DOCSLIB.ORG

Kombatant 2008 07-08 V3

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
Kombatant 2008 07-08 V3 7-8 (210-211) Lipiec-sierpieƒ 2008 ISSN 0867-8952 Prasa Powstania Warszawskiego W 64. rocznic´ Powstania Warszawskiego Przes∏anie dla miesi´cznika „Kombatant” Min´∏o wiele lat od chwili, gdy sta- wej i odci´cie od Ojczyzny blisko jed- oraz mianowa∏ Krajowà Rad´ Mini- waliÊmy w szeregach Polskich Si∏ nej trzeciej jej terytorium by∏o dla Po- strów. Pod kierunkiem wicepremiera Zbrojnych – wojsk regularnych na Za- laków nie do przyj´cia. Premier Stani- Jana Stanis∏awa Jankowskiego mia∏a chodzie i Armii Krajowej, gotowi wal- s∏aw Miko∏ajczyk, naciskany przez pro- ona, wraz z Armià Krajowà, akcento- kà wype∏niç treÊç ˝o∏nierskiej przysi´- sowieckich Brytyjczyków, powtarza∏ waç suwerennoÊç Rzeczypospolitej gi z∏o˝onej Rzeczypospolitej. wówczas uparcie, ˝e podstawà do dys- na jej w∏asnym terytorium. Z przysi´gi tej nigdy nie zostaliÊmy kusji mo˝e byç tylko prawnie uznana Powstanie Warszawskie, bohater- zwolnieni. Mimo wzorowego wype∏- granica przedwojenna. ski zryw ˝o∏nierzy Armii Krajowej niania sojuszniczych i ludnoÊci stolicy zobowiàzaƒ w cza- przeciw niemiec- sie II wojny Êwiato- kiemu najeêdêcy, wej, traktaty zawar- oceniane dzisiaj te mi´dzy mocar- z perspektywy 64. stwami Êwiata na- rocznicy tych wy- rzuci∏y nam nowego darzeƒ, by∏o tak- okupanta, niszczà- ˝e w∏aÊnie takim, cego nie tylko ka˝dy nadzwyczaj wa˝- przejaw polskiej su- nym, zaakcento- werennoÊci, ale waniem suweren- i ducha narodu. noÊci Paƒstwa 4 stycznia 1944 r. i Narodu Polskie- oddzia∏y sowieckie go wobec zamia- wkroczy∏y pod Ro- rów wschodniego kitnem na teryto- sàsiada. Tym bar- rium Rzeczypospo- dziej potrzebnym, litej. W myÊl planu ˝e na ziemiach „Burza” Armia polskich zajmo- Krajowa mia∏a byç wanych przez So- gospodarzem tere- wietów oddzia∏y nu, nie wyst´pujàc Armii Krajowej, przeciw Rosjanom, po krótkim poza aktami samo- wspó∏dzia∏aniu obrony. z Armià Czerwo- Nast´pnego dnia nà, by∏y przez nià Rzàd Polski w Lon- rozbrajane, a ˝o∏- dynie oÊwiadczy∏, ˝e nierze masowo oczekuje poszano- wywo˝eni do obo- wania suwerennych zów. praw i interesów Nie bez goryczy Rzeczypospolitej wspominamy dziÊ Polskiej i jej obywa- ofiary poniesione teli. Sowieci odrzu- przez naród w wal- ot. Mariusz Kubik cili t´ deklaracj´, F ce z niemieckim, stwierdzajàc, ˝e po- Prezydent Ryszard Kaczorowski a póêniej sowiec- dejmà rozmowy pod warunkiem zmian W kwietniu 1944 r. Prezydent Rze- kim jarzmem. W obronie najwy˝szych w rzàdzie polskim i przyj´cia granicy czypospolitej W∏adys∏aw Raczkie- wartoÊci obywatele Paƒstwa Polskiego na rzece Bug. Wkroczenie w suweren- wicz wyda∏ dekret o tymczasowej or- nie szcz´dzili trudu i krwi, by sprostaç noÊç decyzji polskiej w∏adzy paƒstwo- ganizacji w∏adz na ziemiach polskich zawo∏aniu wypisanemu na sztanda- 2 KOMBATANT nr 7-8/2008 W 64. rocznic´ Powstania Warszawskiego rach Rzeczypospolitej: „Bóg, Honor, grobowcy stalinizmu nie dajà za wy- W naszej historii sà daty, które za- Ojczyzna”. Tym idea∏om pozostali granà, przeprowadzajàc publicznie pad∏y g∏´boko w ÊwiadomoÊci naro- wierni do koƒca ˝o∏nierze Powstania próby zmazania i puszczenia zbrodni dowej i sà nadal przedmiotem docie- Warszawskiego. w niepami´ç. Jak˝e znamiennie kaƒ pokoleƒ historyków. Wielu ˝o∏nierzy Podziemnego Paƒ- brzmià tutaj s∏owa Ojca Âwi´tego Ja- Dla nas, spadkobierców tradycji stwa Polskiego odda∏o ˝ycie w walce na Paw∏a II, wypowiedziane w Rado- Polski Walczàcej, Powstanie War- przeciwko niemieckiej, a póêniej i so- miu w 1991 r.: „Korzeƒ zbrodni tkwi szawskie jest przedmiotem czci i po- wieckiej dyktaturze. Zgin´li, bo ich je- w uzurpacji przez cz∏owieka Bo˝ej dziwu. Przyk∏ad dwumiesi´cznej bo- dynym przewinieniem by∏o umi∏owa- w∏adzy nad ˝yciem i Êmiercià”. haterskiej walki z niemieckim oku- nie wolnoÊci i suwerennoÊci Ojczyzny. Chcia∏bym bardzo, aby 64. rocznica pantem b´dzie zawsze wzorem spe∏- Musimy pami´taç, ˝e plan uzale˝- Powstania