Verkennende Ecologische Gebiedsvisie Voor De Ijzervallei
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Verkennende ecologische gebiedsvisie voor de IJzervallei In opdracht van en in samenwerking met de Administratie Waterwegen en Zeewezen Ann De Rycke, Koen Devos & Kris Decleer Eindrapport April 2001 Rapport Instituut voor Natuurbehoud 2001.06 Instituut voor Natuurbehoud Kliniekstraat 25 1070 Brussel Dankwoord Deze studie werd uitgevoerd in opdracht van en in samenwerking met de Administratie Waterwegen en Zeewezen, Afdeling Beleid. Veel personen droegen op de één of andere manier bij tot de realisatie van deze studie. Een speciaal dankwoord gaat uit naar: Luc Van Damme, Fernand Dobbelaere, Aubin Sobrie, Peter De Wolf en Marc Van Hoecke Van de Administratie Waterwegen en Zeewezen, afdeling Waterwegen Kust; Wilfried Godderis, Lut Demarest, Wim Slabbaert, Wim Pauwels, Bart Goemaere en Geert Claeys van AMINAL, afdeling Natuur, buitendienst West- Vlaanderen; Jacques Leliaert van AMINAL afdeling Water, buitendienst West-Vlaanderen; Frank De Beil en Wim Van Isacker van de Vlaamse Landmaatschappij; Guido Vandenbroecke van Natuurpunt vzw; Paul Claus en Eric Germonpré van het Bekkencomité IJzer; Wouter van Landuyt & Sophie Vanroose van het Instituut voor Natuurbehoud. ,1+28'623*$9( 6$0(19$77,1*…………………………………………………………………………………………..5 ,,1/(,',1* I.1 STREEFBEELDEN............................................................................................................................. 11 I.2 METHODIEK ECOLOGISCHE GEBIEDSVISIE ......................................................................................... 11 ,, 20*(9,1*6$1$/<6(,-=(5(1$//89,$/(9/$.7( II.1 AFBAKENING STUDIEGEBIED...................................................................................................... 14 II.2 HISTORISCHE IJZER ................................................................................................................. 15 II.3 GEOMORFOLOGIE..................................................................................................................... 17 ,, $OJHPHHQ ,, 5HOLsI ,, %RGHP EURQ%RGHPNDDUWYDQ%HOJLs II.4 HYDROLOGIE ........................................................................................................................... 18 ,, +\GURJUDILH ,, 6WURRPW\SH ,, :DWHUNZDQWLWHLW II.4.3.1 Waterpeilen en waterbeheersing............................................................................................. 20 II.4.3.1.1 Waterpeil op de IJzer .......................................................................................................... 20 II.4.3.1.2 Waterpeilen in de IJzervallei ............................................................................................... 21 II.4.3.1.2.1 Kunstmatige bemaling in het Blankaartbekken............................................................. 21 II.4.3.1.2.2 Gravitaire afwatering in de overige broekgebieden ...................................................... 23 II.4.3.2 ‘Overstromingsproblematiek’................................................................................................... 23 II.4.3.2.1 Winteroverstromingen......................................................................................................... 23 II.4.3.2.2 Het hydrologisch en hydrodynamisch numeriek model van het IJzerbekken...................... 23 II.4.3.3 ‘Waterschaarste’...................................................................................................................... 25 II.4.3.3.1 Nodige waterreserve ............................................................................................................. 25 II.4.3.3.2 Verdrogingsproblematiek....................................................................................................... 25 ,, :DWHUNZDOLWHLW II.4.4.1 Kwaliteitsvereisten (normering) ............................................................................................... 26 II.4.4.2 Biologische waterkwaliteit ....................................................................................................... 26 II.4.4.3 Fysico-chemische waterkwaliteit ............................................................................................. 27 II.4.4.4 Verontreinigingsbronnen ......................................................................................................... 27 ,, :DWHUERGHP II.4.5.1 Kwaliteit van de waterbodem .................................................................................................. 28 II.4.5.2 Slibsedimentatie en erosie ...................................................................................................... 28 ,, *URQGZDWHUHQNZHO II.4.6.1 Grondwaterkwaliteit................................................................................................................. 