Analiza Sanitacja Szczurowa

Związek Międzygminny d.s. Gazyfikacji, Rozwoju Terenów Wiejskich i Ochrony Środowiska w Proszowicach

Zamawiaj ący:

Zwi ązek Mi ędzygminny d.s.

Gazyfikacji, Rozwoju Terenów

Wiejskich i Ochrony Środowiska w Proszowicach

Umowa z dnia 15.01.2014r. dotycz ąca opracowania dokumentów planistycznych z zakresu gospodarki wodno – ściekowej.

Raport z działania nr 3

Cz. 3i. Analiza sanitacji poza sieci ą – Gmina Szczurowa

Projekt „Poprawa jako ści usług publicznych świadczonych przez gminy nale żą ce do Zwi ązku Mi ędzygminnego w Proszowicach” współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013

Związek Międzygminny d.s. Gazyfikacji, Rozwoju Terenów Wiejskich i Ochrony Środowiska w Proszowicach

RAPORT Z DZIAŁANIA NR 3 Cz. 3i. Analiza sanitacji poza sieci ą - Gmina Szczurowa

ZAMAWIAJ ĄCY: ZWI ĄZEK MI ĘDZYGMINNY D.S. GAZYFIKACJI, ROZWOJU TERENÓW WIEJSKICH I OCHRONY ŚRODOWISKA W PROSZOWICACH

ul. 3-go Maja 72 32-100 Proszowice

WYKONAWCA: „CONSEKO-SAFEGE" S.A.

ul. Wiede ńska 114 30-147 Kraków

AUTORZY RAPORTU: Maciej Bonar

Paweł Mielniczuk Piotr Chmielarczyk

Paweł Kopie ć Kamil Bednarski

DATA: VIII 2014r.

SPIS ZAWARTO ŚCI

I. CZ ĘŚĆ OPISOWA...... 4

1. WST ĘP...... 4 1.1. Przedmiot i zakres raportu...... 4 1.2. Materiały wykorzystane w opracowaniu ...... 4 2. CHARAKTERYSTYKA GMINY SZCZUROWA ...... 5 2.1. Dane ogólne...... 5 2.2. Plan zagospodarowania przestrzennego ...... 6 2.3. Informacje środowiskowe ...... 6 3. ISTNIEJ ĄCY SYSTEM ZAOPATRZENIA W WOD Ę ...... 6 4. STAN ISTNIEJ ĄCY GOSPODARKI ŚCIEKOWEJ...... 7 4.1. Ogólna charakterystyka gospodarki ściekowej...... 7 4.2. Sie ć kanalizacyjna...... 8 4.3. Gminna oczyszczalnia ścieków w Szczurowej ...... 8 5. BILANS ŚCIEKÓW...... 10 5.1. Obliczenie ilo ści ścieków ...... 10 5.2. Ilo ść ścieków obecnie dopływaj ących na oczyszczalni ę...... 15 5.3. Równowa żna liczba mieszka ńców...... 15 6. ANALIZA WARIANTÓW ODPROWADZENIA ŚCIEKÓW...... 16 6.1. Opis analizowanych rozwi ąza ń...... 16 6.2. Szacunki kosztów inwestycyjnych dla rozwa żanych opcji...... 19 6.3. Szacunki kosztów eksploatacyjnych dla rozwa żanych opcji ...... 24 6.4. Analiza efektywno ści kosztowej wariantów metod ą dynamicznego kosztu jednostkowego (DGC) ...... 25 7. Podsumowanie...... 27

II. ZAŁ ĄCZNIKI • Zał. 1. Zakres rzeczowo – finansowy dla WARIANTU 1 • Zał. 2. Zakres rzeczowo – finansowy dla WARIANTU 2 • Zał. 3. Zakres rzeczowo – finansowy dla WARIANTU 3

III. CZ ĘŚĆ GRAFICZNA • Rys. nr 1a. Mapa pogl ądowa – wariant I, skala 1:50 000, • Rys. nr 1b. Mapa pogl ądowa – wariant II, skala 1:50 000, • Rys. nr 1c. Mapa pogl ądowa – wariant III, skala 1:50 000, • Rys. nr 2. Mapa syt. – wys. topograficzna wariant I i III– ark. 1, skala 1:10 000, • Rys. nr 3. Mapa syt. – wys. topograficzna wariant II– ark. 1, skala 1:10 000, • Rys. nr 4. Mapa syt. – wys. topograficzna wariant I i III– ark. 2, skala 1:10 000, • Rys. nr 5. Mapa syt. – wys. topograficzna wariant II– ark. 2, skala 1:10 000, • Rys. nr 6. Mapa syt. – wys. topograficzna wariant I i III– ark. 3, skala 1:10 000, • Rys. nr 7. Mapa syt. – wys. topograficzna wariant II– ark. 3, skala 1:10 000, • Rys. nr 8. Mapa syt. – wys. topograficzna wariant I i III– ark. 4, skala 1:10 000, • Rys. nr 9. Mapa syt. – wys. topograficzna wariant II– ark. 4, skala 1:10 000,

Analiza sanitacji poza sieci ą – Gmina Szczurowa

I. CZ ĘŚĆ OPISOWA

1. WST ĘP

1.1. Przedmiot i zakres raportu

Niniejszy raport stanowi opracowanie podsumowuj ące działania w zakresie analizy sanitacji obszarów Gminy Szczurowa nie obj ętych istniej ącą sieci ą kanalizacji sanitarnej. Gmina Szczurowa jest 1 z 9 gmin nale żą cych do Zwi ązku Mi ędzygminnego d.s. Gazyfikacji, Rozwoju Terenów Wiejskich i Ochrony Środowiska w Proszowicach. Poza Gmin ą Szczurowa do Zwi ązku Mi ędzygminnego w Proszowicach nale żą nast ępuj ące gminy: Proszowice, Nowe Brzesko, Koniusza, Pałecznica, Radziemice, Ksi ąż Wielki, Racławice i Drwinia. Raport z działania nr 1 „Analiza sanitacji poza sieci ą” składa si ę z 9 nast ępuj ących cz ęś ci (odr ębne opracowanie dla ka żdej z gmin): • Cz.3a - Analiza sanitacji poza sieci ą - Gmina Proszowice • Cz.3b - Analiza sanitacji poza sieci ą – Gmina Nowe Brzesko • Cz.3c - Analiza sanitacji poza sieci ą – Gmina Koniusza • Cz.3d - Analiza sanitacji poza sieci ą – Gmina Pałecznica • Cz.3e - Analiza sanitacji poza sieci ą – Gmina Radziemice • Cz.3f - Analiza sanitacji poza sieci ą – Gmina Ksi ąż Wielki • Cz.3g - Analiza sanitacji poza sieci ą – Gmina Racławice • Cz.3h - Analiza sanitacji poza sieci ą – Gmina Drwinia • Cz.3i - Analiza sanitacji poza sieci ą – Gmina Szczurowa

„Raport w zakresie analizy sanitacji obszarów poza sieci ą” jest kolejnym z działa ń maj ących na celu sporz ądzenie tzw. dokumentów planistycznych z zakresu gospodarki wodno – ściekowej dla gmin nale żą cych do Zwi ązku Mi ędzygminnego w Proszowicach. Dokumenty opracowywane są przez Wykonawc ę w ramach umowy z Zamawiaj ącym. Umowa jest współfinansowana ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013 w ramach projektu pn: „Poprawa jako ści usług publicznych świadczonych przez gminy nale żące do Zwi ązku Mi ędzygminnego w Proszowicach” realizowanego przez Związek Mi ędzygminny d.s. Gazyfikacji, Rozwoju Terenów Wiejskich i Ochrony Środowiska w Proszowicach. Numer umowy o dofinansowanie: DPT/BDG-II/POPT/335/12. Celem niniejszego opracowania jest dokonanie analizy mo żliwo ści technicznych, organizacyjnych i ekonomicznych sanitacji obszarów znajduj ących si ę obecnie poza zasi ęgiem sieci kanalizacji sanitarnej. W opracowaniu przedstawiono warianty sanitacji oraz okre ślono zakres rzeczowy i nakłady inwestycyjne danego rozwi ązania. 1.2. Materiały wykorzystane w opracowaniu • Raport z analizy stanu istniej ącego gospodarki wodno – ściekowej na terenie Gminy Szczurowa, • Ankiety dotycz ąca gospodarki wod – kan na terenie Gminy Szczurowa wraz z zał ącznikami, • Dane dotycz ące bilansu ścieków uzyskane z UG Szczurowa, • Mapy topograficzne w skali 1:10 000 i 1: 50 000, • Wizje terenowe, • Obowi ązuj ące wytyczne, normy i przepisy dotycz ące gospodarki ściekowej.

4 Analiza sanitacji poza sieci ą – Gmina Szczurowa

2. CHARAKTERYSTYKA GMINY SZCZUROWA

2.1. Dane ogólne

Szczurowa jest gmin ą wiejsk ą poło żon ą w województwie małopolskim, w powiecie brzeskim. Graniczy z ośmioma gminami: od wschodu z Wietrzychowicami i Radłowem, od południa z Borz ęcinem, Brzeskiem i Rzezaw ą, po stronie zachodniej z Bochni ą i Drwini ą, a od północy z Koszycami. Szczurowa jest najwi ększ ą gmin ą w powiecie brzeskim. Jej powierzchnia wynosi 134,64 km 2. Liczba ludno ści na koniec 2013 r. wynosiła 9749, co daje g ęsto ść zaludnienia na poziomie 72,4 osoby/km 2. W skład Gminy wchodzi 21 sołectw: Barczków, D ąbrówka Morska, Doł ęga, Górka, Kopacze Wielkie, Ksi ęż e Kopacze, Kwików, Niedzieliska, Pojawie, Pop ędzyna, Rajsko, Rudy-Rysie, Rylowa, Rz ąchowa, Strzelce Małe, Strzelce Wielkie, Szczurowa, U ście Solne, Wola Przemykowska, Wrz ępia i Zaborów. Gmina Szczurowa le ży na terenie dwóch mezoregionów fizycznogeograficznych: Niziny Nadwi śla ńskiej i Podgórza Boche ńskiego. Ukształtowanie powierzchni terenu ma charakter równinny. Wysoko ść terenu kształtuje się w okolicach 175 – 190 m n.p.m. Najni żej jest w północnej cz ęś ci Gminy, w dolinie Wisły. Wysoko ść wzrasta w kierunku południowym. Brak tu wyra źnych wzniesie ń. Sie ć rzeczna na terenie Gminy jest bardzo rozbudowana. Główne rzeki to Wisła, b ędąca północn ą granic ą gminy oraz jej dopływy – Raba, która jest zachodnią granic ą. Oprócz nich, przez terenie Gminy przepływaj ą rzeki tj.: Gróbka, Korytnica, Młynówka, Rufa, Przyrowicie - Stawiska, Uszwica, Uszewka oraz Potok Wrz ępski, Ulga Uszewki, kanał Jadownicko – Pojawski. Sie ć drogow ą tworz ą: • drogi wojewódzkie: o nr 768 Jędrzejów – W ęchadłów – Skalbmierz – Koszyce – Brzesko, o nr 964 Kasina Wielka – Dobczyce – Wieliczka – Niepołomice – Ispina – Zielona – Szczurowa – Biskupice Radłowskie, • drogi powiatowe (ok. 54,56 km): − K-1305 Szczurowa – Żelichów, − K-1336 Zaborów – Wietrzychowice, − K-1338 Górka – Zaborów – Wał Ruda – Radłów, − K-1421 Zaborów – Bielcza – Wola D ębi ńska, − K-1423 D ąbrówka – Strzelce Małe, − K-1424 Bochnia – U ście Solne – Barczków, − K-1425 Cerekiew – Strzelce Małe, − K-1426 Strzelce Wielkie – Niedzieliska, − K-1428 Bochnia – Niedzieliska, − K-1429 Borek – Rudy-Rysie, − K-2094 Wrz ępia – Okulice, • drogi gminne.

