N De Darde Klokke" I
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
TNT Post Port betaald / n De Darde Klokke" r EDITIE Drie moandeleks tiedschrift veur Ommen in samenwerking met de Historische Kring Ommen SBeas-a I Colofon HISTORISCHE KRING OMMEN GEMIENSCHOP VAN OLL OMMER Werkgroepen en contactpersonen Voorzitter Veurzitter 1 Documentatie B.J. Warmelink E. Makkinga Zie secretaris telefoon (0529) 45 72 43 telefoon (0529) 45 44 42 2 Boerderij- en veldnamen H.B. Wösten Secretaris Schriefster Arrierpoort 11, 7731 GH Ommen H.J. Feddema-van EIburg E. Dunnewind-Janssen telefoon (0529)45 24 12 De Schammelte 27, 7731 BL Ommen Roodborst 10, 7731 KR Ommen 3 Genealogie [email protected] [email protected] A. van der Vegt telefoon (0529)46 32 88 telefoon (0529)45 31 98 Sperwer 34, 7731 KB Ommen telefoon (0529) 45 63 17 Penningmeester Penningmeester 4 Audio-visueel C.C. Schnelders H. van Aalderen J. v.d. Kooi] telefoon (0529) 45 83 35 telefoon (0529) 45 67 88 Putter 12, 7731 DP Ommen telefoon (0529) 45 11 25 Leden Leden 5 Dialect A. Pasman-Kortman E.J. Makkinga L. Bruins-Lemmers A. van der Vegt W. Bessels-Wemekamp Beerzerweg 2, 7731 PA Ommen H. Woertink G. Horsman-Kosters telefoon (0529) 45 11 93 S. Schokkenbroek J. Kampman-Warmelink E. Mooijers Drie moandeleks tiedschrift veur Lidmaatschap Ommen en de gemienschap van • € 21,50 per jaar inclusief abonnement 011 Ommer in samenwerking met De Darde Klokke. de Historische Kring Ommen •€ 22,50 per jaar bij niet automatische afschrijving. Redactieadres Veur betaling van abonnementen Patrijsstraat 39, 7731 ZL Ommen (€ 6," per jaar): telefoon (0529)46 31 11 Overname van artikelen Postbank nr. 3043554 of e-mail [email protected] Rabobank nr. 34.89.05.904 toegestaan met t.n.v. "De Darde Klokke" te Ommen bronvermelding. wwmMimB7.nl MET DANK AAN Vechtstede Notarissen Van Aalderen garage en tankservice Notaris Spruijt Univé Verzekeringen Dunnewind-Groep BV Limburgia Ommen Juwelier-Opticiën Bastiaans Bouwbedrijf Vonder BV Timmer- & Onderhoudsbedrijf Harry's Hap Patisserie-Lunchroom Ekkelenkamp Kleinlugtenbelt Tuincentrum Jurrie Baas Dames-en herenkapsalon Pascale Sportrijk fit & gezond Ommen Weenink & Jansen Makelaars M. Dunnewind Radio, TV en witgoed Autobedrijven: Aannemersbedrijf M. van der Vegt Schildersbedrijf Lennips • Oostendorp Drukkerij Meijerink BV Takman Gereedschappen • Van Leussen Douwe's Dump Renault-dealer Cents • Dunnewind bv Rijwielen/Bromfietsen Brunink Café-Restaurant 'Flater' • Schuurhuis NIP Infra BV De Rechter van Steenwijk • Autopalace Installatiebedrijf Groen Ommen Uurwerkreparatie Obelisk • Cents bv Eetcafé De Zaak OCB Bouw bv • M.C. Bouwman Autoschade Huysmans Kompanen • De Jong Ommer Automaten Bruna Boekhandel Alex Hoen Schilderwerken Bandenservice Ommen Restaurant-Catering 'De Bootsman' Kapsalon de Kapper Pearie Opticiëns Verhuizers H. Steen bv Van Elderen Schildersbedrijf Van EIburg Autoschade Henk Koggel Zorgboerderij 't Schöttincksflier Dakdekkers- en Renovatiebedrijf Van der Beek Wijnhandel-slijterij De Lange Keukens E. van der Linde Ommen BV Bakker Koggel Laminaat Outlet Ommen Café-Restaurant'De Nieuwe Brug' Restaurant-Partycentrum 'De Lindenberg' Klusbedrijf H. Bremmer Vivante Touwen Bungalowpark 'Hoge Hexel' Culinair bij u thuis Stucadoorsbedrijf Rinus Zwanepol Expert Westerman Wij worden financieel ondersteund