Circulair Rotterdam – Kansen Voor Nieuwe Banen in Een Afvalvrije
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
CIRCULAIR ROTTERDAM Kansen voor nieuwe banen in een afvalvrije economie 2 Fase 1: DE HUIDIGE STAAT VAN DE CIRCULAIRE ECONOMIE IN ROTTERDAM 333 COLOFON AUTEURS: Eva Gladek (Metabolic) Pieter van Exter (Metabolic) Gerard Roemers (Metabolic) Leonie Schlueter (Metabolic) Jurn de Winter (Circle Economy) Nadine Galle (Metabolic) Joke Dufourmont (Circle Economy) ONDERZOEKSTEAM: Leonie Schlueter (Metabolic) Viktoriya Shirochenkova (Metabolic) Leonardo Verkooijen (Metabolic) Parkpoom Komet (Metabolic) Pieter van Exter (Metabolic) Nadine Galle (Metabolic) Jurn de Winter (Circle Economy) Joke Dufourmont (Circle Economy) GRAPHIC DESIGN: Marta Sierra Garcia (Metabolic) Cassie Björck (Metabolic) Kay van ‘t Hof (Circle Economy) VERTALING: Seadna Quigley (Metabolic) ROTTERDAM TEAM: Ingeborg Berger Peter Verschoor Kees van der Laan Fred Akerboom Selma Galis Daan van den Elzen ONDERZOEKSCONSORTIUM: CIRCULAIR ROTTERDAM 4 MANAGEMENT SAMENVATTING CIRCULAIR ROTTERDAM MANAGEMENT SAMENVATTING Nederland wordt in Europa gezien als een ‘circulaire een basis waar de overheid en het bedrijfsleven in de hotspot’, een centrum van kennis en innovatie op het stad gezamenlijk zijn schouders onder kunnen zetten. gebied van circulaire economie. Nederlandse steden hebben het voortouw genomen in de Nederlandse Dit project, waarvan dit rapport de eerste uitkomst is, transitie naar een circulair economisch model met bestaat uit drie opeenvolgende fases: innovatie, aanbesteding, stedelijke inrichting, en materiaal management. Rotterdam is hierin één van de Fase 1: De Huidige Staat van de Circulaire voorlopers, en heeft ambitieuzere doelstellingen dan Economie in Rotterdam en mogelijke de rest. In 2030 wil de stad dat circulair de maatstaf Interventies is, en dat het primaire grondstoffengebruik met 50% is Het is essentieel om eerst de huidige staat van de gereduceerd ten opzichte van nu. Daarbij wil de stad circulaire economie in Rotterdam te evalueren, zodat 3.500 tot 7.000 banen creëren die direct bijdragen aan we daarna kunnen kijken waar de focus moet komen de circulaire economie. te liggen in de transitie naar een circulaire stad. Waar gaat momenteel de meeste waarde verloren in de DE CIRCULAIRE ECONOMIE materiaalstromen in de stad? Welke van deze gaan gepaard met de grootste directe en indirecte impacts? De circulaire economie is een nieuw economisch model En waar zijn de grootste kansen voor nieuwe, circulaire dat menselijke activiteiten binnen een veilige draagkracht werkgelegenheid? Dit rapport probeert een antwoord van de planeet brengt, en een bloeiende en veerkrachtige te geven op deze vragen. Het onderzoek richt zich op samenleving creëert. Dit gebeurt onder andere door het vier sleutelsectoren die bepalend zijn voor een circulair ontwerpen van slimme en gesloten materiaalkringlopen, Rotterdam: de bouw, consumptiegoederen, agri-food en die ervoor zorgen dat we veel meer waarde uit onze groene stromen en ziekenhuizen. De primaire uitkomst materialen kunnen halen dan nu mogelijk is. Dit levert van deze fase van het project is om een longlist te veel economische voordelen op, zoals lagere kosten genereren van mogelijke interventies die kunnen door minder verspilling en minder afval dan in ons bijdragen aan de zero-waste ambities van Rotterdam en huidige, lineaire model. Uiteindelijk gaat de transitie naar om circulaire werkgelegenheid te genereren. een circulaire economie echter over meer dan alleen mogelijke financiële baten op de korte termijn. Er is een De interventies die in dit document worden beschreven breed gedragen realisatie ontstaan dat we naar een zijn niet bedoeld als een definitief of alomvattende set duurzame en veerkrachtige economie toe moeten om mogelijkheden. Onze analyse geeft duidelijk aan waar te voorkomen dat we grootschalige materiaal tekorten de belangrijkste prioriteiten liggen in termen van afval of zelfs onomkeerbare omslagpunten in de natuurlijke en impact reductie. De genoemde interventies zijn systemen van de planeet veroorzaken. Het belang en mogelijke manieren hoe deze impacts voorkomen of de urgentie van deze transitie wordt onderstreept door gereduceerd kunnen worden. Maar het voornaamste nut nieuwe Europese en Nederlandse wetgeving die een van deze interventies is echter om als input te dienen hogere mate van circulariteit opleggen. voor de stakeholder discussies in de volgende fase van het project. TIJD VOOR ACTIE Ook de huidig- staat analyse van de circulaire Er zijn veel theorieën en analyses gepubliceerd die het werkgelegenheid die in dit rapport wordt beschreven potentieel van de circulaire economie beschrijven. De tijd is voornamelijk bedoeld als een discussiestuk en is nu echter rijp voor actie. In lijn met zijn ondernemende een eerste