Feđa Milivojević CEZAROV ILIRIK
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
SVEUČILIŠTE U ZADRU POSLIJEDIPLOMSKI SVEUČILIŠNI STUDIJ HUMANISTIČKE ZNANOSTI Feđa Milivojević CEZAROV ILIRIK Doktorski rad Zadar, 2017. SVEUČILIŠTE U ZADRU POSLIJEDIPLOMSKI SVEUČILIŠNI STUDIJ HUMANISTIČKE ZNANOSTI Feđa Milivojević CEZAROV ILIRIK Doktorski rad Mentor doc. dr. sc. Siniša Bilić-Dujmušić Zadar, 2017. SVEUČILIŠTE U ZADRU TEMELJNA DOKUMENTACIJSKA KARTICA I. Autor i studij Ime i prezime: Feđa Milivojević Naziv studijskog programa: Poslijediplomski sveučilišni studij Humanističke znanosti Mentor: doc. dr. sc. Siniša Bilić-Dujmušić Datum obrane: 13. listopada 2017. Znanstveno područje i polje u kojem je postignut doktorat znanosti: Humanističke znanosti, povijest II. Doktorski rad Naslov: Cezarov Ilirik UDK oznaka: 94(398 Ilirik)"-00" Broj stranica: 426 Broj slika/grafičkih prikaza/tablica: 2/9/9 Broj bilježaka: 1118 Broj korištenih bibliografskih jedinica i izvora: 1059 Broj priloga: 0 Jezik rada: Hrvatski III. Stručna povjerenstva Stručno povjerenstvo za ocjenu doktorskog rada: 1. doc. dr. sc. Lucijana Šešelj, predsjednica 2. dr. sc. Marjeta Šašel Kos, muzejski savjetnik, članica 3. doc. dr. sc. Siniša Bilić-Dujmušić, član Stručno povjerenstvo za obranu doktorskog rada: 1. doc. dr. sc. Lucijana Šešelj, predsjednica 2. dr. sc. Marjeta Šašel Kos, znanstvena savjetnica, članica 3. doc. dr. sc. Siniša Bilić-Dujmušić, član UNIVERSITY OF ZADAR BASIC DOCUMENTATION CARD I. Author and study Name and surname: Feđa Milivojević Name of the study programme: Postgraduate doctoral study in Humanities Mentor: Assistant professor Siniša Bilić-Dujmušić, PhD Date of the defence: 13 October 2017 Scientific area and field in which the PhD is obtained: Humanities, History II. Doctoral dissertation Title: Caesar's Illyricum UDC mark: 94(398 Ilirik)"-00" Number of pages: 426 Number of pictures/graphical representations/tables: 2/9/9 Number of notes: 1118 Number of used bibliographic units and sources: 1059 Number of appendices: 0 Language of the doctoral dissertation: Croatian III. Expert committees Expert committee for the evaluation of the doctoral dissertation: 1. Assistant Professor Lucijana Šešelj, PhD, chair 2. Scientific Associate Marjeta Šašel Kos, PhD, member 3. Assistant Professor Siniša Bilić-Dujmušić member Expert committee for the defence of the doctoral dissertation: 1. Assistant Professor Lucijana Šešelj, PhD, chair 2. Scientific Associate Marjeta Šašel Kos, PhD, member 3. Assistant Professor Siniša Bilić-Dujmušić member Izjava o akademskoj čestitosti Ja, Feđa Milivojević, ovime izjavljujem da je moj doktorski rad pod naslovom Cezarov Ilirik rezultat mojega vlastitog rada, da se temelji na mojim istraživanjima te da se oslanja na izvore i radove navedene u bilješkama i popisu literature. Ni jedan dio mojega rada nije napisan na nedopušten način, odnosno nije prepisan iz necitiranih radova i ne krši bilo čija autorska prava. Izjavljujem da ni jedan dio ovoga rada nije iskorišten u kojem drugom radu pri bilo kojoj drugoj visokoškolskoj, znanstvenoj, obrazovnoj ili inoj ustanovi. Sadržaj mojega rada u potpunosti odgovara sadržaju obranjenoga i nakon obrane uređenoga rada. Zadar, 17. svibnja 2018. i SADRŽAJ POPIS KARATA...................................................................................................... v POPIS TABELA I SLIKA................................................................................... vi ZAHVALA.................................................................................................................. vii PREDGOVOR........................................................................................................... ix UVOD............................................................................................................................. 1 1. Metodologija........................................................................................................... 1 2. Izvori....................................................................................................................... 2 3. Dosadašnja istraživanja.......................................................................................... 5 4. Motivi..................................................................................................................... 9 I. RAZDOBLJE PRVOGA PROTEKTORATA...................................... 11 Od Teute do osnutka provincije Makedonije (229. – 146. g. pr. Kr.) 1. Uvod....................................................................................................................... 12 2. Prvi ilirski rat.......................................................................................................... 13 2. 1. Partini, Korkira i Apolonija............................................................... 14 2. 