Przez teren gminy nie przebiega linia kolejowa. Na terenie gminy dominuje krajobraz rolniczy U żytki stanowi ą 78,13% powierzchni. Obszary zalesione zajmuj ą tylko 9,55% obszaru gminy. Zabudow ę stanowi ą w wi ększo ści domy jednorodzinne i gospodarstwa rolne.

5 Analiza sanitacji poza sieci ą – Gmina Szczurowa

Do najwa żniejszych obiektów u żyteczno ści publicznej nale żą : • Urz ąd Gminy w Szczurowej, • 9 szkół podstawowych w: Niedzieliskach, Rudy-Rysiach, Strzelcach Małych, Strzelcach Wielkich, Szczurowej, U ściu Solnym, Woli Przemykowskiej, Wrz ępii i Zaborowie, • 2 gimnazja w: Szczurowej i Zaborowie, • 4 przedszkola w: U ściu Solnym, Zaborowie i dwa w Szczurowej, • 6 bibliotek w: Doł ędze, Strzelcach Wielkich, Szczurowej, U ściu Solnym, Woli Przemykowskiej, Wrz ępii i Zaborowie.

Do najwa żniejszych obiektów tj. zakłady gospodarcze, przemysłowe, usługowe, hotele itp. nale żą : • Okr ęgowa Spółdzielnia Mleczarska Szczurowa, • Zakłady mi ęsne „Chabura”, • Zakłady mi ęsne Wojnicki Szczurowa, • Zakład Przetwórstwa Owoców i Warzyw Rz ąchowa, • Sklepy i centra handlowe.

2.2. Plan zagospodarowania przestrzennego

Miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego obj ęta jest środkowa cz ęść Gminy Szczurowa. Dotyczy to sołectw: Górka, Niedzieliska, Rajsko, Rudy-Rysie, Rylowa, Rz ąchowa i Szczurowa. Plan został ustanowiony uchwał ą Rady Gminy Szczurowa nr III/14/2006 z dnia 29.12.2006 roku i zmieniony uchwał ą nr XXXXI/293/2010 z dnia 12.11.2010 roku. 2.3. Informacje środowiskowe

Na terenie Gminy Szczurowa wyst ępuj ą nast ępuj ące obszarowe formy ochrony przyrody: • Obszary Natura2000: o Dębówka nad rzek ą Uszewk ą, o Dolina rzeki Gróbki, • Obszary Chronionego Krajobrazu: o Bratucicki Obszar Chronionego Krajobrazu, o Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Wisły, o Radławsko-Wierzchosławicki Obszar Chronionego Krajobrazu.

Oprócz obszarowych form ochrony przyrody w granicach Gminy znajduj ą si ę te ż pomniki przyrody i użytek ekologiczny. Spo śród surowców na terenie gminy Szczurowa wyst ępuj ą zło ża kruszyw naturalnych i gazu ziemnego. Zło ża kruszyw znajduj ą si ę w okolicach miejscowo ści Doł ęga, Niedzieliska, Rylowa i Szczurowa. S ą to nast ępuj ące zło ża: Doł ęga, Doł ęga-Zbrody, Doł ęga-Zojmy, Doł ęga-Zojmy I, Jagniówka III, Niedzieliska I, Niedzieliska II, Niedzieliska III, Niedzieliska IV, Niedzieliska-Turaczy, Rylowa-Zachód, Szczurowa-Włoszyn. Cz ęść z nich jest obecnie eksploatowana. Zło ża gazu ziemnego na terenie Gminy s ą dwa: Rajsko i Rylowa. Oba s ą zagospodarowane. 3. ISTNIEJ ĄCY SYSTEM ZAOPATRZENIA W WOD Ę

Gmina Szczurowa zaopatrywana jest w wod ę z trzech źródeł. Wi ększa cz ęść Gminy otrzymuje wod ę z wielootworowego uj ęcia wód podziemnych poło żonego w Szczurowej. Cz ęść północno- wschodnia zaopatrywana jest w wod ę kupowan ą z Gminy Wietrzychowice, a woda kupowana od strony Koszyc, z uj ęcia w Starym Korczynie, uzupełnia ilo ść wody w głównej cz ęś ci sieci. Głównymi elementami systemu zaopatrzenia w wod ę s ą: • Uj ęcie składaj ące si ę z 7 studni gł ębinowych

6 Analiza sanitacji poza sieci ą – Gmina Szczurowa

• Stacja uzdatniania wody wraz ze zbiornikiem wody uzdatnionej • Sie ć wodoci ągowa wraz z przył ączami

Wodoci ągiem obj ęta jest cała gmina Szczurowa. Szacuje si ę, że z wodoci ągu korzysta ok. 86% mieszka ńców. Ilo ść wody wyprodukowanej w 2013 r. wyniosła 287 870 m 3/rok ( średnio 788,68 m 3/d). Cz ęść produkcji wykorzystywana jest na potrzeby własne Gminy, a cz ęść jest sprzedawana. Ilo ść wody sprzedanej użytkownikom w 2013 r. wyniosła 299 387,7 m3/rok, czyli średnio 820,24 m3/d. Niedobory własnej produkcji uzupełniane s ą wod ą zakupywan ą od gmin s ąsiednich. Stacja Uzdatniania Wody została wybudowana w latach 1970 – 1974 i zmodernizowana w roku 1998. Główna sie ć wodoci ągowa obejmuje wszystkie sołectwa w Gminie Szczurowa oraz sołectwa: Borz ęcin Dolny, Borz ęcin Górny, Jagniówka i Wary ś w Gminie Borz ęcin. Jedynie sołectwo Wola Przemykowska posiada wodoci ąg zasilany w wod ę z Gminy Wietrzychowice. Gmina posiada równie ż poł ączenie wodoci ągowe z Gmin ą Koszyce, poprzez które zakupuje wod ę z uj ęcia w Starym Korczynie. Sie ć magistralna ma długo ść około 22,3 km i zbudowana jest z rur PVC o średnicy 200 mm. Si ęga ona od SUW w Szczurowej, przez sam ą Szczurow ą, na wschód i północny-wschód, w stron ę Borz ęcina i Doł ęgi. Sie ć rozdzielcza zbudowana jest z rur o średnicy 90, 110 i 160 mm. Jej długo ść wynosi 143,3 km. Przył ącza zbudowane s ą z rur o Ø 32, 40 i 50 mm. Wi ększo ść sieci tworz ą rury z PVC i PE. Kilka kilometrów zbudowane jest z rur żeliwnych. Najstarsze odcinki, w wieku ponad 40 lat, stanowi ą tylko 5% ogólnej długo ści sieci. Połowa ruroci ągów ma mi ędzy 11 a 25 lat, a pozostałe 45% jest młodsze. 4. STAN ISTNIEJ ĄCY GOSPODARKI ŚCIEKOWEJ

4.1. Ogólna charakterystyka gospodarki ściekowej

Istniej ący w gminie system kanalizacji sieciowej obejmuje swoim zasi ęgiem tylko miejscowo ść Szczurowa. Kanalizacj ę obsługuje jedna gminna oczyszczalnia ścieków zlokalizowana drodze do Niedzielisk. Jej przepustowo ść wynosi 250 m 3/d. Odbiornikiem ścieków oczyszczonych jest potok Przyrowicie – Stawiska. Łączna długo ść kanalizacji wynosi 16,82 km, na sieci wyst ępuj ą 3 szt. sieciowych przepompowni ścieków. Ponad połowa sieci pracuje w systemie kanalizacji ci śnieniowej, wyst ępuje ok. 170 szt. pompowni przydomowych. Na koniec 2013 roku ilo ść przył ączy wynosiła 304. Ł ączna liczba mieszka ńców korzystaj ących z sieci kanalizacyjnej wynosi około 1520, co stanowi 88,8% ogólnej liczby mieszka ńców Szczurowej. Na terenie gminy wyst ępuje 11 sztuk przydomowych oczyszczalni ścieków, rozrzuconych po terenie całej Gminy. Pozostali mieszka ńcy odprowadzaj ą ścieki do zbiorników bezodpływowych. Na terenie Gminy Szczurowa wyst ępuj ą dwie aglomeracje. Centrum, czyli miejscowo ści Szczurowa i Niedzieliska, wchodz ą w skład „aglomeracji Szczurowa – Niedzieliska” ustanowionej w obecnym kształcie Uchwał ą Sejmiku Województwa Małopolskiego nr XLII/671/13 z dnia 30 IX 2013 roku, zmieniaj ącą Uchwał ę Sejmiku nr II/27/2010 z dnia 20 XII 2010. RLM tej aglomeracji wynosi 2537. Miejscowo ści U ście Solne i Wrz ępia wchodz ą w skład, obejmuj ącej s ąsiedni ą gmin ę, „aglomeracji Drwinia – Niedary”. Powołana została ona Uchwał ą Sejmiku Województwa Małopolskiego nr II/28/2010 z dnia 20 XII 2010 roku i liczy 7617 RLM.

7 Analiza sanitacji poza sieci ą – Gmina Szczurowa 4.2. Sie ć kanalizacyjna

Istniej ąca kanalizacja obejmuje tylko miejscowo ść Szczurowa. Około 30% sieci zostało zbudowanych ponad 10 lat temu, pozostałe 70% ma mniej ni ż 10 lat. Ogólna ocena stanu technicznego sieci kanalizacji sanitarnej jest dobra. Na sieci ci śnieniowej wyst ępuj ą awarie pompowni przydomowych. Sie ć ci śnieniowa oparta jest na pompowniach wyporowych – śrubowych. Ich głównym mankamentem s ą wyrabiaj ące si ę tuleje. Na sieci kanalizacji grawitacyjne zlokalizowane s ą 3 sieciowe przepompownie ścieków. Główne parametry techniczne kanalizacji V Rodzaj: - grawitacyjna i ci śnieniowa, V Łączna długo ść istniej ącej sieci: - 16,82 km, V Ilo ść przył ączy: - 304, w tym 170 pompowni przydomowych V Średnice, materiał kan. graw.: - Ø200, Ø160; PVC – dł. ok. 7,0km V Średnice, materiał kan. ci śnieniowa: - Ø40 - Ø75 PE – dł. ok. 9,0 km V Średnice, materiał rur. tłoczne: - Ø90 PE – dł. ok. 0,8 km V Średnice, materiał studni: - Ø400, Ø1000, beton i tworzywo sztuczne, V Przepompownie sieciowe ścieków: - 3 szt. V Pompownie przydomowe - 170 szt. Wszystkie sieciowe przepompownie zaopatrzone s ą w zamykane na kłódki włazy oraz kominki wentylacyjne. Obok ka żdej z pompowni stoi szafka zasilaj ąco-steruj ąca. Dodatkowo, dwa obiekty wyposa żone s ą w r ęczne wci ągarki do podnoszenia pracuj ących w studniach pomp. Dwie pompownie posiadaj ą ju ż elektroniczny system monitoringu pracy. Przepompownie zlokalizowane są w nast ępuj ących miejscach: • W północnej cz ęś ci wsi, nieco za zespołem parkowym, • W centrum, niedaleko rynku i ko ścioła (jedyna pompownia dodatkowo zadaszona), • We wschodniej cz ęś ci miejscowo ści, koło placu targowego

Projektowana sie ć kanalizacyjna w sołectwie Niedzieliska b ędzie pracowała w systemie ci śnieniowym zbudowanym z rur PE o średnicach 63, 90 i 110 mm o ł ącznej długo ści ok. 8,5 km. Swoim zasi ęgiem b ędzie obejmowa ć ok. 185 przył ączy wraz z przydomowymi przepompowniami ścieków.

