Venice Baroque Orchestra Werd in 1997 Leiding in Zijn Uitvoeringen Van Händels Opgericht Door Andrea Marcon En Behoort Ariodante Vorig Seizoen in Oviedo
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
vrijdag 16.09.2011 Venice Baroque 20.00 Concertzaal 19.15 Inleiding door Orchestra Ignace Bossuyt Vivaldi. Stabat Mater & Gloria 20110916_VBO.indd 1 5/09/11 18:49 Biografieën Het Venice Baroque Orchestra werd in 1997 leiding in zijn uitvoeringen van Händels opgericht door Andrea Marcon en behoort Ariodante vorig seizoen in Oviedo. inmiddels tot de meest vooraanstaande barokensembles die werken met historisch De Belgische sopraan Céline Scheen verantwoorde instrumenten. Een van studeerde aan de conservatoria van Mons en de topprioriteiten van het orkest is de Brussel, en aan de Londense Guildhall School herontdekking van meesterwerken uit de of Music bij Vera Rosza. Ze werkte samen met 17e en 18e eeuw. Zo verzorgde het moderne bekende dirigenten als René Jacobs en Jean premières van vergeten muziek van onder Tubéry, en vertolkte in heel Europa talrijke andere Cavalli, Marcello en Boccherini. belangrijke rollen in opera’s van Monteverdi De uitgebreide en meermaals bekroonde tot Poulenc, met een sterke klemtoon op het discografie van het orkest, bij Sony en barokke repertoire. In 1999 nam ze samen met Deutsche Grammophon, bevat ook meer Musica Antiqua Köln de muziek op van Gérard bekende werken van Vivaldi, Händel en Bach. Corbiau’s film Le Roi Danse, onder leiding van Het Venice Baroque Orchestra geniet de steun Reinhard Goebel. van het Fondazione Cassamarca uit Treviso. Romina Basso startte haar carrière als Sinds de oprichting in 1987 specialiseert het mezzosopraan aan het conservatorium Chœur de Chambre de Namur zich enerzijds van Venetië en behaalde tevens een in muziek van eigen bodem en anderzijds in diploma Italiaanse literatuur aan de het grote koorrepertoire – zowel Lassus en universiteit van Trieste. Ze specialiseerde Grétry als Bach, Mozart en Fauré komen aan zich vooral in het barokke repertoire en de bod. Het kamerkoor maakte zo’n 50 cd’s en muziek van Rossini, en won verschillende werd door grote dirigenten geleid, zoals Jordi nationale en internationale wedstrijden. Savall en Philippe Herreweghe. De huidige Tot de gereputeerde orkesten waar ze dirigent is de jonge Argentijn Leonardo García mee samenwerkte, behoren onder meer Alarcón. Het Chœur de Chambre de Namur Europa Galante, Orchestra of the Age of wordt gesteund door de Franse Gemeenschap Enlightenment en Ricercar Consort. Basso nam Wallonië-Brussel (dienst muziek en dans), door verschillende cd’s op met werk van Vivaldi, de Nationale Loterij, en door de stad en de Händel en Porpora. provincie Namen. De Italiaanse trompetvirtuoos Gabriele Andrea Marcon behaalde zijn diploma Cassone staat bekend om zijn uitvoeringen Oude Muziek aan de Schola Cantorum op originele, tijdsgebonden instrumenten, Basiliensis, waar hij orgel, klavecimbel zoals de barokke natuurtrompet en de en directie studeerde. Vandaag de dag ventielkornet. Daarnaast is hij ook vertrouwd wordt hij wereldwijd erkend als een van de met eigentijdse muziek: hij bracht Luciano richtinggevende interpreten van barokke en Berio’s Sequenza X voor trompet solo in klassieke orkestmuziek. Hij deelde de podia première en is bovendien zelf een gevierd met sterren als Cecilia Bartoli, Anna Netrebko hedendaags componist. Cassone speelde op en Philippe Jaroussky, en won verschillende ’s werelds beroemde podia en nam zo’n 20 prijzen, waaronder de Spaanse ‘Premio Lirico cd’s op met muziek van de barokperiode tot Teatro Campoamor’ voor de beste muzikale nu. 20110916_VBO.indd 2 5/09/11 18:49 Uitvoerders en programma Venice Baroque Orchestra: orkest Tomaso Giovanni Albinoni (1671-1750/51) Chœur de Chambre de Namur: koor Concerto à 5 in a, opus 5 nr. 5 (1707) Andrea Marcon: klavecimbel en dirigent - Allegro Céline Scheen: sopraan - Adagio Romina Basso: mezzosopraan - Allegro Gabriele Cassone: trompet Antonio Vivaldi — Concerto in G voor twee violen, strijkers en basso continuo, RV516 (na 1725) Giuseppe Torelli (1658-1709) - Allegro Sonate in D voor trompet, strijkers en - Largo – Larghetto basso continuo, G1 (1690) - Allegro - (Andante) - (Allegro) Antonio Vivaldi - Grave Gloria voor solisten, trompet, hobo, strijkers - (Allegro) en basso continuo, RV589 (ca. 1715) - Gloria in excelsis Deo Antonio Vivaldi (1678-1741) - Et in terra pax hominibus Concerto in g voor twee cello’s, strijkers - Laudamus te en basso continuo, RV531 (na 1720) - Gratias agimus tibi - Allegro - Propter magnam gloriam tuam - Adagio - Domine Deus, Rex caelestis - Allegro - Domine Fili unigenite - Domine Deus, Agnus Dei Antonio Vivaldi - Qui tollis peccata mundi Stabat Mater voor alt, strijkers en - Qui sedes ad dexteram Patris basso continuo, RV621 (1712) - Quoniam tu solus sanctus - Stabat Mater - Cum Sancto Spiritu - Cuius animam - O quam tristis - Qui est homo - Quis non posset - Pro peccatis - Eia Mater - Fac ut ardeat - Amen — pauze — Dit concert sluit aan bij TRIBUNE11. Provincie West- Vlaanderen en de West-Vlaamse cultuurhuizen openen het cultuurseizoen van 01.09 t/m 30.09.2011. VOX FOCUS Uw applaus krijgt kleur dankzij de bloemen van VIVALDI Bloemblad. Met Nederlandse boventiteling 20110916_VBO.indd 3 5/09/11 18:49 Antonio vivaldi en de laatbarok: een meesterlijke fusie van emotie, drama, lyrisme en virtuositeit Een van de sleutelbegrippen van zowel de de delen onderling (langzaam-snel-langzaam- vocale als de instrumentale muziek in de snel) en de afwisseling in stijl: in het Andante barok is de ‘concerterende stijl’. ‘Concerteren’ domineert de zangerige melodie, in het betekent dat uitvoerders van diverse aard en eerste Allegro de ‘geleerde’ stijl, gebaseerd samenstelling met elkaar in dialoog treden: in op het traditionele contrapunt, met een de vocale muziek stemmen met instrumenten, sterke onafhankelijkheid van alle partijen. in de instrumentale muziek één of meerdere In het Grave overheersen de akkoordische solisten met het voltallige ensemble. Een passages, afgewisseld met solistische van de absolute hoogtepunten van de interventies (hier van de viool in plaats van concerterende stijl is zonder twijfel het oeuvre de trompet), en in de finale het dansante van Antonio Vivaldi (1678-1741), niet alleen in element. Deze variatie blijft de sterke troef zijn talrijke instrumentale concerti, maar ook in van alle latere concerti, zoals bij Tomaso zijn religieuze vocale werken. Albinoni (1671-1751) in zijn twaalf concerti Vanaf het einde van de 16e eeuw kwam de voor viool, opus 5 uit 1707. Vooruitstrevend bij term ‘concerto’ in voege voor liturgische Albinoni is de driedeligheid (snel-langzaam- composities voor stemmen en instrumenten. snel), die Vivaldi voor het concerto als norm Broedplaats van het genre was Venetië, vestigde. Een opvallende vernieuwing is ook tevens de plek waar Vivaldi geboren werd. het uitgesproken lyrisme in het langzame De bezetting kon wisselen van één of middendeel. enkele stemmen met basso continuo tot monumentale composities voor meerdere Dat Antonio Vivaldi in de laatbarok als de vocale en instrumentale koren. In de loop van absolute grootmeester van het concerto geldt, de 17e eeuw werd het concerterend principe staat buiten kijf. De uitgave van zijn opus 3, ook toegepast op de zuiver instrumentale L’estro armonico (‘De muzikale wedijver’) muziek: binnen het ensemblespel werden met twaalf concerti voor één tot vier violen solistische passages ingelast. Een pionier en strijkers, gepubliceerd in Amsterdam in op dit gebied was de Romein Arcangelo 1711, was een gebeurtenis van formaat. Corelli (1653-1713) met een reeks van twaalf Vivaldi liet duidelijk een ‘nieuw geluid’ horen, concerti voor strijkers, met als solisten twee dat als een bom insloeg. Vooreerst gaf hij violen en een cello. Een belangrijk centrum definitief vorm aan het concerto als een voor de evolutie van het solistische concerto driedelige, symmetrische structuur. Bovendien was de Basilica San Petronio in Bologna, vond hij een even ingenieus als eenvoudig waar vooral de trompet als solo-instrument bouwprincipe uit voor de snelle hoekdelen, optrad, in het bijzonder tijdens de feestelijke bekend als de ‘ritornello’- of ‘refrein’-vorm. liturgie ter ere van de patroonheilige op Vivaldi begint doorgaans met een fragment 4 november. De belangrijkste componist voor het ensemble, dat vier of vijf keer, al dan van concerti met trompet in Bologna was niet gevarieerd, als een refrein terugkeert, Giuseppe Torelli (1658-1709). Zijn Sonate in onderbroken door passages voor de solist. D voor trompet, strijkers en basso continuo In de tussenliggende sologedeelten voert is een vierdelig concerto met solotrompet de solist (of solisten) het hoge woord. (de termen concerto, sonate en sinfonia Tenslotte sprak (en spreekt) Vivaldi’s muziek werden toen nog vaak door elkaar gebruikt). onmiddellijk aan dankzij de ‘motorische Typisch zijn de contrasterende tempi tussen ritmiek’, een stuwende kracht die steunt op 20110916_VBO.indd 4 5/09/11 18:49 de herhaling van één of enkele korte, snedige excelsis, de introverte stemming op Et in terra ritmische motieven – als een regelmatig pax (als uitdrukking van rust en vrede) en ‘draaiende motor’. Deze typisch vivaldiaanse Domine Deus, Agnus Dei (voor altsolo, met ritmische ‘schwung’ kenmerkt vooral de snelle koorinterventies Qui tollis peccata mundi) en hoekdelen. Het langzame deel sluit sterk aan het dansante karakter in het duet Laudamus bij de opera, doordat Vivaldi hier de soliste(n) te. heel expressief laat ‘zingen’ (zoals een zanger Ook Vivaldi’s (minder bekende) Stabat Mater, in lyrische aria’s) of ‘spreken’ (zoals een zanger voor alt en strijkers, is een meesterwerkje van in dramatische recitatieven). Op onnavolgbare muzikale