Was Zijn Driestemmige Bewerking Der Evangeliesch-Lutherse Gezangen Gereed Gekomen; Het Vierstemmig Koraalboek Der

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Was Zijn Driestemmige Bewerking Der Evangeliesch-Lutherse Gezangen Gereed Gekomen; Het Vierstemmig Koraalboek Der 492 5 XII Religie en levensovertuiging De religieuze opvattingen van Julius Röntgen krijgen pas vanaf het midden van de jaren tien duidelijk profiel: eerst in 1915 in het conflict met zijn vriend en collega Geert von Brucken Fock, daarna in zijn werk voor en met dominee Jo Boeke in de jaren 1915-1925, vervolgens in zijn compositie van liederen voor de Nederlandsche Protestanten Bond en verwante vrijzinnig protestantse kringen in dezelfde jaren en ten slotte op zijn sterfbed. Nu was Röntgen in 1915 al zestig jaar oud. Van vóór dat jaar is weliswaar bekend in welke religieuze omgeving hij was opgegroeid, wat voor soort geloof hij van huis uit had meegekregen, wie zijn spirituele mentoren zijn geweest - in Leipzig en in Amsterdam - en wat hij mogelijk van hen had geleerd, maar wat hij zelf geloofde en welke levensovertuiging hij was toegedaan, blijft goeddeels in het duister gehuld. De religies van de Röntgens en de Klengels Engelbert Röntgen, Julius’ vader, die geboortig was van Deventer, was luthers gedoopt en had luthers belijdenis gedaan. Het ligt ook eigenlijk voor de hand met een vader - Johann Engelbert Röntgen - die zelf afkomstig was uit het Duitse Lennep en van huis uit evangelisch- luthers.1 In de jaren 1849-1856 kreeg de Deventer lutherse gemeente zijn glans met predikant Abraham Dirk Loman.2 Pas toen Engelbert Röntgen eind maart 1850 vanuit Leipzig naar Deventer terugkeerde, heeft hij Loman leren kennen. De twee raakten onmiddellijk met elkaar bevriend; het was ongetwijfeld de muziek die hen samenbracht. Loman kon prachtig zingen, componeerde en interesseerde zich - ook als wetenschapper - in alles wat met muziek te maken had. Juist in 1850 was zijn Driestemmige bewerking der Evangeliesch-Lutherse gezangen gereed gekomen; het Vierstemmig koraalboek der 1 In de jaren veertig wees vader J.E. Röntgen een uitnodiging af om lid te worden van de kerkvoogdij van de lutherse kerk. Vriendelijke mededeling dr. J. ten Bokum die onder meer de archieven van de lutherse gemeente van Deventer in het Gemeentearchief te Deventer heeft onderzocht. 2 Zie over Loman: A. de Groot, ‘Loman’, in: BLGNP I, 137-139; J.A. Silllem, ‘In memoriam’, in: TVNM 6(1900), 1-10. 493 5 Evangeliesch-Lutherse gezangen was onderweg. In de zomer van 1850 heeft Engelbert alle diensten op het orgel in de lutherse kerk in de Spinhuissteeg begeleid.3 Engelbert ging na korte tijd opnieuw naar Leipzig en onderhield sindsdien met Loman een intensieve correspondentie.4 De predikant schreef op 6 april 1854 namens de lutherse gemeente van Deventer een akte van attestatie voor Röntgen toen die zich officieel in Leipzig vestigde.5 Engelbert Röntgen had inmiddels zijn bruid gevonden. Op 25 juni 1854 werd zijn huwelijk met Pauline Klengel kerkelijk bevestigd, niet in de ‘Evangelisch-lutherische Kirche’, maar in de ‘Reformierte Kirche’. Hoewel nergens blijkt dat Engelbert de religie van zijn vrouw heeft aangenomen en zelf lid van de ‘Reformierte Gemeinde’ is geworden, is hij dus voor zijn huwelijk overstag gegaan. De religie van de Klengels, althans van grootmoeder Klengel, was vervolgens in huize Röntgen- Klengel dominant. Met grootmoeder Marie Susanne (Susette) Klengel- Roger (1794-1841), had namelijk het reformierte element zijn intrede gedaan in de van oorsprong lutherse familie Klengel. In het ‘Kirchenbuch’ van de ‘Evangelisch-reformierte Kirche’ van Leipzig prijkt achter haar naam: ‘reformiert, geboren 1794 Berlin.’6 Het huwelijk met de lutherse ‘Maurice Gottlob Klengel’ werd gesloten op 30 maart 1817 in de Reformierte Kirche te Leipzig. Paulines zeer gelovige oudste broer, dr. Julius Klengel, maakte overigens in 1851 wegens zijn huwelijk met de lutherse Friederike 3 Volgens een aantekening van Engelbert Röntgen: Den Haag, NMI, Arch. Röntgen, D 76 (‘Biographie van Engelbert Röntgen’) en daar onder 1850. De lutheranen hebben in het gebouw gekerkt tot 1908. Engelbert heeft het orgel bespeeld van A.A. Hinsz dat in 1739 was gebouwd en in 1853 werd verkocht aan de Ruïnekerk van Bergen. In 1853 werd in de Deventer lutherse kerk - waarschijnlijk onder de inspiratie van de muzikale Loman - een orgel van C.F.A. Naber geplaatst. Zie hiervoor: www.protestantsegemeentebergen.nl/geschiedenis/g_orgel.htm (17 januari 2007). 