N A J W Y ś S Z A I Z B A K O N T R O L I
DEPARTAMENT ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ
KAP-41002/07 Nr ewid. 130/2008/P/07/002/KAP Informacja o wynikach kontroli wykorzystywania nieruchomo ści Skarbu Pa ństwa poło Ŝonych na terenie m.st. Warszawy na potrzeby ministerstw, urz ędów centralnych i pa ństwowych osób prawnych Warszawa czerwiec 2008 r.
Misją NajwyŜszej Izby Kontroli jest dbałość o gospodarność i skuteczność w słuŜbie publicznej dla Rzeczypospolitej Polskiej
Wizją NajwyŜszej Izby Kontroli jest cieszący się
powszechnym autorytetem najwyŜszy organ kontroli państwowej, którego raporty będą oczekiwanym i poszukiwanym źródłem informacji dla organów władzy i społeczeństwa
Wykorzystanie nieruchomo ści Skarbu Państwa poło Ŝonych na terenie m.st. Warszawy na potrzeby ministerstw, urz ędów centralnych i pa ństwowych osób prawnych
Dyrektor Departamentu Administracji
Publicznej:
Czesława Rudzka Lorentz
Zatwierdzam: Józef Górny
Wiceprezes
NajwyŜszej Izby Kontroli
dnia czerwca 2008 r.
NajwyŜsza Izba Kontroli ul. Filtrowa 57 00 950 Warszawa tel./fax: 0 22 444 50 00 www.nik.gov.pl
Spis treści
1. Wprowadzenie...... 5 2. Podsumowanie wyników kontroli ...... 7 2.1. Ogólna ocena kontrolowanej działalno ści...... 7 2.2. Synteza wyników kontroli...... 8 2.3. Uwagi ko ńcowe i wnioski ...... 12 3. Wa Ŝniejsze wyniki kontroli...... 14 3.1. Charakterystyka stanu prawnego oraz uwarunkowań ekonomicznych i organizacyjnych...... 14 3.1.1. Charakterystyka stanu prawnego...... 14 3.1.1.1. Przepisy dotycz ące gospodarki nieruchomo ściami w zakresie obj ętym kontrol ą...... 14 3.1.1.2. Przepisy dotycz ące działalno ści Prezydenta m.st. Warszawy w zakresie obj ętym kontrol ą...... 16 3.1.2. Charakterystyka uwarunkowa ń ekonomiczno-organizacyjnych ...... 19 3.2. Istotne ustalenia kontroli ...... 19 3.2.1. Realizacja przez Ministra Spraw Wewn ętrznych i Administracji zada ń w zakresie gospodarki nieruchomo ściami na potrzeby ministerstw i urz ędów centralnych...... 20 3.2.2. Prowadzenie przez Prezydenta m.st. Warszawy ewidencji gruntów i budynków w zakresie zasobu nieruchomo ści Skarbu Pa ństwa oraz gospodarowanie tymi nieruchomo ściami ...... 23 3.2.2.1. Ustalenia w zakresie ewidencji gruntów i budynków ...... 23 3.2.2.2. Ustalenia w zakresie gospodarowania nieruchomo ściami Skarbu Pa ństwa ...... 23 3.2.2.3. Wykorzystywanie nieruchomo ści Skarbu Pa ństwa na potrzeby m.st. Warszawy ...... 25 3.2.3. Pozyskiwanie nieruchomo ści oraz gospodarowanie przez ministerstwa i urz ędy centralne nieruchomo ściami oddanymi w trwały zarz ąd...... 26 3.2.3.1. Pozyskiwanie nieruchomo ści na potrzeby statutowe ministerstw i urz ędów centralnych ...... 26 3.2.3.2. Gospodarowanie nieruchomo ściami pozostaj ącymi w trwałym zarz ądzie ministerstw i urz ędów centralnych ...... 29
3
3.2.4. Pozyskiwanie nieruchomo ści przez pa ństwowe osoby prawne ...... 32 4. Informacje dodatkowe o przeprowadzonej kontroli ...... 33 4.1. Przygotowanie kontroli...... 33 4.2. Post ępowanie kontrolne i działania podj ęte po zako ńczeniu kontroli ...... 34 5. Zał ączniki...... 36 5.1. Zał ącznik Nr 1. Wykaz jednostek organizacyjnych NIK, które przeprowadziły kontrole oraz skontrolowanych podmiotów...... 36 5.2. Zał ącznik Nr 2. Lista osób zajmuj ących kierownicze stanowiska, odpowiedzialnych za kontrolowan ą działalno ść ...... 37 5.3. Zał ącznik Nr 3. Wykaz aktów prawnych dotycz ących kontrolowanej działalno ści...... 39 5.4. Zał ącznik Nr 4. Wykaz organów, którym przekazano informacj ę o wynikach kontroli...... 40 5.5. Zał ącznik Nr 5. Zestawienie powierzchni wykorzystywanej przez kontrolowane ministerstwa i urz ędy centralne na potrzeby statutowe...... 41 5.6. Zał ącznik Nr 6. Zestawienie powierzchni wynajmowanej i u Ŝyczanej przez ministerstwa i urz ędy centralne innym podmiotom...... 43
Wprowadzenie
1. Wprowadzenie
Temat kontroli: Wykorzystanie nieruchomo ści Skarbu Państwa poło Ŝonych na terenie m.st. Warszawy na potrzeby ministerstw, urzędów centralnych i pa ństwowych osób prawnych. Numer kontroli: P/07/002 Kontrola podj ęta z inicjatywy Najwy Ŝszej Izby Kontroli. Cele kontroli Celem głównym kontroli NIK była ocena działalno ści obj ętych kontrol ą jednostek w zakresie wykorzystania poło Ŝonych w Warszawie nieruchomo ści b ędących własno ści ą Skarbu Pa ństwa do zaspokajania potrzeb lokalowych ministerstw, urz ędów centralnych i pa ństwowych osób prawnych. Ocen ę t ę sformułowano na podstawie ocen cz ąstkowych w obszarach: • prawidłowo ści gospodarowania nieruchomo ściami Skarbu Pa ństwa na potrzeby ministerstw i urz ędów centralnych przez Ministra Spraw Wewn ętrznych i Administracji; • prawidłowo ści działa ń Prezydenta m.st. Warszawy w zakresie ewidencjonowania i gospodarowania nieruchomo ściami Skarbu Pa ństwa oraz współpracy z Ministrem Spraw Wewn ętrznych i Administracji pod k ątem zaspokajania potrzeb lokalowych ministerstw, urz ędów centralnych i pa ństwowych osób prawnych; • zgodno ści z prawem, gospodarno ści i celowo ści wydatkowania środków publicznych przez ministerstwa, urz ędy centralne i pa ństwowe osoby prawne na wynajem i zakup nieruchomo ści oraz prawidłowo ści zarz ądzania nieruchomo ściami pozostaj ącymi w trwałym zarz ądzie ministerstw i urz ędów centralnych. Badany okres Kontrol ą w Ministerstwie Spraw Wewn ętrznych i Administracji (MSWiA) – w zakresie prowadzenia gospodarki nieruchomo ściami Skarbu Pa ństwa na potrzeby ministerstw i urz ędów centralnych – objęto okres od 1 stycznia 1998 r. do 16 listopada 2007 r. W pozostałych jednostkach kontrol ą obj ęto okres od 1 stycznia 2006 r. do dnia zako ńczenia czynno ści kontrolnych w danej jednostce. W Urz ędzie m.st. Warszawy kontrol ą obj ęto okres od 1 stycznia 2006 r. do 28 listopada 2007 r.
5 Podsumowanie wyników kontroli
Kontrol ę przeprowadzono w okresie od 6 lipca 2007 r. do 26 lutego 2008 r. w 17 jednostkach (w dziewi ęciu ministerstwach, w tym w MSWiA, w pi ęciu urz ędach centralnych, w Biurze Prezesa Agencji Nieruchomo ści Rolnych oraz w Centrali Agencji Rynku Rolnego, a tak Ŝe w Urz ędzie m.st. Warszawy). Szczegółowy wykaz jednostek obj ętych kontrol ą znajduje si ę w zał ączniku nr 1 do informacji. Zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o Najwy Ŝszej Izbie Kontroli 1, kontrol ę w ministerstwach, urz ędach centralnych, Biurze Prezesa Agencji Nieruchomo ści Rolnych i Centrali Agencji Rynku Rolnego przeprowadzono pod wzgl ędem legalno ści, gospodarno ści, celowo ści i rzetelno ści, natomiast w Urz ędzie m.st. Warszawy pod wzgl ędem legalno ści, gospodarno ści i rzetelno ści.
1 Dz. U. z 2007 r. Nr 231, poz. 1701.
6 Podsumowanie wyników kontroli
2. Podsumowanie wyników kontroli
2.1. Ogólna ocena kontrolowanej działalności
Najwy Ŝsza Izba Kontroli pozytywnie, mimo stwierdzonych nieprawidłowo ści, ocenia obj ętą kontrol ą działalno ść Ministra Spraw Wewn ętrznych i Administracji (Ministra SWiA). Minister prawidłowo – z punktu widzenia kryterium legalno ści – realizował obowi ązki dotycz ące ustalenia trwałego zarz ądu nieruchomo ści dla ministerstw i urz ędów centralnych, ich wynajmu, wydzier Ŝawiania i u Ŝyczania. Stwierdzone nieprawidłowo ści polegały przede wszystkim na zaniechaniach w działaniu Ministra, powoduj ących brak wła ściwej i pełnej informacji o nieruchomo ściach nale Ŝą cych do zasobu Skarbu Pa ństwa. Brak wła ściwej bazy danych, zdaniem NIK, wykluczał skuteczne i rzetelne wypełnianie przez Ministra SWiA obowi ązków nało Ŝonych art. 60 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomo ściami 2 (zwanej dalej ustaw ą).
NIK negatywnie ocenia obj ętą kontrol ą działalno ść Prezydenta m.st. Warszawy w zakresie rzetelno ści i zgodno ści z prawem ewidencjonowania i gospodarowania nieruchomo ściami Skarbu Pa ństwa oraz współpracy z Ministrem SWiA pod k ątem zaspokajania potrzeb lokalowych ministerstw i urz ędów centralnych. Stwierdzone nieprawidłowo ści dotyczyły m.in.: • funkcjonowania systemów informatycznych słu Ŝą cych do prowadzenia ewidencji gruntów i budynków w sposób uniemo Ŝliwiaj ący prawidłowe gospodarowanie nieruchomo ściami; • wykorzystania nieruchomo ści Skarbu Pa ństwa na potrzeby m.st. Warszawy, mimo potrzeb zgłaszanych przez ministerstwa i urz ędy centralne.
NIK pozytywnie mimo stwierdzonych nieprawidłowo ści ocenia pozyskiwanie i wykorzystywanie na własne potrzeby nieruchomo ści przez wi ększo ść korzystaj ących z nich ministerstw i urz ędów centralnych (z wyj ątkiem
2 Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 ze zm.
7 Podsumowanie wyników kontroli
Ministerstwa Edukacji Narodowej, którego działalno ść w tym zakresie oceniono negatywnie). Stwierdzone nieprawidłowo ści polegały głównie na: • niezawieraniu wła ściwych porozumie ń przy u Ŝyczaniu lokali oraz niedochodzeniu nale Ŝno ści z tytułu zwrotu kosztów eksploatacyjnych (Ministerstwo Edukacji Narodowej); • zawarciu bezskutecznej umowy najmu nieruchomo ści b ędącej własno ści ą Skarbu Pa ństwa (Urz ąd Komitetu Integracji Europejskiej); • wynajmowaniu lub u Ŝyczaniu cz ęś ci nieruchomo ści bez prawem wymaganej zgody Ministra SWiA. NIK pozytywnie ocenia działania Agencji Rynku Rolnego i Agencji Nieruchomo ści Rolnych (pa ństwowych osób prawnych) podejmowane w celu pozyskiwania i wykorzystywania nieruchomo ści na potrzeby statutowe ich centrali.
2.2. Synteza wyników kontroli
2.2.1. Minister SWiA nie gromadził, a co za tym idzie, nie posiadał pełnych informacji o nieruchomo ściach nale Ŝą cych do zasobu Skarbu Pa ństwa, którymi gospodaruje Prezydent m.st. Warszawy, pod k ątem mo Ŝliwo ści ich wykorzystania na potrzeby statutowe ministerstw i urz ędów centralnych. Nie gromadził tak Ŝe pełnych danych o nieruchomo ściach ju Ŝ wykorzystywanych przez te podmioty, w tym o nieruchomo ściach odpłatnie wynajmowanych i wydatkach poniesionych na ten cel. Wynikaj ący z powy Ŝszych zaniecha ń brak danych o wielko ści i kosztach wynajmu powierzchni b ędącej w dyspozycji ministerstw i urz ędów centralnych, jak i powierzchni mo Ŝliwej do zagospodarowania na ich potrzeby, uniemo Ŝliwiał Ministrowi SWiA rzetelne i skuteczne wykonywanie obowi ązków okre ślonych w art. 60 ust. 1 ustawy (str. 20).
