PAPUR BRO GENAU’R-GLYN, MELINDWR, TIRYMYNACH, TREFEURIG A’R BORTH
PRIS 75c | Rhif 426 | Chwefror 2020
Tywysydd Ymweliad â Parêd 2020 De Affrica Beiciau gwaed Bwyty’n cefnogi‘r Cymru yn y Garn t.11 t.13 t.4 Eisteddfod 2020 Cyfarfod arwr Pedair cenhedlaeth
Pedair cenhedlaeth – Ddiwedd 2019, daeth y Parchg Ifan Mason-Davies yn hen dad-cu i ddwy or-wyres. Yn ystod yr wythnosau diwethaf, daeth aelodau pedair cenhedlaeth o’r teulu at ei gilydd. Fe’u gwelir yn y llun uchod. Yng nghanol y llun mae Ifan a’i ferch Gwawr. Ar ochr chwith y llun mae Lowri, merch Gwawr a mab Gwawr, Aron, sydd ar dde eithaf y llun. Gwenan Sara, Plant Penrhyn-coch efo Pedro Pasculli ... un o gyd chwaraewyr Maradona merch Lowri, sydd ym mreichiau Ifan ac Erin Lowri, sy’n reolwr Clwb Pêl-droed Dinas Bangor erbyn hyn merch Aron sydd ym mreichiau Gwawr. Llyn newydd lleol
Lluniau dynnodd Jackie Willmington ar daith gerdded o Bow Street heibio Llangorwen a Chlarach rhwng stormydd. Ymddengys fod afon Clarach wedi gorlifo a chreu llyn dros dro. Gweler hefyd tudalen 15. Y Tincer | Chwefror 2020 | 426 dyddiadurdyddiadur
Sefydlwyd Medi 1977 Aelod o Fforwm Papurau Bro Ceredigion Rhifyn Mawrth 29 CHWEFROR Nos Sadwrn Cinio Gŵyl Deunydd i law: Mawrth 6 Ddewi Clwb Golff y Borth ac Ynys-las am ISSN 0963-925X Dyddiad cyhoeddi: Mawrth 18 7.30. Siaradwr gwadd: Lyn Ebenezer. Tocyn: £20 Tocynnau ar gael o’r bar neu GOLYGYDD – Ceris Gruffudd gan yr Is-Lywydd, Nans Morgan. CHWEFROR 19 Nos Fercher Ioan Lord Rhos Helyg, 23 Maesyrefail, Penrhyn-coch Gweithfeydd mwyn Cwm Rheidol MAWRTH 1 Pnawn Sul Te Cymreig yn ( 828017 | [email protected] Cymdeithas y Penrhyn yn festri Horeb Neuadd y Penrhyn, Penrhyn-coch gydag TEIPYDD – Iona Bailey am 7.30 adloniant gan blant Ysgol Penrhyn- CYSODYDD – Elgan Griffiths (627916 coch rhwng 2.00 - 4.00 Tocynnau: £5 GADEIRYDD Y TINCER – Richard Owen CHWEFROR 21 Nos Wener Noson yng Elw i gronfa Trefeurig Apel Eisteddfod 31 Glan Ceulan, Penrhyn-coch ( 820168 nghwmni Rhiain Bebb.s Cymdeithas Genedlaethol 2020 IS-GADEIRYDD A THREFNYDD CYFEILLION – Lenyddol y Garn yn Festri’r Garn am 7.30 Bethan Bebb o’r gloch. MAWRTH 2 Nos Lun Ail ran sgwrs (yn Penpistyll, Cwmbrwyno, Goginan ( 880228 Saesneg) gan Alison Palmer ar stad Plas YSGRIFENNYDD – Iona Davies, Y Nyth, CHWEFROR 21 Nos Wener Al Lewis: Gogerddan yn Neuadd yr Eglwys, Penrhyn- Llanilar, Aberystwyth, SY23 4NZ Te yn y grug yn y Neuadd Fawr am 8.00 ( 01974 241087 coch am 19.30 [email protected] CHWEFROR 24 Dydd Llun Ysgolion MAWRTH 11 Nos Fercher Cwis ac ocsiwn TRYSORYDD – Hedydd Cunningham Ceredigion yn ail agor ar ôl hanner tymor Tyddyn-Pen-y-Gaer, Llandre, Aberystwyth yn Neuadd Rhydypennau am 7.30. Yr elw at Apêl Tirymynach, Eisteddfod Ceredigion. ( 820652 [email protected] CHWEFROR 25 Nos Fawrth Ynyd Noson HYSBYSEBION – Cysyllter â’r Trysorydd Grempog ac Adloniant yn Neuadd yr £3 y pen, i gynnwys paned a phice bach. Croeso cynnes iawn i bawb. Yr elw at Apêl TASG Y TINCER – Anwen Pierce Eglwys, Capel Bangor, am 7.00 Tirymynach, Eisteddfod Ceredigion. 3 Brynmeillion, Bow Street, SY24 5BP CHWEFROR 29 Dydd Sadwrn Parêd TREFNYDD GWERTHIANT – Lila Piette Gŵyl Ddewi Aberystwyth am 13.00. EBRILL 4-5 Dyddiau Sadwrn a Sul Llys Hedd, Bow Street ( 820223 Arweinydd: Meirion Appleton Twrnament Pêl-droed Eric & Arthur Thomas, Penrhyn-coch TINCER TRWY’R POST – CHWEFROR 29 Nos Sadwrn Hwyl Edryd ac Euros Evans, 33 Maes Afallen Ddewi 2020 yn Neuadd Goffa Tal-y- EBRILL 24-25 Nos Wener a dydd Sadwrn Bow Street bont; Cawl a Chân yng nghwmni Bois y Eisteddfod Gadeiriol Penrhyn-coch ABER-FFRWD A CHWMRHEIDOL Gilfach; gweinir cawl am 6.30; adloniant Mrs Beti Daniel 7.30. Tocynnau: £10 i oedolion; £4 i blant ysgol. Rhennir yr Elw â Chronfa Glyn Rheidol ( 880 691 STORFA CANOLBARTH CYMRU Ceulanamaesmawr Eisteddfod Y BORTH – Grace Bailey, Pencarreg, Stryd Fawr, Y Borth ( 871462 Ceredigion 2020 BOW STREET Mrs Mair Lewis, 40 Maes Ceiro ( 828 102 Lynn Phillips, 1 Cae’r Odyn ( 820 908 Storfa Cartref a Busnes Anwen Pierce, 3 Bryn Meillion ( 828 337 Maria Owen, Gerddi Gleision ( 822074 Ystafelloedd storio ar gyfer CAPEL BANGOR / PEN-LLWYN eich anghenion CAPEL MADOG, CEFN-LLWYD A CAPEL DEWI Monitro Diogelwch 24 Awr Eirian Hughes, Lluest Fach ( 880 335 Wedi ei wresogi Elwyna Davies, Tyncwm ( 880 275 eich gwefan leol Dei Evans, Fferm Fronfraith, Comins-coch www.trefeurig.org Bocses a ‘bubblewrap’ ar lein ( 623 660 your local website www.boxshopsupplies.co.uk DÔL-Y-BONT
Mrs Llinos Evans – Dôlwerdd ( 871 615 newyddion etc. i / news etc. to: DOLAU [email protected] Mrs Margaret Rees – Seintwar ( 828 309 GOGINAN William Howells, Ffôn: 01654 703592 Mrs Bethan Bebb Rhyd-y-gof, Penrhyn-coch, Aberystwyth SY23 3EQ Heol Y Doll, Machynlleth, SY20 8BQ Penpistyll, Cwmbrwyno ( 880 228 www.midwalesstorage.co.uk LLANDRE Mrs Nans Morgan Dolgwiail, Llandre ( 828 487 Cyhoeddir y Tincer yn fisol o Fedi i Mehefin gan Bwyllgor y Tincer. Argreffir gan y Lolfa, PENRHYN-COCH Tal-y-bont. Nid yw’r Pwyllgor o angenrheidrwydd yn cytuno ag unrhyw farn a fynegir yn y papur hwn. Dylid cyfeirio unrhyw newyddion i’ch gohebydd lleol neu i’r Golygydd, ac Mairwen Jones – 7 Tan-y-berth ( 820 642 unrhyw lythyr neu ddatganiad i’r wasg i’r Golygydd. TREFEURIG Y mae pawb sy’n ymwneud â’r Tincer yn gwneud hynny’n wirfoddol ac yn ddi-dâl er Mrs Edwina Davies budd y gymuned leol. Nhw fel unigolion sy’n derbyn pob risg a chyfrifoldeb (cyfreithiol Darren Villa, Pen-bont Rhydybeddau ( 828 296 ac fel arall) gan dderbyn mai ar y telerau hynny y maent yn cyfrannu at y papur a’i ddosbarthiad.
2 Y Tincer | Chwefror 2020 | 426
CYFEILLION Y TINCER Dyma fanylion enillwyr Cyfeillion y 30 MLYNEDD YN OL Tincer Mis Ionawr £25 (Rhif 261 ) Wynne Melville Jones, Y Berllan, Llanfihangel Genau’r Glyn £15 (Rhif 132) Shirley Rowlands, 42 Tregerddan, Bow Street £10 (Rhif 76) R a G Dobson, Dorlan, Penrhyn-coch
Fe dynnwyd y rhifau buddugol gan aelodau o'r tim dosbarthu yn festri Bethlehem, Llandre pnawn Mercher, Ionawr 15 Cofiwch os ydych yn aelod o’r cyfeillion ac yn newid enw neu gyfeiriad plis rhowch wybod i’r trefnydd Bethan Bebb 01970880228 neu ar ebost m.e.bebb@ talk21.com
Dyma ddau rigwm - o gyfnodau gwahanol Paratowyd pendant ar ruban i Gadeirydd Cyngor Cymuned Trefeurig ei - i nodi sawl diwrnod sydd mewn mis. wisgo. Ruth Davies, Darren Villa, Trefeurig, sydd yn wneuthurwr tlysau a A wyddoch chi am eraill? gemau a wnaeth y pendant hardd sydd wedi ei orchuddio ag enamel lliwgar gyda’r llythrennau CCT – Cyngor Cymuned Trefeurig arno. Cyflwynodd Rhifedi dyddiau pob mis Ruth y pendant i’r Cadeirydd presennol Mr John Bennington, mewn cinio Tri-deg sydd yn Medi dybrin, yng ngwesty’r Talbot (Aberystwyth) yn ddiweddar. Yn y llun gwelir Ruth Ebrill, Tachwedd a Mehefin; a’r cadeirydd, hefyd yr Is-gadeirydd, Mrs Edwina Davies (mam Ruth) a Wyth ar hugain ym mis Chwefror – Jonathan a wnaeth gist fach dderw i ddal y cyfan. (O Dincer Chwefror 1990) Blwyddyn naid bydd un yn rhagor; Pob mis arall yn y flwyddyn Bu cryn ddiddordeb yn y llun o’r tim hoci yn rhifyn Ionawr ac ymdrech Tri-deg dydd ag un sydd ynddyn’. i enwi y rhain yn y llun. Diolch i Carwen a Cerys am eu cymorth. Llinell gefn: Ffion Jones, Megan Spink, Sian Wyn Davies, Jill ?, Bethan Evans, Non Gan y Parchg D Jones, Caerdydd 1849 Jones, Catrin Mason; llinell flaen: Dawn Lewis, Anne Morris, Alison Lewis, Gwenda Roberts, Carwen Hughes Jones. Am ryw reswm, nid oedd Meinir Tri deg diwrnod sydd yn Ebrill Chambers – aelod ffyddlon o’r tîm am dros 30 o flynyddoedd – yn y llun. A Mehefin, mis y gân. Tri deg diwrnod sydd yn Medi, A mis Tachwedd, mis y tân.
Dathlu deng mlynedd Helen Medi a Lona Phillips. Roedd elw’r Cafwyd noson i’w chofio ar nos Sul, noson yn mynd at Uned Gemotherapi 8 Rhagfyr yng Nghanolfan Morlan, Ysbyty Bronglais. Pleser o’r mwyaf yn SIOP Aberystwyth mewn cyngerdd i ddathlu ddiweddar felly oedd cyflwyno siec o £1000 deng mlynedd ers sefydlu Adran i Mrs Heulwen Lewis o’r Uned. SGIDIAU Aberystwyth. Roedd y cyngerdd yn Dymuna arweinyddion a ieuenctid yr benllanw wythnosau o ymarfer a pharatoi Adran ddiolch i bawb a ddaeth i gefnogi’r GWDIHW o dan arweiniad sylfaenwyr yr Adran sef noson arbennig. Shan Jones 8 Ffordd Portland, Aberystwyth SY23 2NL 01970 617092 GWASANAETH GOFAL TRAED Ceiropodydd /podiatrydd graddedig ac wedi cofrestru efo’r H.C.P.C., S.R.Ch., M.Ch.S., B.S.C.Pod, Dip.Pod.Med.
