Marathonkampioen Henk Portengen
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Werinon 86 opzet7 nieuw III:Opmaak 1 25-03-2014 14:22 Pagina 32 Marathonkampioen Henk Portengen Mark Nederhorst den Berg, met zijn polders, legakkers, de Vecht en het Hilver - Hilberts sums kanaal is één met het water. Wanneer de temperatuur daalt en Koning Winter zijn intrede doet, begint het bij veel schaatsliefhebbers ‘te kriebelen’. Uit alle delen van Nederland komen (dan) schaatsliefhebbers naar het Vecht-plassengebied omdat (hier) vaak na enkele nachten matige vorst geschaatst kan worden. Nederhorst den Berg kent een rijke korte baan. In die tijd woonden wij in schaatstraditie. Naast het vermaak dat Amsterdam, nabij de grote IJpolder, natuurijs oplevert werden er in het ver - vlakbij het Noordzee kanaal. Mijn va - leden ook aansprekende prestaties ge - der werkte daar als machinist op het leverd door schaatsers uit dit dorp o.a. watergemaal. door Theo Janmaat en Piet de Jong. Rond 1961 ging de Jaap Edenbaan open, De meest imposante schaatscarrière is als eerste kunstijsbaan in Nederland. van marathonschaatser Henk Porten - Vanaf die tijd heb ik daar geschaatst. In gen, in de jaren zeventig en tachtig het begin legde ik mij vooral toe op de werd hij meerdere malen Nationaal langebaan afstanden (50 0 m en 1.50 0 m). marathonkampioen op zowel kunst- Het marathonschaatsen op kunstijs als natuurijs. Meer dan honderd wed - bestond toen nog niet. Op langere af - strijden wist Portengen te winnen. Met standen was ik beter dan op korte zijn aansprekende prestaties zette Por - afstanden, maar niet goed genoeg voor tengen Nederhorst den Berg in sportief de echte top” opzicht op de kaart. De opkomst van het marathon - schaatsen in Nederland “Na de beruchte Elfstedentocht van 1963 bleven strenge winters in de jaren zestig en zeventig uit. Een hele gene - ratie goede schaatsers groeide op zon - der wedstrijden op natuurijs. De komst van de kunstijsbaan bood Finnair schaatsploeg bij Huldiging in Nederhorst (1983), een goed alternatief. Na afloop van de voor Henk zijn huis. training werden er vaak nog door ‘de mannen van de lange adem’ 40 of soms Jeugd en beginjaren van het schaatsen 50 ronden gereden als een soort van “Ik ben van 1948, net zoals veel kin - wedstrijd. Dat groeide langzamerhand deren uit die tijd leerde je schaatsen op uit tot een competitie. Kunstijsbanen Friese doorlopers, in winters als er na - kwamen enige jaren later ook in Hee - tuurijs lag. A anleg voor schaatsen had ik renveen, Deventer en Eindhoven. Op niet van een vreemde, mijn vader was deze banen werd begin jaren zeventig ook een goede schaatser, vooral op de een Marathoncompetitie georganiseerd. 32 WERINON Werinon 86 opzet7 nieuw III:Opmaak 1 25-03-2014 14:22 Pagina 33 Henk wint 1e NK marathonschaatsen op natuurijs in Loosdrecht 1979. De firma Heineken zag ‘wel brood’ in Jeen van den Berg. ‘Ach, je moet je er deze wedstijden en werd de eerste ook niet teveel van voorstellen – zeker sponsor, daarmee kwam het marathon - als je het met deze tijd vergelijkt – wij schaatsen in een stroomversnelling. reden voor een gratis schaatspak en wat onkostenvergoeding voor een Alterna - De publiciteit en het niveau van de tieve Elfstedentocht in het buitenland. deelnemers steeg snel. Als marathon - Ik moest er