Tanzimattan Günümüze Türkiye'de Vergileme Zihniyetinin Gelişimi

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Tanzimattan Günümüze Türkiye'de Vergileme Zihniyetinin Gelişimi T.C. MALİYE BAKANLIĞI Strateji Geliştirme Başkanlığı TANZİMATTAN GÜNÜMÜZE TÜRKİYE’DE VERGİLEME ZİHNİYETİNİN GELİŞİMİ Dr. Abdullah MUTLU Ankara, 2009 i T.C. MALİYE BAKANLIĞI Strateji Geliştirme Başkanlığı Yayın No:2009/390 www.sgb.gov.tr e-mail: [email protected] Her hakkı Maliye Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı’na aittir. Kaynak gösterilerek alıntı yapılabilir. ISBN: 978-975-8195-26-8 1000 Adet Ankara, 2009 Tasarım: İvme Tel: 0312 230 67 01 Baskı: Ümit Ofset Matbaacılık Tel: 0312 384 26 27 ii Anne ve babam başta olmak üzere aileme… iii iv İÇİNDEKİLER KISALTMALAR DİZİNİ .............................................................................. x TABLOLAR DİZİNİ .................................................................................... xi ŞEKİLLER DİZİNİ..................................................................................... xii GİRİŞ ............................................................................................................. 1 BİRİNCİ BÖLÜM ......................................................................................... 6 VERGİLEME VE ZİHNİYET KAVRAMLARI........................................... 6 1.1. VERGİ KAVRAMI ....................................................................... 6 1.2. VERGİNİN TEORİK AÇIDAN GELİŞİMİ ................................... 8 1.2.1. Faydalanma Teorisi..................................................................... 8 1.2.2. Egemenlik Teorisi...................................................................... 10 1.2.3. Egemenlik ve Faydalanma Teorilerinin Karşılaştırılması .... 11 1.3. VERGİLEME ZİHNİYETİ ............................................................ 13 1.3.1. Zihniyetin Oluşum Süreci......................................................... 13 1.3.2. Doğu ve Batı Zihniyeti .............................................................. 16 1.3.3. Vergileme Zihniyeti Kavramı................................................... 17 1.3.4. Vergileme Zihniyetinin Önemi................................................. 17 1.3.5. Vergileme Zihniyetinin Tarihsel Gelişimi............................... 19 1.4 VERGİLEME ZİHNİYETİNİN DİĞER ALANLARLA İLİŞKİSİ.................................................................................................. 22 1.4.1. Vergileme Zihniyeti Din İlişkisi ............................................... 22 1.4.2. Vergileme Zihniyeti Kültür İlişkisi.......................................... 24 1.4.3. Mükellefin Vergiye Bakışının Vergileme Zihniyetine Etkisi. 25 1.4.4. Devlet Felsefesinin Vergileme Zihniyetine Etkisi ................... 27 1.5. İKTİSADİ DÜŞÜNCEDE VERGİLEME ZİHNİYETİ............... 29 1.5.1. Müdahaleci Devlet Anlayışında Vergileme Zihniyeti ............ 29 1.5.1.1. Merkantilist Düşüncede Vergileme Zihniyeti....................... 29 1.5.1.2. Keynesyen Düşüncede Vergileme Zihniyeti ........................ 30 1.5.2. Liberal Düşüncede Vergileme Zihniyeti.................................. 31 v 1.5.3. Vergileme Konusunda Diğer Anlayışlar ................................. 33 1.6. VERGİLEME YETKİSİNİN SINIRI VE VERGİLEME ZİHNİYETİ............................................................................................. 34 İKİNCİ BÖLÜM.......................................................................................... 39 TANZİMAT DÖNEMİ VERGİLEME ZİHNİYETİ.................................. 39 2.1. DÖNEMİN GENEL NİTELİKLERİ............................................. 39 2.2. TANZİMAT ÖNCESİNDE MALİ YAPI ...................................... 41 2.3. OSMANLI DEVLETİNDE KLASİK YAPI VE BUNUN DEĞİŞMESİ............................................................................................ 43 2.4. OSMANLI DEVLETİNDE UYGULANAN VERGİLER............ 47 2.4.1.Şer’i Vergiler .............................................................................. 48 2.4.1.1. Aşar....................................................................................... 48 2.4.1.2. Haraç..................................................................................... 50 2.4.1.3. Cizye..................................................................................... 51 2.4.2. Örfi Vergiler .............................................................................. 51 2.4.2.1. Sipahiye Ödenen Vergiler..................................................... 