Sauerland- Wandeldorpen

Wandel suggesties en kaarten SAUERLAND WANDERDÖRFER sauerland-wanderdoerfer.de Mijn ontdekking – Sauerlandse

2 – Sauerlandse wandeldorpen

De Sauerlandse wandeldorpen SAUERLAND WANDERDÖRFER vormen samen een wandelregio met een dicht netwerk van prachtige de Sauerland-Höhenﬂug, maar vooral en goed bewijzerde wandelroutes het uitgebreide net aan kwalitatief zoals het bijna nergens anders in uitstekende wandelroutes maken de Sau- Duitsland te vinden is. erlandse wandeldorpen zo bijzonder. n en om de plaatsen Brilon, Diemel- Tot de speciﬁeke wandelbelevenissen Isee, Lennestadt & Kirchhundem, over grotendeels natuurwegen met veel Medebach, Olsberg, Schmallenberg landschappelijke en culturele bijzon- & Eslohe, Willingen, Winterberg & Hallenberg vindt u belevenisrijke wandelroutes die voor verschillende doelgroepen geschikt zijn – of het nu om de gepassioneerde sportwandelaar gaat of om genieters en gezinnen met kinderen. Op de volgende bladzijden vindt u uitgebreide informatie over de Sauerlandse wandeldorpen met daarbij speciale wandeltips. Niet alleen de lange afstandroutes Rot- haarsteig, de Sauerland-Waldroute en 3 www.sauerland-wanderdoerfer.de Van harte welkom in de Sauerlandse wandeldorpen!

het beschikbare kaartmateriaal kunt u zich in de wandelregio heel gemakkelijk oriënteren. Bovendien hebben de Sauerlandse wandeldorpen reeds verschillende kant en klare routes derheden horen vanzelfsprekend de voor u samengesteld. Maar u kunt na- gecertificeerde meerdaagse wandelrou- tuurlijk ook uw eigen route met behulp tes zoals Briloner Kammweg, Diemel- van het tourenportaal uitstippelen. steig, Ehmsenweg, Hochsauerland Kammweg, Medebacher Bergweg, Ook de gastgevers hebben zich in de Olsberger Kneippweg, Uplandsteig, Sauerlandse wandeldorpen specifiek Veischeder Sonnenpfad en Winterber- op de wensen van de wandelaars in- ger Hochtour alsmede speciale en ge- gesteld. Wandeltochten met een gids, certificeerde dagwandeltochten zoals verhuur van wandeluitrusting, han- Bödefelder Hollenpfad, Grönebacher dige info-brochures, een uitgebreid Dorfpfad, Kahler Asten-Steig, Ober- wandelontbijt en lunchpakketten hundemer Bergtour, het Wisentenpad worden door hen aangeboden. De hele en andere kwaliteitswandelroutes. regio op ‘het dak’ van het Sauerland Deze routes zijn in de bijliggende kaart wacht op ontdekkers, genieters en met kleuren aangegeven. rustzoekenden. n Door de goede en complete marke- Ontdek de ring, de prima routebeschrijvingen en Sauerlandse wandeldorpen! 4

om in de Sauerlandse wandeldorpen! SAUERLAND WANDERDÖRFER

n Verdere informatie: Sauerland-Tourismus e. V. Johannes-Hummel-Weg 1, Bad Fredeburg D-57392 Schmallenberg, 0049(0)2974-202190 5 [email protected], www.sauerland-wanderdoerfer.de www.sauerland-wanderdoerfer.de Brilon – de stad van het bos

ie door het oude stadsgedeelte van de historische Whanzestad en voormalige hoofdstad van het hertogdom Westfalen wandelt, loopt door meerdere honderden jaren geschiedenis. Als de stille ooggetuigen konden praten, zouden ze bewogen romans kunnen schrijven. De vele bezienswaardigheden in Brilon -zoals het raadhuis, één van de oudste van Duitsland, het marktplein of de Propstei-kerk- moet u echt tijdens een rondgang door de oude stad gaan bekijken. Daarna is het heerlijk genieten in één van de vele cafés en restaurants, of door de gezellige winkels boemelen of één van de vele events bezoeken, die bijvoorbeeld tijdens de Briloner Muziekzomer worden aangeboden. Bovendien is Brilon één van de wandelcentra in het Sauerland en tevens uitgangspunt van de Rothaarsteig. Op deze Duitse top-wandelroute met een lengte van 154 km zijn juist tussen Brilon en Willingen talrijke landschappelijke highlights te zien. De 49 km lange Briloner Kammweg, gecertiﬁceerd met het predikaat “Kwaliteitswandelweg bewandelbaar Duitsland” leidt van Brilon naar Willingen en weer terug naar de hanzestad. Op een hoogte van ongeveer 800 m loopt deze route over geselecteerde natuurpaden en n BWT Brilon Wirtschaft langs attraktieve landschappen en und Tourismus GmbH indrukwekkende uitzichten en biedt Derkere Str. 10a, D-59929 Brilon puur natuur-genot – inclusief Tel. 0049(0)2961-96990, [email protected] 1.600 hoogtemeters.n 6 www.brilon-tourismus.de Brilon

7 www.sauerland-wanderdoerfer.de Route 1: Brilon-Walder Gipfeltour

bocht boven het dorp omhoog naar de Schusterknapp. Bij de Habberg en de Ginsterkopf kruist de route de Rothaar- steig en de Briloner Kammweg. Eénmaal boven aangekomen word je spreek- woordelijk door het hoog(s)tepunt van de tocht beloond – op 663 m hoogte is het puur genieten van het fantastische panorama in alle mogelijke richtingen. Het gaat verder bergafwaarts richting de Feuereiche, die het samenspel van rachtige wandeltocht met vele mens met het positieve en negatieve nut Pvergezichten over één van de van hout en vuur weergeeft. De laatste mooiste gedeeltes van de Rothaarsteig kilometers gaan weer naar beneden en de Briloner Kammweg. richting Brilon-Wald tot aan het De wandelroute begint bij de Schützen- vertrekpunt van deze indrukwekkende halle in Brilon-Wald en verloopt met een wandelroute. n

Moeilijkheidsgraad: matig, Afstand: 6,1 km Route symbool: : route met mooie uitzichten Hoogte: 246 m Duur: ca. 2 uur Categorie: natuur Startpunt: OV: Station Brilon-Wald (ca. 500m), wandelparkeerplaats bushalte Brilon-Wald Kirche lijn 382 Schützenhalle Brilon-Wald 8 Brilon

750

600 Höhe in Metern 450

300 Weglänge in Kilometern 0 1 2 3 4 5 6 9 www.sauerland-wanderdoerfer.de Route 2: Quellenweg bij Brilon-Alme

Een bijzonder attraktieve en afwisselende wandelroute is de Quellenweg, die u diep door het dal leidt, dan weer over de klippen boven het Mühlendal langs loopt en toch goed te doen is. Waarom het Almequellgebied zo uniek is, kunt u hier zelf van heel dichtbij meemaken. Wie zich voor geologie en plantenkunde interesseert, zal in dit Karstquellgebied et idyllische Mühlental met de Al- nog menige verrassing te wachten sta- Hmebronnen is van een bijzonder an. Hier vindt u niet alleen de ijsvogel unieke landschappelijke schoonheid en de waterspreeuw, maar ook het leveren staat onder natuurbescherming. De bloempje, helmbloem, longkruid, daslook, Almebronnen zijn met hun 104 ver- blauwe monnikskap en verschillende schillende wellen één van de grootste soorten varens en niet te vergeten het en schoonste bronnen in Duitsland. zeldzame Pyreneese lepelblad. n

Moeilijkheidsgraad: Afstand: 5 km Route symbool: gemakkelijke rondwandelweg Hoogte: 318 m Duur: 1,5 uur Startpunt: Entenstall Alme OV: bushalte “Untere Bahnhofstraße” (lijnen 480 + 481) Categorie: natuur, familie 10 Brilon

400

350

Höhe in Metern Weglänge in Kilometern 0 1 2 3 4 5,1 11 www.sauerland-wanderdoerfer.de Wandelregio rondom het meer

idden in Duitsland in het natuurpark Diemelsee, omgeven Mdoor de bergen van het Sauerland en ver weg van de drukte van de grote steden, kunt u in de Ferienregion Diemelsee heerlijk van een welverdiende korte vakantie of uw zomervakantie genieten. De rustige ligging, een mild ‘Reizklima’ en het landelijke karakter zijn typerend voor alle plaatsen van de Ferienregion Diemelsee. Het middelpunt van dit recreatiegebied is echter de Diemelsee met haar enorme stuwdam. De Diemelsee is een eldorado voor watersporters, natuur- en wandelliefhebbers. Veel water, nog veel meer bossen, prachtige uitzichten, wilde weidevlaktes en dromerige plekjes komt u tegen op de verscheidene wandelroutes over verschillende afstanden en niveaus. De 63 km lange en gecertiﬁceerde Diemelsteig is geschikt voor lange afstand wandelaars. Gemoedelijk erop uit, hetzij met de boot of lopend, is mogelijk bij de Fährschiffwanderweg, iets ontdekken en kennis opdoen, dat kan op het Vogellehrpfad en op de Panoramaweg kunt u bijvoorbeeld van prachtige vergezichten genieten. Het maakt niet uit of u met uw familie, alleen, met z’n tweeën of met n Tourist-Information Diemelsee goede vrienden op pad gaat, aan Kirchstraße 6, de Diemelsee met haar prachtige D-34519 Diemelsee-Heringhausen en afwisselende omgeving Tel. 0049(0)5633-91133, Fax 91134 valt veel te beleven. n 12 [email protected], www.diemelsee.de Diemelsee

13 www.sauerland-wanderdoerfer.de Route 1: Panoramaweg Heringhausen

is een bijzonder mooie en afwisselende wandelroute door de bergen ten oosten van de Diemelsee. Deze 9,4 km lange tocht biedt u fantastische uitzichten over de Diemelsee (het ommetje naar het kruis op de top van de St. Muffert mag u echt niet missen), de stuwmuur en de bergen van het Sauerland. Geniet tijdens het wandelen van het steeds wisselende landschap van bossen, bergen, dalen en weiden en ontdek de e naam van de route zegt het eigenlijk rust en de natuur in het Natuurpark Dal. De Panoramaweg Heringhausen Diemelsee. n

Moeilijkheidsgraad: matig Afstand: 9,4 km Route symbool: OV: buslijn 506 en 560 (29-03 tot 31-10) van Hoogte: 250 m PW Willingen of Bad Arolsen tot aan de bushalte: Diemelsee-Heringhausen Mitte, Duur: 2 tot 2,5 uur buslijn 508 van Korbach tot bushalte: Diemel- Startpunt: wandelparkeerplaats see-Heringhausen Mitte of Strandbad, Florenbicke, Seestraße in Diemel- see-Heringhausen buslijn 385: Bredelar station tot bushalte Diemelsee-Heringhausen Mitte of Strandbad Categorie: natuur, familie 14 Diemelsee

600

500 Höhe in Metern

400

300 Weglänge in Kilometern 0 2 4 6 8 15 www.sauerland-wanderdoerfer.de Route 2: Fährschiff-Wandern

op de rondvaartboot MS Muffert. Smul van kofﬁe en gebak op het zonnedek en geniet daarbij van de Diemelsee. De volgende keer kunt u al wandelend het meer verkennen. Dit is beide mogelijk op de 9 km lange Fährschiffwanderweg. Wil je van boven af van de magniﬁeke uitzichten over de stuwmuur en de et de boot of wandelen? Aan de Diemelsee genieten, dan kun je de MDiemelsee hoef je niet te kiezen! boottocht ook met de 7km lange Maak de éne tocht gewoon gezellig Höhenwanderweg combineren. n

Moeilijkheidsgraad: Fährschiff-Wander- Afstand: Fährschiff- Route symbool: weg: gemakkelijk, Höhen-Wanderweg: Wanderweg: 9 km, gemiddeld Höhen-Wanderweg: 7 km Duur: 1,5 à 2 uur Hoogte: 253 m OV: buslijn 385: station Bredelar tot halte Startpunt: Helminghausen-stuwdam, Diemelsee-Hering- Großparkplatz Diemeltalsperre in hausen Mitte of Strandbad; 560 (29-03 tot Marsberg-Helminghausen en aanlegstei- 31-10) en 506: vanaf Willingen of Bad ger van de MS Muffert aan het badstrand Arolsen tot halte Diemelsee-Heringhausen in Diemelsee-Heringhausen. Mitte; buslijn 508: van Korbach tot halte Diemelsee-Heringhausen Mitte of Strandbad. Categorie: natuur, familie 16 Diemelsee

