113 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ Diyarbakır Barosu Adına İmtiyaz Sahibi Av. Ahmet ÖZMEN/ Baro Başkanı

Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Av. Cihan ÜLSEN

Yayın Kurulu Av. Mehmet AKBAŞ Av. Kamuran KURTAR Av. Baran ÖZTÜRK Av. Şiraz BARAN Av. Mürsel EKİCİ

Editör Av. M. Neşet GİRASUN

Yönetim Yeri Diyarbakır Barosu Adliye Sarayı Tel: 0412 224 44 41 Fax: 0412 228 22 09 Web www.diyarbakirbarosu.org.tr E-Posta basinyayin@diyarbakırbarosu.org.tr Tasarım&Baskı A grafik: 0412 237 27 07

Bu dergi içeriğindeki tüm yazı ve resimler kaynak gösterilmeksizin ve izin alınmaksızın kullanılmaz. Tüm ya- zıların sorumluluğu yazarlarına aittir. İÇİNDEKİLER

04 İÇ GÜVENLİK PAKETİNE KARŞI BAROLAR DİYARBAKIR’DA YÜRÜDÜ 06 BAROMUZUN MAKALE KOBANÊ ZİYARETİ ETKİNLİKLER 04-14 15 10 HAYATIN TOPACI PANEL-SEMİNER NEWROZ AV. CİHAN İPEK 31-34 RESEPSİYONU 2015 KURS 18 13 TARİHTE BASIN AÇIKLAMASI 43-62 İÇ GÜVENLİK PAKETİNE KARŞI DİYARBAKIR BAROSU BARO BAŞKANLARI ANKARA’DA AV. HÜSEYİN TAYFUN YÜRÜDÜ GENEL KURUL 63-65 14 20 ZİMAN Û HEST EZÎDÎLERİ ZİYARET AV. FAHRİ KARAKOYUNLU HABERLER 66-71 29 22 KURUM AVUKATLARININ MOBBİNG / SORUNLARI İŞYERİNDE PSİKOLOJİK TACİZ AV. AHMET DAĞ 72-77 35 ZİYARETLER KAYIP YAKINLARIYLA 24 300. OTURMA EYLEMİNDEYDİK CİNSEL SUÇLARDA YARGISAL MÜSAMAHA, BİR YARGI KLASİĞİ KÜLTÜR-SANAT 78-79 39 AV. MÜZEYYEN NERGİZ ENFAL KANUN TEKLİFİ 27 YEMİN TÖRENLERİ 80-81 HAK İLE ADALET KAVRAMININ 42 İLİŞKİSİ VE UYGULAMASI AV. SIDKI ZİLAN STAJYER AVUKATLARLA BASINDA TANIŞMA YEMEĞİ 82-84 BAROMUZ Ahmet ÖZMEN / Baro Başkanı