3 Y Tincer | Chwefror 2020 | 426
Y BORTH
Cymdeithas Henoed y Borth Arddangosa Cofio’r Holocost Roedd y Nadolig yn gyfnod prysur iawn i I nodi Diwrnod Cofio’r Holocost 2020, mae Gymdeithas Henoed y Borth unwaith eto dynes o’r Borth wedi creu arddangosfa er eleni. Cawsom drip siopa Nadolig i Gaer, cof am ei thad-cu a laddwyd yn Auschwitz Ffair Elusennau y Borth yn Neuadd Goffa’r yn ystod yr Ail Ryfel Byd. pentref, te parti Nadolig gydag adloniant Mae’r arddangosfa yng Nghanolfan y gan ddisgyblion Ysgol Craig yr Wylfa, a’n Morlan yn Aberystwyth yn olrhain hanes cinio Nadolig yn Llety Parc. Ar ôl y cinio Lieb Nussbaum, wnaeth ffoi rhag gwrth- hyfryd, buom yn canu ein hoff garolau semitiaeth o Wlad Pwyl i Wlad Belg, ac yna i gyfeiliant hyfryd aelodau o fand Pres yn 1942 o Wlad Belg i Ffrainc lle cafodd ei Ysgol Gyfun Gymunedol Penweddig dan arestio a’i gludo ar drên i’r gwersyll difa. arweiniad Mr Aidan Hassan. Diolch i bawb Roedd e’n un o chwe miliwn o Iddewon a fu’n cynorthwyo mewn unrhyw ffordd er o wledydd ledled Ewrop a lofruddiwyd gan mwyn sicrhau dathliad mor llawen. blaid Natsïaidd yr Almaen, dan arweiniad Jackie Bat-Isha o’r Borth Ers y Nadolig, rydym wedi bod i weld Adolf Hitler, yn Auschwitz a gwersylloedd y pantomeim yn Theatr y Werin yn difa eraill rhwng 1941-1945. Nawr mae Aberystwyth ac roedd pawb wrth eu bodd ei wyres Jackie Bat-isha wedi adrodd ei â’r sioe lwyfan. Fe ychwanegwyd at y naws stori ddirdynnol trwy gyfres o erthyglau, arbennig wrth i’r cast ganu ‘Pen blwydd toriadau papur newydd, eitemau coffa a hapus’ i Mr. Allan Everard, un o’n haelodau, hen ffotograffau. ar ei ben blwydd yn 95 oed. “Nes i ddod i Ganolfan y Morlan am y tro Rydym hefyd wedi cynnal te parti a chwis cyntaf dair blynedd i nodi Diwrnod Cofio’r Blwyddyn Newydd, ac fe gafwyd sesiwn Holocost yn eu hystafell dawel,” meddai Bingo yn lle’r Cyfarfod Cyffredinol Blynyddol Jackie, sydd wedi byw yng Ngheredigion a ohiriwyd tan fis Chwefror oherwydd ers 1984 ond a aned yn Llundain ar ôl i’w salwch sawl aelod o’r pwyllgor. Rwy’n falch o thad lwyddo i ddianc o Ewrop a gorthrwm ddweud eu bod i gyd yn holliach bellach. y Natsïaid yn 1940. “Ym mis Hydref y Yn ein cyfarfod nesaf, byddwn yn llynedd, cysylltodd Alwen Roberts â mi i mwynhau sesiwn ‘Aerobeg Cadair’ dan ofyn a fyddai gennyf ddiddordeb mewn arweiniad ein ffrind mawr Sarah Tudor. trefnu digwyddiad ar gyfer Diwrnod Cofio’r Mae Cymdeithas Henoed y Borth yn cwrdd Holocost 2020. Bues i a fy mhartner Lin yn am yn ail ddydd Iau yn Neuadd y Borth curadu’r arddangosfa gyda chryn anogaeth am 1.45yp ac mae croeso cynnes i bawb. Y a chefnogaeth ymarferol gan Alwen a’i cyswllt ar gyfer gwybodaeth bellach yw Joy gŵr. Mae’r arddangosfa yn olrhain hanes Lieb Nussbaum, tad-cu Jackie Bat-Isha, a Cook ar 871649. fy nhaid Lieb Nussbaum ac er mai stori un lofruddiwyd yn Auschwitz yn 1942. dyn sydd yma, mae ei dynged greulon yn adlewyrchu ffawd cynifer o Iddewon yn Mae Jackie, sy’n gyn berchennog siop ystod yr Ail Ryfel Byd.” Stars yn Aberystwyth, hefyd yn trefnu Wrth siarad yn agoriad swyddogol yr gweithdai ar gyfer plant ysgol a grwpiau arddangosfa, talodd Jackie deyrnged hefyd eraill. i Lucienne Deguilhem, gwraig o Ffrainc a fu’n cuddio nifer o Iddewon yn atig ei Pwyllgor Apêl Eisteddfod y Borth chartref yn ystod cyfnod y Natsïaid. Roedd Mae perchnogion sinema Libanus 1877 yn mam-gu Jackie, Perele Nussbaum, yn eu cefnogi’r ymdrechion yn lleol i godi arian ar plith. Roedd teulu Jackie yn allweddol yn gyfer Eisteddfod Genedlaethol Ceredigion yr ymdrechion i sicrhau bod Lucienne Deguilhem yn cael ei chydnabod â gwobr Cafwyd adloniant yn y cinio Nadolig gan ‘Y cyfiawn ymhlith y cenhedloedd’ gan Yad aelodau o fand pres Penweddig. Vasehm o Ganolfan Cofio’r Holocost y Byd yn Jerwsalem. Yn ei hanerchiad, fe bwysleisiodd Jackie yr angen i gadw atgofion y meirw yn fyw ac i ddilyn y thema ‘Sefyll Gyda’n Gilydd’ a gafodd ei dewis ar gyfer Diwrnod Holocost y Byd 2020, oedd yn nodi 75 mlynedd ers rhyddhau carcharorion Auschwitz. Mae’r arddangosfa yng Nghanolfan y Morlan ar agor rhwng 9yb – 4yp o ddydd Llun i ddydd Gwener, a 10yb - 3.30yp ddydd Sadwrn tan 27 Chwefror, ac mae mynediad Perchnogion sinema Libanus 1877, Grug Cinio Nadolig yn Llety Parc am ddim. Morris a Peter Fleming
4 Y Tincer | Chwefror 2020 | 426
Eisteddfodau 2020. Diolch i haelioni Peter Fleming a gyfeiliodd I’r gwasanaeth cyflawn gyda’u yr Urdd Grug Morris, mae Pwyllgor Apêl y Borth cerddoriaeth hyfryd ar y fiola a’r gitâr. yn cyflwyno cyfres o ffilmiau yn sinema Cafwyd gwasanaeth carolau dyrchafol Ceredigion Libanus gyda’r holl elw yn mynd at y gronfa noswyl Nadolig ar Ragfyr 24ain. Roedd yn leol. hyfryd gweld ein heglwys mor llawn gyda 2020 Drannoeth gêm rygbi Cymru yn erbyn phobl yn dod I ddathlu geni’r Iesu. Nid oedd Ffrainc ym mhencampwriaeth y Chwe sedd wag ar achlysur mor arbennig. CHWEFROR 27 Dydd Iau Gwlad, bydd dangosiad arbennig o’r ffilm Bore’r Nadolig cafwyd gwasanaeth Gwyl Offerynnol Cynradd ac eiconig Grand Slam - ffim a gyfarwyddwyd unedig yn Eglwys Mihangel Sant, Eglwys- Uwchradd yn Theatr Felin-fach. gan y diweddar John Hefin o’r Borth am fach yn cael ei arwain gan y PArchg Stuart MAWRTH 11 Dydd Mercher 5.15yp dydd Sul 23 Chwefror. Bell, Dechrau hyfryd i’n diwrnod Nadolig.. Rhagbrofion Eisteddfod Cylch Dangoswyd ffilm eiconig Twin Town, Dydd Sul 19eg o Ionawr (Ystwyll2) Aberystwyth yn Ysgolion cynradd gyda Rhys Ifans, am 5.30yp ddydd Sul 2 cynhaliwyd gwasanaeth Cristingl, yn cael y cylch. Chwefror, gyda phob sedd wedi mynd o ei arwain gan David Poole, Gweinidog MAWRTH 11 Nos Fercher fewn deuddydd. Dywedodd y Cynghorydd trwyddedig lleyg. Gwnaeth y plant y Eisteddfod Rhanbarth Ceredigion Ray Quant, cadeirydd Pwyllgor Apêl y Cristingls yn nen yr Ysgol Sul gyda Tim Aelwydydd yr Urdd yn Ysgol Borth: “Fel Pwyllgor, rydyn ni’n hynod cyn dod a nhw i mewn i’r eglwys. Cafwyd Gymraeg Aberystwyth am 6.00. ddiolchgar i Peter a Grug am eu cefnogaeth sgwrs fer am ystyr y Cristingl gan Tim MAWRTH 12 Dydd Iau a’u parodrwydd i ganiatáu i sinema Eldon a darllenwyd gweddïau gan y plant. Eisteddfod Cynradd cylch Libanus gael ei defnyddio i ddangos Bydd yr Ysgol Sul ond yn cyfarfod ar Aberystwyth yn y Neuadd ffilmiau Cymreig er mwyn codi arian at y Suliau cyntaf a’r trydydd o’r mis am ychydig Fawr, Canolfan y Celfyddydau gronfa. Diolch hefyd i bawb sy’n cefnogi nes y cawn fwy o gymorth. Holwch os Aberystwyth. ymdrechion y pentref i gyrraedd y nod ydych a diddordeb i gynorthwyo. MAWRTH 20 Dydd Gwener o £5,000. Rwy’n gwbl ffyddiog y byddwn Gellir cysylltu gyda’r Parchg Alun Evans Gwyl Ddawns yr Urdd Rhanbarth wedi mynd heibio’n targed cyn ymweliad y ar 01970 591405 Ceredigion yn Ysgol Bro Teifi, brifwyl â’r sir ym mis Awst.” Llandysul Hyd yma, mae’r Pwyllgor Apêl wedi codi MAWRTH 27 Dydd Gwener dros £4,500. Eisteddfod Uwchradd yr Urdd Rhanbarth Ceredigion ym Nadolig a’r Ystwyll yn Eglwys y Borth Mhafiliwn Pontrhydfendigaid o Dydd Sul Rhagfyr 15fed cyflwynodd 9.00 yb. aelodau presennol a gorffennol yr Ysgol MAWRTH 28 Dydd Sadwrn Sul eu gwasanaeth Nadolig. Rydym I gyd Eisteddfod cynradd yr Urdd ynfalch iawn ohonynt. Diolch i bawb a Rhanbarth Ceredigion gynorthwyodd cyn ac yn ystod y diwrnod ym Mhafiliwn trwy ymarfer canu a darllen a gyda Pontrhydfendigaid am gwisgoedd ac anogaeth. Diolch arbennig 9.00 yb. i’r Parchg Becky Evans ddaeth I gymeryd y gwasanaeth, a Cath Murray a Helen Jones
ArddangosfaCRÊD A GWEITHRED Chwefror 4-25 IonawrDilyn (oriau ôl agortroed: Mercher i Sadwrn:Leib Nussbaum 10-12 & 2-4) ArddangosfaUn ymhlith am 6wrthwynebwyr miliwn o cydwybodol,ddioddefwyr recriwtio, yr heddwch Holocost a dal eich tir yn y Rhyfel Byd Cyntaf.
DONALD BRICIT A STRYD Y DOMEN 5 7.30, 11 a 12 Ionawr Cwmni Morlan yn cyflwyno anterliwt gyfoes o waith saith o feirdd. Tocynnau: £4 (ar gael o Morlan)
morlan.cymru 01970-617996; [email protected] Y Tincer | Chwefror 2020 | 426
wrth ei fodd, ac ymhyfrydai CAPEL BANGOR / yn llwyddiant y merched ac PEN-LLWYN edrychai ymlaen at gael eu cwmni yn achlysurol. Suliau Pen-llwyn bwysig yma. Diolchodd Eirwen Roedd Dick, gan iddo fynychu Chwefror i Graham am eu harddangosfa ysgol y pentref ac iddo adnabod 23 10.00 Peter Thomas addysgol. Gyda pawb yn yr ardal yn dda, yn cael ei ofyn mwynhau paned roedd yn amser yn aml i ddadansoddi llun a Mawrth cael llun efo Llew y beic modur. rhoi enwau neilltuol yn eu lle ar 1 10.00 Beti Griffiths Mae pob beic erbyn hyn yn cael wahanol bersonau anghofiedig. 8 2.00 Bugail ei enwi ac yn ymddangos ar y Bydd yr ardal yn wacach heb 15 10.00 Bugail blaen. Mae’n debyg bod y Llewod ei gwmni, diolchwn iddo 22 2.00 Eifion Roberts lleol wedi cyfrannu yn haul i’w am ei wasanaeth diflino am 29 10.00 Bugail brynu. Diolchodd Graham ar ran flynyddoedd lawer. yr elusen a’i gydwirfoddolwyr Cydymdeimlwn yn ddiffuant Merched y Wawr Melindwr am gasgliad ein haelodau o £89. â’i briod Brenda, Mark, Iona, Dechreuwyd ein cyfarfod gyda Byddwn yn dathlu ein Nawdd fod David, yn gynharach, wedi Ffion ac Anna, ei chwaer Lynda chroeso gan ein Llywydd - Sant yng Ngwesty’r Richmond ar prynu garej yno ac angen a’i phriod Eilir Morris a hefyd Eirwen McAnulty - yn gofyn y 3ydd o Fawrth, bydd angen i ni mecanic dibynadwy. Yma daeth â John Victor a’r teulu a fu i ni adrodd cân y Mudiad. fod yna cyn 7.30 yh, os gwelwch i gysylltiad â’i briod hawddgar mewn cysylltiad agos â Dick am Gyda chofnodion cyfarfod mis yn dda. Brenda, a chyfeiriai ati yn aml flynyddoedd. Ionawr wedi eu darllen roedd fel y “Dywysoges”. Priodwyd y hysbysebion i’w rhannu. Hefyd Marwolaeth ddau ym mis Mawrth 1958. Eglwys Dewi Sant roedd trefniant i drafod ynglŷn Daeth tristwch i ardal gyfan Ym 1960 daethant ill dau nôl Cynhaliwyd noson goffi nos â gweddill y flwyddyn. Mewn wrth glywed am farwolaeth i Aberystwyth a phrynu Garej Wener, 6 Rhagfyr 2019 yn fawr o dro roedd y neuadd Richard Islwyn Evans neu fel Reliance yn Nhrefechan, a Neuadd yr Eglwys. Cafwyd yn llawn bwrlwm wrth i feic yr adnabuwyd ef yn lleol, Dick gweithio yn ddiwyd yma am adloniant hyfryd ac ardderchog modur mawr melyn gael ei Exchange. nifer o flynyddoedd. Gyda gan Eleri a’i Ffrindiau. Yng hwthio trwy’r drws. Yna daeth Cafodd ei eni ym Mhlas y Coed, dyfodiad ei fab Mark ym 1964 Nghomins-coch mae Eleri llawer o ddynion a merched i Pen-bont Rhydybeddau ar y roedd ei gwpan yn llawn. Cofiai Roberts yn byw ers 30 mewn yn gwisgo siacedi melyn 6ed o Fai 1930, yn un o 6 o blant Mark iddo gael ei roddi i eistedd mlynedd. Mae’n aelod o staff llachar. Croesawyd pawb o i Mary Anne a James Evans. Ni ar bwys y ceir oedd i’w trwsio a Cyngor Llyfrau Cymru, yn Aelodau Beiciau Gwaed Cymru fu ei arhosiad yma yn hir gan i’r hynny pan yn ieuanc iawn, pa cynnig gwersi canu i blant Aberystwyth, un o 9 grŵp erbyn teulu symud i Fancydarren ac ryfedd iddo yntau droi ei law at ac ieuenctid ac yn hyfforddi hyn yng Nghymru. i Dick fynychu Ysgol Gynradd yr un alwedigaeth a disgleirio yn partïon Cantre’r Gwaelod a’r Aeth Graham Jones ati i Trefeurig, ond pan oedd yn 10 ei gamp, fel ei dad. Gromlech. Mae Trefor Pugh yn gyflwyno eu gwasanaeth a rhoi oed cyrraedd Dôl-y-pandy yma Ym 1967, daeth y teulu bach ffermio yn Nhrefenter ers hanes yr elusen. Cytunodd yng Nghapel Bangor a dechrau yn ôl i Gapel Bangor wrth iddynt dros 30 mlynedd, ond daw yn pawb i ni gael agoriad llygaid yn Ysgol Gynradd Pen-llwyn. brynu Siop Exchange ac yn wreiddiol o Ddinas Mawddwy. wrth wrando am y cyfrifoldebau Yn fuan ar ôl hyn pan yn 14eg ddiweddarach datblygu y Garej Mae’n enillydd sawl tro yn sydd yn cael eu trosglwyddo oed, ennynodd ddiddordeb fel yr adnabyddir hi heddiw, yr Eisteddfod Genedlaethol gan y Gwasanaeth Iechyd i’r anghyffredin mewn ceir a’u “Exchange Service Station”, bu a’r Ŵyl Cerdd Dant ar ganu gwirfoddolwyr yma. Allan o gwneuthuriad a dechreuodd yn delio â chwmni SAAB yn gwerin a cherdd dant. Mae oria cyffredin maent yn cludo weithio i gwmni Daniels yn llwyddiannus dros ben am nifer Trefor ac Eleri yn aelodau eitemau fel profion gwaed, Stryd y Felin yn Aberystwyth cyn o flynyddoedd, ac ymhyfrydai o Gôr Cymysg ABC. Maent samplau meinwe, nodiadau ymuno yn ddiweddarach â David ym mhoblogrwydd y ceir hefyd yn aelodau o bwyllgorau cleifion, meddyginiaeth, a Gallimore oedd yn berchen garej arbennig yma, ond rhaid oedd Eisteddfod Genedlaethol Cymru llaeth y fron. Mae’r elusen yn ar bwys y castell yn Aberystwyth. symud ymlaen i’r ddêl nesaf gan Ceredigion 2020, ac fe fyddan dibynnu’n llwyr ar roddion Pan yn 26ain oed Seat a gwblhawyd ym l986. nhw’n brysur iawn gyda’r unigolion, mudiadau a busnesau penderfynnodd ddilyn David Er na chafodd yr iechyd paratoadau o hyn i fis Awst i ddarparu y gwasanaeth hollol Gallimore i Southampton, am gorau y blynyddoedd diwethaf nesa! Dwy nith i Eleri yw’r ddwy yma, ymlwybrai i fyny i’r garej chwaer Anwen ac Eleri, sy’n dod yn ddyddiol yn y prynhawn a yn wreiddiol o Gapel Seion ond chafodd ei ddal yn cysgu mewn sy’n byw nawr yn Ffos-y-ffin. cadair esmwyth yng nghanol y Mae’r ddwy yn athrawesau wrth ceir lawer tro! Roedd ei deulu yn eu galwedigaeth: Eleri’n dysgu bwysig iawn iddo, a châi ef a’i yn Ysgol Gynradd Aberteifi, ac ferch yng nghyfraith, Iona lawer Anwen wedi gadael yr ystafell o sgyrsiau parthed materion y ddosbarth bellach ac wedi troi dydd, a byddai ei chynghorion at waith cyfieithu. Mae Ioan hi iddo yn cael eu gwireddu bob Mabbutt, Llanbadarn a Fflur amser. O’Connell, Aberaeron, yn Pan anwyd Ffion ac Anna, ddisgyblion i Eleri Roberts. Mae ei wyresau roedd Dad-cu Ioan yn enillydd sawl tro
