Rocznik Żuławski Rocznik Żuławski 2008 Wstęp Wstęp
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
2008 Rocznik Żuławski Rocznik Żuławski 2008 Wstęp Wstęp . 5 Klub Nowodworski. Wybrane materiały, informacje i wydarzenia Roku Żuław 2008 Klub Nowodworski Wydawca: Stowarzyszenie Miłośników Nowego Dworu Gdańskiego Klub Nowodworski Kalendarium Żuławskie . 6 dr Dariusz Piasek Redakcja: Grzegorz Gola, Marek Opitz Żuławy – laboratorium tożsamości. 8 Współpraca redakcyjna: Mariola Mika Grzegorz Gola Korekta: Kordian Kuczma Tłumaczenie tekstów niemieckojęzycznych: Monika Jastrzębska-Opitz Krótki poradnik pielęgnacji zieleni drzewiastej Konferencja Pielęgnacja zieleni drzewiastej w miastach i na obszarach wiejskich . 11 Grzegorz Gola Finansowanie: Wnioski z konferencji Pielęgnacja zieleni drzewiastej w miastach i na obszarach wiejskich 18 czerwca 2008 r. 12 Fundacja Współpracy Polsko-Niemieckiej, Samorząd Województwa Pomorskiego, Samorząd Województwa Warmińsko-Mazurskiego, Aspekty prawne pielęgnacji drzew . 13 Gmina Cedry Wielkie, Stowarzyszenie Miłośników Nowego Dworu Gdańskiego Klub Nowodworski, Miasto i Gmina Nowy Dwór Gdański, Jolanta StrzelczykUrząd Miejski w Nowym Dworze Gdańskim Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku, Powiat Nowodworski, Fundusz Inicjatyw Obywatelskich Rola drzew w zieleni miejskiej. 16 Wydano z fi nansowym wsparciem Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej dr Michał Buliński Herausgegeben mit fi nanzieller Unterstützung der Stift ung für deutsch-polnische Zusammenarbeit Zieleń miejska wartością niedocenianą . 18 dr inż. Adam Kowalak Konferencja Open Delta 2008 Wokół rzek . 23 Współpraca: Grzegorz Gola Gemeinnütziger Verein Tiegenhof - Kreis Großes Werder e.V. (Niemcy), Konsulat Generalny Republiki Federalnej Niemiec w Gdańsku, Stowarzyszenie Żuławy gmin i powiatów żuławskich, Politechnika Gdańska w Gdańsku, Polskie Towarzystwo Historyczne Oddział w El- Wokół rzek blągu, Foto Opitz, Żuławski Ośrodek Kultury w Nowym Dworze Gdańskim; Starostwo Powiatowe w Nowym Dworze Gdańskim, Urząd Wokół rzek Open Delta 2008. 25 Marszałkowski Województwa Pomorskiego w Gdańsku, Stowarzyszenie Eko-Inicjatywa, Park Krajobrazowy „Dolina Słupi”, Urząd Gminy Monika Jastrzębska-Opitz w Cedrach Wielkich, Starostwo Powiatowe w Pruszczu Gdańskim, Starostwo Powiatowe w Elblągu, Urząd Gminy w Sztutowie, Regio- nalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Gdańsku, Związek Miast i Gmin Morskich, Konsul Honorowy Królestwa Niderlandów w Gdańsku, Żuławska żegluga śródlądowa – zapomniane dziedzictwo . 27 Starostwo Powiatowe w Malborku, Polski Klub Ekologiczny, Centrum Informacji i Edukacji Ekologicznej w Gdańsku, Muzeum Morskie Jadwiga Klim w Gdańsku, Muzeum Zamkowe w Malborku, Parafi a Rzymskokatolicka pw. św. Elżbiety Węgierskiej w Lubieszewie, Parafi a Bizantyjsko- Delta Wisły otwartym muzeum hydrotechniki i ojczyzną przybyszów. 33 Ukraińska pw. św. Mikołaja w Żelichowie-Cyganku, Parafi a Rzymskokatolicka pw. św. Apostołów Piotra i Pawła w Trutnowach, Parafi a dr inż. Kazimierz Cebulak Rzymskokatolicka pw. św. Aniołów Stróżów w Cedrach Wielkich, Parafi a Rzymskokatolicka pw. Niepokalanego Serca Maryi w Nowym Specyfi ka szaty roślinnej Żuław Wiślanych . 38 Dworze Gdańskim, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Uniwersytet Śląski w Katowicach, Muzeum Narodowe w Gdańsku, dr Michał Buliński Muzeum Archeologiczno-Historyczne w Elblągu, Urząd Marszałkowski Województwa Warmińsko-Mazurskiego, Akademia Pomorska w Strażnicy Wisły edukacja ekologiczna a aktywizacja społeczności lokalnej . 41 Słupsku, Schola Cantorum Gymevensis, Hotelik Restauracja Joker w Nowym Dworze Gdańskim, Oberża Cesarska w Kadynach, Ambasada Ewa Romanow-Pękal Królestwa Niderlandów w Warszawie Możliwości turystycznego zagospodarowania rzek i kanałów żuławskich . 43 Jacek Zdrojewski List intencyjny w sprawie reaktywacji drogi wodnej rzeki Tugi od Nowego Dworu Gdańskiego do ujścia do Szkarpawy . 49 Gotyk na Żuławach Na okładce: Konferencja, wystawa i wykłady terenowe Gotyk na Żuławach. 