8 Verantwoordingsdebat Over Het Jaar 2020
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
over klimaatrisico's, en die moeten gecontroleerd worden 8 door accountants. Brede welvaart in de waardencreatie van bedrijven, zou je kunnen zeggen, en in ieder geval een brede Verantwoordingsdebat over het jaar verantwoordelijkheid. 2020 Dit laat zien dat boekhouden veel meer is dan cijferreeksen. Aan de orde is de voortzetting van het verantwoordingsde- Het Verantwoordingsdebat is geen accountantsdebat, maar bat over het jaar 2020. een debat over macht en tegenmacht, over doelen en prestaties, over verantwoording over de keuzes die we De voorzitter: maken voor de richting van ons land. Want wat voor CEO's Aan de orde is nu het vervolg van het verantwoordingsde- voor bedrijven als Shell geldt ten opzichte van hun bat van het jaar 2020. Nogmaals welkom aan de bewinds- belanghebbenden, geldt net zo goed voor het kabinet ten personen in vak-K en de Kamerleden, en aan de mensen opzichte van de volksvertegenwoordiging. Hoe uitzonderlijk op de publieke tribune. Heel fijn dat op woensdag in de het afgelopen jaar ook was en hoe uitzonderlijk het beleid Tweede Kamer weer bezoek toegelaten wordt. Vanwege noodzakelijkerwijs dan ook was in deze coronacrisis, verant- corona kon dat helaas niet. Ik hoop dat u een goede indruk woording afleggen is niet uitzonderlijk. Het hoort tot de krijgt van hoe dit parlement werkt. kern van onze democratie. Voorzitter. Ook in 2020 is de Kamer ondanks haar budget- De beraadslaging wordt hervat. recht geregeld voor een voldongen feit geplaatst. Artikel 2.27 van de Comptabiliteitswet speelt hierin een centrale De voorzitter: rol, maar dit artikel dient zorgvuldig ingezet te worden. En Ik geef het woord aan de heer Snels van GroenLinks voor daar gaat het nog te vaak mis. Welke acties hebben de zijn eerste termijn. premier en de minister van Financiën ondernomen om artikel 2.27 zuiver en zorgvuldig te gebruiken, juist ook in de coronacrisis? En welke lessen zijn er getrokken, ook vanuit eerdere Rekenkamerconclusies over de schending van het budgetrecht? De heer Snels (GroenLinks): Voorzitter. Mag ik ook beginnen met felicitaties aan de heer Voorzitter. Net als CEO's staan onze ministers op een Heinen, die nog in de wandelgangen loopt, en aan mevrouw boekhoudkundig kruispunt. Als Shell zich moet verantwoor- Van Dijk? Met de heer Heinen deel ik, denk ik, de fascinatie den over brede welvaart, dan zeker ook het kabinet. De voor politieke economie, en met mevrouw Van Dijk een coronacrisis laat het grote belang van brede welvaart zien. licht Brabants accent. Wat ik aansprekend en interessant De kabinetsreactie erkent dat. Het gemis van collega's op vond aan de bijdrages van de nieuwelingen in deze Kamer, de werkvloer, het belang van goede vrienden en fijne buren, was dat zij beiden moeiteloos verschillende artikelen uit de maar ook de ongelijkheid in brede welvaart tussen verschil- Comptabiliteitswet citeerden. Ik heb dat de afgelopen jaren lende groepen mensen, omdat thuisonderwijs drie hoog als rapporteur, samen met collega Sneller, heel vaak achter lastig is of omdat je al een slechte gezondheid had gedaan, vooral ook artikel 3.1. Ik heb het wetsboekje ook toen je corona kreeg. De toegang tot cultuur, tot musea of, al de hele dag op mijn bureau liggen. Gefeliciteerd aan u wanneer nodig, ook de toegang tot geestelijke