DOCSLIB.ORG

Bekijk Deze Editie (Pdf)

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
Bekijk Deze Editie (Pdf) Caert Thresoor Zeekaarten als historische bron Jan Niermeyer en De Bosatlas Het plan Van Niftrik van Amsterdam Een andere visie op vroege Nederlandse globes 201736 - 4 Tijdschrift149 voor de Geschiedenis van de Kartografie36STE JAARGANG 2017 - 3 36STE JAARGANG - 2017 NUMMER 4 Inhoud Een uitgave van de Barent Langenes Stichting Redactie 151 Diederick Wildeman Gijs Boink, dr Kees van Grootheest, Ron Guleij, Capt. Hans Kok, Zeekaarten als historische bron dr Ferjan Ormeling, drs Ester Smit, drs Martijn Storms, Erik Walsmit Correctie Engelse teksten Francis Herbert (Londen) 159 Lowie Brink Internet www.caert-thresoor.nl (volledige jaargangen met een vertraging van drie Pieter Bos is dood, leve Jan Niermeyer! jaar; inhoud en samenvattingen vanaf 1982, aanwijzingen voor auteurs) ' Een nieuw kartografisch geluid bij uitgeverij Wolters Secretariaat G.G.J. Boink, p/a Nationaal Archief, Postbus 90520, 2509 LM Den Haag E-mail: [email protected] 168 Jeroen Lagerweij Barent Langenes Stichting Het plan Van Niftrik van Amsterdam: een negentiende- Secr.: Martijn Storms, Koerlingwei 10, 6843 XS Arnhem eeuwse kartografische curiositeit Abonnementen en administratie Abonnementen (alleen per hele jaargang van vier nummers) s 30,00 177 Sylvia Sumira België s 32,00; Europa (zonder België) s 38,00; buiten Europa s 42,00 Losse nummers s 8,00 Een andere visie op vroege Nederlandse globes Betaling EU-landen middels bankoverschrijving. Overige landen via Paypal Opgave van abonnementen, adres wijzi gingen en bestellingen van losse nummers aan: Administratie Caert-Thresoor, Mijerstraat 20, 183 Besprekingen 2613 XM Delft, [email protected] ABN AMRO, IBAN: NL19ABNA0408579447 186 Varia Cartographica ISSN 0167-4994 Copyright 190 Nieuwe literatuur en facsimile-uitgaven Het overnemen of vermenigvuldigen van artikelen is slechts geoorloofd na schriftelijke toestemming van de redactie. Advertentietarieven Op aanvraag bij [email protected] De uitgave van dit nummer is mede mogelijk gemaakt door een subsidie van de Stichting Historische Cartografie van de Nederlanden. Afbeelding omslag: Detail van het Plan tot uitbreiding van Amsterdam door J.G. van Niftrik. Uitgegeven door J.C. Loman Jr. te Amsterdam en gelithografeerd door J. Smulders & Co, 1867. 36STE JAARGANG 2017 - 3 150 Nederland is al vele eeuwen sterk Diederick Wildeman afhankelijk van de zeevaart. Voor de veilige vaart worden sinds de zestiende eeuw zeekaarten gemaakt in ons land. Deze kaarten wijken Zeekaarten af van gewone topografische of geografische kaarten, doordat ze als historische bron elementen bevatten die op andere typen kaarten ontbreken. De be- langrijkste zijn de kompasrichting- en, de waterdiepten en de posities van boeien en vuurtorens en an- dere door mensen neergezette bakens voor zeevaarders; ook hoge gebouwen zoals kerktorens en natuurlijke elementen als heuvels en bergen langs de kust zijn duide- lijk aangegeven. Op het water wor- den veilige vaargeulen naar de haven aangegeven, maar ook ge- varen die onder water liggen zoals zandbanken, riffen en scheeps- wrakken. Op ankerplaatsen en daar waar dit voor de plaatsbepa- ling nuttig is, wordt vaak de grond- soort van de zeebodem aangege- ven. Elementen op het land die op zee geen betekenis hebben, zoals lage bebouwing, wegen, landbouw- gebieden en bossen, worden weg- 1. Isaac de Graaf. Handschriftkaart op perkament van de Indische Oceaan met de oostkust van Afrika, India gelaten. Op een zeekaart is het en een deel van de westkust van Australië, met verscheidene koerslijnen van schepen.1729. Collectie Het water vol tekens en symbolen, het Scheepvaartmuseum, Amsterdam, inventarisnummer: A.0145(127)4. 