Program Ochrony Środowiska ABRYS Technika Sp. z o.o. dla Powiatu Rawickiego

II. CHARAKTERYSTYKA POWIATU

2.1. Położenie

Powiat rawicki położony jest na południowo-zachodnim krańcu województwa wielkopolskiego. Graniczy on od zachodu z powiatem leszczyńskim, od północnego - wschodu z powiatem gostyńskim, a od południa z powiatami województwa dolnośląskiego (górowski, trzebnicki, milicki). rawicki tworzy 5 gmin:  miejsko – wiejskie: Rawicz, Bojanowo, , Miejska Górka;  wiejska: Pakosław. Zajmują one łączną powierzchnię 553,2 km2 i jest jednym z mniejszych, co do wielkości powiatów w województwie wielkopolskim. Siedzibą powiatu jest miasto Rawicz, a w jego skład wchodzi 89 wsi sołeckich, 18 przysiółków i kilka osad. Na obszarze tym zamieszkuje około 60 tys. osób, z czego blisko 50 % stanowią mieszkańcy miast. Pod względem liczby ludności powiat znajduje się na trzynastym miejscu w województwie. Do najważniejszych szlaków komunikacyjnych drogowych przechodzących przez teren powiatu należą droga krajowa nr 5 Poznań – Wrocław oraz krzyżująca się z nią droga krajowa nr 36 Kalisz – Zielona Góra. Dobrze rozwinięte na terenie powiatu są również szlaki kolejowe. Miasto Rawicz ma połączenia kolejowe z większymi ośrodkami w kraju. Rawicz położony jest w niedalekiej odległości od znaczących ośrodków miejskich, od Wrocławia dzieli go około 60 km, a od Poznania około 100 km.

2.2. Ukształtowanie terenu

Zgodnie z podziałem Polski na mezoregiony fizycznogeograficzne wg Kondrackiego obszar powiatu należy do prowincji Niżu Środkowoeuropejskiego, podprowincji Niziny Środkowopolskie. Północna i środkowa część powiatu znajduje się w makroregionie Nizina Południowowielkopolska, a fragment południowy w makroregionie Obniżenie Milicko – Głogowskie. Nizina Południowowielkopolska położona jest pomiędzy pojezierzami Leszczyńskim i Wielkopolskim od północy, a Obniżeniem Milicko – Głogowskim i Wyżyną Małopolską od południa, w dorzeczu Warty (i częściowo środkowej Odry). W obrębie tego makroregionu wyróżniono 13 mezoregionów. Powiat rawicki znajduje się w obrębie mezoregionów Wysoczyzna Leszczyńska i Wysoczyzna Kaliska.

II. CHARAKTERYSTYKA POWIATU 13 Program Ochrony Środowiska ABRYS Technika Sp. z o.o. dla Powiatu Rawickiego

Obniżenie Milicko – Głogowskie położone jest pomiędzy Pojezierzem Leszczyńskim, Niziną Południowowielkopolską od południa i Wałem Trzebnickim od północy. Dzieli się ono na 4 mezoregiony. Południowa część powiatu rawickiego położona jest w obrębie Kotliny Żmigrodzkiej, która ma około 30 km długości i 40 km szerokość i powierzchnię 1026 km2.

2.3. Warunki klimatyczne

Warunki klimatyczne panujące na terenie powiatu należą do umiarkowanych i w dużej mierze uwarunkowane są wpływami oceanicznymi związanymi z globalną cyrkulacją mas powietrza napływającego znad północnego Atlantyku i basenu Morza Śródziemnego. Według regionalizacji W. Okołowicza powiat rawicki położony jest w obrębie regionu Śląsko – Wielkopolskiego. Amplitudy temperatury są tutaj mniejsze niż od przeciętnych w Polsce, wiosny i lata są wczesne i ciepłe, zimy łagodne z nietrwałą pokrywą śnieżną, zalegającą około 60 do 67 dni. Okres wegetacyjny trwa średnio około 220 dni. Charakterystyczna dla tej strefy jest także dość duża liczba dni pochmurnych około 120 – 145 dni w roku. Dni gorących rejestruje się tu około 35, z przymrozkami około 110, mroźnych około 30. Przeważającymi wiatrami na terenie powiatu są wiatry zachodnie (17 – 20 %), a drugorzędnymi wiatry południowozachodnie (16 – 20 %). Frekwencja cisz atmosferycznych wynosi średnio 5 %. Dane dotyczące klimatu powiatu rawickiego, opracowano na podstawie obserwacji prowadzonych w stacji meteorologicznej zlokalizowanej w Smolicach. Znajduje się ona poza obszarem powiatu jednak w jego niedalekim sąsiedztwie, dlatego reprezentuje również panujące na jego terenie warunki klimatyczne. Pomocny przy wyznaczaniu parametrów klimatycznych powiatu był komentarz do map sozologicznych nr M–33–23-A Jutrosin oraz nr M-33-22-B Rawicz. Podstawowe parametry charakteryzujące klimat przedstawia tabela 1.