gezondheids- beiden! Voorzitter. Speciaal voor de historicus Mark Rutte zorg. Door de coronacrisis werd soms pijnlijk duidelijk dat begin ik in het Toscane uit de Renaissance, en wel in het het bij welzijn en brede welvaart niet gaat om een conjunc- jaar 1202. Toen schreef Leonardo di Pisa zijn meesterwerk tureel luxedingetje, maar om de kern van ons bestaan, wat Liber Abaci, het boek van de berekeningen. Het bevat ver- dus ook tot de kern van ons beleid zou moeten horen. handelingen over algebra, geometrie en wat we nu bedrijfskunde zouden noemen. Zijn meest eenvoudige bij- Hoe kijkt het kabinet vanuit dat perspectief terug op het drage is ook de meest invloedrijke. Leonardo di Pisa, dol afgelopen jaar? Gaan we ook gevolg geven aan doelstellin- op cijfers, de man van de fibonaccireeks, zei: laten wij net gen voor de langere termijn? We zien dat onze welvaart nu als de Arabieren de cijfers 0 tot en met 9 gaan gebruiken ten koste gaat van toekomstige generaties en van welvaart in plaats van die onhandige Romeinse tekens. Die cijfers 0 elders in de wereld. En we zien dat we ook nog niet op tot en met 9 werden de basis voor het systeem van dubbel- schema liggen met het halen van de SDG's. Gaan we brede zijdig boekhouden. Het werk van Leonardo di Pisa werd in welvaart ook echt integreren in de begrotings- en verant- de eerste helft van de vijftiende eeuw in Florence door woordingscyclus? Staat de premier dit ook echt voor, ook Cosimo de' Medici en vooral door zijn accountant Giovanni vanuit de nieuwe bestuurscultuur? Als ik dat zo goed Benci gebruikt en toegepast in een geraffineerd dubbelzijdig begrepen heb, dan staan we echt op een boekhoudkundig overzicht van crediteuren en debiteuren. Niet alleen werd kruispunt, met belangrijke gevolgen voor hoe we beleid daarmee zicht gecreëerd op bezittingen en schulden, maar maken en daar verantwoording over vragen. Ik hoor graag ook op waardencreatie. Zo bouwde De' Medici een machtig een reactie. imperium. Voorzitter. Een innovatie-expert leerde mij eens dat het Voorzitter. Een nieuwe methode van boekhouden: de geheim van het beste product niet zozeer ligt in dat ene accountant als revolutionair. Ruim 500 jaar nadat De Medici briljante idee, maar vooral in het eindeloos opnieuw reali- er een fortuin mee verdiende, staan wij wellicht opnieuw seren van verbeteringen. Steeds maar weer is er die cyclus: op een boekhoudkundig kruispunt. Door de gewonnen zaak proberen, implementeren, evalueren en leren. En dit is ook van Milieudefensie tegen Shell wordt klimaatverandering de kern van artikel 3.1 van de Comptabiliteitswet: doelen een van de grote dossiers voor iedere financieel directeur. stellen, maar ook leren van beleidseffecten. Maar hoe zit Bedrijven zullen veel meer informatie moeten gaan geven het dan met de talloze fiscale regelingen? Collega Nijboer 9 juni 2021 Tweede Kamer Verantwoordingsdebat over het jaar 2020 TK 86 86-8-1 had het daar ook al over. Er ontbreken doelen, zoals bij de Dank u wel. landbouwvrijstelling. Er ontbreken streefcijfers, zoals bij de lijfrenteaftrek. En een duidelijk effect ontbreekt eigenlijk De voorzitter: heel vaak. De Rekenkamer wijst terecht naar eerdere evalu- Dank u wel. Heel mooi, zo hoor ik ook vanuit vak-K. Dan atie, zelfs al uit 1999. De minister van Financiën neemt de geef ik het woord aan de heer Grinwis van de ChristenUnie. aanbevelingen ter harte, maar toch