Schutzhütte 750 St. Muffert-Klippe

600 Diemeltalsperre

450 Höhe in Metern 300

150 Weglänge in Kilometern 0 1 2 34 5 6 17 www.sauerland-wanderdoerfer.de Overal de natuur verkennen

elkom in Lennestadt – een juweel in het Sauerland - en Kirch- Whundem – midden aan de Rothaarsteig. Hier in hartje Sauerland vindt u alles, wat nodig is voor een individuele en ontspannende wandelva- kantie. Of het nu geschikt moet zijn voor families of liever een niveauvolle route – een ieder komt bij ons aan zijn trekken. Geselecteerde dagtochten alsmede meerdaagse rondwandeltochten zorgen voor veel wandelplezier, met cultuur-historische bezienswaardigheden, gemoedelijke vakwerkdorpjes en attractieve uitstapjes ver weg van drukte en lawaai. Dankzij een prima routebe- wijzering kunt u tijdens het wandelen volop genieten van de sprookjesachtige panorama’s, de eindeloze horizon, beboste bergen heuvelruggen, wilde ravijn- formaties, heidegebieden met jeneverstruiken en romantische beekdalen. Er is veel te zien – niet alleen onze bijzondere wandel-highlights midden aan de Rothaarsteig (o.a. premiumroute Oberhundemer-Bergtour, Veischeder Sonnenpfad, LenneWeg en Hundem-Paad), maar ook de attractieparken Elspe Festival, Panorama-Park, Sauerland Wildpark en het Galileo Park alsmede romantische vakwerkplaatsjes met historische burchten en kastelen n Tourist-Information zorgen voor veel afwisseling. Lennestadt & Kirchhundem Daarom: trek de wandelschoenen Hundemstr. 18 (stationsgebouw), aan, rugzak over de schouder D-57368 Lennestadt-Altenhundem en dan erop uit...ga op pad – Tel. 0049(0)2723-608800, Fax 608801 en kom naar de wandelregio [email protected] Lennestadt & Kirchhundem. n 18 www.lennestadt-kirchhundem.de Lennestadt & Kirchhundem

19 www.sauerland-wanderdoerfer.de Route 1: Krenkeltal en Goldener Zapfen

en buitengewoon afwisselende route met fantas- Etische vergezichten, prachtige natuur, een beekje dat op luchtige hoogte dwars over een oude spoorlijn stroomt en natuurlijk heel veel idyllische bossen. De rondweg loopt eerst door het Krenkeldal. Neem even een kijkje bij het aquaduct (het beekje wordt over een oude spoorlijn geleidt), het is beslist de moeite waard. Via de Rothaarsteig gaat het naar Dreiherrnstein met een rustplek en hut. Vergeet niet de MP3-speler mee te nemen – met de gratis podcast “Dreiherrnstein” kunt u onderweg luisteren naar de bewogen verhalen over ruzies om eigendommen tussen de aartsbisschop van Keulen, de graaf van Nassau-Siegen en de vorst van Wittgenstein. Op de Oberndorfer Höhe is het gezellig uitrusten in de “Rothaarhütte”. Verdere hoogtepunten zijn de vergezichten vanaf de “Goldenen Zapfen” en de “Buchen“. n

Moeilijkheidsgraad: gemiddeld, cultureel- Hoogte: 351m Route symbool: historische en botanische highlights Startpunt: Duur: 3 à 4 uur Wanderparkplatz Stau- OV: buslijn R 93: van busstation Lennestadt- weiher ten zuiden van K Altenhundem naar Heinsberg, halte Talstr. Kirchhundem-Heinsberg. Afstand: 12,3 km Categorie: natuur, cultuur 20 Lennestadt & Kirchhundem

900 750 600 Höhe in Metern 450 300 Weglänge in Kilometern 0 2 4 68 10 12 21 www.sauerland-wanderdoerfer.de Route 2: Rondom de Härdler

pel en verder naar de Margaretenstein aan de Rothaarsteig. Daarna begint de klim naar de top van de Härdler (756m). Op de terugweg gaat het gedeeltelijk steil naar beneden door het beukenbos, langs een gezellige Köhlerhütte (hut van kolenbrander) en weidse vlaktes met adembenemende vergezichten. n

en geweldige natuurroute: een in- Edrukwekkend beukenbos, sprookjesachtige panorama’s, gezellige (schuil) hutten. Al wandelend door het idyllische Untro- per Siepen Tal gaat het dan met een gemoedelijke stijging tot aan de hut Düm-

Moeilijkheidsgraad: zwaar, vele Afstand: 14,2 km Route symbool: vergezichten, botanische highlights Hoogte: 506 m A4 Duur: 4,5 uur Startpunt: OV: buslijn SB 9: van busstation Len- Wanderparkplatz in nestadt-Altenhundem naar Saalhausen, Lennestadt-Milchenbach. en buslijn A 514: tot aan Milchenbach. Categorie: voor geoefende wandelaars 22 Lennestadt & Kirchhundem

Margarethenstein Härdler Aussicht Waldrand 900 Aussicht und Bank Panoramablick 750 Hütte Dümpel 600

450 Höhe in Metern 300 Weglänge in Kilometern 0 2 4 68 10 12 14 23 www.sauerland-wanderdoerfer.de Zonzijde van het Sauerland

edebach met het Europese vogelnatuurreservaat MMedebacher Bucht heeft een uniek natuurlandschap met bijzondere wandelen natuurbelevenissen. De historische hanzestad Medebach met haar 9 dorpen is gelegen tussen groene weides en bossen en ligt aan de voet van het Rothaargebergte. Niet alleen de geschiedenis en tradities, maar ook de prachtige ligging, het hoog aantal zonne-uren en de vele sport- en vrijetijdsmogelijkheden bieden een zorgeloze, ontspannende en actieve vakantie te midden van een ongerepte natuur.

Voor wandelliefhebbers zijn er talrijke wandelen lange afstand wandelroutes in en om Medebach.

Thematische rondwandelwegen met bijvoorbeeld thema’s als geologie of water ronden het geheel af. Een korte familievriendelijke route of niveauvolle tochten voor geoefenden, in Medebach is er voor elke gast wel een passende wandelroute. Bij de Tourist-Information kunt u uw individuele wandelroute laten plannen. Door n Tourist-Information Medebach het uitgebreide en goed gemarkeer- Marktplatz 1, D-59964 Medebach de wandelwegennet is Medebach, Tel. 0049(0)2982-9218610 gelegen in het oostelijke deel www.medebach-touristik.de van het Sauerland, een echt [email protected] wandelparadijs. n Openingstijden: ma tot vr 9-13 uur 24 en 14-17 uur, za 9.30-12 uur Medebach

25 www.sauerland-wanderdoerfer.de Route 1: Geologische rondweg Düdinghausen

ilt u weten waarom ons dorp 320 Wmiljoen jaar voor Christus een tropisch zwemparadijs aan de equator was? Interesseert het u, dat wij 150 miljoen jaar geleden nog van de vlakbij gelegen Waldeckische vulkanen met lavagesteente werden bekogeld? En –

waar in het dorp de grens verloopt, waar twee verschillende geologische tijdvakken bij elkaar komen? Als u dit leuk vindt, dan adviseren wij u een expeditie op de 6,2 km lange Geologi- sche Rundweg, die bijna helemaal over natuurpaden en wegen verloopt. n

Moeilijkheidsgraad: middelmatig, Afstand: 6,2 km Route symbool: niet geschikt voor kinderwagens. Hoogte: 556 m Duur: 2 à 2,5 uur Startpunt: OV: buslijn R 48 / 46 vanaf Medebach, Kirchplatz Düdinghausen Winterberg en Willingen tot de halte kerk Düdinghausen. Categorie: natuur, familie 26 Medebach

900 Spitzbubenbusch Kreuzbergkapelle 750 Düdinghausen 600 450 300

Höhe in Metern Weglänge in Kilometern 0 1 2 3 4 5 6 6,5 27 www.sauerland-wanderdoerfer.de Etappe-suggestie: Route 2: Medebacher Bergweg Düdinghausen-Küstelberg

sen geschiedenisrijke plaatsjes en eindigen steeds weer in met bloemen verfraaide vakwerkdorpjes. De Me- debacher Bergweg toont wandelaars de schoonheid van de zonnige Medeba- cher Bucht en wordt daarom ook wel de “Toscana van het Sauerland” genoemd. (www.medebacher-bergweg.de) n

atuur- en wandelbelevenis door de N“Toscana van het Sauerland” , 64 km die niets te wensen overlaten. Smalle paden kronkelen door dichte bossen en stijgen langs Kruiswegen en kapelletjes omhoog naar de bergtoppen. Slingeren langs kabbelende beekjes, doorkrui-

Moeilijkheidsgraad: middelmatig, in ver- Afstand: 21 km Route symbool: schillende etappes mogelijk (van 5-30 km). (65,5 km vanaf het startpunt) Duur: afhankelijk van de etappe-afstand Hoogte: 1.920 m OV: buslijn tot Medebach Markplatz Startpunt: Kirchplatz Düding- vanaf Winterberg, Willingen, Brilon, hausen, Marktplatz Medebach. Olsberg en Korbach. Categorie: natuur, familie 28 Medebach

800

700

600

500

400

Höhe in Metern Weglänge in Kilometern 0 5 10 15 20

29 www.sauerland-wanderdoerfer.de Waar je de Ruhr kunt voelen

isschien was het wel de rivier de Ruhr, die Mdestijds Dr. Grüne, een leerling van pastoor Kneipp inspireerde – in ieder geval – Olsberg is een kuurplaatsje, waar de Ruhr en vele andere borrelende bronnen en beekjes nog steeds hun stempel op drukken. In de waterrijke streek met gezonde boslucht en indrukwekkende reliëfs staat ontspanning hoog in het vaandel. Maar ook voor wat betreft geschiedenis en cultuur heeft Olsberg veel te bieden. Er zijn heel wat burchten, die aan de Keulse keurvorst herinneren, die hier honderden jaren geleden naar toe kwam om op jacht te gaan. Ook toen al waren de verblijven comfortabel – en tegenwoordig wordt achter vele mooie fassades de typische Sauerlandse gastvrijheid aangeboden. Wandelen, water, je op je gemak voelen, dat zijn nog steeds de begrippen, die elke toerist spontaan bij Olsberg noemt. En zo zorgen de imposante Bruchhauser Steine, de Sauerlandtherme AquaOlsberg, het rozendorp Assinghausen of een moderne regenereer-therapie volgens Aslan voor een summum aan ontspanning. De gecertiﬁceerde en in zijn vorm unieke Kneippwanderweg in Olsberg heeft 6 natuurlijke ‘Tretstellen’ om te waterstappen en deze route behoort tot n Touristik & de hoogtepunten van elke wandelaar. Stadtmarketing Olsberg Tevens is het een uit- Ruhrstraße 32, D-59939 Olsberg daging om de Langenberg, met 843 m Tel. 0049(0)2962-97370 de hoogste berg van Noordrijn- [email protected] Westfalen, te beklimmen. n 30 www.ts-olsberg.de Olsberg

31 www.sauerland-wanderdoerfer.de Route 1: Panoramarondweg: Ginsterkopftour

Rothaarsteig naar de Ginsterkopf. Hier is het genieten van een uniek “rondom- panorama”. Verder langs de Rijn-We- ser-Wasserscheide en de Feuereiche tot aan het Info-Center van de Bruchhauser Steine. Het beste is nu om over gemarkeerde thema-routes naar de Bruch- et prachtige vergezichten verloopt hauser Steine te wandelen. (Met entree Mdeze route over het mooiste geen via het Info-Center te bereiken). deelte van de Rothaarsteig. Een klim op de 45m hoge Feldstein is Vanaf de Olsberg Touristik gaat het mogelijk en biedt nog meer prachtige over een zijweg van de Rothaarsteig vergezichten. De terugtocht verloopt direkt naar de bekende “Weg der Zin- via het Europa-Golddorf Bruchhau- tuigen” (symbool is een liggende R). sen. Van hieruit gaat het of met de bus Via de Borberg met vesten uit het terug, of verder wandelen over de rui- Karolingische tijdperk en een kapel uit ten naar Olsberg. De wandeltocht wordt 1924 verloopt de route verder over de daardoor 8 km langer. n

Moeilijkheidsgraad: sterk stijgend met interes- Afstand: 16 km Route symbool: sante bezienswaardigheden en uitzichtpunten. Hoogte: 407m Wandeltijd: 4 à 5 uur Startpunt: Olsberg Touristik OV: station Olsberg, treinlijn Kassel-Hagen, Ruhrstraße 32, 59939 Olsberg station Bigge, treinlijn Dortmund-Winterberg N: 5689345, E: 464113 buslijn Bruchhausen-Olsberg, S 40 / S 30 Categorie: natuur, familie 32 Olsberg

