Rawickim W Roku 2012

WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA W POZNANIU DELEGATURA W LESZNIE

INFORMACJA O STANIE ŚRODOWISKA I DZIAŁALNOŚCI KONTROLNEJ WIELKOPOLSKIEGO WOJEWÓDZKIEGO INSPEKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W POWIECIE RAWICKIM W ROKU 2012

Opracowanie: Zatwierdził:

Wydział Monitoringu Środowiska pod kierunkiem Marii Pułyk Dział Inspekcji pod kierunkiem Danuty Binkowskiej

Leszno, wrzesień 2013 r.

SPIS TREŚCI

1. WPROWADZENIE ...... 3 2. WYBRANE CECHY POWIATU ...... 4 3. STAN ŚRODOWISKA ...... 6 3.1. Monitoring jakości powietrza...... 6 3.2. Monitoring jakości wód ...... 7 3.2.1. Monitoring jakości wód powierzchniowych ...... 7 3.2.2. Monitoring jakości wód podziemnych ...... 9 3.3. Monitoring jakości gleby i ziemi ...... 10 3.4. Monitoring hałasu ...... 11 3.5. Monitoring pól elektromagnetycznych ...... 13 3.6. Monitoring gospodarki odpadami ...... 14 3.7. Podsumowanie i wnioski ...... 15 4. DZIAŁALNOŚĆ KONTROLNA ...... 17 5. POWAŻNE AWARIE ...... 18

2 1. WPROWADZENIE

Opracowanie ma na celu przedstawienie stanu środowiska oraz wyników działalności kontrolnej Wielkopolskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska na terenie powiatu rawickiego w roku 2012. Do jego przygotowania wykorzystano badania własne WIOŚ w Poznaniu, wyniki badań będące w posiadaniu WIOŚ oraz ustalenia z kontroli użytkowni- ków środowiska, prowadzonych przez inspektorów WIOŚ. Ostateczna ocena stanu środowiska w 2012 roku zostanie opublikowana w IV kwartale 2013 r. w formie „Raportu o stanie środowiska w Wielkopolsce w roku 2012”. Bieżące informacje dotyczące stanu środowiska na terenie całego województwa wielkopolskiego znaleźć można na stronie internetowej www.poznan.wios.gov.pl. Zadania w zakresie ochrony przyrody, w tym ustanawianie form ochrony przyrody oraz sprawowanie nadzoru nad przestrzeganiem określonych ustawą zakazów w stosunku do tych form, realizuje Regionalny Konserwator Przyrody.

3 2. WYBRANE CECHY POWIATU

Powiat rawicki położony jest w południowej części województwa wielkopolskiego, obej- muje obszar o powierzchni 554 km2, a zamieszkuje go 60 448 osób (stan na dzień 31 grudnia 2011 r., dane wg GUS). Według podziału fizyczno-geograficznego J. Kondrackiego powiat ten położony jest: – w makroregionie Nizina Południowowielkopolska: mezoregiony Wysoczyzna Leszczyńska i Wysoczyzna Kaliska oraz – w makroregionie Obniżenie Milicko-Głogowskie: mezoregion Kotlina Żmigrodzka. Gospodarka powiatu ma charakter rolniczo-przemysłowy, użytki rolne zajmują około 75% jego powierzchni. Administracyjnie powiat podzielony jest na: cztery gminy miejsko-wiejskie: Bojanowo, Jutrosin, Miejska Górka, Rawicz, jedną gminę wiejską – Pakosław. Powiat jest zwodociągowany w 95,3%, a skanalizowany w 50,8% (stan na dzień 31 grudnia 2011 r., dane wg GUS). W ewidencji WIOŚ w Poznaniu znajduje się 9 mechaniczno-biologicznych oczyszczalni ścieków eksploatowanych na terenie powiatu rawickiego. Dane o ilości ścieków pochodzą z Wykazów zawierających zbiorcze zestawienia informacji o zakresie korzystania ze środowiska oraz o wysokości należnych opłat.

Obszar obsługi- Ilość ścieków Lp. Gmina Miejscowość / Eksploatujący wany w 2012 r. [m3] Grąbkowo / PKM DUDA S.A. Warszawa 1. Jutrosin zakład Grąbkowo 255522 Zakład Grąbkowo Sielec Nowy / Wodociągi Gminne Sp. z o.o. Pa- 2. Jutrosin gmina Jutrosin 85000 kosław Słupia Kapitulna / PPH Ubój i Przetwórstwo zakład w Słupi 3. Rawicz 157867 Indyka Joanna Giżewska-Chrząszcz Kapitulnej Rawicz / Zakład Wodociągów i Kanalizacji 4. Rawicz gmina Rawicz 2790310 w Rawiczu 5. Pakosław Chojno / Wodociągi Gminne Sp. z o.o. Pakosław Chojno 73000 Pakosław / Wodociągi Gminne Sp. z o.o. Pako- 6. Pakosław gmina Pakosław 79000 sław Miejska gmina Miejska 7. Karolinki / Gmina Miejska Górka 50341,4 Górka Górka Miejska Miejska Górka / Pfeifer & Langen Polska S.A. cukrownia Miejska 8. 153528 Górka Poznań - Cukrownia Miejska Górka Górka Gołaszyn / Zakład Wodociągów i Kanalizacji 9. Bojanowo gmina Bojanowo 206183 w Bojanowie

W roku 2012 w powiecie rawickim oddano do użytku jedną nową oczyszczalnię ścieków:

Właściciel lub zarządza- Obszar obsługi- Średnia ilość Gmina Miejscowość Odbiornik jący obiektem wany ścieków m3/d Zakład Wodociągów i Bojanowo Karolewo Karolewo 6 rów melioracyjny Kanalizacji w Bojanowie

Powiat rawicki wchodzi w skład Regionu V gospodarki odpadami komunalnymi w woje- wództwie wielkopolskim. Regiony zostały wydzielone w „Planie gospodarki odpadami dla wo- jewództwa wielkopolskiego na lata 2012-2017” uchwalonym przez Sejmik Województwa

4 Wielkopolskiego w dniu 27 sierpnia 2012 r. Wielkopolskę podzielono na 10 regionów, w któ- rych wyznaczono regionalne i zastępcze instalacje do przetwarzania odpadów komunalnych. Region gospodarki odpadami komunalnymi to określony w wojewódzkim planie gospodarki odpadami obszar zamieszkiwany co najmniej przez 150 000 mieszkańców. Regionem gospodarki odpadami komunalnymi może być też gmina licząca powyżej 500 000 mieszkań- ców. Regionalna instalacja do przetwarzania odpadów komunalnych (RIPOK) to zakład zagospodarowania odpadów o mocy przerobowej wystarczającej do przyjmowania i przetwarzania odpadów z obszaru zamieszkałego przez co najmniej 120 000 mieszkańców, spełniający wymagania najlepszej dostępnej techniki lub technologii. W Regionie V regionalnymi instalacjami do przetwarzania odpadów komunalnych (R I- POK) są: mechaniczno-biologiczne przetwarzanie odpadów komunalnych w Trzebani i skła- dowisko odpadów w Trzebani, gmina Osieczna. Instalacjami przewidzianymi do zastępczej obsługi Regionu V są: sortownia odpadów w Henrykowie (gmina Święciechowa); kompostownie w Goli (gmina Gostyń), w Rawiczu, w Trzebani (gmina Osieczna) i w Koszanowie (gmina Śmigiel).

