Journal of the Faculty of Law of Gazi University Gazi Üniversitesi Hukuk
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Gazi Üniversitesi Journal of The Hukuk Fakültesi Faculty of Law of Dergisi Gazi University Cilt. XIII, Haziran-Aralık 2009, Sayı 1-2 Vol. XIII, June-December 2009, No. 1-2 2010 GAZİ ÜNİVERSİTESİ HUKUK FAKÜLTESİ DERGİSİ Gazi Ünversitesi Journal of The Faculty of Law of Hukuk Fakültesi Dergisi Gazi University Sahibi : Owner : Prof. Dr. İhsan ERDOĞAN Prof. Dr. İhsan ERDOĞAN Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Responsible Chief Editor Prof. Dr. İhsan ERDOĞAN Prof. Dr. İhsan ERDOĞAN Editörler: Editors : Prof. Dr. Vahit DOĞAN Prof. Dr. Vahit DOĞAN Doç. Dr. İlhan ÜZÜLMEZ Assoc. Prof. Dr. İlhan ÜZÜLMEZ Yrd. Doç. Dr. Hayrettin ÇAĞLAR Assist. Prof. Dr. Hayrettin ÇAĞLAR Yayın Kurulu : Editorial Board : Prof. Dr. Vahit DOĞAN Prof. Dr. Vahit DOĞAN Doç. Dr. İlhan ÜZÜLMEZ Assoc. Prof. Dr. İlhan ÜZÜLMEZ Yrd. Doç. Dr. Hayrettin ÇAĞLAR Assist. Prof. Dr. Hayrettin ÇAĞLAR Yayın Yönetmeni : Publishing Manager : Prof. Dr. İhsan ERDOĞAN Prof. Dr. İhsan ERDOĞAN Bu dergi yılda iki defa yayınlanır This Journal is published two times a year ISSN-1302-0013 Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 1997 yılından itibaren yılda 2 sayı olarak yayınlanmakta olan hakemli bir dergidir. Basım Tarihi: 20.05.2010 DANIŞMANLAR KURULU Prof. Dr. Şahin AKINCI Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Prof. Dr. Bahtiyar AKYILMAZ Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Prof. Dr. Enver BOZKURT Kırıkkale Üniversitesi Hukuk Fakültesi Prof. Dr. Anıl ÇEÇEN Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Prof. Dr. Aydın GÜLAN İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Prof. Dr. Fırat ÖZTAN Çankaya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Prof. Dr. Adem SÖZÜER İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Prof. Dr. Cemal ŞANLI İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Prof. Dr. Süha TANRIVER Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Prof. Dr. Mehmet ÜNAL Başkent Üniversitesi Hukuk Fakültesi Prof. Dr. O. Kürşat ÜNAL Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Tasarım - Dizgi: Kemal ERDOĞAN Basım Yeri: Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi 81. Sok. No: 9 Emek/ANKARA Tel : +90 312 216 23 09 Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi 10. Cadde No: 51 06510-Emek/ANKARA, TÜRKİYE TEL: +90 312 216 20 00 web: http://www.hukuk.gazi.edu.tr Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Yayın İlkeleri 1. 1996 yılından bu yana düzenli olarak çıkarılmakta olan Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi hakemli dergi olarak yılda iki sayı (Haziran ve Aralık) halinde yayınlanmaktadır. 2. Dergiye gönderilen yazılar başka bir yerde yayımlanmamış ya da yayımlanmak üzere gönderilmemiş olmalıdır. 3. Türkçe-İngilizce başlıkları ile 150 sözcüğü geçmeyen Türkçe ve İngilizce yazılmış özetlerinin ve kaynakçasının yazının sonuna eklenerek yazıma hazır şekilde gönderilmesi, Yazının ana bölümlerinde 12 punto; dipnot, özet, kaynakça, tablo gibi bölümlerinde ise 10 punto harf büyüklüğünün, 1,5 satır aralığı ile “Times New Roman” karakterinin kullanılması ve ayrıca dipnotların sayfa altında gösterilmesi derginin bütünlüğü açısından uygun olacaktır. 4. 