6 Y Tincer | Chwefror 2020 | 426 yn eisteddfodau’r Urdd, y Heather Evans. Yr organydd Genedlaethol a’r Ŵyl Cerdd oedd Mr Maldwyn James – Dant, ac mae Fflur wedi sydd bob amser yn barod i’n cyrraedd llwyfan Eisteddfod cynorthwyo. Hyfryd oedd Colofn Elin Jones yr Urdd hefyd – yn y Fflint yn gweld cymaint o gynulleidfa yn 2016. Mae ganddynt leisiau bresennol. Roedd y gwasanaeth Dyma fy erthygl gyntaf eleni, ac A487 yn arbennig o beryglus. a doniau arbennig. Yr yng ngofal y Parchedig Heather rwy’n edrych ymlaen unwaith Mae angen cyffyrdd newydd a arweinyddes a’r gyfeilyddes Evans. Cafwyd gwin twym a eto i gynrychioli Ceredigion yn lleihau cyflymder y traffig. oedd Eleri Roberts. Mae Eleri yn mins peis ar ôl y gwasanaeth. ein Senedd. Hoffwn achub ar Yn y maes iechyd, rwy’n falch berson arbennig a dawnus dros Addurnwyd yr Eglwys yn y cyfle i longyfarch Ben Lake iawn i weld bod sganiwr newydd ben. Hefyd tynnwyd y raffl fawr fendigedig gan yr aelodau. ar gael ei ail-ethol i gynrychioli MRI Bron-glais ar gychwyn. yn ystod y noson. Cyflwynwyd Ar noswyl Nadolig cafwyd Ceredigion yn San Steffan – Roedd hwn yn ymgyrch hir, ac y parti a diolchwyd gan y Canon gwasanaeth hwyrnos am dwi’n falch iawn y byddaf yn mae sawl ymgyrch arall ar y Andrew Loat. Diolch yn fawr 11 yng ngofal Y Parchedig gallu parhau i weithio’n agos ag gweill. Eleni, byddaf yn parhau iawn i’r aelodau a chyfeillion Heather Evans. Hefyd cafwyd ef. i geisio gwella’r ddarpariaeth o yr eglwys a fu wrthi yn paratoi gwasanaeth ar fore dydd Un o fy nghyfarfodydd cyntaf ddeintyddion yng Ngheredigion, y neuadd gan wneud y noson Nadolig, gwasanaeth o Gymun eleni oedd gyda Gweinidog ac i geisio sicrhau bod nyrsys yn llwyddiant. Braf iawn oedd Bendigaid am 9.30 yng ngofal y Trafnidiaeth Llywodraeth ar gael sy’n arbenigo mewn gweld y goeden Nadolig i fyny Parchedig Heather Evans. Cymru yn Bow Street, i drafod epilepsi, Parkinsons a meysydd erbyn y noson. Cofiwch am y Noson yr orsaf newydd a’r angen eraill hefyd. Prynhawn Sadwrn, 14 Rhagfyr Grempog sydd ymlaen Nos brys i wella diogelwch ein Yn olaf, braint oedd cael cynhaliwyd prynhawn coffi Fawrth Ynyd, 25 Chwefror priffyrdd. Mae gwella diogelwch llongyfarch Papur Sain yn yr Eglwys. Braf iawn oedd 2020 yn Neuadd yr Eglwys ffyrdd yn rhywbeth dwi’n Ceredigion ar lawr y Senedd gweld aelodau a chyfeillion yr am 7yh. Croeso cynnes i bawb. gweithio arno ym mhob rhan o ar ddathlu 50 mlynedd Eglwys yn bresennol. Hyfryd Geredigion, ond fel dangoswyd o wasanaeth i’r deillion oedd cael cyfle i sgwrsio dros Genedigaeth gan ddamweiniau difrifol yn Ionawr eleni. Diolch i’r holl baned ar gyrion y Nadolig. Llongyfarchiadau gwresog i Tim ddiweddar, mae’r rhan yma o’r wirfoddolwyr. Diolch am eich presenoldeb a’ch a Christina Dean, Penbontbren, cefnogaeth. ar enedigaeth Arwen Myfanwy. Ar nos Sul, 22 Rhagfyr Wyres i Llywela a’r teulu, cynhaliwyd gwasanaeth Llwynteg a gor wyres i Eifion, carolau yng ngolau’r gannwyll. Ty’n Cwm. Dymuniadau gorau i Trydan Darllenwyd y llithiau gan Lowri chi fel teulu. Jones; Sarah Hughes; Nannon Jones; Tomos Gruffydd Jones; Calennig WILL DAVEY Luned Jones a’r Parchedig Aeth dau lun o ganu calennig Heather Evans. Rhoddwyd y yng Nghapel Bangor ar goll ‘yn gweddïau gan y Parchedig y gofod’ y mis diwethaf Gosodiad Trydanol Ardystiedig Sain, Gweledol & Data CCTV Arolygu & Phrofi
APPROVED NYTHFA, PANTYCRUG, ABERYSTWYTH SY23 4EF CONTRACTOR 07581 173 684 / 01970 880593 [email protected] @trydanwilldavey
A6.indd 2 17/09/2018 20:36
Megan, Efanna, Manon ac Elsi Lewis yn canu calennig yn gynnar bore Calan. Cawsant groeso mawr gan drigolion Pen-llwyn. Cigydd a delicatessen o safon arbennig
Angharad, Morgan, Iestyn Cysyllter â’r trysorydd os am hysbysebu ac Ela yn canu calennig [email protected]
7 Y Tincer | Chwefror 2020 | 426
PENRHYN-COCH
Suliau Horeb Fe fydd tocynnau yn £5, ac yn ogystal â Chwefror the blasus fe fydd yna adloniant gan rai o 23 10.00 Oedfa yng Nghapel Pen-llwyn Y blant yr ardal. Gaf i erfyn arnoch chi felly Parchg Peter Thomas i ledaenu’r neges a chael cymaint o bobl a 10.30 Clwb Sul ar y cyd phosib i ddod i’r prynhawn hwnnw. Bydd tocynnau ar gael drwy’r pwyllgor (Sara Mawrth Gibson, Delyth Jones, Llifon John neu Sara 1 10.00 Oedfa Gŵyl Ddewi – Morlan Beechey), Garej Tŷ Mawr neu Swyddfa’r Aberystwyth Post, Penrhyn-coch. Bydd hysbysebion yn 8 10.30 Y Parchg Peter Thomas – oedfa ymddangos yn y dalgylch ac ar wefannau gymun deuluol cymdeithasol toc. 15 10.30 Clwb Sul – Horeb 2.30 Y Parchg Peter Thomas Urdd y Gwragedd 22 10.30 Oedfa gan Coda ni yn Horeb Ar nos Lun, 2 Mawrth 2020 am 7.30 y.h. 10.30 Clwb Sul ar y Cyd Bedydd yn Neuadd yr eglwys, cynhelir noson arall 29 10.30 Y Parchg Wyn Morris Ar Ionawr 12fed daeth llu o deulu yng nghwmni Helen Palmer o Archifdy’r a ffrindiau ynghyd i gapel Horeb i Sir. Parhad o’r hanes a gawsom am Florrie Cinio Cymunedol Penrhyn-coch ddathlu bedydd Elsi Wynn, merch Hamer fydd hwn yn canolbwyntio ar Hanes Bydd y Clwb yn cyfarfod yn Neuadd yr Aled a Cerys, Ystrad, Capel Bangor. Gogerddan. Croeso cynnes i chi ymuno â Eglwys dyddiau 26 Chwefror, a 11 a 25 Gweinyddwyd gan y Parchg Peter ni, mi fydd lluniaeth ysgafn i ddilyn. Mawrth. Cysylltwch â Job McGauley 820 963 Thomas a llawer o ddiolch iddo am am fwy o fanylion neu i fwcio eich cinio. wasanaeth cofiadwy. Dyma lun ohoni PÊL-DROED PENRHYN-COCH gyda’i theulu. Ionawr Bardd y mis 10 Corwen 1 Penrhyn-coch 3 . Sgorwyr: Bu Judith Musker-Turner - enillydd cadair Jon Evans, Steff Davies, Guto Huws Eisteddfod Gadeiriol Penrhyn-coch 2018 17 Gresffordd 2 Penrhyn-coch 1 yn Fardd y Mis Radio Cymru fis Ionawr. Cawsom noson ddifyr iawn a chael ar 24 Penrhyn-coch 0 Bangor 0 Clywyd hi sawl gwaith yn ystod y mis ddeall bod Alun wrthi’n ysgrifennu’r ail yn darllen cerddi gyfansoddodd ar gyfer nofel mewn trioleg y mae’n gobeithio Chwefror gwahanol achlysuron.s ei chwblhau yn y blynyddoedd nesaf. 1 Penrhyn-coch 2 Llangefni 0 sgorwyr: Cyhoeddwyd Ar Drywydd Llofrudd gan Y Ifan Burrell a Steff Davies Cymdeithas y Penrhyn Lolfa, pris £8.99. 4 Cwpan Canolbarth Cymru Alun Davies, awdur y nofel dditectif Ar Penrhyn-coch 3 Llanrhaeadr-ym- Drywydd Llofrudd, oedd ein siaradwr gwadd Newyddion Cronfa Apêl Trefeurig mochnant 1 yng nghyfarfod mis Ionawr. Mae’r nofel Eisteddfod Genedlaethol Ceredigion 2020 8 Penrhyn-coch 2 Y Rhyl 1 - sgorwyr: wedi ei lleoli yn Aberystwyth lle cafodd A ninnau ar gychwyn blwyddyn gyffrous, Nathan Pemberthy a Tom Evans Alun Davies ei fagu.Teitl y sgwrs oedd ‘Y pan fydd y Brifwyl yn dychwelyd i Y Gêmau cynghrair nesaf Saith Llyfr y tu ôl i Ar Drywydd Llofrudd’ a Geredigion, mae’n braf iawn gallu adrodd chawsom gipolwg ar yr hyn y mae pob un ein bod ni fel Cronfa Apêl Trefeurig Chwefror wedi ei gyfrannu at y gwaith. Y cyntaf oedd wedi cyrraedd, ac wedi pasio, ein targed 15 Bae Colwyn i ffwrdd Last Bus to Woodstock gan Colin Dexter, ariannol o £7,000. Erbyn mis Chwefror 22 Adref yn erbyn Conwy awdur nofelau Inspector Morse. Mae’r 2020 rydyn ni wedi codi dros £13,000 sydd ffaith mai yn Rhydychen y mae’r nofelau yn wirioneddol wych. Rhaid diolch i bob Mawrth hynny wedi eu lleoli’n elfen bwysig ynddynt un ohonoch chi am eich cyfraniadau a’ch 7 Trefyclo I ffwrdd ac roedd Alun am gyfleu rhywbeth am parodrwydd i gefnogi ein hymdrechion 10 rownd chwarteri Cwpan Canolbarth Aberystwyth yn ei nofel yntau. nid yn unig i godi arian, ond hefyd Cymru..Y Trallwm yn erbyn Penrhyn- Yr unig lyfr ffeithiol ar y rhestr oedd Born gynyddu’r ymwybyddiaeth am ddyfodiad coch. i ffwrdd to Run gan Christopher McDougall sy’n yr Eisteddfod Genedlaethol. Mae disgwyl 14 Adref yn erbyn Porthmadog rhoi hanes pobl yng ngogledd America sy’n i’r cyfanswm terfynol fod yn fwy na hynny 21 Bangor i ffwrdd gallu rhedeg pellteroedd enfawr. Soniodd eto, gan fod rhywfaint o boteli o jin eto i 28 Adref yn erbyn y Fflint Alun ei fod yntau’n rhedeg a’i fod yn creu gael eu gwerthu (tua 60) a hefyd pan ddaw’r cymeriadau, cynllunio’i stori a datrys holl elw o’r gwerthiant Nadolig i’r cyfrif Eilyddion problemau wrth wneud hynny. hefyd. Rhaid diolch eto i Mererid Lewis Ionawr IQ84 gan Haruki Murakami sbardunodd Dafis am ei chyfraniad aruthrol o £1,250 am 10 Penrhyn-coch 2 Aberdyfi 1 ... cwpan Len ddull ysgrifennu’r nofel o gael y ddau werthu’r cardiau Nadolig. a Julia Newman. Sgoriwr: Jack Barron 2 gôl dditectif sy’n ymchwilio i’r llofruddiaeth, Ein nod eleni yw ceisio sicrhau fod pawb 17 Prifysgol Aberystwyth 2 Penrhyn-coch sef Taliesin ac MJ, i adrodd y stori bob yn yn ein dalgylch yn derbyn gwybodaeth 1 sgoriwr: Jack Barron ail bennod a hynny o’u safbwynt personol. am ymweliad y Brifwyl â Cheredigion. 24 Padarn 3 Penrhyn-coch 0 Nofelau eraill ar y rhestr oedd Y Llwybr Ac i’r perwyl hwnnw rydyn ni’n trefnu te gan Geraint Evans ac Ymbelydredd Guto prynhawn ar Ddydd Gŵyl Dewi yn Neuadd Chwefror Dafydd. y Penrhyn, Penrhyn-coch rhwng 2-4yp. 1 Bont 5 Penrhyn-coch 3
8 Y Tincer | Chwefror 2020 | 426
