DOCSLIB.ORG

Kovara Lekollnen Civaki Ü Çandl!İlon 1988/Hejmar:3

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
Kovara Lekollnen Civaki Ü Çandl!İlon 1988/Hejmar:3 Kovara Lekollnen Civaki ü Çandl!İlon 1988/Hejmar:3 www.arsivakurd.org www.arsivakurd.org 4 30 51 R. T.Hulmani NAMEYENXWENDEVANA SALAHATTıN'ıN MUHAKEMESİ SOHBETA DU GULAN, JARMO (Helbest) 33 W.Kölıler 5 Redaksiyon Çev. Murat-H.!~ 53 M.Derst.mi NAME JI BO XWENDEVANA KÜRTLER MANA U NAVER OKA FELSEFE 8 M.Derslmi 38 MArarat MUSOYE MELLE U MİR MIHEMED RESMi BELGELERİYLE DERSİM'İ BEGE BOTİ 56 Hawar BOŞALTMA KARARI ÇEND LAWIKE QEME AREYİZİ 41 ll M. V.Brninessen Çev.M.Piro HELSİNKİ GÖZETLEME RAPORU MART1988 62 Malmisanij AŞİRETLER,AŞİRET REİSLERİ VE DIMILİ VE KURMANCİ AŞİRET-DIŞI GRUPLAR - II- 45 Rohat 16. M.Düzgün TANINMIŞ DOGUBİLİMCİ VE LEHÇELERİNİN KEBAN BARAJI BÖLGESİNDE KÜRDOLOG HALFİN KÖYLERE GÖRE DAGILIMI ARTIK ARAMlZDA YOK NEOLİTİK ÇAG - II - 22 - Em. Kur. Alb. Reşat HALL! 46E.Zozan PÜLÜMÜR HAREKATl (1930) QANUNA PAŞNAV GIRTINE 28 B.Baran 48 M.Diizgün 69 Tirkira Çar. M.Dersimi "KÜRTLERDE GÜNLÜK YAŞAM" DERSIM'DE KEWRAYEN ÇEND FABLE LAFONTAİN'İ Ön kapak: Deliktaş, bir Urartu yrpısı Arka kapak: Tepecik Höyüğü www.arsivakurd.org 3 dirilmesi yerinde olur sanırım. Diger sayılarını da gönderebilirseniz Her şeyden önce böylesi degerli bir Sayfa sayısı ile ilgili bir sorununuz seviniriz. Ayrıca ba§ka yayınlarınız var­ giri§im için başanlar dilerim. olup olmadıgını bilemiyorum, ama o sa onlardan da edinmek isteriz. Kürt dii§ün hayatının özellikle to­ sayıda yer alan konuların, kapak içinde Eleştirilerinizi, önerilerinizi, her türlü plumbilim alanındaki konumunun ne degil de sonraki sayfada daha geni§ ve yayın bagışınızı bekledigimizi bildirir, ölçüde zayıf olduğunu tartışmaya gerek dikkat çekici bir biçim içinde, hatta re­ yardıınlarınız için şimdiden teşekkürle­ yoktur. sim ve kısa önaçıklamalarla verilmesi rinıizi sunanz. Sizlerin BERHEM dergisi giri§imle­ daha güzel olur bence. Ayrıca Her­ Saygılarımızla. riyle bu yöndeki uğra§lara katkıda bu­ hem'in kimliginin (editör, hazırlayan­ Orhan Y. Silier lunacagınıza inanıyoruz. lar, adres vs.) "İçindekiler" kısmının Türkiye Bölümü Ba§kam Degerli Arkada§lar, hemen yanındaki dikey konumundan Çıkan dergilerinizi takip etmek bizim alınıp, sayfanın alt kısmına yatay ve mü• BERHEM'in notu: Bu tür kunım ve gi­ için oldukça faydalı olacaktır. Ancak, tevazı bir yazı teknigiyle ve daha fazla rişimlerin gerekliliği ve önemi bizce çok yayınlarınızı saglamada güçlük çekiyo• bilgi eklenerek yerleştirilmesi daha uy­ büyüktür. Eldengeldigince arşivlerine ruz. Çıktıgını reklamlardan ögrendigi• gun olur kanısındayım. İçerik genellikle katkıda bulunmaya çalışacagız. Yayın miz, Herhem'leri a§agıdaki adresimize yogun oldugu için okuyucunun sıkılma­ göndermek isteyenler, aşagıdaki adrese göndermeniz umuduyla sizlere ba§an­ dan rahat okuyabilmesi için siyah-bey­ postalayabilirler. lar dileriz. az fotograf, grafik, şema, harita, XSEBAH SELAM karikatür türü malzemelerle yazıların lnternationaal Instituut voor Sociale Sofia/BULGARİSTAN mümkün oldugu kadar desteklenmesi, Geschiedenis içerigi daha da güçlendirip okuruayı Kabelweg 51, kolayla§tıracaktır. 014BA Berhem'i genel olarak çok begendigi­ Ba§an dileklerimle. Amsterdam/Holland mi ve gurur duyduğumu belirtmeliyim. FA. Görebildigim, gözlemleyebildigim, Newyork/U.S.A daha iyi olmasına katkıda bulunabil­ ecegim noktalan yalnızca ki§isel dü• Min kovar girt, pir sipas. ş üncelerim olarak size iletıneye HOLLANDA'DAKi SOSYAL TA­ Ji aliyeteşe u naveroke va pir delal ha­ çalışacagım. Benim, yayıncılıkta hiçbir RİH ENSTİTiıSiı tiye arnada kirin. Bi pirani ew belge u deneyimİnı yok. Bu yüzden, yazdıkla­ Uluslararası Sosyal Tarih Enstitüsü, her wisa benden din ji zahf ba§ in. H evi rım okuyucu yönünden bir