1 land is vooral leeg. de eeuw al manuscripten met dergelijke Het merendeel van de zeekaarten dat is informatie. Deze teksten – en vanaf de overgeleverd uit de periode voor 1800 zestiende eeuw de gedrukte versies – wa- zijn gedrukte kaarten die oorspronkelijk Een zeekaart is nooit alleen ren soms voorzien van tekeningen met in een atlas werden gepubliceerd. Er zijn Een zeekaart is slechts zelden een zelf- aanzichten van de kust vanuit zee. Er zijn echter uitzonderingen waarbij kaarten standig document. In bijna alle gevallen enkele van deze vroege handschriften be- in handschrift werden uitgebracht. Dit hoort bij de kaart een zeemansgids van waard gebleven. De oudste Nederlandse geldt voor de vaart op Azië, waarbij ze hetzelfde vaarwater, waarin de veilige zeekaarten dateren pas uit de eerste helft tot de publicatie van de eerste gedrukte routes en koersen, informatie over de van de zestiende eeuw.2 De snelle opkomst zeeatlas van het gebied in 1753, als losse plaatselijke getijden en de gevaren voor van de zeevaart in ons land in de tweede manuscriptkaarten op perkament aan de navigatie worden beschreven. Voordat helft van die eeuw betekende dat het be- VOC-schepen werden meegegeven.4 er in Noordwest-Europa zeekaarten ver- lang ervan en daarmee de behoefte aan schenen, circuleerden in de late vijftien- betere hulpmiddelen opkwam. In 1584- De firma Van Keulen leverde in de acht- 1585 verscheen met de Spieghel der Zee- tiende eeuw ook handschriftkaarten op vaert van Lucas Jansz. Waghenaer een ge- papier van vaarwaters in het Atlantisch heel nieuw soort handboek op de markt: gebied.5 In de zeventiende- en achttiende de zeeatlas. Deze atlas bevat behalve 46 eeuw omvatten de Nederlandse zeeatlas- kaarten ook de tekst van een zeemans- sen kaarten en beschrijvingen van de G.J.D. Wildeman (1960) is ver- gids en een handleiding over de navigatie gehele wereld. Ze werden samengesteld bonden aan Het Scheepvaart- op zee. Deze combinatie samengebracht en gepubliceerd door de grote uitgevers- museum in Amsterdam als in een boekwerk van kaarten, zeemans- huizen uit die tijd. De meest omvattende conservator zeevaartkunde en gids en inleiding in de navigatiekunst Nederlandse zeeatlas was de achttiende- bibliotheekcollecties waaron- bleef in de zeventiende en achttiende eeuwse Grote Lichtende Zee-fakkel van 3 6 der de kartografie. eeuw gebruikelijk. Van Keulen in Amsterdam. 151 36STE JAARGANG 2017 - 3 2. Dienst der Hydrografie. Zeekaart (HD 85). Noordkust Java Westelijk Vaartwater naar Batavia en Tandjoeng Priok. 1913. Collectie Het Scheepvaartmuseum, Am- sterdam, inventarisnummer: 2012.0906. 3. Het opnemingsvaartuig Hr. Ms. 'Willebrord Snellius' ergens in voormalig Nederlands-Indië. ca. 1935 Collectie Het Scheepvaartmuseum, Amsterdam, inven- tarisnummer: 1995.1434. 36STE JAARGANG 2017 - 3 152 Veel zeekaarten van vóór 1800 zijn nu als losse kaart overgeleverd, maar het is goed te beseffen dat ze oorspronkelijk tot een zeeatlas met een zeemansgids behoorden. Na de Franse tijd veranderde dit. Vanaf begin van negentiende eeuw tot heden worden zeekaarten als losse kaarten vervaardigd en worden de bij- behorende teksten apart uitgegeven. De zeemansgidsen, pilots in het Engels, zijn dan aparte boeken. De zeemansgidsen en kaarten blijven wel een functionele eenheid waarbij de tekst van de gids nog steeds een beschrijving geeft die aansluit bij de zeekaart. De zeemansgids wordt dan later nog aangevuld met een aparte lichtenlijst, betonningsstaat, dieptestaat, stroomatlas en getijtafels. Sinds 1922 wordt door de Nederlandse Hydrogra- fische Dienst een aparteAlgemeene 4. Nieuwskaart van de tocht naar Chatham, juni 1667 door Michiel Comans, uitgave Justus Danckerts, 1667 toelichting op samenstelling en gebruik Collectie Het Scheepvaartmuseum, Amsterdam, inventarisnummer: A.2855(12). van de zeekaarten en publicaties