Hii Ni Nakala Ya Mtandao (Online Document)
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Hii ni Nakala ya Mtandao (Online Document) BUNGE LA TANZANIA ________________ MAJADILIANO YA BUNGE _______________ MKUTANO WA NANE Kikao cha Thelathini na Moja – Tarehe 24 Julai, 2012 (Mkutano Ulianza Saa Tatu Asubuhi) D U A Spika, (Mhe.Anne S. Makinda) Alisoma Dua HATI ZILIZOWASILISHA MEZANI Hati Zifuatazo Ziliwasilishwa Mezani na:- NAIBU WAZIRI WA MAWASILIANO, SAYANSI NA TEKNOLOJIA: Randama za Makadirio ya Mapato na Mtumizi ya Wizara ya Mawasiliano, Sayansi na Teknolojia kwa Mwaka wa Fedha, 2012/2013. NAIBU WAZIRI WA HABARI, VIJANA, UTAMADUNI NA MICHEZO: Hotuba ya Makadirio ya Mapato na Matumizi ya Wizara ya Habari, Vijana, Utamaduni na Michezo kwa Mwaka wa Fedha, 2012/2013. MAKAMU MWENYEKITI WA KAMATI YA MAENDELEO YA JAMII: Taarifa ya Mwenyekiti wa Kamati ya Maendeleo ya Jamii Kuhusu Utekelezaji wa Majukumu ya Wizara ya Habari, Vijana, Utamaduni na Michezo, kwa Mwaka 2011/2012 Pamoja na Maoni ya Kamati Kuhusu Makadirio ya Mapato na Matumizi ya Wizara hiyo kwa Mwaka wa Fedha, 2012/2013. MSEMAJI MKUU WA KAMBI YA UPINZANI WA WIZARA YA HABARI, VIJANA, UTAMADUNI NA MICHEZO: Taarifa ya Msemaji Mkuu wa Kambi ya Upinzani juu ya Wizara ya Habari, Vijana, Utamaduni na Michezo Kuhusu Makadirio ya Mapato na Matumizi ya Wizara ya Habari, Vijana, Utamaduni na Michezo kwa Mwaka wa Fedha, 2012/2013. MASWALI NA MAJIBU Na. 245 Ukosefu wa Mafuta ya Gari la Ukaguzi wa Shule Wilayani Ngara MHE. DEOGRATIAS A. NTUKAMAZINA aliuliza:- Wilaya ya Ngara yenye shule za msingi zipatazo 114 imekuwa haitembelewi kwa muda mrefu na wakaguzi wa Idara ya Elimu kwa sababu ya gari lao kukosa fedha za mafuta ya kuzungukia shule hizo:- Je, ni lini Serikali itaipatia Idara hiyo ya Elimu fedha za mafuta ili shule hizo ziweze kukaguliwa na kuwa na elimu bora? NAIBU WAZIRI WA ELIMU NA MAFUNZO YA UFUNDI alijibu:- Mheshimiwa Spika, kwa niaba ya Waziri wa Elimu na Mafunzo ya Ufundi, naomba kujibu swali la Mheshimiwa Deogratias Aloys Ntukamazina, Mbunge wa Ngara, kama ifuatavyo:- Mheshimiwa Spika, Wizara ya Elimu na Mafunzo ya Ufundi, hutenga fedha katika Bajeti yake ya kila mwaka kwa ajili ya ukaguzi wa shule. Hata hivyo, kutokana na ufinyu wa Bajeti, fedha hiyo imekuwa haitoshelezi mahitaji. Mheshimiwa Spika, kwa mwaka wa fedha 2011/2012 Idara ya Ukaguzi wa shule ilitengewa kisasi cha shilingi 6,270,837,656 kama fedha za matumizi mengineyo. Hata hivyo, kiasi kilichotolewa ni shilingi bilioni 3.85 tu ambapo shughuli za ukaguzi zilipata kiasi cha shilingi 248,601,393.60 ambacho kiligawanywa katika Halmashauri 133 na Makao Makuu ya Wizara. Mheshimiwa Spika, kwa mwaka wa fedha huo huo 2011/2012 Idara ya Elimu ya Halmashauri ya Wilaya ya Ngara ilikagua shule za msingi ishirini na nane (28) kati ya 114 ambapo jumla ya shilingi 3,100,000/= zilitolewa kwa ajili ya ukaguzi na ununuzi wa matairi ya magari. Kwa msingi huo, kiasi cha fedha kinachotengwa na kutolewa hakitoshelezi kukamilisha ununuzi wa mafuta ili shule zote ziweze kukaguliwa kwa wakati na kwa ufanisi. Mheshimiwa Spika, Wizara itaendelea kutenga na kutoa fedha kwa ajili ya ukaguzi wa shule kadiri ya upatikanaji wake kutoka Hazina. Aidha, kwa sasa Wizara yangu imeandaa andiko ambalo litawezesha Idara kuwa Wakala ili kuimarisha shughuli za ukaguzi. Nachukua fursa hii kuziomba Halmashauri zote nchini ziendelee kusaidia shughuli za ukaguzi wakati Serikali ikiendelea kujizatiti