PERSMAP

De Hel van ‘63 Ontbering, Wilskracht en Liefde

Met o.a. Chris Zegers, Cas Jansen, Chava voor in ’t Holt, Lourens van den Akker, Chantal Janzen, Willeke van Ammelrooy, Dirk Zeelenberg, Cees Geel, Lottie Hellingman, Peggy Vrijens, Pierre Bokma, Peter Tuinman, Rense Westra... Het acteerdebuut van de helden van toen: , Jan Uitham,

Een film van Steven de Jong (Kameleon-films, De Scheepsjongens van Bontekoe en de Snuf de Hond-films)

Scenario: Jean Ummels, Maarten Lebens en Steven de Jong, mede gebaseerd op de ervaringen van schaatscoach Henk Gemser

Productie: Klaas de Jong, Steven de Jong Uitvoerend producent: Jos van der Linden

Titelsong: De hel foarby van De Kast met Syb van der Ploeg

Vanaf 17 december te zien in meer dan 100 biosopen Wereldpremière zondag 13 december in WTC Expo te , van oudsher de startplaats van de .

www.dehelvan63.nl Distributie Bridge Entertainment Group, de filmdivisie van Foreign Media Group, en (mede)producent van succesvolle bioscoopfilms zoals De schippers van de Kameleon, Kameleon 2, Afblijven, Timboektoe, Radeloos, De Scheepsjongens van Bontekoe, Mijn Vader is een Detective, Lover of Loser, De Hel van ’63 verzorgt in samenwerking met E1 Entertainment Benelux de bioscoop- en dvd-exploitatie van de film. Bridge Entertainment - T + 31 (0)35 6882804 E-mail: [email protected] E1 Entertainment - T +31 (0)35 62 51 220 - E-mail: [email protected]

Publiciteit Voor meer informatie (fotomateriaal, toesturen van de trailer, fragmenten op betacam, het opzetten van prijsvragen, interviews,...) kan men contact opnemen met MVSP Monique van Schendelen, Anne Pronk, Janna Karanikolas, Menno Ribbelink, Noordereinde 233-B, 1243 JT ‘s Graveland T + 31 (0)35 5826969 / + 31 (0)6 53697606 / F + 31 (0) 35 5827885 E-mail : [email protected] anne@.... janna@... menno@.....

Foto’s en de persmap kan men downloaden van de site van de distributeur E1/RCV Entertainment: www.rcvextranet.nl (eenmalig aanmelden) of opvragen bij MVSP (uitgebreidere fotoselectie).

Een dag waarop de Elfstedentocht geschiedenis schrijft. Een dag waarop dramatische en heroïsche gebeurtenissen elkaar afwisselen. Een dag die de levens van Annemiek, Kees, Sjoerd, Henk en Dieuwke voorgoed verandert.

Speelduur 108 minuten – Kijkwijzer: 9 +, angst Met succes vonden opnamen plaats in een bitterkoud Lapland met metersdik ijs. De vijf Friese steden , Harlingen, , Sloten en veranderden in authentieke jaren ’60 locaties met bevroren grachten en pakken sneeuw. Een record aantal figuranten heeft aan de film meegewerkt. Een ongekende hoeveelheid special effects maken DE HEL VAN ’63 tot een epische film van formaat.

Crew Regisseur / producent Steven de Jong is actief als producent, regisseur, acteur en scenarioschrijver. Hij boekte successen met diverse films waaronder de Kameleon- films, die in 2003 en in 2005 de bestbezochte Nederlandse bioscoopfilms waren, De Scheepsjongens van Bontekoe, de films met Snuf de Hond in de hoofdrol en de voor twee Gouden Kalveren genomineerde film De Fûke. Maar ook was hij regisseur van o.a. het succesvolle Westenwind en van afleveringen van GTST, Onderweg naar Morgen en de advocatenserie Dankert & Dankert. Als acteur was hij o.a. te zien in diverse afleveringen van de TV-serie Spijkerhoek.

Producent Klaas de Jong is al jarenlang werkzaam in de entertainmentbranche. Tal van projecten van grote artiesten heeft hij commercieel begeleid. Samen met Steven de Jong was hij producent van beide Kameleon-films en van de film De Scheepsjongens van Bontekoe. Het scenario, dat mede is gebaseerd op de ervaringen van schaatscoach Henk Gemser, die in 1963 als een van de weinigen de tocht volbracht, is van Jean Ummels, Maarten Lebens en Steven de Jong

De Hel van ’63 is tot stand gekomen met steun van de supplementregeling van het Nederlands Fonds voor de Film. In co-productie met het CoBo Fonds en de KRO.