Parametry klimatyczne ze stacji meteorologicznej w Smolicach T a b e l a 1 Parametr Wartość Średnia roczna temperatura powietrza 8,3oC Średni roczny opad 550 mm Średnia roczna prędkość wiatru 3,5 m/sek

Na omawianym obszarze najcieplejszym miesiącem jest lipiec ze średnią temperaturą 17,5oC, najchłodniejszym styczeń –3,5oC. Ujemne średnie miesięczne temperatury trwają od grudnia do marca włącznie. Charakterystyczne dla tego obszaru są jedne z najniższych w Polsce opady, sumy roczne wahają się w przedziale od 550 – 600 mm. Najwyższe opady w ciągu roku, odnotowywane są w miesiącach letnich (w czerwcu

II. CHARAKTERYSTYKA POWIATU 14 Program Ochrony Środowiska ABRYS Technika Sp. z o.o. dla Powiatu Rawickiego

1971 roku spadło 141 mm), najniższe w miesiącach zimowych od stycznia do marca (w marcu w 1971 roku spadło 22 mm). Około 60 – 70 % opadów, przypada na okres wegetacyjny. W wybranych miejscowościach na terenie powiatu sumy opadów przedstawiają się następująco:  średnioroczna suma opadów: - Rawicz – 577 mm; - Bojanowo – 602 mm; - – 355 mm.  maksymalna suma opadów w lipcu: - Rawicz – 89 mm; - Bojanowo – 89 mm; - Stary Sielec – 83 mm.  minimalna suma opadów w lutym: - Rawicz – 30 mm; - Bojanowo – 29 mm; - Stary Sielec – 27 mm.  w półroczu ciepłym (V-X) opad wynosi przeciętnie: - Rawicz – 359 mm; - Bojanowo – 377 mm; - Stary Sielec – 355 mm.  w półroczu chłodnym (XI-IV) opad wynosi przeciętnie: - Rawicz – 216 mm; - Bojanowo – 224 mm; - Stary Sielec – 205 mm. Średnie roczne parowanie terenowe na omawianym obszarze wynosi 400 – 450 mm.

2.4. Zasoby naturalne

Na terenie powiatu rawickiego występują zarówno złoża podlegające prawu górniczemu, a mianowicie złoża gazu ziemnego i węgla brunatnego, jak i kopaliny pospolite: kruszywa naturalne oraz ilaste surowce ceramiki budowlanej:  gaz ziemny – 5 złóż (Pakosław, Rawicz – dolomit główny, Rawicz – wap. podst., Zakrzewo, Załęcze);  kruszywo naturalne – 17 złóż (Jutrosin, Jutrosin I, Jutrosin II, Nadstawem I, Nadstawem II, Nadstawem III, Nadstawem IV, Nadstawem V, Nadstawem VI, II. CHARAKTERYSTYKA POWIATU 15 Program Ochrony Środowiska ABRYS Technika Sp. z o.o. dla Powiatu Rawickiego

Nadstawem VII, Nadstawem VIII, Nadstawem IX, Sielec Nowy, Sielec Nowy II, Sierakowo, Szkaradowo, Zmysłowo);  surowce ceramiki budowlanej – 4 złoża (Giżyn, Rozstępniewo – Miejska Górka, Rozstępniewo – Miejska Górka II, Sowiny);  złoża węgla brunatnego – Rawicz – Miejska Górka – Skoroszewice (nie są eksploatowane).