2. Pozicija Fara...................................................................................... 22 2. 3. Pozicija Atintana............................................................................... 24 2. 4. Granice protektorata.......................................................................... 25 3. Drugi ilirski rat....................................................................................................... 28 4. Prvi makedonski rat (214. – 205. g. pr. Kr.)........................................................... 32 5. Drugi makedonski rat (200. – 197./196. g. pr. Kr.)................................................ 38 6. Treći makedonski i Treći ilirski rat (172. – 167. g. pr. Kr.)................................... 43 6. 1. Okolnosti........................................................................................... 43 6. 2. Gnej Sicinije...................................................................................... 48 6. 3. Apije Klaudije Centon....................................................................... 51 6. 4. Perzejevo osvajanje........................................................................... 53 6. 5. Porazi Perzeja i Gencija..................................................................... 57 6. 6. Širenje protektorata - uređenje Makedonije i Ilirika......................... 60 7. Pokoravanje Histra................................................................................................. 68 8. Širenje – Delmati 156./155. g. pr. Kr..................................................................... 71 9. Provincija Makedonija............................................................................................ 78 ii 9. 1. Osnivanje provincije.......................................................................... 78 9. 2. Podjela protektorata........................................................................... 81 9. 3. Upravitelj Makedonije i protektorat.................................................. 84 10. Zaključak – uspostava drugoga protektorata i južne granice Ilirika..................... 87 II. RAZDOBLJE DRUGOGA PROTEKTORATA................................ 91 Od osnutka Makedonije do Cezara (146. – 59. g. pr. Kr.) 1. Uvod....................................................................................................................... 92 2. Obrana protektorata do kraja 2. st. pr. Kr............................................................... 92 2. 1. Ardijejci i Plereji...............,............................................................... 93 2. 2. Metel i Delmati.................................................................................. 99 3. Tuditanov pohod i širenje protektorata................................................................... 104 3. 1. Posljedice........................................................................................... 108 4. Gaj Koskonije......................................................................................................... 111 III. OSNIVANJE PROVINCIJE ILIRIK..................................................... 117 1. Povijesne okolnosti................................................................................................. 118 2. Problem................................................................................................................... 126 3. Proces osnivanja provincije.................................................................................... 128 3. 1. Lex provinciae................................................................................... 128 3. 2. Leges provinciae i pojava upravitelja................................................ 131 3. 3. Primjer Transalpinske Galije............................................................. 134 4. Osnivanje Ilirika..................................................................................................... 139 4. 1. Leges provinciae Illyrici.................................................................... 140 4. 2. Protektorat od Koskonija do Cezara.................................................. 143 4. 3. Lex Vatinia......................................................................................... 150 5. Dodatak Cisalpinskoj Galiji.................................................................................... 157 6. Ilirik u Cezarovim planovima................................................................................. 168 IV. CEZAR I ILIRIK.............................................................................................. 197 Događaji prokonzulata 1.Uvod........................................................................................................................ 198 I.................................................................................................................