52 2.4.2.2. Avarız Vergileri.................................................................... 54 2.5. OSMANLI VERGİ SİSTEMİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER . 54 2.6. VERGİLEMEYE TANZİMATIN GETİRDİĞİ DEĞİŞİKLİKLER.................................................................................. 56 2.7.BİRİNCİ VE İKİNCİ MEŞRUTİYET DÖNEMLERİNDE VERGİSEL DÜZENLEMELER (1876-1920)...................................... 62 2.7.1. 1876 Anayasasında Vergileme.................................................. 62 2.7.2. Aşardaki Değişiklikler .............................................................. 63 2.7.3. Arazi ve Bina Vergileri ............................................................. 64 2.7.4. Ağnam Resmi............................................................................. 64 2.7.5. Temettü Vergisi ......................................................................... 64 2.7.6. İttihat ve Terakki Döneminde Vergileme ............................... 65 TEK PARTİ DÖNEMİNDE VERGİLEME ZİHNİYETİ ......................... 67 3.1. DÖNEMİN GENEL NİTELİKLERİ............................................. 67 3.2. 1924 ANAYASASINDA VERGİLEME......................................... 69 vi 3.3. I. SANAYİ PLANI ÖNCESİ CUMHURİYET İDARESİNİN YAPTIĞI VERGİ DÜZENLEMELERİ.............................................. 72 3.3.1. Aşar Vergisinin Kaldırılması ................................................... 72 3.3.1.1. Meclis Görüşmelerinde Aşarın Kaldırılmasına Taraftar Olan Düşünceler......................................................................................... 73 3.3.1.2. Meclis Görüşmelerinde Aşarın Kaldırılmasına Karşı Olan Düşünceler......................................................................................... 74 3.3.1.3. Aşarın Kaldırılması ile ilgili Bilim Adamlarının Görüşleri.. 75 3.3.2. Aşar Dışındaki Diğer Vergilerde Değişiklik ve Yeni Vergiler77 3.3.2.1. Temettü Vergisinin Kazanç Vergisine Tahvili ..................... 77 3.3.2.2. Mahsulatı Arziye Vergisi...................................................... 78 3.3.2.3. Ağnam Vergisinin Sayım Vergisine Dönüştürülmesi .......... 79 3.3.2.4. Arazi ve Müsakkafat Vergisi................................................ 80 3.3.2.5. İstihlak Vergisi ..................................................................... 81 3.5. BİRİNCİ SANAYİ PLANI İLE ÇOK PARTİLİ HAYAT ARASINDAKİ VERGİSEL DÜZENLEMELER ................................ 82 3.5.1. Varlık Vergisi............................................................................. 84 3.5.1.1. Varlık Vergisinin Konulmasındaki Sebepler........................ 84 3.5.1.2. Varlık Vergisinin Konusu, Mükellefleri ve Oran Yapısı...... 86 3.5.1.3. Varlık Vergisinde Politik Tercihler ve Keyfilik ................... 87 3.5.1.4. Basında Varlık Vergisi ......................................................... 89 3.5.2. Toprak Mahsulleri Vergisi ....................................................... 91 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM................................................................................ 94 ÇOK PARTİLİ HAYATTA VERGİLEME ZİHNİYETİ ........................... 94 4.1. DÖNEMİN GENEL NİTELİKLERİ............................................. 94 4.2. 1946-1960 ARASINDA VERGİLEME .......................................... 96 4.2.1. Şahsi Gelirlerin Vergilendirilmesi ........................................... 96 4.2.1.1. Şahsi Gelir Vergisinin Dayandığı Felsefe ............................ 97 4.2.1.2. Şahsi Gelir Vergisinin Konulması ........................................ 98 4.2.1.3. Şahsi Gelir Vergisinin Konulma Gerekçeleri ....................... 99 4.2.2. Kurum Kazançlarının Vergilendirilmesi ................................ 99 4.2.2.1. Dünyada Kurumlar Vergisi Alanında Gelişim ..................... 99 vii 4.2.2.2. Türkiye’de Kurumlar Vergisine Geçiş ............................... 100 4.3. PLANLI DÖNEMDE VERGİLEME........................................... 101 4.3.1. 1961 Anayasasında Vergileme................................................ 101 4.3.2. Planlı Dönemin Birinci On Yılında Vergileme ..................... 101 4.3.3. Planlı Dönemin İkinci On Yılında Vergileme....................... 102 4.4. 1980 SONRASINDA VERGİLEME ............................................ 103 4.4.1. 1980 Sonrası Döneminin Genel Nitelikleri............................ 103 4.4.2. 1982 Anayasası’nda Vergileme .............................................. 