700

600

500 Höhe in Metern 400 Weglänge in Kilometern 0 5 10 15 20 33 www.sauerland-wanderdoerfer.de Route 2: Bronnenroute op de Olsberger Kneippweg

de Philipp-mijn en kinder-doe-stations op de “Langer Berg”. Wandelaars hebben hier een prachtig uitzicht over het weids uitgestrekte Olsberger Ruhrdal. Deze route kan als rondwandelroute met de Sauerland-Waldroute worden gecombineerd. n

en wandeling vol belevenissen op Ehet eerste stuk van de Olsberger Kneippweg met natuurlijke water-stap- plaatsen gebaseerd op de ﬁlosoﬁe van pastoor Kneipp. Vele ongerepte wegen en smalle paden, veel water, geologisch gezien interessant door de Max-mijn,

Moeilijkheidsgraad: middelmatig tot zwaar Afstand: 19 km Route symbool: met 2 stijgingen, genietroute met een kleine Hoogte: 536 m gezondheidsfactor. Startpunt: Wandeltijd: 6 uur Olsberg Touristik OV: Sauerland-Express, traject (RE 17 Hagen-War- Ruhrstraße 32, 59939 Olsberg burg/Kassel) station Olsberg, en (RE 57 Dortmund- N: 5689345, E: 464113 Winterberg) station Bigge. Bushalte: Ruhrstraße. Categorie: natuur, geoefenden 34 Olsberg

700

600

500

400 Höhe in Metern 300 Weglänge in Kilometern 0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 35 www.sauerland-wanderdoerfer.de Weg van het alledaagse leven

en beetje ‘Bullerbü’, een snufje Rosamunde Pilcher – wie voor Ehet eerst naar het Schmallenberger Sauerland komt, belandt in een heel andere wereld, ver weg van het alledaagse leven en is onder de indruk van het weidse landschap, van de rust en de 108 keurige vakwerkdorpjes en gehuchten. Tradities en het moderne gaan hier probleemloos samen. Echte ‘Heimatliebe’, dankzij de enorme inzet van de gemeenschap. Tien van deze architectonische juweeltjes behoren tot de mooiste plekjes van Duitsland. Vele andere plaatsjes werden bekroond met een zilveren of bronzen medaille tijdens de nationale competitie “Unser Dorf soll schöner werden”. Voor wandelliefhebbers is deze regio de bakermat en het ‘neusje van de zalm’ van de Rothaarsteig. Er zijn grote wellness-hotels met 4 of 5 sterren, net als kleine Landgasthöfe of gemoedelijke pensions en vakantiewoningen. Naast de Rothaarsteig zijn er in deze regio noch vele andere attractieve wandelroutes. In de afgelopen jaren werden met innovatieve ideeën, passie en engagement unieke thema-routes samengesteld, zoals bijvoorbeeld de 23 km lange WaldSkulpturenWeg, waar 11 controversieel besproken sculpturen van internationale kunstenaars zijn geplaatst. n Gästeinformation Nog een tip: de nieuwe Golddorf-routes! U Schmallenberger Sauerland komt langs schilderachtige vakwerkhuizen temidden van prachtige tuinen, schone Poststr. 7, D-57392 Schmallenberg straten en wegen en daarbij zijn tradities Tel. 0049(0)2972-97400, Fax 974026 en het moderne harmonieus met elkaar in [email protected] een fantastisch landschap vereend. n 36 www.schmallenberger-sauerland.de Schmallenberg & Eslohe

37 www.sauerland-wanderdoerfer.de Route 1: Kahler Asten-Steig - wandelen over het ‘dak’ van het Sauerland

antastische vergezichten tot aan de Feld- Fberg en Brocken. Veel wetenswaardigheden over ﬂora en fauna. Uitgestrekte beukenbossen met doe-stations voor de kinderen, waardoor zij de natuur beter kunnen begrijpen. Dit alles komt u tegen op de 16 km lange Kahler Asten-Steig. Vanaf de Rothaar-Arena in Westfeld, een centrum voor nordic sports waar gedurende het gehele jaar activiteiten plaatsvinden, wandelt u door het natuurge- bied Schwarzen Siepen omhoog naar de Kah- ler Asten. Vervolgens langs de plek waar de Lenne ontspringt en al wandelend gaat het weer naar beneden richting het Lennedal. Dan verloopt de Kahler Asten-Steig nog een keer weer omhoog naar de Hohen Knochen. Geniet hier van het onbeschrijﬂijk mooie uitzicht over het gebied van de Rothaarsteig. Via de Hömberg wandelt u terug naar de Rothaar-Arena in Westfeld. n

Moeilijkheidsgraad: matig tot wat Afstand: 16 km Route symbool: zwaar, stevig schoeisel aanbevolen Hoogte: 984m Wandeltijd: ca. 4,5 uur Startpunt: Rothaar-Arena in Westfeld OV: van Winterberg en Schmallenberg Categorie: natuur, met buslijn S 40 naar Westfeld geoefende wandelaars 38 Schmallenberg & Eslohe

Rothaar- Arena

800 700

600 Höhe in Metern 500 400 Weglänge in Kilometern 0 2 4 6 8 10 12 14 39 www.sauerland-wanderdoerfer.de Route 2: Onderweg op de GolddorfRoute Wenholthausen

ooie vakwerkhuizen met prach- Mtige tuinen, keurige straten en steegjes, tradities en het moderne harmonieus met elkaar in een fantastisch landschap vereend: in het gebied Schmallenberg en Eslohe werden 9 plaatsjes bij de wedstrijd “Unser Dorf soll schöner werden” met een eerste plaats bekroond en daarmee is deze streek “de grootste gouden regio van Duitsland”. Hiervan kunt u zich tijdens de 12 wandelroutes om de gouddorpjes overtuigen. De routes hebben een speciale markering en zijn een echte wandelbelevenis! De GolddorfRoute Wen- holthausen verloopt bijvoorbeeld via de Lauschgeist en het Esmecke-stuw- meer – dit is natuurlijk in de zomer een goede plek om naar toe te wandelen! n

Moeilijkheidsgraad: middelmatig, Afstand: 11 km Route symbool: culturele highlights, rondwandelweg. Hoogte: 377 m Duur: 3 uur Startpunt: Wenneplatz in OV: vanuit richting Eslohe buslijn 367, het centrum van Wenholthausen. vanuit richting Freienohl buslijn 367 naar Wenholthausen. Categorie: cultuur, natuur, familie 40 Schmallenberg & Eslohe

400

350

300 Höhe in Metern Weglänge in Kilometern 0 2 4 6 8 10 41 www.sauerland-wanderdoerfer.de Sprookjesachtige natuur en veelzijdige mogelijkheden

en heerlijk landschap in het middengebergte, een gezond klimaat, Ecomfortabele hotels, pensions en vakantiewoningen, een veelzijdige gastronomie, talrijke vrijetijds- en sportmogelijkheden en bezienswaardi- ge uitstapjes: de regio Willingen heeft alles, wat een “wandelhart” begeert. Het landschap is nergens zo afwisselend als rondom Willingen met haar dorpjes. Hier komen drie van de mooiste wandelgebieden samen: het Hoogsauerland, het natuurpark Diemelsee en het Waldecker Land. De adembenemend mooie vergezichten over de gecertiﬁceerde kwaliteitswegen Uplandsteig en Rothaarsteig laten onbeschrijfelijke geluksmomenten opkomen. Met één van de modernste gondelliften van Europa gaat het omhoog naar de Ettelsberg. Geniet van de Hochheide- turm (875 m boven NAP), de gezellige Ettelsberghut en de indrukwekkende hoogheidevlaktes met zeldzame alpine planten en struikheide. Voor families is Willingen één grote avonturenspeelplaats. Met beekjes, ontdekkingstochten met de boswachter, het Kyrillpad, en nog veel meer. In de winter kunt u genieten van n Tourist-Information Willingen een sprookjesachtige witte wereld Am Hagen 10, D-34508 Willingen (Upland) om een gewone winterwandeling 0049(0)5632-9694353, [email protected] te maken of een wandeling op www.wanderwelt-willingen.de, www.willingen.de, sneeuwschoenen. n 42 openingstijden: ma-vr 9-18, za 9-14, zo 9-12 uur Willingen

43 www.sauerland-wanderdoerfer.de Route 1: Door het dal en over het ‘dak’ van het Sauerland

zijn de weides een bloemenzee en de koeien begroeten de wandelaars met hun geloei. Ook “Kyrill” heeft zijn sporen hier achtergelaten. Eveneens is er wat indu- strie: heel veel diabas in de steengroeve van Niedersfeld. En in de buurt daarvan de Hochheidehütte waar het goed ver- toeven is. Wat wil je als wandelaar nog n de zomer bloeit hier de heide, in de meer? Toch nog niet genoeg, dan kun je Iwinter langlaufen tot aan de hoogheide. verder wandelen op de Upland- en Rot- Over de grenzen tussen Hessen en NRW. haarsteig, die daar kruisen. n En wat nog meer? Heel veel: want of je nu in het dal van Hoppecke naar boven of naar beneden wandelt, in elk jaargetijde kunnen wandelaars hier van elke meter genieten en daarbij de prachtige ver- en uitzichten in zich opnemen. Ook zie je waar de rivier ontspringt. In het voorjaar

Moeilijkheidsgraad: gemakkelijk tot matig Afstand: 11,6 km Route symbool: Duur: 3 tot 3,5 uur Hoogte: 248 m OV: bus/trein tot station Willingen Startpunt: (Upland), daarna lopend of met de taxi parkeerplaats aan het einde van de naar het beginpunt bebouwing “Hoppecketalstraße” / Categorie: natuur, familie hoogte: 640 m boven NAP 44 Willingen

900

750 Höhe in Metern

600

450 Weglänge in Kilometern 0 2 4 6 8 10

45 www.sauerland-wanderdoerfer.de Route 2: Upländer Pilgerweg-Besinnungsweg „Lebensspuren“

delpaden met schitterende uitzichten en zijn er in totaal 46 overdenkings- punten. Hierbij komt u tot rust en be- zinning. De bestemming van de eerste etappe is de Schwalefelder Pilgerkir- che, waar de kerkgemeente mooie en creatieve staties heeft gemaakt om bij stil te staan. n

andel over de Willinger ‘bezin- Wningsweg’ en overdenk daarbij uw leven. Deze geliefde pelgrimsroute met een lengte van 17,1 km, is in 4 etappes ingedeeld en verloopt over een gemarkeerde rondwandelweg. Tijdens elke etappe kunt u genieten van mooie wan-

Moeilijkheidsgraad: Afstand: 17,1 km Route symbool: gemakkelijk tot gemiddelde route. Hoogte: 527 m Duur: Startpunt: 3,5 à 5 uur routebord bij het OV: vanaf Usseln, buslijn R 46, bezoekerscentrum, Am Hagen 10 of met een bel-verzameltaxi. Categorie: cultuur, familie 46 Willingen

750 Pilgerkirche Schwalefeld 600

450

300

Höhe in Metern Weglänge in Kilometern 0 2 4 6 8 10 12 14 16 47 www.sauerland-wanderdoerfer.de Wandelen in zuivere berglucht

neindige bossen, zonnige dalen en 14 gemoedelijke dorpjes Omaken Winterberg tot één van de aantrekkelijkste vakantie- bestemmingen voor wandelliefhebbers. Schitterende uitzichten, glasheldere riviertjes, zeldzame vogels en planten in natuurreservaten en hoogheide- gebieden, alsmede een uitstekend wandelwegennet liggen op u te wachten. Tussen 420 en 841 m hoogte gaat het op en af over bergen dal routes. Want...waar je lopend niet bent geweest, dat heb je ook nooit gezien!! Uw blik dwaalt naar de horizon, over het eindeloze groen van bergkammen en dalen. Weet u nog hoe het is, als het helemaal stil is? Uw zintuigen worden temidden van deze ‘heile Welt’ weer geprikkeld. De natuur heeft ook een naam: Ferienwelt Winterberg. Langer, beter en gezonder leven? Daar- voor is beweging in zuivere lucht de beste remedie! Het actieve bewegen in het natuurlijke Heilklima van de Ferienwelt Winterberg is een heel goed middel om lichamelijke en emotionele stress af te bouwen. De Winterberger Hochtour is een hele belevenisrijke wandelroute, ze begint en eindigt bij de Kahler Asten en verbindt de Winterberger plaatsjes met elkaar. De 82 km lange tocht loopt langs n Tourist-Information de hoogste bergen van het Westfaalse Winterberg gedeelte van het Hoogsauerland en door- Am Kurpark 4, D-59955 Winterberg kruist daarbij acht dalen en heeft heel wat Tel. 0049(0)2981-92500, Fax 925024 bezienswaardigheden te bieden, zowel in [email protected] de natuur als op cultureel gebied. n 48 www.winterberg.de Winterberg