uitge- bracht. Deze is later gedeeltelijk vervang- en door de zogenaamde Kaart 1 waarin de gebieden die niet door de Nederlandse In het begin van de twintigste eeuw wer- uitvoerig tekens, begrippen en afkorting- Dienst worden gedekt, vooral gebruik den de verschillen in vormgeving, symbool- en worden verklaard.7 Er is een goede gemaakt van Britse kaarten, meestal Ad- gebruik en vooral de gebruikte dieptema- en leesbare inleiding op de twintigste- miralty Charts genoemd. Tegenwoordig ten bij zeekaarten van verschillende naties eeuwse zeekaart van de hand van P. van is de Nederlandse Hydrografische Dienst een probleem dat steeds vaker aanleiding Leunen en J.E.W. Smith uit 1983.8 verantwoordelijk voor de zeekaarten gaf tot verwarring, en zelfs scheepsrampen van de Nederlandse kustwateren, de ge- veroorzaakte. Dankzij het werk van de in In de negentiende eeuw werd het ver- bieden rond de Nederlandse Antillen en 1922 opgerichte International Hydrogra- vaardigen van zeekaarten steeds meer als ook nog steeds voor de kustwateren van phic Organization (IHO) in Monaco is er een overheidstaak gezien. Het werd de Suriname. nu een vergaande internationale eenheid opdracht van de nationale marines om hydrografische opnames uit te voeren en zeekaarten samen te stellen. Ruim voor de oprichting van de Nederlandse Hydro- grafische Dienst in 1874 was het werk feitelijk al een marine-aangelegenheid geworden. Het terrein van deze dienst omvatte zowel de wateren rond Neder- land als die van toenmalige koloniën: Su- riname, Nederlandse Antillen en Neder- lands-Indië. Tot de onafhankelijkheid van Indonesië in 1949 lag de nadruk voor het hydrografisch werk van de Koninklijke Marine vooral op dit enorme eilandrijk. Het grootste deel van de Nederlandse zeekaarten en bijbehorende publicaties van vóór dit jaar heeft betrekking op Indonesië.9 Vanaf het begin van de negentiende eeuw worden in Nederland geen zeekaartseries van de gehele wereld meer gemaakt, zo- als bijvoorbeeld Van Keulen had gedaan. Hierin nam de Britse Hydrografische Dienst, opgericht
Load more

Recommended publications
  • Catalogue Summer 2012
    JONATHAN POTTER ANTIQUE MAPS CATALOGUE SUMMER 2012 INTRODUCTION 2012 was always going to be an exciting year in London and Britain with the long- anticipated Queen’s Jubilee celebrations and the holding of the Olympic Games. To add to this, Jonathan Potter Ltd has moved to new gallery premises in Marylebone, one of the most pleasant parts of central London. After nearly 35 years in Mayfair, the move north of Oxford Street seemed a huge step to take, but is only a few minutes’ walk from Bond Street. 52a George Street is set in an attractive area of good hotels and restaurants, fine Georgian residential properties and interesting retail outlets. Come and visit us. Our summer catalogue features a fascinating mixture of over 100 interesting, rare and decorative maps covering a period of almost five hundred years. From the fifteenth century incunable woodcut map of the ancient world from Schedels’ ‘Chronicarum...’ to decorative 1960s maps of the French wine regions, the range of maps available to collectors and enthusiasts whether for study or just decoration is apparent. Although the majority of maps fall within the ‘traditional’ definition of antique, we have included a number of twentieth and late ninteenth century publications – a significant period in history and cartography which we find fascinating and in which we are seeing a growing level of interest and appreciation. AN ILLUSTRATED SELECTION OF ANTIQUE MAPS, ATLASES, CHARTS AND PLANS AVAILABLE FROM We hope you find the catalogue interesting and please, if you don’t find what you are looking for, ask us - we have many, many more maps in stock, on our website and in the JONATHAN POTTER LIMITED gallery.