Decyzje w sprawie trwałego zarz ądu nieruchomo ści dla ministerstw i urz ędów centralnych, ich wynajmu, wydzier Ŝawiania i u Ŝyczania wydawane przez Ministra
8 Podsumowanie wyników kontroli
SWiA spełniały wymagania przewidziane w Kpa 3 oraz ustawie. Minister SWiA prawidłowo realizował obowi ązki dotycz ące zawierania z Prezydentem m.st. Warszawy 4 porozumie ń w sprawie nieruchomo ści, które miały by ć przekazane ministerstwom i urz ędom centralnym oraz w sprawie przekazania dokumentacji wykorzystywanych przez nie nieruchomo ści (str. 22). 2.2.2. Prezydent m.st. Warszawy nieprawidłowo realizował ustawowe zadania 5 polegaj ące na zapewnieniu warunków niezb ędnych do funkcjonowania w mie ście naczelnych i centralnych organów pa ństwa. W planach wykorzystania zasobu nieruchomo ści Skarbu Pa ństwa, przygotowanych przez m.st. Warszawa, nie wskazano gruntów, budynków i lokali przewidzianych lub nadaj ących si ę do wykorzystania przez ministerstwa i urz ędy centralne. Prezydent nie informował tak Ŝe Ministra SWiA o łącznej liczbie i rodzaju nieruchomo ści nale Ŝą cych do zasobu Skarbu Pa ństwa, poło Ŝonych na terenie m.st. Warszawy 6. Jednocze śnie Urz ąd m.st. Warszawy wykorzystywał takie nieruchomo ści na potrzeby swoich komórek organizacyjnych, chocia Ŝ ministerstwa i urz ędy centralne bezskutecznie zwracały si ę o wskazanie powierzchni na ich potrzeby statutowe. Spowodowało to konieczno ść wynaj ęcia przez ww. jednostki nieruchomo ści od innych podmiotów, co obci ąŜ ało Skarb Pa ństwa kosztami w ł ącznej kwocie nie mniejszej ni Ŝ 372 tys. zł miesi ęcznie (str. 24 oraz 25). Do listopada 2007 r. nie został ujednolicony w Urz ędzie m.st. Warszawy system informatyczny słu Ŝą cy do prowadzenia ewidencji gruntów i budynków. Istniej ące w 18 dzielnicach trzy róŜne systemy informatyczne nie były kompatybilne, co uniemo Ŝliwiało m.in. generowanie jednolitych i wiarygodnych raportów na temat łącznej liczby i powierzchni u Ŝytkowej gruntów oraz budynków i lokali stanowi ących odr ębny przedmiot własno ści, nale Ŝą cych do zasobu Skarbu Pa ństwa. W ocenie NIK,
3 Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks post ępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm.). 4 Od 1 stycznia 1999 r. do 27 pa ździernika 2002 r. zasobem nieruchomo ści Skarbu Pa ństwa gospodarował Starosta Powiatu Warszawskiego. Od 1 stycznia do 31 grudnia 1998 r. ww. zasobem gospodarował Kierownik Urz ędu Rejonowego w Warszawie. 5 Okre ślone w art. 3 ustawy z dnia 15 marca 2002 r. o ustroju miasta stołecznego Warszawy (Dz. U. Nr 41, poz. 361 ze zm.). 6 Stosownie do tre ści art. 23 ust. 1 pkt 6 ustawy, do obowi ązków starostów gospodaruj ących zasobem nieruchomo ści Skarbu Pa ństwa (wykonuj ących zadania z zakresu administracji rz ądowej) nale Ŝy współpraca z innymi organami, które na mocy odr ębnych przepisów gospodaruj ą nieruchomo ściami Skarbu Pa ństwa, a tak Ŝe z wła ściwymi jednostkami samorz ądu terytorialnego.
9 Podsumowanie wyników kontroli uniemo Ŝliwia to rzetelne i wła ściwe gospodarowanie zasobem nieruchomo ści Skarbu Pa ństwa (str. 23).
2.2.3. Obj ęte kontrol ą ministerstwa i urz ędy centralne wykorzystywały na potrzeby statutowe ł ącznie 270.442,31 m² powierzchni, z tego 28.335,16 m² (10,5%) w nieruchomo ściach wynajmowanych od innych podmiotów 7. Wynajmowana powierzchnia, zdaniem NIK, wskazuje skal ę potrzeb lokalowych kontrolowanych jednostek, niezaspokojonych przez wykorzystanie nieruchomo ści nale Ŝą cych do Skarbu Pa ństwa. Ł ączne wydatki bud Ŝetu pa ństwa z tytułu wynajmowania nieruchomo ści przez kontrolowane ministerstwa i urz ędy centralne wyniosły w okresie obj ętym kontrol ą 32.976,4 tys. zł (str. 26). Działania wi ększo ści kontrolowanych ministerstw i urz ędów centralnych podejmowane w celu pozyskiwania nieruchomo ści na własne potrzeby NIK ocenia jako celowe i rzetelne. Wyboru nieruchomo ści maj ących by ć przedmiotem najmu lub zakupu dokonywano na podstawie analizy uzyskanych ofert, z których wybierano ofert ę najbardziej korzystn ą, zachowuj ąc zasady konkurencyjno ści. Stwierdzone w tym zakresie jednostkowe nieprawidłowo ści dotyczyły: − dokonania przez Ministerstwo Sprawiedliwo ści zapłaty raty ceny zakupu w wysoko ści ponad dwukrotnie (o 15.250 tys. zł) wy Ŝszej ni Ŝ wymagano w umowie, mimo Ŝe zaawansowanie budowy nie uzasadniało dokonania płatno ści w takiej wysoko ści (str. 28); − zawarcia pomi ędzy Urz ędem Komitetu Integracji Europejskiej i podległym Prezydentowi m.st. Warszawy Zarz ądem Mienia Skarbu Pa ństwa, umowy najmu cz ęś ci nieruchomo ści pomimo, Ŝe nale Ŝała ona do zasobu nieruchomo ści Skarbu Pa ństwa. Wła ściw ą form ą pozyskania tej nieruchomo ści było ustanowienie na niej trwałego zarz ądu. Skutkiem powy Ŝszych działa ń było wydatkowanie od 2000 r., z tytułu czynszu, środków z bud Ŝetu pa ństwa w łącznej kwocie 13.944,9 tys. zł na realizacj ę bezskutecznej umowy, z których kwota w szacunkowej wysoko ści 2.126,6 tys. zł stanowiła, w ocenie NIK, nienaleŜny dochód m.st. Warszawy (str. 27).
7 Według danych aktualnych w trakcie prowadzenia kontroli.
10 Podsumowanie wyników kontroli
2.2.4. Według stanu na dzie ń zako ńczenia kontroli, osiem obj ętych kontrol ą ministerstw i urz ędów centralnych 8 u Ŝyczało lub wynajmowało innym podmiotom łącznie 60.475,45 m² powierzchni w nieruchomo ściach znajduj ących si ę w ich trwałym zarz ądzie. W przypadku jednego ministerstwa 9, uŜyczenie innemu podmiotowi cz ęś ci nieruchomo ści o powierzchni ponad 1.800 m², spowodowało niedobór powierzchni i konieczno ść pozyskania dodatkowych pomieszcze ń oraz poniesienie wydatków na ich remont w kwocie 322,8 tys. zł (str. 29). NIK stwierdziła w czterech ministerstwach 10 13 przypadków wynaj ęcia lub uŜyczenia cz ęś ci nieruchomo ści pozostaj ących w trwałym zarz ądzie tych podmiotów bez uzyskania stosownej zgody Ministra SWiA, co było niezgodne z art. 43 ust. 3 ustawy (str. 32). 2.2.5. Najwy Ŝsza Izba Kontroli pozytywnie oceniła pozyskiwanie i wykorzystanie poło Ŝonych na terenie m.st. Warszawy nieruchomo ści na potrzeby statutowe Biura Prezesa Agencji Nieruchomo ści Rolnych (ANR) oraz Centrali Agencji Rynku Rolnego (ARR). Obie Agencje korzystały wył ącznie z wynajmowanych nieruchomo ści, których łączna powierzchnia u Ŝytkowa wynosiła 9.770 m². W ocenie NIK, w zawartych umowach najmu wła ściwie zabezpieczono interesy Agencji. Wydatkowanie środków publicznych na ten cel w okresie obj ętym kontrol ą11 w łącznej wysoko ści 21.763,4 tys. zł było zgodne z prawem i uzasadnione (str. 32). 2.2.6. Łączne finansowe rezultaty kontroli wyniosły 33.557,1 tys. zł (nieprawidłowo ści w wymiarze finansowym – 31.304,9 tys. zł oraz korzy ści finansowe – 2.252,2 tys. zł), z tego: - wydatki niegospodarne, niecelowe i nierzetelne – 29.574,1 tys. zł; - uszczuplenia środków publicznych – 1.688,6 tys. zł; - kwoty odpowiadaj ące nierzetelnym danym w ewidencji finansowo-ksi ęgowej lub sprawozdawczo ści – 42,2 tys. zł; - inne nieutracone po Ŝytki finansowe – 2.232,0 tys. zł;
8 Ministerstwa: Edukacji Narodowej, Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Obrony Narodowej, Pracy i Polityki Społecznej, Rozwoju Regionalnego, Sprawiedliwo ści, Spraw Wewn ętrznych i Administracji oraz Komenda Główna Policji. 9 Ministerstwo Kultury. 10 Ministerstwo Spraw Wewn ętrznych i Administracji, Ministerstwo Edukacji Narodowej, Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. 11 Od 1 stycznia 2006 r. do 30 wrze śnia 2007 r. w ARR oraz do 31 sierpnia 2007 r. w ANR.
11 Podsumowanie wyników kontroli
- po Ŝytki finansowe w postaci nale Ŝnych środków publicznych lub innych składników aktywów – 20,2 tys. zł (str. 34).
2.3. Uwagi końcowe i wnioski
Zdaniem NIK, prawidłowa gospodarka nieruchomo ściami na potrzeby statutowe ministerstw i urz ędów centralnych nie jest mo Ŝliwa bez posiadania pełnej i wiarygodnej informacji na temat rzeczywistego stanu i sposobu wykorzystywania nieruchomo ści, potrzeb w tym zakresie oraz mo Ŝliwo ści ich zaspokojenia. W tym celu niezb ędne jest zbudowanie systemu monitorowania potrzeb i ich analizowania oraz monitorowanie wykorzystania nieruchomo ści. Zgromadzenie rzetelnych danych w powy Ŝszym zakresie wymaga ścisłej współpracy Ministra SWiA oraz Prezydenta m.st. Warszawy.
W skali roku wydatki kontrolowanych ministerstw i urz ędów centralnych na wynajem nieruchomo ści w celu zaspokojenia potrzeb lokalowych si ęgaj ą 20.000 tys. zł. W ocenie NIK, nale Ŝy w zwi ązku z tym rozwa Ŝyć, czy wynajmowanie nieruchomo ści, w świetle ponoszonych wydatków i przewidywanego stanu zatrudnienia w administracji rz ądowej, jest w ka Ŝdym przypadku uzasadnione.
W zwi ązku z tym NIK, wnioskuje do Ministra Spraw Wewn ętrznych i Administracji o: - przygotowanie nowelizacji art. 23 i 60 ustawy o gospodarce nieruchomo ściami, w celu doprecyzowania zada ń i kompetencji ministra wła ściwego do spraw administracji publicznej oraz starostów w sprawach prowadzenia gospodarki nieruchomo ściami Skarbu Pa ństwa na potrzeby administracji rz ądowej, m.in. poprzez wprowadzenie obowi ązku uwzgl ędniania tych potrzeb w planach zagospodarowania zasobu nieruchomo ści Skarbu Pa ństwa, a tak Ŝe obowi ązku wymiany posiadanych informacji oraz okre ślenia niezb ędnego zakresu współpracy tych podmiotów; - rozwa Ŝenie celowo ści przygotowania nowelizacji ustawy o ustroju miasta stołecznego Warszawy, w celu doprecyzowania okre ślonych w jej art. 3 zada ń m.st. Warszawy, dotycz ących zapewnienia warunków niezb ędnych do funkcjonowania w mie ście naczelnych i centralnych organów pa ństwa; - podj ęcie działa ń w celu zbudowania systemu monitorowania potrzeb lokalowych ministerstw i urz ędów centralnych, obejmuj ącego m.in. gromadzenie niezb ędnych
12 Podsumowanie wyników kontroli
danych o wykorzystywanych nieruchomo ściach i zwi ązanych z tym skutkach finansowych oraz wypracowanie odpowiednich narz ędzi w celu analizy tych potrzeb i mo Ŝliwo ści ich zaspokajania; - analizowanie i wykorzystywanie wyników przeprowadzanych przez Wojewod ę Mazowieckiego kontroli wykonywania przez m.st. Warszawa ww. zada ń wynikaj ących z art. 3 ustawy o ustroju m.st. Warszawy, które s ą zadaniami zleconymi z zakresu administracji rz ądowej, m.in. w celu uzyskania danych o nieruchomo ściach Skarbu Pa ństwa wykorzystywanych przez m.st. Warszawa, bądź stymulowanie wykonywania takich kontroli przez wojewod ę.
13 Wa Ŝniejsze wyniki kontroli
3. WaŜniejsze wyniki kontroli
3.1. Charakterystyka stanu prawnego oraz uwarunkowań ekonomicznych i organizacyjnych
3.1.1. Charakterystyka stanu prawnego
3.1.1.1. Przepisy dotycz ące gospodarki nieruchomo ściami w zakresie obj ętym kontrol ą Problematyk ę gospodarowania nieruchomo ściami Skarbu Pa ństwa reguluje ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomo ściami. Zgodnie z ni ą, do zasobu nieruchomo ści Skarbu Pa ństwa nale Ŝą nieruchomo ści, które stanowi ą przedmiot własno ści Skarbu Pa ństwa i nie zostały oddane w u Ŝytkowanie wieczyste oraz nieruchomo ści b ędące przedmiotem u Ŝytkowania wieczystego Skarbu Pa ństwa, w tym m.in. nieruchomo ści oddane w trwały zarz ąd pa ństwowym jednostkom organizacyjnym nieposiadaj ącym osobowo ści prawnej.
Zgodnie z art. 60 ustawy gospodarka nieruchomo ściami stanowi ącymi przedmiot własno ści Skarbu Pa ństwa, na potrzeby statutowe ministerstw i urz ędów centralnych nale Ŝy do ministra wła ściwego do spraw administracji publicznej, którym jest Minister Spraw Wewn ętrznych i Administracji (Minister SWiA). Oddaje on ministerstwom i urz ędom centralnym w drodze decyzji, nieodpłatnie, w trwały zarz ąd nieruchomo ści stanowi ące zasób nieruchomo ści Skarbu Pa ństwa, po uprzednim zawarciu z Prezydentem m.st. Warszawy (przed dniem 27 pa ździernika 2002 r. ze Starost ą Powiatu Warszawskiego) porozumienia okre ślaj ącego nieruchomości, które mog ą by ć z zasobu oddane tym jednostkom 12 . Decyzja ta jest decyzj ą administracyjn ą, wi ęc musi spełnia ć wymogi okre ślone w art. 107 § 1 Kpa 13 .
