Herdenken En Gedenken Zestig Jaar Inundatie En Bevrijding Van Walcheren

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Herdenken En Gedenken Zestig Jaar Inundatie En Bevrijding Van Walcheren Herdenken en gedenken Zestig jaar inundatie en bevrijding van Walcheren Najaar 2004. Het is zestig jaar geleden dat ving zijn altijd onderworpen aan reflecties Walcheren en zijn bewoners de meest en bespiegelingen. ingrijpende gebeurtenis in hun geschiede- Er zijn verschillende vormen die helpen nis beleefden. In een tijdsbestek van vijf terug te denken aan bijzondere gebeurte- weken (van 3 oktober tot en met 8 novem- nissen: beelden en gedenkstenen, foto’s, ber 1944) werd Walcheren bevrijd van de historische speelfilms, familieverhalen, Duitse bezetting. Deze bevrijding was geen jeugdherinneringen in een krant of tijd- doel op zichzelf. Ondanks de enorme schrift, romans en studieboeken. Het zijn offers die de geallieerde militairen – maar allemaal tekens die ons verbinden met het ook de bevolking – moesten brengen, was verleden en de meeste ervan zijn speciaal de verovering van ‘De Tuin van Zeeland’ gemaakt of geschreven om de herinnering slechts een middel om tot het doel te aan personen en gebeurtenissen levend te komen. Dat doel was Antwerpen, en dan houden. vooral de haven die voor de bevoorrading van de geallieerden onmisbaar was. Overi- Herdenkingen gens doet dit niets af aan het feit dat de Al in 1946, het eerste jaar na de officiële strijd om Walcheren gerekend wordt tot de afloop van de Tweede Wereldoorlog, wer- felste van de Tweede Wereldoorlog en mis- den er op Walcheren herdenkingsactivitei- schien ook wel tot de meest bizarre, omdat ten georganiseerd. Het onder water zetten het gevechtsgebied, Walcheren, onder van Walcheren door de geallieerden om de water werd gezet waardoor de gehele Duitsers te verdrijven, vormde al vanaf het bevolking bij de strijd werd betrokken en begin een speciale dimensie in het herden- als gevolg daarvan slachtoffer werd.1 ken. Niet alleen werden de verschrikkingen In deze bijdrage wordt ingegaan op de en de slachtoffers herdacht, maar men wijze waarop de afgelopen zestig jaar het vierde ook de wederopbouw van het land. herdenken van de inundatie en de bevrij- De eerste grootschalige herdenking was ding van Walcheren heeft plaatsgevonden. de Boomplantdag op 4 november 1947. In Zestig jaar is een hele tijd, bijna een men- aanwezigheid van onder anderen prinses senleven. Zij die de gebeurtenissen van Juliana, prins Bernhard en de Britse pre- oktober en november 1944 bewust hebben mier Attlee werden bomen geplant. Bij de meegemaakt, waren toen nog jong. Bij een boomplanting in Westkapelle werd duidelijk volgend herdenkingsjubileum is hun aantal aangegeven dat dit gebeurde ter nage- verder afgenomen, en hoe moet het dan dachtenis aan de gesneuvelde militairen verder? Kunnen we in de (nabije) toekomst en aan de tijdens de oorlog omgekomen de gebeurtenissen van het najaar van burgers van Westkapelle. 1944 blijven herdenken? De Stichting Nieuw Walcheren, die de Boomplantdag had georganiseerd, organi- Verwerken seerde in juni 1956 drie herdenkingsdagen Belangrijke en ingrijpende gebeurtenissen ter ere van de afsluiting van de wederop- in een mensenleven én in een samenle- bouw van Walcheren.2 De Wete jaargang 33 nummer 4 (oktober 2004) / Heemkundige Kring Walcheren (www.hkwalcheren.nl) 3 Van 23 tot en met 25 oktober 1964 vond belangstelling trekken, zoals enkele jaren een grootschalige herdenking van de geleden, in 1997. bevrijding plaats. Oud-militairen van de Vanuit Groot-Brittannië en Canada is er brigades die in 1944 Walcheren en Zuid- nog steeds belangstelling om de strijd om Beveland hadden bevrijd, werden ontvan- Walcheren te herdenken, niet alleen bij gen. De programmaonderdelen bestonden veteranen, maar ook bij hun familieleden uit een battlefield-tour, kransleggingen en en de huidige legeronderdelen. het planten van bomen. Op 1 november 1969 werd in Middelburg Oud-strijders in aanwezigheid van koningin Juliana en Al kort na de bevrijding van Walcheren de toenmalige geallieerde bevelhebbers de werden er contacten onderhouden met