106 4.4.3. Yeni Anayasa Taslağındaki Hükümlerde Vergileme........... 108 4.4.4. Küreselleşme ve Avrupa Birliği Sürecinin Türkiye’deki Vergilemeye Etkisi............................................................................. 110 BEŞİNCİ BÖLÜM .................................................................................... 112 VERGİLEME ZİHNİYETİ AÇISINDAN TÜRKİYE VE İNGİLTERE’NİN KARŞILAŞTIRILMASI............................................. 112 5.1. VERGİLEME ZİHNİYETİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER OLARAK KARŞILAŞTIRMA............................................................ 113 5.1.1. Sanayi Devrimi ve Vergileme Zihniyeti................................. 113 5.1.2. Osmanlı Toplumunda Çözülme Devri Zihniyeti ve İngiltere114 5.1.3. Bireycilik ve Cemaatçilik Açısından İngiliz ve Türk
Recommended publications
  • 1691 Tarihli Cizye Defterine Göre Pertek, Mazgirt, Çemişgezek Ve
    OTAM, 41 /Bahar 2017, 191-218 1691 Tarihli Cizye Defterine Göre Pertek, Mazgirt, Çemiûgezek ve Saøman KazalarÖ Pertek, Mazgird, Çemiûgezek and Saøman Districts According to the 1691 Jizya Inventory Zülfiye KOÇAK* Özet OsmanlÖ tarihi incelemelerinin temel baûvuru kaynaklarÖnÖ arûiv belgeleri oluûturmaktadÖr. Birinci el kaynaklardan olan arûiv belgeleri, geçmiûin günümüze aktarÖlmasÖnda köprü vazifesi üstlendiklerinden oldukça önem taûÖmaktadÖrlar. Bu belgeler arasÖnda yer alan cizye defterleri de insan, zaman ve mekân unsurlarÖnÖ bir arada barÖndÖrdÖklarÖndan OsmanlÖ tarihi araûtÖrmalarÖnÖn vazgeçilmezleri arasÖndadÖrlar. Bu çalÖûmada H.1102/M.1691yÖlÖnda tutulan Diyarbekir Eyaleti’ne tabi Pertek, Mazgirt, Çemiûgezek ve Saøman kazalarÖna ait cizye defterinin tanÖtÖmÖ ve deøerlendirmesi yapÖlmÖûtÖr. Defter, adÖ geçen kazalarda gayrimüslim nüfusun ikamet ettiøi mahalleleri ve köyleri göstermekte, bu coørafyada yaûayan insanlarÖn fiziksel özellikleri ve meslekleri hakkÖnda bilgiler içermektedir. Bu baølamda defterdeki bilgiler dikkatlice incelenmiû adÖ geçen kazalarÖn o dönemki sosyo-ekonomik ve demografik dinamikleri açÖøa çÖkarÖlmaya çalÖûÖlarak bu bilgilerin hangi tür çalÖûmalarda kullanÖlabileceøine dair öneriler sunulmuûtur. Anahtar Kelimeler: OsmanlÖ, Diyarbekir Vilayeti, Cizye, Gayrimüslim, Nüfus. Abstract The archival documents are the main sources for the investigation of the Ottoman history. These sources are very important as they are functioning like a bridge, conveying the past into present. In examining the Ottoman history, Jizya
    [Show full text]
  • The Other Side of the Coin: Tax Exemptions Within the Context of Ouoman Taxation History
    The Other Side of the Coin: Tax Exemptions within the Context of OUoman Taxation History Fatma Acun *(Turkey) Introduction The Ottoman Empire experienced a transformation of its classical system of tax administration with new methods for tapping the surplus product and resources in the Iate 16th through i 7th centuries. This period also saw the creation of a state based more on taxation. In the face of escalating expenditures, the older sources of revenue proved inadequate and the provincial taxation system of the earlier periods (timar) proved less and less relevant to mcet the demands for a more immediate system of extraction. As a result, the timar system was first supplemented and ultimately replaced by the system oftaxation known as tax-fanning (iltizam) in the seventeenth century. The most significant change in the timar system based on feudal dues and tithes, was its replacement by general cash-tax levies. Despite the pressing conditions of time, the state did not resort to increasing the traditional taxes which would have benefited the holders of timars. Instead, it chose to resort to avariz levies collected directly by the state treasury. The avariz type of levies, previously co11ectedat times of need, was converted into regular, annual taxes applicable to all subjects of the empire in the seventeenth,century. In this way, avarlN di- vaniyye and teka/if-i örfiyye, the two cash and kind levies, became regular dues.' These levies, while financial1yproductive, were political1yand socially contentious. Experiments with new methods of revenue extraction provoked resistance among the tax paying subjects, the reaya. This mainly took the forms of abandonment of land and search for alternatemeans oflivelihood by migratingto thecities.Studieson the historyoftaxation approach thematter ITomthepoint ofview of thereayaand take primarilytheir reactionsinto consideration.