    [Show full text]
  • Or Later, but Before 1650] 687X868mm. Copper Engraving On
    60 Willem Janszoon BLAEU (1571-1638). Pascaarte van alle de Zécuften van EUROPA. Nieulycx befchreven door Willem Ianfs. Blaw. Men vintfe te coop tot Amsterdam, Op't Water inde vergulde Sonnewÿser. [Amsterdam, 1621 or later, but before 1650] 687x868mm. Copper engraving on parchment, coloured by a contemporary hand. Cropped, as usual, on the neat line, to the right cut about 5mm into the printed area. The imprint is on places somewhat weaker and /or ink has been faded out. One small hole (1,7x1,4cm.) in lower part, inland of Russia. As often, the parchment is wavy, with light water staining, usual staining and surface dust. First state of two. The title and imprint appear in a cartouche, crowned by the printer's mark of Willem Jansz Blaeu [INDEFESSVS AGENDO], at the center of the lower border. Scale cartouches appear in four corners of the chart, and richly decorated coats of arms have been engraved in the interior. The chart is oriented to the west. It shows the seacoasts of Europe from Novaya Zemlya and the Gulf of Sydra in the east, and the Azores and the west coast of Greenland in the west. In the north the chart extends to the northern coast of Spitsbergen, and in the south to the Canary Islands. The eastern part of the Mediterranean id included in the North African interior. The chart is printed on parchment and coloured by a contemporary hand. The colours red and green and blue still present, other colours faded. An intriguing line in green colour, 34 cm long and about 3mm bold is running offshore the Norwegian coast all the way south of Greenland, and closely following Tara Polar Arctic Circle ! Blaeu's chart greatly influenced other Amsterdam publisher's.
    [Show full text]
  • A History of the World in Twelve Maps
    Book Review / A History of the World in Twelve Maps A History of the World in Twelve Maps Author Jerry Brotton Renaissance Studies at Queen Mary University of London, UK Review of International Geographical Education Online ©RIGEO, 8(3), Winter 2018 Reviewer Niyazi KAYA1 National Ministry of Education, Ankara, TURKEY Publisher: Allen Lane Publication Year: 2012 Edition: First Edition Pages: 514 + xviii Price: £32.99 ISBN: 978-0-141-03493-5 Jerry Brotton is Professor of Renaissance Studies at Queen Mary University of London. In his recent work Jerry Brotton, as a leading expert in the history of maps and Renaissance cartography, presents the histories of twelve maps belonging to different eras from the mystical representations of ancient times to Google Earth. He examines the stories of these twelve maps as having important roles in the context of regional and global perspectives of past and today's world. His book is an interesting and significant contribution to the interdisciplinary approach between history and geography. In addition to the twelve maps, thirty four figures and fifty six illustrations are included in this book, which aims to tell history through maps. All of the maps chosen by the author should not be regarded as the best ones of their times. Conversely, many of them were heavily criticized at the moment of their completion. Some maps were neglected at the time or subsequently dismissed as outdated or obscure. The author stresses that all the maps he analyzed in detail bear witness that one way of trying to understand the histories of our world is by exploring how the spaces within it are mapped (p.16).
