DOCSLIB.ORG

Piasecka Lang Irena 554 554

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text

Load more

1 SPIS ZAWARTOŚCI (4) i 0 \ ^ TECZKI . .. h )^ X V 9 t. T i 5 5 . H . , ................................. I./l. Relacja Ic s t A /! ~ i O I./2. Dokumenty ( sensu stricto) dotyczące relatora A . A-11 "I./3. Inne materiały dokumentacyjne dotyczące relatora — "II. Materiały uzupełniające relację III./1. Materiały dotyczące rodziny relatora III./2. Materiały dotyczące ogólnie okresu sprzed 1939 r. — 1II./3. Materiały dotyczące ogólnie okresu okupacji ( 1939-1945) — III./4. Materiały dotyczące ogólnie okresu po 1945 k- ^ ^ ~ III./5. Inne ... a,- k . 3 G a A - k i IV. Korespondencja A\. ............................................ k. i . A .4.. A.... V. Nazwiskowe karty informacyjne R , 3^ VI Fotografie d>uaL raju 2 3 4 5 6 7 8 9 10 "Elżbieta" - Irena Piasecka Wspomina Hanna Downarowicz, psJHalszka" łączniczka Biura Informacji i Propagandy Komendy Głównej AK. ( T . W H L : HĄĄ 1 ^ ’bUL 11 ■Elżbieta" - Irena Piasecka-Lange. Inne pseudonimy* "Inka", "Kreska*. Urodzona w Antoninach na Wołyniu* 28 lutego 1907 roku, zmarła w War­ szawie 22 listopada 1982 roku. Ukończyła studia historyczne we Lwowie w 1926 r. W latach 1934 - 1939 pracowała w "Rodzinie Wojskowej" w Toruniu. Mąż jej - kpt.Piasecki zginął w Katyniu. W czasie oblężenia Warszawy była łączniczką w Dowództwie Obrony War­ szawy. W konspiracji pracowała już od 1939 roku. Najpierw w SZP, a nas­ tępnie w ZWZ i AK. Od 1940 roku była szedem sekretariatu BIP-u, VI-go Oddziału Sztabu Komendy Głównej AK. Brała udział w Powstaniu Warszawski!! Po Powstaniu - w niewoli w obozie w Landsbergu. Po wyzwoleniu obozu pracuje w VI-ym oddziale specjalnym Sztabu Naczel­ nego Wodza w Londynie. W październiku 1945-go roku zostaje wysłana jako emisariuszka do Kraju. Już w następnym miesiącu zostaje aresztowana. Ucieka z aresztu w czasie przesłuchania - skacząc s III-go piętra. Przy upadku złamała obie nogi i uszkodziła kręgosłup. Po wyleczeniue wraca do Anglii. Ę roku 1974 powraca ha stałe do Polski. Odznaczona Orderem Virtuti Militari V-ej klasy oraz dwukrotnie Krzyżem Walecznych. Posiadała stopień kapitana. Moje wspomnienia o "Elżbiecie" dotyczą całego czasu mojej pracy w Ko­ mendzie Głównej oraz dwuletniej pracy w Biurze Informacji i Propagandy. Prowadziłam niewielką "pocztę" BXf-u, podległą bezpośrednio "Elżbiecie" i szefowi VI-go Oddziału Sztabu -"Prezesowi" /Janowi Rzepeckiemą/. Według słów "Prezesa" - * Sekretariat", prowadzony przez "Elżbietę", był "sercem układu Krążenia" całej BIP-owskiej organizacji. A Sercem - ob­ darowywała wszystkich, którzy z nią pracowali i wszyscy ci* włącznie ge mną, tym sercem ją samą obdarowywaliśmy. Kie znaczy to by była łat­ wowierna. Przeciwnie - ludzi dobierała sobie bardzo starannie. Ulała ogromne wyczucie i w swych ocenach rzadko się myliła. Jaka była ? Była wysoka, szczupła nawet chuda, ale nie była to zwykła chudość, bo była poprostu drobnej kości. Nazywano ją czasem "czarnym narcyzem? - ubierała się bowiem zurykle w ciemnych kolorach, szarościach a nawet w czerni. Byd może było tak na skutek prawdopodobnej już wtedty żałoby po mężu, o którym wiedziano, że był więziony w Starobielsku. Poznałam ją właśnie wtedy, kiedy te tragiczne wieści o obozach dotarły już do Polski. Były to wieści tak niewiarogodne, że trudno w nie było uwierzyć. •Elżbieta" w pierwszych latach mojej pracy przychodziła często do "Be­ gonii", która prowadziła zasadniczą łączność z Komendą Główną. Już od pierwszego spotkania spodobała mi się ogromnie zwłaszcza jej delikatny spodób bycia, mówienia, spojrzenia. Była bardzo poważna a zarazem ciepła 12 ^ f o f l O Pewnego dnia, prawdopodobnie po wcześniejszym uzgodnieniu z naszym "działem kadr", Elżbieta zaproponowała ml kierowanie nonym punktem łączności - małą pocztą, która byłaby łącznikiem pomiędzy różnymi działami BIP-u, Komendantem VI-go Odz.Sztabu - "Prezesem", okas Komen­ dą Główną - poprzez "BegonięS - główną pocztę KG* Podlegałam bespoś- rednlo "Elżbiecie". Ja nie miałam nic do powiedzenia w tej sprawie i musiałam przyjąć tę propozycję, pomomo, że żal min było opuścić gro­ no z którym byłam już bardzo zżyta* Zaczęłam więc pracować bezpośred­ nio z "Elżbietą" i dzięki temu mogłam ją posnąć bliżej, a nawet ża- przyjaźnić się, - tak bardzo, że pod koniec powstania postanowiłyśmy wspólmie, że jak to się wszystko skończy - to ona będzie matką chrzes- stną mojego dziecka, ktAre właśnie odezwało się we mnie. Cały okres Powstania spędzałyśmy razem z Elżbietą, zmieniając kolejne kważery. Począwszy od luksusowego Hotelu "Victoria", w którym urzę­ dowało dowódctwo Powstania z gen.Monterem i Prezesem na eaele, po przez gmach PKO, Adrię i kolejne lokale już w południoewej części Śródmieścia, m.in. na Polnej. W gmachu PKO spotkała Elżbietę wielka tragedia. I czasie pamiętnego nalotu w dniu 4 wrzwśnia, w pakoju w schronie na drugim piętrze w podziemiach, zginęło około 30 osób a wielu zostało rannych. V pokoju tym sąsiadującym z dowództwem Powstania zginęło trzech młodych chłop­ ców stanowiących "obstawę" * Prezesa. Znałam wszystkich trzech. Ale jeden z nich - siedemnastoletni Jurek - to był ukochany siostrzeniec Elżbiety, którego wychowywała od wielu lat. Gdy spotkałam Elżbietę bezpośrednio po tym wydarzeniu, przyruinach gmachu PKO - Elżbieta była * SZAEA. Ani jednej łzy. To była największa oznaka jej siły ducha i charakteru. Nie muszę chyba na zakończenie dodawać jak pełna jestem dla niej uznania, uwielbienia i miłości. 