bevrijding herdacht. oud-strijders. Bij de herdenkingen in 1946 In de jaren zeventig nam de belangstelling waren Britse militairen aanwezig in West- voor het herdenken af en daarmee volgde kapelle en in Vlissingen. Bij de onthulling Walcheren een landelijke trend. Vanaf van het landingsmonument te Vlissingen in 1980 nam de belangstelling echter weer 1952 waren zo’n tweehonderd oud-com- toe. Er werden nieuwe gedenktekens mando’s aanwezig. De PZC schreef over opgericht en er verschenen bijna jaarlijks hun aanwezigheid: “Gewone mannen nieuwe publicaties. waren het, die daar onder die wereldbe- Tien jaar geleden, bij de herdenking van kende groene baretten liepen. Mannen die vijftig jaar inundatie en bevrijding, werd zonder die baretten gewoon tot de onzen een grootschalig programma afgewerkt. In konden behoren en onopvallend door Vlis- de eerste week van november werden tal singen zouden hebben gelopen. Zo ook van activiteiten georganiseerd, variërend zullen die mannen zijn geweest, die acht van tentoonstellingen, herdenkingsbijeen- jaar geleden op die voor ons bevrijdende komsten, bevrijdingsconcerten, onthullin- dag het hoogste offer brachten dat te bren- gen van plaquettes, kerkdiensten tot zelfs gen is. Wat moet er zijn omgegaan in die een bevrijdingsbal. Koningin Beatrix legde mannen, die hier voor de tweede keer in aanwezigheid van vierduizend belang- kwamen, nu in een feestelijk versierde en stellenden een krans bij het landingsmonu- herstelde stad.” ment aan de Commandoweg in Vlissingen. Vaak brengen de oud-strijders bij hun In 1995 zou, volgens de media, de bevol- bezoek aan Walcheren ook een bezoek king herdenkingsmoe zijn geworden. Toch aan de Engelse en Canadese militaire worden nog steeds elk jaar de nationale begraafplaats in Bergen op Zoom. bevrijding op 4 en 5 mei en de bevrijding van Walcheren in de eerste week van Bij de festiviteiten ter gelegenheid van de november herdacht. Zoveel mogelijk wor- vijftigjarige herdenking van de bevrijding den op Walcheren nog steeds de laatste waren zo’n 450 Britse, Canadese, Franse, oud-strijders erbij betrokken, en ook de Belgische en Noorse veteranen aanwezig. jongste generatie is aanwezig. De herden- Een van hen vertelde aan een journalist kingen zijn doorgaans sober, maar er zijn van de PZC: “Als er over een paar jaar ook jaren waarin de plechtigheden veel nog eens zo’n herdenking is en ik ben nog De Wete jaargang 33 nummer 4 (oktober 2004) / Heemkundige Kring Walcheren (www.hkwalcheren.nl) 4 fit genoeg, ben ik weer van de partij.” De Enkele veteranen van 48 Royal Marine Com- meeste veteranen wonen ook jaarlijks de mando staan bij het Tankmonument te West- herdenkingen in Normandië bij. “Daar wor- kapelle en herdenken de strijd van november den we net zo hartelijk ontvangen als hier 1944. De man links is captain H.J. Philips. Hij in Zeeland.” houdt een cassetterecorder vast. Op het bandje is The Last Post te horen. De man rechts (Fred Een belangrijke rol bij het onderhouden Wyatt) houdt een zogenaamde Poppy-Wreath van de contacten met de oud-strijders (een klaprooskrans) vast. De foto is genomen wordt vervuld door de Stichting Steun aan op 1 november 2003. (Foto Rogier Koppejan) de bevrijders van Walcheren. Deze stich- ting werd in 1995 opgericht maar, zo ver- lijden, proberen de Britse veteranen zoveel klaarde men toen, dat is eigenlijk veertig mogelijk jaarlijks herdenkingen bij te jaar te laat. De stichting financiert de wonen. komst van de veteranen naar Walcheren Ook dit jaar zijn ongeveer honderd oud- zodat zij de herdenkingsbijeenkomsten strijders weer van de partij bij de herden- kunnen bijwonen. De reis naar Nederland kingen in de eerste week van november. is voor veel veteranen een te kostbare Ze worden vergezeld door hun kinderen en zaak, want zij komen ondanks hun bijdra- kleinkinderen. De mannen zijn inmiddels ge aan de bevrijding niet in aanmerking tachtigers en er wordt al gefluisterd dat het voor een pensioen of een wao-uitkering. weleens de laatste keer zou kunnen zijn Hoewel er veel tijd is verstreken sinds de dat ze erbij zijn. Bij de Sloedam wordt een oorlog, is voor de veteranen het verdriet