holland festival Hoofdbegunstiger ie bitteren Die bitteren Martin Kušej,Residenztheater R h olland festival partners www.martinkusej.de www.residenztheater.de websites moderator Justin Waerts after theSun 15.6, performance de na voorstellingzo 15.6, met met meet the artist 7 uur 19.45 door inleiding / introduction simultaneousGerman, translation simultaanvertaling Duits, /language taal 2 hours, no interval 2 uur, zonder pauze /running time duur Muziekgebouw ’tIJ aan /venue locatie pm 8.30 uur 20.30 time /starting aanvang MonSat Sun15, 16 June 2014 14, juni 2014 16 ma zo15, 14, za dates / data info .45 pm .45 ainer Werner with by Justin Waerts Martin Ku Martin š ej, ej, etra derPetra Tränen von Kant München, 3.3.2012 premiere /world wereldpremière Residenztheater production / productie dienstmeid Sophie von Kessel haar (Marlene, geliefde haar Andrea Wenzl Thimm, (Karin friend her vriendin Grasenabb, haar SteigerMichaela (Sidonie von dochter Elisa Plüss (Gabriele vonhaar Kant, mother moeder haar her Kant, Elisabeth Schwarz (Valerie von (PetraBibiana Beglau von Kant) /cast met Andreas Karlaganis dramaturgy / dramaturgie Tobias Löffler light / licht Jan Faszbender /music muziek Heidi Hackl kostuums / costumes Annette Murschetz design /set toneelbeeld Martin Ku Martin /direction regie WernerRainer Fassbinder tekst / text credits her daughter) her lover

š her maid) ej F

) assbinder

)

) Die bitteren Tränen der Petra von Kant zo leeg, hol en fragiel als het luxe leven van Petra von Kant zelf. Het is slechts een kwestie van tijd tot deze breekbare droomwereld die ze ‘Es ist … eine Art Schauprozess über den Kapitalismus unserer modernen voor zichzelf heeft geschapen onherroepelijk aan diggelen gaat. Gefühlswelt, hart, eindringlich, frostig kalt.’ – Süddeutsche Zeitung Kušej won voor zijn regie van Die bitteren Tränen der Petra von De Duitse schrijver en regisseur Rainer Werner Fassbinder schreef Kant de prestigieuze Faust-prijs in 2012. Ook hoofdrolspeelsters Die bitteren Tränen der Petra von Kant in 1971. Fassbinders werk was Bibiana Beglau en Andrea Wenzl sleepten een prijs in de wacht voor in die periode geïnspireerd door de Amerikaanse melodrama’s uit hun rol. Beglau zet in een strakke designerjurk en met gevaarlijk de jaren 50 van zijn vlak voor de oorlog geëmigreerde landgenoot hoge hakken een magnetische rol als de grillige Petra van Kant en filmregisseur Hans Detlef Sierck, beter bekend onder zijn neer, schakelend tussen sadisme en tederheid, tussen hooghartige Amerikaanse naam Douglas Sirk. In 1972 verfilmde Fassbinder het arrogantie en kwetsbare afhankelijkheid. Femme fatale Karin Thimm toneelstuk zelf, met in de hoofdrollen Margit Carstensen, Hanna wordt door Andrea Wenzl gespeeld met een verleidelijke mix van Schygulla en Irm Hermann. meisjesachtige ondeugd en onweerstaanbaar sexappeal. Sophie von Die bitteren Tränen der Petra von Kant handelt over de machtspolitiek Kessel speelt de zwijgzame Marlene. Met jongensachtig kort haar en die bewust of onbewust door mensen in hun persoonlijke zwartomrande ogen die geen moment knipperen beweegt zij zich als verhoudingen wordt uitgeoefend, een thema dat als een rode draad een onheilspellende schim over het podium. door het werk van Fassbinder loopt. Macht is bij Fassbinder een bepalende factor in menselijke