DOCSLIB.ORG

Kronika Warszawy 2007, 4 (135)

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
Kronika Warszawy 2007, 4 (135) KRONIKA WARSZAWY Pozycjaukaza³asiêdziêkipomocyfinansowejMiastaSto³ecznegoWarszawy NA OK£ADCE: I s. – Aleksander Fredro, Magnetyzm serca, re¿. Sylwia Torsh [Grzegorz Jarzyna], Teatr Rozmaitoœci w Warszawie; IV s. – William Szekspir, Poskromieniez³oœnicy,re¿.KrzysztofWarlikowski,TeatrDramatycznywWarszawie WYDAWCY: Archiwum Pañstwowe m.st. Warszawy, Krzywe Ko³o 7, 00-270 War- szawa, tel. (022) 831-37-31; Stowarzyszenie Przyjació³ Archiwum Pañstwowego m.st.Warszawy ISSN0137-3099 © Copyright by Stowarzyszenie Przyjació³ Archiwum Pañstwowego m.st. Warszawy iArchiwumPañstwowem.st.Warszawy,2007 OPRACOWANIETECHNICZNE:WydawnictwoDiG REDAKCJANAUKOWA: prof. Krystyna Duniec REDAKCJA:Gra¿ynaRaj KOMITET REDAKCYJNY: Ryszard Wojtkowski – redaktor naczelny, Aleksandra So³tan-Lipska–sekretarz, Ma³gorzataSikorska RADA PROGRAMOWA: prof. Andrzej Rottermund – przewodnicz¹cy, Jo- anna Wojciechowska, prof. dr Janusz Durko, Hanna Faryna-Paszkiewicz, prof. dr hab. Ryszard Ko³odziejczyk, prof. dr hab. Jerzy Lileyko, Jerzy Majewski, Andrzej Jonas, prof. Andrzej Karpiñski, prof. zw. dr hab. Jan Maciej Chmielewski, prof.drhab.JulianAuleytner Nak³ad500egz. Druk:Zak³adPoligraficzny„Primum”s.c. ul.Marsa20,Kozerki,05-825GrodziskMazowiecki 4 KRONIKA 135 2007 WARSZAWY ArchiwumPañstwowem.st.Warszawy StowarzyszeniePrzyjació³ArchiwumPañstwowego m.st.Warszawy PLISSN0137-3099 SPIS TREŒCI OdWydawców............................................................ 5 Artyku³yimateria³y DanutaKuŸnicka, Perspektywyideowewarszawskichinscenizacji JerzegoGrzegorzewskiego.................................................... 7 Ma³gorzataDziewulska, Mitihorror.RozmyœlaniaoKrystianieLupie i Pa³acuKultury.......................................................... 17 MariaPrussak, „Teatrjestodtropieniarzeczyniewidzialnych”. PiotrCieplak .......... 27 MarylaZieliñska, Re¿yser,dyrektor–ryzykant ................................. 37 BartoszFr¹ckowiak, Upad³yanio³wWarszawie ................................ 44 Kalendariumwarszawskiego¿yciateatralnego1989-2007 —Pawe³P³oski ............ 54 Z¿yciaarchiwów RyszardWojtkowski, Tematykarozmóww³adzmiastaWarszawy zprzedstawicielamiduchowieñstwawlatach1981-1989(cz.3) .................... 103 4Spistreœci Sprawozdania GazowniaWarszawska.DziedzictwokulturymaterialnejWarszawy(Europejskie DniDziedzictwa2007) –Micha³Krasucki .................................. 111 Recenzje „Kowalczykówny”iichszko³anaWiejskiej –BarbaraPetrozolin-Skowroñska....... 116 Promemoria Zmarli,paŸdziernik–listopad2007 –KatarzynaWagner ........................ 121 Bibliografiavarsavianów HannaMacierewicz, Varsaviana ........................................... 124 Kronika Kalendarzwarszawski,kwiecieñ–czerwiec2007 –AleksandraSo³tan-Lipska ....... 