10.000 kelimeyi geçmeyecek şekilde Microsoft Word formatında hazırlanan yazıların e-posta yoluyla gönderilmesi gerekir. 5. Dergimize gönderilen yazıların yazım bakımından son denetimlerinin yapılmış olduğu, yazarın disketteki veya e-posta ile gönderilen biçimiyle “basıla” verdiği kabul edilir. Yazı teslim edildikten sonra baskı düzeltmeleri için ayrıca yazara gönderilmeyecektir. Bu nedenle, yazım yanlışlarının olağanın dışında bulunması, biçimsellik ölçülerine uyulmaması, yazının geri çevrilmesi için yeterli görülecektir. 6. Dergimiz editörlerince ilk değerlendirilmesi yapılan yazılar hakeme gönderilecektir. Hakemden gelen rapor doğrultusunda yazının yayımlanmasına, yazardan rapor çerçevesinde düzeltme istenmesine ya da yazının geri çevrilmesine karar verilecek ve yazar durumdan en kısa sürede haberdar edilecektir. Yazardan düzeltme istenmesi durumunda düzeltmenin en geç 20 gün içerisinde yapılması gerekmektedir. Yazarın Hakem Raporuna itiraz etmesi durumunda, yazı yeni bir hakeme gönderilecektir. 7. Yazarlar unvanlarını, görev yaptıkları kurumları, haberleşme adreslerini, telefon numaralarını ve e-posta adreslerini bildirmelidirler. 8. Dergide yayımlanmasına karar verilen makaleler yazarların soyadlarına göre alfabetik sırayla yayımlanır. 9. Telif ücreti ödenmeyeceğini yazar kabul etmiştir. Yayımlanan yazının 10 adet tıpkıbasımı ve 1 adet dergi yazara ücretsiz gönderilecektir. İletişim Adresi: Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi 10. Cadde, No: 51 Emek 06510 Çankaya/ANK. Tel: (312) 216 20 14 Faks: (312) 2150169 http://www.hukuk.gazi.edu.tr e-posta: [email protected] BOŞ İÇİNDEKİLER Sayfa No MAKALELER ÖZEL HUKUK 5941 Sayılı Çek Kanunu Hükümlerine Göre Ticaret Şirketi Yöneticilerinin, Temsilcilerinin ve İmza Yetkililerinin Çek Hesabı Açma ve Çek Düzenleme Yasağı Hayrettin ÇAĞLAR...........................................................................1-20 Sermaye Piyasalarında Yatırımcı Uyuşmazlıklarının Çözümüne Yönelik Türk Ve İngiliz Modellerinin Karşılaştırılması Nusret ÇETİN...................................................................................21-41 Kefi lin Sorumluluğunun Kapsamı Seda KARA KILIÇARSLAN..........................................................43-59 Yapı Alacaklısı Rehninin Konusu Cemal OĞUZ....................................................................................61-75 Hizmetin Serbest Dolaşımı Kapsamında Türk Vatandaşları İçin Vizesiz Avrupa Hamdi PINAR.................................................................................77-113 KAMU HUKUKU Avrupa Birliği Ülkelerinde Anayasa Mahkemelerinin Kompozisyonuna İlişkin Tartışmalar Ömer ANAYURT..........................................................................117-160 Türkiye Cumhuriyeti’nin Toprak Reformu ve Milli Burjuvazi Yaratma Çabası Gülden ÇAMURCUOĞLU.........................................................161-178 V Enerji Şartı Anlaşması Çerçevesinde Uyuşmazlıkların Çözümü Ali Kemal KILAVUZ.............................................................179-215 İnsan Hakları ve Karşı Hegemonya Zeynep KIVILCIM.......................................................................217-240 Takdir Yetkisinin Disiplin Hukukunda Kullanımı ve Yargısal Denetimi Kadir KORKMAZ........................................................................241-252 Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Türkiye: Bazı Rakamlar ve Gerçekler Yaşar SALİHPAŞAOĞLU...........................................................253-281 Çoğulcu Demokrasi Anlayışı ve İnsan Hakları Bülent YAVUZ...............................................................................283-302 Alman İdari Yargılama Hukukunda İptal Davası Dilşat YILMAZ.............................................................................303-320 Uzlaşma Müessesesinin Hukuki Niteliği ve Temel Vergilendirme İlkeleri Açısından Değerlendirilmesi Elif YILMAZ.................................................................................321-351 TEŞEKKÜR Değerli meslektaşlarımızın öğreti ve uygulamada yaşanan sorunlara bir çözüm bulma, hukuksal gelişmelere ışık tutma amacıyla kaleme aldıkları çalışmalarını yayınlamak amacıyla çıkardığımız Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi’nin C. XIII, Haziran-Aralık 2009 sayısında da çok kıymetli akademisyen ve hukukçulara ait ve farklı alanlara ilişkin bilimsel çalışmaları değerlendirmelerinize sunmuş bulunmaktayız. Öncelikle değerli bilimsel çalışmalarıyla dergimize katkı sağlayan tüm müellifl ere teşekkür ediyoruz. En az eser sahipleri kadar titiz ve özverili çalışmalarıyla hakem olarak katkıda bulunan ve bunu herhangi bir karşılık beklemeksizin ve çok kısa sürede gerçekleştiren değerli meslektaşlarımıza da teşekkürü bir borç biliyoruz. Derginin hazırlanması sırasında titizlikle yürüttükleri çalışmalar dolayısıyla Fakültemiz araştırma görevlileri ile derginin sekreteryasını yürüten Değer KANYILMAZ ve Özlem ACAR KURT’a ve derginin dizgi işlerini üstlenen Kemal ERDOĞAN’a çok teşekkürler. Yayın Kurulu VII BOŞ MAKALELER ÖZEL HUKUK BOŞ 5941 SAYILI ÇEK KANUNU HÜKÜMLERİNE GÖRE TİCARET ŞİRKETİ YÖNETİCİLERİNİN, TEMSİLCİLERİNİN VE İMZA YETKİLİLERİNİN ÇEK HESABI AÇMA VE ÇEK DÜZENLEME YASAĞI Yrd. Doç. Dr. Hayrettin Çağlar* ÖZET 5941 sayılı Çek Kanunu ile getirilen önemli yeniliklerden biri ileri tarihli çek düzenleme imkanının yasal olarak tanınmış olmasıdır. Buna bağlı olarak da ticaret şirketleri ve diğer tüzel kişiler açısından ileri tarihli olarak düzenlenen çeklerin karşı- lıksız çıkması halinde sorumluluğun kime ait olması gerektiği hususunda ve alınacak koruma veya güvenlik tedbirleri konusunda ayrıntılı düzenlemeler yapılması gerek- miştir. Bu düzenlemeler bazı hallerde haksız bir takım neticelerin ortaya çıkmasına yol açabilecektedir. Bunların başında bir ticaret şirketinde yönetici, temsilci veya imza yetkilisi iken ileri tarihli çek düzenlemiş ancak daha sonra görevden ayrılmış olan ki- şinin, çekin üzerinde yazılı düzenleme tarihi itibariyle ibrazında çek karşılığının hazır tutulmaması halinde hakkında verilecek çek hesabı açma ve çek düzenleme yasağı sebebiyle uzun yıllar bir başka şirkette yönetici olarak görev alabilmesinin mümkün olmaması gelmektedir. Zira hakkında söz konusu yasak kararı alınmış kişinin, yöne- ticisi, temsilcisi veya imza yetkilisi olarak görev aldığı bir şirket adına da çek hesabı açılmayacaktır. Dolayısıyla hakkında böyle bir yasak kararı bulunan kişinin en azın- dan yasaklı olduğu sürece yönetici olarak atanması söz konusu olmayacaktır. Anahtar kelimeler : 5941 sayılı çek kanunu, karşılıksız çek, karşılıksız çek suçun faili, çek hesabı açma yasağı, çek düzenleme yasağı ABSTRACT One of the signifi cant innovations made by 5941 numbered Cheque Act is