    [Show full text]
  • Osmanlı İktisadi DÜZENİNDE İhtisab MÜESSESESİ VE MUHTESİBLİK ÜZERİNE BİR DENEME
    OSMANLı İKTİsADİ DÜZENİNDE İHTİsAB MÜESSESESİ VE MUHTESİBLİK ÜZERİNE BİR DENEME lbrahim ERDOGDU* Osmanlı Devleti'nin sosyo-ekonomik yapısı içerisinde önemli bir yeri olmasına rağmen görüldüğü kadanyla üzerinde nispeten az çalışılmış bir konu olan "İhtisab Müessesesi", bütün Müslüman devletlerde olduğu gibi Osmanlılar'da da özellikle dini emir ve ya- saklara nezaret ile ahlak ve an'anelerin kuşaklar arasında bo- zulmadan devamlılığını sağlamak; günlük hayatın yanı sıra özel- likle ticari faaliyetlerde devlet tarafından aktif bir sosyal kontrolün sağlaması bakımından, önemli bir kontrol mekanizmasıdır i . Bu müessesenin işleyiş tarzı ve Osmanlı idari-iktisadi S1S- temindeki öneminin anlaşılabilmesi, bazı temel esaslann tespiti ve *AÜDTCF Tarih Bölümü Araştırma Görevlisi ı. Konu hakkında, bu güne kadar ülkemizde akademik bir tez olarak yapılmış ça- lışmalardan en kapsamlı olanı için bkz. Kazıcı, Ziya, Osmanlılarda lhtisah Müessesesi. Is- tanbul, 1987; Bu konuda zengin bir arşiv kaynağına müracaatla kaleme alınmış diğer önemli bir eser için bkz. Ergin, Osman Nuri, Mecelle-i Umur-ı Belediyye, Ci, IstanbuL. i995. (Kitap, çeşitli tarihlerde yazılmış İhtisab kanıınıarı ile narh usulleri ve çeşitli ta- rihlerdeki narh numuneleri hakkında zengin bilgiler içermektedir); Ayrıca bkz. Barkan. Ö. Lütfi, "XV. Asrın Sonıında Bazı Büyük Şehirlerde Eşya ve Yiyecek Fiyatlarının Tesbit ve Teftişi Hususlarını Tanzim Eden Kanunlar", Tarih Vesikaları Dergisi, C i, S. i, İstanbuL. 1941; Mantran, Robert, "Hısba", The Encyclopedia OfIslam, C, III, New Edition, Leiden- London, 1970; Kavakçı, Yusuf Ziya, Hishe Teşkilatı, Ankara, 1975; Kütükoğlu, Mübahat, S., "Osmanlı İktisadi Yapısı", Osmanlı Devleti Tarihi (Ed: E. İhsanoğlu), İstanbul, 1999. s. 565-567; Levy, R., "Muhtesib", lA., C. VIII, s. 532; Inalcık. Halil, The Oltmnan Em- pire (1300-1600), London, 1973, s.