2.5. Użytkowanie terenu

Powiat rawicki pod względem użytkowania terenu jest obszarem rolniczym. Taki sposób użytkowania gruntów przy niewielkiej ilość przemysłu na obszarze powiatu, sprzyja rozwojowi agroturystyki oraz turystyki wiejskiej. Do gmin posiadających sprzyjające warunki turystyczne należą przede wszystkim Pakosław i Jutrosin. Uproszczoną strukturę użytkowania gruntów na terenie powiatu rawickiego, na podstawie danych otrzymanych z poszczególnych Urzędów Gmin przedstawiono w tabeli 2.

Struktura użytkowania gruntów na terenie powiatu rawickiego T a b e l a 2 Powierzchnia Udział w ogólnej Rodzaje gruntów ewidencyjna [ha] powierzchni [%] Powierzchnia ogólna 55 323 100 Użytki rolne 42 355 76,6 Użytki leśne 8 208 14,8 Tereny inne 4 760 8,6

Z prowadzonych upraw na terenie powiatu uzyskuje się przekraczające średnią wojewódzką plony upraw zbóż. Na ilości uzyskiwanych plonów mają wpływ gleby, warunki klimatyczne, rzeźba terenu oraz powiązane z tym stosunki wodne.

2.6. Gleby i lasy

W większości gleby występujące na terenie powiatu zaklasyfikowane zostały do niższych klas bonitacyjnych. Duży odsetek użytków rolnych stanowią ziemie IV, V i VI klasy bonitacyjnej. Zaledwie 31,8 % powierzchni użytków rolnych powiatu posiada II (0,2 %) i III (31,6 %) klasę bonitacyjną, I klasa w ogóle nie występuje. Jakość gleb warunkuje sposób wykorzystania gruntów. Na terenie powiatu dominuje rolnicze wykorzystanie. Uprawą zajmującą największy obszar powiatu są zboża. Znaczący udział w produkcji rolnej mają również buraki cukrowe, mniejszy kukurydza i rzepak, pozostałe uprawy zajmują już niewielkie powierzchnie powiatu.

II. CHARAKTERYSTYKA POWIATU 16 Program Ochrony Środowiska ABRYS Technika Sp. z o.o. dla Powiatu Rawickiego

Prawie 15 % udział w ogólnej powierzchni powiatu zajmują lasy, ich powierzchnia wynosi 8 208 ha. Procentowy udział lasów do gruntów ogółem w poszczególnych gminach przedstawia się następująco: - Bojanowo 18,2 %; - 14,4 %; - gmina Miejska Górka 3,4 %; - gmina Pakosław 21,4 %; - gmina Rawicz 17,1 %. Są to lasy mieszane, a w występującym naturalnym drzewostanie przeważają sosna zwyczajna, dąb szypułkowy, brzoza i jarząb pospolity. Część lasów stanowi własność prywatną, na koniec 2002 roku zajmowały one powierzchnię 961 ha, co stanowi 11,7 % powierzchni wszystkich lasów na terenie powiatu. Wszystkie lasy nie stanowiące własności Skarbu Państwa objęte są inwentaryzacją lub planem urządzenia lasów.

2.7. Infrastruktura

2.7.1. Gospodarka wodno – ściekowa

Gospodarka wodno-ściekowa w gminach należących do powiatu rawickiego jest obecnie tylko częściowo uregulowana. Powiat posiada, bowiem prawie pełen stopień zwodociągowania, a niedostatecznie rozbudowana jest sieć kanalizacji sanitarnej. Niekorzystnym zjawiskiem jest realizacja sieci wodociągowej przy jednoczesnym zaniedbywaniu rozwoju kanalizacji sanitarnej, zwiększa to zagrożenie zanieczyszczenia środowiska ściekami bytowymi. Brakuje również systemu rejestracji urządzeń gospodarki wodnej i ściekowej, systemu kontroli zbiorników bezodpływowych oraz oczyszczalni przydomowych.

Długość istniejącej sieci wodociągowej na terenie poszczególnych gmin powiatu rawickiego przedstawia tabela 3.

