ODDELENIE KUMANOVO Vo Dr`Avniot Arhiv Na Republika Make

ARHIVSKI FONDOVI I ZBIRKI VO DR@AVNIOT ARHIV NA REPUBLIKA MAKEDONIJA - ODDELENIE KUMANOVO

Vo Dràvniot arhiv na Republika Makedonija – oddelenie Kumanovo od osnovaweto vo 1954 godina zaklu~no so 2005 godina se zgrièni 551 arhivski fondovi i zbirki. Najstariot so~uvan dokument e defterot na Samarxiskiot esnaf, koj dava podatoci za organizacijata na esnafot od 1830 godina (so~uvanata kniga e prepis {to e izraboten vo 1870 godina). Bogatstvoto na fondovi i dokumenti, so koi raspolaga Oddelenieto davaat kontinuirani podatoci za organizacijata na vlasta, upravata i javnite slu`bi za periodot od 1913 do 1990 godina. Arhivskata dokumentacija e nesomnen dokaz za srpskata i bugarskata okupacija na Makedonija, za organizacijata na za~etocite na vlasta vo tekot na antifa{isti~kata vojna - narodnoosloboditelnite odbori, kako predvesnik na ra|aweto na sovremenata makedonska dràva od 1944 godina i nejzinoto funkcionirawe do osamostojuvaweto i sozdavaweto suverena Republika Makedonija. Sredenite i obrabotenite arhivski fondovi davaat podatoci za prosvetnite, za kulturnite i za nau~nite dostignuvawa na tie prostori. So~uvani se ne pomalku zna~ajni fondovi za socijalno-zdravstvenite aspekti na dejstvuvaweto od 1919 do 1990 godina. Najgolemiot broj fondovi se odnesuvaat na stopanskiot raste` i dostigawata na Kumanovo, Kriva Palanka i na Kratovo vo periodot po Prvata svetska vojna, sè do krajot na 20 vek. So~uvanite dokumenti za op{testveno-politi~kite projavi, organizacii, dru{tva i zdruènija davaat podatoci za nastani od po~etokot do krajot na 20 vek (1909-1996). Fondovite {to gi tretiraat aspektite na verskoto ìveewe na tie prostori (preku verskite ustanovi i organizacii), davaat podatoci za verskata tolerancija i soìvot na vernicite od Makedonskata pravoslavna crkva, Srpskata pravoslavna crkva i Islamskata verska zaednica od krajot na 19 vek do sredinata na 20 vek. Oddelenieto Kumanovo raspolaga i so soliden broj semejni i li~ni fondovi. Arhivskite fondovi i zbirki vo Dràvniot arhiv na Republika Makedonija - oddelenie Kumanovo prvpat se publikuvani vo 1982 godina vo ramkite na edicijata „Arhivski fondovi i zbirki vo SFRJ“ vo vodi~ot „Arhivski fondovi i zbirki vo SR Makedonija“, izdanie na Sojuzot na dru{tvoto na arhivskite rabotnici na Makedonija. Redaktor na tomot za SR Makedonija e Trajko Zajkovski, eden od osnova~ite na arhivskata dejnost vo Republika Makedonija. Za Oddelenieto Kumanovo se objaveni podatoci za 373 fondovi i zbirki vo soglasnost so klasifikaciskata {ema.

5 Sozdavaweto na samostojna, suverena i nezavisna Republika Makedonija kako priznaen me|unarodno-praven subjekt, od edna strana, i prerasnuvaweto na toga{niot Arhiv na Makedonija vo edinstvena upravna organizacija, vo ~ij sostav vlegoa i devette podra~ni oddelenija, od druga strana, povtorno go aktuelizira pra{aweto za objavuvawe dopolnuvawe na vodi~ot. Vo 1994 godina e publikuvano dopolnuvawe na vodi~ot „Arhivski fondovi i zbirki vo Republika Makedonija 1981-1992 godina“. Za toga{noto Podra~no oddelenie - Kumanovo se dadeni podatoci za 128 novoprezemeni fondovi i zbirki klasificirani vo soglasnost so klasifikaciskata {ema. Prerasnuvaweto na Dràvniot arhiv na Republika Makedonija vo edinstvena upravna organizacija vo 1990 godina neminovno ja nametna potrebata od voedna~en pristap vo site domeni na arhivskoto rabotewe, a osobeno vo sreduvaweto i obrabotkata na arhivskite fondovi. Pri prikaùvaweto na fondovite vo vodi~ite objaveni vo 1982 i 1994 godina se napraveni odredeni propusti (od pri~ina {to pogolem broj fondovi ne bile sredeni ili obraboteni). Vo citiraniot vodi~ od 1982, godina od devette podra~ni oddelenija na Dràvniot arhiv na Republika Makedonija, samo PO - [tip, za fondovite od to~ka 1. Uprava i javni slu`bi, pod to~ka 1.5. Arhivski fondovi od 1944 g., izvr{i pravilna fondovska klasifikacija, pri {to dade podatoci za okoliskite narodnoosloboditelni odbori, za gradskite narodnoosloboditelni odbori, za op{tinskite narodnoosloboditelni odbori, za okoliskite narodni odbori, za narodnite odbori na op{tinite, za narodnite odbori na selskite op{tini i za mesnite narodni odbori. Drugite podra~ni oddelenija napravija propusti vo fondovskata klasifikacija, taka {to vo ramkite na eden organizaciski povisok fond vo su{tina se nao|aat i poniskite organi na vlasta i upravata. So ovoj Vodi~ }e napravime napor tie praznini i propusti da gi dopolnime so razotkrivawe novi fondovski celini spored zakonite za administrativno-teritorijalna podelba na NRM/SRM od 1944 do 1965 godina. Vo dopolnuvaweto na vodi~ot od 2006 godina na Oddelenieto Kumanovo ne se prezentiraat posebno podatoci za fondovite, kaj koi ima promeni vo koli~estvoto i vo grani~nite godini, poradi novite priemi na arhivska gra|a vo sporedba so objavenite fondovi vo prethodnite vodi~i od 1982 i 1994 godina. Tie fondovi vo Oddelenieto Kumanovo se celosno sredeni ili obraboteni i podatocite za niv }e bidat prezentirani kaj sredenite i obrabotenite fondovi. Vo vodi~ot se davaat podatoci za 196 sredeni ili obraboteni fondovi so sumaren ili analiti~en inventar. Za sekoj fond se davaat slednite podatoci: - broj na fondot (fondovi od vodi~ot od 1982 g.); - reden broj i broj na fondot vo zagrada (za fondovite od vodi~ot od 1994 g.); - grani~ni godini na fondoobrazuva~ot - vo zagrada; - koli~estvo na arhivskata gra|a izrazeno vo knigi, kutii i dolìnski metri; - za sredenite fondovi - sumaren inventar (SI), broj na arhivski edinici, broj na listovi i broj na stranici na NIS (nau~no-informativnoto

6 sredstvo); za obrabotenite fondovi - analiti~en inventar (AI), broj na arhivski edinici, broj na listovi i broj na stranici na NIS; - za najgolemiot broj fondovi se davaat podatoci za istorijatot na fondoobrazuva~ot (osnovawe, zada~i, nadle`nosti i prestanok na rabotata) i - sodrìnski podatoci za arhivskata gra|a (kratki udarni podatoci, bidej}i vo SI ili AI vo NIS ima op{irni sodrìnski podatoci). Vo ramkite na citiranite 196 fonda, vo delot na fondovite od to~kata 1. Uprava i javni slu`bi, pod to~kata 1.5. Arhivski fondovi po 1944 godina se davaat podatoci za novootkrienite fondovski celini (novi fondovi). Tie fondovi se davaat kako sostaven del na ve}e objavenite fondovi (od pri~ina {to oddelni dokumenti vo periodot od osnovaweto na Oddelenieto Kumanovo do 1994 godina se koristeni i citirani kako dokumenti na ve}e objavenite fondovi vo prethodnite vodi~i). Takvi fondovi se: - Okoliski narodnoosloboditelni odbori - 4 fonda; - Gradski narodnoosloboditelni odbori - 2 fonda; - Narodnoosloboditelni odbori na op{tini - 20 fonda; - Gradski narodni odbori - 2 fonda; - Mesni narodni odbori - 32 fonda; - Narodni odbori na op{tini - 17 fonda. Vo vodi~ot od 2006 godina vo Oddelenieto Kumanovo fakti~ki se prezentiraat sodrìnski podatoci za 277 fonda. Vo vodi~ot se davaat podatoci za novoprezemenite 50 fonda i zbirki vo Oddelenieto Kumanovo za periodot 1993-2005 godina, i toa: 1. Uprava i javni slu`bi - 16 fonda za periodot 1922-1996 godina. 2. Pravosudstvo - 1 fond. 3. Voeni edinici, ustanovi i organizacii - 1 fond. 4. Prosvetni, kulturni i nau~ni ustanovi i organizacii - 6 fonda za periodot 1927-1996 godina. 6. Stopanstvo i bankarstvo - 13 fonda za periodot 1830-1999 godina. 7. Op{testveno-politi~ki organizacii, politi~ki partii, dru{tva i zdruènija - 1 fond. 8. Verski organizacii - 8 fonda za periodot 1912-1944 godina. 9. Semejni i li~ni fondovi - 4 fonda. Za del od novoprezemenite fondovi ima SI i za niv se davaat odredeni sodrìnski podatoci. Najgolemiot del se nesredeni, no i za niv prezentirame sodrìnski podatoci prezemeni od zapisnicite za primopredavawe na arhivskata gra|a od imatelite. Pri izrabotkata na vodi~ot se koristeni podatoci od Vodi~ot na arhivski fondovi vo Istoriskiot arhiv - Kumanovo od 1977 godina, vodi~ite od 1982 i od 1994 godina kako i rabotnata verzija na neobjaveniot vodi~ od 2003 godina. Zaslugata za izrabotkata na istorijatite i sodrìnskite podatoci {to se prikaàni vo Vodi~ot ja imaat site arhivski rabotnici, koi izvr{uvaj}i gi redovnite rabotni zada~i se zadolèni za za{tita na arhivskata gra|a kaj imatelite i vo Arhivot kako i za sreduvawe i obrabotka na fondovite.

OBJASNUVAWA I TOLKUVAWE NA ZNACITE I KRATENKITE

Vodi~ot na arhivskite fondovi i zbirki dava osnovni podatoci za arhivite i za arhivskite fondovi {to se ~uvaat vo niv. Podatocite za arhivskite fondovi i zbirki, dadeni se za sekoj arhiv posebno. Pred naveduvaweto podatoci za arhivskite fondovi i zbirki na eden arhiv, dadena e kratka bele{ka, koja po pravilo sodr`i osnovni podatoci za Arhivot (naziv i adresa, vreme na osnovaweto, razvitok, organizaciska struktura, teritorijalna i stvarna nadle`nost, mo`nost za davawe tehni~ki uslugi, uslugi na ~italnata, rabotno vreme i sl.), potoa za brojot na arhivskite fondovi i zbirki i za op{tata karakteristika na arhivskata gra|a, za informativnite sredstva, katalozite i sl. Podatocite {to se davaat za sekoj arhivski fond se sostojat od sedum elementi: 1. Reden broj na arhivskiot fond ili zbirka; 2. Naziv na arhivskiot fond ili zbirka; 3. Mesto (sedi{te) na fondoobrazuva~ot (imatel na fondot); 4. Raspon na godinite na postoeweto na fondoobrazuva~ot; 5. Raspon na godinite na gra|ata na arhivskiot fond ili zbirka; 6. Koli~estvo na arhivskata gra|a; 7. Sredenost na arhivskiot fond ili zbirka (informativni sredstva). Kaj semejnite i li~nite fondovi i zbirki, nekoi od ovie elementi ne se zastapeni (pod br. 3 i 4). Podatocite za site arhivski fondovi i zbirki, sodr`inski i grafi~ki se oformeni spored edinstveni pravila, spored koi e podgotvena publikacijata.

1. Reden broj na arhivskiot fond ili zbirka

Site arhivski fondovi i zbirki vo ramkite na eden arhiv se numerirani so neprekinata niza na arapski broevi, po~nuvaj}i od broj 1. Zaedno so arapskiot broj, koj go ozna~uva Dr`avniot arhiv na Republika Makedonija - oddelenieto (brojki od 1 do 10), i redniot broj na arhivskiot fond i zbirka e upotreben vo indeksite kako signatura za pronao|awe na baraniot arhivski fond ili zbirka vo vodi~ot. Na primer: 2.135 = (2. Istoriski arhiv Bitola, arhivski fond pod br. 135) ili 2.616 (2. Arhiv na Makedonija, podra~no oddelenie - Bitola, arhivski fond pod broj 616) itn.

8 2. Naziv na arhivskiot fond ili zbirka

Za naziv na arhivskiot fond e zemen posledniot naziv na fondoobrazuva~ot (imatelot). Vo slu~aj koga arhivskiot fond e poznat po nekoj porane{en naziv, daden e i toj naziv. Nazivite na arhivskite fondovi, nezavisno od toa dali originalniot naziv bil na nekoj drug jazik, se dadeni na makedonski jazik so golemi bukvi:

OP[TINSKA UPRAVA - RADOVI[

Za skratuvawe na tekstot pri naveduvawe istorodni fondovi, tie se naveduvaat pod zaedni~ki naziv, so kurzivni bukvi, (SELSKI RABOTNI ZADRUGI). Pod zaedni~kiot naziv e naveden samo delot od nazivot na arhivskiot fond {to ne e opfaten so zaedni~kiot naziv kako i mestoto- sedi{teto na fondoobrazuva~ot. Sekoj fond se naveduva vo nov red:

SELSKI RABOTNI ZADRUGI

„STOJAN MIN^EV“ - ALINCI „LAZAR KOLI[EVSKI“ - BEL^E „\OR\I SUGAREV“ - VA[AREJCA...

3. Mesto - sedi{te na fondoobrazuva~ot

Mestoto-sedi{teto na fondoobrazuva~ot, nezavisno od porane{nite nazivi, se naveduva vo sega{niot naziv, na makedonski jazik. Nazivot na mestoto e napi{an so golemi bukvi, a od nazivot na arhivskiot fond e odvoen so crti~ka:

OP[TINSKI NARODEN ODBOR - VINICA

4. Raspon na godinite na postoewe na fondoobrazuva~ot

Rasponot na godinite na postoewe na fondoobrazuva~ot e naveden vo zagrada, po nazivot i mestoto-sedi{teto na fondoobrazuva~ot:

NARODEN ODBOR NA OP[TINA BUKOVO (1952-1955)

Ako fondoobrazuva~ot sè u{te postoi i dejstvuva zavr{nata godina na negovoto postoewe ne se prika`uva:

STOPANSKA KOMORA NA MAKEDONIJA - SKOPJE (1962 - )

Vo slu~aj koga godinite na postoeweto ne se so sigurnost ustanoveni, namesto godina se stava pra{alnik (? - 1957) ili (1947 - ?) Po rasponot na godinite na postoewe na fondoobrazuva~ot, se stavaa interpunkciskiot znak to~ka i zapirka.

9 5. Raspon na godinite na arhivskata gra|a na fondot ili zbirkata

Podatokot za raspon na godinite na arhivskata gra|a na arhivskiot fond ili zbirka se naveduva po podatokot za raspon na godinite na fondoobrazuva~ot:

NARODEN ODBOR NA BITOLSKA OKOLIJA - BITOLA (1944- 1965); 1944-1965;

Necelosnata so~uvanost na gra|a na arhivskiot fond se izrazuva na slednite na~ini:

- Koga nedostasuvaat po~etnata ili zavr{nata godini na gra|ata od arhivskiot fond:

FINANSISKA UPRAVA - PRILEP (1869-1912); 1882-1910

- Koga nedostasuvaat oddelni godini vo ramkite na rasponot na godinite:

SELSKA RABOTNA ZADRUGA - DIMONCE (1949-1953; 1949, 1951/1953)

- Koga arhivskata gra|a na fondot ne e potpolno so~uvana:

ISTRA@EN SUD - TETOVO (1941-1944); 1942/1944;

Za semejnite i za li~nite arhivski fondovi se naveduva samo rasponot na godinite na gra|ata.

VLAHOV DIMITAR 1908-1950;

Kaj arhivskite zbirki vo rasponot na godinite na gra|ata se naveduva periodot koga gra|ata nastanala ili periodot na koj taa se odnesuva, a ne periodot koga e formirana zbirkata:

ZBIRKA FERMANI: 1646-1859;

Po podatokot za rasponot na grani~nite godini na gra|ata na arhivskiot fond ili zbirka, se stava interpunkciskiot znak dve to~ki.

6. Koli~estvo na arhivskata gra|a

Podatocite za koli~estvoto na arhivskata gra|a se naveduvaat po podatocite za rasponot na godinite na gra|ata na arhivskiot fond ili zbirka. Koli~estvoto se izrazuva vo broj na knigi, kutii, papki i paketi:

kn. - kniga kut. - kutija

Pome|u podatokot za brojot na oddelnite tehni~ki za{titni edinici, se stava interpunkciskiot znak zapirka, a na krajot to~ka i zapirka:

OKOLISKA UPRAVA - GALI^NIK (1915-1918); 1915-1918: kn. 3, kut. 6;

Pod podatokot za brojot na tehni~kite za{titni edinici, se naveduva i podatokot za koli~estvoto gra|a, izrazen vo dol`inski metri. Po ovoj podatok se stava interpunkciskiot znak to~ka:

OP[TINSKA UPRAVA - ORAH (1915-1918); 1915/1918: kn. 3, kut. 1; 0,2.

Podatocite za koli~estvoto na gra|a vo arhivskite zbirki se davaat vo takvi edinici merki, koi odgovaraat na specifi~nite vidovi na gra|ata vo zbirkite:

ZBIRKA GEOGRAFSKI KARTI, 1023 karti

7. Sredenost na arhivskiot fond ili zbirka (informativni sredstva)

Vo slu~aj koga arhivskiot fond ili zbirka e vo nesredena sostojba i ne mo`e da se koristi za nau~ni i drugi potrebi, se naveduva konstatacijata „nesreden“, odnosno „nesredena“:

OP[TINSKA UPRAVA - Skopje (1869-1912); 1869-1912; kn. 59, kut. 43; 6,1. Nesreden.

Me|utoa, dokolku gra|ata na arhivskiot fond ili zbirka e do odredena mera sredena i moè da se koristi, se naveduvaat podatoci za sredenite delovi od fondovite - zbirkite. Za sredenite i obrabotenite arhivski fondovi i zbirki, za koi vo Dràvniot arhiv na Republika Makedonija se izraboteni nau~no- informativni sredstva (i evidencii {to moàt da posluàt kako izvor na informacii za gra|ata), se davaat podatoci za tie sredstva. Podatocite se sostojat od naziv na nau~no-informativnoto sredstvo. Naj~esto zastapenite evidentni i nau~no-informativni sredstva, namesto nivnite celosni nazivi, se prikaàni so slednite kratenki:

SI - sumaren inventar AI - analiti~ki inventar a.e. - arhivski edinici NIS - nau~no-informativno sredstvo izrazeno vo broj na stranici napi{ani na ma{ina.

Sodr`inskite informacii {to }e se prika`uvaat za fondovite, pokraj spomenatite kratenki, }e se odnesuvaat na istoriskite bele{ki, registrite, spisocite, informaciite, analizite, pregledite i sl., spored razni temi.

Ako za eden arhivski fond se izraboteni pove}e vidovi na informativni sredstva, pome|u niv se stava interpunkciski znak “to~ka i zapirka”:

MINISTERSTVO ZA TRGOVIJA I SNABDUVAWE - SKOPJE - (1945-1951); 1945-1951: kn. 90, kut. 161; 17,9. SI; R.

KOSTURSKI REVOLUCIONEREN REON - KOSTUR (- 1908); 1900/1903: kut. 1; 0,1. AI.

Podatocite za sredenosta na fondot i za nau~no-informativnite sredstva se priklu~uvaat po podatokot za koli~estvoto na arhivskata gra|a.

8. Struktura na vodi~ot na arhivskite fondovi i zbirki

Vodi~ot na arhivskite fondovi i zbirki na Dr`avniot arhiv na Republika Makedonija – odelenie Kumanovo ima tri dela:

A. arhivski fondovi (osven semejnite i li~nite); B. semejni i li~ni fondovi i V. zbirki

Arhivskite fondovi i zbirki se grupirani spored grankata na dejnosta, grupi i podgrupi i periodi, a vo soglasnost so Klasifikaciskata {ema, koja slu`i kako osnova za raspredeluvawe na arhivskite fondovi. Klasifikaciskata {ema e od strukturno-hierarhiski tip, so primena na decimalen sistem. Se sostoi od: a) naziv na grankata na dejnosta, grupata i podgrupata vo grankite i periodot i b) oznaki so bukvi i brojki (simboli), so koi nazivite se kontinuirano pretstaveni. Na korisnicite na publikacijata im se prepora~uva pred da pristapat kon barawe na podatoci za arhivskite fondovi i zbirki, da ja prou~at Klasifikaciskata {ema odnosno principite i kriteriumite na osnova na koi e izvr{eno raspredeluvawe na arhivskite fondovi i zbirki i e vospostaven nivniot poredok vo Vodi~ot. Vodi~ot na „Arhivski fondovi i zbirki 1993-2005“ ja prika`uva sostojbata na fondovite i zbirkite zaklu~no so 2005 godina.

KLASIFIKACISKA [EMA

A. ARHIVSKI FONDOVI NA DR@AVNI ORGANI, USTANOVI, ZDRU@ENIJA, ORGANIZACII I DRUGI INSTITUCII

1. UPRAVA I JAVNI SLU@BI

1.2. Arhivski fondovi do 1918. 1.3. Arhivski fondovi 1918-1941. 1.4. Arhivski fondovi 1941-1944. 1.4.1. Narodnoosloboditelni organi 1.4.2. Okupatorski i kvislin{ki organi 1.5. Arhivski fondovi po 1944. 1.6. Lokalna samouprava

Vnatre vo periodite, fondovite se naveduvaat po redosled na nivnite teritorijalni i vistinski nadle`nosti (od povisoki kon poniski). Arhivskite fondovi od ist rang se naveduvaat po azbu~en redosled na mestoto- sedi{teto na fondoobrazuva~ot.

2. PRAVOSUDSTVO

2.1. Period do 1944 g. i 2.2. Period po 1944 g.

Vnatre vo ovie periodi, nivniot redosled e odreden po rang, a vo ramkite na ednakov rang - po azbu~en redosled na nazivite na mesto-sedi{teto na fondoobrazuva~ot.

3. VOENI EDINICI, USTANOVI I ORGANIZACII

3.1. Period do 1944 3.2. Period po 1944 3.2.1. Narodnoosloboditelni edinici, ustanovi i organizacii 3.2.2. Okupatorski edinici, ustanovi i organizacii.

Vnatre vo periodite (i podgrupite) redosledot e odreden po rang, odnosno spored organizaciskata struktura na vojskata.

4. PROSVETNI, KULTURNI I NAU^NI USTANOVI I ORGANIZACII

4.1. Prosvetni ustanovi i organizacii 4.2. Kulturni ustanovi i organizacii 4.3. Nau~ni ustanovi i organizacii

Vnatre vo podgrupite, redosledot na arhivskite fondovi e odreden spored vidovite na ustanovite i rangot, a vo ramkite na rangot - po azbu~en redosled na nazivite na mestata-sedi{tata na fondoobrazuva~ite.