12 Zgodnie z art. 3 ustawy z dnia 15 marca 2002 r. o ustroju miasta stołecznego Warszawy (Dz. U. Nr 41, poz. 361 ze zm.), m.st. Warszawa, oprócz zada ń samorz ądu gminnego i samorz ądu powiatowego, wykonuje zadania wynikaj ące ze stołecznego charakteru miasta, w szczególno ści zapewnia warunki niezb ędne do funkcjonowania naczelnych i centralnych organów pa ństwa. Zadania te s ą zadaniami zleconymi z zakresu administracji rz ądowej. 13 Decyzja powinna zawiera ć: oznaczenie organu administracji publicznej, dat ę wydania, oznaczenie strony lub stron, powołanie podstawy prawnej, rozstrzygni ęcie, uzasadnienie faktyczne i prawne, pouczenie, czy i w jakim trybie słu Ŝy od niej odwołanie, podpis z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska słu Ŝbowego osoby upowa Ŝnionej do wydania decyzji. Decyzja, w stosunku do której mo Ŝe by ć wniesione powództwo do s ądu powszechnego lub skarga do s ądu administracyjnego, powinna zawiera ć ponadto pouczenie o dopuszczalno ści wniesienia powództwa lub skargi.
14 Wa Ŝniejsze wyniki kontroli
Ponadto szczegółowe kompetencje Ministra SWiA w zakresie prowadzenia ww. gospodarki nieruchomo ściami wynikaj ą m.in. z art. 43 oraz 46 – 48 ustawy. Ustalenia kontroli wskazuj ą, Ŝe mimo nowelizacji ustawy, która weszła w Ŝycie 22 pa ździernika 2007 r., nadal nie jest jasne, jaki jest szczegółowy zakres zada ń Ministra SWiA, wynikaj ący z okre ślonego w art. 60 ust. 1 ustawy obowi ązku prowadzenia gospodarki nieruchomo ściami stanowi ącymi przedmiot własno ści Skarbu Pa ństwa na potrzeby statutowe ministerstw i urz ędów centralnych.
Podstawow ą form ą władania przez ministerstwa i urz ędy centralne nieruchomo ściami nale Ŝą cymi do zasobu nieruchomo ści Skarbu Pa ństwa jest trwały zarz ąd, który jest dodatkow ą, obok znanych z Kodeksu cywilnego, form ą prawn ą władania nieruchomo ści ą przez jednostk ę organizacyjn ą, wprowadzon ą przez ustaw ę. Instytucja trwałego zarz ądu okre ślona jest w art. 43 – 50 ustawy. Trwały zarz ąd ustanawia si ę na czas nieoznaczony lub oznaczony. Z wnioskiem o jego ustanowienie wyst ępuje jednostka organizacyjna, co oznacza, Ŝe Minister działa na wniosek tej jednostki, w którym wskazuje ona nieruchomo ść , której dotyczy ć ma trwały zarz ąd. Zgodnie z art. 17 ust. 3 ustawy trwały zarz ąd mo Ŝe równie Ŝ powsta ć z mocy prawa. Pa ństwowe jednostki organizacyjne, które nabyły nieruchomo ści na własno ść lub w uŜytkowanie wieczyste Skarbu Pa ństwa, uzyskuj ą go do nabytych nieruchomości z dniem ich nabycia. W toku kontroli badano wykonywanie przez ministerstwa i urz ędy centralne prawa trwałego zarz ądu nieruchomo ści w zakresie oddawania ich (lub ich cz ęś ci) innym podmiotom w najem, dzier Ŝaw ę lub u Ŝyczenie. Zgodnie z art. 43 ust. 3 ustawy, wymagana do tego jest zgoda Ministra SWiA. Zgoda taka, lub jej odmowa, powinna by ć udzielana w drodze decyzji administracyjnej.
Trwały zarz ąd wygasa z upływem okresu, na który został ustanowiony, albo na skutek wydania decyzji Ministra SWiA o jego wygaśni ęciu. Mo Ŝe on z urz ędu wyda ć decyzj ę o wyga śni ęciu trwałego zarz ądu w odniesieniu do nieruchomo ści lub jej cz ęś ci m.in. w razie stwierdzenia, Ŝe jednostka organizacyjna nie uzyskała zgody Ministra SWiA na oddanie nieruchomo ści lub jej cz ęś ci w najem, dzier Ŝaw ę albo uŜyczenie, a tak Ŝe gdy nieruchomo ść stała si ę zb ędna na cel okre ślony w decyzji o ustanowieniu trwałego zarz ądu.
15 Wa Ŝniejsze wyniki kontroli
Ministerstwa i urz ędy centralne mog ą korzysta ć z nieruchomo ści b ędących własno ści ą innych ni Ŝ Skarb Pa ństwa podmiotów na podstawie wszelkich stosunków o charakterze obligacyjnym, przede wszystkim najmu i u Ŝyczenia. NIK zwraca uwag ę, Ŝe zawarte przez ministerstwa i urz ędy centralne umowy najmu lub u Ŝyczenia z innymi podmiotami reprezentuj ącymi Skarb Pa ństwa s ą bezskuteczne.
Pa ństwowym osobom prawnym nie przysługuje trwały zarz ąd nieruchomo ści. Mog ą one za to nabywa ć nieruchomo ści na własno ść , by ć ich u Ŝytkownikiem wieczystym oraz korzysta ć z nieruchomo ści na podstawie u Ŝytkowania i innych ograniczonych praw rzeczowych 14 oraz wszelkich stosunków o charakterze obligacyjnym.
3.1.1.2. Przepisy dotycz ące działalno ści Prezydenta m.st. Warszawy w zakresie obj ętym kontrol ą Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy, organem reprezentuj ącym Skarb Pa ństwa w sprawach gospodarowania nieruchomo ściami jest starosta wykonuj ący zadanie z zakresu administracji rz ądowej. Na terenie Warszawy zadania te nale Ŝą do Prezydenta m.st. Warszawy. Zgodnie z art. 12 ustawy jest on zobowi ązany do przestrzegania zasad prawidłowej gospodarki 15 .
14 U Ŝytkowanie wieczyste zostało uregulowane w kodeksie cywilnym (art. 232 – 243). Przepisy dotycz ące ograniczonego prawa rzeczowego jakim jest u Ŝytkowanie, zawarte zostały równie Ŝ w kodeksie cywilnym (art. 252 – 284). 15 Poj ęcie prawidłowej gospodarki (wyst ępuj ące równie Ŝ w przepisach innych aktów prawnych) nie zostało przez ustawodawc ę zdefiniowane. Przy rozumieniu tego poj ęcia nale Ŝy posiłkowa ć si ę pogl ądami doktryny, tj. m.in.: Tre ść poj ęcia zasad prawidłowej gospodarki obejmuje czynno ści faktyczne i prawne. Do pierwszych nale Ŝy zaliczy ć czynno ści zabezpieczaj ące nieruchomo ści przed uszkodzeniem lub zniszczeniem, a wi ęc zachowanie ich w stanie niepogorszonym, z czym wiąŜ e si ę obowi ązek czynienia uzasadnionych gospodarczo inwestycji dla sprawnego spełniania funkcji, jakie wi ąŜą si ę ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem nieruchomo ści. Chodzi tu przede wszystkim o utrzymanie nieruchomo ści w stanie zdatnym do dobrego u Ŝytku. Nieruchomo ści powinny przynosi ć po Ŝytki przekraczaj ące koszty utrzymania. Ma to by ć gospodarowanie efektywne z punktu widzenia oceny wła ściciela i z punktu widzenia interesu społecznego. Ujmuj ąc problem syntetycznie, sprowadza si ę on do mo Ŝliwo ści osi ągania maksymalnych korzy ści i najwi ększej u Ŝyteczno ści społecznej przy małych nakładach pracy i środków finansowych, z wył ączeniem marnotrawstwa. Do zakresu prawidłowego gospodarowania mo Ŝna przykładowo zaliczy ć czynno ści prawne zmierzaj ące do ustalenia prawa własno ści, do ochrony własno ści nieruchomo ści w wypadkach jej narusze ń, rozgraniczenia nieruchomo ści, dokonywanie podziałów i scale ń oraz podziałów nieruchomo ści, jak równie Ŝ wyposa Ŝanie ich w niezb ędne urz ądzenia infrastruktury technicznej. Powierzenie zarządu nad nieruchomo ści ą osobie legitymuj ącej si ę licencjonowanymi kwalifikacjami oraz wyłonienie zarz ądcy w trybie zamówie ń publicznych mo Ŝe stanowi ć wyraz troski o prawidłowe gospodarowanie nieruchomo ści ą (J. Szachułowicz, M. Krassowska, A. Łukaszewska, Gospodarka nieruchomo ściami Komentarz , Warszawa 2003, str. 55).
16 Wa Ŝniejsze wyniki kontroli
Stosownie do tre ści art. 23 ust. 1 ustawy, zasobem nieruchomo ści Skarbu Pa ństwa gospodaruj ą, z zastrze Ŝeniem art. 43 ust. 2 i 3 16 oraz art. 60 ustawy 17 , starostowie wykonuj ący zadania z zakresu administracji rz ądowej. Przepis ten wymienia przykładowe czynno ści wchodz ące w zakres gospodarowania przez starostów nieruchomo ściami, m.in.: ewidencjonowanie nieruchomo ści, sporz ądzanie planów wykorzystania zasobu, współpraca z innymi organami, które na mocy odr ębnych przepisów gospodaruj ą nieruchomo ściami Skarbu Pa ństwa, a tak Ŝe z wła ściwymi jednostkami samorz ądu terytorialnego. Nowelizacja ustawy doprecyzowała poj ęcia ewidencjonowania nieruchomo ści oraz zawarto ści planu wykorzystania zasobu.
Ustawa z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne 18 (Pgik) reguluje mi ędzy innymi sprawy ewidencji gruntów i budynków. Stosownie do art. 2 pkt 8 ustawy, ewidencja gruntów i budynków jest to jednolity dla kraju, systematycznie aktualizowany zbiór informacji o gruntach, budynkach i lokalach, ich wła ścicielach oraz o innych osobach fizycznych lub prawnych władaj ących tymi gruntami, budynkami i lokalami. Dane zawarte w ewidencji gruntów i budynków stanowi ą podstaw ę m.in. gospodarki nieruchomo ściami (art. 21 ust. 1 Pgik). Ewidencj ę gruntów i budynków prowadz ą starostowie (art. 7d pkt 1 oraz art. 22 ust. 1 Pgik). W wydanym na podstawie art. 26 ust. 2 ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne rozporz ądzeniu z dnia 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków 19 , Minister Rozwoju Regionalnego i Budownictwa okre ślił m.in. sposób zakładania ewidencji gruntów i budynków, prowadzenia ewidencji, szczegółowy zakres informacji obj ętych ewidencj ą, sposób i terminy sporz ądzania powiatowych, wojewódzkich i krajowych zestawie ń zbiorczych danych obj ętych ewidencj ą.
16 Zgodnie z tymi przepisami jednostce organizacyjnej, której oddano nieruchomość w trwały zarz ąd przysługuj ą okre ślone uprawnienia w zakresie gospodarowania tak ą nieruchomo ści ą (korzystania z niej w celu prowadzenia działalno ści, zabudowy, odbudowy itp., oddawania nieruchomo ści w najem, dzier Ŝaw ę i u Ŝyczenie oraz wypowiadania tych stosunków obligacyjnych). Jest to konsekwencj ą zaliczenia do zasobu nieruchomo ści Skarbu Pa ństwa nieruchomo ści przekazanych w trwały zarz ąd. 17 Kompetencje ministra wła ściwego do spraw administracji publicznej w zakresie gospodarowania nieruchomo ściami na potrzeby wymienionych w tym przepisie jednostek organizacyjnych. 18 Dz. U. z 2005 r. Nr 240, poz. 2027 ze zm. 19 Dz. U. Nr 38, poz. 454.
17 Wa Ŝniejsze wyniki kontroli
Ewidencj ę zakłada si ę i prowadzi w systemie informatycznym, którego podstaw ę stanowi ą komputerowe bazy danych ewidencyjnych (§ 3 ust. 1 rozporz ądzenia). Rozporz ądzenie dla celów ewidencji wprowadza i definiuje poj ęcia jednostki ewidencyjnej, obr ębu ewidencyjnego i działki ewidencyjnej. W miastach, w których utworzone zostały dzielnice, jako jednostki pomocnicze gminy, jednostk ą ewidencyjn ą mo Ŝe by ć obszar dzielnicy lub kilku s ąsiaduj ących ze sob ą dzielnic (§ 5 – 9). Ewidencja obejmuje dane liczbowe i opisowe dotycz ące gruntów, budynków i lokali oraz dane dotycz ące wła ścicieli nieruchomo ści. Je Ŝeli brak jest danych o wła ścicielach nieruchomo ści, w ewidencji wykazuje si ę dane osób i jednostek organizacyjnych władaj ących nieruchomo ściami (§ 10). Zało Ŝenie ewidencji polega na wykonaniu czynno ści technicznych i administracyjnych maj ących na celu utworzenie komputerowych baz danych ewidencyjnych oraz operatu ewidencyjnego i uruchomienie systemu komputerowego umo Ŝliwiaj ącego aktualizacj ę baz danych ewidencyjnych, tworzenie raportów obrazuj ących dane ewidencyjne oraz udost ępnianie danych ewidencyjnych (§ 19). Zgodnie z § 22 rozporz ądzenia na podstawie baz danych ewidencyjnych przy wykorzystaniu informatycznego systemu komputerowego tworzy si ę dla poszczególnych obr ębów nast ępuj ące podstawowe raporty obrazuj ące dane ewidencyjne: rejestr gruntów, rejestr budynków, rejestr lokali, kartotek ę budynków, kartotek ę lokali oraz map ę ewidencyjn ą. Zgodnie z § 29 rozporz ądzenia w sprawie ewidencji gruntów i budynków, pomocniczymi raportami tworzonymi na podstawie bazy danych ewidencyjnych s ą: - zestawienie gruntów, - wykaz gruntów, - wykaz budynków, - wykaz lokali, - skorowidz działek, - wykaz podmiotów ewidencyjnych, - wykaz u Ŝytkowników wieczystych gruntów, - wykaz jednostek organizacyjnych sprawuj ących zarz ąd lub trwały zarz ąd nieruchomo ściami, - wykaz pa ństwowych osób prawnych, którym Skarb Pa ństwa powierzył w stosunku do jego nieruchomo ści wykonywanie prawa własno ści lub innych praw rzeczowych,
18 Wa Ŝniejsze wyniki kontroli
- wykaz organów administracji publicznej, które gospodaruj ą nieruchomo ściami wchodz ącymi w skład zasobu nieruchomo ści Skarbu Pa ństwa oraz gminnych, powiatowych i wojewódzkich zasobów nieruchomo ści, - wykaz uŜytkowników gruntów pa ństwowych i samorz ądowych, - wykaz dzier Ŝawców gruntów. Ich zawarto ść opisana jest w przepisach rozporz ądzenia.