Długość sieci wodociągowej w poszczególnych gminach powiatu T a b e l a 3 Procent mieszkańców objętych Gmina Długość sieci wodociągowej [km] siecią wodociagową [%] Rawicz 177,9 100 Bojanowo 41,2 bd Jutrosin 78,4 100 Miejska Górka 92,1 100 II. CHARAKTERYSTYKA POWIATU 17 Program Ochrony Środowiska ABRYS Technika Sp. z o.o. dla Powiatu Rawickiego

Pakosław 96,0 100 Źródło: Dane otrzymane z Urzędów Gmin

Dane dotyczące poboru i zużycia wody na terenie powiatu w latach 2000 i 2001 przedstawiono w tabeli 4.

Zestawienie poboru wody na terenie powiatu T a b e l a 4 Pobór wody w tym na potrzeby Powiat Ogółem [hm3] [w % ogółem] przemysłu sieci wodociągowej 1 Rok 1999 3,8 2,0 81,5 Rok 2000 Rawicki 4,7 1,8 75,9 Rok 2001 4,9 0,8 77,7 1) – pobór wody na ujęciach, przed wtłoczeniem do sieci Źródło: GUS Warszawa Ochrona Środowiska 2000, 2001, 2002

Długość istniejącej sieci kanalizacji sanitarnej na terenie poszczególnych gmin powiatu rawickiego przedstawia tabela 5.

Długość sieci kanalizacyjnej w poszczególnych gminach powiatu T a b e l a 5 Długość sieci kanalizacyjnej [km] Procent mieszkańców Gmina sanitarnej deszczowej objętych kanalizacją [%] Rawicz 44,1 bd 54 Bojanowo 2,4 14,6 bd Jutrosin bd 26,7 bd Miejska Górka 4,5 bd bd Pakosław 24,1 13,4 bd Źródło: Dane otrzymane z Urzędów Gmin

Dane dotyczące ilości wytwarzanych na terenie powiatu ścieków przemysłowych i komunalnych wymagających oczyszczenia przedstawiono w tabeli 6.

Ilość wytwarzanych na terenie powiatu ścieków w latach 1999, 2000 i 2001 T a b e l a 6

II. CHARAKTERYSTYKA POWIATU 18 Program Ochrony Środowiska ABRYS Technika Sp. z o.o. dla Powiatu Rawickiego

Ścieki przemysłowe i komunalne wymagających oczyszczenia w tym oczyszczone Powiat [w % ogółem] Ogółem [hm3] razem w tym biologicznie, chemicznie i z podwyższonym usuwaniem biogenów Rok 1999 1,1 98,1 6,0 Rok 2000 Rawicki 1,0 98,4 4,1 Rok 2001 1,1 99,3 13,1 Źródło: GUS Warszawa Ochrona Środowiska 2000, 2001, 2002

Większość gmin powiatu posiada własne oczyszczalnie ścieków. Wykaz istniejących na terenie powiatu oczyszczalni przedstawia tabela 7.

Wykaz istniejących na terenie powiatu oczyszczalni ścieków T a b e l a 7 Q Q Miejscowość Obiekt Odbiornik projektowane rzeczywiste Typ [m3/d] [m3/d] mech- Pakosław Oczyszczalnia gminna Orla 400 128 biol Chojno gm. mech- Oczyszczalnia gminna Stara Orla 200 146 Pakosław biol Rów mech- Bojanowo Oczyszczalnia gminna 600 bd Trzeboszewski biol Rów Gołaszyn Oczyszczalnia zakładu melioracyjny w gm. rzeźniczo 10 10 sebiofikon zlewni Rowu Bojanowo -wędliniarskiego Polskiego Kawcze gm. Oczyszczalnia osiedla bd 10 10 sebiofikon Bojanowo mieszkaniowego Oczyszczalnia osiedla Zaborowice1) bd 50 bd KOS mieszkaniowego mech- Rawicz Oczyszczalnia gminna Masłówka 7000 3326 biol Sielec Nowy mech- Oczyszczalnia gminna Orla 450 gm. Jutrosin biol OSM w Rawiczu Zakład Produkcyjny w Jutrosinie Kanał burzowy Jutrosin „Inbud” Piekarnia i bd bd bd do Orli Ciastkarnia GS „Samopomoc Chłopska” Rowy melioracji Grąbkowo Oczyszczalnia zakładowa szczegółowej mech- 500 128 gm. Jutrosin (Zakłady Mięsne DUDA) Sz-I-II i Sz-I - biol Orla Oczyszczalnia zakładowa rów melioracji Białykał gm. mech- (Zakład Przetwórstwa szczegółowej – 400 263 Pakosław biol Mięsnego) Stara Orla Źródło: Komentarz do mapy sozologicznej arkusz M-33-23-A Jutrosin, dane przekazane przez Urzędy Gmin,, WIOŚ Poznań 2001 Raport o stanie środowiska w województwie wielkopolskim, 1) – oczyszczalnia obecnie nie jest eksploatowana Wiele spośród istniejących oczyszczalni nie jest w pełni wykorzystanych z powodu braku infrastruktury technicznej (kolektory kanalizacyjne, przepompownie), umożliwiającej