13 14 15 16 17 WNIOSEK O NADANIE MEDALU »ZA UDZIAŁ W WOJNIE OBRONNEJ 1939« Piasecka-Lang Irena Le opold nazwisko im ię im ię ojca Leontyna 28.11.1907 r. Antoniny Wołyń im ię matki data i miejsce urodzenia <» « s 00-738 WARSZAWA ul.Sielecka 57 m 25 dokładny adres zamieszkania i nr kodu nie pracująca nie aktualne miejsce pracy i stanowisko przynależność partyjna m e karalność sądowa — za co — kiedy — wymiar kary jednostka sporządzająca wniosek organ przedstawiający wniosek Radzie Państwa N r .................................... /M W O adnotacje Biura Odznaczeń Państwowych Kancelarii Rady Państwa 18 uzasadnienie wniosku Ni Kapitan Irena Piasecka-Lang brała czynny udział w walkach w obronie Warszawy we wrześ­ niu 1939r przydzielona do Dowództwa Obrony Warszawy. Za męstwo wykazane w tych walkach została odznaczona przęz Dowódcę Armii Warszawa Krzyżem Walecznych / Rozkaz dzienny nr. 105/19 z dnia 28.IX.l939r/. „Intrografla”, W -wa, zam. 3086 - 200000 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 M- i k MATERIAŁ Płk dypl. w st. sp. dr JA N RZEPECKI ORGANIZACJA I DZIAŁANIE BIURA INFORMACJI I PROPAGANDY (BIP) KOMENDY GŁÓWNEJ AK* * C Z Ę Ś Ć I Budowa pierwszych zrębów — pierwszy rok okupacji Właściwi organizatorzy naszej wojskowej konspiracji, generałowie Michał Tokarzewski-Karaszewicz i Stefan Rowecki, wysoko oceniali propagandą jako środek walki z okupantem, toteż tworzyli nasze szeregi w oparciu o silne liczebnie partie polityczne, a propagandzie przydzielili w sieci organizacyjnej poważne miejsce. W związku z tym, że podstawą propagandy musiała być rzetelna informacja polityczna, obie te gałęzie działalności połączono w jedno „Biuro”1. Współinicjatorem utworzenia „Biura” był wybitny polityk, znako­ mity publicysta i dziennikarz — Mieczysław Niedziałkowski. On też służył radą i pomocą w skompletowaniu „Biura”. Według tego, co przekazał mi gen. Rowecki, stworzenie cywilno-wojsko- wego, wyodrębnionego ze „sztabu”, BIP-u nastąpiło pod wpływem opinii kół politycznych, domagających się zerwania z przedwojennym zwyczajem, że zbieraniem informacji wewnętrzno-politycznych zajmował się kontrwywiad. Zwyczaj ten fatalnie zaciążył na opinii Sztabu Głównego i na stosunkach między wojskiem a społeczeństwem, zorganizowanym w stronnictwa. Teraz więc kontrwywiad Służby Zwycięstwa Polsce (SZP), potem Związku Walki Zbrojnej (ZWZ) i Armii Krajowej (AK) miał ograniczyć się do zapewnienia nam bezpieczeństwa pracy przez zwalczanie penetracji agentów niemieckich i przez przenikanie do niemieckich organów bezpieczeństwa. To uzdrowienie stosunków miało polegać także na wyrzeczeniu się zbie­ rania wiadomości o społeczeństwie własńym metodą agencyjną, tj. przez ludzi ukrywających swój właściwy charakter. Wiadomości mieli zbierać pracownicy występujący w imieniu organizacji, studiujący prasę i dokumenty i nawiązują­ cy kontakt z poszczególnymi środowiskami w celu wymiany poglądów i infor- * Opracowanie płk. dypl. w st. sp. dr. Jana Rzepeckiego, szefa BIP-u K G A K , jest relacją z działalności tej kom órki. Jak każda relacja, m a ona wyraźnie subiektywny charakter. Pom ija np. mil­ czeniem wiele zagadnień dotyczących treści pracy inform acyjnej i propagandowej. BIP-u; nie precyzuje jasno, że był on nie tylko instrumentem propagandy, ale w znacznej mierze jakąś nam iastką departam entu politycznego- KG A K o bardzo silnym w pływie na jej ocenę sytuacji politycznej, a więc i na jej fatalne posunię­ cia i decyzje, brzem ienne w tragiczne skutki. (Por. artykuł dr. Aleksandra S k a r ­ ż y ń s k i e g o . Niektóre aspekty działalności BIP-u Komendy Głównej AK, W P H nr 3/1961, s. 59. Ze względu jednak na zawarte w niej bogactwo m ateriału faktograficznego) ciekawe rozwiązania organizacyjne, uwagi i wnioski z praktycznych doświadczeń pracy inform acyjno-propagandowej w specyficznych warunkach okupacji z a s łu g u je na publikację (Red.) 1 W początkowym okresie swego istnienia — w SZP — „Biuro” nosiło nazwę „O ddział Polityczny”. 36 ORGANIZACJA I DZIAŁALNOŚĆ BIP. Cz. I. /L macji. Wyjątki były konieczne tylko tam, gdzie wystąpienie jawne mogło grozić „wsypą” wskutek naiwności rozmówców lub niejednolitości i niepew­ ności środowiska bądź jego politycznych uprzedzeń
Recommended publications
  • On the Threshold of the Holocaust: Anti-Jewish Riots and Pogroms In