4 De brieven kwamen - misschien nog tijdens Lomans leven - in het bezit van Röntgen. Mien Röntgen putte er uit voor haar boek Brieven van Julius Röntgen (1934). Via haar kwamen ze bij haar tweede zoon Edvard Frants Röntgen en ten slotte bij diens zoon Julius Röntgen js. Tinte, Coll. Röntgen. 5 Zo blijkt uit de akte in het dossier van Engelbert Röntgen, bewaard op het Stadtarchiv Leipzig. Aldaar in de Aufnahmeakten-Bürgerakten, nr. 15180. 6 Met dank aan Pfarrer H.J. Sievers (Leipzig), die voor mij alle hiernavolgende gegevens uit de administratie heeft gelicht. De enige andere Roger in de Leipzigse administratie is Jean Pierre Roger, eveneens uit Berlijn, die in 1709 in het huwelijk trad met Marie le Goulon. Zie ook: Hohlfeld, Leipziger Geschlechter. Band 3. Die reformierte Bevölkerung Leipzigs 1700-1875. Leipzig, 1939. Aldaar onder Klengel en Röntgen. 494 5 Elisabeth Werner de overstap naar de Evangelisch-lutherische Kirche. Hun kinderen deden belijdenis in de Nicolaikirche.7 Reformiert in Leipzig De kerk waar de drie kinderen Röntgen waren gedoopt en belijdenis hebben gedaan was de Reformierte Kirche bij het Thomaskirchhof. De reformierten baseerden zich niet op Maarten Luther, zoals de evangelisch-lutherischen deden, maar op Hyldrich Zwingli uit Zürich en - vooral - op Johannes Calvijn uit Genève.8 Ze gebruikten de Duitse vertaling van de Geneefse Catechismus (1545). Nadat in Frankrijk in 1659 het Edict van Nantes was opgeheven, dat de Hugenoten (de Franse volgelingen van Calvijn) zekere rechten garandeerde, stonden ze aan vervolging bloot. Predikanten die niet op de galijen wilden eindigen, maar niettemin weigerden zich te bekeren, hadden geen andere keuze dan te vluchten. Veel schapen volgden hun herders. Niet alleen naar de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden, maar ook naar de Duitse landen. Dresden had zijn eigen ‘Französisch reformierte Kirche’ in 1689, Hannover sinds 1697. Veel Franse ambachtslieden en arbeiders hebben gemeend en spoedig ook ondervonden dat er in het Duitse gebied voor hen voldoende werk was. In 1700 vestigde een groep Franse Hugenoten zich ook in Leipzig en door de jaren heen sloten anderen, ook bewoners van de stad en omliggende dorpen, zich bij hun gemeenschap aan. De Reformierten bleven in Leipzig klein in aantal en zijn nooit een factor van betekenis geweest. In 1702 mochten zij een gebedsruimte, een ‘Betsaal’, inrichten in het 16de-eeuwse Amthaus (een omvangrijk pand op de hoek van de Klostergasse en het Thomaskirchhof).9 Johann Sebastian Bach, die van 1723 tot 1750 Thomaskantor is geweest, was dus een van de naaste buren. Hij heeft ongetwijfeld de Reformierte Kirche wel eens van binnen gezien en ook verschillende 7 Tinte, Coll. Röntgen. JR Dagboek nr. 1, 24 maart 1869 (belijdenis Paul Klengel); JR Dagboek nr. 3, 5 april 1871 (belijdenis Jenny Klengel). 8 ‘Reformierten’ kan men beter onvertaald laten. Met gereformeerden worden in Nederland aangeduid: 1) de hervormden die sinds 1559 ondergronds waren en zich in 1566 met de hagenpreken en beeldenstorm manifesteerden en vervolgens tussen 1572 en 1795 de dienst uitmaakten en 2) de volgelingen van de Afscheiding van 1834 van Hendrik de Cock. 9 Leipzig in seiner Vergangenheit und Gegenwart. Leipzig, 1847. 