Warszawskiego, przypomi- nionego do koƒca obowiàzku wobec nienia Paƒstwa Polskiego od wschod- najàca bohaterstwo ˝o∏nierzy Armii Ojczyzny, a tak˝e istotnym elemen- niego sàsiada, unicestwienia inteli- Krajowej i ludnoÊci stolicy w zmaga- tem poznania i rozumienia prawdy gencji i zniszczenia biologicznej sub- niach z przewa˝ajàcymi si∏ami nie- polskiego patriotyzmu, ˝e historia na- stancji narodu, realizowany ju˝ w cza- mieckiego najeêdêcy, by∏a tak˝e ro- szego narodu, przesz∏oÊç, teraêniej- sie wojny przez Sowietów i ich pol- dzajem ho∏du dla wszystkich, którzy szoÊç i przysz∏oÊç, taka jakiej pragnie- skich pomocników, by∏ potwornà i po wojnie podj´li walk´ przeciw so- my, by∏a, jest i b´dzie zawsze nazna- zbrodnià ludobójstwa, pot´pionà je- wieckiej przemocy i w tej walce zgin´- czona walkà o jego to˝samoÊç. dynie w przypadkach indywidualnych. li. Chcia∏bym te˝, by sta∏a si´ ostrze- Zbrodnie te pokryto na ca∏e lata zmo- ˝eniem dla tych, którzy w suwerennej Ryszard Kaczorowski wà milczenia, chroniàc morderców ju˝ Polsce próbujà zrównaç w pra- b. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej i ich mocodawców. I dziÊ jeszcze po- wach kata i ofiar´. rezydujàcy w Londynie Zygmunt Rumel „Krzysztof” Drukarnia Czarne literki w taÊmach mitraliez* Odbite rz´dem na lustro stronic G∏uche jak t´tno tajnej drukarni Zm´czonej d∏oni palàcy p∏omieƒ. Czterej?... Czy cienie? Liczy maszyna Podwy˝szyç nak∏ad dziesi´ç tysi´cy! ot. arch. Cztery sà serca, lecz imion nie ma F Zygmunt Jan Rumel, ur. 1915 r., zamor- Mo˝e je kiedyÊ pami´ç wydêwi´czy... dowany przez ˝o∏nierzy UPA w nocy z 10 na 11 lipca 1943 r. we wsi Kustycze na Wo- Czy jutro? Jutro... a mo˝e dzisiaj ∏yniu. Poeta, autor m. in. poematu „Rok Buchnie nad miasto p∏omieƒ jak salwa... 1963”. Studiowa∏ na Uniwersytecie War- szawskim, a w czasie okupacji na tajnych Czarne literki piaskiem przysypie kompletach. S∏u˝y∏ w Batalionach Ch∏op- Nitkà czerwonà ziemi´ ubarwi. skich, desygnowany na dowódc´ VIII okr´- gu BCh–Wo∏yƒ. Podjà∏ si´ misji zahamo- „Przez walk´ do zwyci´stwa” nr 16, 1943 wania mordów na Polakach. Prowadzi∏ rozmowy z wo∏yƒskim dowództwem UPA. *Mitralieza – szybkostrzelna broƒ palna u˝ywana w XIX w. przed Wtedy zosta∏ zabity przez rozerwanie koƒ- wynalezieniem karabinu maszynowego. mi. Jego matk´ i siostr´ ocali∏ Ukrainiec. KOMBATANT nr 7-8/2008 3 Âwiadectwo zapisane drukiem Ryszard Bzinkowski S∏owo by∏o pociskiem Prasa powstaƒczej Warszawy (1 sierpnia – 5 paêdziernika 1944 r.) to ewenement w skali Êwiato- wej. Wywodzàc rodowód bezpoÊrednio z doÊwiadczeƒ prasy konspiracyjnej stanowi∏a wyraz ˝y- wotnoÊci i nieugi´toÊci narodu polskiego. Sta∏a si´ miejscem sporów, dyskusji, wypracowywa- nia poglàdów i programów poszczególnych ugrupowaƒ wobec najistotniejszych spraw bie˝à- cych i problemów przysz∏oÊci. Odzwierciedla∏a tworzàce si´ spo∏eczeƒstwo obywatelskie, które po wielu latach, w zrywie lat osiemdziesiàtych, zerwa∏o okowy uzale˝nienia doprowadzajàc do odzyskania pe∏nej suwerennoÊci Rzeczypospolitej Polskiej. Polska prasa konspiracyjna lat II kulturalnà, fachowà, wojskowà itd. prasy powstaƒczej, w pierwszych wojny Êwiatowej przyj´∏a trzy za∏o˝e- Dotyczy∏y one tak˝e organizacji, zbie- dniach walki w sierpniu 1944 r., by na nia. Uznano, ˝e kl´ska wrzeÊniowa to rania informacji, druku i kolporta˝u. skutek rozbie˝noÊci politycznych ulec jedynie epizod nieprzerywajàcy funk- Nastàpi∏ podzia∏ na pras´ centralnà ponownym podzia∏om pod koniec Po- cjonowania paƒstwa polskiego. Za- i terenowà. DoÊwiadczenia te zaowo- wstania. k∏adano, ˝e wynikiem wojny musi byç cowa∏y w czasie Powstania Warszaw- korzystna dla Polski korekta granic na skiego funkcjonowaniem prasy, która Gama polskiej konspiracji zachodzie i pó∏nocy. Przewidywano, sta∏a si´ najbardziej widocznym, obok Niezwykle istotne dla ca∏oÊciowego ˝e podstawà przysz∏ego bezpieczeƒ- walki zbrojnej, przejawem dzia∏ania uj´cia problemu prasy powstaƒczej stwa kraju musi byç sojusz paƒstw Eu- paƒstwa polskiego. jest