5. SOCIJALNI I ZDRAVSTVENI USTANOVI

5.1. Socijalni ustanovi 5.2. Zdravstveni ustanovi

Vnatre vo podgrupite redosledot i arhivskite fondovi e odreden spored vidovite na ustanovite i rangot, a vo ramkite na ednakov rang - po azbu~en redosled na nazivite na mestoto-sedi{teto na fondoobrazuva~ite.

6. STOPANSTVO I BANKARSTVO

6.1. Period do 1944 g.

6.1.1. Banki i pari~ni zavodi 6.1.2. Stopanski zdru`enija 6.1.3. Stopanski pretprijatija 6.1.3.1. Industrija i rudarstvo 6.1.3.2. Zemjodelie i {umarstvo 6.1.3.3. Trgovija, ugostitelstvo i turizam 6.1.3.4. Soobra}aj 6.1.3.5. Ostanati 6.1.4. Zanaet~istvo 6.1.5. Zadrugi 6.1.6. Ostanato

6.2. Period po 1944

6.2.1. Banki i pari~ni zavodi 6.2.2. Stopanski zdru`enija 6.2.3. Stopanski pretprijatija 6.2.3.1. Industrija i rudarstvo 6.2.3.2. Zemjodelie i {umarstvo 6.2.3.3. Trgovija, ugostitelstvo i turizam 6.2.3.4. Soobra}aj 6.2.3.5. Ostanati

14 6.2.4. Zanaet~istvo 6.2.5. Zadrugi 6.2.6. Ostanato

Vnatre vo grupite i vo podgrupite redosledot na arhivskite fondovi e odreden po azbu~en redosled na nazivite na mestata-sedi{tata na fondoobrazuva~ite.

7. OP[TESTVENO-POLITI^KI ORGANIZACII POLITI^KI PARTIII, DRU[TVA I ZDRU@ENIJA

7.1. Politi~ki i op{testveno-politi~ki organizacii 7.1.1. Napredni politi~ki i op{testveno-politi~ki organizacii 7.1.2. Gra|anski i drugi 7.2. Stale{ki korporacii 7.3. Humanitarni dru{tva 7.4. Kulturno-prosvetni dru{tva 7.5. Umetni~ki dru{tva i zdru`enija 7.6. Sportski dru{tva i zdru`enija 7.7. Ostanato 7.8. Nevladini organizacii

Redosledot na arhivskite fondovi vnatre vo podgrupite e odreden po vidovi i rang, a potoa po azbu~en redosled na nazivite na mestata-sedi{tata na fondoobrazuva~ite.

8. VERSKI ORGANIZACII

8.1. Isto~na pravoslavna crkva

8.1.1. Gr~ka crkva vo Makedonija 8.1.2. Bugarska egzarhija vo Makedonija 8.1.3. Srpska pravoslavna crkva vo Makedonija 8.1.4. Makedonska pravoslavna crkva 8.2. Islamska verska zaednica vo Makedonija 8.3. Evangelisti~ko-metodisti~ka crkva.

Vo ramkite na podgrupite redosledot na arhivskite fondovi e odreden spored rangot, a vo ramkite na istiot rang - po azbu~en redosled na nazivite na mestata-sedi{tata na fondoobrazuva~ite.

15 9. OSTANATO

B. SEMEJNI I LI^NI FONDOVI

1. Semejni fondovi 2. Li~ni fondovi

Arhivskite fondovi se navedeni po azbu~en redosled na prezimiwata na fondoobrazuva~ite na semejnite i li~ni fondovi.

V. ZBIRKI

ISTORIJAT NA ODDELENIETO KUMANOVO

Dr`aven arhiv na Republika Makedonija - oddelenie Kumanovo ul. „Goce Del~ev“ 25, 1.300 Kumanovo tel. 031/ 420-464; faks 031/ 420-464; raboti od ponedelnik do petok od 08.00-16.00 ~asot.

Oddelenieto ne raspolaga so ~italna; ima uslovi za koristewe arhivska gra|a i bibliote~en materijal sekoj raboten den od 09.00-15.00 ~. Oddelenieto im nudi na istra`uva~ite kserografirawe na arhivska gra|a.

Sobiraweto arhivska gra|a na podra~jeto {to go pokriva Oddelenieto do formiraweto na Arhivot go vr{ele poedinci i toa pred sè za li~ni potrebi. Toa bile dokumenti za imotno-pravni odnosi, diplomi za steknato obrazovanie ili za izvr{uvawe na zanaet~iska dejnost i sl. Arhivskata gra|a se sobirala i se ~uvala vo manastirite, organite na vlasta, zanaet~iskite esnafi, trgovskite i zanaet~iskite komori, bankite, sudovite, obrazovnite ustanovi i dr. Tie ja ~uvale arhivskata gra|a voglavno za svoi potrebi odnosno za dejnosta za koja bile formirani. Po~etocite na organiziranata arhivskata dejnost vo Kumanovo po~nuvaat so Re{enieto na Ministerstvoto za prosveta, nauka i kultura na NRM br. 4090 od 1951 godina, so koe vo Kumanovo e osnovana ustanova Gradski muzej i arhivsko sredi{te. So Re{enieto na Naroden odbor na Kumanovska okolija br. 14625 od 22.9.1954 godina vo Kumanovo e organizirano ARHIVSKO SREDI[TE. Narodniot odbor na Kumanovska okolija so Re{enieto br. 10664 od 30.8.1955 godina go preimenuva Arhivskoto sredi{te vo KOMUNALEN ISTORISKI ARHIV kako buxetska ustanova so sedi{te vo grad Kumanovo. Arhivot dobiva svojstvo na pravno lice so Re{enieto na Narodniot odbor na Kumanovska okolija br. 3388 od 15.4.1957 godina, koga go dobiva imeto Okoliski komunalno-istoriski arhiv so sedi{te vo grad Kumanovo. So Re{enieto na Sobranieto na op{tina Kumanovo br. 27185/1 od 26.10.1965 godina, osnovan e Arhiv na op{tina Kumanovo kako ustanova organizirana so na~elata na op{testvenoto samoupravuvawe. Arhivot samostojno dejstvuva sè do donesuvaweto na Zakonot za arhivska gra|a od 8.11.1990 godina, koga se transformira kako edinica vo sostav na Arhivot na Makedonija kako podra~no oddelenie, a od 2001 godina kako oddelenie na Dr`avniot arhiv na Republika Makedonija. Arhivot kako Gradski muzej i arhivsko sredi{te raboti vo dve prostorii vo centarot na gradot do 1955 godina. Od 1955 do 1959 godina raboti vo novi prostorii sproti prostoriite na op{tina Kumanovo (odnosno kafeanata „Lovec“) i toa vo edna kancelarija, vo koja se smesteni site vraboteni i edna pogolema prostorija kako depo. Vo 1959 godina Arhivot se premestuva vo dobro so~uvani, suvi i pogolemi prostorii vo Sobranieto na op{tina Kumanovo (dene{nata kafeana „Lovec“) so dve sosedni prostorii, kade {to ostanuva do 1965 godina.

17 Od 1965 godina Arhivot e smesten vo prostoriite na Zanaet~iskiot dom, kade {to se nao|a i sega i raspolaga so depo od 134 m2 i rabotni prostorii od 86 m2. Vo 1996 godina dobiva u{te dve novi prostorii od 70 m2 za depoto vo Domot na ARM. Teritorijatalnata nadle`nost na Arhivot otsekoga{ se protegala na teritorijata {to ja pokrival Narodniot odbor na Kumanovska okolija. Od 1952 godina nadle`nosta e pro{irena so teritorijata na Krivopalane~ka okolija. Taa teritorija Arhivot ja pokriva kontinuirano, bez razlika na administrativno-teritorijalni podelbi {to nastanuvaat so zgolemuvawe ili namaluvawe na brojot na op{tinite, ili pak na organizaciskite promeni vo Arhivot. Gradskiot muzej i arhivsko sredi{te od negovoto osnovawe vo 1951 godina do 1954 godina raboti so eden poverenik i eden honoraren slu`benik. So formiraweto arhivsko sredi{te vo 1954 godina, vo nego se vraboteni dvajca slu`benici i dvajca honorarni slu`benici. So Re{enie na Narodniot odbor na Kumanovska okolija br. 3189 od 31.10.1955 godina e donesena sistematizacija na rabotnite mesta vo Arhivot. Taa sistematizacija do den-denes e vo osnova ista: direktor (na~alnik, rakovoditel); Otsek ili oddelenie za sreduvawe i obrabotka na arhivskata gra|a; evidencija i za{tita na arhivskata gra|a kaj imatelite; oddelenie za evidencija i za{tita na arhivskata gra|a vo Arhivot - depoto; inspekciska slu`ba so mali prekini i Otsek (oddelenie) za op{ti raboti (blagajnik ili administrativen rabotnik).

SREDENI I OBRABOTENI ARHIVSKI FONDOVI - ZBIRKI OBJAVENI VO VODI^ITE OD 1982 I 1994 GODINA

1. UPRAVA I JAVNI SLU@BI

1.3. ARHIVSKI FONDOVI 1918-1941

1. OKRU@NA GRADE@NA SEKCIJA - KUMANOVO (1913-1941); 1913/1941: kn. 9, kut. 20; 21. SI, a.e. 1767, listovi 12429, NIS 54 str.

Istorijat na fondoobrazuva~ot: Okru`nata grade`na sekcija e formirana vo 1913 godina od strana na Ministerstvoto za vnatre{ni raboti na Kralstvoto Srbija. Kumanovskiot okrug gi zafa}a okoliite: @egligovska, Kratovska, Kumanovska i Krivopalane~ka. Vo 1920 godina so uredba za organizacija na Ministerstvoto za gradbi- Belgrad pri Kralstvoto SHS oddelot prerasnuva vo okru`na grade`na sekcija - Kumanovo i organizaciski e povrzana so grade`nata direkcija vo Skopje. Vo 1930 godina so ukinuvaweto na okrugot Okru`na grade`na sekcija se transformira vo Tehni~ki oddel pri na~alstvoto na @egligovska okolijata - Kumanovo. So okupacijata na Jugoslavija vo 1941 godina od strana na fa{isti~kite sili taa prestanuva da postoi.

Sodrìnski podatoci za arhivskata gra|a: Fondot sodrì akti za urbanisti~ko ureduvawe na gradot, kontrola i odobruvawe na privatni gradbi, izgradba i odrùvawe na javni objekti, pati{ta i mostovi. Ima podatoci za izgradba na gimnazija vo Kumanovo, policiska stanica (àndarmeriska), PTT-zgrada, ambulanta, vodovod vo Kratovo, bolnica, spomen-kosturnicata „Zebrwak“, zgradi i osnovni u~ili{ta, za popravka na crkvi i zasolni{ta od protivvozdu{na odbrana kako i za ureduvawe na carinarnicata Deve Bair. Ima izve{tai za vrneì; spsisoci za vodomerni stanici; izve{tai na patarite (za sostojbata na pati{tata); cenovnici na grade`ni materijali i rabotna raka i popisi na motorni i zapre`ni vozila.

Arhivskata gra|a e na srpski jazik.

19 1.4. ARHIVSKI FONDOVI 1918-1941

2. GRADSKO POGLAVARSTVO NA GRAD KUMANOVO (1918-1941) 1921/1941: kn. 8, kut. 2; 0,4. AI a.e. 794, listovi 3125, NIS 261 str.

Istorijat na fondoobrazuva~ot: Po zavr{uvaweto na Prvata balkanska vojna od strana na Kralstvoto na Srbija se prezemeni merki za organizirawe lokalnata vlast. Op{tinata Kumanovo od 1918 godina raboti kako Sud na op{tinata na grad Kumanovo, a pretsedatelot na op{tinskiot odbor voedno bil i pretsedatel na op{tinskiot sud. So donesuvaweto na Zakonot za gradski op{tini od 22.7.1934 godina1, op{tinata go dobiva imeto Gradsko poglavarstvo vo grad Kumanovo i pod toa ime raboti do 06.4.1941 godina.

Sodrìnski podatoci za arhivskata gra|a: Fondot sodrì: zapisnici od sednicite na Gradskoto sobranie na Gradskoto poglavarstvo, na koi se razgleduvale dogovori za elektrifikacija na gradot; dogovori za dobivawe zaemi od banki; molbi za postavuvawe lekari; izjavi od poedini lica; dokumenti za imotno-pravni sporovi; spisoci na ìteli i dr.

Arhivskata gra|a e na srpski jazik.

1.4.2. OKUPATORSKI I KVISLIN[KI ORGANI 1941-1944

3. KUMANOVSKA OKOLISKA UPRAVA - KUMANOVO (1941-1944) 1941/1944; kn. 1, kut. 7; 0,8. SI a.e. 2198, listovi 5052, NIS 29 str.

Istorijat na fondoobrazuva~ot: Po okupacijata na Makedonija od bugarskata fa{isti~ka vlast bugarskoto Ministerstvo za vnatre{ni raboti i narodno zdravje so Zapoved br. 22 se formirani dve oblasni direkcii, 24 okoliski, 26 gradski i 149 selski op{tinski upravi. Kumanovskata okoliska uprava e vo sostav na skopskata oblasna direkcija, a okolijata gi opfa}a: gradot Kumanovo i selskite op{tinski upravi vo selata: Bediwe, Gradi{te, @egqane, Kle~ovce, Matej~e, Mlado Nagori~ane, Opae, Ora{ac, Orah, Romanovce i Tabanovce. Okoliski upraviteli vo Kumanovo bile: Vladi Vladov, M. Sulanov, G. Kalpov i P. Marinov.

1 „Slu`bene novine Kraqevine Jugoslavije“ br. 169/34 2 „Sl. vesnik na Bugarija br. 116/41“

20 Sodrìnski podatoci za arhivskata gra|a: Fondot sodrì: naredbi od visokite organi na Ministerstvoto za vnatre{ni raboti, na Ministerstvoto za vojska, na Skopskata oblasna policiska uprava, na direkcijata na milicijata, na Skopskata oblasna direkcija; poverliva prepiska i sl. vo vrska so politi~koto raspoloènie na makedonskiot narod, pojavata i razvojot na komunisti~ko i narodnoosloboditelno dvièwe; izve{tai vo vrska so borbata protiv bugarskata okupatorska vlast za angaìrawe na bugarskata voena i policiska sila; podatoci za merkite i akciite protiv NOB vo Makedonija za politi~kata pripadnost na naselenieto, apsewata, internaciite, pomagaweto na kontra~etnicite i dr.

Arhivskata gra|a e na bugarski jazik.

4. OKOLISKO AGRONOMSTVO - KUMANOVO (1941-1944) 1941/1944: kut. 3; 0,3. SI a.e. 465, listovi 2229, NIS 9 str.

Istorijat na fondoobrazuva~ot: Okoliskoto agronomstvo e osnovano 1941 godina od bugarskata fa{isti~ka okupatorska vlast i bilo pod Kumanovska okoliska uprava na ~elo so okoliskiot agronom Dimitar Dimitrov. Zada~a na agronomstvoto bila da se sledi razvojot na zemjodelstvoto, ovo{tarstvoto, lozarstvoto i gradinarstvoto. Prestanalo da raboti vo 1944 godina so kapitulacijata na Bugarija.

Sodr`inski podatoci za arhivskata gra|a: Arhivskata gra|a se sostoi od: podatoci za zemjodelstvoto i ovo{tarstvoto, za zgolemuvaweto na proizvodstvoto, za borbata protiv {tetnicite i za napravenite {teti na oddelni kulturi; zapisnici od konstatiranite sostojbi; spisoci na licata {to dobile zemja i sl.; procenki na imoti; spisoci na dobitok i planovi za seidba. Fondot sodr`i i personalni dokumenti.

Arhivskata gra|a e na bugarski jazik.

5. OKOLISKO IN@ENERSTVO - KUMANOVO (1941-1944): kut. 2; 0,2. SI a.e. 234, listovi 1380, NIS 7 str.

Istorijat na fondoobrazuva~ot: Okoliskoto inènerstvo e osnovano vo 1941 godina od Ministerstvoto za vnatre{ni raboti i narodno zdravje - Sofija po okupacijata na Makedonija od bugarskata fa{isti~ka vlast. Zada~a na Okoliskoto inènerstvo bila: gradewe zgradi i pati{ta, popravka na pati{ta i mostovi, kontrola na yidaweto privatni ku}i, du}ani i drugi objekti. Na ~elo na okoliskoto inènerstvo bil inènerot Dimitar Veli~kov. Prestanalo da raboti vo 1944 godina so kapitulacijata na Bugarija.

21 Sodrìnski podatoci za arhivskata gra|a: Arhivskata gra|a sodrì: podatoci za mobiliziraweto rabotna sila i prevozni sredstva, za izgradba i popravka na pati{ta, za ~istewe na pati{tata od sneg i prevoz na materijali; naredbi za isplati, za otsustva i sl.; spisoci na rabotnici; kontrola i utvrduvawe na politi~ka pripadnost na rabotnicite i slu`benicite vo Okoliskoto inènerstvo; prepiska za trasiraweto i izgradbata na èlezni~kata pruga Kumanovo-\ue{evo; finansiska dokumetacija i dr.

Arhivskata gra|a e na bugarski jazik.

6. OKOLISKO KOMESARSTVO ZA SNABDUVAWE - KUMANOVO (1941-1944) 1941/1944: kn. 2, kut. 2; 0,2. SI a.e. 23, listovi 621, NIS 6 str.

Istorijat na fondoobrazuva~ot: Okoliskoto komesarstvo za snabduvawe e osnovano vo 1941 godina so vospostavuvawe na vlasta od strana na bugarskiot okupator. Na ~elo na komesarstvoto bil okoliskiot komesar Ivan Tabakov. Prestanuva da raboti vo 1944 godina so kapitulacijata na Bugarija.

Sodrìnski podatoci za arhivskata gra|a: Fondot sodrì: podatoci za izdavaweto deklaracii; prijavi za nabavka na stoka; naredbi za ceni na stoka i sl.; zapovedi i deklaracii za razni stoki koi sluèle za snabduvawe - ishrana.

Arhivskata gra|a e na bugarski jazik

7. KUMANOVSKA OKOLISKA REKVIZICIONA KOMISIJA - KUMANOVO (1941-1944) 1942; 1944: kut. 1; 0,1; SI a.e. 16, listovi 38, NIS 3 str.

Istorijat na fondoobrazuva~ot: Okoliskata rekviziciona komisija e formirana 1941 godina od strana na bugarskata okupatorska vlast. Na ~elo na komisijata bil pretsedatelot Karanfil Cvetkov. Vo Okoliskata rekviziciona komisija u~estvuvale: okoliski agronom, okoliski veterinaren lekar, okoliski {umar, okoliski komesar za snabduvawe, pretstavnik na okoliska zemjodelska zadruga, site op{tinski kmetovi i pretstavnik na vojskata. Komisijata vr{ela rekvizicija na site rekolti, na dobitokot i sl. za potrebite na bugarskata vlast.

Sodr`inski podatoci za arhivskata gra|a: Fondot sodr`i zapisnik od komisijata i op{ta prepiska

Arhivskata gra|a e na bugarski jazik

22 8. KUMANOVSKI OKOLISKI U^ILI[EN INSPEKTOR - KUMANOVO (1941-1944); 1941/1942: kut. 1; 0,1. SI a.e. 11, listovi 275, NIS 3 str.

Istorijat na fondoobrazuva~ot: Okoliskiot u~ili{ten inspektor se nazna~uva vo 1941 godina so vospostavuvawe na bugarskata okupatorska vlast. Rabotel do 1944 godina koga Bugarija kapitulirala.

Sodrìnski podatoci za arhivskata gra|a: Fondot dava podatoci za u~ili{tata i u~itelite vo Kumanovska okolija vo u~ebnata 1941/42 godina; sodrì spisoci na deca-u~enici za zadolìtelnoto {koluvawe vo u~ebnata 1941/42 godina za selata Ora{ac, Kolicko, P~iwa, Vakov, Vince, Beqakovce, Murga{, Rankovce, Dovezence i Staro Nagori~ane kako i za Bedinska, Orahovska, Mladonagori~anska, Romanovska i Kle~ovska selska op{tina; sodrì i podatoci za odnosot na u~enicite i roditelite sprema okupatorskite vlasti kako i za komunisti~kite aktivnosti na mladinata.

Arhivskata gra|a e na bugarski jazik.

9. KRIVOPALANE^KA GRADSKA OP[TINSKA UPRAVA - KRIVA PALANKA (1941-1944) 1942: kut. 1; 0,1. SI a.e. 186, listovi 354, NIS 3 str.

Istorijat na fondoobrazuva~ot: Na 1.5.1941 godina bugarskiot okupator ja vospostavuva novata administrativno-teritorijalna podelba, spored koja gradot Kriva Palanka dobil status na op{tinska uprava na ~elo so op{tinski kmet. Uprava postoela do kapitulacijata na Bugarija vo 1944 godina.

Sodr`inski podatoci za arhivskata gra|a: Fondot opfa}a uverenija za semejno-materijalnata polo`ba na gra|anite; dozvoli za prodavawe stoka na malo; maalski izjavi; uverenija za platen danok i sl.

Arhivskata gra|a e na bugarski jazik

10. KUMANOVSKA GRADSKA OP[TINSKA UPRAVA - KUMANOVO (1941-1944) 1941/1944: kn. 4, kut. 1; 0,2. SI a.e. 416 listovi 557, NIS 8 str.

Istorijat na fondoobrazuva~ot Po okupacijata na Makedonija od strana na bugarskata okupatorska vlast Ministerstvoto za vnatre{ni raboti i narodno zdravje so zapoved br. 23 formira 2 oblasni direkcii, 24 okoliski, 26 gradski i 149 selski op{tinski upravi. Tie prestanuvaat da rabotat so osloboduvaweto na Makedonija.

3 „Slu`ben vesnik na Bugarija“ br. 116/1941

Sodrìnski podatoci za arhivskata gra|a: Fondovite sodràt doverliva prepiska za politi~kite projavi me|u naselenieto i za pojavata i razvojot na komunisti~kata dejnost. So~uvani se: izvestuvawa za borbata protiv bugarskite okupatorski vlasti kako i za angaìraweto voeni sili od bugarska strana protiv partizanskite edinici; uverenija za politi~ka pripadnost; kontroli na patuvawata; podatoci za apsewata i internirawata na licata osomni~eni deka mu pripa|aat na komunisti~koto dvièwe; poternici i sl. So~uvani se i: knigi za naredbi, za voen danok, za zapi{ani podoficeri i trudovi invalidi, koi ne sluèle vojska; evidencii za imotot na Op{tinata, dozvoli za rabota; plan za odbrana na gradot; akti od tehni~koto oddelenie; razni spisoci i soop{tenija.

Arhivskata gra|a e na bugarski jazik.

11. KRIVOPALANE^KO [UMARSTVO - KRIVA PALANKA (1941-1944) 1941/1943: kut. 1; 0,1. SI a.e. 37, listovi 494, NIS 3 str

Istorijat na fondoobrazuva~ot: Na 1.5.1944 godina bugarskata okupatorska vlast vospostavuva nova administrativno-teritorijalna podelba, so koja se formira Krivopalane~ko {umarstvo. Na~alnik bil Ilija Paskov. Pod {umarskata sekcija odnosno administrativno {umarstvo pripa|ala Krivopalane~ka okolija so 937 kilometri kvadratni i Kratovska okolija so 500 kilometri kvadratni.