Na terenie powiatu rawickiego nie ma czynnych instalacji takich jak: spalarnie, sortownie, składowiska odpadów. Działa tylko jedna kompostownia odpadów.

Gminy powiatu rawickiego należą do „Komunalnego Związku Gmin Regionu Leszczyń- skiego” w Lesznie realizującego w ich imieniu zadania z zakresu zagospodarowania odpadów komunalnych:

Gminy należące do związku międzygminnego Zadania Bojanowo, Gostyń, Jutrosin, Krobia, Krzemieniewo, Krzywiń, miasto Leszno, Lipno, Miejska Górka, W drożenie nowych regulacji ustawy o utrzymaniu Osieczna, Pakosław, Pępowo, Pogorzela, Poniec, czystości i porządku w gminach Rawicz, Rydzyna, Śmigiel, Święciechowa, Wijewo.

5 3. STAN ŚRODOWISKA

3.1. MONITORING JAKOŚCI POWIETRZA

W roku 2012 jakość powietrza na terenie powiatu rawickiego monitorowano w jednym punkcie w miejscowości Ochłoda metodą pasywną – metodą wskaźnikową, polegającą na mie- sięcznej ekspozycji specjalnie przygotowanych próbników, zawieszonych na wysokości około 2 metrów i oznaczaniu zanieczyszczeń raz na miesiąc. Metodą tą prowadzono badania stężeń dwutlenku siarki i tlenków azotu. Od roku 2013 badania prowadzone są w miejscowości Kawcze. Z badań przeprowadzonych w roku 2012 wynika, że średnia dla roku wartość dwutlenku siarki wyniosła 4,1 µg/m³, a dwutlenku azotu – 18,0 µg/m³. Ocenę jakości powietrza w województwie wielkopolskim za rok 2012, wykonano zgodnie z podziałem województwa na strefy, gdzie strefę stanowi: aglomeracja miasta Poznań, miasto Kalisz, strefa wielkopolska (w której zlokalizowany jest powiat rawicki). Celem rocznych ocen jakości powietrza jest: określenie jakości powietrza w strefach; wskazanie ewentualnych przekroczeń standardów jakości powietrza, poziomów docelowych i poziomów celów długoterminowych; wskazanie prawdopodobnych przyczyn ponadnormatywnych stężeń zanieczyszczeń. Oceny jakości powietrza w strefach dokonuje się z uwzględnieniem dwóch grup kryte- riów: ustanowionych ze względu na ochronę zdrowia ludzi oraz ze względu na ochronę roślin. Wynikiem oceny, zarówno pod kątem kryteriów dla ochrony zdrowia jak i kryteriów dla ochrony roślin, dla wszystkich substancji podlegających ocenie, powinno być zaliczenie strefy do jednej z poniższych klas: do klasy A – jeżeli stężenia zanieczyszczeń na terenie strefy nie przekraczają odpowiednio poziomów dopuszczalnych i poziomów docelowych; do klasy B – jeżeli stężenia zanieczyszczeń na terenie strefy przekraczają poziomy dopuszczalne, lecz nie przekraczają poziomów dopuszczalnych powiększonych o margines tolerancji; do klasy C – jeżeli stężenia zanieczyszczeń na terenie strefy przekraczają poziomy dopuszczalne powiększone o margines tolerancji, a w przypadku gdy margines tolerancji nie jest określony – poziomy dopuszczalne i poziomy docelowe. Ocena pod kątem ochrony zdrowia Do oceny jakości powietrza w powiecie rawickim pod kątem ochrony zdrowia wykorzystano pomiary wykonywane na terenie powiatu, klasyfikację na zasadzie analogii – pomiary substancji wykonane na innych stanowiskach pomiarowych w strefie wielkopolskiej oraz wyniki modelowania matematycznego. Wartości otrzymane w roku 2012 w odniesieniu do poziomów dopuszczalnych, poziomów docelowych i poziomu celu długoterminowego pozwoliły na zakwali- fikowanie powiatu, będącego składową strefy wielkopolskiej, do poniższych klas: do klasy A – dla dwutlenku siarki, dwutlenku azotu, tlenku węgla, benzenu, pyłu PM2,5 oraz metali oznaczanych w pyle PM10, do klasy C – ze względu na wynik oceny ozonu, pyłu PM10 i benzo(a)pirenu oznaczanego w pyle PM10. W przypadku pyłu PM10 podkreślić należy, że odnotowywane są tylko przekroczenia dopuszczalnego poziomu dla 24-godzin. Na żadnym stanowisku nie odnotowano przekroczeń stężenia średniego dla roku.

6 Stwierdzono również przekroczenie wartości normatywnej ozonu (120 µg/m3) wyznaczo- nej jako poziom celu długoterminowego. Termin osiągnięcia poziomu celu długoterminowego określono na rok 2020.

Wynikowe klasy stref dla poszczególnych zanieczyszczeń uzyskane w ocenie rocznej dokonanej z uwzględnieniem kryteriów ustanowionych w celu ochrony zdrowia

Symbol klasy strefy dla poszczególnych substancji Nazwa strefy / po- pył pył wiatu NO SO CO C H BaP As Cd Ni Pb O 2 2 6 6 PM2,5 PM10 3 wielkopolska / powiat A A A A A C C A A A A C rawicki

Ocena pod kątem ochrony roślin Do oceny jakości powietrza w powiecie rawickim pod kątem ochrony roślin wykorzystano pomiary wykonywane na terenie powiatu, klasyfikację na zasadzie analogii – pomiary substancji wykonane na innych stanowiskach pomiarowych w strefie wielkopolskiej oraz wyniki modelowania matematycznego. Wartości otrzymane w roku 2012 w odniesieniu do poziomów dopuszczalnych, poziomów docelowych i poziomu celu długoterminowego pozwoliły na zaklasy- fikowanie powiatu, będącego składową strefy wielkopolskiej do poniższych klas: do klasy A – dla dwutlenku siarki, tlenków azotu, do klasy C – ze względu na wynik oceny ozonu. Stwierdzono również przekroczenie wartości normatywnej ozonu (6000 µg/m3×h) wyzna- czonej jako poziom celu długoterminowego. Termin osiągnięcia poziomu celu długotermino- wego określono na rok 2020.