Uwagi i wnioski do stanu istniej ącego Generalnie stan sieci kanalizacyjnej mo żna oceni ć jako dobry. Najwi ększym mankamentem s ą awarie pomp w pompowniach przydomowych. W du żej mierze awaryjno ść tego typu urz ądze ń zale ży od wła ściwej eksploatacji oraz stosowania pomp o wysokiej jako ści i niezawodno ści. Wyst ępuj ące awarie usuwane s ą na bie żą co. Jednostka zajmuj ąca si ę eksploatacj ą utrzymuje system w pełnej sprawno ści. Oprócz rozbudowy sieci w Niedzieliskach konieczne do przeprowadzenia prace obejmuj ą stopniow ą wymian ę awaryjnych pomp z pompowni przydomowych na urz ądzenia o wysokiej i sprawdzonej niezawodno ści oraz prowadzenie bada ń maj ących na celu wykrycie miejsc nieszczelno ści i nielegalnych zrzutów ścieków czy wód deszczowych. 4.3. Gminna oczyszczalnia ścieków w Szczurowej

Oczyszczalnia zlokalizowana jest przy ul. Rynek, 32-820 Szczurowa. Oczyszczalnia została zmodernizowana i rozbudowana w 2011 r. Obsługuje ona miejscowo ść Szczurow ą ł ącznie około 1520 mieszka ńców. Wi ększo ść u żytkowników, około 840 mieszka ńców zostało podł ączonych do sieci kanalizacyjnej w 2013 r. Głównymi u żytkownikami sieci s ą gospodarstwa domowe, ale równie ż obiekty u żyteczno ści publicznej tj.: szkoły, Urz ąd Gminy. Oczyszczalnia nie przyjmuje ścieków przemysłowych. Do oczyszczalni ścieki dopływaj ą systemem kanalizacji sanitarnej oraz s ą dowo żone wozami asenizacyjnymi. Odbiornikiem ścieków oczyszczonych jest potok „Przyrowicie – Stawiska” w km 2+810. 8 Analiza sanitacji poza sieci ą – Gmina Szczurowa

Eksploatatorem oczyszczalni jest Zakład Usług Wodnych Wola Rz ędzi ńska. Podstawowe parametry: 3 • Przepustowo ść hydrauliczna nominalna Q dśr = 250 m /h 3 • Projektowany przepływ maksymalny dobowy Q dmax = 325 m /d 3 • Projektowany przepływ maksymalny godzinowy Q hmax = 24,4 m /h • Obci ąż enie nominalne: 2580 RLM 3 • Przepływ średni dobowy z okresu 05.2013 – 04.2014 r. wynosił Q dśr = 108 m /d, 3 • Przepływ maksymalny dobowy w 2013 r. wynosił Q dmax = 223 m /d • Obci ąż enie rzeczywiste – brak danych.

Ilo ść ścieków dowo żonych z szamb do gminnej oczyszczalni wynosiła: w roku 2013 – 2361 m 3, co stanowiło około 6,5% przepływu średniodobowego na oczyszczalni. S ą to ścieki wył ącznie z gospodarstw domowych. Oczyszczalnia posiada aktualn ą decyzj ę o pozwoleniu wodno-prawnym znak O Ś.JG.6223-40/09, z dnia 22.12.2009 r., wydan ą przez Starost ę Brzeskiego na odprowadzenie ścieków oczyszczonych 3 w ilo ści nie przekraczaj ącej w ci ągu doby: Q maxd = 250 m /d. Termin wa żno ści decyzji o pozwoleniu wodno-prawnym upływa 31.12.2014r. Zgodnie z Rozporz ądzeniem Ministra Środowiska z dnia 24 lipca 2006 r. w sprawie warunków jakie nale ży spełni ć przy wprowadzeniu ścieków do wód lub do ziemi oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego oczyszczalnia jest z przedziału obci ążeń poni żej 9999 RLM, i dla takiego obci ąż enia obowi ązuj ą najwy ższe dopuszczalne wska źniki zanieczyszcze ń w ściekach oczyszczonych, wynosz ące: 3 • BZT 5 – 25 [g O 2 /m ], 3 • ChZT– 125 [g O 2 /m ], 3 • Zog – 35 [g /m ].

Uwagi i wnioski do stanu istniej ącego Oczyszczalnia jest nie doci ąż ona i posiada około 50% rezerw ę przepustowo ści hydraulicznej. Nawet w czasie intensywnych i długotrwałych opadów nie wyst ępuj ą przekroczenia maksymalnej dobowej przepustowo ści hydraulicznej. Ze wzgl ędu na brak prowadzonych analiz ścieków surowych nie mo żna okre śli ć rzeczywistego obci ąż enia oczyszczalni ładunkiem zanieczyszcze ń. Zatem nie mo żna stwierdzi ć czy obecnie oczyszczalnia jest przeci ąż ona ładunkiem zanieczyszcze ń w stosunku do warto ści na jak ą została zaprojektowana. Przyj ęta na oczyszczalni ścieków technologia oczyszczania jest wła ściwa, a efektywno ść oczyszczania wystarczaj ąca, żeby spełni ć wymagania okre ślone w przepisach prawa oraz w decyzji o pozwoleniu wodno prawnym. W 2011 r. została przeprowadzona modernizacja i rozbudowa oczyszczalni, która pozwoliła na usprawnienie i zwi ększenie efektywno ści procesu oczyszczania, zarówno w stopniu mechanicznego jak i biologicznego oczyszczania. Obecnie na oczyszczalni nie wyst ępuj ą problemy eksploatacyjne wymagaj ące działa ń modernizacyjnych. Stan techniczny obiektów budowlanych i urz ądze ń jest dobry. Na oczyszczalni zapewniony jest codzienny dozór obsługi maj ący na celu zapewnienie prawidłowej eksploatacji oczyszczalni.

9 Analiza sanitacji poza sieci ą – Gmina Szczurowa

5. BILANS ŚCIEKÓW

5.1. Obliczenie ilo ści ścieków

Ilo ść wytwarzanych ścieków bytowo – gospodarczych na terenie Gminy Szczurowa obliczono na podstawie danych podanych przez gmin ę i zawieraj ących min. ilo ść mieszka ńców, ilo ści miejsc noclegowych, ilo ści pracowników zatrudnionych w obiektach u żyteczno ści publicznej, zakładach produkcyjnych i usługowych. Do oblicze ń przyj ęto nast ępuj ące zało żenia: 3 • jednostkowe zu życie wody na jednego mieszka ńca q j = 0,1 [m /d], 3 • jednostkowe zu życie wody na jedno miejsce noclegowe q j = 0,1 [m /d], • jednostkowe zu życie wody dla pozostałych odbiorców przyj ęto w zale żno ści od ich rodzaju i pokazano w bilansie ka żdej miejscowo ści, • wsp. nierównomierno ści dobowej i godzinowej przyj ęto w zale żno ści od rodzaju odbiorcy i pokazano w bilansie ka żdej miejscowo ści,

Wyniki oblicze ń dla ka żdego sołectwa przedstawiono w poni ższych tabelach (Tab. 1 – Tab. 21).

Tabela 1. Bilans ścieków – sołectwo Barczków Norma Ilo ść ścieków Ilo ść Qd śr Qd max Qh max Jednostka zu życia Nd Nh jednostek miejscowo ść : Barczków [m 3/d*jedn.] [m 3/d] [m 3/d] [m 3/h] [dm 3/s] Mieszka ńcy osoba 123 0,10 1,2 2,5 12,30 14,76 1,54 0,43 Obiekty usługowe (np. sklepy) prac. 2 0,02 1,1 3,0 0,04 0,04 0,01 0,00 Suma 12,34 14,80 1,54 0,43

Tabela 2. Bilans ścieków – sołectwo Dąbrówka Morska Norma Ilo ść ścieków Qd śr Qd max Qh max Ilo ść zu życia Jednostka Nd Nh jednostek miejscowo ść : D ąbrówka Morska [m 3/d*jedn.] [m 3/d] [m 3/d] [m 3/h] [dm 3/s]

Mieszka ńcy osoba 160 0,10 1,2 2,5 16,00 19,20 2,00 0,56 Suma 16,00 19,20 2,00 0,56

Tabela 3. Bilans ścieków – sołectwo Doł ęga Norma Ilo ść ścieków Ilo ść Qd śr Qd max Qh max Jednostka zu życia Nd Nh jednostek miejscowo ść : Doł ęga [m 3/d*jedn.] [m 3/d] [m 3/d] [m 3/h] [dm 3/s] Mieszka ńcy osoba 448 0,10 1,2 2,5 44,80 53,76 5,60 1,56 Biblioteka, muzeum prac. 2 0,02 1,2 2,8 0,04 0,05 0,01 0,00 Obiekty usługowe (np. sklepy) prac. 2 0,02 1,1 3,0 0,04 0,04 0,01 0,00 Suma 44,88 53,85 5,61 1,56

Tabela 4. Bilans ścieków – sołectwo Górka Norma Ilo ść ścieków Ilo ść Qd śr Qd max Qh max Jednostka zu życia Nd Nh jednostek miejscowo ść : Górka [m 3/d*jedn.] [m 3/d] [m 3/d] [m 3/h] [dm 3/s] Mieszka ńcy osoba 422 0,10 1,2 2,5 42,20 50,64 5,28 1,47 Obiekty usługowe (np. sklepy) prac. 3 0,02 1,1 3,0 0,06 0,07 0,01 0,00 Suma 42,26 50,71 5,28 1,47

10 Analiza sanitacji poza sieci ą – Gmina Szczurowa

Tabela 5. Bilans ścieków – sołectwo Kopacze Wielkie Norma Ilo ść ścieków Qd śr Qd max Qh max Ilo ść zu życia Jednostka Nd Nh jednostek miejscowo ść : Kopacze Wielkie [m 3/d*jedn.] [m 3/d] [m 3/d] [m 3/h] [dm 3/s]

Mieszka ńcy osoba 85 0,10 1,2 2,5 8,50 10,20 1,06 0,30 Suma 8,50 10,20 1,06 0,30

Tabela 6. Bilans ścieków – sołectwo Ksi ęż e Kopacze Norma Ilo ść ścieków Qd śr Qd max Qh max Ilo ść zu życia Jednostka Nd Nh jednostek miejscowo ść : Ksi ęż e Kopacze [m 3/d*jedn.] [m 3/d] [m 3/d] [m 3/h] [dm 3/s]

Mieszka ńcy osoba 43 0,10 1,2 2,5 4,30 5,16 0,54 0,15 Suma 4,30 5,16 0,54 0,15

Tabela 7. Bilans ścieków – sołectwo Kwików Norma Ilo ść ścieków Ilo ść Qd śr Qd max Qh max Jednostka zu życia Nd Nh jednostek miejscowo ść : Kwików [m 3/d*jedn.] [m 3/d] [m 3/d] [m 3/h] [dm 3/s] Mieszka ńcy osoba 250 0,10 1,2 2,5 25,00 30,00 3,13 0,87 Obiekty usługowe (np. sklepy) prac. 2 0,02 1,1 3,0 0,04 0,04 0,01 0,00 Suma 25,04 30,04 3,13 0,87

Tabela 8. Bilans ścieków – sołectwo Niedzieliska Norma Ilo ść ścieków Ilo ść Qd śr Qd max Qh max Jednostka zu życia Nd Nh jednostek miejscowo ść : Niedzieliska [m 3/d*jedn.] [m 3/d] [m 3/d] [m 3/h] [dm 3/s] Mieszka ńcy osoba 790 0,10 1,2 2,5 79,00 94,80 9,88 2,74 Plebania mieszk. 1 0,10 1,2 2,5 0,10 0,12 0,01 0,00 Szkoła prac., ucz. 69 0,02 1,2 2,8 1,38 1,66 0,19 0,05 Obiekty usługowe (np. sklepy) prac. 2 0,02 1,1 3,0 0,04 0,04 0,01 0,00 Suma 80,52 96,62 10,09 2,80