relaties. Bang om alleen te zijn, smachten zijn karakters naar liefde, maar deze ontaardt vaak in BIOGRAFIEËN geweld, onderdrukking en terreur. In Die bitteren Tränen der Petra von Kant wordt dit thema uitgewerkt Martin Kušej werd geboren in 1961 in Wolfsberg, in Oostenrijk. Hij in een lesbisch liefdesdrama dat zich afspeelt in de glamourwereld studeerde Germanistiek en sportwetenschappen en aansluitend regie aan de Hogeschool voor Muziek en Opvoeringskunsten in Graz. van de haute couture. Hij begon als regieassistent bij het Salzburger Landestheater en het Nationale Sloveense Theater in Ljubljana. In 1987 deed hij zijn eerste regie met Es van Petra von Kant is de ongekroonde koningin van de Duitse mode­ Karl Schönherr. In 1990 begon hij met Martin Zehetgruber en Sylvia Brandl wereld. Ze is een ontwerpster met veel invloed en aanzien, die met het gezelschap my friend martin en bracht hij in drie transportcontainers zijn haar mode-imperium steenrijk is geworden. Maar zo goed als het eigen stuk Tode in première. In 1992 ensceneerde hij zijn eerste stuk voor het gaat met de zaken, zo slecht is het gesteld met haar privéleven. Residenztheater: Irrlichter-Schrittmacher van Thomas Strittmatter. Onlangs is ze gescheiden van haar tweede man. Ze woont nu alleen Vanaf 1993 was Kušej enige jaren als vaste regisseur verbonden aan Schauspiel Stuttgart. Zijn Cleansed van Sarah Kane werd uitgenodigd voor het Festival in haar luxe appartement, waar ze elke dag van ’s ochtends vroeg Theaterformen in Hannover, evenals zijn eerste opera King Arthur van Purcell tot ‘s avonds laat de beschikking heeft over haar trouwe dienstmeid in 1996. Kušej regisseerde vervolgens onder meer bij het Thalia Theater in Marlene, die ze als vuil behandelt en voortdurend vernedert. Petra is Hamburg en het Burgtheater in Wenen en opera bij het Opernhaus Zürich, de de meesteres in deze machtsverhouding, die steeds absurdere eisen Staatsoper in Berlijn en De Nationale Opera (voorheen De Nederlandse Opera), stelt; Marlene is haar gedienstige en zwijgzame slavin, die alles slikt. waar hij in 2006 een legendarische Lady Macbeth van Mtsensk van Sjostakovitsj Niet alleen Marlene, maar ook de andere vrouwen in Petra’s leven, ensceneerde. In het seizoen 2005/2006 was Kušej verantwoordelijk voor de waaronder haar moeder en haar dochter, zitten gevangen in haar web toneelprogrammering van de Salzburger Festspiele. In 2009 ensceneerde hij bij Theater am Neumarkt in Zürich een toneelversie van Theo van Goghs uit van geld, macht en glamour. 2003 stammende speelfilm Interview. Datzelfde jaar was zijn enscenering van Dan leert Petra via haar nicht Sidonie de mooie, jonge Karin Thimm Woyzeck voor het Residenztheater te zien in het Holland Festival. kennen, die net van haar man is weggegaan. Petra valt als een blok Kušej werd driemaal uitgenodigd voor het beroemde Berliner Theatertreffen, voor de sexy Karin en biedt haar aan om model te worden. Karin, in 2008 won hij er de Nestroyprijs voor beste regie. Sinds 2011 is Martin Kušej die geen echte gevoelens heeft voor Petra, maar haar hulp goed intendant bij het Residenztheater. kan gebruiken, weet de situatie handig uit te buiten. De zwijgzame Marlene moet machteloos toezien hoe ‘haar’ Petra van haar wordt Het Residenztheater is zowel de naam voor een