kuimarisha ubora wa elimu nchini. MHE. DEOGRATIAS A. NTUKAMAZINA: Mheshimiwa Spika, ahsante sana pamoja na majibu mazuri ya Mheshimiwa Naibu Waziri, ninayo maswali mawili ya nyongeza:- (a) Mheshimiwa Spika, tunaposema kiwango cha elimu kimeshuka Tanzania, moja ya sababu kubwa ni hiyo ya kwamba shule nyingi hazikaguliwi. Idara ya ukaguzi Ngara ina gari, lakini halina mafuta na gari hilo linatumiwa na Idara za Halmashauri ambazo zina mafuta. Ni lini Wizara itaona umuhimu wa Idara hii ya Ukaguzi ambayo lengo lake ni kuhakiki ubora wa elimu inayotolewa mashuleni na ikiwezekana kutumia pikipiki wakati wa kiangazi? (b) Ni lini Wakala huo utaanzishwa yaani executive agency kwa ajili ya kuboresha ukaguzi na kuondoa matatizo ambayo yameanza kujitokeza ambapo Wakuu wa shule za private wanasajili vijana ambao hawakushinda kuingia form one ili wajipatie fedha? Ahsante sana. (Makofi) NAIBU WAZIRI WA ELIMU NA MAFUNZO YA UFUNDI: Mheshimiwa Spika, kwa niaba ya Waziri wa Elimu na Mafunzo ya Ufundi, naomba kujibu maswali mawili ya nyongeza ya Mheshimiwa Deogratias Aloys Ntukamazina, Mbunge wa Ngara kama ifuatavyo:- Mheshimiwa Spika, ni kweli kabisa shule zimekuwa nyingi yapata shule za msingi sasa ziko 16,001 na idadi ya wakaguzi iko pale pale takribani miaka mitano iliyopita, shule za sekondari ziko 4367, shule hizi ukizijumlisha kwa pamoja na Idara ni ile ile zimekuwa ni shule nyingi sana, ndiyo maana Wizara sasa imeamua Serikali kwa pamoja sasa kuwa na andiko la kubadilisha hii Idara ya Ukaguzi kuwa Wakala ili ijitegemee iweze kufanya kazi vizuri sana. Lakini suluhisho hilo si kwamba ndiyo inapelekea sasa ubora wa elimu nchini kushuka kama ulivyosema Mheshimiwa Mbunge ni kweli kabisa huko Mikoani na Mawilayani na mimi natembea sana naona kabisa ubora wa elimu unashuka. Lakini si kwa sababu tu shule hazikaguliwi ni sababu tu ya hata ya uaminifu wa Wakuu wa Shule na uaminifu wa wazazi pamoja na wanafunzi. Yamejitokeza matatizo mbalimbali hata ya wizi wa mitihani wote tunayaona. Lakini nataka niseme kwamba leo asubuhi nilikuwa naangalia taarifa ya habari, nimeona hata kule Mwanza Kanda ya Ziwa Mkaguzi Mkuu wa Kanda amebaini, tulimwagiza watembelee shule Wakaguzi Wakuu wote wa Kanda kubaini wanafunzi wanaoingia sekondari bila kufaulu na wengine wanaingia hata bila kuwa na selection kutoka kwa Afisa Elimu wa Mkoa. Tumeagiza Kanda zote zituletee na tayari Kanda ya Ziwa wameanza na leo tumepata hiyo taarifa. Wakuu wa Shule sio waaminifu na ndiyo maana hata nilipokwenda kule Kigoma nikawaweka ndani na kesi ziko Mahakamani na hapa naahidi kwamba hata huko Mwanza nitakwenda kuchukua hatua zinazoweza kustahiki ili fundisho hili liweze kuwafikia Wakuu wa Shule nchini, wasiweze kufanya mambo ya ajabu kama haya. Kwa hiyo, tusisingizie tu Idara ya Ukaguzi kwamba haitembelei lakini hata uaminifu wa wazazi, wanafunzi na uaminifu wa Wakuu wa Shule. (Makofi) MHE. GOSERT B. BLANDES: Mheshimiwa Spika, nakushukuru kwa kunipa nafasi ya kuuliza swali la nyongeza. Kwa kuwa iliyokuwa Wilaya ya Karagwe imegawanywa kuwa Wilaya mbili Wilaya ya Karagwe pamoja na Kerwa na Wakaguzi ambao wako pale Karagwe hawana gari wala mafuta na kwa kuwa hotuba ya Waziri wa Elimu inakuja tarehe 14 na 15 mwezi wa nane. Je, kwa nini Mheshimiwa Waziri asitenge fedha ya dharura kwa ajili ya kuangalia Wilaya hizi mbili za Karagwe na Kerwa? SPIKA: Haya anatenga kutoka Bajeti gani? Haya Naibu Waziri jibu. NAIBU WAZIRI WA ELIMU NA MAFUNZO YA