Tabela 9. Bilans ścieków – sołectwo Pojawie Norma Ilo ść ścieków Ilo ść Qd śr Qd max Qh max Jednostka zu życia Nd Nh jednostek miejscowo ść : Pojawie [m 3/d*jedn.] [m 3/d] [m 3/d] [m 3/h] [dm 3/s] Mieszka ńcy osoba 442 0,10 1,2 2,5 44,20 53,04 5,53 1,53 Obiekty produkcji prac. 2 0,03 1,1 3,0 0,06 0,07 0,01 0,00 Obiekty usługowe (np. sklepy) prac. 2 0,02 1,1 3,0 0,04 0,04 0,01 0,00 Suma 44,30 53,15 5,54 1,54

Tabela 10. Bilans ścieków – sołectwo Pop ędzyna Norma Ilo ść ścieków Ilo ść Qd śr Qd max Qh max Jednostka zu życia Nd Nh jednostek miejscowo ść : Pop ędzyna [m 3/d*jedn.] [m 3/d] [m 3/d] [m 3/h] [dm 3/s] Mieszka ńcy osoba 39 0,10 1,2 2,5 3,90 4,68 0,49 0,14 Suma 3,90 4,68 0,49 0,14

11 Analiza sanitacji poza sieci ą – Gmina Szczurowa

Tabela 11. Bilans ścieków – sołectwo Rajsko Norma Ilo ść ścieków Ilo ść Qd śr Qd max Qh max Jednostka zu życia Nd Nh jednostek miejscowo ść : Rajsko [m 3/d*jedn.] [m 3/d] [m 3/d] [m 3/h] [dm 3/s] Mieszka ńcy osoba 204 0,10 1,2 2,5 20,40 24,48 2,55 0,71 Obiekty usługowe (np. sklepy) prac. 2 0,02 1,1 3,0 0,04 0,04 0,01 0,00 Suma 20,44 24,52 2,56 0,71

Tabela 12. Bilans ścieków – sołectwo Rudy - Rysie Norma Ilo ść ścieków Ilo ść Qd śr Qd max Qh max Jednostka zu życia Nd Nh jednostek miejscowo ść : Rudy - Rysie [m 3/d*jedn.] [m 3/d] [m 3/d] [m 3/h] [dm 3/s] Mieszka ńcy osoba 703 0,10 1,2 2,5 70,30 84,36 8,79 2,44 Plebania mieszk. 1 0,10 1,2 2,5 0,10 0,12 0,01 0,00 Szkoła prac., ucz. 14 0,02 1,2 2,8 0,28 0,34 0,04 0,01 Obiekty produkcji prac. 3 0,03 1,1 3,0 0,09 0,10 0,01 0,00 Obiekty usługowe (np. sklepy) prac. 5 0,02 1,1 3,0 0,10 0,11 0,01 0,00 Suma 70,87 85,03 8,87 2,46

Tabela 13. Bilans ścieków – sołectwo Rylowa Norma Ilo ść ścieków Ilo ść Qd śr Qd max Qh max Jednostka zu życia Nd Nh jednostek miejscowo ść : Rylowa [m 3/d*jedn.] [m 3/d] [m 3/d] [m 3/h] [dm 3/s] Mieszka ńcy osoba 313 0,10 1,2 2,5 31,30 37,56 3,91 1,09 Obiekty produkcji prac. 2 0,03 1,1 3,0 0,06 0,07 0,01 0,00 Obiekty usługowe (np. sklepy) prac. 2 0,02 1,1 3,0 0,04 0,04 0,01 0,00 Suma 31,40 37,67 3,93 1,09

Tabela 14. Bilans ścieków – sołectwo Rz ąchowa Norma Ilo ść ścieków Ilo ść Qd śr Qd max Qh max Jednostka zu życia Nd Nh jednostek miejscowo ść : Rz ąchowa [m 3/d*jedn.] [m 3/d] [m 3/d] [m 3/h] [dm 3/s] Mieszka ńcy osoba 84 0,10 1,2 2,5 8,40 10,08 1,05 0,29 Suma 8,40 10,08 1,05 0,29

Tabela 15. Bilans ścieków – sołectwo Strzelce Małe Norma Ilo ść ścieków Ilo ść Qd śr Qd max Qh max Jednostka zu życia Nd Nh jednostek miejscowo ść : Strzelce Małe [m 3/d*jedn.] [m 3/d] [m 3/d] [m 3/h] [dm 3/s] Mieszka ńcy osoba 496 0,10 1,2 2,5 49,60 59,52 6,20 1,72 Szkoła prac., ucz. 15 0,02 1,2 2,8 0,30 0,36 0,04 0,01 Obiekty usługowe (np. sklepy) prac. 11 0,02 1,1 3,0 0,22 0,24 0,03 0,01 Suma 50,12 60,12 6,27 1,74

12 Analiza sanitacji poza sieci ą – Gmina Szczurowa

Tabela 16. Bilans ścieków – sołectwo Strzelce Wielkie Norma Ilo ść ścieków Qd śr Qd max Qh max Ilo ść zu życia Jednostka Nd Nh jednostek miejscowo ść : Strzelce Wielkie [m 3/d*jedn.] [m 3/d] [m 3/d] [m 3/h] [dm 3/s]

Mieszka ńcy osoba 812 0,10 1,2 2,5 81,20 97,44 10,15 2,82 Plebania mieszk. 1 0,10 1,2 2,5 0,10 0,12 0,01 0,00 Gajówka mieszk. 1 0,10 1,2 2,5 0,10 0,12 0,01 0,00 Urz ąd Pocztowy prac. 2 0,03 1,1 2,8 0,06 0,07 0,01 0,00 Szkoła prac., ucz. 140 0,02 1,2 2,8 2,80 3,36 0,39 0,11 Obiekty produkcji prac. 6 0,03 1,1 3,0 0,18 0,20 0,02 0,01 Obiekty usługowe (np. sklepy) prac. 10 0,02 1,1 3,0 0,20 0,22 0,03 0,01 Suma 84,64 101,52 10,63 2,95

Tabela 17. Bilans ścieków – sołectwo Szczurowa Norma Ilo ść ścieków Ilo ść Qd śr Qd max Qh max Jednostka zu życia Nd Nh jednostek miejscowo ść : Szczurowa [m 3/d*jedn.] [m 3/d] [m 3/d] [m 3/h] [dm 3/s] Mieszka ńcy 1) osoba 1712 0,12 1,2 2,5 205,44 246,53 25,68 7,13 Suma 205,44 246,53 25,68 7,13 1) Ze wzgl ędu na trudno ści w okre śleniu ilo ści pracowników sklepów, zakładów produkcyjnych czy uczniów w szkołach, generowan ą przez nich ilo ść ścieków obliczono na podstawie ilo ści mieszka ńców przy zwi ększonej jednostkowej normie zu życia.

Tabela 18. Bilans ścieków – sołectwo Uście Solne Norma Ilo ść ścieków Ilo ść Qd śr Qd max Qh max Jednostka zu życia Nd Nh jednostek miejscowo ść : U ście Solne [m 3/d*jedn.] [m 3/d] [m 3/d] [m 3/h] [dm 3/s] Mieszka ńcy osoba 851 0,10 1,2 2,5 85,10 102,12 10,64 2,95 Plebania mieszk. 2 0,10 1,2 2,5 0,20 0,24 0,03 0,01 Urz ąd Pocztowy prac. 2 0,03 1,1 2,8 0,06 0,07 0,01 0,00 Szkoła i przedszkole prac., ucz. 127 0,02 1,2 2,8 2,54 3,05 0,36 0,10 Biblioteka/DL prac. 1 0,02 1,2 2,8 0,02 0,02 0,00 0,00 Ośrodek zdrowia pacj. 40 0,02 1,3 2,5 0,80 1,00 0,10 0,03 Ośrodek zdrowia prac. 4 0,03 1,1 2,5 0,12 0,13 0,01 0,00 Lecznica weterynaryjna prac. 2 0,03 1,1 3,0 0,06 0,07 0,01 0,00 Obiekty produkcji prac. 12 0,03 1,1 3,0 0,36 0,40 0,05 0,01 Obiekty usługowe (np. sklepy) prac. 10 0,02 1,1 3,0 0,20 0,22 0,03 0,01 Suma 89,46 107,31 11,23 3,12

Tabela 19. Bilans ścieków – sołectwo Wola Przemykowska Norma Ilo ść ścieków Qd śr Qd max Qh max Ilo ść zu życia Jednostka Nd Nh miejscowo ść : Wola jednostek [m 3/d*jedn.] [m 3/d] [m 3/d] [m 3/h] [dm 3/s] Przemykowska Mieszka ńcy osoba 749 0,10 1,2 2,5 74,90 89,88 9,36 2,60 Plebania mieszk. 2 0,10 1,2 2,5 0,20 0,24 0,03 0,01 Szkoła prac., ucz. 79 0,02 1,2 2,8 1,58 1,90 0,22 0,06 Obiekty usługowe (np. sklepy) prac. 2 0,02 1,1 3,0 0,04 0,04 0,01 0,00 Suma 76,72 92,06 9,61 2,67

13 Analiza sanitacji poza sieci ą – Gmina Szczurowa

Tabela 20. Bilans ścieków – sołectwo Wrz ępia Norma Ilo ść ścieków Ilo ść Qd śr Qd max Qh max Jednostka zu życia Nd Nh jednostek miejscowo ść : Wrz ępia [m 3/d*jedn.] [m 3/d] [m 3/d] [m 3/h] [dm 3/s] Mieszka ńcy osoba 466 0,10 1,2 2,5 46,60 55,92 5,83 1,62 Szkoła prac., ucz. 22 0,02 1,2 2,8 0,44 0,53 0,06 0,02 Obiekty usługowe (np. sklepy) prac. 2 0,02 1,1 3,0 0,04 0,04 0,01 0,00 Suma 47,08 56,49 5,89 1,64

Tabela 21. Bilans ścieków – sołectwo Zaborów Norma Ilo ść ścieków Ilo ść Qd śr Qd max Qh max Jednostka zu życia Nd Nh jednostek miejscowo ść : Zaborów [m 3/d*jedn.] [m 3/d] [m 3/d] [m 3/h] [dm 3/s] Mieszka ńcy osoba 557 0,10 1,2 2,5 55,70 66,84 6,96 1,93 Plebania mieszk. 2 0,10 1,2 2,5 0,20 0,24 0,03 0,01 Urz ąd Pocztowy prac. 2 0,03 1,1 2,8 0,06 0,07 0,01 0,00 Szkoły i przedszkole prac., ucz. 216 0,02 1,2 2,8 4,32 5,18 0,60 0,17 Biblioteka/DL prac. 1 0,02 1,2 2,8 0,02 0,02 0,00 0,00 NZOZ pacj. 60 0,02 1,3 2,5 1,20 1,50 0,16 0,04 NZOZ prac. 6 0,03 1,1 2,5 0,18 0,20 0,02 0,01 Obiekty produkcji prac. 5 0,03 1,1 3,0 0,15 0,17 0,02 0,01 Obiekty usługowe (np. sklepy) prac. 7 0,02 1,1 3,0 0,14 0,15 0,02 0,01 Suma 61,97 74,37 7,82 2,17 Zbiorcze zestawienie ilo ści ścieków przedstawiono w poni ższej tabeli.

