Pregledati Cjelokupno Izdanje BAŠTINA 4. SJEVEROISTOČNE BOSNE
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
BAŠTINA SJEVEROISTOČNE BOSNE BROJ 4. 2011. ČASOPIS ZA BAŠTINU, KULTURNO-HISTORIJSKO I PRIRODNO NASLIJEĐE Northeast Bosnia's Heritage Number 4, 2011. Heritage magazine, Culture-historical and natural heritage Glavni i odgovorni urednik: doc. dr. sc. Edin Mutapčić Urednik u redakciji: mr. sc. Rusmir Djedović Članovi redakcije: Benjamin Bajrektarević, prof., direktor Zavoda; prof. dr. sc. Amira Turbić- Hadžagić; prof. dr. sc. Ivan Balta; Samir Halilović, prof., doc. dr. sc. Adnan Tufekčić, doc. dr. sc. Izet Šabotić; doc. dr. sc. Omer Hamzić; Munisa Kovačević, prof. (sekretar) Izdavač: JU Zavod za zaštitu i korištenje kulturno-historijskog i prirodnog naslijeđa Tuzlanskog kantona Za izdavača: Benjamin Bajrektarević, direktor Zavoda Naslovna strana: Novoformirana nekropola stećaka na Rajskom jezeru kod Živinica ISSN 1986-6895 Tuzla, 2012. SADRŽAJ PROŠLOST Edin Šaković, prof. Rekognosciranje lokaliteta Grabovik/Zaketuša (Općina Srebrenik) ......... 10 Dr. Thomas Butler Bogumili – kulturni sinkretizam ............................................................................. 20 Mensura Mujkanović, prof. Izrada proizvoda od zemlje u okolini Tešnja od neolita do savremenog doba .................................................................................................................................... 24 Edhem Omerović Pisani tragovi o selu Goduš ........................................................................................ 38 Almir Mušović, prof. Realizacija školskog projekta „Neolit u Tuzli“ .......................................................... 46 Ekrem Sakić, prof. ; Prof. dr. sc. Senaid Hadžić Babin mezar na lokalitetu Babina Luka u općini Kalesija.............................. 50 Mr. sc. Sanel Tufekčić, Prirodno kretanje i reprodukcija stanovništva općine Srebrenik u drugoj polovini XX i u prvoj deceniji XXI stoljeća ........................................... 62 TRADICIJA Mr. sc. Rusmir Djedović, Izvori i građa za dokumentovanje i očuvanje tradicionalnih proizvoda i zanata ............................................................................................................................................... 76 Mr. sc. Senad Hujdurović Zanatstvo sjeveroistočne Bosne u periodu obnove i prvog petogodišnjeg Plana (1945.-1952.) ................................................................ 86 Samir Halilović, prof. Običaji oko rođenja djeteta u Zukićima (od sredine XX stoljeća) ............. 100 Osman Kavazović Prezimena u Brezovom Polju .................................................................................. 110 Mr. sc. Jusuf Omerović Antropogeografski prikaz Sapne ................................................................................... 122 PORODICE I LIKOVI ZAVIČAJA Munisa Kovačević, prof. Korespodencija gračaničkih trgovaca Rešidbegovića sa tuzlanskim trgovcima u trećoj deceniji 20. stoljeća ..................................................................... 132 Senad Begović, prof. Memorijalna obrada spomen parka Ilinčica – iz zbirke Derviša Sušića... 140 Mr. sc. Rusmir Djedović Prilog istraživanju familija Arnautović iz Tuzle .................................................... 148 NASLIJEĐE – BAŠTINA Prof. dr. sc. Ahmed Imamović; mr. sc. Nedžad Rešidbegović Ocjena stanja konstrukcije objekta „Stara biblioteka“ u Tuzli usljed degradacionih procesa ......................................................................................... 152 Ifeta Jahić-Begović, dipl. ing. arh. Mogućnosti obnove stare džamije u Sokolu ............................................................ 164 Mr. sc. Ševko Sulejmanović Radovi Šabana Hodžića objavljeni u Takvimu od 1964. do 1981. godine .......................................................................................... 170 Mr. sc. Nihada Ibrišimović Iz toponimije ilijaških naselja Ljubnići i Lješevo.............................................. 186 Doc. dr. sc. Redžo Butković Kulturno-historijsko naslijeđe na području općine Živinice ......................... 194 Hurija Imamović, prof. Mikrotoponimi Kalesije i okoline ................................................................................. 202 PRIRODNO NASLIJEĐE Dr. sc. Svjetoslav Obratil Ornitološke karakteristike zaštićenog područja Konjuh ................................ 212 Salih Strašević Dva dobra naslijeđa u naseljima Pasci i Donje Petrovice kod Tuzle ......... 222 Edhem Omerović Goduška jama ili rupa .......................................................................................................... 226 AKTIVNOSTI ZAVODA Seudin Muratović, prof. Nekropola stećaka na „Rajskom jezeru“ Bašigovci .......................................... 