Sodrìnski podatoci za arhivskata gra|a: Fondot sodrì podatoci za rabotata na {umarskata sekcija - izve{tai za poroite od vrneìte, od koi e opfaten reonot; za skrotuvawe na poroite so po{umuvawe; statisti~ki podatoci za izvr{enite po{umuvawa so mladi nasadi; prepiska so Ministerstvoto za zemjodelie i dràvni imoti - Sofija vo vrska so nadgleduvaweto i koristeweto na {umskiot fond; prepiska so gradskite i so selskite op{tinski upravi za koristewe na {umite kako i prepiska so Skopskata reonska {umska inspekcija; statisti~ki podatoci za {umite i pasi{tata; podatoci za iskoristuvaweto na {umite; izve{taj za prihodite i rashodite; spisok na iseleni semejstva i sl.

Arhivskata gra|a e na bugarski jazik.

24 DANO^NI UPRAVI

12. KRIVA PALANKA (1941-1944) 1942/1944: kut. 1; 0,1. SI a.e. 130, listovi 157, NIS 3 str.

Istorijat na fondoobrazuva~ot:

So vospostavuvaweto na novata administrativno-teritorijalna podelba na 1.5.1941 godina, bugarskata okupatorska vlast formira dano~na uprava vo Kriva Palanka na ~elo so dano~niot na~alnik Hristo Bonev. Dano~nata uprava se ukinuva so kapitulacija na Bugarija vo 1944 godina.

Sodr`inski podatoci za arhivskata gra|a: Fondot sodr`i: smetki za naplata, odobrenija za isplata, naredbi za postavuvawe slu`benici, dozvoli, zapisnik od revizija i akti za oblog na danok.

Arhivskata gra|a e na bugarski jazik.

13. KUMANOVO (1941-1944); 1941/1944: kut. 1; 0,1. SI a.e. 243, listovi 647, NIS 3 str.

Istorijat na fondoobrazuva~ot: Dano~nata uprava e formirana od bugarskite okupatorski vlasti vo 1941 godina i dejstvuva do osloboduvaweto na zemjata vo 1944 godina. Zada~a na dano~nata uprava bila da se gri`i za odano~uvawe i pribirawe na danocite od pravni i fizi~ki lica, soglasno so zakonskite ovlastuvawa (zanaet~ii, zemjodelci, du}anxii i sl.).

Sodrìnski podatoci za arhivskata gra|a: Fondot sodrì: molbi so barawe za celosno ili delumno osloboduvawe od danok; re{enija za pari~ni kazni; zapisnici od licitacii na konfiskuvani predmeti, objekti ili dobitok; naredbi za otpi{uvawe na danok; izvestuvawa za vrednost na ku}i, tablici za op{tinski danok; dozvoli za vr{ewe dejnost; deklaracii za danok na zanaet~ii. Fondot sodrì i personalna dokumentacija za vrabotenite vo dano~nata uprava.

Arhivskata gra|a e na bugarski jazik.

25 SELSKI OP[TINSKI UPRAVI

14. BEDIWE (1941-1944) 1942/1944: kut. 1; 0,1. SI a.e. 8, listovi 31, NIS 3 str.

Istorijat na fondoobrazuva~ot: Na 1.5.1941 godina bugarskata okupatorska vlast vospostavuva nova administrativno-teritorijalna podelba, taka {to Kumanovska okolija se deli na edna gradska op{tina i edinaeset selski op{tini, me|u koi spa|a i selskata op{tinska uprava Bediwe na ~elo so kmetot Anton S. Manov. Vo sostavot na selskata op{tinska uprava se selata: Bediwe, Gorno Kojnare, Dolno Kojnare, Lopate, Qubodrag, Novo Selo, Re`anovce, Re~ica, ^erkeze i Umin Dol. Selskata op{tinska uprava se ukinuva so kapitulacijata na Bugarija vo 1944 godina.

Sodrìnski podatoci za arhivskata gra|a: Fondot sodrì: izvestuvawa za uslovite za odlagawe na voeniot rok; izvestuvawa za na~inot na prenos na imot; spisok na licata {to imaat imot vo Bedinska op{tina; spisok na lica {to imaat zaseano ìtarici; zapisi vo semejni knigi i dr.

Arhivskata gra|a e na bugarski jazik.

15. @EGQANE (1941-1944) 1942/1944: kut. 1; 0,1. SI a.e. 7, listovi 14, NIS 3 str.

Istorijat na fondoobrazuva~ot: Na 1.5.1944 godina bugarskata okupatorska vlast vospostavuva nova administrativno-teritorijalna podelba, taka {to Kumanovskata okolija se deli na edna gradska i edinaeset selski op{tini me|u koi spa|a i Selskata op{tinska uprava - @egqane na ~elo so kmetot Atanas Petrov Bo`inov. Vo sostavot na Selskata op{tinska uprava se selata @egqane, Arbana{ko, Vra~ovce, Vragoturce, Bukovqane, Dobra~a, Dragomance, Dejlovce, Dlabo~ica, @equvino, Kokino, Koince, Karlovce, Malotino, Osi~e, Puzaqka, Pelince, Ramno, Stepance i Cveti{nica.

Sodr`inski podatoci za arhivskata gra|a: Gra|ata opfa}a: izvestuvawe od okoliskiot veterinaren lekar; raspisi; uverenija za se~ewe drva; barawa za osloboduvawe od mobilizacija i podatoci za za{tita od vozdu{ni napadi.

Arhivskata gra|a e na bugarski jazik.

26 16. MATEJ^E (1941-1944) 1942/1944: kut. 1; 0,1. SI a.e. 30, listovi 30, NIS 3 str.

Istorijat na fondoobrazuva~ot: Na 1.5.1941 godina bugarskiot okupator izvr{il nova administrativno- teritorijalna podelba, taka {to Kumanovska okolija se podelila na op{tina Kumanovo i edinaeset selski op{tinski upravi, me|u koi bila i op{tina Matej~e na ~elo so kmetot Petar Trajkov Krstev. Vo sostav na op{tina Matej~e se nao|ale selata: Matej~e, Vi{tica, Niku{tak, Otqa, Ropaqce, Rankovce i Strima. Op{tinata e ukinata so kapitulacijata na Bugarija vo 1944 godina.

Sodr`inski podatoci za arhivskata gra|a: Fondot sodr`i izvestuvawa za pregled na mladinci, naredba za pregled na mladinci i barawe na pregled na posevite {to nastradale od su{a.

Arhivskata gra|a e na bugarski jazik.

17. ORAH (1941-1944) 1944: kut. 1; 0,1. SI a.e. 21, listovi 46, NIS 3 str.

Istorijat na fondoobrazuva~ot: Na 1.5.1941 godina bugarskata okupatorska vlast vospostavuva nova administrativno-teritorijalna podelba, taka {to Kumanovskata okolija se deli na op{tina Kumanovo i edinaeset selsko-op{tinski upravi, me|u koi e i selskata op{tinska uprava - Orah na ~elo so kmetot Dimitar Slavev Velkov, a podocna Bojan Asparuhov Simeonov. Vo sostav na op{tinata vlegle selata: Orah, Alakinci, Bajlovce, Bre{ko, Drenak, Kanarevo, Ru|ince i Cvilance. Op{tinata bila ukinata so kapitulacija na Bugarija vo 1944 godina.

Sodrìnski podatoci za arhivskata gra|a: Fondot sodrì: telegrami, izvestuvawa za mobilizacija, dokumenti za nazna~uvawe kmet, za angaìrawe lica na rabota, naredbi za rabotnoto vreme, naredbi za studentite, spisok na op{tinski slu`benici i spisok na stopani, na koi im se odzemeni ìtarici.

Arhivskata gra|a e na bugarski jazik.

18. ROMANOVCE (1941-1944) 1941/1943: kut. 1; 0,1. SI a.e. 26, listovi 28, NIS 3 str.

Istorijat na fondoobrazuva~ot: Na 1.5.1941 godina od bugarskata okupatorska vlast e vospostvena nova administrativno-teritorijalna podelba, taka {to Kumanovska okolija e podelena na Kumanovska op{tina i edinaeset selski op{tini, me|u koi bila Selskata op{tinska uprava - Romanovce na ~elo so kmetovite: Krum Dimitrov, Stavre Markov i Petar Mitranov.

27 Vo sostavot na op{tinata bile selata: Romanovce, Brzak, Bu~inci, Deqadrovce, Mr{inci, Studena Bara, Simeonovo i Tekija. Op{tina prestanala da postoi so kapitulacijata na Bugarija vo 1944 godina.

Sodrìnski podatoci za arhivskata gra|a: Fondot sodrì: programa za vr{ewe propaganda me|u naselenieto; izvestuvawa za raspoloènieto me|u naselenieto; zapisnik za davawe zemja vo s. Bu~inci; evidencija za ovci; naredbi i izve{taj za imotot i naselenieto vo op{tinata.

Arhivskata gra|a e na bugarski jazik.

19. MESTEN KOMITET ZA MAKEDONIJA-KUMANOVO (1944-1944); 1944/1944, kut. 1; 0,1. a.e. 90, l. 113, NIS 7 str.

Istorijat na fondoobrazuva~ot: Uviduvaj}i deka pretstoi poraz na fa{isti~ka Germanija, a so toa i na fa{isti~ka Bugarija, bugarskata fa{isti~ka vlast sakala da izvr{i mobilizacija na reakcionernite sili vo Makedonija i od niv da sozdade vojska i policija, koi bi gi zamenile nejzinata vojska i administracija, a i ponatamu bi gi izvr{uvala nejzinite naredbi. Mesniot komitet postoel do 11.11.1944 godina.

Sodr`inski podatoci za arhivskata gra|a: Gra|ata se sostoi od: pokani za sednici, spisoci na milicioneri, izve{tai za problemite {to se javuvale vo rabotata na milicija, finansiska dokumentacija i dr.

Arhivskata gra|a e na bugarski jazik.

1.5. ARHIVSKI FONDOVI OD 1944 g.

OKOLISKI NARODNI ODBORI (OKOLISKI NARODNOOSLOBODITELNI ODBORI)

20. OKOLISKI NARODEN ODBOR - ZLETOVO (arhivskata gra|a se odnesuva na rabotata i dejstvuvaweto na OKOLISKIOT NARODNOOSLOBODITELEN ODBOR ZLETOVO) (1944-1945) 1945: kn. 4, kut. 2; 0,4. AI a.e. 1140, listovi 2455, NIS 27 str.

Istorijat na fondoobrazuva~ot: Okoliskite narodnoosloboditelni odbori se osnovaat so Re{enieto na Prezidiumot na ASNOM od 6.8.1944 godina (selo Ramno, Kumanovsko) za podelba na Makedonija na oblasti, okolii i op{tini na teritorijata na

28 Makedonija pokraj oblasnite narodnoosloboditelni odbori (4 odbori) se formiraat i okoliski narodnoosloboditelni odbori. Na teritorijata {to e pod nadle`nost na Oddelenieto Kumanovo dejstvuvaat okoliskite narodnoosloboditelni odbori Zletovo, Kratovo, Kriva Palanka i Kumanovo. So re{enie na Prezidiumot na ASNOM od 21 oktomvri 1944 godina (selo Gorno Vranovci, Vele{ko) za podelba na Makedonija na oblasti i odreduvawe na rangot na oddelni gradovi me|u drugite vo rangot na okoliski narodnoosloboditelni odbori izdignat e i gradot Kumanovo. Na 22.1.1945 godina Prezidiumot na ASNOM nosi Povelba za Prvata administrativno-teritorijalna podelba na Makedonija na okruzi me|u koj e i Kumanovskiot okrug (arhivska gra|a na Okru`niot narodno-osloboditelen odbor Kumanovo ne e izdvoena kako posebna celina). Okoliskite narodnoosloboditelni odbori egzistiraat do 21 noemvri 1945 godina do donesuvawe na Uredbata za opredeluvawe na brojot i teritorijalnite podra~ja na okruzite i okoliite. Za~etocite za osnovawe na po~etocite na narodnata vlast odat naporedno so razvojot na oru`enata borba. Nivnite po~etoci datiraat od 1942 godina so sozdavaweto na prvite slobodni teritorii vo Makedonija, a pointenzivno se osnovaat od po~etokot na 1944 godina. Na 22.2.1945 godina Prezidiumot na ASNOM donel odluka za raspi{uvawe izbori za selski (gradski i reonski) i okoliski NOO vo Federalna Makedonija.4 Na 31.3.1945 godina Prezidiumot na ASNOM donesol pravilnici za ustrojstvoto na narodnoosloboditelnite odbori5: - Pravilnik za ustrojstvoto na okoliskite NOO; - Pravilnik za ustrojstvoto na Skopskiot gradski NOO i - Pravilnik za ustrojstvoto na op{tinskite NOO. Organizaciskata postavenost na okoliskite NOO opfa}a: - Plenum; - Izvr{en odbor, koj go so~inuvaat Pretsedatelstvoto i na~alnicite na oddelite; Pretsedatelstvoto go so~inuvaat pretsedatelot, potpretsedatelot i sekretarot; vo Izvr{niot odbor se formiraat Sekretarijat i oddeli: upraven, sudski, stopanski, tehni~ki, soop{titelen-soobra}aen, prosveten, propaganden, zdravstven, socijalen i administrativen. (Istorijatot se odnesuva za site okoliski narodnoosloboditelni odbori.)

Sodrìnski podatoci za arhivskata gra|a: Arhivskata gra|a sodrì: podatoci za sorabotkata i pomo{ta na Narodnoosloboditelnata vojska okolu snabduvaweto so obleka i ishrana; pomo{ na semejstvata na zaginatite borci; organizacija na stopanskiot ìvot; otvorawe na u~ili{ta i zapo~nuvawe redovna nastava; popravka na infrastrukturnite objekti; re{avawe na problemite od domenot na zdravstvoto, socijalata, griàta za javniot red i mir i dr. (Sodrìnskite podatoci se odnesuvaat za site okoliski narodnoosloboditelni odbori.)

Arhivskata gra|a e na makedonski jazik.

4 „Sl. vesnik na Federalna Makedonija“ br. 2 od 23 fevruari 1945 god. 5 „Sl. vesnik na Federalna Makedonija“ br. 4 od 9 april 1945 god.

21. OKOLISKI NARODEN ODBOR - KRATOVO (1944-1952); 1944-1952: kn. 89, kut. 50; 9,4. SI a.e. 9684, listovi 9315, NIS 225 str. - OKOLISKI NARODNOOSLOBODITELEN ODBOR - KRATOVO (1944-1945); 1944: kn. 8, kut. 2; 0,26. AI a.e. 757, listovi 3009, NIS 35 str.

Istorijat na fondoobrazuva~ot: Okoliskite narodni odbori ja zapo~nuvaat svojata dejnost so donesuvaweto na Uredbata na Ministerskiot sovet na Federalna Makedonija od 27.11.1945 godina, so koja se opredeluva brojot na teritorijalnite podra~ja i sedi{tata na okoliskite i na mesnite narodni odbori. Teritorijata na Makedonija e podelena na 5 okru`ni narodni odbori, 33 okoliski i 872 mesni narodni odbori. Na teritorijata pod nadle`nost na Oddelenieto Kumanovo (voglavno so izmeni i dopolnuvawa na zakonite za administrativno- teritorijalna podelba) dejstvuvale 5 okoliski narodni odbori: Zletovo (postoi samo arhivska gra|a za NOO Zletovo), Kratovo, Kriva Palanka, Kumanovo i Staro Nagori~ane. So Op{t zakon za narodnite odbori donesen od Narodnoto sobranie na FNRJ na 25 maj 1946 godina6, narodnite odbori steknuvaat status na najvisoki organi na dràvnata vlast od lokalno zna~ewe, preku koi narodot ja vr{i svojata vlast. Tie se izbrani na osnova na op{toto, neposredno i ednakvo izbira~ko pravo so tajno glasawe i donesuvaat propisi vo ramkite na svojata nadle`nost. Sekoj okoliski naroden odbor ima svoj buxet i raspolaga so svoite prihodi i rashodi, a od nego se podmiruvaat li~nite i materijalnite tro{oci na site organi, ustanovi i pretprijatija vo negova nadle`nost. Organizaciskata postavenost na okoliskite narodni odbori (so odredeni izmeni) e slednata: 1. Izvr{en odbor (sostaven od pretsedatel i sekretar), koj rakovodi so rabotata na poverenstvata za zemjodelie i {umarstvo, trgovija i snabduvawe, komunalni raboti, finansii, trud, prosveta i kultura, narodno zdravje, socijalni griì, lokalen soobra}aj i Poverenstvoto za industrija i rudarstvo; 2. Sekretarijat, vo ~ij sostav spa|aat: personaleni otsek, slu`ba za evidencija, upraven otsek, pravna slu`ba, katastarski otsek, voen otsek i slu`ba za administracija; 3. Postojani komisii - Kontrolna, Planska i Komisija za àlbi i poplaki, po potreba se formiraat i vremeni komisii i slu`bi i 4. Sobir na izbira~ite kako najvisok organ. Okoliskite narodni odbori se transformiraat vo 1952 godina. (Istorijatot se odnesuva na site okoliski narodni odbori.)

Sodr`inski podatoci za arhivskata gra|a: Fondovite na okoliskite narodni odbori naj~esto sodr`at zapisnici i sedni~ni materijali od organite i telata, pravilnici za rabota, spisoci na personalot, programski i izve{tajni materijali, analizi - informacii za sostojbite od site domeni na dejnost na odborite, re{enija za osnovawe zemjodelski, industriski, zanaet~iski, trgovski, kreditni, transportni i drugi pretprijatija, za osnovawe ustanovi od site domeni na dejnost na

6 „Slu`ben list na FNRJ“ br. 43/46 god.

30 odborot (prosvetni, kulturni, zdravstveni, socijalni i sl.), dokumenti vo vrska so agrarnata reforma, kolonizacijata, eksproprijacijata, konfiskacijata, nacionalizacijata, kupo-proda`ni dogovori, grade`ni dozvoli i sl.

Arhivskata gra|a e na makedonski jazik.

22. OKOLISKI NARODEN ODBOR - KRIVA PALANKA (1944-1955); 1944-1955: kn. 256, kut. 68; 11,9. SI a.e. 15463, listovi 55695, NIS 455 str. - OKOLISKI NARODNOOSLOBODITELEN ODBOR KRIVA PALANKA (1944-1945); 1944-1945: kn. 10, kut. 3; 0,5. AI a. e. 1065, listovi 2524, NIS 85 str.

23. OKOLISKI NARODEN ODBOR - KUMANOVO (1944-1965); 1944-1965: kn. 328, kut. 461; 41,8. SI a.e. 82775, listovi 382780, NIS 1488 str. -OKOLISKI NARODNOOSLOBODITELEN ODBOR - KUMANOVO (1944-1945); 1944-1945: kn. 9, kut. 7; 0,9. AI a.e. 3124, listovi 2027, NIS 84 str.

24. OKOLISKI NARODEN ODBOR - STARO NAGORI^ANE (1945-1947); 1945-1947: kn. 57, kut. 4; 1,5. SI a.e. 777, listovi 3755, NIS 70 str.

SOBRANIJA NA OP[TINI

25. SOBRANIE NA OP[TINA KRATOVO - KRATOVO (1944-1990); 1944/1990: kn. 213, kut. 228; 26,6. SI a.e. 12217, listovi 140181, NIS 726 str. - GRADSKI NARODNOOSLOBODITELEN ODBOR KRATOVO - KRATOVO (1944-1945); 1944/1945: kn. 1, kut. 1; 0,1. SI a.e. 60, listovi 94, NIS 7 str.

Istorijat na fondoobrazuva~ot: Gradskite (op{tinski narodnoosloboditelni odbori) dejstvuvaat i rabotat soglasno so zakonskite propisi za rabota na okoliskite narodnoosloboditelni odbori, pri {to nivnite nadle`nosti se protegaat na teritorijata na gradovite odnosno op{tinite. Organizaciskata postavenost na gradskite (op{tinski) NOO e slednata: Plenum, Izvr{en odbor, koj go so~inuvaat Pretsedatelstvoto i na~alnicite na oddelite. Pretsedatelstvoto go so~inuvaat pretsedatelot, potpretsedatelot i sekretarot. Vo Izvr{niot odbor vleguvaat i rakovoditelite na oddelite: upraven, soop{titelen-soobra}aen, stopanski, propagandno-prosveten, socijalno-zdravstven, sudski i administrativen oddel.

31 Sodr`inski podatoci za arhivskata gra|a: Arhivskata gra|a sodr`inski se sovpa|a so arhivskata gra|a na fondovite na okoliskite narodnoosloboditelni odbori.

Arhivskata gra|a e na makedonski jazik.

- MESTEN NARODEN ODBOR KRATOVO - KRATOVO (1945-1950); 1945/1950: kn. 18, kut. 2; 0,3. SI a.e. 278, listovi 1267, NIS 34 str. -GRADSKI NARODEN ODBOR - KRATOVO (1950-1963); 1950-1963: kn. 35, kut. 51; 5,2. SI a.e. 3954, listovi 39381, NIS 153 str. - SOBRANIE NA OP[TINA KRATOVO (1945-1990); 1945/1990: kn. 143, kut. 174; 21. SI a.e. 7925, listovi 94439, NIS 532 str.

26. SOBRANIE NA OP[TINA KUMANOVO (1944-1993); 1945-1993: kn. 205, kut. 166; 20,6. SI a. e. 12807, listovi 263841, NIS 1187 str. (fondot e vo faza na sreduvawe, sreden zaklu~no so 1975 godina) - GRADSKI NARODNOOSLOBODITELEN ODBOR - KUMANOVO (1944-1945); 1944-1945: kut. 4; 0,4. AI a. e. 1600, listovi 5662, NIS 16 str. - GRADSKI NARODEN ODBOR KUMANOVO (1945-1955); 1945-1955: kn. 266, kut. 10; 15,2. SI a. e. 19407, listovi 84136, NIS 504 str.

27. SOBRANIE NA OP[TINA LIPKOVO (1945-1965 ); 1945/1965; kn. 52, kut. 42; 5,2. SI a.e. 4698, listovi 35163, NIS 171 str. - MESEN NARODEN ODBOR LIPKOVO (1945-1952); 1945/1952: kn. 16, kut. 1; 0,2. SI a.e. 339, listovi 802, NIS 30 str. - SOBRANIE NA OP[TINA LIPKOVO (1952-1965); 1955/1965: kn. 36, kut. 41; 5. SI a.e. 4359, listovi 34361, NIS 141 str.

28. SOBRANIE NA OP[TINA ORA[AC (1945-1965): 1946/1965: kn. 39, kut. 30; 4. SI a.e. 3525, listovi 28386, NIS 121 str. - MESTEN NARODEN ODBOR ORA[AC (1945-1952); 1946/1952: kn. 9, kut. 1; 0,2. SI a.e. 252, listovi 778, NIS 15 str. - SOBRANIE NA OP[TINA ORA[AC (1952-1965); 1952/1965: kn. 30, kut. 29; 3. SI a.e. 3274, listovi 27608, NIS 106 str.

