Een Kijk Op Het Belgische Gerecht in De Twintigste Eeuw
WALTER GANSHOF VAN DER MEERSCH, EEN TOPMAGISTRAAT IN ZIJN PROFESSIONELE EN MAATSCHAPPELIJKE CONTEXT Een kijk op het Belgische gerecht in de twintigste eeuw EVA SCHANDEVYL * GEBOREN TIJDENS DE VORIGE EEUWWISSELING, HEEFT PROCUREUR-GENERAAL WALTER JEAN GANSHOF VAN DER MEERSCH (BRUGGE, 18 MEI 1900 - TINTANGE, 12 SEPTEMBER 1993) DE CRUCIALE GEBEURTENISSEN VAN DE TWINTIGSTE EEUW VAN DICHTBIJ GEVOLGD. EIGENLIJK DEED HIJ MEER DAN ZE ENKEL VOLGEN : HIJ WAS ER VAAK OOK ÉÉN VAN DE HOOFDACTOREN IN. HIJ WAS PERSOONLIJK ZEER AANWEZIG IN TALRIJKE HOOFDSTUKKEN UIT DE GESCHIEDENIS VAN BELGIË. ZIJN NAAM IS VERBONDEN AAN DE ECONOMISCHE CRISIS VAN DE JAREN 1933-1939, DE TWEEDE WERELDOORLOG, DE REGERING IN LONDEN, DE NAOORLOGSE REPRESSIE EN EPURATIE, DE KONINGSKWESTIE, DE ONAFHANKELIJKHEID VAN CONGO, DE HERZIENING VAN DE GRONDWET EN DE FEDERALISERING VAN BELGIË. HET VOLGEN VAN HET PROFESSIONEEL EN MAATSCHAPPELIJK PARCOURS VAN DEZE TOPMAGISTRAAT, HOOGLERAAR EN REGERINGSCOMMISSARIS VERSCHAFT INZICHT IN DE RELATIE TUSSEN DE MAGISTRATUUR EN DE POLITIEKE WERELD EN IN DE WERKING VAN HET BELGISCHE GERECHT IN DE TWINTIGSTE EEUW. GANSHOF WAS LIBERAAL, KATHOLIEK OPGEVOED, MAAR GING OVER TOT HET PROTESTANTISME. DEZE KLEINZOON VAN DUITSE MIGRANTEN, PERFECT TWEETALIG, MAAR AFKOMSTIG UIT DE BRUGSE FRANSTALIGE BOURGEOISIE, WAS NAAR EIGEN ZEGGEN DE VLAAMSE BewegING WELGEZIND. NOCHTANS WAS HIJ IN DE ‘DE VLAAMSE OPINIE’ WEINIG GELIEFD. OOK WAS HIJ KUNSTLIEFHEBBER EN EEN AMBITIEUS EN UITMUNTEND SPORTMAN. I. Inleiding De Belgische magistratuur onderging vanaf de jaren dertig, na de Tweede Wereldoorlog opnieuw en vooral gedurende de laatste dertig jaar, belangrijke veranderingen. Haar sociale samenstelling wijzigde onder invloed van achtereenvolgens de wet van 1935 op het taalgebruik in gerechtszaken, de toegang van vrouwen tot de magistratuur vanaf 1948 en opeenvolgende hervormingen inzake gerechtelijke organisatie vanaf het einde van de jaren zestig.