bakış olur sosyal tarih ve özellikle i§çi ve sendika­ dikim ku di hejmaren duweroj da zede­ herhalde. cılık hareketi tarihi alanında Avru­ tir lekollnen nu ben çap kirin, ku kovar Öncelikle dergi olarak ilk anda şöyle pa'nın en büyük birkaç dokümantasyon bikanibe valahlya di vi warl da tijl b ike. bir bakıldıgında, bilimsel bir nitelik ta­ ve ara§tırma kuruluşundan biridir. Min dirave aboneliye re kirin. Her şıdıgı izlenimini hemen uyandırması, Enstitümüz geçen yıl içinde aldıgı bir wisa dixwazim çendekl şftnda bendeki bence derginin içerigiyle bir bütünsel• kararla, bundan böyle bir Türkiye Bö• jlbi rekim. lik ta§ıyor. Bu niteliginin korunması ve lümü oluşturmaya, bilimsel çalışmaları­ H evi dikim kare we her biçe ba§tir bi­ geliştirilmesi, derginin tutarlı bir nın kapsamını Türkiye'yi de içine meşe. çizgiye oturmasına katkıda bulunur alabilecek bir biçimde geni§letmeye gi­ Birayewe. diye dii§ünüyorum. Bu açıdan bakıldıg­ rişmiş bulunmaktadır. Böylece, Ensti­ MARARAT ında "Okuyucu Mektupları"nın bsa, tümüz, Osmanlı İmparatorlugu ve Frankfurt dergiyle sınırlı kapsamdan kurtarılıp Türkiye sosyal tarihine, bu arada özel• daha geni§ anlamda, bilimsel nitelikte likle Türkiye'de i§çi ve sendika hareke­ ve ilgili konulara katkı getiren bir dönü• tine ilişkin her türlü kitap, broşür, Min Kovara we li ba hevaleki xwe dlt şüme ugratılnıasından yanayım. Henüz rapor, tez, gazete, dergi, bülten, afış, u hinek le mezekir. Bi rastl, pe gelek böyle bir uygulamaya başlamadıgınızı bildiri, fotograf, film ve benzeri malze­ kefxweş bum. Kovaren wilo ji me Kur­ biliyorum. Okuyucu mektuplannın gö• meyi toparlamaya, bunları ara§tırmacı­ dan re he gelek diven. zardı edilmemesinden, degerlendiril­ ların kullanımına sunmaya ba§lamıştır. Ez dixwazim bibim abone. Hevidarim meleri gerektiginden yana oldugumu Enstitümüzü ve Türkiye Bölümünü ku hunji min re hernil hejmaren xwe bi­ da belirtmeliyim. Okuyucu ve dergi, tanıtan bir broşürü ekte yolluyoruz. şlnin. sözkonusu ileti§im olayının iki tarafı. Enstitümüz, yukarıda sözünü ettigi­ Bi silaven Kurdayatl. Olayın www.arsivakurd.org"ileti", aktarma yönü -derginin rniz türden malzemeyi Kürt hareketine HISEN yazılı niteligi nedeniyle- daha belirgin ili§kin olarak da toplamaktadır. Dergi­ Berlin oldugu için bunun bu yönde degerlen- nizin Şubat 1988 sayısı elinıize geçti. 4 NAMEJIBO ek te dftin, ev hejmara kovare gele bi bar a tijf ye. Li gel kuyucuların hemen fark edecekleri bu W nivfsaren cure cure ybı /ekolfnf u legerinf, nivfsarbı bel­ O sayısı birhayli yüklü. Degişik konulara ilişkin araştırma geyf ji gele cfh distinfn u di ware ronfkirina diroka Kurdistane ve inceleme yazılannın yanısıra Kürdistan'ın yakın geçmişini ya nezik de xwedf rol u giringfyek mezin in. Serlıildanen ku li aydınlatmaya yarayan belgesel yazılar da çokça yer tutuyor. peyh ev derketine ho/e, qehremaniyen xwfnin bı ku dew/etbı da­ .\rdı arkası kesilmeyen başkaldınlann, işgalci devletlerin gfrkera Kurdistan e de bi darxistine, gele me ye ku can bi dest de kandan yana kahramanlıklannın, canını dişine takıp özgür• ji bo azadiye xebitiye u dixebite he gele rı2 il /ebatbı ve diroke lük için savaşım veren halkımızın tarihinde karanlıkta kalltllij eşkera nebune u nehatine nirxandin. Bi wene, di nivfsara daha pek çok noktalar var. Sözgelimi, "Salahattin'in Muha­ <<Mehkemekirina Sa/ahaddfn>> de; di rojen serhi/dana bavexwe kemesi" başlıklı yazıda, babası Şeyh Sait'in başkaldırıp diren­ Şex Seid de -ku Salahaddfn Jıe panzde sali bil-çawa ji welet diği günlerde henüz çocuk yaşta olan Salahattin'in sığındığı derketiye u Iraqe de sitar buye, pişti demek bi çi re ve geriyaye Irak'dan bir yolunu bulup Türkiye'ye döndükten hemen son­ Tirkfy il dest bi xebata pekanina tevgerek kiriye, giş li gor safa­ ra giriştiği örgütlenme savaşımın öyküsü mahkeme