informatiebord onthuld en er worden bij de om hun gesneuvelde kameraden niet min- diverse monumenten, samen met basis- der geworden, eerder zelfs toegenomen. scholieren, kransen gelegd. Tot een jaar of tien geleden kwamen de oud-strijders gemiddeld één keer in de vijf Gedenktekens jaar naar ons land, maar nu ze ouder wor- Bij het herdenken van de gebeurtenissen den en er steeds meer oud-strijders over- van de Tweede Wereldoorlog vormen De Wete jaargang 33 nummer 4 (oktober 2004) / Heemkundige Kring Walcheren (www.hkwalcheren.nl) 5 gedenktekens het belangrijkste element. cheren hadden gevochten. Zo verschenen Er zijn in ons land meer gedenktekens die er bij de landingsplaats in Westkapelle al betrekking hebben op deze oorlog dan alle in 1946 twee monumenten. Aan Vlissingen andere monumenten bij elkaar. Deze schonken oud-strijders een gedenksteen monumenten komen over het hele land en op de dijk van de Bijleveldpolder in verspreid voor, tot in de verste uithoeken, Nieuw- en Sint Joosland, waar een een- en ze hebben nog altijd een levende bete- heid Schotse militairen was geland, werd kenis. De oorlogsmonumenten spelen niet een steen geplaatst. Alle vier de gedenk- tekens hebben dezelfde vorm, met boven- aan een bronzen plaquette en onderaan het Andreaskruis. Dit kruis, op een blauw schild, was het divisiesymbool van de 52nd Lowland Division, de divisie waarvan verschillende commando-eenheden deel- namen aan de bevrijding van Walcheren. Overigens is in de gemeentelijke archieven en de kranten nauwelijks iets over de plaatsing van deze monumenten te vinden. Kort na de oorlog werden in enkele Wal- cherse gemeenten gedenktekens voor de De onthulling van de replica van het capitula- slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog tiemonument te Vrouwenpolder door twee wet- onthuld op de algemene begraafplaatsen houders van de gemeente Veere op 8 november (bijvoorbeeld in Middelburg en Domburg). 1994. (Zeeuws Archief, Historisch-topografi- In de eerste jaren na de oorlog lag in ons sche atlas Veere, album 24-V009) land de nadruk op het gedenken van de doden.
Recommended publications
  • Defensie- En Oorlogsschade in Kaart Gebracht (1939-1945)
    Defensie- en oorlogsschade IN KAART GEBRACHT (1939-1945) Elisabeth van Blankenstein MEI 2006/ZEIST In opdracht van het Projectteam Wederopbouw van de Rijksdienst voor de Monumentenzorg 2 Inhoudsopgave Inhoudsopgave 3 Ten geleide 5 Inleiding 7 A. Toelichting gebruikte bronnen 9 B. Voorkomende begrippen en termen 11 Deel 1 13 Algemene overzichten defensie-, oorlogsgeweld- en bezettingschade 1) Woningen 14 2) Boerderijen 18 3) Schadecijfers woningen, boerderijen, bedrijven, kerken, scholen, enzovoort 22 4) Spoorweggebouwen 24 5) Spoor- en verkeersbruggen 25 6) Vaarwegen, sluizen, stuwen en havens 29 7) Molens 31 8) Bossen 33 9) Schade door inundaties 35 10) Schade door Duitse V-wapens 41 11) Schadeoverzichten per gemeente 42 12) Stagnerende woningbouw en huisvestingsproblematiek 1940 - 1945 49 13) Industriële schade door leegroof en verwoesting 50 14) Omvang totale oorlogsschade in guldens 51 Deel 2 53 Alfabetisch overzicht van defensie-, oorlogs en bezettingsschade in provincies, regio’s, steden en dorpen in Nederland Bijlage 1 Chronologisch overzicht van luchtaanvallen op Nederland 1940-1945 219 Colofon 308 3 4 Ten geleide In 2002 werd door het Projectteam Wederopbouw van de Rijksdienst voor de Monumentenzorg (RDMZ) een eerste aanzet gegeven tot een onderzoek naar de oorlogsschade in het buitengebied. Het uiteindelijke doel was het opstellen van een kaart van Nederland met de belangrijkste wederopgebouwde en heringerichte gebieden van Nederland. Belangrijkste (eerste) bron voor het verkennend onderzoek was uiteraard Een geruisloze doorbraak. De ge- schiedenis van architectuur en stedebouw tijdens de bezetting en wederopbouw van Nederland (1995) onder redactie van Koos Bosma en Cor Wagenaar. Tijdens het verkennend onderzoek door stagiaire Suzanne de Laat bleek dat diverse archieven niet bij elkaar aansloten, met betrekking tot oorlogsschade slecht ontsloten waren, verschillende cijfers hanteerden en niet altijd eenduidig waren.