133 OD WYDAWCÓW W numerze 4 z 2007 r. kontynuujemy prezentacjê materia³ów poœwiêconych teatrowi warszawskiemu, przygotowan¹ we wspó³pracy z Instytutem Teatralnym im.ZbigniewaRaszewskiego,podkierunkiemPaniProf.KrystynyDuniec. ArchiwumPañstwowem.st.Warszawy StowarzyszeniePrzyjació³ ArchiwumPañstwowegom.st.Warszawy ARTYKU£Y I MATERIA£Y DanutaKuŸnicka PERSPEKTYWY IDEOWE WARSZAWSKICH INSCENIZACJI JERZEGO GRZEGORZEWSKIEGO DanutaKuŸnicka,PerspektywyideowewarszawskichinscenizacjiJerzegoGrzegorzewskiego Ostatnia dekada XX w. i pierwsze piêciolecie XXI w. to okres, w którym indywidu- alnoœæ Jerzego Grzegorzewskiego nadaje kszta³t artystyczny dwóm warszawskim scenom – Centrum Sztuki Studio, którym kierowa³ (pe³ni¹c ró¿nie nazywane fun- kcje dyrekcyjne) w latach 1982-1997, i Teatrowi Narodowemu, którego dyrektorem by³ od 1997 do 2003 r., i w którym tworzy³ do œmierci w 2005 r. W obydwu teatrach na afiszu ukazywa³y siê nazwiska wybitnych re¿yserów realizuj¹cych wa¿ne spek- takle. Jednak to inscenizacje Grzegorzewskiego wytycza³y liniê myœlenia i wysoki pu³ap artystycznych poszukiwañ. Moment objêcia dyrekcji Teatru Narodowego w 1997 r. stanowi istotn¹ cezurê nie tylko ze wzglêdu na szczególne zadanie, jakim jest okreœlanie oblicza ideowego presti¿owej sceny, ale tak¿e ze wzglêdu na pojawie- nie siê w tym okresie m³odej generacji re¿yserów. W kontekœcie ich dokonañ za- wszeuznawanazaawangardow¹twórczoœæartystynabra³aakademickiejpowagi. Dyrekcjê sto³ecznego Studio obj¹³ Grzegorzewski po Józefie Szajnie, który pro- wadzi³ tê scenê przez dziesiêæ lat. Autorskie spektakle Szajny, z g³oœnym tak¿e poza Polsk¹ Dantem (1974), Witkacym (1972), Replik¹ (Replika IV, 1973), jego prace ma- larskie, a tak¿e otwarta w ramach Centrum Sztuki Studio Galeria z ekspozycjami sztuki wspó³czesnej nada³y teatrowi wyrazisty charakter sceny plastycznej. Strona wizualna realizowanych tam przedstawieñ i materia literacka tekstów wspó³two- rzy³y oryginalny obraz œwiata. Jerzy Grzegorzewski, twórca wybitnych przedsta- wieñ w £odzi, gdzie debiutowa³ w 1966 r., we Wroc³awiu, gdzie by³ kierownikiem artystycznym Teatru Polskiego w latach 1978-1981, i w Krakowie, a tak¿e w war- szawskim Ateneum (Ameryka, 1973 i Bloomusalem, 1974), re¿yser, u którego wizual- ne aspekty sceny nios³y filozoficzn¹ refleksjê, by³ naturalnym nastêpc¹ na stanowi- skudyrektoraartystycznegoStudio. 8 DanutaKuŸnicka,PerspektywyideowewarszawskichinscenizacjiJerzegoGrzegorzewskiego Cech¹ charakterystyczn¹ jego teatru by³a od pocz¹tku szczególna forma, której ukszta³towanie tworzy³o w istocie przekaz ideowy przedstawieñ. W spektaklach ar- tysty „jak” oznacza³o najistotniejsze „co”. Wiele aspektów scenicznej rzeczywisto- œci poddawanych by³o dezintegracji i ukazywanych fragmentarycznie, a podwa¿a- nie tradycyjnych konwencji kulturowych ukazywa³o ich umownoœæ i wzglêdnoœæ. Tak zbudowana rzeczywistoœæ sceny stawa³a siê wielowymiarowym obszarem pe- symizmu i zagubienia. Jednoczeœnie odchodzenie od konwencjonalnego sposobu budowania scenicznego œwiata umo¿liwia³o tworzenie wielorakich i czêsto zaska- kuj¹cych zale¿noœci miêdzy jego elementami, ukazywanie rytmicznego ich upo- rz¹dkowania i harmonii. Oczywistoœæ rodz¹cego siê piêkna formalnego dawa³a po- czucie istnienia wy¿szego ³adu. Poprzez formê Grzegorzewski wypowiada³ swój s¹d o œwiecie. Mówi³ o kryzysie kultury, rozpadzie wspólnoty, niepewnej to¿samoœci. W¹tpi³ w znaczenie uprawiania sztuki. W Teatrze Studio kontynuowa³ pracê nad towarzysz¹cym mu zawsze krêgiem tekstów literackich, w których odnajdywa³ wa¿n¹ dla siebie problematykê. Obszar zainteresowañ artysty wytycza³y XIX- i XX-wieczne dzie³a najwy¿szej rangi, polskie i obce, w tym przede