1964 Jaargang 19 (Xix)
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
- ONS GESLACHT - MAANDBLAD DER NEDERLANDSE GENEALOGISCHE VERENIGING OOEDGEKEURD 312 KONINKLIJK BESL. “AN 16 A”O”STUS reaa. YO. 85 Llc.tstel,jk podpeKe”rd 51, KO”i”kli,k a.,,uit van J .+r,, ,833 JAARGANG 19 No. 1 JANUARI 1964 Eind-redacteur: J. Sluijters, Postbus 976, Amsterdam-C. Administrateur van de Contactafdeling: C. Roodenburg, Iordensstraat 61, Haarlem. Secretaris der N.G.V.: H. J. Schoonderwoerd, Postbus 976, Amsterdam-C. Contributie (minimum f 1230 p. j.) en alle andere betalingen te storten op Postgiro- rekening 547064 ten name van de Penningmeester der N.G.V. te Wormerveer. VAN ALPEN door Ds. EVERT VAN ALPHEN Az ,,Door iemand iets te veel te geven, kan men hem zéér veel, zoniet alles ontnemen” Copie van het origineel doopbericht in het doopboek van de Prot. Kerk te Kortenge (Utr.) van 6 nov. 1691, betreffende de doop van Gijsbertie kint van Gerrit van Alpen, Molenaer aen de Haer ende Josijntie (zie hoe ,,van Alphen” is doorgekrast, en ,,Alpen” er direct als een verbetering achter is geplaatst). De door mij hierboven geplaatste tweeregelige zinspreuk wil zeggen, dat men door slechts één letter aan iemands geslachtsnaam toe te voegen, men hem zijn familienaam kan ontnemen. Op deze ene gewraakte letter werd wel terdege gelet in een doopinschrijving te Kockenge bij de doop van een kind van Gerrit van Alpen, korenmolenaar aan de Haer bij het kasteel Haarzuilens; gelijk we hierboven kunnen zien in het origineel ervan. Zoals hier blijkt, is de schrijfwijze ,,van Alphen” als naam voor ons geslacht eigenlijk niet juist, daar wij volgens velerlei gegevens ,,van Alpen” zijn genaamd. Tóch hield ik mij aanvankelijk bezig met een beschrijving samen te stellen van een geslacht ,,van 1 Alphen” - totdat ik ontdekte, dat de door ons nú gevoerde familienaam vol- komen onjuist wordt geschreven en tevens onjuist wordt uitgesproken; daar zitten we dus mee. Doch toen me dit tenslotte gebleken was, heb ik mijn onderzoek dan ook ten volle gericht op het geslacht van Alpenl). De naam zal ontleend zijn aan het voormalige stadje Alpen, in het Rijnland, aan de hoofdweg tussen Wezel en Geldern. Oorspronkelijk was dit stadje Alpheim genaamd, waarschijnlijk naar Ulpia, een oude romeinse nederzetting ter plaatse. De stamreeks vangt aan met Johan Henricksz van Alpen, onder Barneveld, als korenmolenaar op de Walderveense Molen. Volgens een charter van 1569 werd deze molen gebouwd door Gerrit Sijmesz Verhoeff en uit een getuigen- verhoor van 14 sept. 1622 voor het Landgericht van Barneveld blijkt, dat Johan van Alpen was gehuwd met de wed. van gen. Gerrit Verhoef en dat v.n. Johan van Alpen, reeds vòòr 1588 als eigenaar op de Molen was ge- komen. Deze molen was een standaardmolen en is in 1895 gesloopt en daarvoor inplaats werd een stenen torenmolen gebouwd, ongeveer 10 meter van de oude plaats. Deze molen brandde in 19 11 af, werd weer opgebouwd in 1912 en is in 1962 geheel opnieuw tot in de puntjes gerestaureerd. VAN ALPEN TAK 1 Walderveen Henrick vun Alpen, huwt N.N. geb. omstr. 