indicatie. De methodologie voor circulaire karakter, staat Rotterdam in de startblokken om de economie assessments is nog in ontwikkeling, en mouwen op te stropen en de beleidsveranderingen definities van wat als een circulaire baan beschouwd kan en investeringen te doen die nodig zijn om een worden zullen waarschijnlijk veranderen. In de toekomst grootschalige transitie naar een circulaire economie zullen meer verfijnde methodes worden ontwikkeld om op gang te brengen. Om te begrijpen waar het daarbij te komen tot meer representatieve schattingen. de focus moet leggen, heeft Rotterdam eind 2017 een project geïnitieerd die de volgende stappen in kaart Fase 2: Stakeholder Workshops moet brengen om de circulaire transitie binnen de stad In de tweede fase van het project nodigen we de te inspireren. Door de huidige situatie in kaart te brengen belangrijkste stakeholders in en rondom de stad uit voor en de kansen voor de stad te laten zien, biedt dit rapport een drietal stakeholder workshops. De doelstelling van MANAGEMENT SAMENVATTING 5 deze fase is om de belangen, motivaties, en behoeftes meer detail berekenen wat de circulaire economie en van verschillende stakeholders beter te begrijpen voor werkgelegenheidsbaten zijn van deze interventies. de transitie naar een circulaire economie, en mogelijke We zullen in deze fase een roadmap produceren met manieren te identificeren voor samenwerking of praktische stappen die genomen kunnen worden, en manieren te ontdekken waarop de gemeente steun kan onze aanbevelingen voor de verschillende stakeholders bieden. Met deze discussies proberen we momentum te uiteenzetten over wat zij kunnen doen om bij te dragen creëren voor een transitie naar de circulaire economie. aan de realisatie van de circulaire visie van Rotterdam. Het middelpunt van deze fase is de hub en werkplaats van de circulaire economie in Rotterdam, BlueCity, 4 Sleutelsectoren van de stad die ook zal fungeren als centraal punt voor circulaire Het onderzoek richt zich op vier sleutelsectoren die ontwikkeling als dit project voorbij is. De output van bepalend zijn voor een circulair Rotterdam: de bouw, deze fase is een identificatie van de interventies die de consumptiegoederen, agri-food en groene stromen stakeholders als het meest kansrijk zien, en waarvan ze en ziekenhuizen. De bouw is belangrijk omdat deze gecommitteerd zijn om die te implementeren. sector in Nederland verantwoordelijk is voor 66% van al het afval (OECD, 2015). Consumptiegoederen, zoals Fase 3: Kosten-Baten Analyse en Circulaire elektronica, papier, kleding, kunststoffen worden nu Routekaar vaak laagwaardig verwerkt, maar het zijn potentiële De laatste fase van het project is om de interventies schatten vol waardevolle materialen. De agri-food die in de tweede fase zijn geïdentificeerd met de is een belangrijke sector in de circulaire economie stakeholders als de meest veelbelovend voor Rotterdam, omdat de milieu-impacts zoals klimaatverandering en en deze naar het niveau van praktische implementatie waterverbruik van voedselconsumptie enorm zijn. Tot te tillen. We zullen een kosten-baten analyse uitvoeren slot zijn de ziekenhuizen meegenomen als sleutelsector voor de interventies, inzicht verwerven in de benodigde voor Rotterdam. De stad is een wereldwijd opkomende investeringen, beleidsaanpassingen die eventueel nodig voorloper in de zorg en medische industrie en de zijn, en samenwerkingen die opgezet moeten worden individuele ziekenhuizen tonen al verregaande ambities voor de succesvolle implementatie. We zullen ook in om hun impact te verminderen. AGRI-FOOD EN GROENE BOUW 1STROMEN 2 CONSUMPTIEGOEDEREN3 4ZORG CIRCULAIR ROTTERDAM 6 MANAGEMENT SAMENVATTING BELANGRIJKSTE BEVINDINGEN De Circulaire Prestaties van Rotterdam Hoewel Rotterdam goed scoort op het gebied van een consistente stroom van gescheiden en onvervuild materiaal management in vergelijking met vergelijkbare afval nodig. Hoewel Rotterdam al bezig is met betere steden in Europa, heeft de stad nog een lange weg te afvalscheiding, moeten deze activiteiten nog verder gaan voordat het zichzelf volledig circulair mag noemen. gestimuleerd worden als het serieus is over haar Momenteel wordt maar ongeveer 22% van het solide ambitie om circulair te worden. Een heel ecosysteem afval in de stad gerecycled, hoewel bijna niks daarvan aan nieuwe bedrijven kan opbloeien rond de productie naar stortplaats wordt gestuurd. van nieuwe producten uit “afval”, maar alleen als dit afval consistent en hoogwaardig beschikbaar is. Maar volledig circulair worden betekent veel meer dan alleen “zero waste” worden. Zoals in veel andere • Zonder investeringen in circulair ontwerp is het Europese steden veroorzaken veel van de grondstoffen potentieel voor circulaire economie beperkt. Het is die in Rotterdam worden geconsumeerd significante voor de meeste sectoren niet mogelijk