Treialon Cŵn Cofiwch Defaid Rhyngwladol gefnogi eich Ceredigion 2020 busnesau Tybed faint ohonoch sydd yn gwybod bod y lleol Treialon Cŵn Defaid Rhyngwladol yn dod i Geredigion ac yn cael eu cynnal rhwng yr 11 i’r 13 o Fedi 2020. Trwy ganiatâd caredig Mrs Eirlys Jones a’i Theulu, cewn fwynhau’r Treialon ar GWASANAETH Fferm Tancastell, Rhydyfelin, Aberystwyth mewn lleoliad hyfryd rhwng dau fryn ac yn edrych dros TEIPIO y môr. gael stondin yn y babell neu stondin fasnach. GWAITH PRYDLON A CHYWIR Trefnir a rheolir y Treialon gan Bwyllgor Lleol Cynhelir cyngerdd yn y babell fawr ar y nos PRISIAU CYSTADLEUOL sy’n cynnwys Llywydd Gymdeithas Cŵn Defaid wener. PROSESYDD GEIRIAU PRINTYDD LLIW Rhyngwladol Cymru, Mr Eirian Morgan, y cigydd Edrychwn ymlaen at benwythnos llawn o Aberystwyth. bwrlwm cystadlu, awyrgylch braf a gŵyl bydd yn IONA BAILEY Bydd y Treialon yn denu cystadleuwr o’r Alban, dathlu bwydydd a chrefftau arbennig Ceredigion. PEN-Y-BRYN Lloegr, Iwerddon a Chymru heb anghofio y Dewch i fwynhau cymdeithas cefn gwlad SWYDDFFYNNON YSTRAD MEURIG Trinwyr Ifanc fydd yn cynrhychioli eu gwlad. Ceredigion ar ei orau. Bydd cystadlu brwd ar Ddydd Gwener a Dydd Os hoffwch gefnogi’r Treialon mewn unrhyw 01974 831580 Sadwrn er mwyn cyrraedd y ffeinal fawr ar y ffordd, boed yn ariannol, drwy noddi, trefnu Dydd Sul. gweithgaredd i godi arian neu wirfoddoli, Rhagwelir y bydd y digwyddiad yn denu byddai’r Pwyllgor yn gwerthfawrogi pob ANIFEILIAID 12,000 o ymwelwyr gan gynnwys ymwelwyr o cymorth. Cysylltwch â’r ysgrifenyddes Meinir dramor. Davies ar 01970 890259 neu drwy e-bostio Yn ogystal â’r Treialon cynhelir Gŵyl Fwyd [email protected]. TEW a Chrefftau mewn pabell ar y cae lle disgwylir Medrwch hefyd ddilyn ni ar tudalen dros 50 o stondinau di-ri, a bydd hefyd nifer o “Facebook”. Treialon Cwndefaid Rhyngwladol eu hangen i’w lladd stondinau masnach ar draws y cae. Cysylltwch Ceredigion2020 International Sheepdog Trials mewn lladd-dy lleol â’r ysgrifenyddes os bod diddordeb gennych i Bydd croeso cynnes yn eich disgwyl. Cysylltwch â TEGWYN LEWIS Cyngor Cymuned Trefeurig 01970 880627 Cyfarfu’r Cyngor nos Fawrth wedi gwrthwynebu codi’r berth y Cyngor Sir wedi agor ffos 21 Ionawr yn Neuadd y oedd rhwng caeau’r Fridfa a’r newydd. Tyllau yn y ffordd yng Penrhyn, Penrhyn-coch gyda’r ffordd. Doedd y Cyngor ddim Nghefn Llwyd – doedd dim Tylino Cadeirydd Delyth James yn y yn gweld fod hon yn broblem wedi cael ei wneud am y rhain. Thai gadair, a’r cynghorwyr Edwina fawr gan nad oedd hi yn hen Archebiant ar gyfer 2020/21: Davies, Iona Davies, Mel Evans, berth, ac fe ellid plannu perth cytunwyd i gadw archebiant y Trefechan Shân James, Richard Owen, newydd yn ei lle. Yr ail broblem Cyngor yn £13,000 ar gyfer y (Thai Massage) Gwenan Price, Dai Mason ac oedd union gwrs y llwybr. flwyddyn ariannol nesaf. Tylino Thai £25 yr awr Eirian Reynolds yn bresennol. Doedd y tir ddim ar gael i gael Cyfraniadau i gymdeithasau Tylino Olew £30 yr awr Nid oedd y Clerc yn gallu bod llwybr ger Yr Hen Ficerdy; a mudiadau lleol: cytunwyd Tylinwraig â chymhwyster yn bresennol, felly cymerwyd y oherwydd hyn byddai gofyn i’r i drafod y rhain ym mis cofnodion gan Eirian Reynolds. llwybr newydd gychwyn ar yr Chwefror. Am sesiwn, ffoniwch ni ar Materion yn codi: Golau ochr dde i’r ffordd rywle rhwng Materion eraill: adroddodd y 07878 071367 stryd – gwirfoddolodd Mel y pentref a’r bont, a pharhau ar Cynghorydd Mason fod Wales Evans i gynnal adolygiad o olau y dde heibio’r bont ac ymlaen and West Housing wedi newid stryd yn y Penrhyn wedi iddo nes croesi’r ffordd mewn man y cais ar gyfer tai ar dir Pen- GWASANAETH gael y cyfarwyddyd priodol, a clir a pharhau ar y chwith banc, y tu draw i Gapel Horeb. GARDDIO MYNACH chytunodd Richard Owen i’w nes cyrraedd Gogerddan ac Y bwriad gwreiddiol oedd cael gynorthwyo. Llwybr beicio yna croesi eto i’r dde i basio byngalos ger y ffordd a thai Torri Porfa, Sietynau, / cerdded o Benrhyn-coch Gogerdan a chwrdd â’r llwybr y tu cefn iddynt, ond nawr y Tirlinio a Garddio i Gogerddan. Dywedodd y newydd oedd yn mynd i Bow bwriad oedd cael saith tŷ yn Gwasanaeth cyfeillgar a phrisiau rhesymol Cynghorydd Sir Dai Mason fod Street. Penderfynwyd cysylltu wynebu’r ffordd a byngalos y yr arian ar gael i wneud y llwybr â’r Cyngor Sir i drafod y mater tu cefn iddynt. Doedd y Cyngor Ffoniwch Meirion: a chroesawyd hyn yn fawr gan hwn. Y garafan ger Ceirios – ddim yn hapus gyda hyn, a 07792 457816 y Cyngor. Fodd bynnag roedd roedd y Cyngor Sir wedi addo phenderfynwyd holi’r Cyngor 01974 261758 dau fater wedi codi oedd yn edrych i mewn i’r mater. Y Sir a fyddai hyn yn golygu cais : mynachhandyman peri anhawster. Roedd rhai ffordd i Fanc Cwrt – roedd newydd. e-bost @yahoo.com
9 Y Tincer | Chwefror 2020 | 426
I’r Parchedig Elwyn Pryse BOW STREET Ar ei Ymddeoliad o’r Pulpud Bererin Duw, saith degawd fu dy rawd Suliau’r Garn Yn crwydro’r broydd i ledaenu’r Gair, Gweler hefyd http://www.capelygarn.org Dy ofal drosom megis cariad brawd Chwefror Wrth i ti sôn am Iôr a Christ fab Mair. 23 Rhidian Griffiths Goleuai dy bregethau’r muriau llwm. Ac wedi’r fendith, sgwrs fach wrth y glwyd Mawrth Am anturiaethau doniol Lloyd y Cwm 1 Bugail Cyn troi am adre hyd y briffordd lwyd. 8 Elwyn Pryse ‘Hwyl i chi nawr, wela’i chi eto, sbo’, 15 Goronwy P. Owen A ffwrdd â ti, draw dros y bryniau pell, 22 Bugail Dy wylio di’n diflannu rownd y tro, Fetran yn dathlu 29 10.00 Unedig ym Mhen-llwyn Ninnau, o gael dy gwmni’n teimlo’n well. Dathlodd Walford Hughes un o Heb dy bulpuda, tlotach yw’n heglwysi breswylwyr Cartref Tregerddan ei ben Suliau Noddfa Ond o ben talar, gwêl mor gain dy gwysi. blwydd yn gant oed yn ddiweddar. Chwefror Lyn Ebenezer Mae Mr. Hughes yn un o’r rhai prin 23 Parchg Andrew Lenny 15 Rhagfyr 2019 hynny sy’n gallu dweud ei fod wedi gwasanaethu yn y fyddin yn ystod yr Mawrth William Tudor Barnes (1939-2020) Ail Ryfel Byd. 1 Uno yn y Garn Fel nodwyd yn rhifyn Ionawr o’r Tincer 8 Parch. Richard Lewis bu farw William Tudor Barnes ar 9 Ionawr 15 Cyfeillach 2020 yn 80 oed. Ganwyd Tudor yn Aberdâr 22 Parch. Richard Lewis ar 30 Medi 1939, a derbyniodd ei addysg yn ym Maes Afalllen, Bow Street. 29 Dr. Rhidian Griffiths yr Ysgol Ramadeg leol, cyn mynd ymlaen i Yn dilyn ei ymddeoliad yn 1999 ar ôl raddio mewn hanes yn 1962 ym Mhrifysgol 25 mlynedd o wasanaeth i’r Llyfrgell, Gwellhad Buan Caerdydd a chymhwyso fel archifydd. dychwelodd ef a Julie i fyw i Gwm Cynon. Mae’n dda cael ar ddeall bod Mrs Sian Bu’n aelod o staff Cyngor Sir Gaerhirfryn Cynhaliwyd ei angladd yn Amlosgfa Evans, Maesafallen, adref o’r ysbyty ers am gyfnod byr cyn dychwelyd o Preston Llwydcoed, Aberdâr ar 29 Ionawr 2020 dan peth amser erbyn hyn ar ôl cael i weithio fel archifydd i Gyngor Sir ofal Y Parchg D. J. Atherton. Roedd nifer llawdriniaeth ar ei phen-glin. Brysia wella Caerfyrddin gan ymgartrefu yng Nhwm- o’i gydweithwyr a chyn-gymdogion o Bow Sian. ffrwd ar gyrion y dref. Street yn bresennol. Ymunodd Tudor â staff Llyfrgell Derbynnir rhoddion er cof am Tudor Croeso gartref Genedlaethol Cymru yn Awst 1974, lle i Sefydliad Prydeinig y Galon drwy law’r Croeso gartref i Gareth Lewis, Brynawel bu’n uchel iawn ei barch fel cydweithiwr ymgymerwyr www.richardsfs.com wedi cyfnod o chwe wythnos yn yr ysbyty. cydwybodol a phoblogaidd. Ymgartrefodd REH ef a’i briod Julie, a’u plant Claire a Philip, Ymddeol o’r Pulpud Ennill pecyn rhamantaidd Erbyn y gwêl y geiriau hyn olau dydd fe Llongyfarchiadau I Gareth William Jones, fydd yna yn agos i ddeufis wedi mynd Hafle, am ennill pecyn rhamantaidd heibio ers i’r Parchg. Elwyn Pryse roi’r cystadleuaeth Heno ar S4C. Gobeithio gorau i fynd o gwmpas i bregethu ar y Sul, iddynt fwynhau’r pecyn. a hynny wedi bod wrth y gwaith am ddeg a thrigain o flynyddoedd. Wrth ddiolch iddo Marwolaeth am yr hyn y mae wedi ei gyflawni ar hyd y Trist oedd clywed am farwolaeth David blynyddoedd yr ydym hefyd yn dymuno’n Price, Borthyn, Rhuthun, yn 73 oed ar dda iddo ar gyfer seibiant haeddiannol. Ionawr 24 yn Ysbyty Glan Clwyd. Yn Fel mae’n wybyddus i nifer y mae sawl enedigol o Blaenplwyf, bu’n byw yn Llandre gwahanol gylch wedi dweud eu ffarwel a gwaelod Bow Street; cyn reolwr Banc wrtho yn eu ffordd eu hunain ac mae’n Barclays yn Ninbych ac Aberystwyth. bleser cael rhannu efo darllenwyr Y Tincer, a hynny gyda chaniatâd parod yr awdur, y Pwyllgor yr Henoed Llandre a Bow Street cyfarchiad a gyflwynwyd iddo ar achlysur ei Bu’r pwyllgor yn brysur dros adeg y Nadolig gyhoeddiad olaf ym Mhontrhydfendigaid: yn trefnu gweithgareddau i henoed yr ardal. Mis Tachwedd aeth llond bws i siopa Nadolig i Gaerfyrddin. Ar y dydd Sadwrn 8fed o Ragfyr cafwyd ein cinio Nadolig yn Lleisio cartŵn Ysgol Rhydypennau, trwy gydweithrediad Llongyfarchiadau i Deio Elis Owen o Gaernarfon, mab Mrs Wendy Jones, cogyddes yr ysgol a staff Sion a Carys ac ŵyr Ambrose a Margaret Roberts, sydd yr ysgol, gyda help llaw y pwyllgor; hefyd wedi cael rhan yn lleisio un o gymeriadau y gyfres derbyniwyd cyfraniad ariannol oddi wrth cartŵn poblogaidd ‘Patrol Pawennau’. Bydd Deio i’w Banc Barclays trwy law Meinir Chambers, glywed fel Cwrsyn o fis Ebrill ymlaen. a hi hefyd yn helpu gweini’r cinio. Yn ystod mis Rhagfyr hefyd, rhannwyd tua
10 Y Tincer | Chwefror 2020 | 426
190 o anrhegion i’r henoed yn y pentref; James, Vince Hesden o Aber Liquid Screed yng Nghynghrair Cyntaf MMP fis Rhagfyr y pwyllgor yn gofalu fod pawb wedi eu Ltd, Charles Scarrott o Vale Holiday Parks, 2019. Yn y llun gwelir Tomos yn derbyn y derbyn erbyn y Nadolig. Dylan Roberts o Salop Leisure, Phil Evans tlws gan Wyn Lewis, aelod o bwyllgor gwaith Mis Ionawr aeth llond bws lawr i Theatr y o PA Evans, Arglwydd Elystan-Morgan, y gynghrair. “Mae Tomos yn llwyr haeddu’r Werin i weld y pantomeim blynyddol “Peter Llywydd Anrhydeddus y Clwb, a Wyn Lewis, wobr,” meddai rheolwr y tîm Barry Williams. Pan” a mwynhau yn fawr; cafwyd hufen ia cadeirydd. Yn y rhes flaen: Barry Williams “Mae’n fraint enfawr iddo, ac i’r clwb. Mae hanner amser! Diolch yn fawr i Lowri Evans (rheolwr), Dylan Benjamin, Ryan Evans, Ben Tomos yn chwaraewr cwbl ymroddedig ac a Hafwen Morgan am eu trefniadau manwl Jones, Llŷr Davies, Joe Williams, Steffan mae’n bleser ei gael yn rhan o’r Piod. a hefyd i’r pwyllgor gweithgar. Edrychwn Richards a Jac Williams. ymlaen i’r flwyddyn nesaf yn eiddgar. Gofalaeth y Garn Bore Sul, 26 Ionawr, daeth rhai o grŵp Cit newydd y Clwb Pel-droed Aberystwyth o’r elusen Beiciau Gwaed Mae’r Clwb Pêl-droed wedi cael Cymru i Gapel y Garn i dderbyn rhodd gan cit trawiadol newydd, diolch i’w gapeli’r ofalaeth, a chyflwynodd Delyth noddwyr Moduron Anthony, Cambrian Davies, cadeirydd yr ofalaeth, siec am £680 Scaffolding, Liquid Screed Ltd, Salop i Mathew Leeman, cynrychiolydd yr elusen. Leisure, Tafarn Rhydypennau a chwmni Wrth ddiolch am y rhodd esboniodd Vale Holiday Parks. “Rydym yn ffodus Mathew waith Beiciau Gwaed Cymru sy’n iawn o haelioni ein noddwyr,” meddai cynnwys cludo samplau gwaed, llaeth babi, Wyn Lewis, cadeirydd y clwb. “Maen nhw meddyginiaethau neu ddogfennau hanfodol wedi’n cefnogi’n ariannol dros nifer o Noddwyr Clwb Bow Street yng rhwng gwahanol ysbytai. Efallai nad ydyn flynyddoedd ac wedi helpu â phob agwedd nghwmni’r Arglwydd Elystan-Morgan, ni’n gweld y beiciau’n aml ar y ffordd gan o waith y clwb. Pobl leol y’n nhw – mae’r llywydd: Justin Manley (Moduron mai yn ystod y nos ac ar y penwythnos y clwb a’r gymuned yn bwysig iawn iddyn Anthony), Barrie Jones (Tafarn byddan nhw’n gweithio fel arfer, gan arbed nhw,” ychwanegodd. “Ry’n ni wedi gwella Rhydypennau), Stevie Hughes (Cambrian arian sylweddol i’r Gwasanaeth Iechyd. Scaffolding), Vince Hesden (Aber Liquid cyflwr y stafelloedd newid, cael stand Rhoddodd fraslun byr o waith y Screed Ltd), Dylan Roberts (Salop Leisure) a ychwanegol, llwybrau concrit, ac ati, gwirfoddolwyr, sy’n cynnwys sawl rôl Charles Scarrott (Vale Holiday Park). drwy gymorth ariannol gan Gymdeithas wahanol – trefnu rota’r beicwyr, codi Bêl-droed Cymru, gyda gweddill yr arian arian a chyhoeddusrwydd, yn ogystal â yn dod o’n gweithgareddau codi arian. Chwaraewr y mis reidio’r beiciau hollbwysig. Os hoffech Diolch i Phil Evans o gwmni PA Evans am Llongyfarchiadau mawr i Tomos Wyn chi eu cefnogi, ewch i’w gwefan: www. oruchwylio’r holl waith yng Nghae Piod Roberts, un o amddiffynwyr tîm pêl-droed bloodbikes.wales neu ymunwch â’u grŵp dros y blynyddoedd, a sicrhau bod y clwb Bow Street, ar ennill gwobr chwaraewr y mis Facebook: Blood Bikes Wales, Aberystwyth. yn cwrdd â gofynion uchel CPC.” Ar hyn o bryd mae’r clwb yn aros am Cymdeithas Lenyddol y Garn gadarnhad gan GPC a fyddan nhw’n codi Nos Wener, 17 Ionawr, roedd festri’r Garn i lefel 3 newydd y Gymdeithas; byddai hyn yn llawn ar gyfer cyfarfod o’r Gymdeithas yn llwyddiant aruthrol i glwb cymharol Lenyddol. Ein gŵr gwadd y tro hwn oedd fach mewn ardal wledig. Pob dymuniad da ein Gweinidog, y Parchg Ddr Watcyn iddyn nhw! James, a thestun ei sgwrs oedd John Davies, Tahiti. Ym mis Mai 1800, mentrodd Yn y llun isod gwelir noddwyr Clwb Bow John Davies, a hanai o Lanfihangel-yng- Street gyda’r tîm cyntaf cyn y gêm yn erbyn Ngwynfa, Sir Drefaldwyn, i Ynysoedd Trefaldwyn: Môr y De, a threuliodd dros hanner can Justin Manley ar ran Moduron Anthony, mlynedd yn genhadwr ar Ynys Tahiti. Aeth Barrie Jones o Dafarn Rhydypennau, Stevie ati i ddysgu iaith brodorion yr ynys a llunio Hughes o Cambrian Scaffolding, Neil gramadeg a geiriadur o’r iaith, yn ogystal â Davies, Tomos Wyn Roberts, Llŷr Hughes chyfieithu rhannau helaeth o’r Testament (cyd-reolwr), Llion Jenkins, Ollie Fairbrother, Newydd a’r Salmau. Llywyddwyd y noson Lee Crumpler, Garmon Nutting, John gan Gweneira Wyn Williams a diolchwyd i’r siaradwr am noson ddifyr oedd yn rhoi braslun cyfoethog a dadlennol o fywyd gŵr didwyll a diymhongar iawn gan yr Athro Gruffydd Aled Williams.