zagadnienie prasoznawczej oceny ropy Ârodkowej skierowany zarówno Odr´bnym problemem by∏ rozwój formalnych warunków jej ukazywania przeciwko niebezpieczeƒstwu ze stro- dzia∏alnoÊci prasowej struktur woj- si´. Analizujàc pras´ ze wzgl´du na jej ny Rosji, jak i Niemiec. W kontekÊcie skowych. Obok formacji bojowych wydawców, trzeba stwierdziç, ˝e ujaw- tych g∏ównych problemów zajmowa- zwiàzanych z poszczególnymi stron- ni∏a si´ ca∏a gama polskiej konspiracji. no si´ te˝ innymi, nie mniej wa˝nymi: nictwami i partiami ukszta∏towa∏y si´, Obok prasy partyjnej funkcjonowa∏a ocenà polityki wewn´trz- prasa rzàdowa, wojskowa, nej i zagranicznej w∏adz a tak˝e wydawana z inicja- II Rzeczypospolitej, sto- tyw niezale˝nych i prywat- sunkiem do mniejszoÊci nych. Od 1 sierpnia do narodowych, przysz∏ym 5 paêdziernika 1944 r. uka- ustrojem Polski, a tak˝e za∏o si´ w Warszawie 167 zakresem i charakterem tytu∏ów prasowych. przysz∏ych reform spo- WÊród wszystkich tytu∏ów ∏eczno–gospodarczych. 33 proc. to wydawnictwa sy- Wa˝nà rol´ w tych dysku- gnowane przez Armi´ Kra- sjach odegra∏y polemiki jowà. Gdyby uwzgl´dniç wy- co do charakteru i obli- dawanie niektórych tytu∏ów cza przysz∏ych si∏ zbroj- przez AK ∏àcznie z innymi nych. Wszystkie te za- oÊrodkami oraz wp∏yw wy- gadnienia znalaz∏y odbi- Dzia∏alnoÊç wydawnicza poszczególnych dzielnic Warszawy w czasie dawnictw informacyjnych cie póêniej, w czasie walk Powstania Warszawskiego. èród∏o: opracowanie w∏asne autora AK na treÊci zamieszczane wWarszawie w 1944 r. poprzez kolejne formy organizacyjne, w innych pismach, procent ten by∏by SZP–ZWZ–AK, Si∏y Zbrojne Polski o wiele wi´kszy. Delegatura Rzàdu RP Typologia prasy Podziemnej majàce na celu zgrupo- na Kraj wydawa∏a 9 proc. ogólnej liczby Prasowa dzia∏alnoÊç konspiracyjna wanie
Load more

Recommended publications
  • On the Threshold of the Holocaust: Anti-Jewish Riots and Pogroms In
    Geschichte - Erinnerung – Politik 11 11 Geschichte - Erinnerung – Politik 11 Tomasz Szarota Tomasz Szarota Tomasz Szarota Szarota Tomasz On the Threshold of the Holocaust In the early months of the German occu- volume describes various characters On the Threshold pation during WWII, many of Europe’s and their stories, revealing some striking major cities witnessed anti-Jewish riots, similarities and telling differences, while anti-Semitic incidents, and even pogroms raising tantalising questions. of the Holocaust carried out by the local population. Who took part in these excesses, and what was their attitude towards the Germans? The Author Anti-Jewish Riots and Pogroms Were they guided or spontaneous? What Tomasz Szarota is Professor at the Insti- part did the Germans play in these events tute of History of the Polish Academy in Occupied Europe and how did they manipulate them for of Sciences and serves on the Advisory their own benefit? Delving into the source Board of the Museum of the Second Warsaw – Paris – The Hague – material for Warsaw, Paris, The Hague, World War in Gda´nsk. His special interest Amsterdam, Antwerp, and Kaunas, this comprises WWII, Nazi-occupied Poland, Amsterdam – Antwerp – Kaunas study is the first to take a comparative the resistance movement, and life in look at these questions. Looking closely Warsaw and other European cities under at events many would like to forget, the the German occupation. On the the Threshold of Holocaust ISBN 978-3-631-64048-7 GEP 11_264048_Szarota_AK_A5HC PLE edition new.indd 1 31.08.15 10:52 Geschichte - Erinnerung – Politik 11 11 Geschichte - Erinnerung – Politik 11 Tomasz Szarota Tomasz Szarota Tomasz Szarota Szarota Tomasz On the Threshold of the Holocaust In the early months of the German occu- volume describes various characters On the Threshold pation during WWII, many of Europe’s and their stories, revealing some striking major cities witnessed anti-Jewish riots, similarities and telling differences, while anti-Semitic incidents, and even pogroms raising tantalising questions.