29. SOBRANIE NA OP[TINA STARO NAGORIÂNE (1944-1965); 1944-1965: kn. 85, kut. 55; 6,6. SI a.e. 10242, listovi 42742, NIS 292 str. - NARODNOOSLOBODITELEN ODBOR STARO NAGORIÂNE (1944-1945); 1944/1945: kn. 2, kut. 3; 0,3. SI a.e. 551, listovi 1049, NIS 13 str. - MESTEN NARODEN ODBOR STARO NAGORIÂNE (1945-1952); 1945/1952: kn. 30, kut. 10; 1,6. SI a.e. 3802, listovi 6253, NIS 98 str. - SOBRANIE NA OP[TINA STARO NAGORIÂNE (1952-1965); 1952/1965: kn. 53, kut. 42; 4,7. SI a.e. 5889, listovi 35440, NIS 181 str.

32 Istorijat na fondoobrazuva~ot: So Zakonot za izmeni na Ustavot na Socijalisti~ka Republika Makedonija i Odlukata za proglasuvawe na Ustavniot zakon za izmeni na Ustavot na SRM7 se ukinuvaat okoliite i okoliskite sobranija, a na nivno mesto vo SRM so Zakonot za podra~jata na op{tinite vo SRM8 se osnovaat 32 op{tini. So donesuvaweto na Ustavot na SRM vo 1963 godina nastanuvaat teritorijalni i organizaciski promeni, a op{tinite se ureduvaat kako op{testveno-politi~ki zaednici na gra|anite. Funkciite na vlasta i upravuvaweto so op{testvenite raboti gi vr{at pretstavni~ki tela, kako op{ti organi na op{testvenoto samoupravuvawe na op{testveno-politi~kite zaednici i organite {to im se odgovorni. Pretstavni~ko telo na op{tinata e Sobranieto, koe obrazuva politi~ko-izvr{ni organi i organi na upravata na Sobranieto. Op{tinskoto sobranie go so~inuvaat Op{tinskiot sobor i Soborot na rabotnite zaednici so ednakov broj ~lenovi, koj se utvrduva so Statut na op{tinata. ^lenovite na Op{tinskiot sobor gi izbiraat gra|anite neposredno, a ~lenovite na Soborot na rabotnite zaednici rabotnite lu|e na podra~jeto na op{tinata. Rabotite od svoja nadle`nost op{tinskoto sobranie gi vr{i na sednici (zaedni~ki sednici i posebni sednici na soborite). Izvr{nite funkcii po pravilo se vr{at preku sovetite, a upravnite preku svoite organi na upravuvawe-organizaciski edinici. Op{tinskite sobranija obrazuvaat postojani i povremeni komisii. Za obezbeduvawe finansiski sredstva i unapreduvawe na stopanskite i drugi dejnosti op{tinskite sobranija obrazuvaat fondovi rakovodeni od upravni odbori. Op{tinskite sobranija se konstituirani na 1.2.1965 godina i egzistiraat do 14.9.1996 godina do donesuvaweto na Zakonot za teritorijalna podelba na Republika Makedonija i opredeluvawe na podra~jata na edinicite na lokalnata samouprava9.

Arhivskata gra|a e na makedonski jazik.

OP[TINSKI NARODNOOSLOBODITELNI ODBORI

30. ZLETOVO (1944-1945); 1944-1945: kut. 1; 0,1. SI a.e. 84, listovi 125, NIS 6 str.

7 „Sl. vesnik na SRM“, Skopje, 25.01.1965 god. XXI, br. 2, str. 18-19; Dr`aven arhiv na Republika Makedonija, f. Sobranie na NRM, 1.158.8.2/8-11. 8 „Sl. vesnik na SRM“, Skopje 25.01.1965 god., XXI, br. 2, str. 19-27; Dr`aven arhiv na Republika Makedonija, f. Sobranie na NRM, 1.158.8.3/12-33. 9 „Sl. vesnik na Republika Makedonija“, Skopje, 14 septemvri 1996 godina LII, br. 49, str. 2757- 2770.

33 31. LUKE (1944-1945); 1944/1945: kut. 1; 0,1. SI a.e. 494, listovi 545, NIS 5 str.

32. RANKOVCE (1944-1945); 1944/1945: kn. 1, kut. 1; 0,1. SI a.e. 115, listovi 259, NIS 6 str.

33. SAMOKOV (1944-1945); 1944/1945: kut. 1; 0,1. SI a.e. 137, listovi 358, NIS 5 str. (od 1946 godina SAMOKOV se preimenuva vo TRNOVO)

Istorijat na fondoobrazuvatelot: Organite na vlasta i upravata na navedenite fondovi se formirani vo 1944 godina vrz osnova na Re{enieto na Prezidiumot na ASNOM za organizacija na rabotata na narodnoosloboditelnite odbori vo Federalna Makedonija (s. Ramno 20.10.1944 godina). Vo 1945 godina na mestoto na NOO se formiraat mesni narodni odbori vrz osnova na Uredbata za opredeluvawe na brojot na teritorijalnite podra~ja i sedi{tata na okoliite i mesnite narodni odbori, donesena na Ministerskiot sovet na Federalna Makedonija od 21.11.1945 godina („Sl. vesnik na FM“ br. 24/145). Vrz osnova na taa uredba e formiran i Kozja~kiot okoliski naroden odbor so sedi{te vo Staro Nagori~ane.

Arhivskata gra|a e na makedonski jazik.

NARODNI ODBORI NA OP[TINITE

34. ARBANA[KO (1944-1955); 1944/1955: kn. 20, kut. 4; 0,48. SI a.e. 632, listovi 2021, NIS 93 str. - NARODNOOSLOBODITELEN ODBOR ARBANA[KO - ARBANA[KO (1944-1945); 1944/1945: kn. 2, kut. 1; 0,1. SI a.e. 140, listovi 163, NIS 11 str. - MESTEN NARODEN ODBOR ARBANA[KO (1945-1952); 1945/1952: kn. 14, kut. 2; 0,3. SI a.e. 306, listovi 1147, NIS 68 str. - NARODEN ODBOR NA OP[TINA ARBANA[KO (1952-1955); 1952/1955: kn. 4, kut. 1; 0,2. SI a.e. 186, listovi 711, NIS 14 str.

35. BAJLOVCE (1944-1955); 1944/1955: kn. 28, kut. 11; 1,3. SI a.e. 3296, listovi 7642, NIS 122 str. - NARODNOOSLOBODITELEN ODBOR BAJLOVCE (1944-1945); 1944/1945: kn. 1, kut. 2; 0,2. SI a.e. 392, listovi 667, NIS 12 str. - MESTEN NARODEN ODBOR BAJLOVCE (1945-1952); 1945/2952: kn. 26, kut. 7; 0,8. SI a.e. 2644, listovi 6122, NIS 100 str. - NARODEN ODBOR NA OP[TINA BAJKOVCE (1945-1952); 1945/1952: kn. 1, kut. 2; 0,2. SI a.e. 260, listovi 885, NIS 10 str.

36. BEDIWE (1944-1955); 1944/1955: kn. 64, kut. 6; 1,4. SI a.e. 1405, listovi 2976, NIS 94 str. - NARODNOOSLOBODITELEN ODBOR BEDIWE (1944-1945); 1944/1945: kn. 2, kut. 3; 0,3. SI a.e. 613, listovi 1096, NIS 14 str.

34 - MESTEN NARODEN ODBOR BEDIWE (1945-1952); 1945/1952: kn. 54, kut. 2; 0,4. SI a.e. 545, listovi 1136, NIS 67 str. - NARODEN ODBOR NA OP[TINA BEDIWE (1952-1955); 1952/1955: kn. 8, kut. 1; 0,2. SI a.e. 247, listovi 744, NIS 13 str.

37. DUMANOVCE (1945-1955); 1946/1955: kn. 16, kut. 3; 0,5. SI a.e. 799, listovi 1835, NIS 34 str. - MESTEN NARODEN ODBOR DUMANOVCI (1945-1952); 1946/1952: kn. 8, kut. 1; 0,2. SI a.e. 342, listovi 508, NIS 15 str. - NARODEN ODBOR NA OP[TINA DUMANOVCE (1952-1955); 1952/1955: kn. 8, kut. 2; 0,3. SI a.e. 457, listovi 1327, NIS 19 str.

38. @EGQANE (1945-1955); 1945/1955: kn. 13, kut. 2; 0,8. SI a.e. 670, listovi 2366, NIS 26 str. - MESTEN NARODEN ODBOR @EGQANE (1945-1952); 1950/1952: kn. 4, kut. 1; 0,1. SI a.e. 431, listovi 1166, NIS 11 str. - NARODEN ODBOR NA OP[TINA @EGQANE (1952-1955); 1952/1955: kn. 9, kut. 1; 0,7. SI a.e. 239, listovi 1200, NIS 15 str.

39. KLEÔVCE (1944-1962); 1944/1962: kn. 55, kut. 16; 1,7. SI a.e. 2226, listovi 9118, NIS 99 str. - NARODNOOSLOBODITELEN ODBOR KLEÔVCE (1944-1945); 1944/1945: kn. 1, kut. 2; 0,2. SI a.e. 280, listovi 483, NIS 6 str. - MESTEN NARODEN ODBOR KLEÔVCE (1945-1952); 1945/1952: kn. 12, kut. 3; 0,4.SI a.e. 514, listovi 1186, NIS 26 str. - NARODEN ODBOR NA OP[TINA KLEÔVCE (1952-1962); 1952/1962: kn. 42, kut. 11; 1,2. SI a.e. 1432, listovi 7499, NIS 67 str.

40. MATEJÊ (1944-1955); 1944/1955: kn. 27, kut. 6; 1,1. SI a.e. 1576, listovi 3457, NIS 51 str. - NARODNOOSLOBODITELEN ODBOR MATEJÊ (1944-1945); 1944/1945: kn. 2, kut. 2; 0,2. SI a.e. 361, listovi 525, NIS 9 str. - MESTEN NARODEN ODBOR MATEJÊ (1945-1952); 1945/1952: kn. 19, kut. 2; 0,3. SI a.e. 740, listovi 1487, NIS 27 str. - NARODEN ODBOR NA OP[TINA MATEJÊ (1952-1955); 1952/1955: kn. 6, kut. 2; 0,3. SI a.e. 475, listovi 1444, NIS 15 str.

41. MLADO NAGORIÂNE (1945-1955); 1946/1955: kn. 22, kut. 2; 0,4. SI a.e. 582, listovi 1414, NIS 32 str. - MESTEN NARODEN ODBOR MLADO NAGORIÂNE (1945-1952); 1946/1952: kn. 14, kut. 1; 0,2. SI a.e. 298, listovi 706, NIS 20 str. - NARODEN ODBOR NA OP[TINA MLADO NAGORIÂNE (1952-1955); 1952/1955: kn. 8, kut. 1; 0,2. SI a.e. 284, listovi 708, NIS 12 str.

42. OBLAVCE (1950-1955); 1950-1955: kn. 2, kut. 1; 0,2. SI a.e. 58, listovi 275, NIS 10 str. - MESTEN NARODEN ODBOR OBLAVCE (1950-1952); 1950/1952: kn. 1, kut. 1; 0,1. SI a.e. 8, listovi 24, NIS 5 str.

35 - NARODEN ODBOR NA OP[TINA OBLAVCE (1952-1955); 1952/1955: kn. 1, kut. 1; 0,1. SI a.e. 50, listovi 251, NIS 5 str.

43. ROMANOVCE (1944-1955); 1944/1955: kn. 28, kut. 4; 1,3. SI a.e. 702, listovi 1526, NIS 41 str. - NARODNOOSLOBODITELEN ODBOR ROMANOVCE (1944-1945); 1944/1945: kn. 1, kut. 2; 0,2. SI a.e. 410, listovi 775, NIS 6 str. - MESTEN NARODEN ODBOR ROMANOVCE (1946-1952); 1946/1952: kn. 18, kut. 1; 0,2. SI a.e. 160, listovi 336, NIS 22 str. - NARODEN ODBOR NA OP[TINA ROMANOVCE (1952-1955); 1952/1955: kn. 9, kut. 1; 0,2. SI a.e. 132, listovi 415, NIS 13 str.

44. SLUPÂNE (1945-1955); 1946/1955: kn. 13, kut. 3; 0,4. SI a.e. 786, listovi 2674, NIS 24 str. - MESTEN NARODEN ODBOR SLUPÂNE (1945-1952); 1946/1952: kn. 7, kut. 1; 0,2. SI a.e. 334, listovi 805, NIS 12 str. - NARODEN ODBOR NA OP[TINA SLUPÂNE (1952-1955); 1952/1955: kn. 6, kut. 2; 0,3. SI a.e. 452, listovi 1869, NIS 12 str.

45. STRACIN (1945-1955); 1945/1955: kn. 17, kut. 2; 0,3. SI a.e. 316, listovi 1024, NIS 17 str. - MESTEN NARODEN ODBOR STRACIN (1945-1952); 1945/1951: kn. 11, kut. 1; 0,2. SI a.e. 190, listovi 489, NIS 17 str. - NARODEN ODBOR NA OP[TINA STRACIN (1952-1955); 1952/1955: kn. 6, kut. 1; 0,2. SI a.e. 126, listovi 535, NIS 10 str. 46. TABANOVCE (1945-1962); 1945/1962: kn. 74, kut. 13; 1,6. SI a.e. 1793, listovi 8553, NIS 113 str. - MESTEN NARODEN ODBOR TABANOVCE (1945-1952); 1945/1952: kn. 37, kut. 1; 0,2. SI a.e. 242, listovi 665, NIS 52 str. - NARODEN ODBOR NA OP[TINA TABANOVCE (1952-1962); 1952/1962: kn. 37, kut. 12; 1,4. SI a.e. 1551, listovi 7888, NIS 61 str.

47. [OPSKO RUDARE (1944-1955); 1944/1955: kn. 6, kut. 2; 0,3. SI a.e. 581, listovi 1136, NIS 24 str. - NARODNOOSLOBODITELEN ODBOR [OPSKO RUDARE 91944-1945); 1944/1945: kn. 1, kut. 1; 0,1. SI a.e. 537, listovi 797, NIS 12 str. - MESTEN NARODEN ODBOR [OPSKO RUDARE (1945-1952); 1945/1952: kn. 2, kut. 1; 0,1. SI a.e. 44, listovi 157, NIS 7 str. - NARODEN ODBOR NA OP[TINA [OPSKO RUDARE (1952-1955); 1952/1955: kn. 3; 0,1. SI - NIS 5 str.

Istorijat na fondoobrazuva~ot: Vo 1952 godina so ukinuvaweto na mesnite narodni odbori, a vrz osnova na Zakonot za podelbata na NRM na okolii, gradovi, gradski op{tini i op{tini, Zakonot za sproveduvaweto na reorganizacijata na narodnite odbori i Zakonot za narodnite odbori na op{tinite (“Slu`ben vesnik na NRM” br. 13/1952), se formiraat op{tinski narodni odbori.

36 Vo 1955 godina postoe~kite op{tinski narodni odbori so Ukazot za proglasuvawe na Zakonot za podra~jata na okoliite i op{tinite na NRM i Zakonot za sproveduvawe i ureduvawe na op{tinite i okoliite (“Slu`ben vesnik na NRM br. 20/1955) se ukinuvaat ONO vo tie mesta.

Arhivskata gra|a e na makedonski jazik.

MESNI NARODNI ODBORI

48. AGINO SELO (1948-1950); 1948/1950: kn. 10, kut. 1; 0,2. SI a.e. 162, listovi 585, NIS 18 str.

49. ALGUWA (1945-1947); 1946/1947: kn. 3, kut. 1; 0,2. SI a.e. 87, listovi 254, NIS 7 str.

50. AQINCE (1945-1947); 1946/1947: kn. 3, kut. 1; 0,1. SI a.e. 138, listovi 325, NIS 7 str.

51. VAKSINCE (1945-1952); 1945/1952: kn. 24, kut. 5; 0,6. SI a.e. 2695, listovi 4883, NIS 43 str.

52. VINCE (1945-1952); 1945/1952: kn. 2, kut. 3; 0,3. SI a.e. 779, listovi 1849, NIS 17 str.

53. GORNO KOJNARE (1945-1950); 1945/1950: kn. 15, kut. 1; 0,2. SI a.e. 141, listovi 652, NIS 29 str.

54. DEJLOVCE (1945-1952); 1945/1952: kn. 10, kut. 3; 0,3. SI a.e. 943, listovi 1491, NIS 39 str.

55. DIMONCE (1945-19520; 1949/1952; kn. 5, kut. 1; 0,2. SI a.e. 226, listovi 806, NIS 14 str.

56. DOBRO[ANE (1947-1952); 1947/1952: kn. 6, kut. 2; 0,3. SI a.e. 423, listovi 878, NIS 25 str.

57. DOVEZENCE (1945-1952); 1946/1952: kn. 6, kut. 2; 0,3. SI a.e. 402, listovi 896, NIS 23 str.

58. DRAGOMANCE (1945-1952); 1945/1952: kn. 27, kut. 22; 0,3. SI a.e. 625, listovi 1500, NIS 38 str.

59. DRENAK (1945-1952); 1946/1951: kn. 7, kut. 1; 0,2. SI a.e. 320, listovi 618, NIS 14 str.

60. @IVIWE (1945-1947); 1946: kut. 1; 0,1. SI a.e. 46, listovi 67, NIS 3 str.

61. ZUBOVCE (1945-1947): 1946: kut. 1; 0,1. SI a.e. 13, listovi 23, NIS 7 str.

62. IZVOR (1945-1952); 1946/1952: kn. 5, kut. 1; 0,2. SI a.e. 275, listovi 435, NIS 21 str.

63. KANAREVO (1947-1950); 1947/1950: kn. 5, kut. 1; 0,2. SI a.e. 180, listovi 565, NIS 9 str.

64. KARABI^ANE (1945-1947); 1946/1947: kn. 4; 0,1. NIS 6 str.

65. KOINCE (1945-1950); 1946/1950: kn. 21, kut. 1; 0,2. SI a.e. 364, listovi 579, NIS 33 str.

66. KOLICKO (1944-1952); 1944/1952: kut. 2, 0,2. SI a.e. 797, listovi 1113, NIS 11 str. - NARODNOOSLOBODITELEN ODBOR KOLICKO (1944-1945); 1944/1945: kut. 1; 0,1. SI a. e. 525, listovi 637, NIS 3 str. - MESTEN NARODEN ODBOR KOLICKO (1945-1952); 1945/1952: kut. 1; 0,1. SI a.e. 272, listovi 440, NIS 4 str.

67. KOSMATAC (1947-1950); 1947/1950: kn. 4, kut. 1. SI a.e. 131, listovi 303, NIS 9 str.

68. KRILATICA (1947-1952); 1952: kn. 4, kut. 1; 0,1. SI a.e. 27, listovi 57, NIS 8 str.

69. LOJANE (1945-1950); 1946/1950: kn. 17, kut. 2; 0,3. SI a.e. 649, listovi 1278, NIS 29 str.

70. QUBODRAG (1945-1947); 1946/1947: kn. 1, kut. 1; 0,1. SI a.e. 52, listovi 122, NIS 5 str.

71. MALINO (1945-1952); 1945/1952: kn. 11, kut. 6; 0,7. SI a.e. 2023, listovi 3698, NIS 35 str.

72. MALOTINO (1945-1952); 1945/1952: kn. 9, kut. 1; 0,2. SI a.e. 301, listovi 557, NIS 25 str.

73. MU[KOVO (1945-1952); 1946-1952: kn. 17, kut. 3. SI a.e. 579, listovi 2220, NIS 26 str.

74. NIKUQANE (1945-1950); 1946/1950: kn. 13, kut. 2; 0,3. SI a.e. 342, listovi 967, NIS 19 str.

76. OPAE (1944-1950); 1944/1950: kn. 16, kut. 2; 0,4. SI a.e. 161, listovi 359, NIS 24 str. - NARODENOOSLOBODITELEN ODBOR OPAE (1944-1945); 1944/1945: kn. 1, kut. 1; 0,1. SI a.e. 5, listovi 12, NIS 5 str. - MESTEN NARODEN ODBOR OPAE (1944-1950); 1945/1950: kn. 15, kut. 1; 0,3. SI a.e. 156, listovi 347, NIS 19 str.

77. ORAH (1945-1952); 1945/1952: kn. 9, kut. 1; 0,2. SI a.e. 359, listovi 797, NIS 19 str.

78. ORA[AC (1946-1952); 1946/1952: kn. 9, kut. 1; 0,2. SI a.e. 251, listovi 778, NIS 15 str.

79. ORIZARE (1945-1947): 1946: kn. 1, kut. 1; 0,1. SI a.e. 37, listovi 82, NIS 5 str.

80. OTQA (1945-1950); 1950/1950: kut. 1; 0,1. SI a.e. 35, listovi 55, NIS 3 str.

81. PELINCE (1945-1952); 1945-1952: kn. 20, kut. 1; 0,2. SI a.e. 497, listovi 901, NIS 36 str.

82. P^IWA (1945-1952); 1946/1952: kn. 7, kut. 1; 0,3. SI a.e. 329, listovi 1198, NIS 12 str.

83. ROPAQCE (1945-1950); 1945/1950: kn. 17, kut. 1; 0,2. SI a.e. 201, listovi 566, NIS 30 str.

84. RUGINCE (1945-1947); 1945/1947: kn. 4, kut. 1; 0,2. SI a.e. 153, listovi 253, NIS 11 str.

85. SAKULICA (1945-1952); 1947/1952: kn. 5, kut. 1; 0,2. SI a.e. 255, listovi 749, NIS 16 str.

86. STEPANCE (1945-1950); 1946/1950: kn. 10, kut. 1; 0,4. SI a.e. 459, listovi 1090, NIS 22 str. - NARODNOOSLOBODITELEN ODBOR STEPANCE (1944-1945); 1944/1945: kut. 1; 0,1. SI a.e. 337, listovi 464, NIS 6 str.

87. STREZOVCE (1946-1950); 1946/1950: kn. 6, kut. 1; 0,2. SI a.e. 155, listovi 316, NIS 14 str.

88. TOPOLOVI] (1945-1950); 1946/1950: kn. 111, kut. 3; 0,4. SI a.e. 541, listovi 1610, NIS 20 str.

89. TROME\A (1945-1950); 1946/1950: kn. 8, kut. 1; 0,2. SI a.e. 5022, listovi 878, NIS 20 str.

90. TURALEVO (1945-1952); 1946/1952: kn. 16, kut. 2; 0,3. SI a.e. 784, listovi 2058, NIS 24 str.

91. UMIN DOL (1945-1952); 1945/1952: kn. 25, kut. 1; 0,4. SI a.e. 526, listovi 1394, NIS 42 str.

92. FILIPOVCE (1946-1947); 1946/1947: kn. 1, kut. 1; 0,1. SI a.e. 36, listovi 40, NIS 5 str.

93. ^ELOPEK (1945-1952); 1946/1952: kn. 16, kut. 3; 0,4. SI a.e. 613, listovi 1101, NIS 30 str.

94. ^ETIRCE (1945-1952); 1945/1952: kn. 20, kut. 4; 05. SI a.e. 770, listovi 2120, NIS 37 str.