verzameling theater­ gebouwen in de oude Residentie van de Keurvorst van Beieren in München, afgepakt. Tegelijkertijd is zij als een onheilspellend voorteken altijd als de naam die het Beierse Staatstoneel (Bayerisches Staatsschauspiel) in de aanwezig op de achtergrond. Want al snel wordt duidelijk dat Karin volksmond en sinds een aantal jaren ook weer in al zijn officiële uitingen heeft. de troeven in handen heeft en dat Petra nu door haar gebruikt wordt Het theater werd oorspronkelijk tussen 1751 en 1753 gebouwd onder de Keur­ zoals Petra zelf Marlene gebruikte. Als Karin uiteindelijk genoeg vorst en Hertog van Beieren Maximiliaan 111 Jozef. Op het grondgebied van heeft van het jaloerse, bezitterige gedrag van Petra, gaat ze terug naar de Residentie van München, het paleis van de Beierse keurvorsten, hertogen haar man. Op zichzelf teruggeworpen is het aan Petra om haar leven en koningen, liet de in België geboren hofbouwmeester François de Cuvilliés een nieuwe wending te geven. een theater met 560 zitplaatsten in rococostijl optrekken. In de begintijd deed het theater dienst als operapodium, waar vooral Italiaanse opera’s opgevoerd werden. In de Tweede Wereldoorlog werd het Residenztheater verwoest. In Regisseur Martin Kušejs enscenering voor het Residenztheater in 1951 werd op de funderingen van het oude theater het nieuwe Residenztheater München ging in 2012 in première. Kušej, die in 2009 met Woyzeck gebouwd, met 1000 zitplaatsen dit keer. Het rococo-interieur van het oude in het Holland Festival stond, situeert de actie in een helverlichte, theater was gespaard gebleven en werd in een vleugel van de residentie ge­ kraakwitte ruimte, aan vier kanten omgeven door een glazen plaatst, die werd omgedoopt tot Cuvilliés-Theater. wand. Voor de personages is het als een steriele gevangenis die hen Sinds 1833 worden het Residenztheater en het Cuvilliés-Theater bespeeld door scheidt van het echte leven. Voor de toeschouwers voelt het als een Das Bayerische Staatsschauspiel. De Staatsschauspiel is tot op de dag van van­ daag een van de belangrijkste en meest toonaangevende toneelgezelschappen peepshow van de ziel – langzaam zien ze hoe de karakters in het felle in de Duitstalige wereld. Het gezelschap heeft een reeks aan prominente licht gedwongen worden zich bloot te geven –, een gevoel dat nog regisseurs en acteurs aan zich weten te binden, waaronder Andrea Breth, Frank versterkt wordt door de veelvuldige black-outs, waarin het publiek Castorf, Stephan Rottkamp, Johan Simons, Herbert Fritsch en natuurlijk de met de reflectie van zichzelf geconfronteerd wordt, als voyeurs die er huidige intendant Martin Kušej. snel een muntje in moeten gooien om weer verder te mogen kijken. De witte podiumvloer staat vol met rijen precies en symmetrisch geordende, lege glazen flessen, een monocultuur van schone schijn, English

Die bitteren Tränen der Petra von Kant rows of meticulously, symmetrically placed empty glass bottles, a monoculture of outward appearance, as empty, hollow and brittle as ‘Es ist … eine Art Schauprozess über den Kapitalismus unserer modernen Petra Kant’s luxurious lifestyle. It’s only a matter of time before this Gefühlswelt, hart, eindringlich, frostig kalt.’ – Süddeutsche Zeitung fragile dreamworld she has escaped into will be shattered to pieces.

