DOCSLIB.ORG

University of Groningen Naar Een Leefbare Regio Melis, Kornelia Gezina

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
University of Groningen Naar Een Leefbare Regio Melis, Kornelia Gezina University of Groningen Naar een leefbare regio Melis, Kornelia Gezina IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the document version below. Document Version Publisher's PDF, also known as Version of record Publication date: 2013 Link to publication in University of Groningen/UMCG research database Citation for published version (APA): Melis, K. G. (2013). Naar een leefbare regio: regionale leefbaarheid en identiteiten in Noord-Groningen tijdens de tweede helft van de twintigste eeuw. Groningen: s.n. Copyright Other than for strictly personal use, it is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of the author(s) and/or copyright holder(s), unless the work is under an open content license (like Creative Commons). Take-down policy If you believe that this document breaches copyright please contact us providing details, and we will remove access to the work immediately and investigate your claim. Downloaded from the University of Groningen/UMCG research database (Pure): http://www.rug.nl/research/portal. For technical reasons the number of authors shown on this cover page is limited to 10 maximum. Download date: 12-11-2019 Naar een leefbare regio Groninger Historische Publicaties Dit werk is uitgegeven in opdracht van de in 1986 in het leven geroepen Stichting Groninger Historische Publicaties. Het bestuur van de Stichting bestaat uit: drs. F.R.H. Smit, voorzitter; drs. E. de Jonge, secretaris; dr. F. Westra, penningmeester; drs. H. van der Burg; drs. J.W. Stratingh. Contactadres: [email protected] Onder redactie van: prof. dr. M.G.J. Duijvendak, dr. J. Kossmann-Putto, dr. C.P.J. van der Ploeg, prof. dr. A. van der Woud, drs. M. Hillenga, secretaris Deze uitgave werd mede mogelijk gemaakt dankzij bijdragen van: de Stichting Erven A. de Jager, CAB Groningen en RHC Groninger Archieven. Uitgave: Stichting Groninger Historische Publicaties Vormgeving: Richard Bos, Wergea Drukwerk: Grafische Industrie de Marne, Leens © 2013 Groningen RIJKSUNIVERSITEIT GRONINGEN Naar een leefbare regio Regionale leefbaarheid en identiteiten in Noord-Groningen tijdens de tweede helft van de twintigste eeuw Proefschrift ter verkrijging van het doctoraat in de Letteren aan de Rijksuniversiteit Groningen op gezag van de Rector Magnificus, dr. E. Sterken, in het openbaar te verdedigen op donderdag 20 juni 2013 om 16.15 uur door Kornelia Gezina Melis geboren op 19 juni 1984 te Delfzijl Promotor: Prof. dr. M.G.J. Duijvendak Copromotor: Dr. P.D. Groote Beoordelingscommissie: Prof. dr. P.P.P. Huijgen Prof. dr. P. Kooij Prof. dr. L. van Molle ISBN 978-90-820760-0-4 Waar kun je nog zover kijken! Ik neem mijn fiets en rijd de wegen over, de smalle wegen van dit brede land; de bomen huivren in hun laatste lover en kale takken krijgen overhand. Diep in mijn hart voel ik de hechte band die mij verbindt met deze nuchtre streken: Gedeelte uit: Novemberland, van Koos Schuur. Dit gedicht is voorgedragen door de dichter Jan Boer tijdens de uitreiking van het eerste exemplaar van Bedreigd bestaan in 1959. Inhoud Figuren 11 Woord vooraf 13 1 Regiovorming, regionale identiteiten en leefbaarheid 17 Krimp: geen nieuw fenomeen 17 Noord-Groningen een veranderende plattelandssamenleving 17 Probleemstelling 20 Theoretisch kader 23 Regiovorming en regionale identiteiten 23 Leefbaarheid 27 Een relatie tussen regionale identiteiten en leefbaarheid 30 Agency, structuur en mogelijkheden 31 Theoretisch model 33 Methodologisch kader 34 Een institutionele benadering 34 Oral history: jongeren en vrouwen 35 Drie generaties respondenten 37 Interviews en analyse 37 Opbouw van het onderzoek 39 2 Plattelandsontwikkeling