wszystkim ro- mantyzm z Mickiewiczem i Krasiñskim, literatura prze³omu wieków z Wyspiañ- skim, a tak¿e Czechowem, Joyce’em, a nastepnie Witkacy i XX-wieczna awangarda z Gombrowiczem, Genetem, Brechtem, Ró¿ewiczem. Chêtnie te¿ siêga³ po adapta- cje prozy, np. Kafki czy Lowry’ego. Intryguj¹cy go stale klimat prze³omu wieków odnajdywa³ nie tylko u wielkich autorów, ale tak¿e w repertuarze swobodniejszym, np. w operetkach, których motywy pojawia³y siê w jego twórczoœci w rozmaitych kontekstach. W Operetce Gombrowicza motywy muzyki popularnej, przez powsta- j¹cy za ich spraw¹ ironiczny dystans, obna¿a³y s³aboœæ kulturowych paradygmatów. Siêga³ tak¿e po Szekspira, ale tylko (nie licz¹c szekspirowskich motywów zaszyfro- wanychwew³asnychscenariuszach)po Sennocyletniej. Prowadz¹c scenê Studio przez czternaœcie lat, Grzegorzewski nie tylko zachowa³ charakter wyrazistego teatru autorskiego, ale poprzez inscenizacje wielkiej literatu- ry, ujmowanej w odkrywczej artystycznie formie, rozszerzy³ jego horyzont intelek- tualnyoistotn¹refleksjênadwspó³czesnoœci¹. W ci¹gu pierwszych siedmiu lat w Studio, przed 1989 r., inscenizacjami Pu³apki Ró¿ewicza (1984), Powolnego ciemnienia malowide³ wed³ug Lowry’ego (1985), Opery za trzy grosze Brechta (1986), Dziadów-Improwizacji wed³ug Mickiewicza (1987) sta- wia³ pytania o znaczenie istnienia i miejsce cz³owieka w historii, w kulturze, wobec innych. Malowa³ gorzki obraz osamotnienia, niepewnoœci i lêku. Stale obecna wizja œmierci jako jedynego egzystencjalnego pewnika sk³ania³a artystê z jednej strony do g³êbokiego zw¹tpienia, a z drugiej do nieœmia³ego, lecz wytrwa³ego poszukiwania punktówoparciainadziei. Lata 80., a wiêc okres napiêcia zwi¹zanego z demonta¿em systemu totalitarnego zdawa³ siê nie znajdowaæ odzwierciedlenia w teatrze Grzegorzewskiego. Artysta nie anga¿owa³ swojej sceny w bezpoœrednie debaty polityczne. Wielokrotnie i czêsto niechêtnie wypowiadano siê na temat jego dystansowania siê od spraw, którymi ¿y- ³o spo³eczeñstwo. Jednak¿e w swoim teatrze, poprzez swój w³asny jêzyk, artysta podejmowa³ nie tylko najg³êbsze problemy egzystencjalne, ale te¿ ukazywa³ swój Artyku³yimateria³y 9 w³asny obraz mechanizmów przemian spo³ecznych. Parawany Geneta (1982) pre- zentuj¹ce spo³eczeñstwo jako system wzajemnych opresji, fa³szu i przemocy mimo wyrazistej diagnozy, ze wzglêdu na zbyt odleg³e realia utworu, zosta³y przyjête nie- chêtnie. Z wiêkszym zainteresowaniem, choæ tak¿e nie bez w¹tpliwoœci, przyjêto autorsk¹ wizjê arcydzie³a Mickiewicza Dziady-Improwizacje (1987). W tym wypad- ku równie¿ dyskusja artysty z wizj¹ historii miejscami wydawa³a siê trudna do od- czytania, ale zasadniczy rys inscenizacji – spojrzenie na narodowe mity, w tym mit buntu i walki, z perspektywy egzystencjalnej nie budzi³ w¹tpliwoœci. Krytyka me- chanizmów spo³ecznych zawarta te¿ by³a w Operze za trzy grosze (1986). W tym spektaklu jednak kapitalne operowanie ironi¹, która wszechograniajac¹ zasadê gry, udania i fa³szu ukazywa³a w tonacji ¿artu, zyska³o spektaklowi powszechne uzna- nie. Przedstawienie przyjmowane by³o z aplauzem nie tylko w Warszawie, ale i pod- czaszagranicznychwoja¿y. Rok historycznych przemian, 1989, wytycza
Load more

Recommended publications
  • Dyrektor Teatru – Przywódca Czy Menedżer?