3.1.2. Charakterystyka uwarunkowa ń ekonomiczno-organizacyjnych
Kontrolowane ministerstwa, oprócz byłego Ministerstwa Gospodarki Morskiej oraz Ministerstwa Sportu i Turystyki korzystały z nieruchomo ści przede wszystkim na podstawie trwałego zarz ądu. Wynajmowały b ądź kupowały nieruchomo ści na wolnym rynku w przypadku wyst ępowania niezaspokojonych przez nieruchomo ści nale Ŝą ce do zasobu Skarbu Pa ństwa potrzeb lokalowych. Wspomniane wy Ŝej dwa ministerstwa korzystały wył ącznie z nieruchomo ści wynajmowanych. W przypadku kontrolowanych urz ędów centralnych, jedynie Komenda Główna Policji korzystała z nieruchomo ści przede wszystkim na podstawie trwałego zarz ądu. Pozostałe cztery urz ędy20 korzystają z nieruchomo ści na podstawie u Ŝyczenia od innych ministerstw i urz ędów lub najmu na wolnym rynku. Pa ństwowe osoby prawne nie maj ą prawa do korzystania z nieruchomo ści Skarbu Pa ństwa na podstawie trwałego zarz ądu. Kontrolowane jednostki tj. Agencja Nieruchomo ści Rolnych oraz Agencja Rynku Rolnego wykorzystuj ą na potrzeby statutowe nieruchomo ści pozyskane na podstawie zawartych na wolnym rynku umów najmu.
3.2. Istotne ustalenia kontroli
W roku 2006 oraz w badanym w kontrolowanych jednostkach okresie 2007 r. wynajmuj ące nieruchomo ści na wolnym rynku ministerstwa i urz ędy centralne poniosły wydatki z tytułu czynszu w wysoko ści 32.976,4 tys. zł. Kontrolowane Agencje wydatkowały na ten cel 21.763,4 tys. zł. Ponadto w wyniku zakupu nieruchomo ści Ministerstwo Sprawiedliwo ści wydatkowało w okresie obj ętym kontrol ą 35.000,0 tys. zł (z ł ącznej ceny 51.198,0 tys. zł). Tak wi ęc ł ączne wydatki poniesione ze środków publicznych na zapewnienie potrzeb lokalowych
20 Urz ąd Komitetu Integracji Europejskiej, Urz ąd Zamówie ń Publicznych, Urz ąd Lotnictwa Cywilnego oraz Urz ąd Regulacji Energetyki.
19 Wa Ŝniejsze wyniki kontroli
16 kontrolowanych jednostek wyniosły w okresie ponad półtorarocznym 89.737,8 tys. zł.
Ustalono, Ŝe powierzchnia biurowa przypadaj ąca na jednego pracownika kontrolowanych ministerstw i urz ędów centralnych mie ści si ę w przedziale od 7,88 m² do 16,66 m², za ś średnio wynosi 12,05 m².
3.2.1. Realizacja przez Ministra Spraw Wewn ętrznych i Administracji zada ń w zakresie gospodarki nieruchomo ściami na potrzeby ministerstw i urz ędów centralnych
W wyniku kontroli NIK stwierdziła nieprawidłowo ści w działalno ści kolejnych Ministrów SWiA (jako ministrów wła ściwych do spraw administracji publicznej) w zakresie gospodarowania nieruchomo ściami na potrzeby wskazanych w ustawie urz ędów pa ństwowych. W przepisach prawa nie okre ślono szczegółowo czynno ści, jakie powinien realizowa ć Minister SWiA w celu wypełnienia okre ślonych w ustawie obowi ązków w tym zakresie. Warunki skutecznego gospodarowania nieruchomo ściami wskazano np. w art. 23 ust. 1 ustawy, w którym okre ślono podstawowy zakres gospodarowania zasobem nieruchomości Skarbu Pa ństwa przez starostów. Zdaniem NIK, do rzetelnej i skutecznej realizacji zada ń Ministra SWiA konieczne było co najmniej posiadanie pełnych i aktualnych informacji (ewidencji) o nieruchomo ściach ju Ŝ wykorzystywanych (w tym odpłatnie wynajmowanych) przez ww. urz ędy, ich statutowych potrzebach w tym zakresie oraz o nieruchomo ściach, które mogłyby by ć wykorzystane na zaspokojenie tych potrzeb. Taka baza danych powinna by ć prowadzona we współpracy z innymi organami, które gospodaruj ą nieruchomo ściami Skarbu Pa ństwa, w szczególno ści z Prezydentem m.st. Warszawy. Bez powy Ŝszych danych nie jest mo Ŝliwe prowadzenie niezb ędnych, w ocenie NIK, analiz i planowanie wykorzystania dost ępnych nieruchomo ści stosownie do zgłaszanych potrzeb. Nie jest tak Ŝe mo Ŝliwe oszacowanie skutków finansowych dla bud Ŝetu pa ństwa wynajmu nieruchomo ści na potrzeby urz ędów.
20 Wa Ŝniejsze wyniki kontroli
Prowadzony w MSWiA na bie Ŝą co rejestr obejmował jedynie nieruchomo ści Skarbu Pa ństwa pozostaj ące w trwałym zarz ądzie lub władaniu 21 ministerstw i urz ędów centralnych. Zawierał on podstawowe dane dotycz ące tych nieruchomo ści, takie jak adres, powierzchna oraz podmiot sprawuj ący trwały zarz ąd. Na podstawie przesyłanych przez ministerstwa i urz ędy centralne pism, gromadzono tak Ŝe informacje o ich bie Ŝą cych potrzebach lokalowych. W 2006 r. rozpocz ęto uzupełnianie posiadanego zasobu informacji o dane z zakresu ewidencji gruntów i budynków, a rejestr zacz ął by ć prowadzony w wersji elektronicznej. Na jego potrzeby MSWiA opracowało program informatyczny. W ocenie NIK, brak w zasobie informacji MSWiA danych o powierzchni nieruchomo ści wynajmowanych przez ministerstwa i urz ędy centralne od innych podmiotów utrudniał prowadzenie skutecznej i rzetelnej gospodarki nieruchomo ściami, przede wszystkim okre ślenie rzeczywistej powierzchni nieruchomo ści wykorzystywanych przez te podmioty, oraz oszacowanie ł ącznych skutków finansowych dla bud Ŝetu pa ństwa wynajmowania przez nie nieruchomo ści na własne potrzeby. W ocenie NIK, celowe było zwrócenie si ę o informacje na temat skali wynajmu nieruchomo ści na własne potrzeby do wszystkich wymienionych w art. 60 ust. 1 urz ędów pa ństwowych. Minister SWiA, dopiero we wrze śniu 2007 r., zwrócił si ę w tej sprawie, ale jedynie do niektórych ministerstw i urz ędów centralnych.
W okresie obj ętym kontrol ą, kolejni Ministrowie SWiA nie zwracali si ę do Prezydenta m.st. Warszawy o udost ępnienie posiadanych przez niego informacji, np. o liczbie i rodzaju nieruchomo ści pozostaj ących w tym zasobie, czy o faktycznym i planowanym ich wykorzystaniu. W ocenie NIK, brak w MSWiA danych dotycz ących nieruchomo ści nale Ŝą cych do zasobu Skarbu Pa ństwa, którym gospodaruje Prezydent m.st. Warszawy, uniemo Ŝliwiał rzetelne prowadzenie przez Ministra SWiA gospodarki nieruchomo ściami, w szczególno ści informowanie ministerstw i urz ędów centralnych o mo Ŝliwo ściach pozyskania nieruchomo ści z zasobu Skarbu Państwa. W ocenie NIK, posiadanie takiej wiedzy pozwoliłoby na unikni ęcie cz ęś ci kosztów ponoszonych przez ministerstwa i urz ędy centralne z tytułu najmu na swoje potrzeby statutowe nieruchomo ści od podmiotów komercyjnych. Dałoby tak Ŝe mo Ŝliwo ść skutecznego informowania ministerstw i urz ędów
21 Są to nieruchomo ści Skarbu Pa ństwa faktycznie zarz ądzane przez te podmioty, co do których brak jest decyzji o ustanowieniu trwałego zarz ądu.
21 Wa Ŝniejsze wyniki kontroli centralnych, zgłaszaj ących zapytania w sprawie mo Ŝliwo ści pozyskania nieruchomo ści na ich potrzeby. Ministerstwo w odpowiedzi na takie zapytania, zamiast udzieli ć informacji, zalecało zainteresowanym podmiotom pozyskanie takiej wiedzy we własnym zakresie. NIK ustaliła, Ŝe w okresie od 1 stycznia 1998 r. do 30 wrze śnia 2007 r. do Ministra SWiA zostało skierowanych 141 wniosków od ministerstw, urz ędów centralnych oraz Kancelarii Prezesa Rady Ministrów o zgod ę na wynajem, wydzier Ŝawienie lub u Ŝyczenie b ędących w ich trwałym zarz ądzie nieruchomo ści lub ich cz ęś ci innym podmiotom. Minister SWiA wydał w powy Ŝszych sprawach 136 decyzji pozytywnych, a w pi ęciu przypadkach zgody nie udzielił.
Pracownicy MSWiA przeprowadzili w 2006 r. pi ęć kontroli w zakresie wykonywania przez uprawnione podmioty trwałego zarządu nieruchomo ści poło Ŝonych na terenie m.st. Warszawy, co NIK ocenia jako działania uzasadnione 22 . W wyniku ww. kontroli stwierdzono przede wszystkim naruszenia przepisów art. 43 ust. 3 ustawy, tzn. oddawanie nieruchomo ści lub ich cz ęś ci w najem, dzier Ŝaw ę lub uŜyczenie bez zgody Ministra SWiA.
Decyzje w sprawie trwałego zarz ądu wydawane przez Ministra SWiA spełniały wymagania dla decyzji administracyjnych przewidziane w Kpa oraz ustawie. Wydawanie przez Ministra SWiA decyzji o ustanowieniu trwałego zarz ądu było poprzedzane zawarciem z Prezydentem m.st. Warszawy 23 porozumie ń (31 w okresie obj ętym kontrol ą), okre ślaj ących ka Ŝdorazowo konkretn ą nieruchomo ść , która miała by ć przekazana z zasobu nieruchomo ści Skarbu Pa ństwa ministerstwom i urz ędom centralnym. Zwracano si ę tak Ŝe do Prezydenta m.st. Warszawy o przekazanie dokumentacji nieruchomo ści wykorzystywanych przez ministerstwa i urz ędy centralne, jednak według stanu na dzie ń zako ńczenia kontroli Minister SWiA nie posiadał pełnej dokumentacji dotycz ącej siedmiu nieruchomo ści wykorzystywanych przez Ministerstwo Obrony Narodowej oraz podległe jednostki.
22 Nale Ŝy zauwa Ŝyć, Ŝe przepisy ustawy nie zawieraj ą uregulowa ń dotycz ących trybu i zakresu przeprowadzania przez Ministra SWiA kontroli w zakresie wykonywania przez ministerstwa i urz ędy centralne trwałego zarz ądu nieruchomo ści Skarbu Pa ństwa. 23 Od 1 stycznia 1999 r. do 27 pa ździernika 2002 r. zasobem nieruchomo ści Skarbu Pa ństwa gospodarował Starosta Powiatu Warszawskiego. Od 1 stycznia do 31 grudnia 1998 r. ww. zasobem gospodarował Kierownik Urz ędu Rejonowego w Warszawie.
22 Wa Ŝniejsze wyniki kontroli
3.2.2. Prowadzenie przez Prezydenta m.st. Warszawy ewidencji gruntów i budynków w zakresie zasobu nieruchomo ści Skarbu Pa ństwa oraz gospodarowanie tymi nieruchomo ściami
3.2.2.1. Ustalenia w zakresie ewidencji gruntów i budynków Zgodnie z art. 21 ustawy prawo geodezyjne i kartograficzne dane zawarte w ewidencji gruntów i budynków stanowi ą podstaw ę m.in. gospodarki nieruchomo ściami. W Urz ędzie m.st. Warszawy, według stanu na połow ę listopada 2007 r. brak było jednolitej dla wszystkich dzielnic ewidencji gruntów i budynków. Biuro Geodezji i Katastru (BGiK) prowadzi komputerow ą ewidencj ę gruntów i budynków w 18 odr ębnych bazach, oddzielnie w ka Ŝdej z 18 dzielnicowych delegatur Biura, przy u Ŝyciu trzech ró Ŝnych narz ędzi informatycznych 24 . Systemy ewidencji nie były ze sob ą kompatybilne i BGiK nie posiadało mo Ŝliwo ści przegl ądania baz danych z dzielnic Mokotów i Praga Płd. System ISEG 2000 nie generuje zestawie ń statystycznych dotycz ących np. ł ącznej (dla 16 dzielnic) liczby i powierzchni zaewidencjonowanych gruntów i budynków, pozostających w zasobie Skarbu Pa ństwa. Wykonanie zestawie ń statystycznych mo Ŝliwe było wył ącznie po przygotowaniu przez firmy serwisuj ące systemy, niestandardowych skryptów wyszukuj ących. Skrypty przygotowane w trakcie kontroli NIK generowały dane niekompletne i niewiarygodne. Według wyja śnie ń Zast ępcy Prezydenta m.st. Warszawy, od 2005 r. prowadzona była modernizacja ewidencji gruntów i budynków, której zako ńczenie przewidziane jest na 2009 r. W ocenie Najwy Ŝszej Izby Kontroli, przeci ągaj ąca si ę modernizacja ewidencji gruntów oraz brak bie Ŝą cych i kompletnych informacji o posiadanym zasobie nieruchomo ści Skarbu Pa ństwa (w tym m. in. o łącznej liczbie i powierzchni nieruchomo ści oddanych w trwały zarz ąd ministerstwom i urz ędom centralnym), utrudniały rzetelne i prawidłowe gospodarowanie nieruchomo ściami Skarbu Pa ństwa.