29 II.4.6.2 Grondwaterstanden, -stroming en kwel................................................................................... 30 II.4.6.3 Gevoeligheid van het grondwater voor verdroging.................................................................. 30 ,, 6WUXFWXXUNHQPHUNHQYDQGHZDWHUORSHQ II.4.7.1 Algemeen ................................................................................................................................ 31 II.4.7.2 Bedijking en oeverstructuren van de IJzer .............................................................................. 31 II.4.7.3 Structuurkenmerken van de overige waterlopen ..................................................................... 32 II.5 MORFOLOGIE VAN DE ALLUVIALE VLAKTE ................................................................................... 33 II.6 NATUUR LANGS DE RIVIER......................................................................................................... 34 ,, (FRWRSHQ II.6.1.1 Rivierbedding .......................................................................................................................... 34 II.6.1.2 IJzeroevers.............................................................................................................................. 35 II.6.1.2.1 Beïnvloedende factoren ...................................................................................................... 35 II.6.1.2.2 Oeverecotopen: vegetatietypologie.....................................................................................37 II.6.1.2.2.1 Oeverinventarisatie: materiaal en methode .................................................................. 37 II.6.1.2.2.2 Resultaten...................................................................................................................... 37 II.6.1.2.3 Relatie oeververdediging – vegetatie : biologische waardering .......................................... 41 II.6.1.2.4 Besluit IJzeroevers.............................................................................................................. 44 II.6.1.3 De IJzermonding .................................................................................................................... 44 II.6.1.4 Valleigebieden........................................................................................................................ 45 Instituut voor Natuurbehoud – Verkennende ecologische gebiedsvisie voor de IJzervallei II.6.1.4.1 Inleiding............................................................................................................................... 45 II.6.1.4.2 Waterpartijen....................................................................................................................... 45 II.6.1.4.2.1 Beekvalleien en kleinere waterlopen (sloten en grachten) ........................................... 45 II.6.1.4.2.2 Poelen, plassen en grotere waterpartijen ..................................................................... 46 II.6.1.4.3 Moeras................................................................................................................................ 48 II.6.1.4.4 Graslanden ......................................................................................................................... 48 II.6.1.4.4.1 Halfnatuurlijke graslanden (hc, hu, hd, hf, hj en da) ..................................................... 49 II.6.1.4.4.2 Soortenrijke permanente graslanden met halfnatuurlijke relicten (hpr*, hp* en beiden + k(hc) of k(mr) of kb of kh of kn) ........................................................................................................ 49 II.6.1.4.4.3 Cultuurgraslanden met verspreide biologische waarde.................................................. 50 II.6.1.4.4.4 Intensieve cultuurgraslanden (Hp, Hx) ........................................................................... 50 II.6.1.4.4.5 Fauna............................................................................................................................. 51 II.6.1.4.5 Boscomplexen .................................................................................................................... 53 II.6.1.4.6 Kleine landschapselementen .............................................................................................. 54 II.6.1.4.7 Besluit ecotopen valleigebied.............................................................................................. 54 ,, %LRORJLVFKHZDDUGHULQJ ,, (FRORJLVFKHYHUVSUHLGLQJHQYHUELQGLQJ ,, *(%,('6*(5,&+71$7885(10,/,(8%(/(,' III.1 INTERNATIONAAL EN EUROPEES NIVEAU .................................................................................... 57 ,,, &RQYHQWLHYDQ5DPVDU ,,, &RQYHQWLHVYDQ%HUQHQ%RQQ ,,, %LRGLYHUVLWHLWVYHUGUDJ 5LRGH-DQHLUR ,,, 9RJHOULFKWOLMQJHELHGHQHQEHVFKHUPLQJYDQYRJHOV