UFUNDI: Mheshimiwa Spika, kwa niaba ya Waziri wa Elimu na Mafunzo ya Ufundi, napenda kujibu swali la nyongeza la Mheshimiwa Mbunge kama ifuatavyo:- Ni kweli Wilaya zimeongezeka na hivi Bajeti za ukaguzi vile vile zimeongezeka na si kwa Wizara ya Elimu tu nadhani ni Wizara zote kwa ujumla kwamba kila Wizara imeongeza Bajeti kwa ajili ya Mikoa kuongezeka na Wilaya kuongezeka. Hata sisi Serikali kwenye Wizara ya Elimu, tumeongeza Bajeti mwaka huu maana yake ili Idara ya Ukaguzi iweze kufanya kazi, tunahitaji kuwa na bilioni 13.6 na mwaka jana kama nilivyosema kwamba tulitenga bilioni 6.3, mwaka huu tumeongeza fedha ili angalau Halmashauri zote ziweze kukaguliwa hata hizo zilizokuwa zimeongezeka. Kwa hiyo, nina matumaini kwamba Karagwe na Kerwa nao watapata mahitaji maalum ya ukaguzi katika kipindi hiki cha mwaka wa fedha. (Makofi) SPIKA: Majibu ya nyongeza Mheshimiwa Naibu wa TAMISEMI, Elimu. NAIBU WAZIRI, OFISI YA WAZIRI MKUU, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (ELIMU): Mheshimiwa Spika, kwanza nimpongeze Mheshimiwa Naibu Waziri kwa maelezo yake mazuri yanayohusu hasa kitengo cha Ukaguzi ambacho kwa kweli ni muhimu kwenye sekta yetu ya elimu. Kumeulizwa suala la Kitengo cha Ukaguzi kuwa na magari yaliyoko kwenye Halmashauri zetu na bado hayana huduma wakati Wizara ya elimu inajipanga vizuri na kitengo hicho, Ofisi ya Waziri Mkuu tumeendelea kutoa maagizo kwa Wakurugenzi wote nchini kwa kuwa magari yale yako kwenye Halmashauri zetu na magari yale pia yanatumika pia kwenye huduma za Halmashauri kwa ujumla wake bado Wakuregenzi wanatakiwa wahudumie magari ya Wakaguzi, waweke ratiba nzuri ya Idara ya Ukaguzi ili Idara ya Ukaguzi iweze kufanya kazi ya ukaguzi kwenye shule zetu ziweze kupata mafanikio. Bado hilo tunalisisitiza na Wakurugenzi tulishawaagiza na bado tunasisitiza waendelee kuhudumia magari yale ili Kitengo cha Ukaguzi kifanye kazi yake wakati Wizara ya Elimu ikijipanga vizuri. Ahsante sana. (Makofi) Na. 246 Madai ya Walimu na Upungufu wa Vifaa Mashuleni MHE. SUSAN A. LYIMO aliuliza:- Elimu bora inapatikana kama kuna walimu, wanafunzi na vitendea kazi kama maabara madawati, chaki na vitabu. (a) Je, Serikali ina maelezo gani kuhusu upungufu wa vitendea kazi katika shule nyingi nchini? (b) Kwa kuwa walimu ndiyo kichocheo kikubwa cha elimu yote. Je, kwa nini bado wanadai malimbikizo yao licha ya kauli ya Mheshimiwa Rais ya kutaka walipwe? NAIBU WAZIRI WA ELIMU NA MAFUNZO YA UFUNDI alijibu:- Mheshimiwa Spika, kwa niaba ya Waziri wa Elimu na Mafunzo ya Ufundi, naomba kujibu swali la Mheshimiwa Susan Anselm Lyimo, Mbunge wa Viti Maalum, lenye sehemu (a) na (b) kama ifuatavyo:- (a) Mheshimiwa Spika, Serikali imekuwa ikikabiliana na changamoto ya upungufu wa vitendea kazi kadri hali ya fedha inavyoruhusu; kwa mfano mwaka 2011/2012 Seriklai ilipeleka katika Mamlaka za Serikali za Mitaa kiasi cha shilingi bilioni 20,891,703,247 kwa ajili ya kuboresha miundombinu katika shule za sekondari ikiwemo ukarabati wa shule kongwe 63 kwa gharama ya shilingi bilioni 3.2, ununuzi wa maabara hamishika kwa gharama ya shilingi bilioni 3 na ujenzi wa hosteli kwa gharama ya shilingi bilioni 14.6. Mheshimiwa Spika, katika mwaka huo huo wa 2011/2012 Seriklai kwa kushirikiana na wadau mbalimbali wa maendeleo imefanikiwa kujenga miundombinu ya shule yenye thamani ya shilingi bilioni 30 zikiwemo nyumba za walimu 614, vyumba vya madarasa 1,801, maabara 127, vyoo 1,916 na madawati 185,218.