Korte inhoud Ondanks het barre weer besluit het bestuur van het Friese Elfstedencomité, onder druk van de media, met de kleinst mogelijke meerderheid van stemmen, dat de Elstedentocht doorgaat. Tussen de duizenden die een startbewijs veroveren bevinden zich soldaat Henk Brenninkmeier (Cas Jansen), boerenzoon Sjoerd Lelkama (Lourens van den Akker), arbeider Kees Bartels (Chris Zegers) en verpleegkundige Annemiek (Chava voor in ’t Holt). Alle vier hebben zo hun reden om deze tocht der tochten te rijden. Door de dramatische en heroïsche gebeurtenissen zal deze Elfstedentocht, ook voor Henk, Sjoerd, Kees en Annemiek, als een van de meest legendarische de geschiedenis ingaan. Elfstedentocht van 18 januari 1963 De dag begint rampzalig. Het vriest ruim 18 graden maar door de sterke oostenwind is de gevoelstemperatuur nog vele malen kouder. ’s Ochtends vroeg, in de duisternis, zijn de scheuren in het ijs nauwelijks te zien en vallen de eerste gewonden. De komst van koningin Juliana en prinses Beatrix maakt het staken van de tocht onmogelijk, ondanks het enorme aantal uitvallers. Slechts een op de honderd schaatsers behaalt de eindstreep. De grote winnaar wordt Reinier Paping. Met zijn overwinning schrijft hij schaatsgeschiedenis. Van de 568 wedstrijdrijders weten er slechts 57 binnen de vereiste twee uur na de winnaar binnen te komen. Door het ijskoude weer, de hevige sneeuwstormen en het slechte zicht zullen van de 9294 tourrijders slechts 69 deelnemers het felbegeerde Elfstedenkruisje in ontvangst nemen. Poster Michael van Randeraat is de ontwerper van de poster. Fotografie: Govert de Roos

Trailer De trailer en de poster zijn te downloaden van http://www.bridgeonline.nl/dehelvan63/ www.dehelvan63.nl Ga nu alvast naar de website van De Hel van ’63 en lees de ervaringen van cast en crew tijdens de opnamen (in , Letland en Lapland) bekijk de (set)foto’s en speel een online game.

Special effects Bijna 400 effectshots zijn het resultaat van 9 maanden post-productie waarbij het 8-koppige team van PLANET X FX de helse omstandigheden van de 12e Friese Elfstedentocht in 1963 heeft weten terug te halen. Naast talloze sneeuwstormen en ijzige weersomstandigheden is PLANET X FX verantwoordelijk voor het ‘digitaal uitbouwen’ en zelfs volledig in de computer creëren van Friese steden onder een dikke winterjas zoals en Hindeloopen. Ook zijn er in vele scènes typisch Friese elementen toegevoegd aan de in Lapland gedraaide, uitgestrekte sneeuwomgevingen, zoals o.a. molens, boerderijen en dorpsgezichten in de achtergrond. Tevens zijn computer gegenereerde kaarten van Friesland, met daarop de route die de schaatsers afleggen, onmisbaar gebleken voor het narratief van de film. Om de energie en massaliteit van het enorme nationale evenement voelbaar te maken zijn er, met een in-house ontwikkeld systeem voor crowdsimulatie, duizenden figuranten toegevoegd aan talloze scènes. Zelfs het bijna breken van de grote ijsvlakte bij de finish is met behulp van 3D-computeranimaties spectaculair in beeld gebracht. Eén van de wensen van regisseur Steven de Jong was het visualiseren van het noodweer in de vorm van een enorme witte wolf. Het resultaat is een volledig in de computer opgebouwd 3D-model van een wolf die letterlijk een spoor van sneeuw en mist achterlaat en op die manier zorgt voor ‘de hel’ in de film. Met het werk voor De Hel van ‘63 lijkt opnieuw een bijzondere stap te zijn gezet in de toepassing van visual effects in Nederlandse films.

PLANET X FX is een jonge, eigenzinnige studio binnen de Nederlandse vfx-scene. Na enkele jaren aan diverse korte films, videoclips en commercials hun bijdragen te hebben geleverd, maakte PLANET X FX met 'De Scheepsjongens van Bontekoe' (2007, regie: Steven de Jong) haar speelfilmdebuut. Vorig jaar was zij verantwoordelijk voor de visual effects van de bioscoophit ‘Spion van Oranje’ (2008). Ga voor een spectaculaire vfx ‘making-of reel’ van De Hel van ‘63 naar de website van PLANET X FX: www.planetx.nl

Bij gebruik afbeeldingen de volgende copyright vermelden: ©2009 PLANET X FX / DE HEL VAN ’63 FILM BV Voor overige vragen en informatie: PLANET X FX / 020 468 25 28 / [email protected] Boekuitgave: Filmeditie De Hel van ’63 ontbering, wilskracht en liefde In het boek, gebaseerd op de film van Steven de Jong, zijn 16 fotopagina’s opgenomen met beelden uit de film. Tevens een uitgebreide making-of en interviews met de regisseur en de schaatsers van de tocht uit 1963.

Auteur: Dick van den Heuvel - ISBN: 978 90 5804 047 3 - Prijs: ! 14,95 Releasedatum: 13 december 2009

Uitgeverij Plateau (zelfstandig onderdeel van Uitgeverij De Vuurbaak) Postbus 257, 3770 AG Barneveld Peter van Dijk (uitgever) T:+31 (0)342411725 F:+31 (0)342411631 E: [email protected] Florijn de Mare (bureauredactie) T: +31 (0)342411734 F: +31 (0)342411631 E: [email protected] www.uitgeverijplateau.nl

