Centrum Badania Opinii Społecznej
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT 629 - 35 - 69, 628 - 37 - 04 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 OŚRODEK INFORMACJI 693 - 46 - 92, 625 - 76 - 23 00 - 503 W A R S Z A W A TELEFAX 629 - 40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl E-mail: [email protected] BS/142/2007 ZAUFANIE DO POLITYKÓW NA POCZĄTKU WRZEŚNIA KOMUNIKAT Z BADAŃ WARSZAWA, WRZESIEŃ 2007 PRZEDRUK I ROZPOWSZECHNIANIE MATERIAŁÓW CBOS W CAŁOŚCI LUB W CZĘŚCI ORAZ WYKORZYSTANIE DANYCH EMPIRYCZNYCH JEST DOZWOLONE WYŁĄCZNIE Z PODANIEM ŹRÓDŁA Koniec wakacji obfitował w wydarzenia, które radykalnie zmieniły sytuację na scenie politycznej. Po ujawnieniu tzw. afery gruntowej i przecieku dotyczącego akcji CBA w Ministerstwie Rolnictwa, pod znakiem zapytania stanęła możliwość dalszego funkcjonowania koalicji PiS–Samoobrona–LPR. Ostatecznie w połowie sierpnia Jarosław Kaczyński ogłosił koniec koalicji rządowej, usunął koalicyjnych ministrów, tworząc de facto mniejszościowy rząd PiS. Przez cały ten okres trwały spory i walka na oświadczenia między Andrzejem Lepperem i zdymisjonowanym szefem MSWiA Januszem Kaczmarkiem, z jednej strony, a ministrem sprawiedliwości Zbigniewem Ziobro z drugiej. Obaj politycy zarzucali ministrowi i kierowanej przez niego prokuraturze, a także CBA nadużywanie prawa, stosowanie nielegalnych działań oraz wykorzystywanie władzy do walki politycznej. Z kolei minister odrzucał te oskarżenia przypisując obu politykom niejasne powiązania z biznesem i udział w tzw. układzie – dotychczas rządzącym i wciąż mającym jego zdaniem wielkie wpływy w państwie. W Sejmie, który po wakacjach wznowił obrady, trwały proceduralne przepychanki i kłótnie dotyczące trybu jego samorozwiązania. Opozycyjna PO zapowiadała odwołanie niemal wszystkich ministrów w rządzie Jarosława Kaczyńskiego. Jednocześnie w parlamencie ujawniono tajne dotąd zeznania Janusza Kaczmarka dotyczące sposobu funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości i służb specjalnych pod rządami PiS. Wkrótce po tym fakcie były szef MSWiA, były komendant główny policji oraz szef PZU zostali zatrzymani przez ABW pod zarzutem utrudniania śledztwa i składania fałszywych zeznań. Podczas transmitowanej w telewizji konferencji prasowej prokuratorzy zaprezentowali materiały potwierdzające ich zdaniem zarzut, że Janusz Kaczmarek składał fałszywe zeznania w sprawie akcji CBA w Ministerstwie Rolnictwa. Samorozwiązanie Sejmu i podjęcie decyzji o przeprowadzeniu przedterminowych wyborów w październiku miały miejsce już po realizacji naszego badania1. 