lijkt het me dat we te Gaat uw gang. weinig lessen trekken. Wat gaat hier fout in het politieke proces? Doet het kabinet te weinig met evaluaties vanuit artikel 3.1 van de Comptabiliteitswet? Of moeten we als Kamer ook naar onszelf kijken? Ik hoor graag een reactie. De heer Grinwis (ChristenUnie): Voorzitter. We hebben het vaak over de uitvoering sinds Voorzitter, dank u wel. Ook ik begin met felicitaties aan de de toeslagenaffaire. De uitvoering door instanties als het collega's Heinen en Van Dijk voor hun mooie maidenspee- UWV of de Belastingdienst is cruciaal voor burgers. Ik noem ches. De een noemde het "middenklasse", de andere "de dat maar de "uitvoering in brede zin". Maar er is ook de gewone man"; ik zag verwantschap. uitvoering in enge zin, namelijk de bedrijfsvoering op departementen. We zien een stijgende lijn in onvolkomen- Voorzitter. De Duitse filosoof Immanuel Kant stelde 240 jaar heden, en onrechtmatige verplichtingen en uitgaven. We geleden vier fundamentele vragen, waarmee hij eigenlijk gaan over de tolerantiegrens van 1% heen. Welke lessen alle kernproblemen probeerde samen te vatten: "Wat kan trekt het kabinet daaruit? Want het gaat niet alleen om ik weten? Wat moet ik doen? Wat mag ik hopen? Wat is de coronamaatregelen, en het gaat niet alleen over schending mens?" Deze vragen stuurden zijn denken en zijn nog steeds van het budgetrecht. Hoe kan het dat VWS al zó vaak is een handvat om te analyseren wat goed of slecht gaat. Bij gewaarschuwd voordat de Rekenkamer dit jaar ernstig uitstek in een verantwoordingsdebat helpen deze vragen bezwaar maakte? Welke coördinerende rol speelt de om enkele belangrijke kanttekeningen te plaatsen bij de minister van Financiën dan op basis van de artikelen 4.11 vraag hoe ons geld het afgelopen jaar is besteed. tot en met 4.16 van de Comptabiliteitswet? Welke bevoegdheden heeft hij, of welke bevoegdheden mist hij? Allereerst vraag één: wat kan ik weten? Het antwoord is: op dit moment simpelweg te weinig. De conclusies van de Voorzitter. Hetzelfde geldt voor het vastgoedmanagement Rekenkamer zijn duidelijk: het budgetrecht van de Tweede van Defensie. Over de oorzaken is de Rekenkamer helder: Kamer wordt te vaak ondermijnd door gebrekkige of te late er wordt geen financiële prioriteit aan gegeven. Sterker informatievoorziening. Het kabinet gebruikte de pandemie nog, het budget dat er is, wordt besteed aan storingen en vaak als excuus om snel te handelen en verantwoording reparaties, terwijl die juist voorkomen hadden kunnen even ondergeschikt te maken. Maar zoals de voorzitter van worden met genoeg geld voor onderhoud. Hoe gaan we de Rekenkamer hier al opmerkte: wat krom is, blijft krom, dat in de toekomst beter doen? Welke lessen worden ook in crisistijd, ook al geeft die wel context. Het grootste getrokken? Toch maar het baten-lastenstelsel invoeren? deel van de onrechtmatigheid van de 5,1 miljard aan extra corona-uitgaven vorig jaar bij VWS bestond uit ontijdige Voorzitter. Vergelijkbare vragen zijn ook te stellen ten aan- informatievoorziening aan beide Kamer. Zo ontbreken er zien van BZK. Wat gaat BZK bijvoorbeeld doen met de ontvangstbewijzen voor beademingsapparatuur, is er aanbeveling om voortvarender aan de slag te gaan met de onduidelijkheid of gefactureerde en betaalde testen ook problemen bij shared service organisaties, agentschappen werkelijk zijn geleverd, et cetera.