Cast Chris Zegers (Kees Bartels) Chris Zegers krijgt zijn eerste rolletje in de Vara serie 'Oppassen'. Daarna speelt hij tot 1998 in de serie Onderweg Naar Morgen. In datzelfde jaar is hij ook te zien in de film 'Het Witte Wief' en in de populaire serie All Stars. In de tussentijd komt Chris in contact met een aantal muzikanten met wie hij al snel een band vormt en een album opneemt. Sinds 5 jaar speelt hij in de rockband ‘The Hudson Five’. Vervolgens is hij te zien in de Amerikaanse film ‘Shaka Zulu’, naast Grace Jones, Omar Shariff en James Fox. Hij heeft een hoofdrol in de succesvolle Nederlandse film ‘Liever Verliefd’ en in 2003 en 2004 schittert hij in de NCRV dramaserie 'Hartslag'. Het volgende jaar speelt hij de rol van Peter Denteneer in de dramaserie 'De Meiden van de Wit', destijds te zien op Net 5. In 2005 brengt hij schippersknecht Tjeerd in de film 'De Kameleon 2' tot leven, het succesvolle vervolg op het recordbrekende eerste deel. Hierna (2008) volgt de rol van arts Chirurgijn in de film ' De Scheepsjongens van Bontekoe'. In 2009 treedt hij met het klassieke Noord Nederlands Orkest op met de theatertournee 'Symphonic Echoes of Pink Floyd'. De liefde voor reizen zorgt ervoor dat hij sinds 2001 op de meest uiteenlopende plekken op aarde reportages maakt voor het reisprogramma RTL Travel.

Cas Jansen (Henk Brenninkmeier) Cas Jansen is vanaf zijn twaalfde jaar al bezig met acteren. Het begint in jeugdtheater de Krakeling in Amsterdam waar hij in verschillende theaterproducties speelt. Na het behalen van het vrije school diploma is hij vastbesloten acteur te worden. Al snel krijgt hij een rol in de jongeren serie Fort Alpha. Hierna verkiest hij Goede Tijden, Slechte Tijden boven nog een seizoen Fort Alpha. Twee jaar vertolkt hij de rol van Julian Verduyn in Nederlands bekendste soap serie. In zijn filmdebuut speelt hij de hoofdrol in de al om geprezen speelfilm Lek. Regisseur Jean van de Velde vraagt hem vervolgens voor zijn comedyserie All Stars, waar Cas zich drie seizoenen uitleeft als verdwaasde hippie Nemo. Hij speelt de hoofdrol in de film Volle maan. En heeft rollen in films als de Dominee en de actie comedy Vet Hard. In 2005 keert hij terug naar het theater. Onder regie van Marcus Azzini speelt hij samen met Tygo Gernandt de succes voorstelling Tape. Een jaar later krijgt dit succes een vervolg met Sexual Perversity, een voorstelling met Birgit Schuurman, Kurt Rogiers en Jelka van Houten. Het stuk wordt zelfs genomineerd voor de toneel publieksprijs 2006/2007. De afgelopen drie jaren (2005/2008) is Cas een van de hoofdrolspelers in de AVRO drama serie Spoorloos Verdwenen.

Chava voor in ’t Holt (Annemiek) Chava voor in ’t Holt studeert in 2007 af aan de Amsterdamse Toneelschool & Kleinkunst Academie. Als kind is ze te zien in de telefilm ‘Tralievader’ (regie: Daniel Daniel). In het derde jaar van de toneelschool speelt ze een rol insulair Stories tijdens het ‘-06 festival’ bij toneelgroep de Appel (regie: Wannie de Wijn) en tijdens haar stagejaar speelt ze in de voorstelling ‘Peanuts’ bij de Theatercompagnie (regie; Marcus Azzini) en bij Alba Theaterhuis in het stuk ‘Boom uit de Tropen’ (regie: Marcel Rooijaards). Na haar afstuderen speelt ze in ‘De Wilde Eend’ bij de Theatercompagnie (regie: Maaike van Lange) en schittert ze in 2008 onder de vlag van de Vrienden van de Dansmuziek in de Parade voorstelling ‘Niet voeren!’ (regie: Pepijn Cladder). Dit seizoen is ze naast De Hel van ’63 ook te zien in de bioscoopfilms ‘Happy End’ (regie: Frans Weisz) en ‘De Storm’ (regie: Ben Sombogaart). In de zomer van 2009 maakt ze samen met een aantal andere acteurs de voorstelling ‘Altitude’ (regie: Bas Jansen) voor de festivals Oerol en De Parade. Ook heeft ze verschillende gastrollen in TV-series zoals in de ‘Co-assistent’ (regie: Pollo de Pimentel), ‘Klein Holland’ (regie: Johan Timmers), ‘Shouf shouf de serie’ (regie: Anne van der Linde) en in ‘Flikken Maastricht’ (Regie: Vincent Schuurman). Verder was ze te zien in de korte film: “Vanwege de vis” (regie: Mischa Kamp).

Lourens van den Akker (Sjoerd Lelkama) Lourens van den Akker is een geboren en getogen Fries. Hij is de enige echte schaatser van de cast. Lourens volgt momenteel nog de Toneelschool in Maastricht. Eerder speelde hij al een rol in de tv-serie ‘Dankert en Dankert’. De Hel van ’63 is zijn eerste grote filmrol.