95. [LEGOVO (1944-1952); 1944/1952: kn. 20, kut. 6; 0,7. SI a.e. 784, listovi 3138, NIS 45 str. - NARODNOOSLOBODITELEN ODBOR [LEGOVO (1944-1945); 1944/1945: kut. 1; 0,1. SI a.e. 76, listovi 90, NIS 3 str. - MESTEN NARODEN ODBOR [LEGOVO (1945-1952); 1945/1952: kn. 20, kut. 5; 0,6. SI a.e. 708, listovi 3048, NIS 42 str.

96. [UPQI KAMEN (1945-1947); 1946: kut. 1; 0,1. SI a.e. 120, listovi 241, NIS 4 str.

Organizaciska struktura: Plenum na Mesniot naroden odbor i Izvr{en odbor sostaven od pretsedatel, sekretar i eden odbornik.

Istorijat na fondoobrazuva~ot: Mesnite narodni odbori se formirani vo 1945 godina vrz osnova na Uredbata za opredeluvawe na brojot, teritorijalnite podra~ja i sedi{tata na okoliskite i mesnite narodni odbori, donesena od strana na Ministerskiot sovet na Federalna Makedonija od 21 noemvri 1945 godina („Slu`ben vesnik na FM“ br. 24/45 god.). So Uredbata se ukinati op{tinskite narodni odbori, a na nivnoto mesto i na mestoto na porane{nite NOO se formiraat mesni narodni odbori. Mesnite narodni odbori se reorganiziraat vo op{tinski narodni odbori vrz osnova na Zakonot za podelbata na NRM na okolii, gradovi, gradski op{tini i op{tini, Zakonot za sproveduvaweto na reorganizacijata na narodnite odbori i Zakonot za narodnite odbori na op{tinite10. Nekoi od mesnite narodni odbori kako Stepance i Opae se ukinuvaat vo 1950 godina vrz osnova na Zakonot za administrativno-teritorijalnata podelba na NRM11.

Sodrìnski podatoci za arhivskata gra|a: Arhivskata gra|a sodrì podatoci za: - pomagaweto na NO vojska so hrana i obleka, organiziraweto ishrana na naselenieto, voveduvaweto zadolìtelen otkup na site zemjodelski proizvodi; - popravka na pati{tata, mostovite i zgradite na semejstvata na padnatite borci, podatoci za brojot na krupen i siten dobitok i za povr{inite zaseani so zemjodelski proizvodi; - planirawe na proizvodstvoto so razni kulturi i normirawe na cenite na zemjodelskite proizvodi;

10 „Slu`ben vesnik na NRM“ br. 13/52 11 „Slu`ben vesnik na NRM“ br. 28/50

40 - kolonizirawe na zaslu`nite i na siroma{nite semejstva vo Vojvodi- na; formiraweto i rabotata na agrarnite komisii i eksproprijacijata na imoti; - otvorawe analfabetski i op{toobrazovni kursevi; - pomo{ vo formiraweto selskite rabotni zadrugi; - otvorawe ~itali{ta i biblioteki i - zapisnici i sedni~ni materijali od odr`anite sednici na plenumite i odborite, na izvr{nite odbori i na komisiite; na tie sednici najmnogu se tretirani pra{awata za formiraweto selski zemjodelski zadrugi, esenskite seidbi, pribiraweto i smestuvaweto na dobito~nata hrana.

Arhivskata gra|a e na makedonski jazik.

4. PROSVETNI, KULTURNI I NAU^NI USTANOVI

4.1. PROSVETNI USTANOVI

103. UPRAVNIK NA SRPSKITE U^ILI[TA - KUMANOVO (1901); 1901: kut. 1; 0,1. SI a.e. 17, listovi 23, NIS 3 str.

104. TRGOVSKO U^ILI[TE NA KUMANOVSKATA TRGOVSKA MLADINA – KUMANOVO (1934-1941); 1934-1941: kn. 4, kut. 1; 0,2. SI, a.e. 150, listovi 323, NIS

Organizaciska postavenost: Upraven odbor, Nadzoren odbor, pretsedatel i predava~i.

Istorijat na fondoobrazuva~ot: U~ili{teto e osnovano vo 1937 godina od strana na Trgovskoto zdru`enie vo Kumanovo. Negovata zada~a bila da podgotvi kadar za trgovski pomo{nici. Prestanalo da raboti vo 1941 godina.

Sodr`inski podatoci za arhivskata gra|a: Gra|ata se sostoi od upisni listi.

Arhiskata gra|a e na srpski jazik.

5. SOCIJALNI I ZDRAVSTVENI USTANOVI

5.1. SOCIJALNI USTANOVI

106. OKRU@NA ZA[TITA NA INVALIDI, DECA I MLADINA - KUMANOVO (1919-1923); 1919/1921; kut. 1; 0,1. SI a.e. 67, listovi 103, NIS 3 str.

41 Istorijat na fondoobrazuva~ot: Osnovan e vo 1919 godina pod imeto Okru`en odbor za za{tita na decata vo Kumanovo. Vo 1920 godina go promenuva imeto vo Okru`na dr`avna za{tita na decata i mladinata vo Kumanovo, a vo 1921 godina vo Okru`na za{tita na invalidi, deca i mladina vo Kumanovo. Zada~a na Odborot e pomo{ i za{tita na decata voop{to, a osobeno na voenite siraci ~ii roditeli zaginale kako „srpski vojnici“.

Sodr`inski podatoci za arhivskata gra|a: Fondot sodr`i: molbi za pomo{, prepiska vo vrska so dodeluvaweto i davaweto pomo{ i za{tita na deca i prepiska so sudovite na op{tinite vo okolijata vo vrska so barawe pomo{ za fizi~ki odnosno psihi~ki rastroeni deca.

Arhivskata gra|a e na srpski jazik.

107. MESNA DR@AVNA ZA[TITA NA DECA I MLADINA - KUMANOVO (1919-1924); 1919/1924: kn. 1, kut. 1; 0,1. SI a.e. 447, listovi 699, NIS 5 str.

Istorijat na fondoobrazuvatelot: Na 25.10.1919 godina e osnovan Mesten odbor za za{tita na decata vo Kumanovo. Vo 1919 godina go promenuva imeto vo Mesna dr`avna za{tita na decata i mladinata vo Kumanovo. Zada~a na Odborot e pomo{ na siracite, a osobeno na voenite siraci od roditeli zaginati kako „srpski vojnici“.

Sodr`inski podatoci za arhivskata gra|a: Fondot sodr`i: spisoci na deca siraci, molbi za pomo{, prepiska so razni institucii vo vrska so utvrduvaweto na imotnata sostojba, podatoci za sostojbata na {titenicite i spisoci na dobrovolni prilozi nameneti za pomo{ na siroma{nite deca.

Arhivskata gra|a e na srpski jazik.

5.2. ZDRAVSTVENI USTANOVI

111. DOM ZA NARODNO ZDRAVJE - KUMANOVO (1928-1937); 1928/1937: kut. 1; 0,1. SI a.e. 152, listovi 169, NIS 3 str.

Sodrìnski podatoci za arhivskata gra|a: Gra|ata sodrì podatoci za zdravjeto i ìvotnite uslovi na naselenieto, prijavi za zabolenite od malarija i od veneri~ni bolesti i odluki za nazna~uvawe slu`benici.

Arhivskata gra|a e na srpski jazik.

6. STOPANSTVO I BANKARSTVO

6.1. PERIOD NA KAPITALIZAM

6.1.1. Banki

112. KUMANOVSKA IZVOZNA I PROMETNA BANKA A.D. - KUMANOVO (1928-1941); 1928/1941: kut. 1; 0,1. SI a.e. 74, listovi 344, NIS 5 str.

Organizaciska postavenost: Sobranie, Upraven odbor, Nadzoren odbor, pretsedatel, potpretsedatel i knigovoditel.

Istorijat na fondoobrazuva~ot: Bankata e osnovana vo 1928 godina na osnova~ko sobranie i vrz osnova na odobrenie na Ministerstvoto za trgovija i industrija. Zada~i na Bankata bile otvorawe krediti, davawe zaemi, oskontirawe i reskontirawe na menici.

Sodr`inski podatoci za arhivskata gra|a

Fondot sodr`i: zapisnici i sedni~ni materijali od odr`anite godi{ni sobranija na Bankata, oglas za osnovawe akcionersko dru{tvo, predlozi za izmeni na op{tata trgovija, re{avawa za predlozite na oddelni akcioneri, smetki od dobivki i zagubi i mese~ni bilansi.

Arhivskata gra|a e na srpski jazik.

6.1.3.5. Ostanati

113. @P LINIJA \U[EVO VO IZGRADBA - KUMANOVO (1941-1944); 1941/1944: kut. 2; 0,2. SI a.e. 1134, listovi 1568, NIS 8 str.

Istorijat na fondoobrazuva~ot: Pretprijatieto e organizirano i rakovodeno od grade`en in`ener. Sozdadenata arhivska gra|a vo kancelariskoto rabotewe se vodi po dela.

Sodr`inski podatoci za arhivskata gra|a: So~uvana e dokumentacija za izgradba na prugata, izgradba na mostovi, propusti za voda, infrastrukturni objekti na prugata, signalizacija na prugata, oprema za stanicite i tuneli. So~uvani se akti za pobaruvawa na lica, od koi e odzemen imot za izgradba na prugata, kako i akti za povredi i {teti nastanati vo rabotata.

Arhivskata gra|a e na bugarski jazik.

43 6.1.5. Zadrugi

114. OKOLISKA ZEMJODELSKA KREDITNA ZADRUGA - KRATOVO (1931-1941); 1931/1941: kut. 1; 0,1. SI a.e. 137, listovi 471, NIS 6 str.

115. ZANAET^ISKA KOOPERACIJA ZA KREDIT, OP[TI DOSTAVKI I PRODA@BA - KUMANOVO (1925-1947); 1925/1947: kn. 40, kut. 4; 1,2. SI a.e. 2160, listovi 3356, NIS 55 str.

Organizaciska postavenost: Sobranie, Upraven odbor i Nadzoren odbor.

Istorijat na fondoobrazuva~ot: Zanaet~iskata kooperacija za kredit, op{ti dostavki i proda`bi e formirana po inicijativa od Zanaet~iskiot esnaf na grad Kumanovo i srez @egligovski, na 21.6.1925 godina kako Zanaet~iska zadruga za kredit i {tedewe. Vo 1939 godina go menuva nazivot vo Zanaet~iska zadruga za kredit i {tedewe s.o.j (so ograni~eno „jemstvo“). Vo periodot na bugarskata okupacija, Kooperacijata raboti kako Zanaet~iska kooperacija za op{ti dostavki „Izgrev“ - Kumanovo, soglasno so naredbata na Bugarskoto ministerstvo za trgovija, industrija i trud od 11.5.1942 godina. Kooperacijata e konstituirana na 9.11.1942 godina i raboti do osloboduvaweto na Makedonija od bugarskata okupacija. Po osloboduvaweto Makedonskiot koperativen sojuz donesuva privremen pravilnik za zanaet~iskite kooperacii, koj e potvrden od Prezidiumot na ASNOM so Zapisnik br. 4 od 19.2.1945 godina, za obnovuvawe na zanaet~iskite kooperacii vo duhot na novite socijalisti~ki zakoni. Na godi{noto sobranie odr`ano na 16.3.1947 godina e doneseno re{enie za likvidirawe na Kooperacijata, soglasno so raspisot na Glavniot kooperativen sojuz od 25.12.1946 godina, so {to dejnosta na Kooperacijata prestanuva. Kooperacijata e formirana so zada~a da im vr{i uslugi na zanaet~iite, da dodeluva krediti za vr{ewe zanaet~iska dejnost, da ja pottiknuva i da ja {iri svesta na {tedeweto, da gi pomaga raznite humani, kulturno-prosvetni ustanovi i sl. Privremeniot pravilnik za zanaet~iski kooperacii predviduva Kooperacijata da otvora razni pretprijatija i fabriki za proizvodstvo na materijali za potrebite na zanaet~istvoto, da prireduva kursevi za izdigawe na zanaet~istvoto kako stopanska granka i sl.

Sodr`inski podatoci za arhivskata gra|a: Fondot sodr`i: zapisnici od redovnite i vonrednite godi{ni sobranija; zapisnici od sednicite na Upravniot i Nadzorniot odbor; spisoci na zadrugari i na akcioneri na Zanaet~iskata banka na Kralstvoto Jugoslavija A D – Belgrad; prepiska vo vrska so dobivaweto krediti i vo vrska so dejnosta na zadrugata od domenot na zanaet~istvoto i podatoci za likvidirawe na Kooperacijata.

Arhivskata gra|a e na srpski, bugarski i makedonski jazik.

6.2. PERIOD NA SOCIJALIZAM

6.2.2. Stopanski zdru`enija

116. TRGOVSKO-UGOSTITELSKA KOMORA ZA GRAD I OKOLIJA - KUMANOVO (1952-1954); 1952-1954: kn. 1, kut. 1; 0,1. SI a.e. 182, listovi 577, NIS 6 str.

Istorijat na fondoobrazuva~ot: Komorata e formirana vo 1952 godina so re{enie na Narodniot odbor na Kumanovska okolija. Prestanuva da raboti na 30.4.1954 godina poradi reorganizacija na komorite. Organizaciskata struktura na Komorata opfa}a: Sobranie, Nadzoren odbor, stru~ni sekcii i Sekretarijat.

Sodr`inski podatoci za arhivskata gra|a: Komorata se gri`i za utvrduvawe i pribirawe na ~lenarinata {to ja uplatuvaat pretprijatijata. Posreduva pri barawe krediti za izgradba na Kumanovska bawa. So~uvana e prepiska vo vrska so cenite na zemjodelskite proizvodi i alkoholnite pijalaci; pregledi za brojot na trgovski prodavnici, nivniot promet i brojot na vraboteni; prepiska vo vrska so stru~noto osposobuvawe na vrabotenite, polagaweto na prakti~no-stru~nite ispiti, priemot na u~enici i nivnoto {koluvawe.

Fondot e na makedonski jazik.

117. TRGOVSKA KOMORA NA KUMANOVSKA OKOLIJA - KUMANOVO (1954-1962); 1954/1962; kn. 4, kut. 15; 1,6. SI a.e. 1335, listovi 12387, NIS 53 str.

Istorijat na fondoobrazuva~ot: Trgovskata komora e formirana na 23.4.1954 godina so Re{enieto broj 6723 od strana na Narodniot odbor na Kumanovska okolija. Komorata imala zada~a da go sledi i da go prou~uva stokoviot promet i dvi`eweto na pazarot, razvoj i lokacija na trgovskata mre`a, unapreduvawe na organizacija i produktivnosta na rabotata i usovr{uvawe na stru~nite kadri. Prestanuva da raboti vo 1962 godina. Organizaciskata postavenost na Komorata opfa}a: Sobranie, Upraven odbor, stru~ni sekcii i komisii i Sekretarijat.

Sodr`inski podatoci za arhivskata gra|a: Fondot sodr`i: zapisnici i sedni~ni materijali od godi{nite sobranija na Komorata za periodot 1956-1961 godina; zapisnici i materijali od rabotata na Upravniot odbor za periodot 1956-1962 godina; zapisnici od sednicite na Sekretarijatot (Pretsedatelstvoto) za periodot 1956-1961 godina; zapisnici od sostanocite so direktorite i pretstavnicite na trgovskite pretprijatija za periodot 1957-1960 godina; zapisnici od

45 sednicite na sekciite za selsko-stopanski proizvodi 1956-1958, od Sekcijata za ogrevno drvo, od potsekcijata za meso, od sekcijata za koà i volna, od sekcijata za industriska stoka i od Komisijata za ureduvawe na izlozite na prodavnicite. Na sednicite me|u drugoto se razgleduvani slednive pra{awa: donesuvawe normativni i op{ti akti na Komorata i na trgovskite pretprijatija, visina na pridonesite na ~lenovite na Komorata, otkup na selsko-stopanski proizvodi i problemi na snabduvaweto na gradovite i naselenite mesta, kreditirawe na trgovijata so obrtni sredstva, {koluvawe i stru~no osposobuvawe na rabotnicite vo trgovijata, investiciski programi, planovi za izgradba na prodavnici i magacini, zavr{ni smetki na Komorata, formirawe vi{a trgovska {kola i trgovska {kola so prakti~na obuka. Fondot sodrì i analizi za rabotata na samoupravnite organi vo trgovskite pretprijatija, za ostvareniot promet, za sostojbite vo trgovskite pretprijatija; za snabduvaweto na gradovite so zimski zalihi, so ogrev i gradeèn materijal, so meso, mleko i nivni proizvodi; spisoci na zemjodelskite zadrugi vo okolijata; investiciska programa za izgradba na pazar vo Kumanovo; personalna dokumentacija so dosie na rabotnicite vo trgovijata (kvalifikuvani i polukvalifikuvani rabotnici i dosieja na rabotnici od sprovedeni ispiti za steknuvawe kvalifikacii) i finansiska dokumentacija.

Arhivskata gra|a e na makedonski jazik.

118. UGOSTITELSKA KOMORA NA KUMANOVSKA OKOLIJA - KUMANOVO (1954-1962); 1954/1962; kn. 5; 0,5. SI a.e. 715, listovi 3532, NIS 16 str.

Istorijat na fondoobrazuva~ot: Ugostitelskata komora e formirana na 23.4.1954 godina so Re{enieto br. 6723 od strana na Narodniot odbor na Kumanovska okolija. Prestanuva da raboti vo 1962 godina. Oranizaciskata postavenost na Komorata opfa}a: Sobranie, Upraven odbor, Nadzoren organ, stru~ni odbori i komisii i sekcii.

Sodrìnski podatoci za arhivskata gra|a: Fondot sodrì: zapisnici i sedni~ni materijali od godi{nite sobranija na Komorata (1956-1961), od sednicite na Upravniot odbor na Komorata (1955-1959), od Pretsedatelstvoto, od sekciite so rakovoditelite na ugostitelski pretprijatija i prodavnicite, od Komisijata za otvorawe restorani za op{testvena ishrana, od Komisijata za tarifni pravilnici, od Komisijata za higiensko-tehni~ka za{tita i zapisnici za polagaweto ispiti za polukvalifikuvani i kvalifikuvani rabotnici. Na sednicite, me|u drugoto, se razgleduvani slednite pra{awa: donesuvawe normativni i op{ti akti na Komorata i na ugostitelskite pretprijatija, sostojbi i perspektivi na ugostitelskata mreà, formirawe investiciski fond za unapreduvawe na ugostitelskata mreà, stru~no osposobuvawe na ugostitelskite rabotnici, pravewe planovi i izve{tai za

46 rabotata na Komorata i ugostitelskite pretprijatija, spisoci na vrabotenite rabotnici i finansiska dokumentacija.

Arhivskata gra|a e na makedonski jazik.

119. OKOLISKA ZANAET^ISKA KOMUNALNA KOMORA - KUMANOVO (1920-1962); 1920/1962: kn. 64, kut. 75; 8. SI a.e. 11665, listovi 65175, NIS 426 str.

Istorijat na fondoobrazuva~ot: Komorata e formirana na 26.2.1920 godina. Pred toa zanaet~iite vo Kumanovo bile organizirani vo zanaet~isko zdruènie koe e formirano vo avgust 1919 godina, koga e odràno i osnova~koto sobranie za formirawe Zanaet~iski esnaf za grad Kumanovo i srez @egligovski. Komorata trebalo da se griì za odrùvawe dobri odnosi me|u zanaet~iite, za stopansko-kulturnoto izdigawe na zanaet~iite, za stru~no osposobuvawe na mladite kadri, za borba protiv bespravna rabota, za osnovawe zanaet~iski pretprijatija i ustanovi, za polagawe kalfinski i majstorski ispiti i drugo. Vo socijalisti~kiot period Komorata gi dobiva site socijalisti~ki obele`ja i preku svojata dejnost go zabrzuva razvitokot na zanaet~istvoto odnosno stopanstvoto vo Republikata. Vo tekot na svoeto postoewe Komorata na nekolku pati go menuva{e nazivot soglasno so administrativno-teritorijalnite i upravnite primeni i toa: od 1920 do 1932 godina bila Zanaet~iski esnaf za grad Kumanovo i srez @egligovski; od 1941 do 1944 godina - Op{to zanaet~isko zdruènie; od 1944 do 1946 godina - Poverenik na op{to zanaet~isko zdruènie, Akcionen odbor za formirawe na zanaet~isko zdruènie; od 1946 do 1950 godina - Zanaet~isko zdruènie za grad Kumanovo i okolija - od 1950 do 1956 godina - Zanaet~iska komora za grad Kumanovo i okolija; od 1956 do 1960 godina - Okoliska zanaet~iska komora i od 1960 do 1962 godina - Okoliska zanaet~iska komunalna komora. Vrz osnova na Zakonot za zdruùvawe i delovna sorabotka vo stopanstvoto12, Zakonot za formirawe edinstveni stopanski organizacii13, Odlukata na Izvr{niot sovet i Zaklu~okot na Republi~kata stopanska komora za formirawe regionalni stopanski komori vo NRM, Okoliskiot naroden odbor vo Kumanovo na svojata sednica odràna na 17.11.1962 godina donel Odluka za pripojuvawe na Komorata kon Regionalnata stopanska komora za Skopje, Kumanovo, Tetovo i Titov Veles, so sedi{te vo Skopje, so {to dejnosta na Okoliskata zanaet~iska komunalna komora vo Kumanovo prestanuva da raboti. Organizacijata na Komorata opfa}a: Sobranie, Upraven odbor, Nadzoren odbor, soveti, stru~ni sekcii i stru~ni sekcii i komisii.

12 „Sl. list na FNRJ“ 28/60 13 „Sl. list na FNRJ“ 28/62

47 Sodrìnski podatoci za arhivskata gra|a: Fondot sodrì: zapisnici od redovnite i vonrednite godi{ni sobranija, buxeti i bilansi; zapisnici od sednicite na razni odbori pri Komorata, od osnova~kite sobranija na zanaet~iski zadrugi i sl.; izve{tai za polo`bata na zanaet~istvo i za negovoto dvièwe, po zanaeti i voop{to; spisoci na zanaet~ii po zanaeti kako i spisoci na zanaeti do 1912 godina; spisoci na poloèni kalfinski i majstorski ispiti; u~eni~ki dogovori i dogovori za rabota; individualni kartoni za site zanaet~ii; spisi na Inicijativniot odbor za formirawe Zanaet~iska komora za grad Kumanovo i okolijata; molbeni barawa od zanaet~iite; analizi za rabotni~ko samoupravuvawe vo zanaet~isko-stopanskite organizacii; izve{taj za razvitokot na ~evlarskiot zanaet vo Kumanovski kraj od 1919 do 1957 godina; personalni dokumenti i finansiski spisi.

Arhivskata gra|a e na srpski, bugarski i makedonski jazik.

120. ZEMJODELSKO-[UMARSKA KOMORA NA KUMANOVSKA OKOLIJA - KUMANOVO (1960-1962); 1960/1962: kn. 2, kut. 2; 0,2. SI a.e. 257, listovi 1368, NIS 9 str.