    [Show full text]
  • Kresowy Serwis Informacyjny
    ORGAN MEDIALNY POROZUMIENIA POKOLEŃ KRESOWYCH KSI odznaczony Medalem Pro Patria Legitymacja nr. 710 / 12 K R E S O W Y Serwis Informacyjny PAMIĘTAĆ O KRESACH, O MAŁEJ OJCZYŹNIE PRZODKÓW, Nr. 12/2020 (115), e-miesięcznik NIEZBĘDNIK KRESOWY 2020 TO NIE TYLKO OBOWIĄZEK, ALE ZASZCZYT 1 grudnia 2020 ISSN 2083-9448 Święta Bożego Narodzenia czyli Ponadto w gazecie m.in: „Gody” w dawnej Polsce Odeszli na Wieczną wartę str...2 i 3 Mój kresowy, dziecięcy patriotyzm str... 8 Podsumowanie 100. rocznicy „Cud(ów)u nad Wi- słą” z pandemią w tle (teraz i wtedy)... str. 12 Obowiązek to kardynalny; od spełnienia jego za- leży przyszłość narodu...str. 17 Skąd się wzięły kolędy…?...str. 18 MAJOR „ ŁUPASZKA” NA GŁUBCZYCKIEJ ZIEMI..str. 21 Jądro ciemności B. Huka cz. III…str. 23 „Oszmiańskie historie”...str. 32 Moje Kresy – Bogumiła Tymorek cz.2…str. 34 Krwawe Boże Narodzenie w kolonii Radomle ...str. 35 KALENDARIUM LUDOBÓJSTWA.Grudzień 1945 rok.…str. 37 Tragedia w Kustyczach i Dominopolu ... str. 42 Wspomnienia Józefy Gimon z Gudziszek na Wi- Szybkimi krokami zbliżają się święta Bożego Narodzenia. Obrzędy, rytuał i tradycje tych świąt, były leńszczyźnie...str. 43 kultywowane w dawnej Polsce a szczególnie na Kresach Wschodnich Rzeczypospolitej Polskiej. Jak kiedyś w Polsce wyglądała Wigilia i Boże Narodzenie? Zapewne dziś już mało kto wie, że w Kościele rzymskokatolickim okres od pierwszego dnia Świąt Bożego Narodzenia do Trzech Króli dawniej nazy- Wspomnienia i fakty z życia mojej Mamy..str. 45 wano „Godami”. Na dalszy ciąg zapraszamy na stronę 16 Wspomnienia Sybiraka...str. 47 Z kart kalendarza: Traktat w Radnot Zawarty w Radnot (w Siedmio- Chmielnicki nie byli sy- Rzeź kolonii Gucin na Ziemi Włodzimierskiej grodzie -foto) 6 grudnia 1656 r.