Saygıdeğer meslektaşlarım, Asla yerini dolduramayacağımız, yılmaz bir edilmesi ile karşı karşıya kalınmıştır. Sur, Silvan, insan hakları savunucusu ebedi Başkanımız Tahir Derik, Nusaybin, Silopi, Yüksekova, Cizre ve Şırnak Elçi’nin katledilmesinin ardından yaptığımız 45. gibi kadim kentler tahrip edilmiş, yüz binlerce in- Olağan Genel Kurulumuzda gösterdiğiniz teveccüh san zorunlu göç mağduru olmuştur. Yaklaşık çeyrek ile bu onurlu göreve gelmiş bulunuyoruz. Yeni Yö- asır sonra tekrar eden yerinden edilmenin toplumsal netim Kurulumuz ile verdiğimiz sözün ve Diyarba- dokuyu tahrip ettiği ve toplumu tekrar travmaya sü- kır Barosunun misyonunun gereği olarak, toplumun rüklediğini not etmek isteriz. 90’lardan daha ağır içerisinden geçtiği bu zorlu süreçte yaşadığı güncel olarak niteleyebileceğimiz sürecin sonunda yerinden hukuki sorunlara çözüm üretmek, hak ihlallerini edilmenin başta çocuklar ve kadınlar olmak üzere takip etmek, adalet, demokrasi ve hukukun üstünlü- toplum üzerinde yarattığı tahribatın yakın bir zaman ğü mücadelesine destek olmak için var gücümüzle içerisinde giderek ağırlaşan sonuçlarının görülebile- çalıştığımızdan ve bu şiarla hareket edeceğimizden ceğinin tahmini hiç de güç değildir. Baromuz tara- kimsenin kuşkusu olmamalıdır. fından yaşanan bu süreçlerle ilgili hazırlanan insan hakları ihlalleri raporlaştırılmış ve kamuoyu ile pay- Türkiye, bir asırdan uzun geçmişe sahip olan ve laşılmıştır. Avrupa Konseyi ve Birleşmiş Milletlerin ne yazık ki son kırk yılda binlerce cana mal olan raporlarına da konu olmuş bu ihlallerin araştırılma- Kürt meselesinin yarattığı sorunlarla boğuşmaya sı, sorumluların bulunması ve cezalandırılması artık devam ediyor. 15 Temmuz darbe kalkışması ve bu Uluslararası kamuoyunun gündemine taşınmıştır. kalkışmanın sonucunda ilan edilen Olağan Üstü Hal Diyarbakır Barosu olarak, uluslararası hukuk ku- ( OHAL ) dayanak gösterilerek çıkarılan ve artık bir rumlarıyla tam bir dayanışma ve iş birliği içerisinde “yönetim biçimine” dönüştüğüne dair haklı itirazları olacağımızı, elimizdeki tüm bilgi ve belgeleri pay- barındıran Kanun Hükmünde Kararnameler Reji- laşmaya hazır olduğumuzun bilinmesini isteriz. minin derinleşmesinin kökeninde, -sürecin gelişimi göz önüne alındığında- yatan dinamiğin Kürt mese- Yaşadığımız dönemi, korkunç ve vahim insan lesinin çözümsüzlüğündeki ezberlenmiş tutumlar ve hakları ihlalleriyle dolu bir dönem olarak görüyoruz. bu tutuma yansıyan güvenlik perspektifli politikalar Binlerce insanın, haklarında bir soruşturma veya olduğu açıktır. mahkeme kararı olmaksızın kamu görevinden atıl- mış olmasını, örgütlenme özgürlüğünü ortadan kal- 7 Haziran 2015 tarihinde gerçekleştirilen se- dıracak şekilde dernek ve vakıfların kapatılmasını, çim sonuçları, seçim öncesinde devam eden çözüm basın ve ifade özgürlüğünü hiçe saymak suretiyle sürecine teveccüh ve destek, toplumun büyük ço- basın yayın kuruluşlarının kapatılmasını, halkın ira- ğunluğunun demokrasinin gelişmesini, toplumsal desini temsil eden milletvekili ve parti başkanlarının barışın tesisini, Kürt Meselesinin demokratik, ba- tutuklanmasını, yine belediye başkanlarının görev- rışçıl yol ve yönetmelerle nihai çözüme kavuşturul- den alınmasını ve bu belediyelere kayyum atanma- masını arzuladığını açıkça işaret etmektedir. Ancak sını vahim bir hukuki hata ve temel insan hakları bu olumlu tablo 7 Haziran seçimleri sonrasında ihlali olarak görüyoruz. Ayrıca ilan ediliş amacından sürdürülememiş, barış süreci sekteye uğramış, 90’lı uzaklaşılarak temel hak ve özgürlükleri tehdit eden yılları aratmayacak şekilde çatışmalı sürece geri dö- bir şekilde ve muhalif kesimlere karşı sürdürülen nülmüştür. Çatışmalı süreçle beraber, Başkanımız OHAL’in toplumda yarattığı huzursuzluğun görül- Tahir Elçi’nin katledilmesi, çatışmaların sivil yerle- mesi ve sona erdirilmesi gerekliliğini özellikle vur- şim alanlarına yayılması, şehir merkezlerinde ağır si- gulamak isteriz. lahlı askeri operasyonların gerçekleştirilmesi, yaşam alanlarının ve binlerce yıllık kültürel mirasın yok Türkiye’nin yönetim ve hukuk sistemini nere- deyse baştan sona değiştirecek Anayasa değişiklik- sonra yaşanan başta yaşam hakkı olmak üzere insan lerine dair halk oylamasının 16 Nisan’da yapılması hakları ihlalleri biz avukatların suç duyurularına rağ- öngörülmektedir. Toplumun ihtiyaç duyup duymadığı men soruşturulmamış, failler yargı karşısına çıkarıl- tartışmalı olan ve Anayasa Hukuku’nun temel prensip- mamıştır. Son olarak Kemal KORKUT adlı gencimi- lerine aykırı olduğu hukukçular tarafından dile getiri- zin Newroz günü gerçekleşen öldürülme anına ilişkin len bu Anayasa değişikliklerinin, toplumda yeterince fotoğraflar, polisin silah kullanmadaki ölçüsüzlüğünü tartışılmamış olması, siyasi partilerin, sivil toplum bir kez daha kamuoyunun gündemine getirmiştir. Fail- kuruluşlarının ve toplumun diğer kesimlerinin görüş lerin adli kontrolle serbest bırakılması, önceki suçların ve önerilerinin dikkate alınmaması ve olağanüstü hal soruşturulmasında izlenen cezasızlık politikasının de- devam ederekten yapılıyor olması hukuken oldukça vam ettirildiğine dair inancı pekiştirmiş ve toplumda sakıncalıdır. Herkesin malumu olduğu üzere, ana- infial yaratmıştır. Bu cinayetle beraber benzer mahi- yasaların ve anayasa değişikliklerinin meşruiyeti ve demokratik oluşları içerikleri kadar yapım ve oyla- yetteki soruşturma ve davaların takipçisi olacağımızı ma süreçlerini de kapsamaktadır. Bu bağlamda baş- bir kez daha dile getirmek isteriz. ta bölgemiz olmak üzere, Olağanüstü Halin yarattı- Temmuz 2015’ten bu yana sokağa çıkma yasak- ğı özgürlükleri kısıtlayıcı ortam, muhalif basın yayın ları kamu erkinin olağan uygulaması haline gelmiştir. kuruluşlarının KHK’ler ile kapatılmış bulunması ve Kent merkezlerinden sonra köylerde de sıklıkla soka- ikinci büyük muhalefet partisi olan HDP’nin eş ge- ğa çıkma yasakları ilan edilmeye başlanılmıştır. Soka- nel başkanları başta olmak üzere milletvekilleri, il ve ğa çıkma yasağı uygulamalarının Anayasal ve yasal alt ilçe yöneticilerinin tutuklu bulunmaları gibi sebeplerle yapısı hukuken son derece tartışmalıdır ve hak ihlalle- kampanya sürecinin eşit şartlarda yürütülememesi re- rine neden olmaktadır. Son olarak Mardin Valiliğince ferandumun meşruiyetine ve demokratik çoğulculuğu- Nusaybin ilçesi Koruköy, Talate ve çevre Köylerinde na gölge düşürmektedir. Bu konuda yaptığımız açık- lamalar, sivil toplum örgütleri ile yapılan görüşmeler ilan edilen sokağa çıkma yasağı kararının kaldırılma- ve diğer demokratik platformlarda dile getirdiğimiz sından sonra hak ihlallerinin araştırılması ve tespiti görüşlerimizle sürece dair eleştiri ve katkılarımızı de- amacıyla, diğer insan hakları örgütleriyle incelemeler- faatle dile getirdik. Bilinmelidir ki Türkiye toplumun de bulunulmuştur. S Yaptığımız tespit ve incelemeler, ihtiyaç duyduğu bir anaysa değişikliği değil, toplumun kamuoyu ile paylaşılmış, duyulan kaygılar dile geti- tüm kesimlerinin üzerinde ittifak ettiği, demokratik, rilmiştir. sivil ve çoğulcu yeni bir anayasadır. Diyarbakır Barosu olarak, toplumsal süreçlere Diyarbakır Barosunca iki yıldır yürütülen “Ceza- olan aktif müdahilliğimizin yanında meslek örgütü ol- sızlık ile Mücadele Projesi” bu yıl şubat ayı itibarı ile manın gerekliliği olarak da bu süreçte bir çok eğitim sona ermiştir. Bu projenin sonuç raporu bültenimizde çalışması, panel ve konferansta düzenledik. Eğitim ve meslektaşlarımızın taktirine sunulmuştur. Yargı siste- panel çalışmaları ile meslektaşlarımızın taleplerini kar- minin en büyük sorunlarından biri de kamu görevlile- şılamaya çalışırken başta anayasa ve kanun hükmünde rinin işlemiş oldukları ağır insan hakları ihlalini teşkil kararnamelere ilişkin konferanslar olmak üzere diğer eden suçlarda cezasızlık zırhı ile korunmalarıdır. 90’lı panel ve konferanslarda ülkede yaşanan tartışmalara yıllarda JİTEM tarafında işlenen cinayetlere ilişkin katkı sunmak istedik. başta Tahir Elçi olmak üzere birçok insan hakları ak- tivistinin çabalarıyla açılan davalar uzun yargılamalar Diyarbakır Barosu, mesleki bir örgüt ve hukuk sonrasında batı illerine nakledilmiş ve birçoğunda kurumunun bilincinde olarak, sahip olduğu tarihsel beraat kararı verilmiştir. 7 Haziran seçim sürecinden mirastan aldığı güçle çalışmalarına devam etmektedir. Tahir ELÇİ/Baro Başkanı

