان v ی i 3 د V#رو ادو w 3% V اردو U3 ر# وX. دا ارد د

137 د ات و دو V#رو ادو د اLPB iر ا% U د %ی iر ا% U6 ت S ,ړه Xی، I^3 او N#% IQ3 ېی. ددې iر ا% ھ ر "# د \ O V#رو ادو د m- ْاوU6 W[p "ره S ر6ټ "ا" cی، ا,ای اO#ات ] او و3 او اط*ن c U5 3ی V U#ر اد " "زار U3 U واردKی.

X:م i] د V#رو ادو د اړو #ه , I^3 ،-m او U6 IQ3 ھU ا8م را bړی. دا Iرات د OT ,0ا ا,ا آ3 O ن hی دی، او د ھ و) د Q2% %:ره 2ق ا%Qده 9 دی.دا :i U% ا2ادو او % ، اV ، [O]ا او n6 *N3 UVi د V#رو ادو O IQ3 wل اړB y3 U*ی.

"Bه اووم او i 3: د V#رو ادو ه د]رز وزارت او د V#رو ادو ه د ]رزی O ن د 6 S% S UB" U6 د رو ا I د رو ch U3 y3ی Xی دی.

wی :KG

د Fiرو ادو F د رزې ن – ١۶ (٢ ) ده – د Fiرو ادو د ? ق ( زات

ھU VX Ub د 3 د ھډول ھU 3 Ub ددې دې %و وی د Oق X 3، د I#ار %U6 U 6م % ه %U ا8ا% ه U6 5 #ې 3U /زات ېی:

١ . U ېې د ادو I#ار %U %! ا UVi % وی، 3 در X 6ې U6 8] او %U 6< زرو UVi 3 %! زرو اb2 6رې U6 b#ی ,0ا.

٢ . U ېې د ادو I#ار %U %! ا UVi 3 ا 6رې وی ، %X U:و X UVi 3 ه U 6رې U6 8] او %U %! زرو UVi 3 6<س زرو اb2 6رې U6 b#ی ,0ا.

٣ . U ېې د ادو I#ار % U U>6 3 UVi ه ا 6رې وی ، %U ه ل UVi 3 در 6رې U6 8] او %U 6< زرو UV i 3 زرو اb2 6رې U6 b#ی ,0ا.

U . ۴ ېې د ادو I#ار %U>6 U ه اUVi U 3 ام 6رې وی ، %U در UVi 63< 6رې U6 8] او %U زرو U>6 3 UVi ه زرو اb2 6رې U6 b#ی ,0ا.

U . ۵ ېې د ادو I#ار %U اUVi U 3 6< ام 6رې وی ، %>6 U UVi 3 %! 6رې U6 8] او %U>6 U و زرو UVi 3 ن اb2 6رې U6 b#ی ,0ا.

U. ۶ ېې د ادو I#ار %U 6< اUVi U 3 6< ام 6رې وی ، %U %! UVi 63<! 6رې U6 8] او % U اوه و زرو UVi 3 ن او 6< و زرو اb2 6رې U6 b#ی ,0ا.

د V#رو ادو ه د ]رزې O ن ا8م، د V#رو ادو U6 ھU 9 او \ره O ن دی. U6 دې h U6 S %_ ډول ددې O ن دو U3 اXره و:

138 د ات و دو ١۶ ده: د V#رو ادو Oق N]رت دی %U 3%#، "ا"ول، 3زa)% ،x ، اVاج، 3رول، 6و، UpN ل، را ل، iBل، 3^، د5ی، %ېل، 8*) او I)، واردات، Lدرات، 6ل، او زU ل د ھ ھSb دې O \ U او ,از و U %ی. 6#اS 8ل U S د 3 /زات U 5 #ې دو X Uې، X## دی، د V#رو اد، ھو او د V#رو ادو د ھې X xی "S دې د Oق د ,م /زات %U ھ Ub U ھ V دی. د 1ل 3 U6U، د ھو ۵ د رو V#رو ادو ١٠ اc[m" U6 U Uه 3U 6و Xی وی Oق ل، U6 ا"#ی 8] / ې#ای X.

١٩ ده: د V#رو ادو *N 6 دې دی U (١ ) ھU VX Ub د ھ ډول ا2ح وی، اداره او ول cی، (٢ ) ,از و U %ی، (٣ ) د a ، 3%#، ز UK%n6 ،%، 3زx او د *UN اد UVi د N# د U53% B U6ط، /زات ېی. U ھ ددې PNو U UVB د NO و ړ وی، 3رن د ١٠ – ٢٠ 8] او ۵٠٠٠٠٠ اb2 – ١٠٠٠٠٠٠ اb2 6ې U6 b#ی ,*U ^ېی.

٢١ ده :دا ده د V#رو ادو اړو # 2!د 6 3v 5 #ې !. دا ده د دو% 3I او ھb ! %:ره U 6 دو% 3I " #ې د ا\%#v 0 S Un% U6 دی m6] ی. ددې O ن R!" 6، د B UN#3 ھ ر U رXت اB، اود ې B S I^3 U6 SZO$ل را U3 ی، او د رو B UN#3 د UVi م د V#رو ادو د ,م U6 3!9) ه اvی، U6 ,#ی 3U /زات ېی. د 1ل 3 U6U، د B UN#3 ھ ر U د V#رو ادو U6 اړو # "_ې رXت واB، /زات %U ۵ 3 ١٠ 8] دی او دھ Ub b#ی ,*U ھ د اB!) Xی "_ې دوه "ا"ه ده. د B UN#3 د ر %B Uا اښ %U ۵ 3 ٨ ن 8] او %U ۵٠٠٠٠٠ اb2 3 ١٠٠٠٠٠٠ اb2 b#ی ,* ,0 ا %ی.

د ر* د #ې U6 ,ن S د دو% Iم اښ ت _i S U6 S/ 8# اO) ۵ – ١٠ 8] او %U ١٠٠٠٠٠ – ٢٠٠٠٠٠٠ اb2 b#ی ,*U " #ی / ېی.U 6#ې 3څ S وcی Zر X [8 ، U% ١٠ – ١۵ او 8# اU*, 1 ٣٠٠٠٠٠٠ اb2 U3 %ړKی.

٢۵ او ٢۶ دې: دا دې ھ د V#رو اد ه د ]رزې O U6 ن w 3 S% * 9N U " ی. U6 _ه، ھbی U6 اb2 !ن S د رو او دا ، "ش او د "( ل x ی. ھUb ا2اد U دا ډول "w روزی، د ھbب U> U% U6 وړ% - ) ېی. U ېې ھ bی دې ر U3 اO#ام و c Uی، ازې 6#ې Lرت U6 S /زا3 ^ېی.

ھUb و ( V U#ر اد او "ش %U ا,زې U36 ی، U6 8# اX ۶ (O 8] او ١٠٠٠٠ اb2 b#ی ,* /زات ېی. ( U% a U U , ١٩۵٣،۶ ه ېی وی). د ھ ١٠٠ "x و %:ره U% U UVi K, ز3ېی، و # د ې ا2p X 8] او ۵٠٠٠ اb2 ا2p S*, ه qV ېی. ھUb و # U د "( "w ی، U6 ورU3 /زا3 ^ېی ه ددې U د ا/زت 3 -B Ui yه ېی. ھ*#اX S، ٢۶ ده oP3 ی U ددې ^P35 O U ل، د ,]ان ھe ډول \ا U> U% U36 وړل ېی.

٢٧ ده: د V#رو ادو ه د ]رزې O ن د V#رو ادو Pف %(a ھ x او د /ز U36 د ھUb رول د /زا3 وړ . د ھ ډول V#رو ادو P3ف x دی U U6 U 8# اO) ه X 8] او ۵٠٠٠ اb2 = b#ی ,*U " #ې ^ېی. د ھېو، ر2،

139 د ات و دو 3 U6 واک S %ل، د X 5##و /زا3 وړ %U در X 3 ه ل 8] او %U ١٠٠٠٠ اb2 3 ۵٠٠٠٠ اb2 b#ی ,* !0م ) ېی.

