YARGI ETİĞİ SEMPOZYUMU INTERNATIONAL SYMPOSIUM on JUDICIAL ETHICS ULUSLARARASI YARGI ETİĞİ SEMPOZYUMU International Symposium on Judicial Ethics
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
ULUSLARARASI YARGI ETİĞİ SEMPOZYUMU INTERNATIONAL SYMPOSIUM ON JUDICIAL ETHICS ULUSLARARASI YARGI ETİĞİ SEMPOZYUMU International Symposium On Judicial Ethics Strateji Geliştirme Başkanlığı Yayın No: 56 Mayıs 2017 ISBN: 978-975-7978-81-7 Çeviri: Keyhan Tercüme Kapak Tasarım & Dizgi : Melek Matbaacılık Teknik Hazırlık Büyük Sanayi 1. Cad. No: 78/17 İskitler/ANKARA Baskı : Hermes Tanıtım Ofset Büyük Sanayi 1. Cad. No: 105 İskitler/ANKARA Bu yayında dile getirilen görüşlerin sorumluluğu dile getirenlere aittir, mutlak suretle Adalet Bakanlığı’nın resmi politikalarını yansıtmaz. Adalet Bakanlığı bunlardan dolayı herhangi bir sorumluluk kabul etmez. Sempozyum kayıtlarının çözümleri oturum başkanları ile katılımcılara gönderilerek gerekli düzeltmeleri yapmaları sağlanmıştır. Editör ekip bu çalışmaları koordine etmiş ve sadece önemli anlam bozuklukları ile imla düzetmeleri yapmıştır. Bu eserin telif hakları Adalet Bakanlığı’na aittir. Bakanlığın yazılı izni alınmadan çoğaltılamaz. II Uluslararası Yargı Etiği Sempozyumu / International Symposium On Judicial Ethics 26 - 27 Mayıs / May 2017 - İstanbul DÜZENLEME KURULU Hâkim Alpaslan AZAPAĞASI Adalet Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanı Hâkim Kubilay İNAN Adalet Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkan Yardımcısı Jale YILMAZ Adalet Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı Daire Başkanı Zuhal TOKAR GÜNEŞ Adalet Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı Tetkik Hâkimi BİLİM KURULU Prof. Dr. İonna KUÇURADİ Türk Felsefe Kurumu Başkanı Prof. Dr. Gülriz UYGUR Ankara Üniversitesi Öğretim Üyesi, Kamu Hukuku, Hukuk Felsefesi Prof. Dr. Fatmagül DEMİREL Yıldız Teknik Üniversitesi, İnsan ve Toplum Bilimleri Prof. Dr. Betül ÇOTUKSÖKEN Türkiye Felsefe Kurumu Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Mortimer SELLERS Baltimore Üniversitesi Maryland-ABD III Uluslararası Yargı Etiği Sempozyumu / International Symposium On Judicial Ethics 26 - 27 Mayıs / May 2017 - İstanbul ORGANIZATION COMMITTEE Judge Alpaslan AZAPAĞASI The Ministry of Justice, General Director of the Department of Strategy Development Judge Kubilay İNAN The Ministry of Justice, Deputy Director of the Department of Strategy Development Jale YILMAZ The Ministry of Justice, Department Director of the Department of Strategy Development Zuhal TOKAR GÜNEŞ The Ministry of Justice, Investigation Judge of the Department of Strategy Development SCIENCE COMMITTEE Prof. Dr. İonna KUÇURADİ President of the Turkish Philosophy Institution Prof. Dr. Gülriz UYGUR Ankara University Lecturer on Philosophy of Law, and Public Law Prof. Dr. Fatmagül DEMİREL Yıldız Technical University, Humanities and Social Sciences Prof. Dr. Betül ÇOTUKSÖKEN Acting President of the Turkish Philosophy Institution Prof. Dr. Mortimer SELLERS Baltimore University, Maryland-ABD IV Uluslararası Yargı Etiği Sempozyumu / International Symposium On Judicial Ethics 26 - 27 Mayıs / May 2017 - İstanbul SUNUŞ Bekir BOZDAĞ Adalet Bakanı Yargı sistemlerinin dünya genelinde reforma tabi tutulduğu bir süreç yaşamaktayız. Bu süreci bilgi çağı olmanın