Merched y Wawr, Rhydypennau Er gwaethaf y tywydd gaeafol, daeth nifer dda o’r aelodau ynghyd yng nghlydwch Neuadd Rhydypennau nos Lun, 10 Chwefror, i gyfarfod o gangen Merched y Wawr Rhydypennau. Llongyfarchodd y Llywydd, Mrs Mair Lewis, un o’r aelodau, sef Mrs Mary Thomas, Tŷ Clyd, ar ddathlu pen blwydd arbennig yn ddiweddar. Lluniau: Beverley Hemmings Beverley Lluniau:
11 Y Tincer | Chwefror 2020 | 426
Gwledig (IBERS), Prifysgol Aberystwyth, ers dros chwarter canrif. Testun ei sgwrs THEATR BARA CAWS oedd ‘O blanhigion i gynhyrchion’, ac amlinellodd ei gwaith yn cydweithio â chwmni BEACON ar amrywiol gynlluniau i ailddefnyddio neu ailgylchu deunydd o blanhigion yn gynhyrchion defnyddiol newydd. Nod BEACON yw helpu busnesau Cymru a datblygu bio-economi Cymru, er enghraifft, drwy gynhyrchu bioblastigion a deunydd pacio bio-sail o fiomas, a defnyddio planhigion yn brif ffynhonnell ar gyfer tanwydd, ffibr a chemegolion. Bydd hyn yn ei dro yn cyfrannu at ostwng allyriadau nwyon tŷ gwydr, lleihau gwastraff a brwydro yn yn cyflwyno Yna, aeth ymlaen i gyflwyno ein erbyn y newid yn yr hinsawdd. siaradwraig wadd, sef Mrs Siân Jones, Yn dilyn y sgwrs, cafwyd trafodaeth Draenen Ddu Caergywydd. Yn ogystal â bod yn wraig fywiog ar ein cyfrifoldeb ninnau i gynyddu cyfieithiad Angharad Tomos fferm brysur a mam i dri o blant, mae ein hymdrechion i leihau gwastraff ac o ddrama Charley Miles Siân, sy’n ferch i Mrs Ray Evans, un arall o ailgylchu mwy. Daw’r teitl o sgwrs rhwng dau gymeriad aelodau’r gangen, wedi bod yn gweithio Enillydd y raffl oedd Mrs Gaenor Jones, am y ddraenen ddu sy’n blanhigyn tu fel cynorthwyydd ymchwil yn Athrofa’r a pharatowyd paned i bawb gan Mrs Lila hwnt o anodd cael gwared ohono fo. Gwyddorau Biolegol, Amgylcheddol a Piette a Mrs Marian Beech Hughes. Mae nhw’n trafod sut mae’r hyn sy’n ymddangos fel dau blanhigyn ar yr wyneb yn tarddu o’r un lle, a bron yn amhosib ei ddadwreiddio. A dyma un o broblemau dwysaf cefn gwlad heddiw.
Ddylen ni aros neu adael? Datblygu neu warchod? Beth ddaw o’n cymunedau ni, a chyfrifoldeb pwy yw eu parhad? Hen, hen thema sydd yma, ond mae’n cael ei chyflwyno i genhedlaeth newydd mewn modd annwyl, doniol a dirdynnol. Y ddau yn y ddrama yw’r plant cyntaf sy’n cael eu geni yn y pentref ers ugain mlynedd. Wrth iddynt dyfu mae’r cyfrifoldeb yn disgyn ar eu hysgwyddau nhw. Mae Hi yn gadael, a’n dod yn ôl Cyfeillach Capel Noddfa - Cafwyd myfyrdod diddorol a gwerthfawr ar y thema “Dwylo” o bryd i’w gilydd. Mae O yn aros, a’n gan Hywel Roberts yng nghyfeillach Mis Ionawr. gweithio ar y fferm. Wrth iddynt dyfu’n hŷn, mae nhw’n cwrdd yn achlysurol – amser angladd, priodas neu dros y Dolig. Yn ei dychymyg Hi, mae bro ei phlentyndod yn aros. Iddo Fo, mae’n Cyngor Cymuned Melindwr dyst i’r newid yn ddyddiol. Mae’r hen wynebau’n marw, a rhai dieithr yn Cyfarfu’r Cyngor nos Iau Ionawr 16 yn fudiadau. dod yn eu lle. Mae sawl tŷ ar werth, Neuadd Pen-llwyn, Capel Bangor gyda’r Fel y gwyddoch mae yna 5 diffiblwr tai haf yn britho’r ardal, ac mae enwau cadeirydd Richard Edwards yn y gadair. yng nghymuned Melindwr ac mae y ffermydd a chaeau dan fygythiad. Croesawodd bawb i gyfarfod cyntaf Cyngor wrthi ynghyd a Calonnau Cymru Yda chi’n gwybod am enwau lleol sydd 2020 a dymunodd Blwydddyn Newydd yn ceisio trefnu hyfforddiant ar hyn o wedi eu newid yn eich cymuned chi? Dda iddynt. Roedd yna 7 o gynghorwyr bryd. Yda chi wedi gorfod cwffio dros yr cymuned yn bresennol a hefyd y Mae yna sedd wag ar y Cyngor; hawl i wrthod? Fasa ni wrth ein boddau Cynghorydd Sir Rhodri Davies. mae angen rhywun i gynrychioli tasa chi’n gyrru enghreifftiau i ni gael Derbyniwyd ymddiheuriadau oddi ardal Goginan. Os oes gan rhywun cynnwys faint fedrwn ni yn y rhaglen. wrth Sarah Hughes. o’r gymuned ddiddordeb i fod yn Gyrrwch at betsan@theatrbaracaws. Derbyniwyd cofnodion y cyfarfod gynghorydd bro cysylltwch â’r clerc com a diolch rhag blaen am gyfrannu. diwethaf - sef mis Tachwedd 2019 (Lynne B Davies, Glasfryn, Capel Bangor) fel rhai cywir. Roedd y Cyngor wedi neu un o’r Cynghorwyr am ragor o Taith o amgylch cymunedau Cymru derbyn ceisiadau am arian oddi wrth wybodaeth. rhwng Mai 12 – Mehefin 6 , 2020. rhai mudiadau lleol ac eraill. Cafodd Cynhelir y cyfarfod nesaf ar nos Iau Cast: Rhian Blythe a Rhys ap Trefor rhain eu trafod yn y cyfarfod. Rhannwyd Chwefror 20fed am 7.30yh yn Neuadd Perfformiad yn Neuadd Tal-y-bont ar cyfanswm o £1,350 rhwng y gwahanol Capel Bangor. Fehefin 2
12 Y Tincer | Chwefror 2020 | 426 Meirion Appleton Tywysydd 2020
Meirion Appleton, yr Ffion ac yn dad-cu i Tomos, hyfforddwr a’r trefnydd pêl- Elin a Lleucu sy’n byw yn lleol droed fydd Tywysydd Parêd ac i blant Ffion, Siôn a Dylan Gŵyl Dewi Aberystwyth a sy’n mynychu Ysgol Gymraeg gynhelir ar ddydd Sadwrn 29 Llundain. Bydd yr wyrion yn Chwefror 2020. Mae Meirion cerdded gydag ef yn y Parêd. yn adnabyddus i bobl y dre Meddai Siôn Jobbins, a Chymru am reoli rhai o’n Cadeirydd y Parêd, clybiau pêl-droed amlycaf gan “Rydym yn hynod falch i gynnwys Tref Aberystwyth Meirion Appleton dderbyn ein gan ennill Cwpan Cymru cais i fod yn Dywysydd eleni. gyda Bangor. Mae hefyd yn Mae Meirion wedi sicrhau bod adnabyddus fel un sydd wedi y Gymraeg wastad yn cael lle hyrwyddo’r Gymraeg trwy teilwng ym myd pêl-droed gydol ei yrfa ym myd y bêl. yn lleol ac yn genedlaethol. Rhoddir braint ‘Tywysydd’ Er bod Cymdeithas Bêl-droed Llwybr Newydd perchennog bwyty enwog ym mhob gorymdaith Gŵyl Cymru yn amlwg iawn yn Cynhelir Parêd 2020 ar Gannet’s; yr awdur, cyhoeddwr Dewi ers ei sefydlu yn 2013 a ei chefnogaeth a’i defnydd ddydd Sadwrn 29 Chwefror. a gweithredwr, Ned Thomas bydd y Tywysydd yn arwain y o’r Gymraeg heddiw, nid Bydd yn dilyn yr llwybr (2018); y diddanwr a’r codwr Parêd drwy dref Aberystwyth. dyna oedd yr agwedd nôl ychydig yn wahanol i’r arian Glan Davies (2017); Mae’n arwydd o ddiolch a yn yr 1980au a 90au. Roedd blynyddoedd blaenorol – yr artist Mary Lloyd-Jones gwerthfawrogiad cymuned unigolion a sefydliadau yn dechrau o Gloc y Dre i waelod (2016); yr awdur a’r cyn- Aberystwyth i berson neu bryderus, neu weithiau’n y Stryd Fawr, ac yna troi i’r brifathro Gerald Morgan (2015); bersonau lleol sydd wedi wrthwynebus, o ddefnyddio’r chwith ar gornel Banc Barclays sylfaenwyr busnes Siop y gwneud cyfraniad pwysig i Gymraeg yn swyddogol neu ar am Ffordd y Môr a syth am Pethe, Megan a Gwilym Tudur iaith a diwylliant Cymru. lafar. Yn y cyfnod hwn roedd Lys-y-Brenin. Bydd top y (2014) a’r cerddor, awdur a Magwyd Meirion ar Meirion wastad yn awyddus i rhannau o Stryd y Baddon a chynhyrchydd teledu, Dr fferm Tafarn-crug-isaf a ddefnyddio’r Gymraeg a rhoi Ffordd y Môr sy’n ffinio â Llys Meredydd Evans (2013). Fel mynychodd Ysgol Gynradd bri iddi a’i wneud yn iaith y Brenin ar gau i gerbydau am Tywysydd bydd Meirion yn Capel Seion ac yna Ysgol naturiol yn y gymuned bêl- gyfnod y Seremoni. gwisgo sash hardd a wnaed yn Uwchradd Dinas, Aberystwyth. droed. Rydym hefyd yn diolch unswydd i’r Parêd gan Caroline Mae wedi gweithio fel i Meirion am ei gyfraniad fel Noddwyr Goodband o’r Borth ac sy’n mecanic, gwerthwr peiriannau gŵr busnes i’r dref – ef yw Mae’r trefnwyr yn hynod cynnwys enwau cyn dywyswyr. i ffermwyr Ceredigion yn sefydlydd y siop Ffigar lle mae ddiolchgar am nawdd – Yn dilyn y traddodiad o Wlad y llyfrgell y sir cyn mynd i fyd cynifer o glybiau chwaraeon Cyngor Tref Aberystwyth am Basg, caiff Meirion hefyd rodd busnes a sefydlu Canolfan lleol yn cynhyrchu eu crysau. eu nawdd hael a Chlwb Cinio o ffon gerdded wedi ei gerfio Chwaraeon a chwmni Ffigar. Mae’r cwmni yn defnyddio’r Aberystwyth am eu nawdd a gan Hywel Evans of Gapel Dechreuodd ei yrfa pêl- Gymraeg yn naturiol wrth chymorth. Dewi. droed yn hyfforddi timau yng farchnata a rheolwr y cwmni nghynghrair iau Aberystwyth bellach yw Gari, mab Meirion,” Tywyswyr Blaenorol Gellir dilyn @GwylDewiAber yn yr 1970au. Daeth yn meddai Siôn Jobbins Mae Meirion yn dilyn n yn Reolwr CPd Tref Aberystwyth Meddai Meirion: ôl traed Dilys Mildon (2019), rhwng 1981-90 ac yna rhwng “Bydd arwain y Parêd yn 1995-99. Enillodd Gwpan fraint a phleser. Roedd yn Cymru fel Rheolwr CPd Dinas syrpreis hyfryd ac annisgwyl. Bangor yn nhymor 1999- Mae’n anferth o anrhydedd. 2000. Mae wedi gweithio i Rwy’n cofio cerdded o Gapel ymddiriedolaeth pêl-droed Seion i Aberystwyth lawer Cymru mewn perthynas â CPd gwaith i wylio gemau yn yr Tref Aberystwyth a Chynghrair 1950au. Fy mreuddwyd oedd Ieuenctid y dref ond mae ei bod yn Hyfforddwr y clwb ddylanwad ar ddatblygiad pêl- bryd hynny – ac roedd yn droed i’w weld ym mhob cwr anrhydedd cael y fraint honno. o Gymru. Wrth wneud hynny Doeddwn i byth yn meddwl y cariodd gydag ef ei gariad at baswn i’n cael yr anrhydedd Gymru a pharch tuag at yr yma o fod y Tywsydd ar ddydd iaith Gymraeg. Mae bellach gŵyl Dewi. Mae Aberystwyth yn byw yn Llanarth gyda’i a’r iaith yn meddwl llawer i fi,” wraig Gret. Mae’n dad i Gari a meddai Meirion.