    [Show full text]
  • Neuzugänge Zur Stuttgarter Antiquariatsmesse
    KATALOG CCXXV 2020 INTERESSANTE NEUZUGÄNGE ZUR STUTTGARTER ANTIQUARIATSMESSE ANTIQUARIAT CLEMENS PAULUSCH GmbH ANTIQUARIAT NIKOLAUS STRUCK VORWORT INHALT Liebe Kunden, Kollegen und Freunde, Aus dem Messekatalog 1 - 12 die Stuttgarter Antiquariatsmesse, seit Jahren der Auftakt des Antiquariatsjahres, wirft ihren Schatten voraus. Zur Messe erscheint Landkarten 13 - 212 dieses Jahr ein Katalog mit 600 Neuzugängen. Selbstverständlich werden wir, wie auch die Jahre zuvor, mit einer Stadtansichten 213 - 492 weit größeren Auswahl an Stadtansichten und Landkarten aufwarten können. Da wir nach Stuttgart nur eine Auswahl mitnehmen und Dekorative Grafik 493 - 581 präsentieren können, bitten wir Sie, sollten Sie spezielle Objekte aus unserem Bestand sehen wollen, uns zuvor zu benachrichtigen. Bücher 582 - 600 Die in diesem Katalog verzeichneten Blätter und Bücher sind mit Ausnahme der Nummern 1-12 vor der Messe bestellbar, denn diese Objekte sind unser Beitrag für den offiziellen Messekatalog. Allgemeine Geschäfts- Diesen Katalog finden Sie auf der Homepage der Stuttgarter und Lieferbedingungen Antiquariatsmesse (http://www.stuttgarter-antiquariatsmesse.de) und sowie die Widerrufsbelehrung können ihn auch über den Verband Deutscher Antiquare beziehen. finden Sie auf der letzten Seite. Wir möchten Sie herzlich einladen, uns auf der Messe zu besuchen, Sie finden uns aufStand 6. Ort: Württembergischer Kunstverein, Schlossplatz 2, Stuttgart Lieferbare Kataloge Öffnungszeiten: Freitag, 24. Januar: 12 bis 19.30 Uhr Samstag, 25. Januar: 11 bis 18 Uhr Katalog 200 Sonntag, 26. Januar: 11 bis 17 Uhr Berlin Rosenberg (31 Nummern) Eintrittspreis: 10 Euro (Einladungen für freien Eintritt Katalog 217 senden wir Ihnen gerne zu) Bella Italia und Felix Austria (800 Nummern) Nun wünschen wir Ihnen viel Spaß beim Lesen und Stöbern in diesem Katalog, Katalog 219 Ihr Clemens Paulusch Deutschland Teil 6: Gesamt und ehemals dt.
    [Show full text]
  • The History of Cartography, Volume 3
    THE HISTORY OF CARTOGRAPHY VOLUME THREE Volume Three Editorial Advisors Denis E. Cosgrove Richard Helgerson Catherine Delano-Smith Christian Jacob Felipe Fernández-Armesto Richard L. Kagan Paula Findlen Martin Kemp Patrick Gautier Dalché Chandra Mukerji Anthony Grafton Günter Schilder Stephen Greenblatt Sarah Tyacke Glyndwr Williams The History of Cartography J. B. Harley and David Woodward, Founding Editors 1 Cartography in Prehistoric, Ancient, and Medieval Europe and the Mediterranean 2.1 Cartography in the Traditional Islamic and South Asian Societies 2.2 Cartography in the Traditional East and Southeast Asian Societies 2.3 Cartography in the Traditional African, American, Arctic, Australian, and Pacific Societies 3 Cartography in the European Renaissance 4 Cartography in the European Enlightenment 5 Cartography in the Nineteenth Century 6 Cartography in the Twentieth Century THE HISTORY OF CARTOGRAPHY VOLUME THREE Cartography in the European Renaissance PART 1 Edited by DAVID WOODWARD THE UNIVERSITY OF CHICAGO PRESS • CHICAGO & LONDON David Woodward was the Arthur H. Robinson Professor Emeritus of Geography at the University of Wisconsin–Madison. The University of Chicago Press, Chicago 60637 The University of Chicago Press, Ltd., London © 2007 by the University of Chicago All rights reserved. Published 2007 Printed in the United States of America 1615141312111009080712345 Set ISBN-10: 0-226-90732-5 (cloth) ISBN-13: 978-0-226-90732-1 (cloth) Part 1 ISBN-10: 0-226-90733-3 (cloth) ISBN-13: 978-0-226-90733-8 (cloth) Part 2 ISBN-10: 0-226-90734-1 (cloth) ISBN-13: 978-0-226-90734-5 (cloth) Editorial work on The History of Cartography is supported in part by grants from the Division of Preservation and Access of the National Endowment for the Humanities and the Geography and Regional Science Program and Science and Society Program of the National Science Foundation, independent federal agencies.