Tabela 22. Bilans ścieków - Gmina Szczurowa Ilo ść ścieków Qd śr Qd max Qh max L.p. GMINA SZCZUROWA [m 3/d] [m 3/d] [m 3/h] [m 3/h] [dm 3/s] 1 Barczków 12.3 14.8 0.6 1.5 0.43 2 Dąbrówka Morska 16.0 19.2 0.8 2.0 0.56 3 Doł ęga 44.9 19.2 0.8 2.0 0.56 4 Górka 42.3 50.7 2.1 5.3 1.47 5 Kopacze Wielkie 8.5 10.2 0.4 1.1 0.30 6 Ksi ęż e Kopacze 4.3 5.2 0.2 0.5 0.15 7 Kwików 25.0 30.0 1.3 3.1 0.87 8 Niedzieliska 80.5 96.6 4.0 10.1 2.80 9 Pojawie 44.3 53.2 2.2 5.5 1.54 10 Pop ędzyna 3.9 4.7 0.2 0.5 0.14 11 Rajsko 20.4 24.5 1.0 2.6 0.71 12 Rudy - Rysie 70.9 85.0 3.5 8.9 2.46 13 Rylowa 31.4 37.7 1.6 3.9 1.09 14 Rz ąchowa 8.4 10.1 0.4 1.1 0.29 15 Strzelce Małe 50.1 60.1 2.5 6.3 1.74 16 Strzelce Wielkie 84.6 101.5 4.2 10.6 2.95 17 Szczurowa 205.4 246.5 10.3 25.7 7.13 18 Uście Solne 89.5 107.3 4.5 11.2 3.12 19 Wola Przemykowska 76.7 92.1 3.8 9.6 2.67 20 Wrz ępia 47.1 56.5 2.4 5.9 1.64 21 Zaborów 62.0 74.4 3.1 7.8 2.17 Suma bez infiltracji 1028.6 1199.5 50.0 125.2 34.8

14 Analiza sanitacji poza sieci ą – Gmina Szczurowa 5.2. Ilo ść ścieków obecnie dopływaj ących na oczyszczalni ę

Ilo ść ścieków obecnie kierowanych do zbiorczej kanalizacji sanitarnej i na oczyszczalni ę ścieków przedstawiono w poni ższej tabeli.

Tabela 23. Ilo ść ścieków kierowanych na O Ś (dane wg sprzeda ży)

Ścieki kierowane do Ścieki Lp. Rodzaj dostawców Rok kanalizacji zbiorczej dowo żone

[m 3/rok] śr. [m 3/d] [m 3/rok] 2011 13 309 36.5 4 430 1 gospodarstwa domowe 2012 11 131 30.5 4 480 2013 18 926 51.9 5 200 obiekty u żyteczno ści 2011 5 480 15.0 0 2 publicznej i jednostki 2012 5 530 15.2 0 gospodarcze 2013 7 558 20.7 0 2011 18 789 51.5 4 430 Łączna ilo ść ścieków 2012 16 661 45.6 4 480 dopływaj ących do O Ś 2013 26 484 72.6 5 200 Średni rzeczywisty przepływ na oczyszczalni zarejestrowany w 2013 roku wyniósł 108 m 3/d. Jest to ilo ść wi ększa, ni ż wynika z danych sprzeda żowych. Mo że to świadczy ć o nieszczelno ści istniej ącej sieci kanalizacyjnej i/lub niewła ściwym okre ślaniu rzeczywistej ilo ści odprowadzanych ścieków do zbiorczego systemu kanalizacyjnego.

Na podstawie obliczonego bilansu ścieków wynikaj ącego z ilo ści podł ączonych budynków oraz w oparciu o rzeczywist ą jednostkow ą ilo ść zu żywanej wody na mieszka ńca (ok. 80l/mk z gospodarstw domowych), że aktualny dopływ ścieków do oczyszczalni wynosi ok. 120 ÷ 150 m 3/d.

Dodatkowo ok. 657 mieszka ńców Niedzielisk zostanie wkrótce obj ętych zbiorczym systemem kanalizacyjnym, b ędącym obecnie w fazie projektowania. Do celów obliczeniowych przyj ęto tak, jakby zostali ju ż podł ączeni.

W zwi ązku z powy ższym do dalszej analizy przyj ęto, że istniej ący przypływ na oczyszczalni wynosi 220 m 3/d. 5.3. Równowa żna liczba mieszka ńców

Równowa żną liczb ę mieszka ńców w ka żdym sołectwie oszacowano na podstawie liczby mieszkańców i liczby miejsc noclegowych. W ł ącznej liczbie RLM uwzgl ędniono równie ż ścieki pochodz ące z podmiotów produkcyjnych, usługowych i u żyteczno ści publicznej przyjmuj ąc średnie 3 st ęż enie w ściekach S BZT5 = 400 mg/dm . Na podstawie analizy stanu istniej ącego nale ży stwierdzi ć, że ścieki z zakładów produkcyjnych odprowadzane do kanalizacji mog ą charakteryzowa ć si ę wi ększymi wska źnikami zanieczyszcze ń.

Podsumowanie danych dotycz ących ilo ści wytwarzanych ścieków, ilo ści mieszka ńców wraz z miejscami noclegowymi oraz RLM w poszczególnych sołectwach Gminy Szczurowa przedstawiono w tabeli 24.

15 Analiza sanitacji poza sieci ą – Gmina Szczurowa

Tabela 24. Ilo ść ścieków, mieszka ńców i RLM dla poszczególnych sołectw

Liczba mieszkańców i Q RLM L.p. Sołectwo d śr miejsc noclegowych

[m 3/d] [mk] [RLM] 1 Barczków 12.3 123 123 2 Dąbrówka Morska 16.0 160 160 3 Doł ęga 44.9 448 449 4 Górka 42.3 422 422 5 Kopacze Wielkie 8.5 85 85 6 Ksi ęż e Kopacze 4.3 43 43 7 Kwików 25.0 250 250 8 Niedzieliska 80.5 791 800 9 Pojawie 44.3 442 443 10 Pop ędzyna 3.9 39 39 11 Rajsko 20.4 204 204 12 Rudy - Rysie 70.9 704 707 13 Rylowa 31.4 313 314 14 Rz ąchowa 8.4 84 84 15 Strzelce Małe 50.1 496 499 16 Strzelce Wielkie 84.6 814 836 17 Szczurowa 205.4 1712 1940 18 Uście Solne 89.5 853 881 19 Wola Przemykowska 76.7 751 762 20 Wrz ępia 47.1 466 469 21 Zaborów 62.0 559 599 suma 1028.6 9759 10110 6. ANALIZA WARIANTÓW ODPROWADZENIA ŚCIEKÓW

6.1. Opis analizowanych rozwi ąza ń

Analiz ę mo żliwo ści sanitacji obszarów nie obj ętych zbiorczym systemem kanalizacji sanitarnej przeprowadzono w 3 wariantach.

W ka żdym z wariantów zało żono, że sanitacja b ędzie dotyczyła: • 7 572 mieszka ńców (wraz z miejscami noclegowymi), • 800 m3/d odprowadzonych i oczyszczonych ścieków.

WARIANT I

W wariancie I zakłada si ę budow ę dwóch systemów ci śnieniowej kanalizacji sanitarnej, wraz z dwiema oczyszczalniami ścieków, obejmuj ących wi ększo ść obszaru Gminy, co pozwoli na podł ączenie około 92% ogólnej liczby budynków w Gminie.

System I odprowadzał b ędzie ścieki do istniej ącej ju ż gminnej oczyszczalni zlokalizowanej w Szczurowej, obok cieku Przyrowicie – Stawiska, który pełni funkcj ę odbiornika ścieków oczyszczonych. System ten obejmie swoim zasi ęgiem, oprócz ju ż podł ączonych Szczurowej i Niedzielisk (w trakcie realizacji), nast ępuj ące miejscowo ści: D ąbrówka Morska, Rajsko, Rudy – Rysie, Rylowa, Strzelce Małe, Strzelce Wielkie oraz Wrz ępia. Z tego wzgl ędu oczyszczalnia powinna zosta ć przebudowana, tak by jej przewidywana przepustowo ść wynosiła około 650 m 3/d.

System II odprowadzał b ędzie ścieki do oczyszczalni zlokalizowanej w zachodniej cz ęś ci miejscowo ści Kwików, w pobli żu rzeki Uszwicy, do której odprowadzane b ędą ścieki oczyszczone. Ten system obejmie miejscowo ści: Doł ęga, Górka, Kopacze Wielkie, Ksi ęż e Kopacze, Kwików,

16 Analiza sanitacji poza sieci ą – Gmina Szczurowa

Pojawie, Wola Przemykowska oraz Zaborów. Projektowana oczyszczalnia powinna mie ć przepustowo ść około 350 m 3/d.

Wariant ten zakłada równie ż skanalizowanie miejscowo ści U ście Solne wraz z odprowadzeniem ścieków do projektowanej sieci kanalizacyjnej w Gminie Drwinia i dofinansowaniem budowy tamtejszej oczyszczalni w wysoko ści 40% jej kosztów.

W miejscowo ści Rylowa funkcjonuje du ża przyzakładowa oczyszczalnia ścieków z du żym zapasem mocy przerobowej. Na zasadach współpracy publiczno-prywatnej mo że ona zosta ć dostosowana do odbioru ścieków komunalnych, co pozwoliłoby skanalizowa ć centrum tej miejscowo ści z wykorzystaniem technologii grawitacyjnej lub, ewentualnie, ci śnieniowej.

Z powodu znikomych deniwelacji terenu wykonanie kanalizacji w systemie grawitacyjnym jest bardzo trudne ze wzgl ędów finansowych i technicznych. W zwi ązku z tym, jako rozwi ązanie przyj ęto technologi ę ci śnieniow ą. Wi ąż e si ę to z konieczno ści ą budowy przydomowych pompowni ścieków przy podł ączanych do kanalizacji budynkach. W zale żno ści od wybranej technologii (pompy wirowe, wyporowe) mo że zachodzi ć konieczno ść budowy kilku - kilkunastu przepompowni sieciowych, co pozwoli sprawnie transportowa ć ścieki do oczyszczalni. Dodatkowym argumentem przemawiaj ącym za systemem ci śnieniowym jest to, że na terenie gminy Szczurowa funkcjonuje ju ż system kanalizacyjny cz ęś ciowo oparty o technologi ę ci śnieniow ą. Przyj ęty zakres do realizacji – sie ć kanalizacji sanitarnej: • Liczba podł ączonych mieszka ńców (wraz z m. nocl.): 6 834 mk. • Liczba przył ączy: 1 936 szt. • Łączna dł. ci śnieniowej sieci kanalizacyjnej: 102 086 m. • Łączna dł. grawitacyjnej sieci kanalizacyjnej: 537 m. • sieciowe przepompownie ścieków: 9 szt. • przydomowe pompownie ścieków: 1 909 szt.

Pozostałe budynki nie przewidziane do podł ączenia do sieci kanalizacyjnej posiadaj ą na chwil ę obecn ą własne oczyszczalnie przydomowe lub powinny zosta ć w nie wyposa żone w trakcie realizacji tego wariantu. WARIANT II

Wariant II zakłada skanalizowanie nieco mniejszej ilo ści sołectw ni ż wariant I. Przył ączonych zostanie około 77% ogółu budynków.

Trzy systemy ci śnieniowej kanalizacji sanitarnej w tym wariancie odprowadza ć b ędą ścieki do jednej z trzech oczyszczalni.

System I odprowadzał b ędzie ścieki do istniej ącej gminnej oczyszczalni zlokalizowanej w Szczurowej, obok cieku Przyrowicie – Stawiska, który pełni funkcj ę odbiornika ścieków oczyszczonych. System ten obejmie swoim zasi ęgiem, oprócz ju ż podł ączonych Szczurowej i Niedzielisk (w trakcie realizacji), nast ępuj ące miejscowo ści: Rudy – Rysie i Rylowa. Przewidywana przepustowo ść oczyszczalni powinna wynosi ć około 400 m 3/d, wymaga wi ęc ona rozbudowy.