1 Badanie „Aktualne problemy i wydarzenia” (208) zrealizowano w dniach 31 sierpnia – 4 września 2007 roku na liczącej 844 osoby reprezentatywnej próbie losowej dorosłych mieszkańców Polski. - 2 - ZAUFANIE I NIEUFNOŚĆ Tak jak w ubiegłych miesiącach, największym zaufaniem Polaków cieszy się minister zdrowia Zbigniew Religa. Ufa mu prawie dwie trzecie ankietowanych (62%), dokładnie tyle samo co w sierpniu. Kolejne miejsca wśród polityków najczęściej obdarzanych zaufaniem zajmują w tym miesiącu dwaj byli prezydenci: Aleksander Kwaśniewski (57% deklaracji zaufania) oraz Lech Wałęsa (50%). Nieco mniej niż połowa Polaków (47%) ufa liderowi PO Donaldowi Tuskowi. Dopiero na piątym miejscu wrześniowego rankingu zaufania do polityków, ex aequo z Hanną Gronkiewicz-Waltz, znalazł się Zbigniew Ziobro – należący dotychczas do najbardziej powszechnie darzonych zaufaniem społecznym i jeszcze w ubiegłym miesiącu niewiele ustępujący popularnością obecnemu liderowi tej listy. Zaufanie do ministra sprawiedliwości oraz do prezydenta Warszawy deklaruje po 46% ankietowanych. Nieco mniej badanych (43%) ufa prezydentowi Lechowi Kaczyńskiemu. Na kolejnych miejscach, z trochę słabszym wynikiem, plasują się: szefowa resortu finansów Zyta Gilowska (40%), liderzy PSL i PO – Waldemar Pawlak i Jan Rokita (po 38% deklaracji zaufania) oraz premier Jarosław Kaczyński (37%). Zaufaniem około jednej trzeciej ankietowanych cieszą się Marek Borowski (35%), Bronisław Komorowski (33%), Wojciech Olejniczak (32%) oraz były premier Jan Olszewski (30%), którego po dwuletniej przerwie ponownie umieściliśmy na naszej liście. Inna niż przed miesiącem jest też czołówka „negatywnego” rankingu polityków, czyli lista tych, którzy budzą wśród Polaków najwięcej negatywnych emocji. Zmianę tę spowodowało uwzględnienie w naszym wrześniowym sondażu Stanisława Łyżwińskiego, oskarżonego w tzw. seksaferze w Samoobronie. Właśnie ten były parlamentarzysta nieznacznie wyprzedził pod względem poziomu nieufności Romana Giertycha, który dotychczas zajmował na tej liście pierwsze miejsce. Nieufność w stosunku do Stanisława Łyżwińskiego deklaruje trzy czwarte badanych (75%), szefowi LPR zaś nie ufa 74% respondentów. Ponad dwie trzecie ankietowanych (67%) nie ma też zaufania do lidera Samoobrony Andrzeja Leppera. Ci trzej politycy zdecydowanie dystansują pod względem liczby negatywnych wskazań wszystkich pozostałych uwzględnionych w naszym badaniu przedstawicieli sceny politycznej. - 3 - Tabela 1. Stosunek do polityków we wrześniu 2007 Zaufanie Nieufność Obojętność Nieznajomość IX 2007 zmiana IX 2007 zmiana Politycy od VIII od VIII 2007 2007 w procentach Z. Religa 62 0 17 0 16 3 A. Kwaśniewski 57 2 25 3 15 1 L. Wałęsa 50 7 27 –3 19 1 D. Tusk 47 0 31 4 16 3 H. Gronkiewicz-Waltz 46 –1 26 4 20 4 Z. Ziobro 46 –12 33 12 12 4 L. Kaczyński 43 5 44 –5 10 0 Z. Gilowska 40 0 29 0 18 8 W. Pawlak 38 3 21 –1 26 9 J. Rokita 38 –1 32 5 20 5 J. Kaczyński 37 2 49 –4 10 1 M. Borowski 35 2 25 2 18 14 B. Komorowski 33 0 19 0 19 20 W. Olejniczak 32 5 30 5 19 14 J. Olszewski 30 * 18 * 23 20 L. Dorn 26 0 41 5 15 12 B. Borusewicz 20 2 12 1 14 45 A. Fotyga 18 0 32 –2 14 28 P. Gosiewski 18 –1 36 0 15 26 A. Lepper 18 –6 67 8 11 1 A. Szczygło 15 2 15 0 18 44 J. Kaczmarek 14 –4 36 22 21 16 R. Giertych 12 –6 74 8 9 2 R. Legutko 8 * 5 * 9 70 S. Łyżwiński 5 * 75 * 7 10 P. Woźniak 