    On the Threshold of the Holocaust: Anti-Jewish Riots and Pogroms In

    Geschichte - Erinnerung – Politik 11 11 Geschichte - Erinnerung – Politik 11 Tomasz Szarota Tomasz Szarota Tomasz Szarota Szarota Tomasz On the Threshold of the Holocaust In the early months of the German occu- volume describes various characters On the Threshold pation during WWII, many of Europe’s and their stories, revealing some striking major cities witnessed anti-Jewish riots, similarities and telling differences, while anti-Semitic incidents, and even pogroms raising tantalising questions. of the Holocaust carried out by the local population. Who took part in these excesses, and what was their attitude towards the Germans? The Author Anti-Jewish Riots and Pogroms Were they guided or spontaneous? What Tomasz Szarota is Professor at the Insti- part did the Germans play in these events tute of History of the Polish Academy in Occupied Europe and how did they manipulate them for of Sciences and serves on the Advisory their own benefit? Delving into the source Board of the Museum of the Second Warsaw – Paris – The Hague – material for Warsaw, Paris, The Hague, World War in Gda´nsk. His special interest Amsterdam, Antwerp, and Kaunas, this comprises WWII, Nazi-occupied Poland, Amsterdam – Antwerp – Kaunas study is the first to take a comparative the resistance movement, and life in look at these questions. Looking closely Warsaw and other European cities under at events many would like to forget, the the German occupation. On the the Threshold of Holocaust ISBN 978-3-631-64048-7 GEP 11_264048_Szarota_AK_A5HC PLE edition new.indd 1 31.08.15 10:52 Geschichte - Erinnerung – Politik 11 11 Geschichte - Erinnerung – Politik 11 Tomasz Szarota Tomasz Szarota Tomasz Szarota Szarota Tomasz On the Threshold of the Holocaust In the early months of the German occu- volume describes various characters On the Threshold pation during WWII, many of Europe’s and their stories, revealing some striking major cities witnessed anti-Jewish riots, similarities and telling differences, while anti-Semitic incidents, and even pogroms raising tantalising questions.
  • Kalendarium 2020