    [Show full text]
  • General Index
    General Index Italic page numbers refer to illustrations. Authors are listed in ical Index. Manuscripts, maps, and charts are usually listed by this index only when their ideas or works are discussed; full title and author; occasionally they are listed under the city and listings of works as cited in this volume are in the Bibliograph- institution in which they are held. CAbbas I, Shah, 47, 63, 65, 67, 409 on South Asian world maps, 393 and Kacba, 191 "Jahangir Embracing Shah (Abbas" Abywn (Abiyun) al-Batriq (Apion the in Kitab-i balJriye, 232-33, 278-79 (painting), 408, 410, 515 Patriarch), 26 in Kitab ~urat ai-arc!, 169 cAbd ai-Karim al-Mi~ri, 54, 65 Accuracy in Nuzhat al-mushtaq, 169 cAbd al-Rabman Efendi, 68 of Arabic measurements of length of on Piri Re)is's world map, 270, 271 cAbd al-Rabman ibn Burhan al-Maw~ili, 54 degree, 181 in Ptolemy's Geography, 169 cAbdolazlz ibn CAbdolgani el-Erzincani, 225 of Bharat Kala Bhavan globe, 397 al-Qazwlni's world maps, 144 Abdur Rahim, map by, 411, 412, 413 of al-BlrunI's calculation of Ghazna's on South Asian world maps, 393, 394, 400 Abraham ben Meir ibn Ezra, 60 longitude, 188 in view of world landmass as bird, 90-91 Abu, Mount, Rajasthan of al-BlrunI's celestial mapping, 37 in Walters Deniz atlast, pl.23 on Jain triptych, 460 of globes in paintings, 409 n.36 Agapius (Mabbub) religious map of, 482-83 of al-Idrisi's sectional maps, 163 Kitab al- ~nwan, 17 Abo al-cAbbas Abmad ibn Abi cAbdallah of Islamic celestial globes, 46-47 Agnese, Battista, 279, 280, 282, 282-83 Mu\:lammad of Kitab-i ba/Jriye, 231, 233 Agnicayana, 308-9, 309 Kitab al-durar wa-al-yawaqft fi 11m of map of north-central India, 421, 422 Agra, 378 n.145, 403, 436, 448, 476-77 al-ra~d wa-al-mawaqft (Book of of maps in Gentil's atlas of Mughal Agrawala, V.
    [Show full text]
  • The Longitude of the Mediterranean Throughout History: Facts, Myths and Surprises Luis Robles Macías
    The longitude of the Mediterranean throughout history: facts, myths and surprises Luis Robles Macías To cite this version: Luis Robles Macías. The longitude of the Mediterranean throughout history: facts, myths and sur- prises. E-Perimetron, National Centre for Maps and Cartographic Heritage, 2014, 9 (1), pp.1-29. hal-01528114 HAL Id: hal-01528114 https://hal.archives-ouvertes.fr/hal-01528114 Submitted on 27 May 2017 HAL is a multi-disciplinary open access L’archive ouverte pluridisciplinaire HAL, est archive for the deposit and dissemination of sci- destinée au dépôt et à la diffusion de documents entific research documents, whether they are pub- scientifiques de niveau recherche, publiés ou non, lished or not. The documents may come from émanant des établissements d’enseignement et de teaching and research institutions in France or recherche français ou étrangers, des laboratoires abroad, or from public or private research centers. publics ou privés. e-Perimetron, Vol. 9, No. 1, 2014 [1-29] www.e-perimetron.org | ISSN 1790-3769 Luis A. Robles Macías* The longitude of the Mediterranean throughout history: facts, myths and surprises Keywords: History of longitude; cartographic errors; comparative studies of maps; tables of geographical coordinates; old maps of the Mediterranean Summary: Our survey of pre-1750 cartographic works reveals a rich and complex evolution of the longitude of the Mediterranean (LongMed). While confirming several previously docu- mented trends − e.g. the adoption of erroneous Ptolemaic longitudes by 15th and 16th-century European cartographers, or the striking accuracy of Arabic-language tables of coordinates−, we have observed accurate LongMed values largely unnoticed by historians in 16th-century maps and noted that widely diverging LongMed values coexisted up to 1750, sometimes even within the works of one same author.