    [Show full text]
  • Niepodl Wyd2.Indd
    43 Cena 32,00 zł (w tym 8% VAT) Czasopismo humanistyczne 44 Muzeum Niepodległości w Warszawie Rocznik XX • 2013 • nr 3-4 (43-44) Czasopismo humanistyczne Muzeum Niepodległości w Warszawie Rocznik XX • 2013 • nr 3-4 (43-44) „Niepodległość i Pamięć” Czasopismo humanistyczne 2013 © copyright by Muzeum Niepodległości w Warszawie RECENZENT NAUKOWY prof. dr hab. Adam Dobroński REDAKTOR NACZELNY dr Tadeusz Skoczek REDAKTOR NUMERU Krzysztof Bąkała KOLEGIUM REDAKCYJNE dr Stefan Artymowski Paweł Bezak Jan Engelgard (z-ca red. naczelnego) Joanna Gierczyńska Andrzej Kotecki Krzysztof Mordyński dr Emil Noiński Dorota Panowek (sekretarz redakcji) Sylwia Szczotka Jerzy Wągrodzki dr Jolanta Załęczny Na okładce: Zespół ludowy polsko-czesko-ukraiński z Werby w po- wiecie dubieńskim, 1936 r., zbiory Zbigniewa Wojcieszka. Fotografi a prezentowana na wystawie czasowej Muzeum Niepodległości „Wołyń czasu zagłady 1939–1945”. ISSN 1427-1443 Spis treści Słowo wstępne ........................................................................................... 5 ARTYKUŁY Krzysztof Bąkała, ,,Przybyli na Wołyń nieproszeni…” .........................9 Franciszek Ziejka, „Przy lackim orle, przy koniu Kiejstuta, Archanioł Rusi na proporcach błysł!”. Tradycje unii horodelskiej w życiu narodo- wym czasów niewoli ............................................................................49 Dariusz Faszcza, Komenda Okręgu AK Wołyń wobec eksterminacji lud- ności polskiej w 1943 r ......................................................................... 73 Mieczysław Samborski,
    [Show full text]
  • Kresowy Serwis Informacyjny
    ORGAN MEDIALNY POROZUMIENIA POKOLEŃ KRESOWYCH Kresowy Serwis Informacyjny Wydanie podwojone www.ksi.kresy.info.pl PAMIĘTAĆ O KRESACH, O MAŁEJ OJCZYŹNIE PRZODKÓW, TO NIE TYLKO OBOWIĄZEK, ALE ZASZCZYT Numer 03 - 2011 15 sierpień N I E Z B Ę D K 2011 KRWAWE ŻNIWA, sierpień 43 Redakcja kowo emocjonalna, ponieważ chodzi o kobiety i dzieci. Na koniec sierpnia wstępnie planowaliśmy zbudowanie Obecny numer naszego serwisu poświę- upamiętnienia w tym rejonie. Odkry- camy pamięci ofiarom mordów nacjo- cie to nieco przesunie tę datę, prawdo- nalistów ukraińskich z OUN-UPA, w podobnie o jakieś dwa miesiące. Jego ostatnich dniach sierpnia 1943r. Druga znaczenie jest jednak ogromne. Każde fala ludobójczych akcji miała miejsce szczątki ofiar, które odkrywamy i któ- w dniach 29-31 sierpnia i dotknęła te- rym jesteśmy w stanie zapewnić godny reny północnej części powiatu włodzi- pochówek, są dla nas ważne. Istotne jest mierskiego i lubomelskiego. Oddziały także, iż będziemy mogli uwzględnić to OUN-UPA przy wsparciu miejscowej odkrycie w budowanym tam upamięt- ludności zaatakowały m.in. wsie: Jan- nieniu” – powiedział sekretarz general- kowce, Kąty, Czmykos, Borki, Holen- ny Rady Ochrony Pamięci Walk i Mę- dry Świerżowskie, Ostrówki i Wolę czeństwa Andrzej Krzysztof Kunert.* Ostrowiecką. Zaatakowano też Polaków Nadal jednak pozostaje wiele innych w powiatach kowelskim, horochow- miejsc, gdzie nikt nie prowadzi prac skim, łuckim, rówieńskim, dubieńskim archeologicznych, jak na przykład ko- i wszędzie tam, gdzie Polacy przyby- lonia Gaj, pow. Kowel, gdzie 30 sierp- wali na żniwa. Było to jednak żniwa nia 1943 r. bojówki UPA wymordowały śmierci: w sierpniu, zamordowano kil- około 600 Polaków. Kolonię spalono. Na zbiorowej mogile w uroczysku stoi kanaście tysięcy Polaków ….Ta fala / toto - znalezione w sieci ludobójczych mordów o ile nie była drewniany krzyż.
    [Show full text]
  • Michał Klimecki Combat Involvement of Poland's 27Th Infantry Division Of
    Michał Klimecki Combat involvement of Poland’s 27th Infantry Division of the Volhynia Home Army against the UPA in the light of the 27th’s entire combat trail The course of the organization and combat operations of the 27th Infantry Division of the Volhynia Home Army (27 Wołyńska Dywizja Piechoty Armii Krajowej, 27 WDP AK) in Volhynia is relatively well-known in our military history. The authors of the most important publications – in this case, also the most comprehensive –are those of soldiers of the 27th WDP AK - namely: Władysław Filar, Michał Fijałka, and Józef Turowski. Polish archival resources are not sufficient to assess the fundamental findings, conclusions, and observations found in this work. The reader can only assert that the knowledge of Polish-Ukrainian and Polish-German battles in Volhynia in 1943–1944 is based on studies written by their participants. Examination of archives in Kiev and Moscow would be, therefore, essential for a more comprehensive assessment of the Polish-Ukrainian conflict, one that would address issues such as: a) the source of the Ukrainian decision to eradicate the Polish population from the provinces of Volhynia, Lviv, Ternopil, and Stanisławów; b) the losses suffered by the Polish and Ukrainian communities; c) the prevalence of Ukrainian, Soviet, and Polish armed forces in the area; and d) the intensity of the battles. This article is an attempt to review Polish historiography concerning combat operations of the 27th WDP AK against the Ukrainian Insurgent Army (Ukrayinska Povstanska Armiya, UPA). It consists of two parts: the first section describes the operations of Polish self-defense and guerrilla units which eventually became part of the 27th WDP AK; the second addresses battles fought by their soldiers after they had joined the 27th.