    Kalendarium 2020

    SEJM RP OGŁOSIŁ ROK 2020 ROKIEM : Ustanowił rok 2020 Rokiem Świętego Jana Pawła II. 18 maja 2020 r. będziemy obchodzić stulecie urodzin Karola Wojtyły, Ojca Świętego Jana Pawła II - Przyjął uchwałę ustanawiającą rok 2020 Rokiem Leopolda Tyrmanda. Przypada wówczas 100. rocznica urodzin i 35. rocznica śmierci - Ustanowił rok 2020 Rokiem Romana Ingardena. Przypada 50 rocznica śmierci Romana Ingardena - jednego z najwybitniejszych polskich filozofów - Ustanowił 2020 Rokiem Hetmana Stanisława Żółkiewskiego, wybitnego wodza w dziejach oręża polskiego, pełniącego szereg najważniejszych urzędów I Rzeczypospolitej - Podjął uchwałę ustanawiającą 2020 Rokiem Bitwy Warszawskiej, decydującego starcia wojny polsko-bolszewickiej ORGANIZACJA NARODÓW ZJEDNOCZONYCH - Ogłosiła rok 2020 Międzynarodowym Rokiem Zdrowia Roślin (IYPH) 1 POLSKA STYCZEŃ 140/ 1 I 1880 - Ur. Mieczysława Ćwiklińska, śpiewaczka operowa, aktorka teatralna i filmowa (zm.28 VII 1972) 70/ 1 I 1950 - W Warszawie utworzono Akademię Medyczną 35/ 2 I 1985 - Zm. Igor Sikirycki, pisarz, poeta i tłumacz (ur. 31 VII 1920) 150/ 3 I 1870 - Ur. Herman Liberman, publicysta; minister sprawiedliwości w emigracyjnym rządzie gen. Władysława Sikorskiego (zm.21 X 1941) 105/ 4 I 1915 - Ur. Tytus Karpowicz, prozaik, znawca i miłośnik rodzimej natury, autor adresowanego do młodzieży cyklu opowieści „Księga puszczy” (zm. 9 XII 2009) 205/ 6 I 1815 - Ur. Hipolit Cegielski, przemysłowiec (zm.30 XI 1868) 85/ 6 I 1935 - Ukazał się pierwszy numer tygodnika literacko-artystycznego „Prosto z Mostu” 90/ 6 I 1930 - Ur. Cezary Leżeński, prozaik, dziennikarz, krytyk literacki, autor m. in. książek dla młodzieży (zm. 5 XII 2006) 80/ 6 I 1940 - Zm. Stanisław Pawłowski, geograf, pedagog, współzałożyciel Towarzystwa Geograficznego w Poznaniu (ur. 16 III 1882) 100/ 8 I 1920 - Ukazał się pierwszy numer tygodnika „Ludowiec”, który był organem prasowym Polskiego Stronnictwa Ludowego „Piast” 75/ 9 I 1945 - Ur.
  • Compiègne 1940 Klęska Francji W Recepcji I Postawach Społeczeństwa Polskiego