ھ*#ار (U دا ده V U6#رو ادو " #ې روږدی Xی ! د رU ھ m6] ی. U6 واQO U،S د ط ډا دا c #P3ی U د V#رو ا دو ه ل Xی 6#ې ادو رو دی، ^*U واک %ی U cی د ز #ان او b#ی ,* %U /زا3 Q UViف cی. د ھh 6 Ubی ^*U 5ی X U 3رن د درS %:ره د Qد 2Q U 3 0 cی. د درS 96*0 S د 3رن د ر2ر د ر6ټ i (ا% د V6ګ U*^ ،R!" 6 5ی X د 8% ه د 3رن د 8/0 او در ده اوږده او %b cی. U6 8] " #ې د ^ L U6رت S د درS 0 U6 S 3ېه Xې ده، د 3رن د U6 [8 ده S ) ېی.

د Fiرو اد #ه د رزې KGJ ې H3S : ورو# &m ردی s KW;

) Teru Kuwayama B Uا)، ورو > د Viguerie / WPN

# Xه، د N (:B* زU3 ده د 3 U6 روز U " #ې 3ې cی دی، ھU3 Ub ورB U3i < %!0ې ېی U د اb2 !ن S B U6 د ډ"و U6 \و S او د K) د دوړو B U6ور دv S، 6#ې ر bmل دی. دا د b#ې د اN]ر وړ از = ^Pل دی U و #و 3 اوU 6رې در%د...

X # U Uه ٢٠٠٠ ا ډا% د V#رو ادو % U h UVi SOO واB!)، [ ھUb وN#ه ورcې وه] O Uض د 3 د L8) د راw% U6 S V U6 ٢۴ ا3 U U6 ورcې ه ادا ی. د L8) د راw%% S^ R U، د رو د %U> U وړ% w د %b* ن و5 6#ې S د رو U6 ل Xې S U*h راX #i او د # Xه د رو a U> U% ړ. # Xه pع b% U6*ن وS 5 د [OX Sرا N U3ض cه او \Uv و cه U OO U3 د 6! ور% S UB" U6 a راو%. ددې \h6 Svی، mا U6 ه BU% cK6ه وcه X # Uه OO U3 د !6 U6 "ېU3 ور% " #ې /]ردی [OO U3 د :BS ٩ S %ر U6 واده % ه].

[دا "U6 9 رو * S ھ i# دی] د (ھر U6 وU% S 5 ٢٢ و%!ا% UVi ... " ی وادو U د 3 د 6رو د "ېU3 ادا% %U 5رې 3 ه Xی دی. د و S U6 آن

140 د ات و دو ۵ UX S S ھ UX؛ i 3 U ھbی د واده % U3 *N رېی، ډKی د ر B#(ر 3 U6U د B!= د B:ا c6 ی". 80

د H& Y HZ

١ .دو% د " د 3 د و" د Vی Ui S UB" U6 5ی X؟ آ د ا,ا وړ ھ{U6 #" S 3%# و او U6 %ېدوو " #ې *X 0؟ i U)O U ھ{3 ULB U6 SU د " Oق" UVi د 6اX ( UBی U6 U3 -Q3 6م ه Uv "# ې#ای X؟

٢ .آ دو% "# د ^P35 د B U6 V3ط، و #و U3 د Bاب Xو رو د ,]ان S!6 ورcی؟ و%S ھ؟ و%S ؟ U

3. د JورSم SGJ)

د ې %!0ې U6 اوږدو S د ٢۶٠٠٠ h 33 وروU، د Xروی y 3QMO روU8 *0ورې Xه او U6 ١٩٨٩ ل U% S اb2 !ن X X U6 UViل. د 3QMO ې#% w U6ل ھېاد S د O#رت ه Um3 را c U3ه، د /ھ# د V % ډ% X 3##ې ,(cې X (6ی او %U ھUb وروU6 ،U ١٩٩۴ ل S د ط%] U3 <^3 را\. c), U% S (6 U6و c UViی Xو وcو د %S او wو ]ت %:ره د ط%] ژ U3 ھ وواB .U د ط%] د 8 واQO د a6 وړ wو او %UVi S %ې وو. د ا$م UVi د ^#ود U6 !3 و m8 3 UU 3 ا,ا 5 #ې و ل Xاو 3ور! vو U او روز U 3*) او وھ{ل Xه.

د ط%] راK#i#ل او U6 ھېاد S د رادل ا$م 6% اU " 5دن U3 ا,زه ورcه i3 ددې ھېاد U6 UVi آزاد ډول %c 3ور! N*ت، %U ھ*, UbU6 S ١٩٩٨ ل U6 S ې ا و 3 0ا S د ا د ^#ه ا% U6 رV3 S "* ود S، د ٢٠٠٠ ل ا" U6 اس اس ل *#ری "ېcۍ "#، او U6 رک او واn)X ډی S د ٢٠٠١ د:n*] "#و 5ر vو U وcی. U6 اb2 !ن S د ا h n6 ھ اU " 5دن او د ھUb 6وا U3 ا,زه ورcه i3 ,9دی ز w U6 U U% cۍ S 3*) او c c3$ی، %U ھو دواړو %رو SQ د % 3*) او د ا$ ,(% vو U او روز U.

واQO 3ور! "#و U36 U6 U ا0ه 3a)% U6 U ه 3 ه Xی. ددې w% ډ ان "# د ٢٠٠١ ل د :*] ١١ "#و U وو U ۵٠٠٠٠٠ ا ډا%ه %(a در%د. 6#ې 3څ S، cال 3ور! N*ت %U ھU6 SV U Ub اb2 !ن S 3ه ې#ل، د 6م وړ U3 اړ3 در%ده. U6 واU6 ،S QO ھه ا #ازه U د 3ور S[X د و U% Q yه 6اB ، د 6 (وو او vو S اډو د *ر S %:ره 5زU "د,U، 3/09ات، ودK#و اد او Nدی وS، "#ل ھ او د #ارک، د اV]را3 اط$3N راw%ل، د ز وا8#و 3 ار3]طت، رXت ورل او د 3ور! او د دوی ر د a6 %:ره Pرف ھ U6 او ھ Z8 U 6 او ګ L U6رت S اړ3 ده. ھ*#اX، 3ور0م U6 ز3ې#و 3 SU د "9 B B U6$ف د

80 Sami Yousafzai and Ron Moreau, The Opium Brides of Afghanistan, Newsweek (April 7, 2008), available at http://www.newsweek.com/id/129577.

141 د ات و دو %*!ن B U6ط د ر *N3 U% ھUb ,* 30ن، راد، پ، ا ، او و# ] %:ره !6 U3 اړ3 %ی. 81

ط%]ن او د ھbی رادل * U ددې ډKه "U% xB دواړو "9 او \ O UVi 3 5س ل. 1ل، U6 ١٩٩٧ ل S 6!ن U6 ھه ۶ S X U ډا%ه د ط%] د %ړ6ړو روا د XQ ، او ٣٠ U6 U ١٩٩٨ 82 ل S د رو\3B ،رای 3، 9*3، y 3/09ا3 او 6زه ,3 B U6ط US[6 .U% او د V#رو ادو Oق ا2p ٧۵ ا ډا%ه U6 ١٩٩٧ ل S د ط%] %:ره N# در%د، او ھ*#ار (U ط%] د V#رو ادو د %ېد "U اU د ھې 5رۍ ^*% ٪٢٠ %U و xpU%. آن Qدی N"!ن د اU " 5دن " دv* "، د ط%] رژ U6 ر* 3U6 U ر* و6ېا # او %U زت (د "S وز% %:ره UO#L) 5رو د "9 3 U6Un U ا!BU. د "9 6دې "ېه، :V6U اU " 5دن او ط%] ھ U6 اb2 !ن او < U% S nB "_ا ا2ادو S UVi راw%S%.