Kamunun güvenliği mi, toplumun özgürlüğü mü?*

Kamuoyunda “İç güvenlik paketi” olarak bilinen, başta kartıyla endişelerimizi ve tepkimizi dile getirmeye çalıştık. PVSK ve diğer bir dizi kanun ve kararnamede değişiklik Gerçekten de “Güvenlik Paketi”; demokratik bir düzende- öngören yasa tasarısı nihayet TBMM’de kabul edilerek ki başta yaşam, özgürlük ve güvenlik hakkı olmak üzere yasallaştı. Tasarı; yasallaşma sürecinde gerek Parlamento- hukuk devletinin belli başlı tüm taşıyıcı sütunlarına yıkıcı da, gerek se toplumda büyük tartışma ve tepkilere yol açtı. darbeler indiriyor. Parlamentoda bulunan tüm muhalefet partileri belki de ilk Tasarının hem gerekçesinde hem de kamuoyu önünde ya- kez bir yasa tasarısına karşı bu kadar net ortak tutum al- pılan tartışmalarda, düzenlemeye “kamu düzeni” nedeniy- dılar. Düzenlemeye Türkiye’deki belli başlı tüm barolar ve le ihtiyaç duyulduğu ifade edilmektedir. Öyle ki, toplumun hukukçular da sert tepki gösterdi. Bu amaçla Diyarbakır güvenlik kaygıları/korkuları veya duyguları depreştirilerek Barosunun çağrısı üzerine 21 barodan başkan ve üyeler- “kamu düzeni” kavramına âdeta kutsal bir vehim atfedilme- den oluşan yüzlerce avukat cüppeleriyle Diyarbakır’da bir ye, böylelikle toplumun desteği sağlanarak Tasarıya meşru- yürüyüş gerçekleştirdi. İstanbul Barosunun çağrısı üzerine iyet sağlanmaya çalışıldı. Kamu düzeninin korunmasında Çağlayan’daki Adliye Sarayında “adalet nöbetinden” sonra güvenlik görevlilerinin ve adli - idari makamların yetkileri nerdeyse Türkiye’deki tüm baroların katılımıyla Ankara’da gerçekten denildiği gibi yetersiz mi? Peki ya, toplumun ve Adliye’den TBMM’ye kadar binlerce avukatın cüppeli yürü- bireyin özgürlüğü ne olacak? “Kamunun güvenliği mi, yüşüyle uzun yıllardan sonra ilk defa Parlamento Binasına toplumun özgürlüğü mü” biçimindeki yazımızın başlığı kadar bir yürüyüş yapıldı/yapılabildi. Hak ve özgürlüklere ilk etapta çelişkili gelebilir size, “nasıl yani? “kamu” ve “top- öldürücü bir darbe indiren Tasarıya karşı deyim yerindeyse lum” aynı şeyler değil mi?” diyebilirsiniz. Ama biraz daha Barolar ve avukatlar “ayağa kalktı.” Nitekim Baromuzun ev dikkatli bakarsanız “kamudan” kastın aslında toplum değil sahipliğinde Diyarbakır’da yapılan yürüyüşte de “Güvenlik “devlet” olduğu, “devlet güvenliği” yerine “kamu güven- Paketi: Hukuk devleti hayalinin sonuna doğru…” pan- liği” denilerek tasarıyı meşrulaştırma arayışı yoluna gidil-

4 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ “Güvenlik Paketi”; başta yaşam, özgürlük ve güvenlik hakkı ile yürüyüş ve ifade özgürlüğü olmak üzere demokratik hukuk devletinin belli başlı tüm taşıyıcı sütunlarına yıkıcı darbeler indiriyor…

diğini anlamakta zorlanmazsınız. İşin özü şu: bir kez daha tik aktivite ve bireylerin görüşlerini ifade etme eylemlerin- bireyin ve toplumun hak ve özgürlükleri göz ardı edilerek de ortaya çıkan propaganda ve Gösteri Yürüyüşü Yasasına işin kolayı tercih edilmiş, “kutsal devlet” şiarı benimsene- Muhalefet gibi suçların da CMK 100/3 maddesinde yazılı rek idareye/güvenlik görevlilerine olağanüstü yetkiler veril- ciddi /katalog suçlar arasına alınması gerçekten de demok- miştir. Başka bir anlatımla Anayasanın öngördüğü usuller ratik hukuk devleti ilkelerini şeklen de sonunu getirecektir. dolanarak, kanun ve kararname yoluyla olağanüstü bir re- Değerli meslektaşlarım; jim ihdas edilme yoluna gidilmiştir. İki kelimeyle görüşü- müzü ifade etmek gerekirse: ne “Türkiye’nin bu düzenle- Bütün bu umut kırıcı gelişmelerin yanında bu yılki meye ihtiyacı vardı” ne de böyle bir düzenlemenin hukuk Newroz’u da barış yolunda atılmış daha somut gelişme- devletinde yeri vardı. Ama nafile, bir süre “Komisyona geri lerle geçirdik. Şimdi barışa bir adım daha yakın olmanın çekildi” denilen Tasarı bir gece yarısı operasyonuyla siyasi sevincini yaşıyoruz; ve ilk kez bir Newroz Resepsiyonunda iktidarın Meclis Grubu tarafından yasallaştırıldı. bir araya geldik. Diyarbakır Barosu bu kadim kentin tari- hi bir mekânında, Cemil Paşa Konağında muhteşem ve Yasanın teknik bir analizini bültenin ilerleyen sayfalarında büyüleyici bir ortamda Türkiye’den ve Dünya’dan yüzlerce bulacaksınız ancak, Düzenleme; başta özel hayat, yaşam misafiri Newroz Resepsiyonunda ağırladı. Bir gitar resitali hakkı, kişi özgürlüğü ve güvenliği hakkı, göster ve yürüyüş ile Newroz ezgileri ve Konağın avlu ve burçlarında yakılan hakkı ile ifade özgürlüğü hakkı gibi demokratik bir hukuk Newroz ateşiyle çiseleyen yağmurun altında hayli sıcak bir devletinin temel tüm değerlerine onartılmaz bir yara açıyor. atmosferde Newrozu karşıladık. Özellikle, adli soruşturmanın başındaki savcıya bile haber verilmeden ve bir yargıç güvencesi dahi olmadan “suçüstü Zulmün, kötülük ve çirkinliğin sona erdiği; iyilik ve güzelli- hali” denilerek toplumsal olaylarda 48 saate kadar kitlesel ğin egemen olduğu,hep birlikte barış ve kardeşlik şarkıları- gözaltında tutulma yetkisinin kolluğa verilmesi, demokra- mızı söyleyeceğimiz yeni Newrozlarda buluşmak dileğiyle..