    Compiègne 1940 Klęska Francji W Recepcji I Postawach Społeczeństwa Polskiego

    Compiegne 1940 Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Narodowej w Krakowie Prace Monograficzne nr 567 Jacek Chrobaczyński Compiègne 1940 Klęska Francji w recepcji i postawach społeczeństwa polskiego Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego Kraków 2010 Recenzent prof, dr hab. Wojciech Rojek © Copyright by Jacek Chrobaczyński & Wydawnictwo Naukowe UP, Kraków 2010 redaktor Urszula Lisowska projekt okładki Marek Sajduk ISSN 0239-6025 ISBN 978-83-7271-616-3 Redakcja/Dział Promocji Wydawnictwo Naukowe UP 30-084 Kraków, ul. Podchorążych 2 tel./fax (12) 662-63-83, tel. (12) 662-67-56 e-mail: [email protected] Zapraszamy na stronę internetową: http://www.wydawnictwoup.pl druk i oprawa Zakład Poligraficzny UP, zam. 52/10 Żonie Wstęp Podobno u źródeł filozofii leżało zdziwienie. Myślę, że nie tylko „u źró­ deł filozofii”. Także i u źródeł tzw. momentu Compiegne 1940 roku w pew­ nym stopniu legło zdumienie. Zdumienie Europy, części jej państw i narodów, że oto najbardziej zwycięskie państwo w wielkiej wojnie 1914-1918 i jego armia poniosły z rąk Trzeciej Rzeszy i jej sojuszników niebywałą, spektaku­ larną wręcz klęskę. I na dodatek państwo to podpisało upokarzający rozejm, by nie rzec, haniebny, w istocie akt kapitulacji1. A przecież wiosna 1940 roku w walczącej już z Hitlerem Europie miała być czasem wielce symptomatycz­ nym, czasem zwycięstwa. Po klęsce wrześniowej Polski, po uaktywnieniu się wojennym Związku Sowieckiego (Polska, Finlandia) wydawało się, i to z dużą dozą pewności społecznej, że to najlepszy moment, by demokracje zachodnie, sojusznicy przegranych, zmobilizowały wszystkie swe siły, by pokonać faszyzm i jego „czerwoną” odmianę - komunizm. Wszak od 3 września 1939 roku przy­ najmniej Anglia i Francja były już w stanie wojny z Trzecią Rzeszą.
  • Inferno Nowe.Indd

    Inferno Nowe.Indd

    The Publisher thanks all Contributors for kindly permitting to print their texts in this volume All rights reserved Cover and title pages design: Jacek Tofil Translated from Polish by Elżbieta Gołębiowska © Copyright by Oficyna Wydawnicza RYTM, 2012 Second edition Bibliographical Note: This is the second, revised and expanded edition of Inferno of Choices: Poles and the Holocaust, first published by Oficyna Wydawnicza RYTM, in 2011. Two new chapters have been provided for this edition. Proofreading: Oficyna Wydawnicza RYTM Layout and typeset by: Studio Graficzne Oficyny Wydawniczej RYTM [email protected] ISBN 978-83-7399-514-7 Print and binding: Łódzkie Zakłady Graficzne Sp. z o.o. Contents Acknowledgements ........................................................... 9 Introduction by Maciej Kozłowski ................................... 11 I. Documents .................................................................... 15 Announcement by the executive authority of the Jewish Re- ligious Community to the Jewish population of the town of Piotrków on the establishment of a ghetto. Piotrków, Octo- ber 1939 ..................................................................................... 15 A circular from senior SS and police commander for Warth- egau, Wilhelm Koppe on the plan for the resettlement of Jews and Poles to the General Government [excerpts]. Poznań, November 1939 ......................................................... 16 A Report from Waldemar Schön, Head of the Resettlement Department of the Office of the Governor
  • Copyright © London Branch of the Polish Home Army Ex-Servicemen Association Copying Permitted with Reference to Source and Authors

    Copyright © London Branch of the Polish Home Army Ex-Servicemen Association Copying Permitted with Reference to Source and Authors

    Copyright © London Branch of the Polish Home Army Ex-Servicemen Association Copying permitted with reference to source and authors www.polishresistance-ak.org Article 13 Dr Grzegorz Mazur, The ZWZ-AK Bureau of Information and Propaganda Department VI of the Union for Armed Struggle and later Home Army (ZWZ-AK) Headquarters included the Bureau of Information and Propaganda (BIP), originally called the Department of Political Propaganda or simply the Political Department. It had no equivalent in the Polish Army before the war, but it nevertheless played a very important role in raising morale and influencing attitudes among the soldiers of the underground movement as well as those of the Polish community. Through the introduction of propaganda the soldiers of the ZWZ-AK could be integrated into a single underground army. The BIP was headed in consecutive order by: Major Tadeusz Kruk-Strzelecki, from October 1939; Lieutenant Colonel Jan Rzepecki, from October 1940, and from October 1944 to January 1945 by Captain Kazimierz Moczarski. The first deputies were Hipolit Niepokulczycki, from October 1939 to the end of 1940, and Tadeusz Kobylanski, from April 1940 to late into the summer of that year. Department VI was headed by Major Tadeusz Wardejn-Zagórski, who from October 1940 was also a deputy head of the BIP; among other things he oversaw the issuing of major ZWZ-AK publications Biuletyn Informacyjny and Wiadomości Polski. The weekly Biuletyn Informacyjny, edited by Aleksander Kaminski, was the main channel through which the ZWZ-AK HQ put out its programme and by 1944 it had a circulation of 42-43,000.
  • Wspomnienia, Część IX