System II odprowadzał b ędzie ścieki do oczyszczalni zlokalizowanej w północno-zachodniej cz ęś ci miejscowo ści Strzelce Małe, w pobli żu rzeki Gróbka, do której odprowadzane b ędą ścieki oczyszczone. Ten system obejmie miejscowo ści: Dąbrówka Morska, Rajsko, Strzelce Małe, Strzelce Wielkie i Wrz ępia. Projektowana oczyszczalnia powinna mie ć przepustowo ść około 250 m3/d.

System III odprowadzał b ędzie ścieki do oczyszczalni zlokalizowanej w zachodniej cz ęś ci miejscowo ści Kwików, w pobli żu rzeki Uszwicy, do której odprowadzane b ędą ścieki oczyszczone. Ten system obejmie miejscowo ści: Doł ęga, Kwików, Pojawie oraz Zaborów. Projektowana oczyszczalnia powinna mie ć przepustowo ść około 200 m 3/d.

17 Analiza sanitacji poza sieci ą – Gmina Szczurowa

Podobnie jak w wariancie I, technologi ę ci śnieniow ą wybrano ze wzgl ędu na znikome zró żnicowanie ukształtowania terenu. Przyj ęty zakres do realizacji – sie ć kanalizacji sanitarnej: • Liczba podł ączonych mieszka ńców (wraz z m. nocl.): 5 572 mk. • Liczba przył ączy: 1 493 szt. • Łączna dł. ci śnieniowej sieci kanalizacyjnej: 76 434 m. • Łączna dł. grawitacyjnej sieci kanalizacyjnej: 537 m. • sieciowe przepompownie ścieków: 6 szt. • przydomowe pompownie ścieków: 1 467 szt.

Ostatni z wariantów opartych o rozbudow ę systemu kanalizacji sanitarnej zakłada skanalizowanie jedynie brakuj ącej cz ęś ci Szczurowej oraz miejscowo ść Rylowa. Ścieki kierowane b ędą do istniej ącej oczyszczalni ścieków zlokalizowanej w Szczurowej. Powinna ona mieć przepustowo ść na poziomie około 350 m 3/d, co wi ąż e si ę z konieczno ści ą rozbudowy.

Wariant ten zakłada równie ż skanalizowanie miejscowo ści U ście Solne. Dla celów porównawczych w tym wariancie zrezygnowano z przył ączania si ę do sieci w Gminie Drwinia. Zamiast tego zaproponowano budow ę lokalnej oczyszczalni o przepustowo ści 100 m 3/d.

Na pozostałych terenach zało żono budow ę przydomowych, przyobiektowych lub lokalnych, grupowych oczyszczalni ścieków. Przyj ęty zakres do realizacji – sie ć kanalizacji sanitarnej: • Liczba podł ączonych mieszka ńców (wraz z m. nocl.): 1 260 mk. • Liczba przył ączy: 370 szt. • Łączna dł. ci śnieniowej sieci kanalizacyjnej: 15 967 m. • Łączna dł. grawitacyjnej sieci kanalizacyjnej: 537 m. • sieciowe przepompownie ścieków: 1 szt. • przydomowe pompownie ścieków: 343 szt. Przyj ęty zakres do realizacji – przydomowe oczyszczalnie ścieków: • Liczba PO Ś: 1 471 szt. • Liczba obsługiwanych mieszka ńców: 6 312 mk.

18 Analiza sanitacji poza sieci ą – Gmina Szczurowa

WARIANT IV

Wariant IV zakłada rezygnacj ę z planów rozbudowy gminnej sieci kanalizacyjnej wraz z jedn ą lub kilkoma głównymi oczyszczalniami. Zrezygnowano równie ż z kanalizowania miejscowo ści Rz ąchowa i U ście Solne. W wariancie tym głównie dla celów porównawczych zało żono budow ę oczyszczalni przydomowych lub przyobiektowych na terenie całej gminy. Przyj ęty zakres do realizacji – przydomowe oczyszczalnie ścieków: • Liczba PO Ś: 1 893 szt. • Liczba obsługiwanych mieszka ńców: 7 572 mk.

Wersja podstawowa tego rozwi ązania oparta jest w cało ści na rozwi ązaniach indywidualnych. Dodatkowe warianty tworzy ć mo żna poprzez wykorzystanie małych, lokalnych rozwi ąza ń oczyszczalni grupowych, które obsługiwa ć mog ą kilka s ąsiaduj ących ze sob ą domów, pojedyncze osiedla czy nawet całe wsie. Opis dost ępnych na rynku technologii z tego zakresu oraz przykładowe instalacje wraz z ich cen ą i parametrami przedstawione s ą w „Katalogu rozwi ąza ń przydomowych i grupowych oczyszczalni ścieków”.

Szczegółowe zakresy rzeczowo – finansowe dla sieci kanalizacyjnej z uwzgl ędnieniem wska źników koncentracji i inwestycyjnych w podziale na zadania – sołectwa przedstawiono w zał ącznikach od 1 do 3. 6.2. Szacunki kosztów inwestycyjnych dla rozwa żanych opcji

Nakłady inwestycyjne oszacowano wska źnikowo, w oparciu o publikacje tj. Informacyjny zestaw wska źników nakładów na obiekty budowlane Orgbud – Serwis; Biuletynu cen obiektów budowlanych – obiekty in żynieryjne Sekocenbud; Warto ść kosztorysowa inwestycji – wska źniki cenowe (ceny z III kwartału 2012 r.) oraz o do świadczenie Konsultanta.

W skład kosztów inwestycyjnych wchodz ą: • Koszty w zakresie prac podstawowych dotycz ące robót budowlanych • Koszty prac projektowych • Koszty na nadzór inwestorski

W wycenie szacunkowej za wykonanie poszczególnych elementów robót sieci kanalizacyjnej przyj ęto nast ępuj ące średnie ceny: • sie ć kan. sanit. graw. ø200÷250mm: 650 PLN x 1m • przykanaliki kan. sanit. ø160mm: 400 PLN x 1m • ruroci ągi tł. ø90÷125mm: 400 PLN x 1m • ruroci ągi kan. ci śn.ø40÷75mm: 300 PLN x 1m • przepompownia sieciowa: 150 000 PLN x 1 szt. • pompownia przydomowa: 12 000 PLN x 1 szt.

Nakłady na roboty budowlane zwi ązane z przebudow ą i modernizacj ą istniej ącej oczyszczalni ścieków oszacowano wst ępnie w oparciu o analiz ę stanu istniej ącego, konieczn ą rozbudow ę w zale żno ści od wariantu oraz na podstawie koncepcji i dokumentacji opracowywanych przez Konsultanta dla podobnych obiektów. Przyj ęto nast ępuj ące koszty robót: • wariant I – rozbudowa O Ś Szczurowa do 650 m 3/d – 3 500 000 PLN, – budowa O Ś Kwików 350 m 3/d – 4 100 000 PLN, – budowa O Ś Niedary 200 m 3/d (40% dofinansowanie Gminy Drwinia) – 960 000 PLN, • wariant II – rozbudowa OŚ Szczurowa do 400m 3/d – 2 000 000 PLN, – budowa O Ś Kwików 200 m 3/d – 2 400 000 PLN, – budowa O Ś Strzelce Małe 250 m 3/d – 3 000 000 PLN, 19 Analiza sanitacji poza sieci ą – Gmina Szczurowa

– budowa O Ś Niedary 200 m 3/d (40% dofinansowanie Gminy Drwinia) – 960 000 PLN, • wariant III – rozbudowa OŚ Szczurowa do 350m 3/d – 1 300 000 PLN, – budowa O Ś U ście Solne 100 m 3/d – 1 440 000 PLN.

Jako nakłady na roboty zwi ązane z budow ą kompletnej przydomowej oczyszczalni ścieków przyj ęto 15 000 PLN.

Do oszacowania nakładów na dokumentacj ę projektow ą przyj ęto nast ępuj ące wska źniki: • projekt kanalizacji: 3% kosztów robót bud. • projekt oczyszczalni ścieków: 5 % kosztów robót bud. • projekt PO Ś: 4 % kosztów robót bud.

Jako nakłady na nadzór inwestorski przyjęto 2% kosztów robót budowlanych dla kanalizacji i oczyszczalni ścieków, dla przydomowych oczyszczali zało żono 1%.

Zakresy rzeczowo – finansowe dla ka żdego z wariantów dotycz ące sieci kanalizacji sanitarnej przedstawiono wraz ze wska źnikami koncentracji przedstawiono w zał ącznikach.

W tabelach 25 – 28 przedstawiono podsumowanie podstawowych parametrów i zakresów rzeczowo – finansowych dla ka żdego z wariantów.

20 Analiza sanitacji poza sieci ą – Gmina Szczurowa

Tabela 25. Nakłady inwestycyjne - wariant I Długość kanalizacji Szacunkowa wycena nakładów inwestycyjnych Rodzaj inwestycji Nowi Wsk. Nakłady Nakłady L.p. Do wsk. Liczba POŚ Roboty Dok. Łaczne nakłady (wariant I) odbiorcy Łączna koncentracji Nadzór inwestycyjne inwestycyjne koncentracji budowlane projektowa inwestycyjne na 1 mb sieci na mk [mk] [m] [m] [szt] [mk/km] [PLN] [PLN] [PLN] [PLN] [PLN/m]k] [PLN/m Sieć kanalizacji 1 sanitarnej - zlewnia OŚ 3 042 51 156 51 156 - 59 27 645 261 829 358 552 905 29 027 524 567 9 543 Szczurowa Sieć kanalizacji 2 sanitarnej - zlewnia OŚ 2 956 50 916 50 916 - 58 29 094 561 872 837 581 891 30 549 289 600 10 334 Kwików

Sieć kanalizacji 3 sanitarnej - Rząchowa i 836 10 232 10 232 - 82 6 520 217 195 607 130 404 6 846 228 669 8 188 Uście Solne

Przyd. oczyszcz. 4 738 -- 215 - 3 228 536 129 141 32 285 3 389 963 - 4 593 ścieków Rozbudowa O Ś 5 Szczurowa do 650 ----- 3 500 000 175 000 70 000 3 745 000 -- m3/d Budowa O Ś Kwików 6 ----- 4 100 000 205 000 82 000 4 387 000 -- 350 m 3/d Dofinansowanie (40%) 7 budowy O Ś Niedary ----- 960 000 48 000 19 200 1 027 200 -- 200 m 3/d Razem: 75 048 575 2 454 943 1 468 686 78 972 204 - -