    [Show full text]
  • Agoniainadzi T.Ii.Pdf
    Aby rozpocząć lekturę, kliknij na taki przycisk , który da ci pełny dostęp do spisu treści książki. Jeśli chcesz połączyć się z Portem Wydawniczym LITERATURA.NET.PL kliknij na logo poniżej. AGONIA I NADZIEJA PIOTR KUNCEWICZ LITERATURA POLSKA OD 1939 TOM II 2 Tower Press 2000 Copyright by Tower Press, Gdańsk 2000 3 Wojna 4 Literatura lat wojny i okupacji Wojna otworzyła nową epokę. Co prawda można tak powiedzieć o każdej wielkiej wojnie w dziejach, zwłaszcza z punktu widzenia ludzi, którzy brali w niej udział. Z wielkiej historycz- nej perspektywy była niemal dalszym ciągiem wojny poprzedniej, doskonaląc zastosowane przedtem środki techniczne, powtarzając w dużej mierze dawne koalicje, bardziej jeszcze poszerzając skalę operacji, dorównując tamtej w okrucieństwie, choć bez gazu i potwornej mordowni okopowej. Nas interesuje tutaj jedynie punkt widzenia literatury polskiej, bo prze- cież były i inne. Dla Normana Mailera na przykład wojna nie miała najmniejszego sensu, była idiotycznym i krwawym nieporozumieniem. W oczach bohaterów angielskiego autora, Mon- sarrata, jest już inaczej – choć są tu i tacy, którzy nie bardzo wiedzą, o co gra się toczy. Ale Europejczyk kontynentalny takich pytań zadawać nie potrzebował. Jeśli pierwsza wojna była niejako „aideologiczna”, to druga przypominała ideową żarliwością obu stron dawne wojny religijne. Właściwie i te cechy, które były dla nas okrutną nowością, nowością naprawdę nie były – odpowiedzialność zbiorowa, masowe egzekucje, ludobójstwo – to wszystko znajduje- my w repertuarze dawnych wojen, także europejskiej starożytności. Ale od dość dawna nie były to w Europie czyny ani prawomocne, ani też jawnie stosowane. Zresztą skala tych po- czynań była istotnie niesłychana, choć tylko w liczbach bezwzględnych; procentowo liczba zabitych mieszkańców Tyru, Jerozolimy, Numancji zapewne nie była mniejsza.
    [Show full text]
  • Genocide in Volhynia and Eastern Galicia 1943–1944
    The Person and the Challenges Volume 3 (2013) Number 2, p. 29–49 Paweł Naleźniak The Institute of National Remembrance, Cracow, Poland Genocide in Volhynia and Eastern Galicia 1943–1944 Abstract Ukrainian nationalists tried to de-polonize the South-Eastern Borderlands by means of mass genocide and they achieved this goal to a great extent. That, however, puts them on a par with the criminal regimes of Joseph Stalin and Adolf Hitler. The author of this article describes the genocide of Polish inhabitants in Volhynia and Eastern Galicia committed by the Organisation of Ukrainian Nationalists (Orhanizatsiya Ukrayins’kykh Natsionalistiv, OUN) and the Ukrainian Insurgent Army (Ukrainska Povstanska Armiya, UPA) between 1943 and 1944. These events in European history are not well-known. Keywords Genocide, Volhynia and Eastern Galicia, Ukrainian Nationalists, the Ukrainian Insurgent Army. From the European perspective of the history of World War II, the genocide committed by the Organisation of Ukrainian Nationalists (Orhanizatsiya Ukrayins’kykh Natsionalistiv, OUN) and the Ukrainian Insurgent Army (Ukrainska Povstanska Armiya, UPA) on the Polish inhabitants of Volhynia and Eastern Galicia between 1943 and 1944 remains a little-known event. Among the foreign historians, only Timothy Snyder mentions it in fragments in his fundamental work Bloodlands: Europe Between Hitler and Stalin (Skrwawione ziemie1). The enslavement at Poland after World War II restricted an in depth research only to the crimes committed by the Germans. Today, an average Polish citizen knows a lot about the extermination of the Poles and the Jews; it is also a part of the curriculum in Polish schools to organize trips to Auschwitz and other extermination camps.
    [Show full text]
  • Copyright © London Branch of the Polish Home Army Ex-Servicemen Association Copying Permitted with Reference to Source and Authors
    Copyright © London Branch of the Polish Home Army Ex-Servicemen Association Copying permitted with reference to source and authors www.polishresistance-ak.org Article 13 Dr Grzegorz Mazur, The ZWZ-AK Bureau of Information and Propaganda Department VI of the Union for Armed Struggle and later Home Army (ZWZ-AK) Headquarters included the Bureau of Information and Propaganda (BIP), originally called the Department of Political Propaganda or simply the Political Department. It had no equivalent in the Polish Army before the war, but it nevertheless played a very important role in raising morale and influencing attitudes among the soldiers of the underground movement as well as those of the Polish community. Through the introduction of propaganda the soldiers of the ZWZ-AK could be integrated into a single underground army. The BIP was headed in consecutive order by: Major Tadeusz Kruk-Strzelecki, from October 1939; Lieutenant Colonel Jan Rzepecki, from October 1940, and from October 1944 to January 1945 by Captain Kazimierz Moczarski. The first deputies were Hipolit Niepokulczycki, from October 1939 to the end of 1940, and Tadeusz Kobylanski, from April 1940 to late into the summer of that year. Department VI was headed by Major Tadeusz Wardejn-Zagórski, who from October 1940 was also a deputy head of the BIP; among other things he oversaw the issuing of major ZWZ-AK publications Biuletyn Informacyjny and Wiadomości Polski. The weekly Biuletyn Informacyjny, edited by Aleksander Kaminski, was the main channel through which the ZWZ-AK HQ put out its programme and by 1944 it had a circulation of 42-43,000.
