Akademia Wychowania Fizycznego im. Bronisława Czecha w Krakowie Polska Akademia Olimpijska University School of Physical Education in Cracow, Poland Polish Olympic Academy Studia Humanistyczne Nr 12 KRAKÓW 2012 KOLEGIUM REDAKCYJNE – EDITORIAL BOARD REDAKTOR NACZELNA – EDITOR-IN-CHIEF dr hab. prof. nadzw. Halina Zdebska ZASTĘPCA REDAKTORA NACZELNEGO – VICE EDITOR-IN-CHIEF dr hab. prof. nadzw. Jan Blecharz KIEROWNICY DZIAŁÓW – DEPARTMENT EDITORS filozofia kf – philosophy of physical culture – prof. nadzw. dr hab. Maria Zowisło historia kf – history of physical culture – prof. nadzw. dr hab. Ryszard Wasztyl pedagogika kf – pedagogy of physical culture – prof. nadzw. dr hab. Grażyna Kosiba psychologia kf – psychology of physical culture – prof nadzw. dr hab. Jan Blecharz socjologia kf – sociology of physical culture – dr Piotr Nowak (UJ) olimpizm – Olympism – dr hab. prof. nadzw. Halina Zdebska SEKRETARZ REDAKCJI – SECRETARY TO THE EDITORIAL BOARD dr Filip Kobiela Artykuły recenzowane – Articles are peer-reviewed RADA PROGRAMOWA prof. Sandro Anastasi (Universita di Messina) prof. Richard Gordin (Utah State University) prof. Ivo Jirásek (Univerzita Palackého v Olomouci) prof. Scott Kretchmar (Penn State University) prof. dr hab. Jerzy Kosiewicz (AWF Józefa Piłsudskiego Warszawa) prof. dr hab. Józef Lipiec (Uniwersytet Jagielloński) prof. dr hab. Andrzej Pawłucki (AWF Wrocław) prof. Artur Poczwardowski (University of Denver) prof. dr hab. Mirosław Ponczek (AWF im. J. Kukuczki w Katowicach) prof. dr hab. Wojciech Lipoński (AWF im. E. Piaseckiego w Poznaniu) dr hab. prof. nadzw. Janusz Zdebski (Wszechnica Świętokrzyska w Kielcach) Adiustacja i korekta językowa: Barbara Przybyło – język polski Sylwia Willcox – Transatlantic Communication – język angielski Front Office: room 103/IV EDITOR’S OFFICE – ADRES REDAKCJI: al. Jana Pawła II 78, 31-571 Kraków, Poland © Copyright by University School of Physical Education, Cracow, Poland Cover design – Projekt okładki: Zdzisław J. Przybyło Druk (Print): Drukarnia Cyfrowa Alnus sp. z o.o., ul. Cechowa 51, 30-614 Kraków Nakład (Circulation): 100 NR 12 2012 SPIS TREśCI • Contents Od Redakcji • From the Editor . 5 Pierre de Coubertin: U źródeł nowożytnego olimpizmu • Karta Olimpijska – fragmenty (wybrał i zestawił Kajetan Hądzelek) . 7 At the root of modern Olympism • Olympic Charter – excerpts (selected and juxtaposed by Kajetan Hądzelek) Józef Lipiec: Eidos of Olympic Games . 15 Eidos igrzysk Stanisław Kowalczyk: Sport from a humanistic-personal perspective . 21 Sport w perspektywie humanistyczno-personalnej Ewa Kałamacka: 5th Olympic Games 1912 . 28 Piąte Igrzyska Olimpijskie 1912 Michał Bronikowski, Małgorzata Bronikowska: Olympic values: are they for an individual or for the community? . 34 Wartości olimpijskie: dla jednostki czy społeczeństwa? Iwona Grys: Antique inspirations in Olympic medals and badges . 41 Inspiracje antykiem w medalach i odznakach olimpijskich Henryk Duda: Zasady ideologii olimpijskiej jako kryterium sprawnego działania sportowego . 49 Principles of the Olympic ideology as a criterion for efficient operation of sports Wiesław Firek: O naturze człowieka i śpiącej królewnie, czyli o skłonnościach ludzi do sportu według Pierre’a de Coubertina . 56 Human nature and sleeping beauty or about the tendency of humans to practice sports according to Pierre de Coubertin Paulina Janowiec-Kapłon: Polscy kolarze na igrzyskach olimpijskich . 69 Polish cyclist at the Olympic Games Sprawozdania Z konferencji, RECENZJE • CONFERENCE reports, REVIEWS Katarzyna Płoszaj: Sprawozdanie z XIX Międzynarodowego Seminarium Studiów Olimpijskich dla Studentów Podyplomowych w Międzynarodowej Akademii Olimpijskiej . 75 19th International Seminar on Olympic Studies for Postgraduate Students at the International Olympic Academy Filip Kobiela: 11. Międzynarodowa Łączona Sesja dla Kierownictwa Narodowych Akademii Olim- pijskich i Narodowych Komitetów Olimpijskich (Olimpia) . 78 11th Joint International Session for Presidents and Directors of National Olympic Academies and Officials of National Olympic Committees in Olympia Halina Zdebska: „Edukacja olimpijska w Europie – narodowe doświadczenia – międzynarodowe perspektywy” Konferencja Narodowych Akademii Olimpijskich w Wiesbaden, 19–21 paździer- nika 2012 r. 79 – 3 – Spis treści • Contents “Olympic Education in Europe; National Experience, International Perspectives” a Conference of National Olympic Academies in Wiesbaden, 19–21 October 2012 Jerzy Kosiewicz, Andrzej Smoleń: Nauki społeczne o sporcie: zarys historyczny i współczesność . 81 Social sciences of sport: past and present Jerzy Kosiewicz, Andrzej Smoleń: Sprawozdanie z IV Światowej Konferencji Międzynarodowe- go Towarzystwa Nauk Społecznych o Sporcie . 