121. ZANATSKA KOMORA - KRATOVO (1920-1953); 1920/1953: kn. 31, kut. 8; 1,3. SI a.e. 1248, listovi 6504, NIS 72 str.

Istorijat na fondoobrazuva~ot: Komorata e formirana vo 1921 godina. Zada~i na Komorata bile da gi unapreduva zanaet~istvoto i proizvodstvoto, da go izdignuva kulturno i politi~ki svoeto ~lenstvo i da vlijae vrz me|usebnoto pomagawe na ~lenstvoto. Okoliskata zanaet~iska komora e ukinata vo 1951 godina.

Arhivskata gra|a e na srpski, bugarski i makedonski jazik.

123. OKOLISKI SOJUZ NA ZEMJODELSKI ZADRUGI “OSOGOVO” - KRIVA PALANKA (1947-1952); 1947-1952: kut. 2; 0,4. SI a.e. 558, listovi 1316, NIS 5 str.

Istorijat na fondoobrazuva~ot: Organizaciska struktura na Sojuzot: rakovoditel i administracija.

Sodrìnski podatoci za arhivskata gra|a: Fondot opfa}a: zapisnici od godi{nite sobranija na Okoliskiot sojuz, zemjodelskite zadrugi i selskite zemjodelski zadrugi. Na sostanocite se razgleduvani pra{awa od rabotata na Sojuzot i zemjodelskite zadrugi, pra{awa za izgradbata na zadru`ni domovi, planovi za rabota i izve{tai za zavr{enata rabota. Opfateni se i: analizi za kapitalna izgradba vo zadru`niot sektor; pregledi na trgovskata mreà i na kadarot vo pretprijatijata; izve{tai za sostojbite na dobitokot i na ìvinata; dogovori za otkup na dobitok; personalna i finansiska dokumentacija.

Arhivskata gra|a e na makedonski jazik.

124. OKOLISKI ZADRU@EN SOJUZ - KUMANOVO (1945-1964); 1946/1964: kn. 18, kut. 43; 4,4. SI a.e. 2453, listovi 36228, NIS 109 str.

Istorijat na fondoobrazuva~ot: Sojuzot e formiran na 31.3.1945 godina. Zada~a na Sojuzot bila unapreduvawe na zemjodelstvoto i zadrugarstvoto, formirawe novi zadrugi, instrukta`a i revizija na materijalnoto i finansiskoto rabotewe na zadrugite. Prestanal da raboti vo 1964 godina. Organizaciskata struktura na Sojuzot e slednata: Sobranie, Upraven odbor, Nadzoren odbor, Pretsedatelstvo, kulturno-prosvetno oddelenie i Sekretarijat.

Sodrìnski podatoci za arhivskata gra|a: Fondot sodrì: zapisnici i sedni~ni materijali od sednicite na Okoliskiot zadruèn sojuz, zemjodelskite zadrugi, selskite rabotni zadrugi, od sednicite na godi{nite sobranija na Sojuzot, od sednicite na Upravniot odbor, od konferenciite na zadrugarite. Na sednicite, me|u drugoto, se razgleduvani slednite pra{awa: normativni i op{ti akti, planovi i izve{tai za zavr{enata rabota; akcioni programi za razvoj na zemjodelstvoto i za rabotata na zemjodelskite zadrugi; analizi za podgotovkite za esenskite seidbi, organizaciskite sostojbi vo selskite rabotni zadrugi; odluka za nasaduvawe na oddelni blokovi so italijanski sorti p~enici; nabavka na mehanizacija, kupuvawe zemja, zemawe zemja pod zakup, osposobuvawe kadri vo zadrugite; vrabotuvawe rabotnici, organizirawe kursevi za traktoristi; reviziski izve{tai od izvr{enite revizii; statisti~ki izve{tai za sostojbite na zadrugite, za kadri vo zadrugite, za rasporedot na rabotnata sila; za zemjodelskite ma{ini, alati i prevozni sredstva, za proizvodstvoto vo oblasta na poljodelstvoto, ovo{tarstvoto, lozarstvoto i sto~arstvoto. Fondot opfa}a i: spisoci na zadrugi, zadrugari, re{enija za likvidirawe na selskite rabotni zadrugi, za ras~istuvawe na imotnite odnosi, za predavawe na ma{ini na licitacija i personalna i finansiska dokumentacija.

Arhivskata gra|a e na makedonski jazik.

125. DELOVEN SOJUZ ZA LOZARSTVO, VINARSTVO, OVO[TARSTVO I GRADINARSTVO - KUMANOVO (1956-1960); 1956/1960: kut. 4; 0,4. SI a.e. 415, listovi 2554, NIS 9 str.

Istorijat na fondoobrazuva~ot: Delovniot sojuz e formiran na 3.10.1956 godina so Re{enieto br. 324 od strana na Narodniot odbor na Kumanovska okolija. Sojuzot ima zada~a da im vr{i uslugi na zemjodelskite zadrugi, da gi otkupuva i da gi prodava nivnite proizvodi. Se gri`i za unapreduvawe na lozarstvoto, vinarstvoto, ovo{tarstvoto i gradinarstvoto. Prestanuva da raboti vo juni 1960 godina so Re{enieto br. 2961 od Narodniot odbor na op{tina Kumanovo i se pripojuva

49 kon Delovniot sojuz za ovo{tarstvo i mehanizacija „Agrotehnika“ vo Kumanovo.

Sodrìnski podatoci za arhivskata gra|a: Fondot sodrì: zapisnici i sedni~en materijal od odrànite godi{ni sobranija na delovniot sojuz, rabotni~kite soveti, upravnite odbori i sobirite na rabotnite lu|e na site rabotni edinici. Na sednicite, me|u drugoto, se razgleduvani: planovite i izve{taite za rabota, perspektivnite programi i planovi za rabota, normativnite i op{tite akti na Delovniot sojuz i rabotnite edinici i konkursite za dobivawe investiciski krediti. Fondot sodrì i tehni~ka, personalna i finansiska dokumentacija.

Arhivskata gra|a e na makedonski jazik.

126. DELOVEN SOJUZ ZA PROIZVODSTVO I PLASMAN NA TUTUN „LIPKOVO“ - KUMANOVO (1958-1960); 1958/1960: kut. 1; 0,1. SI a.e. 33, listovi 115, NIS 3 str.

Istorijat na fondoobrazuva~ot: Sojuzot e formiran na 29.1.1958 godina so Re{enieto br. 252 od strana na Narodniot odbor na Kumanovska okolija. Zada~a na delovniot sojuz e davawe stru~ni upatstva i pomo{ na zadru`nite pogoni i individualnite proizvoditeli vo proizvodstvoto na tutun. Prestanuva da raboti vo 1960 godina. Organizaciska struktura na Sojuzot: Sobranie, Upraven odbor, upravitel i Op{t sektor.

Sodrìnski podatoci za arhivskata gra|a: Fondot sodrì: zapisnici od odrànite sednici na Upravniot odbor na Delovniot sojuz; planovi za rabota i izve{tai za zavr{enata rabota vo odnos na organizacijata na rabotata, rasaduvaweto na tutunot, proizvodstvoto, obrabotkata i plasmanot; programi i tehni~ka dokumentacija za izgradba na su{ilnici za su{ewe tutun; personalna i finansiska dokumentacija.

Arhivskata gra|a e na makedonski jazik.

6.2.3.2. Zemjodelstvo i {umarstvo

132. OKOLISKI VETERINAREN LEKAR - KRATOVO (1941-1944); 1941/1944: kn. 2, kut. 1; 0,1. SI a.e. 887, listovi 1776, NIS 10 str.

Istorijat na fondoobrazuva~ot: Veterinarnata slu`ba vo Kratovo e formirana na 13.5.1941 godina od bugarskite okupatorski vlasti. Raboti do 1944 godina do osloboduvaweto na Makedonija.

50 Sodr`inski podatoci za arhivskata gra|a: Fondot sodr`i: zapisnici od izvr{enite poseti na selata vo vrska so evidentiraweto na pojavenite zarazni bolesti; podatoci za pojavata na zarazni bolesti; spisok na naselenite mesta i brojot na naselenieto vo Kratovska okolija; zapovedi od bugarskite vlasti vo vrska so veterinarnata dejnost i finansiska dokumentacija.

Arhivskata gra|a e na bugarski jazik.

6.2.5. Zadrugi

188. NABAVNO-PRODAJNA KOOPERACIJA „KIRO BURNAZ“ - KUMANOVO (1948-1950); 1948/1950: kut. 1; 0,1. SI a.e. 84, listovi 566, NIS 3 str.

7. OP[TESTVENO-POLITI^KI ORGANIZACII, DRU[TVA I ZDRU@ENIJA

7.1.1. Op{testveno-politi~ki organizacii

OKOLISKI KOMITETI NA KPM

298. KUMANOVO (1944-1965); 1944-1952: kn. 13, kut. 22. AI a.e. 6432, listovi 10649, NIS 1564 str.

OP[TINSKI KOMITETI NA SKM

301. KUMANOVO (1919-1990); 1945-1990: kut. 72; 7,2. SI a.e. 17973, listovi 55399, NIS 501 str. (sreden do 1975 godina)

Istorijat na fondoobrazuva~ite:

Istata godina koga se formira Sojuzot na komunistite na Jugoslavija pod naziv Socijalisti~ka rabotni~ka partija na Jugoslavija (komunisti) vo 1919 godina vo Kumanovo na 24.9.1919 godina e osnovan SRPJ (K) za Kumanovo. Kon krajot na 1919 godina vo redovite na partijata se nao|aat 450 ~lena, od koi 230 se ~lenovi na komunisti~kata mladina. Vo selata se formiraat partiski poverenstva. Po Obznanata Partijata raboti 20 godini vo ilegalni uslovi. Na povikot na KPJ za op{tonarodna borba protiv okupatorot, celiot rakovoden partiski sostav e vo partizanskite odredi vo 1941 godina. Po osloboduvaweto na Kumanovo vo 1944 godina se formira okru`en komitet na SKM, pod ~ija nadle`nost se sreskite (okoliskite) komiteti i mesnite komiteti vo Kumanovo, Kratovo i Kriva Palanka. Okru`niot komitet raboti do krajot na 1945 godina.

51 Okoliskiot komitet vo Kumanovo e formiran pred oslobduvaweto na Kumanovo vo 1944 godina i dejstvuva do 1965 godina. Vo 1950 godina e formiran Oblasten komitet koj dejstvuva (januari-juni 1950 g.). Od 1952 godina se formiraat okoliski, gradski i op{tinski komitet na KPM. Od noemvri 1952 godina na Kongresot na KPJ se menuva nazivot Komunisti~ka partija na Jugoslavija vo Sojuz na komunistite na Jugoslavija. Od januari 1955 godina ukinatite okoliski komiteti na Kratovo i Kriva Palanka se pripojuvaat kon Okoliskiot komitet vo Kumanovo. Od 1955 godina pod nadle`nost na Okoliskiot komitet na SKM vo Kumanovo potpa|aat op{tinskite komiteti na SKM vo Kumanovo, Kratovo, Kriva Palanka, Lipkovo, Staro Nagori~ane, Ora{ac, Rankovce, Kle~ovce i Tabanovce. Okoliskiot komitet na SKM vo Kumanovo dejstvuva do januari 1965 godina. Toga{ se ukinuvaat i op{tinskite komiteti na SKM vo Lipkovo, Staro Nagori~ane i Ora{ac. Od 1965 godina do 1990 prodolùvaat da rabotat op{tinskite komiteti na SKM vo Kumanovo, Kriva Palanka i Kratovo. Formirani se i drugi op{testveno-politi~ki organizacii: - Okoliski odbor na AF@ vo Kratovo na 17.9.1944 godina; - Izvr{en odbor na Narodniot front vo Kratovo na 17.9.1944 godina; - Okoliski odbor na narodnata mladina vo Kratovo vo 1945 godina; - Op{tinska konferencija na SSM vo 1945 godina; - Komitet za izgradba na èlezni~ka pruga vo Kumanovo vo 1948 god. i - Niè partisko u~ili{te vo maj 1948 godina.

Sodrìnski podatoci za arhivskata gra|a: Fondot sodrì: - zapisnici od odràni sostanoci na biroata, od plenumi, od sovetuvawa, od komiteti i od gradski partiski konferencii; - analizi i referati podneseni na razni sostanoci i konferencii; - informacii za rabotata na partiskite komiteti i na osnovnite organizacii; - periodi~ni i godi{ni planovi i izve{tai za zavr{enata rabota; - spisoci na ~lenovite na op{testveno-politi~kite organizacii i nivnite rakovodstv; - podatoci i analizi za rabotata na SRZ; pregledi za socijalniot, nacionalniot i politi~kiot sostav na ~lenstvoto na SKM i na rakovodstvata na op{testveno-politi~kite organizacii; - godi{ni buxeti i - finansiska i personalna dokumentacija.

Arhivskata gra|a e na makedonski jazik.

7.1.2. Gra|anski i drugi organizacii, dru{tva i zdru`enija

327. DRU[TVO NA BORCITE OD FRONTOT - KUMANOVO (1941-1944); 1941/1944: kut. 1; 0,1. SI a.e. 38, listovi 42, NIS 3 str.

52 7.2. STALE[KI KORPORACII

328. OKRU@EN ODBOR NA ZANAET^ISKI ZDRU@ENIJA ZA OKOLIJA @EGLIGOVSKI, KRIVOPALANE^KI I KRATOVSKI - KUMANOVO (1933-1941); 1933/1941: kn. 15, kut. 1; 0,2. SI a.e. 495, listovi 920, NIS 22 str.

Istorijat na fondoobrazuva~ot: Odborot e osnovan na 30.4.1933 godina vrz osnova na paragrafot 392 od Zakonot za pretprijatijata od 1931 godina. Prestanuva da raboti po napadot na Kralstvoto Jugoslavija od Germanija na 6.4.1941 godina. Zada~a na odborot e da organizira polagawe majstorski ispiti od teritorijata na zdru`enijata na zanaet~iite od Kumanovo, Kriva Palanka i Kratovo.

Sodr`inski podatoci za arhivskata gra|a: Arhivskata gra|a se sostoi od: zapisnici od godi{nite sobranija; spisoci na kandidatite za polagawe majstorski ispiti; podatoci za formirawe komisii; upatuvawa na kandidatite za polagawe ispiti i upatstva i pojasnuvawa za rabotata na Odborot.

Arhivskata gra|a e na srpski jazik.

329. ZANATSKO ZDRU@ENIE - ZLETOVO (1945-1950); 1945/1949: kn. 1, kut. 1; 0,1. SI a.e. 16, listovi 262, NIS 6 str.

Istorijat na fondoobrazuva~ot: Zdruènieto e formirano na 16.8.1945 godina na osnova~koto sobranie na zanaet~iskoto zdruènie vo Zletovo. Prestanuva da raboti vo 1950 godina, koga se pripojuva kon zanaet~iskoto zdruènie vo Kratovo.

Sodrìnski podatoci za arhivskata gra|a: Fondot sodrì: zapisnik od osnova~koto sobranie; zapisnici od odrànite sednici na Sobranieto na zdruènieto i negovite odbori; spisoci na zanaet~iite i vidovite uslugi {to gi vr{at, spisoci na lica koi polagale ispiti za kalfi, planovi za proizvodstvo, re{enija za cenite na uslugite, nabavka na materijal za rabota i nastavni programi na zanaet~iskite u~ili{ta.

Arhivskata gra|a e na makedonski jazik.

330. TRGOVSKO ZDRU@ENIE - KRIVA PALANKA (1933-1947); 1933/1947: kn. 2, kut. 2; 0,2. SI a.e. 224, listovi 1198, NIS 12 str.

Istorijat na fondoobrazuva~ot: Zdruènieto e osnovano vo 1918 godina na osnova~ko sobranie. Zada~a na zdruènieto e zaemno pomagawe na trgovskite pomo{nici. Zdruènieto

53 prestanalo da raboti na 3.10.1947 godina so re{enie na Trgovsko- industriskata komora na Makedonija.

Sodrìnski podatoci za arhivskata gra|a: Fondot sodrì: zapisnici od odrànite sostanoci na zdruènieto, dozvoli za poseduvawe du}ani, podatoci za nabavenata stoka, uverenija za rabotniot sta` i spisok na licata, na koi im e dadena pomo{.

Arhivskata gra|a e na srpski, bugarski i makedonski jazik.

331. ZDRU@ENIE NA UGOSTITELI ZA KUMANOVSKA I KRATOVSKA OKOLIJA - KUMANOVO (1919-1948); 1918/1948: kn. 12, kut. 9; 1,2. SI a.e. 2148, listovi 6255, NIS 67 str.

Istorijat na fondoobrazuva~ot: Zdruènieto e osnovano na 30.11.1919 godina vo Kumanovo na osnova~koto sobranie na Kafexisko-meanxiskiot esnaf. Vo tekot na postoeweto, zdruènieto gi menuvalo nazivite soglasno so administrativno- teritorijalnite i upravnite promeni, a so toa i negovata dejnost se pro{iruvala ili se stesnuvala teritorijalno. Zdruènieto gi imalo slednite nazivi i teritorijalna nadle`nost: od 1919 do 1926 godina Kafexisko-meanxisko zdruènie za okrug Kumanovski; od 1933 do 1937 godina Zdrènie na ugostitelite za Kumanovo i okoliite: Kumanovska, Kratovska, Krivopalane~ka i Pre{evska; od 1937 do 1941 godina Zdruènie na ugostitelite na podra~jeto na Vardarska banovina. Poverenstvo za grad Kumanovo i okoliite Kumanovska i Kratovska; od 1941 do 1945 godina Ugostitelsko-trgovsko zdruènie Kumanovo i od 1945 do 1948 godina Zdruènie na ugostitelite za Kumanovska i Kratovska okolija. Zada~ite na zdruènieto bile zaemno pomagawe na ~lenovite, grià za {koluvawe na ugostitelskite pomo{nici, grià za odnosite me|u ugostitelskite pomo{nici i nivnite pretpostaveni, sproveduvawe na propisite na Zakonot za pretprijatija i dr. Zdruènieto bilo rasformirano vo 1948 godina.

Sodrìnski podatoci za arhivskata gra|a: Fondot sodrì: - molbi za priem i uverenija za priem vo zdruènieto; - prijavi protiv licata {to bespravno dràt kafeani, referati protiv bakalite {to bespravno to~at alkoholni pijalaci i podatoci za registracija na du}ani; - izbor na delegati za konferencii vo Skopje i izbira~ki spisoci; utvrduvawe kafeani za smestuvawe na vojskata i za pomo{ na invalidi; dogovori za zakup na kafeani; - uverenija za priem na kelneri, podatoci za osiguruvawe trgovci i zanaet~ii, cenovnici, ukinuvawe na banovinskata tro{arina na alkoholni pijaloci; podatoci za odrùvawe na I-ot Kongres na ugostitelite na Jugoslavija (1937 g.); izlo`ba po povod 25-godi{ninata od osloboduvaweto od

54 Turcite; saem vo Belgrad vo 1937 godina; kongres na ugostitelite odr`an vo 1938 godina vo Novi Sad; - prilozi za izrabotka na vodovod vo Kumanovo vo 1939 godina; - dogovori na u~enici za kelnerska rabota, dozvoli za rabota, rabotni kni{ki i - finansiska dokumentacija.

Arhivskata gra|a e na srpski, bugarski i makedonski jazik.

332. TRGOVSKO ZDRU@ENIE - KUMANOVO (1924-1952); 1945, 1947/1948: kut. 1; 0,1. SI a.e. 112, listovi 150, NIS 5 str.

Istorijat na fondoobrazuva~ot: Zada~a na Zdru`enieto e unapreduvawe na stokovnata razmena i na pazarot. Nema podatoci za formiraweto. Prestanuva da raboti vo 1948 godina. Organizaciska struktura na Zdru`enieto: Sobranie, Upraven odbor i Sekretarijat.

Sodrìnski podatoci za arhivskata gra|a: Fondot sodrì: zapisnici od odrànite sednici na Sobranieto na zdruènieto i na negovite odbori, spisoci na ~lenovite na Zdruènieto, planovi za proizvodstvo i stru~no osposobuvawe na ~lenstvoto.

Arhivskata gra|a e na srpski, bugarski i makedonski jazik.

333. KONDURAXISKO ZDRU@ENIE - KUMANOVO (1930-1940); 1930/1940: kut. 1; 0,1. SI a.e. 29, listovi 43, NIS 3 str.

Istorijat na fondoobrazuva~ot: Zdru`enieto e osnovano vo 1930 godina po inicijativa na ~evlarskite majstori. Zada~a na zdru`enieto e da se zanimava so za{tita na pravata na svoite ~lenovi i da se bori protiv konkurencijata na „Bata“ i na bespravnite majstori.

Sodr`inski podatoci za arhivskata gra|a: Fondot sodr`i spisok na prihodi od upisninata na pomo{nicite i u~enicite od konduraxiskiot zanaet.

Arhivskata gra|a e na srpski jazik.

55 334. SEKCIJA NA MAJSTORI OD LEBO-PEKARSKIOT ZANAET - KUMANOVO (1925-1941); 1925/1941: kn. 1, kut. 1; 0,1. SI a.e. 356, listovi 696, NIS 7 str.

Istorijat na fondoobrazuva~ot: Sekcijata e osnovana vo 1925 godina. Vrz osnova na ~len 98 od Zakonot za pretprijatijata vo 1910 godina e osnovano Kumanovsko lebarsko zdruènie. Vrz osnova na paragrafot 380 od Zakonot za pretprijatijata od 1931 godina i Pravilnikot na Zdruènieto na zanaet~iite za grad Kumanovo i srez @egligovski na osnova~koto sobranie vo 1933 godina go promenuva imeto vo Sekcija na majstori za lebo-pekarski zanaet. Sekcijata prestanuva da raboti so kapitulacijata na Kralstvoto Jugoslavija vo 1941 godina. Zada~i na Sekcijata se: za{tita na pravata na ~lenstvoto i izvr{uvawe na obvrskite {to mu gi nalaga zakonot, razvivawe na duhot na zaedni{tvo i zaemno pomagawe me|u ~lenovite, odrùvawe, unapreduvawe i po~ituvawe na zanaet~iskata etika, zastapuvawe i unapreduvawe na interesite na svojata struka i borba protiv bespravnite majstori.

Sodrìnski podatoci za arhivskata gra|a: Fondot sodrì: prepiska vo vrska so promenite na cenite na lebot i pomo{ta vo pari na siromasite i na nevrabotenite rabotnici vo Kumanovo; prepiska so zdruènieto na zanaet~iite vo vrska so upisot na u~enici vo zanaet~iskata {kola; spisoci na majstori {to vrabotuvaat rabotna raka i raspisi za utvrduvawe minimalni dnevnici.

Arhivskata gra|a e na srpski jazik.

335. ZANAET^ISKA MLADINA „DU[AN SILNI“ ZA GRAD KUMANOVO I OKOLIJA @EGLIGOVSKA - KUMANOVO (1930-1938); 1930/1938: kn. 2, kut. 1; 0,1. SI a.e. 168, listovi 204, NIS 6 str.

Istorijat na fondoobrazuva~ot: Dru{tvoto e osnovano vo 1930 godina od strana na Zanaet~iskiot esnaf za grad Kumanovo i srez @egligovski. Zada~a na dru{tvoto e da formira svoe mladinsko peja~ko dru{tvo, amaterski teatar, muzi~ki hor, ~italna i da gi vospituva svoite ~lenovi za podobar i sovremen `ivot.