    Wspomnienia, Część IX

    Hrabyk, Klaudiusz Wspomnienia, część IX Rocznik Historii Czasopiśmiennictwa Polskiego 13/3, 401-430 1974 WSPOMNIENIA Rocznik Historii Czasopiśmiennictwa Polskiego XIII 3 KLAUDIUSZ HRABYK WSPOMNIENIA Kolejny fragment W spom nień Klaudiusza Hrabyka obejmuje dalszy ciąg okre­ su jego pracy w warszawskim „Kurierze Porannym.” do jesieni 1938 r. Redakcja [...] Konflikt z metropolitą Sapiehą o miejsce spoczynku Piłsudskie­ go na Wawelu nie był jedynym gwałtownym incydentem. Również w czerwcu 1937 r. rozpoczął się w Krakowie proces Adama Doboszyńskiego oskarżonego o zorganizowanie napadu na posterunek policyjny w Myśle­ nicach i popełnienie innych gwałtów przy pomocy zorganizowanej grupy ludzi. Napadu dokonał Doboszyński rok przedtem z 22 na 23 czerwca 1936 r. Sprawa o „wyprawę na Myślenice” skupiła uwagę całej Polski. Pojechałem na ten krakowski proces i wtedy po raz pierwszy zobaczyłem Doboszyńskiego w roli „bohatera” z ławy oskarżonych. Równocześnie w Wilnie wybuchła głośna sprawa Henryka Dembiń­ skiego, redaktora „Po prostu” i „Karty”, byłego działacza katolickiego Odrodzenia, który z czasem przeszedł na pozycje ideologii komunistycz­ nej. Dembiński w czerwcu 1937 r. został aresztowany, po czym odbył się przeciw niemu i towarzyszom proces zakończony wyrokami skazu­ jącymi. Prawie równocześnie w tych samych dniach powołano do życia Zwią­ zek Młodej Polski, organizację stworzoną przez Ozon (OZN) płk. Adama Koca. Zastępcą kierownika Związku mianowany został Jerzy Rutkowski, delegowany na to stanowisko przez Bolesława Piaseckiego. Płk Koc objął formalnie funkcję kierownika nowej organizacji, ale był to tylko pozór, ponieważ właściwe jej kierownictwo spoczęło w rękach ludzi z Falangi. Nie odpowiadało to intencjom i ambicjom naszej grupy z „Kuriera Po­ rannego”, przyjęliśmy zatem nie tyle samą inicjatywę utworzenia orga­ nizacji, ile dobrane dla niej kierownictwo co najmniej chłodno i obojęt­ nie, nie udzielając Rutkowskiemu żadnego poparcia.
  • Ruch Narodowy W Polsce Wczoraj I Dziś : Ideologia, Organizacja, Praktyka Działania

    Ruch Narodowy W Polsce Wczoraj I Dziś : Ideologia, Organizacja, Praktyka Działania

    Ruch narodowy w Polsce wczoraj i dziś ideologia, organizacja, praktyka działań DANUTA WANIEK Ruch narodowy w Polsce wczoraj i dziś ideologia, organizacja, praktyka działania DOM W YDAW NICZY IF.' IPSAl Warszawa 2014 Opracowanie redakcyjne - Hanna Januszewska Korekta - zespół Projekt okładki - Paweł Monikowski O Copyright by Danuta Waniek & Fundacja Centrum Studiów Strategicznych, Warszawa 2014 ISBN 978-83-8017-029-2 Opracowanie komputerowe, druk i oprawa: DOM WYDAWNICZY Dom Wydawniczy ELIPSA ul. Inflancka 15/198, 00-189 Warszawa tel./fax 22 635 03 01, 22 635 17 85 e-mail: [email protected]. www.elipsa.pl Spis treści Wstęp.................................................................................................................... 7 Słowa - klucze.................................................................................................... 9 Część I Endecja i ONR w Polsce międzywojennej 1. Początki ruchu endeckiego w okresie zaborów.......................................... 13 2. Obóz Wielkiej Polski..................................................................................... 27 3. Związek Akademicki Młodzieży Wszechpolskiej......................................... 33 4. Postawa duchowieństwa wobec wystąpień antysemickich........................... 42 5. Tendencje ideologiczne i podziały wewnątrz ruchu narodowego 46 6. Okres niemieckiej okupacji........................................................................... 56 Podsumowanie...................................................................................................
  • THE SARMATIAN REVIEW Vol