87 The 4th World Conference of the International Society for the Social Sciences of Sport (a report) Małgorzata Siekańska: 13. Międzynarodowa Konferencja ECHA, Münster, 12–15 września 2012 r. 90 13th International ECHA Conference, September 12–15, 2012 – Münster, Germany Wiesława Jarosz: Ogólnopolskie sympozjum naukowe nt. „Kultura fizyczna a socjalizacja” . 91 National Symposium on „Physical Culture and Socialization” Marcin Czechowski: 18. Kongres i Zgromadzenie Generalne EFPM – Werona, 24–27 października 2012 r. 94 The 18th Congress and the General Assembly of the EFPM in Verona, 24–27 October 2012 Tadeusz Rzepa: Jubileusz 80-lecia prof. dra hab. Zbigniewa Naglaka. Seminarium Międzynarodowe- go Towarzystwa Naukowego Gier Sportowych „Szanse i zagrożenia gier zespołowych w Polsce” . 97 The 80th anniversary of Professor Zbigniew Naglak. Seminar of the International Scientific Society of Sport Games “Chances and Threats of Sport Team Games” Halina Zdebska: Jubileusz 60-lecia pracy naukowo-badawczej prof. dr hab. Zofii Żukowskiej. VIII Ogólnopolska Konferencja Naukowa „Społeczno-edukacyjne oblicza współczesnego olimpi- zmu. Aktywność fizyczna i społeczna osób trzeciego wieku”, Warszawa, 22–23 listopada 2012 r. 99 Celebrations of the 60th anniversary of scientific and research activity of professor Zofia Żu- kowska. 8th National Scientific Conference ”Socio-Educational Faces of Contemporary Olympism. Physical and Social Activity of Third Age Persons”, Warsaw, 22–23 November 2012 Dorota Ambroży: Recenzja książki „Olimpijskie Konkursy Sztuki Wawrzyny Olimpijskie” pod redakcją Kajetana Hądzelka i Krzysztofa Zuchory . 101 Review of a book entitled “Olympic Games Art Contests Olympic Laurels” edited by Kajetan Hądzelek and Krzysztof Zuchora Zbigniew Porada: Turski, Spisak, Penderecki – polska muzyka olimpijska . 103 Turski, Spisak, Penderecki – Polish Olympic Music Halina Zdebska: Kodeks etyczny trenera . 105 A Code of Conduct for Coaches INFORMACJE • Information Szczegółowe zasady przygotowania artykułu do druku w czasopiśmie „Studia Humanistyczne” . 106 Instructions for Authors Lista recenzentów “Studiów Humanistycznych” . 108 List of reviewers – 4 – NR 12 2012 OD redakcji FROM tHE EDItOR Studia Humanistyczne to czasopismo naukowe, Studia Humanistyczne (Sport Studies in Humanities) w którym publikowane są oryginalne prace dotyczące is a scientific journal that publishes original works on kultury fizycznej w ujęciu multidyscyplinarnym (m.in. physical culture prepared from a multidisciplinary ap- z perspektywy historii, pedagogiki, socjologii, filozofii, proach (including the perspectives of history, pedagogy, psychologii, antropologii kulturowej, olimpizmu, teo- sociology, philosophy, cultural anthropology, olympism, rii wychowania fizycznego, teorii rekreacji i turystyki, physical education theory, recreation and tourism the- nauk o zarządzaniu) a także polemiki, recenzje książek, ory, and management sciences). the journal includes sprawozdania z konferencji i innych ważnych dla śro- book reviews, polemics, conference proceedings, and dowiska naukowego wydarzeń. Szczegółowe zasady reports from other important scientific events. Detailed dotyczące przygotowania tekstu, procedury recenzowa- guidance for preparing text, procedures for reviews, and nia oraz innych wymogów redakcyjnych zawarte zostały other editorial requirements are located in the publish- w regulaminie publikowania. ing regulations. Wydawcą czasopisma jest Akademia Wychowania The journal is published by the University School of Fizycznego im. B. Czecha w Krakowie, przy współudziale Physical Education in Kraków, in financial partnership finansowym Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego with the Ministry of Science and Higher Education with- w ramach programu wspierania działań upowszechniają- in the framework of the science dissemination activities cych naukę. Czasopismo znajduje się na liście B czaso- support program. The journal appears on the Ministry of pism naukowych Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyż- Science and Higher Education scientific journals list B. szego, indeksowane jest też w bazie Index Copernicus It is also indexed in the Index Copernicus international International. Wersją pierwotną jest wersja papierowa, database. the original version is the hardcopy version, wersja elektroniczna dostępna jest na stronie interneto- while the electronic version can be found on the editori- wej redakcji: www.studia-humanistyczne.pl. al board’s website: www.studia-humanistyczne.pl Bieżący numer, przygotowany w roku Igrzysk Olim- . pijskich w Londynie, w całości poświęcony został tema- the current issue, prepared in same year as the tyce olimpijskiej. Znaczący udział w jego powstaniu mieli 2012 Olympic Games in London, is devoted entirely przedstawiciele polskiego ruchu olimpijskiego.