3.2.2.2. Ustalenia w zakresie gospodarowania nieruchomo ściami Skarbu Pa ństwa Dochody zrealizowane przez m.st. Warszawa z tytułu gospodarowania nieruchomo ściami Skarbu Pa ństwa w 2006 r. wyniosły 235.420,6 tys. zł, w tym
24 W 16 delegaturach stosowany jest komputerowy program ISEG 2000, w delegaturze dla dzielnicy Mokotów − INTERSEG, a w delegaturze dla dzielnicy Praga Płd. – KATASTER.
23 Wa Ŝniejsze wyniki kontroli dochody Miasta – 59.730,8 tys. zł, a dochody przekazane do bud Ŝetu państwa – 175.689,8 tys. zł. Do 30 wrze śnia 2007 r. zrealizowane dochody wyniosły 261.566,6 tys. zł, w tym dochody Miasta − 67.103,0 tys. zł, a dochody przekazane do bud Ŝetu państwa – 194.463,6 tys. zł.
Prowadzenie spraw zwi ązanych z gospodarowaniem nieruchomo ściami Skarbu Pa ństwa, co do których organem wła ściwym jest Prezydent, nale Ŝało do Biura Gospodarki Nieruchomo ściami (BGN). Nieruchomo ściami nieudost ępnionymi, tj. tymi, z których nikt nie korzysta, dysponował Zarz ąd Mienia Skarbu Pa ństwa m.st. Warszawy (ZMSP), nad którym BGN sprawowało nadzór. BGN nie dysponowało zbiorczymi informacjami dotycz ącymi ł ącznej liczby i powierzchni nieruchomo ści naleŜą cych do zasobu Skarbu Pa ństwa. W zasobie nieruchomo ści Skarbu Pa ństwa, którym gospodarował ZMSP, wg stanu na 30 wrze śnia 2007 r. pozostawały ł ącznie 332 nieruchomo ści o łącznej powierzchni 1.705,4 tys. m². Spo śród nich 208 o powierzchni 1.275,4 tys. m² stanowiło nieruchomo ści nieudost ępnione (tj. nieposiadaj ące dzier Ŝawcy). Z przyczyn formalnych 25 nie udost ępniono 191 nieruchomo ści, natomiast wobec 17 nieruchomo ści o ł ącznej powierzchni 117,1 tys. m2, prowadzono post ępowania w celu ich udost ępnienia. śadna z nich nie została zaoferowana do wykorzystania przez ministerstwa i urz ędy centralne. Równie Ŝ w planach wykorzystania zasobu, sporz ądzanych przez ZMSP, nie wskazano gruntów, budynków i lokali przewidzianych lub nadaj ących si ę do wykorzystania przez ministerstwa i urz ędy centralne. O powy Ŝszych danych, jak równie Ŝ o liczbie i rodzaju nieruchomo ści pozostaj ących w zasobie nieruchomo ści Skarbu Pa ństwa pod k ątem mo Ŝliwo ści ich wykorzystania na potrzeby statutowe ministerstw i urz ędów centralnych, Prezydent m.st. Warszawy nie informował Ministra Spraw Wewn ętrznych i Administracji. Obowi ązek współpracy z innymi organami, które na mocy odrębnych przepisów gospodaruj ą nieruchomo ściami Skarbu Pa ństwa nakłada na Prezydenta m.st. Warszawy art. 23 ust. 1 pkt 6 ustawy. Wyst ąpiły tak Ŝe przypadki przewlekłego post ępowania BGN przy przekazywaniu MSWiA nieruchomo ści Skarbu Pa ństwa oddawanych w trwały zarz ąd ministerstw i urz ędów centralnych, w tym ich dokumentacji, mimo monitów
25 Nieruchomo ści obj ęte post ępowaniem o zwrot lub w celu ustalenia stanu prawnego, tereny przy budynkach mieszkalnych do utrzymania porz ądku i czysto ści, drogi, tereny ogólnodost ępne.
24 Wa Ŝniejsze wyniki kontroli
Dyrektora Generalnego MSWiA. Do 23 pa ździernika 2007 r. nie zostały podpisane porozumienia w sprawie przekazania dziewi ęciu nieruchomo ści, które miały by ć oddane w trwały zarz ąd ministerstw (sze ść Ministerstwu Obrony Narodowej, dwie Kancelarii Prezesa Rady Ministrów i jedna MSWiA), mimo Ŝe od wyst ąpie ń tych podmiotów do Urz ędu o przekazanie nieruchomo ści w trwały zarz ąd min ęło od 67 do 785 dni, a od wyst ąpie ń MSWiA (trzy wyst ąpienia) w sprawie nieruchomo ści przy ul. Puławskiej 4/6 − 245 dni, przy ul. Rakowieckiej 4a – 1.475 dni, przy ul. 29 listopada ponad sze ść miesi ęcy. Ponadto Prezydent m.st. Warszawy w dwóch przypadkach spo śród 11 obj ętych kontrol ą, przekazał do MSWiA dokumentacj ę nieruchomo ści pozostaj ących w trwałym zarz ądzie ministerstw (ul. Szucha 23 − siedziba Ministerstwa Spraw Zagranicznych i ul. Szucha 25 − siedziba Ministerstwa Edukacji Narodowej) dopiero 5 kwietnia 2007 r., mimo Ŝe MSWiA wyst ępowało do BGN z monitami w tej sprawie od 2001 r.
3.2.2.3. Wykorzystywanie nieruchomo ści Skarbu Pa ństwa na potrzeby m.st. Warszawy Zgodnie z art. 3 ustawy o ustroju m.st. Warszawy, m.st. Warszawa wykonuje zadania wynikaj ące ze stołecznego charakteru miasta, a w szczególności zapewnia warunki niezb ędne m.in. do funkcjonowania w mie ście naczelnych i centralnych organów pa ństwa. W okresie od 29 grudnia 2005 r. do czasu przeprowadzenia kontroli NIK, 17 jednostek wystosowało do Prezydenta m.st. Warszawy ł ącznie 26 pism o wskazanie w zasobie Skarbu Pa ństwa nieruchomo ści nadaj ących si ę do wykorzystania na ich cele statutowe 26 . W tym okresie w zasobie Skarbu Pa ństwa znajdowała si ę m.in. nieruchomo ść poło Ŝona przy placu Starynkiewicza 7/9 o ł ącznej powierzchni u Ŝytkowej ok. 5.600 m 2, która spełniała wymogi stawiane przez m.in. Krajowy Zarz ąd Gospodarki Wodnej, Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Ministerstwo Skarbu Pa ństwa, Urz ąd Komitetu Integracji Europejskiej, Ministerstwo Gospodarki Morskiej, Komend ę Główn ą Policji i Rzecznika Praw Dziecka. Pomimo wniosków ww. jednostek organizacyjnych, lokale w tym budynku zostały wynaj ęte na potrzeby biur Urz ędu m.st. Warszawy 27 . Nieudost ępnienie powy Ŝszej nieruchomo ści ww. ministerstwom i urz ędom centralnym, spowodowało konieczno ść
26 W tym 15 pism skierowanych przez 10 ministerstw i urz ędów centralnych oraz Kancelari ę Prezesa Rady Ministrów. 27 Miesi ęczna stawka czynszu została ustalona w kwocie 1,06 zł netto za 1 m 2 powierzchni u Ŝytkowej.
25 Wa Ŝniejsze wyniki kontroli wynaj ęcia przez nie nieruchomo ści na wolnym rynku i skutkowało obci ąŜ eniem Skarbu Pa ństwa kosztami w łącznej kwocie nie mniejszej ni Ŝ 372 tys. zł miesi ęcznie. Podobnie, na potrzeby własnych biur Urz ąd m.st. Warszawy wynajmował pomieszczenia o powierzchni u Ŝytkowej ok. 1.450 m 2 w nieruchomo ści przy ul. Górskiego 7. W ocenie NIK, świadczyło to o nieprawidłowej realizacji zada ń okre ślonych w art. 3 ustawy o ustroju m.st. Warszawy.
3.2.3. Pozyskiwanie nieruchomo ści oraz gospodarowanie przez ministerstwa i urz ędy centralne nieruchomo ściami oddanymi w trwały zarz ąd
3.2.3.1. Pozyskiwanie nieruchomo ści na potrzeby statutowe ministerstw i urz ędów centralnych Według stanu aktualnego w trakcie przeprowadzania przez poszczególne jednostki organizacyjne NIK kontroli w jednostkach kontrolowanych, 14 obj ętych kontrol ą ministerstw i urz ędów centralnych wykorzystywało na potrzeby statutowe łącznie 270.442,31 m² powierzchni u Ŝytkowej. Z tej powierzchni, lokale o ł ącznej powierzchni 16.377,41 m² były wykorzystywane przez osiem z czternastu kontrolowanych jednostek na podstawie u Ŝyczenia od innych ministerstw i urz ędów centralnych 28 . Z tego tytułu kontrolowane jednostki miały ponosi ć koszty eksploatacyjne, na podstawie zawartych stosownych porozumie ń, proporcjonalnie do zajmowanej na podstawie u Ŝyczenia powierzchni. W Ministerstwie Edukacji Narodowej, z powodu bł ędnej interpretacji przepisów, w czterech przypadkach 29 nie zostały zawarte takie porozumienia, co NIK oceniła jako działanie nielegalne i niegospodarne, ze wzgl ędu na to, Ŝe koszty eksploatacji uŜytkowanej przez te podmioty powierzchni biurowej i pomieszcze ń gospodarczych (244,6 tys. zł w 2006 r. oraz 134,6 tys. zł za trzy kwartały 2007 r.) obci ąŜ yły MEN, a nie podmioty korzystaj ące z nieruchomo ści. Ponadto, w wyniku przeprowadzonej kontroli NIK oceniła prowadzone w MEN ksi ęgi rachunkowe jako nierzetelne w rozumieniu ustawy o rachunkowo ści 30 . NIK ustaliła tak Ŝe, Ŝe w Ministerstwie Edukacji
28 Dane w tym zakresie zawarte zostały w zał ączniku nr 5 do niniejszej informacji. 29 Przy udost ępnieniu powierzchni na rzecz: Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wy Ŝszego, Parlamentu Studentów, Zakładu Bud Ŝetowego MNiSW oraz Gospodarstwa Pomocniczego MEN. 30 Ustawa z dnia 29 wrze śnia 1994 r. o rachunkowo ści (Dz. U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694 ze zm.). Do wydania przez NIK oceny o nierzetelno ści prowadzonych w MEN ksi ąg rachunkowych przyczyniły si ę liczne nieprawidłowo ści zwi ązane z prowadzeniem rachunkowo ści w latach 2006 – 2007, polegaj ące m.in. na nieprawidłowych zapisach dokonanych w tych ksi ęgach oraz dokonaniu niezgodnego z prawem anulowania jednej z not ksi ęgowych.
26 Wa Ŝniejsze wyniki kontroli
Narodowej w 10 z 45 skontrolowanych pomieszcze ń biurowych (22%) powierzchnia przypadaj ąca na jednego pracownika MEN nie spełniała normy okre ślonej wła ściwymi przepisami 31 .
