<<

Abs. I Sfcb

D E C E R PTA

E X

T. OVIDII NASONIS

METAMORPHOSEON

L I B R I S.

Juxta E d i t i o n e s probatiffimas.

C U M

J O A N N IS CLARKE,

Scholx Hullenfis quondam Moderatoris,

VERSION E ANGLICA;

E T N O T I S fere integris Cl. Virorum Thom;e Ruddi- manni, &Gulielmi Willymotti: quibus 8e ali* partim Mythologies', partim Geographies, adjetfse funt.

In USUM SCHOLARUM.

EDINBURG I, Impends G. Crawford, G. Gordon, J. Brown, & C. Wright, bibliopolas in area parliamentaria; apud quo? venaks proftant, M DCC JLY. C B

^A/-74? MY !9 76y-

+ U DS C 3 ]

DECERPTA

E X

GVIDII METAMORPHOSEON Libns-

LIBER. I. iN nova fert animus mutatas dicere forrtia§ Corpora. Di, caspth (nam vo§ mutaftis & HUl) Adfpiratc meis: primaqne ab origlne mundt Ad mea perpetuum deducke tempora carmen. , 6 Mundi Croatia. Fab, I. ANte & tellus, &, quod tegit omnia, coeliim, J Unus erat toto naturas vultus in orbe, Quem dixere Chaos; rudis indigeftaquc moles : Nec quicquam, nifi pondus iners ; cohgeftaquc eoder4 Mon bene junflarum difeordia femina rerum, Nullus adhuc mundo prsebebat lumina Titan ; Mec nova crefcendo reparabat cornua Phcebe; Mec circumfufo pendebat in aere tellus Ponderibus librata fuis: nec brachia longo Margine terrarum porrexerat . Quaque fuit tellus, illic & & a'eVs 15 Sic erat infiabilis tcllus, innabilis unda, Lucis egens aer. null! fua forma manebat. Obfiabatque aliis aliud : quia corpore in uno Frigida pugnabant calidis, humentia ficcis, Mollia cum duris, fine pondere habentia pondus. 20 Hanc Deus & melior litem Natura diremit. Mam coelo terras, & terris abfeidit undas : Et iiquidum fpiflb fecrevit ab acre ccelum. Quce pofiquam evolvit, cascoque exemit acervo, Difiociata locis concordi pace ligavit. Ignea convex! vis & fine pondere cceli Emicuit, fummaque locum fibi legit in arce. Proximus elt aer illi levitate, locoque ; A 2- Penfior1 4 METAMORPH. Denfior his tellus : elementaque grandia traxit ; .Et preffa eft gravitate fui. Circumfluus humor 3c Ultima poftedit, felidumque coercuit orbem.

Hcminis Creatio. Fab. II. Sic ubi difpofitam, quifquis fuit ille Deorum, Congeriem fecuit, feftamque in membra redegit; Principio terram, ne non tequalis ab omni Parte foret, magni fpeciem glomeravit in orbis. 35 Turn freta diffundi rapidifque tumefcere ventis Juflit, & ambitce circundare littora terrae. .Addidit & fontes, immenfaque ftagna, lacufque -; Eluminaque obliquis cinxit declivia ripis : Qute diverfa locis partim forbentur ab ipfa ; 4© In mare perveniunt partim, campoque recepta Eiberioris aqute, pro ripis littora pulfant. Juftit & extendi campos, fubfidere valles, Fronde tegi filvas, lapidofos furgere monies. Utque duse dextra ccelum, totidemque llniftra 45 Parte fecant Zonas, quinta eft ardentior illis : Sic onus inclufum numero diftinxit eodem Cura Dei : totidemque plagas tellure premuntur. Quarum quse media eft, non eft habitabilis aeftu : Eftxtegit alta duas : totidem inter utramque locavit; 5® Temperiemque dedit, miftacum frigore flamma. Imminet his aer, qui, quanto eft pondere terrse Pondus aquae levins, tanto eft oneroftor igni. Jllic & nebulas, illic confiftere nubes JufTit, & humanas motura tonitrua mentes, 55 Et cum fulminibus facientes frigora ventos. His quoque non pailim mundi fabricator habendum Aera permifit. vix nunc obliftitur illis, Cum fua quifque regant diverlo flamina traiftu, Quin lament mundum ; Tanta ejl difcordia fratrum : 60 Eurus ad Auroram, Nabathseaque regna receflit, Perftdaque, & radiis juga fubdita matutinis. Vefper, & occjduo quae littora Sole tepefcunt, Proxima funt Zephyro: Scythiam, Septemque trionem ETorrifer invafit Boreas : contraria tellus 65 Nubibus afliduis, pluvioque madefcit ab Auftro. Haec fuper impofuit liquidum & gravitate carentem .Ethera, l is: i; Fab', si." Sthera, nec quicquam terrenas fecis habentfhi, Vix ea limitibus dilFepferat omnia certis; > Cum, qux prefTa diu maffa latuere fub ilia,- 7d Sidfira coeperunt toto efferv’fefcere coelo. Neu regioforet utla fuis animantibus orba ; Aftra tenent coeldte folum, formxque Deorunr .' Ccil’erunt nitidis habitandx pifcibus undx: Terra feras cepit: volucres agitabilis aer. 75- Sanftius his animal^ mentifque capacius altx Deerat adhuc, & quod dominari in cxtera pofTet, ■Natus homo eft. live hunc divino femine fecit Ille opifex reruin, mundi melioris origo': Sive recens tellus, fedudaque nuper ab alto Tthere, cognati retinebat ferhina cceli : Quam fatus lapeto, miftam fiuvialibu's undis, Vinxit in effigiem moderantum cundla Deorurh.’ Pronaque cum fpedtSnt animalia cxtera terram ; Os homini fublime dedit: cselumque tueri Jullit, & ereftos ad fidera tollere vultus. Sic, modd qux fuerat rudis & fine imagine, tellns Itsduit ignotas hominum converfa figuras. Quatuor Mundi /Etatsf. Fab. Ill, A Urea prima fata eft xtas, qux, vindice nulio, Sponte fua fine lege fidem reflumque colebat. 90 metufque aberant. nec verba minacia fixo Aire legebantur: nec fupplex turba fimebarit Judicisora fui; fed erant fine vindice tuti. Nondum cxfa fuis, peregriilum ut viferet orberd, Montibus, in liquidas pinus defcenderat undas • 95 ■Nullaque mortales, prxter fua litfora, norant. Kondum prxcipitcs cingebant oppida folfx ; Non tuba direfti, non xris cornua flexi, Non galex, non enfis, erant. fine militis ufa Mollia fectirx peragebant otia gehtes, ico Ipfa quoque immunis raftroque intadla, nec ullia Saucia vomeribus, per fe dabat omnia tellus ; Contentique cibis nulio cogente creatis, Arbuteos foetus, mrontanaque fraga'legebant, ' ’ Cornaque, & in duris hxrentia mora rubetis, ' ‘ 109 St-qux deciderant patula Jovis arbore glandes. A 3 - VeV 6 M E T A M 0 R P H. Ver erat scternum, phcidique tepentibus aurls Mulcebant Zephyri natos fine femine flores. Moxetiam fruges tellus inarata ferebat: Necrcnovatus ager gravidis canebat ariftis. no Flnmina jam laftis, jam flumina neftatis ibant: I’lavaque de viridi fiillabant ilice mella. Quatuor anni Tempera. Fab: IV. POfiquam, Saturno tenebrofa in Tartara miflb, Sub Jove mundus erat; fubiit argentea proles, /juro deterior, fulvo pretiofior aere. 115 Jupiter antiqui contraxit tempora veris: Perque hyemes, aeftufque, & inaequales autumnos, J.t breve ver, fpatiis cxegit quatuor annum. Turn primum ficcis aer fervoribus uflus Canduit: & vends glacies adfir'nfta pependit. 12* . Turn primum fubiere domes, domus antra fuerunt, Et denfi fruticcs, Sc vintfse cortice virgte. Semina turn primiim longis Cereaiia fuicis Obruta funt, prefiique jugo gemuere juvenci. Tertia poll illas iucceffit aenea proles, 12 J Stevior ingeniis, Sc ad horrida promptior arma ; F!ec fcelerata tamen. De duro eft ultima ferro. Protinus irrumpit venae pejoris in asvum Omne nefas : fugl're pudor, verumque, fidefque : In quorum fubiere locum, fraudefque, dolique, 130 Infidiacque, Sc vis, Sc amor fceleratus habendi. Vela dabat ventis, nec adhuc bene noverat illos, Navita : quaeque diu fteterant in montibus altis, Fludtibus ignotis infultavere carinae. Communemque prius, ceu lumina Solis Sc auras, 135 Cautus humum Jongo fignavit limite menfor. >?ec tantiim fegetes alimentaque debita dives Pofcebatur humus ; fed itum eft in vifeera terra : Quafque recondiderat, Stygiifque admoverat umbris, J'ffodiuntur opes, irritamenta malorum. 14° Jamque nocens ferrum, ferroque nocentius aurum Prodierat : prodit beilum, quod pugnat utroque j Sanguineaque manu crepitantia concutit arma. Vivitur ex rapto. non hofpes ab hofpite tutus, >Jon foccr agenerQ ; frutrum quoque gratia rara eft. 145 Jniminet . LIB. I. Fab. VI. 7 Inmiinet cxitio vir conjugis, illamariti: Lurida terribiles mifcent aconita noverc® : Filius ante diem patrios inquirit in annos. Viftajacet pietas: & Virgo casde madentes Ultima caeleftum terras Aftrsa reliquit. 150 Gigantomach'ia. Fab. V. NEve foret terris fecurior arduus ; AfFedlaffe ferunt regnum cxlefte Gigantas: Altaque congeftos ftruxifle ad fidera montes. Turn pater omnipotens miflb perfregir Olympum Fulmine, & excuflit fubjeiElo Pelio OlTam. Obruta mole fuS cum corpora dira jacerent; Perfufam muito natorum fanguine terram Imniaduiffe ferunt ; caiidumque animafle cruorem : Et, ne nulla fer® ftirpis monumenta manerent, In faciem vertilTe hominum. fed & ilia propago 160 Contemptrix Superum, f®v®que avidiiTima c®dis, Et violenta fuit. . Scires e fanguine natos. Lycaon in Ltipum. Fab. VI.- QIX® pater ut fumma vidit Saturnius arce, - Ingemit: Sc, fadio nondum vulgata recent!, Fceda Lycaoni® referens convivia menf®, 165 Ingentes animo Sc dignas Jove concipit iras : Conciliumque vocat. tenuit mora nulla vocatos. Eft via fublimis, coelo manifefta fereno: Ladtea nomen habet ; candore notabilis ipfo. Hac iter eft Superis ad magni tedta Tonantis, 170 Regalemque domum. Dextra l®vaque Deorum Atria nobilium valvis celebrantur apertis. Plebs habitant diverfa locis. a fronte potentes Ccelicol®, clarique fuos poftrere penates. Hie locus eft ; quern, ft verbis audacia detur, 17* Haud timeam magni dixifle Palatia coeli. Ergo ubi marmoreo Superi federe recelTu ; Celfior ipfe loco, feeptroque innixus eburno, Tcrrificam capitis concuffit terque quaterque C®fariem; cum qua terram, mare, fidera, movit. 180 Talibus inde modis ora indignaatia folvit.- Kan ego pro mundi regno magis anjiius ilia Tempeftate s M E T A M O R T il Tempeftate fui, qua centum quifque parabant Injicere anguipedum captivo brachia ccelo. Nam,quanquam ferus hoftis erat, tamen illud abuno 185 Corpore, & ex una pendebat origin? bellum. Nunc mihi, qua totum circumtonat orbem, Perdendum mortale genus. Per flumina juro Infera, fub terras Stygio laberitia luco, CunBa prius tent at a; fed immedicahile vulnus 190' Enfe reddendum ; ne pars Jineera trahatur. Sunt mihi Semidei, funt ruftica numina Nympbae, Faunique, Satyrique, & monticolas Sylvani : Quos quoniam coeli nondum dignamur honore, Quas dedimus, certe terras habitare finamus. 195 An fatis, 6 Superi, tutos fore creditis illos, Cum mihi, qui fulmen, qui vos habeoque, regoque, Struxerit infidias notus feritate Lycaon ? Confremuere omnes : fiudiifque ardentibus aufum Talia depofcunt. Sic, cum manus impia fasvit 200- Sanguine Ctefareo Romanum extinguere nomen, Attonitum tanto fubitte terrofe ruins Humanum genus'eft 5 totufque perhorruit orbis. Nec tibi grata minus-pietas, Augufte, tuorum, Quam fuit ilia Jovi. qui poltquam voce manuque 205' Murmura compredit; tenuere filentia cundi. Subftitit ut clamor preflus gravitate regentis; Jupiter hoc iterum fermone filentia rumpit: Ille quidem poenas (curam dimittite) foivit; Quod tamen admiflum, quae fit vindifta, docebo. 210* Contigerat noftras infamia temporis aures : Quam cupiens falfam, fummo delabor Olympo, Et Deus humana lufiro fub imagine terras. Longa mora eft, quantum noxae fit ubique repertum, Enumerate : minor fuit ipfa infamia vero. 215 Msenala tranfieram latebris horrendaferarum, Et 'cum Cylleno gelid! pineta Lycsei. Arcados hinc fedes & inhofpita tetfa tyranni Ingredior, traherent cum fera crepufcula nodlem. Signa dedi venifte Deum ; vulgufque precari 220' Coeperat. irridetprimd pia vota Lycaon. Mox ait, Experiar, Deus hie, difcrimine aperto, An fit mortalis ; nec erit duhitabik verum. Noa* L I B. I. Fab. VII. 9 Nofte graveni fomno nec opina perdere morte Me parat. base illi placet experientia veri. 225 Nec contentus eo, miffi de gente Moloffa Obfidis unius jugulum mucrone refolvit: Atque ita femineces partim ferventibus artus Mollit aquis, partim fubjedq torruit igni. Quos fimul impofuit menlis ; ego vindice flamma 230 In domino dignos everti tedla Penates. Territus iile fugit ; nadlufque filentia ruris Exululat, fruftraque loqui conatur : ab ipfo Colligit os rabiem, folitasque cupidine casdis Vertitur in pecudes: & nunc quoquefanguinegaudet. 235 In villos abeunt velles, in crura lacerti. Fit lupus, & veteris fervat vefligia formse. Canities eadem eft, eadem violentia vultu : Idem oculi lucent: eadem feritatis imago. Diluvium, & Refaralio Human] Generis jaciu Lapidum. Fab. VII. OCcidit una domus : fed non domus una perire 240 Digna fuit. qua terra patet, fera regnat Erinnys. In facinus jurafte putes: dent ocius omnes Quas meruere pati (lie ftat fententia) poenas. Di

Mercurius mifiuf ad Argum inlerficiendum. Fab. XT. NEc Superum re&or mala tanta Phoronidos ultra Ferre potetl: natumque vocat, quern lucida partu PleVas enixa eft ; lefoque det, imperat, Argum. 670 Parva mora eft, alas pedibus, virgamque potent! Somniferam fumfifte manu, tegimenque capillis. Hasc ubi difpofuit, patria Jove natus ab arce Defilit in terras, illic tegimenque removit, Et pofuit pennas : tantummodo virga retenta eft. 675 Hac agit, ut paftor, per devia rura capellas, Dum venit, abduftas ; & ftrucflis cantat avenis. Voce novae captus cuftos Junonius artis, Quifquis es, hoc poteras mecum confidere faxo, Argus ait: neque enim pecort fcecundior ullo 680 Herba loco eft ; aptamque vides paftoribus umbram. ^ Scdit Atlantiades, & euntem multa loquendo Detinuit fermone diem ; jundtifque canendo Vincere arundinibus fervantia lumina ten tat. jlletamen pugnat molles evincere fomnos : 685 Et, quamvis fopor eft oculorum parte receptus; Parte tamen vigilat. quaerit quoque, namque rcperta Fiftula nuper erat, .qua fit ratione reperta. in Fijlnlam. Fab. XII. TUmDeus, Arcadias gelidis in montibus, inquit, Inter. Hamadryadas celeberrima Nonacrinas 690 FlaYas una fuit. Nymphas Syringa vocabant. Kon femel Sc Satyros eiuferat ilia fequentes, Et quofcunque Deos umbrofave filva, feraxve Rus habet. Ortygiam ftudiis ipsaque colebat Virginitate Deam. ritu quoque cindla Dianae 695 Falleret: Sc credi poflet Latonia, fi non Corneus huic arcus, fi non foret aureus illi. Sic quoque fallebat. redeuntem colle Lycaeo videt, pinuque caput praecindlus acuta, Talia verba refert. Rejiabat verba referre : 700 Et precibus fpretis fugille per avia Nympham ; Donee arenofi placidum Ladonis ad amnem Venerit. hie i!li curfum impedientibus undis, Ut fe mutarent, liquidas orafle forores : Panaqu«3 LIB. I. Fab. XIV. 21 panaque, cum prenfam fibi jam Syringa putaret, 705 Corpore pro Nymphas calamos tcnuifTe paluflres : Dumque ibi fufpirat, motos in arundine ventos EffeciiTc fonum tenuem, fimilemque querenti Arte nova vocifque Deum dulcedine captum, Hoc mihi concilium tecum, dixifle, manebit: yie* Atque ita difparibus calamis compagine cera: Inter fe jundlis nomcn tenuiffe puellae. Argi oculi in caudam pavonis. Fab. XIII. TAlia didturus vidit Cyllenius omnes SuccubuilFe oculos, adopertaque lumina fomno. Supprimit extemplo vocem : firmatque foporem, 715 Languida permulcens medicata lumina virga. Nec mora : falcato nutantem vulnerat enfe, Qua collo confine caput 1 faxoque cruentum Dejicit ; & maculat prasruptam fanguine cautem. Arge, jaces : quodque in tot luminaTumen habebas, 720 Extindlum eft; centumque oculos nox occupat una. Excipit hos. volucrifque fute Saturnia pennis Collocat; & gemmis caudam ftcllantibus implet. lo fibi reddita. Fab. XIV. PRotinus exarfit, nec tempora diftulit irae; Horriferamque oculis animoque objecit Erinnyn 725 Pellicis Argolicas, ftimulofque in peftora cascos Condidit, & profugam per totum tcrruit orbem. Ultimus immenfo reftabas, Nile, labori. Quem fimul ac tetigit, pofitifque in margins ripas Procubuit genibus, refupmoque ardua collo, 730 Quos potuit, folos toliens ad fidera vultus, Et gemitu, & lacrimis, & ludtifono mugitu Cum Jove queri eft, finemque orare malorum. Conjugis ille fuse complexus colla lacertis, Finiat ut poenas tandem, rogat: Inque futurum 735 Pone metus, inquit, nunquam tibi cauftTa doloris Hasc erit: & Stygias jubet hoc audire paludes. Ut lenita Dead!, vultus capit ilia priores : Fitque quod antefuit. fugiunt e corpore fetae : Cornua decrefcunt: fit luminis arfHor orbis. 740 Contrahitur ridus: rcdeunt humerique manufque : Ungulaque METAMORPH. Ungulaque in quinos dilapfa abfiiniitur ungues. De bore nil fupereft, forms nifi candor, in ilia: Officioque pedum Nymphe contenta duorum Erigitur. metuitque loqui, ne more juvencs 745 Mugiat: & timide verba intermilTa retentat. Nunc Dea linigera colitnr celeberfima turba.

Jurgium Epaphi cum Phiiithonte. Fab. XV. HUic Epaphus magni genitus de femine tandem Creditur effe Jovis : perque urbes junfta parent! Templa tenet. Fuit huic animis squalis & annis 750 Sole fatus : quern quondam magna loquentem, Nec fibi ccdentem, Phoeboque parente fuperbum, Non tulit Inachides : Matrique, ait, omnia dtmens Credis ; & es tumidus genitoris imagine falfi. Erubuit Phaethon, iramque pudore repreflit: 755 ' Et tulit ad Clymenen Epaphi convicia matrem. Quoque magis doleas, genetrix, ait ; Me ego liber, Me ferox tacui. pudet hsc opprobria nobis Et dici potuifle, & non potuiffe refelli. At tu, fi rnodo fum coelefti ftirpe creatus, 760 Ede notam tanti generis : meque aflere coelo. Dixit: & implicuit materno brachia collo : Perque fuum, Meropifque caput, tsdafque fororum, Traderet, oravit, vcrl libi figna parentis. Ambiguum, precibus Phaet' ontis, an ira 765 Mota magis didi fibi criminis : utraque coelo Brachia porrexit : fpedlanfque ad lumina Solis, Per jubar hoc, inquit, radiis inligne corufcis, Nate, tibi juro, quod nos auditque videtque ; Hoc te, quern fpedtas, hoc te, qui temperat orbem, 770 Sole fatum. fi fi

M E T A- L I B. II. Fab. I. 23

MET A MORPH. LIB. II.

Pha'etkon. Fab. I.