6#اS 8ل U6 U S اb2 !ن S 3ور! N*ت د ٢٠٠١ ل SV X Uی دی، U6 اb2 !ن S وU وا%S ېm د اb2 !ن U6 8 ، د اS ^#ه ا35 U"3 m 3 5 #ې د ا ه U6 " ا%* #وی hا ( ISAF ) او رو ر B " #ی د "# د دوام U 6 Bط B:) ډل "#ی ی cی. ھ*#ار (9" U % S او د V#رو ادو دای د 3ور0م %:ره د "د,S د "ا"و% %:ره دوام %ی او U6 S U/ د اb2 !ن – 6!ن 6i U3 S%ېU د 3ور! د vو S روز S اډې " Q2ل Xی دی. اوس 9ل 6وړې Xې او د 3* ) و ز %U ول U[X U36 د 3ور0م ی % "!3 U6 RN U*) ی.

د ;OD (SGJ 9ف ھH

%U ٢٠٠١ ل Ui راVK#6ا " ا%* ھ{S د 3ور! د % 3*) د در% B U6ط U6 6م وړ ه ز3 Xی دی. د (و د ا Xرا د ه cK6ه %> %U 5رې %U ھېادو UVi \اړی 3 i د 3ور0م د % 3*) د درو% %:ره 6اخ U 6رc U3ی.د % اO#ام p" ډ%U U " دو% "!R دی، وروU د :رv ا3ېی %! وړا #ې ی U د 8 R!" %Q2 ,ړوی. دا ا3ی S د ھb Oا %U و xp% N UVi]رت دی U د 3ور! % 3*) ,م S، د m Q$3د % T!3 د را6ر ,د ، د 3ور د 3*) و د n% Svi% U6 ھU د " ا%* ھ*ر ز3ا% او د 3ور0م د *3U6 ( ھU د (و د ا !ن P3]ل.

S ( *N U6، دا ھ{S د ٢٠٠۶ ل 3 ,ری 6رې U6 ٣۴ و5 S 8# اO) د ٩٣،۴ ن ا ډا%و *X %c3 U6 X /ی دی. د 6! " ا%* L#وق U6 ۴٠ ھېادو S د 3ور! د % 3*) د ه د ]رزې د ظ2 U6 ھU ارزو U 3 ه cې ده، او ٢٠٠ دوه اړ V3 0B ر U ددې ر %:ره 3 ه cی دی. ھ*#ار ( U cال " > د 3ور0م B$ف د % 3*) #اردو ه د *ن ارزو U 3 ه cې ده او د q 6 ودې w% ھېادو او * ه V3 c Uې ده. 83

81 Rachel Ehrenfeld, Funding Evil: How Terrorism is Financed – and How to Stop It (Bonus Books, 2005). 82 Thomas Johnson, Financing Afghan Terrorism, in Jeanne Giraldo and Harold Trinkunas (eds.), Terrorism Financing and State Responses (Stanford University Press, 2007). 83 UN Action to Counter Terrorism, available at http://www.un.org/terrorism/makingadifference.shtml.

142 د ات و دو دا ھ{S د 9* ( ه X qVی دی. 3و ر! S[X د ھbی د Q2% د c #ب د را*% %:ره د 8 U% ھ{ B UVi]3 %ی او دھUb ه h N Uروی. 3ور!ن U6 اb2 !ن او رو h U6 S ز3ې#و ډول O U6ق او در\= U3 ی i 3 داN S# c U5 3ی U6 U ر* ! S د ھn% U bن 0 ېی. ھ*#اX S 3ور!ن 6 b#و 6! او د %nن وړ ھ ډول \sی #و U> U% U6 وړ% " #ې U3 ی. د %ړ N*) وړ روڼ Xف اPOد U36، د %/دا0 ر ر* او \ر* y3 او اداره h U6 c)ی ډول 6ېS ده.

K ا ن H د JورSم د L (SGJره #?H&1

"9 ھېادو U

UB ز U

mوع ! او ر U د\cو %:ره ر 6#ای، ا2p N# را U3 ی او د 6! د 9M3 %:ره د %ېد دو 3 U6 SN U*) ی

د % د y* "زارو Un UVi 6رU3 ل

د V#رو ادو B U6ص ډول 3 او ھو? Oق

د !6 9M3

Oق

اMBف

د 3ور0م د *3B 6 ($ف د ]رزې O ن U6 ٢٠٠۴ ل P3 S X. دا O ن د ا O ن ٧د دې د 8 ه P3 X. د ا U6 ده Xی ده S را\ دی: " دو% د ھ راز 3ور! ا%*NV ...ی ی". دا O ن د ر*S ,#ې U6 ٨٣٩ B S U:ر او i :X: او ٣۴ دې %ی.

د ا O ن د 3ور0م ه د ]رزی او %% U c3$و UVi د 3ور! د " SB" S% U6UB 3#و Xی دی. د 3ور0م U6 ,م ه د اb2 !ن دو% 5ی X ھbی I! U6 U ډول U6 3ور! %Q2 v Sې) دی او ھbی U ددې Q2%ن ه U ی O 3 6Sn 5 #ې و !.

ددې O ن ٣ (١ ) ده د 3ور0م 3*) واQO ,م داQ3 Sی: " VX ھUb وB د 3ور0م د 3*) د ,م 3 ) ېی U و,ه او *X 3 U*I! \ U* I! U6N ،U*#اً او U6 \

143 د ات و دو O Lرت ه "ا"ی او راwS% د "ا"و% او راw% ھ{U وcی و,ه او X*= او ر #B U 6#ې " #ې U6 6ھې#و ه U" ً$ ً*!O U 5 #ې ډول دوX %Q2 Sn 3 S 5 #ې ل ېی، "ا"ې او را wc S%ی د "ا"و% او راw%% ھ{U وcی ".

U*9 ده U6 د و%و U 6#ې ھ ه S %Q2 _ون ل د ,م ه د Qو 3 U6U، ھ ,م ) ېی، %U د زن ور%، 5رvو S او ددې \ O اN*% د ار3ب %:ره د ا (ې0ې U6 "U S UB. ٣ ده ھ*#ا X S روv U ی U ھېe ډول ، ا#%ژU، ادی، O sھ] 3 op m 5ی د 3ور! اO#ام ار3ب 3 cU, #ی.

U 2د د 3ور0م U6 3*) " #ې /م و 6ې #ل XU% ، 6< 3 6<! د U6 [8 /زا3 او ٢۵٠٠٠٠ اb2 3 ١۵٠٠٠٠٠ اb2 6رې b#ی ,*U " #ې ^ېی. _ون و ، U و او د آ وو "ا"و ، N U6 /زا3 " #ې ^ېی (۴ ده). U U د 3ور0م د 3*) /م و) د *8 PVX ازی وی، 6#ې S %8 8* U% PVX i 3ر ن اb2 6ری U6 b#ی ,*U /زت ېی. ھ*#اX U* S ده *8 U6 PVX دا* 3U د ! او ر د w ډو% %U6 ،x UVi %Q2 U دا* ډول وc3ل او ^) X او د ھU6 Ub اړه 8 د UN ر %U 5ری X m (۵ (۴ ) ده).

6دې 3]ې9 /زات "ېه، د 3*) و و,ه او % P Uدره ېی: (١ ) U U ھUb د 3ور! اN*% %:ره 3 ادی 5 #ې ل ېی او ددې y %:ره "ې) Xی وی، (٢ ) U U ھUb د , Nا#و UVi 5س U3 را\ وی %U ھb X m UViی وی او د ھb U% 3]د%S X U5 3 UViی وی، (٣ ) U ې ھUb در U3 VX %ېدول Xی وی ( داU ی Bو # دا " cی U ددې و,ه او S ("I U6 =*X د ھQ Ubدل O* ورcی دی، ( ( ۴U U ھUb د mوع و,ه % ه _ Xی وی، U داS د ,م UVB د X (L8ی X*= ه. U6 ھU S %8 Ub ھ*X Ub U د Pدرې 8 Lدر Xی دی د U53 ې#و U وی، د ھUb Qد%S و,ه او X* د Pدرې L 8دKKی، U ېې دا *X U6 ^م Xی VX او د ھU6 Ub ,ړې (ھ*!) او د ھbی U6 او5دو 6رې S%c3 وی (٨ ده). U6 ھ *#ې 33 د اb2 !ن و%!*m 5ی X د 3ور0م 3*) و ا2اد او ز د و,ه او % د () % ا Lدر cی ( ١٣ ده).