495 5 gemeenteleden gekend. De reformierte gebedsruimte werd in 1759 aanzienlijk vergroot. Sinds 1811 hadden de reformierten gelijke rechten als de lutheranen. Dat betekende dat ze voortaan het volledige burgerrecht hadden, waardoor ze ook in de stadsregering konden worden gekozen. De katholieken, ook een minderheid, waren overigens al in 1807 gelijkgesteld aan de andere burgers van Leipzig. In 1840 kocht de Reformierte Gemeinde het Amthaus en opnieuw werd de ruimte vergroot, maar nu ook in- en uitwendig tot kerk verbouwd; op 4 april 1841 nam men de vernieuwde kerk feestelijk in gebruik. In 1899 werd een grote kerk met toren op de Tröndlinring in gebruik genomen en hier klopt tot op heden het hart van de Evangelisch-reformierte Kirche van Leipzig. Het oude Amthaus werd in 1902 afgebroken, tegelijk met de naastgelegen Thomasschule. De Reformierte Gemeinde was in Leipzig de kerk voor de liberaal georiënteerde burgers. Na 1870 maakte ze een onstuimige groei door. De oriëntatie werd overigens steeds minder Frans; het aantal lidmaten was tegen het einde van de eeuw uitgedijd tot ongeveer 7000 zielen.10 ‘Wo der Herr nicht das Haus baut...’ In het najaar van 1870 besloten Engelbert en Pauline dat hun zoon zich moest gaan voorbereiden op zijn ‘Konfirmation’. Hij moest als jong volwassene toch de waarheden van het geloof op hun merites kunnen beoordelen. De belijdenis - af te leggen na een examen als afsluiting van een periode catechismusonderwijs - was strikt genomen een bevestiging van wat met de doop was begonnen. Dooplid van de Reformierte Kirche was Julius in ieder geval. Op 10 juni 1855 was hij immers ten doop gehouden door zijn peters opa Moritz Klengel en oom Julius Klengel en zijn meter oma Caroline Röntgen. Maar daarna was het draadje dat hem aan de kerk bond erg dun geworden. Van enig kerkbezoek van de Röntgens om andere redenen dan het bijwonen van uitvoeringen van oratoria (onder meer de Matthäus-Passion in de Thomaskirche) of de eigen bespeling van het orgel blijkt niets. Ook van 10 Voor een goed overzicht: H-J. Sievers (Hrsg.), In der Mitte der Stadt. Die Evangelisch-reformierte Kirche zu Leipzig von der Einwanderung der Hugenotten bis zur friedlichen Revolution (Leipzig, 2000). Op een totaal aantal inwoners van 650.000 maakten de reformierten met hun 7000 dus iets meer uit dan 1%. Over de Evangelisch-reformierte Kirche te Leipzig tevens: www.reformiert-leipzig.de (17 januari 2007). 496 5 religieuze praktijk in huis is niets bekend. Op zondagen ging men niet naar de kerk maar werden meestal visites afgelegd en wandelingen gemaakt.
Recommended publications
  • Download Artikel
    UIT HET ARCHIEF Begin 20e eeuw was Bernard Zweers, samen met Johan Wagenaar en Alphons Diepenbrock, een van de leidende componisten binnen het Nederlandse muziekleven. Hij werd onsterfelijk met zijn derde symfonie Aan mijn Vaderland. Volgens musico- loog Eduard Reeser was deze symfonie Zweers’ geloofsbelijdenis. Maar wie was hij en wat waren zijn compositorische idealen? AUTEUR MARGARET KRILL NationaalBERNARD ZWEERS (1854-1924) componist Bernard Zweers kwam uit een Amsterdamsch Conservatorium. Ook gaf hij jaarlijks analyse- COLLECTIE NMI muzikaal gezin. Zijn vader cursussen in het Concertgebouw, waarin hij veel eigentijdse zong, was amateurcomponist, muziek behandelde. had een muziekhandel en ver- kocht piano’s. Bernard, zijn HOLLANDSCHE KUNST oudste zoon, kwam al snel in Als compositieleraar kreeg Zweers veel leerlingen die als de zaak waar hij ook piano’s componist naam zouden maken, zoals Sem Dresden, Daniel ging stemmen. Hij kreeg daar- Ruyneman, Anthon van der Horst en Willem Landré. Toch naast muzieklessen en op maakte hij zelf als componist niet echt ‘school’, daarvoor was veertienjarige leeftijd kocht hij waarschijnlijk veel te tolerant tegen zijn studenten. Wel hij theorieboeken omdat hij probeerde hij zijn leerlingen het belang van het bestaansrecht BERNARD ZWEERS graag wilde leren compone- van een Nederlandse toonkunst bij te brengen. Zweers zette ren. In de winkel van zijn zich namelijk nadrukkelijk af tegen de dominante muzikale vader leerde Bernard veel musici kennen zoals Johannes invloed uit Duitsland. Hij gaf een tegengeluid door zijn eigen Verhulst en ook een zekere J.W. Wilson waarmee hij veel liederen bijna uitsluitend op Nederlandse teksten te compo- quatre-mains ging spelen. Wilson nam hem in 1881 mee neren.