49 www.sauerland-wanderdoerfer.de Etappe-suggestie: Route 1: Hochsauerland Kammweg Züschen-Altastenberg

e Hochsauerland Kammweg biedt Dveel wandelplezier tussen Züschen en Winkhausen. Tijdens de 34 km lange route kan de wandelaar van de dichte beboste natuur genieten zowel als van mooie rustplekjes en bezienswaardigheden zoals de Kahler Asten. De op één na hoogste berg van Noordrijn-Westfalen met de Lennequelle en de hoogheide. De Hochsauerland Kammweg bestaat voor bijna 40 procent uit natuurpaden en heeft minder dan acht procent aan geasfalteerde wegen. Startpunt van de wandeltocht is het Wanderportal Webes Platz bij het Haus des Gastes in Züschen. Vergezichten zijn er bij de Ziegenhelle (815m) en het Hochwald (724m). n

Duur: 8,5 uur 34km – voor de gehele route Moeilijkheidsgraad: zwaar Route symbool: 5 uur 21km Züschen – Altastenberg Afstand: 34 km – totaal 3,5 uur 13km Altastenberg–Winkhausen 21km Züschen – Altastenberg 13km Altastenberg – Winkhausen OV: buslijn 356 halte Züschen-Mitte; vanaf Altas- Hoogte: 550m tenberg terug tot het beginpunt met lijn S 40 tot Startpunt: Wanderportal TI / aan Winterberg en verder met lijn 356; vanaf Wink- Parkeerplaats Webesplatz Züschen hausen terug met lijn S 40 en 356 zie hierboven. Categorie: natuur, voor geoefende wandelaars 50 Winterberg

800

700

600

500

400 Weglänge in Kilometern Höhe in Metern 0 5 10 15 20 25 30

51 www.sauerland-wanderdoerfer.de Route 2: Grönebacher Dorfpfad

et 11 km lange Grönebacher Dorf- Hpfad omrondt hoofdzakelijk over paden het schilderachtig gelegen plaatsje Grönebach en heeft veel vergezichten en geeft inzicht in het dagelijkse Sauer- landse dorpsleven. Deze route werd als één van de eerste Premiumroutes met het “Deutsche Wandersiegel” bekroond en biedt veel afwisseling en interes- sante tussenbestemmingen. Zoals het gedeelte van de oude Königsstraße, die van Frankfurt tot aan Soest liep of de uitzichten vanaf de Wachtkopf, Mosen- berg en Egge. Bovendien ontdekt men de oude Kleinbahnbrücke en het mooie dal van de Westernau. Startpunt van de wandelroute is bij de Wandertafel aan de Lambertusplatz in Grönebach. n

Moeilijkheidsgraad: gemiddeld Afstand: 11 km Route symbool:

Duur: 3 uur Hoogte: 300 m Startpunt: OV: Wanderportal Lambertusplatz buslijn S 30, halte Grönebach Feuerwehrhaus. Categorie: cultuur, panorama 52 Winterberg

Eggekreuz 900 750 Höhe in Metern 600 450 300 Weglänge in Kilometern 0 2 4 6 8 10 53 www.sauerland-wanderdoerfer.de p deze geselecteerde Owegen en paden wan- Nog meer dagwandeltochten aanbev delt u meestal op natuurlijke ondergrond midden door de prachtige natuur. Steeds opnieuw genietend van het grandioze Sauerlandse landschap. De routebeschrijvingen met uitvoerig kaartmateriaal alsmede verdere wandelroutes zijn te vinden onder www.sauerland-wanderdoerfer.de.

19 Örenstein (6,2 km) Deze rondwandelroute loopt over heerlijke bospaden rondom de 641m hoge Örenstein. 20 Almequellen (5,2 km) De wandeling door het Mühlental voert om één van de krachtigste en schoonste 23 Brilon-Walder Gipfeltour (6,1 km) bronnen in Duitsland. Deze route verloopt over de Briloner 21 Grenzgang Bontkirchen (11,1 km) Kammweg en de Rothaarsteig en omhoog Deze grensroute is een mooie rondwande- naar de Ginsterköpfen. ling met prachtige uitzichten en loopt over 24 Panoramaweg (9,8 km) de Briloner Kammweg langs de grens van De naam zegt het al: toppen beklimmen en Noordrijnwestfalen en Hessen. van de fantastische uitzichten over de Die- 22 Borberg (5,7 km) melsee genieten. Een korte maar fascinerende wandeling 25 Veischeder Sonnenpfad, over de geschiedenisrijke Borberg. Begin- noordelijke route (15,8 km) Tussen burcht en uitzichttoren – een af- 54 en eindpunt bij de Hiebammen Hütte.

Nog meer dagwandeltochten aanbevolen door de Duitse Wandelbond SAUERLAND WANDERDÖRFER

de lange geschiedenis van de mijnbouw door de geostations weer levendig. 28 Olsberger Gipfelkreuz (8 km) Over een rotsachtige weg gaat het omhoog naar de OlsBerg met een magnifiek uitzicht over het nog jonge Ruhrtal en over de stad. 29 Olsberger Quellentour (+OV) (16 km) Het mooiste gedeelte van de Olsberger Kneippweg biedt natuurlijke bronnen en beekjes om te ‘waterstappen’ en dit alles wisselende rondwandeling met steile stij- midden in de ongerepte natuur. gingen en afdalingen. Prachtige uitzichten 30 Olsberger Schmalatalrundweg (9 km) te midden van een geweldige flora. Met prachtige uitzichten op de imposante Bruch- hauser Steine wandelt u door mooie natuurge- 26 Orketalrundweg (14,9 km) bieden en langs de Feuereiche aan de Rothaar- Een afwisselende route met vertrekpunt steig en langs de sprookjesachtige Silbersee. in het Orkedal in Medelon, verder door het bosrijke landschap rondom Berge met een 31 Westfelder Rundweg-W1 (8,8 km) pauze bij de Wellnessrastplatz in Schwinkel. Vanuit Westfeld verloopt de route met mooie panorama’s via de Teppichweg naar 27 Olsberger Bergbauschleife (6 km) Ohlenbach en van daaruit door het natuur- Op dit gedeelte van de Gewerkenweg wordt gebied Rehecke weer terug naar Westfeld. 55 www.sauerland-wanderdoerfer.de Niedersorpe. Hoogtepunt: Kunstsmederij Klute in Waldemai! 36 GolddorfRoute Oberhenneborn (13,1 km) Langs de Loreley-rots, de gezellige SGV- hut en een bijenleerpad biedt deze route steeds weer prachtige uitzichten over dit typische Sauerlandse dorpje met zijn 400 inwoners in het Henne- en Rardal. 32 Latrop-Rundtour Rothaarsteig (11 km) De bosrijke rondwandeling verloopt over 37 Gezinstocht WaldSkulpturenWeg (10 km) de ‘Weg der Zinnen’ en geeft veel ‘Rothaar- Fantastische rondwandeling niet alleen voor steigfeeling’. volwassenen: inclusief Kyrill-pad, 3 sculpturen van de WaldSkulpturenWeg (“Krumm- 33 Höhenflug-Rundweg stab”, “Stein-Zeit-Mensch” en “Kein leichtes door het Sorpedal (18 km) Spiel”) en de hangbrug van de Rothaarsteig. Deze rondwandeling voert door het romantische Sorpedal met weiden, bossen, kleine 38 Welleringhausen (nog in bewerking) beekjes en prachtige uitzichten en over de (6,5 km) Hunau door de wouden van de toekomst. Over een ‘heet’ spoor leidt de weg naar 34 Rundweg door het Latropdal (6,1 km) een uitgewerkte vulkaan en daardoor een Deze vlakke wandeling leidt over de reis naar vervlogen tijden. Vlakbij Europa’s Leo-Bittner-Weg naar de Kaiser Quel- grootste goudwinning krijgt u het specta- le en langs het riviertje Latrop terug culaire “Klondike-Feeling”. naar het gelijknamige dorpje Latrop. 39 Kahler Pön (7,4 km) 35 GolddorfRoute Niedersorpe (13,5 km) Deze ongedenatureerde route met vele De bewegwijzering van deze route is een paadjes en grandioze panorama’s loopt gouden G op een rode ondergrond en de langs de bron van de Diemel en onder- rondwandeling loopt door het idyllische weg kunt u even pauzeren bij de nieuwe Sorpedal rondom het Bundesgolddorp wandelhut (Graf-Stolberg-Hütte). 56 40 Paradijs en wereldcupschans (10,5 km) Deze atembenemende wandelroute tussen natuur en het moderne verloopt door het pittoreske Stryckdal en langs de grootste springschans van de wereld. 41 Schwalenburg (6,1 km) 46 Extratour Hildfeld (9 km) Over mystieke paadjes en geschiedenisrijke De Extratour verloopt door het Hochwald en wegen leidt deze route over eeuwenoude heide over de Rothaarsteig omhoog naar de sporen naar de geheimzinnige Schwalen- Clemensberg met een fantastisch uitzicht. burg. 42 Willingen-Täler-Tour (11,5 km) 47 Hoger kan niet – grensregio tussen Door twee prachtige dalen gaat het omhoog Westfalen en Waldeck (13,5 km) naar de Clemensberg (838m) met een fan- Hoger kan het echt niet als hier in de tastische blik over de Hoogheide. grensregio tussen Westfalen en Waldeck. De wandeltocht klimt omhoog naar de 43 Natuurweg Liesetal (13,2) Langenberg, de hoogste berg van NRW. Een prachtige belevenistocht door de natuur met velden en weiden rijk aan soorten 48 Kombitour Züschen (13,8 km) planten en dieren. De gecombineerde route gaat over de top van het Rothaargebergte met veel bosrijke 44 Kombitour Elkeringhausen (10 km) natuurbelevenissen. n Onderweg kunt u steeds weer van prachtige uitzichten genieten en bij de mijn Elend ontdekt u een deel van de geschiedenis van het Sauerland. 45 Groimecke-Rundweg (12,2 km) De rondwandeling voert over goed begaan- bare en meest natuurlijke paden rondom het dorpje Grönebach en treft steeds weer op oude historische sporen. 57 www.sauerland-wanderdoerfer.de Informatiemateriaal en contactpersonen Bent u op zoek naar dat éne bijzondere en indrukwekkende bosavontuur? Ga dan op pad met onze rangers van het Landesbetrieb Wald en Holz NRW of met de landschaps- en geoparkgidsen en ontdek de geheimen van bos en natuur. n n Voor alle Een hele regio wacht op contactpersonen zie: www.sauerland-wanderdoerfer.de ontdekkers, genieters en Met een ranger op pad – rustzoekenden! neem dan contact op met: Neem contact met ons op, de Sauer- Ranger Südwestfalen Tel. 02972-970255 landse wandeldorpen plannen uw in- [email protected] dividuele wandeltochten. n www.wald-und-holz.nrw.de n Sauerland Wandeldorpen: c/o Sauerland-Tourismus e. V. Johannes-Hummel-Weg 1, 57392 Schmallenberg Tel. 0 29 74-20 21 90, [email protected] www.sauerland-wanderdoerfer.de

Partners van de Sauerlandse wandeldorpen: Sauerländischer Gebirgsverein, de Hessisch-Waldeckische Gebirgs- en Heimatverein 58 en de Rangers van het Landesbetrieb Wald en Holz NRW SEITE 59: FREI zu Verklebung der Faltkarte qm voll von Die neue PM-Outdoor-Erlebniswelt mit mehr als 4.500. Outdoor und Erlebnis, direkt am Siegerland ughafen

Unsere Marken:

PMOUTDOOR Flughafenstraße 1 • 57299 Burbach • Telefon + 49 (0) 2736 / 50 993 33 • Fax + 49 (0) 2736 / 50 993 55 • [email protected] • www.pm-outdoor.de • Inhaber: Frank Heftrich Schlückingen EffelnN Bilme A BüeckeR S T R A Vierhausen H A Hewingsen Wippringsen Wildebauer Brüllingsen Menzel Hemmern Barkhausen Ruhne Volbringen Ellingsen Waldhausen Bittingen Theiningsen Berlingsen Bad Wünnenberg Meerhof Waltringen Echtrop Uelde Meiste Siddinghausen Weiberg Bremen Oberense Möhnesee Haarhöfe Taubeneiche Harth B516 Günne Drewer Knebling- Hünningen Ense Westrich Körbecke Stockum Mijn ontdekking.Wamel SauerlandseRüthen wandeldorpenhausen Ringelstein Oesdorf Westheim Oberbergheim Parsit Niederense Delecke Mühlheim B55 Aabach- B7 Echthausen Lüttringen Westendorf B516 Altenrüthen stausee Brüningsen Völlinghausen Möhnesee Südrandweg Sichtigvor Steetsberg BeleckeMöhne Bleiwäsche Essentho Dortmund A445 Höingen Allagen ® Sauerland-Waldroute Brilon Hespering-Meschede imbern Olpe Korbach B480 hausen Helmighausen B7 Möhne Niederbergheim Heidberg Sauerland Bachum St. Meinolf Marsberg osswinkel Moosfelde B229 Körtlinghausen 3 Nieder-Oesbern SAUERLAND Neuhaus frei für Bergheim Neheim B516 Alme WANDERDÖRFERA46 Warstein Suttrop Kallenhardt 20 A 3 Möhneburg Almerfeld Rennufer ErlinghausenNeudorf Klebeﬂäche R Breitenbruch Hirschberg Nehden B7 Bruchhausen N Wülfte Madfeld Glindegrund Herdringen Hüsten S Scharfenberg Radlinghausen Kohlgrund Niedereimer B Bredelar Holzen E Thülen Udorf Oelinghausen Rixen B7 Beringhausen Retringen Röhr Müschede R B480 Gut Stiepel Uentrop Glösingen G 3 Heddinghausen Wicheln Wildshausen B55 Esshoff Rösenbeck sbeck E Diemel Giershagen Ainkhausen R Padberg Leitmar Albringen Brumlingsen Messinghausen Wettmarsen Arnsberg W Canstein B252 A L DGrimlinghausen Altenbüren Hoppecke