in de jaren vijftig 41 Inleiding 41 Bestuurlijke aandacht voor plattelandsgebieden 42 Industrialisatiebeleid (1948-1965) 42 Streekverbeteringsprogramma (1956-1970) 48 Het ministerie van Maatschappelijk Werk 49 Sociaal-wetenschappelijke aandacht voor het platteland 51 Sociografie, sociologie en sociale geografie 51 De sociografie in relatie met de sociologie en sociale geografie 52 Sociografie: een subdiscipline van sociologie 55 De opkomst van de sociologie 56 Sociale geografie en sociologie in Groningen 58 Amerikaanse invloeden in Nederland: community organization 62 Marshallhulp en Fulbrightprogramma 62 Community organization: een middel om bewoners actief te maken 63 Begripsverwarring 65 Conclusie 68 6 3 Leegloop, groei en krimp in Noord-Groningen 71 Inleiding 71 Demografische ontwikkelingen 72 Bevolkingsleegloop, groei en krimp 72 Verscheidenheid in dorpen 75 Jongeren en vrouwen 77 Economische ontwikkelingen 78 Werk, inkomen en werkloosheid 78 Van kruidenier naar galerie 80 Onderwijs 84 Een gemeenschappelijke ontmoetingsplek in het dorp: dorpshuizen 87 Sociaal-culturele ontwikkelingen 88 Kerkelijkheid en ontkerkelijking 89 ‘Groepisme’, ‘kerkisme’ en politieke voorkeur 91 Ruimtelijke ontwikkelingen 94 De groter wordende leefwereld van Noord-Groningers 94 Noord-Groningen ten opzichte van huidige krimpgebieden 98 Conclusie 99 4 Een bedreigd bestaan in Noord-Groningen 101 Inleiding 101 Een stichting voor Noord-Groningen 102 Naar de Stichting Noord-Groningen (SNG) 102 Het eerste doel 105 Het bestuur 107 Het werkgebied 109 Het uitvoerend bureau 111 Bedreigd bestaan 112 De noodzaak voor een onderzoek 112 De aanloop naar het onderzoek 115 Het onderzoek: twaalf deelstudies 117 De presentatie 119 Het resultaat: Bedreigd bestaan 121 Bedreigd bestaan een bijzonder rapport 124 Promotie van het rapport en reacties 126 Initiatieven in het gebied 129 Conclusie 130 5 Leefbaarheid tussen gemeenten en regio 133 Inleiding 133 De aanbevelingen uit Bedreigd bestaan uitgewerkt 134 7 Regionale samenwerking in de SNG: welvaart of welzijn? 134 Welvaartsontwikkeling: lobbyen voor het Lauwersmeer 137 Welzijnsontwikkeling: de oprichting van dorpshuizen 139 Welzijnsontwikkeling: een folkloristisch dansfestival voor de regio 142 SNG en regionaal besef 145 Planologische richtlijnen 146 Een regionale aanpak met tegenovergesteld effect 149 Zoekend naar een regionale aanpak 151 Noodzakelijke gemeentelijke samenwerking 152 De groeikernen versus de rest 154 Te ver doorgevoerde gebundelde deconcentratie 155 Leefbaarheid: ‘een tafel met vier poten’ 157 Regionaal samenwerken: Regioraad en ROP 159 Verschillende regionale benaderingen 161 Regionale bestuurlijke samenwerking 162 Eén samenwerkingsverband: de nieuwe Regioraad 163 Gemeentelijke herindelingen: van 27 naar 8 gemeenten 166 Bestuurlijke versterking door een regionale aanpak 167 De mogelijke betrokkenheid van bewoners bij de herindelingen 168 De Europese Unie en haar regio’s: de kracht van lokale personen 170 Regionale identiteit als kracht van een regio 172 Regionale samenwerking en toenemende burgerparticipatie 173 Conclusie 174 6 Drie generaties jongeren in Noord-Groningen 177 Inleiding 177 Historiografie: jongeren als sociale groep 178 Een raamwerk voor ervaringen met het platteland 179 Onderzoeksmateriaal 182 Drie generaties jongeren 184 Economische dimensie 185 ‘Jeugd is natuurlijk school’ 185 Een middelbare school kiezen 187 Werk en verbondenheid met Noord-Groningen 193 Werk als onderdeel van de ervaren leefbaarheid 195 Sociaal-culturele dimensie 197 Sociaal-economische en religieuze scheidslijnen in het verenigingsleven 198 Een eigen jongerencultuur: uitgaan 201 Sport en verenigingsleven 205 Familie, verbondenheid en het Groninger dialect 207 8 Noord-Groningen als platteland versus de stad Groningen 209 Noord-Groningen als