REgia Solis erat fublimibus aha columnis, Clara micanteauro, flammalq; imitante pyropo: Cujus ebur nitidum faftigia fumma tegebat: Argenti bifores radiabant lumine valvas. Materiara fuperabat opus, nan Mulciber illic Alquora caelarat medtas cingen tia terras, Terrarunique orbem, coelumque, quod imminet orbi. Casruleos habet unda Deos; Tritonacanorum, Proteaque ambiguum, balasnarunique prementem jEgaeona fuis immania terga lacertis ; Doridaque, & natas: quarum pars nare videntur, Pars in mole fedens virides ficcare capillos ; Pifce vehi quasdam. facies non omnibus unaj Nec diverfa lament qualem decet effe fororum. Terra viros, urbefque gerit, filvafque, ferafque, 15 Fluminaque, & Nymphas, & cetera numina ruris. Haec fuper impofita eft cceli fulgentis imago; Signaque fex foribus dextris, totidemque finiftris. Quo fimul acclivo Clymenei'a limite proles Venit, & intravit dubitati tefta parentis ; 20 Protinus ad patrios £ua fert veftigia vultus : Confiftitque procul. neque enim propiora ferebat Lumina. Purpurea velatus vefte fedebat In folio Phoebus Claris lucente linaragdis- A dextra laevaque Dies, & Menfis, & Annus, 2J Seculaque, & pofitae fpatiis aequalibus : Verque novum ftabat cindlum florente corona: Stabat nuda A£ftas, & fpicea ferta gerebat: Stabat & Autumnus calcatis fordidus uvis : Et glacialis Hyems canos hirfuta capillos. 30 Inde loco medius, rerum novitate paventem Sol oculis juvenem quibus adfpicit omnia, vidit. Quaeque vise tibi caufta ? quid hac, ait, arce peti li. Progenies, Phaethon, baud inlicianda parenti l lilc refert, 0 lux immenfi publica mundi, 35 Phoebe 24 M E T A M O R P H. Phoebe pater, fi das hujas mihi nominis ufum, Hec falsa Clymene culpam fub imagine celat : Pignora da, genitor, per qua; tua vera propago Credar ; & hunc animis errorem detrahe noftris. Dixerat. At genitor circum caput omne micantes 40 Depofuit radios ; propiufque accedere juflit: Amplexuque dato, Nec tu meus elTe negari Dignus es ; & Clymene veros, ait, edidit ortus. Quoque minus dubites ; quodvis pete munus: lit illud, Me tribuente, feras. promiffis tellis adefto 45 Dis juranda palus, oculis incognita nollris. Vix bene defierat: currus rogat ille paternos, Inque diem alipedum jus & moderaraen equorum. Pcenituit juraffe patrem. qui terque quaterque Concutiens illuftre caput, Temeraria, dixit, yo Vox mea fadla tua eft. utinam promifla liceret Non dare ! confiteor, folum hoc tibi, nate, negarem. Diftuadere licet, non eft tua tuta voluntas. Magna petis, Phaethon 5 & qua; ncc viribus iftis Munera conveniant, nec tam puerilibus annis. 55 Sors tua mortalis : non eft mortale quod optas. Plus ctiam, quam quod Superis contingere fas fit, Nefcius affetftas, placeat fibi quifque licebit ; Non tamen ignifero quifquam confiftere in axe Me valet excepto. vafti quoque reiftor Olympi, 60 Qui fera terribili jaculatur fulmina dextra, Non agat hos currus. & quid Jove majus habemus ? Ardua prima via eft ; & qud vix mane recentes Enitantur equi: medio eft altiffima ccelo ; Unde mare Sc teras ipfi mihi fsepe videre 6y Fit timor, & pavida trepidat formidine pe

METAMORPH. LIB. III.

Homines e dentibus ferpentinis orti. Fab. I.

JAmque Dens pofita fallacis imagine tauri, Se confeifos erat; Didteaque rura tenebat. Gum pater ignarus Cadmo perquirere raptam Imperat: & poenam, fi non invenerit, addit Exfilium, fadto pius & fceleratus eodem. 5 Orbe pererrato (quis enim deprendere poflit Furta Jovis ?) profugus patriamque iramquc parentis Vitat Agenorides ; Phoebique oracula fupplex Confulit: &•, quje fit telius habitanda, requirit. Bos tibi, Phmbus ait, foils occnrret in arvis, 10 Nullum paffajugum, curvique immunis aratri. Hac duce carpe vias : &, qua requieverit herba, Moenia fac condas: Boeotiaque ilia vocato. Vix bene Caltalio Cadmus defcenderat antro : Incuftoditam lente videt ire juvencam, Ij Nullum fervitii fignum cervice gerentem. Subfequitur, prelfoque legit veftigia greflu ; Audloremque viae Phcebum taciturnus adorat. Jam vada CephiG, Panopefque evaferat arva: Bos ftetit; &, tollens fpatiofam cornibus altis 20 Ad ccelum frontem, mugitibus impulit auras. Atque ita, refpiciens comites fua terga fequentes, Procubuit, teneraque latus fubmifit in herba. Cadmus agit grates : peregrinaeque ofcula terras Figit: & ignotos monies agrofque falutat. 2J Sacra Jovi fadturus erat: jubet ire miniftros, Et petere e vivis libandas fontibus undas. Silva vetus ftabat, nulla violata fecuri ; Eft fpecus in medio virgis ac vimine denfus, Efftciens humilem lapidum compagibus arcum ; 30 L'beribus fcecundus aquis. hoc conditus antro Martius anguis erat, criltis prsefignis & auro : Igne micant oculi; corpus tumet omne veneno ; Trefque vibrant linguae ; triplici ftant ordine dentes. Quern pollquam Tyria lucum de gente profcdli 35 Infaufto tetigere gradu ; demiflaque in undas Urna METAMORPH. Urna dedit fonitum ; longo caput extulit antro Ctcruleus ferpens ; horrendaque fibila mifit. Effluxere urns manibus : fanguifque relinquit Corpus, & attonitos fubitus tremor occupat artus. 40 Ille volubilibus fquamofos nexibus orbes Torquet, & immenfos faltu finuatur in arcus : Ac media plus parte leves eredlus in auras Defpicit omne nemus : tantoque ell corpore, quanto, Si totum fpedles, geminas qui feparat Ardtos. 45 Nec mora; Phcenicas (live illi tela parabant, Sive fugam ; five ipfe timor prohibebat utrumque) Occupat; hos morfu, longis complexibus illos : Hos necat afflatos funefti tabe veneni. Fecerat exiguas jam Sol altiffimus umbras: 5° Quae mora fit fociis miratur Agenore natus; Veftigatque viros. Tegimen derepta leoni Pellis erat: telum fplendenti lancea ferro, Et jaculum ; teloque animus praeftantior omni. Ut nemus intravit, letataque corpora vidit, 55 Vidtoremque fupra fpatiofi corporis holtem Trillia fanguinea lambentem vulnera lingua ; Aut ultor veftrae, fidiflima corpora, mortis, Aut comes, inquit, ero. Dixit: dextraque molarem Suftulit ; & magnum magno conamine milit. 60 Illius impulfu cum turribus ardua celfis Moenia mota forent. ferpens fine vulnere manfit. Loricaeque modo fquamis defenfus, 8c atras Duritia pellis, validos cute reppulit idtus. At non duritia jaculum quoque vincit eadem ; 6j Quod medio lentae fixum curvamine fpinae Conllitit ; & toto defcendit in ilia ferro. Ille, dolore ferox, caput in fua terga retorfit: Vulneraque adfpexit, fixumque haftile momordit. Idque, ubi vi multa partem labefecit in omnem, 70 Vix tergo eripuit. ferrum tamen olfibus haeret. Turn verd, poflquam folitas acceflit ad iras Plaga recens, plenis tumuerunt guttura venis: Spumaque peftiferos circumlluit albida ridtus: Terraque rafa fonat fquamis ; quique halitus exit 75 Ore niger Stygio vitiatas inficit auras. Ipfe modd immenfum fpiris facientibus orbem Cingi« L I B. III. Fab. I. 35’ Cingitur : interdam longa trabe redHor exit. Impete nunc vaito, ceu concitus imbribus amnis, Fertur, & obllantes proturbat pedtore filvas. 80 Cedit Agenorides paullum : fpolioque leonis Suftinct incurfus ; inftantiaque ora retardat Cufpide pratenta. furit ille, & inania duro V-ufnera dat ferro.: figitque in acumine dentes. Jamque venenifero fanguis manare palato 85 Cceperat; & virides afpergine tinxerat herbas: Sed leve vulnus erat: quia fe retrahebat ab idtu j Lteiaque colla dabat retro ; plagamque federe Cedendo arcebat, nec longius ire fmebat: Donee Agenorides conjedtum in gutture ferrum 90 Ufque feqaens preflit: dum retro quercus eunti Obliitit ; &. Sxa eft pariter cum robore cervix. Pondere ferpentis curvata eft arbor, & imte Parte flagellari gemuit fua robora caudas. Dum fpatium vidtor vidli confiderat hoftis ; 9; Vox fubito audita eft : (neque erat cognofcere promtum Unde; fed audita eft:) Quid, Agenore nate, peremtum Serpentem fpedtas ? & tu fpedlabere ferpens. Hie diu pavidus, pariter cum menjte colorem Perdiderat ; gelidoque comae terrore rigebant. joq Ecce viri fautrix fuperas delapfa per auras, adeft: motaeque jubet fupponere terrae Vipereos dentes, populi incrementa futuri. Paret: &, -ut preftb fulcum pate'Vcit aratro, Spargit humi juftbs, mortalia femina, dentes. 105 Inde (fide majus) glebae coepere moveri; Primaque de fulcis acies apparuit haftae. Tegmina mox capitum piifto nutantia cono: Mox humeri pedlufque, onerataque brachia telis Exliftunt : crefcitque feges clypeata virorum. HO Sic, ubi tolluntur feftis aulaea theatris, Surgere figna folenp; primumque oftendere vultura : Caetera paullatim : placidoque edudta tenore Tota patent : imoque pedes in margine ponunt. Territus hofte novo Cadmus capere arma parabat: 115 Ne cape, de populo, quern terra creaverat, unus Exclamat; nec te civilibus infere bellis. Atque iu terrigenis rigido de fratribus unum Cominus 36 M E T A M O R P H. Cominus enfe ferit: jaculo cadit eminus ipfe. 1 Hie quoque, qui Jeto dederat, non longids illo 120 Vivit, & exfpirat, modd quas acceperat, auras: Exemploque pari furit omnis turba ; fuoque Marte cadunt fubiti per mutua vulnera fratres. Jamque brevis fpatium vitas fortita juventus Sanguineam trepido plangebant pedtore matrem ; 125 Quinque fuperltitibus : quorum fuit unus Echion. Is fua jeclt humi, monitu Tritonidis, arma ; Fraternasque fidem pads petiitque, deditque. Hos operis comites habuit Sidonius hofpes ; Cum pofuit juflTam Phoebeis fortibus urbem. 130 Atttean in Cervum. Fab. II. JAm ftabant Thebas: poteras jam, Cadme, videri Exfilio felix : foceri tibi Marfque Venufque Contigerant. hue adde genus de conjuge tanta, Totnatos, natafque, &, pignora cara, nepotes : Hos quoque jam juvenes. Sed fcilicet, Ultimafemper 135 Exfpetfanda dies homini: dicique beatus Ante obitum nemo, fupremaque funera debet. Prima nepos inter tot res tibi, Cadme, fecundas Cauda fuit luftus, alienaque cornua fronti Addita, vofque canes fatiatas fanguine herili. 140 At bene fi quasras ; Fortunae crimen in illo, Non fcelus invenies. quod enim fcelus error habebat ? Mons erat, infe&us variarum casde ferarum : Jamque dies rerum medias contraxerat umbras; Et Sol ex aequo meta diftabat utraque ; 145 Cum juvenis placido per devia lultra vagantes Participes operum compellat Hyantius ore: Lina madent, comites, ferrumque cruore ferarum, Fortunasque dies habuit fatis. altera lucem Cum croceis inve&a rotis Aurora reducet; 150 Propofitum repetamus opus, nunc Phoebus utraque Diftat idem terra ; finditque vaporibus arva. Siltite opus prasfens : nodofaque tollite Final Jufla viri faciunt, intermittuntque laborem. Vallis erat piceis & acuta denfa cupreffu ; 155 Nomine Gargaphie, fuccindtae facra Diance : Cujus in extremo eft antrum nemorale recelfu, Arte LIB. III. Fab. H. 37 Arte laboratutn nulla; fimulaverat artem Ingenio Natura fuo : nam pumice vivo, Et levibus tophis nativum duxerat arcum. 160 Eons fonat a dextra, tenui perlucidus unda, Margine gramineo patulos incindlus hiatus. Hie Dea filvarum, venatu fefla, folebat Virgineos artus liquido perfundere rore. Quo poftquam fubiit; Kympharum tradidit uni i6$ Armigerce jaculum, pharetramque, arcufque retentos. Altera depofitas fubjecit brachia pallje. Vincla duae pedibus demunt. nam dodlior illis Ifmenis Crocale, fparfos per colla capillos Colligit in nodum ; quamvis erat ipfa folutis. jjo Excipiunt laticem Nepheleque, Hyaleque, Rhanifque, Et Pfecas, & Phiale ; funduntque capacibus urnis. Pumque ibi perluitur folita Titania lympha ; Ecce nepos Cadmi, dilata parte laborum, Per nemus ignotum non certis paflibus errans, 175 Pervenit in lucum : fic ilium fata ferebant.' Qui fimul intravit rorantia fontibus antra ; Sicut erant, vifo nudse fua peflora PercufTere viro : fubitifque ululatibus omne Implevere nemus: circumfufsque Dianam 18© Gorporibus texere fuis. tamen altior illis Jpfa Dea eft, colloque tenus fupereminet omnes. Qui color infe&is adverfi Solis ab i<51u Nubibus efle folet, aut purpureas Auroras; Is fuit in vultu vifte fine vcfte Dianas. 185 Quae quanquam comitum turba ftipata fuarum ; In latus obliquum tamen adftitit: oraque retro Flexit: & ut vellet promtas habuifle fagittas ; Quas habuit, fic haufit aquas ; vultumque vkilem Perfudit: fpargenfque comas ultricibus undis, 190 Addidit base cladis prasnuntia verba futuras: Nunc tibi me pofito vifam velamine narres. Si poteris narrate, licet, nec plura minata, Dat fparfo capiti vivacis cornua cervi: Dat fpatium collo: fummafque cacuminat aures: IOC Cum pedibufque manus, cum longis brachia mutat Cruribus: & velat maculofo vellere corpus. Additus 8c pavor eft. fugit Autoneius heros: D - Et 38 METAMORPH. Et fe tam celerem curfu mlratur in ipfo. Ut vero folitis fua cornua vidit in undis. 200 Me miferum ! didturus erat: vox nulla fecuta eft. Ingemuit ; vox ilia fuit ; lachrymasque per ora Non fua fluxerunt. mens tantum priftina manfit. Quid facial ? repetatne domum, regalia tedta ? An lateat filvis ? timer hoc, pudor impedit illud. 205 Dum dubitat; videre canes : -primufque Melampus, Ichnobatefque fagax latratu ligna dedere, Gnollius Ichnobates, Spartana gente Melampus. Inde ruunt alii rapida velocius aura, Pamphagus, & Dorceus, & Oribafus; Arcades omnes: 210 Nebrophonofque valens, Sc trux cum Laslape Theron, Et pedibus Pterelas, Sc naribus utilis Agre, Hyloeufque fero nuper perculfus ab apro, Deque lupo concepta Nape, pecudefque fecuta Pmmenis, Sc natis comitata Harpyja duobus, 215 Et fubftridta gerens Sicyonius ilia Ladon : Et Dromas, 8c Canace, Stidleque, & "Tigris, & Alee, Et niveis Leucon, & villis Asbolus atris, Prasvalidufque Lacon, & curfu fortis A'e'llo, Et Thous, & Cyprio velox cum fratre Lycifce : 220 Et nigram medio frontem diftindtus ab albo Harpalos & Melancus, hirfutaque corpore Lachne : Et patre Didtaeo, fed matre Laconide nati, Labros, Sc Agriodos, Sc acutas vocis Hyladtor : Quofque referre mora eft. ea turba cupidine prtedae 225 Per rupes, fcopulofque, adituque carentia faxa. Qua via difficilis, quaque eft via nulla, feruntur. Jlle fugit, per quae fuerat loca faspe fecutus. Hen famulos fugit ipfe fuos 1 clamare libebat, Adteon ego fum : dominum cognofcite veftrum. 250 Verba animo defunt: refonat latratibus aether. Prima Melanchaetes in tergo vulnera fecit: Proxima Theridamas ; Orefttrophus hselit in armo. Tardius exierant; fed per compendia montis Anticipata via eft. dominum retinentibus iilis 235 Cxtera turba coft, confertque in corpore dentes. Jam loca vulneribus defunt. gemit ille, fonumque, Et, fi non hominis, quem non tamen edere poffit Gervus, h^bet: moeftifque replet juga nota querelis: Et L I B. III. Fab. V. 39 Et genibus fupplcx pronis, fimilifque roganti, 240 Circumfert tacitos, tanquam fua brachia, vultus. At comites rapidum folitis latratibus agmen Ignari inftigant, oculifque A&seona quaerunt ; Et velut abfentem certatim Adtseona clamant. Ad nomen caput ille refert: ut abeffe queruntur, 245 Nec capere oblatse fegnem fpeftacula prxdx. Vellet abeffe quidem ; fed adeft : vclletque videre, Non etiam fentire, canum fera fa&a fuorum. Undique circumflant: merfifque in corpore roftris Dilacerant faili dominum fub imagine cervi. 2J0 Nec, nifi finita per plurima vulnera vita,. Ira pharetratse fertur fatiata Dianoe. in Vocem. Fab. V. I Lie per Aonias, fama celeberrimus, urbes Irreprehenfa dabat populo refponfa petenti. 340 Priraa fide vocifque ratas tentamina fumfit Cxrula : quam quondam flumine curvo Implicuit: daufeque fuis Cephifos in undis Vim tulit. enixa ell utero pulcherrima pleno Infantem, Nymphis jam tunc qui polfet amari ; 34; NarcilTumque vocat. de quo confultus, an eflet Tempora maturoe vifurus longa fenedae: Fatidicus vates, Si fe non noverit, inquit. Vana diu vifa eft vox auguris. exitus illam, Refque probat, letique genus, novitafque furoris. 350 Jamque ter ad quinos unum Cephilius annum Addiderat: poteratque puer, juvenifque videri. Multi ilium juvenes, multte cupiere puellas. Sed fuit in tenera tam dira fuperbia forma ; Nulli ilium juvenes, nullae tetigere puellas. 333 Adfpicit hunc, trepidos agitantem in retia cervos, Vocalis Nymphe ; quse nec reticere loquenti, Nec prior ipfa loqui didicit, refonabilis Echo. Corpus adhuc Echo, non vox erat : & tamen ufum Garrula non alium, quam nunc habet, oris habebat; 360 Reddere de multis ut verba noviffima poftet. Fecerat hoc Juno, quia, cum-deprendere poftet . Sub Jove faepe fuo Nymphas in monte jacentes, Ilia Deanj longo prudens fermone tenebat, D 2 Dum 4o METAMORPH. Dum fugerent Nymphas. Poftquam Saturnia fenfit; 365 Hujus, ait, lingujE, qua fum delufa, poteftas Parva tibi dabitur, vocifque breviffimus ufus. Reque minas firmat. tamen base in fine loquendi Ingeminat voces ; auditaque verba reportat. Ergo ubi Narciflum, per devia luftra vagantem, 370 Vidit, 8r incaluit j fequitur veftigia furtim. Quoque magis fequitur; flamma propiore ealefeit. Non aliter, quam cum fummis circumlita taedis^ Admotam rapiunt vivacia fulfura flammam. O quoties voluit blandis acccdcre didlis, 375 Et molles adhibere preces! Natura repugnat; Nec finit incipiat. fed quod finit, ilia parata eil Exfpeftare fonos, ad quos fua verba remittat. F6rte puer, comitum fedudtus ab agmine fido, Dixerat, Ecquis adeft ? Et, Adeft, refponderat Echo. 389 Hie ftupet: utque aciem partes divifit in omnes; Voce, Veni, clamat magna. vocat ilia vocantem. Refpicit: & nullo rurfus veniente, Quid, inquit, Me fugis ? & totidem, quot dixit, verba rcccpit. Perftat; & alternte deceptus imagine vocis ; 385 Hue co'e'amus, ait: nullique libentius unquam Refponfura fono, Co'e'amus, retulit Echo : Et verbis favet ipfa fuis ; egreifaque filvis Ibat, ut injiceret fperato brachia collo. Ille fugit: fugienfque, Manus compiexibus aufer : 390 Ante, ait, emoriar, quam fit tibi copia noftri. Rettulit ilia nihil, nifi. Sit tibi copia noftri. Sprcta latet filvis : pudibundaque frondibus ora Protegit: 8c folis ex il}o vivit in antris. Sed tamen haeret amor ; crefcitque dolore rcpulfe. 395 Attenuant vigiles corpus miferabile curae: Adducitque cutem macies ; 8c in aera fuccus Corporis omnis abit. vox tantum, atqueofta fuperfunt. Vox manet. olfa ferunt lapidis traxift'e figuram. [Inde latet filvis : nulloque in monte videtur ; 400 Omnibus auditur. fonus eft, qui vivit in ilia 3 Narajfus in Florem. Fab. VI. Sic hanc, fic alias undis aut montibus ortas Luferat hie Nymphas; fic coetus ante viriles. Inde L I B. III. FAB. VI. 41 Jnde manus aliquis defpe&us ad cethera tollens, Sic amet ifte, licet, lie non potiatur amato, 405 Dixcrat. aflenlit precibus Rhamnulia jullis. Fons erat illimis, nitidis argenteus undis. Quern neque paftores, neque paflas monte capellas Contigerant, aliudve pecus : quern nulla volucris, Isec fera turbarat, nec lapfus ab arbore ramus. 410 Granjen erat circa, quod proximus humor alebat: Silvaque, Sole lacum pafliira tepefeere nullo. Hie puer, & ftudio venandi laiTus & asftu, Procubuit; faciemque loci, fontemque fecutus.' Dumque Ctim fedare cupit; fitis altera crevit. 415 Dumque bibit, vife correptus imagine formas, Rem fine corpore amat: corpus putat die, quod umbra eft. Adftupet ipfe fibi: vultuque immotus eodem Haeret, ut e Pario formatum marmore lignum. Spedlat humi pofitus geminum, fua lumina, fidus, 420 Et dignos Baccho, dignos & Apolline crines, Impubefque genas, & eburnea colla, decufque Oris, & in niveo milium candore ruborem ; Cundaque miratur ; quibus eft mirabilis ipfe. Se cupit imprudens ; &, qui probat, ipfe probatur. 425;' Dumque petit, petitur : pariterque incendit, & ardet. Irrita faliaci quoties dedit ofcula fonti ! In medias quoties, vifum captantia collum, Brachia merfit aquas ; nec fe deprendit in illis ! Quid videat, nefeit; fed quod videt, uritur illo : 430 Atque oculos idem, qui decipit, incitat error. Credule, quid fruftra fimulacra fugacia captas ? Quod petis, eft nufquam : quod amas, avertere, perdes. Ilia repercuftse, quam cernis, imaginis umbra eft. Nil habet ifta fui. tecum venitque, manetque : 43 j Tecum difeedat ; fi tu difeedere poflis. Non ilium Cereris, non ilium cura quietis Abltrahere inde poteft. fed opaca fufus in herba Spedat inexpleto mendacem lumine formam : Perque qculos peril iple fuos ; paullumque levatus, 440 Ad circumftantes tendens fua brachia filvas ; Ecquis, "io filvae, crudelius, inquit, amavit ? ' • Scitis enim, & multis latebra opportuna fuillis. Ecquem, cum veftrae tot agantur fecdla vitas, D 3 Qui 42 METAMORPH. Qui fie tabuerit, longo meminiftis in acvo ? 445 Et placet, & video : fed quod videoque, placetque, Non tamen inveriio. tantus tenet error amantem. Quoque magis doleam ; nec nos mare feparat ingens, Nec via, necmontes, ncc clauGs mcenia portis. Exigua prohibemur aqua, cupit ipfe teneri: 450 Nam quoties liquidis porreximus ofcula lymphis; Hie toties ad me refupino nititur ore. Pofle putes tangi. minimum eft, quod amantibusobftat. Quifquis es, hue exi. quid me, puer unice, fallis ? Quove petitus abis ? Certe nec forma, nec aetas 455 JEft mea, quam fugias: & amarunt me quoque Nymphse. Spem mihi nefcio quam vultu promittis amico : Cumque ego porrexi tibi brachia, porrigis ultro : Cum riG, arrides. lachrymas quoque Gepe notavi, Me lachrymante, tuas. nutu quoque Ggna remittis: 460 Et, quantum motu formoG fufpicor oris, Verba refers aures non pervenientia noftras. In te ego fum, fenft: nec me mea fallit imago. Uror amore mei. flammas moveoque feroque. Quid faciam ? roger, anne rogem ? quid deinde rogabo ? Quod cupio mecum eft : inopem me copia fecit. (465 O utinam noftro fecedere corpore poftem ! Votum in amante novum; vellem, quod amamuSjabelTet. jamque dolor vires adimit: nec tempora vitae Longa me» fuperantprimoqueexftinguor in aevo. 470 Nec mibi mers gravis eft poftturo morte dolores. Jlic, qui diligitur, vellem diuturnior effet. Nunc duo Concordes minima moriemur in una. Dixit, & ad faciem rediit male fanus eandem ; Et lachrymis turbavit aquas; obfeuraque moto 47^ Eeddita forma lacu eft. quam cum vidiifet abire ; Quo fugis ? oro, mane; nec me, crudelis, amantem Dcfere, clamavit. liceat, quod tangcre non eft, Adfpicere ; & mifero prasbere alimenta furori. Dumque dolet, fumma veftem deduxit ab ora, 480 Nudaque marmoreis percuflit pe&ora palmis. Pedfora traxerunt tenuem perculfa ruborem. Non aliter, quam poma folent; quae Candida parte, Parte rubent: aut ut variis folet uva racemis Duccre purpureum, nondum matura, colorem. 48? L I B. in. Fab. VII. 43 Quae fimul adfpexit liqucfafta rurfus In unda; Non tulit ulterius ; fed, nt intabefcere flavae Igne levi cerae, matutinaeve pruinse Sole tepente folent, fic attenuatus amore Liquitur ; & caeco paullatim carpitur igni. 49® Et neque jam color eft mifto candore rubori; Nec vigor, & vires, & quae modd vifa placebant, Nec corpus rcmanet, quondam quod amaverat Echo. Quae tamen ut vidit, quamvis irata memorque, Indoluit: quotiefque puer miferabilis, Eheu, 495 Dixerat : haec refonis iterabat vocibus, Eheu. Cumque fuos manibus percufternt ille lacertos, Haec quoque reddebat fonitum plangoris eundem. Ultima vox folitam fuit haec fpe&antis in undam, Heu fruftra di!e O periture, tuaque aliis documenta dature Morte, ait, ede tuum nomen, nomenque parentum, 580 Et patriam ; morifque novi cur facra frequentes. llle metu vacuus, Momen mihi, dixit, Acoetes : Patria Maeonia eft; humili de plebe parentes. Non mihi, quae duri colerent pater arva juvenci, Lanigerofve greges, non ulla armenta reliquit. 585 Pauper & ipfe fuit: linoque folebat & hamis Decipere, & calamo falientes ducerepifces. jdrs illi fua cenfus erat. cum traderet artem } Accipe, quas habeo, ftudii fucceftbr & haeres, Dixit, opes: morienfque mihi nihil ille reliquit, 590 Praeter aquas, unum hoc poftiim appellate paternum. Mox ego, ne fcopulis haererem femper in Ifdem, Addidici regimen, dextra moderante, carinae Fledtere : & Oleniae fidus pluviale capellae, Taygetenque, Hyadafque oculis Ardtonque notavi, 595 Ventorumque domes, & portus puppibus aptos. Forte petens Delon, Disc telluris ad oras Applicor, & dextris adducor littora remis : Doque levcs faltus : udxque immittor arenae. Nox ubi confumta eft ; Aurora rubefeere primum 600 Coeperat: exfurgo, laticefquc inferre recentes Admoneo ; monftroque viam, quas ducat ad undas. Ipfe, quid aura mihi tumulo promittat ab alto, Profpicio : comitefque voco, repetoque carinam. Adfumus 46 METAMORPH. Adfumus en, inquit, fociorum primus Opheltes: 6oj Utque putat, prajdam deferto naftus in agro, Virginea puerum ducitper littora forma. Ille, mero fomnoque gravis, titubare videtur ; Vixque fequi. fpefto cultum, faciemque, gradumque : Nil ibi, quod poflet credi mortale, videbam. dio Et fenfi, & dixi fociis, Quod numen in ifto Corpore litdubito : fed corpora numen in ifto eft. Quifquis es, 6 faveas, noftrifque laboribus adfis. His quoque des veniam. Pro nobis mitte precari, Didlys ait : quo non alius condefcendere fummas 61J Ocior antennas, prenfoque rudente relabi. Hoc Libys, hoc flavus, prorse tutela, Melanthus, Hoc probat Alcimedon : Sc, qui requiemque modumque Voce dabat remis, animorum hortator Epopeus : Hoc omnes alii. PrtecLse tam caca cupido eft. 620 Non tamen hanc facro violari pondere pinum Perpetiar, dixi : pars hie mihi maxima juris. Inque aditu obfifto. Furit audaciflimus omni De numero Lycabas ; qui Thufca pulfus ab urbe Exfilium, d!ra pcenam pro casde, luebat. 625 Is mihi, dum refto, juvenili guttura pugno Rupit: & excuflum milifict in asquora; ft non H£efiflem, quamvis amens, in fune retentus. Impia turba probat fadtum. turn denique Bacchus, (Bacchus enim fuerat) veluti clamore folutus 630 Sit fopor, eque mero redeant in peftora fenfus ; Quid facitis ? quis clamor, ait ? qua, dicite, nautas, Hue ope perveni ? quo me deferre paratis ? Pone metum, Proreus, & quos contingere portus Ede velis, dixit, terra ftftere peti a. 63? Naxon, ait Liber, curfus advertite veftros. Ilia mihi domus eft ; vobis erit hofpita telius. Per mare fallaoes, perque omnia numina jurant Sic fore : meque jubent pidtae dare vela carinae. Dextera Naxos erat. dextra mihi lintea danti, 640 Quid facis, 6 demens ? quis te furor, inquit, Accete, Pro fe quifque, tenet ? lasvam pete maxima nutu Pars mihi fignificat; pars, quid velit, aure fufurrat. Obftupui: Capiatque alius moderamina, dixi: Meque minifterio fcelerifque artifque removi. 643 Increpor LIB. III. Fab. VIII. dr. 47 Increpor a cunftis; totumque immurmurat agmen. E quibus iEthalion, Te fcilicet omnis in uno Noftra falus pofita eft ? ait. & fubit ipfe : meumqne Explet opus: Naxoque petit diverfa relidta. Turn Deus illudens, tanquam mode denique fraudem 650 Senferit, e puppi pontum profpe<5lat adunca. Et flenti fimilis, Non base mihi littora, nauta:, Promiftftis, ait: non base mihi terra rogataeft. Quo merui poenam fadlo ? quae gloria veftra eft; Si puerum juvenes, ft multi fallitis unum ? 6^ Jamdudum flebam. laebrymas manus impia noftras Ridet: & impellit properantibus aequora remis. Per tibi nunc ipfum ( nee enim praefentior illo Eft Deus) adjuro, tarn me tibivera referre, Quam veri majora fide, ftetit aequore puppis 660 Haud aliter, quam fi ficcum navale teneret. Illi admirantes remorum in verbere perftant: Velaque deducunt ; geminaque ope currere tentant. Impediunthederae remos, nexuque recurvd Serpunt ; & gravidis diftringunt vela corymbis. 665 Ipfe, racemiferis frontem circumdatus uvis, Pampineis agitat velatam frondibus haftam. Quern circa tigres, fimulacraque inania lyncum, ■Pi&arumque jacent fera corpora panthcrarum. •Exfiluere viri; five hoc infania fecit, 670 Sive timer : primufque Medon nigrefeere pinnis Corpore depreftb, & fpinae curvamina fledU Incipit. buic Lycabas, In quse miracula, dixit, Verteris ? & lati riftus, & panda loquenti Naris erat, fquamamque cutis durata trahebat, 675 At Libys, obftames dum vult obvertere remos, In fpatium refilire manus breve vidit ; & illas Jam non efie manus ; jam pinnas pofte vocari, Alter ad intortos cupiens dare brachia funes, Brachia non habuit ; truncoque repandus in undas 680 Corpore defiluit. falcata novilfima cauda eft, Qualia dividuoe finuantur cornua Lunae. Undique dant faltus : multaque afpergine rorant : Emerguntque iterum : redeuntque fub asquora rurfus: Inque chori ludunt fpeciem : lafeivaque ja&ant 68j Corpora ; & acceptum patulis mare naribus efflant. De 43 METAMORPH. De modo viginti (tot enim ratis ilia ferebat) Rellabam folus. pavidum, gelidumque trementi Corpore, vixquemeum firmat Deus, Excute. dicens, Corde metum, Diamque tenc. Delatus in illam 690 Accenfis aris BaccheVa fai ra frequento. Pra;buimus longis Pentheus ambagibus aures, Inquit: ut ira mora vires abfumere poflet. Prsecipitem famuli rapite hunc : cruciataque diris Corpora tormcntis Stygiae demittite nofti. 695 Protinus aMlradtus folidis Tyrrhenus Acoetes Clauditur in tedlis : & dum crudelia juffe Inftrumenta necis, ferrumque ignifque parantur ; Spontefua patuilTe fores, lapfafque lacertis Sponte fua fama eft, nullo folvente, catenas. 700 Perftat Echionides : nec jam jubet ire, fed ipfe Vadit, ubi eleflus facienda ad facra Cithaeron Cantibus & clara bacchantum voce fonabat. Ut fremit acer equus, cum bellicus acre canoro Signa dedit tubicen, pugnsque aftiimit amorem: 70S Penthea fic idtus longis ululatibus asther Movit. & audito clangore recanduit ira. Monte fere: medio eft, cingentibus ultima filvis, Purus ab arboribus, fpedlabilis undique campus. Hie oculis ilium cernentem facra profanis 710 Prima videt, prima eft infano concita motu, Prima fuum miftb violavit Penthea thyrfo Mater: lb, geminae, clamavit, adefte forores. Ille aper, in noftris errat qui maximus agris, Ille mihi feriendus aper. ruit omnis in unum 7IJ Turba furens. cumftae coeunt, cumftaeque fequuntur Jam trepidum, jam verba minus violenta locutum, Jam fedamnantem, jamfepeccaftefatentem. Saucius ille tamen, Fer opem matertera, dixit, : moveant animos Adlxonis umbras. 720 Ilia quid Adaeon nefeit; dextramque precanti Abftulit; In'do lacerata eft altera raptu. Non habet infelix qua; matri brachia tendat: Trunca fed oftendens disjedis corpora membris ; Adfpice, mater, ait. Vilis ululavit ; 725 Collaquc jadavit, movitque per aera crinem : Avulfumque LIB. IV. Fab. I. 49 AvuK’umque caput digitis complcxa cruentls Ciamat, Id comites, opus haec vidloria noftrum eft. Kon citius frondes autumno frigore ta<5las, Jamque male hasrentes alta rapit arbore ventus, 730 Quam funt membra viri manibus direpta nefandis. Talibus exemplis monltse nova facra frequentant, Thuraque dam, fandtafqiie colunt Ifmenides aras.