II. CHARAKTERYSTYKA POWIATU 19 Program Ochrony Środowiska ABRYS Technika Sp. z o.o. dla Powiatu Rawickiego doprowadzenie ścieków na oczyszczalnie. Zbyt małe obciążenie może być często przyczyną nieprawidłowej pracy oczyszczalni, z tego względy należy w trakcie planowania inwestycji z zakresu gospodarki wodno – ściekowej zadbać o dociążenie istniejących oczyszczalni. Problem stanowi również zły stan techniczny niektórych obiektów oczyszczalni, wynikający z braku ich systematycznej konserwacji oraz niewłaściwej eksploatacji. Kontrola przeprowadzona w 2001 roku przez WIOŚ Poznań w zakresie gospodarki wodno – ściekowej wykazała między innymi pogarszający się stan techniczny oczyszczalni w Rawiczu, nie zapewniający właściwego stopnia oczyszczenia ściekom oczyszczonym. W ramach zaleceń pokontrolnych nakazano podjęcie zdecydowanych działań w celu rozbudowy oczyszczalni.

Dane dotyczące ilości mieszkańców powiatu obsługiwanych przez oczyszczalnie przedstawiono w tabeli 8.

Mieszkańcy obsługiwani przez oczyszczalnie ścieków T a b e l a 8 Ludność obsługiwana przez oczyszczalnie ścieków [w % ludności ogółem] Powiat razem w tym przez oczyszczalnie biologicznie, chemicznie i z podwyższonym usuwaniem biogenów Rok 1999 33,6 1,6 Rok 2000 Rawicki 33,6 1,6 Rok 2001 35,2 3,3 Źródło: GUS Warszawa Ochrona Środowiska 2000, 2001, 2002

Zgodnie z danymi przedstawionymi w tabeli 8, jedynie około 35 % mieszkańców powiatu obsługiwana jest przez oczyszczalnie. Tak niewielki stopień zbiorowego oczyszczania ścieków jest na terenie powiatu zjawiskiem bardzo niekorzystnym, zwłaszcza ze względu na prawie pełen stopień zwodociągowania gmin powiatu. W takiej sytuacji konieczne jest podjęcie działań zmierzających do uporządkowania sytemu odprowadzenia i oczyszczania ścieków.

2.7.2. Gospodarka odpadami

Szczegółowe omówienie zagadnień dotyczących gospodarki odpadami na terenie powiatu rawickiego, wraz ze wskazaniem właściwych rozwiązań, zostało zamieszczone w Planie Gospodarki Odpadami dla Powiatu Rawickiego.

2.7.3. Drogi i koleje

II. CHARAKTERYSTYKA POWIATU 20 Program Ochrony Środowiska ABRYS Technika Sp. z o.o. dla Powiatu Rawickiego

2.7.3.1. Drogi

Na terenie powiatu rawickiego istnieje dobrze rozbudowana sieć dróg. Głównymi szlakami komunikacyjnymi są drogi krajowe: nr 5 i nr 36. Ich długość na obszarze powiatu wynosi odpowiednio DK nr 5 - 20,7 km i DK nr 36 – 26,7 km. Ważną funkcję komunikacyjną spełniają również istniejąca droga wojewódzka nr 434 i drogi powiatowe. Długość drogi wojewódzkiej na terenie powiatu wynosi 8,3 km, a łączna długość dróg powiatowych 278,5 km. Zestawienie danych dotyczących dróg istniejących na terenie powiatu przedstawia tabela 9.