Daarnaast zijn rollen weggelegd voor :

Chantal Janzen (Dieuwke) Chantal Janzen heeft niet alleen een berg ervaring als actrice in musicals, ze is ook een graag gezien tv-presentatrice en presenteerde in het verleden reeds programma’s als Idols III, Gouden Televizier Gala en Chalet Chantal. Eerder speelde zij rollen in films als Alles is Liefde, De Dominee, Feestje en Volle Maan. Willeke van Ammelrooy (Will) Willeke van Ammelrooy is al decennialang een van de belangrijkste filmsterren van Nederland. Zo had zij rollen in o.a. De Lift, Ciske de Rat, Antonia en Lijmen/Het Been. Meer recent in de Amerikaanse speelfilm "The Lake House" als de moeder van Dr. Kate Forster (Sandra Bullock) en Bride Flight. Ook speelde zij in talloze toneelstukken en regisseerde zij enkele films. Tim Douwsma (Melle) Tim Douwsma werd bekend door zijn deelname aan het programma So you Wannabe a Popstar. Momenteel volgt hij de acteursopleiding Faaam in Amsterdam. Cees Geel (Sergeant Korporaal Hoeks) Op het witte doek vertolkte Cees Geel o.a. rollen in de Trip van Teetje, waarvoor hij een Gouden kalf Nominatie ontving, Suzy Q, Anne Frank: The Whole Story, 06/05 en zijn grote doorbraak als hoofdpersoon Simon in de gelijknamige film Simon. Hiervoor werd hij bekroond met een Gouden Kalf als Beste Acteur. Daarna vertolkte hij een hoofdrol in de film De Scheepsjongens van Bontekoe en was hij ook te zien in Vet Hard en Zomerhitte. Op televisie was hij te zien in tientallen succesvolle series als Pleidooi, Baantjer, Spangen, Meiden van de Wit, Medea, Samen en Van Speijk. In het najaar van 2010 zal hij te zien zijn in de tv-serie Levenslied.

Lottie Hellingman (Annie) Lottie Hellingman speelde hoofdrollen in diverse theatervoorstellingen. Naast haar theaterwerkzaamheden is Lottie ook regelmatig te zien op televisie. Zo presenteerde ze het programma Jules Unlimited, speelde ze in de politieserie Blauw Blauw, en was ze in IJs (Gouden Beeld 2001, categorie Beste Actrice) en Deining ( Gouden Kalf Beste tv-drama) te bewonderen. Momenteel is Lottie te zien in de speelfilm De Storm. Voor deze rol werd ze genomineerd voor een Gouden Kalf in de categorie Beste Vrouwelijke Bijrol. Pierre Bokma (Commissaris van de Koningin) Pierre Bokma speelde rollen in films als Minoes, Cloaca, Ober, Moordwijven, Bloedbroeders en Happy End. Daarnaast is hij bekend van TV-series zoals Gooische Vrouwen, 't Schaep met de 5 Pooten en 't Vrije Schaep. Peter Tuinman (Eisinga) Peter Tuinman had een rol in o.a. De Fûke, Nynke, De Schippers van de Kameleon, De Scheepsjongens van Bontekoe en de TV-serie Dankert & Dankert. Dirk Zeelenberg (Jack) Dirk Zeelenberg speelde o.a. in Simon, Zwartboek, De Hoofdprijs en in een TV-serie als All Stars. Rense Westra (Voorzitter Ritsma van de Elfstedenvereninging) Rense Westra is bekend van zijn rollen in De Gouden Swipe, De Fûke, Nynke, De Schippers van de Kameleon, De Passievrucht, Floris, De Scheepsjongens van Bontekoe en Snuf de Hond in Oorlogstijd. Peggy Vrijens (Joke) Peggy Vrijens speelde in de films Snowfever en Joyride, maar is ook bekend van haar rollen in de populaire TV-series Rozengeur & Wodkalime en Julia’s Tango. De Hel van ‘63 is tevens het acteerdebuut van de helden van toen: Reinier Paping, die de Elfstedentocht in 1963 won, Jan Uitham die als tweede over de eindstreep kwam, Jeen van den Berg die als nummer drie geschiedenis zou schrijven Biografie Steven de Jong (26 juni 1962) Van jongsafaan heeft Steven de Jong maar één droom; toneelspelen en verhalen vertellen. Bij de plaatselijke toneelvereniging doet De Jong zijn eerste toneelervaring op. Nog geen twintig opent hij zijn eigen platenwinkeltje, wat hem niet belet om in de avonduren verder te werken aan zijn droom bij o.a. toneelgezelschap Tryater in Friesland. Zijn eerste echte betaalde acteerdebuut vindt in ’85 plaats wanneer castingdirector Maragarete van Dam hem voorstelt aan Nico Knapper, producent van de zeer populaire TV-serie Zeg eens AAA (Vara). In een van de afleveringen krijgt hij een paar regels tekst en valt hij van een ladder. Enkele jaren later volgt een vaste rol in de TV-serie Spijkerhoek (Veronica). Intussen schoolt De Jong zich in ’86-’87 bij aan de Acteurstudio / De Trap in Amsterdam en in ’88 en ’89 bij Acteren en Presenteren in Maarssen.

Met een vriendenclub in Joure maakt hij een heuse echte TV-serie (Frjemd). Naast acteren is een nieuwe passie geboren; het schrijven van scènes, produceren, regisseren en monteren. In ’93 en ’94 volgt hij hiervoor diverse cursussen aan de Hilversumse Media Academie.