    [Show full text]
  • Droge Stukken Walcherse Subeilanden En De Oranjeplaat
    Droge stukken Walcherse subeilanden en de Oranjeplaat Tot het grondgebied van het voormalige anker liggen ter hoogte van de Schutte- eiland Walcheren behoren tien subeiland- plaat. Wanneer het in dit getijdengebied eb jes, de diverse mini-eilanden in de kreken- werd, viel de plaat droog en zakten de gebieden niet meegerekend. Ze liggen in, schuiten vanzelf neer op het zand. Op een- of direct aan, het Veerse Meer. voudige wijze kon men zo de rompen van In het kader van het zogenoemde Drie- de boten schoonmaken. Schutte is dan eilandenplan werd in 1960 en 1961 het Veerse Gat afgedamd door middel van de Zandkreekdam en de Veerse Gatdam. Zo ontstond een water zonder eb en vloed, het Veerse Meer. Door het ontbreken van het tij bleven schorren, slikken en zandpla- ten veelal permanent droog. De mens heeft na de afdamming grote invloed uitge- oefend op de ontwikkeling van dit gebied. Rijkswaterstaat spoot zes Walcherse pla- ten op met zand waardoor ze eilanden werden. Ondiepe gedeelten in het meer werden aangewezen als plaatsen voor zandwinning. Op die plekken ontstonden er dus diepere geulen waarvan de scheep- vaart kon profiteren. Met uitzondering van de Soelekerkeplaat hebben natuurbehe- rende organisaties kleine wandelbossen en speelweiden aangelegd op die eilan- den. Vijf van de zes voormalige platen zijn Detail van de topografische kaart van een uitgegroeid tot voor mensen aantrekkelijke gedeelte van het Veerse Meer. (Grote Provincie plekken en zijn vrij toegankelijk voor dag- Atlas 1990) recreatie. De Soelekerkeplaat is be- schermd natuurgebied. ook het oude woord voor schuit. De Mosselplaat werd uiteraard genoemd Subeilanden naar het schelpdiertje.
    [Show full text]
  • Calgary Highlanders and the Walcheren Causeway Battle
    Journal of Military and Strategic VOLUME 16, ISSUE 3 (2015) Studies The 2015 Ross Ellis Memorial Lecture A Perfectly Engineered Killing Ground: Calgary Highlanders and the Walcheren Causeway Battle Mark Zuehlke On October 31, 1944, 2nd Canadian Infantry Division’s 4th Brigade fought its way through to eastern approaches leading onto the Walcheren Causeway. This achievement set the stage for one of the bitterest battles that the Calgary Highlanders Regiment faced in World War II. It was a battle that was also the first major leadership test for Ross Ellis, who this annual lecture series honours, since his promotion to command of the regiment just twenty-one days earlier. Tonight’s lecture is intended to not only tell the story of the battle for Walcheren Causeway, but also through that story to examine an exemplary soldier’s leadership style and command ability. Much of this lecture draws on the research for the Walcheren Causeway section of my book on the Scheldt Estuary Campaign titled Terrible Victory. But I also want to acknowledge the contribution of a Walcheren Island Dutch historian Rene Hoebeke for his amazingly detailed Slagveld Sloedam (which means Battle of the Sloedam—the Dutch word for Causeway). Weighing in at 5.5 pounds and 928 pages this is the undisputed bible for the story of the Battle of the Walcheren Causeway, although the first half is dedicated to the 1940 battle between Dutch and German forces for its ©Centre of Military and Strategic Studies, 2015 ISSN : 1488-559X JOURNAL OF MILITARY AND STRATEGIC STUDIES control. Rene kindly gave me a copy of the book when I visited his home in 2004 and my Dutch historian colleague Johan van Doorn translated for me over the phone relevant portions that contributed greatly to understanding details of the Calgary Highlander battle that are not well known to us here in Canada.