د JورSم د OD (SGJف د رزې ن – ١٧ ده – د ا ن د =:G د واک زه

ددې O ن *8 U د ھU6 Ub درU*K ده S 6 درج Xو , " #ی U6 5 #ې 358 S د M3] وړ دی.

,م د اb2 !ن د دو% O U6*و S ار3ب Xی وی

,م U6 ھUb "ېcۍ U S د اb2 !ن د دو% د "غ %ېدوو S وی U6 ھUb ا%U S U3 د ,م %U وOع UVi د UV د ھېاد د s2و Oا M" ] او را,! Xی وی، ار3ب X.

,م د اb2 !ن د B U% UQ[3ا ار3ب Xی وی

144 د ات و دو ,م د اb2 !ن %O U*و UVi "9 د ھ9" UQ U6 VX و اUM ار3ب Xی وی U اوس اوس (U6 (ً$Q2 ھېاد S ,د وی او د اb2 !ن دو% ، \v دو% د ھU% Ub "ېU3 ور% ه ا 2 U وی.

,م د اb2 !ن د دو% د B 6 UQ[3$ف ار3 ب Xی وی

,م د اb2 !ن د دو% U6 ودا = د ودا = B 6$ف ار3ب Xی وی U د ھb, U% Ubا2 ^#ودې UVi "9 واxO ده،

ھU (*N Ub د دې O ن د درS*K دی د (١ ) I2ې U6 ( ١،٢ ) ,0ء U% S درج Xو ,ا* UVi د ه د ار3ب y U6ر د ه N*) د ا,اء U ا,اء %:ره د اb2 !ن د دو% د اړ ا! U6 Lرت #% وی.

,م د اb2 !ن د دو% O U6*و U36 Q"3 U% S د ا B U% VXا ار3ب Xی وی.

د اb2 !ن د دو% ه ^*U، د ھېاد %b, Uا2 ^#ودی UVi "9 د ار3ب Xو , د \رو y U6ر، h c)ې ^*U ,ړوی.

د 3ور! د 3*) د درو% B U6ط د ر av اړو # Iرا3 "ېه دا O ن اb2 !ن د 3 ور! د *3B ($ف د رو ھېادو ه U6 ھ*ری S - "%. د اb2 !ن 8 اc UI2ې ده i 3 د Xاھ#و U6 راw%%، د ا2ادو د % او ZO 3I U3 د ھbی د :ر% ، د ا2ادو IQ3 او % او د ,م د ا]ت اړو #ه Q3 او #ر د وړا #ې % U S UB" U6 وcی ( ٢١ ده). د اb2 !ن دو% m 5ی د ھ*ری \Uv رد cی ( دا \ U6 Uh S Uv c)ې *(3cوی Xن و%ی د 3ر pع د ^*S 3 S 5 #ې Oار %ی. آن د " S ^ د درBا د ردو% %:ره 5زU ز U m3 Uی( ٢٢ ده).

4. د 1 1sJ

د 3ور0م *3B ($ف O ن U3 دې #، د 6! د 9M3 او %, U UVi د را6#اXو Nا#و B 6$ف د ]رزې O ن دی U6 U ٢٠٠۴ ل P3 S او د ر* ,#ې U6 ٨۴٠ S U B:ر X: ددې O ن UB ھ#ف د ھ% U6 Ubcی ده S داS را\S ده " د\O U ن د 6! د 9M3 او د 3ور0م د 3U6 ( \ض د % T! ھ اPOدی Q2% د اQ*ل د Vی او "#و% y U6ر وX xpی دی ".

د !6 9M3، د !6 n6ل دی U د / U6 UVi %Q2 U 5س راhw U6 .%0ه 3U، د 6! 9M3 "9 دی U د ھU% Ub ط UI VX د O S U ,د او %UVi #N U O U اده Un6 او m #Nوع وvU6 . ده N]رت، دا د 6 ) O ن) 6! "9 6ک (O ) وv او %U ھ*#ې اU ھb U3 د " 9M3" اML$ح رول ېی. ھ*#اX S د 6! 9M3 5ی X دھUb ا ړو # زن ادارې /ن د a6 وړ b#ی ,ن او 6 U) ا U c ¯3ی. د "%ب S %8 U6، /ن 5ی X / U% %Q2 U UV i واw و !، د % د وB ، د !6 P U%درې او :B6 S U3 S) د 6م ,]% V UViی وcی.

145 د ات و دو د ;#G J Q

"w U6 U% cۍ S د !6 UVi 9M3 U% د i رد ډا%و U6 8#ودو S!6 S، ھېادو U6 U3 دواړو ھ = او ھ %U U اPOد U3 اښ ,c Uی دی. ھUb 2ق ا%Qده *X U د 6! د U% 9M3 5رې mوN 6#ا ی، , ز U3 ا,زه وری i3 د اPOدی O#رات ه زU3 ا #ازه N U6د5 X U) او n= ه 5س U3 راوړی. X V U ... د 6! د 9M3 !SM وS دی U دې wS% , ډ%U% S ھb Un UVi اBU% . م U Uh د V#رو ادو او رو , ز ز3ه 6#ې ر او ! 6 S U) ای، د ھېاد m U6وع اPOد د ھbی و _ه او رول وده ی، %U ھUb اPOدی، w%0، ذ % USK , ډ%U% S ھUb B" UVi* دی". 84

د !6 9M3 q6 3 "9 او د در c6اوو در%دو دی: (١ ) hی h U6ی ل Q %U واQO ,م UVi د 6! او % %ې ل، (٢ ) ا\ای، Q د 6! د آرو داn6 Sل U ھ ډول I^3] ورو او %U> U ، (٣ ) اد\م ھ*(ا، SQ د ې د vد% U36 د U6 O اPOد S د / او د ھbی ^# S!6 U3 د 5س ر وړ ل. د !6 U6 9M3 B طI */% U% U UVi ! اده ل ، د b#و L#وO OO/ 6اUM د " > w %ېدول، او د داS 5رو رو 6اB U% UM( #و او د دای % او 3#B د اN$م %U 5ری د ارزv %ېد Lرت .

6#اS 8ل U S د !6 9M3 د 3ور0م U6 3*) 6رې c3% او د ھUb ه O S (Q3 U6ار %ی، ھ Ub " 3U دوه وت 9 U دی. د 3ور! *3i ،( SV U U) 6ې "^[ وX، د 3ور0م UVi د w c3$" S% S " U6 S !. د 6! د B 9M3$ف، ھU S!6 Ub 3ور!ن او ھbی 8* ی، ې#ای X :V6m S U Uوع وی. B د 6! د U6 9M3 Xن، د 3ور!ن د *3U[X ( د S د V % او %U 6! او % UVi د ورو n اS!B %:ره ر ی.

د 6! د O 9M3ا د i V B U% د " % V6 S ! U6:) " #ې اN*د، U6 رو , % U 3ور0م S د 5س ې#و د U> U% (X وړل، د %ړې S 6 / " #ې د /زا3 3^*ل، د ,م د % xMO ل، او %U 2!د UVi د ر6ھ (I8ق 6ھ ، " #ارا او 8!"#ارا ) %ې 3) در%دو دی.

6#اS 8ل U6 U S ظھ S :B UUB د V#رو ادو Oق او 3ور0م v، د 6! د O 9M3 ن د 5 6اS8 UB در%دو دی او ھ ھUb 2د U% U O %Q2 U L8 UVi) Xی S!6 او % R6 U، د b3 (X، ا Iل او ھU% Ub ھېادB UViرج او وارد B c:) 6v 5 #ی !. د !6 9M3 د "9 د Uv درک %:ره 5 #ې ا2 3c UQ%M opی.