    Joanna Zając DYREKTOR TEATRU – PRZYWÓDCA CZY MENEDŻER? Niniejsza publikacja jest zapisem wywiadów przeprowadzonych w 2004 i 2005 ro- ku z dyrektorami trzech teatrów instytucjonalnych, repertuarowych. Swoje doświad- czenia na polu zarządzania teatrem w obecnych warunkach gospodarczych, poglądy na temat zadań stojących przed dyrektorem, a także swoje plany i ambicje zawodowe przedstawili w nich: Krystyna Meissner – dyrektor wrocławskiego Teatru Współcze- snego1, Krzysztof Orzechowski – dyrektor Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krako- wie2, oraz Jerzy Fedorowicz – dyrektor Teatru Ludowego w Krakowie Nowej Hucie3. Wywiady zostały zrealizowane w ramach przygotowań do pracy magisterskiej Dy- rektor teatru – przywódca czy menedżer? Specyfika wybranych problemów zarządzania personelem w teatrach. Powstaje ona jako wynik zainteresowania obszarem zarządza- nia personelem w instytucjach kultury, wśród których teatry stanowią grupę szczegól- ną. Dzieje się tak ze względu na specyfikę działalności tych organizacji, w których aktorzy, reżyserzy, scenografowie, tancerze, autorzy teksów, kompozytorzy, muzycy, choreografowie są nie tylko twórcami, ale także członkami zespołów, zwierzchnikami albo podwładnymi, pracownikami etatowymi lub współpracownikami. Powstaje więc pytanie, czy zatrudnianie artystów implikuje szczególne zadania i metody postępowa- nia zarządzającego? Czy rodzi to napięcia i konflikty, inne niż w organizacjach rynko- wych lub pozostałych instytucjach kultury? Jakie w związku z tym powinny być kwali- fikacje i kompetencje zarządzającego?
    [Show full text]
  • In the Sphere of Reception, Revisions and Inspirations
    IN THE SPHERE OF RECEPTION, REVISIONS AND INSPIRATIONS Janusz Degler (University of Wrocław) Witkacy around the World Translated by Tomasz Wiśniewski In the year 1962, Konstanty Puzyna edited and published a two-volume collection of Stanisław Ignacy Witkiewicz’s plays. It contained twenty-two texts, which were mostly unknown as they had been neither printed nor performed (in his lifetime, Witkacy ma- naged to publish only six plays, and the publication of one of them was not fully com- pleted1). Puzyna’s edition turned out to be pivotal for the reception of Witkiewicz’s work: in the next few years, Witkacy became one of the most important Polish playwrights, and his plays were produced by professional, student and amateur companies2. Witkacy’s plays were made available to the wide world, and they soon attracted the attention of translators, critics, literary scholars, theorists, and theater directors in many countries around the world. In 1963, the journal Pour l’Art (No. 8990) published Eric Veaux’s translation of an excerpt from The Introduction to the Theory of Pure Form in the Theatre. Nearly at the same time, the very same excerpt – with an introduction by Konstanty Puzyna – was published as “Un nuovo tipo di drammaturgia” in the special issue on Polish theater of the Italian monthly Sipario (no 208–209). Another section of The Introduction was included in Odette Aslan’s anthology L’Art du théâtre (Paris, 1963), where the history of theatrical thinking from ancient times to the present was discussed. A year later, the Yugoslav anthology Avangardna drama (Belgrade, 1964) edited by Slobodan Selenić, included the play The Madman and the Nun in Petar Vuj- ćić’s Serbo-Croat translation.
    [Show full text]
  • Ancient Plays on Stage in Communist Poland
    DOI: https://doi.org/10.4312/keria.20.3.41-74 Elżbieta Olechowska Ancient Plays on Stage in Communist Poland We reached this shameful impasse, when the entire world drama, from Aeschylus to Shakespeare, to Brecht and Io- nesco, became a body of allusions to People’s Poland. (…) I dream of a form of socialist life that will abolish the un- bearable and destructive state of affairs, where the authori- ties see cultural creations and their reception as a constant threat requiring the use of force. Leszek Kołakowski1 Using ancient drama as a vehicle for propaganda or as a weapon in the ideo- logical struggle is neither simple nor predictably successful. The Greek and Roman plays have been established in European culture for millennia, their ideas, conflicts, characters remain part of human psyche “for all seasons”; whether interpreted from the point of view of the past, present, or future, they have been used “for and even against” conflicting ideologies, as per Lech Wałęsa’s famous bon mot.2 Intuitively, we would be inclined to lay such at- tempts at politicising antiquity at the door of the anti-communist intellectual opposition, who knew their classics almost as well as they knew their Pol- ish Romantic bards, rather than blame “working class” politicians for such 1 Leszek Kołakowski (1927–2009) was Polish philosopher and historian of ideas. This is his state- ment at the meeting of the Union of Polish Writers held on 29 February 1968, devoted to the banning of Adam Mickiewicz’s Dziady [The Forefathers] directed by Kazimierz Dejmek at the National Theatre [Teatr Narodowy] in Warsaw; quoted according to Marta Fik, Kultura polska po Jałcie: Kronika lat 1944–1981, Vol.