    [Show full text]
  • An Ottoman Global Moment
    AN OTTOMAN GLOBAL MOMENT: WAR OF SECOND COALITION IN THE LEVANT A Dissertation submitted to the Faculty of the Graduate School of Arts and Sciences of Georgetown University in partial fulfillment of the requirements for the Degree of Doctor of Philosophy In History By Kahraman Sakul, M.A Washington, DC November, 18, 2009 Copyright 2009 by Kahraman Sakul All Rights Reserved ii AN OTTOMAN GLOBAL MOMENT: WAR OF SECOND COALITION IN THE LEVANT Kahraman Sakul, M.A. Dissertation Advisor: Gabor Agoston, Ph.D. ABSTRACT This dissertation aims to place the Ottoman Empire within its proper context in the Napoleonic Age and calls for a recognition of the crucial role of the Sublime Porte in the War of Second Coalition (1798-1802). The Ottoman-Russian joint naval expedition (1798-1800) to the Ionian Islands under the French occupation provides the framework for an examination of the Ottoman willingness to join the European system of alliance in the Napoleonic age which brought the victory against France in the Levant in the War of Second Coalition (1798-1802). Collections of the Ottoman Archives and Topkapı Palace Archives in Istanbul as well as various chronicles and treatises in Turkish supply most of the primary sources for this dissertation. Appendices, charts and maps are provided to make the findings on the expedition, finance and logistics more readable. The body of the dissertation is divided into nine chapters discussing in order the global setting and domestic situation prior to the forming of the second coalition, the Adriatic expedition, its financial and logistical aspects with the ensuing socio-economic problems in the Morea, the Sublime Porte’s relations with its protectorate – The Republic of Seven United Islands, and finally the post-war diplomacy.
    [Show full text]
  • YARGI ETİĞİ SEMPOZYUMU INTERNATIONAL SYMPOSIUM on JUDICIAL ETHICS ULUSLARARASI YARGI ETİĞİ SEMPOZYUMU International Symposium on Judicial Ethics
    ULUSLARARASI YARGI ETİĞİ SEMPOZYUMU INTERNATIONAL SYMPOSIUM ON JUDICIAL ETHICS ULUSLARARASI YARGI ETİĞİ SEMPOZYUMU International Symposium On Judicial Ethics Strateji Geliştirme Başkanlığı Yayın No: 56 Mayıs 2017 ISBN: 978-975-7978-81-7 Çeviri: Keyhan Tercüme Kapak Tasarım & Dizgi : Melek Matbaacılık Teknik Hazırlık Büyük Sanayi 1. Cad. No: 78/17 İskitler/ANKARA Baskı : Hermes Tanıtım Ofset Büyük Sanayi 1. Cad. No: 105 İskitler/ANKARA Bu yayında dile getirilen görüşlerin sorumluluğu dile getirenlere aittir, mutlak suretle Adalet Bakanlığı’nın resmi politikalarını yansıtmaz. Adalet Bakanlığı bunlardan dolayı herhangi bir sorumluluk kabul etmez. Sempozyum kayıtlarının çözümleri oturum başkanları ile katılımcılara gönderilerek gerekli düzeltmeleri yapmaları sağlanmıştır. Editör ekip bu çalışmaları koordine etmiş ve sadece önemli anlam bozuklukları ile imla düzetmeleri yapmıştır. Bu eserin telif hakları Adalet Bakanlığı’na aittir. Bakanlığın yazılı izni alınmadan çoğaltılamaz. II Uluslararası Yargı Etiği Sempozyumu / International Symposium On Judicial Ethics 26 - 27 Mayıs / May 2017 - İstanbul DÜZENLEME KURULU Hâkim Alpaslan AZAPAĞASI Adalet Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanı Hâkim Kubilay İNAN Adalet Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkan Yardımcısı Jale YILMAZ Adalet Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı Daire Başkanı Zuhal TOKAR GÜNEŞ Adalet Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı Tetkik Hâkimi BİLİM KURULU Prof. Dr. İonna KUÇURADİ Türk Felsefe Kurumu Başkanı Prof. Dr. Gülriz UYGUR Ankara Üniversitesi Öğretim Üyesi, Kamu Hukuku, Hukuk
    [Show full text]
  • The Nineteenth-Century Ottoman Tax Reforms and Revenue System Author(S): Stanford J
    The Nineteenth-Century Ottoman Tax Reforms and Revenue System Author(s): Stanford J. Shaw Source: International Journal of Middle East Studies, Vol. 6, No. 4 (Oct., 1975), pp. 421-459 Published by: Cambridge University Press Stable URL: http://www.jstor.org/stable/162752 . Accessed: 10/03/2011 10:10 Your use of the JSTOR archive indicates your acceptance of JSTOR's Terms and Conditions of Use, available at . http://www.jstor.org/page/info/about/policies/terms.jsp. JSTOR's Terms and Conditions of Use provides, in part, that unless you have obtained prior permission, you may not download an entire issue of a journal or multiple copies of articles, and you may use content in the JSTOR archive only for your personal, non-commercial use. Please contact the publisher regarding any further use of this work. Publisher contact information may be obtained at . http://www.jstor.org/action/showPublisher?publisherCode=cup. Each copy of any part of a JSTOR transmission must contain the same copyright notice that appears on the screen or printed page of such transmission. JSTOR is a not-for-profit service that helps scholars, researchers, and students discover, use, and build upon a wide range of content in a trusted digital archive. We use information technology and tools to increase productivity and facilitate new forms of scholarship. For more information about JSTOR, please contact [email protected]. Cambridge University Press is collaborating with JSTOR to digitize, preserve and extend access to International Journal of Middle East Studies. http://www.jstor.org Int. Middle East Stud. 6 Printed in Great Britain J.