M E T A M O R P H. L I B. IV. . Dc rcetis in Pifcem, Semiramis in Colnmbam, & Nais in Pifcem. Fab. I, II, III. AT non Alcithoe Minyei’as Orgia cenfet Accipienda Dei : fed adhuc temeraria Bacchum Progeniem negat effe Jovis : fociafque forores Impietatis habet. fcftum celebrare facerdos, Immunefque operum dominas famulafque fuorum, 5 Pedtora pelle tegi, crinales folvere vittas, Serta coma, manibus frondentes fumere thyrlbs, Julferat : Sc fsevam la:fi fore numinis iram Vaticinatus erat. parent matrefque nurufque; Tclafque, calathofque, infedtaque penfa reponunt: 10 Thuraque dant : Bacchumque vocant, Bromiumque, Lyasumque, Ignigenamque, fatumque iterum, folumque bimatrem. Additur bis IsTyfeus, indetonfufque Thyoneus, Ft cum Lenaso genialis confitor uvae, Kydteliufque, Eleleufque parens, & I'a'cchus, Sc Evan : jf Et quas prasterea per Graias plurima gentes Nomina, Liber, babes, tibi enim inconfumta Juventas. Tu puer asternus, tu formofiffimus alto Confpiceris coelo : tibi, cum fine cornibus adftas, Virgineum caput eft : oriens tibi vidtus, adulque 20 Decolor extremo quae cingitur India Gange. Penthea tu, venerande, bipenniferumque Lycurgum Sacrilegos madias : Tynhenaque mittis in aequor Corpora, tu bijugum pidlis infignia fbenis Colla premis Lyncum: Bacchas Satyrique fequuntur: 2? Quique fenex ferula titubantes ebrius artus •^uftinet j Sc pando non fortiter hxrct afello. E Quacunquc So METAMORPH. Qoacunque ingrederis; clamor juvenilis, & una Faemineae voces, impulfaque tympana palmis, Concavaque asra fonant, longoque foramine buxus. 30 Pacatus mitifque, rogant Ifmenides, adds : JufTaque facra colunt. folje MinyeVdes intus, Intempeftiva turbantes fefta Minerva, Aut ducunt lanas, aut ftamina pollice verfant, Aut haerent telae, famularquelaboribus urgent. 35 E quibus una levi deducens pollice Slum, Dum cedant aliae, commentaque facra frequentant, Flos quoque, quas Pallas, melior Dea, detinet, inquit. Utile opus manuum vario fermone levemus : Perque vices aliquid, quod tempora longa videri 40 Non finat, in medium vacuas referamus ad aures. Di&a probant, primamque jubent narrare forores. Ilia, quid e multis referat (nam plurima norat) Cogitat; & dubia eft, de te, Babylonia, narret, Derceti, quam versa Iquamis velantibus artus 45 Stagna Palasftini credunt celebrafte figura: An magis ut fumtis illius filia pennis, Extremes albis in turribus egerit annos. NaVs an ut cantu, nimiumque potentibus herbis, Verterit in tacitos juvenilia corpora pifees : 50 Donee idem pafla eft. an, quae poma alba ferebat, Ut nunc nigra ferat contadlu fanguinis arbor. Haec placet: hanc, quoniam vulgaris fabula non eft, Talibus orfa modis, ianafua fiia fequente.

Pyramus & Thtsbe. Fab. IV. PYramus & Thilbe, juvenum pulcherrimus alter, jy Altera, quas Oriens habuit, praelata puellis, Contiguas tenuere domos: ubi dicitur altam Codlilibus muris cinxifte Semiramis urbem. Notitiam primofquegradus vicinia fecit; Tempore crevit amor, taeda: quoque jure coiflent: 60 Sed vetuere patres, quod non potuere vetare. Ex aequo captis ardebant mentibus ambo. Confcius omnis abeft. nutu lignifque loquuntur. Quoqut magis tegitur, tetfus magis ajiuat ignis. Filfus^erat tenui rima, quam duxerat olim, 65 Cum LIB. IV. Fab. IV. Cum fieret, paries domui communis utrique. Id vitium, nulli per fecula longa notatum, (Quid non fentit amor? ) primi fenfiftis amantes, Et voci feciftis iter : tutasque per illud Murmure blanditise minimo tranfire folebant. 70 Ssepe ut conftiterant, hinc Thilbe, Pyramus illinc j Inque vicem fuerat captatus anhelitus oris ; Invide, dicebant, paries, quid amantibus obftas ? Quantum erat, ut fineres nos toto corpore jungi! Aut hoc fi nimium, vel ad ofcula danda pateres ! 75 Nec Annus ingrati. tibi nos debere fatemur, Quod dams eft verbis ad arnicas tranfitus aures. Talia diversa nequicquam fede locuti; Sub noiflem dixere Vale : partique dedere Ofcula quifque fuse, non pervenientia contra. 80 Poltera nodturnos Aurora removerat ignes, Solque pruinofas radiis Accaverat herbas : Ad folitum co’iere locum, turn murmure parvo Multa prius quefti, ftatuunt, ut nodte Alenti Fallere cuftodes, foribufque excedere tentent : 85 Cumque domo exierint, urbis quoque tefla relinquant; Neve fit errandum lato fpatiantibus arvo ; Conveniant ad bulla Mini: lateantque fub umbra Arboris. arbor ibi, niveis uberrima pomis, Ardua morus erat, gelido contermina fonti. 90 Padta placent: & lux, tarde difcedere vifa, Praecipitatur aquis, & aquis nox furgit ab ifdem. Callida per tenebras, verfato cardine, Egreditur, fallitque fuos : adopertaque vultum Pervenit ad tumulum ; didtaque fub arbore fedit. 9S Audacem faciebat amor, venit ecce recenti Csede leaena bourn fpumantes oblita ridtus, Depofitura fitim vicini fontis in unda. Quam procul ad Lunae radios Babylonia Thilbe Vidit : & obfcurum timido pede fugit in antrum. 100 Dumque fugit, tergo velamina lapfa relinquit. Ut lea fasva fitim multa compefcuit unda, Dum reditin filvas, inventos forte fine ipsa Ore cruentato tenues laniavit amidtus. Serius egrelfus veltigia vidit in alto 105 Pulvere certa fera, totoque expalluit ore £ 2 Pyramus.. M E T A M O R P H. Pyramus. ut vero veflem quoque fanguine tjndlam Repperit; Una duos nox, inquit, perdet amantes : E quibus ilia fuit longa digniffima vita. ^ioitra nocens anima eft. ego te, miferanda, pererai, no In loca plena metus qui jufll no

F 2 MET- 64 METAMORP H.

METAMORPH. LIB. V.