Eisborn Oeventrop Helminghausen Borntosten sauerland-wanderdoerfer.de B229 Rumbeck B7 Brilon WANDERDÖRFER Wennigloh Ruhr B251 Vasbeck D N A L R E U A S Estinghausen Enkhausen A46 Hoppecke Freienohl Föckinghausen Nuttlar Antfeld 22 Kotthausen Hövel Hachen Gudenhagen Pulvermühle Tiefenhagen Enste Eversberg 19 B229 Bockum Bestwig Diemelsee Diemelsee Langscheid Olpe Wennemen A46 Ruhr Olsberg 27 Petersborn Hoppecke-Berg 24 Rhenegge Beckum Stemel Heinrichs- 29 Adorf Frenkhausen Stockhausen Laer thal Ostwig Bigge Heringhausen Gembeck 28Gierskopp 23 21 6 Herblinghausen Wehrstapel Velmede Gevelinghs. Stormbruch Wirmighausen Sundern Berghausen Helmeringhs. Brilon-Wald Bont- Sudeck Meschede Nierbachtal Valme ocklum Sorpesee Berge Calle Heringhausen kirchen Hennesee 8 Giebringhausen Mellen Westenfeld Visbeck B480 Elleringhausen 4 Benkhausen Hellefeld Wallen Mülsborn Andreasberg B251 Ottlar B55 1 Flechtdorf enholthausen Klause Wiggeringhausen Bruch- A45 SnelwegAutobahn Selschede Weninghausen Altenhellefeld Mielinghausen 10 Deisfeld 5 hausen B55 RijkswegBundesstraße Dickenbruch Seidfeld Berlar Wulmeringhausen 41 Rattlar Schweinsbühl Reckling- Linnepe Blessenohl Enkhausen 30 Hemmig- ProvincialeLand- u. Kreisstraße weg Bruchhausen hausen Assinghausen Linneperhütte Oesterberge Ramsbeck Schwalefeld hausen GemeentelijkeGemeindestraße weg Grevenstein Remblinghausen Wasserfall Bahnhof Kesberg Amecke Stockum Schüren Ruhr Eimelrod Treinstation Endorf Eisenbahn Bönkhausen Sauerland-Höhenflug Neerdar Spoorweg Dörnholthausen Heinrichsdorf Bömig- VliegveldFlughafen Allendorf Meinkenbracht Wenholthausen Büenfeld Nichtinghausen Höringhausen Wiemeringhausen Usseln hausen

Willingen Rhena Lelbach Ruhr Rivier/beekFluss / Bach B251 Untervalme 38 kaarten en suggesties Wandel Hüttebrüchen Büemke Elpe 40 Kassel 70 km AfstandEntfernung via über snelweg Autobahn

Altenaffeln Brenschede Sallinghausen Herhagen Brunskappel 42 Stryck

Endorfer- Henne Mönekind Brabecke 39 Welleringhausen 0m - -100m 100m

Obervalme Korbach Wandeldorpen Hagen hütte Sieperting Alleringhausen 100m - -200m 200m

Hespe Kloster 2 Reiste Niedersfeld47 2 200m - 500m- 500m Sauerland- Brunnen Sögtrop Siedling- Niedersalwey Bremke Westernbödefeld Düdinghausen bovenüber 500m 500m