    [Show full text]
  • Biennale Warszawa Jak Zniszczyć Teatr? Dreyfus
    SWINARSKI GROTOWSKI MEYERHOLD 147 GAZETA TEATRALNA październik 2018 NR 147 CENA 10 zł (w tym 5 % Vat) BIENNALE WARSZAWA INDEKS 333417 JAK ZNISZCZYĆ TEATR? DREYFUS: PERFORMANS DEGRADACJI „Didaskalia” można kupić: REDAGUJE ZESPÓŁ BIAŁYSTOK Anna R. Burzyńska (dział zagraniczny), w księgarni Akcent, Rynek Kościuszki 17 Marcin Kościelniak (zastępca redaktora naczelnego), Monika Kwaśniewska (sekretarz redakcji), Agnieszka Marszałek, GDAŃSK Grzegorz Niziołek (redaktor naczelny), Joanna Targoń w Uniwersyteckiej Księgarni Naukowej Arche, ul. Bażyńskiego 6 w księgarni Na Biskupiej Górce, ul. Bażyńskiego 4 RADA REDAKCYJNA KATOWICE Małgorzata Dziewulska, Ewa Guderian-Czaplińska, Michał Kobiałka, w księgarni Libella, pl. Sejmu Śląskiego 1 Leszek Kolankiewicz, Zbigniew Majchrowski, Thomas Sellar, KRAKÓW Małgorzata Sugiera, Tamara Trojanowska, Joanna Walaszek w siedzibie Redakcji, ul. Gołębia 16 STAŻYŚCI w księgarni Akademickiej, ul. św. Anny 6 Dominika Bremer, Karolina Habryło, Julia Kowalska, Radosław Pindor w PWST, ul. Straszewskiego 22 w Bunkrze Sztuki, pl. Szczepański 3A WSPÓŁPRACOWNICY w Klubie Pauza, ul. Floriańska 18/3 Mateusz Borowski, Marta Bryś, Katarzyna Fazan, Beata Guczalska, Thomas Irmer, w MOCAK-u, ul. Lipowa 4 Natalia Jakubowa, Dorota Jarząbek-Wasyl, Olga Katafiasz, Tadeusz Kornaś, Dariusz Kosiński, ŁÓDŹ Katarzyna Lemańska, Monika Muskała, Piotr Olkusz, Katarzyna Osińska, w księgarniach: Księgarnia LITERA, ul. Nawrot 7 Jakub Papuczys, Paweł Schreiber, Katarzyna Waligóra, Joanna Wichowska Mała Litera, ul. Ogrodowa 19 Światowid, Piotrkowska 86 OPRACOWANIE GRAFICZNE Łucja Ondrusz OLSZTYN w Księgarni Naukowej „Arche”, ul. Oczapowskiego 12b OPRACOWANIE KOMPUTEROWE POZNAŃ Piotr Kołodziej w księgarni Powszechna, ul. Szkolna 5 WYDAWCA TORUŃ w CSW „Znaki Czasu”, Wały gen. Sikorskiego 13 Instytut im. Jerzego Grotowskiego Rynek-Ratusz 27, 50-101 Wrocław WARSZAWA tel. (48 71) 344 53 20, tel./fax (48 71) 343 42 67 w księgarniach: www.grotowski-institute.art.pl Liber, Krakowskie Przedmieście 24; Prospero, Aleje Ujazdowskie 6 Lexicon, ul.
    [Show full text]
  • Year 2014 Recipient
    Gold Medal Awards The American Institute of Polish Culture Gold Medal Awards The educational mission of the American Institute of Polish Culture focuses on making America aware of the valuable contributions that have been made to the world and in the United States by Poles, Polish-Americans and friends of Poland representing different nations. The Gold Medal of Honor is an award that the Institute confers on those who have distinguished themselves by their dedication and unwavering service in the arts, education or science and have made a positive impact upon the world. Since 1987 the awards have been presented at the annual International Polonaise Ball, which is the principal fund-raising event of the Institute, and an important occasion in which members and friends can celebrate their communities and Poland's cooperation with other countries, nationalities, and cultures. The following is a complete list of distinguished recipients to date. Year 2019 Recipients Alicja Bachleda-Curus for achievements in the film industry and inspiring cultural exchanges between Poland and the U.S. Alicja Bachleda-Curus is a Polish actress and singer who studied at both the National Ballet Academy and the National Academy of Music in Krakow. As a young girl, she performed in several musical theatre productions and represented her country at multiple singing contests around the world. To date, she has recorded five albums and continues to perform publicly. Her silver screen debut was as Zosia in director Andrzej Wajda's 1999 film Pan Tadeusz which is the biggest box office success in Poland history. After acting in multiple Polish and German films such as 1683: The Battle of Vienna, Sommersturm and Hertz Im Kopf, she relocated to New York City to master her craft at the renowned Lee Strasberg Theatre and Film Institute.