sociaal-culturele regio 210 Ruimtelijke dimensie 211 Afstanden en bereikbaarheid 211 Vergezichten en de horizon 213 Conclusie 216 7 Drie generaties vrouwen in Noord-Groningen 223 Inleiding 223 Historiografie: onderzoek naar plattelandsvrouwen 224 Een raamwerk: economische, sociaal-culturele en ruimtelijke dimensies 228 Onderzoeksmateriaal 231 Drie generaties vrouwen in Noord-Groningen 232 Economische dimensie 234 Van huishoudschool naar administratieve en verzorgende opleidingen 234 Van huisvrouw naar multitasking 239 De economische dimensie, leefbaarheid en regionale identiteit 245 Sociaal-culturele dimensie 245 Sociale structuren en genderpatronen 245 Autonoom dorp en woondorp 248 Vrouwenverenigingen en vrouwenvoetbal 250 Vrouwen in het openbare leven: de politiek 252 Persoonlijke sociale contacten: familie en vrienden 253 Sociaal-culturele leefbaarheid 255 Ruimtelijke dimensie 255 Ruimtelijk gedrag op het platteland 256 Waardering voor Noord-Groningen 257 Conclusie 258 8 Leefbaarheid en regionale identiteit vanuit diverse perspectieven 267 Inleiding 267 De nationale context 268 Noord-Groningse context 269 Wetenschappelijk en bestuurlijk perspectief over Noord-Groningen 271 Bewonersperspectieven over Noord-Groningen 273 Regiovorming, regionale identiteiten en leefbaarheid 276 Nawoord: bestuurders en bewoners samen werken aan 9 regionale leefbaarheid 280 Summary 284 Bijlagen 290 Bijlage 1: Demografische gegevens op gemeenteniveau 290 Tabel 1: Inwoneraantal en groei per 1000 inwoners 290 Tabel 2: Werkloosheidcijfers en verdeling per sector in procenten 291 Tabel 3: Religie in procenten 292 Tabel 4: Gemeenteraadsverkiezingen met uitslagen in procenten 294 Bijlage 2: Deelrapporten van Bedreigd bestaan 296 Bijlage 3: 297 Deel 1: Geografische spreiding van middelbaar onderwijs in Noord-Groningen 297 Deel 2: De ontwikkeling van middelbare scholen in Noord-Groningen 298 Bijlage 4: Samenwerkingsverbanden en gemeentelijke herindelingen 299 Bijlage 5: Respondenten 300 Bijlage 6: Codeschema en resultaten
Load more

Recommended publications
  • Protestantse Gemeente Roodeschool
    De Burgerlijke gemeente PROTESTANTSE GEMEENTE In het uiterste noorden van Nederland ligt de gemeente Eemsmond, direct aan de Waddenzee. Een prachtig gebied voor mensen die van rust, ruimte en natuur houden. Niet alleen achter de dijk is het mooi. Ook vóór de dijk op het Hoogeland is veel ROODESCHOOL fraais te zien. Gemeente Eemsmond ligt op steenworp afstand van De kerkenraad van de Protestantse gemeente Groningen en Delfzijl. Het bedrijfsklimaat in de gemeente Eemsmond is bijzonder aantrekkelijk.De Roodeschool zoekt voor de vervulling van de stad Groningen is binnen 20 minuten te bereiken via de Eemshavenweg. Dankzij de uitstekende weg vacature van de predikantsplaats een predikant(e) en openbaarvervoersverbindingen zijn ook omliggende dorpen prima te bereiken. Roodeschool ligt in de Oostpolder. Het langgerekte dorp ligt vlakbij de Eemshavenweg en telt ruim 1.300 inwoners. Het dorp dankt zijn naam aan de rode kleur van de school, die in 1830 werd gebouwd. Oldenzijl verwijst naar een oude sluis. Het dorp is ontstaan aan een dijk en ligt ten zuiden van Uithuizermeeden. Oldenzijl is een rustiek dorp in een prachtig weids landschap. Er wonen nog altijd ruim 100 inwoners. Oosteinde ligt tussen Roodeschool en de gemeentegrens met de gemeente Delfzijl. Het dorp valt onder Roodeschool en ligt nabij de Eemshavenweg. Oosteinde, een dorpje met ca. 120 inwoners, is van oudst het oostelijke deel van Roodeschool. In Oosteinde staat de voormalige hervormde kerk uit 1846. Naast de kerk staat de pastorie van de protestantse gemeente Roodeschool. Oosternieland ligt ten zuiden van Roodeschool en telt ongeveer 150 inwoners. Deze brochure presenteert Het is een vriendelijk woondorp aan de voet van de dijk in een open landschap.