    THE SARMATIAN REVIEW Vol

    THE SARMATIAN REVIEW Vol. XXI, No. 2 April 2001 One Great Thing Archilochus Madeleine Korbel Albright, during whose tenure as the United States Secretary of State three countries of East Central Europe were admitted to NATO. Photo courtesy of the U. S. State Department. 778 THE SARMATIAN REVIEW April 2001 The Sarmatian Review (ISSN 1059- independent research. The USA, which 5872) is a triannual publication of the Polish In- From the Editor leads the world in research, has never had stitute of Houston. The journal deals with Polish, the habilitacja. Central, and Eastern European affairs, and their Our cover page photo is of Madeleine implications for the United States. We specialize On 26 February 2001 in The Wall Street in the translation of documents. Albright to whom thanks are due for co- Journal, Cecilie Rohwedder and David Subscription price is $15.00 per year for individu- ordinating the admission to NATO of Wessel criticized German universities in als, $21.00 for institutions and libraries ($21.00 Poland, the Czech Republic, and Hun- ways similar to those that Professor for individuals, $27.00 for libraries overseas, air gary. For the sixty million inhabitants of mail). The views expressed by authors of articles Skibniewski employs with regard to Pol- do not necessarily represent those of the Editors these countries, admission to NATO sym- ish universities (“Despite Proud Past, or of the Polish Institute. Articles are subject to bolically meant a readmission to the West- German Universities Fail by Many Mea- editing. Unsolicited manuscripts and other mate- ern world. As Professor Schlottmann sures”).
  • EDWARD RYDZ-ŚMIGŁY a Political and Military Biography

    EDWARD RYDZ-ŚMIGŁY a Political and Military Biography

    EDWARD RYDZ-ŚMIGŁY A Political and Military Biography Ryszard Mirowicz Translated and edited by Gregory P. Dziekonski The copyright over the translation has been granted to the translator by the copyright holder of the original Polish text, and I authorize the University of Washington Libraries to make the full text of the English translation available to readers worldwide. TRANSLATOR’S NOTE The original Polish version of this book was written in the 1980s under communist rule, and remained dormant in a censor’s office for over a year. The author was ordered to alter various references concerning the Teschen dispute in 1938 and the Soviet invasion of Poland in alliance with the Nazis in September, 1939. Although the author expressed satisfaction at the eventual compromise between mandated omissions and academic integrity just prior to publication, the translator has made an attempt to add a few footnotes to provide some balance to the narrative. Regarding the customary problems with geographical locations in multiple languages, most locations described in First World War battles on the eastern front in which the Legions were involved and the post-war military operations in the Ukraine, Byelorussia, and Lithuania are in Polish. Otherwise, respective languages for whichever countries in which the geographic locations happened to be situated at the time are used. English names were used for those which possess them, such as “Warsaw,” “Cracow,” “Kaunas,” etc. Numbered footnotes are mostly identical to those in the original text and are listed at the end of each respective section. Footnotes with an asterisk at the bottom of the page are citations which the translator has added.
  • Polskie Państwo Podziemne. Ciągłość I Trwanie

    Polskie Państwo Podziemne. Ciągłość I Trwanie

    D YSKUSJ Janusz Marszalec Polskie Paƒstwo Podziemne. Ciàg∏oÊç i trwanie A Teksty o Polskim Paƒstwie Podziemnym zwyczajowo zaczyna si´ od podkre- Êlenia wyjàtkowoÊci tego tworu, budowanego w konspiracji ju˝ od wrzeÊnia 1939 r. S∏usznie nazywa si´ go fenomenem na skal´ Êwiatowà. Forma przyj´tych rozwiàzaƒ formalno-prawnych, organizacyjnych i ideowych by∏a zaskakujàco spójna i oryginalna. Kilkuletni burzliwy rozwój Paƒstwa Podziemnego, a w 1944 i 1945 r. jego tragiczny fina∏, nie zamkn´∏y sprawy Armii Krajowej i innych agend Polski podziemnej. Pozostali ludzie, resztki struktur, a gdy ich zabrak∏o, legenda inspirujàca nast´pne pokolenia. Sà to zjawiska z gatunku tych, które trwajà latami, czasami w uÊpieniu, mimo pozornego zamkni´cia teatru zda- rzeƒ. Sta∏o si´ tak wbrew komunistom, którzy likwidujàc przy pomocy wojsk sowieckich Paƒstwo Podziemne, liczyli na ostateczne i szybkie rozwiàzanie problemu opozycji. Jak si´ okaza∏o, nie by∏a to tylko „opozycja” formalna, ale przede wszystkim g∏´boka formacja ideowa, która przez lata pozostawa∏a inspi- racjà dla wszystkich opierajàcych si´ komunistycznemu totalitaryzmowi. Niniejszy artyku∏ nie roÊci sobie pretensji do poruszenia wszystkich wàtków zwiàzanych z bogatà historià Paƒstwa Podziemnego. Nie b´dzie te˝ kolejnà próbà syntetycznego uj´cia tematu. Chcia∏bym zwróciç uwag´ na kilka, moim zdaniem wa˝nych spraw, które w dotychczasowej refleksji nie by∏y zbyt silnie eksponowane. Chodzi tu o trwanie Paƒstwa Podziemnego pod wzgl´dem strukturalnym po 1945 r., tak˝e w sensie ideowym przez ca∏y okres PRL. Punk- tem dojÊcia b´dzie okreÊlenie najpilniejszych postulatów badawczych na naj- bli˝sze lata. Stan badaƒ 11 Poj´cie „Polskie Paƒstwo Podziemne” pojawi∏o si´ po raz pierwszy 24 grud- nia 1943 r.
  • 152 Tomasz Szarota

