Cr Lid \PAARGANG: 1998 MMN~: September NO : 47 1,1
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
- -., Iv1rwr-rrr--'IIIIF~N~LLIbBR~ 1_11 BM ~IcJN . cr lID \PAARGANG: 1998 MMN~: september NO : 47 1,1_ Dit blad is een uitgave van de WILLEfv1 MENGELBERG VERENIGING Opgericht 13 februari 1'987 SECRETARIAAT: Irislaan 287 2343 CN Oegstgeest 071-5175395 giro 155802 REDACTIE: Dr. A. Coster A. van Kapel .J. Krediet Irislaan·287 Hofbrouckerlaan 66 Rijksstraatweg 71 2343 CN Oegstgeest 2343 HZ Oegstgeest 111 5 AJ Duivendrecht 071-5175395 071-5172562 020-6991607 BESTUUR: Voorzitter: Prof. Dr. W.A.M. van der Kwast Vice-voorzitter Dr. W. van Welsenes Secr./penningm. Dr. A. Coster leden: A. van Kapel .L Krediet Juridisch adviseur Mr. E.E.N. Krans ***************.*.*************************************************************************** INHOUD VAN DIT NUMMER: OJ VAN DE REDACTIE 02-05 BERGEN 1898-1998 VOERMANS, ER IK 06 CONCERTGEBOUW 1898-1928 WAGENAAR, JOHAN 07-09 DE INVLOED SFEER VAN HET CONCERTGEB. DRESDEN, SEM 10-11 DE NEDERLANDSE COMPONISTEN DOPPER, CORN. 12 40-JAAR CULTURELE ARBEID ANROOY., PETER V 13-15 HET AMSTERDAMSCHE MUZIEKLEVEN IN 1928 PIJPER, WILLEM 16 DASS, DAS C.O. STETS BLüHEN MöGE STRAUSS, RICHARD 17 DAS C.O. IST DAS FUNDAMENT MAHLER, GUSTAV 18 VIVAT, CRESCAT, FLOREAT WALTHER, BRUNO 1 9 GRATULATIONS ELGAR, EDWARD 21 IL N'EXCISTE EN EUROPE CASELLO, ALFREDO 22-23 MUSIC IST DIE HöCHSTE AUSDRUCKKUNST NIELSEN, CARL 24-26 PROGRAMMA'S 40-JARIG JUBILEUM 27 1938 JUBILEUM H.M. KON. WILHELMINA 28-33 CARTE BLANCHE VOOR BERNARD HAITINK VOERMANS, ERIK 34-35 IK BEN NIET ZO BEROEMD ALS EEN POPSTER KOELEWIJN, JANN. 36-38 HENRIëTTE BOSMANS CHAPIRO, FAN IA 39-40 FRED. J. ROESKE ARNOLDUSSEN,P. 41-43 LAWRENSE RENES GEEFT ZIJN MENING SCHNEEWEISZ, OSW. 44-45 EEN ORKESTLID OVER MENGELBERG DOORN,A. VAN -1- VAN DE REDACTIE I1 I1 Honderd jaar geleden reisde het Concertgebouworkest o.l.v. Willem Mengelberg per stoom boot af naar Bergen, in Noorwegen. Dit jaar deed het orkest het opnieuw maar nu o.l.v. Ricardo Chailly. Zeventig jaar geleden werd het veertigjarig bestaan van het Concertgebouw herdacht. Om dit te vieren werden drie buitengewone feestconcerten gegeven op 22, 24 en 28 april. Uitgevoerd werden werken van Beethoven, Strawinsky, Schubert en Mahler. Als dirigenten traden op Mengelberg en Strawinsky. Laatstgenoemde leidde het Concertgebouworkest in eigen werk: I70edipus Rex" en de suite uit Petrouchka. Nederlandse en buitenlandse componisten, musici en musicologen leverden bijdrage aan het programmaboek. Zestig jaar geleden vierde H.M. Koningin Wilhelmina haar veertigjarig regeringsjubileum. Tijdens de plechtigheden in de Nieuwe Kerk te Amsterdam concerteerde het Concertgebouw orkest o.l.v. Willem Mengelberg. Tien jaar geleden nam Bernard Haitink afscheid van het Concertgebouworkest. Nu, in zijn zeventigste levensjaar zal hij in het komende seizoen "Carte Blanche'" in het Concertgebouw krijgen. Hij dirigeert dan zeven concerten met zeven verschillende orkesten, waaronder het Koninklijk Concertgebouworkest, de Berliner Phiharmoniker en de Wiener Philharmoni~er. Over al deze gebeurtenissen leest u in dit nummer. Ook leest u een interview met één van onze jonge dirigenten, Lawrence Renes, die zijn mening geeft over zijn oudere vakbroeders. Verder aandacht voor de componiste en pianiste