De Jongs’ eerste speelfilm De Gouden Swipe betekent voor hem een doorbraak als regisseur. De film wordt een kijkcijferkanon op de regionale televisie in Friesland en wordt opgepikt door de TROS, die de film met veel succes en een zeer hoog waarderingcijfer (7,9) op de televisie uitzendt. Ook de film De Fûke, die tijdens het Nederlands Film Festival twee Gouden Kalf nominaties in de wacht sleept (Beste Acteur Rense Westra en Beste Regie) wordt door een groot publiek in het hart gesloten.

Zonder al te grote budgetten en met een pragmatische aanpak geeft hij zijn droom – het vertellen van verhalen – vorm. Met stug doorwerken bouwt De Jong als acteur, scenarioschrijver, producent en regisseur aan zijn oeuvre. Naast TV- / radiocommerials / bedrijfsfilms / videoclips voor diverse grote bedrijven zoals KPN, Sonnema, Batavus, Postbus 51, De Kast,…. regisseert hij diverse afleveringen van succesvolle TVseries zoals Westenwind, GTST en Onderweg naar Morgen. De laatste jaren is hij ook actief als producent en regisseur van succesvolle bioscoopfilms. In zowel 2003 als in 2005 nemen zijn Kameleon-verfilmingen de eerste plaats in van de best bezochte Nederlandse bioscoopfilms. Ook succesvol zijn De Scheepsjongens van Bontekoe en de Snuf de hond-films: In oorlogstijd en De jacht op Vliegende Volckert.

Onderscheidingen Televizierring Westenwind (regie / creative producer) Olon-Award Frjemd (regie, acteur, scenarioschrijver, producent) Friesche Filmfonds Prijs De Gouden Swipe Gouden Kalf Nominatie Beste Acteur & Beste Regie De Fûke Grolsch prestatieprijs 2000 De Fûke Gouden en Platina Film, de Stimuleringsprijs, Best bezochte Nederlandse speelfilm van 2003 De Schippers van de Kameleon Gouden en Platina Film, Best bezochte Nederlandse speelfilm van 2005 Kameleon 2. De Schippers van de Kameleon en De Scheepsjongens van Bontekoe hebben beide de filmprijs van Israel ontvangen in 2006. AFTITELING Regie STEVEN DE JONG