    [Show full text]
  • De Strijd Om De Sloedam
    A.C. Tjepkema kolonel van de Koninklijke luchtmacht1 Canadese tactische en strategische ervaringen; de strijd om de Sloedam Oe groei van de Canadese krijgsmacht van 51.400, maar dat was slechts theorie. In werke- lijkheid kon men slechts op de helft rekenen en dan In de Canadese volksgeest schuilt een fascinerende nog waren die troepen alleen behoorlijk geoefend paradox: enerzijds is de Canadees vanuit de com- op het exercitieterrein3. Toch zou de Militia, in de fortabele ligging van zijn land geneigd tot een a- Canadese traditie van WO I, de ruggegraat van het militaire, soms pacifistische houding, anderzijds is Canadese leger vormen en een aantal bekwame ge- hij, eenmaal overtuigd van de onvermijdelijkheid neraals voortbrengen. Dit is goeddeels te verklaren van het gebruik van militaire middelen, bereid tot vanuit de dominantie van het Schotse erfgoed in grote offers. Hoe is anders te verklaren dat de Per- geheel engelstalig Canada: het uniform verschaft manent Force, het staande leger, dat in maart 1939 maatschappelijk aanzien en het regiment vormt zo- slechts 4169 man (van wie 446 officieren) telde, in wel in de grote steden als in meer afgelegen gebie- juni 1944, op zijn hoogtepunt in WO II, was uitge- den een sociale factor van betekenis. John Keegan groeid tot zo'n 500.000 man, van wie 50.000 offi- zegt er over: cieren? In hetzelfde perspectief moet de groei van „Soldiering in Britain was regarded as shameful if pro- de Royal Canadian Navy (RCN) worden gezien. fessional and slightly comic if amateur. Soldiering in Telde deze in 1939 nog geen 2000 man, aan het Scotland, f uil- or part-time, was held to be serious and eind van WO II was de RCN de derde marine ter commendable, providing an opportunity not merely to wereld en had zij een sterkte van 93.000 man.
    [Show full text]
  • Walcheren’ Guide Book
    33 SQUADRON ASSOCIATION BATTLEFIELD TOUR 16-19 JUNE 2017 ‘WALCHEREN’ GUIDE BOOK THE BATTLE OF THE SCHELDT ESTUARY 2ND OCTOBER - 25TH NOVEMBER 1944 Cover Photographs: Top - White North Beach at Westkapelle, Walcheren 1 Nov 1944. Bottom - 28 Nov 1944: the first Allied ship to sail into the port of Antwerp after the Scheldt Estuary had been cleared, the Canadian - built Liberty Ship ‘FORT CATARAQUI’ , unloads vital supplies. Guidebook produced by Dave Stewart for the 33 Squadron Association, June 2017 ‘Proud to be ...33’ 2 CONTENTS Introduction- Air Commodore Paul Lyall , President 33 Squadron Association 4 Itinerary_Day One 5 Day One - Historical Background 6 Advance to the Somme and Antwerp (31 Aug - 4 Sep 1944) - Map 7 The Coastal Belt (4 - 12 Sep 1944) - Map 9 Day One Stand One_Merville Airfield 10 - 13 Day One Stand Two_Maldegem Airfield 14 - 15 Day One Stand Three_Adegem Cemetery 16 Itinerary_Day Two 17 Day Two - Historical Background_The Breskens Pocket and Op SWITCHBACK 18 Escape of the German 15th Army (4– 23 Sep 1944) - Map 19 German dispositions around the Breskens Pocket (1 Oct 1944) - Illustration 21 Day Two Stand One_Crossing the Leopold Canal 22 - 23 Day Two Stand Two/Three_WO George Roney, Schoondijke 24 - 26 Day Two Stand Four_From Breskens to Vlissingen 27 Taking the Breskens Pocket - Map 28 Day Two Stand Five_From Ternuezen to Hoofdplaat 29 Itinerary_ Day Three 31 Day Three - Historical Background 32 - 34 Day Three Stand One_Op VITALITY - Sloedam 35 - 37 Day Three Stand Two/Three_Op INFATUATE 1 - Vlissingen 38 - 41 Day