tutana­ lıata dadigeJıe hatine diyar kirin. Sa/ahattfn u lıevalen wf piştf klarından aktarılıyor. Arkadaşlarıyla birlikte kısa sürede demek gele kurt de ji aif polese dewlete ve hatine dardest kirin yakalanıp yargılanmasına ilişkin koğU§turma safahatı, Kürdi• a derxistine peşiya dadigeJıe; le tiştbı ku di ve deme de derketi­ stan siyasi tarihinin belirli kesitlerine açıklık getiriyor. ne lı o/e, di ware ronfkirina hinek beşen tarfxa siyasf ya Kurdi­ stane de xwedi ginlıgfyek Jıeja ne. Cumhuriyet hükümetlerinin sık sık askeri seferler düzenle• dikleri Dersim'de, dökülen kana, yaşanan ağır acılara rağ­ Dersim, pir c ara ket ber erişen leşkere Komara Tirkiye. Gele men yer yer Mareşal Fevzi Çakmak hakkında olumlu xwfn lı at e rijan u pir derd u eş hatin dftin. Le dfsa jf, Jıe gele cf­ izlenimlerle karşılaşılır. Irkçı-şoven değil, "sofu" ve insancıl Jıen Dersim e de di derheqa Mareşal Fevzf Çakmak de lı in ek bf­ duyguları gelişkin bir kişi olarak tanıtılır. Hata bazıları onu, ranfnen ser bi xere li ber çav dikevin. Ne mfna nıirovek şimdi yaşamakta olan Dersim'lilerin adeta "kurtarıcı"sı ola­ nijadparez il şoven, wek şexsiyetek «sofi>> il kezevşewitf tete na­ rak sunarlar. Oysa "1930 Pülümür Harekatı" onun isteği üze• sin. H eta hinek jf wf, wek <<Xalaskan>e nıiroven nıayf yen Dersi­ rine gerçekleştirilir. Yine "Atatürk'ün ve Mareşal'ın " me peşkeş dikin. Le, ya rast ev e ku, «Erişa 1930 a Pilenıorfye>> başköşede oturduklan Bakanlar Kurulu'nda Dersim'in İnı­ li ser daxwaz u peşniyaren Mareşallıate anıade kirin. Her wilıa hasına ferman çıkarılır. Genelkurmay Harp Tarihi Başkan­ «Femıana Qirkirin a Dersinıe>> ya 1937'e, di bin seroktiya <<Ata­ lığı'nın hazırlattıp yayınladığı bir eserden alınan "Pülümür turk il Ma reşa/ de>> u di civfna Koma Wezfra de lıate girtin. Be/­ Harekatı" belgesi, birçok bakımdan okumaya değer. Umarız ga resnıfya Qumıayagiştiya Tirkiye -ku di rı2pe/Ciı BERHEM'e bu belge Mareşal'ı, hiç bir zaman haketmediği bu imajdan de hatiye weşandin- di ware danezanfna Mareşal de xwedf nir­ kurtarır; halkın gözünde, o da diğer kandökücüler gibi ken­ xek giring e. Em wisa Jıevf dikin ku ev nivfsara, xwfnrejek wek disine layık bir yere oturtulur.
Load more

Recommended publications
  • Murat Havzas› Palu Kültür Ve Dayan›flma Derne¤I Yay›N Organ› Dört Ayda Bir Yay›Nlan›R
    Y›l/1 Say›/1 2006 içindekiler Murat Havzas› Palu Kültür ve Dayan›flma Derne¤i Yay›n Organ› Dört Ayda bir yay›nlan›r. ‹mtiyaz Sahibi Palu Kültür ve Dayan›flma Derne¤i Ad›na Editörden 2 Murat Bilgin Palu Derne¤i ve Murat Havzas› Sorumlu ve Yaz› ‹flleri Müdürü Murat Bilgin 3 Yusuf Bak›c› Genel Yay›n Yönetmeni Murat Nehri Havzas› ve Palu’nun Görünen Gündemi Süleyman Yap›c› Prof. Dr. Metin Sözen 4 Bilim-Dan›flma Kurulu fiebeteria’dan Palu’ya Prof. Dr. Metin Sözen Süleyman Yap›c› 7 Prof. Dr. Abdusselam Uluçam Osmanl› Döneminde Diyarbak›r Eyaletinin ‹dari Taksimat› Prof. Dr. ‹brahim Y›lmazçelik Prof. Dr. ‹brahim Y›lmazçelik 9 Prof. Dr. Saadettin Tonbul Yay›n Kurulu Seyyahlar›n Gözüyle Palu Süleyman Yap›c› Ertu¤rul Dan›k 13 Seyfettin Bahçeci Kaside Der Na't-› Hazret-i Nebevi (Su Kasidesi) Temur Pirinçci Arif REH 16 Mustafa Demirk›ran Murat Aç›kkap› Harput kalesi ve 2005 Y›l› Kaz›lar› Kenan Altungök Prof. Dr Veli Sevin 20 Adem Akbulut Palu Alacal› Mescid 22 Zülküf Çobano¤lu Kemal KARABULUT Elaz›¤’›n Orman Durumu Prof. Dr. Saadettin Tonbul 24 Hukuk Dan›flmanlar› Av. Ömer Faruk Budak Harput Artuklu Hükümdar› Belek Gazi mi Balak Gazi mi? Av. Mehmet Talip Ersöz Prof. Dr. Muhammed B. Aflan 29 Adres Bilgileri Tarih Öncesi Dönemlerde Elaz›¤ Yöresi’nin Çevre Bölgelerle ‹liflkileri R›zaiye Mah. ‹zzetpafla Cad. Yrd. Doç. Dr. Yüksel Arslantafl 31 fiehit Binbafl› Sabri Sok. Polatlar ‹flhan› fiubesi 38/2 Elaz›¤ Palu Kitabeleri Tlf : 0 424. 233 48 35 Mustafa Balaban 34 0 424.