د 1 n : 1sJاp1J 9:1 85

84 . Dr. R. E. Bell, Prosecuting the Money Launderers who Act for Organized Crime, 2. 85 Zafar Gondal, Handbook on Economic and Financial Crimes, IDLO.

146 د ات و دو

# ه

د 8ا%S د ! U6 د%) (د 6! \ ر* %ېد) د !6 h U6 9M3 c)ې 3U6 U اb2 !ن S ر %و دی. 8ا%U% U دود0ې " % "ون او ازی ل ل دی U6 U ھPVX S Ub اړ د ر* % "!n U% 5رې او د ھbی ! 9ر3 U36 او ېا د 6! ]د%U آ ی.

دا ! د 2 U 6! د 9M3 %:ره ھ د ی Bh#ه وS او ھ*#ار (U د "MB Sه ! U %U ھUb ط B S 9" U6:ان 5ی X U6 داS (B اb2 S!6 U3 و%ېدوی. B# ی. د دوو ز3ه ډK 6ې وی. د 6اB ز U د O U ا 35I ه د :B6 S S) د _K#و د Vی %:ره د 8ا%S ! U6 S ډK دO ی. 86

د 8ا%S ! 6 6ې "ېه، د % ! U6 cال ې#و ه د 6! د 9M3 ه د ]رزې ھ{* S Xی دی. 3ور!ن او د زن Xو , #وی U6 ډKو ھېادو S

86 Patrick Jost and Harjit Singh Sandu, The Hawala Alternative Remittance System and its Role in Money Laundering (Interpol General Secretariat, 2000).

147 د ات و دو د 3ګ او را3ګ %U 5رې % !* U3 5س ر 6#ا% X. د /3 U6 SU، د 6! د 9M3 ه د ]رزې %:ره د اb2 !ن ھ{S 5ی X Q[3 U6 Oا X U6 S 3c)*وو ه U6 رو ZO 8زو S *0وری cی.

د V / U6 ،R!" 6 ٢٠٠١ ل w U6 S U% cۍ S د X 9M3و 6! ا #ازه %U ۵٠٠ رد ا دا%و UVi 3 ١،۵ 3ن ا دا%و 6رې اw) ېی U د ھUb زت ]½ د V#رو ادو د O U دای UVi وه. U6 87 ھ*\U ل، د V#رو ادو UVi ٪٧٠ U6 اb2 !ن 3 SX #%ی وو. " ېه 6دې اb2 !ن، اان او Nاق U6 ٢٠٠١ ل S د 6! د B 9M3$ف ھI eرات U در%دل 6#اS 8ل Q U Sدی N"!ن او 6!ن 6#ی اړو # د Iرا3 در%دل Ui U ھ U c)*ی وو. U6 , S U/ N*ت او 3ور! ز U د ھb % د 9M3 %:ره U6 U O ن 3U 5س U3 راوړی دی، د " S آ وو U6 5س U3 راوړ% S د %و 0و ه ا,U وو.

اوس U6 اb2 !ن S د 6! د 9M3 ه د ]رزی O ن P3 Xی او د ھb % د Bah V U6ې U S O U 5رې 5س U3 را\، د رو ھېادو ه دې ھ*ری UX، 5ھ ا,ای ھ{S د ,#ی ( ه qV دی. U6 واS QO، د 9M3 ھh SU6 S 2 ا #ازه 9رت %ی i 3 د % 3II^3 اړو # 9ر3 U د ه U> U% qV cی او د ا]ت Xاھ# U6 ھ ھZO Ub 8زه S 8 U6 S!6 U S دی . 6د ې "ېه، د 6! د 9M3 او رو اPOدی , U6 ھU د ر6ټ ور% 0ان U6 6م وړ 3U% U رو , O S U Unw U6 UViار %ی.

د 1 OD 1sJف /01 ا;933G ھH

د 6! د 9M3 ه د ]رزې O ن U6 اb2 !ن S د 6! د B 9M3$ف Oا ھ اړ0B ,x و S£6 د ,ړو%:ره د 6اB " ا%* اO#ا3 ازې ه "UB ده. د 1ل 3 U6U، د (و زن د 6! د B 9M3$ف cال 6وام ه ( U ( GPAM د 2 U6 و S دی د av د ھ*bی % او د 6! د 9M3 اړو #ه Q2% د درو% %:ره ر ی.

د !6 B 9M3$ف رې " ا%* اI2 N]رت دی %U : (١ ) د ١٩٨٨ ل د و ا !ن U #اردو I8 ("IO S، د !6 B 9M3$ف او د V#ره ا دو د Oق O #pا وxp ی، (٢ ) د " Iرا3 او iر *N 0 U6 ھU د "زل *Un، (٣ ) د % " ا%* اO#ا3 "p hاک د ١٩٩٠ ل :رSv، (۴ ) د 6! د U6 9M3 ھU د ارو6 ا3^د 5رvد، او (۵ ) د 6%*و ا !ن U ا,زه وری i 3 wل ,#ی , %Q2 U د 6! د 9M3 ,م د mء 3 U6B U# ی.

6#اS 8ل U S " ا%* 3اSI2 د اړو #ه O ن د !دې د "ا"و% S UB" U6 5رvو U ی، ھbی ھ*#اX S 3 ې ا #ازې 6 ھېادو " #ې " wm2 "0%ر v#ی i 3 د " ا%* ) Xو #اردو ه اړخ و%(ی او د ھb ھېادو B$ف ر* *^3 U وX xp U د 6! د 9M3 ه U6 ]رزه S د 8# اO) #اردو U6 و xp% S 5ز6 U U U ده cی . ھUb ھېادو U U د 8# اO) #اردو U6 را U3 % " #ې Oدر U دی، د B: 0و

87 Jermyn Brooks, Terrorism, Organized Crime, Money Laundering, International Herald Tribune (30 October 2001).

148 د ات و دو %:ره ,از X U 3 5س 5ی 6#ې د%) U ھbی د " ا%* ! او ر %:ره Xن U دی.

ھSV U S!b دو U وXه، 2د ھUb وB د !6 U6 9M3 ,م 3رن ") ېی U و,ه او X*= 6#ې " #ې %U 6ھې#و ه ه U د ,م %U ار3ب UVi 5س U3 را\c Sn6 ،Sی، U3 (X b3 ورcی ، Q!3 ا Iل او %U ھېاد UVi "9 وارد cی (٣ ده). %w U% 9 دا O U ن %i Uر ال UVi U \اړی i 3 :BU اراده د 6اB ور%، n6% او ر6ټ ور 3[%M U% S UVi د Lف y % %:ره U6 *° ېدی. " ھ، ھUb "# دا وv U 3رن د O \ U% =*X B U Vi] در%د او واS!6 S QO د O ن w %Q2 U6 UVi 5س را\S دی. د O ن در*U ده ا,زه وری i 3 N U% واQO XاM UVi د "ور وړ Qت ا]ط X.

دا O ن د LB T!3 او !] U6 ھU د M3] وړ دی، N U]رت دی %U: (١ ) "!n U د \ *I 3!T X U6*ل، (٢ ) د اb2 9!ن " >، (٣ ) ا2اد او "!n U U د ط$، O* 20ا3 او *U ا8/رو U6 U6 6ېود% او 6ر%"B دی U6 ھL Ubرت U S د 3$Q b#ی 8/ %U ن اb2 UVi زت وی، (I8 ( ۴ق 6ه، د Q د 5رvو B Sو #، د I8O ر ! اVXص او ^، (۵ ) د \ I% ا$ د Q 5رvو ، او (۶ ) ر ھUb ا,x او %Q2 U U د اb2 !ن " > I U6را3 S اX (wی دی (۴ ده).

