Inrichtingsplan Ecologische Hoofdstructuur Westerwolde
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Inrichtingsplan Ecologische Hoofdstructuur Westerwolde Thema natuur Eindversie Dienst landelijk Gebied Groningen, september 2002 Inhoudsopgave .......................................................................................................2 1 Inleiding ........................................................................................................4 1.1 Aanleiding......................................................................................................4 1.2 Doel ................................................................................................................4 1.3 Projectbegeleiding........................................................................................5 1.4 Leeswijzer ......................................................................................................5 2 Gebiedsbeschrijving....................................................................................7 2.1 EHS-gebied Westerwolde.............................................................................7 2.2 Beeksysteem Ruiten Aa ..............................................................................10 3 Probleemstelling en streefbeelden ........................................................13 3.1 Probleemstelling .........................................................................................13 3.2 Streefbeelden ..............................................................................................14 3.2.1 Streefbeeld beekdal en -flanken................................................................14 3.2.2 Streefbeeld beek .........................................................................................15 4 Aanpak in hoofdlijnen..............................................................................17 4.1 Benadering waterkwantiteit ......................................................................17 4.1.1 Watervraag ..................................................................................................18 4.1.2 Wateraanbod...............................................................................................19 4.1.3 Conclusie verhouding watervraag-wateraanbod ....................................21 4.2 Benadering waterkwaliteit.........................................................................22 4.2.1 Waterkwaliteit beekflanken.......................................................................23 4.2.2 Waterkwaliteit inundatiezones .................................................................23 4.2.3 Waterkwaliteit beekloop............................................................................24 4.3 Benadering structuur beekloop.................................................................25 5 Algemene aspecten planvorming ..........................................................27 5.1 Herstel beekprofiel......................................................................................27 5.2 Kunstwerken................................................................................................28 5.3 Herstel steilranden......................................................................................28 5.4 Plaggen en afgraven maaiveld ..................................................................29 5.5 Beïnvloeding omringend landbouwgebied en infrastructuur ...............30 5.6 Opheffen riooloverstorten.........................................................................31 5.7 Ecologische verbindingszones...................................................................31 5.8 Gebruik proceswater WAPROG .................................................................32 5.9 Aankoppelen voormalige zijtakken ..........................................................33 5.10 Aanvullend onderzoek voor systeemanalyse...........................................33 5.11 Verzuring en vermesting............................................................................33 6 Deelgebiedspecifieke maatregelen........................................................35 6.1 Ter Apel........................................................................................................35 6.1.1 Huidige situatie ...........................................................................................35 6.1.2 Doelen..........................................................................................................36 6.1.3 Maatregelen ................................................................................................36 6.2 Ter Borg........................................................................................................39 6.2.1 Huidige situatie ...........................................................................................39 6.2.2 Doelen..........................................................................................................40 6.2.3 Maatregelen ................................................................................................41 6.3 Bourtange ....................................................................................................44 6.3.1 Huidige situatie ...........................................................................................44 6.3.2 Doelen..........................................................................................................45 6.3.3 Maatregelen ................................................................................................45 Inrichtingsplan EHS Westerwolde 2 van 63 6.4 Ellersinghuizerveld .....................................................................................47 6.4.1 Huidige situatie ...........................................................................................47 6.4.2 Doelen..........................................................................................................48 6.4.3 Maatregelen ................................................................................................49 6.5 Ter Wupping................................................................................................51 6.5.1 Huidige situatie ...........................................................................................51 6.5.2 Doelen..........................................................................................................53 6.5.3 Maatregelen ................................................................................................54 6.6 Hoorndermeden - De Gaast .......................................................................56 6.6.1 Huidige situatie ...........................................................................................56 6.6.2 Doelen..........................................................................................................57 6.6.3 Maatregelen ................................................................................................58 Literatuur ....................................................................................................................60 Bijlagen 1 Gebiedsbeschrijving 2 Omschrijving natuurdoeltypen 3 Toelichting conserverende maatregelen 4 Streefbeeld Ruiten Aa 5 Hydraulisch ontwerp natte profiel Ruiten Aa 6 Invloed waterhuishoudkundige maatregelen buiten de EHS 7 Ecologische effecten eindscenario Kaarten 1 Plangebied met toponiemen 2 Eigendommen 3 Hoogteligging 4 Bodem 5 Kwel en infiltratie huidige situatie 6 Grondwatertrappen referentiesituatie (berekend) 7 Monsterpunten waterkwaliteit 8 Archeologische waarden 9 Recreatie 10 Functies Waterhuishoudingsplan 11 Provinciale natuurdoeltypen 12 Watersysteem Ruiten Aa 13 Streefpeilen 14 Ecologische verbindingszones 15 Overzicht deelgebieden 16 Subdoeltypen Ter Apel 17 Maatregelen Ter Apel 18 Vegetatietypen Ter Borg 19 Maatregelen Ter Borg 20 Doeltypen Bourtange 21 Maatregelen Bourtange 22 Vegetatietypen Ellersinghuizerveld 23 Maatregelen Ellersinghuizerveld 24 Vegetatietypen Ter Wupping 25 Maatregelen Ter Wupping 26 Vegetatietypen Hoorndermeden – De Gaast 27 Maatregelen Hoorndermeden – De Gaast Inrichtingsplan EHS Westerwolde 3 van 63 1 Inleiding 1.1 Aanleiding In juni 1990 is het Natuurbeleidsplan (Min. LNV, 1990) verschenen. De hoofd- doelstelling van dit plan is de duurzame instandhouding, het herstel en de ont- wikkeling van natuurlijke en landschappelijke waarden. Daartoe dient een sa- menhangend netwerk gecreëerd te worden van bestaande en nog te ontwik- kelen natuurgebieden, de zogenaamde ecologische hoofdstructuur (EHS). In de in 1993 verschenen nota Uitwerking ecologische hoofdstructuur Groningen (Provincie Groningen, 1993) is de EHS binnen de provincie Groningen nader uit- gewerkt. Voor Westerwolde is de begrenzing zodanig vastgesteld dat het beek- dal van de Ruiten Aa en de daaraan grenzende dekzandruggen en aanwezige esgronden zoveel mogelijk deel uitmaken van de EHS. Binnen de EHS aanwezige landbouwgronden zijn opgenomen als reservaats-, natuurontwikkelings- of be- heersgebied. In de in vervolg hierop uitgebrachte Gebiedsvisie Westerwolde (Provincie Groningen & Min. LNV, 1993) is de natuurdoelstelling voor Wester- wolde geformuleerd. Tevens is de begrenzing waarbinnen de realisatie van de EHS moet plaatsvinden, verder uitgewerkt. Omstreeks dezelfde periode is het Herinrichtingsplan voor het deelgebied Wes- terwolde vastgesteld (Min. LNV, 1993), dat in het kader van de herinrichting van Oost-Groningen en de Gronings-Drentse Veenkoloniën voor het deelgebied Westerwolde is opgesteld. In dit plan was reeds een groot aantal maatregelen opgenomen (voornamelijk waterbeheersingswerken), die gericht