    [Show full text]
  • Sağmandaki Çok Fonksiyonlu Salih Bey Camisi
    SAĞMANDAKİ ÇOK FONKSİYONLU SALİH BEY CAMİSİ Ayşıl TÜKEL GİRİŞ : tâ Arap" hâkimiyeti altmda bulundu­ ğunu kabul edebiliriz. Çemişgezek ve Sağman'daki Çok Fonksiyonlu Sa­ civarına Türk boylaırının yerleştiği ve lih Bey Camii 1968 yıh Ağustos aymda Beylerinin Alparslan'ın maiyetinden ve görülmüş ve incelenmiştir'. Sağman kö­ Büj'ük Selçuk sarayma akraba Salık yü halen Tunceli'nin Pertek kazasma Bey olduğu bilinmektedir. İlk Beylik­ bağlıdır. Pertek, Hozat yolundan ayrı­ ler devrinde bu çevre Mengücek hâki­ larak ciple Dere Köyü yakınlarına ka­ miyetine girmiş ve Gürcü prensleri ve dar gidilir. Dere Köyden Sağman'a ka­ Diyarbakır Artukluları ile mücadele dar olan 8 km. yokuşu ancak yaya veya edilmiştir. Çemişgezek Kalesi Alâaddin katırla katetmek mümkündür. Keykubad devrinde zorlu bir kuşaltma- dan sonra Anadolu Selçuklu Impara Sağman'da bulunan bir kale, çok torluğuna katılmıştır. Şah İsmail Safe- fonksiyonlu bir cami, bir saray ve iki vî ile çağdaş olan Çemişgezek Beyi Ha­ kilise kalıntısı bu küçük köyün bir za­ cı Rüstem zamanında Şah İsmail'in manlar önemli bir yerleşme yeri oldu­ yolladığı Şii misyoner Nur Ali'nin et­ ğunu göstermektedir. Hem Pertek, hem kisi artmış ve Çemişgezek bir Şiilik Sağman tarih bakımından Çemişge- merkezi haline gelmiştir. Çevre, Ya\aız zek'e sıkıca bağlıdırlar^. Kalan eserlere Sultan Selim zamanında Bıyıklı Meh­ bakarak bu çevrenin Anadolu'ya Türk­ met Paşa^ tarafından Osmanlı İmpara­ lerin gelmesinden önce, Ermeni ve hat- torluğuna katılmış ve Çemişgezek doğ­ rudan doğruya Osmanlı Sancağı haline gelmiş, Pertek ve Sağman ise yurtluk 1. Eser, O.D.T.Ü. Mimarlık Fakültesi ve ocaklık haklarıyla Çemişgezek Bey­ Restorasyon BölümünÜB Keban baraj gölü al­ tında kalacak eserlerden olan Pertek cami­ lerine verilmişti.
