Die Bitteren Tränen Der Petra Von Kant Zo Leeg, Hol En Fragiel Als Het Luxe Leven Van Petra Von Kant Zelf
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
DIE BITTEREN TRÄNEN DER PETRA VON KANT RAINER WERNER FASSBINDER MARtin Kušej, RESIDENZTHEATER INFO CREDITS data / dates tekst / text za 14, zo 15, ma 16 juni 2014 Rainer Werner Fassbinder Sat 14, Sun 15, Mon 16 June 2014 regie / direction aanvang / starting time Martin Kušej 20.30 uur toneelbeeld / set design 8.30 pm Annette Murschetz locatie / venue kostuums / costumes Muziekgebouw aan ’t IJ Heidi Hackl duur / running time muziek / music 2 uur, zonder pauze Jan Faszbender 2 hours, no interval licht / light taal / language Tobias Löffler Duits, simultaanvertaling dramaturgie / dramaturgy German, simultaneous translation Andreas Karlaganis inleiding / introduction met / cast door by Justin Waerts Bibiana Beglau (Petra von Kant) 19.45 uur Elisabeth Schwarz (Valerie von 7.45 pm Kant, haar moeder her mother) meet the artist Elisa Plüss (Gabriele von Kant, haar met with Martin Kušej, dochter her daughter) zo 15.6, na de voorstelling Michaela Steiger (Sidonie von Sun 15.6, after the performance Grasenabb, haar vriendin her friend) moderator Justin Waerts Andrea Wenzl (Karin Thimm, haar websites geliefde her lover) www.residenztheater.de Sophie von Kessel (Marlene, haar HOLLAND FESTIVAL www.martinkusej.de dienstmeid her maid) productie / production Residenztheater wereldpremière / world premiere München, 3.3.2012 HOLLAND FESTIVAL PARTNERS HOOFDBEGUNSTIGER DIE BITTEREN TRÄNEN DER PETRA VON KANT zo leeg, hol en fragiel als het luxe leven van Petra von Kant zelf. Het is slechts een kwestie van tijd tot deze breekbare droomwereld die ze ‘Es ist … eine Art Schauprozess über den Kapitalismus unserer modernen voor zichzelf heeft geschapen onherroepelijk aan diggelen gaat. Gefühlswelt, hart, eindringlich, frostig kalt.’ – Süddeutsche Zeitung Kušej won voor zijn regie van Die bitteren Tränen der Petra von De Duitse schrijver en regisseur Rainer Werner Fassbinder schreef Kant de prestigieuze Faustprijs in 2012. Ook hoofdrolspeelsters Die bitteren Tränen der Petra von Kant in 1971. Fassbinders werk was Bibiana Beglau en Andrea Wenzl sleepten een prijs in de wacht voor in die periode geïnspireerd door de Amerikaanse melodrama’s uit hun rol. Beglau zet in een strakke designerjurk en met gevaarlijk de jaren 50 van zijn vlak voor de oorlog geëmigreerde landgenoot hoge hakken een magnetische rol als de grillige Petra van Kant en filmregisseur Hans Detlef Sierck, beter bekend onder zijn neer, schakelend tussen sadisme en tederheid, tussen hooghartige Amerikaanse naam Douglas Sirk. In 1972 verfilmde Fassbinder het arrogantie en kwetsbare afhankelijkheid. Femme fatale Karin Thimm toneelstuk zelf, met in de hoofdrollen Margit Carstensen, Hanna wordt door Andrea Wenzl gespeeld met een verleidelijke mix van Schygulla en Irm Hermann. meisjesachtige ondeugd en onweerstaanbaar sexappeal. Sophie von Die bitteren Tränen der Petra von Kant handelt over de machtspolitiek Kessel speelt de zwijgzame Marlene. Met jongensachtig kort haar en die bewust of onbewust door mensen in hun persoonlijke zwartomrande ogen die geen moment knipperen beweegt zij zich als verhoudingen wordt uitgeoefend, een thema dat als een rode draad een onheilspellende schim over het podium. door het werk van Fassbinder loopt. Macht is bij Fassbinder een bepalende factor in menselijke relaties. Bang om alleen te zijn, smachten zijn karakters naar liefde, maar deze ontaardt vaak in BIOGRAFIEËN geweld, onderdrukking en terreur. In Die bitteren Tränen der Petra von Kant wordt dit thema uitgewerkt Martin Kušej werd geboren in 1961 in Wolfsberg, in Oostenrijk. Hij in een lesbisch liefdesdrama dat zich afspeelt in de glamourwereld studeerde Germanistiek en sportwetenschappen en aansluitend regie aan de Hogeschool voor Muziek en Opvoeringskunsten in Graz. van de haute couture. Hij begon als regieassistent bij het Salzburger Landestheater en het Nationale Sloveense Theater in Ljubljana. In 1987 deed hij zijn eerste regie met Es van Petra von Kant is de ongekroonde koningin van de Duitse mode Karl Schönherr. In 1990 begon hij met Martin Zehetgruber en Sylvia Brandl wereld. Ze is een ontwerpster met veel invloed en aanzien, die met het gezelschap my friend martin en bracht hij in drie transportcontainers zijn haar modeimperium steenrijk is geworden. Maar zo goed als het eigen stuk Tode in première. In 1992 ensceneerde hij zijn eerste stuk voor het gaat met de zaken, zo slecht is het gesteld met haar privéleven. Residenztheater: Irrlichter-Schrittmacher van Thomas Strittmatter. Onlangs is ze gescheiden van haar tweede man. Ze woont nu alleen Vanaf 1993 was Kušej enige jaren als vaste regisseur verbonden aan Schauspiel Stuttgart. Zijn Cleansed van Sarah Kane werd uitgenodigd voor het Festival in haar luxe