getirdiği değişimler, teknolojik gelişmeler, artan ve hızlanan ekonomik ilişkiler, küreselleşen ve tabiatı hızla değişen suç olgusu hızlandırılmaktadır. Tüm bunlar, adalet sistemlerinin alternatif usul ve hukuki yöntemlerle derinleşmesini, daha hızlı karar verecek şekilde performansa dayalı anlayışla yeniden yapılanmasını ve sistemde rol alanların zihniyet yapısının değişmesini gündemimize getirmektedir. Toplumun yaşam standardının yükseltilmesi ekonomik göstergelerin yanı sıra, tüm kamu hizmetlerinin daha nitelikli sunulmasını gerektirmektedir. Bunun farkında olan Ülkemiz, kamunun genelinde olduğu gibi adalet hizmetleri alanında da halkımızın yaşam standardını yükseltecek mükemmelliği yakalamak kararlılığındadır. Adalet sisteminin işleyişinde mükemmelliğin yakalanması sistemin kalitesinin sürekli artırılmasını gerektirmektedir. Günümüzde adalet sistemlerinin kalitesinin ölçülmesini sağlayacak parametreleri; makul sürede yargılama, isabetli karar, düşük bozma oranları, yararlanıcıların memnuniyet oranının yüksekliği gibi unsurlar oluşturmaktadır. Bakanlığımız adalet sisteminin işleyişinden siyaseten sorumlu olduğu V Uluslararası Yargı Etiği Sempozyumu / International Symposium On Judicial Ethics 26 - 27 Mayıs / May 2017 - İstanbul gerçeğinden hareketle kaliteyi yükseltecek unsurların sağlanması için adeta seferberlik ilan etmiş bulunmaktadır. Adalet sistemine ilişkin; stratejisi olmayan, birbirinden kopuk, günübirlik ve sadece bazı sorunlara odaklanmış anlayış son yıllarda terk edilmiştir. Bunun yerine, vizyon belirlenmesini ve bir takvim dahilinde önceden belirlenmiş adımların atılmasını öngören stratejik yönetim anlayışı benimsenmiştir. Çalışmalarımız, insan kaynaklarından, mevzuata, fiziki altyapıdan, bilişim sistemlerine, ceza infaz kurumlarından, yargı bağımsızlığı ile tarafsızlığına kadar birçok alanda önemli sonuçlar vermiştir. Adalet sisteminin etkinliği açısından sadece hukukçuların yetiştirilmesi yeterli olmamaktadır. Hukuku uygulayanlarda etiğe dayanan bir vicdanın oluşması da mutlaka gereklidir. Hukukçuların, kanunlar dışında uymaları gereken, meslekleriyle ilgili kuralların varlığı şüphesizdir. Bu kurallar yargı etiği kavramı altında somutlaşmaktadır. Tarihin bütün dönemlerinde tarafsız ve bağımsız hâkimlere ihtiyaç duyulmuştur. Bu nedenle, tıpkı kanunlar gibi uyulması gereken temel etik değerler yargı camiasının öteden beri tartıştığı temel alanlardan olmuştur. Adil yargılanma hakkı kapsamında; yargılamaların bağımsız, tarafsız ve etkin bir şekilde yapıldığına dair, gerek davanın taraflarında gerekse kamuoyunda kuvvetli bir inancın olması bir zorunluluktur. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 6 ncı maddesinde düzenlenen adil yargılanma hakkının sağlanmasında en önemli araçlardan biri yargısal etik ilkelerin belirlenmesidir. Günümüzde yargı etiği adına geçmişin mirası ve günümüz ihtiyaçları ile yeni belirlemeler yapmak gerekliliği ortaya çıkmaktadır. Bu konuda yargı etiğini daha da güçlendirmek adına önemli çalışmalara ve reformlara imza atmaktayız. VI Uluslararası Yargı Etiği Sempozyumu / International Symposium On Judicial Ethics 26 - 27 Mayıs / May 2017 - İstanbul Hukukçularımız yargı etiğine ilişkin temel bilgileri hukuk fakültesinde öğrenmeye başlamaktadır. Adaletin yeterli bilgiye dayanılmadan dağıtılması, adil yargılanma hakkı ve hak arama özgürlüğünün zedelenmesine neden olacaktır. Bu nedenle adalet hizmetlerinde kaliteyi yükseltmenin önemli koşullarından biri de iyi eğitim ve öğrenim görmüş, hukuku özümsemiş, güncel gelişmeleri izleyen, sağlıklı yorum yapan, doğru sonuca varan hukukçuların varlığıdır. 