The German writer and director Rainer Werner Fassbinder wrote For his direction of Die bitteren Tränen der Petra von Kant, Kušej Die bitteren Tränen der Petra von Kant (The Bitter Tears of Petra von won the prestigious Faust Preis in 2012, while leading ladies Bibiana Kant) in 1971. During that period, Fassbinder’s work was inspired Beglau and Andrea Wenzl also won prizes for their roles. Beglau, by the American melodramas of the 1950’s by his compatriot and dressed in a tight designer dress and dangerously high heels, delivers film director Hans Detlef Sierck, who had emigrated to America a magnetic performance as the whimsical Petra von Kant, instantly just before the war and made a name for himself as Douglas Sirk. switching between sadism and tenderness, and between haughty In 1972 Fassbinder himself made a film of the play, starring Margit arrogance and vulnerable dependence. Andrea Wenzl plays femme Carstensen, Hanna Schygulla and Irm Hermann. fatal Karin Thimm with an enticing mix of girlish vice and irresistible Die bitteren Tränen der Petra von Kant is about the politics of power, sex appeal. Playing the taciturn Marlene, Sophie von Kessel, with which is exerted consciously or unconsciously by people in personal boyish short hair and with eyes wich are rimmed with kohl and never relationships. It’s a recurrent theme in Fassbinder’s work. Power is seem to blink, moves across the stage like an ominous spectre. revealed as a deciding factor in human relationships. Afraid to be alone, his characters yearn for love, which then turns into violence, BIOGRAPHIES repression and terror. Born in 1961 in Wolfsberg, Austria, Martin Kušej studied German studies and In Die bitteren Tränen der Petra von Kant this theme is explored Sports Science, and subsequently Theatre Direction at the University of Music through a lesbian love drama set in the glamorous world of high and Performing Arts in Graz. fashion. He started out as an assistant director at the Salzburger Landestheater and the National Slovenian Theatre in Ljubljana. In 1987 he made his debut as a director with his staging of Es by Karl Schönherr. In 1990 he teamed up with Petra von Kant is the uncrowned queen of German fashion, a Martin Zehetgruber and Sylvia Brandl to form the company my friend martin, designer with influence and prestige, whose fasion empire has premiering his piece Tode in three transport containers. In 1992, he staged his made her rich beyond belief. However, although she’s succeeded first play for the Residenztheater, Thomas Strittmatter’s Irrlichter-Schrittmacher. in business, she’s failed in her private life. Having only recently From 1993 Kušej was for a number of years engaged as a director at the Schauspiel Stuttgart. His staging of Sarah Kane’s Cleansed was invited to the divorced her second husband, she lives alone in her luxurious Festival Theaterformen in Hannover, as was his first opera, King Arthur by apartment, where she is aided from early morning until late at night Purcell in 1996. Kušej went on to direct at the Thalia Theater in Hamburg and by her trusty servant Marlene, who she treats like dirt and constantly the Burgtheater in Vienna, amongst others, and opera at the Opernhaus Zürich, seeks to humiliate. The two of them are involved in an unequal the Staatsoper in Berlin and with Dutch National Opera (De Nederlandse power relationship, in which Petra is the master, making increasingly Opera), staging a legendary production of Shostakovich’s Lady Macbeth of the Mtsensk District in 2006. absurd demands, and Marlene is the servile and taciturn slave, who In the 2005/2006 season Kušej was responsible for the theatre programming always complies. As well as Marlene, the other women in Petra’s life at the Salzburger Festspiele. In 2009 he staged a theatre version of Theo van – her mother and her daughter – are also trapped in