Henriëtte Bosmans en de dirigent en componist Fred. J. Roeske, beiden tijdgenoten van Mengelberg. Roeske werkte met zijn mannenkoor D Apollo" mee aan het veertigjarig bestaan van het Concertgebouwen leidde de volkszang op De Dam bij het veertigjarig jubileum van H.M. Koningin Wilhelmina. ALGEMENE LEDENVERGADERING. Wij maken u attent op onze Algemene Ledenvergadering die op zaterdag 1 4 november gehouden zal worden in het PIANOLA MUSEUM te Amsterdam. U wordt verzocht 10,30 uur aanwezig te zijn. De heer Kasper Janse, directeur van het museum, zal dan een lezing houden over pianola's en de muziek die zij voortbrengen d.m.V. rollen. Bereomde pianisten, zoals o.a. Dirk Schäfer, hebben deze rollen ingespeeld. Ook Gustav Mahler zal te horen zijn onder de titel Mahler speelt Mahler. Na deze lezing, die tussen twaalf en halfeen zal zijn afgelopen, drinken wij op kosten van de vereniging, koffie en/of thee. Bij de koffie kan, voor uw eigen kosten, een broodje worden gegeten. Op bijgaand aanmeldingsformulier, dat vóór 31 october in het bezit van onze secretaris moet zijn, geven wij u het adres van het museum, haar bereikbaarheid enz. Voor geïnterresseerden: vlak bij het museum (ca. 200 mtr.) is het Muziekantiquaraat G.N. Landré gevestigd, 1 e. Anjelierdwarsstraat 36. Het dreigt een interessante dag te worden. Komt allen! -2- won er van er en In 1898 reisde het Concertgebouworkest onder Willem Mengel~erg per stoomboot af naar Bergen, Noorwegen, waar het op uitnodiging van Edvar~Grieg aan de Vikingen liet horen hoe een echt orkest klonk. Honderd jaar later deden ze d~t opnieuw, maarnu met Riçcardo Chailly. Een reportage vanuit het noorden, o~er een festival, een orkest en een Lepra Museum. Hoor~ist Jacob Slagter: "In het buitenland gaat het altijd lekker!' - I Overgenomen uit HET PAROOL dd. 5 juni 1998 . ERIK VOERMANS N lJh NUUKSE plaats Bergen eet men het rrilljoen Noorse kronen (ongeveer' zes mil liefst br0dkake (peperkoek met een laag joen gulden), worden 150' events georgani je glazuur) en zet men bij kinderspeel seerd, de zeventig concerten van het jazZfes ptaatsen graag voor de gezelligheid tival Nattjazz, dat tegelijkertijd plaatsvindt, manshoge trollen neer, met tweemaal niet meegerekend Bergen bruist! Ivier vingers en tenen, een vrolijke lange De Ijslandse directrice Bergglót Jónsdóttir neus en een blik in de ogen die suggereert rekende dit jaar op 36.000 Noorse en vier dat ze het ravottende grut bij voorkeur met duizend buitenlandse bezoekers.' Ze lokte wat ketchup zouden oppeuzelen. De toerist haar gasten naar de fraai gelegen kust die niet van br0dkake houdt, gaat naar de plaats met een breed opgezet programma, winkel, Godt Br0d, yoor al uw 0kologisk bak dat voor elk wat wils bood "Vierduizend verk, gevestigd aan de Nedre Korskirkeallmen buitenlandse bezoekers vinden we eigenlijk ningen. Daarna brengt hij een bezoek aan te weinig," zegt 0yvind Stokke, de interna het Lepra Museum, dat zich naast een piz tional development manager van het festival. zeria en een kebab-smulhuis _bevindt, "Maar Bergen is nu eenmaal geen centrale schuin tegenover een kerk met dodenakker. plek in Europa. We sturen tegenwoordig po 'Apen Kirke' staat erop een bord - wat bete tentiee1 geïnteresseerden buiten Noorwe kent dat de kerk open is, niet dat hier een " gen zeer tijdig het programma toe, zodat ze