    [Show full text]
  • Wspomnienia, Część IX
    Hrabyk, Klaudiusz Wspomnienia, część IX Rocznik Historii Czasopiśmiennictwa Polskiego 13/3, 401-430 1974 WSPOMNIENIA Rocznik Historii Czasopiśmiennictwa Polskiego XIII 3 KLAUDIUSZ HRABYK WSPOMNIENIA Kolejny fragment W spom nień Klaudiusza Hrabyka obejmuje dalszy ciąg okre­ su jego pracy w warszawskim „Kurierze Porannym.” do jesieni 1938 r. Redakcja [...] Konflikt z metropolitą Sapiehą o miejsce spoczynku Piłsudskie­ go na Wawelu nie był jedynym gwałtownym incydentem. Również w czerwcu 1937 r. rozpoczął się w Krakowie proces Adama Doboszyńskiego oskarżonego o zorganizowanie napadu na posterunek policyjny w Myśle­ nicach i popełnienie innych gwałtów przy pomocy zorganizowanej grupy ludzi. Napadu dokonał Doboszyński rok przedtem z 22 na 23 czerwca 1936 r. Sprawa o „wyprawę na Myślenice” skupiła uwagę całej Polski. Pojechałem na ten krakowski proces i wtedy po raz pierwszy zobaczyłem Doboszyńskiego w roli „bohatera” z ławy oskarżonych. Równocześnie w Wilnie wybuchła głośna sprawa Henryka Dembiń­ skiego, redaktora „Po prostu” i „Karty”, byłego działacza katolickiego Odrodzenia, który z czasem przeszedł na pozycje ideologii komunistycz­ nej. Dembiński w czerwcu 1937 r. został aresztowany, po czym odbył się przeciw niemu i towarzyszom proces zakończony wyrokami skazu­ jącymi. Prawie równocześnie w tych samych dniach powołano do życia Zwią­ zek Młodej Polski, organizację stworzoną przez Ozon (OZN) płk. Adama Koca. Zastępcą kierownika Związku mianowany został Jerzy Rutkowski, delegowany na to stanowisko przez Bolesława Piaseckiego. Płk Koc objął formalnie funkcję kierownika nowej organizacji, ale był to tylko pozór, ponieważ właściwe jej kierownictwo spoczęło w rękach ludzi z Falangi. Nie odpowiadało to intencjom i ambicjom naszej grupy z „Kuriera Po­ rannego”, przyjęliśmy zatem nie tyle samą inicjatywę utworzenia orga­ nizacji, ile dobrane dla niej kierownictwo co najmniej chłodno i obojęt­ nie, nie udzielając Rutkowskiemu żadnego poparcia.
    [Show full text]
  • Ruch Narodowy W Polsce Wczoraj I Dziś : Ideologia, Organizacja, Praktyka Działania
    Ruch narodowy w Polsce wczoraj i dziś ideologia, organizacja, praktyka działań DANUTA WANIEK Ruch narodowy w Polsce wczoraj i dziś ideologia, organizacja, praktyka działania DOM W YDAW NICZY IF.' IPSAl Warszawa 2014 Opracowanie redakcyjne - Hanna Januszewska Korekta - zespół Projekt okładki - Paweł Monikowski O Copyright by Danuta Waniek & Fundacja Centrum Studiów Strategicznych, Warszawa 2014 ISBN 978-83-8017-029-2 Opracowanie komputerowe, druk i oprawa: DOM WYDAWNICZY Dom Wydawniczy ELIPSA ul. Inflancka 15/198, 00-189 Warszawa tel./fax 22 635 03 01, 22 635 17 85 e-mail: [email protected]. www.elipsa.pl Spis treści Wstęp.................................................................................................................... 7 Słowa - klucze.................................................................................................... 9 Część I Endecja i ONR w Polsce międzywojennej 1. Początki ruchu endeckiego w okresie zaborów.......................................... 13 2. Obóz Wielkiej Polski..................................................................................... 27 3. Związek Akademicki Młodzieży Wszechpolskiej......................................... 33 4. Postawa duchowieństwa wobec wystąpień antysemickich........................... 42 5. Tendencje ideologiczne i podziały wewnątrz ruchu narodowego 46 6. Okres niemieckiej okupacji........................................................................... 56 Podsumowanie...................................................................................................