    [Show full text]
  • V Akiflar Dergisi
    VAKIFLAR GENEL MÜDÜRLÜGÜ YAYINLARI V AKIFLAR DERGİSİ Metinden hariç 454 Resim, 96 Plan ve Kroki, 68 Fotokopi, 8 Desen· ve 3 Levha'yı havidir. SAYI: VIII ONGUN KARDEŞLER Matbaası ~ : 11 9~ A N K A · R A - 1 9 6. 9 SAGMANDAKİ ÇOK FONKSİYONLU SALİH BEY CAMİSİ Ayşıl TÜ K EL GİRİŞ: ta Arap3 hakimiyeti altında bulundu­ ğunu kabul . edebiliriz. Çemişgezek ve Sağman'daki Çok Fonksiyonlu .Sa­ civarına Türk boylarının yerleştiği ve lih Bey Camii 1968 yıl~ Ağustos. ayında Beylerinin Alparslan'ın maiyetinden ve görülmüş ve inc~lenmiştir 1 • Sağman kö• Büyük Selçuk sarayına akraba Salık · yü halen Tunceli'nin Pertek kazasına Bey olduğu bilinmektedir. ilk Beylik­ bağlıdır; Pertek, Hozat yolundan ayrı­ ler devrirı,de bu çevre Mengücek haki­ larak ciple Dere Köyü yakınlarına ka­ miyetine girmiş ve Gürcü prensleri ve · dar giflilir. Dere Köyden Sağman'a ka­ Diyarbakır Artukluları ile mücadele dar olan 8 km. yokuşu ancak yaya veya edilmiştir. Çemişgezek Kalesr Alaaddin katıda katetmek mümkündür. Keykubad devrinde zorlu bir kuşaltma­ dan sonra .Anadolu Selçuklu İmpara­ Sağman'da buluiıan · bir kale, çok torluğuna katılmıştır. Şah İsmail Safe­ fonksiyonlu bir cami, bit saray ve iki vi ile çağdaş olan Çemişgezek Beyi Ha­ kilise kş.lıntısı bu kÜçük köyün bir za­ cı Rüstem zamanında Şah İsmail'in manlar önemli bir yerleşme yeri oldu­ yolladığı Şii misyoner Nur Ali'nin et~ ğunu göstermektedir.. :Hem Pertek, hem kisi artmış. ve Çemişgezek bir Şiilik Sağman tarih bakımından Çemişge­ merkezi haline gelmiştir. Çevre, Yavuz zek'e sıkıca bağlıdırla:ı;2 • Kalan eseriere Sultan. Selim zamanında Bıyıklı Meh­ bakarak bu çevrenin Anadolu'ya Türk• met Paşa4 tarafindan Osmanlı İmpara­ lerin gelmesinden öne~, Erriıeni ve hat- torluğuna katılmış ve Çemişgezek dağ- •· rudan doğruya Osmanlı Sancağı haline gelmiş, Pertek ve Sağman ise yurtluk ı.
    [Show full text]
  • BERHEM Kovara Lekolinen Çandi Ucıvaki Perrcama Dozkariya Kulbri U Camatiye
    BERHEM Kovara Lekolinen Çandi uCıvaki Perrcama Dozkariya Kulbri u Camatiye www.arsivakurdi.org Nisan 19921 Df:RSIM DE DERSİM'DE Halkların düşün, davranış ve yaşam anlayışının DİWA Yİ DUALAR biçimlenişini, inanç ve değerler dünyasının izlediği QESt Pİ-KALIKAN ATASÖZLERİ doğrultuyu kavramada folklorun taşıdığı önem yadsınamaz. Dilden dile, çağdan çağa, kuşaktan ERF U ~fECAZİ l\1ECAZLAR kuşağa sürüp gelen bu sözlü ürünlei, her dönemin ÇIBENOKİ BİLMECELER dünyasıyla yüzleşmiş, her defasında birşeyler alıp XELETNA YENİ ŞAŞlRTMACALAR birşeyler bırakmış, derken bin yılların tortusunu alıp getirmişler bugüne. Bu eklektik bir yığılma değil, kaynaşıp bütünleşmiş, kendi içinde belirli bir uyumu olan bir birikim. ( ... ) Ne yazık ki biz henüz işin başındayız. Masalı, türküsü, atasözü, mitolojisi, duası, bedduası, bil­ mecesi, efsane ve rivayetleriyle son derece zen­ gin olan folklor dünyamızın kapısını henüz yete­ rince aralam ış değiliz. Şurada burada karşılaşılan bu ve benzeri çabi3Jarsa, henüz istenenin çok ger­ isinde. Yıllarca süren yasak ve baskı koşullarının bize ve insanlık kültürüne verdirdiği kayıp çok büyük oldu kuşkusuz. Mustafa Düzgün (... ) Munzır Comerd Bu kitap tarihte Dersim diye bilinen bugünkü Hawar Tornecengi Tunceli yöresine ilişkin bazı araştırma ve derlem­ elerden oluşuyor. Bunlar daha önce Berhem der­ gisinin çeşitli sayılarında tümüyle olmasa bile ağırlıkla yayımianmış olan yazılar. Çeşitli yönleriy le gözden geçirildikten sonra kitap haline getiril­ mesinde yarar görüldü. Daha geniş bir okuyucu kitlesince okunmasını sağlamak isteğiyle özellikle Isteme Adresleri: atasözleri, mecazlar ve bilmeeelerin Türkçeleri de yanında verildi )J'!J \_~.;: L~ BERHEMwww.arsivakurdi.org YAYlNLARI DERSIM KITABEVI Atatürk Bulvan BERHEM Sanlıhan 105/907 Karanfil Sok. No: 5/44 · Kızılay/ANKARA Kotkag. 15, 6 tr. Kızılay/ANKARA 164 75 Kista 6 BERHEM YENİ BİR EVREYE GlRERKEN Mustafa Düzgün 13 BARZANlNlN YÖNETilÖl ll EYLÜL KÜRT AYAKLANMASI 30 YAŞINDA M.