Proef ingediend met het oog op het behalen van de graad van Master in de geschiedenis VLAMINGEN VERENIGEN ZICH OP CAMPUS SOLBOSCH Een studie naar Nederlandstalige verengingen en netwerken in de aanloop naar de splitsing van de unitaire universiteit ULB/VUB 1950-1970 GILES VEREYLEN Academiejaar 2017-2018 Promotor: Professor Dr. Frank Scheelings Letteren en Wijsbegeerte 1 Flemish unite at campus Solbosch: A study of Dutch speaking organisations and networks in the run-up to the separation of the unitary university ULB/VUB 1950-1970 2 Ik verklaar plechtig dat ik de masterproef, “Vlamingen verenigen zich op campus Solbosch: Een studie naar Nederlandstalige verengingen en netwerken in de aanloop naar de splitsing van de unitaire universiteit ULB/VUB 1950-1970”, zelf heb geschreven. Ik ben op de hoogte van de regels i.v.m. plagiaat en heb erop toegezien om deze toe te passen in deze masterproef. 25/05/2018 Giles Verbeylen 3 English abstract and keywords The legacy of the year 1968 sparks an ongoing debate among politicians. Nevertheless, the impact of that year’s events on society remains beyond dispute. As a result, the political climate after World War II would not cool down soon. Successive Belgian governments were confronted with the Koningskwestie, Schoolstrijd, the revival of the Flemish and Walloon Movement… Meanwhile, a group of Dutch speaking Brussels’ citizens were dedicated to the creation of Dutch programs. As time passed, unrest grew against the francophone character of the university. Moreover, the board of directors kept postponing the duplication of the courses. Therefore, Flemish connected to the unitary ULB/VUB decided to unite and call upon their political contacts to end the current situation.
Herman De Croo. De Onvermoeibare Visionair Een Biografie
HERMAN DE CROO. DE ONVERMOEIBARE VISIONAIR EEN BIOGRAFIE Walter Prevenier 6 Ondervoorzitter Liberaal Archief / Liberas WALTER PREVENIER WALTER Herman De Croo een superintelligent wonderkind? Zo dachten zijn jezuïetenleraars in Mons ongetwijfeld over hem. Hij bezit van in zijn prille jeugd het talent om de essentie van nieuwe ontwikkelingen door te hebben, lang voor alle anderen. Die kwaliteit hielp hem talloze keren om op cruciale momenten juiste beslissingen te nemen. Ze vertoonde ook een keerzijde: ze zadelde hem op met het grote ongeduld om dat nieuwe doorzicht meteen publiek te formuleren, vaak een hele tijd alvorens de geesten van de tijdgenoten er rijp voor waren. Hij kreeg vaak geen gelijk, al had hij overschot van gelijk. Op korte ter- mijn deelde hij dan ook meer dan eens in de brokken. Maar in het lange perspectief van de geschiedenis, sub specie aeternitatis zou Spinoza zeggen, siert deze ‘precociteit’ hem in niet geringe mate. Op termijn werden veel van zijn zogenaamde ‘voorbarige’ ideeën door hem of door anderen omgezet in politieke werkelijkheid: de verlenging van de pensioenleeftijd, het pleidooi voor een paarse regeringscoalitie, het idee dat een partijvoorzitter voor de ministers en voor de leden van zijn partij de externe tolk van de grondlijnen en de doelstel- lingen van de partij moet blijven. In zijn uitlatingen over ideologie hield hij eraan zich te beperken tot de liberale essentie. In zijn overwinningstoespraak bij zijn verkiezing tot partijvoorzitter in 1995 vat hij het kern- achtig samen: ‘Als liberaal kom ik voor waarden op waarover geen toegevingen mogelijk zijn. Vrijheid, een minimale maar krachtige staat, en verdraagzaamheid.’1 2 Herman De Croo is een vat vol tegenstrijdigheden en paradoxen.