    [Show full text]
  • Cr Lid \PAARGANG: 1998 MMN~: September NO : 47 1,1
    - -., Iv1rwr-rrr--'IIIIF~N~LLIbBR~ 1_11 BM ~IcJN . cr lID \PAARGANG: 1998 MMN~: september NO : 47 1,1_ Dit blad is een uitgave van de WILLEfv1 MENGELBERG VERENIGING Opgericht 13 februari 1'987 SECRETARIAAT: Irislaan 287 2343 CN Oegstgeest 071-5175395 giro 155802 REDACTIE: Dr. A. Coster A. van Kapel .J. Krediet Irislaan·287 Hofbrouckerlaan 66 Rijksstraatweg 71 2343 CN Oegstgeest 2343 HZ Oegstgeest 111 5 AJ Duivendrecht 071-5175395 071-5172562 020-6991607 BESTUUR: Voorzitter: Prof. Dr. W.A.M. van der Kwast Vice-voorzitter Dr. W. van Welsenes Secr./penningm. Dr. A. Coster leden: A. van Kapel .L Krediet Juridisch adviseur Mr. E.E.N. Krans ***************.*.*************************************************************************** INHOUD VAN DIT NUMMER: OJ VAN DE REDACTIE 02-05 BERGEN 1898-1998 VOERMANS, ER IK 06 CONCERTGEBOUW 1898-1928 WAGENAAR, JOHAN 07-09 DE INVLOED SFEER VAN HET CONCERTGEB. DRESDEN, SEM 10-11 DE NEDERLANDSE COMPONISTEN DOPPER, CORN. 12 40-JAAR CULTURELE ARBEID ANROOY., PETER V 13-15 HET AMSTERDAMSCHE MUZIEKLEVEN IN 1928 PIJPER, WILLEM 16 DASS, DAS C.O. STETS BLüHEN MöGE STRAUSS, RICHARD 17 DAS C.O. IST DAS FUNDAMENT MAHLER, GUSTAV 18 VIVAT, CRESCAT, FLOREAT WALTHER, BRUNO 1 9 GRATULATIONS ELGAR, EDWARD 21 IL N'EXCISTE EN EUROPE CASELLO, ALFREDO 22-23 MUSIC IST DIE HöCHSTE AUSDRUCKKUNST NIELSEN, CARL 24-26 PROGRAMMA'S 40-JARIG JUBILEUM 27 1938 JUBILEUM H.M. KON. WILHELMINA 28-33 CARTE BLANCHE VOOR BERNARD HAITINK VOERMANS, ERIK 34-35 IK BEN NIET ZO BEROEMD ALS EEN POPSTER KOELEWIJN, JANN. 36-38 HENRIëTTE BOSMANS CHAPIRO, FAN IA 39-40 FRED. J. ROESKE ARNOLDUSSEN,P.
    [Show full text]
  • Archieven, Bibliografie En Interviews
    737 Archieven, bibliografie en interviews Afkortingen personen: MdAvdH - Mien des Amorie van der Hoeven PvA - Peter van Anrooy AB - Alexander Borodin GvBF - Gerard von Brucken Fock PC - Pablo Casals CF - Carl Flesch MF - Max Friedländer PG - Percy Grainger EG - Edvard Grieg NG - Nina Grieg MG - Mary Grierson EvH - Elisabeth von Herzogenberg-von Stockhausen HvH - Heinrich von Herzogenberg HH - Henri Hinrichsen WK - Willem Kes PK - Paul Klengel FL - Franz Lachner ADL - Abraham Dirk Loman sr. AM - Amanda Maier MJdMO - M.J. de Marez Oyens WM - Willem Mengelberg RM - Rudolf Mengelberg JM - Johannes Messchaert JMA - Johanna Messchaert-Alma CN - Carl Nielsen HN - Hugo Nolthenius ER - Engelbert Röntgen sr. JR - Julius Röntgen sr. MR - Mien Röntgen-des Amorie van der Hoeven RvR - Richard van Rees JS - Julius Stockhausen KS - Karl Straube DT - Donald Tovey 738 BT - Bessie Trevelyan-des Amorie van der Hoeven RT - Robert Trevelyan JW - Wagenaar I Openbare archieven Alkmaar RHCA (Regionaal Historisch Centrum Alkmaar) Boeke-archief Amsterdam Gemeente-archief Amsterdam (GAA) Doop-, Trouw- en Begraafregisters Kadaster Bewoningskaarten Gezinskaarten Archieven: Concertgebouw (met Concertgebouworkest); Archief 1089 Bestuursnotulen Corr. Rudolf Mengelberg Dossier 40-jarig bestaan Concertgebouw (1928) Liedertafel Euterpe; Archief 131 Afdeling Amsterdam van de Maatschappij tot Bevordering der Toonkunst; Arch. 611. Kort overzicht van den Staat der Afdeeling Amsterdam van de Maatschappij tot Bevordering der Toonkunst (1861/62- 1881/82). Jaarverslagen Programmaboekjes Maatschappij Caecilia; Archief 1095 Maatschappij Felix Meritis; Archief 59 Concertprogramma’s Archief Conservatorium van Amsterdam 739 Jaarverslagen Amsterdamsch Conservatorium, 1884-1940 Bergen (Noorwegen) Offentlige Bibliotek Griegsamlingen Correspondentie: JR aan EG JR aan NG AM aan EG en NG MR aan EG en NG mr.