Sodr`inski podatoci za arhivskata gra|a: Fondot sodr`i: finansiski spisi za kupuvawe muzi~ki instrumenti; spisoci na dobrovolni prilozi; prepiska za izdavaweto instrumenti na poedinci i naplatuvaweto kirija za niv.

Arhivskata gra|a e na srpski jazik.

56 7.3. HUMANITARNI DRU[TVA

336. ODBOR NA KOLO NA SRPSKITE SESTRI - KRATOVO (1931-1941): 1931/1941: kut. 1; 0,1. SI a.e. 117, listovi 137, NIS 3 str.

Istorijat na fondoobrazuva~ot: Odborot e formiran na 27.9.1931 godina vo prostoriite na kratovskoto osnovno u~ili{te. Zada~i na Odborot bile: sobirawe dobrovolni prilozi i pomagawe na siroma{noto naselenie. Dejnosta na odborot prestanala so napadot na fa{isti~kiot okupator, odnosno so padot na predvoena Jugoslavija.

Sodr`inski podatoci za arhivskata gra|a: Fondot sodr`i: zapisnici od godi{nite sobranija, prilozi za siroma{nite u~enici i dokumenti za davaweto pomo{ i otvoraweto {kolski kujni.

Arhivskata gra|a e na srpski jazik.

7.6. SPORTSKI DRU[TVA I ZDRU@ENIJA

340. PRVO BUGARSKO JUNA^KO DRU[TVO „GOCE DEL^EV“ - KUMANOVO (1909-1910); 1909/1910: kut. 1; 0,1. SI a.e. 12, listovi 19, NIS 3 str.

8. VERSKI USTANOVI I ORGANIZACII

8.1.3. Srpska pravoslavna crkva

343. OKRU@NI PROTOPREZVITERAT - KUMANOVO (1918-1932); 1918/1932: kn. 11, kut. 12; 1,3. SI a.e. 2019, listovi 5404, NIS 30 str. 344. PRAVOSLAVNO ARHIEREJSKO NAMESNI[TVO - KUMANOVO (1918-1919; 1932-1944); 1918/1919; 1932/1944: kut. 7; 0,7. SI a.e. 1570, listovi 3222, NIS 17 str.

CRKOVNI OP[TINI

346. DOVEZENCE (1919-1941); 1919/1941: kn. 3, kut. 1; 0,2. SI a.e. 207, listovi 349, NIS 11 str.

57 347. KRATOVO (1918-1941); 1921/1939: kn. 4, kut. 1; 0,2. SI a.e. 77, listovi 460, NIS 20 str.

Crkovnite op{tini bile organizirani so Upraven i Kontrolen odbor. Vo raboten odnos imalo pretsedatel, sekretar i blagajnik.

Istorijat na fondoobrazuva~ot: Spored Ustavot na Srpskata pravoslavna crkva od 1918 do 1932 godina, sekoja crkva imala svoja uprava. Vo 1932 godina spored noviot ustav vo oddelni naseleni mesta bile spoeni crkovnite upravi od pove}e crkvi vo edna crkovna op{tina. Taka, vo Kumanovo od crkovnite upravi na crkvite „Sv. Nikola“ i „Sv. Troica“ e formirana Srpskata pravoslavna crkovna op{tina Kumanovo, vo Kratovo od Upravite na crkvite „Sv. Jovan“ i „Sv. Nikola“ e formirana Srpskata pravoslavna crkovna op{tina Kratovo, a vo selo Dovezence od upravite na crkvite vo selo Beqakovce i selo Dovezence e formirana Srpskata pravoslavna crkovna op{tina Dovezence. Srpskite pravoslavni crkovni op{tini rabotat do 1941 godina, do okupacijata na Makedonija od strana na Bugarija. Upravata na crkovnite op{tini gi vodat prihodite i rashodite na crkvite i se gri`at za popravkite na crkvite i na crkovnite zgradi.

Sodr`inski podatoci za arhivskata gra|a: Op{tata prepiska sodr`i podatoci od izborite za crkovni odbornici, odluki za razni potrebi na crkovnata uprava za popravki na crkvi i zgradi, za primawe sekretar i blagajnik na rabota, upatstva za sostavuvawe buxet i akti za obezbeduvawe crkoven imot. Finansiskata prepiska se sostoi od referati, priznanici, smetki za sredstvata potro{eni za kupuvawe materijali, za razni popravki i sl.

Arhivskata gra|a e na srpski jazik.

348. KUMANOVO (1918-1941); 1918/1941: kn. 3, kut. 2; 0,3. SI a.e. 325, listovi 1549, NIS 14 str.

CRKOVNI ENORII

349. PRI CRKVA „SV. VOZNESENIE“ - DOVEZENCE (1918-1941); 1919/1934: kn. 11, kut. 1; 0,2. SI a.e. 321, listovi 551, NIS 18 str.

350. GORNO KRATOVSKA - KRATOVO (1921-1927); 1921/1927: kn. 8, kut. 1; 0,1. SI a.e. 74, listovi 94, NIS 12 str.

351. PRI CRKVA „SV. JOVAN“ - KRATOVO (1918-1941); 1919/1937: kn. 18, kut. 1; 0,3. SI a.e. 288, listovi 484, NIS 25 str.

58 352. PRI CRKVA „SV. NIKOLA“ - KRATOVO (1918-1941); 1919/1933: kn. 18, kut. 1; 0,2. SI a.e. 96, listovi 146, NIS 22 str.

353. PRI CRKVA „SV. NIKOLA“ - KUMANOVO (1918-1941); 1918/1937: kut. 1; 0,1. SI a.e. 33, listovi 41, NIS 4 str.

354. PRI CRKVA „SV. TROJICA“ - KUMANOVO (1918-1940); 1914/1940: kut. 1; 0,1. SI a.e. 108, listovi 214, NIS 5 str.

355. MATEJ^E (1919-1936); 1919/1935: kut. 2; 0,2. SI a.e. 1043, listovi 1523, NIS 8 str.

356. PETROVO SELO (1918-1941); 1929/1930: kut. 1. SI a.e. 79, listovi 123, NIS 3 str.

Istorijat na fondoobrazuva~ot: Od 1918 godina Makedonskata pravoslavna crkva e pod jurisdikcija na Srpskata pravoslavna crkva. Vo Kumanovo postojat slednive fondoobrazuva~i: okru`en protoprezviter, Arhijerejsko namesni{tvo i enoriski sve{tenici. Okru`niot protoprezviter postoi do 1932 godina koga e ukinat so reorganizacijata na srpskata crkva spored noviot crkoven ustav. Arhijerejskoto namesni{tvo i enoriskite sve{tenici postojat do 1941 godina. Okru`niot protoprezviter i arhijerejskiot namesnik imaat zada~a da gi izvr{uvaat naredbite, re{enijata i bra~nite presudi na eparhiskiot arhijerej i na Crkovniot sud. Se gri`at i za rabotata na crkvata, posreduvaat me|u sve{tenicite i gi izvr{uvaat zada~ite na povisokite crkovni organi.

Sodr`inski podatoci za arhivskata gra|a: Fondot sodr`i: - upatstva za odnesuvaweto na sve{tenicite; dokumenti za sobiraweto dobrovolni prilozi; izdadeni uverenija; - popisi na doma}instvata izvr{eni od strana na enorskite sve{tenici; dobrovolni prilozi za gradewe i popravki na crkvi i - dokumenti za sobiraweto pomo{ za voenite siraci, za ruskite kalu|eri vo Sveta Gora, pomo{ na Pravoslavnata eparhija vo Persija i za nastradanite od razni elementarni nesre}i.

Arhivskata gra|a e na srpski jazik.

MANASTIRI

357. „SV. \OR\I“ - DEQADROVCE ( - ); 1929/1930, 1934: kn. 1, kut. 1; 0,1. SI a.e. 128, listovi 206, NIS 5 str.

357. „SV. BOGORODICA“ - MATEJ^E (posle 1350 - ); 1919/1941: kn. 10, kut. 2; 0,2. SI a.e. 568, listovi 1244, NIS 18 str.

Istorijat na fondoobrazuva~ot:

59 Manastirot „Sv. \or|i“ vo selo Deqadrovce e od ponovo vreme. Ne se znae koga e izgraden. Manastirot „Sv. Bogorodica“ vo selo Matej~e e izgraden vo vtorata polovina na 14 vek i e proglasen za istoriski pametnik. Vo 1936 godina e vr{eno renovirawe na manastirot.

Sodr`inski podatoci za ahivskata gra|a: Fondot sodr`i prepiska so Mitropolijata vo Skopje.

Arhivskata gra|a e na srpski jazik.

B. SEMEJNI I LI^NI FONDOVI

B.1. SEMEJNI ARHIVSKI FONDOVI

359. BRA]A PROTI] - KUMANOVO (1922-1940); 1922/1940: KUT. 1; 0,1. SI a.e. 16, listovi 24, NIS 3 str.

B.2. LI^NI ARHIVSKI FONDOVI

360. ANTEV PETKO-^OLOPE^KI - KUMANOVO 1895/1946: kn. 6, kut. 1; 0,2. SI a.e. 23, listovi 23, NIS 9 str.

361. ANTI] JORDAN - KUMANOVO 1912/1935: kn. 1, kut. 1; 0,1. SI a.e. 23, listovi 24, NIS 5 str.

362. BEGOVI] JA[AR MUSTAFA - KUMANOVO 1910/1951: kn. 1, kut.; 0,1. SI a.e. 104, listovi 118, NIS 5 str.

363. VOINOVI] KIRO - KUMANOVO1941/1951: kut. 1; 0,1. SI a.e. 49, listovi 49, NIS 3 str.

364. DIMKOV PAVLE-VLADI^KI - KRIVA PALANKA 1889/1935: kut. 1; 0,1. SI a.e. 73, listovi 103, NIS 4 str.

365. ZLATANOVI] KIRO - KUMANOVO 1926/1943: kut. 1. SI a.e. 17, listovi 21, NIS 4 str.

366. KANDIKALIS KONSTANTIN - KUMANOVO 1926/1932: kut. 1. SI a.e. 588, listovi 598, NIS 3 str.

367. KOVA^EVI] ALEKSANDAR - KUMANOVO kn. 20, kut. 3; 0,5. SI a.e. 558, listovi 578, NIS 24 str.

368. KUZEV DIMOV KOSTO - KUMANOVO 1887/1935: kn. 4, kut. 1; 0,2. SI a.e. 92, listovi 102, NIS 8 str.

60 371. TASI] AVRAM - KUMANOVO 1894/1941: kn. 3, kut. 1; 0,2. SI a.e. 203, listovi 227, NIS 7 str.

V. ZBIRKI

373. MATI^NI KNIGI - KUMANOVO - ZBIRKA NA MATI^NI KNIGI NA VEN^ANI, RODENI I UMRENI KUMANOVO, KRATOVO I KRIVA PALANKA (1907-1972); 1907-1972: kn. 489, SI, NIS 575 str.

ARHIVSKI FONDOVI–ZBIRKI OBJAVENI VO DOPOLNUVAWETO NA VODI^OT OD 1994 GODINA

1. UPRAVA I JAVNI SLU@BI

1.3. ARHIVSKI FONDOVI 1918-1941 g.

374. KATASTARSKA SEKCIJA NA SREZ @EGLIGOVSKI - KUMANOVO ( - 1941); 1940-1941: kut. 1; 0,1. SI a.e. 83, listovi 187, NIS 4 str.

Istorijat na fondoobrazuva~ot: Katastarskata sekcija na okolija @egligovska e formirana vo 1928 godina. Taa bila podelena na katastarski op{tini. Se ukinuva so doa|aweto na bugarskata okupatorska vlast na 1.5.1941 godina.

Sodr`inski podatoci na arhivskata gra|a: Trigonometriski i tahimetriski zapisnici odnosno premeri za katastarskite op{tini: Alguwa, Arbana{ko, Bukovqane, Dejlovce, @egqane, Karlovice, Koince, Malotino, Pelince, Ramno i Cveti{nica.

Arhivskata gra|a e na srpski jazik.

1.5. ARHIVSKI FONDOVI PO 1944

377. SOBRANIE NA OP[TINA KRIVA PALANKA (1944-1990); 1944-1990: kn. 206, kut. 214; 25. SI a.e. 28947, listovi 186284, NIS 895 str.

61 - OP[TINSKI NARODNOOSLOBODITELEN ODBOR KRIVA PALANKA (1944-1945); 1944/1945: kn. 2, kut. 1; 0,1. AI a.e. 20, listovi 53, NIS 8 str. - NARODEN ODBOR NA GRAD KRIVA PALANKA (1950-1955); 1950/1955: kut. 2; 0,2. SI a.e. 286, listovi 1144, NIS 143 str. - GRADSKI NARODNOOSLOBODITELEN ODBOR KRIVA PALANKA (1944-1945); 1944/1945: kn. 3, kut. 1; 0,2. SI a.e. 139, listovi 385, NIS 5 str. - MESTEN NARODEN ODBOR KRIVA PALANKA (1945-1950); 1945-1950: kn. 19, kut. 5; 0,6. AI a.e. 897, listovi 2224, NIS 222 str. - NARODEN ODBOR NA OP[TINA KRIVA PALANKA (1951-1965); 1951/1965: kn. 128, kut. 67; 7,7. SI a.e. 10994, listovi 59088, NIS 125 str. - SOBRANIE NA OP[TINA KRIVA PALANKA (1965-1990); 1965/1990: kut. 132; 13,2. SI a.e. 16666, listovi 102962, NIS 166 str.

378. NARODEN ODBOR NA OP[TINA GERMAN (1944-1955); 1944-1955: kn. 24, kut. 3; 1,4. SI a.e. 407, listovi 830, NIS 36 str. - NARODNOOSLOBODITELEN ODBOR GERMAN (1944-1945); 11944/1945: kn. 1, kut. 1; 0,1. SI a.e. 165, listovi 185, NIS 5 str. - MESTEN NARODEN ODBOR GERMAN (1945-1952); 1945/1952: kn. 15, kut. 1; 0,2. SI a.e. 162, listovi 430, NIS 19 str. - NARODEN ODBOR NA OP[TINA GERMAN (1952-1955); 1952/1955: kn. 8, kut. 1; 0,2. SI a.e. 80, listovi 215, NIS 12 str.

379. NARODEN ODBOR NA OP[TINA GRADEC (1952-1955); 1952/1955: kn. 9, kut. 1; 0,2. SI a.e. 192, listovi 520, NIS 14 str. - MESTEN NARODEN ODBOR GRADEC (1945-1952); 1945/1952: kn. 24, kut. 1; 0,3. SI a.e. 369, listovi 861, NIS 31 str. (Samokov)

380. NARODEN ODBOR NA OP[TINA DLABOÎCA (1944-1955); 1944/1955: kn. 29, kut. 3; 0,5. SI a.e. 344, listovi 849, NIS 44 str. - NARODNOOSLOBODITELEN ODBOR DLABOÎCA (1944-1945); 1944/1945: kut. 1; 0,1. SI a.e. 140, listovi 236, NIS 7 str. - MESTEN NARODEN ODBOR - DLABOÎCA (1945-1952); 1945/1952: kn. 19, kut. 1; 0,2. SI a.e. 156, listovi 452, NIS 23 str. - NARODEN ODBOR NA OP[TINA DLABOÎCA (1952-1955); 1952/1955: kn. 10, kut. 1; 0,2. SI a.e. 48, listovi 161, NIS 14 str.

381. NARODEN ODBOR NA OP[TINA DUBROVNICA (1945-1955); 1946/1955: kn. 25, kut. 2; 0,7. SI a.e. 424, listovi 1219, NIS 36 str. - MESTEN NARODEN ODBOR DUBROVNICA (1945-1952); 1946/1952: kn. 14, kut. 1; 0,2. SI a.e. 203, listovi 576, NIS 20 str. - NARODEN ODBOR NA OP[TINA DUBROVNICA (1952-1955); 1952/1955: kn. 11, kut. 1; 0,2. SI a.e. 221, listovi 643, NIS 16 str.

382. NARODEN ODBOR NA OP[TINA @IDILOVO (1944-1955); 1945-1955: kn. 54, kut. 2; 1,5. SI a.e. 430, listovi 1019, NIS 66 str.

62 - NARODNOOSLOBODITELEN ODBOR @IDILOVO (1944-1945); 1945: 1 papka, SI a.e. 3, listovi 6, NIS 3 str. - MESTEN NARODEN ODBOR @IDILOVO (1945-1952) 1945/1952: kn. 38, kut. 1; 0,2. SI a.e. 234, listovi 516, NIS 43 str. - NARODEN ODBOR NA OP[TINA @IDILOVO (1952-1955); 1952/1955: kn. 16, kut. 1; 0,2. SI a.e. 193, listovi 497, NIS 20 str.

383. NARODEN ODBOR NA OP[TINA OGUT (1945-1955); 1945/1955: kn. 29, kut. 2; 0,6. SI a.e. 572, listovi 1327, NIS 38 str. - MESTEN NARODEN ODBOR OGUD (1945-1952); 1945/1952: kn. 21, kut. 1; 0,2. SI a.e. 440, listovi 826, NIS 26 str. - NARODEN ODBOR NA OP[TINA OGUD (1952-1955); 1952/1955: kn. 8, kut. 1; 0,2. SI a. e. 132, listovi 501, NIS 12 str.

384. NARODEN ODBOR NA OP[TINA PETRALICA (1944-1955); 1944-1955: kn. 53, kut. 2; 1,4. SI a.e. 232, listovi 636, NIS 64 str. - NARODNOOSLOBODITELEN ODBOR PETRALICA (1944-1945); 1944/1945: kn. 1; 0,1. SI, NIS 3 str. - MESTEN NARODEN ODBOR PETRALICA (1945-1952); 1945/1952: kn. 40, kut. 1; 0,2. SI a.e. 116, listovi 309, NIS 45 str. - NARODEN ODBOR NA OP[TINA PETRALICA (1952-1955); 1952/1955: kn. 12, kut. 1; 0,2. SI a.e. 116, listovi 327, NIS 16 str.

385. NARODEN ODBOR NA OP[TINA RANKOVCE (1944-1962); 1944-1962: kn. 88, kut. 16; 2,7. SI a.e. 1535, listovi 10820, NIS 129 str. - NARODNOOSLOBODITELEN ODBOR RANKOVCE (1944-1945); 1944/1945: kn. 1, kut. 1; 0,1. SI a.e. 115, listovi 259, NIS 6 str. ??? - MESTEN NARODEN ODBOR RANKOVCE (1945-1952); 1945/1952: kn. 21, kut. 3; 0,4. SI a.e. 482, listovi 3378, NIS 30 str. - NARODEN ODBOR NA OP[TINA RANKOVCE (1952-1962); 1952/1962: kn. 66, kut. 12; 1,3. SI a.e. 938, listovi 7183, NIS 93 str.

387. MESTEN NARODEN ODBOR VAROVI[TE (1945-1947); 1946: kn. 2, kut. 1; 0,1. SI a.e. 72, listovi 173, NIS 6 str.

388. MESTEN NARODEN ODBOR GINOVCE (1945-1947); 1946: kn. 2, kut. 1; 0,1. SI a.e. 134, listovi 200, NIS 6 str.

389. MESTEN NARODEN ODBOR GULINCE (1945-1947); 1946: kn. 2, kut. 1; 0,1. SI a.e. 46, listovi 79, NIS 6 str.

390. MESTEN NARODEN ODBOR GABER (1945-1947); 1946-1947: kn. 4, kut. 1; 0,1. SI a.e. 70, listovi 91, NIS 8 str.

391. MESTEN NARODEN ODBOR DURA^KA REKA (1945-1952); 1946-1951: kn. 12, kut. 1; 0,2. SI a.e. 162, listovi 325, NIS 17 str.

392. MESTEN NARODEN ODBOR KONOPNICA (1945-1952); 1946-1951: kn. 25, kut. 1; 0,3. SI a.e. 188, listovi 396, NIS 31 str.

394. MESTEN NARODEN ODBOR MAKRE[ (1945-1947); 1945-1946: kn. 3, kut. 1; 0,2. SI a.e. 106, listovi 236, NIS 7 str.

395. MESTEN NARODEN ODBOR MO@DIVWAK (1945-1947); 1946/1947: kn. 3, kut. 1; 0,2. SI a.e. 103, listovi 292, NIS 7 str.

396. MESTEN NARODEN ODBOR OPILA (1945-1952);1945-1952: kn. 19, kut. 1; 0,3. SI a.e. 408, listovi 884, NIS 26 str.

397. MESTEN NARODEN ODBOR OTO[NICA (1945-1952); 1946-1952: kn. 19, kut. 1; 0,3. SI a.e. 277, listovi 804, NIS 25 str.

398. MESTEN NARODEN ODBOR PSA^A (1945-1952); 1946/1952: kn. 17, kut. 1; 0,2. SI a.e. 218, listovi 634, NIS 22 str.

399. MESTEN NARODEN ODBOR RADIBU[ (1948-1950); 1946-1947: kn. 6, kut. 1; 0,2. SI a.e. 130, listovi 201, NIS 10 str.

400. MESTEN NARODEN ODBOR TRNOVO (1946-1952); 1946/1952: kn. 14, kut. 1; 0,3. SI a.e. 423, listovi 1114, NIS 20 str. (do 1945 se imenuva kako Samokov).

4. PROSVETNI, KULTURNI I NAU^NI USTANOVI

4.4. PROSVETNI USTANOVI

429 (483). OSNOVNO U^ILI[TE „KIRIL I METODIJ“ S. [LEGOVO (1919- ); 1919-1948: kut. 1; 0,1. SI a.e. 508, listovi 925, NIS 11 str.

6. STOPANSTVO I BANKARSTVO

6.1.3.5. Ostanati

434 (406). TUTUNSKA STANICA - KUMANOVO (1941-1944); 1940/1941: kn. 1; 0,2. SI NIS 3 str.

6.2.2. Stopanski zdru`enija

435 (407). FOND NA ZANAET^ISKI DOM - KUMANOVO (1924-1948); 1924-1948: kn. 27, kut. 3; 0,5. SI a.e. 1390, listovi 2739, NIS 39 str.

Istorijat na fondoobrazuva~ot: Inicijativa za formirawe na fondot na zanaet~iskiot dom pokrena Zanaet~iskiot esnaf za grad Kumanovo i @egligovski srez vo 1923 godina. Na

64 redovnoto godi{no sobranie na Esnafot se usvoeni Pravilata na Fondot na zanaet~iskiot dom, potvrdeni od Zanaet~iskata komora od Belgrad, soglasno so ~l. 98 od „Zakon o radwama“ na 20.5.1924 godina, koga Fondot na zanaet~iskiot dom e oficijalno osnovan. Od 1932 do 1937 godina se nao|a pod uprava na Zanatskata zadruga za kredit i {tedewe, poradi sanacija. Fondot raboti do krajot na 1948 godina, koga negovite kompetencii gi prezema Zanaet~iskoto zdruènie od Kumanovo. Zada~a na Fondot bila izgradba na zanaet~iski dom vo Kumanovo (izgraden vo 1930 g.), kade {to trebalo da se odviva seta kulturno-prosvetna nadgradba na zanaet~iskata mladina vo gradot, da se odrùvaat site kulturni manifestacii, da se prikaùvaat filmovi, predavawa, stru~ni kursevi i sl.