2009 yılında oluşturulan ve 2015 yılında güncellenen Yargı Reformu Stratejisinde yargının hesap verilebilirliğini ve saydamlığını artırmak amacıyla “Tüm yargı mensuplarının uyması gereken etik ilkelerin belirlenmesi” hedefine yer verilmiştir. Bu hedef kapsamında Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu tarafından yürütülen “Türkiye’de Yargı Etiğinin Güçlendirilmesi Projesi” başlatılmıştır. Bu yayına konu sempozyum da bu çalışmaları pekiştiren ve bizlere yeni ufuklar açan bir çalışma olmuştur. Etik ilkelerin belirlenmesi ile yargısal süreçlerdeki şeffaflığı ve hesap verilebilirlik artacak ve bu sayede bir yandan yargıya olan güven yükselirken diğer yandan yargı mensuplarının bağımsızlığı ve tarafsızlığı ilkesi daha denetlenebilir hale gelecektir. Sempozyumumuza yurtdışından ve yurt içinden gelen değerli akademisyenlerimize, üniversite dekanı ve temsilcilerimize, barolarımızın kıymetli temsilcileri ile yargı mensuplarımıza katkılarından dolayı ayrı ayrı teşekkür ediyor ve yayının faydalı olmasını diliyorum. VII Uluslararası Yargı Etiği Sempozyumu / International Symposium On Judicial Ethics 26 - 27 Mayıs / May 2017 - İstanbul INTRODUCTION Bekir BOZDAĞ Minister Of Justice We live in a process where judicial systems are going through reformation throughout the world. This process is accelerated by changes in the current information age, technological developments, increasing and accelerating economic relations, globalizing and rapidly changing state of crime. All of these factors bring to our agenda the deepening of justice systems by alternative procedural and legal methods, their restructuring with a performance-based approach in order to make decisions more quickly, and the change in the mindset of those taking part in the system. Raising the life standard of the society requires more qualified presentations of all public services, as well as economic indicators. With an awareness on this fact, our country is determined to achieve the perfection that will raise the life standard of our people in the field of justice services as in the entire public area in general. Achieving perfection in the functioning of the justice system requires continuous increase in the quality of the system. In today’s world, the parameters that will enable the measurement of the quality of justice systems consist of elements such as trial within a reasonable period of time, right decision, low rates of reversal, high satisfaction rate of beneficiaries. Acting on the fact that our Ministry is politically responsible for the functioning of IX Uluslararası Yargı Etiği Sempozyumu / International Symposium On Judicial Ethics 26 - 27 Mayıs / May 2017 - İstanbul the justice system, they have almost declared mobilization for the provision of elements improving quality. As for the justice system; approaches which are unassociated with each other, based on no strategy but only a number of particular problems have recently been abandoned. Instead, a strategic management approach