Scenario JEAN UMMELS

MAARTEN LEBENS

STEVEN DE JONG

Camera FRANÇOIS PERRIER

Production design RUBEN SCHWARTZ

Kleding INGRID SCHAGEN

LYNN VAN ECK

Grime ARJEN VAN DER GRIJN

Casting KEMNA CASTING

BETTY POST

Muziek RONALD SCHILPEROORT

Montage SANDOR SOETEMAN

Geluidsontwerp PETER WARNIER

Visual effects DENNIS KLEIJN

Uitvoerend producent JOS VAN DER LINDEN

Producent KLAAS DE JONG

STEVEN DE JONG

CAST

Annemiek CHAVA VOOR IN ‘T HOLT

Kees CHRIS ZEGERS

Henk CAS JANSEN

Sjoerd LOURENS VAN DEN AKKER

Annie LOTTIE HELLINGMAN

Melle TIM DOUWSMA

Sergeant Korporaal Hoeks CEES GEEL

Jack DIRK ZEELENBERG

Joke PEGGY VRIJENS

Ritsma RENSE WESTRA

Kingma HILBERT DIJKSTRA Commissaris v/d koningin PIERRE BOKMA

Wolf JOOP WITTERMANS

Atema WIMPY DE VRIES

Zwierstra POPKE VAN DE ZEE

Dieuwke CHANTAL JANZEN

Baby SAFIER VAN DER VALK

Moeder Will WILLEKE VAN AMMELROOY

Eisinga PETER TUINMAN

Vader Lolkama STEVEN DE JONG

Oom Olbe THIJS FEENSTRA

Boer Bouwstra JAN ARENDZ

Mevrouw Bouwstra FETJE VAN DE WAL

Boer Jansma ANDRE DE ZEE

Mart MATTEO VAN DER GRIJN

Boer Jan ARJEN VAN DER GRIJN

Vrouw café MERIYEM MANDERS

Bedrijfsleider WIM VAN DER GRIJN

Controleur Johan FEDDE HOEKSTRA

Controleur OSKAR VAN IEPEREN

Controleur Sneek WIEBE WIELING

Dennis SERGE HENRI VALCKE

Vader Annemiek FLIP FILZ

Soldaat Wim ELMAR DÜREN

Journalist Robbert ROBBERT BLOKLAND-WIJCHERS

Mp-er SYTSE JAN KOOISTRA

Maat Henk ROSCOE LEIJEN

Student met bril HERMAN OTTEN

Student Joost YANNICK NOOMEN

Aafke MARGJE WITTERMANS

Sergeant Serge JOS VAN DER LINDEN

Thomas WIM BRONS Gewonde schaatser ERNST DEKKERS

Arts KLEMENS PATTIJN

Schaatser Klaas PETER VOOR DE WIND

Schaatser Sjef KAI WESTENDORP

Schaatser Dennis DENNIS FABER

Soldaat Wim DENNIS OVEREEM

Soldaat Peter MARCO OVEREEM

Arts ziekenhuis TITUS TIEL GROENESTEGE

WILLEM DE VRIES

Zuster Irene OTTOLIEN BOESCHOTEN

Zuster Nynke ALYT DAMSTRA

Bob

Henk

Cees CEES JUFFERMANS

Hans HANS STERRENBURG

Henk HENK GEMSER

Weerman JAN DOUWE KROESKE

Reporter EDWIN EVERS

Radioverslaggever EELKE LOK

Verslaggever Stavoren PYT PAULUSMA

Tv-commentator KEES PRINS

Tv-verslag KOOS POSTUMA

Muziekkoor SANMAN & SIKKE

Schaats stand-ins SYTSE JAN KOOISTRA

ANNA HEERINGA

Rayonhoofden BERNARD VAN DER MEULEN

MARC VAN DER BIJL

JOHAN DE BOER

EKKE ATSMA

JAN JANSMA

HENK REITSMA JAN VAN GELDEREN

KOOS RYPKEMA

WIES JANSMA

Annemiek sr. MADY MISSET-COHEN

Kees sr. KEES SCHIFERLI

Henk sr. WIM VAN DER HEIJDEN

Lourens sr. KLAAS DE GROOT

EN

REINIER PAPING

JEEN VAN DEN BERG

JAN UITHAM

VERVOLG CREW

Casting KEMNA CASTING

BETTY POST

DENNIS OVEREEM

JANUSZ GOSSCHALK

Executive producers ATE DE JONG

SJEF SCHOLTE

DANIELLE RAAPHORST

KRO - MIGNON HUISMAN

IJs en sneeuw coördinatie ALFRED GUIKEMA

IJs TEN4COOLWORLD

Sneeuw POLAR EUROPE

Stuntteam HAMMY DE BEUCKELAER

Stuntsupervisor WILLEM DE BEUKELAER

Stunt coördinator MARCO MAAS

Stuntmensen TED PEET

HEIDI ALEMANS

NICOLAAS DE PRUISENAIRE

LUTZ SCHLEISNER KEES VAN DE LINGEN

BART VAN DE LINGEN

MATHIEU HOUBEN

Schaatscoach HENK GEMSER

Opnameleiding KAI WESTENDORP

MARC VAN DER BIJL

JOS VAN DER LINDEN

Setgeluid BAS LOOKMAN

Grip RICHARD VAN DER OORD

Gaffer ERIK VAN WOUDEN

Belichters JULIA GUNTHER

LAURENS VAN EINDHOVEN

ALLE MINNEMA

Clapper loader LEX HOLLAY

ROZEMARIJN STOKKEL

Kleding acteurs set CONCHITA DE GROOT

Kleding figuratie set SABRINA KOOIJ

Realisatie kostuum ELIANNE VAN DORP

Productie art dept ANNEKE ASSEN

Rekwisieten MIRJAM SMIT

Decorbouw SANDER LEEMANS

Setdresser STEVEN VAN COUWELAAR

Storyboard CARTOON UNLIMITED

RAIMOND VAN SOEST

Bouwer NIELS KLAASEN

JAPIE NOORDHOF

Regie assistent HILDE WOUDSTRA

Camera assistent BART VAN OTTERDIJK

OLIVIER VAN TENDELOO NIELS ROOSENDAAL VINCENT GEIJSEL

Geluid assistent JANNEKE BEKKEMA Assistent productie MITA DE GROOT

WENDA VAN DER POL

Assistent art dept AALTSJE VAN DER VEEN

KEES VAN DEN BOSCH

Extra crew kostuum set ELLEN LIEM

ELS SCHUT FLEUR ENDENBERG MARJOLEIN VAN DER JAGT STEFANIE BORDON

Runner NATASCHA DE GOOIJER

FREDERIK WIERSEMA

Sethand KOEN LEERINK

FALKING MALAVER RAMIREZ

Video assist JASPER MAGERMANS

Productie stagiaires JOLANDA VAN STEINVOORN

TJITTE DE JONG

HENDRIK HIJMA

Stills FRANÇOIS PERRIER

Making of BETTIENA BEKKEMA

Locatiemanagement Friesland PROACTS.NL

JOHAN KOSTER

Catering NOMADEN CATERING

RIA JANSSEN

Figuratiewerving FRIES FILMFONDS

Figuratieproductie en catering PROACTS.NL

Figuratiebegeleiding DORRET KLUNDER

LÉONTINE WESTERHOVEN

ALISSA JALINK

Productie accountant CORIEN WOUDA

Productie coördinator VALERIE BIJL DE VROE

Transport AJO FLIERVOET MARTIEN VAN GEFFEN

Extra crew ROELAND VAN BEMMEL GERDA BEUMER ZEN BLOOT GLENN BRUIJNTJES PATRICK GALVIN ROBERT GROENDIJK MARK HUISMAN TOM JANSMA GREGOOR VAN DE KAMP JAMES JENNEDY YFKE KINGMA JACOB NOORDHOF TOM NORTHAM ERIK WOBMA JOOST ZWANENBURG