    [Show full text]
  • After Bereza. Polish Literature Towards the Confinement Centre in Bereza Kartuska
    ACTA UNIVERSITATIS LODZIENSIS Folia Litteraria Polonica 4(55) 2019 http://dx.doi.org/10.18778/1505-9057.55.14 Arkadiusz Morawiec* https://orcid.org/0000-0001-6424-1194 After Bereza. Polish literature towards the Confinement Centre in Bereza Kartuska. 1939–20181 Sereza–Bereza and other Berezas The debate in Poland regarding the Confinement Centre in Bereza Kartuska (Miej- sce Odosobnienia w Berezie Kartuskiej), which operated between 6 July 1934 and 18 September 1939, did not subside as the camp was shut down due to Poland being invaded by the Red Army. It was restarted by Władysław Sikorski’s government after the September defeat. Sikorski, having been sidetracked after the May Coup, designated as the prime minister on 30 September 1939 and gaining power, having surrounded himself with people just like him discriminated by Sanation and hungry for revenge after years of humiliation, began settling accounts with the opposition. One manifesta- tion of that was the “Commission related to the result of the 1939 war campaign” created through a decree of the President of the Polish Republic of 30 May 1940. The commission analysed the case of Bereza Kartuska. It was also raised pursuant to Section II of the executive order of the minister of internal affairs of 7 December 1939. On 8 June 1940 for the purposes of discussing the matter of Bereza, pursuant to a motion by the National Council (Rada Narodowa), a separate commission was established.2 Its postulate was to hold the Council of Ministers and other persons * Associate Professor; University of Lodz, Chair of Polish Literature of the 20th and 21st Century, ul.
    [Show full text]
  • Obecność Sztuki Teatralnej W Codzienności Życia Społecznego : Nowe Obszary Zainteresowań Pedagogiki Społecznej
    Title: Obecność sztuki teatralnej w codzienności życia społecznego : nowe obszary zainteresowań pedagogiki społecznej Author: Teresa Wilk Citation style: Wilk Teresa. (2015). Obecność sztuki teatralnej w codzienności życia społecznego : nowe obszary zainteresowań pedagogiki społecznej. Katowice : Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego Obecność sztuki teatralnej w codzienności życia społecznego Nowe obszary zainteresowań pedagogiki społecznej NR 3267 Teresa Wilk Obecność sztuki teatralnej w codzienności życia społecznego Nowe obszary zainteresowań pedagogiki społecznej Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego • Katowice 2015 Redaktor serii: Pedagogika Ewa Wysocka Recenzent Mirosław Sobecki Spis treści Wprowadzenie 7 Rozdział I Kultura, sztuka, teatr — powiązania i zależności 17 Kultura 17 Sztuka 22 Teatr 27 Rozdział II Społeczno ‑kulturowe uwarunkowania konstytuowania się tea‑ tru powszechnego. Perspektywa historyczno ‑geograficzna. Wybrane przykłady 29 Kultura Egiptu i starożytnego Wschodu 31 Kultura islamu 32 Kultura indyjska 34 Kultura chińska 37 Kultura japońska 39 Kultura grecka 43 Kultura rzymska 49 Kultura bizantyjska 52 Kultura średniowiecza 53 Kultura odrodzenia 57 Kultura baroku 65 Kultura oświecenia 68 Kultura romantyzmu 71 Kultura przełomu XIX i XX wieku oraz współczesna 73 Rozdział III Teatr w Polsce — od początków państwa polskiego do współ‑ czesności. Kontynuacja i zmiana 83 6 Spis treści Okres przedchrześcijański i średniowiecze 86 Okres odrodzenia 89 Wiek XVII i XVIII, czyli zachwyt kulturą obcą 93 Upadek państwa polskiego — okres romantyzmu 97 Pozytywizm i Młoda Polska 101 Dwudziestolecie międzywojenne 104 Okres II wojny światowej 109 Teatr polski po wojnie, lata 1945—1989 112 Teatr w Polsce po roku 1990 125 Rozdział IV Społeczna rola teatru w konfiguracji przemian społeczno‑cywili ‑ zacyjnych 129 Istota przemian a istota potrzeb 129 Społeczna rola teatru 151 Rozdział V Zaangażowanie sztuki dramatycznej w społecznych przemia‑ nach.