godshuis voor gorilla's staat. Het Lepra er. wellicht hun vakantie op zullen afstem museet is trouwens een verlateri en vervallen , men. Veel meer kunnen we niet doen. Ber vuilgroen houten gebouwtje, waar al jaren gen is geen-Salzburg." geen bezoekers meer lijken te komen. Van De Noorse bescheidenheid is begrijpelijk. daag is het gesloten. maar niet helemaal op zijn plaats. Wat Ber De gemiddelde reiziger komt aan het eind gen voorheeft op festivalsteden van grotere van de maand mei dan ook niet voor de le naam en faam, is bijvoorbeeld de meer dan prozen naar Bergen: Hij komt voor iets ge prachtige ligging. Wie een tripje maakt heel anders: de Festspillene i Bergen (opgericht naar het natuurpark F10yen, dat vanaf een in 1953) dat in Noorwegen als 's lands groot heuvel van 320 meter hoogte een fraai uit ste en meest tot de verbeelding sprekende zicht biedt op de zeven bergen die de stad cultuurfestijn geldt. Het festival 'duurt ' haar naam gaven, de fjorden die daar tus twaalf dagen. Met een budget van twintig sendoor in het zonlicht liggen te glinsteren. -3- de bootjes, boten, schepen en cruisesche mocht komen. Ole staat er idyllisch bij, zo pen in de haven bij de Zachariasbryggen en 'mder die bomen. Beneden hem klatert eert de lmalrode dakjes van de kramen op de vis watervalletje. Een bebaarde watertrol bege- ' markt, weet genoeg: nog geen concert ge leidt hem met stille harpklanken. hoord, maar je hebt nu al waar voor je geld. Die indruk wordt versterkt na een bezoek 'I N BERGEN krijgen we het grote symfoni- aan Troldhaugen, het belacheliik mooi gele sche repertoire veel te weinig te ho gen huis van Edvard Grieg, die zo te zien _ ren," zegt 0yvind Stokke. "De Bergen-. wel een centje te besteden had. Opvallend is se Philharmonie bestaat uit "92 musici en de grote hoeveelheid schilderijen, tekenin dat is te weinig voor de Bruclmersen de gen en foto's van grote componisten aan de Mahlers. Het orkest van Oslo, waar Mariss wanden. "Ja," zegt museumdirecteur Er jansons chefdirigent is, heeft wel voldoen ling Dahl, "anders dan bij sommige van de musici, maar je gaat niet voor ieder con zijn collega's waren er voor Grieg ook nog certyeeriig minuten in een vliegtuig zit- andere componisten dan hijzelf." teIi.'" ,,' , ' - , ' , Tot 1985 werden in het huis regelmatig con Bij het festiv~ waren ze dan ook bijzonder certen gegeven. Bij grote drukte werden verhep,gd over de komst van Riccardo Chail dan de deuren naar de tuin (eerder een ly'en het Koninklijk Concertgebouworkest, park) opengezet en konden de bèzoekers die in de Grieghallen tWee concerten gaven. onder zacht meeneuriënde loofbomen de Stokke: "Die zijn voor ons het hoogtepunt klanken tot zich nemen. Maar omdat de van het festival. -Noorwegen heeft zo'n be toestroom van toeristen steeds minder goed 'zoek van: een van de beste orkesten ter we te rijmen viel met verantwoorde monumen 'teld noclig om het' muziekleven hier ge tenzorg, werd er, een aparte concertzaal Wicht te geven. Anders horen we hier nooit achter de woning gebouwd. "Tegenwoordig e~ns een symfonie van Mahler." worden in die Troldsalen per jaar 250 concer Het KCO is om een speciale reden naar Ber ten gegeven," zegt Dahl. "Iedereen die hier gen getogen, want het is precies honderd komt, laat minstens één werk van Grieg ho jaar geleden dat het orkest daar een histori ren.