21 Analiza sanitacji poza sieci ą – Gmina Szczurowa

Tabela 26. Nakłady inwestycyjne - wariant II Długość kanalizacji Szacunkowa wycena nakładów inwestycyjnych Rodzaj inwestycji Nowi Liczba Wsk. Łaczne Nakłady Nakłady L.p. Do wsk. Roboty Dok. (wariant II) odbiorcy Łączna POŚ koncentracji Nadzór nakłady inwestycyjne inwestycyjne koncentracji budowlane projektowa inwestycyjne na 1 mb sieci na mk [mk] [m] [m] [szt] [mk/km] [PLN] [PLN] [PLN] [PLN] [PLN/m] [PLN/m k] Sieć kanalizacji 1 sanitarnej - zlewnia 1 070 18 322 18 322 - 58 9 558 275 286 748 191 165 10 036 189 548 9 383 OŚ Szczurowa Sieć kanalizacji 2 sanitarnej - zlewnia 1 694 24 389 24 389 - 69 14 308 158 429 245 286 163 15 023 566 616 8 870 OŚ Kwików Sieć kanalizacji 3 sanitarnej - zlewnia 1 972 31 495 31 495 - 63 17 468 123 524 044 349 362 18 341 529 582 9 300 OŚ Strzelce Małe Sieć kanalizacji sanitarnej - 4 836 10 232 10 232 - 82 6 520 217 195 607 130 404 6 846 228 669 8 188 Rząchowa i Uście Solne Przyd. oczyszcz. 5 2 000 -- 658 - 9 869 530 394 781 98 695 10 363 007 - 5 181 ścieków Rozbudowa O Ś 6 Szczurowa do 400 - - - - - 2 000 000 100 000 40 000 2 140 000 -- m3/d Budowa O Ś Kwików 7 - - - - - 2 400 000 120 000 48 000 2 568 000 -- 200 m 3/d Budowa O Ś Strzelce 8 - - - - - 3 000 000 150 000 60 000 3 210 000 -- Małe 250 m 3/d Dofinansowanie (40%) 9 budowy O Ś Niedary - - - - - 960 000 48 000 19 200 1 027 200 -- 200 m 3/d Razem: 66 084 304 2 248 424 1 222 991 69 555 719 - -

22 Analiza sanitacji poza sieci ą – Gmina Szczurowa

Tabela 27. Nakłady inwestycyjne - wariant III Długość kanalizacji Szacunkowa wycena nakładów inwestycyjnych Rodzaj inwestycji Nowi Wsk. Nakłady Nakłady L.p. Do wsk. Liczba POŚ Roboty Dok. Łaczne nakłady (wariant III) odbiorcy Łączna koncentracji Nadzór inwestycyjne inwestycyjne koncentracji budowlane projektowa inwestycyjne na 1 mb sieci na mk [mk] [m] [m] [szt] [mk/km] [PLN] [PLN] [PLN] [PLN] [PLN/m]k] [PLN/m Sieć kanalizacji 1 sanitarnej - zlewnia OŚ 424 8 121 8 121 - 52 4 254 093 127 623 85 082 4 466 798 550 10 533 Szczurowa

Sieć kanalizacji 2 sanitarnej - Rząchowa i 836 10 232 10 232 - 82 6 520 217 195 607 130 404 6 846 228 669 8 188 Uście Solne

Przyd. oczyszcz. 3 6 312 - - 1 781 - 26 721 741 1 068 870 267 217 28 057 828 - 4 445 ścieków Rozbudowa O Ś 4 Szczurowa do 350 --- - - 1 300 000 65 000 26 000 1 391 000 -- m3/d Budowa O Ś U ście 5 --- - - 1 440 000 72 000 28 800 1 540 800 -- Solne 100 m 3/d Razem: 40 236 051 1 529 099 537 504 42 302 654 - -

Tabela 28. Nakłady inwestycyjne - wariant IV Długość kanalizacji Szacunkowa wycena nakładów inwestycyjnych Rodzaj inwestycji Nowi Wsk. Nakłady Nakłady L.p. Do wsk. Liczba POŚ Roboty Dok. Łaczne nakłady (wariant IV) odbiorcy Łączna koncentracji Nadzór inwestycyjne inwestycyjne koncentracji budowlane projektowa inwestycyjne na 1 mb sieci na mk [mk] [m] [m] [szt] [mk/km] [PLN] [PLN] [PLN] [PLN] [PLN/m]k] [PLN/m Przyd. oczyszcz. 3 7 572 - - 1 893 - 28 394 228 1 135 769 283 942 29 813 939 - 3 938 ścieków Razem: 28 394 228 1 135 769 283 942 29 813 939 - -

23 Analiza sanitacji poza sieci ą – Gmina Szczurowa

6.3. Szacunki kosztów eksploatacyjnych dla rozwa żanych opcji

Jako główne składniki kosztów eksploatacyjnych dotycz ące sieci kanalizacji sanitarnej przyj ęto: • koszty energii zwi ązane z prac ą przepompowni • kosztów konserwacji, remontów i napraw.

Koszty zwi ązane ze zu życiem energii elektrycznej przez przepompownie obliczono na podstawie ilo ści pompowanych ścieków oraz przyjmuj ąc średni wska źnik zu życia energii przez ka żda pompowni ę sieciow ą wynosz ący 0,2 kWh/m 3. W przypadku pompowni przydomowych przyj ęto 0,4 kWh/m 3. Jednostkow ą cen ę energii przyj ęto w wysoko ści 0,6 PLN/kWh

Koszty energii zwi ązane z prac ą przepompowni dla poszczególnych wariantów przedstawiono w tabelach 29 – 31.

Tabela 29. Koszty energii na prac ę pompowni - wariant I Ilość Zużycie Koszty Przepompownie pompowanych energii na pompownia L.p. ścieków ścieków dobę na dobę (wariant I) [m3/d] [kWh/d] [PLN/d] 1 Rajsko 20,40 4,08 2,45 2 Rudy - Rysie 70,90 14,18 8,51 3 Strzelce Małe 218,20 43,64 26,18 4 Strzelce Wielkie 152,10 30,42 18,25 5 Wrz ępia 47,10 9,42 5,65 Pompownie przydomowe 306,06 122,43 73,46 suma - Szczurowa 224,17 134,50 6 Ksi ęż e Kopacze 131,80 26,36 15,82 7 Wola Przemykowska 76,70 15,34 9,20 8 Zaborów 151,20 30,24 18,14 Pompownie przydomowe 368,48 147,39 88,44 suma - Kwików 219,33 131,60 9 Uście Solne 89,50 17,90 10,74 Pompownie przydomowe 89,24 35,70 21,42 suma - Uście Solne 53,60 32,16 Suma 497,09 298,26

24 Analiza sanitacji poza sieci ą – Gmina Szczurowa

Tabela 30. Koszty energii na prac ę pompowni - wariant II Ilość Zużycie Koszty Przepompownie pompowanych energii na pompownia L.p. ścieków ścieków dobę na dobę (wariant II) [m3/d] [kWh/d] [PLN/d] 1 Rudy - Rysie 70,90 14,18 8,51 Pompownie przydomowe 101,98 40,79 24,48 suma - Szczurowa 54,97 32,98 2 Rajsko 20,40 4,08 2,45 3 Strzelce Wielkie 152,10 30,42 18,25 4 Wrz ępia 47,10 9,42 5,65 Pompownie przydomowe 204,08 81,63 48,98 suma - Strzelce Małe 125,55 75,33 5 Zaborów 151,20 30,24 18,14 Pompownie przydomowe 191,39 76,55 45,93 suma - Kwików 106,79 64,08 6 Uście Solne 89,50 17,90 10,74 Pompownie przydomowe 89,24 35,70 21,42 suma - Uście Solne 53,60 32,16 Suma 340,92 204,55

Tabela 31. Koszty energii na prac ę pompowni - wariant III Ilość Zużycie Koszty Przepompownie pompowanych energii na pompownia L.p. ścieków (wariant III) ścieków dobę na dobę [m3/d] [kWh/d] [PLN/d] Pompownie przydomowe 137,30 54,92 32,95 Suma 54,92 32,95 Koszty dotycz ące konserwacji, remontów i napraw przyj ęto jako 0,5 % warto ści nakładów inwestycyjnych w przypadku kanalizacji grawitacyjno – tłocznej oraz 1,0 % w przypadku kanalizacji ci śnieniowej współpracuj ącej z przydomowymi pompowniami ścieków. Koszty zwi ązane z eksploatacj ą przydomowej oczyszczalni ścieków oszacowano przyjmuj ąc nast ępuj ące zało żenia: • 0,25 m 3/mk*rok – ilo ść gromadzonych osadów w osadnikach przydomowych oczyszczalni ścieków • 35 PLN/m 3 – jednostkowy koszt wywozu i przeróbki w/w osadów • 0,5 kWh/m 3 – ilo ść zu żywanej energii przez przydomow ą oczyszczalni ę ścieków (np. przez pompowni ę, kompresor itp. w zale żno ści od typu oczyszczalni)

Jednostkow ą cen ę energii przyj ęto w wysoko ści 0,6 PLN/kWh. Jako jednostkowy koszt oczyszczania ścieków na oczyszczalni w Szczurowej przyj ęto 2,0 PLN/m 3. 6.4. Analiza efektywno ści kosztowej wariantów metod ą dynamicznego kosztu jednostkowego (DGC)

Porównanie wariantów pod wzgl ędem ich efektywno ści kosztowej powinno bra ć pod uwag ę takie elementy jak: • uzyskany efekt w uj ęciu warto ściowym (efekt ekologiczny), • koszty realizacji inwestycji, • koszty eksploatacji i utrzymania wytworzonego maj ątku.

25 Analiza sanitacji poza sieci ą – Gmina Szczurowa

Jako metod ę finansowego i ekonomicznego porównywania opcji, można wskaza ć porównanie obliczenia warto ści wska źnika DGC – dynamicznego kosztu jednostkowego dla analizowanych wariantów. Jest to wska źnik opracowany i wykorzystywany w niemieckim banku KfW, który od wielu lat dofinansowuje inwestycje infrastrukturalne, wykorzystywany jest tak że w przypadku inwestycji infrastrukturalnych realizowanych w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2007-2013.

Dynamiczny koszt jednostkowy jest równy cenie, która pozwala na uzyskanie zdyskontowanych przychodów równych zdyskontowanym kosztom. Inaczej ujmuj ąc, mo żna powiedzie ć, że DGC pokazuje, jaki jest techniczny koszt uzyskania jednostki efektu ekologicznego. Koszt ten jest wyra żony w złotówkach na jednostk ę efektu ekologicznego. W przypadku gospodarki ściekowej, gdzie miar ą efektu ekologicznego mo że by ć ilo ść oczyszczonych ścieków, wska źnik b ędzie miał miano PLN/m 3.

Wska źnik DGC informuje, która z analizowanych opcji inwestycyjnych wykazuje si ę w przyj ętym okresie analizy najlepsz ą efektywno ści ą kosztow ą, co oznacza, że im mniejsza warto ść wska źnika, tym mniejszy ł ączny koszt uzyskania jednostki efektu ekologicznego. Dodatkowo, odnosz ąc wyniki analizy DGC do projektów infrastrukturalnych, których realizacja ma na celu uzyskanie okre ślonych korzy ści społecznych, środowiskowych i ekonomicznych dla społecze ństwa, warto ść wska źnika informuje, który z analizowanych wariantów b ędzie korzystny z punktu widzenia lokalnych społeczno ści – im mniejsza warto ść wska źnika tym mniej zasobów musi zosta ć zaanga żowanych w celu uzyskania okre ślonych korzy ści społeczno-ekonomicznych. W analizie dla przedmiotowego przedsi ęwzi ęcia posłu żono si ę nast ępuj ącymi zało żeniami: • warto ść wska źnika DGC obliczono oddzielnie dla każdego analizowanego wariantu w zakresie gospodarki ściekowej, • za efekt ekologiczny przyj ęto ilo ści ścieków oczyszczonych z terenów obj ętych planami sanitacji, • za okres odniesienia przyj ęto lata 2015-2044, czyli 30 lat od roku poniesienia pierwszego wydatku inwestycyjnego (czyli przy zało żeniu rozpocz ęcia prac projektowych w roku 2015), • stop ę dyskontow ą przyj ęto na poziomie 5%, z uwagi na fakt, i ż kalkulacje przeprowadzono w cenach stałych, • oszacowano wst ępny harmonogram, koszty realizacji inwestycji oraz koszty eksploatacyjne nowo wytworzonego maj ątku na podstawie analizy technicznej opisanej we wcze śniejszych fragmentach opracowania dla ka żdego wariantu oddzielnie, • Stawki amortyzacji dla wytworzonego maj ątku przyj ęto na podstawie okresu zu życia nowopowstałych środków trwałych odpowiednio dla sieci 2% (50 lat), oczyszczalni ścieków 7,5% (14 lat) oraz przydomowych oczyszczalni ścieków 6,7% (15 lat). • zało żono odtworzenia środków trwałych w okresie odniesienia po zamortyzowaniu si ę poszczególnych kategorii wytworzonego maj ątku trwałego, przy czym na koniec okresu odniesienia warto ść rezydualn ą (jako warto ść netto środków trwałych) uj ęto w kalkulacjach ze znakiem ujemnym.