    [Show full text]
  • Publikacje Pracowników Wydziału Polonistyki W Roku 2013
    Marian Zaczyński Wydział Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego Wykaz publikacji w roku 2013 1) Monografie a) Autorskie b) Zbiorowe c) Prace edytorskie d) Przekłady monografii naukowych e) Podręczniki f) Redakcje naukowe 2) Publikacje w wydawnictwach zbiorowych a) Sensualność w kulturze polskiej (dostępne pod adresem: www.sensualnosc.ibl.waw.pl) 3) Publikacje w czasopismach naukowych a) Publikacje w czasopismach z list MNiSzW b) Publikacje w czasopismach naukowych, kulturalnych i literackich, dziennikach krajowych c) Publikacje w czasopismach zagranicznych d) Publikacje w „czasopismach internetowych” 4) Druki ulotne 5) Serie wydawnicze redagowane i współredagowane przez pracowników Wydziału, w ramach których ukazały się publikacje w roku 2013 1) Monografie a) Autorskie 1) Antas Jolanta, Semantyczność ciała. Gesty jako znaki myślenia. Seria Nauka o komunikowaniu, Primum Verbum, Łódź 2013, s. 324 Na CD; ISBN: 978-83-62157-75-4 2) Burzyńska Anna, Dekonstrukcja, polityka i performatyka. Redaktor naukowy Małgorzata Sugiera. [Seria] Horyzonty Nowoczesności. Komitet redakcyjny: Michał Paweł Markowski, Ryszard Nycz (przewodniczący), Małgorzata Sugiera. [Tom] 103, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, Kraków 2013, s. 668, 13 nl. Zawartość: Indeks skrótów. Wstęp. Dekonstrukcja „post mortem”, czyli dlaczego zdecydowałam się jednak napisać tę książkę? Część I. Odpowiedzialność myśli; Zwrot etyczny; Od krytycyzmu do aktywizmu; Etyka w czasach niepewności; Od etyki czytania do moralności czytelnika; Jacques Derrida: „prawo Innego”; Paul de Man: „etyczność alegorii”; Joseph Hillis Miller: „dobre czytanie”; Derek Attridge i etyka praktyczna; Inność idiomu; Etyczny warunek polityczności. Część II. Polityka (w) dekonstrukcji; Zwrot polityczny; „Żegnaj, dekonstrukcjo”; „Moralna i polityczna bigamia”; Polityczny spór o dekonstrukcję; Ostatnie bastiony; Ameryka między Derridą a Foucaultem; Przeciw „metafizycznej poprawności”; Dekonstrukcja i „New Sense of the Political”; Inność Innego; Polityczność dzisiaj.
    [Show full text]
  • IT's TIME to DIE by Krzysztof Zanussi
    IT’S TIME TO DIE by Krzysztof Zanussi translated by Anna Piwowarska // Stephen Davies 1 INTRODUCTION The grim title of this book originates from an anecdote and I ask you to treat it as a joke. I don’t intend to die soon or persuade anyone to relocate to the afterworld. But a certain era is dying before our very eyes and if someone is very attached to it, they should take my words to heart. This is what this book is to be about. But first, about that anecdote. It comes from a great actor, Jerzy Leszczynski. For me, a fifty-something-year-old, this surname is still very much alive. I saw Jerzy in a few roles in the ‘Polish Theatre’ just after the war; I also saw him in many pre-war films (after the war I think he only acted in ‘Street Boundary’). He was an actor from those pre-war years: handsome, endowed with a wonderful appearance and a beautiful voice. He played kings, military commanders, warlords and this is how the audiences loved him. After the war, he acted in radio plays – he had beautiful pre-war diction and of course he pronounced the letter ‘ł’ and he didn't swallow his vowels. Apart from this, he was known for his excellent manners, which befitted an actor who played kings and military commanders. When the time of the People’s Republic came, the nature of the main character that was played out on stage changed. The recruitment of actors also changed: plebeian types were sought after - 'bricklaying teams' and 'girls on tractors who conquered the spring'.
    [Show full text]
  • Sceny Polskie Pismo Związku Artystów Scen Polskich ZASP ISSN: 2657-3490 7/8 Egzemplarz Bezpłatny List Do Artystów Białoruskich
    Sceny Polskie Pismo Związku Artystów Scen Polskich ZASP ISSN: 2657-3490 7/8 egzemplarz bezpłatny List do artystów białoruskich Drogie Koleżanki i Drodzy Koledzy Artyści! Głęboko poruszeni ostatnimi wydarzeniami w Waszym kraju, niewyobrażalnym okrucieństwem władzy i nadmiernie jej posłusznych uzbrojonych oddziałów milicji i wojska, agresji, na jaką nie ma miejsca w cywilizowanym świecie XXI wieku, pragniemy zapewnić Was o naszej solidarności i wsparciu w walce o podstawowe prawa człowieka – prawa do wolności, do swobodnego, niczym nie skrępowanego wyrażania myśli, do normalnego, spokojnego życia. Z przerażeniem, niedowierzaniem, ale i wzruszeniem patrzymy na obrazy z ulic w Waszym kraju; budzą się bowiem nasze wspomnienia. Cztery dekady temu walczyliśmy o to samo. Chcieliśmy być demokratycznym krajem. Też śpiewaliśmy z nadzieją „A mury runą, runą, runą…”. I runęły! Potrafimy więc wczuć się w Waszą sytuację i jak mało kto ją rozumiemy. Tłumiona przez lata potrzeba wyzwolenia wybuchła w końcu jak wulkan z siłą, której nie da się już powstrzymać. Patrząc, jak na ulice miast w pokojowych manifestacjach wylewa się rzeka ludzi, którzy mają tylko jedną potrzebę – żyć w wolnym kraju, pragniemy dodać Wam otuchy wierząc, że w końcu zwycięży dobro, rozsądek, w decydentach obudzi się świadomość, że nie ma większej wartości, niż człowiek i jego życie, a strach i zniewolenie zastąpi prawda, szlachetność i miłość, czego Wam najserdeczniej życzymy. Choć w oddaleniu – całym sercem jesteśmy z Wami. Związek Artystów Scen Polskich ZASP-Stowarzyszenie SPIS TREŚCI EDYTORIAL WYDARZENIA 4 Szalona lokomotywa ma depresję 75 Czy poznajesz? Krystyna Piaseczna Barbara Zawada 76 Światowy Dzień Lalkarstwa 2020 Z PRAC ZARZADU w cieniu pandemii Maria Wilma-Hinz 5 Jak działać w czasie pandemii Krystyna Piaseczna 79 Nagroda im.