door Rabobank Vaart & Vechtstreek Van de redactie Met het naderen van de jaarwisseling heeft u thans voor u het jongste nummer van de Dar de Klokke. Het is ook tegelijk het laatste nummer van het jaar 2010. Dit tijdschrift is er voor belangstellenden voor de (plaatselijke) geschiedenis. Met dit keer onder anderen interessante bijdragen over een Elfstedentochtwinnaar, een oud-Ommer bakker, de melkbus en gevaarlijke raketten in en rond Ommen.. Veel leesplezier! Het zal niemand zijn opgevallen en de werkwijze wordt er ook niet anders van, maar de structuur van De Darde Klokke is enigszins gewijzigd. Ontstaan in de zeventigerjaren van de vorige eeuw is De Darde Klokke een op zich zelf staand orgaan. Met de HKO is sinds 1997 een samenwerking. Sinds dit jaar ook met de Gemienschop van 011 Ommer. Om het voortbestaan ook voor de toekomst blijvend te houden is halverwege dit jaar een stichting opgericht met een bestuur vanuit eerder ge noemde organisaties, te weten: Frouwke Doezeman, Sir Schokkenbroek, Albert van der Vegt en Harry Woertink. Enkele punten uit de statuten van de stichting: 1. De stichting heeft ten doel: het verzorgen van publicaties over de lokale en regionale geschiedenis van Ommen en omgeving in de meest ruimste zin van het woord. 2. De stichting tracht haar doel onder meer te verwezenlijken door het uitgeven van een eigen tijdschrift, het organiseren en ondersteunen van geschiedkundige activiteiten met een educatief en algemeen vormend karakter, het medewerken aan projecten ten dienste van geschiedkundig belang en verder alle wettige middelen welke voor het doel van de stichting bevorderlijk kunnen zijn. 3. De stichting heeft geen winstoogmerk. Omslagfoto: eenjuniperus zoals Dieks Horsman deze beschrijft in zijn verhaal. Inhoudsopgave Winnaar Elfstedentocht 1963 wordt 80 jaar Mannes Schoppink blz. 2 Barts Makkinga en Ajax OZC blz. 6 Een boer, een echte Werkgroep dialect blz. 8 Dampollen of jeneverbes Dieks Horsman blz. 9 De melkbus uit Ommen Wouter de Graaf blz. 11 Gevaarlijke raketten in en om Ommen Ben Wösten blz. 12 Gerrit Jan Eshuis - streekhistoricus Henk Schuurman blz. 14 Proces-verbaal uit 1944 Adriaan Grootenhuis blz. 17 Krentenbossen en legenden in Eerde Gerrit Jan Eshuis f blz. 18 Winnaar Elfstedentocht 1963 wordt 80 ,,ln Ommen hebben we de mooiste tijd van ons leven gehad" door Mannes Schoppink Je bent een schaatser of je bent het niet. Reinier Paping woonde met zijn vrouw Joke geen twee jaar in Ommen,maar twee seizoenen. In die tijd werd ook zoon Roald ge boren. Het gezinnetje woonde in een houten bungalow aan de voet van de Besthme- nerberg. Daar moest flink gestookt worden. Vooral in de winter van 1962-1963. De achttiende januari van 1963 was misschien nog niet eens de koudste, maar wel de meest gedenkwaardige dag van die winter en mogelijk zelfs van het hele decennium. Reinier Paping won die vrijdag in Friesland de beroemdste schaatswedstrijd ter we reld, de Elfstedentocht. Op 18 februari 2011 bereikt Paping ook de lééftijd der zeer sterken. Hoog tijd om een keer terug te blikken. Het is een mooie maandagmorgen in november 2010, klokslag 10.00 uur. Reinier Paping doet zelf open. Samen met zijn vrouw Joke woont hij in de tegen de binnenstad aanliggen de wijk Wipstrik (een oude benaming voor galg...) in Zwolle. „Goedemiddag," begroet de vroegere