    [Show full text]
  • Recent Publications 1984 — 2017 Issues 1 — 100
    RECENT PUBLICATIONS 1984 — 2017 ISSUES 1 — 100 Recent Publications is a compendium of books and articles on cartography and cartographic subjects that is included in almost every issue of The Portolan. It was compiled by the dedi- cated work of Eric Wolf from 1984-2007 and Joel Kovarsky from 2007-2017. The worldwide cartographic community thanks them greatly. Recent Publications is a resource for anyone interested in the subject matter. Given the dates of original publication, some of the materi- als cited may or may not be currently available. The information provided in this document starts with Portolan issue number 100 and pro- gresses to issue number 1 (in backwards order of publication, i.e. most recent first). To search for a name or a topic or a specific issue, type Ctrl-F for a Windows based device (Command-F for an Apple based device) which will open a small window. Then type in your search query. For a specific issue, type in the symbol # before the number, and for issues 1— 9, insert a zero before the digit. For a specific year, instead of typing in that year, type in a Portolan issue in that year (a more efficient approach). The next page provides a listing of the Portolan issues and their dates of publication. PORTOLAN ISSUE NUMBERS AND PUBLICATIONS DATES Issue # Publication Date Issue # Publication Date 100 Winter 2017 050 Spring 2001 099 Fall 2017 049 Winter 2000-2001 098 Spring 2017 048 Fall 2000 097 Winter 2016 047 Srping 2000 096 Fall 2016 046 Winter 1999-2000 095 Spring 2016 045 Fall 1999 094 Winter 2015 044 Spring
    [Show full text]
  • Gising Dead-Reckoning; Historic Maritime Maps in GIS Menne KOSIAN
    13 th International Congress „Cultural Heritage and New Technologies“ Vienna, 2008 GISing dead-reckoning; historic maritime maps in GIS Menne KOSIAN Abstract: The Dutch mapmakers of the 16th and 17th century were famous for their accurate and highly detailed maps. Several atlases were produced and were the pride and joy of many a captain, whether Dutch, English, French, fighting or merchant navy. For modern eyes, these maps often seem warped and inaccurate; besides, in those times it still was impossible to accurately determine ones longitude, so how could these maps be accurate at all? But since these maps were actually used to navigate on, and (most of) the ships actually made it to their destination and back, the information on the maps should have been accurate enough. Using old navigational techniques and principles it is possible to place these maps, and the wealth of information depicted on them, in a modern GIS. That way these old basic-data not only provides us with an insight in the development of our rich maritime landscape over the centuries, but also gives an almost personal insight in the mind of the captains using them and the command structure of the fleets dominating the high seas. Keywords: historic Dutch maritime maps, georeferencing historic data, maritime archaeology Introduction The Dutch maps from the 16th and 17th centuries were famous for their accuracy and detail level. These charts were also very popular with seafarers, both in the Netherlands, as in other seafaring nations of that time. Many of those charts had, in addition to the editions for actual navigational use also editions for presentation, often beautifully coloured and bound together into atlases.
    [Show full text]
  • Development and Achievements of Dutch Northern and Arctic Cartography
    ARCTIC’ VOL. 37, NO. 4 (DECEMBER 1984) P. 493.514 Development and Achievements of Dutch Northern and Arctic Cartography. in the Sixteenth and Seventeenth :Centuries GUNTER. SCHILDER* ther north, as far as the Shetlands the Faroes, in line with INTRODUCTION and the expansion of the Dutch .fishing and trading areas. The During the sixteenth and .seventeenth. centuries, the Dutch Thresmr contains a number of coastal viewsfrom the voyage made. a vital contribution to. the mapphg of the northern and around the North Capeas far as ‘‘Wardhuys”. Although there arctic regions, and their caPtographic work piayed a decisive is no mapofthis region, there is.a map of the coasts of Karelia part in expanding. the ,geographical .knowledgeof that time. and Russia to the east of the White Sea asfar as the Pechora, Amsterdam became the centre.of international map production accompanied by a text with instructionsfor navigation as far as and the map trade. Its Cartographers and publishers acquired Vaygach and Novaya Zemlya (Waghenaer, 1592:fo101-105). their knowledge partly from the results of expeditions fitted A coastal view.of the latter is also given.s The fact that Wag- out by theirfellow countrymen and, partlyfrom foreign henaer had access to original sources is shown by the inclusion voyages of discovery. This paper will describe the growing- in the Thresoor of the only known accountof Olivier Brunel’s Dutch..awarenessof .the northern and arctic regions. stage by voyage to-NovayaZemlya in 1584 (Waghenaer, ‘1592:P104).6 stage and region by region, with the aid of Dutch. maps. Anotherimportant document is WillemBiuentsz’s map of northern Scandinavia, which extends as faras the entrance to THE PROGRESS OF DUTCH KNOWLEDGE IN THE NORTH .the White Sea, and shows.al1 the reefs and shallows(Fig.