Röhrenspring hausen Titmaring- 2013 e. V. u. Sauerland-Tourismus Walder-Verlag (c) I Dornheim hausen 15 2 B252 R Wildewiese Obersalwey Kirchrarbach Altenfeld Hildfeld Referinghausen Leinschede Kuckuck Eslohe Kirchilpe 46 Nieder- G Gellinghausen Bödefeld Ober- Goldhausen E Kückelheim Oberhenneborn Schleidern B236 Glinge Schliprüthen 13 14 Deifeld schledorn 36 Oberrarbach Gecertificeerde kwaliteitswandelwegen Fehrenbracht Niedermarpe B480 Grönebach Faulebutter Silbach 45 Wissinghausen Siesel Pasel Rönkhausen Dorlar Hillershausen Serkenrode Hengsbeck Altenilpe Rimberg Meerdaagse wandeltochten 11 Winterberger Hochtour 12 Veischeder Sonnenpfad Dormecke MenkhausenB511 Osterwald 11 Küstelberg Delf Sellinghausen De Winterberger Hochtour loopt Het 37,4 km lange Veischeder B55 Niederlandenbeck 1 ROTHAARSTEIG - 6 Ehmsenweg 2 Wenne Mailar over de vier hoogste bergen van Sonnenpfad is geschikt voor Lenne Lenhausen Obermarpe 33 Winterberg Weg der Zinnen Ramscheid Heiminghausen Obersorpe 44 De Ehmsenweg is een 74 km het westfaalse gedeelte van het wandelaars, fijnproevers en ge- Frielentrop Ostentrop Schöndelt Rehsiepen lange hoofdwandelroute van de Sauerland. Begin- en eindpunt is de zellige groepen. Op deze rondwande- Cobbenrode Mittelsorpe Kahler Asten Elkering- 7 154 km wandelen met heel veel be- Niederberndorf Bad Fredeburg hausen Glindfeld levenissen van Brilon in het Sauer- Sauerländische Gebirgsverein. Kahler Asten op 841 m hoogte. Deze 82 ling kunnen wandelaars genieten van Schönholthausen Fretter 841 m Tijdens het traject van Arnsberg naar km lange route is lang niet mis. Tijdens imposante hoogtes, prikkelende, hel- Finnentrop Deutmecke Berghausen Altastenberg land tot aan Dillenburg aan de voet elmert Müllen Obervalbert Arpe Nordenau Medebach van het Westerwald. Met haar hoge beleve- Olpe verloopt de route door Sundern, de tocht komt u door alle tot Winter- dere lucht en geweldige uitzichten Frettermühle Kückelheim Ebbinghof Holthausen 17 niskwaliteit , modern design en een prima Elspe en over de Hohe Bracht. De route berg behorende plaatsjes. Langs de over het dal met zijn mooie vakwerk- Hülschotten Oedingen 9 Orketal Weringhs. Niedersorpe Ohlenbach markering behoort de “Weg der Zinnen” tot is genoemd naar Ernst Ehmsen, de route liggen talrijke schilderachtige en dorpjes. Bamenohl Altenvalbert Selkentrop Wormbach Obringhausen Medelon een nieuwe generatie van wandelwegen. oprichter van de SGV. geschiedenisrijke dorpjes. Altfinnentrop B236 Oedingermühle Bracht 35 31 Lenneplätze 2 Melbecke Brenschede Felbecke Gleidorf Westfeld Neuastenberg 26 Berge Sauerland-Höhenflug - Heggen Elspe Werpe Winkhausen alleen vliegen is leuker! Holzweg Oberelspe Werntrop Oberkirchen Dagwandelingen Silbecke Trockenbrück Almert Langewiese Mollseifen Züschen Met de Sauerland-Höhenflug Ahausen Burbecke Harbecke Dreislar leer je duidelijk de veelzijdig- Ennest Röllecken B55 B236 48 13 km lange gedeelte van de Rothaarsteig. Vorwald heid van het Sauerland kennen. Bödefelder Hollenpfad tendorn Bigge Schmallenberg Grafschaft 43 Hesborn Een dagtocht vol belevenissen in de na- Dünschede Grevenbrück Hundesossen B236 37 De route verbindt de steden Meinerz- Met haar 16 doe-stations tuur en daarbij genieten van heel veel St. Claas 6 Halberbracht Lenne Schanze Hoheleye hagen resp. Altena en Korbach. Over en 3 uitzichtspunten is de uitzichten. Begin- en eindpunt in het Liesen een afstand van 254 wandelkilome- 9 km lange Bödefelder Hol- Niederhelden Störmecke Lenne Fleckenberg mooie vakwerkdorpje Oberhundem. Helden Meggen Saalhausen B236 Neukirchen ters biedt deze tocht talrijke panora- lenpfad vooral voor gezinnen erg Bonzel 34 ma-uitzichten over de heuvelruggen 7 Medebacher Bergweg aantrekkelijk. Het is een afwisse- 17 Kahler Asten-Steig Maumke Langenei lende route en leidt o.a. via een Repe Latrop van de Rothaarkamm, de Hunau, de Deze rondwandelweg (ca. 64 Gleierbrück Milchenbach Kühhude Braunshausen Het papier is gemaakt park met roodwild langs het Fantastische uitzichten tot aan Girkhausen Homert en het Ebbegebergte. km) verloopt door alle dorpjes Mecklinghausen 12 Lennestadt Kickenbach van gecertificeerde natuurmonument op de Kehlenberg de Feldberg en de Brocken, Jagdhaus Hallenberg duurzame bossen. 3 van de stad, over de hoogste 32 1 Sauerland-Waldroute - naar het “Tal der Berge”. veel wetenswaardigheden over Rieflinghausen 25 Stelborn betoverend en mystiek! bergen, informeert over de oude, histo- flora en fauna, uitgestrekte beukenbos- Altenhundem 16 SAUERLAND-BROCHURES BESTELLEN Niet alleen in deze maar rische sporen van het voormalige Kloos- Herrn- Selbecke Deze 240 km lange top-wandelroute 14 Grönebacher dorppad sen met doe-stations voor de kinderen, Kirchveischede Bilstein trop ook in andere brochures vindt u alle informatie die u nodig heeft! Gewoon online ter Glindfeld en kronkelt door ongerepte waardoor zij de natuur beter kunnen Schwartmecke 18 bestellen: www.sauerland.com/prospekteBromskirchen Somplar loopt van Iserlohn via Arnsberg naar dalen van Oost Sauerland. Dit 10,9 km lange gedeelte van Wunderthausen Marsberg. Over natuurpaden ontdekt begrijpen. Dit alles komt u tegen op de B55 Würdinghausen de Rothaarsteig loopt rondom 16 km lange Kahler Asten-Steig. Ober- Schüllar SAUERLAND-VAKANTIE BOEKEN Het Sauerland-Service-Center geeft de wandelaar een unieke dieren- en 8 Olsberger Kneippweg de oudste kerktoren van de ge- u uitvoerig advies en zorgt voor deskundige afhandeling van uw boeking onder de hotline: Mittel- Oberveischede Kirchhundem hundem Homberg plantenwereld, het gaat door uit- De 42km lange Olsberger meente Winterberg, de St.-Lambertus- 18 Heidschott Flape ® Diedenshausen gestrekte boslandschappen, langs Wisentenpad Marmecke Rothaarsteig Wemlighausen SERVICE-HOTLINE: Telefoon: 0049 (0) 29 74 - 20 21 90 Kneippweg is hét uithangbord kerk in Grönebach die uit 1250 dateert. B517 Hofolpe Rinsecke verdwijngaten, moerassen en de 35 m Dit 12,9 km lange gedeelte van Ober-Neger Maandags tot zondags van 8-22 uur (24 dec.: 8-15 uur, 31 dec.: 8-16 uur, 01 jan.: 10-22 uur) van het Olsberger wandeltoeris- Met 320 hoogtemeter is het een ideale iedenstein Benolpe Albaum Wingeshausen Bad Berleburg hoge Lörmecke-uitzichttoren en langs me. Een landschap rijk aan water, route voor beginners, niet te steil, niet de Rothaarsteig leidt van Win- Fahlenscheid Mark Emlinghausen Rüspe INFO’S EN BOEKINGEN OOK ONLINE 24 UUR PER DAG MOGELIJK: unieke natuurmonumenten. intacte natuur en zuivere, schone te vlak, maar heerlijk afwisselend. geshausen door het Rohrbach- Aue Alertshausen www.sauerland-wanderdoerfer.de 4 lucht brengt je weer tot leven. dal langs de Wisent-Wildnis over de Rehringhausen Welschen Ennest Christianseck Briloner Kammweg 15 Geologische Rundweg Rothaarkam naar Schmallenberg-Jagd- De Briloner Kammweg verloopt Rahrbach Varste Wirme Ahe Nog meer dagwandeltochten aanbevolen door de Duitse Wandelbond UITGEVER / IMPRESSUM: 9 Hochsauerland Kammweg Düdinghausen haus. Via het schilderachtige dal van Stachelau Kohlhagen Heinsberg Eder Berghausen van Brilon naar Willingen en de Ihrige en over de paden van het Op de Hochsauerland Kammweg De route loopt langs huizen Röspe Op deze geselecteerde wegenRaumland en paden wandelt u meestal op natuurlijke ondergrond midden door de prachtige natuur. weer terug en leidt steeds over Bockeshorndal gaat het terug naar Win- de hoge bergkammen links en rechts geniet u van 34 km wandelple- met geschiedenisrijke inschrif- geshausen. Beginpunt en rustpunten Steeds opnieuw genietend van het grandiozeMeckhausen Sauerlandse landschap. De routebeschrijvingen met uitvoerig kaartmateriaal Sauerland-Tourismus e. V. Foto’s: zier van Züschen naar Winkhau- ten en toont de mooie één- Neuenkleusheim Bad Fredeburg Sauerland-Tourismus e. V., van het Hoppecke dal. De topografische zowel in Wingeshausen als in Jagdhaus. Silberg Brachthausen alsmede verdereMarkhausen wandelroutes zijn te vinden onder www.sauerland-wanderdoerfer.deElsoff sen. Een pure belevenis door de dicht heid van het “grensdorp tussen Keur- Burgholdinghausen Schwarzenau Johannes-Hummel-Weg 1 Bildmaterial beteiligter Anbieter hoogtepunten zijn de Hoppernkopf beboste natuur met mooie rustplekken Keulen en Waldeck”. De Kreuzberg met Voor verdere informatie over de Birkelbach 19 Örenstein 26 Orketalrundweg 34 Rundweg door het Latropdal 42 Willingen-Täler-Tour D-57392 Schmallenberg (800 m) en de Hoher Eimberg (796 m). Rhonard B54 Hemschlar Cartografie: voor wandelaars zoals bijvoorbeeld op een Kruisweg en kapel heeft een prach- wandelroutes zie: 20 Almequellen 27 Olsberger Bergbauschleife 35 GolddorfRoute Niedersorpe 43 Naturweg Liesetal Tel. 0049 (0) 29 74-96 98-0 Walder Verlag, Kreuztal, 5 Diemelsteig de Kahler Asten, de bekendste berg van tig panorama-uitzichtpunt. Verder zijn www.sauerland-wanderdoerfer.de Littfeld Oberndorf Womelsdorf Birkefehl Arfeld Fax: 0049 (0) 29 74-96 98-33 mr-kartographie, Gotha al Altenkleusheim Zinse 28 OlsbergerDotzlar Gipfelkreuz 36 GolddorfRoute Oberhenneborn De 63 km lange Diemelsteig Noordrijn-Westfalen. er 4 steengroeve’s en 1 ravijn met in- Partners van de Sauerlandse wandeldorpen: 21 Grenzgang BontkirchenRinthe 44 Kombitour Elkeringhausen is een tamelijk gemakkelijke foborden. Een holle weg door een laag 29 Olsberger Quellentour (+OV) 37 Gezinstocht WaldSkulpturenWeg E-Mail: [email protected] Lay-out: 10 Uplandsteig SauerländischerA4 Gebirgsverein, Helberhausen Schameder22 Borberg 45 Groimecke-Rundweg Internet: www.sauerland.com Zwei x H, Schmallenberg wandelroute door een prachtig beukenbos geeft informatie over de de Hessisch-Waldeckische Gebirgs- en Heimatverein Melbach Weidenhausen30 Olsberger Schmalatalrundweg 38 Welleringhausen landschap en is prima geschikt voor De Uplandsteig is een veelzij- aard bos- en verkeersgeschiedenis. Elben Krombach Erndtebrück 23 Brilon-Walder Gipfeltour Beddelhausen(nog in bewerking) Hatzfeld46 Extratour Hildfeld en de Rangers van het Landesbetrieb Wald enMüsen Holz NRW Balde 31 WestfelderSassenhausen Rundweg - W1 (Ondanks de zorgvuldige bewerking zijn alle gegevens onder gezellige familie- en of jonge senioren dige wandelroute rondom de B54n 16 Oberhundemer Bergtour Schönau Eichen HilchenbachVormwald 24 PanoramawegLeimstruth 39 Kahler Pön 47 Hoger kan niet – grensregio voorbehoud van volledigheid en juistheid. De genoemde tochten. Ontdek een vrolijk op en af gemeente Willingen in Upland. 32 Latrop-Rundtour Rothaarsteig Richstein De 64 km lange wandelroute leidt door Over oude ezelspaadjes wordt Dahlbruch 40 Paradijs en wereldcupschans tussen Westfalen en Waldeck prijzen zijn actueel bij het ter perse gaan van deze uitgave in met veel bijzonderheden in het grens- enden Lützel 25 Veischeder Sonnenpfad Stünzel33 Höhenflug-Rundweg door december 2013. Onder voorbehoud van drukfouten. Herdruk, gebied tussen Hessen en Noordrijn- vele kleine dalen met een heel geva- het moderne wandelen een Kreuztal Grund (noordelijkeAmtshausen route) het Sorpedal 41 Schwalenburg 48 Kombitour Züschen ook van gedeeltes, alleen met toestemming van de uitgever.). Westfalen. rieerde inheemse natuur. genot. Dat bewijst wel dit 11,6 Girkhausen Felling- Altenteich Steinbach Altenhof hausen Ruckersfeld Holzhausen 01 Wandelarrangementen: BRILON 05 Wandelarrangementen: OLSBERG Wandelplezier op de Rothaarsteig De Rothaarsteig met alle zintuigen beleven 2 Wandeldagen op de Briloner Kammweg Vitaal-arrangement: met ons raakt u weer op dreef De gezonde Kneippentour voor groepen Nieuwe energie: 4 dagen actief relaxen in Olsberg Brilon – Olsberg – Winterberg – Willingen- Brilon Wandelgebied Brilon Brilon – Willingen – Brilon Door onze algehele lichaamstraining AANBIEDING: AANBIEDING: Wandelen over de Olsberger Kneippwandelweg komt u weer helemaal op gang: per n 4x overnachting in een hotel (betere ca- Maak eens een rondwandeltocht op de Wandel over het ‘dak’ van de Rothaarsteig. U wandelt in twee dagen (26 km heen Afstand van de tour: 49 km n 3x overnachting in een hotel (betere ca- en heerlijk relaxen in AquaOlsberg! AANBIEDING: pedes of per pedaal. In het Kneipp- tegorie) met wandel-kwaliteitspredikaat tegorie) met wandel-kwaliteitspredikaat Rothaarsteig met haar toegangswegen. De hoogste bergen van het Sauerland en de en 23 km terug) vanaf Brilon over de Duur: 4 dagen (incl. aankomst en vertrek) n 5 overnachtingen/ontbijt, kuuroord Olsberg kunt u naar harte- n 4x sauerlands ontbijt n 3x sauerlands ontbijt Combineer in Olsberg de gezonde AANBIEDING: Wandel door de mooiste gebieden van kamers met douche of bad/WC “Weg der Zinnen” staan op u te wachten. De Borberg, Ginsterkopf en Richtplatz naar lust over de Olsberger Kneippweg n 4x lunchpakket voor de actieve dagen highlights van deze route zijn de historische AANBIEDING: n 3x lunchpakket werking van wandelen en waterstap- n 3x overnachting met ontbijt in het Hoogsauerland. Natuurgebieden, n Lunchpakket voor elke wandeldag Willingen en terug gaat het via de Ho- wandelen. Daarbij komt uw gezond- n 1 wandeltocht onder leiding van een pen en verwen uw lichaam en geest! vakwerkhuizen, historische plaatsen en hanzestad Brilon met één van de oudste raad- hen Eimberg, Huckesohl en de Pulver- n 3 overnachtingen/ontbijt, kamers met gids (woensdags) n 2x wandeltocht onder leiding van een tweepersk. (pension/Gasthof) n Bagagevervoer naar de volgende heid niet te kort, want onderweg zijn huizen van Duitsland, de Bruchhauser Steine, douche of bad/WC in de geboekte 1 dag E-bike gids of Kneipp-promotor Op de Kneippwandelweg kunt u twee n Routebeschrijving monumenten, dat alles komt u tegen. En bestemming mühle. U wandelt over de hoge Kamm er 6 kneippsche ‘Tretstellen’ om te wa- n de belangrijke toeristenplaatsen Willingen categorie n 2 x lunchpakket n 1 grote sauna-actief-dag (entree n 1x ontspanning in het Solebad van de dagen lang genieten van puur natuur, Olsberger Kneippwandelweg daarna? Gewoon genieten en relaxen. n Wandelkaart Waldfeen-likeur rechts en links van het Hoppecke-dal – terstappen. Op een andere dag is ook n n en Winterberg en de hoogheide en de Kahler 2x transfer, SauerlandCARD voor sauna-solebad, leenbadjas, sauna- In 4 dagen tijd de hoogste bergen van Sauerland Therme AquaOlsberg frisse lucht, gezonde beweging en de n 1x dagkaart AquaOlsberg over de Briloner Kammweg! Deze route n onze Kneippweg-promotor aanwezig Afstand van de tour: 93 km n Entree zwembad Lagunenbad Willingen Asten niet te vergeten. Brilon is een ideaal gratis reizen met trein of bus doek, fitness salade en molke-drink) het Sauerland beklimmen, magische n Wandel-infomap met kant en klare heilzame werking van het Kneippen n Gratis met bus en trein met de is met het predikaat “Qualitätsweg en helpt u bij knie- en enkelbaden. Duur: 6 dagen n Biomaris voetcreme uitgangspunkt voor wandeltochten door de n 1 action map met wandeltochten en plaatsen bezoeken en uw gezondheid wandeltochten, wandelkaart zorgt voor een betere doorbloeding. SauerlandCard Wanderbares Deutschland” bekroond n Per groep een wandelkaart Ter afwisseling kunt u met ‘het stalen (incl. aankomst en vertrek) n Winterberger wandelspeld mooiste gebieden van de Rothaarsteig. n wandelkaart met E-bike tochten volgens de leer van pastoor Kneipp weer n Uitleen GPS-ontvanger Daarna kunt u een hele dag heerlijk Prijs: E 119 p.p. in tweepersk. en het is puur natuur genot op 1600m Prijs: E 150 per persoon (hotel) ros’ met E-ondersteuning de grootste n Gratis met bus en trein met de Prijs: € 322 per persoon (hotel) oppeppen? Geen enkel probleem. Een n Gratis met bus en trein met de SauerlandCard relaxen in het AquaOlsberg – laat u hoogte. n verlengingsnacht: E 36 hoogteverschillen van het Sauerland SauerlandCard verlengingsnacht: E 48 AANBIEDING: gecertificeerde gids of Kneippweg-pro- € verwennen in het nieuwe Gesund- Toeslag éénpersoonskamer beklimmen. En als beloning voor deze Prijs: vanaf E 269 p.p. in tweepersk., Prijs: 199 p.p. in tweepersk. voor Toeslag éénpersoonskamer n 4 overnachtingen/ontbijt, Afstand van de tour: 64 km motor leidt uw groep kris kras door de groepen vanaf 5 pers. heits- und Freizeitbad en geniet van E per nacht: E 6 zelfoverwinning kunt u genieten van Boekingen mogelijk tijdens de paas-, per nacht: 6 kamers met douche of bad/WC Duur: 5 dagen (incl. aankomst en vertrek) zeer afwisselende Olsberger wandelwe- het unieke saunalandschap. n een verwendag in AquaOlsberg met zomer- en herfstvakanties in NRW Boekingen mogelijk van maart tot n Lunchpakket voor elke wandeldag reld en natuurlijk over de unieke Olsber- oktober, maandags tot donderdags alles erop en eraan. n RESERVERINGEN: n SauerlandCARD RESERVERINGEN: RESERVERINGEN: ger Kneippweg. Kom weer tot leven door RESERVERINGEN: BWT Brilon Wirtschaft und n Transfers n Wandelkaart BWT Brilon Wirtschaft und BWT Brilon Wirtschaft und RESERVERINGEN: Olsberg Touristik waterstappen, knie- en armbaden net RESERVERINGEN: Olsberg Touristik Olsberg Touristik Tourismus GmbH Prijs: E 224 per persoon (hotel) Tourismus GmbH Tourismus GmbH Ruhrstraße 32, D-59939 Olsberg als door de Kneipp-Box in AquaOlsberg. Ruhrstraße 32, D-59939 Olsberg Ruhrstraße 32, D-59939 Olsberg Derkere Str. 10a, D-59929 Brilon verlengingsnacht: E 40 Derkere Str. 10a, D-59929 Brilon Derkere Str. 10a, D-59929 Brilon www.olsberg-touristik.de De Sauerland-Therme is helemaal op www.olsberg-touristik.de www.olsberg-touristik.de www.brilon-tourismus.de Toeslag éénpersoonskamer www.brilon-tourismus.de www.brilon-tourismus.de [email protected] uw gezondheid ingesteld en u kunt hier [email protected] [email protected] [email protected], Tel. 0049(0)2961-96990 per nacht: E 6 [email protected], Tel. 0049(0)2961-96990 [email protected], Tel. 0049(0)2961-96990 Tel. 0049(0)2692-97370, Fax 979737 ontspannende uurtjes doorbrengen. n Tel. 0049(0)2692-97370, Fax 979737 Tel. 0049(0)2692-97370, Fax 979737