    [Show full text]
  • View / Download 2.3 Mb
    —» ^ vV67 REFLECTIONS OF THE QIFT-HANE SYSTEM IN MEDIEVAL BOSNIA AND SERBIA A T H E S IS PRESENTED BY YORK NORMAN TO THE INSTITUTE OF ECONOMICS AND SOCIAL SCIENCES IN PARTIAL FULFILLMENT OF THE REQUIREMENTS FOR THE DEGREE OF MASTER OF HISTORY NoPmaO Ci.: BILKENT UNIVERSITY M ARCH 1 9 9 7 . л .N69- I certify that I have read this thesis and in my opinion it is fully adequate, in scope and quality as a thesis for the degree of Master of History. Prof. Dr. Halil İnalcık 0 ■ [¿'C I certify that 1 have read this thesis and in my opinion it is fully adequate, in scope and quality as a thesis for the degree of Master of History. Dr. Akşin Somel I certify that I have read this thesis and in my opinion it is fully adequate, in scope and quality as a thesis for the degree of Master of History. Dr. Mehmet Kalpaklı Approved by the Institute of Economics and Social Sciences Prof. Dr. Ali Karaosmanoglu ACKNOWLEDGMENTS I first want to acknowledge that the original idea behind this thesis was given to me by my advisor, Professor Halil Inalcik and that I am fully in debt to his guidance for the following survey, both in terms of primary and secondary source materials. Secondly I would also like to thank Professor Bojani^ -LukaÎ' for her help in defining the themes of this thesis. In addition I am grateful to Jennifer Bolen for her translation of Bojanic-Lukac's "De la Nature et de Origine de L'Ispence" from French to English and Sarah Price for her help in editing my material.
    [Show full text]
  • — Venedik Baylosu'nun Defterleri the Venetian Baylo's Registers (1589
    Hilâl. Studi turchi e ottomani 4 — Venedik Baylosu’nun Defterleri The Venetian Baylo’s Registers (1589-1684) Serap Mumcu Edizioni Ca’Foscari Venedik Baylosu’nun Defterleri The Venetian Baylo’s Registers (1589-1684) Hilâl Studi turchi e ottomani Collana diretta da Maria Pia Pedani Elisabetta Ragagnin 4 Edizioni Ca’Foscari Hilâl Studi turchi e ottomani Direttori | General editors Maria Pia Pedani (Università Ca’ Foscari Venezia, Italia) Elisabetta Ragagnin (University of Cambridge, UK) Comitato scientifico | Advisory board Bülent Arı (TBMM Milli Saraylar, Müzecilik ve Tanıtım Bas¸kanı, ˙Istanbul, Türkiye) Önder Bayır (TC Bas¸bakanlık Devlet Ars¸ivi Daire Bas¸kanlıg˘ı, Osmanlı Ars¸ivi Daire Bas¸kanlıg˘ı, ˙Istanbul, Türkiye) Dejanirah Couto (École Pratique des Hautes Études «EPHE», Paris, France) Mehmet Yavuz Erler (Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Samsun, Türkiye) Fabio Grassi (Università di Roma «La Sapienza», Italia) Figen Güner Dilek (Gazi Üniversitesi, Ankara, Türkiye) Stefan Hanß (Freie Universität, Berlin, Deutschland) Baiarma Khabtagaeva (Szegedi Tudományegyetem, Magyarország) Nicola Melis (Università degli Studi di Cagliari, Italia) Melek Özyetgin (Yildiz Üniversitesi, ˙Istanbul, Türkiye) Cristina Tonghini (Università Ca’ Foscari Venezia, Italia) Direzione e redazione Dipartimento di Studi sull’Asia sull’Africa Mediterranea Sezione Asia Orientale e Antropologia Università Ca’ Foscari Venezia Palazzo Vendramin dei Carmini Dorsoduro 3462 30123 Venezia http://edizionicafoscari.unive.it/col/exp/27/Hilal Venedik Baylosu’nun Defterleri The Venetian Baylo’s Registers (1589-1684) Serap Mumcu Venezia Edizioni Ca’ Foscari - Digital Publishing 2014 Venedik Baylosu’nun Defterleri | The Venetian Baylo’s Registers (1589-1684) Serap Mumcu © 2014 Serap Mumcu for the texts © 2014 Edizioni Ca’ Foscari - Digital Publishing for the edition Every part of this publication may be reproduced, stored in a retrieval system, or transmitted in any form or by any means without permission provided that the source is fully credited.