Caput Gorgonis Homines In Sax a convex tens. Fab. I. DUmque ea Cephenuni medipr Danaeuis keros ■Agmine commemorat ; /remida regalia turba Atria complentur : nec conjugialia fella Qui canat, elt clamor; fed qui ^era nuntiet arma. Inque repentinos convivia verfa tumultus 5 Afllmilare freto poflls; quod fasva quietum Ventorum rabies motis exafperat undis. Primus in his Pbineus, belli temerarius auflor, Fraxineam quatiens aeratas cufpidis haftam ; En, ait, en adfuni prsereptse conjugis ultor. 10 Nec mihi tc pennse, nec falfum verfus in aurum Jupiter, eripient. conanti mitterc Cepheus, <^uid facis ? exclamat: quae te, germane, furentem Mens agit in facinus ? meritifne htec gratia tantis Pvedditur? hac vitam fervatae dote rtpendis ? 15 Qiiarn tibi non Perfeus, verum ft quaeris, ademit : Sed grave NereVdum numen, fed cornigcr Ammon, Sed qua: vifceribus veniebat bellua ponti Exfaturanda meis. illo tibi tempore rapta eft, Quo peritura fuit. nift fi, crudelis, id ipfum 20 Fixigis, ut pereat: lufluque levabere nollro. Scilicet baud fatis elt, quod, te fpedtantc, revimfta elt; Et nullam quod opera patruus fponfufve tulifti: Infuper, ii quoquam quod lit fervata, dolebis : Proemiaque eripies ? qua: li tibi magna videntur ; 2> Ex illis fcopulis, ubi erant affixa, petilTes : Nunc line, qui petiit, per quem non orba fenectus, Ferre, quod & meritis & voce ell padtus: eumque Non tibi, fed certm praslatum intellige morti. llle nihil contra : fed & hunc, & Perfea vultu 30 Alterno fpedans, petat hunc, ignorat, an ilium. Cunftatufque brevi, contortam viribus haltam, Quantas ira dabat, nequicquam in Perfea milit. Ut fletit illatoro; flratis turn denique Perfeus Exliluit : teloque ferox inimica rcmillb 35' Petfora rupilTet; nili poll altaria Phineus Ihc t: LIB. V. Fab. r. 6^ IfTet: & (indignum) fcelerato profuit ara. Fronte tamen Rhoeti non irrita cufpis adhaellt. Qui poflquam occidit, ferrumque ex ofTe revulfum eft, Palpitat, & pofitas afpergit fanguine menfas. 40 Turn vero indomitas ardefcit vulgus in iras : Telaque conjiciunt. & funt, qui Cephea dicant Gum genero debere mori. fed limine te<5H Exierat Cepheus ; teftatus jufque, fidemque, Hofpitiique Decs, ea, fe prohibente, moveri. 45 Bellica Pallas adeft ; & protegit aegide fratrem : Datque animos. erat Indus Athis, quern, flumine Gange Edita, Limnate vitreis peperilfe fub antris Creditur, egregius forma : quam divite cultu Augebat, bis adhuc odlonis integer annis ; 50 Indulus chlamydem Tyriam, quam limbus obibat Aureus: ornabant aurata monilia collum ; Et madidos myrrha curvum crinale capillos. Ille quidem jaculo quamvis diftantia miftb Figere dodius erat; fed tendere dodlior arcus. Turn quoque lenta manu fledtentem cornua Perleus Stipite, qui media pofitus fumabat in ara, Perculit; & fradtis confudit in olfibus ora. Hunc ubi laudatos jadtantem in fanguine vultus AfTyrius vidit Lycabas ; jundtiffimus illi 60 Et comes, & veri non diffimulator amoris; Poftquam exhalantem fub acerbo vulnere vitam Deplcravit Athin ; quos ille tetenderat, arcus Arripit: &, Mecum tibi fint certamina, dixit; Nec longum pueri fato lastabere ; quo plus 6S Invidias, quam laudis, babes, base omnia nondum Dixerat: emicuit nervo penetrabile telum : Vitatumque, tamen finuosa vefte pependit. Vertit in hunc harpen, fpediatam caede Medufe, Acrifioniades, adigitque in pedlus. at ille 70 Jam moriens, oculis fub nodie natantibus atra, Gircumfpexit Athin : feque acclinavit in ilium ; Et tnlif ad Manes jundlas folatia mortis. Ecce Syenites genitus Methione Phorbas, Et I.ibys Amphimedon, avidi committere pugnam, 75 Sanguine, quo tellus late madefadia tepebat, Concidcrant lapli: furgentibus obilitit enfts, ? 3. Alterius 66 M E T A M O R P H. Alterlus coftis, jugulo Phorbantis ada&us. At non Adtoriden Erithon, cui lata bipennls Telum erat, admoto Perfeus petit cnfe : fed altis So Exftantem fignis, multoeque in pondere maflie, Ingentem manibus tollit cratera duabus ; Infligitque viro. rutilum vomit ille cruorem : Et refupinus humum moribundo vertice pulfat. Inde Semiramio Polydsemona fanguine cretum, 85 Caucafiumque Abarin, Sperchionidenque Lycetum, Tntonfumque comas Elycen, Phlegiamque, Clytumque Sternit: & exflrudlos morientum calcat acervos. Nec Phineus aufus concurrere cominns liolii, Tntorquet jaculum : quod detulit error in Idan, 90 Expertem fruflra belli, 8c neutra arma fecutum. U'lc tuens oculis immitem Phinea torvis, Quandoquidem in partes, ait, abftrahor, accipe, Phineu, Quem fecifti hoftem; penfaque hoc vulnere vulnus. lamque remiffurus tradium de corpore telum 95 Sanguine defedlos cecidit collapfus in artus. Hie quoque Cephenum poll Regem primus Odites Enfe jacet Clymeni : Protenora perculit Hypfeus : Hypfea Lyncides. fuit & grandaevus in illis Emathion, a;qui cultor, timidufque Deorum : 100 Quem quoniam prohibent anni bellare, loquendo Pugnat; & incelfit, fcelerataque^devovet arma. Huic Chromis amplexo trennilis tdtaria palmis Demetit enfe caput; quod protinus incidit arte : Atque ibi femianimi verba exfecrantia lingua 105 Edidit, & medios animam exfpiravit in ignes. Hinc gemini fratres, Broteafque & casftibus Ammon Invidti, vinci ft polfent caeflibus enfes, Phinea cccidere manu : Cererifque facerdos Ampycus, albenti velatus tempora vitta. HO Tu quoque, lapetide, non hos adhibendus in ufus ; Sed qui pacis opus citharam cum voce moveres; Julfus eras celebrare dapes, feftumque canendo. vmi procul aftanti, plcdlnunque imbelle tenenti, Pettalus, I, ridens, Stygiis cane castera, dixit, 115 Manibus : & Ixvo mucronem tempore figit. Concidit, & digitis morientibus ille retentat f jla lyrse: cafuque canit milcrabiie carmen. Koa LIB. V. Fab. I. 6? ■Son finit hunc impune ferox cecidilTe Lycormas: Raptaque de dextro robufta repagula pofti 120 Offibus illidit mediae-cervicis. at ille Procubuit terras, madlati morejuvenci. Demere tentabat lasvi quoque robora poflis Cinyphius Pelates ; tentanti dextera iixa eft Cufpide Marmaridas Corythi : lignoque cohasfit. 125 Ilaerenti latus haufit Abas : nec corruit ille ; Sed retinente manum moriens e pofte pependit. Sternitur & Melaneus Perfe'ia caftra fecutus, Et Nafamoniaci Dorylas ditiflimus agri ; Dives agri Dorylas : quo non poftederat alter 130 Latins, aut totidem tollebat farris acervos. Hujus in obliquo miftum ftetit inguine ferrum : Letifer ille locus, quem poftquam vulneris audlor Singultantem animam, Sc verfantem lumina vidit (135 Badlrius Halcycneus; Hoc, quod premis, inquit, habeto, De tot agris terras : corpufque exfangue reliquit. Torquet in hunc haftam calido de vulnere raptam Ultor Abantiades : media quae nare recepta Cervice exadia eft, in partefque eminet ambas. (140 Dumque manum Fortuna juvat; Clytiumque, Claninque, Matre fatos una, diverfo vulnere fudit. Nam Clytii per utrumque gravi librata lacerto Fraxinus adta femur : jaculum Clanis ore momordit. Occidit & Celadon Mendefius : occidit Aftreus, Matre Palaeftina, dubio genitore creatus. 143 iEthionque fagax quondam ventura videre : Nunc ave deceptus falsa : regifque Thoadtes Armiger. & casfo genitore infamis Agyrtes. Plus tamen exhaulto fupereft : namque omnibus unum Opprimere eft animus, conjurata undique pugnant 1 ya Agmina pro caufta meritum impugnante fidemque. Hac pro parte focer fruftra pius, & nova conjux, Cum genitrice, favent; ululatuque atria complent. Sed fonus armorum fuperat, gemitufque cadentum : Pollutofque fimul multo Bellona penates Sanguine perfundit; renovataque praelia mifcet. Circueunt unum Pbineus, & mille fecuti Pbinca. tela volant hiberna grandine plura Praster utrumque latus, prasterque & lumen & aures. Appli- 68 MET A M O R P H. Applicat hinc humeros ad magnaj faxa columns : 160 Xutaque terga gerens, adverfaque in agmina verfus, Suftinet indantes. inftabant parte finiftra Cbadnius Molpeus, dextra Nabathasus Ethemon. Tigris ut, auditis diversa valle duorum Exftimulata fame mugitibus armentorum, 165 Nefcit utro potius ruat ; Sc ruere ardet utroque : Sic dubius Perfeus, dextra laevane feratur, Molpea trajedli fubmovit vulnere cruris ; Contentufq; fuga ell. nequeenim dat tempus EthemOn; Sed furit: Sc, cupiens alto dare vulnera collo, 170 Non circumfpedlis exadtum viribus enfem Fregit: & extrema percudie parte columns Lamina difliluit, dominique in gutture fixa ell. Non tamen ad letum caulfas fatis ilia valentes Plaga dedit. trepidum Perfeus, & inermia frullra 175; Brachta tendentem Cyllenide confodit . Verum ubi virtutem turbs fuccumbere vidit, Auxilium, Perfeus, quoniam fic cogitis ipfi, Dixit, ab bode petam : vultus avertite vellros, Si quis'amicus adell: & Gorgonis extulit ora. iSq- Quaere alium, tua quern moveant miracula, dixit Thelcelus : utque manu jaculum fatale parabat Mitfere, in' hoc haefit lignum de marmore gellu. Proximus Huic Ampyx animi plenillima magni Pedtora Lyncids gladio petit: inque petendo 185,' 1 Dextera diriguit, nec citra mota, nec ultra. ■At Nileus, qui fe genitum feptemplice Nilo Ementitus erat, clypeo quoque flumina feptem Argento partim, partim cslaverat auro, Adfpice, ait, Perfeu, nallrs primordia gentis: 190 , Magna feres tacitas folatia mortis ad umbras, A tanto cecidiffe viro. pars ultima vocis In medio fupprelfa lono ell: adapertaque velle Ora loqui credas : nec funt ea pervia verbis. Increpat hos, Vitioqu* animi, non crinibus, inquit, 195, Gorgoneis torpetis, Eryx : incurrite mecum ; Et prollernite humi juvenem magica arma moventem. Incurfurus erat; tenuit veltigia tellus : Immotufque lilex, armataque manfit imago. Hi tamen ex merito poenam fubiere. fed unus 200 Miles LIB. V. Fab. II. 69 Miles erat Perfei, pro quo dum pugnat, Aconteus, Gorgone confpetfa faxo concrevit oborto. Quern ratus Aftyages etiamnum vivere, longo Enfe ferit: fonuit tinnitibus enfis acutis. Dura ftupet Aftyages; naturam traxit eandem : 205 Mannoreoque nianet vultus tnirantis in ore. Is'omina longa mora eft media de plebe virorum Dicere. bis centum reftabant corpora pugnas: Gorgone bis centum riguerunt corpora visa. Poenitet injufti nunc denique Phinea belli. 210 Sed quid agat ? fimulacra videt diverfa figuris; Agnofcitque fuos; & nomine quemque vocatos Pofcit opem : credenfque parum, fibi proxima tangit Corpora : marmor erant. avertitur ; atque ita fupplex, Confeftafque manus, obliquaque brachia tendcns, 215 Vincis, ait, Perfeu : remove fera monftra ; tuaeque Saxificos vultus, quaecunque ea, tolle Medufae. Tolle, precor. non nos odium regnive cupido Compulit ad bellum : pro conjuge movimus arma. Caufla fuit meritis melior tua, tempore noftra. 220 Mon ceftifte piget. nihil, 6 fortiflime, praeter Hanc animam concede mihi: tua coetera funto. Talia dicenti, neque eum, quern voce rogabat, Refpicere audenti, Quod, ait, timidiffime Phineu, Et poflum tribuifte, & magnum munus inerti eft, 225 (Pone metum) tribuam : nullo violabere ferro. Quin etiam manfura dabo monumenta per cevum j Inque domo foceri Temper fpeftabere noftri: Ut mea fe fponfi foletur imagine conjux. Dixit: & in partem Phorcynida tranftulit iilam, 230 Ad quam fe trepido Phineus obverterat ore. Turn quoque conanti fua flecflere lumina cervix Diriguit, faxoque oculorum irduruit humor. Sed tamen os timidum, vultufque in marmore fupplex, Submiflaeque manus, faciefque obnoxia manfit. 235 Prxtus in Saxum. Fab. TI. Vldlor Abantiadcs patrios cum conjuge muros Intrat : & immeriti vindex ultorque parentis Aggreditur Proetum. nam, fratre per arma fugato, Acrifioneas Proems polfederat arces. Sed 70 METAMORPH. Sed nec ope armorum, nec, quam maid ceperat, arcc 240 Torva colubriferi fuperavit lumina monftri.

Polydettes in Lapidem. Fab. III. TE tamen, 6 parvse reftor, Polydeda, Seriphi, Nec juvenis virtus per tot fpedtata labores, Nec mala mollierant: fed inexorabile durus Exerces odium : nec iniqua finis in ira eft. 245 Detre&as etiam laudcs : fidtamque Medufie Arguis efte necem. Dabimus tibi pignora veri; Parcite luminibus, Perfeus ait : oraque regis Ore Medufieo filicem fine fanguine fecit. Mu fa in Jives, is Pyrenei pracipitium. Fab. IV. HAdlenus aurigenoe comitem Tritonia fratri 250 Se dedit. inde cava circumdata nube Seriphon Deferit; a dextra Cythno Gyaroque relidtis. Quaque fuper pontum via vifa brevifiima, Thebas, Virgineumque Helicona petit; quo monte potita Conftitit; & doftas fie eft affata forores: 2JJ Fama novi fontis noftras pervenit ad aures ; Dura Medufiei quern praspetis ungula rupit. Is mihi caufla vise, volui mirabile monftrum Cernere : vidi ipfum materno fanguine nafei.. Excipit Uranie : Quaecunque eft caulfa videndi 260 Has tibi. Diva, domos ; animo gratiftima noftro cs. Vera tamen fama eft: & Pegafus hujus origo Fontis. & ad latices deducit Pallada (acros. Quae mirata diu faflas pedis idribus undas, Silvarum lucos circumfpicit antiquarum ; 265 Antraque, & innumeris diftimftas floribus herbas ; Felicefque vocat pariter ftudiique locique Mnemonidas. Quam fic affata eft una fororum: O, nifi te virtus opera ad majora tuliftet, In partem ventura chori Tritonia noftri, 270 Vera refers ; meritoque probas artefque locumque : Et gratam fortem, tutae modd fimus, habemus. Sed (vetitum eft adeo fcelere nihil) omnia terrent Virgineas mentes; dirufque ante ora Pyreneus Vertitur; & nondum me tota mente recepi. 275 Daulia ThrcYcio Phoceaque militc rura Ceperat LIB. V. Fab. V. 71 Ceperat ille fcrox, injuftaque regna tenebat. Templa petebamus Parnaflia, vidit euntes : Noftraque fallaci veneratus numina cultu ; Mnemonides, (cognorat enim) confiflite, dixit: 280 Nec dubitate, precor, tedlo grave fidus, & imbrem (Imber erat) vitare meo : fubiere minores Saspe cafas Super!, didtis & tempore motae Annuimufque viro, primafque intravimus aedes. Defiderant imbres ; vidtoque Aquilonibus Auftro, 285 Fufca repurgato fugiebant nubila coelo. Impetus ire fuit. claudit fua tedla Pyreneus : Vimque parat: quam nos fumtis efFugimus alis. Ipfe fecuturo fimilis ftetit arduus arce : Quaqueviaeft vobis, erit & mihi, dixit, eadem. 290 Seque jacit vecors e fummae culmine turris : Et cadit in vultus, difcuflique ollibus oris Tundit humum moriens fcelerato fanguine tindtam. Pieridum certamen cun mufis. Dii a Typbeo fugati, fitfue mutantes in varies formas. Fab. V. MUfa loquebatur. pcnnae fonuere per auras : Voxque falutantum ramis veniebat ab altis. 295 Sufpicit; & linguae quaerit, tarn certa loquentes, Undefonent: hominemque putat Jove nata locutum. Ales erant; numeroque novem, fua fata querentes Inftiterant ramis imitantes omnia picae. Miranti lie orfa DeaeDea: Nuper & iftae 300 Auxerunt volucrem vidtae certamine turbam. Pieros has genuit Pellaeis dives in arvis. Paeonis Euippe mater fuit. ilia potentem Lucinam novies, novies paritura, vocavit. Intumuit numero ftolidarum turba fororum : 305 Perque tot Ammonias, & per tot Achaidas urbes Hue venit: & tali committunt praelia voce : Definite indodtum vana dulcedirte vulgus Eallere ; nobifeum, fi qua eft fiducia vobis, Thefpiades certate Deae. nec voce, nec arte, 310 Vincemur ; totidemque fumus. vel cedite vidlae Fonte Medufaeo, & Hyantea : Vel nos Emathiis ad Paeonas ufque nivofos Ccdamus campis. dirimant certamina Nymphae. Turpe 72 METAMORPH. Turpe quidem contendere crat; fed cedere vifum 315 Turpius. eleftae jurant per flumina nymphoe j Fatfaque de vivo prelTere fedilia faxo. Tunc, fine forte prior quae fe certare profeffa eft, Bella canit fuperum : falfoque in honore gigantas Ponit, 8c extenuat magnorum fadta Deorum ; 320 Emiftiimque ima de fede Typhoea terras Ccditibus fecifte metum ; cundtofque dedifle Tergafugae: donee felfos jEgyptia tellus Ceperit, & feptem diferetus in oftia Nilus. Hue quoque terrigenam venilfe Typhoea narrat, 325' Et fe mentitis Seperos celaife figuris : Duxque gregis, dixit, fit Jupiter ; unde recurvis Nunc quoque formatus eft cum cornibus Ammon. Delius in corvo, proles Semeleia capro, Fele foror Phoebi, nivea Saturnia vacca, 330 Pifce Venus latuit, Cyllenius Ibidis alis. Hafienus ad citharam vocalia moverat ora : Pofcimur Aonides : fed forfitan otia non fint ; Nec noftris prasbere vacet tibi cantibus aurem. Nedubita, veftrumque mihi refer ordine carmen, 333 Pallas ait: nemorifque levl confedit in umbra. Mufa refert: Dedimus fummam certaminis uni. Surgit, & immiftbs hedera collegia capillos Calliope querulas prastentat pollice chordas : Aiquehasc perculfis fubjungit carmina nervis. 340 preferpina a Plutone rapid, Cyans in Fontem. Fab. VI. PRima Ceres unco glebam dimovit aratro : Prima dedit fruges, alimentaque mitia terris: Prima dedit leges. Cereris fumus omnia munus. Ilia canenda mihi eft. utinam modb dicere poftem Carmina digna Dea! certe Dea carmine digna eft. 343 Vafta giganteis ingefta eft infula membris Trinacris ; & magnis fubjedlur : molibus urget TEthereas aufum fperare Typboea fedes. Nititur ille quidem, pugnatque refurgere faspe : Dextra fed Aufonio manus eft fubjedta Peloro : 330 Lasva, Pachyne, tibi; Lilybaeo crura premuntur: Defcravat Aitna caput : fub qua refupinus arenas Ejedlat, L I B. V. Fab. VI, 7$ Ejedat, flammamque fero vomit ore Typboeus. S$pe remoliri ludatur pondera terrx ; Oppidaque, & magnos evolvere corpora monies. 355 Inde tremit tellus : & rex pavet ipfe filentum, Kc pateat, latoque foltim retegatur hiatu ; Immiffufque dies trepidantes terreat umbras.. Hanc metuens cladem, tenebrosa fede tyrannus Exierat: curruque atrorum vedus equorum 360 Ambibat Siculse cautus fundamina terrse. Poftquam exploratum Tatis eft, loca nulla, labare ; Depolitique metus : videt hunc Erycina vagantem Monte Tuo refidens, natumque amplexa volucrem ; Arma, manufque meas, mea, nate, potentia, dixit, 365 U!a, quibus fuperas omnes, cape tela, Cupido, Inque Dei pedusceleres molire Tagittas, Cui triplicis ceftit fortuna noviflima regni. Tu Superos, ipfumque Jovem, tu numina ponti Vida domas, ipfumque, regit qui numina ponti. 370 Tartara quid ceftant ? cur non matrifque tuumque Imperium prefers ? agitur pars tertia mundi. Et tamen in coelo, quae jam patientia noftra eft * Spernimur: ac mecum vires minuuntur Amoris. Pallada nonne vides, jaculatricemque Dianam 375 Abfceftifte mihi ? Cereris quoque filia virgo. Si patiemur, erit : nam fpes afl'edat eafdem. At tu, pro focio ft qua eft mea gratia regno, Junge Deam patruo. dixit Venus. Ille pharetram ' Solvit; & arbitrio matris de mille fagittis 380 Enarn lepofuit: fed qua nec acutior ulla, Nee minus incerta eft, nec quae magis audiat arcurn. pppofitoque genu curvavit ilexile cornu : [nque cor hamata percuflit arundine Ditcm. daud procul Hennsis lacus eft a moenibus altas, gSy Nomine Fergus, aquae, non illo plura Cayftros Barmina cygnorum labentibus audit in undis. fiilva coronat aquas, cingens latus omne, fuifque ?rondibus, ut velo, Phoebeos fubmovet ignes. b rigora dant rami, Tyrios humus humida florcs. 390 ■perpetuum ver eft. quo dum Proferpina luco uLudit, & aut violas, aut Candida lilia carpit; cOumque puellari ftudio calathofque finumque Jet, 74 M E T A M O R P H. Impiet, & aequales certat fuperare legendo ; Pene Cmul vifa eft, dile<5taque, raptaque Diti: gqj: Ufque aded properatur amor. Dea territa mcefto Etniatrem, & comites, fed matrem faepius, ore CJamat: &, ut fumma veftem laniarat ab ora, ColJedi flores tunicis cecidere remiftis. Tantaque fimplicitas puerilibus adfuit annis : 400 .Hsec quoque virgineum movit jadtura dolorem. Haptor agit currus, & nomine quemque vocatos Exhortatur equos. quorum per colla jubafque Excutit obfcura tindlas ferrugine habenas. Perque lacus altos, & olentia fulfure fertur 40,5 Stagna Palicorum rupta ferventia terra : Et qua Bacchiads, bimari gens orta Corintho, Inter inaequales pofuerunt moenia portus. Eft medium Cyanes, & Pifaete Arethufas, Quod co’it anguftis inclufum cornibus tequor, 410 i Jlic fuit, a cujus ftagnum quoque nomine didtuip eft, Inter Sicelidas Cyane celeberrima Nymphas ; Gurgite qua: medio fumma tenus exftitit alvo, Agnovitque Deum : Nec longius ibitis, inquit, l^on potes invitas Cereris gener efte. roganda ; 415 ■ Kon rapienda fuit. quod li componere magnis Parva milii fas eft ; & roe dilexit Anapis. Exorata tamen, nec, ut base, exterrita nupfi, Dixit : &, in partes diverfas brachia tendens, Obftitit. baud ultra tenuit Saturnius iram : 420 j Terribilefque hortatus equos, in gurgitis ima Contortum valido feeptrum regale l^certo Gondidit. idta viam tellus in Tprtara fecit: Et pronos currus medip cratere recepit. , At Cyane, raptamque Deam, contemtaque fontis 42J Jura fui mosrens, inconfolabile vulnus Alente gerit tacita; lacrymifque abfumitur omnis: Et, quarum fuerat magnum modd numen, in illas Extenuatur aquas, molliri membra videres; Qfla pati flexus : ungues pofuifte rigorem ; 430 Primaque de tota tenuiffima quasque liquefcunt; Cterulei crines, digitique, 8c crura, pedefque : Nam brevis in gelidas membris exilibus unda Tjanlitus eft. poft hsec tcrgumque, humeriqe,latufque., Pedtoraque L I B. V. Fab. VII. VIU. 75 Pcfloraque in tenues abeunt evanida rivos. 435 Denique pro vivo vitiatas fanguine venas Lympha fubit-: reftatque nihil, quod prendere poflis. Puer in Stcllioncm. Fab. VII. INterea pavidae nequicquam filia 'tri Omnibus eft terris, omni quxfita profundo. Illam non rttilis veniens Aurora capillis 440 CeiTantem vidit, non Hefperus. illaduabus Flammitera pinus manibus fuccendit ab .Etna, Perque pruinofas tulit irrequieta tenebras. Rurlus, ut alma dies hebetarat fulcra, natam Solis ad occafus, Solis qusrebat ab ortu. 445 Fefta laborc fitim collcgerat; oraque nulli Colluerant forites : cum teftam ftramine vidit Forte cafam ; parvafqrre fores pulfavit: at inde Prodit anus, Divamque videt; lymphamque rogantl, Dulce dedit, tofta quod coxerat ante polenta. 440 Dum bibit ilia datum ; duri puer oris, & audax Conftitit ante Deam; rifitque, avidamque vocavit: OfFenfa eft: neque adhuc epota parte loquentcm Cum liquido mifta perfudit Diva polenta. Combibit os maculas; &, qua modd brachia gefft, 455 ■ Crura gerit: cauda eft mutatis addita membris : :Inque brevem forfnam, ne fit vis magna nocendi, iContraJiitur : parvaque minor metlfura lacerta eft. 'Miranterrf, flentemque, & tangere monftra parantem Tugitanum; latebramque petit : aptumque colort 460 INomen habet, variis ftellatus corpora guttis; Afiulaphus in Bubonem. Fab. VIII. |/^\Uas Dea per terras, & quas erraverat undas, . Dicerelonga mora eft. quarenti defuit orbis. iSicaniam repetit. dumque omnia luftrat eundo ; Wenit & ad Cyanen : ea, ni mutata fuiftet, 46^ Omnia narraftet. led & os £r lingua volenti (Dicere non aderant: nec, quo loqueretur, habebat. [iSignatamen manifefta dedit: notamque parent! 1 Ills forte loco delapfam gurgite facro a'Perfephones zonam fummis oftendit in undis. 47O frQuam fimul agnovit, tanquam turn denique raptam G Sciftet, 76 METAMORPH. ScifTet, inornatos laniavit Diva capillos: Et repetita fuis percuflit pedtora palmis. Nec fcit adhuc ubi lit: terras tamen increpat omnes; Ingratafque vocat, nec frugum munere dignas. 475 Trinacriam ante alias, in qua veftigia damni "Repperit. ergo illic fasva vertentia glebas Eregit aratra manu : parilique iratacolonos Ruricolafque boves dedit: arvaque jufiit Falleredepolitum ; vitiataque femina fecit. 480 Fcrtilitas terrae, latum vulgata per orbem, CalTa jacet : primis fegetes moriuntur in herbis : Et modd Sol nimius, nimius modo corripit imber. Sidtraque, ventique nocent: avidaeque volucres Semina jacta legunt: lolium, tribulique fatigant 485 Triticeas melfes, & inexpugnabile gramcn. Cum caput Eleis Aljahe'ias extulitundis : Rorantefque comas a fronte removit. ad aures; Atque ait: O toto quaelitas virginis orbe, Et frugum genitrix, immenfos lifte labores: 490 Neve tibi fidse violeri*a irafeere terras. Terra nihil meruit: patuitque invita rapinae. Nec fum pro patria fupplex: hue hofpitaveni. Pifa mihi patria ell: & ab Elide ducimus ortum. Sicaniam peregrina colo ; fed gratior omni 495 Hasc mihi terra folo eft; hos nunc Arethufa penates, Hanc habeo fedem ; quam tu, mitilfima, ferva. Mota loco cur fan, tantique per aequoris undas Advehar Ortygram, veniet narratibus bora Tempeftiva meis : cum tu curifque levata, 500 Et vuitus melioris eris. mihi pervia tellus Praebet iter : fubterque imas ablata cavernas Hie caput attollo : defuetaque fidera cerno. Ergo dum Stygio fub terris gurgitc labor, Vifa tua eft oculis illic Proferpina noftris. 505 Ilia quidem triftis, nec adhuc interrita vultu ; Sed regina tamen, fed opaci maxima mundi ; Sed'tamen inferni pollens matrona tyranni. Mater ad auditas ftupuit, feu faxea, voces: Attonitseque diu limilis fuit: utque dolore 510 Pulfa gravi gravis eft amentia ; curribus auras Exit in asthereas : ibi toto nubila vultu Ante LIB. V. Fab. VIII. 77 Ante Jovem pafils ftetit invidiofa capillis. Proque meo fupplex venio tibi, Jupiter, inquit, Sanguine, proque tuo. fi nulk eft gratia matris: Sis Tsata patrem moveat: neu fit tibi cura precamur Vilior iliius, quod noftro eft edita partu. En quasfita diu tandem mihi nata reperta eft : Si reperire vocas, amittere certius : aut fi Scire ubi fit, reperire vocas. quod rapta, feremus: 52Q Dummodo reddat earn, neque enim prasdone marito Filia digna tua eft ; fi jam mea filia digna eft. Jupiter excepit: Commune eft pignus onufque, Nata, mihi tecum : fed, fi modb nomina rebus Addere vcra placet, non hoc injuria fa&um, J25 Verum amor eft : neque erit nobis gener ille pudori. Tu modd, Diva, veils, ut defint caetera, quantum eft Efte Jovis fratrem ! quid quod nec castera defunt, Nec cedit nifi forte mihi ? fed tanta cupido Si tibi difcidii ; repetat Proferpina coelum : 530 Lege tamen certa; li nullos contigit illic Ore cibos. nam fic Parcarum fcedere cautum eft. Dixerat. At Cereri certum eft educere natam. Non ita fata finunt: quoniam jejunia virgo Solverat : &, cultis dum fimplex errat in hortis, 535 Puniccum curva decerpferat arbore pomum : Sumtaque pallenti feptem de cortice grana Prellerat ore fuo. folufque ex omnibus illud Viderat Afcalaphus ; quern quondam dicitur Orphne, Inter Avernales baud ignotiflima nymphas, 549 Ex Acheronte fuo furvis peperiffe fub antris. ' Vidit : & indicio reditum crudelis ademit. Ingemuit Regina Erebi, teftemque profanam Fecit avem ; fparfumque caput Phlegethontide lymphS In roftrum, & plumas, & grandia lumina vertit. 545 file fibiablatus fulvis amicitur ab alls ; I nque caput crcfcit; longofque refle