altijd gewoon bij werken, ik schaatser zag ik al vlot dat hier mijn ta - heb jaren lang gewerkt als beheerder lenten lagen, vanaf het begin zat ik in van onroerend goed bij de ING. Dat deze marathonwedstrijden ‘voorin’ en was een fulltime baan, het trainen ge - won vaak. beurde na werktijd. Sinds kort ben ik In 1973 won ik het door Heineken met pensioen.” gespo nsorde ‘Heinekentoer - Huldiging van Henk 1983 na winnen KNSB-cup bij de sporthal De Blijk. nooi’, de voorganger van de KNSB Marathon Cup. Commerciële ploegen de - den in die tijd hun intrede, mijn eerste ploeg was ‘Ju - welier Jeroen’. In die ploeg reed ik samen met bekende namen uit de marathon - schaatssport: Marten Hoek - stra, Jan-Roelof Kruithof en Elfstedenwinnaar (1954) WERINON 33 Werinon 86 opzet7 nieuw III:Opmaak 1 25-03-2014 14:22 Pagina 34 twintig graden onder nul. Het ijs heeft in die gebieden vaak veel meer scheu - ren dan in Nederland – het ijs begint door de extreme koude ‘te werken’ – wat niet zonder risico is vanwege de vele scheuren en valpartijen, die dan gemakkelijk ontstaan. Verder zijn de omstandigheden daar ook loodzwaar, wind, kou en sneeuw teisteren ‘de baan’. Ik heb wel eens bijna 180 kilo - meter alleen geschaatst nadat ik de aan - sluiting met het peloton had verloren. Op die grote rondes van ongeveer vijf - tig kilometer per ronde waren er plek - ken waar ik toen ‘moederziel’ alleen schaatste. Dan dacht ik weleens – bij wijze van – als er nu een ijsbeer komt Atje Keulen-Deelstra en Henk worden gehuldigd na winnen KNSB-cup 1975. die mij opvreet, niemand die mij mist!” Alternatieve Elfstedentochten Portengen 1 e Nederlands Kampioen “Mijn eerste wedstrijdervaring met Marathonschaatsen Loosdrecht 1979 schaatsen van lange afstanden op na - “De draaiboeken voor een NK lagen al tuurijs was in het buitenland. In Ne - jaren klaar tot ze in 1979 uit de kast derland waren er nauwelijks strenge werden gehaald voor het eerste Natio - winters in de jaren zeventig. Gelukkig nale Kampioenschap Marathonschaat - begonnen ze toen alternatieve Elfste - sen in Loosdrecht, over een afstand van dentochten te organiseren in Noorwe - honderd kilometer. Het was bijna een gen en Finland. Het waren mooie er - thuiswedstrijd. Eind jaren zeventig, be - varingen, ruige omstandigheden, waar je schaatste bij temperaturen lager dan Ploegleider Jan van Huisstede met het team van Henk (1987). Huldigingsboek van de IJsclub Henk na afloop van de training Onder: Huldiging van de kampioenen Nederhorst den Berg. op de Jaap Eden Baan. Atje Keulen-Deelstra en Henk, 1975. 34 WERINON Werinon 86 opzet7 nieuw III:Opmaak 1 25-03-2014 14:22 Pagina 35 gin jaren tachtig was ik op mijn sterkst. kennis over voeding en ook het mate - Met o.a. Jos Niesten en “Dolle” Dries riaal is veel beter geworden. In de trai - van Wijhe waren wij ontsnapt uit het ning probeerde ik zoveel mogelijk de peloton. In de eindsprint wist ik toe te wedstrijdsituaties na te bootsen. Bij ‘De slaan! Goog’ – als er natuurijs lag – oefende ik bijvoorbeeld in voorbereiding op een Alle landelijke media waren daar verte - Elfstedentocht; op het schaatsen in het genwoordigd, ’s avonds kwam de wed - donker.Als iedereen al lang naar huis strijd ook op Studio Sport. was, liep ik stukjes hard daar, op mijn Deze overwinning beschouw ik als de schaatsen