FOCUS communautaire kwestie die naar voor kwam in de verkiezingsuit slagen van 1964 (gemeente) en 1965 (Kamer) in Wallonië en Brussel. Zo was bijvoorbeeld de Brusselse B.S.P. in 1965 de belangrijkste "hofleve rancier" van de pas gevormde electo rale aanhang van het Front Démo- cratique des Francophones (F.D.F.) dat meteen drie kamerzetels ve roverde terwijl de Waalse B.S.P. 2 zetels verloor aan de Waals-federa listische - en socialistisch geïnspi reerde - partijen Parti Wallon des Travailleurs (P.W.T.) en Front Wal lon (F.W.) (4). Begrafenis van Jozef Bracops, 1966 De hele communautaire problema 25 jaar "Rode Leeuwen" tiek van de jaren '60 vond haar oorsprong in 1954 wan neer toenmalig Minister van Binnenlandse Zaken, Piet De "Rode Leeuwen" vieren dit jaar hun 25ste verjaardag. Vermeylen, de uitslag van de talentelling van 1947 Ook het AMSAB wil even stilstaan bij dit jubileum van bekendmaakte. Daaruit bleek dat 3 gemeenten rond deze toch wel bijzondere (B.)S.P.-federatie. Niet door nog Brussel (Evere, Ganshoren en Sint-Agatha-Berchem) eens het verhaal te doen van de afscheiding van 1968 zelf meer dan 50% Franstalige inwoners telden. Door deze (1), maar wel door de voorgeschiedenis ervan eens van gemeenten bij de Brusselse agglomeratie te voegen (Aan naderbij te bekijken. Deze situeert zich uiteraard bijna passingswet van 2 juli 1954), vermeed Vermeylen welis volledig in de communautaire sfeer die zo eigen is aan de waar dat ze uitsluitend Franstalig werden (Wet op het jaren '60. Taalgebruik in de Administratie van 1932), maar werkte De tot 1968 tweetalige B.S.P.-federatie Brussel ontsnapte hij omgekeerd echter ook de verdere uitbreiding van de niet aan de toenemende spanningen op communautair Brusselse "olievlek" in de hand.
Marijke Van Hemeldonck Socialiste En Feministe Marijke Van Hemeldonck Socialiste En Feministe
Marijke Van Hemeldonck Socialiste en feministe Marijke Van Hemeldonck Socialiste en feministe ELS FLOUR I 2013 Uitgever: Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen Inhoudstafel Ernest Blerotstraat 1 Lijst van afkortingen 8 1070 Brussel T 02 233 41 75 – F 02 233 40 32 De progressieve spelling 10 gelijkheid.manvrouw@igvm.belgie.be http://igvm-iefh.belgium.be Voorwoord 11 Auteur: Inleiding 15 Els Flour Archiefcentrum voor Vrouwengeschiedenis HOOFDSTUK 1 19 Middaglijnstraat 10 Uitkijken naar het schip met acht zeilen 19 1210 Brussel Familiegeschiedenis 19 T 02 229 38 31 – F 02 229 38 32 Jeugdherinneringen 21 avg.carhif@amazone.be Schooltijd 23 www.avg-carhif.be Entree op de arbeidsmarkt 27 Militante ter linkerzijde 29 Eerder verschenen in dezelfde reeks: Een eigen stem in Links 32 > Éliane Vogel-Polsky. Een vrouw met overtuiging Beginnend feminisme 35 > Miet Smet. Drie decennia gelijkekansenbeleid Intermezzo in New York 39 > Jeanne Vercheval. Sociaal en feministisch engagement Terug in België 41 Vormgeving en druk: HOOFDSTUK 2 45 The Design Factory De jaren 1960 en de rechten van de werkende vrouw 45 Gelijk loon voor gelijk werk 46 Verantwoordelijke uitgever: Een staking die in de geschiedenis wordt geschreven 50 Michel Pasteel Een vrouwenwerking in het ABVV 52 Directeur van het Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen De ABVV-vrouwencommissie en het handvest voor de werkende vrouw 58 Het Aktiekomitee Gelijk Loon voor Gelijk Werk 64 Depotnummer: Een stimulerende denk- en actiegroep 67 D/2013/10.043/12 Werklozensteun voor mini-vrouwtjes 68 Feministische maatschappijanalyse 74 Aan het begin van een nieuw decennium 78 Cette publication est également disponible en français.