    [Show full text]
  • BİR TUTAM TUNCELİ.Pdf
    T.C. TUNCELİ VALİLİĞİ TUNCELİ 2012 T.C. TUNCELİ VALİLİĞİ www.tunceli.gov.tr ISBN: 978-605-87210-2-9 Koordinasyon İsmet Hakan ULAŞOĞLU İl Kültür ve Turizm Müdürü Erdoğan ELALDI Yazar Yüksel IŞIK Fotoğraflar Malik KAYA Deran ATABEY Tunceli Valiliği Arşivi İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Arşivi Proje Adı: “Geçmişten Geleceğe Tunceli” Projesi Sözleşme No: TRB1/DFD/2011/38 “Bu proje; Fırat Kalkınma Ajansı tarafından Doğrudan Faaliyet Destek Programı kapsamında desteklenmiştir.” “Bu yayının içeriği, Fırat Kalkınma Ajansı ve/veya T.C.Kalkınma Bakanlığının görüşlerini yansıtmamakta olup, içerik ile ilgili sorumluluk yazara aittir.” Baskı ANIT MATBAA / ANKARA Tel: 0312 232 54 77 İÇİNDEKİLER TAKDİM ......................................................................................5 9. Cem Töreni ................................................................................. 75 10. 12 İmam (Muharrem Orucu) ......................................... 76 I. BÖLÜM: GENEL BİLGİLER..................................................7 11. Hızır Orucu ............................................................................... 77 A. Kısa Tunceli Tarihi .................................................................. 10 B. Tunceli El Sanatları ................................................................. 78 B. Tunceli İlçeleri ........................................................................... 15 1. Dokumacılık .......................................................................... 78 C. Tunceli Coğrafyası ................................................................
    [Show full text]
  • BERHEM Kovara Lekolinen Çandi Ucıvaki Perrcama Dozkariya Kulbri U Camatiye
    BERHEM Kovara Lekolinen Çandi uCıvaki Perrcama Dozkariya Kulbri u Camatiye www.arsivakurd.org Nisan 19921 Df:RSIM DE DERSİM'DE Halkların düşün, davranış ve yaşam anlayışının DİWA Yİ DUALAR biçimlenişini, inanç ve değerler dünyasının izlediği QESt Pİ-KALIKAN ATASÖZLERİ doğrultuyu kavramada folklorun taşıdığı önem yadsınamaz. Dilden dile, çağdan çağa, kuşaktan ERF U ~fECAZİ l\1ECAZLAR kuşağa sürüp gelen bu sözlü ürünlei, her dönemin ÇIBENOKİ BİLMECELER dünyasıyla yüzleşmiş, her defasında birşeyler alıp XELETNA YENİ ŞAŞlRTMACALAR birşeyler bırakmış, derken bin yılların tortusunu alıp getirmişler bugüne. Bu eklektik bir yığılma değil, kaynaşıp bütünleşmiş, kendi içinde belirli bir uyumu olan bir birikim. ( ... ) Ne yazık ki biz henüz işin başındayız. Masalı, türküsü, atasözü, mitolojisi, duası, bedduası, bil­ mecesi, efsane ve rivayetleriyle son derece zen­ gin olan folklor dünyamızın kapısını henüz yete­ rince aralam ış değiliz. Şurada burada karşılaşılan bu ve benzeri çabi3Jarsa, henüz istenenin çok ger­ isinde. Yıllarca süren yasak ve baskı koşullarının bize ve insanlık kültürüne verdirdiği kayıp çok büyük oldu kuşkusuz. Mustafa Düzgün (... ) Munzır Comerd Bu kitap tarihte Dersim diye bilinen bugünkü Hawar Tornecengi Tunceli yöresine ilişkin bazı araştırma ve derlem­ elerden oluşuyor. Bunlar daha önce Berhem der­ gisinin çeşitli sayılarında tümüyle olmasa bile ağırlıkla yayımianmış olan yazılar. Çeşitli yönleriy le gözden geçirildikten sonra kitap haline getiril­ mesinde yarar görüldü. Daha geniş bir okuyucu kitlesince okunmasını sağlamak isteğiyle özellikle Isteme Adresleri: atasözleri, mecazlar ve bilmeeelerin Türkçeleri de yanında verildi )J'!J \_~.;: L~ BERHEM YAYlNLARI www.arsivakurd.orgDERSIM KITABEVI Atatürk Bulvan BERHEM Sanlıhan 105/907 Karanfil Sok. No: 5/44 · Kızılay/ANKARA Kotkag. 15, 6 tr. Kızılay/ANKARA 164 75 Kista 6 BERHEM YENİ BİR EVREYE GlRERKEN Mustafa Düzgün 13 BARZANlNlN YÖNETilÖl ll EYLÜL KÜRT AYAKLANMASI 30 YAŞINDA M.