    [Show full text]
  • Historie & Kroniek Concertgebouw Enz Compleet Gratis Epub, Ebook
    HISTORIE & KRONIEK CONCERTGEBOUW ENZ COMPLEET GRATIS Auteur: none Aantal pagina's: 542 pagina's Verschijningsdatum: none Uitgever: Uitgeverij Walburg Pers B.V.||9789060115800 EAN: nl Taal: Link: Download hier Hendrik (Han Henri) de Booy (1867-1964) Namens de raad spreekt de heer Koopmans. Na de installatie wordt een drukbezochte receptie gehouden. Behandeld worden o. Hij heeft zijn benoeming bij Koninklijk Besluit van 18 februari ontvangen. De Nieuwe Schiedamsche Courant geeft een uitgebreide beschrijving van dit grootste Nederlandse zeeschip. Scheffer viert zijn jarig jubileum bij de drukkerij van de firma Gebr. Niemantsverdriet uit Vlaardingen vragen vergunning voor de oprichting van een suikerwerkfabriek aan de Westerkade Witkamp, één der directeuren van NV Distilleerderij Wed. Eelaart, overlijdt op jarige leeftijd. Ingenool in hotel Beijersbergen een lezing over de toekomst van het middenstandsbedrijf in verband met de toeneming van het aantal warenhuizen, filiaalbedrijven en verbruiks-coöperaties in stad en land. Geen enkel ontwerp is bekroond. Pappers woonachtig in de Kleine Baan te Schiedam raakt op de onbewaakte overweg te Kethel onder de trein en verongelukt dodelijk. Het kampioenschap en het 9-jarig bestaan worden onder leiding van voorzitter M. Kuijpers, Wed. Kooijman-van der Beek en Gebrs. Het woord wordt gevoerd door voorzitter Th. Teeuw, leraar aan de Ambachtsschool aan de St. Liduinastraat, viert zijn zilveren jubileum. Schaeffer een feestavond in Musis Sacrum. Kranenburg te Zuidland gaat voor f. Näring gaat als laagste inschrijver voor f. Hulsman vraagt vergunning voor oprichting van een rijwielfabriek in pand Buitenhavenweg Bouw vraagt een schenkvergunning voor het schenken van licht alcoholische dranken in het pand Dam Schiedam, voor de eerste maal onder leiding van voorzitster mevr.
    [Show full text]
  • Inventaris Bibliotheek Maxate
    Inventaris Bibliotheek Maxate Onderdeel van: Collectie Muziekwetenschappen Lemma digitaal repertorium: https://repertorium.library.uu.nl/node/2953 Samengesteld door Bart Jaski Versie: 2-4-2020 INVENTARIS BOEKENCOLLECTIE De Bibliotheek Maxate is een bladmuziekcollectie die het gezamenlijke eigendom was van pianist Max Prick van Wely (1909-2000) en volkskundige en radiopresentator Ate Doornbosch (1926-2010). Er zijn veel werken verloren gegaan doordat in de oorlog Prick van Wely's huis in Den Haag door een granaat werd getroffen. De collectie werd ca. 1995 aan de Universiteitsbibliotheek Utrecht geschonken. Het betreft hier alleen de boekencollectie. Ander materiaal, zoals opnamen en muziekhandschriften, zijn elders terecht gekomen. Er kunnen ook boeken uit de bibiotheek elders terecht zijn gekomen (zie achteraan de lijst, p. 65). De collectie bevat bladmuziek van 179 titels, vrijwel alle gepubliceerd tussen 1853 en 1947, met een enkele oudere publicatie (ca. 1783) of jongere (1952, 1976, 1979), en vooral van Nederlandse volksmuziek. Sommige zijn afkomstig van eerdere bezitters, vooral van Marie Elisabeth (Betsy) Tadema-Kremer en haar man, Jan Cornelis Tadema (1870-1961), directeur van uitgeverij Erven Bohm te Haarlem. Een hiervan (nr. 24) heeft de opdracht van de Belgische componist Lieven Duvosel (1877-1956). Andere bezitters zijn bijvoorbeeld de pianist Dirk Schäfer (1873-1931) en de zangeres Bets Bekkers (zie Haarlems Dagblad, 22 mei 1936, p. 2). Een opdracht van de componist Ludwig Felix Brandts Buys (1847- 1917), mei 1901, is gericht aan zijn vriend, de dirigent Willem Robert (1847-1914) (nr. 96). De collectie staat vrijwel geheel op het signatuur MODGR 51-54 of 60, er zijn slechts enkele uitzonderingen (nrs.