Petra’s web of Gogh’s 2003 movie Interview at the Theater am Neumarkt in Zurich. That money, power and glamour. same year, his staging of Büchner’s Woyzeck with the Residenztheater was Things start shifting into gear when her cousin Sidonie introduces performed at the Holland Festival. Kušej was three times invited to the famous Theatertreffen in Berlin, winning the Nestroy prize for best direction in 2008. Petra to the young and beautiful Karin Thimm, who has just left Since 2011, Martin Kušej has been artistic director at the Residenztheater. her husband. Petra falls head over heels in love with the sexy Karin and offers to help her become a model. Karin has no real feelings The Residenztheater is the name of a collection of theatre buildings at the for Petra, but she can use the leg up and the money, and artfully historic Residence of the Elector of Bavaria in Munich, as well as the name the exploits the situation to the full. The taciturn Marlene is powerless, Bavarian State Theatre (Bayerisches Staatsschauspiel) is generally known by and having to witness how ‘her’ Petra is taken away from her by Karin. has been using for some years in all its publications. The theatre was originally built between 1751 and 1753 at the behest of Prince- At the same time, her constant presence, as a sort of sinister ghost in elector and Duke of Bavaria Maximilian 111 Joseph. In the grounds of the the background, casts its shadow over what is to come. For it soon Residence in Munich, the palace of the Bavarian electors, dukes and kings, the becomes clear that Karin has the upper hand, with Petra now reduced Belgian-born court architect François de Cuvilliés led the construction of a 560 to the role of the one exploited, just as Marlene has been in their seat theatre in rococo style. Originally, the theatre was used for opera, especially relationship. When Karin decides she has had enough of the jealous performances of Italian opera. The Residenztheater was destroyed during World War 11 and in 1951 the new and possessive conduct of Petra, she goes back to her husband, 1000 seat Residenztheater was built on the foundations of the old theatre. The leaving Petra to confront her own behaviour and seek a new direction rococo interior of the old theatre, however, had survived the war. It was rebuilt in her life. in one of the wings of the palace, which was renamed the Cuvilliés-Theater. Since 1833, the Residenztheater as well as the Cuvilliés-Theater have been home Director Martin Kušej’s staging of Die bitteren Tränen der Petra von to the Bavarian State Theatre (Das Bayerische Staatsschauspiel), which has up to the present day been one of the principal and leading theatre companies in Kant for the Residenztheater in Munich premiered in 2012. Kušej, the German speaking world. The company has been able to attract a host of who in 2009 featured at the Holland Festival with his staging renowned directors and actors, including Andrea Breth, Frank Castorf, Stephan of Woyzeck, has set the action in a brightly lit, whiter than white Rottkamp, Johan Simons, Herbert Fritsch and of course the incumbent artistic room, enclosed by four glass walls, imprisoning the characters in director Martin Kušej. a sterile environment which seems to shut them off from real life. To the audience, it feels like a peepshow of the soul – watching the characters being forced to reveal themselves under the bright lights –, a feeling which is reinforced by the multiple black-outs which confront the members of the audience with their own reflection, like voyeurs who have to put in another coin if they want to continue to watch. The white stage floor is filled with rows and HOLLAND FESTIVAL 2014 G.J. van den Bergh en C. van den Bergh- Thecla Renders, B. Robbers, maand) bent u Beschermer. Als dank Raat, R.F. van den Bergh, W.L.J. A. Schneider, H. Schnitzler, G. Scholten, voor