CREW FINLAND

Line producer TAPANI LAUNONEN

Productie assistent KAROLIINA KANGAS

PETRA VÄLIMÄKI

HANNE TOPPINEN

Runner SAMI SINKKLÄ

PANU JYRÄ

JANI AUTIO

Locatie manager VESA VALTANEN

ARTO MAJAVA

Assistent locatie ATSO AKUJÄRVI

Casting ULLA VILPONEN

Opnameleider RISTO TUOMINEN

Assistent opnameleider ALEKSI PURANEN

Grip HARRI NAARAJÄRVI

Best boy KARRI PÖYKIÖ

Belichter JANI LEHTINEN

Camera stagiaire TERO SAIKKONEN

Assistent set dresser JANI TUKEVA

Bouwer HANNU OIVO

SEPPO MÄKINEN AHTI JÄRVELIN

Make up YANSKI SOVA

Accountancy KIMMO PAANANEN

Set medic ESA HERVA

ANNELI EVONKOSKI

VEIKKO TARVAINEN

TUULA TARVAINEN

Logistiek & LAPPONIA SAFARIS

Catering JANNE LAURIKAINEN

MERJA TUUNAINEN

Helicopter pilot PEKKA

Producer KLAFFI PRODUCTIONS Ltd

Met steun van LAPLAND FILMCOMMISION

JOHANNA KARPINNEN

MIKKO LEINONEN

Visual effects&3d animaties PLANET X FX

Vfx supervisor DENNIS KLEYN

3d technical director BASTIAAN HOOIMEIJER

Vfx productie MARTIN VENEMA

VIOLETTE KLEYN

Compositing DENNIS KLEYN

ALBERT VAN VUURE

VIOLETTE KLEYN

3d modelling, animatie en fx BASTIAAN HOOIMEIJER

HARRY ARLING

MARTIN VENEMA

PETER PANKRAS

MARLON REGIEN

Titels ALBERT VAN VUURE

Audio postproductie WARNIER STUDIO AMSTERDAM

Geluidsontwerp PETER WARNIER Dialoog editor PAUL GIES

Geluidseffecten editor FERRY DE PATER

ADR mixage JAAP JELLEMA

Foley MEL KUTBAY

Foley mixage NORMANN BUTTNER

Foley studio MELOTON STUDIOS MUNCHEN

Re-recording mixage PETER WARNIER

Audio postcoördinator CHRISTAN MUISER

Dolby Mastering WARNIER STUDIO AMSTERDAM

Digitale postproductie FILMMORE AMSTERDAM

Montage SANDOR SOETEMAN

MAARTEN DE GRAAF

One-light scanning MARTIN KLEIN

Datascanning & conformimg MAARTEN HEIJBLOK

Filmgrading MARTIN KLEIN

Digital Laboratory & prints NORDISK FILM /CHARLOTTE SOMMER

Montage assistent JAMIE ERSKINE

Montage stagiair FRANK DOORNWEERD

Laboratorium afwerking STUDIO L’ÉQUIPE

YVES DUJARDIN

Archief research BEELD EN GELUID INSTITUUT

HANS VAN DEN BERG

Completion bond FILM FINANCES LIMITED

JAMES SHIRRAS

DAVID KORDA

LINDA PATHER

SUDIE SMYTH

Verzekeringen AON

JAN VEDDER

KAREL DE JONG Juridisch advies VERSTEEG WIGMAN SPREY ADVOCATEN

ROLAND WIGMAN

WENDELA BIERMAN

Fiscaal advies HILDERS BELASTINGADVISEUR

ERWIN HILDERS

Accountant VAN DER VEEN & KROMHOUT ACCOUNTANTS

ROMKE NOORDHUIS

Participantenwerving EUROGROEI BELEGGINGEN

BRAM STOUTEN

ROBERT VERHEUL

Sponsoring PROACTS.NL - MARCO HULSEBOS

BRIDGE ENTERTAINMENT – JEFFREY DE GRAAFF

QUINTIN BEEKMAN

Promotie en publiciteit MVSP

MONIQUE VAN SCHENDELEN

ANNE PRONK

JANNA KARANIKOLAS

MENNO RIBBELINK

Poster ontwerp LOCUST ENTERTAINMENT

MICHAEL VAN RANDERAAT

RON VERSCHUUR

Fotoshoot GOVERT DE ROOS

Website REDWEBS

BASTIAAN PETERS

Distributie BRIDGE ENTERTAINMENT GROUP

i.s.m. E1 ENTERTAINMENT

SJEF SCHOLTE consultant namens JWP Scholte Beheer BV

DANIELLE RAAPHORST RON VERSCHUUR JEFFREY DE GRAAFF MAAIKE VERBRUGGE CRISTEL FOKKE KRISTEL HOVEN

JAN KOUWENHOVEN

JOKE WARTENBERGH

MARC TEUWSEN

MARTIN RUTTENBERG

EDWARD VAN DER LUGT

Muziek & Arrangementen RONALD SCHILPEROORT

Strijk Producties KOCH EN LIEVAART

Viool arrangementen STAN KOCH

1e viool MATTHIJS LIEVAART

2e viool KATYA GABELI

Strijk Opnames MARNIX KAUFMAN

Solo trompet RUUD BREULS

Koor SANMAN & SIKKE

Sopraan JULLIA VAN OORD

Opname&mixage MICHIEL HOOGENBOEZEM

Muziek Opnames HITHOUSE STUDIO HILVERSUM

Muziekuitgeverij TWO YOUNG RIGHTS

Titelsong ‘De Hel foarby’ DE KAST

Opname&Mixage SYCO STUDIO

GREAT BALLS OF FIRE

Zang CHRIS ZEGERS

Gitaar ROLAND DIRKSE

Piano SVEN FIGEE

Bas MICHEL VAN SCHIE

Drums ANDRE KEMP

Opname&mixage ROLAND DIRKSE Productie MARMALADE MUSIC

Deze film is tot stand gekomen met de steun van NEDERLANDS FONDS VOOR DE FILM

Commercieel intendant ATE DE JONG

Suppletieregeling WILLEMIJN DE VRIES

PEGGY BUSSINK

BERNARD TULP

CoBO-fonds JEANINE HAGE

KRO MIGNON HUISMAN

De participanten die deze film mede financieel mogelijk hebben gemaakt:

P.P. Barten - F. Beekhuis - J.M. van Bekkum - A. Bijl - H.J. de Boer - Mw. J.W. Brunt

L.G.M. Bruynen - J.H. van Coeverden - R.M.A.P. Chorus - Mw. M. Collier-de Vreede

H.J.J. Cornelisse - Crielaard - J.T. Dekker - Mw. S.A.E. Dekker - G. Dekker

E. van Deutekom - S.C.A. van Dooren - A.J.M. Eekhout - G. Farnholt - M.L.S. van Geest

J.W.E.M. Geurts - B.W.M. Gijtenbeek - G.J. Gillebaard - Mw. G. van Ginkel-Beerthuizen

H. Haarbosch - Drs. J.J.M. van Hagen - C.S.J.M. Hamans - C.C.D. Hanegraaf

B.C. Herweijer - P. Herweijer - P.J. van den Hoek - A.J. van den Hof - J.W. van den Hoogen

S.H. Hoogenberg - H. Inia - D.A. Jansen - H. de Jong - S. Jongsma - G. Kater

Mw. C.E. Keijl - L.H.P.J.M. Kochen - F.X.M. Kok - G. Koopmans - J.A.J. Lindenhoff

M.J. Maasland - J.M.M.B. Maes - H. Noort - J.G.A. Notting - M.T. Olieslagers

P.A. Poortinga - G.B. Poot - R. Ras - G. Reinders - P.J.G. de Reus - B. van der Roest

A.M.J. Ruitenbeek - P. van Schaik - H.J.J.H. Schepers - J.J. Seesing - R. Slagter

Mw. T.M. Slof - J.P.M. Smeulders - F.A.A. Stapels - mw. M. Steenvoorden - R. Taat

H.J. van der Tak - J. van den Tooren - Y.Ph. Trabsky - M. Tulleners - A. Uittenbroek

R. Unger - B. Veelders - D.J. van Verseveld - A.J. Versluis - U.G. de Vries

Th. Van Vliet - R.A. Vos - F. Vriesendorp - J.N.A. Vrouwe - J.F. Waslander

C.A. van Weelden - S.E. Wendelaar Bonga - A. Westra - G.J. van de Wetering

J.J.J.M. Wezenaar- J.A.C.M. Wiltvank - H.W.A.M. Winnubst - Drs. M. Witkam

J.W. van Wijngaarden - P. van der Zaag De producenten willen de volgende instellingen en personen bedanken voor hun bijdrage aan De Hel van ‘63 :

Alternatief Kostuumverhuur - Amcar Autoverhuur - Amsterdam Studio’s – Andrevo - Salon Anneke - Anta Uniformverhuur – ATP - Barendsma schoonmaakbedrijf - Barrandov Studios Praag - Beeld en Geluid Instituut - Boonstra bestrating - De Brabander Hindeloopen - Camera Cars Holland - CLF Camera en lichtverhuur - Collin Driessen en Leon Rinkens - CFtV Casting - Hotel De Daaldersplaats Sneek - David Martin Couriers - Dijk en Duin Castricum – Duosport EHBO Balk / Dokkum / Harlingen / Sneek - Van Erp Notarissen – EyeLite – Flevonice - De Foeke Hindeloopen - Gemeente Leeuwarden – Isabelle Diks - Grip enterprises - Haalbouw Jirnsum - Hajé Joure - Harms interieur Dokkum - De Herberch van Nylân - Instant Holland - Holwerda cleaning combinatie - Hoekstra electronica Gorredijk - Robert van der Hoop - Sjoerd de Jager Japie’s Boutrant - Kemi Finland - De Klerenwijven - Kids Casting - Langeberg schoonmaakorganisatie - Van der Lei Beveiliging - Het Licht equipment rental - Lithuanian Film Company – Ramunas Skikas - Maritieme Academie Harlingen - Moeder Anne casting - Robert Nieman - NOS / NTS archief - Oogappel optiek - Bas Peeters - Nederlands Politie Museum - Hotel De Posthoorn Dokkum - Schrale tentenverhuur – Steigerstad Tourproductions - United Decor - Stichting Historisch Verpleegkundig Bezit Amersfoort - Drukkerij Visser - Schoonmaakbedrijf Vlietstra - Expeditie Leeuwarden – Cindy & Haike – WTC Expo Leeuwarden, Gemeente Leeuwarden.

Arnold Heslenfeld - Henk Kleyn - De heer en mevrouw Brouwer voor medische begeleiding Mark Stuijt - Ina van de catering

Geert Blauw - Map Huisman - Aaf van der Vinne - Soeminie van der Vinne en Dick Westerhoven van de figurantencatering

Frans Vriesendorp

Speciale dank aan:

ALLE FIGURANTEN - Koninklijke Vereniging De Friesche Elf Steden - Provinsje Fryslân

De gemeentes en inwoners van:

Dokkum – Harlingen – Hindeloopen – Sloten - Sneek

© DE HEL VAN ’63 FILM BV