    [Show full text]
  • W Illem M Engelberg En Zijn Tijd
    11 3 Juni 2015 WM Willem Mengelberg en zijn tijd De Symfonie van César Franck Paul van Kempen W Dimitri Mitropoulos M Inhoud Van het bestuur en van de redactie 1 Kees de Leeuw Paul van Kempen 2 Programmatoelichting bij de Symfonie van Franck 13 Johan Maarsingh Mengelbergs herontdekking van een symfonie 18 Simon van Milligen De Symphonie van César Franck (1902) 21 Concertrecensies van de Symfonie van Franck 23 Francisco Joffily D. Mitropoulos – Two Concerts Not to Be Forgotten 33 Concertrecensies Tsjaikovski 39 Het Concertgebouworkest in Luik 47 Concertstatistiek Symfonie van Franck 49 Afbeelding v oorzijde Paul van Kempen getekend door Emil Stumpp, 1931 Colofon WM is een kwartaaluitgave van de Stichting Willem Mengelberg Society (WMS). Net als zijn voorganger, de Willem Mengelberg Vereniging, wil de WMS wereldwijd zoveel mogelijk men- sen in aanraking brengen met de muzikale nalatenschap van de dirigent Willem Mengelberg. Redactie Johan Maarsingh, Ronald de Vet Bestuur Voorzitter Frederik Heemskerk Vice -voorzitter Eveline Nikkels Secretaris Olga de Kort Penningmeester Jan Reinoud Lid Frits Zwart Website www.willemmengelberg.nl Erevoorzitter Riccardo Chailly Don aties: minimaal € 30 indien u woont binnen Europa, € 35 daarbuiten. Voor dat bedrag ontvangt u viermaal per jaar WM en krijgt u reductie op de entreeprijs van onze bijeenkom- sten. Gaarne overmaking naar NL36 INGB 0006 1486 87 t.n.v. stichting Willem Mengel- berg Society o.v.v. ‘donatie WMS’. Overname van de redactionele inhoud is alleen toegestaan na schriftelijke toestemming van de redactie. Aanleveren kopij voor WM 114 uiterlijk 15 augustus 2015. 28e jaargang, nummer 113. © 2015. ISSN 2213-9036. Van het bestuur Mengelberg en Van Kempen Op 9 mei jongstleden wijdde de Willem die van Mengelberg.
    [Show full text]
  • Verzeichnis Der Adelmannschen Bibliothek Schriften Aus Dem Nachlass Von Dieter Adelmann
    Universität Potsdam Die Arbeitsbibliothek von Dieter Adelmann befindet sich in der Universi- Andreas Kennecke (Hrsg.) tätsbibliothek Potsdam und ist in diesem Band verzeichnet; der Nachlass und das Findbuch befinden sich im Universitätsarchiv Potsdam. Dieter Adelmann wurde am 1. Februar 1936 in Eisenach, Thüringen, geboren. Er Verzeichnis der studierte Philosophie, Germanistik und Soziologie an der Freien Universi- tät Berlin und an der Universität Heidelberg und wurde dort 1968 mit der Adelmannschen Bibliothek Arbeit Einheit des Bewusstseins als Grundlage der Philosophie Hermann Cohens bei Dieter Henrich und Hans-Georg Gadamer promoviert. Von 1968 bis 1970 war Adelmann Leiter des „Collegium Academicum“ der Universität Heidelberg; von 1970 bis 1974 Landesgeschäftsführer der SPD in Baden-Württemberg (Zuständigkeit: Politische Planung) und zeitweise auch Wahlkreisassistent des SPD-Bundestagsabgeordneten Horst Ehmke. Anschließend arbeitete Adelmann publizistisch mit dem Grafiker und gegenwärtigen Präsidenten der Berliner Akademie der Künste, Klaus Staeck zusammen, bevor er von Juli 1977 bis einschließlich September 1979 beim Vorwärts im Ressort Parteien und Programme beschäftigt war. Nach seinem Abschied vom Vorwärts war Adelmann freiberuflich in Bonn tätig, u.a. als Journalist. 1995 war er wissenschaftlicher Mitarbeiter im Rahmen der Herausgabe der Werke Hermann Cohens am „Moses- Mendelssohn-Zentrum“ und am Lehrstuhl für Innenraumgestaltung an der Technischen Universität Dresden. Nach dem Ende der Tätigkeit in Potsdam war Adelmann bis zu seinem Tod am 30. September 2008 freiberuflicher Philosoph und Cohen-Forscher. ISBN 978-3-86956-298-8 Bibliothek der Adelmannschen (Hrsg.) | Verzeichnis Andreas Kennecke Universitätsverlag Potsdam Andreas Kennecke (Hrsg.) Verzeichnis der Adelmannschen Bibliothek Schriften aus dem Nachlass von Dieter Adelmann Hrsg.: Görge K. Hasselhoff Band 3 Verzeichnis der Adelmannschen Bibliothek Andreas Kennecke (Hrsg.) Verzeichnis der Adelmannschen Bibliothek Mit einem Vorwort von Andreas Kennecke und einer Einleitung von Görge K.