02 Wandelarrangementen: DIEMELSEE 06 Wandelarrangementen: SCHMALLENBERG & ESLOHE

Met het hele gezin schatzoeken aan „Diemelig“ wandelplezier Met de wandelstok door het Sauerland 4 top routes in 3 dagen Höhenflug-route van de Sauerlandse wandelverblijven Wandelen, kunst en wisenten in het wild ...in het Schmallenberger Sauerland ...kunst en wisenten hebben één ding gemeen: ze zijn de Diemelsee AANBIEDING: Naar hartelust wandelen in een ongerepte AANBIEDING: AANBIEDING: Hoe vindt u wandelen het leukst? gewoonweg imposant! n 4 overnachtingen in een vakantiewoning natuur met een rijk geschakeerd landschap n 3 overnachtingen in een vakantie- n 3x overnachting in de geboekte categorie Geniet van drie heerlijke dagen in het AANBIEDING: Alleen met z’n tweeën of met vrien- AANBIEDING: en daarbij zowel boven als onder de woning of 2 overnachtingen in een 3x uitgebreid ontbijt buffet den? Samen met gelijkgezinden en n 1 rugzak vol met wandelinformatie, n Schmallenberger Sauerland. Tijdens de n 3 x overnachting met ontbijt, verblijf De WaldSkulpturenWeg Wittgenstein- 3 overnachtingen met ontbijt, grond schatten ontdekken. Dit alles vindt pension, tweepersoonsk.+ontbijt n wandelkaart, geocaching-tocht met n 3x avondmenu als halfpension eerste etappe van 23 km wandelt u over in verschillende Landgasthöfen met uw gastheer als gids? Een vast Sauerland bestaat uit een 23 km lange kamers met douche of bad/WC gps-ontvanger u in het vakantiegebied Diemelsee. Goed n 1 rugzak gevuld met wandelinforma- n Leenbadjas tijdens uw verblijf een gedeelte van de Rothaarsteig. Op verblijf met daaromheen verschil- wandelroute tussen Schmallenberg en gemarkeerde wandelwegen die dan weer ties en wandelkaart n Kamers met douche of bad/WC n 3x lunchpakket n 1 rugzak vol met wandelinformatie en wan- n Gratis gebruik van de nieuwe de tweede wandeldag verloopt de route lende routes? Of trekt u liever van Bad Berleburg en verloopt over de rug van n 3x avondmenu volgens halfpension delkaart, routebeschrijving geocaching-tocht gemakkelijk en dan weer wat moeilijker n 1x entree in het zwembad Familien- Beauty&Wellness afdeling “Sea-SPA” eerst over de Heidenstraße en gaat ver- het Rothaargebergte. Onderweg komt u 11 n 3x bagagevervoer naar het volgende zijn, maar u steeds rijkelijk belonen met u. Erlebnisbad Heringhausen of een plaats naar plaats? Het maakt niet 1x entree in het zwembad Familien- op een oppervlakte van 400 m² met der via de Sauerland Höhenflug tot aan n 3x lunchpakket sculpturen van beroemde en internatio- verblijf n vergelijkbare aanbieding uit wat u het plezierigst vindt – de naal bekende kunstenaars tegen. Nieuw und Erlebnisbad Heringhausen of een prachtige vergezichten en natuurlijk met sauna’s, dampbad, ijsbron, rustruimtes n 3x bagagevervoer n Infomateriaal over de WaldSkulp- Bad Fredeburg (24 km). Op de laatste Sauerlandse wandelverblijven sinds 2012: de Wisent-Wildnis aan de vergelijkbare aanbieding blik op de Diemelsee. Neem een frisse n 1x entree in de mijn Christiane & zwembad alsmede fitness ruimte turenWeg en de Wisent-Wildnis Een schat? O ja, aan de Diemelsee zijn wandeldag volgt u een gedeelte van de n Wandelkaart met ingetekende Rothaarsteig tussen Wingeshausen en duik in het meer of maak een combinatie n 1x rondvaart met de MS Muffert Uw wandelpakket bestaat uit: hebben zeker een passend arrange- een heleboel schatten, die nog ontdekt n 1x entree in de mijn Christiane Wandelen en wellness? In het Seehotel n Golddörferroute en komt u na onge- wandelroute Jagdhaus – hier komt u tijdens de tweede n 1 wandelkaart met ingetekende van wandelen en boottocht met de n Kuurkaart per persoon - per dag 1x rugzak-lunchpakket ment voor u. Hier een klein AANBIEDING: moeten worden. Er is van alles te bele- n 1x Adventure Minigolfing in het Göbel kunt u van beide volop genieten. veer 16 km terug bij uw vertrekpunt n SauerlandCARD voor gratis reizen wandeldag langs. wandelroute Fährschiff-Wanderweg. Vanaf de boot Boekingen mogelijk van april-juni en - wandelstok als aandenken voorproefje van een wandeletappe Golfpark Diemelsee Ontdek tijdens uw wandeltochten met de bus n 4 overnachtingen met ontbijt, Rondwandeling: € ven, of het nu om details van de aardge- kunt u tijdens de heen- of terugreis van september-oktober - wandelkaart Diemelsteig in Fleckenberg. n Prijs: vanaf 212 per persoon n Kuurkaart per persoon de prachtige natuur, afwisselende zonder bagage en van verblijf tot kamers met douche of bad/WC Schmallenberg-Bad Berleburg (ca. 23 km) schiedenis onder de grond gaat of om het de Diemelsee genieten. n Prijs: vanaf E 149 voor 2 pers. / 3 - ophaal-service Prijs: vanaf € 222 per persoon verblijf. n 3 wandeletappes tussen 14 en 18 km Bad Berleburg-Jagdhaus (ca. 18 km) prachtige landschap. Vooral de bijna nog Boekingen mogelijk van april-oktober overnachtingen in een vakantiewoning; landschappen en kleine plaatsjes in n de vakantieregio Diemelsee. Daarna Prijs: vanaf € 219 arrangement p. p. van Wildewiese naar Holthausen Jagdhaus-Schmallenberg (ca. 18 km) intacte natuur met veel kleine woeste Prijs: vanaf E 259, 2 volw. + vanaf E 179 voor 2 pers./ 2 over- gebieden, met haar buitengewone flora 2 kinderen voor 4 overnachtingen nachtingen in tweepersk. in pension kunt u heerlijk relaxen in onze Beauty RESERVERINGEN: RESERVERINGEN: n 3x toerenpakket RESERVERINGEN: en Wellness afdeling “Sea-SPA”. Of u RESERVERINGEN: en fauna en natuurlijk de Diemelsee, die Gästeinformation Gästeinformation n 3x bagagevervoer naar het volgende Gästeinformation voor een fijne afkoeling zorgt. Met GPS RESERVERINGEN: RESERVERINGEN: met vrienden komt, met z’n tweeën of GÖBEL’S SEEHOTEL DIEMELSEE Schmallenberger Sauerland Schmallenberger Sauerland verblijf Schmallenberger Sauerland kun je dan echt met de schatzoektocht Tourist-Information Diemelsee Tourist-Information Diemelsee alleen, Seehotel Göbel zorgt ervoor dat Seestr. 17, D-34519 Diemelsee-Heringhausen Poststr. 7, D-57392 Schmallenberg Poststr. 7, D-57392 Schmallenberg n Kaart met routebeschrijving Poststr. 7, D-57392 Schmallenberg beginnen. Met geocaching, het moderne Kirchstr. 6, D-34519 Diemelsee uw verblijf een bijzondere belevenis Tel. 0049(0)5633-9931-0, Fax 9931-444 Kirchstr. 6, D-34519 Diemelsee www.schmallenberger-sauerland.de www.schmallenberger-sauerland.de n Transfer terug per taxi naar Wildewiese www.schmallenberger-sauerland.de woord voor een speurtocht, wordt elke [email protected], www.diemelsee.de [email protected], www.diemelsee.de wordt. Kom gewoon eens langs. Wij [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] wandeltocht een avontuur. n Tel. 0049(0)6533-91133, Fax 91134 Tel. 0049(0)6533-91133, Fax 91134 verheugen ons op uw bezoek! n www.hotel-diemelsee.de Tel. 0049(0)2972-97400, Fax 974026 Tel. 0049(0)2972-97400, Fax 974026 Prijs: vanaf € 265 per persoon Tel. 0049(0)2972-97400, Fax 974026