    [Show full text]
  • Middag–Humsterland || Visie En Programma Voor Een Waardevol Landschap || Verslag Sessie 2, 212-04-2017
    1 Middag–Humsterland || Visie en programma voor een waardevol landschap || Verslag sessie 2, 212-04-2017 Middag–Humsterland || Visie en programma voor een waardevol landschap || Verslag sessie 2, 12-04-2017 2 Inhoud De deelnemers........................................................................................ 3 Agenda .................................................................................................... 4 Welkom ................................................................................................... 4 Introductie .............................................................................................. 4 Recapitulatie ........................................................................................... 4 Verslag van de vorige keer ............................................................ 4 Overzicht van de belangrijkste waarden, veto’s en ambities ...... 4 De meest kansrijke thema’s voor ontwikkeling ........................... 5 Opdracht 1: Inzoomen op de thema’s .................................................. 6 Agrarisch landschap en agrarische bedrijvigheid ........................ 6 Energietransitie ............................................................................. 6 Wonen en recreëren ...................................................................... 7 Biobased en circulaire economie ................................................. 8 Opdracht 2: Halen en brengen .............................................................. 8 Website Middag-Humsterland ............................................................
    [Show full text]
  • Dynamics of Religious Ritual: Migration and Adaptation in Early Medieval Britain
    Dynamics of Religious Ritual: Migration and Adaptation in Early Medieval Britain A Dissertation SUBMITTED TO THE FACULTY OF THE UNIVERSITY OF MINNESOTA BY Brooke Elizabeth Creager IN PARTIAL FULFILLMENT OF THE REQUIREMENTS FOR THE DEGREE OF DOCTOR OF PHILOSOPHY Peter S. Wells August 2019 Brooke Elizabeth Creager 2019 © For my Mom, I could never have done this without you. And for my Grandfather, thank you for showing me the world and never letting me doubt I can do anything. Thank you. i Abstract: How do migrations impact religious practice? In early Anglo-Saxon England, the practice of post-Roman Christianity adapted after the Anglo-Saxon migration. The contemporary texts all agree that Christianity continued to be practiced into the fifth and sixth centuries but the archaeological record reflects a predominantly Anglo-Saxon culture. My research compiles the evidence for post-Roman Christian practice on the east coast of England from cemeteries and Roman churches to determine the extent of religious change after the migration. Using the case study of post-Roman religion, the themes religion, migration, and the role of the individual are used to determine how a minority religion is practiced during periods of change within a new culturally dominant society. ii Table of Contents Abstract …………………………………………………………………………………...ii List of Figures ……………………………………………………………………………iv Preface …………………………………………………………………………………….1 I. Religion 1. Archaeological Theory of Religion ...………………………………………………...3 II. Migration 2. Migration Theory and the Anglo-Saxon Migration ...……………………………….42 3. Continental Ritual Practice before the Migration, 100 BC – AD 400 ………………91 III. Southeastern England, before, during and after the Migration 4. Contemporary Accounts of Religion in the Fifth and Sixth Centuries……………..116 5.