    [Show full text]
  • De Slag Om De Schelde
    DE SLAG OM DE SCHELDE Carla Rus Inleiding Over de auteur: Wanneer je aan een willekeurige Nederlander vraagt of hij de Carla Rus (MD) is psychiater-psychotherapeut gespeciali- Slag om de Schelde uit de Tweede Wereldoorlog kent, ant- seerd in trauma’s na oorlogsgeweld en vroegkinderlijk ge- woordt hij meestal ontkennend. De mislukte Slag bij Arnhem weld. Ze is dochter van oud-verzetsstrijder Jaap Rus. (Operatie Market Garden) kent bijna iedereen. Maar de ge- www.carlarus.nl slaagde – en voor het winnen van de oorlog in West-Europa onmisbare – Slag om de Schelde, kent bijna niemand. Terwijl het in WO II de heftigste veldslag op ons grondgebied was. Doden en gewonden De Britse historicus John North beschrijft de opening van de Er vielen bij deze Slag om de Schelde naar schatting 50.000 Schelde als ‘een periode met de felste gevechten van de hele slachtoffers: doden (10.000), gewonden, vermisten en dak- invasie’1. In dit artikel beschrijf ik zowel de aanloop naar deze lozen, onder zowel militairen als burgers. Onder geallieerde slag, het doel van deze slag, als de 85 dagen durende, bloedige (Canadezen, Polen, Noren, Britten, Fransen, Belgen, Neder- slag zelf. Die duurde van 4 september (bevrijding van Antwer- landers) en Duitse soldaten vielen 7.481 doden. Hiervan wa- pen) tot 28 november 1944 (de dag dat het eerste geallieerde ren 4.250 Duitse soldaten. Inbegrepen de soldaten die later konvooi de Antwerpse haven invoer). aan hun verwondingen zijn overleden of nooit zijn terugge- De geallieerden vielen in deze slag Zeeland aan vanuit het vonden2, 3, 4. zuiden (België), het oosten (Brabant) en het westen.
    [Show full text]
  • The Development of the Dutch Flood Safety Strategy
    The development of the Dutch flood safety strategy technical report Mark Z. Voorendt THE DEVELOPMENT OF THE DUTCH FLOOD SAFETY STRATEGY - technical report, improved edition - Mark Z. Voorendt April 29, 2016 ISBN/EAN 978-90-74767-18-7 NUR-code 956 ©2015, 2016 M.Z. Voorendt, Delft University of Technology published by Bee’s Books, Amsterdam series: Delta Technology, Design & Governance Cover page: graph from the Delta report, part 1 (1960) PREFACE This report is part of my research on the ’structural evaluation of multifunctional flood defences’. The research is part of the programme on ’integral and sustainable design of multifunctional flood defences’ which is supported by the Dutch Technol- ogy Foundation STW, which is part of the Netherlands Organisation for Scientific Re- search (NWO), and is partly funded by the Ministry of Economic Affairs. This pro- gramme is one of the ’Perspective’ programmes that are organised within consortia of research institutes and users. The research programme consists of several projects in which various aspects of mul- tifunctional flood defences are studied. These include technical aspects (strengths and loads), safety philosophy, governance, architecture and financial aspects. For details of the programme, one is referred to the project proposal (see the information on www.flooddefences.org). The current project on structural evaluation is being carried out under supervision of promoter prof.drs.ir. Han Vrijling and with advice from ir. Wilfred Molenaar, dr.ir. Jarit de Gijt and dr.ir. Klaas Jan Bakker, all working at Delft University of Technol- ogy. The research project is externally supported by Witteveen+Bos (especially ir.