03 Wandelarrangementen: LENNESTADT & KIRCHHUNDEM 07 Wandelarrangementen: WILLINGEN Wandelen zonder bagage „Over berg en dal“ Wandelen op het Wandeldagen op de Uplandsteig Wandelen over droompaden Een week lang in gezelschap wandelen! Een grote tocht in 4 etappes Arrangement met individuele dagwandeltochten (met Veischeder-Sonnenpfad 3 Etappes “wandelen zonder bagage” Beleef het landschap in het natuurpark Diemelsee Willinger Wandelweken 2014 ...dat zijn onze beide “grenswegen” de AANBIEDING: vast verblijf) AANBIEDING: De Uplandsteig is een wandelroute AANBIEDING: AANBIEDING: Tijdens zes wandeltochten ontdekt AANBIEDING: Het Veischeder Sonnenpfad is een AANBIEDING: LenneWeg (87 km) en de Hundem-Paad met niveau en is 64 km lang. De route 3 overnachtingen met ontbijt of half- n 3 / 4 overnachtingen met ontbijt of half- u de prachtige schoonheid van het n Begroeting en informatie Ontdek en beleef de charme en voor- n 2x LO in tweepersk. met bad of gecertiﬁceerde wandelroute van n n 6 wandeltochten (72 km). Van de vele wandelroutes in de n 2 overnachtingen met ontbijt in een verloopt helemaal om de gemeente pension (in de categorie naar keuze) pension (in de categorie naar uw keuze) Upland. U wordt dagelijks door ervaren 3 LO in tweepersk. met douche/WC douche/WC (pension of hotel) onder leiding van een gids wandelregio Lennestadt & Kirchhundem n delen van de ‘bewandelbare’ vakan- “Wanderbares Deutschland” en biedt tweepersoonskamer met douche/WC Willingen (Upland) en u komt daarbij n 3 / 4 x lunchpakket voor onderweg gidsen begeleid, die u onderweg veel in verschillende verblijven n 2x lunchpakket n 3 x lunchpakket voor onderweg n Welkom met begroetingsdrankje behoren deze ‘grote’ rondwandelwegen tieregio Lennestadt & Kirchhundem, over een afstand van 37km puur door alle 9 deelgemeentes. Tijdens het n Transfer naar het desbetreffende weten te vertellen over land, mensen (pension/hotel) n 2 lunchpakketten n Transfer naar het desbetreffende vertrek- en eindpunt n Lunchpakket, éénpansgerechten of bijvoorbeeld op de Premium-wandel- n Wandelkaart wandelplezier. Als wandelaar kunt u wandelen zult u een steeds verande- en natuur. n tot de absolute highlights. Tijdens de 2 transfers (naar het vertrek- en eindpunt n Uplandsteig- en Diemelsteig-wandel- ergens ‘aanleggen’ tijdens de tocht n 3x lunchpakket Kant en klare wandelroutes niet alleen genieten van de prachtige n rend beeld van de omgeving te zien afwisselende wandelroutes door het route “Oberhundemer Bergtour – on- n n Uplandsteig-wandelkaart kaarten met routebeschrijving Berglift Ettelsberg-Kabinenbahn Wandelkaart en wandelspeld van 9 – 16 km lengte bossen en de weergaloze panorama’s vertrek- of eindpunt) krijgen. U loopt door gemengde bossen, n middelgebergte kunt u genieten van n derweg op ezelspaden” (Rothaarsteig- met routebeschrijving n Toeristenbelasting (SauerlandCard) en bezichtiging uitzichttoren maar ontdek ook de Burg Bilstein n Flyer-wandelkaart beukenbossen, dennenbossen, over Toeristenbelasting (SauerlandCard) fantastische vergezichten, prachtig n Bagagevervoer Spur): een dagtocht over kronkelende n Verlengingsdag, n Prijs: 3-daagse-toer: per persoon n Bustransfers berggebied, leuke afdalingen naar halfpension op aanvraag mogelijk (tegenwoordig een jeugdherberg) Prijs: vanaf € 85 p.p. (pension) essen, bloeiende weides en moerassige Prijs: vanaf € 145 per persoon (pension) vanaf E 154 (pension), vanaf € 190 (hotel) Prijs: vanaf € 108 p.p. (pension) paden met prachtige doorkijkjes, n Bootrondvaart op de Diemelsee gezellige plaatsjes en heel veel natuur € en de uitzichttoren “Hohe Bracht”. vanaf € 99 p.p. (hotel) gronden alsmede over de hoogheide. vanaf E 181 per persoon (hotel) 4-daagse-toer: per persoon fantastische panorama’s , ruwe rotsen Prijs: vanaf 85 p.p. (pension) De drie- en vierdaagse toeren bundelen € € met kofﬁe en gebak genot. Beide wandeltochten kunt u vanaf € 99 p.p. (hotel) De Sonnenpfad-route kunt u De prachtige en unieke vergezichten Verlengingsdagen en/of halfpension zijn moge- vanaf 205 (pension), vanaf 253 (hotel) en een gezellig binnen- moet u gewoon zelf beleven. vier van de mooiste wandelroutes in De prijzen gelden per persoon excl. n Huifkartocht prima in 4 dagen doen. n gemakkelijk in twee etappes doen. n n lijk. De prijzen gelden per persoon, excl. de komen bij het Alpenhaus. Er zijn nog plaatselijke toeristenbelasting. Boekingen het natuurpark Diemelsee: de Upland- toeristenbelasting, boekingen zijn het n Willinger riemtas veel meer afwisselende dagtochten van RESERVERINGEN: zijn het gehele jaar mogelijk met uitzonde- gehele jaar mogelijk met uitzondering n Gezellig afscheidsfeest RESERVERINGEN: steig met haar steeds veranderende van Kerst, Oud en Nieuw en tijdens het RESERVERINGEN: Tourist-Information Lennestadt & ring van Kerst, Oud en Nieuw, Carnaval en Oorkonde 9-16 km lengte, waaruit u uw indi- Tourist-Information Lennestadt & tijdens het Kampioenschap skispringen. landschappen, de Diemelsteig met ge- Kampioenschap skispringen. RESERVERINGEN: n Tourist-Information Lennestadt & viduele wandelprogramma kunt samen- Kirchhundem Kirchhundem weldige vergezichten, de Briloner Kamm- Data: 04-05 tot 11-05-2014 Kirchhundem stellen, van rustig tot moeilijke wan- Hundemstr. 18 (stationsgebouw) Hundemstr. 18 (stationsgebouw) RESERVERINGEN: weg met prachtige uitzichten en de be- RESERVERINGEN: Tourist-Information Willingen 24-08 tot 31-08-2014 Tourist-Information Willingen Am Hagen 10 05-10 tot 12-10-2014 Hundemstr. 18 (stationsgebouw) delroutes. Over het goed gemarkeerde D-57368 Lennestadt-Altenhundem D-57368 Lennestadt-Altenhundem Tourist-Information Willingen toverend mystieke Sauerland-Waldroute. D-57368 Lennestadt-Altenhundem www.lennestadt-kirchhundem.de www.lennestadt-kirchhundem.de Am Hagen 10, D-34508 Willingen (Upland) Am Hagen 10, D-34508 Willingen (Upland) D-34508 Willingen (Upland) Prijs: € 99 per persoon www.lennestadt-kirchhundem.de wandelwegennet kunt u onbezorgd van [email protected] [email protected] www.wanderwelt-willingen.de Op zeer goed onderhouden, maar toch www.wanderwelt-willingen.de www.wanderwelt-willingen.de Accomodatie naar keuze. [email protected] de indrukwekkende natuur genieten. Tel. 0049(0)2723-608800 Tel. 0049(0)2723-608800 [email protected] natuurlijke wegen kunt u echt volop van [email protected] [email protected] Wij helpen u graag een passend Tel. 0049(0)2723-608800, Fax 608801 Wij geven u graag advies. n Fax 0049(0)2723-608801 Fax 0049(0)2723-608801 Tel. 0049(0)5632-9694353, Fax 9694395 de natuur genieten. n Tel. 0049(0)5632-9694353, Fax 9694395 Tel. 0049(0)5632-9694353, Fax 9694395 verblijf te vinden.

04 Wandelarrangementen: MEDEBACH 08 Wandelarrangementen: WINTERBERG Natuur in drievoud Wandelen op de Medebacher Bergweg Medebacher Bergweg voor genieters Actief-week (midweek-aanbieding, van zo-vr) Winterberger wandelweekend “Frisch auf” – op naar de Winterberger Hochtour Drie natuurroutes, drie plaatsen, drie overnachtingen - Arrangement - Wandelen en genieten AANBIEDING: Waar topsporters topprestaties AANBIEDING: AANBIEDING: Wandel in 5 etappes over de Winterberger AANBIEDING: Hochtour, de hoogste rondwandelroute Genieten van datgene, wat bij ons rijkelijk aan- Beleef tijdens deze wandeltocht de on- Beleef tijdens deze wandeltocht de on- Naar keuze 4 of 5 overnachtingen leveren, kunnen gasten een gezonde n 6x overnachting incl. ontbijt AANBIEDING: n n 5x overnachting incl. ontbijt n 2x overnachting incl. ontbijt in Westfalen. Deze route verbindt de tot wezig is. Drie prachtige wandelroutes tonen u de metelijke schoonheid van de Medebacher metelijke schoonheid van de Medebacher in een hotel met halfpension actieve vakantie doorbrengen, vol 2x lunchpakket voor uw wandeltochten n 5x bagagevervoer kracht van onze intacte natuur. Elke dag ontdekt n 3 overnachtingen met ontbijt met belevenissen, midden in de n n 1x lunchpakket Winterberg behorende dorpjes met elkaar in een Gasthof of pension Bucht. Geniet van de ongerepte natuur Bucht. Geniet van de ongerepte natuur n Lunchpakket voor de wandeltochten 1 wandelkaart voor uw wandeltocht n 5x lunchpakket u een nieuwe natuurwandelroute. Niet ver vanaf in de dalen zoals bij het Brühne dal, van ongerepte natuur en dat zowel in de n en verloopt over de hoogste bergen van het in de dalen zoals bij het Brühne dal, van Transfer naar de volgende van de Ferienwelt Winterberg n 1 wandelkaart Ferienwelt Winterberg de stad Medebach ligt de natuurroute “Gelänge- n Lunchpakket voor de wandeltochten unieke uitzichten bijvoorbeeld vanaf de n zomer als in de winter. Eindeloze n 1 wandelkaart van de westfaalse gedeelte van het Hoogsauerland unieke uitzichten bijvoorbeeld vanaf de bestemming of met de Sauerland- n 1 brochure “Winterberger Hochtour” bachtal”, waarbij u zult zien hoe mooi de Mede- n Wandelkaart n Toeristenbelasting Lückenkopf, Rösberg en de Ka-Lied. En bossen, zonnige dalen en 14 schil- n 1 speld van de Ferienwelt Winterberg en doorkruist 8 dalen en toont de wan- Lückenkopf, Rösberg en de Ka-Lied. En niet Card gratis reizen met de bus Ferienwelt Winterberg 1 speld met het logo van de WHT bacher Bucht is. Tijdens de natuurroute “Kahle niet te vergeten de culturele bijzonder- Individuele routeplanning delaars prachtige bezienswaardigheden. n n Pön” in Düdinghausen kunt u van prachtige door- n SauerlandCARD te vergeten de culturele bijzonderheden derachtige plaatsjes bieden u allerlei n heden die u onderweg langs de vele n Wandelkaart en wandelgids van n 1 dag huur van E-Bike e n SauerlandCard (vele kortingen en kijkjes en uitzichten over het unieke landschap Prijs: vanaf € 129 per persoon in die u onderweg langs de vele dorpjes te- outdoor-activiteiten. Weer de geur naar uw keuze 1 etappe van Winterberg naar AANBIEDING: dorpjes tegenkomt. U kunt overal met de de Medebacher Bergweg n 1x entree in het zwembad in het gratis met de bus) van de Hoogheide genieten, gelegen tussen tweepersoonskamer (pension) genkomt. De Medebacher Bergweg begint van diepgroene dennenbossen inade- n 1 speld van de Niedersfeld, ca. 22 km n 2-3 overnachtingen wandeltocht over de Bergweg beginnen n 1x entree naar keus voor het sub- men, met alle zintuigen de natuur Oversum 2e etappe van Niedersfeld naar Prijs: vanaf € 345 p.p. (pension) Medebach en Willingen-Usseln, aan de grens van Éénpersoonskamer op aanvraag en eindigt in het centrum van Medebach. Ferienwelt Winterberg Hessen. In Medelon verloopt de natuurroute “Ge- met ontbijt in een Gasthof of pension en u hoeft uw bagage niet mee te nemen. tropische zwembad Aqua Mundo n 2 tickets naar keuze voor de aanbie- Elkeringhausen, ca. 18 km vanaf € 425 p.p. (hotel) mogelijk. Extra toeslag bij Via een transfer wordt uw bagage reeds voelen, energie opdoen en dat bij een n SauerlandCard (vele kortingen wässerpfad Orke” door het schilderachtige Orke- Elke morgen staat er een heerlijk ontbijt of het saunalandschap dingen van AktivZeit Winterberg e overnachting in een hotel. naar de volgende bestemming gebracht. n Lunchpakket voor de wandeltochten eindeloos blauwe lucht. n en gratis met de bus) 3 etappe van Elkeringhausen Verlengingsnachten op aanvraag mogelijk. dal en hier kunt u rustig wandelen zonder stijgin- voor u klaar en voor onderweg krijgt n Toeristenbelasting n SauerlandCARD n SauerlandCard (vele kortingen en Moe, maar gelukkig, u blijft roerloos zitten naar Züschen, ca. 14,5 km Graag maken wij u een aanbieding voor een Boekingen van 15 apr – 31 okt 2014 Elke morgen staat er een heerlijk ontbijt n Bagagevervoer naar de volgende u een lunchpakket mee. Tevens kunt u Prijs: vanaf € 93 p.p. (pension) gen. Elke morgen staat er een heerlijk ontbijt gratis met de bus) en geniet met volle teugen van de natuur. e “Schnupperangebot” voor een kortere tijdsduur voor u klaar en voor onderweg krijgt u een bestemming smullen van een lekker avondmenu in Prijs: vanaf € 299 per persoon in vanaf € 124 p.p. (hotel) 4 etappe van Züschen voor u klaar en voor onderweg krijgt u een lunch- Prijs: vanaf € 269 p.p. (pension) Van hier boven ziet alles er heel anders naar Langewiese, ca. 23 km pakket mee. Afstanden tussen 5 en 11 km per lunchpakket mee. Afstanden naar keuze n Wandelkaart en uitvoerige wandel- een gezellige omgeving. Afstanden naar een tweepersoonskamer (hotel) vanaf € 353 p.p. (hotel) uit. Geniet van fantastische vergezichten, e dag, afhankelijk van de natuurwandelroute. n tussen 15 en 30 km per dag. n gids van de Medebacher Bergweg keuze tussen 5 en 14 km per dag. n Éénpersoonskamer op aanvraag mogelijk. 5 etappe van Langewiese Verlengingsnachten op aanvraag mogelijk neem het er gewoon even van en breng naar Winterberg, ca. 12 km n Toeristenbelasting n SauerlandCARD lichaam en geest weer op gang. Ontdek RESERVERINGEN: RESERVERINGEN: RESERVERINGEN: RESERVERINGEN: Touristik-Gesellschaft Medebach mbH Touristik-Gesellschaft Medebach mbH Prijs: vanaf € 99 per persoon in twee- Touristik-Gesellschaft Medebach mbH RESERVERINGEN: de vier machtigste bergen van het Sauer- RESERVERINGEN: Marktplatz 1, D-59964 Medebach Marktplatz 1, D-59964 Medebach persoonskamer (pension) Marktplatz 1, D-59964 Medebach Ferienwelt Winterberg land, eindeloze bossen, zonnige dalen Ferienwelt Winterberg Ferienwelt Winterberg www.medebach-touristik.de www.medebach-touristik.de Extra toeslag bij overnachting in een www.medebach-touristik.de Am Kurpark 4, D-59955 Winterberg en schilderachtige dorpjes, glasheldere Am Kurpark 4, D-59955 Winterberg Am Kurpark 4, D-59955 Winterberg [email protected] [email protected] hotel. Éénpersoonskamer op aanvraag [email protected] Tel. 0049(0)2981-92500, Fax 925024 beekjes, zeldzame vogels en planten in Tel. 0049(0)2981-92500, Fax 925024 Tel. 0049(0)2981-92500, Fax 925024 Telefoon 0049(0)2982-9218610 Telefoon 0049(0)2982-9218610 mogelijk. Telefoon 0049(0)2982-9218610 [email protected], www.winterberg.de de hoogheide en de natuurgebieden. n [email protected], www.winterberg.de [email protected], www.winterberg.de