Na podstawie umów najmu, 10 z 14 kontrolowanych ministerstw i urz ędów centralnych 32 wykorzystywało na potrzeby statutowe ł ącznie 28.335,16 m² powierzchni u Ŝytkowej. Wył ącznie z powierzchni wynajmowanej korzystały trzy kontrolowane jednostki (Ministerstwo Sportu i Turystyki, Urz ąd Regulacji Energetyki oraz Urz ąd Lotnictwa Cywilnego). Najwi ększa powierzchnia wynajmowana była przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego (4.658,4 m²) oraz Urz ąd Lotnictwa Cywilnego (4.086,9 m²). W zawieranych z kontrahentami umowach najmu prawidłowo zabezpieczano interes Skarbu Pa ństwa. Najwy Ŝsza Izba Kontroli nie wniosła uwag do prawidłowo ści i celowo ści wydatkowania przez kontrolowane ministerstwa i urz ędy centralne środków publicznych na najem pomieszcze ń na ich potrzeby, z wyj ątkiem jednego przypadku zawarcia umowy najmu cz ęś ci nieruchomo ści nale Ŝą cej do zasobu nieruchomo ści Skarbu Pa ństwa, bezskutecznej ze wzgl ędu na fakt, Ŝe jej obiema stronami był Skarb Pa ństwa. W 2000 r. pomi ędzy Urz ędem Komitetu Integracji Europejskiej i podległym Prezydentowi m.st. Warszawy Zarz ądem Mienia Skarbu Pa ństwa została zawarta umowa najmu cz ęś ci nieruchomo ści (o powierzchni u Ŝytkowej – wg stanu na 31 pa ździernika 2007 r. – 2.435,44 m²) poło Ŝonej przy ul. Bagatela 14. Nieruchomo ść wchodziła w skład zasobu nieruchomo ści Skarbu Pa ństwa i była jedynie zarz ądzana przez Prezydenta m.st. Warszawy. Wła ściwym sposobem pozyskania tej nieruchomo ści było, stosownie do art. 44 ust. 2 ustawy, wyst ąpienie do Ministra SWiA z wnioskiem o ustanowienie trwałego zarz ądu 33 . Skutkiem korzystania przez UKIE z powy Ŝszej nieruchomo ści na podstawie najmu i niewyst ąpienia z wnioskiem
31 § 19 rozporz ądzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 wrze śnia 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpiecze ństwa i higieny pracy (Dz. U. z 2003 r., Nr 169, poz. 1650 ze zm.). 32 Na potrzeby statutowe Ŝadnych nieruchomo ści nie wynajmowały: Ministerstwo Spraw Wewn ętrznych i Administracji, Ministerstwo Obrony Narodowej, Ministerstwo Edukacji Narodowej oraz Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. 33 Przedstawiciel UKIE zwrócił si ę, 20 marca 2006 r., do MSWiA o udzielenie informacji w sprawie mo Ŝliwo ści ustanowienia takiego zarz ądu, lecz po uzyskaniu odpowiedzi, Ŝe w sprawie ww. nieruchomo ści toczy si ę post ępowanie administracyjne z wniosku byłych wła ścicieli, oraz Ŝe Minister SWiA nie mo Ŝe okre śli ć kiedy i czy zaistnieje mo Ŝliwo ść przej ęcia tej nieruchomo ści na potrzeby UKIE, Dyrektor Generalny UKIE nie wyst ąpił do niego z wnioskiem o ustanowienie trwałego zarz ądu. Zdaniem NIK, powy Ŝsza okoliczno ść nie stanowi przeszkody dla ustanowienia trwałego zarz ądu. Przepisy ustawy nie uzale Ŝniaj ą bowiem jego ustanowienia od tocz ących si ę post ępowa ń administracyjnych.
27 Wa Ŝniejsze wyniki kontroli o ustanowienie na niej trwałego zarz ądu na rzecz UKIE było wydatkowanie od 2000 r., z tytułu czynszu, środków z bud Ŝetu pa ństwa w ł ącznej kwocie 13.944,9 tys. zł, co NIK oceniła jako działanie niecelowe. W ątpliwo ści budzi tak Ŝe jego legalno ść , ze wzgl ędu na bezskuteczno ść zawartej umowy. Powy Ŝsza kwota, w my śl art. 23 ust. 3 ustawy, w cz ęś ci (w szacunkowej wysoko ści 11.818,3 tys. zł) stanowiła dochód bud Ŝetu pa ństwa, a w cz ęś ci (w szacunkowej wysoko ści 2.126,6 tys. zł) dochody bud Ŝetu m.st. Warszawy 34 . W ocenie NIK, dochody m.st. Warszawy z tego tytułu były świadczeniem nienale Ŝnym. Wydatki te nie zostałyby poniesione w przypadku oddania nieruchomo ści w trwały zarz ąd UKIE.
W okresie obj ętym kontrol ą Ministerstwo Sprawiedliwo ści zakupiło w imieniu Skarbu Pa ństwa na potrzeby statutowe jedn ą nieruchomo ść, wydatkuj ąc na ten cel kwot ę 35.000,0 tys. zł 35 . Ponadto 12 nieruchomo ści zostało zakupionych w latach poprzednich (Ministerstwo Sprawiedliwości w latach 2002 – 2005 zakupiło dwie nieruchomo ści 36 , za ł ączn ą kwot ę 22.518,0 tys. zł, za ś Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu w latach 2004 – 2005 zakupiło 10 lokali zamiennych dla dotychczasowych najemców lokali w budynku przy ul. Szucha 25, za ł ączn ą kwot ę 1.750,2 tys. zł). NIK ocenia, Ŝe zakup nieruchomo ści na potrzeby statutowe tych jednostek był celowy i zgodny z prawem, oprócz jednego przypadku.
Dyrektor Generalny Ministerstwa Sprawiedliwo ści 19 pa ździernika 2006 r. zawarł w imieniu Skarbu Państwa przedwst ępn ą umow ę sprzeda Ŝy (w formie aktu notarialnego), w której zobowi ązał si ę do zakupu nieruchomo ści poło Ŝonej w Warszawie przy ul. Czerniakowskiej 100. Zgodnie z ww. umow ą, Ministerstwo miało zapłaci ć do 31 grudnia 2006 r. kwot ę nie ni Ŝsz ą ni Ŝ 15.000,0 tys. zł, a w terminie siedmiu
34 Szacunkowa wysoko ść dochodów m.st. Warszawy (przed 25 pa ździernika 2002 r. powiatu warszawskiego) w kwocie 2.126,6 tys. zł stanowi sumę: kwoty w wysoko ści 25% ł ącznych wydatków z tytułu czynszu od stycznia 2006 r. do października 2007 r. (767,1 tys. zł), szacunkowej kwoty w wysoko ści 25% ł ącznych wydatków z tytułu czynszu od stycznia 2004 r. do grudnia 2005 r. (1.019,7 tys. zł) oraz szacunkowej kwoty w wysoko ści 5% ł ącznych wydatków z tytułu czynszu od wrze śnia 2000 r. do grudnia 2003 r. (339,9 tys. zł). Ł ączne wydatki UKIE z tytułu czynszu za okres od wrze śnia 2000 r. do grudnia 2005 r. wyniosły 10.876,6 tys. zł. 35 Kwota wydatkowana do dnia zako ńczenia kontroli. Ł ączna cena zakupionej nieruchomo ści wynosi 51.198,0 tys. zł. 36 ul. Zwyci ęzców 34 oraz ul. Krasi ńskiego 65.
28 Wa Ŝniejsze wyniki kontroli dni od daty zawarcia umowy przyrzeczonej 37 kwot ę nie ni Ŝsz ą ni Ŝ 30.000,0 tys. zł, pomniejszon ą o warto ść wniesionej pierwszej raty. Pierwsz ą rat ę w kwocie 30.250,0 tys. zł na poczet umówionej ceny, Ministerstwo przelało na rzecz sprzedaj ącej Spółki 28 grudnia 2006 r. Dokonanie zapłaty w wysoko ści ponad dwukrotnie (o 15.250 tys. zł) wy Ŝszej ni Ŝ wymagano w umowie, było w ocenie NIK nieprawidłowe, ze wzgl ędu na kryterium gospodarno ści i celowo ści. Powy Ŝsz ą ocen ę uzasadnia fakt, Ŝe w chwili zapłaty pierwszej raty rzeczywiste zaawansowanie budowy (stan surowy zadaszony) spełniało tylko okre ślone w umowie warunki minimalne i nie uzasadniało dokonania płatno ści w wysoko ści dwukrotnie wy Ŝszej ni Ŝ przewidziane w umowie minimum. Powodem tego było, zdaniem NIK, sformułowanie w umowie wysoko ści poszczególnych rat ceny kupna pozwalaj ące na du Ŝą dowolno ść w tym zakresie. Nale Ŝy doda ć, Ŝe do 30 listopada 2007 r. ł ączne wydatki na zakup nieruchomo ści wyniosły 35.000,0 tys. zł (kolejn ą rat ę w kwocie 4.750,0 tys. zł Ministerstwo przekazało Spółce 6 wrze śnia 2007 r.), przy czym umowa przyrzeczona do dnia zako ńczenia kontroli nie została zawarta .
3.2.3.2. Gospodarowanie nieruchomo ściami pozostaj ącymi w trwałym zarz ądzie ministerstw i urz ędów centralnych Według stanu na dzie ń zako ńczenia kontroli osiem obj ętych kontrol ą ministerstw i urz ędów centralnych 38 u Ŝyczało lub wynajmowało innym podmiotom łącznie 60.475,45 m² powierzchni w nieruchomo ściach znajduj ących si ę w ich trwałym zarz ądzie (w przypadku MON we władaniu), z tego 45.771,04 m² na potrzeby innych ministerstw, urz ędów centralnych, jednostek podległych ministerstwom i urz ędom centralnym oraz zwi ązków zawodowych, stowarzysze ń i fundacji działaj ących na rzecz policjantów i ich rodzin. Ponadto Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego u Ŝyczało i wydzier Ŝawiało ł ącznie 3.884,6 m² powierzchni Polskiemu Instytutowi Sztuki Filmowej oraz Narodowemu Instytutowi
37 Na podstawie Aneksu Nr 3 do ww. umowy z 30 sierpnia 2007 r. sprzedaj ąca Spółka zobowi ązała si ę do zawarcia umowy przyrzeczonej niezwłocznie, nie pó źniej ni Ŝ w terminie 14 dni od spełnienia warunku okre ślonego w ostatecznej Decyzji nr 8/2007 Prezydenta m. st. Warszawy z dnia 8 stycznia 2007 r., zatwierdzaj ącej projekt podziału działek opisanych w § 1 umowy przedwst ępnej i dokonania zniesienia prawa współu Ŝytkowania wieczystego. 38 Ministerstwa: Edukacji Narodowej, Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Obrony Narodowej, Pracy i Polityki Społecznej, Rozwoju Regionalnego, Sprawiedliwo ści, Spraw Wewn ętrznych i Administracji oraz Komenda Główna Policji.
29 Wa Ŝniejsze wyniki kontroli
Fryderyka Chopina, natomiast Ministerstwo Edukacji Narodowej u Ŝyczało 3.672 m² placówkom o światowym. Pozostał ą powierzchni ę (7.147,81 m²) wynajmowano lub uŜyczano przede wszystkim na potrzeby lokali usługowych (m.in. stołówki, bufety, poczta, punkty sprzeda Ŝy prasy oraz przychodnie lekarskie słu Ŝb mundurowych). Szczegółowe dane przedstawione zostały w zał ączniku nr 6 do informacji. NIK nie wniosła uwag do prawidłowo ści i celowo ści udost ępniania tej powierzchni, z wyj ątkiem jednego przypadku. W wyniku zawarcia w 2005 r. umowy uŜyczenia cz ęś ci nieruchomo ści poło Ŝonej przy ul. Krakowskie Przedmie ście 21/23 (1.810,7 m 2) pomi ędzy Ministerstwem Kultury oraz Polskim Instytutem Sztuki Filmowej nast ąpiło pogorszenie warunków pracy pracowników Ministerstwa, a Ministerstwo zmuszone było pozyskiwa ć dodatkowe powierzchnie dla cz ęś ci komórek organizacyjnych na terenie Warszawy (co wi ązało si ę z poniesieniem wydatków na remont u Ŝyczonej przez MKiDN od Ośrodka Bada ń i Dokumentacji Zabytków nieruchomo ści poło Ŝonej przy ul. Brzozowej 35 w wysoko ści 322,8 tys. zł) 39 .
Uzyskane z tytułu wynaj ęcia nieruchomo ści dochody w kwocie 524,4 tys. zł (w 2006 r.) oraz 859,4 tys. zł (w 2007 r.) były przekazywane na rachunek dochodów bud Ŝetu pa ństwa terminowo i we wła ściwej wysoko ści. NIK ustaliła, Ŝe w czterech jednostkach wyst ąpiły nieprawidłowo ści w tym zakresie. W Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej z opó źnieniem egzekwowano nale Ŝno ści z tytułu nieterminowo opłaconego czynszu za dzier Ŝaw ę i najem. W Ministerstwie Edukacji Narodowej nie dochodzono nale Ŝno ści z tytułu zwrotu kosztów eksploatacyjnych. Stanowiło to naruszenie dyscypliny finansów publicznych okre ślone w art. 5 ustawy z dnia 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialno ści za naruszenie dyscypliny finansów publicznych 40 . Natomiast w Ministerstwie Sprawiedliwo ści w 2006 r. niezgodnie z obowi ązuj ącymi przepisami 41 odprowadzono na rachunek dochodów bud Ŝetu pa ństwa kwot ę
39 Umow ę podpisano w czasie, gdy w Ministerstwie wyst ąpiła konieczno ść zapewnienia pomieszcze ń biurowych, zwi ązana ze zwi ększeniem zatrudnienia w zwi ązku z obsług ą funduszy strukturalnych. 40 Dz. U. z 2005 r. Nr 14, poz. 114 ze zm. 41 Zgodnie z § 19 ust. 1 rozporz ądzenia Ministra Finansów z dnia 29 czerwca 2006 r. w sprawie gospodarki finansowej jednostek bud Ŝetowych, zakładów bud Ŝetowych i gospodarstw pomocniczych oraz trybu post ępowania przy przekształcaniu w inn ą form ę organizacyjno-prawn ą (Dz. U. Nr 116, poz. 783), uzyskane przez pa ństwowe jednostki bud Ŝetowe zwroty wydatków dokonanych w tym samym roku bud Ŝetowym przyjmowane s ą na rachunki bie Ŝą ce wydatków i zmniejszaj ą wykonanie wydatków w tym roku bud Ŝetowym.
30 Wa Ŝniejsze wyniki kontroli
482,5 tys. zł, która faktycznie stanowiła zwrot wydatków z tytułu eksploatacji nieruchomo ści i powinna zosta ć zaksi ęgowana jako zmniejszenie tych wydatków. Natomiast w okresie od 1 stycznia do 30 wrze śnia 2007 r. dochody z tytułu najmu w kwocie 1,9 tys. zł, niezgodnie z art. 96 pkt 8 ustawy o finansach publicznych, mylnie przyj ęto na rachunek bie Ŝą cy wydatków. Zostały one odprowadzone na rachunek dochodów budŜetu pa ństwa w trakcie kontroli NIK.