    [Show full text]
  • England's Search for the Northern Passages in the Sixteenth And
    - ARCTIC VOL. 37, NO. 4 (DECEMBER 1984) P. 453472 England’s Search for the Northern Passages in the Sixteenth and. Early Seventeenth Centuries HELEN WALLIS* For persistence of effort in the. face of adversity no enterprise this waie .is of so grete.avantage over the other navigations in in thehistory of exploration wasmore remarkable than shorting of half the waie, for the other must.saileby grete cir- England’s search for the northern passages to the Far East. .cuites and compasses and .thes shal saile by streit wais and The inspiration for the search was the hope of sharing in the lines” (Taylor, 1932:182). The dangerous part of the.naviga- riches of oriental commerce. In the tropical.regions of the Far tion was reckoned.to .be the last 300 leagues .before reaching East were situated, Roger Barlow wrote in 1541, “the most the Pole and 300 leagues beyond it (Taylor, 1932:181). Once richest londes and ilondes in the the worlde, for all the golde, over the Polethe expedition would choose whetherto sail east- spices, aromatikes and pretiose stones” (Barlow, 1541: ward to the Orient by way of Tartary or westward “on the f”107-8; Taylor, 1932:182). England’s choice of route was backside ofall the new faund land” [NorthAmerica]. limited, however, by the prior discoveries of .Spain and Por- Thorne’s confident .opinion that“there is no lande inhabitable tugal, who by the Treatyof Tordesillas in 1494 had divided the [i.e. uninhabitable€, nor Sea innavigable” (in Hakluyt, 1582: world between them. With the “waie ofthe orient” and ‘The sig.DP) was a maxim (as Professor.Walter Raleigh (19O5:22) waie of the occydent” barred, it seemed that Providence had commented) “fit to be inscribed as a head-line on the charter especially reserved for England.
    [Show full text]
  • Download PDF Van Tekst
    Bij noorden om Olivier Brunel en de doorvaart naar China en Cathay in de zestiende eeuw Marijke Spies bron Marijke Spies, Bij noorden om. Amsterdam University Press, Amsterdam 1994 Zie voor verantwoording: http://www.dbnl.org/tekst/spie010bijn01_01/colofon.htm © 2006 dbnl / Marijke Spies *1 Op deze compositiekaart staat aangegeven hoe de noordelijke wereld er volgens de zestiende-eeuwse opvattingen ongeveer uitzag en waar de verschillende plaatsen en rivieren waarvan in Bij noorden om sprake is, werden gesitueerd. In grijze lijnen is onze huidige geografische kennis weergegeven. Op de uitsnede van de zee tussen Noord-Amerika en Scandinavië (links) staan de vele imaginaire eilanden die men daar situeerde. Op de ander uitsnede (rechts) is het gebied tussen de Noordkaap en de Karische Zee, waarlangs de Engelsen en Nederlanders een doortocht zochten, in detail afgebeeld. Marijke Spies, Bij noorden om V But it were to be wished, that none would write Histories with so great a desire of setting foorth novelties and strange things, [...] Arngrimus Ionas Islandus 1592 1 1 Hakluyt 1 1598, p. 561. Marijke Spies, Bij noorden om 1 I De man Zijn naam duikt op uit het niets, verdwijnt, duikt weer op. Vier, vijf vermeldingen, soms met tientallen jaren ertussen, suggereren een levensgeschiedenis die als een rode draad door de noordelijke landen van Europa loopt. Van handelsnederzetting naar koopstad en van haven weer naar handelsnederzetting: een handvol hutten aan de monding van een rivier, gehuchten waarvan de naam sinds lang gewijzigd is of vergeten. Zoveel weten we, dat ergens in het midden van de zestiende eeuw Olivier Brunel, afkomstig uit Brussel of uit Leuven, vanuit Kola aan de noordkust van Lapland naar Kholmogory aan de benedenloop van de Dwina werd gezonden om Russisch te leren.1 Gezonden door wie? Er werd in die tijd nog nauwelijks rond de Noordkaap gevaren (zie afb.
    [Show full text]