G 3- Siraiej 78 METAMORPH. Sirencs. Fab. IX. HIc tamen indicio poenam linguaque videri Commeruifle poteft. vobis, Acheloides, unde Pluma pedefque avium, cum virginis ora geratis ? An quia, cum legeret vernos Proferpina floresr In comitum numero miike, Sirenes, eratis ? Quam poftquam toto fruiira qua^fiftis in orbe ; Protinus ut veftram fentirent aequora curam, Poffe fuper fludhis alarum infiftere remis Optaftis : facilefque Deos habuiftis, & artus Vidiftis veftros fubitis flavefcere pennis. 56a Ne tamen ille canor mulcendas natus ad aurcs, Tantaque dos oris linguas deperderet ufum ; Virginei vultus, & vox humana remanfit. At medius fratrifque fui moeftasque fororis Jupiter ex asquo volventem dividit annum. 565 Nunc Dea regnorum numen commune duorum Cum matre eft totidem, totidem cum conjuge menfes. Vertitur extemplo facies & mentis & oris : Nam, modo quae poterat Dili quoque moefta videri, JLasta Dea: frons eft : ut Sol, qui tedhrs aquofis jye. Nabibus ante fuit, vidlisubi nubibus exit*.- Pierides in Picas. Fab. XII. FInierat didlos e nobis maxima cantus. At Nymphae viciffe Deas Helicona colentes Concordi dixere fono. Convicia vidfte Cumjacerent, Quoniam, dixit, certamine vobis 66$ Supplicium meruilfe parum eft, maledidtaque culpa: Additis, & non eft patientia libera nobis; Ibimus in pcenas; &, qua vocat ira, fequemur. Rident Emathides, fpernuntque minacia verba ; Conataeque loqui, & magno clamore protervas 670 Intentare manus, penna? exire per ungues Adfpexere fnos, operiri brachia plumis: Alteraque alterius rigido concrefcere roftro Ora vident, volUcrefque novas accedere (ilvis. Dumque volunt plangi; per brachia mora levata: 675 Acre pendebant, nemorum convicia, picje. Nunc quoque in alitibus facundia prifca remanfit, Jlaucaque garrulitas, ftudilunque immane loquendi. £ I B. VI. Fab. IX.' 79

M E T A M O R P H. L I B. VT.

P-rogne, Philomela, Tereusr is Itys in Aves. Fab. IX.

Flnitimi proceres coeunt: urbefque propinquse Orav^re fuos ire ad folatia reges, Argofque, & Sparte, PelopeYadefque Mycenae, Et nondum torvae Calydon invifa Dianae, 415 Orchoraenofqxie ferox, & nobilis aere Corinthos, MefTeneque ferax, Patraeque, humilefque Clconae, Et Nelea Pylos, neque adhuc Pitthe'i'a Troezen, Quieque urbcs aliae bimari clauduntur ab Ifthmo, Exteriufqne fitas bimari fpedlantur ab Ifthmo. 420 Credere quis poffit ? foioe cefTaftis Athenae. Obftitit officio bellum, fubvedtaque ponto Barbara Mopfopios terrebant agmina muros. ThreYcius Tereus haec auxilraribus armis Fuderat; & clarum vincendo nomen habebat. 42 y Quern Hbi Pandion opibufque virifque potentem, Et genus a magno ducentem forte Gradivo, Connubio Procnes junxit. non pronuba Juno, Non Hymenaeus adeft, non illi Gratia ledto. Eumenides tenuere faces de funere raptas : 430 Eumenides ftravere torum : tedloque profanus Incubuit bubo, thalamique in culmine fedit. Hac ave conjundli Procne Tereufque ; parentes Hac ave funt fadii. gratata eft fcilicet illis Thracia : .Dxfque ipfi grates egere : diemque, 43J Quaque data eft claro Pandione nata tyranno, Quaque erat ortus Itys, feftam jufsere vocari. Ufcjue adeo latet uti/itas. Jam tempora Titan Quinque per autumnos repetiti duxerat anni; Cum blandita viro Procne, Si gratia, dixit, 44c Ulla mei eft, vel me vifendse mitte fo'rori, Vel fbror hue veniat. redituram tempore parvo Promittes focero. magni mihi numinis inftar Germanam vidifte dabxs. Jubet ille carihas In freta deduci: veioque & remige portus 44i Cecrojiois intrat; Pirseaque littora tangit. Vi: So METAMORPH. Ut primum foceri data copia, dextraque dextrse Jungitur ; infaufto committitur omine fermo. Cceperat, adventus caulT'am, mandata referre Conjugis ; & celeres mifTa? fpondere recurfus : 450 Ecce venit magno dives Philomela paratu ; Divitior forma : quales audire folemus NaVdas & Dryadas mediis incedere filvis : Si modd des illis cultus, fimilefque paratus. Non fecus exarfit confpe&a virgine Tereus; 4yy Qiiam fi quis canis ignem fupponat ariflis : Aut frondem, pofitafque cremet fcenilibus herbas. Digna quidem facies, fed & hunc innata libido ExlHmulat: pronumque genus regionibus iilis In Venerem eft. flagrat vitio gentifque fuoque. 460 Impetus eft illi, comitum corrumpere curam, Nutricifque fidem : nec non ingentibus ipfam Sollicitare datis ; totumque impendere regnum : Aut rapere, Sc fsvo raptam defendere bello. Et nihil eft, quod non efframo captus amore 465 Aufit; nec capiunt inclufas peiflora fiammas. Jamque moras male fert; cupidoque revertitur ore Ad mandata Procnes ; & agit fua vota fub illis. Eacundum faciebat amor, quotiefqoe rogabat Ulterius jufto ; Procnen ita voile ferebat. 470 Addidit Sc lachrymas ; tanquam mandaftet Sc illas. Pro fuperi, quantum mortalia pefiora cac.c Nottis habent! ipfo fceleris molimine I'ereus Creditur effe plus : laudemque a crimine fumit. Quid ? quod idem Philomela cupit: patriofque lacertis Bianda tenens humeros, ut eat vifura fororem, (475 Perque fuam, contraque fuam, petit ufque, falmem. Specftat earn Tereus ; praecontreclatque videndo : Ofculaque, Sc collo circumdata brachia cernens ; Omnia pro ftimulis, facibufque, ciboque furoris 480 Accipit. Sc qupties ampleditur ilia parentem ; Effe parens vellet: neque enim minus impius effet. Vincitur ambarum genitor prece. gaudet, agitque Ilia patri grates : Sc fuccefliffe duabus id putat infelix, quod erat lugubre duabus. 485 Jam labor exiguus Phoebo reftabat : equique Pulfabant pedibus fpatium dedivis Olympi. Regales • L I B. VI. FA B. IX. 8i Regales epulae menfis, & Bacchus in auro Ponitur. hinc placido dantur fua corpora fomno. At rex Odryfius, quamvis feceflit, in ilia 490 JEftuat: & repetens faciem, motufque, manufque, Qualia vult fingit, quae nondum vidit: & ignes Ipfe fuos nutrit, cura removente foporem. Lux erat: &, generi dextram complexus euntis, Pandion comitem lachrymis commendat obortis : 495 Hanc ego, care gener, quoniam pia cauffa coegit, [£t voluere ambae, voluifti tu quoque, Tereu,] Do tibi: perque fidem, cognataque peflora fupplex. Per Superos oro, patrio tuearis amore : Et mihi follicits lenimen dulce fenedtee joo Quamprimuni (omnis erit nobis mora longa) remittas. Tu quoque quamprimum, (fatis eft procul elle fororem) Si pietas ulla eft, ad me, Philomela, redito. Mandabat; pariterque fuse dabat ofcula natas: Et lachrj'inas mites inter mandata cadebant. 505 Utque fide pignus dextras utriufque popofcit; Inter feque datas junxit; natamque nepotemque Abfentes memori pr6 fe jubet ore falutent: Supremumque vale, pleno fingultibus ore, Vix dixit: timuitque fuse praefagia mentis. J10 At fimul impolita eft pidtse Philomela carinse ; Admotumque fretum remis, tellufque repulfa eft ; Vicimus, exclamat: mecum mea vota feruntur. Exfultatque animo, vix & fua gaudia differt Barbarus : & nufquam lumen detorquet ab ilia. 515 Non aliter, quam cum pedibus prsedator obuncis Depofuit nido leporem Jovis ales in alto : Nulla fuga eft capto : fpedtat fua praemia raptor. Jamque iter effedtum ; jamque in fua littora feflis Puppibus exierant: cum rex Pandione natam jjo In (tabula alta trahit, filvis obfcura vetuftis ; Atque ibi pallentem, trepidamque, & cundla timentem, Et jam cum lachrymis, tibi fit germana, rogantem, Includit: faftufque nefas, & virginem, & unam Vi fuperat: fruftra clamato faspe parente, 525 Saepe forore fua, magnis fuper omnia Divis. Ilia tremit, velut agna pavens, quae faucia cani Ore cxcuffa lupi, nondum fibi tuta videtur : Utque 32 METAMORPH. Utque columba, fuo madefaftis fanguine plumis> Horret adhuc, avidofque timet, quibus haeferat, ungues. Mox ubi mens rediit ; paflTos laniata capillos, fLugenti fimilis, caefis plangore lacertis,] Intendens palmas, Pro, diris, Barbate, fa<5Hs, Pro, crudelis, ait! nec te mandata parentis Cum lachrymis movere piis, nec cUra fororis, Nec mea virginitas, nec conjugalia jura ? Omnia turbafH. pellex ego fadta forori ; Tu geminis conjux. [non base mihi debita poena.] Quin animam banc (ne quod facinus tibi, perGde, reltet) Eripis ? atque utinam feciftes ante nefandos 540 Concubitus ! vacuas habuifiem criminis umbras. Si tamen haec Superi cernunt; G numina Divum Sunt aliquid ; G non perierunt omnia mecum ; Quandocunque mihi poenas dabis. ipfa, pudore Projedlo, tua fatta loquar. G copra detur, 545 In populos veniam : G Givis claufa tenebor, Implebo Glvas, & confcia faxa movebo. Audiat hsec aether, & G Deus ullus in illo eG. Talibus ira feri poftquam commota tyranni; Nec minor hac metuseft: caufsa Gimulatus utraque,5J© Quo fuit accindhis, vagina liberat enfem : Arreptamque coma, flexis poft terga lacertis, Vincla pati cogit. jugulum Philomela parabat; Spemque Grae mortis vifo conceperat enfe. Ille indignanti, & nomen patris ufque vocanti, JJJ- Euftantique loqui comprenfam forcipe linguam Abftulit enfe fero. radix micat ultima linguae. Ipfa jacet, terraeque tremens immurmurat atrse. Utque lalire folet mutilatae cauda colubrre, Palpitat, & moriens dominae veftigia quaerit. 560 Hoc quoque poft facinus (vix auGm credere) fertur Saepe fua lacerum repetiffe libidine corpus. Suftinet ad Procnen poft talia fafla reverti. Conjuge qua: vifo, germanam quaerit: at ille Dat gemitus Gdtos, commentaque funera narrat. $6$ Et lachrymae fecere Gdem. velamina Procne- Deripit ex humeris, auro fulgentia lato: Induiturque atras veftes : & inane fepulchrum Gonllituit r falfxfque piacttla manibus infert: Et- LIB. VI. Fab. IX. S3 Et Inget non fic lugendse fata fororis. 570 Signa Dens bis fex a<5to luftraverat anno. Quid facial Philomela ? fugam cuftodia claudit: Strutfa rigent folido flabulorum moenia faxo : Os mutum facti caret indice. Grande dolori Ingenium eft : mferifque venit filertia rebus. 575 Stamina barbarica fufpendit callida tela : Purpureafque notas filis intexuit albis ; Indicium fceleris: perfedtaque tradidit uni: Utque ferat dominae geltu rogat. ilia rogata Pertulit ad Procnen: nec fcit quid tradat in illis. 58© Evolvit velles faevi matrona tyranni: Germanasque fuse carmen miferabile legit : Et (mirum potuifle!) filet: dolor ora reprelfit: Verbaque quaerenti fatis indignantia lingua: ‘Defuerunt: nee Here vacat. fed fafque nefafque 585 Confufura ruit: pcenaque in imagine tota eft. Tempus erat, quo facra folent Trieterica Bacchi Sithonia: celebrare nurus. nox confcia facris. lsTo

MET A MORPH. LIB. VII. 'Tafon aureum vellus auxilio Medex acquirens. Fab. I. JAmque fretum Minyas Pagafaea puppc fecabant, Perpetuaque trahens inopem fub node fenedtam Phineus vifus erat; juvenefque Aquilone creati Virgineas volucres miferi fenis orefugarant; iVfultaque perpeffi claro fub lafone, tandem j Conti' . LIB. VII. Fab. I. 87 Contigerant rapidas limoG Phafidos undas. Dumque adeunt regem, Phryxeaque vellera pofcunt ; Lexque datur numeris magnarum horrendalaborum ; Concipit interea validos Delias ignes : Et luflata diu, poGquam ratione furorem 10 Vincere non poterat; Fruftra, Medea, repugnaS; Nefcio quis Dens obftat, ait. mirumque, nili hoc ell, Aut aliquid certe fimile huic, quod amare vocatur. Nam cur juffa patris nimium mihi dura videntur ? Sunt quoque dura nimis. cur, quern modo denique vidi, Ne pereat, timeo ? quas tan-ti cauiFa tirnoris ? Excute virgineo conceptas pedlore flammas, Si potes, infelix. Si pojfem, fanior ejfem. Sed trahit imitam nova vis; aliudque Cupido, Mem aliudfuadet. video meliora, proboque : 20 Deteriora Jequor. quid in bofpite, regia virgo, Ureris? & thalamos alieni concipis orbis ? Htec quoque terra poteft, quod ames, dare, vivat, an ille Occidat, in Dis ell. vivat tamen. idque precari Vel fine amore licet, quid enim commifit lafon? 25 Quam, nifi crudelem, non tangat lafonis stas,' Et genus, & virtus ? quam non, ut csetera defint. Forma movere potell ? certe mea pe£tora movit. At, nifi opem tulero, taurorum afflabitur ore: Concurretque fuss fegeti, tellure creatis 30 Hoflibus : aut avido dabitur fera praeda draconi. Hoc ego fi patiar, turn me de tigride natam, Turn ferrum & fcopulos gellare in corde fatebor. Cur non & fpedto pereuntem ? oculofque videndo Confcelero ? cur non tauros exhortor in ilium, Terrigenafque feros, infopitumque draconcm? Di meliora velint. quanquam non ifta precanda, Sed facicnda mihi. prodamne ego regna Parentis, Atque ope nefcio quis fervabitur advena noftra, Ut per me fofpes, line me, det lintea ventis, 40 Virque fit alterius : poenae Medea relinquar ? Si facere hoc, aliamve poteft prceponere nobis, Occidat ingratus. fed non is vultus in illo, Non ea nobilitas aniroo e(t, ea gratia formas; Ut timeam fraudem, meritique oblivia noftri. Et dabit ant£ fidem: cogamque in foedera telles 45 H 2 Elfe §8 METAMORP Hi EfTc Dcos. quid tuta times ? accingere ; & omnenti Pelle moram. tibi fe femper debebit lafon, Te face folenni junget fibi: perque Pelafgas Servatrix urbes matrum celebrabere turba. 50 Ergo ego germanam, fratremque, patremque> Deofque, Et natale folum, ventis ablata, relinquam ? JsTempe pater fasvus, nempe eft mea barbara tellus, Frater adhuc infans : ftant mecum vota fororis. Maximus intra me Deus eft. non magna relinquam ; 55 Magna fequar; titulum fervatas pubis Achivae, Notitiamque loci melioris, & oppida, quorum Hie quoque fama viget, cultufque, artefque virorum : (^uemque ego cum rebus, quas totus poflidet orbis, Atfoniden mutaife velim : quo conjuge felix 6® Et Dis cara ferar, & verticc lidera tangam. Quid ? quod nefeio qui mediis concurrere in undis Dicuntur monies, ratibufque inimica C.harybdis, Nunc forbere fretum, nunc reddere ; cindlaque frevis Scylla rapax canibus Siculo latrare profundo ? 65 Nempe tenens quod amo, gremioque in lalbnis haerens. Per freta longa ferar. nihil ilium amplexa verebor : Aut, fi quid metuam, metuam de conjuge folo. Conjugiumne vocas, fpeciofaque nomina culpa: Imponis, Medea, tuae ? quin afpice quantum 70 Aggrediare nefas: &, dum licet, effuge crimen. Dixit: & ante oculos reiflum, pietafque, pudorque Conftiterant : & vi

MET AM OR PH. LIB. XI.