13 Y Tincer | Chwefror 2020 | 426
Cyngor Cymuned Tirymynach
Cyfarfu’r Cyngor ar nos Fawrth 30 Wrth edrych ar restr ein gwariant, sylwer ffordd i sgwâr Pen-cwm a lawr ffordd Ionawr yn Neuadd Rhydypennau o dan y bydd Ysgol Rhydypennau yn derbyn Rhydymangwyn at gyswllt ffordd y Dolau, lywyddiaeth y Gynghorwraig Meinir Lowry. £5,000. Yr hyn a gytunwyd arno llynedd, tu ôl i Bryngwynmawr. Rhywbeth i edrych Dymunodd Flwyddyn Newydd Dda i bawb, ac a ddarparwyd ar ei gyfer yn ein praesept ymlaen ato! Dywedodd bod problem a chroesawodd y Cyng Vernon Jones yn a’n cyllideb. Hefyd y £1,000 i’r Eisteddfod baw cŵn yn rhemp drwy’r pentref, a ôl wedi cyfnod o salwch. Llongyfarchwyd Genedlaethol yn flynyddol (dros gyfnod yr bod angen anfon llythyr i Adran Iechyd y Cyng Tom Hughes ar lwyddiant ei wyres Eisteddfod yng Ngheredigion). ac Amgylchedd y Cyngor Sir i ofyn am Lois Jones yng nghystadlaethau siarad Materion yn codi o gyfarfod Tachwedd. flychau pwrpasol i’w gosod yn y mannau cyhoeddus Clybiau Ffermwyr Ieuainc Adroddodd y Cyng Paul Hinge fod cynllun priodol. Eglurodd fel y gwna bob blwyddyn Ceredigion. yr orsaf ar y rheiliau a gobeithir agor oblygiadau treth y Cyngor Sir a’r rhesymau Noson arferol y Cyngor i drafod materion yr orsaf tua diwedd yr haf, bydd angen am y cynnydd. Eglurodd hefyd pam y bu ariannol oedd hon, a derbyniwyd manylion adeiladu is-orsaf i’r gwaith trydan yn trafferth yn ddiweddar gyda casglu sbwriel Cyllideb 2020-2021 gan y clerc. Wedi peth ardal yr orsaf. Arafwyd pethau yn ardal o gwmpas yr ardal. Tebyg bod y loriau trafod, cytunwyd ar y praesept am 2020- y gyfnewidfa yn ystod y cwter waith presennol ond yn medru cario hyn a hyn o 2021 fel a ganlyn ar sail sylfaen Treth y agoriadol gan fod rhyw archeolegwr wedi bwysau, felly yn gorfod dadlwytho ar ganol Cyngor £792.16, hynny yn werth £19,000 - tybied ei bod o ddiddordeb archeolegol ei rownd. Nid oes sicrwydd y daw yr un lori £23.98 am annedd Band D. sensitif. Ond olion byddin y Tiriogaethwyr yn ôl i’r un man y diwrnod canlynol! Aethpwyd i ystyried a phenderfynu ar oedd yn gwersylla yma adeg y Rhyfel Byd Ar fater cynllunio dywedodd y grantiau/rhoddion i elusennau a wnaeth Cyntaf oedd wedi twyllo’r gwyr mawr! Cynghorydd ei fod wedi derbyn manylion gais am gymorth ariannol. Fel a ganlyn Y Goeden Nadolig. Deallir bod canmol am ddymchwel rhai o adeiladau ym Maes – Ffrindiau Cartref Tregerddan £500, Y mawr yn gyffredinol, ond anogir y trefnwyr Gwyliau Glan y Môr, Clarach. Bydd yn delio Tincer £600, Cymdeithas Maes Chwarae i geisio gwneud gwell trefniadau yn casglu â’r cais. £600, Pwyllgor Henoed Bow Street a at y digwyddiad y flwyddyn nesaf. £300 Bydd rhaid i’r Cyngor edrych ar Llandre £600, Mynwent y Garn £550, oedd cyfraniad Cyngor Tirymynach. atgyweirio ffens Cae Chwarae Bryncastell. Mynwent Noddfa £350, Cylch Meithrin Yn ei adroddiad misol dywedodd Hefyd am gwmni pwrpasol i godi yr Rhydypennau £500, Ambiwlans Awyr y Cynghorydd Hinge bod llwybr ben hysbysfwrdd ger wal siop Spar a Llys Cymru £300, Neuadd Rhydypennau lôn Dolgau/Dolau Rhydypennau yn Iolo. Yn ogystal a pholyn o wneuthuriad £3,300, Sioe Rhydypennau £250. A gawn ni parhau yn y bibell gobeithio y flwyddyn pwrpasol i osod y faner ar dir lle y bu o’r atgoffa elusennau eraill sydd wedi derbyn ariannol nesaf. Pan gwblheir y llwybrau, blaen ger Afallen Deg. Diolchwyd i’r Clerc, y cefnogaeth yn y gorffennol, bod yn rhaid bydd pobl Dolau yn medru cerdded i Parchg Richard Lewis am ei waith yn ystod iddynt wneud cais yn flynyddol a hefyd Gogerddan, ac ymlaen ar y llwybr newydd y flwyddyn ac am ddarparu y materion cynnwys copi o’r mantolen gyfredol. Nid i Benrhyn-coch (at y fynedfa i’r maes ariannol mor drylwyr erbyn y noson. manna yn disgyn yw’r rhoddion hyn. chwarae), ac yna cerdded ymlaen ar y Bydd y cyfarfod nesaf ar 27 Chwefror.
R.J.Edwards LLANDRE Adeiladau Fferm y Cwrt Cwrt Farm Buildings Penrhyn-coch Brysia wella Powell, Leacroft, Llandre sydd rhai wythnosau yn Ysbyty Bron- Contractiwr, masnachwr Dymuniadau gorau i Gerwyn bellach nôl adref ar ôl treulio glais. Brysia wella Gerwyn. gwair a gwellt Arbenigwr ar ailhadu Cyflenwi a gwasgaru calch, slag a Fibrophos Lori, turiwr a malwr i’w llogi Cyflenwi cerrig mán 01970 820149 07980 687475
GWASANAETH CYFIEITHU Linda Griffiths Maesmeurig Pen-bont Rhydybeddau Aberystwyth Ceredigion SY23 3EZ Cneifio olaf Glanfred yn sied Bwlch-y-garreg 1994. O’r chwith i’r dde: John Howells, Becky Long, 01970 828454 Erwyd Howells, Dafydd Jenkins, Miles Fletcher, Emyr Wyn Davies, Huw Jones, Eifion Thomas. [email protected] Diolch i Erwyd Howells am y llun a’r enwau.
14 Y Tincer | Chwefror 2020 | 426
ABER-FFRWD A CHWMRHEIDOL
Urdd y Gymuned ar hen luniau a rhannu atgofion. Mae y mis diwethaf wedi bod yn un Mae Alice ac Elen hefyd yn gobeithio prysur iawn; cynhaliwyd ein cinio sefydlu Clwb i bobl ifanc, bydd mwy o blynyddol yn Nhafarn yr Half Way a fanylion ar dudalen Facebook Urdd y chafwyd noson ddymunol iawn. Roedd Gymuned. gan Daniel Johnson - ysgogydd Bro360 tua deg ar hugain yn bresennol a chafwyd yng ngogledd Ceredigion pryd blasus iawn. Cyhoeddwyd y fendith Hanesydd prysur gan Mike Maloney a diolchodd Gill Bu Peter Lord yn brysur eto – a newydd Shwmai bawb! Fathers i’r Halfway am noson hyfryd. ei gyhoeddi mae llyfr ganddo i gydfynd Mae sbel fach wedi pasio ers fy ngholofn Cynhaliwyd noson o gaws a gwin wedi ag arddangosfa a gynhelir yn Oriel Mon ddiwetha yn Y Tincer, ond mae hi ei threfnu gan Mike a Lorraine Maloney o waith yr arlunydd William Roos (1808- wedi bod yn ddechrau cyffrous iawn i’r pryd y daeth dros ugain o bobl ynghyd. 1878) arlunydd cynhyrchiol a anwyd flwyddyn arBroAber360 . Bues i’n cynnal Noson o gymdeithasu rhagorol a chyfle i yn Amlwch. Mae nifer o’i luniau yn ‘sgrymiau straeon’ yn Nhal-y-bont a ddod i adnabod newydd ddyfodiaid yn y eiddo i’r Llyfrgell Genedlaethol. Bydd yr Chwmystwyth yn ddiweddar - cyfle i gymuned. Cynhaliwyd bore coffi yn y arddangosfa I’w gweld yn Llangefni tan gwrdd â phobl leol a thrafod syniadau am Ganolfan Groeso a chafwyd cyfle i edrych Gorffennaf 5ed. y straeon sydd angen sylw yn y bröydd. Os da chi ishe Sgrym Straeon yn eich pentre chi, rhowch floedd! Ymhlith y straeon diweddar gan bobol o’r fro mae darn gan Lyn Ebenezer i gofio am Dada, ffigwr adnabyddus yn y sir, a cherdd am deimladau Phil Davies, wrth iddo ddisgwyl i Siop y Pentre Tal-y-bont ailagor. Ewch i broaber360.cymru i’w mwynhau ac i adael sylwadau. Cofiwch y gallwch ‘ddiolch’ am stori hefyd, drwy bwyso’r botwm! Ac i mewn i’r Gwanwyn a ni. Cyfnod pan yw gweithgarwch yn ein bröydd yn eu hanterth, yn enwedig gyda Gŵyl Ddewi’n agosáu. Oes ‘da chi ddigwyddiad chi ishe rhoi sylw î? Mae croeso chi ddefnyddio calendr digidol y wefan - y lle newydd i grynhoi holl ddigwyddiadau gogledd y sir. ewch i BroAber360.cymru crëwch gyfri trwy bwyso ‘Ymuno’ a dilyn y cyfarwyddiadau ewch i ‘Creu > Digwyddiad’. Llyn o niwl yng Nghwmrheidol dydd Iau 23 Ionawr. Llun: Elen Howells Os oes gennych syniad am stori, neu os hoffech drafod y wefan neu gael cyngor, byddaf mewn caffis lleol bob diwrnod – cadwch lygad mas am DANGOSWCH EICH bosteri’n eich pentref i weld yr amserlen, M A E ' R E I S T E D D F O D CEFNOGAETH GYDA HWDI neu cysylltwch ar [email protected] Y N D O D ! NEU GRYS-T! neu 01570 423529.
Byddwn hefyd yn cynnal sesiwn
M e i n t i a u p l a n t syniadau ar nos Fawrth 25 Chwefror
yn Arad Goch, lle byddwn yn cynllunio a c o e d o l i o n a r lansiad swyddogol eich gwefan! Croeso cynnes i bawb. g a e l m e w n g w y n , l l w y d n e u l a s t y w y l l
Cofiwch
gefnogi eich busnesau Cysylltwch â Nia Wyn Davies
lleol [email protected] 07968 223 653
15 Y Tincer | Chwefror 2020 | 426
MADOG Colofn Enwau Lleoedd
Oedfaon Madog 2.00 Mae adfeilion lluest Bwlchstyllen i’w gweld uwchlaw Llyn Craig y Pistyll, rhwng pentref Bont- Chwefror goch a chronfa Nant-y-moch. Defnyddid yr enw hefyd ar un adeg i gyfeirio at waith mwyn 23 Rhidian Griffiths oedd wedi ei leoli ar y llethr y tu cefn i’r lluest. Digwydd y cofnod cynharaf o’r enw yn un o weithredoedd Stad Gogerddan (hen siediwl, Mawrth rhif 131) yn 1620/1 yn y ffurf Ty-yn-y-bwlch-stullen. Gollyngwyd rhan gyntaf yr enw, ty’n neu 1 Bugail tyddyn, wedi hynny, gan adael y ffurf seml Bwlchstyllen. 8 Elwyn Pryse Mapiwyd y lluest tua diwedd y ddeunawfed ganrif gan Stad Gogerddan wrth iddi wneud 15 Goronwy P. Owen arolwg manwl o’i thiroedd, ac mae’r map llawysgrif hwnnw i’w weld yng nghasgliad mapiau’r 22 Bugail Llyfrgell Genedlaethol. 29 10.00 Unedig ym Mhen-llwyn
GOGINAN
Gwellhad Buan Dymunwn wellhad buan a dymuniadau gorau i’r Parchg Ifan Mason Davies a’i wraig Anne am wellhad buan a llwyr ar ôl ei ddamwain modur yn ddiweddar.
DÔL-Y-BONT Maps of the Gogerthan Estate in the several counties of Cardigan and Montgomery, cyfrol ii. (http://hdl.handle.net/10107/1445837) t.47, trwy ganiatâd Llyfrgell Genedlaethol Cymru. Cydymdeimlwn â theulu y diweddar John Norrington- Cyfuniad yw’r enw o’r ddwy elfen bwlch ‘hafn, agoriad rhwng dau fynydd’ ac (y)styllen ‘astell, Davies, The Manse, fu farw planc’. Y bwlch dan sylw yw’r un y tu cefn i’r lluest y gellir croesi drwyddo i Gors y Garreg, un o yn 93 oed ar 2il o Chwefror. ganghennau cronfa Nant-y-moch, ond nid yw arwyddocâd yr elfen (y)styllen mor amlwg. Roedd yn gyn ddarlithydd Fy nheimlad i yw mai (y)styllen yn yr ystyr ‘silff neu lwyfan’ sydd yma, a’i fod yn cyfeirio at y hŷn yn Adran Gwyddorau trwyn o dir sy’n ymestyn tua’r gorllewin o Fwlchstyllen. Dyma’r trwyn hir gwastad o borfa las Amaethyddol, Coleg Prifysgol sydd i’w weld yn y llun, yn cyferbynnu â hesg crin y rhostir o’i amgylch. Cynru, Aberystwyth. Cynhelir gwasanaeth cyhoeddus dydd Mawrth 18 Chwefror yn Eglwys Bwlchstyllen St Matthew, Y Borth. Derbynir rhoddion er cof tuag at yr Eglwys d/o Gwyn Evans.
DOLAU Tebyg mai’r un ystyr sydd i’r enw Styllen yn ardal Y Parc ger Y Bala. Cystyllen yw’r ffurf a gofnodir mewn hen ddogfennau, a gallasai hynny fod yn gywasgiad o Cae Ystyllen. Erbyn Ymddeoliad hapus heddiw, fe’i hystumiwyd i roi’r enw mwy urddasol Castell Hen, ond Styllen yw’r ffurf sy’n Dymunwn yn dda i’r Arglwydd parhau ar lafar. Elystan-Morgan. Cyhoeddwyd ganol Chwefror ei fod yn Gellir cymharu Bwlchstyllen hefyd â Rhostyllen rhwng Rhosllannerchrugog a Wrecsam; ymddeol o Dŷ’r Arglwyddi Ystyllen, yn Llanaber, Meirionnydd; a Phantystyllen ar lan ogleddol afon Dulas rhwng Forge ag Aberhosan, sir Drefaldwyn.
Angharad Fychan Cofiwch Paratowyd gyda chefnogaeth Cymdeithas Enwau Lleoedd Cymru gefnogi eich busnesau lleol www.cymdeithasenwaulleoedd.cymru
16 Y Tincer | Chwefror 2020 | 426
Ffatri Spillers 5 Mehefin 1956
Rhestr enwau llun trip Bibbys 1956 24. Gwilym Jenkins, Tŷ’n-graig 48. Nesta Evans, Taliesin 1. Tom Lloyd Davies, Tŷ’n-cae 25. Humprhey Roberts, Erglodd 49. Judith Williams (Coed Gruffydd) 2. ? 26. Eirwyn Jones, Ynystudur 50. Hannah Jones, Fferm Glandyfi 3. Dan Mason, Bryngwyn Mawr 27. Geraint Evans, Llawrcwm-bach 51. Rosalind Edwards, Bont-goch 4. Hywel James, Bryngwyn Canol 28. Harold Jones, gyrrwr bws 52. ? 5. Handel Morgan, Moelgolomen 29. Morris James, sadler 53. Gloria Williams, Tŷ’nffynnon 6. Johnny Jones, Tŷ-hen 30. Johnny Owen, Pantffynnon 54. Ann Humphreys, Taliesin 7. Ieu Evans, Cwm-cae 31. Ifor Mason, Bryngwyn Mawr 55. Sian Evans, Tai-ffordd-fawr 8. John Breeze, Glan-fred 32. Cecil Davies, Maesnewydd 56. May Royle, Felin-fach 9. Jack Ballantine, Clarach 33. Arwel Owen, Birkenhead Street 57. Elizabeth Royle, Felin-fach 10. Tom Hughes, Pantypeiran 34. George West, Moelgolomen 58. Gwyneth Owen, Pantffynnon 11. Wyn Thomas, Cerrig-mawr 35. John Morris Jones, Bwlchyddwyallt 59. Emrys Humphreys, Taliesin 12. Gyrrwr bws 36. Stanley Morgan, Tyrrell Place 60. D.J. Thomas (troi) Tal-y-bont 13. Henry Davies, Rhyd-hir 37. Jim Griffiths, Dôlcletwr 61. David Williams, Bibbys 14. Aelod o staff Bibbys 38. John Jenkins, Llwynsguborwen 62. Eluned Morgan, Tŷ’n-rhos 15. Tegwyn Thomas, Cwm-glo 39. John Jenkins, Glanyrafon 63. Margaret Jenkins, Tŷ’n-graig 16. Morgan Morgan, Moelgolomen 40. Ken Evans, Coed Gruffydd 64. Ann Davies, Central Stores 17. Glyn Morgan, Tŷ’n-rhos 41. Geraint Jones, Tŷ’n-cae 65. Menna Davies, Llety Ifan Hen 18. John Davies, Dôlcletwr 42. Trefor Jones, Cwm-cae 66. Buddug Mason, Bryngwyn Mawr 19. Gwyn Jones, Tan-yr-allt 43. Emyr Davies, Llety Ifan Hen 67. Dei Davies, Caffi Tal-y-bont 20. Dei Davies, Troedrhiwfedwen 44. Lewis Jones, Ynys-hir 68. David Wyn Edwards, Argoed 21. Bob Williams, Pen-wern 45. Harry Jones, Bwlchyddwyallt 69. William John Jenkins, Bibbys, 22. Gwyn Royle, Felin-fach 46. Elwyn Jones, Garth, Penrhyn-coch Penrhyngerwin 23. David Jones, Tŷ-hen 47. Hywel Howard, Glan-fred 70. ?