    [Show full text]
  • Communal Relations in Izmir/Smyrna, 1826-1864: As
    COMMUNAL RELATIONS IN ĐZM ĐR/SMYRNA, 1826-1864: AS SEEN THROUGH THE PRISM OF GREEK-TURKISH RELATIONS by N. Feryal Tansu ğ A thesis submitted in conformity with the requirements for the degree of Doctor of Philosophy Department of Near and Middle Eastern Civilizations University of Toronto Copyright by N. Feryal Tansu ğ 2008 ABSTRACT COMMUNAL RELATIONS IN ĐZM ĐR/SMYRNA, 1826-1864: AS SEEN THROUGH THE PRISM OF GREEK-TURKISH RELATIONS by Feryal Tansu ğ Doctor of Philosophy Department of Near and Middle Eastern Civilizations University of Toronto 2008 This dissertation examines the level of social and cultural interaction between the Greek and Turkish communities of Đzmir and the impact of the centralizing Ottoman reforms on the society of Đzmir during the age of the Ottoman modernization. It focuses on the years between 1826 and 1864 that marked a turning point in the administrative history of the Ottoman Empire. Analyzing this subject requires understanding the social-cultural and economic dynamics of Đzmir that played a crucial role in the formation of the social fabric of the city. Ottoman-Turkish archival material and to some extent Greek newspapers of the time are used as primary sources. The sources discussed in this dissertation demonstrate that the central authority attempted to re- integrate Đzmir into its administrative and political structure in accordance with the centralizing or repressive Tanzimat reforms. However, Tanzimat reforms did not disturb the social cohesion of Đzmir, which the city produced over the centuries with its local character and some peculiar dynamics. The evidence also indicates that the Empire did not aim to mold social relations in Đzmir, instead benefited from city’s already existing social-cultural and economic situation, which was well suited to its modernization program.
    [Show full text]
  • Klasik Dönem Osmanlı Devleti'nde Vergi Adaleti
    Klasik Dönem Osmanlı Devleti’nde Vergi Adaleti Yılmaz YURTSEVEN* Giriş Vergi ödevi, siyasi otoritenin yönetilenler üzerine yüklediği önemli bir yü- kümlülük, bir egemenlik göstergesi olarak kabul edilegelmiştir. Adalet, devletin ve onun hükmî şahsiyetini oluşturan siyasi iktidarın meşruiyetini sağlamlaştıran en önemli zeminlerden biri, belki de birincisidir. Yönetilenlerden vergi toplama usul- leri, devletin gelişme serüveni içerisinde farklılıklar göstermiştir. Bu noktada adalet kavramı öne çıkar. Adil bir vergilendirme politikası toplumsal barışı sağlamlaştırdı- ğı gibi, kamusal yatırımları da güçlendirir. Bu çalışmada Osmanlı Devleti’nin klasik dönemi olarak nitelenen, başlangıçtan XVIII. yüzyıl sonlarına kadar devam eden süreçte Osmanlı vergi politikası adalet ve meşruiyet zemininde tartışılacaktır. El- bette Osmanlı Devleti’nde vergi adaleti gibi bir kavramı incelemek bu küçük çalış- maya sığabilecek bir konu değildir. Yıllar sürecek araştırmalar, ciltler dolusu eserler yazılabilecek böyle bir konuyu bu kısa bildiriye konu etmedeki amacımız, Osmanlı vergi adaleti konusuna mütevazı bir katkı sağlamak, konu hakkında dikkate değer bir bibliyografya oluşturabilmektir. İslam hukuku temeline oturan Osmanlı hukuk sistemi kendine özgü, ancak İslam hukukunun çizdiği sınırlar içerisinde kapsamlı ve orijinal bir “Örfî hukuk” sistemi de geliştirmiştir. Şer’i vergi hukukunun yanında örfi vergi hukuku ve vergi politikaları da oluşmuştur. Şer’i hukuka ilişkin vergilendirme politikaları temel kaynaklar çerçevesinde gelişmiş, örfî vergilendirmede
    [Show full text]
  • The Ottoman Empire, 1700–1922, Second Edition