د 6! د ا Iل iر S %:ره، د 6! د M3 ه د ]رزې O ن ددې \v دی U دا ر "# د %w c XاU6 W اNت ه 3 ه X% .cی، د ن اb2 UVi زت ھ ډول %ېدو U "ی د % /زو T!3 6اUM 3 ه X. د 6! د %ېد اړو #ه اداره "# 5زم Qت "ا" cی i 3 wل اړو #ان او 8 د 6! د ]U6 S ھ Q Uت c U5 3ی (۵ ده).

دوھ، ھU% U VX Ub اb2 !ن UVi 3 ن اb2 زت Bرج او داc (B "# د pع U6 ھU د 6%! ر، د *ک ر او د % اV]را3 د وا8# ھ ر U وی، [ U6 3U را6ر ورcی. \ %U دې، %ېدوو VX د X U53و !6 U6 ا #ازه I#ی ,*U ^ېی. ھa U VX Ub= ا%U3 =3 د 3 را و 3، اb2 !ن U3 د 3 و3 S Un% U6 وی، وا* VX 5ی X اړو #ه X$3 VX cی او د 6! د 9M3 ھ ډول Xاھ# c S[pی (۶ ده).

د ا2ادوX U6ن ، % S!T ھ "# Q U اNت cی. دا U د % اV]را3 وا8# ه د !6 *X S 9M3 U6 m د ھ U S [13 U6 ل دی ( د 3ور0م U6 اړو # %U ن اb2 زX 3 S3> 5 #ې راh او د mی د ھ د U" [13 ھ6 US v را6رU3 ی).%U ھ ډول !Qرو اQری "!8 UVi ډډه، او د QS ا" 8# اO) د را3 6< %:ره 3) ېی (٨ – ١۶ دې).

3رن 2د، د !6 U6 9M3 ,م %U ٢ 3 ۵ 8] او %U ۵٠٠٠٠ – ٢۵٠٠٠٠ اb2 b#ی ,0ا " #ې ^ېی. د !6 9M3 %:ره \ وI2 U ھ{S د 6! د U6 (*N 9M3 /زا3 ^ېی. د !6 U6 ,م ^م 8* اVXص د ٢۵٠٠٠٠ 3 ١،٢۵ ن اb2 U*,

149 د ات و دو " #ې ^ېی او ھ*#ار (U 5ی X د ! او ر h Q2% د 3ه % UVi 3 6< 6رې د ې wS دورې %:ره x اN$ن cی، ^) cی او د ^*S د 8 mو% U3 اړ ا!) X ( ۴۶ – ۵٠ دې). U د 6! د 9M3,م د 3ور! زن د \cی 6اUM او ھ ") , زن ار3ب Xی وی، /زات %U ۵ 3 ١۴ 8] او د b#ی ,*U% S ۵٠٠٠٠٠ 3 ٢ اb2 %ړ% #K X ( ۴۶ – ۵٠ دې).

د H& Y HZ

١ .آ د 6! د 9M3 ه د ]رزې O ن N 6دی وcو ا\0ه %ی؟

٢ .د 6! د O 9M3" م !ن دی؟ آ دا ازې 2 ده U د ,م N$ن %B U: % ] UVi %ې ,#ا X؟

٣ .د ۴ دې ا8 6 اس د "!n او !] ^#ودو% %SV U آ دا O ن اL$ح % U3 اړ3 %ی؟ آ 5زم دی i 3 دا O ن ازې 6 " آ و " Q2 " Uل " ,را " " #ې M3] X؟

۴ .آ 3 U% ھb ,ا* U UVi د ,0ا Oا 6اUM د ط%] %U دورې وروU ر#K Xی وی، U " ې(U و؟ و%S دا Oا X s2ل؟ آ د ,0ا O ن دا ډول , د ر# %:ره 2 وو؟

درKD/ @S: ورو# &F – H& mاv وO1ن

ددې wل :i U6 اوږدو S، ږ داO Sا "ر cل U د ^*3 B 9" #ی او UN ا 3 %:ره رول ېی. N U6 8ل S 9 دی U6 د و%و U 3رن !ن ھ د #اx2 و) او د iر وال د 3ر ه د "IS 8 %ی. %^ U UVi د ډډې % %c وU، د #اx2 و) د ھ h U% 5رې * دی. U6 اb2 !ن S د ,0ا N#ا% وU6 U3 Qp 6م ه، د اb2 !ن د #اx2 و$ wU% د ھUb د v او > "و,د، 5 ھ د :B B UVi ډK واw %ی. ددې ه، U*9 ده U د 3ر ! د I8 U% اL% UVi دو U وX.

#اx2 و)، %U د رو I8O ر6ھ X U6ن، د ^*S ر دی او U3 II8 د رې#% U6 ر UB" #" S واB. "% و$ن v ی i 3 د 3رن % U yه U II8 زت وB U د iر ال د y ه S %V U6 راhU6 ، ا\3 U0U وړا #ې cی. ددې ر د ا\ې0 %:ره، #اx2 و) "# h (:Bن د n (T U3 وc -Oی او د ھUb د wS% 6ھS او ادې وړ 3ان UVi ر واB. ددې yر %:ره، 3رن "# 6#ی و3ا ېی U د B:) و) ه 3ھ "Oار cی i 3 ډاډ X (L8 U و) m Sv U3 (T (:Bرې وری او ,#ی #اx2 دی. U6 ه و) " #ې %U "#%ې#و SV، د O ن د SLN رو د ر د 6) %:ره د 5 #ې %ړې h 6 U6ی % " #ې 0م دی.

د ;#GJ Q

150 د ات و دو " #اx2 و) د ,از %> %U اB! وروU 5 #ې # اداء ی:

"! ﷲ ا%8* اU6 .8% %ی B#ای (ج) # دوم U د د2ع د و% U6 (bX ا او L#اO اداء م، د ھUb اار "U 3 او B U" U3 (T (:B U م. د ^*# (ص) د \ی QX ات او د اb2 !ن ا$ ,*9ری دو% د s2و I3 #و ا8ام او رU" N م". 88

U6 ه ا\ېS ! 0 د 3رن د #اx2 و) 3 U6U د ر% SV UVi #اx2 و$ن "# ددې ! w Xاh 6 Wی cی. دا XاN W]رت دی %U : (١ ) L$8 او وړ3 – د I8O 6ھS، 9رت، y او 3h در%دل او د 3رن UVi د د2ع د #ې U3 * وا%، (٢ ) د n د Z3د L$B UViن – د i T U6 UVi ه و S B U ازب دا U S 6S و%ی او ھ ډول ") ، % او دې U Sn #اx2 و د 3رن %U د2ع UVi %ې ی، (٣ ) %#ې UVB ډاډ U5 3 ل T U) د ZO د 9* اردو U6 ھU د cK6ې % L2 %ی، (۴ ) ^ – #اx2 و) ]# ھUb اط$Nت U د د #ې د ا,ا U6 و S B T U%) U5 3 UVi ی، 2ش او را cی، ( داT U ) ددې ر ا,زه ورcی او U6 ,زو ا1 358 S، (۵ ) ار3]طت ا92م او93 – ھSV U S!b دو U وXه، 3رن او و) د "%S د2ع %:ره د ") ه د vاړ در%د% U3 اړ3 %ی، او (۶ ) اB$ص – wل اط$Nت، 9Xدت او د و) %U %ری وړا #ې Xی Xاھ# "# LدO U وی.

د #اx2 و$ wc\ S%و %:ره 6س دXی 8ف ای !T% د O اB$ق %U د %ی ! ه "UB ده. U6 ده 3U و$ی X O U اB$ق د ھb ر2ری اL% wU)% ده U ا2اد U 6 ^*S U اNت ی.دا 5رvد اLل د T) – و) د اړ i (ا%، د #اx2 و) د #ې U6U3 ی او د I8O د #ې ,U3 3 c:m" Q 3#اوم "aVU6 . اb2 !ن S د 8ف ای ! %T Bh#ه ! او O اB$ق U د ,0ا N#ا% ! د ]ت او ! U6 % ری " ډK 9 دی.