    [Show full text]
  • Local Identities       
    Local Identities Editorial board: Prof. dr. E.M. Moormann Prof. dr.W.Roebroeks Prof. dr. N. Roymans Prof. dr. F.Theuws Other titles in the series: N. Roymans (ed.) From the Sword to the Plough Three Studies on the Earliest Romanisation of Northern Gaul ISBN 90 5356 237 0 T. Derks Gods,Temples and Ritual Practices The Transformation of Religious Ideas and Values in Roman Gaul ISBN 90 5356 254 0 A.Verhoeven Middeleeuws gebruiksaardewerk in Nederland (8e – 13e eeuw) ISBN 90 5356 267 2 N. Roymans / F.Theuws (eds) Land and Ancestors Cultural Dynamics in the Urnfield Period and the Middle Ages in the Southern Netherlands ISBN 90 5356 278 8 J. Bazelmans By Weapons made Worthy Lords, Retainers and Their Relationship in Beowulf ISBN 90 5356 325 3 R. Corbey / W.Roebroeks (eds) Studying Human Origins Disciplinary History and Epistemology ISBN 90 5356 464 0 M. Diepeveen-Jansen People, Ideas and Goods New Perspectives on ‘Celtic barbarians’ in Western and Central Europe (500-250 BC) ISBN 90 5356 481 0 G. J. van Wijngaarden Use and Appreciation of Mycenean Pottery in the Levant, Cyprus and Italy (ca. 1600-1200 BC) The Significance of Context ISBN 90 5356 482 9 Local Identities - - This publication was funded by the Netherlands Organisation for Scientific Research (NWO). This book meets the requirements of ISO 9706: 1994, Information and documentation – Paper for documents – Requirements for permanence. English corrected by Annette Visser,Wellington, New Zealand Cover illustration: Reconstructed Iron Age farmhouse, Prehistorisch
    [Show full text]
  • Bestekken Van Sarrieshutten Bij De Groninger Korenmolens Gebouwd En Herbouwd in De Periode 1630 - 1805
    Tijdens de Open Monumentendag 2013 verscheen het boek: Bestekken van sarrieshutten bij de Groninger korenmolens gebouwd en herbouwd in de periode 1630 - 1805 Het boek is geschreven door B. D. Poppen, uit Uithuizen, kenner op het gebied van de Groninger molens en de sarrieshutten. Eerder schreef hij boeken over De belasting op het gemaal in Stad en Ommelanden 1594-1856 (2004) - nog verkrijgbaar; Aangestelde cherchers of opzichters bij de molens voor de belasting op het gemaal in de provincie Groningen in de periode 1629- 1809 (2013) - beperkte oplage en over de Groninger molenhistorie (2012). Het nu verschenen boek kan worden beschouwd als het derde deel van een trilogie over de intrigerende geschiedenis die zich gedurende enige eeuwen rond de Groninger korenmolens heeft afgespeeld. De sarrieshut bij de verdwenen korenmolen te ’t Zandt. In dit nieuwe boek worden de sarrieshutten, de woningen van de cherchers (controleurs), onder de loep genomen. Zo wordt de bouwgeschiedenis gevolgd van de allereerste bouw in 1630, tot en met de laatste herbouw in 1805. In de tussenliggende jaren zijn talloze reparaties aan de ruim 100 hutten uitgevoerd, die zowel in de stad Groningen als op het platteland waren gebouwd. Middels de vele in het boek opgenomen getranscribeerde bestekken, is op te maken dat de hutten in de loop der jaren niet alleen iets groter werden gebouwd, maar ook van meer comfort werden voorzien. De gedetailleerde bestekken die voor de reparaties en herbouw werden opgesteld, vormen een bijzondere bron van informatie over de toenmalige wijze van bouwen. Het boek omvat 296 pagina’s en is voorzien van ruim 100 afbeeldingen.
    [Show full text]
  • Loppersum Zuidlaren Delfzijl Het Zandt Lageland Hooghalen Froombosch Sint Annen Meedhuizen Harkstede Nieuw Annerveen Appingedam
    3.5 Huizinge Bergen Westeremden Roswinkel Roswinkel Bergen Roswinkel Bergen Loppersum Garrelsweer Zandeweer 3.0 Noordzee Hellum Bergen Garrelsweer Stedum Zeerijp Garrelsweer Het Zandt Roswinkel Zandeweer Assen Roswinkel Geelbroek De Hoeve Zeerijp Garmerwolde Scharmer Kwadijk Assen Roswinkel Onderdendam Toornwerd Roswinkel Roswinkel Roswinkel Schoorl Westeremden Westeremden Noordzee ZandeweerZeerijp Wirdum 2.5 Eleveld Geelbroek Assen Roswinkel Zeerijp Eleveld Harkstede Noordzee AppingedamHuizinge Noordzee Noordzee Froombosch Slochteren Hooghalen LoppersumSteendam Smilde Westeremden Ekehaar Holwierde Waddenzee (nabij Usquert) Uithuizen Noordzee UithuizenLeermens Noordzee (nabij Castricum) Noordzee Middelstum Roswinkel Wirdum Roswinkel Uithuizen Garrelsweer Froombosch Westerwijtwerd Leermens Overschild Wirdum Annen Froombosch Zuidlaren Anloo Jisp Ravenswoud Middelstum Westeremden Westeremden