uw aanzienlijke bijdrage aan de directie Bröcker, J. van den Broek, Jeroen C. Schoorl, E. Schreve-Brinkman, internationale programmering van het Pierre Audi, artistiek directeur Fleming, J. Fleury, V. Halberstadt, Steven Schuit, P. Smit, G. Smits, Holland Festival ontvangt u een uit­no­ Annet Lekkerkerker, zakelijk directeur H.J. ten Have en G.C. de Rooij, I. Snelleman, A. Sonnen, K. Spanjer, di­­ging voor de openingsvoorstelling en J. Kat en B. Johnson, Irina en Marcel C. Teulings, H. Tjeenk Willink, voor exclusieve bijeenkomsten, naast bestuur van Poecke, Ton en Maya Meijer- A. Tjoa, Y. Tomberg, J. van Tongeren, vrijkaarten en andere privileges. Martijn Sanders, voorzitter Bergmans, Sijbolt Noorda en Mieke H.B. van der Veen, R. Verhoeff, Ben Noteboom, waarnemend van der Weij, Robert Jan en Mélanie R. Vogelenzang, F. Vollemans, hartsvriend penningmeester van Ogtrop-Quintus, Françoise van F. Voorsluis-Spanhoff, P. Vos, Vanaf € 5.000 per jaar bent u Mavis Carrilho Rappard-Wanninkhof, A. Ruys en A. Vreugdenhil, A. Wertheim, Hartsvriend. Als Hartsvriend van het Joachim Fleury M. Ruys-van Haaften, M. Sanders, M. Willekens, M. van Wulfften Palthe, Holland Festival nodigen we u uit om Renze Hasper A.N. Stoop en S. Hazelhoff, Tom de M. Yazdanbakhsh, P. van der Zant, dichter bij de makers te komen. Met Marjet van Zuijlen Swaan, S. Tóth, Elise Wessels-van P. van Zwieten en N. Aarnink gelijkgestemden en gasten van het Houdt, H. Wolfert en M. Brinkman festival verwelkomen we u graag op Het programma van het Holland jonge begunstigers speciale gelegenheden en geven u een Festival kan alleen tot stand komen door hartsvrienden Kai Ament, Ilonka van den Bercken, blik achter de schermen. subsidies, bijdragen van sponsors en Kommer en Josien Damen, S. van Maarten Biermans, Maarten van fondsen en door de gewaardeerde steun Delft-Vroom, H. Doek, Tex Gunning, Boven, Rolf Coppens, Tessa Cramer, geefwet van u, ons publiek. Wendy van Ierschot, Frans Koffrie, Susan Gloudemans, Jolanda de Sinds 1 januari 2012 is het nog aantrek­ K. Kohlstrand, J. en M. Kuiper- Groot, Marte Guldemond, Nynke kelijker om het Holland Festival te subsidiënten Gerlach, Monique Laenen en Titus de Haan, Hagar Heijmans, Anna van steunen vanwege de Geefwet die tot Ministerie van Onderwijs, Cultuur Darley, M. Plotnitsky, P. Voorsmit, Houwelingen, Daan de Jong, Judith 1 januari 2018 van kracht is. De Geef­ en Wetenschap P. van Welzen en C. Lafeber Lekkerkerker, Marije Mulder, Boris wet houdt in dat giften aan culturele Gemeente Amsterdam van Overbeeke, Gijs Schunselaar, Farid ANBI’s met 25% verhoogd mogen wor­ beschermers Tabarki, David van Traa, Frank Uffen, den tot een maximum aan schenkingen Het Holland Festival is lid van Réseau Lodewijk Baljon en Ineke Hellingman, Helena Verhagen, Merijn van der van € 5.000 per jaar. Schenkt u meer Varèse, Europees netwerk voor de A. van de Beek en S. van Basten Vlies, Danny de Vries, Marian van Zijll dan € 5.000, dan kunt u het resterende creatie en promotie van nieuwe muziek, Batenburg, S. Brada, Frans en Dorry Langhout bedrag voor het reguliere percentage gesubsidieerd door het Culturele Cladder-van Haersolte, J. Docter (100%) aftrekken van de inkomsten­ Programma van de Europese Commissie. en E. van Luijk, L. Dommering-van anonieme schenkers belasting. De voordelen van de Geefwet Rongen, E. Flores d’Arcais, E. Granpré Ook dankt het Holland Festival gelden voor alle belastingplichtigen hoofdbegunstiger Moliere, M. Grotenhuis, anonieme schenkers. (particulieren en bedrijven) en zijn SNS REAAL Fonds E.H. Horlings, J. Houwert, Luuk H. van toepassing op zowel eenmalige als Karsten, R.Katwijk, R. Kupers en H. van liefhebbers periodieke schenkingen. sponsors, fondsen, instellingen Eeghen, J. Lauret, A. van der Linden- Het Holland Festival dankt 708 VandenEnde Foundation, Stichting Taverne, H. en I.Lindenbergh-Sluis, Liefhebbers