د ا ن د Fاv و3TD O1اK&; K : د Jر د د G T; QS ره ھK

د اد#3ر دU6 : v اb2 !ن S د ,0ا د2ع د Bاب 8% "و,د، د اb2 !ن د #اx2 و$ B:اw UU% د ,0ا 3ر ا2اد د I8 UVi د U6 c3$Q2 UB% ی. ددې Q2% د 5رvدو داB ادو UVi ھ ددې wO S% ن دی w U %T! P96 U) ه " ی:

د Fاv وO1 ن، 25 ده – د Fاv و1) و91

1. د T) د اارو 3) L U6 .2#اO او ا* #اری ه د و% د رو ا,ا ل اد اLVX U3 18 در وی 3. د ^* او ر ادارو د y اNت ل ZO U6 .4 \£#و UB" S اB!) I .5") %ری U% U3 ھ ډول !N#ت UVi ډډه ل 6. د T) د #و او 6£ 3) او د M UVi (8 U% وروU د ھb "ېU3 :رل 15. 8# اO) د N#% وزارت U6 #¯3 U6 ل S د در , ZO وړ دUN2 .

88 Source: Article 27, Law Organizing the Affairs of Defense Attorneys, 1999.

151 د ات و دو

3دې ورو ، د و$ د رو د*y3% O ن د 3ر ! %:ره د #اx2 و) در%د% 8 c *Z3ی دی (٢ ده). د دو% وړ ده U د #اx2 و$ د رو د y3 د ی O ن !ده 3ره Xی ده، B ددې ب د د 3رې 3 وU6 UB ا (! ژ" U U ده اړول Xې.

د #اx2 و ) د در%د% 8 د Uv درک % %: ره، ږ V O ن U6 S y ! w U6 U%0ه 3U د ,0ا 3رن د I8 vر #وی دی. دا O ن U د ط%] د 8 U6 وS B ,ړ Xی وو، د ر* ,#ې ٧٨۶ U6 U6 S U ١٩٩٩ ل B S:ر Xw U6 .%0ه 3U، د #اx2 و) د T) د UVB 8 د2ع او د O ن S U*^ U6 "M د دNی اUO ی دی (۴ ده). #اx2 و) د NX وU% SI وړا #ې % وروT U) 6اw UM) ېی. U6 ھL Ubرت S U 3رن د #اx2 و) د ر = %c\ Uو UVi وی، د ھېe ډول 2رS ډ% U3 اړ 3 Um.

د #اx2 و) X U6اM د "ا"3 %:ره 5 #ې ارد "# اNت X(١ ) د اb2 !ن UQ[3 وی (٢ ) د , U6 ,م U ^ې#ل، (٣ ) % 3 %ه د ھېاد %U د UVi 9" U د ر* د #ر د 3NX I8O U% 6ھ<= UVi د 2ا\ د # %ل او % 3%ه د N#% وزارت ZOء U6 ادارو S د %! ! اوN* ر د "I %ل، (۴ ) د > 9Xت در%دل، (۵ ) د ٢۵ = N* 3*ل ( ۶ ده) او (۶ ) "ېه 6دې ، #اx2 و) "# د و% ,زا %N U#% وزارت UVi 5س U3 رواړی (٨ ده). د ا8 U% 3ېو% او ,از اB! وروU (٨ - ١۶ دې)، د #اx2 و) 8 اU*80% د ,^S اړو #ه ,0ا دNا %:ره ٨٠٠٠٠ اb2 = او د , اړو #ه دN %:ره 8 اU0% ١٢٠٠٠٠ اb2 = ( ٢۴ ده) X (wې ده. wل #اx2 و$ن - دی w (:B US د #ې U3 وری. 1ل، #اx2 و ) "# : (١ ) وظی اار و3، (٢ ) L U6#اO او ا* #اری ه د د #ې 3 ه ل، (٣ ) د ^* د y رU% ( ۴) ، N ھ ډول I8O UVi S ډډه ل U د Q2 Z3د را U3 ی، (U6 ( ۵ ZO او د w U6 I^3%\ _و S _ون ل، (۶ ) د T (:B) ه 3 U6 UO S -Oار %ی اړ در%دل، (٧ ) د T) د ,0ا او # دNی د £6 UQ%M ل ( ٢٣ او ٢۵ دې). ددې رو c:m" Uول U6 3^* " #ې / ېی. ھ U U #اx2 و) راً ددې O ن #رج ا8 V3 U6X 3 -، ذP$ح ^*U3 S د ر6ټ ور% UVi وروU د ھUb د و % bX) از ]ېی ( ٣٨ ده).

ا دی J>ه : K ا ن F Hاv وO1ن

" ه ددې U اb2ن د #اx2 و) د در%د% 8 %ی، U6 اb2 !ن S #اx2 و$ن " iک U 6ې . آن U6 ,0ا رې# S د 3ر ! UVi دې ھ{U #اx2 و) ازی 3ب U ی... 2ض U6 دې دی د I8O 3#N! U6 U U[QX ه ^*O S Uار %ی د "S و ز % 3ر ! ه U ی، B د V U6 8ا%U ، دا د2 ازی U6 م Xن %ی. ھ*#ار (U، د #اx2 و) %U رول UVi ھ درک و,د U %ی. د 1ل 3 U6U، د iر ا% د %ړ 6ړو !%T UVi ه روا و دی U #اx2 و) ازې د "S اده 3رن %:ره 5زم دی ." ."

د T; HZ ره H& Y

152 د ات و دو ١ .د #اx2 و) رول S Ui U6 دی؟ آ pورت دی i 3 Q2 5ل اداره زن ,ړ X U د I8O 3 #B S UB" U6 د 5س ر وړ وی؟

٢ .دو% i U) 5ی X " اQ#اد و$ن د I8O B#3 د وړا #ې % s, S UB" U6ب cی؟ ا دا ر ان %ی؟

٣ .U 3رن %U و) در%د% U36 ^م X، آ داډول 8 د "ور وړ دی؟ او "# "S اN]ره وی؟ آ د #اx2 و) Xن اھ* %ی؟ U داS وی " U)i؟

۴. آ د #اx2 و) در%دل " 1] " 8 دی؟ U Q 3رن :V6 U m 5ی و) و !، دو% "# د و) U6 3ظ- % ه د 3رن ه U وcی؟ آ دا ر "# 3 ه X؟

۵ .آ د Tظ- و) Pرف \ IQل دی؟ آ دا 3وت ی U U ېې د , دو %:ره د و) %(P aف ( ١٢٠٠٠٠ ا اb2 =) د ھUb 3رن %U /زا3 UVi زت وی U د ١٠٠ ام او ۵٠٠ ام 3 (د ۵٠٠٠٠ او ١٠٠٠٠٠٠ اb2 UVi (= زت وی؟ و%S دا ا #ازه Pرف /3X 0ی دی؟ آ دو% "# دا Pرف ورcی؟ آ دو% ازې U6 ھL Ubرت S دا Pرف ورcی 9 U U6 ور% Oدر U وی؟

د /=r راFSaLا

دې S:i د اb2 !ن د ,0ا O ن X*ې زت \ره !6 3 Sv 5 #ې و %. hی ږ د ,0ا I8O S او د ا$ I8O او # I8O ا #v U او د ") ه د ھbی Q3) 3 "ر 5 S و ل. 3 د ا$ I8O VSB" S و iېS%c او د ھbی د 6اB او 6رو % د i (ا% U6 ھw U6 SM Svح %cU% . ھUb وروU ږ P U6) ډول د ,0ا O ن او د n UN او اLVX % B$ف , U "ر cل. hی U0/3 او ^3*3 ،UX ( U، ردی Q%Mت او د ]6 S18Sv 3 د ,0ا د O ن ه ھU S!b دی آc Xی او 3ی و ھ{% i 3 د دواړو SQ ھ د I8O او ھ د wS% د Uv ې#و U6 ھU 2 وcی.