Wynikowe klasy stref dla poszczególnych zanieczyszczeń uzyskane w ocenie rocznej dokonanej z uwzględnieniem kryteriów ustanowionych w celu ochrony roślin

Symbol klasy wynikowej dla poszczególnych zanieczyszczeń dla obszaru Nazwa strefy / powiatu całej strefy

SO2 NOx O3 wielkopolska / powiat rawicki A A C

3.2. MONITORING JAKOŚCI WÓD

3.2.1. MONITORING JAKOŚCI WÓD POWIERZCHNIOWYCH

Badania stanu wód w 2012 roku wykonywano w ramach Państwowego Monitoringu Śro- dowiska, w oparciu o „Aneks nr 2 do Programu Państwowego Monitoringu Środowiska wo- jewództwa wielkopolskiego na lata 2010–2012”. Przedmiotem badań monitoringowych jakości wód powierzchniowych są jednolite części wód powierzchniowych (JCW). Pojęcie to, wprowadzone przez Ramową Dyrektywę Wodną, oznacza oddzielny i znaczący element wód powierzchniowych taki jak: jezioro, zbiornik, strumień, rzeka lub kanał, część strumienia, rzeki lub kanału, wody przejściowe lub pas wód przybrzeżnych. Zgodnie z zapisami Ramowej Dyrektywy Wodnej do roku 2015 należy osiągnąć dobry stan wszystkich wód. Program monitoringu wód na terenie województwa realizowany jest w ramach: – monitoringu diagnostycznego (MD) z częstotliwością raz na 6 lat – pełny zakres badań,

7 – monitoringu operacyjnego (MO) z częstotliwością raz na 3 lata lub corocznie (wyłącznie w zakresie substancji szkodliwych dla środowiska wodnego, dla których odnotowano przekroczenia norm w latach wcześniejszych) – ograniczony zakres badań, – monitoringu obszarów chronionych (MOC) z częstotliwością raz na 3 lata lub corocznie (wyłącznie dla wód przeznaczonych do spożycia) – ograniczony zakres badań. Na terenie powiatu rawickiego wyznaczono, zgodnie z typologią abiotyczną rzek, 11 jednolitych części wód (JCW), przy czym wszystkie są wodami silnie zmienionymi, reprezentującymi dwa typy abiotyczne: – 17 – potok nizinny piaszczysty, – 19 – mała rzeka nizinna piaszczysto-gliniasta, są to: Orla od źródła do Rdęcy, typ abiotyczny 17, Dopływ spod Białego Kału, abiotyczny 17, Kanał Wilczyna, typ abiotyczny 17, Masłówka , typ abiotyczny 17, Orla od Rdęcy do Baryczy , typ abiotyczny 19, Rdęca, typ abiotyczny 17, Dopływ spod Domaradzic, typ abiotyczny 17, Orla Leniwa, typ abiotyczny 17, Dopływ z Góreczek Żabich, typ abiotyczny 17, Dąbroczna, typ abiotyczny 17, Stara Orla, typ abiotyczny 17, Ocena stanu wód powierzchniowych Na ocenę stanu wód składa się ocena stanu lub potencjału ekologicznego oraz ocena stanu chemicznego. Stan wód określany jest jako: dobry – jeśli stan/potencjał ekologiczny klasyfikowany jest jako bardzo dobry (stan), maksymalny (potencjał) lub dobry, a jednocześnie stan chemiczny jest dobry; zły – w pozostałych przypadkach. Stan ekologiczny – określany jest dla naturalnych jednolitych części wód, potencjał ekologiczny − określany jest dla sztucznych lub silnie zmienionych jednolitych części wód. Stan/potencjał ekologiczny klasyfikowany jest jako: . bardzo dobry (stan) lub maksymalny (potencjał), . dobry, . umiarkowany, . słaby, . zły. Na ocenę stanu/potencjału ekologicznego składa się: klasyfikacja elementów biologicznych, prowadzona w zakresie klas I–V, klasyfikacja elementów fizykochemicznych: – dla rzek w zakresie: klasa I, klasa II lub stan/potencjał poniżej dobrego, – dla jezior w zakresie: stan/potencjał dobry lub poniżej dobrego, – ocena wskaźników jakości wód z grupy substancji szczególnie szkodliwych dla środo- wiska wodnego (specyficzne zanieczyszczenia syntetyczne i niesyntetyczne) w zakresie: klasy I, II lub stanu/potencjału poniżej dobrego (dla rzek i jezior), klasyfikacja elementów hydromorfologicznych, prowadzona w zakresie klas I lub II. Jeśli JCW objęta jest monitoringiem obszarów chronionych należy sprawdzić spełnienie wymagań postawionych dla obszarów chronionych i zweryfikować ocenę stanu/potencjału

8 ekologicznego. Niespełnienie wymagań dla obszarów chronionych obniża ocenę z bardzo dobrego stanu ekologicznego, maksymalnego potencjału ekologicznego lub dobrego stanu/potencjału ekologicznego do umiarkowanego stanu/potencjału, a tym samym do złego stanu wód. Ocena stanu chemicznego wykonywana jest na podstawie analizy wyników badań wskaź- ników chemicznych z grupy substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego. Stan chemiczny klasyfikuje się jako dobry lub poniżej dobrego. Szczegółowe oceny stanu wód powierzchniowych są zamieszczone na stronie internetowej WIOŚ www.poznan.wios.gov.pl. Zgodnie z założeniami Programu Państwowego Monitoringu Środowiska województwa wielkopolskiego na lata 2010-2012, w roku 2012 na terenie powiatu rawickiego nie prowadzono monitoringu wód powierzchniowych.