Garsthuizen Zeerijp Geelbroek Ten Post Godlinze Schildwolde Appingedam Appingedam Anna Paulowna Emmen Meedhuizen Emmen Slochteren Wachtum Nieuw Annerveen Stedum Middelstum Sappemeer Overschild Garsthuizen Garsthuizen Zeerijp NoordzeeMiddelstum Wirdum 2.0 Roden Roswinkel Het Zandt Roswinkel Zandeweer Roswinkel Zeerijp Froombosch Noordzee Lageland Rottum Slochteren Zuidwolde Schildwolde Zeerijp Eppenhuizen Garsthuizen Annen Huizinge Middelstum Roswinkel Zandeweer Zeerijp Ekehaar Oosterwijtwerd Westeremden Loppersum Emmen Froombosch Sappemeer Zeerijp Sappemeer WaddenzeeGarrelsweerWirdum (nabij Eemshaven) Noordzee (nabij Castricum) Appingedam Assen Appingedam
    [Show full text]
  • Gronings Dialect Dit Woordenboek Gronings Bevat 190 Gezegden, 2882 Woorden En 8 Opmerkingen
    gronings dialect Dit woordenboek gronings bevat 190 gezegden, 2882 woorden en 8 opmerkingen. 190 gezegden ∙ 't Is mooi geweest - t Het mooi west ∙ 't is niet altijd feest - 't is nait aal doage kovvie mit kouke ∙ aanstaande - aankommende / aankom aankomde ∙ Alle kleine beetjes helpen. - Ale lutje beetjes helpm, zee mugge en meeg in zee. ∙ allemaal het zelfde - doar komt gain gebak oet ∙ alles goed jongen - alles goed jongen / aal goud mienjong ∙ Als het niet gaat zoals het moet, moet het maar zoals het gaat - As't nait gait zoas't mot, mot't mor zoas't gait ∙ als het niet hoeft, laat dan maar zitten - as't nait huift, loat den mor ∙ als het niet nodig is, niet doen - as't nait neudug het, nait doun ∙ Als het theewater tegen de kook aan is - t Wotter is op Soeskesbrugge ∙ Als je niet oud wilt worden, moet je je op jonge leeftijd ophangen - dei nait old worr'n wil.mout zuk jonk ophang'n ∙ altijd wat anders - altied wat aans ∙ blauw staan van de rook - tis hier oardig snoeks ∙ blijf met je handen van me vrouwtje af - blief met dien poten van mien poedie of ∙ blijham - dikke sjomp'n ∙ daar heb je het gedonder alal - Doar komt t al aan, zee schiet op berre ∙ daar zit veel te veel extra's / rommel bij - doar zit mie teveul herrie bie ∙ Dat is geweldig! / Dat valt heel erg mee! - Valt mie nait of'. ∙ Dat is nou een opschepper (-ster) (negatief bedoeld) - Dat is'n looze jong / loos wicht ∙ dat is toch wat - man, wat 'n boudel ∙ Dat kan ik toch niet weten - Ken ik ja nait roeken ∙ dat lukt je toch niet - dat redt stoe toch nait op ∙ dat vind ik
    [Show full text]
  • PDF Van Tekst
    Monumenten in Nederland. Groningen Ronald Stenvert, Chris Kolman, Ben Olde Meierink, Sabine Broekhoven en Redmer Alma bron Ronald Stenvert, Chris Kolman, Ben Olde Meierink, Sabine Broekhoven en Redmer Alma, Monumenten in Nederland. Groningen. Rijksdienst voor de Monumentenzorg, Zeist / Waanders Uitgevers, Zwolle 1998 Zie voor verantwoording: http://www.dbnl.org/tekst/sten009monu04_01/colofon.php © 2010 dbnl / Ronald Stenvert, Chris Kolman, Ben Olde Meierink, Sabine Broekhoven en Redmer Alma i.s.m. schutblad voor Ronald Stenvert, Chris Kolman, Ben Olde Meierink, Sabine Broekhoven en Redmer Alma, Monumenten in Nederland. Groningen 2 Uithuizermeeden, Herv. kerk (1983) Ronald Stenvert, Chris Kolman, Ben Olde Meierink, Sabine Broekhoven en Redmer Alma, Monumenten in Nederland. Groningen 4 Stedum, Herv. kerk, interieur (1983) Ronald Stenvert, Chris Kolman, Ben Olde Meierink, Sabine Broekhoven en Redmer Alma, Monumenten in Nederland. Groningen 6 Kiel-Windeweer, Veenkoloniaal landschap Ronald Stenvert, Chris Kolman, Ben Olde Meierink, Sabine Broekhoven en Redmer Alma, Monumenten in Nederland. Groningen 7 Voorwoord Het omvangrijke cultuurhistorische erfgoed van de provincie Groningen wordt in dit deel van de serie Monumenten in Nederland in kaart gebracht. Wetenschappelijk opgezet, maar voor het brede publiek op een toegankelijke wijze en rijk geïllustreerd gebracht. Monumenten in Nederland biedt de lezer een boeiend en gevarieerd beeld van de cultuurhistorisch meest waardevolle structuren en objecten. De serie is niet bedoeld als reisgids en de delen bevatten dan ook geen routebeschrijvingen of wandelkaarten. De reeks vormt een beknopt naslagwerk, een bron van informatie voor zowel de wetenschappelijk geïnteresseerde lezer als voor hen die over het culturele erfgoed kort en bondig willen worden geïnformeerd. Omdat niet alleen de ‘klassieke’ bouwkunst ruimschoots aandacht krijgt, maar ook de architectuur uit de periode 1850-1940, komt de grote verscheidenheid aan bouwwerken in Groningen goed tot uitdrukking.