* Baro başkanımız Av. Tahir ELÇİ’nin baro bülteni için yazdığı son yazı

5 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ MAKALE VE YAZILAR

BALIK SESSİZLİĞİ

TÜRKAN ELÇİ

“Taaa”diye tarif edilen, “çoook uzak” her bir ölü, bir yanıyla geride kalan- diye sıfatlanan şehirlerin ücralı- ların omuzlarında asılı kalmış bir ğında acılarımızla kıvranıp, hayata yüktür. teyellenmiş anlarımızı muhkem- leştirmeye çalışırken ipin ucundan Ölüm acısının tadını bilen biri ola- çekip bir çırpıda teyelimizi söküp rak, toprakla üstü örtülmüş, fakat attılar. ölüm gerçeğinin üstü kat’a örtüle- memiş bir bedenin gün geçtikçe na- Oysa ki senin yapmaya çalıştığın sıl bir şekle girdiğinin, gece gündüz taaa’ların çok uzak olmadığı, acıla- hayalini kuran biri olarak, toprağın rın paylaşılarak biteceğiydi. Kopuk, altındaki cümle ölmüşlerin sadece kör, sağır hayatların arasına köp- ve sadece artık birer ölü oldukları, rüler inşa etmiştin. Her şey o köp- kim oldukları ve kimden oldukları, rünün yıkılmasıyla başladı. Derin ne için ölmüş oldukları benim için vadiler arasından akmaya devam hiçbir anlam ifade etmeden sadece eden nehrin bir yakasında birileri, ve sadece onlarla göz göze gelme- öte yakasında ötekiler. Vadinin bir meye çalışarak yoluma devam edi- yakasındakiler öteden beri hep yal- yorum her sabah. nız ve umutsuzdular. Senden sonra ‘SENİ ARAMAK İÇİN İSTİKLAL’E bu umutsuzluk biraz daha derin- GİTTİM…’ leşti. Mesela, patlayan bombalar ve yaşanan trajik katliamlarla İstan- Hatırlarsan, seninle beraber bu bul gibi bir şehir, cıvıl cıvıl bir şehir şehre gelirken İstiklal’e giderdik. olmaktan çok uzaklaşıp, ölümlerle Bugün ölü gözlerin bakışları altın- anılır bir şehir haline geldi. Sabahın da ürpererek yürüdükten sonra, İs- erken saatlerinde metroyla bir yer- tiklal’e gittim seni aramak için. Yine lere giderken, insanlar sayısız ölü her zamanki gibi nostaljik tramvay gözleriyle karşılaşıyor. Kalabalıklar, çın çın geçiyordu. Kalabalık karşı- hayatlarını kaybetmişlerin adlarıy- lıklı yer değiştiriyordu. Hangi taraf la değiştirilmiş köprülerin üstün- daha çok akıyor, bu kadar insan den, otobüs duraklarından geçiyor. nereye gidiyor? Seni bir ara görür Ölmüş olduklarını bilmiş olmam- gibi oldum. Sonra kalabalığa karı- dan mı bilemiyorum, bakışları bu- şıp yitip gittin. Dönmeyeceğini an- lundukları fotoğraf karelerinden larken en yakınımdaki pastanenin çıkıp bil-umum insanın omuzların- cama yakın masasına oturdum, da dolaşıp aramıza katılacaklarmış oradan seni beklemek daha iyi ola- hissine kapılıyorum. Aynı zamanda caktı. Oturduğumuz İnci pastane-