Dane dotyczące dróg na terenie powiatu rawickiego T a b e l a 9 Opis odcinka Nr drogi Długość [km] Nazwa 1 2 3 Drogi krajowe 5 20,7 Bojanowo - Przywsie 36 26,7 Załęcze - Dłoń Droga wojewódzka 434 8,3 Jagodnia - Zmysłowo Drogi powiatowe zamiejskie 21212 3,5 Bojanowo – Poniec 21213 14,8 Poniec – Rawicz 21251 6,2 Bojanowo – Sowiny 21256 2,4 Karzec – Szurkowo – Zakrzewo 21257 14,0 Golina Wielka – Miejska Górka 21261 12,0 Bojanowo – Czechnów - Borszyn 21301 8,2 Góra – Zaborowice – Bojanowo 21307 20,9 Rawicz – 21308 12,0 Miejska Górka - Żmigród 21331 8,2 Rudna w. – Zaborowice – Czernina 21352 5,6 Izbice – Łaszczyn – Sarnówka 21353 3,9 Sarnowo – Zakrzewo 21354 4,8 Sarnowo – Sikorzyn – Stwolno 21355 2,4 Rawicz droga nr 5 – Dębno Polskie 21356 4,3 Zielona Wieś – Łąkta – gr. województwa 21357 5,6 Stwolno – Ugoda – Skrzyptowo 21358 7,6 Golejewko - gr. województwa (Niezgoda) 21359 7,8 Pakosław - gr. województwa (Olsza) 21260 10,2 Drogi – Szkaradowo 21361 3,5 Zaorle – Osiek 21401 2,4 Gostyń – Dłoń 7,3 21403 Dłoń – Jutrosin - Szkaradowo 10,1 21470 0,9 Oczkowice – Niepard – Dębina 21471 6,6 Sobialkowo – Oczkowice 21472 6,8 Konary – Oczkowice – gr. powiatu 1 2 3 21473 2,4 Dłoń – Kołaczkowice 21474 2,4 Gostkowo – Zmysłowo - Szurkowo

II. CHARAKTERYSTYKA POWIATU 21 Program Ochrony Środowiska ABRYS Technika Sp. z o.o. dla Powiatu Rawickiego

21476 4,1 Miejska Górka – Chojno 21477 7,0 Sobialkowo – Grąbkowo 21478 10,8 Pakosław- Płaczkowo 21479 4,3 Góreczki – Domaradzice – Dubin 21480 4,2 Domaradzice – Sielec Stary 21481 4,5 Grąbkowo – Sielec Stary – Jutrosin 21482 2,3 Rogożewo – Smolice 21483 4,4 gr. powiatu – Pawłowo – Jutrosin 21484 3,5 Jutrosin – Zmysłowo 21485 3,3 Szkaradowo – Jeziora – gr. województwa 21489 5,4 Krobia – Niepard – Miejska Górka Źródło: Powiatowy Zarząd Dróg w Rawiczu

Na terenie miast Rawicz, Bojanowo, Jutrosin, Miejska Górka istnieją również ulice wchodzące w skład ciągów dróg powiatowych, nie zostały one jednak ujęte w powyższej tabeli, a ich łączna długość wynosi około 27,7 km.

Na wymienionych drogach, odbywa się ruch pojazdów samochodowych o zróżnicowanym natężeniu. Strukturę natężenia ruchu na poszczególnych drogach przedstawia tabela 10.