NIK stwierdziła równie Ŝ przypadek nieprawidłowego sprawowania trwałego zarz ądu przez Ministerstwo Edukacji Narodowej. W 1987 r. Ministerstwo Edukacji Narodowej przekazało Kuratorium Oświaty i Wychowania, jako środek trwały, pozostaj ącą w jego zarz ądzie, w my śl przepisów ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomo ści 42 , nieruchomo ść poło Ŝon ą przy ul. Senatorskiej 38(42). Zgodnie z art. 38 ust. 2 tej ustawy 43 pa ństwowe jednostki organizacyjne uzyskiwały grunty pa ństwowe w zarz ąd m.in. na podstawie decyzji terenowego organu administracji pa ństwowej albo na podstawie zawartej, za zezwoleniem tego organu, umowy o przekazaniu nieruchomo ści mi ędzy pa ństwowymi jednostkami organizacyjnymi. Umowa taka nie została zawarta. Nieruchomo ść ta została jednak wynaj ęta na rzecz Instytutu Francuskiego, za ś umow ę najmu podpisywali przedstawiciele Kuratorium. Ministerstwo nie wyegzekwowało równie Ŝ od Kuratorium ustalenia stawek czynszu zgodnych z zaleceniami wskazanymi w pi śmie MEN z 28 czerwca 2004 r.(miały by ć stosowane stawki rynkowe), co doprowadziło do uszczuplenia dochodów Skarbu Pa ństwa w kwocie 976,4 tys. zł w 2006 r. oraz 733,6 tys. zł za trzy kwartały 2007 r. NIK zwraca uwag ę, Ŝe wła ściwym było okre ślenie, czy nieruchomo ść ta była zb ędna dla potrzeb MEN. Nieruchomo ści takie, w my śl art.60 ust. 3, w zwi ązku z art. 46 i 47 ustawy, mog ą zosta ć oddane w trwały zarz ąd innym podmiotom, w tym podmiotom z nich korzystaj ącym. Powy Ŝsze uszczuplenie dochodów Skarbu Pa ństwa mo Ŝe stanowi ć podstaw ę odpowiedzialno ści za czyn okre ślony w art. 5 ust. 2 ustawy o odpowiedzialno ści za naruszenie dyscypliny finansów publicznych.
42 Dz. U. Nr 22, poz. 99 ze zm. Przed jej wej ściem w Ŝycie nieruchomo ść ta znajdowała si ę w uŜytkowaniu Ministerstwa. 43 W tek ście jednolitym tej ustawy ogłoszonym w Dz. U. z 1991 r. Nr 30, poz. 127, przepis ten jest oznaczony jako art. 33 ust. 2.
31 Wa Ŝniejsze wyniki kontroli
NIK stwierdziła w czterech ministerstwach i urz ędach centralnych (Ministerstwo Spraw Wewn ętrznych i Administracji – jeden przypadek, Ministerstwo Edukacji Narodowej – siedem przypadków, Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej – cztery przypadki, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego – jeden przypadek) ł ącznie 13 przypadków wynaj ęcia lub u Ŝyczenia cz ęś ci nieruchomo ści pozostaj ących w trwałym zarz ądzie tych podmiotów bez uzyskania stosownej zgody Ministra SWiA, co było niezgodne z art. 43 ust. 3 ustawy.
3.2.4. Pozyskiwanie nieruchomo ści przez pa ństwowe osoby prawne
Biuro Prezesa Agencji Nieruchomo ści Rolnych (ANR) oraz Centrala Agencji Rynku Rolnego (ARR) od czasu ich utworzenia nie posiadały własnej siedziby i korzystały z wynajmowanych pomieszcze ń. Powierzchnia u Ŝytkowa wynajmowanych pomieszcze ń wynosiła w przypadku ANR 3.252 m 2, natomiast w przypadku ARR 9.587 m². W zawieranych z kontrahentami umowach najmu prawidłowo zabezpieczano interes Agencji. Przed zawarciem umów najmu ARR okre śliła potrzeby powierzchni niezb ędnej do realizacji jej celów statutowych oraz dokonała szczegółowej analizy rynku nieruchomo ści w Warszawie, natomiast w ANR brak było dokumentacji potwierdzaj ącej dokonanie takich analiz przed zawarciem umów najmu. Najwy Ŝsza Izba Kontroli nie wniosła uwag do celowości i prawidłowo ści wydatkowania środków publicznych na najem i adaptacj ę pomieszcze ń dla potrzeb obu Agencji. Wydatki ANR z tytułu najmu pomieszcze ń poniesione od 1 stycznia 2006 r. do 31 sierpnia 2007 r. wyniosły ogółem 4.646,8 tys. zł, natomiast ARR, w okresie od 1 stycznia 2006 r. do 30 wrze śnia 2007 r., wydatkowała 17.116,6 tys. zł z tytułu najmu oraz 472,8 tys. zł tytułem nakładów na remont i adaptacj ę pomieszcze ń.
32 Informacje dodatkowe o przeprowadzonej kontroli
4. Informacje dodatkowe o przeprowadzonej kontroli
4.1. Przygotowanie kontroli
W toku przygotowywania kontroli zasi ęgni ęto informacji we wszystkich ministerstwach i urz ędach centralnych oraz w trzech Agencjach działaj ących w sektorze rolnictwa, w celu okre ślenia wykorzystania przez nie nieruchomo ści Skarbu Pa ństwa oraz wynaj ętych od innych podmiotów. Do kontroli wybrano 14 ministerstw i urz ędów centralnych, dwie pa ństwowe osoby prawne oraz Urz ąd m.st. Warszawy. Wyboru dokonano pod k ątem wielko ści wykorzystywanych przez nie zasobów Skarbu Pa ństwa lub skali wynajmowania nieruchomo ści od innych podmiotów. W kontroli przeprowadzonej w MSWiA badaniami obj ęto wszystkie decyzje dotycz ące ustanawiania, zmiany i wygaszania trwałego zarz ądu oraz zgody na wynajem, u Ŝyczenie lub wydzier Ŝawienie nieruchomo ści lub ich cz ęś ci oddanych w trwały zarz ąd ministerstw i urz ędów centralnych, wydane w okresie obj ętym kontrol ą. W ministerstwach, urz ędach centralnych kontrol ą obj ęto wszystkie umowy dotycz ące kupna, najmu lub u Ŝyczenia nieruchomo ści obowi ązuj ące w okresie obj ętym kontrol ą. Dotychczas NIK nie przeprowadzała kompleksowych kontroli dotycz ących wykorzystywania nieruchomo ści na potrzeby ministerstw i urz ędów centralnych. Działalno ść Ministra SWiA jako organu wła ściwego w sprawach gospodarowania nieruchomo ściami na potrzeby administracji centralnej równie Ŝ nie była dotychczas przedmiotem kontroli NIK. Natomiast gospodarowanie zasobem nieruchomo ści Skarbu Pa ństwa przez starostów było przedmiotem kontroli P/05/132 „Gospodarowanie przez starostów nieruchomo ściami stanowi ącymi własno ść Skarbu Pa ństwa”, która wykazała istnienie licznych nieprawidłowo ści, w tym odno śnie prowadzenia ewidencji gruntów i budynków. Nie miała ona jednak na celu zbadania współpracy pomi ędzy Ministrem SWiA oraz Prezydentem m.st. Warszawy w zakresie gospodarowania zasobem nieruchomo ści Skarbu Pa ństwa – pod k ątem zaspokojenia potrzeb administracji centralnej.
33 Informacje dodatkowe o przeprowadzonej kontroli
4.2. Postępowanie kontrolne i działania podjęte po zakończeniu kontroli
Minister Edukacji Narodowej zgłosił zastrze Ŝenia do protokołu kontroli do Dyrektora Departamentu Nauki, O światy i Dziedzictwa Narodowego. Zastrze Ŝenia dotyczyły ustale ń zwi ązanych z wykonywaniem przez Ministra trwałego zarz ądu jednej z nieruchomo ści. Zastrze Ŝenia zostały oddalone. Przeprowadzono trzy narady pokontrolne (w Agencji Rynku Rolnego, Agencji Nieruchomo ści Rolnych oraz Ministerstwie Edukacji Narodowej). Najwy Ŝsza Izba Kontroli skierowała 17 wyst ąpie ń pokontrolnych do wszystkich kierowników kontrolowanych jednostek. Zgłoszono zastrze Ŝenia do ocen, uwag i wniosków zawartych w wyst ąpieniu pokontrolnym skierowanym do Prezydenta m.st. Warszawy. Zastrze Ŝenia dotyczyły ocen i uwag NIK dotycz ących funkcjonalno ści i zgodno ści z przepisami prawa prowadzonej w Urz ędzie m.st. Warszawy ewidencji gruntów i budynków. Zastrze Ŝenia zostały oddalone. W odpowiedziach na wyst ąpienia pokontrolne NIK kierownicy kontrolowanych jednostek poinformowali o sposobie wykorzystania uwag zawartych w wyst ąpieniach NIK oraz realizacji wniosków. Z informacji tych wynika, Ŝe wszystkie wnioski NIK s ą w trakcie realizacji lub zostały zrealizowane. W wyniku kontroli w Ministerstwie Edukacji Narodowej, Najwy Ŝsza Izba Kontroli przygotowuje dwa zawiadomienia o uzasadnionym podejrzeniu popełnienia przest ępstwa po świadczenia nieprawdy, okre ślonego w art. 271 § 1 Kodeksu karnego. W wyniku tej samej kontroli NIK przygotowuje równieŜ dwa zawiadomienia o naruszeniu dyscypliny finansów publicznych, w związku ze stwierdzonymi nieprawidłowo ściami przy ustalaniu i dochodzeniu nale Ŝno ści bud Ŝetu pa ństwa, tj. czyny okre ślone w art. 5 ust. 1 i 2 ustawy o odpowiedzialno ści za naruszenie dyscypliny finansów publicznych . Łączne finansowe rezultaty kontroli wyniosły 33.557,1 tys. zł , z tego: 1. Nieprawidłowo ści w wymiarze finansowym – 31.304,9 tys. zł, na które składały si ę: - wydatki niegospodarne, niecelowe i nierzetelne – 29.574,1 tys. zł; - uszczuplenia środków publicznych – 1.688,6 tys. zł; - kwoty odpowiadaj ące nierzetelnym danym w ewidencji finansowo-ksi ęgowej lub sprawozdawczo ści – 42,2 tys. zł. 2. Korzy ści finansowe – 2.252,2 tys. zł, na które składały si ę:
34 Informacje dodatkowe o przeprowadzonej kontroli
- inne nieutracone po Ŝytki finansowe – 2.232,0 tys. zł; - po Ŝytki finansowe w postaci nale Ŝnych środków publicznych lub innych składników aktywów – 20,2 tys. zł. Powy Ŝsze finansowe rezultaty kontroli są wynikiem nieprawidłowo ści stwierdzonych w Ministerstwie Sprawiedliwo ści, Urz ędzie Komitetu Integracji Europejskiej, Ministerstwie Edukacji Narodowej oraz Urz ędzie m.st. Warszawy.
35 Zał ączniki
5. Załączniki
1. Wykaz skontrolowanych podmiotów oraz jednostek organizacyjnych NIK, które przeprowadziły w nich kontrole – zał. Nr 1. 2. Lista osób zajmuj ących kierownicze stanowiska, odpowiedzialnych za kontrolowan ą działalno ść – zał. Nr 2. 3. Wykaz aktów prawnych dotycz ących kontrolowanej działalno ści – zał. Nr 3. 4. Wykaz organów, którym przekazano informacj ę o wynikach kontroli – zał. Nr 4. 5. Zestawienie powierzchni wykorzystywanej przez kontrolowane ministerstwa i urz ędy centralne na potrzeby statutowe – zał. Nr 5. 6. Zestawienie powierzchni wynajmowanej i u Ŝyczanej przez ministerstwa i urz ędy centralne innym podmiotom – zał. Nr 6.