    [Show full text]
  • Key of F Minor, German Designation)
    F dur C F Dur C EFF DOOR C (key of F major, German designation) F moll C f Moll C EFF MAWL C (key of f minor, German designation) Fa bemol majeur C fa bémol majeur C fah bay-mawl mah-zhör C (key of F flat major, French designation) Fa bemol mayor C FAH bay-MAWL mah-YAWR C (key of F flat major, Spanish designation) Fa bemol menor C FAH bay-MAWL may-NAWR C (key of f flat minor, Spanish designation) Fa bemol mineur C fa bémol mineur C fah bay-mawl mee-nör C (key of f flat minor, French designation) Fa bemolle maggiore C fa bemolle maggiore C FAH bay-MOHL-lay mahd-JO-ray C (key of F flat major, Italian designation) Fa bemolle minore C fa bemolle minore C FAH bay-MOHL-lay mee-NO-ray C (key of f flat minor, Italian designation) Fa diese majeur C fa dièse majeur C fah deeezz mah-zhör C (key of F sharp major, French designation) Fa diese mineur C fa dièse mineur C fah deeezz mee-nör C (key of f sharp minor, French designation) Fa diesis maggiore C fa diesis maggiore C FAH deeAY-zeess mahd-JO-ray C (key of F sharp major, Italian designation) Fa diesis minore C fa diesis minore C FAH deeAY-zeess mee-NO-ray C (key of f sharp minor, Italian designation) Fa maggiore C fa maggiore C FAH mahd-JO-ray C (key of F major, Italian designation) Fa majeur C fa majeur C fah mah-zhör C (key of F major, French designation) Fa mayor C FAH mah-YAWR C (key of F major, Spanish designation) Fa menor C FAH may-NAWR C (key of f minor, Spanish designation) Fa mineur C fa mineur C fah mee-nör C (key of f minor, French designation) Fa minore C fa minore C FAH mee-NO-ray
    [Show full text]
  • BENELUX and SWISS SYMPHONIES from the 19Th Century to the Present
    BENELUX AND SWISS SYMPHONIES From the 19th Century to the Present A Discography of CDs And LPs Prepared by Michael Herman JEAN ABSIL (1893-1974) BELGIUM Born in Bonsecours, Hainaut. After organ studies in his home town, he attended classes at the Royal Music Conservatory of Brussels where his orchestration and composition teacher was Paul Gilson. He also took some private lessons from Florent Schmitt. In addition to composing, he had a distinguished academic career with posts at the Royal Music Conservatory of Brussels and at the Queen Elisabeth Music Chapel and as the long-time director of the Music Academy in Etterbeek that was renamed to honor him. He composed an enormous amount of music that encompasses all genres. His orchestral output is centered on his 5 Symphonies, the unrecorded ones are as follows: No. 1 in D minor, Op. 1 (1920), No. 3, Op. 57 (1943), No. 4, Op. 142 (1969) and No. 5, Op. 148 (1970). Among his other numerous orchestral works are 3 Piano Concertos, 2 Violin Concertos, Viola Concerto. "La mort de Tintagiles" and 7 Rhapsodies. Symphony No. 2, Op. 25 (1936) René Defossez/Belgian National Orchestra ( + Piano Concerto No. 1, Andante and Serenade in 5 Movements) CYPRÈS (MUSIQUE EN WALLONIE) CYP 3602 (1996) (original LP release: DECCA 173.290) (1958) RAFFAELE D'ALESSANDRO (1911-1959) SWITZERLAND Born in St. Gallen. After some early musical training, he studied in Paris under the tutelage of Marcel Dupré (organ), Paul Roës (piano) and Nadia Boulanger (counterpoint). He eventually gave up composing in order to earn a living as an organist.