    [Show full text]
  • Ontgonnen Verleden
    Ontgonnen verleden Regiobeschrijvingen provincie Zeeland Adriaan Haartsen Directie Kennis, juni 2009 © 2009 Directie Kennis, Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit Rapport DK nr. 2009/dk116-J Ede, 2009 Teksten mogen alleen worden overgenomen met bronvermelding. Deze uitgave kan schriftelijk of per e-mail worden besteld bij de directie Kennis onder vermelding van code 2009/dk116-J en het aantal exemplaren. Oplage 50 exemplaren Auteur Bureau Lantschap Samenstelling Eduard van Beusekom, Bart Looise, Annette Gravendeel, Janny Beumer Ontwerp omslag Cor Kruft Druk Ministerie van LNV, directie IFZ/Bedrijfsuitgeverij Productie Directie Kennis Bedrijfsvoering/Publicatiezaken Bezoekadres : Horapark, Bennekomseweg 41 Postadres : Postbus 482, 6710 BL Ede Telefoon : 0318 822500 Fax : 0318 822550 E-mail : [email protected] Voorwoord In de deelrapporten van de studie Ontgonnen Verleden dwaalt u door de historisch- geografische catacomben van de twaalf provincies in Nederland. Dat klinkt duister en kil en riekt naar spinnenwebben en vochtig beschimmelde hoekjes. Maar dat pakt anders uit. Deze uitgave, samengesteld uit twaalf delen, biedt de meer dan gemiddeld geïnteresseerde, verhelderende kaartjes, duidelijke teksten en foto’s van de historisch- geografische regio’s van Nederland. Zo geeft het een compleet beeld van Nederland anno toen, nu en de tijd die daar tussen zit. De hoofdstukken over de deelgebieden/regio’s schetsen in het kort een karakteristiek per gebied. De cultuurhistorische blikvangers worden gepresenteerd. Voor de fijnproevers volgt hierna een nadere uiteenzetting. De ontwikkeling van het landschap, de bodem en het reliëf, en de bewoningsgeschiedenis worden in beeld gebracht. Het gaat over de ligging van dorpen en steden, de verkavelingsvormen in het agrarisch land, de loop van wegen, kanalen en spoorlijnen, dijkenpatronen, waterlopen, defensielinies met fortificaties.
    [Show full text]
  • Walcheren En De Ramp
    voerde naar Gorinchem, Woudrichem en En wie weet, meldt het 2.500ste lid zich na Slot Loevestein) en een verslag van de het lezen van deze Wete aan. Dus geef het bijeenkomst over de schilderes Claire blad door. Bonebakker. Veel leesplezier. Met het activiteitenprogramma voor de Leo Hollestelle komende maanden en enkele mededelin- gen sluiten we deze Wete weer af. Walcheren en de Ramp De gevolgen van de stormvloed van 1953 voor Walcheren Dit jaar is het vijftig jaar geleden dat ons van de stormvloed van 1953 is het goed land door een vreselijke stormvloed werd om ook aandacht te besteden aan de getroffen. De februariramp van 1953 wordt gevolgen van deze ramp voor Walcheren. altijd in verband gebracht met de provincie Ook dit deel van Zeeland heeft schade Zeeland, maar ook West-Brabant en het ondervonden, al was die uitsluitend van zuidelijke gedeelte van de provincie Zuid- materiële aard. Holland werden zwaar geteisterd. Wat Zee- land betreft hebben vooral Schouwen-Dui- Waarschuwing veland, het westelijk deel van Tholen en De stormvloed in de nacht van 31 januari het oosten van Zuid-Beveland zwaar gele- op 1 februari 1953 kwam niet geheel den. Honderden mensen zijn omgekomen. onverwacht. Naar aanleiding van de waar- De Watersnoodramp wordt in Zeeland niet schuwingen van het KNMI werd op 31 gauw met Walcheren geassocieerd. Om januari op verschillende plaatsen op Wal- het wat extreem uit te drukken: dit voor- cheren dijkwacht gelopen. Uit voorzorg malige eiland had zijn portie al negen jaar werden de schuiven in de waterkerende eerder gehad. Door toedoen van geallieer- binnendijken onder Vrouwenpolder en in de bombardementen op de Walcherse de Nieuwlandse polders gesloten.