Ceyx & Halcyvne in Halcedones. Fab. X. INterea fratrifque fui, fratremque fecutis 41a Anxia prodigiis turbatus pedora Ceyx, Gonlulat vu facras, hominum obledaniina, fortes, Ad Clarium parat ire Deum : nam templa profanus Uivia cum Phlegyis faciebat Delphica Phorbas. GonfiliK LIB. XI. Fab. X. 91 ConGlii tamen ante fui, fidiffima, certain 4x5 Te facit, Halcyone. cui protinus intima frigus OiTa receperunt; buxoque fimillimus ora Pallor obit: lachrymifque gen$ maduere profulls. Ter conata loqui, ter fletibus ora rigavit: Singultuque pias interrumpente querelas, 42® Qua: mea culpa tuam, dixit, cariffime, mentem Vertit ? ubi eft, qua: cura mei prius dTe folebat ! Jam potes Halcyone fecurus abefTe relidta. Jam via longa placet, jam fum tibi carior abfens. At (puto) per terras iter eft, tantumque dolebo ; 425 Non etiam metuam ; curaeque timore carebunt. iEquora me terrent, & ponti triftis imago. Et laceras nuper tabulas in littore vidi, Et faepe in tumulis fine corpore nomina legi. Neve tuum fallax animum fidacia tangat ; 430 Quod focer Hippotades tibi fit; qui carcere fortes Contineat ventos; &, cum velit, asquora placet. Cum femel emifii tenuerunt aequora venti ; Nil illis vetitum eft ; incommendataque tellus Omnis, & dmne fretum. coeli quoque nubila vexant; Excutiuntque feris rutilos concurfibus ignes. (43$ Quo magis hos novi, (nam novi, & faepe paterna Parva domo vidi,) magis hoc reor effe timendos. Quod tua fi fledti precibus fententia nullis. Care, poteft, conjux ; nimiumquees certus eundi; 440 Me quoque tolle fimul. certe jaflabimur una : Nec, nifi quae patiar, metuam : pariterquc feremus Quicquid erit: parirer fuper aequora lata feremur. Talibus jEolidos didtis lachrymifque movetur Sidereus.conjux : neque enim minor ignis in ipfo eft, 445 Sed neque propofitos pelagi dimittere curfus, Nec vult Halcyonen in partem adhibere pericli Multaque refpondit, timidum folantia pedtus* Nec tamen idcirco caulfam probat. addidit illis Hoc quoque lenimen, quo folo flexit amantem : 4JO Longa quidem nobis omnis mora fed tibi juro Per patrios ignes (fi me modd fata remittent) Ante reverfurum, quam Luna bis impleat orbem. His ubi promiflis fpes eft admota recursus ; Protinus eduftam navalibus tequore tingi, 4.J- Aptarique 92 M E T A M O R P H. Aptarlque fuis pinum jubet armamentis. Qua rurfus visa, veluti prcefaga futuri, Horruit Haleyone : lachrymafque emifit obortas : Amplexufque dedit: triftique miferrima tandem Ore, Vale, dixit: collapfaque corpore tota eft. 460 Aft juvenes, quasrente moras Ceyce, reducunt Ordinibas geminis ad fortia pedtora remos: JEqualique idlu .fcindunt freta. fuftulit ilia Humentes oculos; ftantemque in puppe recurva,. Concufsaque manu dantem fibi figna maritum 465 Prima videt: redditque notas. ubi terra receflit Longius, atque oculi nequeunt cognofcere vultus ; Dum licet, infequitur fugientem lumine pinum. Hasc quoque ut baud poterat, fpatio fubmota, videri; Vela tamen fpedtat fummo fluitantia malo. 470 Ut nec vela videt; vacuum petit anxia ledhim : Seque toro ponit. renovat ledtufque locufque Halcyonae lachrymas : & quas pars, admonet, abfit. Portubus exierant; & moverat aura rudentes ; Obvertit kteri pendcntes navi-ta remos : 475^ Cornuaque in fumma .local arbore ; totaque malo Carbafa deducit; venientcfque accipit auras. Aut minus, aut certd medium non amplius asquor Puppe fecabatur ; longeque erat utraque tellns ; Cum mare fub hodlem tumidis albefcere coepit 480 Fiudlibus ; & praeceps fpirare valentius Eurus. Ardua, jamdudum, demittite cornua, reflor Glamat; & antennis totum fubnedite velum. Hie jubet ; impediant adverfe juffa procellae; Nec ftnit audiri vocem fragor tequoris ullam. 48^ - Sponte tamen properant alii fubducere remos Pars munire latus ; pars ventis vela negare. Egerit hie fludus ; aequorque refundit in asquor : Hie rapit antennas, quae dum fine lege gernntur ; Afpera crefcit hyems ; omnique e parte feroces 490 Bella gerunt venti; fretaque indignantia mifeent. Jpfe pa vet; nec fe, qui fit ftatus, ipfe fatetur Scire ratis redor; nec quid jubeatve, vetctve: Tanta mali moles, totaque potentior arte eft. Quippe fonant clamore viri, ftridore rudentes, 495 Undarum incurfu gravis unda, tonitribus aether. Fludibui L I B. XI. Fab. X. 93 Flu&ibus erigitur, ccelamque square videtur Pontus; & induftas afpergine tingere nubes^ Et modo, cum fulvas ex imo verrit arenas, Goncolor eft illis ; Stygia modd nigrior unda : JOO Sternitur intcrdum, fpumifque fonantibus albet. Ipfa quoque his agitur vicibus Trachinia puppis: Et modd fublimis, vcluti de vertice montis, Defpicere in valles, imumque Acheronta videtur: Nunc, ubi demillam curvum circumftetit squor, 50J Sufpicere inferno fummum de gurgite ccelum. Sspe dat ingentem fluiftu latus ifta fragorem : Nec levius pulfata fonat, quam ferreus olim Cum laceras aries balliftave concutit arces. Utque folent, fumtis in curfu viribus, ire 510 Pedtore in arma feri, prstentaque tela leones ; Sic ubi fe vcntis admiferat unda coortis, Ibat in arma ratia; multoque erat altior illis. Jamque labant cunei, fpoliataque tegmine cers Rima patet; prsbetque viam letalibus undis. 515 Ecce cadunt largi refolutis nubibus imbres : Inque fretum credas totum defcendere coelum : Inque plagas coeli tumefaftum afcendere pontura. Vela madent nimbis ; & cum cosleftibus undis ^Iquores mifcentur aqus- caret ignibus sther ; 520 Cscaque nox premitur tenebris hyemifque fuifque. Difcutiunt tamen has, prsbentque micantia lumen Fulmina : fulmineis ardefcunt ignibus unds. Dat quoque jam faltus intra cava texta carins Fludtus: 8c, ut miles, numero prsftantior omni, 525 Cum fspe afliluit defenfs moenibus urbis, Spe potitur tandem ; laudifque accenfus amore Inter mille viros, murum tamen occupat unus. Sic ubi pulsarunt acres latera ardua ftuflus, Vaftius infurgens decims ruit impetus unds: 530- Nec prius abllftit felfam oppugnare carinam, Quam vclut in capts defcendat moenia navis. Pars igitur tentabat adhuc invadere pinum; Pars maris intus erat. trepidant baud fecius omnes, Quam folet urbs, aliis murum fodientibus extra, 535 Atque aliis murum, trepidare, tenentibus intus. Deficit ars: aninjiquc cadunt: totidemque videntur, Quat. 94 METAMORPH. Quot veniant fludlus, ruere atque irrumpere mortes. Non tenet hie laebrymas; ftupet hie : vocat ille beatos, Funera quos maneant: hie votis numen adorat: 540 Brachiaque ad ccelum, quod non videt, irrita tollens Pofcit opem : fubeunt illi fratrefque parenfque ; Huic cum pignoribus domus, Sc quod cuiq; reliftum eft. Halcyone Ceyca movet: Ceycis in ore Nulla nifi Halcyone eft: Sc, cum delideret unam, 54s Gaudet abefte tamen. patrias quoque vellet ad oras Refpicere, inque domum fupremos vertere vultus. Verum ubi fit nefeit. tanta vertigine pontus Fervet : Sc indufta piceis e nubibus umbra Omne latet ccelum : duplicataque nofHs imago eft. jyo Frangitur incurfu nimbofi turbinis arbos : Frangitur Sc regimen : fpoliifque animofa fuperftans Unda, velut viftrix* finuataa defpicit undas. Nee levius, quam fi qnis Athon, Pindumve, revulfos Sede fua, totos in apertum everterit aequor, jjy Praecipitata ruit : pariterque Sc pondere Sc iftu Mergit in ima ratem. cum qua pars magna virorum Gurgite prefta gravi-, neque in aera reddita, fato Funfta fuo eft. alii partes Sc membra carinae Trunca tenent. tenet ipfe manu, qua feeptra folebat, 560 Fragmina navigii Ceyx: focerumque patremque Invocat (heu !) frullra. fed plurima nantis in ore Halcyone conjux. illam meminitque refertque ; Illius ante oculos ut agant fua corpora fludfus, Optat; Sc exanimis manibus tumuletur amicis. 56^ Dum natat; abfentem, quoties finit hifeere fludlus, Nominat Halcyonen, iplifque immurmurat undis. Ecce fuper medios fludlus niger arcus aquarum Frangitur: Sc rupta merfum caput obruit unda. Lucifer obfeurus, nec quern cognofcere polfes, 570 Ilia nodte fuit : quoniamque excedere Olympo Non licuit, denlis texit fua nubibuaora. ^olis interea tantorum ignara malorum Dinumerat nodes : Sc jam, quas induat ille, Feftinat veftes; jam quas, ubi venerit ille, 575 • Ipfa gerat: reditufque fibi promittit inanes. Omnibus ilia quidem Superis pia thura ferebat: Ante tamcn cundos Junonis templa colebat: Proquer L I B. XI. Fab. X. 95 Proque viro, qui nullus erat, vcniebat ad aras. Utque foret fofpes conjux fuus, utque rediret, 580 Optabat; nullamque fibi praeferret. at illi Hoc de tot votis poterat contingere folum. At Dea non ultra pro fundto morte rogari Suftinet; utque manus funeftas arceat aris; Iri, meae, dixit, fidiflima nuncia vocis, 585: Vife foporiferam Somni vdociter aulam : Extindlique jube Ceycis imagine mittat Somnia ad Halcyonen, veros narrantia cafus : Dixerat. induitur velamina mille colorum Iris, & arquato coelum curvamine fignans 590 Tedta petit jufli fub rupe latentia regis. Eft prope Cimmerios longo fpelunca receftu, Mons cavus, ignavi domus & penetralia Somni: Quo nunquam radiis oriens, mediufve, cadenfve Phoebus adire poteft. nebulae caligine miftae yqy Exhalantur humo: dubiaeque crepufcula lucis. Non vigil ales ibi criftati cantibus oris Evocat Auroram: nec voce filentia rumpunt Sollicitive canes, canibufve fagacior anfer. Non fera, non pecudes, non moti flamine rami, 600 Humanaeve fonum reddunt convicia linguae. Muta quies habitat, faxo tamen exit ab imo Rivus aquae Lethes: per quern cum murmure labens Invitat fomnos crepitantibus unda lapillis. Ante fores antri foecunda papavera florent, 605 Innumeraeque herbae: quarum de ladle foporem Nox legit, & fpargit per opacas humida terras. Janua, quae verfo ftridorem cardine reddat, Nulla domo tota ; cuftos in limine nullus. At medio torus eft, ebeno fublimis in atra, 610 Plumeus, atricolor, pullo velamine tedhis : Quo cubat ipfe Deus, membris languore folutis. Hunc circa paffim, varias imitantia formas, Somnia vana jacent totidem, quot meftis ariftas, Silva gerit frondes, ejedtas littus arenas. 615 Quo fimul intravit, manibufque obftantia virgo Somnia dimovit; veftis fulgore reluxit Sacra domus : tardaque Deus gravitate jacentes Vis oculos tollens ; iterumque iterumque relabens, Summaque 96 METAMORPH. Summaque percutiens nutanti peftora mento, 62* Excuffit tandem fibi fe : cubi toque levatus. Quid veniat (cognorat enim) fcitatur. At ilia: Somne, quies rerum, placidiflime Somne Deorum, Pax animi, quern cura fugit.; qui corda diurnis TefTa minilteriis mulces, reparafque labor!; 625 Somnia, qua: veras sequent imitamine formas, Herculea Trachine jube, fub imagine regis, Halcyonen adeant; fimulacraque naufraga fingant. Imperat hoc Juno. Poftquam mandata peregit Iris, abit. neque enim ulterius tolerare vaporis 630 Vim poterat. labique ut Somnum fenfit in artus : Effugit; & remeat per quos modb venerat arcus. At pater e populo natorum mille fuorum Excitat artificem, fimulatoremque figurse, Morphea, non illo julTos folertius alter 633 Exprimit inccffus, vultumque modumque loquendi. Adjicit Sc veltes, & confuetiffima cuique Verba, fed hie folos homines imiratur : at alter Fit fera, fit volucris, fit longo corpore ferpens. Hunc Icelon Superi, mortale Phobetora vulgus 64G Is'ominat. eit etiam diverfae tertius artis Phantafos. ille in humum,faxumq; undamq; trabemque, Quaeque vacant aaima feliciter omnia tranfit. Regibus hi, ducibusque fuos oltendere vultus Flofte folent: popu’os alii plebemque pererrant. 64J Preterit hos fenior: cundtifque e fratribus unum Morphea, qui peragat Thaumantidos edita, Somnus Eligit: & rurfus molli languore folutum Depofuitque caput, liratoque recondidit alto. Ille volat, nullos ftrepitus facientibus alis, 65® Per tenebras: intraque moroe breve tempus in urbem Pervenit jEmoniam ; pofitifque e corpore pennis In faciem Ceycrs abit: formaque fub ilia Luridus, exfangui fimilis : fine veftibus ullis, Conjugis ante torum miferae ftetit. uda videtur 653 Barba viri, madidifque gravis fluere unda capillis. Turn ledto incumbens, fletu luper ora refufo, Haecait: agnofeis Ceyca, miferrima conjux ? An mea mutata eft facies nece ? refpice; nofees : Inveniefque tuo pro conjuge conjugis umbrani. 660 Nil L 1 B. XI. FAB. X. "97 Mil Qpis, Halcyone, nobis tua vota tulerunt. Occidimus. falfae tibi me promittere noli. Nubilns j^-’gaeo deprcndit in asquore navim /lufter, & ingenti jaftatam flamine folvit: Oraque noftra tuum frultra clamantia nomen, 66$ Jmplerunt fludtus. non hsec tibi nunciat au&or Ambiguus : non ifta vagis rumoribus audis. Ipfe ego fata tibi pnefens mea naufragus edo. Surge, age: da lachrymas; lugubriaque indue: necme Indeploratum fub inania Tartara mitte. 67« Adjicit his vocem Morpheus, quam conjugis ilia Crederet efle fui. fletus quoque fundere veros Vrfus erat: geftumque manus Geycis habebant. Ingemit Halcyone lachrymans, motatque lacertos Per fomnum : corpufque petens ample&itur auras: 6j$ Exclamatque, Mane.

M ET AM O RPH. LIB. XIII.

Cert amen inter Ajacem

Hunc ego fanguineae fucceffu cxdis ovantem 85 Cominus ingenti refupinum pondere fudi. Hunc ego pofeentem, cum quo concurreret, unus Suftinui : fortemque meam voviftis, Achivi: E? vellr.x valuere preces. II quaerltis hujus Fortun&m pugnae; non fum fuperatus ab illo. 90 Ecce ferunt Troes ferrumque, ignemque, Jovemque In Danaas clafTes. ubi nunc facundus Ulyfles? Mempe ego mille meo protexi pedtore puppes, Spem vdlri reditus. date tofpro navibus arma. Quod fi vera licet mihi dicere ; qusritur iltis, qy Quam mihi,major honos : conjtindaque gloria noflradlj, Atque Ajax armis, non Ajaci arma petuntur. Conferat his Ithacus Rhefum, imbellemque Dolona, Pffemidenque Helenam rapta cum Pallade captum. Luce nihil geftum, nihil eft Diomede remote : 100 Si femel ilia datis meritis tam vilibus arma ; Dividite : 5c major pars fit Diomedis in illis. Quo tamen hasc Ithaco ? qui clam, qui femper inermis Rdm gerit; & furtis incautum decipit hofterh ? Ipfe nitor galese claro radiantis ab auro, *°J Infidias prodet, manifedabitque latentem. Sed neque Dulichius fub Achiiiis caffide vertex Pondera tanta feret. nec non onerofa gravifque Pdlias die poteft imbellibus hafta laccrtis. Mec clypeus, vafti cselatus Imagine mundi, no Cvnyeaiet timid^, nataeque ad furta finiftrs, 13 Debili% 10* METAMORPH. Debilitatunim quid te petis, improbc, munus ? Quod tibi fi populi donaverit error Achivi ; Cur fpolieris, erit; non, cur metuaris ab hofte. Et fuga (qua fola cunftos, timidiflime, vincis) iif Tarda futura tibi eft, geftamina tanta trahenti. Adde, quod ifte tuus, tam rard prselia paflus, Integer eft clypeus. noftro, qui tela ferendo Mille patet plagis, novus eft fuccedbr habendus. Denique, quid verbis opus eft ? fpeftemur agendo: 120- Arma viri fortis medios mittantur in holies ; Inde jubete peti: & referentem ornate relatis. Finierat Tclamone fatus ; vtflgique fecutum Ultima murmur erat : donee Laertius heros Adftitit: atque oculos paullum tellure moratos 125 Suftulit ad proceres ; exfpedatoque refolvit Ora fono : neque abeft facundis gratia diftis. Si mea cum veftris valuiftent vota, Pelafgi, Kon foret ambiguus tanti certaminis hares : Tuque tuis armis, nos te poteremur, Achiile. 130 Quern quoniam non aqua mihi vobifque negarunt Fata ; (manuque fimu! veluti lachrymantia terlit JLumina) quis magno melius fuccedat Achilti ; Qurim per quern magnus Danais fucceftit Achilles ? Huic modo ne profit, quod, ut eft, hebes effe videtur; Neve mihi noceat, quod vobis Temper, Achivi, Profuit ingenium : meaque haec facundia, fi qua eft. Quae nunc pro domino, pro vobis fiepe locuta eft, Invidia careat: bona nec fua qnifque recufet. Nam genus, proavos, fa qua non fecimus ipji, 140 Vix ea noflra voco. fed enim, quia rettulit Ajax Efte jovis pronepos, noftri quoque fanguinis auiftor Jupiter ell. totidemque gradus diftamus ab illo. Nam mihi La 'rtcs pater eft, Arcefius illi, Jupiter huic : neque in his quifquam damnatus & exuh; Eli quoque per matrem Cyllenius addita nobis Altera nobilitas Detis eft in utroque parente. Sed neque materno quod Turn generolior ortu, Nec mild quod pater eft fraterni fanguinis infons, Prop' fita arma peto : meritis expendite caulfam. IJO Dum mo do, quod fratres Telamon Peleufque fuerunt, Aiacis meritum non fit: nec fitnguinis ordo, Sed/: LIB. XIII. Fab. I. 103^ Sed virtutis honos fpoliis qusratur in iftis. Aut ii proximitas primufque requiritur hseres; Eft genitor Peleus, eft Pyrrhus filius illi. Quis locus Ajaci ? Phthiam Scyronve ferantur TsTec minus eft ifto Teucer patruelis Achilli. Mum petit ille tamen, num fperat ut auferat arma ? Ergo operum quoniam nudum certamen habetur ; Plura quidem feci, quam quae comprendere didtis 16a In promtu mihi fit. rerum tamen ordinfe ducar. Praefcia venturi genitrix Nereia leti Diftimulat cultu natum. deceperat omnes, In quibus Ajacem, fumta; fallacia veftis. Arma ego foemineis, animura motura virilem, 165 Mercibus inferui. neque adhuc projecerat heros Virgineos habitus, cum parmam hallamque tenenti, Nate Dea, dixi ; tibi fe peritura refervant Pergama. quid dubitas ingentem evertere Trojam ? Injecique manum ; fiirtemque ad fortia mifi. 170 Ergo opera illius mea fun*, ego Telephon hafta Pugnantem doniui: vidtum orantemque refeci. Qtidd Thebse cecidere, meum eft. me credite Lesbon, Me Tenedon, Chryfenque, & Cyllan, Apollinis tubes, Et Syron cepifte: mea eoneufta putate jyy Procubuifte folo Lyrnefia moenia dextra. Utque alias taceam ; qui fievum perdere poftct Hedlora, nempe dedi. per me jacet inclytus Hedtor. Illis hcec armis, quibus eft inventus Achilles, Arma peto. vivo dederam, poll fata repofco. x8o Ut dolor unius Danaos pervcnit ad omnes, Aulidaque F.uboYcam complerunt mille carinte ; Exfpedlata diu, nulla, aut contrana clafti, Flamina funt: dursque jubent Agamernnona fortes Immeritam fasvas n tarn madlare Diante. 185 Denegat hoc genitcr : Divifque irafcitur ipfis: Atque in rege tamen pater eft. ego mite parentis Ir genium verbis ad publica commoda verti. Nunc cquidem fateor, faffoque ignofcat Atrides ; Difficilcm tenui fub iniquo judicc cauftam. 190 Hunc tamen utilitas populi, fraterque, datique Summa movet fceptri ; laudem ut cum fanguine penfet. -ftlittor & ad matrem : qu* non hortanda, fed aftu Dcci- ic '4' MET A M O R PH. Decipienda fuit. quo fl Telamonius nTet, Orba fu s elTent etiamnum lintea ventis.1" 19j Mittor & Iliacas audax orator ad arces : Vifaque & intrata eft alta; mihi curia Troja;. Plenaque adhuc erat ilia viris. interritus egi, Quam mihi mandarat communis Gracia, caulTam : Accufoque Parin: prEdamque, Helenamque repofco : 200 Et moveo Priamum, Priamoque Antenora junftum. At Paris, &■ fratres, & qui rapuere fub illo, Vix tenuere manus (fcis hoc, M'enelae,) nefandas; Primaque lux noltri tecum fuit ilia pericli. Longa referre mora eft, quae confilioquff manuque 205 Utiliter feci fpatiofi tempore belli. Poll acies primas, urbis fe mcenibus hoftes Continuere diu ; nee aperti copia Martis Ulla fuit. decimo demum pugnavimus anno. Quid facis interea, qui nil nifi praelia nofti ? 210 Quis tuns ufus erat ? nam ft mea fa

PRoxima Pha:acum felicibus obfita pomis Rura petunt. Epiros ab his, regnataque vati 720 Buthrotos Phrygio, hmulataque Troja tenentur. Inde futurorum certi,' quje cunfla fideli Priamides Hclenus monitu prsdixerat, intrant Sicaniam. tribus haec excurrit in squora linguis : E quibus imbriferos obvcrfa Pachynos ad Auftros : 725 Mollibus expofitum Zephyris Lilybaeon: at Ar

M E T A M O R P H. L I B. XV.