,ZONDAG 12 FEBRUARI 1967 30e JAARGANG - N)· 24 Vereniging zonder whistgevend doel Verschijnt elke zondag Abonnementsprijs : 600 F per jaar Postchekrekening nr. 3185.22 Beheer en Redactie: Prof. Mr. Ridder René VICTOR, Justitiestraat 21, Antwerpen DE TWEEVOUDIGE BETEKENIS VAN DE NOORSE DEMOCRATIE I getwijfeld, maar er was geen sprake bijvoorbeeld van vrijheid van denken of van godsdienst en evenmjn van Het woord «democratie» kan op twee manieren wor economische vrijheid, die zo nauw aan het hart lag van den verklaard. Allereerst is «democratie» een staats de Franse burgerij van 1789 : het gilde- en ambachtswe inrichting waarin de bevolking haar regeerders recht zen maakte bijvoorbeeld de vrije keuze van het beroep streeks of indirect aanduidt, bijvoorbeeld door periodieke onmogelijk. verkiezingen. Deze betekenis van «democratie» is ety Ter zake ging het om een «totalitaire» democratie, mologisch ook de juiste. vermits de bevolking als geheel wel rechten had maar De tweede betekenis van «democratie» is een staat, de enkeling niet, die helemaal in het maatschappelijk waarin de vrijheidsrechten van de burgers gegarandeerd bestel was opgenomen. Er bestonden dus wel « positieve » zijn, met andere woorden waarin de Staat zich van be vrijheden maar geen «negatieve». paalde bemoeiingen onthoudt en elke particulier over een Nu een voorbeeld in de omgekeerde zin: in het negen gebied beschikt dat prineipieel onttrokken is aan het tiende-eeuwse België (1831-1893) bestond wel de nega overheidsgezag ( 1) . tieve democratie en waarborgde de Grondwet de voor Hierbij aansluitend heeft het woord «vrijheid» twee naamste individuele vrijheidsrechten van de particulie betekenissen : ren. Van positieve vrijheid was er niet veel sprake : circa a) de zogenoemde negatieve vrijheden, dit zijn de 99 % van de bevolking was van het kiesrecht beroofd klassieke rechten van de enkeling : vrijheid van godsdienst ( 4 ).
Axel de Backer Faculteit Letteren en Wijsbegeerte Opleiding Geschiedenis Vakgroep Nieuwste Tijden Academiejaar 2004-2005 DE ROL VAN PREMIER ACHIEL VAN ACKER IN DE KONINGSKWESTIE (1944-1946) Promotor: Prof. dr. Gita Deneckere Commissarissen: Dr. Wouter Steenhaut Dr. Jan Dumolyn Scriptie voorgelegd door Axel de Backer tot het behalen van de graad van Licentiaat in de Geschiedenis. “““Ik ben niet mededeelzaam. Alles in een paar woorden, waarin ik een en ander of de ene het een en de andere ’t ander zeg. Met geen kan ik thans spreken. Liegen wil ik niet. Ik zie me gedwongen, als zekere zaken besproken worden, algemeenheden te vertellen. Hieruit komt de behoefte een en ander aan het papier toe te vertrouwen.” Achiel van Acker Dagboekaantekening op 15 juni 1944 1 DANKWOORD Bij deze zou ik mijn promotor Prof. dr. Gita Deneckere willen bedanken voor de vrijheid die ze mij gaf in mijn onderzoek en het vertrouwen dat ik daaruit putte. Vervolgens zou ik mijn ouders willen bedanken voor het vele nalezen en corrigeren, maar mijn meeste dank gaat uit naar mijn grootvader, Hans Van Acker, voor het ter beschikking stellen van de documenten van zijn vader en het vertrouwen dat hij in mij stelde bij het uitvoeren van dit onderzoek. 2 PRPRPROBLEEMSTELLINGPR OBLEEMSTELLING Verantwoording en motivatie Het onderwerp van deze scriptie vraagt enige duiding. Alvorens we uitleggen wat het exacte doel is van ons onderzoek, zijn er andere vragen die beantwoord moeten worden. De belangrijkste is zonder twijfel Waarom dit onderwerp? Het is niet onlogisch dat men zich de vraag stelt waarom er een zoveelste studie over deze periode van onze vaderlandse geschiedenis moet gebeuren.