    [Show full text]
  • Terpen Tussen Vlie En .Eems
    • VERENIGING VOOR TERPENONDERZOEK • TERPEN TUSSEN VLIE EN .EEMS EEN GEOGRAFISCH-HISTORISCHE BENADERING DOOR • H. HALBER TSMA II • TEKST • • • J. B. WOLTERS GRONINGEN • • TERPEN TUSSEN VLIE EN EEMS VERENIGING VOOR TERPENONDERZOEK TERPEN TUS'SEN VLIE EN EEMS EEN GEOGRAFISCH-HISTORISCHE BENADERING DOOR H. HALBERTSMA Conservator bij de Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek te Amersfoort 11 TEKST J. B. WOLTERS GRONINGEN 1963 Uitgegeven in opdracht van de Vereniging voor Terpenonderzoek, met steun van de Nederlandse organisatie voor zuiver-wetenschappelijk onderzoek (Z. W.O.), het Prins Bernhard Fonds, de provinciale besturen van Friesland en Groningen, het Provinciaal Anjeifonds Friesland en het Harmannus Simon Kammingafonds Opgedragen aan Afbert Egges van Giffen door de schrijver WOORD VOORAF Het is geen geringe verdienste van de Vereniging voor Terpenonderzoek, de ver­ schijning van dit werk mogelijk te hebben gemaakt. Met nimmer aflatend ver­ trouwen heeft het Bestuur zich bovendien de moeilijkheden willen getroosten en de oplossingen helpen zoeken toen de schrijver zijn arbeid op een aanzienlijk later tijdstip voltooide dan hij zich aanvankelijk had voorgesteld, met alle gevolgen van dien. Moge de ontvangst" welke het werk vindt, de verwachtingen derhalve niet beschamen. Dank is de schrijver ook verschuldigd aan de Directeur van de Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek te Amersfoort, die hem ten volle in de ge­ legenheid stelde zich geruime tijd vrijwel uitsluitend aan de samenstelling van atlas en tekst te wijden en nimmer een beroep op de hulpmiddelen van zijn Dienst afwees. Woorden van erkentelijkheid zijn niet minder op hun plaats aan het Biologisch­ Archaeologisch Instituut der R.U. te Groningen, het Provinciaal Museum aldaar, het Fries Museum te Leeuwarden, het Rijksmuseum van Oudheden te Leiden, de Stichting voor Bodemkartering te Bennekom, de Topografische Dienst te Delft, de Niedersächsische Landesstelle für Marschen- und Wurtenforschung te Wilhelms­ haven alsmede aan de Hypotheekkantoren te Groningen en Leeuwarden.