1510. Johan Henricks van Alpen, korenmolenaar op de Walderveense Molen (5 km van Barneveld. Volgens de Leenboeken van het Huis Scherpenzeel, le Boek, blz. 27, verkrijgt hij door koop van Henrick Helmerts alias Valckens, het grondstuk ,,De Hoeff” op 13 jan. 1617. Hij overleed in 1621. In 1617 werd hem een proces aangedaan door Antonia van Om- meren C.S., welk proces werd voortgezet tegen zijn erven in 1622. Of hij dezelfde is die wordt genoemd in een acte van 8 febr. 1605 te Herwen aan de Rijn, a.v. ,,Verkopen een halve boerderij te Herwen, Johan van Alpen, met Stin die Wijlt zijn egte huisvrouw, met hun vader Evert die Wijllt en hun besteouders Willem die Wijllt en Agnes die Wijlh. Zeker- heid heb ik niet. Maar wil er bij voorbaat op wijzen, dat de stamvader van de Renswoudese van Alpen% was genaamd, Evert Jans van Alpen (maakt test. 1664) zie Tak V. Gerrit Jans vun Alpen (Den Olsten) korenmolenaar op de Walderveense Molen. Gehuwd met Maria van Estvelt (vòòr 1625) dochter van Paulus Reijnersz van Estvelt en Stijntje Dircks (zie aant. 1). In de leenboeken van het Huis Scherpenzeel lezen we: ,,Op 20 juni 1622 beleend met ,,De Hoef” Gerrit Jans de Olde, bij doode sijns vaders Jan Henricks muller (m.a.w. de molenaar). Hij overleed omstr. 1656. Hij treedt op als momber in 1626, als Gerrit Jansz, voor de onmondige Dirck van Dompselaer, 1) de inleiding is van redactiewege bekort. 2 zoon van wijlen Jan Rijcks van Dompselaer en Jutte Pauwels van Est- velt (een zuster van Maria zijn vrouw) Maria leefde nog in 1664. Hun kinderen: 1. Henrick (volgt no. 4). 2. Jan (volgt Tak 11); 3. Elizabeth (zie aantekening 1). 4. Henrick Gerrits van Alpen, korenmolenaar op de Walderveense Molen van 1656-1699; en als een kort intermezzo ook als molenaar op de Scherpenzeelse Korenmolen, van 1676-1678; en dan van 1699-1708 korenmolenaar op de Abcouwse Molen te Abcoude, aan het zandpad al- daar (molen gesloopt). Hij overleed te Abcoude in 1708. Hij trouwt le op 14 maart 1658 te Scherpenzeel als j.m. met Gijsbertien Rijcks j.d. van ‘t Schaijck (tr. 25 maart). Zij overleed in 1673. Dan trouwt hij 2e te Scherpenzeel op 3 dec. 1676 en op dezelfde datum te Renswoude, als wedr. van Gijsbertien Rijcksen, als molenaar alhier tot Scherpenzeel, met Derckjen Jansen, van Meulunteren weduwe van saliger Aelbert Willemsen, wonende op Wagensfelt. In het 4e Boek van het Huis Scherpenzeel, p. 51, lezen wij over de verkoop van de Hoeff Ao 2 juni 1703, door Hendrick van Alpen, aan Gijsbert Melisz van Voorthuizen, aan welke reeds op 29 aug. 1699, de Walderveense Korenmolen was verkocht. (Gijsbert van Voorthuizen, was een zoon van Melis van Voorthuizen, de Veenendaalse korenmolenaar). De Walder- veense Molen was een allodiaal bezit en bracht op 4000 gulden vrij geld. Deze verkoop wordt nog vermeld op 13 juni 1703, voor de Schout Jo- hannes Cousset te Abcoude, gedateerd 29 aug. 1699. In deze acte worden genoemd de kinderen: Gerrit van Alpen, Hendrik Jacobs van Velthuijsen, man van Aeltje van Alpen, Rijck van Alpen en Jan van Alpen (zoon van de 2e vrouw). Er bleek uit deze Abcoudese acte dat de le vrouw, Gijs- bertien van Schaijck in 1673 was overleden, en er wordt ook melding ge- maakt van een inmiddels overleden zoon Paulus. Henrick