met beschermers onder, zo belangrijkste uit mijn schaatscarrière – trainde ik het ‘klunen’. Het zal een gek hierdoor kreeg ik veel publiciteit en er - gezicht geweest zijn, maar ik heb er kenning” veel profijt van gehad.” Huldiging en rijtoer in Nederhorst den Berg, 1983. (Overmeerseweg). Trainen Wonen in Nederhorst den Berg “In de winter trainde ik per week drie In 1977 ben ik getrouwd met Marion, keer op de Jaap Edenbaan, twee keer op die ik op het ijs ontmoette. Marion de racefiets en deed wekelijks aan was ook een goede schaatsster, die bij krachttraining. Mijn trainer (Jos Gijssel de dames zowel op de langebaan als in uit Ouderkerk a/d Amstel) was zijn de marathonwedstrijden aansprekende tijd vooruit wat betreft trainingsinzich - prestaties leverde. Tijdens een tourritje ten. Later werkte hij ook nog als in - op de racefiets reden wij (Marion en spanningsfysioloog bij Ajax. Na twee ik) bij toeval door Nederhorst den nachten vorst ga ik altijd wel even kij - Berg. Begin jaren tachtig bleken er – in ken of er ijs ligt, waar ik kan schaatsen. de beginfase van de net in aanbouw Meestal trainde ik – als er natuurijs lag zijnde woonwijk De Blijk – nog enkele – op de Ankeveense plassen, maar ook huizen niet verkocht te zijn. Daar heb - in Loosdrecht of op het Abcoudermeer. ben wij toen ons oog op laten vallen. Tegenwoordig zijn ze veel verder met Sinds 1982 wonen wij in Nederhorst WERINON 35 Werinon 86 opzet7 nieuw III:Opmaak 1 25-03-2014 14:22 Pagina 36 den Berg. Onze kinderen Rick en Sven Elfstedentocht zijn hier geboren en getogen. Met veel “Na 1963 duurde het 22 jaar voor er een plezier wonen wij al die jaren hier. volgende Elfstedentocht uitgeschreven Een hoogtepunt was mijn huldiging in kon worden.Veel mensen in die tijd ge - 1983 in het dorp, na het winnen van de loofden niet meer dat het er ooit ‘nog KNSB-cup, één van de belangrijkste van zou komen’. prijzen die een marathonschaatser in In het peloton werd destijds gesproken Nederland kan winnen, afgezien van over het loskoppelen van de toer en die ene, absolute hoofdprijs. (..) wedstrijdtocht – om zo de kansen op Ploegleider en toenmalig voorzitter van het organiseren van een wedstrijd te de IJsclub Nederhorst den Berg, Jan vergroten. Ik was daar in eerste instan - van Huisstede organiseerde die huldi - tie ook een voorstander van, maar na het ging. Naast de huldiging waren er o.a. rijden van de tocht van 1985 ben ik toespraken van: D. de Groot, (toen- daar wel van teruggekomen. Elfstedenwinnaar (1954) Jeen van de Jan van Huisstede, voorzitter van de IJ s- Directeur van Finnair (Nederland) Berg spreekt Henk toe bij de huldiging club Nederhorst den Berg speecht voor spreekt Henk toe. in sportcafe De Blijk 1983. Henk. Burgemeester C.A. de Groot van Neder - De twee ploeggenoten; Jeen van den Berg Schenking van een schilderij aan Henk horst den Berg bedankt Henk. en Henk. door de IJsclub Nederhorst den Berg. malig Burgemeester van Nederhorst Door de enorme ambiance die er van den Berg) en Elfstedenwinnaar (1954) het evenement uitgaat. Het hoort ‘ge - en ploeggenoot Jeen van den Berg. woon’ bij elkaar.Van de generatie schaat - Bij de huldiging waren veel familie en sers van 1963 reed bijna niemand meer bekenden aanwezig en al mijn ove- mee in het marathonpeloton in de tocht rige ploeggenoten.