ھ*\!U S 3 د B:) ژو #ا U6 U ه ی c6او O Sار !، Ui U ھ U دا c6او \ 8ف ای وی او ! I8O، دا ب 3 I8 U6O "^1 (*ن) S د X % %:ره w U6S U% * ی. %3 U UVi د ھb X*ې ! %:ره I8 UO pO U% U28i ،ر ال، #اx2 و)، د 6%! ا2! او O$N*# وcی دی ، د O ن U6 اN*ل او ر N% S ډT! K% %ی. N U6 8ل S، 3 "# ,#ی ( U S د ,0ا N#ا% ! وره ا,U دی، Vm3 او ددې *(3cوو د %ی % X S Un% U6. ھUb !ن U ") !> \ره ی، " ھ د ھbی %:ره ددې U0/3 (P2 او ^3 U 9 دی U Uh د اb2 !ن د وcی 3 U6 U I8ق او U " ی. w U6%0ه 3U، ھ ^U (P دا :i c:m" ی، 5ی X د اb2 !ن د ,0ا N#ا% ! د 6وړ3 او 3SQ ه واQO او U U*9 وcی.

153 د ات و دو

Moises Saman/New York Times

154 د ات و دو اOsc ت

KSJِ ی - Acquitted : ھU VX K د O ن U6 3¯# د ,م ار3ب %U ه UVi .X U?[3 د م دی _&> - Actus Reus: د ,م m3و دی Q2) او N*) ر Consent - QS : ھUb 9ل را U3 ېی U 2د ا,زه ورcی، د X ه U6 :BB UUv رp و v. =:م - Convicted: ھU VX Ub د ھB Ub$ف د ZOوت L 8در X. Decision - K1 @1GIntent - Q1 ،F: د,م د ار3ب U6 9ل د VX ذھ وQp . Judge - 9 : ھZO U VX Ub L 8دروی. q وت - Judgment : د pO U *P3 د LB * U6 و ه M U6 او QMO L (XدرKی. Q1Oc، واک - Jurisdiction : د O ن د 3! او اN*ل O#رت، 8 او 8$L دی. د م W&ی _&> - Mens Rea : ذھ روا 8% دی U VX د O N U*) ار3ب U3 ق ی.داS ذھ 8% ز3ه د O U6 (* N U ار3ب S \ره PN ) ېی . : Negligence - Q3!LU U 2د د (:BSV U% QO د IM U6 (*N 3ه % S 6!*ن ېی اودا ر د رو %:ره د زن ] ېی. د ا ن - Penal Code: د , او /زا3 U6 ھU د Oا wU)% ده . Plaintiff - 9: د دNا طف U د ^*UVi S د L$Bې#و \Uv ی. /9 وا : Recklessness - 9SU U 2د ژو #، ا I8O U3 د U#L MB را c U3ی او U6 ھUb " #ی N U6 %% "و,د " ھ N*) ی. "S 36وا% h U6 c)ې 3U N U6دی ا2ادو S د S وړدی، IQل ا2اد ھ{U 6#ې ط " #ې (*N U ی. / Victim - 9: ھUb 2د U د ,م U[X S#L ,م طف واX xOی دی. د O" L# او ز U ې#ای X 02، ا8! او 6% وی.

اK:13%D او 3W H&1?# 9J

Afghanistan Legal Documents Exchange Center (available at http://www.afghanistanranslation.com) .

Official Website of the Ministry of Justice ( available at http://www.moj.gov.af/).

Marcus Dubber and Mark Kelman, American Criminal Law, Foundation Press, 2005.

155 د ات و دو Hisham M. Ramadan, Understanding Islamic Law, Rowman & Littlefield Publishers, 2006.

Robert Rotberg, Building a New Afghanistan, Brookings Institution Press, 2007.

Joel Hafvenstein, Opium Season: A year on the Afghan Frontier, The Lyons Press, 2007.

Mohammad Hashim Kamali, Shari’ah Law, Oneworld Publications, 2008.

Yahaya Yunusa Bambale, Crimes and Punishments under Islamic Law, 2003.

Jamila Hussain, Islam, its Law and Society, The Federation Press, 2004.

Nadjma Yassari, The Shari’a in the Constitutions of Afghanistan, Iran and Egypt – Implications for Private Law, Mohr Siebeck & Max-Planck Institute, 2005.

Muhammad Abdel Haleem, Adel Omar Sherif, and Kate Daniels, Criminal Justice in Islam, I.B. Tauris & Co., 2003.

Sean Costigan and David Gold, Terrornomics, Ashgate Publishing Co., 2007. Harold Trinkunas and Jeanne Giraldo, Terrorism Financing and State Responses: A Comparative Perspective, Stanford University Press, 2007.

Loretta Napoleoni, Terror Incorporated: Tracing the Dollars Behind the Terror Networks, Seven Stories Press, 2005.

The World Bank, Afghanistan: Building an Effective State, 2008 ( available at http://www.worldbank.org.af/WBSITE/EXTERNAL/COUNTRIES/SOUTHASIAEXT/A FGHANISTANEXTN/0,,contentMDK:20148280~menuPK:306011~pagePK:1497618 ~piPK:217854~theSitePK:305985,00.html).

The World Bank, Initiatives to Reduce Opium Production, 2008 ( available at http://www.worldbank.org.af/WBSITE/EXTERNAL/COUNTRIES/SOUTHASIAEXT/A FGHANISTANEXTN/0,,contentMDK:20148280~menuPK:306011~pagePK:1497618 ~piPK:217854~theSitePK:305985,00.html).

The World Bank, Afghanistan’s Drug Industry and Counter-Narcotics Policy, 2006 (available at http://www.worldbank.org.af/WBSITE/EXTERNAL/COUNTRIES/SOUTHASIAEXT/A FGHANISTANEXTN/0,,contentMDK:20148280~menuPK:306011~pagePK:1497618 ~piPK:217854~theSitePK:305985,00.html).

Rome Justice Conference, Access to Justice, Legal Aid and Human Rights, 2007 (available at http://www.rolafghanistan.esteri.it/ConferenceRol/Menu/Ambasciata/Gli_uffici/).

M. Cherif Bassiouni and Daniel Rothenberg, An Assessment of Justice Sector and Rule of Law Reform in Afghanistan and the Need for a Comprehensive Plan, Rome

156 د ات و دو Justice Conference, 2007 ( available at http://www.rolafghanistan.esteri.it/ConferenceRol/Menu/Ambasciata/Gli_uffici/).

Amnesty International, Afghanistan: Country Report, 2008 ( available at http://thereport.amnesty.org/eng/Regions/Asia-Pacific/Afghanistan).

Dilip Das and Michel Palmioto, The World Police Encyclopedia, Routledge, 2005.

United States Department of State, Afghanistan: Country Specific Background Notes, 2007.

United States Department of State, Afghanistan: Country Reports on Human Rights Practices, 2006 ( available at http://www.state.gov/g/drl/rls/hrrpt/2006/78868.htm).

United States Department of State, U.S. Counternarcotics Strategy for Afghanistan, August 2007.

Human Rights Council of the United Nations, Report of the High Commissioner for Human Rights on the situation of human rights in Afghanistan ad on the achievements of technical assistance in the field of human rights, 2008.

United States Institute of Peace, Establishing the Rule of Law in Afghanistan, March 2004 ( available at http://www.usip.org/pubs/specialreports/sr117.pdf).

Seth Jones, Establishing Law and Order after Conflict, RAND Corporation, 2005. N.J. Coulson, A History of Islamic Law, Edinburgh University Press, 2001.

Noah Feldman, The fall and Rise of the Islamic State, Princeton University Press, 2008.

Khaled Abou El Fadl, Speaking in God’s Name: Islamic Law, Authority andWomen, Oneworld Publications, 2001.

Khaled Abou El Fadl, Rebellion & Violence in Islamic Law, Cambridge University Press, 2001

« ی»

157 د ات و دو