    152 Tomasz Szarota

    PL ISSN 0001 - 6829 47, 1983 Acta Poloniae Historica Tomasz Szarota GERMANS IN THE EYES OF POLES DURING WORLD WAR II This article ties up with another, published elsewhere, in which I presented the character and functions of stereotypes of Poles and Poland as propagated by the Nazi mass media, which functioned among the Germans in the years 1939 - 1945.1 Here I would like to deal with the image of the German in the eyes of Poles, as well as with the confrontation of a certain stereotype of an enemy with the experience of a time which became the most tragic chapter in the history of Polish-German relations. Of interest are here both the process of “authentication” of the ne­ gative elements of the traditional stereotype, and the process of reappraisal of the former positive estimations and opinions held by Poles about the German national character. I will also discuss the role of stereotype of a German as a factor moulding feelings and attitudes in Polish society, and thus conditioning the emer­ gence of a national front of struggle against the invader. The article has been primarily based on memoirs,2 underground press and publications. I have not considered poetry or epic literature which appeared during the war or under the impact of the experiences suffered at the time, because, in my opinion, they should become the object of a separate and detailed study. Unfortunately, no soundings of Polish opinion for the period of 1 Poland and Poles in German Eyes during World War II, "Polish Western Affairs,” 1978, No.

  • Pami¢Å I Sprawiedliwoāå

    2 2002 ISSN 1427-7476 I PAMI¢å PISMO INSTYTUTU PAMI¢CI NARODOWEJ SPRAWIEDLIWOÂå P A M I ¢ å I SP R A W I E D L I W O  å 2/2002 IPN Cena 30 z∏ PAMI¢å I SPRAWIEDLIWOÂå PAMI¢å I SPRAWIEDLIWOÂå 2 (2) / 2002 Warszawa RADA PROGRAMOWA: prof. dr hab. Leon Kieres, prof. dr hab. Jerzy Borejsza, prof. dr hab. W∏odzimierz Borodziej, prof. dr hab. Jan Draus, prof. dr hab. Jerzy Eisler, dr hab. Andrzej Friszke, Antoni Galiƒski, dr Janusz Gmitruk, dr Andrzej Grajewski, Bernadetta Gronek, dr Franciszek Gryciuk, prof. dr hab. Jerzy Holzer, prof. dr hab. Cezary Kuklo, prof. dr hab. Marcin Kula, prof. dr hab. Witold Kulesza, dr hab. Janusz Kurtyka, prof. dr hab. Grzegorz Mazur, dr Zbigniew Nawrocki, prof. dr hab. Andrzej Paczkowski, dr S∏awomir Radoƒ, prof. dr hab. Wojciech Roszkowski, prof. dr hab. Tomasz Strzembosz, prof. dr hab. W∏odzimierz Suleja, prof. dr hab. Ryszard Terlecki, J´drzej Tucholski, prof. dr hab. Wojciech Wrzesiƒski REDAKCJA: dr Antoni Dudek, dr ¸ukasz Kamiƒski, El˝bieta Lewczuk, dr hab. Pawe∏ Machcewicz, dr Rafa∏ Wnuk (redaktor naczelny), dr Zdzis∏aw Zblewski Projekt graficzny: Krzysztof Findziƒski Opracowanie redakcyjne: Dorota Mazek, Anna Mirecka Korekta: Anna Kaniewska Sk∏ad i ∏amanie: Katarzyna Szubka Druk i oprawa: Drukarnia nr 1, Warszawa, ul. Rakowiecka 37 © Copyright by Instytut Pami´ci Narodowej Komisja Âcigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu ISSN 1427-7476 Biuro Edukacji Publicznej Instytutu Pami´ci Narodowej 00-869 Warszawa, ul. Towarowa 28, tel. (0-22) 581 89 00, 581 89 01, 581 89 07, fax (0-22) 581 89 26, e-mail: [email protected], www.ipn.gov.pl PAMI¢å I SPRAWIEDLIWOÂå 2 (2) 2002 SPIS TREÂCI Od Redakcji .