230 Mr. sc. Rusmir Djedović Nekoliko nepoznatih starina iz sjeveroistočne Bosne.................................... 242 Benjamin Bajrektarević, prof. Naučni skup „Naslijeđe i baština Semberije (Bijeljine i Janje)“ .................... 250 Senad Begović, prof. Suvremena istraživanja stećaka i nišana na području Tuzlanskog kantona .................................................................................................... 254 Tijana Veljković, dipl.ing.arh. Stara kuća Junuzovića u Banovići Selu ....................................................................... 258 PRIKAZI – RECENZIJE – OSVRTI Munisa Kovačević, prof. Doborovci kod Gračanice - historijska monografija ....................................... 264 Mr. sc. Almira Bećirović „Bosanskohercegovački gradovi u procesu političke modernizacije (1850-1950)“................................................................ 266 Doc. dr. sc. Semir Ahmedbegović Naučni skup Edukacija iz turizma i zaštite životne sredine kao preduvjet turističkog, regionalnog i prostornog planiranja ........................................... 270 Mr. sc. Almira Bećirović „Kulturno-istorijsko naslijeđe Srebrenice kroz vijekove“ ........................... 272 Suradnici broja 4. časopisa Baština sjeveroistočne Bosne 1. Benjamin Bajrektarević, prof., direktor Zavoda, Tuzla 2. Mr. sc. Rusmir Djedović, Zavod, Tuzla 3. Dr. Thomas Butler, Harvard University, USA 4. Prof. dr.. sc. Senaid Hadžić, Filozofski fakultet Tuzla 5. Munisa Kovačević, prof., Zavod, Tuzla 6. Senad Begović, prof., Zavod, Tuzla 7. Seudin Muratović, prof., Živinice 8. Prof. dr. sc. Ahmed Imamović, Institut za građevinarstvo, građevinske materijale i nemetale GIT, Tuzla 9. Mr. sc. Nedžad Rešidbegovi, Institut za građevinarstvo, građevinske materijale i nemetale GIT, Tuzla 10. Samir Halilović, prof., OŠ Memići, Kalesija 11. Ifeta Jahić-Begović, dipl. ing. arh., Kompanija Širbegović, Gračanica 12. Doc. dr. sc. Redžo Butković, Internacionalni Univerzitet Travnik 13. Doc. dr. sc. Semir Ahmedbegović, Prirodno –matematički fakultet Tuzla 14. Mr. sc. Almira Bećirović, OŠ Brčanska Malta, Tuzla 15. Edin Šaković, prof., Filozofski fakultet, Tuzla 16. Mr. sc. Nihada Ibrišimović 17. Ekrem Sakić, prof. O.Š. Tojšići, Kalesija 18. Tijana Veljković, dipl. ing, arh., Zavod, Tuzla 19. Osman Kavazović, Tuzla 20. Edhem Omerović, Tuzla 21. Almir Mušović, prof., OŠ Novi grad, Tuzla 22. Salih Strašević, Tuzla 23. Mr. sc. Ševko Sulejmanović, Behram-begova medresa, Tuzla 24. Mr. sc. Sanel Tufekčić, Srebrenik 25. Mensura Mujkanović, pro.f. ., kustos historičar, JU Muzej Tešanj 26. Mr. sc. Senad Hujdurović, Gimnazija Ismet Mujezinović, Tuzla 27. Mr. sc. Jusuf Omerović, Srednja škola Sapna 28. Hurija Imamović, prof. 29. Dr. sc. Svjetoslav Obratil, Zemaljski muzej, Sarajevo Baština sjeveroistočne Bosne broj 4. 9 Baština sjeveroistočne Bosne broj 4. Edin ŠAKOVIĆ, prof. REKOGNOSCIRANJE LOKALITETA GRABOVIK/ZAKETUŠA (OPĆINA SREBRENIK) Sažetak: Povodom najavljenog preispitivanja odluke o proglašenju arheološkog nalazišta Grabovik-Zaketuša (Straža, Srebrenik) nacionalnim spomenikom Bosne i Hercegovine, radni tim Zavoda za zaštitu i očuvanje kulturno- historijskog i prirodnog naslijeđa Tuzlanskog kantona je izvršio terenski obilazak i rekognosciranje lokaliteta, pri čemu je prikupljen veći broj keramičkih nalaza. Uvidom u pronađeni materijal može se zaključiti da je riječ o gradinskom naselju iz kasnog brončanog doba (kulturna grupa Vis-Pivnica). Novost predstavlja pronalazak dva mikrolitska kremena oruđa, koja odgovaraju onima iz kasne faze vinčanske kulture, što ukazuje na mogućnost da je lokalitet poslužio kao pribježište nekoj neolitskoj populaciji u ranoj fazi eneolita. Opći zaključak je da lokalitet predstavlja vrijedno arheološko nalazište koje zaslužuje odgovarajuću zaštitu, a u slučaju moguće devastacije – obavezna zaštitna iskopavanja. Ključne riječi: Grabovik-Zaketuša, Srebrenik, prahistorijska gradina, rekognosciranje, kasno brončano doba, kulturna grupa Vis-Pivnica, kasni eneolit, vinčanska kultura. Lokalitet Grabovik-Zaketuša, u blizini sela Straža (općina Srebrenik), kao prahistorijsko gradinsko naselje proglašeno je nacionalnim spomenikom Bosne i Hercegovine 2006. godine. Početkom 2013. godine Komisija za nacionalne spomenike je, zbog određenih nedoumica, najavila preispitivanje odluke o proglašenju ovog lokaliteta nacionalnim spomenikom. Bio je to povod da Zavod za zaštitu i očuvanje kulturno-historijskog i prirodnog naslijeđa Tuzlanskog kantona, kao ustanova nadležna za evidenciju i dokumentiranje kulturnih dobara na području ovog kantona, okupi širi radni tim i izvrši terenski obilazak i rekognosciranje lokaliteta. Radni tim je sastavljen od uposlenika i vanjskih saradnika Zavoda, a na teren je izašao 2. marta 2013. godine. Radni tim su sačinjavali: Benjamin Bajraktarević, direktor Zavoda, mr. sc. Rusmir Djedović, stručni saradnik u Zavodu,