51 Panorama Nowego Dworu Gdańskiego z pierwszej połowy XIX wieku. Formy przestrzenne średniowiecznych wsi żuławskich. O krajobrazie żuławskim. 52 Rysunki na płytki ceramiczne z kolekcji Jerzego Domino dr inż. arch. Bogna Lipińska Techniki i materiały budowlane stosowane przy wznoszeniu średniowiecznych kościołów żuławskich . 57 Zagadnienia logistyczne średniowiecznego placu budowy Stowarzyszenie Miłośników Nowego Dworu Gdańskiego Klub Nowodworski Bernard Jesionowski ul. Kopernika 17 Chronologia erygowania parafi i na Żuławach Wielkich w średniowieczu . 61 82-100 Nowy Dwór Gdański ks. dr hab. Jan Wiśniewski www.klubnowodworski.pl Dawni Żuławiacy na co dzień i od święta . 68 doc. dr Andrzej Januszajtis Odkrywanie średniowiecznej historii Żuław– doświadczenia badawcze byłego mieszkańca Żuław Wielkich. 74 Heinz Albert Pohl © 2008 Klub Nowodworski Zamek krzyżacki w Laskach – próba rekonstrukcji . 76 dr Dariusz Piasek Przykłady dobrych praktyk ratowania żuławskich zabytków . 80 ISBN 83-911771-1-4 Renata Wierzchołowska 3 Gotyk na Żuławach. Więcej odwiedzających dzięki wspólnemu turystycznemu promowaniu regionu . 83 Maik Veit Średniowieczna rzeźba na Żuławach . 85 Wiesława Rynkiewicz-Domino Gotyk – neogotyk na Żuławach Wiślanych . 90 Jerzy Domino Architektura gotyckich kościołów wiejskich na Żuławach . 95 dr hab. Maria Lubocka-Hoff mann Ślady na cegłach gotyckich. 101 Grzegorz Gola Tunel Tuga Tunel Tuga. Lokalny kompleksowy program na rzecz zwiększenia świadomości znaczenia ochrony korytarza ekologicznego rzeki Tugi . 103 Grzegorz Gola Rocznik Żuławski 2008 Salwinia Ekoklub działalność w latach 2006–2008. 105 Marek Opitz, Grzegorz Gola Sprzątania rzeki 2004–2008 krótkie zestawienie. 108 Mariola Mika, Marek Opitz Przystanek na szlaku Szlak Mennonitów. 109 Grzegorz Gola Tablice informacyjne (laubzekinowe) na Szlaku Menonitów . 112 Trudno powiedzieć, czy rok 2008 wyróżni się czymś szczególnym Czy Rok Żuław stanie się przełomem w budowaniu tożsamości Muzeum Żuławskie w historii Żuław delty Wisły. To będzie można ocenić dopiero z regionu? Działalność Muzeum Żuławskiego w Nowym Dworze Gdańskim (wraz z fi lią w Cyganku) w roku 2008 . 113 perspektywy historycznej. Niewątpliwie takie lata w przeszłości już Rocznik Żuławski 2008 jest zapisem działalności Stowarzyszenia Barbara Chudzyńska, Grzegorz Gola występowały. Miłośników Nowego Dworu Klub Nowodworski. Podsumowaniem Żuławski Park Historyczny – nowa jakość w Nowym Dworze Gdańskim . 116 W najnowszych dziejach przełomem dla Żuław miały być realizowanych projektów, pomysłów docenionych i wspartych nie- Kamila Bartosiak pierwsze wybory samorządowe w 1990 roku. Jednak na tle szybko jednokrotnie przez zewnętrznych donatorów. Jest również subiek- zmieniających się innych regionów kraju rolniczy region obarczo- tywną kroniką wydarzeń widzianą z perspektywy mieszkańców Rok Żuław ny spuścizną państwowych gospodarstw rolnych z trudem i bardzo Żuław, dla których ważne jest ich miejsce na Ziemi. wolno wychodził z okowów poprzedniego systemu. Mała Ojczyzna żuławska zasługuje od dawna na wydawnictwo Stowarzyszenie Żuławy – gmin i powiatów żuławskich – w inicjatywie Rok Żuław 2008 . 117 Na pewno rok 1945, kiedy Żuławy zostały zatopione przez wy- upamiętniające wysiłki wielu ludzi i instytucji na rzecz integracji Zbigniew Piórkowski, Janusz Goliński, Grzegorz Gola cofujące się wojska niemieckie, rok, w którym rozpoczęto całkowitą kolejnego pokolenia tutaj urodzonego. Wybrane imprezy i wydarzenia Roku Żuław 2008 . 120 wymianę ludności na tej ziemi, stanowi jasną i wyraźnie odczuwal- Przekazujemy spory zakres interdyscyplinarnej wiedzy ważnej Maria Gierszewska, Aldona Godek, Grzegorz Gola, Małgorzata Grosicka, Łukasz Ptasznik, Małgorzata Wrycza ną zmianę. dla każdego, kto chce tutaj zapuścić korzenie. Idziemy w ślady „Ze- Międzynarodowa działalność Klubu Nowodworskiego w 2008 roku . 122 Lata 1920, 1772, 1466, 1309, kiedy zmieniali się władcy tej zie- szytów żuławskich” i „Kolokwiów żuławskich”, które stanowią dzi- Bolesław Klein, Harry Lau mi, są również ważnymi datami w historii. siaj pozycje bardzo poszukiwane, ale już praktycznie niedostępne Badania etnografi czne na Żuławach. ..