Natężenie ruchu na poszczególnych drogach przechodzących przez teren powiatu rawickiego T a b e l a 10 Opis odcinka Nr Długość Pojazdy ogółem drogi [km] Nazwa 1 2 3 4 5 20,7 Bojanowo - Przywsie 7065 36 26,7 Załęcze - Dłoń 4800 434 8,3 Jagodnia - Zmysłowo 3300 21212 3,5 Bojanowo – Poniec 1302 21213 14,8 Poniec – Rawicz b.d. 21251 6,2 Bojanowo – Sowiny b.d. 21256 2,4 Karzec – Szurkowo – Zakrzewo b.d. 21257 14,0 Golina Wielka – Miejska Górka 803 21261 12,0 Bojanowo – Czechnów - Borszyn 440 21301 8,2 Góra – Zaborowice – Bojanowo 556 21307 20,9 Rawicz – Dubin 2868 21308 12,0 Miejska Górka - Żmigród 390 21331 8,2 Rudna w. – Zaborowice – Czernina b.d. 21352 5,6 Izbice – Łaszczyn – Sarnówka 424 21353 3,9 Sarnowo – Zakrzewo 630 21354 4,8 Sarnowo – Sikorzyn – Stwolno b.d. 21355 2,4 Rawicz droga nr 5 – Dębno Polskie b.d. 21356 4,3 Zielona Wieś – Łąkta – gr. województwa b.d. 21357 5,6 Stwolno – Ugoda – Skrzyptowo b.d. 21358 7,6 Golejewko - gr. województwa (Niezgoda) b.d. 1 2 3 4 21359 7,8 Pakosław - gr. województwa (Olsza) 477 21260 10,2 Drogi – Szkaradowo b.d. 21361 3,5 Zaorle – Osiek b.d. II. CHARAKTERYSTYKA POWIATU 22 Program Ochrony Środowiska ABRYS Technika Sp. z o.o. dla Powiatu Rawickiego

21401 2,4 Gostyń – Dłoń b.d. 7,3 1201 21403 Dłoń – Jutrosin - Szkaradowo 10,1 1309 21470 0,9 Oczkowice – Niepard – Dębina b.d. 21471 6,6 Sobialkowo – Oczkowice b.d. 21472 6,8 Konary – Oczkowice – gr. powiatu b.d. 21473 2,4 Dłoń – Kołaczkowice b.d. 21474 2,4 Gostkowo – Zmysłowo - Szurkowo b.d. 21476 4,1 Miejska Górka – Chojno 1903 21477 7,0 Sobialkowo – Grąbkowo 1717 21478 10,8 Pakosław- Płaczkowo 650 21479 4,3 Góreczki – Domaradzice – Dubin b.d. 21480 4,2 Domaradzice – Sielec Stary b.d. 21481 4,5 Grąbkowo – Sielec Stary – Jutrosin b.d. 21482 2,3 Rogożewo – Smolice b.d. 21483 4,4 gr. powiatu – Pawłowo – Jutrosin b.d. 21484 3,5 Jutrosin – Zmysłowo b.d. 21485 3,3 Szkaradowo – Jeziora – gr. województwa b.d. 21489 5,4 Krobia – Niepard – Miejska Górka 767 Źródło: Zarząd Dróg Powiatowych w Rawiczu

Ze względu na niepełne dane dotyczące panującego natężenia ruchu na drogach powiatowych, na potrzeby niniejszego opracowania posługiwać się będziemy wielkościami szacunkowymi uogólnionymi dla wszystkich dróg powiatowych na terenie powiatu rawickiego. Zgodnie z uzyskanymi informacjami i wykazem natężenia ruchu zamieszczonym w tabeli 10, wielkości te wynoszą:  maksymalne – 2868 samochody/dobę;  minimalne – 390 samochody/dobę.

2.7.3.2. Koleje

Oś kolejową przechodzącą przez teren powiatu stanowi międzynarodowa linia kolejowa nr 271 (E-59) Wrocław – Poznań – Szczecin. Umożliwia ona połączenia z większymi ośrodkami w kraju. Powiat rawicki posiada bezpośrednie kolejowe połączenie między innymi z: Gdynią, Kołobrzegiem, Szczecinem, Słupskiem, Krakowem, Katowicami, Olsztynem, Poznaniem, Wrocławiem, Zakopanem. Przez teren powiatu przebiegają jeszcze dwie inne linie kolejowe, lecz są one aktualnie wyłączone z ruchu pasażerskiego; mianowicie: linia biegnąca z Rawicza na zachód w kierunku Wąsosza i Ścinawy oraz linia biegnąca z Rawicza na północny wschód w kierunku Miejskiej Górki, Jutrosina i Kobylina.