3.2.2. MONITORING JAKOŚCI WÓD PODZIEMNYCH Zasoby wód podziemnych w powiecie rawickim są zgromadzone w małych, lokalnych zbiornikach wód podziemnych. Brak na tym terenie Głównego Zbiornika Wód Podziemnych. Obecnie przedmiotem badań monitoringowych jakości wód podziemnych są jednolite czę- ści wód podziemnych (JCWPd). Pojęcie to zostało wprowadzone przez Ramową Dyrektywę Wodną. Oznacza ono określoną objętość wód podziemnych w obrębie warstwy wodonośnej lub zespołu warstw wodonośnych. Na terenie województwa wielkopolskiego wyznaczono 18 jednolitych części wód podziemnych, w tym na obszarze powiatu rawickiego 1 JCWPd nr 74, zagrożoną nieosiągnięciem dobrego stanu W roku 2012 badania jakości wód podziemnych w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska na terenie powiatu rawickiego prowadzone były przez: Państwowy Instytut Geologiczny w Warszawie na zlecenie Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska w ramach monitoringu operacyjnego, którym objęto jednolite części wód podziemnych zagrożone nieosiągnięciem dobrego stanu; Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Poznaniu, który prowadzi monitoring wyłącznie na obszarach szczególnie narażonych na zanieczyszczenie związkami azotu ze źródeł rolniczych w zakresie umożliwiającym ocenę wpływu związków azotu pochodzą- cych z gospodarki rolnej na jakość wód podziemnych.

Wyniki monitoringu operacyjnego wód podziemnych, którym zostały objęte jednolite części wód podziemnych zagrożone nieosiągnięciem dobrego stanu Badania prowadzono dwa razy w roku – wiosną i jesienią. W jednym punkcie badaw- czym jakość wód mieściła się w granicach III klasy (wody zadowalającej jakości), w drugim punkcie – w granicach klasy IV (wody niezadowalającej jakości). Ocena jakości wód podziemnych na terenie powiatu rawickiego w roku 2012 /według PIG/

Stra- Klasa Wskaźniki decydu- Nr Użytkowanie Lokalizacja otworu Wody tygra- JCWPd jakości jące o klasie jakości otworu terenu fia wód wód Roślinność drze- 2622 Stary Sielec gmina Jutrosin W Q 74 III żelazo wiasta i krzewiasta żelazo, ogólny węgiel 2650 Łaszczyn gmina Rawicz W Q 74 IV Zabudowa wiejska organiczny

Objaśnienia: Wody: W wgłębne, G gruntowe; Stratygrafia, Q czwartorzęd; Klasa wód: I wody o bardzo dobrej jakości, II wody dobrej jakości, III wody zadowalającej jakości; IV – wody nieza- dowalającej jakości, V – wody złej jakości.

9 Wyniki monitoringu wód podziemnych na obszarach szczególnie narażonych na zanieczyszczenie związkami azotu ze źródeł rolniczych Na obszarze powiatu zlokalizowany jest obszar szczególnie narażony na zanieczyszczenie związkami azotu ze źródeł rolniczych – obszar zlewni rzeki Orli. Badania prowadzono w 3 studniach zlokalizowanych w miejscowościach: Bojanowo- Golina Wielka, Konary i Szkaradowo, ujmujących wody czwartorzędowe, podatne na zanieczyszczenia antropogeniczne. Ze względu na głębokość zalegania stropu warstwy wodonośnej pobór prowadzono dwukrotnie w ciągu roku. Ocena jakości wód podziemnych na obszarach szczególnie narażonych na zanieczyszczenie azotanami pochodzenia rolniczego na terenie powiatu rawickiego w roku 2012 /według WIOŚ/

Średnie Głębokość stężenie Użytkowanie Obszar OSN Ujęcie stropu Wynik badań azotanów terenu /m ppt/ /mg NO3/l/ wody niewrażliwe na zanie- Zabudowa Bojanowo – czyszczenie azotanami po- wiejska, 19,1 <0,44 Golina Wielka chodzenia rolniczego pola orne (poniżej 40mg NO3/l) wody niewrażliwe na zanie- Zabudowa zlewni rzeki czyszczenie azotanami po- wiejska, Konary 25,0 0,42 Orli chodzenia rolniczego pola orne (poniżej 40mg NO3/l) wody niewrażliwe na zanie- Pola orne, las czyszczenie azotanami po- Szkaradowo 58,0 0,39 chodzenia rolniczego (poniżej 40mg NO3/l)

Ze względu na wyniki badań wód podziemnych na ujęciach w Bojanowie, Konarach i Szkaradowie (studnia nr 1), które w okresie 2004–2012 nie wykazały zagrożenia zanieczyszczeniem azotanami pochodzenia rolniczego, studnie te od roku 2013 nie będą monitorowane przez WIOŚ.

3.3. MONITORING JAKOŚCI GLEBY I ZIEMI Monitoring jakości gleby i ziemi stanowi podsystem Państwowego Monitoringu Środowi- ska. Celem badań jest obserwacja zmian szerokiego zakresu cech gleb użytkowanych rolniczo, a szczególnie właściwości chemicznych, zachodzących w określonych przedziałach czasu pod wpływem rolniczej i pozarolniczej działalności człowieka. Monitorowanie chemizmu gleb ornych prowadzone jest w systemie monitoringu krajowe- go przez Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa (IUNG) w Puławach. Badania te wykonywane są cyklicznie, w okresach pięcioletnich. Ostatnie badania gleb były prowadzone w roku 2010. W ramach krajowej sieci, na którą składało się 216 punktów pomiarowo-kontrolnych zlokalizowanych na glebach użytkowanych rolniczo na terenie kraju, w Wielkopolsce wyty- powano do badań 17 punktów pomiarowych, w tym na terenie powiatu rawickiego – 1 punkt w miejscowości Niemarzyn w gminie Miejska Górka. O wartości użytkowej gleby w zakresie funkcji produkcji rolniczej mówią klasa bonitacyjna i kompleks przydatności rolniczej. Gleba badana w Niemarzynie to gleba dobra (klasa bonitacyjna III a), o przydatności rolniczej określonej przez kompleks 2 (pszenny dobry). Analiza próbek gleby wykazała odczyn pH 5,91 (gleba lekko kwaśna). Jako przedział optymalny dla procesów biologicznych, związanych z metabolizmem większości gatunków

10 roślin i mikroorganizmów glebowych przyjmuje się wartości pH od 5,5 do 7,2. Wartość pH poniżej 4,5 sygnalizuje o niebezpieczeństwie degradacji gleb, a wartość powyżej 7,0 świadczy o jej alkalizacji, która może wykazywać ujemne skutki dla gleby i roślin. W analizowanej glebie nie stwierdzono nadmiernego zasolenia oraz zanieczyszczenia siarką. Zawartość siarki przyswajalnej według IUNG oceniono jako niską (stopień I). Siarka jest niezbędnym do życia roślin składnikiem pokarmowym, jednak zarówno jej nadmiar w glebie (spowodowany głównie opadem dwutlenku siarki z atmosfery) jak i zbyt niska zasob- ność gleby w siarkę mogą być szkodliwe dla wzrostu roślin oraz jakości plonu. Radioaktywność gleby pozostawała na poziomie typowym dla gleb rolniczych nieskażo- nych. Analizy oznaczonych metali śladowych (cynku, miedzi, niklu, kadmu, ołowiu) wykazały ich naturalną zawartość, czyli stopień 0 zanieczyszczenia gleby. Nie stwierdzono także zanieczyszczenia gleby wielopierścieniowymi węglowodorami aro- matycznymi (WWA), które są jedną z grup trwałych zanieczyszczeń organicznych, a część tych związków wykazuje silne właściwości toksyczne, mutagenne i rakotwórcze (ocena według Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 9 września 2002 r. w sprawie standardów jakości gleby oraz standardów jakości ziemi – Dz. U. Nr 165, poz.1359). Gleby niezanieczyszczone, o naturalnych zawartościach metali śladowych mogą być przeznaczone pod wszystkie uprawy ogrodnicze i rolnicze, zgodnie z zasadami racjonalnego wykorzystania rolniczej przestrzeni produkcyjnej.