van Alpen wordt nog vermeld in de Ned. Leeuw, Jrg 1953, p. 382 in een proces voor het Hof van Gelderland; Rijck van Alpen volgde zijn vader op als mole- naar te Abcoude (zie aant. 2). Hoewel Henrick Gerrits van Alpen, twee- maal huwt in de Protestantse Kerk te Scherpenzeel (Gld), zo vond ik toch dat verschillende van zijn kinderen, R.K. werden gedoopt, en wel in R.K. Parochie ‘t Zand te Amersfoort, t.w.: In Maart 1659, Aleidis; Ma- ria, dec. 1666, filia Henrici van Alpen op Walderveen. Overigens waren er bij de le vrouw, de volgende kinderen, Gerrit, Rijck en Paulus (overl. vòòr 1704) wier dopen ik nergens heb kunnen vinden. Deze laatsten zouden een huisdoop hebben kunnen ondergaan? Dan lezen we nog in het doopboek van de R.K. statie Stoutenburg, R.A. Utrecht, Boek 421, nog de volgende dopen: 6 nov. 1681, filius Molitoris in het Walderveen, dictus Gisbertus; 7 jan. 1683 baptizatur filius van Henric van Alpen, Molitoris, dictus Gisbertus; 8 aug. 1686, filia van Henric van Alpen, Molitoris in ‘t Walderveen, dicta Alheidis. 5. Gerrit Henricks van Alpen, mr. molenaar op de Haermolen bij Haar- 3 zuilen van 1688-1697; te Utrecht op de korenmolen de ,, Klaerwater” staande op de stadswal bij de Weertpoort, van 1697-1723. Ondertr. te Gouda 14 april 1686, Gerrit van Alpen, j.m. van Barneveld en Josina van Bokhoven, j.d. van Haarlem, beiden wonende tot Gouda; tr. te Haarlem 21 april 1686 Gerrit van Alphen en Josina van Bockhoven, dr. van Michiel Korstiaensz van Bockhoven (zie aant. 3) en van Catalijntje Jan Leneveu (dit laatste ouderpaar trouwde te Haarlem 15 juli 1657 bei- den van Haerlem). Gerrit van Alpen werd begraven 10 sept. 1723 in de Jacobikerk te Utrecht, gedragen met 8 dragers (vermoedelijk zijn gilde- broeders). In de genoemde kerk hadden de molenaars een eigen graf- kelder, nu nog te kennen aan een ingebeitelde korenmolen. Tijdens hun leven woonde het echtpaar aan de Zandstraat, nu Oranjestraat te Utrecht, waar nu nog de klokgevel staat van het molenaarshuis, kenbaar aan de gevelsteen in de top, tonend een standaard korenmolen; staat nu onder monumentenzorg en is eigendom van Van Rijns Mosterdfabriek. Ook de ,,Klaerwater” was een standaardmolen en werd in 1737 uitgekocht en daarna gesloopt. (zie aantekening 4). Kinderen van dit echtpaar : 1. Michiel (volgt Tak 111) doop niet gevonden. 2. Gijsbertie ged. te Kockenge (Utr.) 10-2-1689 als kind van Gerrit van Alpen. 3. Catelijntie, idem 27 april 1690, kint van Gerrit van Alpen, Molenaer. 4. Gijsbertie, idem 8 nov. 1691, kint van Gerrit van Alpen, Molenaer. (in dit doopbericht staat Van Alphen doorgekrast). 5. Paulus, idem 19 maart 1693, kint van Gerrit van Alpen. 6. Gerrichje, idem 27 mei 1694, kint van Gerrit van Alpen. 7. Marichjen, idem 11 augustus 1695, kint van Gerrit van Alpen. 8. Antoni, idem 22 november 1696, kint van Gerrit van Alpen. 9. Johannes, ged. te Utrecht (Jacobikerk) 7 juli 1698 Kind van Gerrit van Alpen. 10. Elizabeth, ged. idem 8 mei 1700. ll. Antoni, ged. idem 1701. 12. Paulus, ged. idem 18 februari 1703 (hier begint men met Van Alphen). 13. Johannes en 14. Cornelis (volgt no 6) 31 oktober 1804 in de Domkerk. (Paulus, genoemd onder no 12, tr.