    [Show full text]
  • Lèatre THEATRE 'Elogne in Poland
    y- ;- The lÈATRE THEATRE 'elogne in Poland mensuelle du Centre Polonais de l'Institut International du Théâtre et de l'Agence des Auteurs iQnthiy Magazine of the Pollsh Centre of the International Théâtre Institute and the Authors' Agency Varsovi Janvier 197 Sommaire Contents Evénements de la vie théâtrale Theatrical Events «Leben des Galilei»-, de Bertolt Brecht, "Leben des Galilei" by Bertolt Brecht, mise en scène de Ludwik René, décors directed by Ludwik René at the Teatr de Wojciech SieciUski, costumes de Te- resa Poninska, au Teatr Na Woli de Na Woli, Warsaw, stage design by Woj­ Varsovie — Roman Szydlowski ... 3 ciech Siecinski, costumes by Teresa Po­ •xDie Frist»-, de Friedrich Durrenmatt, ninska — Roman Szydlowski mise en scène de Kazimierz Dejmek, dé­ "Die Frist" by Friedrich Diirrenmatt, cors et costumes d'Andrzej Majewski, au directed by Kazimierz Deimek at the Teatr Nowy de Lôdz —, Elzbieta Wysin- Teatr Nowy of Lôdé, stage design by ska " 9 Andrzej Majewski — Elzbieta Wysinska 1 Sixty Years of the Union of Polish Stage 60 ans de ','Union des Artistes des Artists (SPATiF-ZASP) — Kazimierz Scènes polonaises (SPATiF-ZASP) — Andrzej Wysinski 1 Kazimierz Andrzej Wysihski ... 14 Livres sur Vt théâtre Books on the théâtre Le théâtre i le Rôzewicz — A. G. 20 The Rôzewicz Théâtre — A. G. 2 Au fil de 11 presse — E. W 23 Around the Press — E. W 2 ChroTiiquc 30 Reports 3 Actualités polonaises dans le monde . 34 Polish News from Abroad .... 3 No 1 (24! XXIe Anne The EATRE THEATRE iiogne in Poland nensuelle du Centre Polonais de l'Institut International du Théâtre et de l'Agence des Auteurs nthly Magazine of the Polish Centre of the International Théâtre Institute and the Authors' Agency Varsovie Février 1979 Sommaire Contents Intégration — Coopération — Présen­ Intégration — Coopération — Présenta­ tation.
    [Show full text]
  • Acta 102-2 Próba.Indd
    SHORT NOTES GENERAL WORKS Beata Możejko and Anna Paner (eds.), Miłość w czasach dawnych [Love in Former Times], Gdańsk, 2009, Wydawnictwo Uniwer- sytetu Gdańskiego, 261 + 18 pp., 49 ills., one table The book contains the papers read at Gdańsk University in 2008 at a con- ference which dealt with miscellaneous subjects and various times from late antiquity to the early modern period. The two articles devoted to late antiquity discuss celestial love and how it was transferred into the realities of life on earth by John Chrysostom (Jan Iluk), as well as the accusations by lower-level priests that bishops had sexual contacts with prostitutes and that they used Church money to maintain mistresses (Ireneusz Milewski). The problem of love in the Middle Ages is treated in its several aspects: love literature in Scandinavia (‘The Viking Age’ by Jakub Morawiec), the troubadours’ poetry (Wojciech Iwańczak), as well as the relationship between politics and love in the monarchic marriages of both small, local Silesian and Pomeranian princes (Marek Smoliński, Błażej Śliwiński) and powerful rulers, like Charles IV of Luxembourg (Anna Paner) or Ladislas Jagiello (Jerzy Sperka, Bożena Czwojdrak). The role of love in marriage is also discussed by Sobiesław Szybkowski who analyzes the late medieval marriages of the knights’ elite in Kuyavia, and by Gabriela Majewska who writes about the Polish magnate Jan Tęczyński’s hopeless love for the Swedish princess Cecilia Vasa. This is a story which belongs already to the early modern period. Researchers into that period deal with such questions as the use of aphro- disiacs in Poland (Józef Włodarski) and the Gdańsk laws which stipulated that citizens awarded municipal rights should quickly get married (Edmund Kizik).
    [Show full text]