3.4. MONITORING HAŁASU

Prawidłowe kształtowanie klimatu akustycznego środowiska wymaga konsekwentnego uwzględniania zagadnień akustycznych w polityce przestrzennej, w szczególności na etapie uchwalania planów zagospodarowania przestrzennego. Istotne znaczenie ma jednoznaczność ich zapisów, umożliwiająca przypisanie poszczególnym wyróżnionym kategoriom terenów dopuszczalnej wartości poziomu hałasu w środowisku. Spełnienie tego wymagania jest nie- zbędne dla prawidłowego ustalenia szczegółowego zagospodarowania terenu, zwłaszcza poło- żenia nieprzekraczalnej linii zabudowy w stosunku do źródeł hałasu lub możliwości prowadzenia różnego rodzaju działalności oraz realizacji zabudowy o różnych funkcjach. Ze względu na powszechność występowania, znaczny zasięg oddziaływania oraz liczbę narażonej ludności, podstawowym źródłem uciążliwości akustycznych dla środowiska są hałasy komunikacyjne. Przez teren powiatu rawickiego przebiegają drogi krajowe: nr 5 Świecie - Lubawka, nr 36 Prochowice - Ostrów Wielkopolski oraz drogi wojewódzkie nr 324 Szlichtyngowa – Załęcze i nr 434 Łubowo - Rawicz. Główne szlaki kolejowe powiatu stanowią linie: nr 271 Wrocław Główny – Poznań Główny, nr 362 Kobylin – Legnica Północna, a także nr 372 Bojanowo – Odrzycko. W przypadku hałasów pochodzących od dróg i linii kolejowych dopuszczalny poziom ha- łasu dla wskaźnika długookresowego LDWN (poziom dzienno-wieczorno-nocny) wynosi – w zależności od przeznaczenia terenu – od 50 dB do 70 dB, natomiast dla wskaźnika LN (długo- okresowy poziom hałasu w porze nocy) od 45 dB do 60 dB. W odniesieniu do pojedynczej do- by ustalono wartość dopuszczalną równoważnego poziomu hałasu LAeqD w porze dnia równą od 50 dB do 68 dB, natomiast wartość równoważnego poziomu hałasu w porze nocy (LAeqN) wynosi od 45 dB do 60 dB. Jeżeli w związku z eksploatacją drogi lub linii kolejowej powstaje hałas przekraczający wartości dopuszczalne, zarządzający zobowiązany jest do podjęcia działań eliminujących stwierdzone przekroczenia, nie przewiduje się natomiast wydania decyzji o dopuszczalnym poziomie hałasu w środowisku. Inspekcja Ochrony Środowiska nie ma zatem możliwości dys-

11 cyplinowania zarządzających drogami poprzez ukaranie administracyjną karą pieniężną. Z tego powodu, jak również z uwagi na trudności w likwidacji konfliktów akustycznych, uwzględnienie potrzeby zapewnienia komfortu akustycznego środowiska na etapie sporzą- dzania planów zagospodarowania przestrzennego jest najbardziej efektywnym instrumentem w wal- ce z hałasem. W roku 2012 na terenie powiatu rawickiego WIOŚ nie prowadził pomiarów poziomów hałasu komunikacyjnego. W roku 2010 pomiary poziomu hałasu na terenie powiatu wykon a- ne zostały w ramach realizacji ustawowego obowiązku okresowych pomiarów hałasu przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad (otoczenie drogi krajowej nr 36 – Sarnów- ka) oraz przez Wielkopolski Zarząd Dróg Wojewódzkich w Poznaniu (Zmysłowo 7/2 – w cią- gu drogi wojewódzkiej nr 434). Wyniki pomiarów i rejestracji natężenia ruchu pojazdów przedstawiono w „Raporcie o stanie środowiska w Wielkopolsce w roku 2010”. W roku 2012 w ramach realizacji obowiązków zarządzających drogami wynikających z art. 179 ust. 4 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska, wykonane zo- stały mapy akustyczne obszarów położonych w otoczeniu odcinków dróg o ruchu powyżej 3 mln pojazdów rocznie, tj. dla dróg krajowych nr 5 i 36 na terenie powiatu rawickiego. Poni- żej zestawiono odcinki drogi, dla których sporządzono mapy akustyczne. Wykaz odcinków dróg krajowych, dla których sporządzono mapy akustyczne

Lp. Nr drogi Kilometraż odcinka Długość odcinka Nazwa odcinka krajowej początku końca [km] 1 5 281+520 283+967 2,4 Rydzyna – Rawicz 2 5 283+967 285+967 2,0 Rydzyna – Rawicz 3 5 285+967 290+936 5,0 Rydzyna - Rawicz 4 5 290+936 297+517 6,6 Rydzyna - Rawicz 5 5 297+517 298+030 0,5 Rydzyna - Rawicz 6 5 298+030 298+549 0,5 Rawicz/przejście? 7 5 298+549 299+627 1,1 Rawicz-gr. woj. 8 5 299+627 302+284 2,7 Rawicz-gr. woj. 9 36 74+516 75+523 1,0 Rawicz - Sarnówka 10 36 75+523 78+100 2,6 Rawicz - Sarnówka

Zgodnie z obowiązującymi przepisami, dla terenów objętych przekroczeniami dopuszczalnych wartości poziomu hałasu w środowisku w terminie jednego roku od wykonania mapy akustycznej wymagane jest opracowanie programów ochrony przed hałasem. Ze względu na zmianę przepisów dotyczących dopuszczalnych wartości poziomu hałasu w środowisku, do- konaną 1 października 2012 roku, ustalenia map akustycznych w zakresie przekroczeń obo- wiązujących standardów wymagają aktualizacji. Przebieg odcinków dróg objętych mapą akustyczną przedstawiono poniżej.