Diolch i Beryl Hughes, am fenthyg y llun gwreiddiol a Ken Evans, Coed-gruffydd a Gwilym ac Ann Jenkins, Llety’r Bugail, ac amryw eraill am ddatrys yr enwau. Diolch arbennig i Edgar Morgan am roi rhifau ar y llun ac am deipio’r enwau.
17 Y Tincer | Chwefror 2020 | 426
CLARACH / Ysgol Penweddig LLANGORWEN Llongyfarchiadau i ddisgyblion Penweddig aeth i gae isaf Hwlffordd ar Ionawr 28ain Genedigaeth – Llongyfarchiadau a i gynrychioli Ceredigion a Phenweddig! dymuniadau gorau i Sara ac Eifion Y tywydd, gwynt cryf ac oer a’r mwd yn Jenkins, Wileiriog Fach, ar enedigaeth sicrhau sialens i bawb! Pob un ohonynt yn merch - Lowri Menna - ar 21 Ionawr; rhoi o’u gorau. Llongyfarchiadau anferth i chwaer fach i Elinor a Leusa Jenkins. Ana Joyce (Capel Bangor) am ddod yn 2il a Steffan Gillies (Penrhyn-coch) am ddod yn 7fed. Bydd y ddau ohonynt nawr yn cynrychioli Dyfed yng nghystadleuaeth Trawsgwlad Cymru. Pob hwyl iddynt!!
Amserlen Newydd S4C Mae S4C yn lawnsio amserlen newydd sbon – eich amserlen chi. Rydyn ni wedi trafod a gwrando ar farn ein gwylwyr ac mae’r amserlen wedi ei llunio er mwyn cysoni rhaglenni newyddion ac operâu sebon, a chynnig cyfresi newydd cyffrous. O 24 Chwefror ymlaen bydd modd i chi fwynhau: • Newyddion nos Lun i Gwener am 7.30 • Pobol y Cwm nos Lun i Iau am 8.00 gyda rhifyn estynedig ar nos Fercher • Rownd a Rownd nos Fawrth a Iau am 8.25 • Ffermio yn symud i 9.00 ar nos Lun • Cyfresi cyfarwydd a newydd am 9.00 o nos Lun i nos Iau gan ddechrau gyda Corau Rhys Meirion, Ysgol ni: Maesincla, Cynefin a Jonathan. • Chwaraeon byw ar nos Wener • Rhaglen ychwanegol o Heno yn fyw ar Nos Sadwrn am 7.30 (gan ddechrau ar 8 Chwefror) Wrth gysoni ein rhaglenni, rydym wedi gwneud y dewis yn hawdd i chi. Mwynhewch yr arlwy!
18 Y Tincer | Chwefror 2020 | 426
Ysgol Penrhyn-coch
Gwersyll yr Urdd Llangrannog Bu disgyblion blwyddyn 3 a 4 ar drip preswyl i wersyll yr Urdd Llangrannog. Cawsant hwyl wrth fynd ar y beiciau cwad, trampolîn a saethyddiaeth, ymhlith gweithgareddau eraill. Diolch i’r Urdd am yr hwyl a sbri.
Cystadleuaeth stori Nadolig y Tincer. Llongyfarchiadau mawr i’n storïwyr ar eu llwyddiant yng nghystadleuaeth ysgrifennu stori y Tincer. Yn fuddugol oedd Siân ac yn drydydd oedd Gwen. Campus!
Cystadleuaeth stori Nadolig bl. 3 a 4 yr Ysgol Da iawn i Cayden ar oedd yn fuddugol yng nghystadleuaeth ysgrifennu stori Nadolig i flwyddyn 3 a 4 yn yr ysgol. Diolch i Mrs. B. Jones am feirniadu. Gwych!
Ffeithiau’r dydd ar drydar Mae’r Cyfnod Sylfaen wrthi y tymor hyn yn dysgu am o’n gweithgareddau Siarter ysgrifennu yn y Gymraeg yn yr ddinosoriaid. Gwerth i chi droi Iaith. Galwodd dau ymwelydd un gystadleuaeth. mewn i dudalen trydar yr ysgol pwysig i’r disgo hefyd - sef i chithau hefyd ddysgu ffeithiau Seren a Sbarc! Am gyffrous! Cwis Dim Clem diddorol amdanynt. Doeddem Da iawn i dîm yr ysgol a ni ddim yn sylweddoli pa mor Cystadleuaeth Rotari gymerodd ran yn ail rownd hir oedd gwddf Diplodocws - Aberystwyth Cwis Dim Clem Cered, yn yr 9m! Llongyfarchiadau calonog i Hwb ym Mhenparcau. Pob lwc Osian am ddod i’r brig drwy iddynt yn y rownd nesaf yn Disgo Dwynwen ysgrifennu cerdd neu stori Felin-fach Wel am ddawnsio dawnus a Saesneg. Llongyfarchiadau gafwyd yn ein disgo i ddathlu mawr hefyd i Caio a Lleucu am Pêl-rwyd Dydd Santes Dwynwen fel rhan ddod yn ail ac yn drydydd am Bu tîm pêl-rwyd yr ysgol yn cystadlu yng nghystadleuaeth pêl-rwyd yr Urdd. Fe wnaeth pawb fwynhau mas draw. TE GŴYL
Wythnos Crefyddau’r Byd DDEWI Cawsom wythnos i ddathlu Yn Neuadd y Penrhyn, crefyddau’r byd yn yr ysgol Penrhyn-coch yn ymchwilio am grefyddau gwahanol megis Iddewiaeth, Dydd Sul Mawrth 1af Cristnogaeth, Islam, Sikhaeth, 2.00-4.00 Bwdhaeth a Hindwaeth. £5. Plant am ddim Tocynnau: Garej Tŷ Mawr a Gala nofio Swyddfa’r Post, Penrhyn-coch. Bu gala nofio Cylch Aberystwyth Lluniaeth ysgafn ar ddiwedd mis Ionawr. Da Adloniant gan blant y fro. iawn i bawb a gymerodd ran. Llongyfarchiadau i Zak, Aron a Trefnir gan bwyllgor Trefeurig Eisteddfod 2020 Twm ar eu llwyddiant yn y gala.
19 Y Tincer | Chwefror 2020 | 426
Ysgol Craig yr Wylfa
Cymraeg. Daeth Rhydian a Chloe o Fudiad yr Urdd mewn i wneud gweithgareddau gyda’r plant megis Bingo! a gêmau chwaraeon. Yn ogystal â’r gweithgareddau hwylus, daeth ymwelwyr pwysig iawn i’r Ysgol i ymweld â ni – Seren a Sbarc! Mwynhaodd pawb y diwrnod cyntaf nôl. Diolch i bawb a ddaeth i arwain y gweithgareddau hwylus yma!
Gala Nofio. Llongyfarchiadau mawr i ddisgyblion Cyfnod Allweddol 2 a gymerodd ran yn y Cymreictod Craig! Gala Nofio ddiwedd y mis. Diwrnod cyntaf tymor y Gwanwyn trefnwyd diwrnod llawn gweithgareddau Disgo Dwynwen. Cymraeg i’r ysgol gyfan. Daeth Steff a Prynhawn dydd Gwener, 24ain o Ionawr, Rhodri o Fenter Iaith Ceredigion mewn i cynhaliwyd Disgo Santes Dwynwen i’r wneud gweithgareddau. Bu Steff yn dysgu plant. Mwynhaodd pawb ddawnsio a plant Cyfnod Allweddol 2 i chwarae’r gwelwyd sawl symudiad cŵl iawn ar lawr y iwcalili a chyd-ganu cwpwl o ganeuon disco.
Adolygiad - Awdur lleol Daniel Davies Tair rheol anhrefn daw’n glir yn fuan iawn nad yw’r - Enillydd Gwobr Goffa Daniel un ohonynt, mewn gwirionedd, Owen 2011 Y Lolfa, 2019 272t. yr hyn a ymddangosant. Cawn Amrywiaeth eang o lyfrau, cardiau, £8.95 elfennau o’r CIA, MI6 a hyd yn oed cerddoriaeth ac anrhegion Cymraeg. Nofel draddodiadol glasurol yw Mossad, sef asiantaeth gudd Israel CROESAWIR ARCHEBION GAN hon, ond mewn gwisg gwbl yn eu plith. UNIGOLION AC YSGOLION gyfoes. Yn ôl cyfaddefiad yr awdur Yn ffrâm i’r cyfan mae’r daith. ei hun, ei hoff storïau antur yw Honno sy’n cynnal ac yn gyrru’r 13 Stryd y Bont, Aberystwyth clasuron fel nofel John Buchan, stori yn ei blaen. Ac mae i’r stori 01970 626 200 The Thirty-nine Steps, a ffilmiau fwy o droeon a throellau nag sydd fel clasur Hitchcock, North by Northwest. i’r llwybr arfordirol ei hun. Mae hi’n symud Yr hyn sy’n gwneud Tair Rheol Anhrefn mor gyflym fel bod prin amser i dynnu yn wahanol yw’r ffaith mai ei chraidd yw anadl. masnacheiddiwch a phrynoliaeth. Mae hi’n Eto i gyd, er gwaethaf holl gymhlethdod ymwneud yn uniongyrchol â’r farchnad y plot mae’r rysáit yn un gwbl syml: stori Trefnwyr Angladdau defnyddwyr sy’n rheoli pob agwedd o’n dda, cymeriadau cig a gwaed, dyfeisgarwch bywyd. ac, yn bwysicach na dim, pinsied helaeth Yn syml, mae dau wyddonydd wedi o hiwmor. Dengys yr awdur wybodaeth C T Evans darganfod dyfais a allai weddnewid y helaeth o faterion y tu allan i anghenion y Gwasanaeth Angladdol byd teledu, sef crisial hylifol sy’n creu plot ond ni wna unwaith syrthio i’r fagl o lluniau cliriach na hyd yn oed y rhai a geir fod yn orglyfar. Teuluol Cyflawn, wedi ar sgriniau plasma. Daw hyn i glustiau Dihangdod yw’r gair addas, mae’n debyg. ei arwain yn bersonol gydag cwmnïau a allent gael eu heffeithio’n Ffuglen, yng ngwir ystyr y gair. Dyma’r urddas. Capel Gorffwys andwyol. Y bwriad felly yw canfod y nofel ddelfrydol ar gyfer ffoi o’r byd go Preifat, Gwasanaeth fformiwla. Y neges yn syml yw: rheolwch iawn. Ond tybed? Onid nofel am y byd go ein harferion neu’n dull o wylio ac fe iawn ydi hi? Ynddi mae llywodraethau’n Dydd a Nos. reolwch y byd. Yma, nid y byd mawr llawforynion i’r cwmnïau masnachol y tu allan yn unig gaiff ei fygwth gan anferth. A phan gofiwch mai Rupert 01970 820013 gyfalafiaeth. Mae’n bygwth hefyd y Brifysgol Murdoch yw’r person mwyaf pwerus yn [email protected] lle mae’r ddau wyddonydd yn gweithio. y byd, a yw’r syniad yn un mor anodd â Strwythur y plot yw taith ar hyd llwybr hynny i’w dderbyn? Brongenau, arfordirol sir Benfro gan un o’r partneriaid Lyn Ebenezer Llandre, i chwilio am y fformiwla a guddiwyd gan Aberystwyth y llall. Mae yna gliwiau cyfrwys i’w dilyn. Adolygiad oddi ar www.gwales.com, trwy SY24 5BS Cyflwynir ni i gymeriadau rhyfedd iawn. A ganiatâd Cyngor Llyfrau Cymru.