    [Show full text]
  • A FRISIAN MODEL Henryk Sjaardema
    THE INDIVIDUATED SOCIETY: A FRISIAN MODEL Henryk Sjaardema Preface It has long seemed to me that the dynamic of human activity is directly related to ecological variables within the society. It is the intimate rela- tionship of-the individual to the requirements of his society that not only channels human energies, but provides a framework for value orientations as well. It is as if society were a vast complex of machinery and man the kinetic force driving it. As machinery falls into social disuse, malfunction and inoperation, man must turn to new or alternative avenues or see his kinetic energy fall into disuse. When the crucial social machinery becomes patterned and routinized a surplus of human energy is made available. The stable society has a way of rechanneling these energies into other roles. Where these addi- tional roles are not present-where energy becomes constricted--social revolu- tions transpire. This study has been directed toward one socio-economic segment of Western man in which the role of the individual has been measured against the ecological requirements of the society. This pilot study is an attempt to probe variables which seem crucial to the rise of the individuated society. Introduction Purpose. To investigate the individuated basis for Frisian society. If the total society can be considered in its broadest sense, as a social configuration which transcends the normal limits of thinking built into political conceptions of the totalitarian state, my meaning will be made clear- er. This social configuration is one which places the requirements of the commun'ity on all levels above that of the commnity's individual constituents.
    [Show full text]
  • From a Divisional Level. Fus Mn;El Action
    - 248 - 620. ~le relative inactivity of Brigadier Allard's other units can well bo understood if the situation is viewed from a divisional level. Fus M.n;el action at MUndorloh (4194) was merely an exploitation of tho left pivot on which 4 Brigade was swinging to tho north-west. The t nsk of the rsnaindor of the Brigade was to hold and attenpt to shako loose the opposition by continuous patrolling. This progr~ane was carried out quite successfully and by tho End of the day tho Gernans facing Cancrons of C. and S. Sask R. hnd bocome keenly nware of the threat of being out-flanked froI:! tho north-east first by, :the, FUA MiR.; ll:Rl in a widor sonse by 4 Cdn Inf Bda. (W .Ds., S. Leak R., l,)a.rlOrons of C., 29 Apr 45) 621. 4 Cdn Inf Bde's attack was narked by total suocess despite tl~ Dost deplorable woathor, ,mioh especially hampered the movement of the tanks. Shortly after first light n.H.L.I. which had carlier been pinched out of the front line, took over R. Regt C's. positions around Kirchkimmen. This left the Royals free to assemble in the area presently occupied by Essex Scot on the left and it was from here that Lt-Col Lendrum launched his attack to tho north-west. (W.Ds., H.C),. 4 Cdn Inf Bde and units, 28, 29 Apr 45). Tho hoavy rain and nuddy roads did not encourage the "goingll , but R. Regt C. made good progress against very light resistance and by 1030 hours reported that it was in full posses­ sion of tho four farms" north of Hasterort (4496).
    [Show full text]
  • We Mogen Nooit Vergeten! 30E Jaargang - Mei 2010 De Tweede Wereldoorlog Van 1940-1945 Mag Nooit Worden Vergeten
    Maandelijkse informatiekrant voor de dorpen Kantens, Rottum en Stitswerd. Nummer 04 We mogen nooit vergeten! 30e jaargang - mei 2010 De Tweede Wereldoorlog van 1940-1945 mag nooit worden vergeten. Op vijf mei herdenken wij dat Nederland vijfenzestig jaar geleden bevrijd werd. Vijf jaar lang oorlog, onderdrukking en verzet. Dit verhaal heb ik geschreven door te luisteren naar oudere familie en mensen uit het dorp en de omgeving. Ik ben tot de conclusie gekomen dat er ook mensen zijn die er liever niet meer over willen praten. Het heeft een behoorlijke impact gehad om te luisteren naar die mensen die de oorlogstijd bewust beleefd hebben. Wij als jongere generatie Deze maand o.a.: kunnen ons er geen voorstelling van maken hoe het in die jaren is geweest om te leven. O p t ien me i 1 9 4 0 w ordt G ron i n g en Het Kerstf eest wordt somber in deze vonden. Ook ben ik voor een inval bezet door de Duitse soldaten en tijd. De Duitsers begonnen de teu- een keer gevlucht door de lande- EIEREN ZOEKEN die trekken verder de provincie in. gels strakker aan te halen met de rijen. De Duitse soldaten lagen in EN NEUTEN SCHAITEN In Middelstum wordt de Asingapoort ene verordening na de andere. de slootw al op wa cht. Ik h oorde hen ook een hoofdkwartier van de Duit- Een oud inwoner vertelt: “Ik moest praten en zag hun gloeiende KONINGINNEDAG, sers. naar Duitsland om daar te werk te sigarettenpeuken. 4 EN 5 MEI 2010! Het eerste oorlogsjaar verandert er worden gesteld voor de Duitsers.
    [Show full text]