3.5. MONITORING PÓL ELEKTROMAGNETYCZNYCH

Rok 2012 był drugim rokiem drugiego cyklu badań poziomu pól elektromagnetycznych (PEM) w środowisku, obejmującego lata 2011–2013. Badania, prowadzone w ramach Pań- stwowego Monitoringu Środowiska, realizowane są w sposób określony w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 12 listopada 2007 roku w sprawie zakresu i sposobu prowadzenia okresowych badań poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku (Dz. U. Nr 221, poz. 1645). Monitoring pól elektromagnetycznych polega na wykonywaniu w cyklu trzyletnim po- miarów natężenia składowej elektrycznej pola w przedziale częstotliwości co najmniej od 3 MHz do 3000 MHz, w 135 (po 45 na rok) punktach pomiarowych rozmieszczonych równo- miernie na obszarze województwa. Punkty wybiera się w miejscach dostępnych dla ludności usytuowanych: w centralnych dzielnicach lub osiedlach miast o liczbie mieszkańców przekraczającej 50 tysięcy, w pozostałych miastach, na terenach wiejskich. Dla każdej z powyższych grup terenów wybiera się po 15 punktów, dla każdego roku ka- lendarzowego. Pomiary wykonuje się w odległości nie mniejszej niż 100 metrów od źródeł emitujących pola elektromagnetyczne. Na terenie powiatu rawickiego w roku 2012 pomiary poziomów PEM prowadzono w jednym punkcie – w miejscowości Szkaradowo przy budynku numer 141 (gmina Jutrosin), wy- typowanym do badań w kategorii tereny wiejskie. Zmierzony poziom składowej elektrycznej pola wyniósł 0,09 V/m, zatem nie występowało przekroczenie poziomu dopuszczalnego wynoszącego 7 V/m. W tym samym punkcie badania przeprowadzono w roku 2009 – w poprzednim, zakoń- czonym cyklu trzyletnim – wtedy również nie stwierdzono przekroczenia poziomu dopuszczalnego PEM. W roku 2012, podobnie jak w latach ubiegłych, w trakcie badań na obszarze całej Wiel- kopolski w żadnym z punktów pomiarowych nie stwierdzono przekroczeń poziomów PEM. Mimo postępującego wzrostu liczby źródeł pól elektromagnetycznych nie obserwuje się zna- czącego wzrostu natężenia poziomów pól w środowisku.

13 3.6. MONITORING GOSPODARKI ODPADAMI

Wojewódzką bazę danych, dotyczącą wytwarzania i gospodarowania odpadami wraz z rejestrem udzielanych pozwoleń na wytwarzanie odpadów oraz na zbieranie i przetwarzanie odpadów, prowadzi marszałek województwa. Utrzymanie czystości i porządku w gminach należy do obowiązkowych zadań własnych gminy. Gminy zapewniają czystość i porządek na swoim terenie i tworzą warunki niezbędne do ich utrzymania. WIOŚ, w ramach monitoringu gospodarki odpadami, gromadzi informacje o: - kompostowniach i sortowniach, - spalarniach, - składowiskach z uwzględnieniem stopnia i sposobu ich zabezpieczenia. Informacje te uzyskiwane są z ankiet wysyłanych do gmin oraz do podmiotów gospodar- czych, weryfikowanych podczas kontroli. Spalarnie Na terenie powiatu nie ma spalarni odpadów. Kompostownie Na terenie powiatu rawickiego działa pryzmowa kompostownia odpadów w Rawiczu. Właścicielem i zarządzającym kompostowni odpadów komunalnych jest Miejski Zakład Oczyszczania Sp. z o.o. przy ul. Saperskiej 23 w Lesznie. W 2012 r. kompostowaniu poddano 35,94 Mg suchej masy odpadów. Sortownie Na terenie powiatu rawickiego nie ma sortowni odpadów. Składowiska odpadów W roku 2012 roku na terenie powiatu rawickiego nie było czynnych składowisk odpadów. W miejscowościach: Sobiałkowo (gmina Miejska Górka), Sowiny (gmina Bojanowo), Nad Stawem (gmina Jutrosin), Rawicz-Sarnowa (gmina Rawicz) znajdują się cztery nieeksploatowane składowiska odpadów. Wykaz zamkniętych składowisk odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne na terenie powiatu rawickiego Powierzchnia Data zaprzestania Miejsco- całkowita Data uru- przyjmowania odpa- Rekultywa- Lp. Gmina wość składowiska chomienia dów / data decyzji na cja /ha/ zamknięcie 1. Bojanowo Sowiny 4,6 1987 20091,2 zakończona 2. Jutrosin Nad Stawem 2,1 2001 20101,2 w trakcie 2000/2000 decyzja na 3. Miejska Górka Sobiałkowo 1,6 1988 zakończona rekultywację Rawicz- 4. Rawicz 4,5 1999 20071,2 zakończona Sarnowa

* decyzja zobowiązująca do rekultywacji składowiska 1 – data zaprzestania przyjmowania odpadów, 2 – data decyzji na zamknięcie Odcieki ze składowiska w Sowinach gromadzone są w zbiorniku bezodpływowym i za- wracane na kwaterę. Na składowisku w Nad Stawem mała ilość odcieków gromadzona jest w zbiorniku bezodpływowym i wysycha. Na składowiskach w Sobiałkowie i Rawicz-Sarnowa brak odcieków. Na składowiskach prowadzono monitoring w zakresie: wód podziemnych – składowiska: Sowiny, Nad Stawem, Rawicz-Sarnowa

14 wód powierzchniowych – składowisko: Sowiny gazu składowiskowego – składowisko: Sowiny, Nad Stawem, Rawicz-Sarnowa

Składowisko odpadów komunalnych w miejscowości Sowiny - zamknięte Monitoring wód podziemnych był prowadzony dwa razy w roku z trzech piezometrów. Analiza z jednego piezometru wód podziemnych wykazała OWO (ogólny węgiel organiczny) odpowiadające V klasie jakości wód podziemnych. Próby pobrane z dwóch pozostałych pie- zometrów osiągają wartości: PEW(przewodność elektrolityczną właściwą),odczyn pH, OWO, kadm, miedź, ołów, cynk, rtęć, odpowiadające I i II klasie jakości wód podziemnych. Wody powierzchniowe badane były z dwóch stawów dwukrotnie w ciągu roku. Badania obejmowały ołów, kadm, miedź, rtęć, chrom, OWO (ogólny węgiel organiczny), odczyn pH, PEW (przewodność elektrolityczną właściwą), WWA (sumę wielopierścieniowych węglowo- dorów aromatycznych).Wszystkie parametry wód powierzchniowych mieszczą się w granicach II klasy. Analiza składu gazu składowiskowego z pięciu studni odgazowujących wykazuje emisję metanu w przedziale od 0,0857 do 0,745 kg/h i dwutlenku węgla w przedziale od 0,225 do 0,661 kg/h.