5.1. Załącznik Nr 1. Wykaz jednostek organizacyjnych NIK, które przeprowadziły kontrole oraz skontrolowanych podmiotów
L.p. Wyszczególnienie Jednostka kontrolowana 1 Departament Administracji Urz ąd Komitetu Integracji Europejskiej Publicznej Urz ąd Zamówie ń Publicznych Ministerstwo Sprawiedliwo ści Ministerstwo Rozwoju Regionalnego Ministerstwo Spraw Wewn ętrznych i Administracji 2 Departament Gospodarki, Urz ąd Regulacji Energetyki Skarbu Pa ństwa i Prywatyzacji 3 Departament Komunikacji i Urz ąd Lotnictwa Cywilnego Systemów Transportowych Ministerstwo Gospodarki Morskiej 4 Departament Nauki, O światy i Ministerstwo Edukacji Narodowej Dziedzictwa Narodowego Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego Ministerstwo Sportu 5 Departament Obrony Ministerstwo Obrony Narodowej Narodowej i Bezpiecze ństwa Komenda Główna Policji Wewn ętrznego 6 Departament Pracy, Spraw Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej Socjalnych i Zdrowia 7 Departament Środowiska, Centrala Agencji Rynku Rolnego Rolnictwa i Zagospodarowania Biuro Prezesa Agencji Nieruchomo ści Przestrzennego Rolnych 8 Delegatura NIK w Warszawie Urz ąd m.st. Warszawy
36 Zał ączniki
5.2. Załącznik Nr 2. Lista osób zajmujących kierownicze stanowiska, odpowiedzialnych za kontrolowaną działalność
1. Minister Spraw Wewn ętrznych i Administracji - Pan Janusz Tomaszewski – od 14 listopada 1997 r. do 3 wrze śnia 1999 r. - Pan Janusz Pałubicki – od 3 wrze śnia 1999 r. do 7 pa ździernika 1999 r. – jako zast ępuj ący Ministra na podstawie art. 36 ustawy z dnia 8 sierpnia 1996 r. o Radzie Ministrów (Dz. U. z 2003 r. Nr 24, poz. 199 ze zm.) - Pan Marek Biernacki – od 7 pa ździernika 1999 r. do 19 pa ździernika 2001 r. - Pan Krzysztof Janik – od 19 pa ździernika 2001 r. do 21 stycznia 2004 r. - Pan Józef Oleksy – od 21 stycznia 2004 r. do 21 kwietnia 2004 r. - Pan Jerzy Szmajdzi ński – od 21 kwietnia 2004 r. do 2 maja 2004 r. – jako zast ępuj ący Ministra na podstawie art. 36 ustawy o Radzie Ministrów, - Pan Ryszard Kalisz – od 2 maja 2004 r. do 31 pa ździernika 2005 r. - Pan Ludwik Dorn – od 31 pa ździernika 2005 r. do 7 lutego 2007 r. - Pan Janusz Kaczmarek – od 8 lutego 2007 r. do 7 sierpnia 2007 r. - Pan Władysław Stasiak – od 8 sierpnia 2007 r. do 16 listopada 2007 r. 2. Minister Edukacji Narodowej - Pan Michał Sewery ński (Minister Edukacji i Nauki) – od 31 pa ździernika 2005 r. do 5 maja 2006 r. - Pan Roman Giertych – od 5 maja 2006 r. do 13 sierpnia 2007 r. - Pan Ryszard Legutko – od 13 sierpnia 2007 r. do 16 listopada 2007 r. 3. Minister Gospodarki Morskiej - Pan Rafał Wiechecki – od 5 maja 2006 r. do 13 sierpnia 2007 r. - Pan Marek Gróbarczyk – od 13 sierpnia 2007 r. do 16 listopada 2007 r. 4. Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego - Pan Kazimierz Michał Ujazdowski – od 31 pa ździernika 2005 r. do 16 listopada 2007 r. 5. Minister Obrony Narodowej - Pan Radosław Sikorski – od 31 pa ździernika 2005 r. do 7 lutego 2007 r. - Pan Aleksander Szczygło – od 7 lutego 2007 r. do 16 listopada 2007 r. 6. Minister Pracy i Polityki Społecznej - Pan Krzysztof Michałkiewicz – od 31 pa ździernika 2005 r. do 5 maja 2006 r. - Pani Anna Kalata – od 5 maja 2006 r. do 13 sierpnia 2007 r. - Pani Joanna Kluzik-Rostkowska – od 13 sierpnia 2007 r. do 16 listopada 2007 r. - Pani Jolanta Beata Fedak – od 16 listopada 2007 r. 7. Minister Rozwoju Regionalnego - Pani Gra Ŝyna G ęsicka – od 31 pa ździernika 2005 r. do 16 listopada 2007 r. 8. Minister Sportu i Turystyki - Pan Tomasz Lipiec – od 31 pa ździernika 2005 r. do 23 lipca 2007 r. - Pani El Ŝbieta Jakubiak – od 23 lipca 2007 r. do 16 listopada 2007 r. 9. Minister Sprawiedliwo ści - Pan Zbigniew Ziobro – od 31 pa ździernika 2005 r. do 16 listopada 2007 r. 10. Komendant Główny Policji - Pan Marek Bie ńkowski – od 3 listopada 2005 r. do 12 lutego 2007 r. - Pan Konrad Kornatowski – od 12 lutego 2007 r. do 8 sierpnia 2007 r. - Pan Tadeusz Budzik – od 13 sierpnia 2007 r. do 6 marca 2008 r.
37 Zał ączniki
11. Prezes Urz ędu Lotnictwa Cywilnego - Pan Krzysztof Kapis – od 25 wrze śnia 2003 r. do 18 kwietnia 2006 r. - Pan Grzegorz Kruszy ński – od 11 wrze śnia 2006 r. 12. Prezes Urz ędu Regulacji Energetyki - Pan Leszek Juchniewicz – od 23 czerwca 1997 r. do 31 lipca 2007 r. - Pan Adam Szafra ński – od 1 sierpnia 2007 r. do dnia zako ńczenia kontroli (10 sierpnia 2007 r.). 13. Prezes Urz ędu Zamówie ń Publicznych - Pan Tomasz Czajkowski – od 7 grudnia 2001 r. do dnia zako ńczenia kontroli (29 listopada 2007 r.). 14. Sekretarz Komitetu Integracji Europejskiej - Pan Jarosław Pietras – od 4 maja 2004 r. do 13 kwietnia 2006 r. - Pani Ewa O śnicka-Tamecka – od 13 kwietnia 2006 r. do 16 sierpnia 2007 r. - Pan Tomasz Nowakowski – od 29 sierpnia 2007 r. do dnia zako ńczenia kontroli (16 listopada 2007 r.). 15. Prezes Agencji Rynku Rolnego - Pan Roman Wenerski – od 24 listopada 2004 r. do 25 wrze śnia 2006 r. - Pan Ireneusz Jabło ński – od 25 wrze śnia 2006 r. do 16 pa ździernika 2006 r. - Pan Stanisław Kami ński – od 16 pa ździernika 2006 r. do dnia zako ńczenia kontroli (12 pa ździernika 2007 r.), w okresie 16 pa ździernika 2006 r. do 5 marca 2007 r. pełni ący obowi ązki Prezesa. 16. Prezes Agencji Nieruchomo ści Rolnych - Pan Stanisław Kowalczyk – od 15 lipca 2005 r. do 26 wrze śnia 2006 r. - Pan Wacław Klukowski – od 26 wrze śnia 2006 r. do 25 pa ździernika 2006 r. - Pan Wacław Szarli ński– od 25 pa ździernika 2006 r. do dnia zako ńczenia kontroli (12 pa ździernika 2007 r.).
38 Zał ączniki
5.3. Załącznik Nr 3. Wykaz aktów prawnych dotyczących kontrolowanej działalności
1. Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomo ściami (t.j. Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 ze zm.). 2. Ustawa z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (t.j. Dz. U. z 2005 r. Nr 240, poz. 2027 ze zm.). 3. Ustawa z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 249, poz. 2104 ze zm.). 4. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.). 5. Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks post ępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm.). 6. Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówie ń publicznych (t.j. Dz. U. z 2006 r. Nr 164, poz. 1163 ze zm.). 7. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zm.). 8. Rozporz ądzenie Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków (Dz. U. nr 38, poz. 454). 9. Rozporz ądzenie Ministra Finansów z dnia 20 wrze śnia 2004 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodz ących ze źródeł zagranicznych (Dz. U. Nr 209, poz. 2132 ze zm.). 10. Rozporz ądzenie Ministra Finansów z dnia 14 czerwca 2006 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodz ących ze źródeł zagranicznych (Dz. U. Nr 107, poz. 726 ze zm.). 11. Rozporz ądzenie Ministra Finansów z dnia 19 sierpnia 2005 r. w sprawie sprawozdawczo ści bud Ŝetowej (Dz. U. Nr 170, poz. 1426). 12. Rozporz ądzenie Ministra Finansów z dnia 27 czerwca 2006 r. w sprawie sprawozdawczo ści bud Ŝetowej (Dz. U. Nr 115, poz. 781 ze zm.). 13. Rozporz ądzenie Ministra Finansów z dnia 18 grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad rachunkowo ści oraz planów kont dla bud Ŝetu pa ństwa, bud Ŝetów jednostek samorz ądu terytorialnego oraz niektórych jednostek sektora finansów publicznych (Dz. U. nr 153, poz. 1752 ze zm.). 14. Rozporz ądzenie Ministra Finansów z dnia 28 lipca 2006 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowo ści oraz planów kont dla bud Ŝetu pa ństwa, bud Ŝetów jednostek samorz ądu terytorialnego oraz niektórych jednostek sektora finansów publicznych (Dz. U. Nr 142, poz. 1020). 15. Rozporz ądzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 wrze śnia 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpiecze ństwa i higieny pracy (Dz. U. z 2003 r., Nr 169, poz. 1650 ze zm.).
39 Zał ączniki
5.4. Załącznik Nr 4. Wykaz organów, którym przekazano informację o wynikach kontroli
1. Prezydent RP.
2. Marszałek Sejmu RP.
3. Marszałek Senatu RP.
4. Prezes Rady Ministrów.
5. Sejmowa Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych.
6. Sejmowa Komisja Samorz ądu Terytorialnego i Polityki Regionalnej.
7. Sejmowa Komisja do Spraw Kontroli Pa ństwowej.
8. Minister Spraw Wewn ętrznych i Administracji.
9. Minister Sprawiedliwo ści.
10. Prezydent m.st. Warszawy
40 Zał ączniki
5.5. Załącznik Nr 5. Zestawienie powierzchni wykorzystywanej przez kontrolowane ministerstwa i urzędy centralne na potrzeby statutowe
Zestawienie powierzchni wykorzystywanej przez kontrolowane ministerstwa i urz ędy centralne na potrzeby statutowe L.p. Nazwa jednostki Powierzchnia w tym: Powierzchnia Liczba Powierzchnia Powierzchnia biurowa uŜytkowa biurowa pracowników uŜytkowa przypadaj ąca na 1 wykorzystywana na (w m²) przypadaj ąca na pracownika potrzeby statutowe 1 pracownika (w m²) (w m²) (w m²)
Powierzchnia Powierzchnia Wydatki z tytułu najmu (czynsz) uŜyczona wynajmowana (w zł) (w m²) (w m²)
2006 2007
Ministerstwo Spraw Wewn ętrznych 1 i Administracji 41 244.95 1 730.88 X X X 18 690.00 1 122 36.76 16.66
Ministerstwo Rozwoju 2 Regionalnego 11 324.78 633.00 4 658.40 656 581.99 1 615 428.86 7 808.00 763 14.84 10.23
Ministerstwo 3 Sprawiedliwo ści 28 138.73 780.18 1 158.95 4 352 844.89 2 124 881.14 14 149.25 1 098 25.63 12.89
Ministerstwo Pracy 4 i Polityki Społecznej 13 407.19 1 309.50 1 923.54 887 237.11 808 621.28 8 261.84 811 16.53 10.19
Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa 5 Narodowego 5 991.20 363.00 X X X 3 633.80 325 18.43 11.18
41 Zał ączniki
Ministerstwo 6 Edukacji Narodowej 4 565.00 X X X X 3 310.00 420 10.87 7.88
Ministerstwo Sportu 7 i Turystyki 2 171.48 X 2 171.48 1 722 492.41 1 438 772.53 1 506.19 137 15.85 10.99
Ministerstwo Gospodarki 8 Morskiej 2 228.65 X 2 228.65 143 334.27 970 219.65 2 185.04 137 16.27 15.95
Ministerstwo 9 Obrony Narodowej 65 607.12 X X X X 25 302.96 1 965 33.39 12.88
Urz ąd Komitetu Integracji 10 Europejskiej 7 413.31 4 977.87 2 435.44 1 803 466.00 1 404 651.00 4 050.16 347 21.36 11.67
Urz ąd Zamówie ń 11 Publicznych 2 951.72 1 574.10 1 377.62 879 060.01 779 411.87 1 203.60 119 24.80 10.11
Komenda Główna 12 Policji * 78 534.88 5 008.88 5 517.78 555 317.82 275 402.60 27 445.77 2 452 32.03 11.19
Urz ąd Regulacji Energetyki 13 (centrala) 2 776.40 X 2 776.40 2 488 384.66 b.d. 1 976.60 145 19.15 13.63
Urz ąd Lotnictwa 14 Cywilnego 4 086.90 X 4 086.90 5 704 175.33 4 366 148.43 2 940.16 320 12.77 9.19 razem 270 442.31 16 377.41 28 335.16 19 192 894.49 13 783 537.36 122 463.37 10 161 26.62 12.05
* w tym 5375.31 m² wynajmowanej przez KGP od zakładu bud Ŝetowego MSWiA "Lotnisko Warszawa-Babice" ma potrzeby lotnictwa policyjnego - w obiekcie pracuje 51 pracowników KGP
42 Zał ączniki
5.6. Załącznik Nr 6. Zestawienie powierzchni wynajmowanej i uŜyczanej przez ministerstwa i urzędy centralne innym podmiotom
Zestawienie powierzchni wynajmowanej i u Ŝyczanej przez ministerstwa i urz ędy centralne innym podmiotom L.p. Jednostka 2006 r. 2007 r. (do dnia zako ńczenia kontroli w jednostce) powierzchnia dochód powierzchnia uwagi powierzchnia dochód powierzchnia uwagi wynajmowana z tytułu wynajmowana wynajmowana z tytułu wynajmowana lub u Ŝyczana najmu lub u Ŝyczana lub u Ŝyczana najmu lub u Ŝyczana (w m ²) (w zł) innym (w m ²) (w zł) innym ministerstwom ministerstwom i urz ędom i urz ędom centralnym centralnym (w m²) (w m²)
Ministerstwo Pracy i Polityki 1 Społecznej 1 520.40 182 784.00 522.12 806.71 195 182.50 0.00
Ministerstwo Spraw Wewn ętrznych 2 i Administracji 22 472.94 3 000.00 22 458.13 20 519.54 3 000.00 20 505.73
43 Zał ączniki
MKiDN uŜycza oraz wydzier Ŝawia łącznie 3884,6 m² Polskiemu MKiDN u Ŝycza oraz Instytutowi wydzier Ŝawia ł ącznie Sztuki 3884,6 m² Filmowej Polskiemu oraz Instytutowi Sztuki Ministerstwo Narodowemu Filmowej oraz Kultury Instytutowi Narodowemu i Dziedzictwa Fryderyka Instytutowi 3 Narodowego 4 233.70 83 342.00 0.00 Chopina 4 374.90 60 783.50 0.00 Fryderyka Chopina MEN u Ŝycza ponadto MEN u Ŝycza Ministerstwo 3672 m² ponadto 3672 m² Edukacji placówkom placówkom 4 Narodowej 6 783.73 0.00 1 611.73 oświatowym 6 374.57 1 202.57 oświatowym
Ministerstwo Rozwoju 5 Regionalnego 13 142.60 66 088.97 10 890.00 12 498.40 495 415.95 10 890.00
Ministerstwo Obrony 6 Narodowej 555.41 75 545.53 551.89 44 346.66
Ministerstwo 7 Sprawiedliwo ści b.d. b.d. b.d. 6 865.70 6 520.50
Komenda 8 Główna Policji 8 483.74 113 667.10 6 652.24 8 483.74 60 633.55 6 652.24 razem 57 192.52 524 427.60 42 134.22 60 475.45 859 362.16 45 771.04
44