Szczegółowe wyliczenia zostały zał ączone w formie tabelarycznej do niniejszego opracowania (w formacie pliku MS Excel). W poni ższej tabeli przedstawiono wyniki oblicze ń warto ści wska źników DGC dla poszczególnych analizowanych wariantów:

Tabela 32. Wyniki analizy DGC L.p. Kategoria Jedn. Warto ść 1 Wariant I PLN/m 3 23,28 2 Wariant II PLN/m 3 21,43 3 Wariant III PLN/m 3 15,59 4 Wariant IV PLN/m 3 12,07 Źródło: opracowanie własne Na podstawie oszacowanych nakładów inwestycyjnych oraz przewidywanych kosztów zwi ązanych z eksploatacj ą sieci przeprowadzono dla ka żdego z wariantów analiz ę DGC, która wykazała, i ż najkorzystniejsz ą z punktu widzenia efektywno ści kosztowej b ędzie realizacja Wariantu IV .

26 Analiza sanitacji poza sieci ą – Gmina Szczurowa 7. Podsumowanie

Analiz ę mo żliwo ści sanitacji obszarów nie obj ętych zbiorczym systemem kanalizacji sanitarnej przeprowadzono zasadniczo w trzech wariantach, jako czwarty wariant dla celów porównania efektywno ści kosztowej zało żono budow ę tylko oczyszczalni przydomowych lub przyobiektowych. Analiza dotyczy zało żonych projektów inwestycyjnych pozwalaj ących na osi ągni ęcie okre ślonego efektu ekologicznego. W ka żdym z wariantów przyj ęto zało żenie, że sanitacja dotyczy ć będzie tej samej ilo ści mieszka ńców i tej samej ilo ści wytwarzanych ścieków. W analizie przyj ęto, że analiza sanitacji b ędzie dotyczy ć: • 7 572 mieszka ńców (wraz z miejscami noclegowymi), • 800 m 3/d odprowadzonych i oczyszczonych ścieków.

Dane dotycz ące zakresu rzeczowego, kosztów inwestycyjnych, wskaźników koncentracji, wska źników kosztowych na mieszka ńca czy na mb budowanej sieci dla ka żdego z wariantów podano w tabelach od 25 do 28. Nale ży zaznaczy ć, że w przypadku wariantu I i II, ze wzgl ędu na zało żenie odprowadzania ścieków z soł. U ście Solne do planowanej oczyszczalni w Niedarach w Gminie Drwinia przyj ęto, że Gmina Szczurowa pokryje cz ęść kosztów zwi ązanych z budow ą tej oczyszczalni.

Koncepcyjne przebiegi sieci kanalizacyjnej przedstawiono w cz ęś ci graficznej raportu a szczegółowe zakresy rzeczowo – finansowe wariantów budowy sieci kanalizacyjnej wraz z wyliczonymi wska źnikami koncentracji dla ka żdego z sołectw przedstawiono w zał ącznikach. Analiza DGC wykazała, i ż korzystniejsza z punktu widzenia efektywno ści kosztowej b ędzie realizacja wariantu IV, tj. rozwi ązania polegaj ącego na wyposa żeniu obszaru w system oczyszczalni przydomowych. Nale ży jednak w tym kontek ście podkre śli ć, że o ile trwało ść infrastruktury liniowej wynosi ć mo że nawet powy żej 50 lat, okres technicznego zu życia oczyszczalni przydomowych wynosi od kilku do kilkunastu lat, co w długim okresie oznacza konieczno ść cz ęstszego wymieniania zu żytych instalacji lub ich elementów i ponoszenia związanych z tym faktem okre ślonych kosztów. Dodatkowo w wielu miejscach budowa oczyszczalni przydomowej mo że by ć niemo żliwa ze wzgl ędu np. na wielko ść działek i odległo ści pomi ędzy zabudowaniami. Inn ą kwesti ą, któr ą nale ży odnotowa ć, jest fakt, że do kosztów utrzymania oczyszczalni przydomowej doliczy ć trzeba koszty utrzymania całego systemu oczyszczania ścieków w taki sposób skonstruowanego. Gmina powinna zapewni ć, że funkcjonuj ące na jej obszarze oczyszczalnie przydomowe nie powoduj ą zanieczyszczania środowiska, a co za tym idzie: • zorganizowa ć system bie żą cej kontroli funkcjonuj ących oczyszczalni przydomowych, • zapewni ć szczelno ść systemu odbioru osadów od u żytkowników i przekazywania zanieczyszcze ń na oczyszczalni ę zbiorcz ą, • uwzgl ędni ć w polityce taryfowej stawki za odbiór nieczysto ści w taki sposób, aby zapewniona została zasada „zanieczyszczaj ący płaci”.

Nale ży tak że odnotowa ć, że oszacowanie kosztów utrzymania oczyszczalni przydomowych nie jest proste do u średnienia, z uwagi na fakt, że ryzyko finansowe zwi ązane z utrzymaniem tego typu instalacji praktycznie w cało ści spoczywa na wła ścicielu i bezpo średnim u żytkowniku. W sytuacji, gdy oczyszczalnia przydomowa ulegnie wi ększej awarii, nale ży si ę liczy ć z tym, że jednorazowo mog ą wyst ąpi ć du że koszty napraw i remontów (np. przy awarii dmuchawy nawet rz ędu kilkuset złotych), dodatkowo przy ograniczonych mo żliwo ściach korzystania w okresie serwisu. System zbiorczy w du żej mierze tego typu ryzyko zdejmuje z u żytkownika i przenosi je na operatora. W przypadku oczyszczalni przydomowych wyst ępuje ponadto koszt ekonomiczny w postaci zaanga żowania czasu własnego na bie żą ce przegl ądy i monitorowanie instalacji, co nie ma wprost przeło żenia na koszty finansowe, ale powinno by ć brane pod uwag ę przy próbach porównania kosztów funkcjonowania poszczególnych systemów odprowadzania ścieków. Trudno te ż, w przypadku oczyszczalni przydomowych, oceni ć z kosztowego punktu widzenia ryzyko sprawnego utrzymania systemu oraz dotrzymania wymogów w zakresie jako ści środowiska, które w sporym

27 Analiza sanitacji poza sieci ą – Gmina Szczurowa wymiarze przeniesione s ą na bezpo średnich u żytkowników, podobnie, jak wi ększe jest bezpo średnie zaanga żowanie własnej pracy mieszka ńców. Jako indywidualny sposób gromadzenia ścieków dopuszczalne jest równie ż stosowanie na obszarze Gminy zbiorników bezodpływowych tzw. szamb jako metody sanitacji, jednak pod warunkiem, że w tej sytuacji ścieki b ędą z obsługiwanego obszaru odprowadzone i oczyszczone zgodnie z wymogami umo żliwiaj ącymi zachowanie norm w zakresie jako ści środowiska. Niezb ędne będzie zatem w takim wypadku zdefiniowanie przez Gminę celów i zada ń oraz delegowanie odpowiednich kompetencji, aby zorganizowa ć i sfinansowa ć system zarz ądzania, który zapewni odbiór ścieków z zamieszkałych obszarów w zakresie umo żliwiaj ącym utrzymanie jako ści środowiska na wymaganym poziomie. Powinno si ę w tym zakresie wzi ąć pod uwag ę przynajmniej nast ępuj ące kwestie: • zewidencjonowanie szamb pod k ątem ich stanu i wieku oraz zdefiniowanie na tej podstawie ewentualnych działa ń odtworzeniowych wraz z oszacowaniem ich kosztów w odpowiednim horyzoncie czasowym, • dla pozostawionych do u żytkowania obiektów zapewnienie, że szamba s ą szczelne, użytkowane w taki sposób, aby nie powodowa ć zanieczyszczenia środowiska oraz opró żniane z odpowiedni ą cz ęstotliwo ści ą, • wyposa żenie oczyszczalni ścieków w stacj ę zlewn ą o parametrach umo żliwiaj ących przyj ęcie okre ślonej ilo ści nieczysto ści, • zapewnienie taboru pojazdów umo żliwiaj ącego obsług ę całego obszaru w zakresie transportu zanieczyszcze ń z odpowiedni ą cz ęstotliwo ści ą, • stworzenie systemu odbioru i płatno ści umo żliwiaj ącego odpowiedni ą ewidencj ę nale żno ści, aby zachowana została zasada „zanieczyszczaj ący płaci”.

Decyzja o pozostawieniu okre ślonej ilo ści szamb na analizowanym obszarze powinna by ć skorelowana z podj ętymi decyzjami w zakresie sanitacji oraz mo żliwo ściami organizacyjno- kosztowymi Gminy w zakresie umo żliwiaj ącym organizacj ę ww. systemu. Powy ższe rozwi ązanie analizowano w pocz ątkowym stadium rozwa żań, jednak z uwagi na brak realnych podstaw dla przeprowadzenia dostatecznie dobrze umotywowanej, uzasadnionej i kompletnej wyceny, odst ąpiono od szczegółowych kalkulacji w powy ższym zakresie. Maj ąc jednak na wzgl ędzie wyniki analizy DGC dla wariantów, mo żna wnioskowa ć, że koszty funkcjonowania systemu opartego o zbiorniki bezodpływowe b ędą kształtowały si ę na poziomie wynosz ącym ok. 25 zł/m 3 (w zale żno ści od przyj ętych zało żeń). Alternatyw ą do przeanalizowanych mo żliwo ści sanitacji obszarów poza sieci ą mog ą by ć tak że tzw. osiedlowe czy przyobiektowe oczyszczalnie ścieków dla np. 200 – 400 mieszka ńców. Szczegółowe kalkulacje w tym zakresie powinny by ć wykonywane po okre śleniu mo żliwo ści lokalizacji takiej oczyszczalni (dost ępno ść terenu, akceptacja społeczna). Bazuj ąc na wynikach analizy DGC dla wariantów, mo żna wnioskowa ć, że koszty funkcjonowania systemu opartego na małych oczyszczalniach osiedlowych b ędą kształtowały si ę na poziomie wy ższym od oczyszczalniami przydomowych ale powinny by ć ni ższe w porównaniu do systemów kanalizacyjnych na du żych obszarach o małych wska źnikach koncentracji. W takim przypadku system taki powinien by ć traktowany jako zbiorczy system kanalizacyjny obsługiwany przez operatora.

W przypadku prowadzenia sieci kanalizacyjnej nale ży mie ć na uwadze, że w przypadku niemo żliwo ści prowadzenia sieci po gruntach gminnych (np. drogach) coraz trudniej w takich wypadkach o uzyskanie bezpłatnej zgody wła ścicieli prywatnych na poprowadzenie takiej inwestycji po ich terenach. Na tym etapie nie brano pod uwag ę kosztów zwi ązanych z wykupem gruntów pod przepompownie czy kosztów zwi ązanych z opłatami za słu żebno ść przesyłu. Powy ższe kwestie, a w szczególno ści realne mo żliwo ści finansowe i inwestycyjne Gminy, powinny by ć brane pod uwag ę przy podejmowaniu ostatecznych decyzji w zakresie rozwi ąza ń programowych w danym horyzoncie czasowym.