schaatsenrijder heel joviaal. ,Ja, ik was vanmorgen al vroeg opgestaan, dan lijkt het of de dag al heel lang duurt." Paping heeft een oud plakboek op tafel klaargelegd. Er zitten veel prachtige zwart-wit foto's in van de meest legendarische tocht der tochten. Pa ping begint vol enthousiasme te vertellen. Voor anderen mocht het dan 'de hel van '63' zijn, hij had de dag van zijn leven. De dag die zijn leven voorgoed zou veranderen. Maar daarover straks meer. Eerst een stukje voorgeschiedenis. Reinier Paping werd geboren op 18 februari 1931 in Dedemsvaart. Hij was het zevende kind uit een (katholiek) gezin van negen. Zijn vader was Hendrikus Herma- nus Paping (1892- 1982), zijn moeder Ber- nadina Geziena Hen driks (1897-1983). Zijn ouders kwamen oor spronkelijk uit Gronin- i gen en zouden later hun I levensavond doorbren gen in de serviceflat Stadshaghen in Om men. Paping sr. werd I textielkoopman en win kelier in Dedemsvaart, na eerst enige jaren landbouwer te zijn ge weest op de hoeve Landleven. Reinier volgde de lagere school in Dedemsvaart en ging Trots toont Reinier Paping daarna naar de mulo. zijn plakboek over de barre Daarvoor ging hij zelfs tocht van 1963. I naar het jongensinter naat St. Louis in Amersfoort. Leren was echter niet aan hem besteed. „Als ik thuis kwam zette ik mijn tas in de gang en ging dan direct naar buiten," vertelt Paping. „Ik moest gewoon naar buiten, want stilzitten kon ik niet. Ik zat bij allerlei sporten. Zo voetbalde ik bij Dedemsvaart- zondag. Op m'n zeventiende speelde ik al in het eerste. We voetbalden ook wel eens tegen OVC uit Ommen. Ik stond meestal rechtsbinnen. Ik was net zo'n voetballer als die jongen uit Katwijk, hoe heet hij ook weer? Dirk Kuijt,ja. Ik haalde de bal van achteren en ging er vervolgens mee naar voren. Ik moest het hebben van werken, werken en nog eens werken. Maar ik was ook lid van de gymnastiek- en van de turnvereniging. En ik ben in Dedems- vaart begonnen met tennissen. Op een gegeven moment gingen we bij het voetballen van de vierde naar de derde klasse. Toen werd het tijd een keus gaan maken. Want zie je,ik schaatste ook nog." Paping had het schaatsen niet van een vreemde. Zijn vader was eveneens reeds een groot liefhebber. Ook zijn oudste broers Richard, Philip en Bonne (die later een manufacturenwinkel had in Ommen) schaatsten. Tezamen reden de gebroeders acht Elf stedentochten. Dat het jongere broertje Reinier een (veel groter) talent was, ontging het drietal niet. Zij betaalden voor hem trainingsreizen naar Noorwe gen. De eerste was in 1950. „Ik begon bij de NVBHS,de Nederlandse Vereniging tot Bevorde ring van het Hardrijden op de Schaats," vervolgt Paping zijn verhaal. „Daar reed ik in de toerploeg. Dat deed ik zo goed, dat ik mocht schaatsen bij de KNSB. In 1955 werd ik bij het Nederlands kampi oenschap op natuurijs in Heerenveen vierde achter Gerard Maarse, Wim de Graaff en Egbert van 't Oever,jongens die al langer in de kernploeg zaten. Ik kwam daar ook in terecht en mocht zelfs naar het Reinier Paping, november Europees kampioenschap in het Zweedse Valun. 2010 Dat waren trouwens gelijk mijn hoogtepunten als langebaanschaatser, want na de winter van 1956 werd ik niet meer gekozen in de kern ploeg." In 1957 meldde Reinier Paping zich op het CIOS in Overveen,om daar het diploma Alge meen Sportleider te behalen.