voor hun steun en voordeel van een periodieke Ammodo, Rabobank Amsterdam, F. Mulder, G. van Oenen, H. Pinkster, bijdrage. schenking Clifford Chance LLP, DoubleTree by H.Sauerwein, R. van Schaik en Een eenmalige gift is beperkt aftrekbaar Hilton, Westergasfabriek / W. Rutten, C.W.M. Schunck, voor de belasting. Het totaal van de MeyerBergman, Kempen & Co, K.Tschenett, Wolbert en Barbara Het Holland Festival giften op jaarbasis dient hoger te zijn Automobielbedrijf Van Vloten, Vroom, P. Wakkie, R.R. Walstra, heeft ook uw steun dan 1% (drempel) en kan tot maximaal Stichting Dioraphte, Turing Foundation, A. van Wassenaer, O.L.O. en Tineke nodig: word Vriend 10% (plafond) van het inkomen worden Prins Bernhard Cultuurfonds, The de Witt Wijnen-Jansen Schoonhoven afgetrokken. Een periodieke gift is een Brook Foundation, Fonds Podium­ Als Vriend draagt u actief bij aan de gift waarbij voor een periode van ten kunsten, Ernst von Siemens Music begunstigers bloei van het Holland Festival. minste vijf opeenvolgende jaren een ge­ Foundation, Ambassade van Pakistan, M. Beekman, E. Blankenburg, Co lijke uitkering wordt gedaan, vastgelegd Dr. Hofstee Stichting, Gemeente Bleeker, A. Boelee, K. de Bok, Jan liefhebber in een periodieke akte. De gift is volledig Amsterdam/Stadsdeel Oost, Bouws, E. Bracht, G. Bromberger, Vanaf € 45 per jaar bent u al Liefhebber. aftrekbaar zonder aftrekdrempel of Regionale Regering van Koerdistan, Rachel van der Brug, D. de Bruijn, U heeft voorrang bij de kaartver­koop en u aftrekplafond. Goethe-Institut, Ambassade van de M. Daamen, J. Dekker, M. Doorman, krijgt korting op tickets. Verenigde Staten van Amerika, Gravin Chr. van Eeghen, J. van der Ende, Wilt u ook Vriend van het Holland van Bylandt Stichting, Institut Français Ch. Engeler, E. Eshuis, E.Goossens-Post, begunstiger Festival worden? Ga voor meer des Pays-Bas, Ambassade van de E. de Graaff-Van Meeteren, Vanaf € 250 per jaar (of € 21 per maand) informatie en een aanmeldformulier Bondsrepubliek Duitsland/Den Haag, F. Grimmelikhuizen, D. Grobbe, bent u Begunstiger. Uw bijdrage komt naar www.hollandfestival.nl / steun HF Pro Helvetia J. Haalebos, J. Hennephof, G. van rechtstreeks ten goede aan de internati­ of neem vrijblijvend contact op met Heteren, L.D.M.E. van Heteren, onale programmering van het Holland Leonie Kruizenga, hoofd hf business B. van Heugten, S. Hodes, Herma Festival. Als Begunstiger heeft u recht development op 020 – 788 21 18. Beam Systems, De Nederlandsche Hofmeijer, J. Hopman, A. Huijser, op vrijkaarten en andere aantrekkelijke Bank, Double Effect, G&S Vastgoed, E. Hummelen, G. van der Hulst, privileges. Holland Festival ING Groep, Ten Have Change Yolanda Jansen, P. Jochems, Jan de Piet Heinkade 5 Management, TNT express, WPG Kater, J. Keukens, A. Ladan, M. Le jonge begunstiger 1019 br Amsterdam Uitgevers Poole, M. Leenaers, K. Leering, Vanaf € 250 per jaar (of € 21 per maand) tel. +31 (0)20 – 7882100 T. Liefaard, A. Ligeon, T. Lodder, ben je Jonge Begunstiger. Laat jij je [email protected] mediapartners A. Man, D. van der Meer, E. van der inspireren door internationale podium‑ www.hollandfestival.nl NTR, VPRO Meer-Blok, A. Mees-Lubberman, kunsten? Wil je meer weten over de A. de Meijere, J. Melkert, E. Merkx, kunstenaars die je in het Holland tekst en redactie / text, editing board of governors Jaap Mulders, H. Nagtegaal, Festival mee op avontuur nemen en Lonneke Kok (MoreTXT) De genereuze, meerjarige verbintenis A. Nieuwenhuizen, La Nube, Kay Bing in vervoering brengen? Sluit je dan vertaling / translation van de Governors is van groot belang Oen, E. Overkamp en A. Verhoog, nu aan! Jane Bemont, Frank van Lieshout voor de internationale­ programmering C. van de Poppe, P. Price, F. Racké, van het Holland Festival. H. Ramaker, S. van de Ree, Wessel beschermer Reinink, L.M. Remarque-Van Toorn, Vanaf € 1.500 per jaar (of € 125 per