6 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ MAKALE VE YAZILAR

sinden profiterol kokusu yükseldi. dü, döndü. Dişlerimin arasındaki sen Cudi ‘nin eteklerinde geçmiş Bardaktaki limonatanın dağılan nesne çıtırdadı. Yüreğimde bir şey- bir zamana sinmiş barut kokusu- serinliği yüzüme değdi. Sonra çi- ler dağıldı. Tabaktaki nesneyi bir nu durmadan anlatmıştın. Sana kolata kokusu oldun. Sonra tekrar kuyumcu titizliğiyle birbirinden göre yapraklara sinmiş savaşın isi kalabalıkta kayboldun. ayırdım. İncirin doğranmış parça- silinmeliydi. Ağaçlar yeniden su- cıklarını görünce tabağa bir acının lanmalı, narçiçekleri yeniden aç- Bana doğru yönelen garson, sipa- doğranmış olduğunu fark ettim. malıydı. rişimi aldı. Allah’a şükür çok uzat- Acım, dilim dilim doğranmış. Sen- madı. Yine kalabalık yine sen, ka- den sonra bir incire dokunmanın ‘TARİHSEL DEĞERLERİ HARCA- labalıkta bir yalnızlık. Yalnızlıkta ürpertisiyle peçeteden yardım is- YANLAR..’ bitmeyen bir tenhalık. Garsonun tedim. Gözlerimden yaşlar boşaldı. önüme koyduklarını yedim. Ça- İncir yeminini hatırladım. Senden Cizreli bir ahbabın, narı sevdiğini tal ağzımla masa arasında gidip sonra incir asla. Sana göre hiçbir biliyordu ki bir gün bir kasa narı geldi. Oturduğum yerden, günden yerin inciri sizin köyün inciri gibi büroya kargo ile göndermişti. Ak- güne şıklığından şıklık kaybeden olamazdı. Çocuklara incirleri tarif şam eve gelirken bir toprağın, bir dükkânların vitrinlerini seyrettim. ederken avuçlarını açarak “ Bizim köyün özlemini nar diye taşıdığını Demek ki sadece değişen bir şey, köydeki incirlerin tarifi mümkün anlayamamıştım. Kasadan çıkar- her şeyi değiştirebiliyormuş. Vit- değil …” anlatmaya başlayınca Ta- dığım narların eciş bücüşlüğünü rinlerle beraber vitrinin camından hir, incir incirdir, derdim. Ama an- görünce “Aaa Tahir bunca narı bo- içeriyi seyredenler de değişiyordu. latmaya çalıştığın asıl mevzunun şuna taşımışsın, bunlar yenmez” Bir an kendimi bir Arap ülkesinde incir olmadığını, asıl anlatmak is- deyince narın gelişmemişliğinin zannettim. Arap kadınlar gruplar tediğinin sizin yakılan köyünüz ol- mahcubiyeti, yüzünde yarım ka- halinde gelip geçtiler. Vitrinleri duğunu, bir daha o yerleri göreme- lan bir tebessüme dönmüştü. O seyre daldılar, ellerinde poşetler, menin acısı olduğunu bilemezdim. mahcubiyetin bir toprağı sevme çünkü onlarda para vardı. Avuçlarında her defasında büyü- mahcubiyeti olduğunu sonra anla- yüp, ardından az önceki hayalin dım. Sen bir narın mahcubiyetini ‘ACIM DİLİM DİLİM DOĞRANMIŞ’ gibi kaybolan senin köyünün özle- yüreğinde taşırken; çocukları öl- mi olduğunu anlayamamıştım. Ya- dürenler, minareleri ayaklarından Garson, yemek sonrası masaya ta- nıp yakılan, terk edilen bir yerlerin vuranlar, bir toplumun yüz akı dını bilmediğim bir tatlı koydu. Hiç acısını, Sur’un zulme uğrayan ge- olan tarihi değerlerini bir bozuk sorma gereği duymadan yemek is- ride kalan taşlarının yetimliğinde para gibi harcayanlar, mahcup de- tedim, bilmediğim bir şeyi yemek, anladım. Benim çocukluğumun ğildi. Hiç kimseye iğnenin ucu ka- garsonun sohbetinden daha iyiy- geçtiği mahalleler bir savaşın kir- dar zarar vermemiş birinin boylu di. Kürdanı batırıp ağzıma aldım, li çöplüğüydü artık. Şu an bunları boyunca yerde kalmış bir cinayetin camdan senin geçişini bekledim. sadece sana anlatıyorum bence failsiz kalışından kimse maalesef Tramvayın çın çını, ne zamana ait beni sadece sen anlarsın. Çünkü mahçup değildi. bir sesti. Ağzıma aldığım tatlı dön-

7 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ MAKALE VE YAZILAR

ÇOK ÖZLÜYORUZ SENİ

AHMET DAĞ

2006. Daha yirmisinde bile değildi Kimi zaman kardeşim, kimi zaman Önder’le tanıştığımızda. Ardından arkadaşım ve fakat her zaman dos- yaklaşık on sene aynı büroda Avu- tumdu. İstisnasız tüm dostlarını katlık yaptık. (kent dışında dahi olsalar) belirli aralıklarla ziyaret eder veya arardı. Kendi gibi güzel yüreğine, çalış- O yüzdendir onu bu kadar özleyişi- kanlığına, hesapsız-kitapsız dost- miz ve her açılan kapının ardından luğuna, yiğitliğine, yeteneğine, kıv- acaba Önder mi geldi diye bekleyi- rak zekası ve entelektüel birikime şimiz. her zaman hayran kaldım. Çok özlüyoruz... Sohbetini, dostlu- Hukuk, siyaset, ekonomi ve ticaret ğunu, gülüşünü... alanlarında okur, özgür düşünür, o Gitti vadesiz, gencecikken ne der bu ne der kaygıları olmak- Berf, Lavin, Serva... Üç ay ışığı. Yiğitken, güzelken, sızın gerekli eleştirisini her plat- Senden kalanlarla yaşatacağız ar- incecikken... formda dile getirirdi. tık seni Sevgili Önder. Aurası, hoşgörüsü, önyargısız içten tavrıyla kısa zamanda meslek ca- miamızda da oldukça popüler biri oldu..

‘Bugünün işini yarına bırakma- mak’ın en güzel uygulamasını ya- pardı.

8 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ MAKALE VE YAZILAR

BİR HUKUK EKOLÜ OLARAK TAHİR ELÇİ

AV. MÜRSEL EKİNCİ

Herhangi bir toplumu medeni top- ğu analitik zekası, çözüm/sonuç lumlar arasında itibar sahibi yapan odaklı ve lider karakterli fiziki ve nüans, o toplumun diğerleriyle ruhsal dünyası onun entelektüe- olan münasebetindeki açıklık ve lizmini ortaya koymanın yanı sıra, faydada beliryecidir. Açıklık, diğer herhangi bir entelektüelin de ne toplumlarla münasebet ve beslen- kadar ilerisinde olduğunu anla- me, fayda ise diğer toplumları bes- mak için yeter verilerdi. Duygulu, leme marjı ile doğrudan orantılıdır. samimi, koruyup kollayan yönü, Kürt toplumunu da bu bağlamda bencillikten uzak ilişki tarzı elbette temsil eden kişi ve kurumlar aynı bu dehayı deha yapan niteliklerdi. zamanda Kürt toplumunun aynası Ancak hukukçu Tahir Elçi’yi hu- ve ruhunun birer taşıyıcısıdırlar. kuk disiplininde açtığı ve ortaya Eğer Tahir Elçi’ye bu misyon dışın- koyduğu yeni ve özgün metodoloji da başka bir misyon yükleyecek üzerinden izah etmemiz gerektiği olsaydık, sanırım Kürt toplumun için, onu dergilere ve ansiklopedi- lideri statüsünü çoktan ve fazlasıy- lere sığmayan ve sığamayacak olan la haketmiş olduğu hakikati var ki, bir çok niteliğinden vareste tutup; onu yitirişimizin ardından bir baş- “Nasıl bir hukukçuydu?” sorusunu ka keder nedeni de budur. Bilgeliği, açmamız gerektiğinden, bir nebze bilgeliğini kendi doğal ve zarif ki- de olsa hukukçu Tahir Elçi’yi bu şiliği ile kuşatarak ortaya koyduğu yetersiz cümlelerle ve okuyanın beyefendi ve bilimsel kimliği, il- affına sığınarak ortaya koymaya ham veren ve en umulmadık anda çalışacağız. bütün umutsuzlukların ortasında parlak zekasıyla yaptığı manev- Dünya savaşlarının ardından, özel- ralarla kendisini ve toplumunu likle Avrupa’nın demokratik kül- ileriye taşıma potansiyeli oldukça türünün pozitif evrimiyle birlikte yüksek, tüm niteliklerine rağmen demokrasi ile idare ve ikame edilen mütevazi ve mazbut bir dünya in- Avrupa devlet ve toplumlarımın sanı Tahir Elçi. ekonomik ve siyasal standardı, be- raberinde risk olarak göç denilen Olaylara yaklaşımındaki feraset ve gerçeği de sürükleyerek Avrupa’nın olgunluğu, bir problem veya olguyu orta yerine bırakmıştır. Hukukun düşünüp tartışırken ortaya koydu- toplum ve birey orjinli dinamizmi