Pytbacrorz oratio, ab efu carnlum dchortans, . Fab. II.

VIr fuit hie, ortu Samlus : fed fugerat tma 60 F.t Samon 8c dominos ; odioque tyrannidis exful $ponte erat, ilque, licet cceli regione remotos, Mente Deos adiit: 8c, qua; natura negabat Vifibus humanis, oculis ea peftoris haufit., •Ciimque animo, 8c vigili perfpexerat omnia cura ; 65 In medium difeenda dabat: ceetufque filentum, Diftaque mirantum, magni primordia mundi, F.t rerum caulfas, Sc quid natura, docebatc Qj*id Deus : unde nives : quae fulminis effet origo 5 Jupiter, an venti, difeufsa nube tonarent •, . 70 Quid quateret terras : qua fickra lege mearent; Et quodcunque latet. primufque animalia menfis Arcuit imponi.: primus qnoque talibus ora 114 M E T A M O R P H. Do£ta quidem folvit, fed non & credita, verbis: Parcite, mortales, dapibus temerare nefandis 75 Corpora, funt fruges : funt deducentia ramos Pondere poma fuo, tumidaeque in vitibus nvoe : Sunt herbs dulces : funt, quae mitefcere flamma, Mollirique queant. nec vobis la&eus humor Eripitur, nec mella thymi redolentia florenr. 80 Prodiga divitias alimentaque mitia tellus Suggerit: atque epulas fine caede & fanguine praebet^ Carne ferae fedant jejunia : nec tamcn omnes. Quippe equus, & pecudes,armentaquegramine vivunt. At quibus ingenium eft immanfuetnmque ferumque, 8j Armenixque tigres, iracundique leones, Cumque lupis urfi, dapibus cum fanguine gaudent. Heu quantum fcelus eft, in vifcera vifcera condi, Congeftoque avidum pinguefcere corpore corpus ; Alteriufque animantem animantis vivere leto ! 90 Scilicet in tantis opibus, quas optima matrum Terra parit, nil te nifi triftia mandere ftevo Vulnera dente juvat, ritufque referre Cyclopum ? Nec, nifi perdideris alium, placare voracis, . £t male morati poteris jejunia ventris ? • qj At vetus ilia aetas, cui fecimus- Aurea nomen, Foetibus arboreis, &, quas humus educat, herbis, Fortunata fuit: nec polluit ora cruore. Tunc & aves tutae movere per aera pennas ; Et lepus impavidus mediis erravit in agris : 100 Nec fua credvrlitas pifcem' fufp'enderat hamb : Cundta fine infi'diis, nullamque timentia fraudcm, Plenaque pacis erant. pollquam non utilis auftor Vidlibus invidit, (quifquis fuit ille virorum) Corporeafqne dapes avidam demerfit in alvum ; 105 Fecit iter fceleri : primaque e caede ferarum Incaluilfe putem maculatum fanguine ferrum : Jdque fatis fuerat: neftrumque petentia letum Corpora milla neci falva pietate fatemur : Sed quamdanda ncci, tarn non epulanda fuerunt. H« Longius inde nefas abiit: & prima putatur Hoftia fus meruilfe mori; quia femina pando Eruerit roftro, fpemque interceperit anni. Vite caper morsa Bacchi maftandus ad aras Duci^ LIB. XV. Fab. II. 115 Dncitur ultoris. nocuit fua culpa duobus. 115 Quid meruiftis oves, placidum pccus, inque tuendos Natum homines, pleno qua; fertis in ubere neftar ! Mollia quas nobis vdtras velamina lanas Prasbetis : vitaque magis quam morte juvatis. Quid meruere boves, animal fine fraude dolifque, 120 Innocuum, fimplex, natum tolefare labores ? Immemor eft demum, nec frugum munere dignus, Qui potuit curvi demto mode pondere aratri Ruricolam madare fuum : qui trita labore Ilia, quibus toties durum renovaverat arvum, 125 Tot dederat meftes, percuflit colla fecuri. >Jec*fatis eft, quod tale nefas committitur: iplbs Infcripfere Decs feeler!: numenque fupernum Caede laboriferi credunt gaudere juvenci. Vidtima labe carens, & praftantiflima forma, 130 (Nam placuifte nocet) vittis praefignis & auro, Siftitur ante aras ; auditque ignara precantem : Imponique fuse videt inter cornua front!, Quas coluit fruges : percuftaque fanguine cullros Inficit in liquida prsevifbs forfitan unda. 13^ Protinus ereptas viventi pedtore fibras Infpiciunt: mentefque Deum ferutantur in illis. Unde fames homini vetitorum tanta ciborum ? Audetis vefei, genus 6 mortale ? quod, oro, Me facite: & monitis animos advertite noftris. i/lq Cumque bourn dabitis cseforum membra palato ; Mandere vos veftros feite & fentite colonos. £t quoniam Deus ora movet; fequar ora moventem Rite Deum ; Delphofque meos, ipfumque recludam ALthera ; & auguftas referabo oracula mentis. 145 Magna, nec ingeniis eveftigata priorum, Quseque diu latuere, canam. juvat ire per alta Aftra : juvat, terris & inerti fede reli

Euphgrbus H 6 M E T A M O R P H.

Euphorbus in Pythagoram, 6- quod cunda rerum temporibus mutentur. Fab. III.

O Genus attonitum gelid* forraidine mortis ! Quid Styga, quid tencbras, quid nomina vana Materiem vatum, falfique piacula mundi ? [timetis, Corpora five rogus flamma, leu tabe vetuftas Abltulerit, mala poffe pati non ulla putetis. Morte carent animas: f^mperque, priore relitfa Sode, novis habitant domibus vivuntque recept*. Ipfe ego (nam memini) Trojani tempore belli 16# Panthoides Euphorbus eram : cui peflpre quondanr Sedit in adyerfo gravis hafia n>in.oris Atrid*. i Cognovi clypeum, lasv* geftamina nollrae, Nuper Abanteis templo Junonis in Argis. Omnia mutantur,: nihil interit. errat, & illinc 165 Hue venit, hinc illuc, & quoflibet occupat artus Spiritus: eque feris Humana in corp.ora tranfit, Inque feras nofter ; nec tempore deperit ullo. Ufeque novis fragilis fignatur cera figuris, Nec manet ut fuerat, nec formas fervat eafdem ; 170 Sed tamen ipfa eadem eft : animam lie Temper eandem Efte, fid in varias doceo migrare figuras. . Ergo, ne pietas fit vi&a cupidine ventris, Parcite (vaticinor) cognatas caede nefanda Exturbare animas : nec fanguine fanguis alatur. 175 Et quoniam magno feror asquore, plenaque ventis 'Vela dedi ; nihil eft toto quod perftet in orbe. Cuncfta fluunt : omnifque vagans formatur im.ago^. Jpfa quoque afliduo labuntur tempora motu Non fecus ac flumen. neque enim confiftere flumen, 18© Nec levis hora poteft ,: fed m noda impellitur iinda, 'Urgeturque prior veniente, urgetque prioreni ”, Tempore fic fugiunt pariter, pariterque fequuntur: Et nova funt Temper, nam-quod fuit ante, relidlum eftj Eitque,q.uod baud fuerat; momentaque cundanovantur, Cernis & emerlas in lucem tendere nodes: Et jubar hoc nitidum nigrx fuccedere nodi. Nec color eft idem ccelo, cum lafta quiete ‘Cuncfta jacent media; cumque albo Lucifex exit iOaruft L I B. XV. Fab. III. 117 Clarus equo : rurfumque alius, cum prasvialuci 190 Tradendum Phcebo Palantias inficit orbem. Ipfe Dei clypeus, terra cum tollitur ima, Manerubet: terraque, rubet, cum conditur ima : Candidus in fummo eft. melior natura quod illic Aitheris eft, terrasque procul contagia vitat. ['l95 Nec par aut cadem nodtuma forma Dianas Eife poteft unquam : femperque hodierna fequente, Si crefcit, minor eft; major, ft contrabit orbem. Quid ? non in fpecies fuccedere quatuor annum Adfpicis, astatis peragentem imitamina noftras? 200 Nam tener, & ladlens, puerique fimillimus svo Vere novo eft. tunc herba nitens, & roboris expers Turget, & infolida eft; & fpe deledtat agreftem. Omnia turn florent ; florumque coloribus aimus Ridet ager: neque adhuc virtus in frondibus ulla eft. 205 Tranfit in iEftatem, poft Ver, robuftior annus : Fitque valens juvenis. neque enim robuftior astas Ulla, necuberior: nec, quas magis aeftuet, ulla eft. Excipit Autumnus, polito fervore juventas Maturus, mitifque inter juvenemque fenemque ; 210 Temperie medius, fparfis per tempora canis. Inde fenilis Hyems tremulo venit horrida paftii; Aut fpoliata fuos, aut, quos habet, alba capillos. Noftra quotjue ipforum lemper, requieque line ulla, Corpora vertuntur : nec, quod fuimufve, fumufve, 215 Cras erimus. fuit ilia dies, qua femina tantum, Spefque hominum primas materna habitavimus alvo. Artifices Natura manus admovit: & angi Corpora vifeeribus diftentse condita matris Noluit; eque domo vacuas emifit in auras. 220 Editus in lucent jacuit fine viribus infans: Mox quadrupes, rituque tulit fua membra ferarum: Paullatimque tremens, & nondum poplite firmo Conftitit, adjutis aliquo conamine nervis. Inde valens veloxque fuit: fpatiumque juventce 22$ Tranftt: &, emenfis medii quoque temporis annis, Labitur occiduas per iter declive fenedtse. Subruit base sevi demoliturque prioris Robora : fletque Milon fenior, cum fpedtat inanes Illos, qui fuerant folidorum mole tororum 230 Hercu- 118 METAMORFfi. Herculeis fimiles, fluidos pendere lacertos. Flet quoque, ut in fpeculo rugas adfpexit aniles, Tyndaris ; & fecum, cur fit bis rapta, requirit. Tempus edax rerum, tuque invidiofa vetufias, Omnia deftruitis : vitiataque dentibus asvi 235 Paullatim lenta confumitis omnia morte. Hsec quoque non perftant, quas nos elementa vocamus, Quafque vices peragant, (animos adhibete) docebo.

Element or uni inutationes, & aquz in terras, monies in valles, &• contra. Fab. IV.

QUatuor oeternus genitalia corpora mundus Continet. Ex illis duo funt onerofa, fuoque 240 i'ondere in inferius, tellus atque unda, feruntur: Et totidem gravitate carent : nulloque premente Alta petunt, aer, atque acre purior ignis. Quae quanquam fpatio diftant; tamen omnia Hunt Ex ipfis ; & in ipfa cadunt. refolutaque tellus 24$. In liquidas rorefcit aquas: tenuatus in auras Aeraque humor abit: demto quoque pondere rurfus In fuperos aer tenuifiimus cmicat ignes. Inde retro redeunt: idemqoe retexitur ordb. Ignis enim denfum fpiflatus in aera tranfit; 250 Hie in aquas : tellus glomerata cogitur unda. Nee fpecies fua cuique manet. rerumque novatrix Ex aliis alias reparat Natura figuras. Nec perit in tanto quidquam (mihi credite) mnndo ; Sed variat, faciemque novat: nafeique vocatur, 255 Incipere efie aliud, quam quod fuit ante ; morique Definere illud idem, cum lint hue forfitan ilia, Haec tranflata illuc ; fumma tamen omnia conllant. Nil rquidem durare diu fub imagine eadem Crediderim. fic ad ferrum veniftis ab auro 260 Secula. fic toties verfa es, Fortuna locorum. Yidi ego, quod fucrat quondam folidiffima tellus, Efie fretum. vidi faftas ex aequore terras: Kt procul a pelago conchse jacuere marinae: Et vetus inventa ell in montibus anchora fummis ; 265 Qpodque fu.it campus, vallem decurfus aquarum LIB. XV. Fab. XLIII. 119 Fecit: & eluvie mons eft dedu

Roma ab JEnea fundata. Fab. XLIII.

Unc quoque Dardaniam fama eft confurgere Ro* N mam Appenninigeiiae quae proxima Tybridis undis, Mole fub ingenti rerum fundamina ponit, Haec igitur formam crefcendo mutat j & olim Immenfi caput orbis erit. (ic dicere vates, 435 Faticmafque ferunt fortes : quantumque recorder, Priamides Heienus flenti, dubioque falutis, Dixerat iEneae, cum res Trojana labaret: 7vTate dea, -fi nota fatis praefagia noftrae Mentis habes ; non tota cadet, te folpite, Troja. 440 Flamma tibi ferrumque dabunt iter : ibis; & una pergama rapta feres : donee Trojaeque tibique Externum patrio contingat amicius arvum. Urbem & jam cerno Phrygios debere nepotes ; Quanta nec eft, nec erit, nec vifa prioribus annis. 44S Hanc alii proceres per fecula longa potentem, Sed dominam rerum de fanguine natus liili Efficiet. quo, cum tellus erit ufa, fruentur jEtheriae fedes : coelumque erit exitus illi. Hsec Helenum cecinilfe Penatigero .Enese, 450 Mente memor refero : cognataque mcenia Iietor Crefcere ; & utiliter Phrygibus viciffe Pelafgos. Ne tamen oblitis ad metam tendere longe Exfpatiemur equis ; coelum, & quodcunque fub illo eft, Immutat formas:, tellufque, & quicquid in ilia eft. 455 Nos quoque pars mundi, (quoniam non corpora folum, Verum etiam volucres animse fumus, inque ferinas Polfumus ire domos, pecudumque in pedtora condi) Corpora, quae pollint animas habuilfe parentum, Aut fratrum, aut aliquo jundtorum foedere nobis, 460 Aut hominum certe, tuta efl'e & honefta finamus: Neve 120 METAMORPH. Neve Thyefteis cumulemur vifcera mends. Quam male confuefcit, qu'im fe parat ille^uori Impius humano ; vituli qui guttura cultro Rumpit; & immotas prabet mugitibus aures ! 465 Aut qui vagitus dmiles pucrilibus hasdum Edentem jugulare poteft ; aut alite vefci, Cui dedit iple cibos ! quantum eft, quod defit in iftis, Ad plenum facinus! quo tranfitus inde paratur! !Bos aret; aut mortem fenioribus imputet annis : ’ 470' Horriferum contra Korean ovis arma miniftret. Ubera dent daturas manibus preftanda capellas. Retia cum pedicis, laqueofque artefque dolofas Tollite; nec volucrem vifcata fallite virga : Eec formidatis cervos mdudite pinnis : 475 Nec celate cibis uncos fallacibus hamos. Perdite,d quanocent. verumhascquoqueperditetantum. Ora vacent epulis: alimentaque congrua carpant.

Nmna Deorum culhirn inJUtliens, £3- Mgeri* luthis. Fab. XLIV.

TAlibus atque aliis inftrudo peflore di

THE T II E

DECERPTA

O F

OvidV ,

Englished From

Claske’s TRANSLATION.

WITH

notes.

_

EDINBURGH: Printed in the Year MDCCLV» •- .L

‘f (>

'.o.r'. . - ,

•' > ^ ■

'i ,t

-

.Ww. „ - :

THE

DECERPTA

O F

Ovid’* Metamorphoses,

ENGLISHED, &c.

BOOK I. ‘ TV yf Y inclination carries me to fpeak of b forms iVi changed into new bodies. Ye Gods, favour my undertakings, (forc you changed them) and bring down ^ one continued poem from the firlt origin of the world to my times.

I. cFor.m£Rly the fea and the Land,and the hea- 5 ven that covers all things, was one appearance of Nature throughout the whole world, which they cal- led Chaos, a rude and undigefted mafs ; nor any thing but falumpini weight, and the jarring e feeds of things not well joined, h heaped together in the A 2 fame

NOTES. 1 I incline; purpofc. b That is, Bodies changed into new Form?. Formas mutatas in nova corpora, for corpora mutata in novas formas. The Poet being to write of the transformation of things, hath elegantly, in allufion to his defign, made a transformation of thefe words. c Yen and you alone. i A full connected poem : where one ffory natu- rally and eafily ufhers in another. c At firlt; in the beginning. f An uuaiftivc Lump. c Principles. h Huddled and blended together.. 4 METAMORPH. 10 fame place. No 1 Sun as yet gave light to the world ^ nor did the k Moon repair her new horns by in- ■ creafing ; nor did the earth hang in the air 1 fpread around it, m poifed by its own weight. Nor had n Amphitrite \jhef;a\ ftretched her arms “upon the long border of the earth. And wherefoever there was land, there too was fea and air. Thus was the earth not to be flood upon, the water not to be fwum in, the air wanting light: it’s r proper form remained with nothing, and one thing flood in the way of others ; becaufe in the fame body cold things fought with hot, moifl things with dry, foft things with hard, and things having weight with thofe with- 2i out weight. This conteft God, and s kind nature r decided. For he divided the earth from the hea- ven, and. the water from the earth, and feparated the f clear heaven from the thick air. Which after he * had turned out, and u taken from the dark heap, x he bound together, difperfed tho’ in their proper 26 places, by an harmonious peace. The fiery r force . of the heaven being convex, and without weight, z fprung forth, and chofe a place for itfelf, in the highella eminence of the world. The air is next to it in lightnefs and place. The earth is thicker than thefe, andb drew"toit the grofs elements, and was pref- fed together with its own weight. c The water fiow- : .X ing NOTES. The fun is cillcJ Titan by the author, from his father Kyrerion who was one of the , that warred againfl Jupiter the fbvereign god of the heathens. k The moon is called Phoebe from her brother Phoebus, one of the fun’s names. 1 In the ambient air, or ather. ln equally poifed ; ballanced. " She was the wife of Nep- tune the god of the fea. 0 About the winding coaft [Ihore.J ■’ Cer- tain. 1 More benign nature. A higher principle. A fiiperior being. 1 Compoled. f The pure aether ' Had difintangled. “ Had lever- ed from the confufed mafs. * Pic united them, tho’ placed at a dilt- ance from one another, by unalterable laws of harmony and peace. y Quality of the vaulted [arched] heaven, i. e. the fubtile aether, or element of fire. z Mounted up. “ Region. b Carried the grolfelt particles of matter along with it. Is compounded of the grofielt particles. c The fluid clement of water. BOOK I. Fab. IT. 5 ing all around, took pofTeflion of the laft place, and i confined the folid orb.

I T. Thus after he, whoever he was of the Gods, ' had cut the mafs, thus ordered, and reduced it when cut, into feparate f members. In the firft place, he rolled up the earth in the form of a great globe, led it (hould not be equal on every part. Then he 36 ordered the feas to be poured abroad, and to fwell with furious winds, and to draw a fhore quite round the inclofed earth. He likeways added fprings, and E immenfe pools and lakes, and h fenced the ‘ de- clining rivers with winding banks ; k which in dif- ferent places are partly abforbed by itfelf, 1 partly run into the fea ; and being received in a plain of free water, beat the Ihores inftead of banks. He ordered likeways plains to be extended, and valleys to fink ; the woods to be covered with green leaves, the rocky Mountains to rife. And as two Zones 45 divide heaven on the right, and as many on the left part thereof, the fifth is hotter than thofe : in like manner did the care of the God diflinguifh m the enclofed mafs of the earth with the fame number ; and jud fo many regions are marked out upon the earth; of which that which is the middlemoft, is not inhabitable by reafon of its heat: a deep fnow co- vers two: and as many he placed betwixt both, and gave them a due temper, by qualifying the heat with ' cold. The air refts upon them, which is as much 52 heavier than the fire, as the weight of the water is lighter than the weight of the earth. There too he ordered the fogs, there the clouds to refide; and al- fo the thunder n to dillurb the minds of men ; and with the thunder the winds caufing cold. The Cre- 57 A 3 ator NO T E S. i Encircled [begirt] the folid globe of earth. II c Had thus divided and modelled the Chaos. f Several eleme»ts conftituent Parts. 2 Vafl marifhes. h Confined within. ‘ Gliding downwards. k Which in their various Courfes. 1 Some of them? ” The bail of the earth inclofed within it. '' That might ftrike terror Into, 6 M E T A M O R P H. ator of the world too did not leave the air “to-be pofTelFed by them every where, p They can fcaree be hindred from tearing the world to pieces, q (ince each vj'ind governs its own blalt in a different tradf, 5i fuch is the jayring of the brothers. The Eaff-wind drew off to the morning quarter, and the r Naba- thasan kingdom, and f Perfia, and the mountains ly- ing under the.early rays. 6f the fiin. The £vening- llar, and the fhores which are Warmed with the Pet- ting Sun, are next to the Weft-wind. The ' dread- ful Boreas [Nortb-vjind'] feized u upon * Scythia, and they North ; the land oppolite to which is wet with continual clouds, and the rainy South-wind. - Upon thefe things he placed the iEther clear, and ' wanting gravity, and having not any thing ol earthy grofs matter. Scarcely had he thus z feparated ail things by fixed boundaries, when the Stars which lay hid a long time finothered under the mafs of the 2 a 7 Chaosy begun to fhine all over heaven. And that no region might be without its animals, the ftars, and the perfons of the Gods b poffefs the traft oi heaven ; the waters fell to the neat filhes to inha- bit ; the earth received the wild beads, and the 76 c volatile air the birds. An animal more J facred than thefe, and more capable of a 1 profound under- ftanding, and that might rule over the reft, was dill wanting. Man was produced. Whether that creator of all things, the; author of a better world, made him of divine feed; or the earth being new, . . and

NO T E S. “To range in at plealure. f They are not eafily retrained. Nunc, even as matters are now ordered. S When the any empire of each of them is confined within his own refpedtive diftridt. r A country in Arabia Petrata rafhvard; which-is (aid to be (b called from Nebajotli the fbn of Khmael. f A country of Alia. ' Boifterous. “ As his property. x A country of Afia. r In the original, it is deferibed by a conftdlation in the northreu hemilphere, which is called the Great Bear, or Charles’s Wain; for the ftars that make up that conllellati- on, relemble a wain with fcven draught oxen, which draught-oxen the ancients called Triones. z Had diftinguiftied from one another. 3 To Iparkle forth. b Inhabit the heavenly m-anfions [orbs ] c Yie!d- ing, Fleeting. d More excellent [noble.J “ Sublinie foul [thought.J BOOK I. Fab. III. 7 and lately feparated from the high tether, retained the f feeds of heaven, having as yet fome affinity with it, which being mixed with river water, 8 the fon of Japetus formed into the ffiape of the Cods that rule over all things. And whilft other animals 84 look downwards upon the earth, gave man a 11 lof- ty face, and ordered him to look at heaven, and lift his countenance upright towards the fiars. Thus g- what had been lately rude earth, and without any 1 regular fliape, being changed, put on the figure of men, till then unknown.