20 Y Tincer | Chwefror 2020 | 426
Adolygiad Alan Llwyd Byd Gwynn: Cofiant dwy fferm oherwydd dichell T. Gwynn Jones, 1871–1949 meistri tir Torïaidd—plannwyd Cyhoeddiadau Barddas, 2019. 528 tt. gwreiddiau radicaliaeth Gwynn £19.95. yn gadarn. Os mynnir amgyffred meddylfryd ac ysbryd mudiad O glywed bod y rhyfeddol Alan byrhoedlog, ond pwysig, ‘Cymru Llwyd—awdur cofiannau i Hedd Fydd’ darllener ail bennod y gyfrol Wyn, Kate Roberts, R. Williams Parry, sy’n ymdrin â chyfnod Gwynn fel Waldo Williams a Gwenallt eisoes— cyw newyddiadurwr ar Y Faner a’r yn bwriadu cyhoeddi cofiant i T. Cymro, pan oedd Emrys ap Iwan Gwynn Jones, fe’m synnwyd braidd. Oni a Thomas Gee yn ddylanwadau arno. Un chyhoeddodd David Jenkins—cyn-fyfyriwr i arall o’r uchafbwyntiau i mi oedd yr wythfed Gwynn—gampwaith o gofiant manwl iddo yn bennod ‘Madog a Mabon’ ar flynyddoedd 1973? Tybed a oedd lle i gofiant arall? Ond y Rhyfel Fawr, cyfnod anesmwyth i’r prin y byddai amheuon felly yn mennu ar ŵr heddychwr Gwynn yn hen dref fach filain o benderfyniad ac egni Alan. Onid aeth bron Brydeinllyd Aberystwyth. Gwna Alan Llwyd hanner canrif heibio ers cyhoeddi’r cofiant gryn ddefnydd o ddyddiadur Gwynn ‘The cyntaf a bod felly angen goleuo cenhedlaeth Diary of a Pacifist’—dyddiadur Saesneg yn newydd ynghylch Gwynn? Oni haeddai rhyfedd ddigon—i gyfleu ing a thensiynau gŵr o’i faintioli ef fwy nag un cofiant? Beth y blynyddoedd dreng hyn, ond nyddir sawl bynnag oedd troeon meddwl Alan—a diau edefyn arall hefyd yn gelfydd i lunio gwead fod ei edmygedd mawr o Gwynn Jones yn cyfoethog y bennod hon. gymhelliad—y canlyniad fu’r gyfrol hon o fwy Yr oedd Gwynn yn llythyrwr toreithiog ac na 500 tudalen, dros gan tudalen yn hwy na mae ei lythyrau ymhlith ffynonellau pwysicaf chyfrol David Jenkins. y gyfrol (ac, yn aml iawn, yn arddangos yr Mae’n anorfod fod y ddau gofiannydd un ddawn greadigol â’i weithiau llenyddol). wedi defnyddio rhai o’r un ffynonellau. Ond Gwna Alan ddefnydd helaeth o’i ohebiaeth mae gwahaniaeth pendant rhyngddynt hirfaith ag E. Morgan Humphreys, hen gyfaill hefyd, un mwy sylfaenol na’r gwahaniaeth ers dyddiau’r ddau yn newyddiadurwyr ar Y yn hyd eu cyfrolau. Y prif wahaniaeth Genedl yng Nghaernarfon yn 1908–09. Mae yw’r gofod eithriadol hael a rydd Alan Gwynn y llythyrwr tra phigog weithiau: un Llwyd i eiriau Gwynn Jones ei hunan: ‘na wyddai odid ddim, ond sut i osod llyfr ar prin iawn yw tudalennau’r gyfrol lle na silff’ oedd John Ballinger, ein Llyfrgellydd cheir dyfyniad(au) o’i weithiau llenyddol Cenedlaethol cyntaf, yn ôl ei was anfoddog neu ei lytbyrau. Gellid dal bod y dyfynnu (a braidd yn annheg!) o gatalogydd. weithiau braidd yn annethol ac yn rhy faith Mewn llythyr at gyfaill arall o ddyddiau ac y byddai’r ymdriniaeth yn dynnach a Caernarfon, Daniel Rees, ‘y dyn bach cegog llwybr y darllenydd yn llai llafurus o docio’r . . . ymhonfawr, anonest a thwyllodrus’ oedd gyfrol rai degau o dudalennau. Eto, gellir ei ddisgrifiad o Lloyd George yn areithio yn amddiffyn y dull (a welir yng nghofiannau Eisteddfod y Gadair Ddu yn Birkenhead yn eraill Alan): diau y byddai Alan yn dadlau 1917. Ond datgelir meddyliau dwysach hefyd ei fod yn dyfnhau amgyffred y darllenydd yn nifer o’r llythyrau. o athrylith ac o amrywiaeth cwbl ryfeddol Yn ddi-ddadl, bendithiwyd Gwynn Jones â gwaith Gwynn drwy ei dynnu ato’n gyson dau gofiannydd galluog. Mewn adolygiad byr o dudalen i dudalen. Ac mae’r dull hefyd fel hwn ni ellir gwneud cyfiawnder â chyfoeth yn hwyluso arfer Alan o gyflwyno sylwadau cyfrol hir Alan Llwyd. Yn sicr iawn ymdeimlir beirniadol—rhai estynedig ar dro—ar weithiau o’i darllen ag athrylith T. Gwynn Jones, Y CRYNWYR unigol, boed y rheiny’n gerddi neu’n weithiau bardd mawr, ie, ond un yr oedd iddo lawer rhyddiaith. Enghreifftiau gwiw o hynny o dannau eraill hefyd, ieithydd, ysgolhaig, yw ei sylwadau ar y gerdd fawr ‘Madog’ a’r cofiannydd, cyfieithydd, beirniad, nofelydd, HOLI AC ADDOLI bennod olaf lle traetha’n feirniadol ar gerddi Y storïwr: dyma, yn sicr, un o ffigurau mwyaf CWRDD CYFRWNG CYMRAEG Dwymyn. Nod angen y gwaith—fel cofiannau gwareiddiad Cymraeg yr ugeinfed ganrif. O Y trydydd Sul o’r mis eraill Alan—yw ei fod i gryn raddau yn gofiant gofio iddo fyw ym mro’r Tincer—yn ‘Hafan’, Mawrth 15 am 3 pm llenyddol-ddeongliadol. Nid cofiannydd Bow Street (1929–44)—lle bu iddo gyfeillion confensiynol mo Alan. da fel Dewi Morgan a J. T. Rees, gobeithio TŶ CWRDD Maes Maelor Fe fydd rhannau arbennig o’r gyfrol yn y bydd darllenwyr i’r gyfrol yn yr ardal. Da Penparcau SY23 1SZ aros yn fy nghof. Rhagorol yw’r penodau gweld i ddau o’n plith, Vernon Jones a Huw cyntaf sy’n darlunio cefndir cynnar Gwynn Ceiriog, gyfrannu deunydd a gwybodaeth i’r CROESO CYNNES I BAWB ac sy’n llwyddo drwy ddyfynnu i ddangos ei awdur, a bod ffotograffau gan Iestyn Hughes Ymholiadau: 01970 612794 addewid lenyddol rhyfeddol yn llanc. Yn sgil yntau ymhlith darluniau’r gyfrol. [email protected] profiad ei deulu—collodd ei dad denantiaeth Gruffydd Aled Williams
21 Y Tincer | Chwefror 2020 | 426
Ysgol Rhydypennau
Ymweliadau Ar fore Llun y 10ed o Chwefror, fe deithiodd deunaw o blant blwyddyn 4 i wersyll yr Urdd, Llangrannog i fwynhau deuddydd o ddifyrrwch. Yn ystod y cymdeithasu a’r hwyl, bu’r plant yn brysur iawn yn mwynhau nifer o weithgareddau amrywiol gan gynnwys, merlota, gwib-gartio, saethyddiaeth a nofio. Dychwelodd y plant i’r ysgol b’nawn Mawrth wedi blino’n lân ond wedi mwynhau profiadau’r gwersyll yn fawr iawn. Aeth plant blwyddyn 5 a 6 i’r Llyfrgell Genedlaethol ar yr 28ain o Ionawr. Yn ystod yr ymweliad cafwyd cyfle i ddysgu ymhellach am hanes cyfieithu’r Beibl i’r Gymraeg, hanes cythryblus Tryweryn a brwydr lwyddiannus Gwynfor Evans i sefydlu sianel Gymraeg i Gymru. Diolch o galon i Rhodri Morgan ac Owain Dafydd am eu cymorth wrth drefnu’r dydd ac yn ystod yr ddilyn resait arbennig, creu ymweliad. prif gwrs i ddau ac wrth gwrs, Diolch yn fawr iawn i griw blesio’r beirniad - sef Susan ‘Cwmni Arad Goch’ am eu Rowland - cyn aelod staff y perfformiad campus yn neuadd gegin. Llongyfarchiadau i Enid yr ysgol yn ddiweddar. Drama i Evans blwyddyn 5 am ennill lle blant blwyddyn 5 a 6 oedd dan yn y rownd ranbarthol lawr yng sylw; ‘Tu fewn Tu Fas’. Prif neges ngheginau Ysgol Dyffryn Teifi. y ddrama oedd annog plant i Diolch i Susan am feirniadu a ddefnyddio eu teimladau ac i diolch i bawb am gystadlu; roedd drafod unrhyw bryderon sy’n safon y cynnyrch yn wych! eu gofidio o bryd i’w gilydd. Plethwyd dawns a cherddoriaeth Pêl-rwyd (bl 6) am ennill cystadleuaeth cyfnewid Merched bl 3 a 4-Lili gyfoes Gymraeg i hyrwyddo’r Llongyfarchiadau i’r tîm pêl- offerynnol pres dan 12 oed yn y Myrddin, Poppie, Haynes, neges yn effeithiol iawn. Diolch rwyd, Pencampwyr Ceredigion! Strafagansa Pres yn yr Hen Goleg Sophia Scarrott a Gwenno i Jeremy Turner a’i griw am Enillodd y merched lawr yng ddiwedd fis Ionawr. Campus! Jones; Tîm cyfnewid Bechgyn brynhawn difyr dros ben. Ngwersyll yr Urdd, Llangrannog blwyddyn 3 a 4, Zac Sweeney, Diolch yn fawr i PC yng nghystadleuaeth rhanbarth Gala Cenedlaethol Milo Suggett, Gari Raggett a Hannah am rannu negeseuon y Sir ddiwedd mis Ionawr. Mi Tra bod Gruff yn chwythu, roedd Ted Elias Jones; Tîm cyfnewid cymdeithasol hanfodol i fyddant nawr yn cynrychioli Noa Elias (bl 6) yn cyrraedd ras Merched Blwyddyn 5, Lois blant blwyddyn tri a chwech Ceredigion yn erbyn y goreuon derfynol y pili pala a’r cymysg Jones, Tali Lee McPherson, yn ddiweddar. Mi fydd hi’n o weddill Cymru ar yr 17eg o Fai. unigol yng Ngala Cenedlaethol Caryn James, Efa Hesden Kenny, dychwelyd cyn hir gyda rhagor o Pob Lwc ferched! yr Urdd lawr yn y brifddinas. Fe Freya Jones, Emmie Hinks. Tîm wybodaeth hanfodol i flwyddyn lwyddodd e hefyd i recordio ei cyfnewid Merched blwyddyn pedwar a phump. Cwis amserau gorau yn y ddau ddull 6, Carys Williams Watkin, Neve Da iawn i Gruffydd Siôn, Reian nofio. Gwych! Jones, Mari Lloyd Williams, Llwyddiant a Gorchest. Morgan, Gwawr Morgan a Jena Taylor Evans; Tîm cyfnewid Coginio Curran am gystadlu mor dda yng Gala’r Cylch Bechgyn blwyddyn 6-Morus Da iawn i bawb fu’n cystadlu nghystadleuaeth cwis ‘Cered’ Da iawn i’r tîm nofio am Raggett, Gruffudd Siôn, Reian yng nghystadleuaeth ‘Cogurdd’. yn yr Hwb ym Mhenparcau gystadlu mor wych yn Morgan a Noa Elias. Ac hefyd i’r Cystadleuaeth goginio wedi ddechrau’r mis. ngala cylch Aberystwyth yn unigolion canlynol am ennill eu ei threfnu gan yr Urdd yw ddiweddar. Llongyfarchiadau rasys hwy-Gari Raggett (rhydd), ‘Cogurdd’. Yn ystod y dasg, Cerddoriaeth mawr i’r canlynol am lwyddo Zac Sweeney-broga Noa Elias- bu’n rhaid i’r cystadleuwyr Llongyfarchiadau i Grufudd Siôn i orffen yn y tri cyntaf; Tîm Pili-Pala. Ardderchog!
22 Y Tincer | Chwefror 2020 | 426
Ysgol Pen-llwyn Crefftau Pennau Coffi Boreuol Llangrannog Byrbrydau Poeth neu Oer Diwrnodau ar ôl dychwelyd i’r Ysgol roedd Cinio blwyddyn 3 a 4 wedi pacio’u bagiau i fynd Te Prynhawn i Langrannog. Cawsom amser arbennig Crefftau Ac Anrhegion gydag amryw o weithgareddau anturus. Ar agor Hoff weithgareddau’r plant oedd gwibgartio, Llun-Sadwrn marchogaeth a beiciau cwad, ond roedd llawer o Brecwast straeon am saethyddiaeth, wal ddringo, trampolîn a ar gael nofio hefyd. Heb sôn am chwaraeon potes a’r disgo! 01970 820 050 Am brofiad gwych a da iawn i’r plant am fod mor fentrus. Diolch i Miss Pritchard a Miss Jones am fynd gyda nhw. Cofiwch Wythnos Crefyddau’r Byd Cawsom wythnos o ddysgu am a dathlu crefyddau’r gefnogi eich byd ar draws yr Ysgol gyfan. Roedd amryw o busnesau weithgareddau creadigol yn yr Ysgol a’r tu allan lleol er mwyn dysgu am beth mae pobl yn gredu a sut maent yn addoli.
Dydd Santes Dwynwen Cafwyd amrywiaeth o weithgareddau yn y dosbarthiadau i ddathlu Dydd Santes Dwynwen. I orffen y dydd cawsom ddisgo yn Neuadd yr Ysgol CINIO DYDD SUL lle ‘roedd y plant wrth eu boddau yn dawnsio! PRYDAU BAR PARTÏON Pêl Rwyd yr Urdd BWYDLEN BWYTY Da iawn i’r tîm pêl rwyd am gystadlu yng ADLONIANT nghystadleuaeth yr Urdd yn ddiweddar. Roedd y tîm wedi cyd-weithio’n arbennig o dda ac wedi llwyddo i sgorio ambell gôl. Ar ôl ennill y gêm AR AGOR O 5:30 P.M. gyntaf, colli 1, gêm gyfartal ac wedyn colli’r gêm NOSWEITHIAU IAU A GWENER olaf. Roedd y merched yn hapus iawn gyda’u AM BRYDIAU TEULUOL hymdrechion ac yn awyddus iawn i glywed pryd mae’r twrnament nesaf! Diolch i Amelia am fod yn gapten.
Rhaglen Ysgol Heddychlon Diolch yn fawr i Jane a Medi am ddod i gynnal sesiynau bywiog am heddwch. Mae’r plant wedi gwir fwynhau ac roedd yn braf gweld pawb yn cyd- weithio.
Clwb Codio Mae 10 micro:bit wedi cyrraedd yr ysgol ac mae’r dewiniaid digidol a phlant clwb codio wrth eu boddau. Maent yn dysgu sut i godio er mwyn gwneud i’r micro:bit wneud rhywbeth fel dangos neges Dydd Santes Dwynwen Hapus. Bydd y plant yn dysgu sut i wneud sain a golau nesaf.
Deinosoriaid Mae’r Cyfnod Sylfaen yn dysgu am ddeinosoriaid y tymor hwn. Bu llawer o gyffro wrth i ddeinosoriaid bach, ffosiliau ac esgyrn gyrraedd y dosbarth a’r tu allan. Mae’r plant wedi diddori gyda’r Neuadd Pen-llwyn, Capel Bangor ar Nos Wener, gweithgareddau creadigol gan hyd yn oed greu Mawrth 20fed. Mae croeso i bawb ymuno â ni. Bydd sgerbydau deinosor allan o basta! Erwyd Howells yn arwain y dawnsio a chewch chi gyfle i flasu Cawl Cathy! Cysylltwch â’r Ysgol am fwy Noson Cawl a Thwmpath o wybodaeth neu cewch chi brynu tocynnau o’r Byddwn yn cynnal Noson Cawl a Thwmpath yn Ysgol neu Dafarn y Maes, Capel Bangor.
23 Y Tincer | Chwefror 2020 | 426 Tasg y Tincer
Diolch i: Mabli ap Llywelyn, Capel Madog; Noah Fox, Llanilar; Osian Rhys Jones, Caerffili; Iestyn Jones, Goginan, Hanna Guy, Caerdydd; Ywain Meurig, Penrhyn- coch; Math, Lois a Celt Roberts, Bont-goch. Roedd eich lluniau’n arbennig! Dy enw di, Iestyn, ddaeth o’r het y tro hwn. Llongyfarchiadau! Ydych chi’n gwybod beth sy’n cael ei ddathlu Iestyn ar 25 Chwefror? Mae’n ddydd Mawrth ... ydi hynny’n rhoi cliw? Ry’n ni’n bwyta rhywbeth arbennig ar y diwrnod hwnnw ... ie, danteithion tan y Pasg – a pancws neu grempog, wrth dyna pam ry’n ni’n llenwi gwrs. Dydd Mawrth Ynyd ein boliau ar Ddydd Mawrth yw’r enw ar y diwrnod Ynyd o hyd. Dwi wrth fy hwn, ac mae’n dod rhyw 6 modd â chrempog ... mmm! wythnos cyn y Pasg. Slawer Dwi’n siŵr eich bod wedi dydd, byddai pawb yn clywed y rhigwm: bwyta’u holl fwydydd blasus “Modryb Elin Ennog, ar Ddydd Mawrth Ynyd, os gwelwch chi’n dda ga i gan na fydden nhw’n bwyta grempog? Cewch chithau de a siwgwr gwyn a phwdin lond eich ffedog.”
Yn fuan wedyn mae gennym ni ŵyl bwysig dros ben i’w dathlu ar 1 Mawrth, on’d oes – Dydd Gŵyl Dewi! Enw Anfonwch eich llun o’r cogydd gyda’i badell ffrio at y cyfeiriad arferol, Tasg y Cyfeiriad Tincer, 3 Brynmeillion, Bow Street, Ceredigion SY24 5BP erbyn Ebrill 1af. Ta ta tan Ysgol toc! Rhif ffôn Oed
Eirian Reynolds, SIOP A Tech. S.P. SWYDDFA BOST PENRHYN-COCH GWASANAETH Perchennog: Lawrence Kelly IECHYD AR AGOR A DIOGELWCH Llun – Sadwrn JONATHAN 7 y bore – 9 yr hwyr Arolygon Diogelwch Sul LEWIS 7 y bore – 7 yr hwyr Saer Coed / Adeiladydd Asesiadau Peryglon 01970 880 652 Archwiliadau Damweiniau Papurau dyddiol a’r Sul, Hyfforddiant llyfrgell fideo, cardiau 07773 442 260 cyfarch BRONLLYS, CAPEL BANGOR Rhif 426 | Chwefror 2020 01970 820124 siop drwyddiedig ABERYSTWYTH 07709 505741 01970 828312