9 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ MAKALE VE YAZILAR

de Avrupa’daki bu demokratik başta terörizm ve terör kavramı has üslubuyla” otoriteyi toplumun yükselişi ve beraberinde getirdiği olmak üzere ekonomik ve siyasi iliklerine kadar hissettirmesidir. rizikoları takip etmiştir. Bu bağ- ambargoları, yeni ulusal ve ulus- Kendilerine ihale edilen işleri icra lamda yeni kavramların ortaya lararası ilişkileri beraberinde ge- ederken hukuk dışı bütün yol ve çıkışı gecikmemiş ve “özgürlük, tirmiş, hukuk dışı yöntemler or- yöntemleri mübah addeden bu eşitlik, adalet” gibi temel hak ve taya çıkmış ve nihayetinde “salt yapıların hukuki zemine çekile- hukuk ilkeleri demokratik yol ve hukuki rejim”, birçok demokratik rek gayriinsani ve gayrihukuki yöntemleri izleyerek daha asli ve Avrupa ülkesinde istihbarat ve eylemlerinin hesabının sorulması vazgeçilmez raddeye çekilerek in- gladyo tarzı yapılanmaları doğu- ve bu eylemler dolayısıyla devlet san hakları yelpazesiyle zırha bü- rarak; bilinen, meşru, şeffaf, birey ve toplum arasında bir yüzleşme rünmüştür. Kıta Avrupası’nda ge- merkezli kamu otoritesi haricin- zemininin ve köprüsünün yaratıl- lişen hukuk kültürü insan hakları de, yeni ve operasyonel tarzlı “de- ması daima Tahir Elçi gibi yürekli hukukunu hukuk disiplini içeri- rin devlet” denilen yapıyı akredite ve özel insanların iş ve ödevleri sinde konumlandırıp olgunlaştır- etmiştir. İngiltere, Almanya, Ame- olmuştur. Afrika’da Mandela ne sa da, bu yapısal disiplinin ıskala- rika ve Rusya’da “İstihbarat Dev- ise, Filistin’de Edward Said ne ise, dığı veya bu disiplinin dışına itilen leti”, Çin’de “Şef’in Otoritesi” gibi Kürdistan’da ve Türkiye’de Tahir bir başka konsept ortaya çıkmıştır. isim ve yöntemlerle ayyuka çıkan Elçi ismi buna tekabül etmiştir. Esasen varolan bu konsept, insan güvenlikçi zihniyetin dönüşüm hakları hukuku ve idealini epey noktası, 11 Eylül 2001 Pentagon Entelektüelizmin somutlaştırıl- zorlayan bir isimle ulusal ve ulus- saldırıları olmuştur. Birçok hukuk ması, pratize edilmesi daima bir lararası hukukun merdivenlerine kuramcısı, olağan hukuki rejimi entelektüelin korkulu rüyası ol- yaslanmıştır. Literatürde özgürlü- askıya alan ve apayrı, olağanüstü muştur. Cesaretle birlikte zeka, ğün istisnası olarak ortaya çıkan bir hukuki rejimin doğduğundan bilgi ve beceri gerektiren bu alan- bu kavram, zamanla özgürlüğün bahisle, hukukun askıya alındığı da yürütülen mücadelenin risk- alternatifi olarak konumlandırıl- bu yeni konsepte “düşman ceza lerini ve “arı kovanına çomak mıştır. Devletler hukukunda adına hukuku” ismi üzerinden konsen- sokmanın” bedeli ve ceremesini “güvenlik” denilen bu “legal statü”, susa varmış, nitekim bu hukuk göğüsleyerek, üstelik etik ve ahlak olağanlaşan ve özgürlük dengesi- sistematiği “yeni bir soluk olarak” değerlerinden zerre kadar ödün ni yukarıda tutan hukuki rejimin ceza hukuku içerisinde yer bul- vermeden bu vicdani sorumlulu- terazide gittikçe aşağı çekilip, is- muştur. ğun peşinden koşmak, sadece iyi tisnanın esasa ve merkeze doğru bir insan hakları hukukçusu/ak- çekildiği bir alanı doğurmuştur. Türkiye’de ise anlatılan proses tivisti olmayı gerektirmiyor, aynı Avrupa demokrasisinin yükseli- zamanda ve tabiri caizse mangal Avrupa’nın yükselen “demok- şi ile eşzamanlılık göstermediği gibi bir yürek gerektiriyor. İşte Ta- rasi-özgürlük-güvenlik” denge- gibi, Cumhuriyet sonrası Türki- hir Elçi’nin hikayesi de bu dipsiz si trendi, demokrasiyi özgürlük ye, bu güvenlikçi metodolojiyi de kuyunun derinliklerinden yükse- terminolojisiyle özdeşleştirirken, kadim bir gelenekten devralarak len sesle ete ve kemiğe bürünüyor. güvenlik kavramının içerisine sürdürmüştür. Teşkilat-ı Mahsu- alacağı değerler manzumesi gi- sa, Özel Harp Dairesi, JİTEM vs. İlkelerimiz ve vicdanımız ölçü- derek olağan olma halini askıya gibi isimlerle kendine has yapılar sünde; sınır konulan, etnik, moral alıp olağanüstü hali merkeze alan daima devletin “esas icracı grubu” ve ekonomik bağları parçalanan bir yapıya bürünmüştür. Bu tren- olarak belirmiştir. Dünya’da oldu- Kürt toplumunun uğramadığı di takip eden ve bilhassa güvenlik ğu gibi Türkiye’de de bu yapıların mezalim yoktur, şeklinde objek- gerçeğini fazlasıyla nazara alarak esas işlevi, özgürlüğü feda etme tif bir tespit yapmamız halinde yeniden insan hakları hukukunu pahasına kamu otoritesinin ko- konu biraz aydınlanacaktır. Köy şekillendiren olaysallıklar zinciri, runması ve bu yapıların “kendine boşaltmaları, zorla kaybetmeler,