4 0 4 –1 10 76 Pominięto „trudno powiedzieć” * W sierpniu 2007 brak pomiaru - 4 - Tabela 2. Zmiany zaufania do polityków Wskazania respondentów według terminów badań 2006 2007 Politycy VI VII VIII IX X1 X2 XI XII I II III IV V VI VII VIII IX w procentach M. Borowski 33 30 36 34 35 31 30 39 34 35 38 36 37 35 30 33 35 B. Borusewicz 15 13 17 15 16 12 16 13 17 16 17 17 18 18 14 18 20 L. Dorn 20 22 25 22 20 20 21 20 20 27 26 26 28 26 25 26 26 A. Fotyga - 7 9 8 11 8 - 10 11 12 10 12 15 14 16 18 18 R. Giertych 22 22 24 21 20 21 31 24 26 24 22 19 22 18 18 18 12 Z. Gilowska 35 43 - - 41 38 35 39 37 43 40 38 39 39 36 40 40 P. Gosiewski 10 14 18 15 - - - - 15 18 14 16 17 18 19 19 18 H. Gronkiewicz-Waltz 39 39 41 40 41 41 32 49 50 47 48 45 46 46 40 47 46 J. Kaczmarek - - - - - - - - - - 15 15 17 - - 18 14 J. Kaczyński 37 37 42 36 32 31 33 36 39 41 33 36 36 34 33 35 37 L. Kaczyński 43 43 46 38 36 34 37 39 42 43 35 38 38 37 35 38 43 B. Komorowski 26 27 30 28 31 26 26 29 29 32 33 33 35 33 29 33 33 A. Kwaśniewski - - - - - - - - - - - 56 58 53 52 55 57 R. Legutko - - - - - - - - - - - - - - - - 8 A. Lepper 37 38 43 40 32 32 36 28 22 33 25 30 32 31 31 24 18 S. Łyżwiński - - - - - - - - - - - - - - - - 5 W. Olejniczak 31 28 31 32 32 28 28 33 27 29 33 32 27 27 28 27 32 J. Olszewski - - - - - - - - - - - - - - - - 30 W. Pawlak 34 30 32 33 39 36 34 39 37 36 35 35 35 32 31 35 38 Z. Religa 63 61 68 63 62 60 60 64 60 60 57 61 56 57 61 62 62 J. Rokita 36 34 43 37 40 37 34 35 40 43 43 38 41 40 37 39 38 A. Szczygło - - - - - - - - - - 11 - - - - 13 15 D. Tusk 51 45 53 49 51 51 49 50 46 46 48 47 49 48 41 47 47 L. Wałęsa - - - - - - - - - - - - - 45 39 43 50 P. Woźniak - - - - - - - - - - - - - - - 4 4 Z. Ziobro 57 56 62 59 52 53 59 59 62 66 60 58 57 55 54 58 46 - 5 - Tabela 3. Zmiany nieufności do polityków Wskazania respondentów według terminów badań 2006 2007 Politycy VI VII VIII IX X1 X2 XI XII I II III IV V VI VII VIII IX w procentach M. Borowski 27 31 29 26 27 28 26 23 27 24 20 25 22 25 28 23 25 B. Borusewicz 12 10 11 12 12 13 12 12 9 11 11 11 10 10 14 11 12 L. Dorn 33 28 29 31 33 33 29 31 32 30 29 30 34 37 38 36 41 A. Fotyga - 6 11 18 16 19 - 19 20 23 30 30 27 34 34 34 32 R. Giertych 58 58 60 60 63 62 51 61 57 59 62 67 59 67 67 66 74 Z. Gilowska 27 23 - - 26 29 29 27 30 30 28 29 26 29 31 29 29 P. Gosiewski 23 21 28 27 - - - - 31 31 35 33 32 36 35 36 36 H. Gronkiewicz-Waltz 31 30 28 29 27 27 29 24 22 26 25 24 24 23 28 22 26 J. Kaczmarek - - - - - - - - - - 13 12 10 - - 14 36 J. Kaczyński 44 42 41 46 53 50 47 47 43 46 51 47 45 49 52 53 49 L. Kaczyński 40 38 39 43 50 48 44 44 41 44 50 45 44 48 50 49 44 B. Komorowski 17 18 19 18 18 21 17 13 17 20 17 14 13 15 18 19 19 A. Kwaśniewski - - - - - - - - - - - 22 21 27 26 22 25 R. Legutko - - - - - - - - - - - - - - - - 5 A. Lepper 47 44 40 42 54 49 47 52 64 53 58 53 49 52 51 59 67 S. Łyżwiński - - - - - - - - - - - - - - - - 75 W. Olejniczak 21 22 22 22 24 25 21 21 27 20 22 24 24 26 29 25 30 J.