Składowisko odpadów komunalnych w miejscowości Nad Stawem - zamknięte Monitoring wód podziemnych był prowadzony dwa razy w roku z trzech piezometrów. Analiza z dwóch piezometrów wód podziemnych wykazała OWO odpowiadające IV klasie jakości wód podziemnych. Tylko próby pobrane z jednego piezometru osiągają wartości: PEW, pH, OWO, kadm, miedź, ołów, cynk, rtęć, odpowiadające I i II klasie jakości wód podziemnych. Analiza składu gazu składowiskowego została wykonana w dwóch seriach badań w roku, z dwóch studni odgazowujących. Wyniki analizy składu gazu składowiskowego wykazały za- wartość tlenu w przedziale 3,7-16,4% , dwutlenku węgla 1,8-19,4%, metanu 0-23%.

Składowisko odpadów komunalnych w Sobiałkowie - zamknięte Badań monitoringowych nie prowadzono zgodnie z decyzją na rekultywację z 2000r. (obowiązek monitoringu wygasł).

Składowisko odpadów komunalnych w Rawicz-Sarnowa - zamknięte Monitoring wód podziemnych był prowadzony dwa razy w roku z czterech piezometrów. Analiza wód podziemnych ze wszystkich piezometrów wykazała: OWO, potas odpowiadające IV i V klasie jakości wód podziemnych.. Analiza składu gazu składowiskowego została wykonana w dwóch seriach badań w roku z dwóch studni odgazowujących. Wyniki analizy składu gazu składowiskowego wykazały za- wartość tlenu w przedziale 0,6-19,9% , dwutlenku węgla 0-19,2%, metanu 0-50,9 %.

3.7. PODSUMOWANIE I WNIOSKI

1. W wyniku oceny jakości powietrza pod kątem kryteriów dla ochrony zdrowia substancji podlegających klasyfikacji, strefę wielkopolską zaliczono do klasy A, za wyjątkiem ozonu, pyłu PM10 i benzo(a)pirenu, dla których klasą wynikową była klasa C. Ze względu na kryteria dla ochrony roślin, dla wszystkich substancji podlegających klasyfikacji strefę wielkopolską zaliczono do klasy A, z wyjątkiem ozonu, który zaliczono do klasy C.

15 Zaliczenie strefy do klasy A oznacza, że jakość powietrza atmosferycznego na jej obszarze jest zadowalająca. Natomiast przypisanie klasy C oznacza stwierdzenie przekroczeń wy- maganych prawem norm. Przyszłe przedsięwzięcia podejmowane na obszarze strefy nie mogą wpływać na pogorszenie jakości powietrza atmosferycznego. Na obszarze strefy powinny być prowadzone działania na rzecz utrzymania jakości powietrza lub jej poprawy. 2. Zgodnie z założeniami Programu Państwowego Monitoringu Środowiska województwa wielkopolskiego na lata 2010-2012, w roku 2012 na terenie powiatu rawickiego nie prowadzono monitoringu wód powierzchniowych. 3. Na obszarze powiatu położona jest jedna JCWPd o wodach zagrożonych nieosiągnięciem ce- lów środowiskowych – w wyniku badań PIG w jednym punkcie monitoringu stwierdzono wody zadowalającej jakości, w drugim wody niezadowalającej jakości. Na obszarze powiatu znajduje się obszar szczególnie narażony na zanieczyszczenie azotanami pochodzenia rolniczego (OSN), obejmujący zlewnię Orli. Badania wód prowadzone na 3 ujęciach nie wykazały zanieczyszczenia ani zagrożenia zanieczyszczeniem wód azotanami pochodzenia rolniczego. 4. Monitoring jakości gleby w miejscowości Niemarzyn nie wykazał potencjalnych zagrożeń dla wielofunkcyjności gleby użytkowanej rolniczo. Gleby niezanieczyszczone, o naturalnych zawartościach metali śladowych mogą być przeznaczone pod wszystkie uprawy ogrodnicze i rolnicze, zgodnie z zasadami racjonalnego wykorzystania rolniczej przestrzeni produkcyjnej. 5. Degradacja klimatu akustycznego środowiska ma miejsce przede wszystkim w sąsiedztwie głównych tras komunikacji drogowej na terenie powiatu. Ze względu na trudności związa- ne z eliminowaniem tego rodzaju konfliktów akustycznych, podstawowe znaczenie ma wła- ściwa polityka w zakresie planowania przestrzennego. Problem ten dotyczy nie tylko decyzji podejmowanych w stosunku do obiektów będących źródłami hałasu, ale również lokalizowania projektowanej zabudowy i terenów wymagają- cych komfortu akustycznego. Szczególnym zadaniem jest dochowanie starań o zachowanie komfortu akustycznego na terenach, na których aktualnie panują korzystne warunki ak u- styczne. W związku z presją urbanizacyjną obszarów takich jest coraz mniej, równocześnie wobec powszechności narażenia na hałas powinny one zostać objęte szczególną ochroną. 6. W drugim trzyletnim cyklu pomiarów (2011−2013), zarówno w roku 2011 jak i w 2012 nie stwierdzono przekroczenia poziomu dopuszczalnego pól elektromagnetycznych na terenach dostępnych dla ludności na obszarze województwa wielkopolskiego. 7. Gospodarka odpadami – na terenie powiatu eksploatowano jedną kompostownię odpadów komunalnych w Ra- wiczu, – ilość odpadów poddanych kompostowaniu w Rawiczu zwiększyła się w porównaniu do roku 2011, – na terenie powiatu znajdują się cztery składowiska nieeksploatowane, z których trzy posia- dają decyzje na zamknięcie oraz jedno posiadające decyzję o rekultywacji składowiska; na składowisku w Nad Stawem trwają nadal prace rekultywacyjne; na pozostałych składowi- skach prace rekultywacyjne zostały zakończone.

16 4. DZIAŁALNOŚĆ KONTROLNA

W 2012 r. WIOŚ w Poznaniu realizował zadania kontrolne określone w ustawie o Inspek- cji Ochrony Środowiska oraz w „Ogólnych kierunkach działania IOŚ” ustalonych przez Głównego Inspektora Ochrony Środowiska. Podstawowym celem przeprowadzonych kontroli była poprawa komfortu życia ludzi i stanu środowiska, dlatego wyboru podmiotów do kontroli dokonano w oparciu o analizę szeregu uwarunkowań i kryteriów, między innymi takich jak: potencjalna uciążliwość zakładu dla środowiska, wyniki automonitoringu emisji prowadzonego przez podmioty korzystające ze środowiska, wnioski o podjęcie interwencji.