10 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ MAKALE VE YAZILAR

yerinden edilmişler/mülksüzleş- tespitlerin küçük bir değerlendir- sahiplenildi. Tahir Elçi, bunu faz- tirilmişler, asit kuyuları, İstiklal mesi yeterlidir. lasıyla haketti. Mahkemeleri, Sıkıyönetim Mah- kemeleri, Devlet Güvenlik Mah- Kıta Avrupası’nda, Doğu Avru- Harper Lee, “Bülbülü Öldürmek” kemeleri, gözaltında kayıplar, faili pa’da, Birleşik Devletler’de, Gü- adlı romanının merkezine adalet meçhuller, sürgünler, yargısız in- ney Afrika’da, İran’da ve dünya- ve özgürlük mücadelesini yürüten fazlar, vs. tüm bu olayların ve da- nın neresinde ırkçılığa, faşizme kibar bir beyefendiyi ve işlemedi- hasının bir makalede “mezalim” ve güvenlikçi devlet ve güvenlikçi ği bir suçtan yargılanan siyahi bir kelimesiyle ifade edilmesi, belki hukuk yapısına kayan otoriter bir erkeği alır. Roman’da küçük bir de kelime sayımızı azaltmada bize rejim varsa, bu rejime karşı duran Amerikan kasabasında, siyahi bir hem yardımcı olacak, hem de yalın muhakkak bir entelijansiya da erkeğin beyaz bir kadına “tecavüz bir ifade biçimi olarak meramımı- vardır. Enetelijansiya, bir toplumu etmediğini” ispat etmek üzere gö- zı özetlemeye yarayacaktır. Tahir temsilen veya bir topluma matuf, revlendirilen Bay Atticus isimli Elçi ahlak, vicdan, etik, bilim ve belirli idealler etrafında bir araya avukatın, jüriyi ikna etme arayı- uluslararası ilkeler ışığında öm- gelmiş ve aydınlanmış bir zümreyi şında kasaba sakinleri tarafından rünü bu mezalimi sona erdirmek işaret eder. Kürt toplumu sürgün, bu adalet arayışından ötürü “sa- ve bu mezalimin hesabını sormak göç ve türlü mezalimlere rağmen vunduğu siyahi gibi aşağılık” oldu- için Kürt toplumuna ve Türkiye’de kendi entelijansiyasını yaratmış, ğuna dair yayılan antipropaganda yaşayan her etnisiteye adayan bir ancak kendini gerçekleştiren tek karşısında ötekileşerek verdiği entelektüeldi. Yukarıda da zikret- entelektüelini, Tahir Elçi’yi ne amansız ve sabırlı hukuk müca- tik, Kürt toplumunu temsil eden yazık ki kaybetmiştir. Kürtler bir delesi, Bay Atticus’un küçük kızı- kişi, aynı zamanda Kürt toplumu- bilgesini ve kuramsal donanımı nın gözünden okuyucuya aktarılı- nun aynası ve ruhunun birer taşı- olağanüstü yüksek ve bu yönünü yor. Kendisi de hukukçu olan Lee, yıcısıdır. Tahir Elçi bu temsiliyeti pratize ederek kendini gerçekleş- bir beyefendinin kamu otoritesi yerine getirirken sorumluluk ve tiren bir büyüğünü kaybetti. Ken- tarafından kendisini de ötekileşti- vicdan çizgisini kalın bir biçimde disinin de muzdarip olduğu ola- rerek kendisine yaratılan çalışma ortaya koymuş, ürettikleri ile Kürt ğanüstü hukuki rejime meydan zeminindeki mücadele zorluğunu toplumunu aşan sonuçlar almış okuyarak ve bunu korkusuzca ya- okuyucuya aktarıyor. Siyahi ada- ve sadece Kürdistan’a değil, tüm parak verdiği bu mücadelede Tahir mın pornografik düzeyde teşhiri dünyaya bir entelektüelin müca- Elçi, tam da özgürlük ve güvenlik ile “suçlu olduğu kanaatinden” dele ve azminin nasıl olağanüstü dengesini sarsan yeni güvenlik- yola çıkılarak yargılanması, tipik ve büyük bir değere tekabül etti- çi hukuki rejimin ve konseptinin bir 19. yüzyıl yargılama tekniğini ğini simgelemiştir. Eğer bu bilge kurbanı oldu. Ortadan kaldırıl- yansıtıyor. Masumiyet karinesi- kişiyi salt bir hukukçu olarak ele ması için uğruna yaşamını ortaya nin hiçe sayılarak suçlu olduğun- alırsak, yarattığı hukuk ekolü bel- koyduğu güvenlikçi ve paramiliter dan bahisle siyahi adam, beyaz- ki şimdi değil ama yakın zamanda nosyonlu bir siyasal ve hukuki or- lar için suç üreten bir makine ve kuramsal tartışmasını büyütecek tam/ilişkiler manzumesinin orta- zaten doğuştan suçlu! Beyazların ve köklü bir kuramsal altyapıya sında katledilen Tahir Elçi, sadece devleti de idare ettiği bir toplum- sahip bu ekolün mimarı bizati- “kendi kurduğu okulun” öğrenci- da siyah, masum ve haklı olmanın hi Tahir Elçi olacaktır. Tahir Elçi, leri tarafından değil, bahsi geçen beyazlara ispatının nasıl bir karın ürettikleri ve mirası ile bir hukuk ve kendi deyimiyle “ultramilliyet- ağrısına dönüştüğünü hissederek okulunun isminin ta kendisidir çi” güruhun kirli ve dezenforma- okuyor okuyucu. dersek abartmış olmayız. Bu tes- tif algı yönetimine rağmen, Kürt pit için ürettikleri ve ardından ona toplumu ve Kürt toplumu dışında Kürt toplumunun Türkiye’de uğ- dair sarfedilen söz ve kuramsal neredeyse dünyanın her yerinden radığı mezalime rağmen parla-