Na terenie powiatu stacje kolejowe znajdują się w:  Rawiczu;  Bojanowie.

II. CHARAKTERYSTYKA POWIATU 23 Program Ochrony Środowiska ABRYS Technika Sp. z o.o. dla Powiatu Rawickiego

2.7.4. Sieć gazowa

Na terenie powiatu rawickiego występuje wysoki stopień gazyfikacji. Łączna długość sieci gazowej rozdzielczej na jego obszarze w roku 2000 wynosiła 417 km. Struktura sieci gazowej na terenach poszczególnych gmin przedstawia się następująco: - Rawicz – w pełni zgazyfikowane jest miasto, a poza jego obszarem sieć gazowa istnieje również na terenach Masłowa i Sierakowa. Źródłem zasilania są stacje redukcyjno – pomiarowe. Stacja Io w Rawiczu o przepustowości 10 000 m3/h, do której gaz doprowadzany jest gazociągiem wysokiego ciśnienia Dn 100 Krobia – Miejska Górka – Rawicz o długości 17 545 m oraz stacje IIo (przy ul. Sarnowskiej – Q = 1 600 m3/h, przy ul. Nowiaszka – Q = 1 600 m3/h, przy ul. Bocznej – Q = 1 600 m3/h), które zasilają odbiorców z sieci niskiego ciśnienia; - Pakosław – zgazyfikowanych jest 12 miejscowości, do sieci mającej długość 62,5 km podłączone są 262 gospodarstwa. Stacja redukcyjno – pomiarowa znajduje się w Pakosławiu i ma przepustowość Q = 1 600 m3/h; - Jutrosin – zgazyfikowane jest 60 % mieszkańców gminy, sieć na obszarze gminy ma długość 25 km. Przez jej teren przebiega linia niskiego ciśnienia, zasilająca mieszkańców oraz linia wysokiego ciśnienia Załęcze – Odolanów; - Bojanowo – zgazyfikowane jest miasto i wieś Gołaszyn, korzystają one ze stacji pomiarowej Io zlokalizowanej w Gołaszynie.

2.7.5. Podmioty gospodarcze

Na terenie powiatu w roku 2002 zarejestrowanych było w systemie REGON 4484 podmiotów gospodarczych. Z czego 510 podmiotów reprezentowało branżę produkcyjną, 1501 branżę handlową, a pozostałe 2473 podmioty zaliczono jako inne. Najważniejszymi gospodarczo podmiotami na terenie powiatu są wymienione poniżej:

 SEWS Polska Sp. z o. o.;  Zakłady Papiernicze Rawibox S. A.;  DBP Products LTD;  “NORTHSTAR”; II. CHARAKTERYSTYKA POWIATU 24 Program Ochrony Środowiska ABRYS Technika Sp. z o.o. dla Powiatu Rawickiego

 Ital-Pol-Polska Sp. z o. o.;  Zakład Urządzeń Gazowniczych GAZOMET;  Zakłady Mięsne DUDA;  Zakłady Mięsne SALUS;  Zakład Przetwórstwa Mięsnego H. J. Majerowicz;  Cukrownia w Miejskiej Górce;  Zakład Produkcji Betonów RAWBRUK;  Wielkopolskie Tartaki WITAR;  Rawicka Fabryka Wyposażenia Wagonów RAWAG;  Odlewnia Rawicz Sp. z o. o.;  SOMAPOL Zakład Stolarski;  FLORA Sp. z o. o.;  Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska;  PPHU HESKO;  Hodowla Zarodowa Zwierząt „ŻOŁĄDNICA”

Powiat posiada również dobrze rozwiniętą bazę obsługi podmiotów gospodarczych w zakresie usług finansowych. Siedzibę swoją na jego obszarze mają między innymi oddziały następujących banków: Bank Zachodni WBK, PKO BP, Kredyt Bank S. A., Bank Spółdzielczy O/ Wschowa.

II. CHARAKTERYSTYKA POWIATU 25