    [Show full text]
  • De Slag Om De Schelde. De Aanval Op De Sloedam
    De Slag om de Schelde. Specifiek: de strijd om en op de Sloedam. De Slag om de Schelde was een militaire operatie in het noorden van België en het zuidwesten van Nederland aan het einde van de Tweede Wereldoorlog. Deze slag was de grootste operatie op Nederlands grondgebied tijdens de Tweede Wereldoorlog. Hoewel hierover al veel werd geschreven, bleek het voor velen een, relatief, onbekende actie. Met name het aandeel dat de Canadese eenheden hierin speelden. In deze column gaan we nader in op één specifieke operatie. De herdenking hiervan staat jaarlijks op de agenda van het Royal Canadian Legion Branch 005 ,,the Liberation of the Netherlands”. De aanval op de Sloedam. Oftewel: de ,,zinloze slachting op die vervloekte dam”, zoals deze actie genoemd wordt in het boek ,,Canadezen in actie” van Hen Bollen en Paul Vroemen. Waarom ik deze fase van de bevrijding oprakel? Ik stuitte hierop in mijn naspeuringen naar Canadezen die onderscheiden waren met de Militaire Willemsorde. In de laatste editie van 2020 besteedde ik aandacht aan een postume toekenning daarvan, echter er waren ook militairen die de oorlog overleefd hadden en deze hoge onderscheiding hadden kregen. Eén daarvan: Luitenant John Ch. B. Forbes van het Régiment de Maisonneuve. Toen ik zijn naam ingaf in de zoekmachine stuitte ik op het ,,Historisch J.Ch.B. Forbes in Goes in Jaarboek 1986” van de Heemkundige Kring De Bevelanden. Daarin werd 1985 verwezen naar een vertaling van ,,de persoonlijke ervaringen” van Luitenant Forbes die waren vertaald uit het Frans door B.P. Burkunk. (Burkunk is zelf onderscheiden met de Bronzen Leeuw-hs) Forbes had zijn persoonlijke ervaringen vastgelegd in een artikel ‘’Le pont maudit”.
    [Show full text]
  • Oorlogsslachtoffers Herdacht Versie2 21.4.2013
    Een overzicht van burgerslachtoffers, gesneuvelde en vermiste militairen van de Gemeente Middelburg in èn na de Tweede Wereldoorlog. 2013 2 Oorlogsslachtoffers herdacht Een overzicht van burgerslachtoffers, gesneuvelde en vermiste militairen van de Gemeente Middelburg in èn na de Tweede Wereldoorlog © Uitgave Gemeente Middelburg, 24 april 2013 (versie 2). Gemeente Middelburg, Postbus 6000, 4330 LA Middelburg. Telefoon 0118-675 000. Website: www.middelburg.nl. E-mail: [email protected] Telefoon consul: 0118-675 597 of e-mail: [email protected] 3 INHOUDSOPGAVE Voorwoord burgemeester ................................................................................................................................................................................ 6 Inleiding ............................................................................................................................................................................................................ 7 DEEL I. ALGEMEEN .................................................................................................................................................................................. 9 Hoofdstuk 1. Gemeenten in oorlogstijd. ..................................................................................................................................................... 9 DEEL II. BURGERSLACHTOFFERS ......................................................................................................................................................
    [Show full text]
  • Walcheren Causeway. the Battle for the Scheldt Was a Military Operation in the North of Belgium and the Southwest of the Netherlands at the End of World War II
    Walcheren Causeway. The Battle for the Scheldt was a military operation in the north of Belgium and the southwest of the Netherlands at the end of World War II. This battle was the largest operation on Dutch territory in WW II. Although much has been written about these battles, it turned out to be a relatively unknown action for many. In particular the great importance of the Canadian troops in these crucial battles, aimed at making the port of Antwerp accessible again. In this column we take a closer look at one specific operation. The commemoration is annually on the agenda of the Royal Canadian Legion Branch 005, the Liberation of the Netherlands. The Walcheren Causeway. A Battle Honour granted to the participating Canadians units. In other words: the "senseless slaughter on that damn dam", as this action is called in the book "Canadians in action" by Hen Bollen and Paul Vroemen. Why am I re-naming this phase of the liberation? I came across this in my search for Canadians who had been awarded the Military Order of William. In the last edition of 2020, I paid attention to a posthumous award of it, but there were also soldiers who survived the war and received the highest Dutch military decoration. One of them: Lieutenant John Ch. B. Forbes of the Régiment de Maisonneuve. He had documented his personal experiences in an article "Le pont maudit". When I entered his name in Google, I came across the "Historical Yearbook 1986" of the Local History Foundation De Bevelanden. It referred to a translation of "the personal experiences" of Lieutenant Forbes which had been translated from French by B.P.
    [Show full text]