Zestawienie liczbowe działań kontrolnych

Liczba

Decyzje wymie- a-

ą-

r- rzające kary

ą-

w w

sków sków sków

cych

min i i min

r o o

Jednostka u

cyzji ust cyzji

nych

l bi ry

nie do s do nie

zych

nia

nów ś nów

troli

dów

tów ka

cji WIOŚ cji a

administracyjna y

dów g

dzeń p

tro n

nych licz kwota

cych te cych

zji ust zji

da ko

org

kł

rz j i

o ba /tys. zł/

wstrz

o ukar o

cych k cych

Liczba wni Liczba wni Liczba

do do

dec

ew Liczba d Liczba Gmina Rawicz 75 18 13 0 6 0 0 0 0 0 Gmina Bojanowo 34 5 6 1 0 2 15 0 1 0 Gmina Jutrosin 16 4 3 0 2 0 0 0 0 0 Gmina Miejska Górka 22 4 3 1 1 0 0 0 0 0 Gmina Pakosław 14 3 3 0 2 0 0 0 0 0 Powiat rawicki 161 34 28 2 11 2 15 0 1 0

W działaniach pokontrolnych w 2012r. wobec naruszających przepisy ochrony środowi- ska zastosowano n/w sankcje: – wydano 28 zarządzeń pokontrolnych, – nałożono 11 mandatów karnych na łączną kwotę 2600 zł, – wydano 4 decyzje o karze pieniężnej.

Według stanu na 31.12.2012r. w ewidencji Delegatury WIOŚ w Lesznie znajdowało się 161 podmiotów prowadzących działalność na terenie powiatu rawickiego, co stanowi 13,9 % ogółu podmiotów zarejestrowanych w Delegaturze. W okresie od 01.01.2012r. do 31.12.2012r. skontrolowano 34 podmioty (21%), u których przeprowadzono 34 kontrole (22 kontrole pla- nowe; 2 kontrole pozaplanowe; 10 kontroli interwencyjnych) w zakresie: ochrony przed hała- sem, ochrony powietrza, gospodarki wodno-ściekowej, gospodarki odpadami, wywiązywania z obowiązków nałożonych w pozwoleniach zintegrowanych oraz innych pozwoleniach na korzystanie ze środowiska, przestrzegania ustawy o nawozach i nawożeniu, ustawy o substancjach zubożających warstwę ozonową, fluorowanych gazach cieplarnianych, ustawy o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji, ustawy o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym. Najliczniejszą grupę wśród skontrolowanych stanowiły jednostki zajmujące się działalno- ścią wytwórczą w rolnictwie (10) gospodarką odpadami (6), w tym 3 związane z demontażem pojazdów, gospodarką wodnościekową w gminach (6) i inne (12). W trakcie 6 kontroli nie stwierdzono naruszeń przepisów ochrony środowiska, natomiast w pozostałych 28 kontrolach (82%) takie naruszenia występowały. Dotyczyły one: . nieuregulowanego stanu formalnoprawnego w zakresie gospodarki ściekowej, . nieuregulowanego stanu formalnoprawnego w zakresie gospodarki odpadami, . nieuregulowanego stanu formalnoprawnego w zakresie wprowadzania gazów lub py- łów do powietrza,

17 . przekraczania warunków pozwolenia wodnoprawnego w zakresie ilości odprowadza- nych ścieków oczyszczonych do odbiornika, . gospodarowania odpadami niezgodnie z posiadanymi uregulowaniami formalno- prawnymi w tym zakresie, . nierealizowania warunków określonych w decyzji wyrażającej zgodę na zamknięcie składowiska, . nieprawidłowości w zakresie stanu technicznego i eksploatacji oczyszczalni, . niewłaściwego poboru prób do badań jakości ścieków wprowadzanych do środowiska, . spalania na terenie zakładu odpadów, poza instalacjami i urządzeniami do tego prze- znaczonymi, tj. spalarnią lub współspalarnią odpadów, . przekazywania odpadów podmiotowi nieposiadającemu stosownego zezwolenia, . nieprzestrzegania obowiązków nałożonych na podmioty prowadzące działalność w zakresie ustawy o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji, . braku lub nieprawidłowości w ewidencji i sprawozdawczości w zakresie wytwarzanych odpadów, . nienaliczania i nieuiszczania opłat za korzystanie ze środowiska lub nieprawidłowości w tym zakresie oraz przekazywania informacji z zakresu korzystania ze środowiska, . nieprzekazywania lub nieterminowego przekazywania do WIOŚ wyników pomiarów, . niesporządzania i niewprowadzania do Krajowej Bazy Ośrodka Bilansowania i Zarządzania Emisjami raportów o wielkościach emisji gazów cieplarnianych i innych substancji wprowadzanych do powietrza, . nieprawidłowości w zakresie sporządzania i przedkładania sprawozdania z wyrobów zawierających azbest, . niesporządzania rocznego bilansu masy LZO i nieprawidłowości w tym zakresie, . nieprowadzenia ewidencji przyjmowanego/zbieranego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, . nieumieszczania w punkcie sprzedaży informacji o punktach zbierania zużytego sprzę- tu elektrycznego i elektronicznego;. . nieprzestrzegania „Programu działań mających na celu ograniczenie odpływu azotu ze źródeł rolniczych dla obszaru zlewni rzeki Orli”: – brak płyty obornikowej, – brak zbiorników na gnojówkę o pojemności wystarczającej do jej przetrzymania przez okres 6 miesięcy, – sporządzanie kiszonek bezpośrednio na gruncie, – nieuwzględnianie w planach nawożenia i bilansie azotu gnojówki przyjętej do sto- sowania od innego podmiotu, – brak pisemnej umowy na przyjęcie gnojówki od innych podmiotów, – niewypełnianie rejestru wykonywanych zabiegów agrotechnicznych w zakresie ilości zastosowanych nawozów naturalnych; – wywożenie ścieków z budynków mieszkalnych na pola własne bez podczyszczenia.

5. POWAŻNE AWARIE

W 2012 roku na terenie powiatu rawickiego nie było zakładów zakwalifikowanych do za- kładów o Dużym Ryzyku (ZDR) jak i Zakładów o Zwiększonym Ryzyku (ZZR) wystąpienia poważnej awarii. Zdarzenia o znamionach poważnej awarii W 2012 roku na terenie powiatu rawickiego nie wystąpiły zdarzenia mające znamiona poważnej awarii.