    [Show full text]
  • Sum~~~ 2QQ5/34 SARI SALTUK VE SALTUKLULAR
    Gazi Üniversitesi Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Vell Araştırma M~rkezi Araştuma IDergi§H Research Quarterly Sum~~~ 2QQ5/34 SARI SALTUK VE SALTUKLULAR Veli SALTIK ÖZET Bu çalışmada Hz. Ali'nin ve oğlu Hüseyin'in soyundan gelen Saltuklu/ar hakkında bilgi verilmek­ tedir. Ali soyu, Emevi ve Abbasi baskıları sonucu, önce Horasan, Dey/emistan ve CiJan'a; daha sonra Türk yurduna göç etmiştir. Yazıda Sarı Saltuk ve Saltuklular'ın bu tarihsel süreç içerisindeki durumu değerlendirilmiştir. Ek olarcık bugün Anadolu topraklarında yaşayan Saltuklular hakkında da bilgi veril­ miştir. ABSTRACT /nformation is given about Saltuks who are from Hz. Ali and his son 1-Juseyn fami/y in this study. Members ofAli family first migrated, as a result of Emevi and Abbasi oppressions, ta Horasan, Deyle­ mistan and Cilan; and then to the Turkish area. in the writing, the situation of Sarı Saltuk and Saltuks in this historical process is eva/uated. in addition, data about the Saltuks who /ive in Anatolia today is provided. Anahtar Kelimeler: Saltuklu/ar, Sarı Saltuk, Hz. Ali, Hacı Bektaş Veli. Key Words: Saltuks, Sarı Saltuk, Hz. Ali, Hacı Bektaş Veli Saltuklular, kökenleri itibarıyla Hz. Ali'nin oğlu İmam Hüseyin'in soyundan geldikleri için Arap'tır. Ancak, 1000 yıl önce Türkleşerek Anadolu'ya gelmişlerdir. Nasıl Türkleştiler? Anadolu'ya nasıl gel9iler? Aşağıda bu tarihsel sürecin kısa bir özetini sunuyoruz: Kerbela katliamından sonra Seyyit ve Şeriflerin 1 büyük çoğunluğu Horasan böl­ gesine göç etti. Burada Emevilere karşı güçlü bir muhalefet oluşturdular. Hz. Ali'nin amcası Abbas'ın soyundan gelen Abbasilerle Ebu Müslim'in öncülüğünde ayaklanarak 750 yılında Horasandan Şam'a yürüyüp, Emevi Devleti'ni yıktılar.
    [Show full text]
  • Tunceli Folkloru
    T.C. TUNCELİ VALİLİĞİ TUNCELİ FOLKLORU TUNCELİ 2012 T.C. Tunceli Valiliği www.tunceli.gov.tr ISBN: 978-605-359-606-6 Koordinasyon İsmet Hakan ULAŞOĞLU İl Kültür ve Turizm Müdürü Erdoğan ELALDI Yazar Yüksel IŞIK Fotoğraflar Malik KAYA Deran ATABEY Tunceli Valiliği Arşivi İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Arşivi Proje Adı: “Geçmişten Geleceğe Tunceli” Projesi Sözleşme No: TRB1/DFD/2011/38 “Bu proje; Fırat Kalkınma Ajansı tarafından Doğrudan Faaliyet Destek Programı kapsamında desteklenmiştir.” “Bu yayının içeriği, Fırat Kalkınma Ajansı ve/veya T.C.Kalkınma Bakanlığının görüşlerini yansıtmamakta olup, içerik ile ilgili sorumluluk yazara aittir.” Baskı Anıt Matbaa / ANKARA Tel: 0312 232 54 77 TAKDİM Tunceli, folklor da denilen halk bilgisi açısından Türkiye’nin en zengin, ancak en az bilinen illerinden biridir. İnanç yapısı ve yaşama kültürü açısından dağlarına, ırmaklarına, tepelerine, ağaçlarına ve hayvanlarına kutsallık atfedilen bu şehir daha çok olumsuz durumlarla anılır olmuş; giderek de kaderiyle baş başa bırakılmıştır. Alanında uzman kişilerin yürüttükleri çalışmalar sonucunda ortaya çıkan halk bilgilerinin bir kısmını içeren bu kitap, Türkiye’nin diğer bölgelerine ve dünyaya Tunceli’nin nasıl zengin bir birikime manevi külliyata sahip olduğunu da göstermektedir. Uzun uğraşlar sonucunda yapılan bu çalışma, Tunceli’nin yanık türkülerinden ağıtlarına, doğumundan ölüm ritüeline kadar uzanan çok çeşitli alanlardaki bilgileri derlemiş ve daha derli toplu bir çalışmayla kamuoyunun önüne çıkılmasına imkân sağlamış bulunmaktadır. Her biri tarihin imbiğinden geçmiş atasözleri, her biri ciltler dolusu bilgilerle açıklanabilecek efsaneler ve özellikle Şahmaran Masalı, Tunceli’nin zengin halk kültürünün temel taşları niteliğindedir. Bu temel taşlardan hareket edilerek, Tunceli için daha çok araştırma ve çalışma yapılması gerektiği kanaatimi belirterek, bu çalışmaya emek vermiş herkesi tebrik ediyorum.