    This page intentionally left blank The Ottoman Empire, 1700–1922 The Ottoman Empire was one of the most important non-Western states to survive from medieval to modern times, and played a vital role in European and global history. It continues to affect the peoples of the Middle East, the Balkans, and Central and Western Europe to the present day. This new survey examines the major trends during the latter years of the empire; it pays attention to gender issues and to hotly de- bated topics such as the treatment of minorities. In this second edition, Donald Quataert has updated his lively and authoritative text, revised the bibliographies, and included brief bibliographies of major works on the Byzantine Empire and the post–Ottoman Middle East. This ac- cessible narrative is supported by maps, illustrations, and genealogical and chronological tables, which will be of help to students and non- specialists alike. It will appeal to anyone interested in the history of the Middle East. DONALD QUATAERT is Professor of History at Binghamton University, State University of New York. He has published many books on Middle East and Ottoman history, including An Economic and Social History of the Ottoman Empire, 1300–1914 (1994). NEW APPROACHES TO EUROPEAN HISTORY Series editors WILLIAM BEIK Emory University T . C . W . BLANNING Sidney Sussex College, Cambridge New Approaches to European History is an important textbook series, which provides concise but authoritative surveys of major themes and problems in European history since the Renaissance. Written at a level and length accessible to advanced school students and undergraduates, each book in the series addresses topics or themes that students of Eu- ropean history encounter daily: the series will embrace both some of the more “traditional” subjects of study, and those cultural and social issues to which increasing numbers of school and college courses are devoted.
    [Show full text]
  • ARABIC DICTIONARY [With Etymologies] by András Rajki 2005
    Version 2.1 7,758 words ARABIC DICTIONARY [with etymologies] by András Rajki 2005 A a : is it? a‘adda : prepare [‘adda] ab : August [Akk abu, Heb av] Per ab ab : father [Sem ’-b, Heb av, Akk abu, Syr aba, BAram ’b, Hrs hhayb, Meh hhayb, Amh abat, Tig ab, Uga ab, Phoen ’b] aba : refuse [Sem ’-b-y] abad : eternity [abbada] Ind abad, Per abad borrowed from Ara abada : flee [Sem ’-b-d, Akk abatu (destroy), Heb ibbed (lose), Syr ebd (perish), BAram ’bd, Uga ’bd, Phoen ’bd] abadi : eternal [abbada] Aze ebedi, Ful abada, Per abadi, Tur ebedi, Uzb abadiy borrowed from Ara abaqa : flee [OS abiq] abbada : make eternal [?] abbana : praise the dead [?] abda : show [?] abhama : be dark [?] abjad : alphabet [from the first four letters of the Ara alphabet (a, b, j, d)] Per abjad borrowed from Ara abkam : dumb [bakima] Per abkam borrowed from Ara ablagha : hand over, announce [balagha] ablaq : checkered, black-and-white [Ara blq (white)] abna : sons [tabanna] Per abna borrowed from Ara abnus : ebony from Gre ebenos from OEg habni from Nubian Alb abanoz, Bul abanos, Gre ampanozi, Hin abnus, Ind abnus, Per abnus, Rom abanos, Tur abanoz borrowed from Ara abril : April [from Lat aprilis] absala : cook unripe dates [Sem b-sh-l, Akk bashalu (be cooked, ripe), Heb hivshil (cook), Syr bashel, JNA bshl, Soq behel (be cooked), Amh besele, Uga bshl] abssara : see, notice [bassura] abu : father [ab] Per abu borrowed from Ara abyasz : white [basza] Tur beyaz, Ind abiad, Per abyasz, Tur beyaz borrowed from Ara acchara : put off, delay [Sem ’-ch-r, Mal iehor (other),
    [Show full text]