    [Show full text]
  • Kwartalnik Lipiec, Sierpień, Wrzesień 2013
    „Fok” Od lat jakże długich i trudnych Wciąż ta sama w seru troska: Że tam gdzieś zostały trzy ziemie: Wileńska, Wołyńska i Lwowska ____________________________________________ Rok 2013 - Rokiem Powstania Styczniowego 1 Trzy Ziemie Feliks Konarski Od lat jakże długich i trudnych wciąż ta sama na sercu troska: Że tam gdzieś zostały trzy ziemie: Wileńska, Wołyńska i Lwowska. Jak w nowych Księgach Pielgrzymstwa, Genesis naszego tułactwa: Trzy ziemie, trzy ofiary największego na świecie łajdactwa. Wymazali, skreślili z mapy, oddzielili drutów zasiekiem. Nie mieli kruszyny litości nad ziemią i nad człowiekiem. Człowieka wygnali z ziemi - ziemię człowiekowi wydarli. Zostali w ziemi ci tylko, którzy kiedyś wolnymi tu zmarli. Kara ludzka ich nie dosięgła, nie ulękli się przeto i boskiej I plądrują i chodzą po ziemi Wileńskiej, Wołyńskiej i Lwowskiej. Wykarczować by chcieli korzenie, przeoraliby ziemię do spodu, Żeby nic tu nie mogło przypomnieć jej przeszłości i tego Narodu, Który w ziemię tę wrósł od prawieków, który żył tu od dziadów -pradziadów. Żeby nikt nic odnalazł tu więcej raz na zawsze zatartych śladów! Przesiedlili, przegnali, wywieźli, oddzielili duszę od ciała. Zapomnieli tylko o jednym. Przeoczyli, że ziemia została. Ziemia, której ni wygnać, ni wywieźć, z której nadal z nadejściem wiosny Zielonością w niebo strzelają buki, klony, topole i sosny! I już gaj się rozszumiał, rozgadał po dawnemu —wileńską brzozą... Łatwo było wywieźć człowieka, ale brzóz - wszystkich brzóz nie wywiozą! 2 A tu las się po Iwowsku rozśpiewał - po człowieku została scheda.. Łatwo było wysiedlić człowieka, ale lasu wysiedlić się nie da! A tu chabry wśród zbóż modrookie barwiły tę ziemię żałosną... Łatwo było wyplenić człowieka, ale chabry na nowo wyrosną! Ani słońca nikt przegnać nie zdoła, ani wiatru nikt nie wyrzuci.
    [Show full text]
  • Title: Katastrofizm W Poezji Polskiej W Latach 1930-1939 : Szkice Literackie
    Title: Katastrofizm w poezji polskiej w latach 1930-1939 : szkice literackie Author: Teresa Wilkoń Citation style: Wilkoń Teresa. (2016). Katastrofizm w poezji polskiej w latach 1930- 1939 : szkice literackie. Katowice : Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego. Katastrofizm w poezji polskiej w latach 1930–1939 Szkice literackie nr 3531 Teresa Wilkoń Katastrofizm w poezji polskiej w latach 1930–1939 Szkice literackie Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego | Katowice 2016 Redaktor serii: Nauka o Książce i Bibliotece Teresa Wilkoń Recenzent Kazimierz Ożóg Spis treści Wstęp | 7 Część pierwsza Katastrofizm w poezji polskiej Wprowadzenie do problematyki | 17 Pokolenie 1910. Grupy literackie w latach 1930–1935 | 43 Grupa poetycka „Wołyń” | 79Część druga XX Wybitni poeci katastroficzni lat trzydziestych wieku (wybrane utwory Władysława Sebyły, Józefa Czechowicza, Mieczysława Jastruna, Jerzego Zagórskiego, Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego) | 103 Motywy katastroficzne i filozoficzne w poezji Czesława Miłosza | 165 Zakończenie | 225 Bibliografia | 229 Indeks osobowy | 243 Summary | 251 Zusammenfassung | 253 | 5 | Wstęp W postrzeganiu rzeczywistości już od dawna można było zauważyć wątki katastroficzne, związane przede wszystkim z sytuacjami destruktywnymi, okresem przełomu czy kry- zysu itp. Tendencja do przewidywania ostatecznej zagłady świata uwidoczniła się jednak szczególnie mocno w kulturze przełomu XIX i XX wieku, zwłaszcza zaś po publikacji tek- stu niemieckiego filozofa Oswalda Spenglera Der Untergang des Abendlandes. Umrisse einer Morphologie der Weltgeschichte (1918–1922). Pomimo dużej różnorodności katastrofizmów, przenikają- cych do sfery postaw, myśli i wierzeń, w Europie, lecz także w Polsce, nastąpiło w wieku XX wyklarowanie się zasadni- czych jego nurtów. Katastrofizm polski występował łącznie z innymi tendencjami oraz nurtami artystycznymi i filozo- ficznymi, jak symbolizm, ekspresjonizm, personalizm czy egzystencjalizm. Poeci i pisarze prozą intensywnie poszu- kiwali środków wyrazu adekwatnych do „chmur” zbierają- cych się nad Europą.
    [Show full text]