    [Show full text]
  • RAPOR 15-Tunceli
    TUNGELIILI sosvni nNniiz CflLISMDSI Adem SOLAK Editor Prof. Dr. Yahya Mustafa KESKIN Dog. Dr. Yusuf GENC Prof. Dr. Abbas TURNUKLU Dog. Dr. §ukrii ADA Prof. Dr. Zahir KIZMAZ Dog. Dr. Vahap OZPOLAT Prof. Dr. Ozkan YILDIZ Dog. Dr. Murat Cem DEMiR Do?. Dr. Erdal YILDIRIM Yrd. Dog. Dr. Mehmet YAZICI Yrd. Dog. Dr. Hasan Hxiseyin TAYLAN Yrd. Dog. Dr. Ilhan Oguz AKDEMIR TUNCELi iU SOSYOL RNDLiZ CHLISMflSIr r HEGEM Vakfi 2016 HEGEM A Yayinlari : 62 Adem SOLAK Eserleri : 35 Arastirma Inceleme Serisi Tunceli Sosyal Analiz Calismasi Editor: Adem SOLAK ISBN: 978-605-6139-80-2 2016, Ankara Baski: HERMES OFSET www.hermesofset.com.tr Buyiik Sanayi 1. Cad. No: 105 iskitler 0312 384 34 32 Ankara J V. PROJE YURUTME VE ARA§TIRMA EKiBi Proje Yoneticisi Adem SOLAK (HEGEM Vakfi Bagkaru) Proje Dam§mam Prof. Dr. Yahya Mustafa KESKiN (izzet Baysal Universitesi) Proje Yurutucusu Dog. Dr. Yusuf GEN£ (Sakarya Universitesi) Proje Ara§tirma Ekibi Prof. Dr. Zahir KIZMAZ (Firat Universitesi) Prof. Dr. Ozkan YILDIZ (Dokuz Eyliil Universitesi) Prof. Dr. Abbas TURNUKLU (Dokuz Eyliil Universitesi) Dog. Dr. Erdal YILDIRIM (Tunceli Universitesi) Dog. Dr. Yusuf GEN£ (Sakarya Universitesi) Dog. Dr. §ukru ADA (Ataturk Universitesi) Dog. Dr. Vahap OZPOLAT (Artuklu Universitesi) Dog. Dr. Murat Cem DEMiR (Tunceli Universitesi) Yrd. Dog. Dr. Mehmet YAZICI (Bingol Universitesi) Yrd. Dog. Dr. ilhan Oguz AKDEMiR (Firat Universitesi) Yrd. Dog. Dr. Hasan Huseyin TAYLAN (Sakarya Universitesi) % f "TUNCELI SOSYAL ANALlZ QALI§MASI" Ara§tirma Projesi, Firat Kalkinma Ajansi tarafindan finanse edilmi§ ve 2014 - 2015 yillan surecinde §iddetle Mucadele Vakfi tarafindan yiirutulmu§tur. igiNDEKiLER ONSOZ.................................................................................................................................3 YONETiCi OZETi..............................................................................................................5 Kapsam ve Yontem ............................................................................................................
    [Show full text]
  • SADAB 7Th International Conference on Social Researches and Behavioral Sciences October 24-25, 2020 / Antalya, Turkey
    SADAB 7th International Conference on Social Researches and Behavioral Sciences October 24-25, 2020 / Antalya, Turkey SADAB 7th International Conference on Social Researches and Behavioral Sciences ABSRACT BOOK ISBN 978-605-65197-6-5 1 SADAB 7th International Conference on Social Researches and Behavioral Sciences October 24-25, 2020 / Antalya, Turkey SADAB 7th International Conference on Social Researches and Behavioral Sciences October 24-25, 2020 / Antalya, Turkey ABSRACT BOOK ISBN: 978-605-65197-6-5 Editor Dr. Radiye Canan BAĞIŞ Antalya AKEVUniversity SADAB CONFERENCE-2020b 2 SADAB 7th International Conference on Social Researches and Behavioral Sciences October 24-25, 2020 / Antalya, Turkey Chair of Conference Prof. Dr. Hüseyin Bal, Antalya AKEV University, Turkey. Organizing Committee Prof. Dr. Valeri Modebadze, Saint Andrew the First-Called Georgian University, Georgia. Prof. Dr. Keneş Usenov, Celalabad Devlet University, Kyrgyzstan. Prof. Dr. Hamza Çakır, Erciyes University, Turkey. Prof. Dr. Makbule Sabziyeva, Anadolu University, Turkey. Prof. Dr. Sema Etikan, Ahi Evran University, Turkey. Assoc. Prof. Gülcamal Rıskulova, Celalabad State University, Kyrgyzstan. Assoc. Prof. Dr. Erol Yıldır, İstanbul Gelişim University, Turkey. Assoc. Prof. Dr. Gülcamal Rıskulova, Celalabad Devlet University, Kyrgyzstan. Assoc. Prof. Dr. Rukiye Akdoğan, Çukurova University, Turkey. Assoc. Prof. Dr. Gulnar Kozgambaeva, Al-Farabi Kazakh National University, Kazakhstan. Assoc. Prof. Dr. Mehmet Topal, Anadolu University, Turkey. Assoc. Prof. Dr. Reyhan Çelik, Erciyes University, Turkey. Assoc. Prof. Dr. Sezer Cihaner Keser, Yüzüncü Yıl University, Turkey. Asst. Prof. Dr. Kıyal Kamchybekova Abdiraim, Dicle University, Turkey. Asst. Prof. Dr. Sezen Karabulut, Pamukkale University, Turkey. Asst. Prof. Dr. Hatice Baysal, Süleyman Demirel University, Turkey. Asst. Prof. Dr. Fikret Fatih Gülşen, Çukurova University, Turkey.
    [Show full text]