appartement, waar ze elke dag van ’s ochtends vroeg Theaterformen in Hannover, evenals zijn eerste opera King Arthur van Purcell tot ‘s avonds laat de beschikking heeft over haar trouwe dienstmeid in 1996. Kušej regisseerde vervolgens onder meer bij het Thalia Theater in Marlene, die ze als vuil behandelt en voortdurend vernedert. Petra is Hamburg en het Burgtheater in Wenen en opera bij het Opernhaus Zürich, de de meesteres in deze machtsverhouding, die steeds absurdere eisen Staatsoper in Berlijn en De Nationale Opera (voorheen De Nederlandse Opera), stelt; Marlene is haar gedienstige en zwijgzame slavin, die alles slikt. waar hij in 2006 een legendarische Lady Macbeth van Mtsensk van Sjostakovitsj Niet alleen Marlene, maar ook de andere vrouwen in Petra’s leven, ensceneerde. In het seizoen 2005/2006 was Kušej verantwoordelijk voor de waaronder haar moeder en haar dochter, zitten gevangen in haar web toneelprogrammering van de Salzburger Festspiele. In 2009 ensceneerde hij bij Theater am Neumarkt in Zürich een toneelversie van Theo van Goghs uit van geld, macht en glamour. 2003 stammende speelfilm Interview. Datzelfde jaar was zijn enscenering van Dan leert Petra via haar nicht Sidonie de mooie, jonge Karin Thimm Woyzeck voor het Residenztheater te zien in het Holland Festival. kennen, die net van haar man is weggegaan. Petra valt als een blok Kušej werd driemaal uitgenodigd voor het beroemde Berliner Theatertreffen, voor de sexy Karin en biedt haar aan om model te worden. Karin, in 2008 won hij er de Nestroyprijs voor beste regie. Sinds 2011 is Martin Kušej die geen echte gevoelens heeft voor Petra, maar haar hulp goed intendant bij het Residenztheater. kan gebruiken, weet de situatie handig uit te buiten. De zwijgzame Marlene moet machteloos toezien hoe ‘haar’ Petra van haar wordt Het Residenztheater is zowel de naam voor een verzameling theater gebouwen in de oude Residentie van de Keurvorst van Beieren in München, afgepakt. Tegelijkertijd is zij als een onheilspellend voorteken altijd als de naam die het Beierse Staatstoneel (Bayerisches Staatsschauspiel) in de aanwezig op de achtergrond. Want al snel wordt duidelijk dat Karin volksmond en sinds een aantal jaren ook weer in al zijn officiële uitingen heeft. de troeven in handen heeft en dat Petra nu door haar gebruikt wordt Het theater werd oorspronkelijk tussen 1751 en 1753 gebouwd onder de Keur zoals Petra zelf Marlene gebruikte. Als Karin uiteindelijk genoeg vorst en Hertog van Beieren Maximiliaan 111 Jozef. Op het grondgebied van heeft van het jaloerse, bezitterige gedrag van Petra, gaat ze terug naar de Residentie van München, het paleis van de Beierse keurvorsten, hertogen haar man. Op zichzelf teruggeworpen is het aan Petra om haar leven en koningen, liet de in België geboren hofbouwmeester François de Cuvilliés een nieuwe wending te geven. een theater met 560 zitplaatsten in rococostijl optrekken. In de begintijd deed het theater dienst als operapodium, waar vooral Italiaanse opera’s opgevoerd werden. In de Tweede Wereldoorlog werd het Residenztheater verwoest. In Regisseur Martin Kušejs enscenering voor het Residenztheater in 1951 werd op de funderingen van het oude theater het nieuwe Residenztheater München ging in 2012 in première. Kušej, die in 2009 met Woyzeck gebouwd, met 1000 zitplaatsen dit keer. Het rococointerieur van het oude in het Holland Festival stond, situeert de actie in een helverlichte, theater was gespaard gebleven en werd in een vleugel van de residentie ge kraakwitte ruimte, aan vier kanten omgeven door een glazen plaatst, die werd omgedoopt tot CuvilliésTheater. wand. Voor de personages is het als een steriele gevangenis die hen Sinds 1833 worden het Residenztheater en het CuvilliésTheater bespeeld door scheidt van het echte leven. Voor de toeschouwers voelt het als een Das Bayerische Staatsschauspiel. De Staatsschauspiel is tot op de dag van van daag een van de belangrijkste en meest toonaangevende toneelgezelschappen peepshow van de ziel – langzaam zien ze hoe de karakters in het felle in de Duitstalige wereld. Het gezelschap heeft een reeks aan prominente licht gedwongen worden zich bloot te geven –, een gevoel dat nog regisseurs en acteurs aan zich weten te binden, waaronder Andrea Breth, Frank versterkt wordt door de veelvuldige blackouts, waarin het publiek Castorf, Stephan Rottkamp, Johan Simons, Herbert Fritsch en natuurlijk de met de reflectie van zichzelf geconfronteerd wordt, als voyeurs die er huidige intendant Martin Kušej. snel een muntje in moeten gooien om weer verder te mogen kijken. De witte podiumvloer staat vol met rijen precies en symmetrisch geordende, lege glazen flessen, een monocultuur van schone schijn, English DIE BITTEREN TRÄNEN DER PETRA VON KANT rows of meticulously, symmetrically placed empty glass bottles, a monoculture of outward appearance, as empty, hollow and brittle