III. k Thk was firft planted in the world-, which without any avenger ^ wrong, of its own accord pradlifed 1 faith and honefty without law. Punilhment and fear there was none; norqi were threatening words read "in brafs tables fet up to view : nor did the fuppliant crowd fear the face of their judge, but they were all fafe without a re- venger. The pine-tree being not yet cut down in its mountains, had not defeended into the liquid waves, to vilit a foreign part of the world ; and mor- tals knew no ftores beftdes their own. Steep ditch- 97 es did not yet inclofe towns. There was then no trumpet ofltraight, no horns of crooked brafs, no helmets, nofword: nations lived 0 fecure in foft re- pofe, without the ufe of foldiers. The earth too 100 being free f, and untouched with the harrow, and not wounded with any plough-ffiares, gave all things q of itfelf; and me.n content with food pro- duced, no body forcing them, picked up the fruits of trees, and Uraw-berries growing upon the moun- tiins, and wild cherries, and black berries flick- ing upon the r hard bramble-buffieSj and acorns, which NOTES. ' The nature. Qualities. 8 lie was called , f An erected Countenance. 1 Form. 11 k The t dTruth.- m Integrity. M .age . IprungUprightnefs frem gold;" L'pon was brazen generated plates (tuckof gold. up for publick view ; meaning there were no laws in thele days. 0 Void ot care, p from femes, a Of her own free bounty. 1 Prickly, 3 METAMORPH, . 107 which were fallen from f the broad-fpreading tree of Jupiter. There w'as a conllant fpring, and the gentle weft-winds wdth their warm breezes 1 che- riftied the flowers u that grew without feed. By and by too the earth * unplowed brought forth grain; and the land without lying fallow after having been plowed up, was white with y heavy ears of jio corn. Now ran rivers of milk, now of z ne&ar, and the yellow honey dropt from the green oak.

IV. After, upon a Saturn’s being lent into dark hell, the World b was under Jupiter, the fil- ver race c came on> a worfe than that rf gold, more precious/M than that s/'brafs. Jupiter contracted the e time of the old fpring, and f reduced the Year * by four terms, to winters and fummers, and h un- fteady autumns, and a Ihort fpring. Then firft of all the air parched with dry heats, glowed, and ice 121 hung bound up by the winds. Then firft did men enter houfes ; their houfes were caves, and thick (hrubs and twigs tied with bark. Then firft of all were the feeds of ’ Geres, i. e. corn, buried in long furrows, and bullocks groaned, prefled by the yoke. 125 The brazen generation fucceeded in the third place after that of gold, k mere cruel in their tempers, and more inclinable to horrid arms, yet not villainous. The laft age was of hard iron. Immediately all kind of wickednefs broke out into this age of a 1 worfe NOTE S. f That is the oak, facred to Jupiter; as the laurel was dedicated to , the alh tree to Mars, the poplar to Hercules, the vine to Bacchus, the cyprefs :o , the olive to Minerva, the myrtle to Venus, ’&c. ' Blew fmoothly over. u That fprung up. 1 Tho’ not broke up. ? Teeming. z Neftar was a pleafant liquor, feigned by the poets to be the drink of the gods; as Ambrofia was their delicious ^oocl IV. 3 Saturn, under whom the golden age flourifhed, was the moft ancient of all the heathen gods, held to be the fon of C.x-lus and Vella; and was depofed by his fon Jupiter, who ruled the fucceeding ages, i, Under the government of. c Succeeded. d Of bafer alloy, ' The length. f Drove to an end. s At four heats. h Unequally temper- ed.5 1 Ceres, the daughter of Saturn and Ops, was the goddefi of aorn and tillage, k fiercer, 1 Of bafer ore. BOOK.!. FAB. IV. 9 worfe vein; modefty, truth, and m faith fled for it; in whofe room came up frauds, and deceits, and “ plots, and ° violence, and the v wicked love of having a great deal. The mariner gave his fails to 132 the winds, q nor had he as yet well known them : and the keel-pieces, which Hood long in the moun- tains, r bounced over unknown waves. And the 135 wary f meafurer marked out the ground by a long ' furrow, 'which had been common before, as the light of the Sun and the air. Nor was the rich earth called upon only for corn, and food that was due to mankind, but men went into the bowels of the earth ; and riches, the incentives to mifchiefs, which (he u had hid, and x lodged nigh the 1 Sty- gian ftiades, are dug up. And now mifchievous 141 iron, and gold more mifchievous than iron, came out. War too comes out, that fights with both, and (hakes his clattering arms in his bloody hand. Men live by plunder ; the lodger is not lafe from the perfon entertaining him ; nor the father-in-law from the fon-in-law. A good agreement of bro- thers too is a rare thing. The hufband is 2 ready 146 for the dedrudlion of his wife, and fhe for that of her hufband. Terrible flep-mothers a mixthedif- mal wolfs-bane. The fon enquires into his fa- ther’s years, before his time is come. Piety lies vanquifhed ;

NOTES. m Honour. n Ambufh. 0 Oppreffion. f A curled defire of being wealthy. This (ente of Habeo is very oblervable. Thus Phsedrus, 3. I.

Qtiamvis in ipfa natus fvn pene fchola, Curamque Habendi penitus cords eraferim, Fajiidm'c tamen in cactum recipior. Quid crcdis Mi accident, qui magnas opes Exaggerate qiutrit omni vigiM ? 1 Notuithftanding he had not as yet well known them. r Danced. f Surveyor. ' Boundary. “ Kecondiderat, had lodged deep. * odd- moverat, had placed near, r That is, in the deepeft holes of the earth, nigh to Styx an infernal Lake. z Watches on opportunity. a Make a potion of. v 10 METAM. ORPH. vanquifhed ; and the virgin b Aftrasa left the eartl •wet with flaughter, the laft of all the c celefti' Deities.

V. And that the high d tether might not be, more fecure than the earth, they fay that the ants affefted the kingdom of heaven, and piled ul mountains heaped together to the high ftars. Theit the almighty father calling his thunder, brokli through g Olympus, and llruck h Olfa from off in 155 Pelion below it. Whilft thofe direful bodies k kept down by their own bulk; they fay, that th; : earth being fprinkled with the blood of her owi t fons, was very wet, and enlivened the warm gore,:'; »‘nd, lelt no monuments fhould remain of that 1 rad t, of hers, turned them into the Ihapc of men. But|*! that flock too was a defpifer of the Gods aboveir and very greedy of cruel flaughter, and m vio-i lent: 11 you might have known that it fprung fromtl blood. ft VI.

NOTE S. b Aftrea, the daughter of Jupiter and Themis, was the goddels of ju- rtice; and is fbmetimes put for jultice itfelf. c Heavenly inhabitants. V. A Sky. e Safer. f Theft giants were the tons of terra (the earth) when it was impregnated by the blood of Coelus, flowing from that dilhorrourable wound, which his fon Saturn gave him in gelding. They were perlbos of a huge fize and flature, with horrible dragon’s feet, their looks and bodies altogether full of terror. The moft emi nent of thefe giants were Typhsus or , Atgeon, Alceus, O thus, Ephialtes,’ Tityus, and the tribe of the Titans. This (lory feems to be derived from that of the rebel Nimrod. ■' Olympus was a mountain lying between Theflaly and Macedonia ; which, for its height, is often uftd by the poets for heaven itftlf. ll Olfa w>as a huge mountain in Theflaly. ■ Pehon, another huge mountain in Theflaly, j near to the other two. k bay weltring. The Englilh for jaccrent is | omitted in the tranflation here; tho’ the author’s fenft, nor even the : tranflation appear full without it. 1 Of the brutal race. They had the feet of lerpents, Lib. i. vcr. 184. ’Tis pity but the managers of this indefatigable gentleman’s poflhumous works Ihould have done more accurately: For, not to-fpeak of all their blunders, altho’ they have ferx Jhrpis in their own edition of the original, yet they trani- late by fax Jlirpis, according to an older impreflion, which is not reckoned fo good. 13 Opprellive, “ Any one might be fure. B O O K. I. Fab. VI. n

VI. Which as foon as the 0 Saturnian Father faw from the higheft eminence of heaven, he groans; and recolledling the r abominable fead of q Lyca- on’s table, which had not yet been made publick, the faft being frelh, he conceives in his mind a mighty paffion worthy of Jupiter, and calls an af- fembly of the Gods. No delay detain’d them that were fummoned. There is a high way very vifible 168 in a clear fky, which has the name of the 1 milky way, diftinguifhable by its whitenefs. Along this is the way for the Gods, to the houfe of the great thunderer, and the royal palace. On the right and : the left, the courts of the f fuperior Gods are 1 • crowded with company about the open folding . doors. The inferior fry of Gods dwell in diffe- rent places. “ The potent and fplendid inhabitants . of heaven have all their houfes in the front of this i ftreel. This is the place, which, if aboldnefs may 175 be allowed to my words, I fhould not fear to call , the palace of great heaven. Wherefore as foon as the Gods were fet down in their marble council- room, He, i. e. Jupiter, exalted above the refl in place, and leaning upon his ivory fceptre, fhaked the awful hair of his head three or four times, x , with which he moved the earth, the fea, and the ftars. After that he opened his angry mouth y in 18 X thefe words. I was not more concerned for the empire of the world at that time, when each of the 2 fnake-footed monflers attempted to lay his hundred arms NOTES. 1 VI. 0 That is, Jupiter the Ion of Saturn. P Barbarous ; inhuman. I s This Lycaon was king of Arcadia, a country in the middle of Pe- 1 loponnefns or the Morea. r This is the only real circle in the hea. I vens, which is a broad white path or traft, appear! .g in a clear night, 1 and is an infinite number of finall liars, which are invifible to the naked eye. According to the opinion of lome writers, it is called the milky-way, from that milk, of which Hercules, or, as others, Mer- cury having fuck d too much from Juno, Ipilt lome ot it among the liars, which made this white path in the heavens. f Of the gods of note. 1 Throng’d “ Of intereft and title. x Together with which [Locks] he (hook alfo the earth, &c. y In fuch a Brain. z Serpent, footed ■ the poets fay thefe g.ants had the feet of dragons- 12 METAMOttPH. arms upon captive heaven : for tho’ that was a cm i i el enemy, yet that war depended upon one body < 187 and one origin. Now mankind muft be deflroye^d wherefoever 1 Nereus [the feu'] roars round til* whole world. b I iwear by the c infernal rivers, that run under the earth along the Stygian grove : All things are firft to be tried ; but an incurablel wound is to be d cutaway with the furgeon’s knife, left the found part ftiould £ be drawn in for it. 1 193 have f Semi-gods, have « rural Deities, the Faunsl ami 1 NOTES. * Kerens, the fbn of and Tethys, was one of the gods of the lea ; and lometimes taken for the lea itlelf. b Some editions of the . original, and thefe perhaps the befl: too, have it thus, Per fiumim juro Jnfera, fub terras Stygio labentia luce, CunBa prius tentata: I fwear, ire. that all things [remedies] have been firft tried : Other- wile the gods might refent Jupiter’s harlh decree. c He means prin-. cipally here the river 01 lake Styx, which had formerly been the daughter of Oceanus, and mother of the goddels Viftoria: Which Victoria being on Jupiter’s fide, in his war againtt the giants, obtain- ed this prerogative for her mother Styx, That no oath Iworn among the gods by her name, fhould ever be violated. It is alledged by o- thers, That Jupiter granted this prerogative to Styx, becaule Ihe dif- i covered the plots of the conlpirators again!! him. d Muft be lawed off. c Be corrupted alfo f Semi-gods or demi-gods, are thole gods among the heathen, who partook of human nature ; as Hercules, Ca- ftor and Pollux, &c. s By the rural deities, lome underftand (be- ■ fides thole mentioned in the author,) thofe following, Pan, the Silent, , Arifbeus, and Terminus: allb thele goddefles; Diana, Pa- les, Flora, Feronia, Pomona, and the nymphs, y The Fauns, , and Sylvans were all much the lame, tho’ of different names: being horned monfters, half men, and half bcafts, hairy and fhaggy, with goats feet and horles tails. As for the nymphs, they were diftributed into three dalles, viz. celeftial, terreftia!, and marine nymphs. The celeftial nymphs were thole Souls and Intelleds who guided the Ipheres of the heavens, and dilpenfed the influences of the Stars to the things of the earth. Of the terreftial nymphs lome were called Dryades, becaule they prefided over the woods, and dwelt particularly m the Oaks. Others were called Hamadryades, becaule they were born and died with the Oaks. Others were named Oreades, from prefiding o- ver the mountains. < thers Napaeac, from their care of the groves and vallies. Others Lemoniades, becaufe they look after the mea- dows and fields, And others were called ?, from the afh-tree that BOOK. I. Fab. VII. 13 and Nymphs, and Satyrs, and Sylvans inhabitants of the mountains ; whom lince we do not yet vouchfafe the honour of heaven, h however let us 1 fuffer them to inhabit the earth, which we have I given them. Do you think, O ye Gods, that they 196 will be fufficiently fafe, when Lycaon, noted for J cruelty, laid a plot for me, who have the thunder, who have and rule you ? Upon which they all made a noife together, in token of their refentment; and 1 with burning zeal demand the villain that had da- ; red to attempt fuch things. Thus, when the impi- 200 ous ' rout was in a rage to extinguifh the Roman k name hy fhcdding the blood of Caefar, mankind was aftonifhed with the fudden dread of fo mighty a 1 ruin, and the whole world 1 was agaft. Nor was the loyalty of your fubjedts, O Augullus, more ac- I ceptable to you, than that of the Gods was to Ju- i piter. Who, after he had fupprefled the noife with 1 his voice and hand, they all kept filence. As foon 207 I as the clamour ceafed, checked by the authority of j their m governor, Jupiter again breaks filence by ■ this fpeech. He indeed has fuffered punifhment, , (lay afide that concern of yours') yet I will inform you-what the crime was, and what the punilhment ■ was. n The infamy of the time had reached our 211 ij ears; which defiring to find falfe, I 0 defcend from 1 the top of Olympus, and tho' a God, r traverfe the earth under a human (hape. It is a tedious bufi- nefs, to reckon up how much guilt was every where 4 found : the Icandal of the times was a lefs than the B ✓ truth.

NOTES. 1 that was (acred to them. Of the marine nymphs, lome were called Nereides or Nerinse, from their father Nereus, a fea-god. Others Oceanitides and Oceania:, from their father Oceanus, another fea-god! Others, Naiades or Naides, from prefiding over the fountains. O- | thers, Fluviales or , from inhabiting the rivers. Others J l Limnades, from prefiding over the lakes and ponds. h At leaft! * Band of confpirators. k Empire. 1 Shuddered. m Prefident. " * I This feems to allude to that which we have in Gen. 18. 21. \\ hich ! paflage, as well as the whole Old Teftament, ’tis thought this learned p°et had read. 0 Glide down. P Survey : take a view of, 1 Short «f the truth. 24 M E T A M O R P H. 216 truth. I had pafled over r Moenalus, dreadful for"k its dens of wild bealts ; and the pine groves of cold'b f Lyceus with * Cyllenus. After this, I enter thesi habitation, and the inhofpitable houfe of the Ar- j- cadian prince, when the late twilight drew on the a 220 night. I u gave a fignal that a God was come, and [i the common people began to pray. x In the liriM place, Lycaon laughs at their y pious prayers; and I prefently fays, I will try by a z plain proof, whe-' ther this be a God, or a mortal; nor lhall the truth be queftionable. Accordingly he prepares to deftroy . me, when fait afleep, by an unexpected death. 1 his i 226 trial of the truth pleafes him. And not being con- tent with that, he opens with a fword the throat of an holtage fent from the nation of the a Molof- fians ; and b then partly foftens in boiling water, 1 his half dead limbs, and partly roafted them with | 230 fire put under. Which, as foon as he had fet up- on the table, I overfet the houfe with avenging c I fire upon the d Houihold-Gods c worthy of the ma- J Iter. He flies away affrighted, and getting into the lonely parts of the country, he howls, and in I vain endeavours to fpeak. His mouth gathers f rage from s himfelf; and from a defire of flaug.luer, which he had been ufed to, he falls upon the cat- J tie, and h now too rejoices in blood. His gar- ments ■ pafs into hair, his arms into legs: he be- comes a wolf, and keeps marks of his former fhape. His ;!

NOTES. • This was a famous mountain of Arcadia, lb named from Menalus the fon of Areas. f This was likeways a mountain of Arcadia, fa- cred to Pan the god of ihepherds. 1 This was another mountain of Arcadia, dedicated to Mercury the god of eloquence ; whence he is called Cyllenius. u Shew’d miraculous figns. x At firft. >' Devout. 2 An evident diftindtion. * The Moloflians were a people of Epirus, a country in Greece. b Having fo done. c 1 hat is, lightning. <> Penates, the houlhold-gods, were fuch as prefided over any country, city or family; and were worlhipped in the moft fecret apartments of , the houfi'S c fitting their owner, the houlhold-gods and mailer were equally wicked. f A currifl) fiercenefs, * His own nature. Still. 1 Change into fhagi B O O K I. Fab. VH. 15 i His hoarinefs is the fame, the fame violence in his I countenance; his eyes fparkle in the fame manner; ! and the appearance of fiercenefs in him is the fame. I One houfe is demolilhed ; but not one houfe only 240 I was worthy to perifh. Wherefoever the earth ex- j tends, wild k fury reigns. * You would think all wen 1 had fworn m to wickednefs. Let them all forth- with fuffer the puniftiment, which they have de- ferved to fuffer, (thus Hands my refolution.)

VII. Part by their words approve of the lay- ings of Jupiter, and put fpurs to him, tho' furiouf- ly forward. Others a (ill up the party by their aifent. Yet the lofs of mankind is a grief to them 246 all; and they ask what was to be the appearance 1 of the earth, w/iew deftitute of mort Is ? Who fhould bring frankincenfe upon their altars ? Did he de- lign to deliver up the nations of the world to be de- I ftroyed by wild beads ? The King of the Gods a- | bove forbids them, asking fuch queftions, to be concerned, (for the reft ftiould be matter of care to him) and promifes a new race, not like the former, j from a wonderful original. And now he was go- ing to fcatter his thunder over the whole earth ; ' but he was afraid, left the facrcd aether fhould catch the flames from fo many fires, and the vaft heaven fhould be burnt. He remembers too, that it was 256 in the 0 decrees of the r fates, that a time fhould come, when the fea, when the land, and the palace B 2 of

NOTES. k The Furies, being the offspring of Nox (night) and (an 1 infernal river) were called Furiat, Dirae, Canes, Erinnyes, and Eume- I nicies : But their proper names were Altflo, Tifiphone, and Megxnr. They were appointed to obferve and punilh the crimes of ill men ; and to torment the confciences of fecret offenders. 1 One would j think. m To be as wicked as poffible. VII. n Make up the number complete. 0 Books of fate r Fa- tten:, fate or detliny, is that which muff of necefilty come to pals by God s fecrec appointment. A perpetual and unchangeable dilpofttion of ^things following one upon another. God’s providence or decree: Alio death. According ro the poets, the Fates or Ceftinics (ca lied x6 METAMORPH. of heaven, feized by the flames, fliould be on fire, j! and the unweildy mafs of the world (hould r be ; in danger of perifliing. 7hofe weapons therefore, L r made by the hands of the * Cyclops, are laid by. L 260 A a different punifhment is fixed upon ; to deftroy | mankind under the water, and to let fall fhowers from all the parts o/"heaven. Immediately he fhuts up the North-wind in the x jEolian caves, and whatfoever other winds drive away the clouds, | . when drawn over r the earth. And then fends out the South-wind. The South-wind flies out with his wet wings, having his diaadful countenance 265 covered with pitchy darknefs. Tlis beard is 2 load- ed with fhowers; the water flows from his hoary hairs; mills fit upon his forehead ; his wings, and the plaits of his coat a drop ; and as he b prefled the hanging clouds with his broad hijnd, a cradl- ing noife is made. Upon this, thick fhowers are 270 poured out from the fky. The c Rainbow, the meflenger of Juno, clad in her various colours, draws up water, and makes an Addition to the clouds. The d corn is laid flat, and the ' wiflies of the hulbandman lie f defperate ; and the labour of the long year perifhes without fruit. Nor is the anger of Jupiter B content with his own heaven, but

NOTES. alfo Parc*, by way of contradiftion, becaufe they fpare no body) were three deities; viz. Clothe, who holds the diftafj; Lacbefis, which, draws out; and , which cuts the threed of man’s life. q Migh- ty fabric [machine] of the univerle. r Be in diftrefs. f Forged. ' The Cyclops were fervants to Vulcan, the god of fire, and finith to Jupiter. They wrought with Vulcan in his (hop, in the ifland Lem- nos, forging thunderbolts for Jupiter. They were called Cyclops, be - caule they had but one eye, which was of a circular figure, and that in the middle of their forehead. “ Quite contrary. x Aiolus was the god of the winds, fon of Jupiter and Acdla or Segefta, the daughter of Hippora ; from whom JEolus is (bmettmes named Hippotades. r The face of the heavens. 2 Big [Iwoll’n] with rainy clouds. 3 Stand in dew drops. b Squeez’d. c Iris, (the rain-bow) was the daughter of and . She was Juno’s meflenger, as Mercury was Jupiter’s.