Sodr`inski podatoci za arhivskata gra|a: - zapisnici od redovnite godi{ni sobranija; spisoci na redovnite ~lenovi na fondot; - prepiska so sudot na Op{tina Kumanovo zaradi dobivawe lokacija za izgradba na zanaet~iski dom; so Oblasnoto sobranie na skopskata oblast za sobirawe dobrovolni prilozi za domot; so Zanaet~iskata banka vo Belgrad vo vrska so pobaruvawe zaem; pobaruvawe kratkoro~ni krediti od Hrvatska {tedionica, od Vardarska banka AD, od Jadranska podunavska banka i od Ministerstvoto za trgovija i industrija za izgradba na domot. - prepiska vo vrska so samata gradba na domot i - finansiski spisi.

Arhivskata gra|a e na srpski, bugarski i makedonski jazik.

6.2.3.5. Ostanati

467 (437). RE@ISKI ODBOR ZA IZGRADBA NA PRUGA „BEQAKOVCE“ - KETENOVO - KUMANOVO (1958-1959); 1958-1959: kn. 1, kut. 1; 0,1. SI a.e. 72, listovi 104, NIS 5 str.

8. VERSKI USTANOVI I ORGANIZACII

8.1. ISTO^NO-PRAVOSLAVNA CRKVA

492 (447). DUHOVEN KAZALITSKI SOVET - KRIVA PALANKA ( - ); 1890-1898: kn. 1; 0,04. SI a.e. 316, listovi 63, NIS 3 str.

B. SEMEJNI I LI^NI FONDOVI

B.2. LI^NI FONDOVI

493 (448). NE[OV NE[O - KUMANOVO 1881/1893: kn. 5; 0,1. SI NIS 5 str.

495 (450). SPASI] MILAN - KUMANOVO 1925/1931: kn. 2; 0,1. SI NIS 5 str.

A. ARHIVSKI FONDOVI NA DR@AVNI ORGANI, USTANOVI, ZDRU@ENIJA, ORGANIZACII I DRUGI INSTITUCII 1993-2005

1. UPRAVA I JAVNI SLU@BI

1.3. ARHIVSKI FONDOVI 1918-1941

502 (543) - OKOLISKA FINANSOVA UPRAVA KRIVA PALANKA - KRIVA PALANKA (1922-1941); 1922/1940: kut. 1; 0,1. SI a.e. 19, listovi 72, NIS 3 str.

Istorijat na fondoobrazuva~ot: Poreskata uprava na Krivopalane~ka okolija gi opfa}a op{tinite: Kriva Palanka, Rankovce, Podr`ikow, Trgovi{te, Mo`divwak, Petralica i Radovnica. So doa|aweto na bugarskata okupatorska vlast na 1.5.1941 godina taa se ukinuva.

Sodr`inski podatoci za arhivskata gra|a: Fondot sodr`i: zapisnik za ome|uvawe na katastarska op{tina Radovnica; spisok (popis) na poliwata; spisok na okoliskoto zemji{te; prijavi od prihodite na zgradite; pregled na rodnite drva i poreski prijavi za porezot na promet.

Arhivskata gra|a e na srpski jazik.

1.4. ARHIVSKI FONDOVI 1941-1944

503 (542) - OKOLISKA UPRAVA KRATOVO - KRATOVO (1941-1944); 1941/1942: kut. 1; 0,1. SI a.e. 56, listovi 112, NIS 5 str.

504 (544) - SELSKA OP[TINSKA UPRAVA OPAE - OPAE (1941-1944); 1941/1942: kut. 1; 0,1. SI a.e. 64, listovi 64, NIS 3 str.

Istorijat na fondoobrazuva~ot: Na 1.5.1941 godina bugarskata okupatorska vlast postavuva nova administrativno-teritorijalna podelba, kade Kumanovskata okolija e podelena na edna gradska op{tina Kumanovo i edinaeset selski op{ti upravi od koi edna bila selskata op{tinska uprava - Opae na ~elo so kmetot Aleksandar Pavlov.

66 Vo sostav na op{tinata vlegle selata: Opae, Ala{evce, Belanovce, Gla`wa, Go{ince, Dumanovce, Zloku}ane, Izvor, Lipkovo, Orizare, Runica i Slup~ane. Op{tinata se ukinuva so kapitulacijata na Bugarija vo 1944 godina.

Sodr`inski podatoci za arhivskata gra|a: - akti za umreni i - akti za ven~ani

Arhivskata gra|a e na bugarski jazik.

1.5. ARHIVSKI FONDOVI PO 1944 g.

505 (521) - MINISTERSTVO ZA ODBRANA PODRA^NA EDINICA KRATOVO - KRATOVO (1946 - ); 1964/1992: kn. 20, kut. 5; 1,7. Nesreden: delovodni protokoli, planovi, programi, zapisnici i odluki.

506 (533) - MINISTERSTVO ZA TRUD I SOCIJALNA POLITIKA PODRA^NA EDINICA KRATOVO - KRATOVO (1946 - ); 1969/1990: kut. 2; 0,2. Nesreden

507 (520) - MINISTERSTVO ZA ODBRANA PODRA^NA EDINICA KRIVA PALANKA - KRIVA PALANKA (1946 - ); 1959/1990: kn. 7; kut. 11; 1,1. Nesreden: pravilnici, programi, analizi, izve{tai, zapisnici, odluki i zavr{ni smetki.

508 (525) - MINISTERSTVO ZA ODBRANA PODRA^NA EDINICA KUMANOVO-KUMANOVO (1946- ); 1945/1990: kn. 139; kut. 33; 6. Nesreden: knigi za evidencija, planovi, izve{tai, zapisnici odluki i re{enija (vo arhivskite knigi postojat podatoci za licata rodeni od 1903 godina, za koi vo 1918 godina po~nala da se vodi evidencija za voeni potrebi)

MESNI NARODNI ODBORI

509 (531) - BLIZANCI (1945-1946); 1946: kn. 1; 0,1. SI 3 str.

510 (532) - KNE@EVO (1945-1947); 1945/1947: kn. 1, kut. 1; 0,1. SI a.e. 14, listovi 85, NIS 5 str.

511 (529) - PODR@IKOW (1945-1946); 1946: kn. 1, kut. 1; 0,1. SI a.e. 20, listovi 31, NIS 5 str.

67 512 (530) - TALA[MANCE (1945-1947); 1946: kn. 12, kut. 1; 0,2. SI a.e. 126, listovi 279, NIS 6 str.

513 (517) - OSIZ ZA PENZISKO I INVALIDSKO OSIGURUVAWE KRIVA PALANKA - KRIVA PALANKA (1976-1990); 1979/1984: kut. 1; 0,1. Nesreden: zapisnici i odluki.

514 (518) - OSIZ ZA STAROSNO OSIGURUVAWE KRIVA PALANKA KRIVA PALANKA (1976-1990); 1979/1984: kut. 1; 0,1. Nesreden: zapisnici i odluki.

515 (519) - OSIZ ZA ZDRAVSTVENO OSIGURUVAWE KRIVA PALANKA KRIVA PALANKA (1976-1990); 1979/1989: kut. 1; 0,1. Nesreden: zapisnici od sednici.

516 (534) - MESNA ZAEDNICA „TODE MENDOL“ KUMANOVO - KUMANOVO (1947-1996); 1947/1996: kn. 1; kut. 4; 0,5. Nesreden: delovodni protokoli, zapisnici od sednici, odluki, re{enija, platni spisoci.

517 (547) - DR@AVEN ARHIV NA REPUBLIKA MAKEDONIJA ODDELENIE KUMANOVO - KUMANOVO (1951- ); 1951-1990: kut. 7; 0,7. Nesreden.

2. PRAVOSUDSTVO

2.2. ARHIVSKI FONDOVI PO 1944 g.

518 (545) - OP[TINSKI SUD ZA PREKR[OCI KUMANOVO KUMANOVO (1950-1976); 1950/1976: kn. 106; 0,3. SI 119 str.

3. VOENI EDINICI, USTANOVI I ORGANIZACII

3.2. ARHIVSKI FONDOVI PO 1944 g.

519 (506) - KOMANDA NA VOENO PODRA^JE KUMANOVO - KUMANOVO (1944-1945); 1944-1945: kut. 1; 0,1. SI a.e. 368, listovi 803, NIS 5 str.

Istorijat na fondoobrazuva~ot: Po izvr{enite analizi vo Glavniot {tab na Makedonija e pristapeno kon povisoka organizacija na voenozadninskataa vlast na toa podra~je. Na 15.7.1944 godina vo s. Ramno e formirana Komandata na Kumanovskoto voeno

68 podra~je. Sepak, pred samoto odrùvawe na Prvoto zasedanie na ASNOM, kon krajot na juli, sedi{teto na Komandata e prefrleno vo s. @egqane zaradi podobri komunikacii i poradi blizinata so manastirot „Sv. Prohor P~iwski“. Komandata na podra~jeto vo s. @egqane bila smestena vo zgradata na porane{nata zandarmeriska stanica. Za komandant bil imenuvan Stojan Todorovski - Largo, dotoga{en komandant na bataljon od Tretata makedonska udarna brigada, za politi~ki komesar Du{ko Lukareski, a za zamenik- komandant Mino Minovski, koj vo vtorata polovina na avgust bil nazna~en za opolnomo{tenik na podra~jeto. Komandata na kumanovskoto voeno podra~je ja zafa}ala teritorijata na Kumanovo, Kratovo, Kriva Palanka i Pre{evo. Pri formiraweto na Komandata na podra~jeto na toj prostor ve}e funkcionirale komandite na mestata vo s. Pelince, Ramno i Bajlovce. Tie trebalo podobro da se organiziraat za pretstojnite nastani. Odlukata za odrùvawe na Prvoto zasedanie na ASNOM vo manastirot „Sv. Prohor P~iwski“ barala i celosno obezbeduvawe na teritorijata od sekakvi mo`ni iznenaduvawa na neprijatelot. Za taa cel Glavniot {tab na NOV i PO na Makedonija ja opredelil Tretata makedonska udarna brigada. Na kumanovskiot partizanski teritorijalen odred i Komandata na kumanovskoto voeno podra~je, so komandite na mestata, im bila postavena zada~a da prezemat ~istewe na terenot od site vidovi neprijateli, a so toa da obezbedat normalna rabota na delegatite na zasedanieto. Vo takvi uslovi, Inicijativniot odbor za svikuvawe na ASNOM i negovite komisii, kako i site ostanati grupi i poedinci, zadolèni okolu podgotovkite na zasedanieto, moèle nepre~eno da gi izvr{uvaat svoite zada~i. Soglasno so naredbite na Glavniot {tab na NOV i PO na Makedonija, Komandata na podra~jeto izvr{ila reorganizacija na postoe~kite komandi vo Pelince, Bajlovce i Ramno, a formirala i novi. Taka, kon krajot na juli 1944 godina polo`bata na podra~jeto bila slednata: 1. Komandata na mestoto od s. Pelince e prefrlena vo selo @egqane, so namera po osloboduvaweto na Kumanovo da stane komanda na mestoto za grad Kumanovo; 2. Komandata na mestoto od s. Bajlovce e predvidena da se locira vo Stracin; 3. Komandata na mestoto s. Ramno e predvidena da se locira vo Kratovo. Komandata od s. Ramno vo po~etokot na septemvri e prefrlena vo s. German, od kade {to dejstvuvala do osloboduvaweto na Kratovo; 4. Kon krajot na juli e formirana Komandata na mestoto Pre{evo, no so sedi{te vo prvo vreme vo s. Sebrat, potoa vo s. Starac i vo s. Bilja~a i kone~no, po osloboduvaweto na Pre{evo, vo Pre{evo i 5. Kon krajot na avgust e formirana i Komandata na mestoto vo s. Podrìkow, kako idna komanda za Kriva Palanka. So reorganizacijata na operativnite zoni {to ja napravil Glavniot {tab na NOV i PO na Makedonija vo po~etokot na avgust 1944 godina, Komandata na Kumanovskoto voeno podra~je vlegla vo sostav na Prvata operativna zona. No, bidej}i [tabot na zonata ne bil formiran vedna{, za privremeno rakovodewe so operativnata zona Glavniot {tab go opredelil [tabot na Tretata makedonska brigada. Dotoga{ so rabotata na Komandata na

69 Kumanovskoto voeno podra~je direktno rakovodel Glavniot {tab na Makedonija. So planot na operaciite za definitvno osloboduvawe na Makedonija, {to go izgotvil Glavniot {tab na NOV i PO na Makedonija, Komandata na Kumanovskoto voeno podra~je imalo zada~a da sodejstvuva so 17-ta Makedonska udarna brigada severno od patot Kumanovo - Stracin, na prostorot P~iwa i Drenak, so zada~a sekojdnevno da gi napa|a germanskite posadi i koloni na patot i da sodejstvuva so 1-ta Bugarska OF armija, napa|aj}i na germanskite pozicii strani~no od sever; edinicite na komandite na mestata od kumanovskoto voeno podra~je imale zada~a da dejstvuvaat na komunikacijata Kumanovo - Kriva Palanka. Vo re~isi site akcii za osloboduvawe na naselenite mesta od germanskiot okupator na Kumanovskoto voeno podra~je aktivno u~estvuvale i voenozadninskite organi kako na voenooperativen, taka i na voenozadninski plan. Taka, po osloboduvaweto na Kriva Palanka i Stracin e oslobodeno i Kumanovo na 11.11.1944 godina. Prvata edinica {to vlegla vo Kumanovo bila ~etata na Komandata na podra~jeto, a potoa 17-ta Makedonska udarna brigada i 1-ta Bugarska OF divizija. Vo po~etokot na dekemvri, so naredba na Glavniot {tab na Makedonija, na teritorijata na vardarskiot del na Makedonija se preimenuvani odnosno ukinati dotoga{nite korpusni oblasti i se formirani tri voeni oblasti: Kumanovskoto voeno podra~je potpadnalo pod Skopskata voena oblast, a vo svoja nadle`nost gi imalo komandite na mestata vo Kumanovo, Pre{evo, Kriva Palanka i Kratovo. Kako {to se gleda, so taa naredba e ukinata Komandata na mestoto Stracin14.

Arhivskata gra|a e na makedonski jazik.

4. PROSVETNI, KULTURNI I NAU^NI USTANOVI I ORGANIZACII

4.1. PROSVETNI USTANOVI I ORGANIZACII

520 (523) - NEPOLNA GIMNAZIJA „KO^O RACIN“ KRATOVO - KRATOVO (1946-1956); 1946/1956; kut. 3; 0,3. Nesreden: izve{tai, pregledi.

521 (515) - COU „KO^O RACIN“ KRATOVO - KRATOVO (1946-1967); 1927/1967: kn. 206; 4. Nesreden: glavni knigi, delovodnici, dnevnici.

14 Mile Mihajlov, Voenozadninskite organi vo narodnoosloboditelnata vojna na Makaedonija (1941-1945), Institut za nacionalna istorija, Skopje, 1992, str. 212-213.

70 522 (524) - CENTAR ZA EKONOMIKA I DOMAKINSTVO „MAGDALENA ANTOVA“ KUMANOVO - KUMANOVO (1940-1986??); 1940/1986: kn. 93, kut. 2; 2,9. Nesreden: glavni knigi, oddelenski dnevnici, dnevnici od trgovsko u~ili{te 1949-1952 godina zapisnici, odluki, zavr{ni smetki, platni spisoci.

523 (527) - KULTURNO-PROSVETNA ZAEDNICA KRATOVO - KRATOVO (1985-1996); 1985/1996: kn. 1, kut. 2; 0,2. Nesreden: izve{tai, zapisnici, odluki, zavr{ni smetki, platni spisoci.

4.2. KULTURNI USTANOVI I ORGANIZACII

524 (537) - SPOMENIK ZEBRWAK (1935-1937); 1935/1937: kut. 1; 0,1. SI a.e. 46, listovi 73, NIS 5 str.

525 (536) - ZADU@BINA NIKOLA SPASI] KUMANOVO - KUMANOVO - 1932/1935: kut. 1; 0,1. SI a.e. 21, listovi 31, NIS 5 str.

6. STOPANSTVO I BANKARSTVO

6.1. ARHIVSKI FONDOVI DO 1944 g.

6.1.4. Zanaet~istvo

526 (528) - SAMARXISKI ESNAF KUMANOVO - KUMANOVO ( - ); 1830/1870: kn. 1; 0,1. SI a.e. 1, listovi 45, NIS 3 str. (vo 1870 godina napraven e prepis na defterot od 1830 god. pri {to se vneseni podatoci od 1870 godina - neoficijalni sednici)

6.2. ARHIVSKI FONDOVI PO 1944 g.

6.2.1. Banki i pari~ni zavodi

527 (550) - ZAVOD ZA PLATEN PROMET FILIJALA KUMANOVO - KUMANOVO (1946-2001); 1946-2001: kn. 4, kut. 107; 1,2. Nesreden

6.2.3.1. Industrija i rudarstvo

528 (514) - PRETPRIJATIE ZA KILIMI “VERA PAZAVANSKA” KRATOVO - KRATOVO (1947-1993); 1947/1993: kn. 51, kut. 4; 1,4. Nesreden: statuti, spogodbi, platni spisoci.

529 (526) - FABRIKA ZA AMBALA@A „30 JULI“ KUMANOVO - KUMANOVO (1962-1979); 1962/1979: kut. 21; 2,1. Nesreden: zapisnici so odluki i materijali od sednicite na Upravniot odbor, Rabotni~kiot sovet i Sobirot na rabotnite lu|e.

6.2.3.2. Zemjodelie i {umarstvo

530 (538) - CENTAR ZA UNAPREDUVAWE NA INDIVIDUALNO ZEMJODELIE RE KRATOVO - KRATOVO (1973-1999); 1973-1999: kut. 4; 0,4. Nesreden: statuti, zapisnici, pravilnici, odluki, zavr{ni smetki i platni spisoci.

531 (539) - CENTAR ZA UNAPREDUVAWE NA INDIVIDUALNO ZEMJODELIE RE KRIVA PALANKA - KRIVA PALANKA (1971-1999); 1971/1999: kut. 5; 0,5. Nesreden: knigi za mati~na evidencija, izve{tai, odluki, re{enija, zavr{ni smetki i platni spisoci

532 (535) - CENTAR ZA UNAPREDUVAWE NA ZEMJODELIE “RAZVITOK” RE KUMANOVO - KUMANOVO (1947-1999); 1947/1999: kn. 1, kut. 11; 1,2. Nesreden: statuti, pravilnici, spogodbi, izve{tai, zapisnici, platni spisoci

6.2.3.3. Trgovija, ugostitelstvo i turizam

533 (546) - TRGOVSKO-UGOSTITELSKA KOMORA KRIVA PALANKA - KRIVA PALANKA (1952-1958) 1952/1958: kut. 1; 0,1. SI a.e. 322, listovi 967, NIS 5 str.

534 (513) – „EMOS“ EKSPORT-IMPORT KUMANOVO - KUMANOVO (1980-1992) 1980/1992: kut. 3; 0,3. Nesreden: delovodni protokoli, zapisnici, odluki, zavr{ni smetki, platni spisoci

535 (551) - TRGOVSKO PRETPRIJATIE „ANGROSNABDITEL“ KUMANOVO - KUMANOVO (1956-2001) 1956/2001: kut. 30; 3. Nesreden: planovi, izve{tai, zapisnici i zavr{ni smetki

536 (548) - TURISTI^KO DRU[TVO „KARPO[“ KUMANOVO - KUMANOVO (1956-1960); 1956/1960: kut. 1; 0,1. SI a.e. 28, listovi 101, NIS 3 str.

537 (522) - POS „KINOPROMET“ KUMANOVO - KUMANOVO (1947-1969) 1947/1969: kut. 4; 0,4. Nesreden: delovodni protokoli, izve{tai, zapisni~ki knigi i zavr{ni smetki.

72 6.2.5. Zadrugi

538 (549) - MOLERO-FARBARSKA ZADRUGA „DOSKO MOLER“ KUMANOVO - KUMANOVO (1955-1981) 1955/1981: kn. 1, kut. 5; 0,5. Nesreden

7. OP[TESTVENO-POLITI^KI ORGANIZACII, POLITI^KI PARTII, DRU[TVA I ZDRU@ENIJA

7.1. POLITI^KI PARTII

539 (516) - OP[TINSKI ODBOR NA SOCIJALISTI^KA PARTIJA KRATOVO - KRATOVO (1991- ) 1991/1997: kut. 2; 0,2. Nesreden: zapisnici i materijali od sednici

8. VERSKI ORGANIZACII

8.1.4. Makedonska pravoslavna crkva

540 (540) - MANASTIR „SV. \OR\I BEQAROBIJA“ BEQAKOVCE - BEQAKOVCE (1912-1944) 1912/1944: kn. 1, kut. 1; 0,1. SI a.e. 112, listovi 146, NIS 9 str.

541 (541) - MANASTIR GRADI[TE - GRADI[TE (1919-1926) 1919/1926: kn. 9, kut. 1; 0,2. SI a.e. 88, listovi 283, NIS 16 str.

8.2. ISLAMSKA VERSKA ZAEDNICA VO MAKEDONIJA

542 (507) - OKRU@NO MUFTISTVO KUMANOVO - KUMANOVO (1923-1930) 1923-1930: papka 1. Nesreden

543 (509) - OKOLISKO VAKUVSKO MEARIVSKO POVERENSTVO KRIVA PALANKA - KRIVA PALANKA (1931-1933) 1931/1933: kn. 1, papka 1; 0,1. SI a.e. 16, listovi 38, NIS 5 str.

544 (508) - OKOLISKO VAKUVSKO MEARIVSKO POVERENSTVO KUMANOVO - KUMANOVO (1930-1940) 1930-1940: papka 1. Nesreden

545 (512) - VAKUVSKA UPRAVA KRATOVO - KRATOVO (1923-1926) 1923-1926: kn. 2, kut. 1; 0,1. SI a.e. 56, listovi 79, NIS 3 str.

73 546 (511) - VAKUVSKA UPRAVA KRIVA PALANKA - KRIVA PALANKA (1923-1929) 1923, 1927/1929: kn. 1, papka 1; 0,1. SI a.e. 147, listovi 338, NIS 3 str.

547 (510) - VAKUVSKA UPRAVA KUMANOVO - KUMANOVO (1923-1929) 1923/1929: kut. 1; 0,1. SI a.e. 71, listovi 930, NIS 3 str.

9. OSTANATO

B. SEMEJNI I LI^NI FONDOVI

B.1. SEMEJNI FONDOVI

548 (504) - BRA]A DIMKOV - KUMANOVO 1877/1917: kut. 1; 0,1. SI a.e. 18, listovi 39, NIS 3 str.

B.2. LI^NI FONDOVI

549 (503) - DIMI] ALEKSANDAR - PALAN^ANSKI - KUMANOVO 1930-1980: kut. 1; 0,1. SI a.e. 28, listovi 39, NIS 3 str.

550 (505) - ZLATKOVI] ANGEL - KUMANOVO 1901/1941: kn. 24, kut. 1; 0,4. SI a.e. 173, listovi 194, NIS 29 str.

551 (502) - LAZAR SOKOLOV - KUMANOVO 1946/1948: kut. 4; 0,4. SI a.e. 295, listovi 3346, NIS 24 str.