    [Show full text]
  • XIX WORLD CARILLON CONGRESS Congress: Barcelona, 1 - 5 July Post-Congress: Tarragona, Lleida’S Lands and Montserrat, 6 - 8 July
    XIX WORLD CARILLON CONGRESS Congress: Barcelona, 1 - 5 July Post-Congress: Tarragona, Lleida’s Lands and Montserrat, 6 - 8 July As president of Catalonia, it is my pleasure to welcome you to the XIX World Carillon Congress 2017 held in Barcelona at the Palau de la Generalitat, the seat of the Catalan government that I preside. I am convinced that the historical background of the Palau de la Generalitat and its magnificent carillon will give an excellent platform to this congress for enjoying the incomparable sound of the carillon and to delve into the music and the culture that surrounds the carillon in general. We are a small country of only seven and a half million people, but with great strengths in fields such as culture, research and innovation, knowledge, talent, entrepreneurship and economic development. We believe to have a potential equal to that of the advanced countries of Europe, which makes us attractive in the eyes of the world. We are also a country open and welcoming. And we want to share with you our values, our virtues, our desires, our way of life and our understanding to the world. I wish you a very good congress and hope you enjoy our country. We will do our best to make you feel at home! Carles Puigdemont i Casamajó President of the Generalitat de Catalunya The Confraria de Campaners i Carillonistes de Catalunya welcomes you to this congress, that we have prepared with great enthusiasm, in the hope that you will all enjoy the variety of the congress program. From July 1 to July 5, Barcelona will host the congress and from July 6 to July 8 the post-congress will take us for a discovery of the city of Tarragona, the region of Lleida and the monastery of Montserrat.
    [Show full text]
  • Download Program Notes
    Notes on the Program By James M. Keller, Program Annotator, The Leni and Peter May Chair Cyrano de Bergerac Overture, Op. 23 Johan Wagenaar he character of Cyrano de Bergerac is well Julius Röntgen (1855–1932), a founder of the Tknown through numerous works of stage Amsterdam Conservatory (and a distant rel- and screen, most of which trace their ancestry ative of the Röntgen who discovered X-rays); to the play unveiled by Edmond Rostand in Bernard Zweers (1854–1924), who drank from 1897. Ostensibly based on the life of the 17th- the well of Wagnerism; Alphons Diepenbrock century French writer, military man, and (1862–1921), noted for his vocal works; and nasally imposing swashbuckler, Rostand’s Wagenaar, who was admired for his rock- verse-play riffs freely on verifiable incidents. It solid technique. Their music largely reflect- grew instantly popular after its premiere in ed Germanic ideals, although the question of Paris on December 28, 1897. Within a year Dutch identity did come up. A bit of a tempest the play also would be published in Eng- swirled when, in 1907, a newly published cul- lish, German, Italian, and Dutch translations. tural history of the Netherlands stated that When Johan Wagenaar memorialized this Dutch music lacked any national character. tale in music in 1905, he was already recog- Wagenaar published a rebuttal, arguing that nized as a leading light among Dutch com- posers. After graduating in 1885 from the conservatory in his native Utrecht, he found In Short work there as a teacher and organist. He was Born: November 1, 1862, in Utrecht, named organist of the Utrecht Cathedral in the Netherlands 1888 and took over as director of the conserva- tory in 1896.
    [Show full text]
  • Klassieke Muziek in Zeeland the Wall Symphony 'Soms Hou Je Het Niet Droog' Italiaans Voor Betovering Concertagenda
    MEENEEM- Jaargang 1 EXEMPLAAR Juni-december 2018 Een uitgave in samenwerking met gezelschappen, podia en festivals rondom het thema klassieke muziek in Zeeland KLASSIEKE MUZIEK IN ZEELAND THE WALL SYMPHONY ‘SOMS HOU JE HET NIET DROOG’ ITALIAANS VOOR WWW.ZEEUWSKLASSIEK.NL BETOVERING CONCERTAGENDA VERDER IN DIT MAGAZINE O.A.: Een volledig overzicht van de Zeeuwse klassieke muziekagenda | Een interview met Douwe Eisenga over ‘The Wall Symphony’ geïnspireerd op Pink Floyd | | De Paradijsvogel | Mooie recensies van Zeeuwse muzikanten en nog veel meer Een uitgave in samenwerking met gezelschappen, podia en festivals rondom het thema klassieke muziek in Zeeland Voor de liefhebber Voor u ligt een echt Zeeuws blad Onze website www.zeeuwsklassiek.nl gaat ons daarbij helpen. Activiteiten voor de agenda, uw ervaringen en voor de liefhebber. Je hoeft echt mening kunt u inbrengen, evenals achtergronden en geen kenner van klassieke muziek links naar muziek. te zijn om te genieten van een Het kan zijn, dat u dit Magazine vanuit verschillende prachtig concert in één van onze partners meerdere keren ontvangt. Dat is niet erg, mooie kerken, de Zeeuwse Concert- want u kunt uw vrienden of buren er een plezier mee zaal of een theater. Je kunt nog doen. We willen zoveel mogelijk mensen bereiken. zulke mooie cd’s kopen, maar de Tot slot willen wij onze sponsors die in het Magazine echte ervaring voel je. staan bedanken. Zij hebben een Zeeuws hart en goed cultureel klimaat stimuleert de economie. Met dit blad laten wij u zien dat Zeeland rijk is aan Veel leesplezier en geniet ervan. cultuur en dat wat er wordt aangeboden van hoge kwaliteit is.
    [Show full text]