11 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ MAKALE VE YAZILAR

mento, yargı, bürokrasi, medya Tahir Elçi’nin başından beri yarat- Jack London, “Suikast Bürosu” ve sosyal medyada işleniş tarzı ile mak istediği okul ve anlayış, maa- adlı romanında “Öldürmenin kor- aleyhlerinde olgunlaşan yaygın lesef onun aramızdan alınmasının kunç tarafı, kurbanların sayısında kanaat, tam da siyahi adamın be- ardından anlaşılabildi. değil, niteliğinde yatar” derken, yaz kadına tecavüz etmediği haki- şüphesiz Tahir Elçi’yi işaret et- katini ispat faaliyetidir. Bu faaliyet “Derin aklın” yeniden sahneye çık- miyordu. Ama bu ölümde kurba- siyaseten meşru olsa da, maalesef masıyla birlikte hukuk, özgürlük nın niteliği değil mi bize bu eksik ahlaken gayrimeşru kabul edil- ve demokrasi mücadelesi veren cümleleri yazdıran? Kim bilir! miştir. Tahir Elçi Kürt toplumunun Tahir Elçi, dize getirdiği yer altı bir ferdi olarak hem işkence ve devletinin faillerinin siyasi or- Sokrates’in ölümü; Cengizhan’ın mezalimin her türlüsüne uğrayan tamın elverişli hale gelmesi ne- vahşi Asya istilasında katlettiği siyahi adam, hem de siyahi ada- deniyle yeniden hortlamasının insan topluluğuna kıyasla halen mın masumiyetini ispat için ha- ardından, bu güruhun imzası ve insanlığa karşı işlenmiş bir suç yatını ortaya koyan Bay Atticus’tu. ortaklaştığı lokal güçlerin deste- olarak görülür. Yürürlükteki sava- Onu hedefe alan ve ona suikasti ğiyle sahnelenen bir mizansen- şın yakıp yıktığı ve yerle yeksan planlayan zihniyet, Tahir Elçi’nin le aramızdan alındı. Kuşkusuz ettiği şehirler, şehir sakinlerinin bütün hayatını ve üretimini bir her ölüm acıdır. Tahir Elçi’nin uğradığı mezalim ve bu mezali- öldürme nedeni olarak kabul et- öldürülmesi ile başlayan sürece min yıllardır katmerli ve siste- mişti. Hiçbir hizip ve kamu otori- bakıldığında da kendisinin öldü- matik olarak arttırdığı şiddete tesinden çıkar beklentisi olmayan, rülmesiyle adeta bir yol temizliği rağmen Kürt toplumu ve mede- bütün hayatını bilimsel ve objektif yapılırcasına yeni ölümlerin ve ni dünya; akademik, bilimsel ve kurallar dairesinde ikame eden bir acıların yolu açıldı. Belki de bu dünya entelektüelizminde Kürt entelektüelin, gücün ve zalimin yüzden ağırlığı daha derinden his- toplumuna yer açan Tahir Elçi’ye karşısında takındığı ilkeli tutum, sedilen ölümün ta kendisi, Tahir ve anlayışına Sokratesvari bir kar- onu anlayanlar için ve belki de Elçi’nin ölümüydü. şılık ve değer vererek saygınlığını kendisini gerçekleştirmek isteyen- pekiştirmiş oldu. Geride kalanla- ler için dahi ilham verici ve ideal Bir toplumun cesaretini, o toplum rın ödevi de, bu saygınlığın gölge- bir hayatın sembolü olarak yaşaya- cesaret sembolünü yok ederek sinde durmanın hakkını onun ilke cak. Bu ve diğer tüm nitelikleriyle kırmak! ve ideallarinin peşinden giderek vermektir.

12 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ MAKALE VE YAZILAR

“ÖMRÜNÜ CEZASIZLIKLA MÜCADELEYE ADAMIŞ İNSAN”TAHİR ELÇİ SORUŞTURMASI ve CEZASIZLIK

AV. MAHSUNİ KARAMAN

Cezasızlık, genel kabul gördüğü hiçbir soruşturma açılmadığı söy- lallerine ilişkin belirtilen vakalarda üzere, ağır insan hakları ihlallerin- lenebilir. Açılan birkaç soruşturma ve daha yüzlercesinde, mağdurla- de suç faillerinin etkili soruşturul- zamanaşımına uğratılmış; Lice, ra adalet arayışının sembol ismi mamasını, özellikle de devletlerin Kulp ve Jitem dosyaları olarak bi- olmuştur. Bu yüzden onu en iyi bundan doğan yükümlülüklerini linen ve davalara dönüştürülebi- tanımlayan cümle “ömrünü ceza- yerine getirmemesini ifade etmek- len vakalarla ilgili yargılamalarda sızlıkla mücadeleye adamış İnsan” tedir. ise dava dosyalarının başka illere cümlesidir. nakli sonrası faillerin aklanması Bu sorun alanı, özellikle suç faille- yönünde yargısal bir pratik sergi- Ömrünü Cezasızlıkla Mücadele- rinin doğrudan asker/polis olduğu lenmiştir. ye Adamış İnsan, 28 Kasım 2015 veya dolaylı olarak devlet organ- tarihinde uğradığı bir suikast ile larıyla ilişkisi bulunan kişilerin 2000’li yıllarda ise Diyarbakır Mart yaşamını yitirdi. Cinayetin üzerin- karıştığı soruşturma/kovuşturma Olayları, Roboski, Uğur Kaymaz, den yaklaşık 16 ay geçti. Soruş- dosyalarında kendisini göster- Ceylan ÖNKOL, Hrant Dink gibi turmada gelinen aşama itibariyle mektedir. Yani failin bizzat devlet vaka ve dosyalar ile; Cizre, Sur, Soruşturma makamınca, suç fa- gücünü kullanan kişilerin olduğu Şırnak gibi yerleşim birimlerinde illerinin etkili soruşturulduğuna veya bu güçle ilişkisi olan kişilerin başta yaşam hakkına yönelen ağır ilişkin inancı besleyecek bir pratik karıştığı vakalar. Cezasızlıkla mü- insan hakları ihlallerinde de suç sergilenebilmiş değil. Soruşturma cadelenin zor yanı da tam da bu- failleri ile ilgili yine etkili bir soruş- makamlarının bu etkisiz tutumu, rada: Devletten, suç işleyen devlet turma süreçlerinin yürütülmediği kamuoyunda Tahir ELÇİ cinayeti- ajanlarının veya bu ajanlarla ilişki- bilinmektedir. nin “faili meçhul siyasi cinayetlerin li suç faillerinin etkili soruşturul- sonuncusu” olduğu yönündeki ka- masını talep etmek! Nitekim cezasızlık kavramının naati daha da pekiştirmektedir. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi 90’lı yıllarda yaşanan sistematik içtihatlarında ilk kez Türkiye ile “Tahir ELÇİ’yi Devlet öldürdü” yar- fail meçhul cinayetler, işkence ve ilgili Yaşa/Türkiye kararında ifade gısını dahi besleyen bu durum köy yakmalarla ilgili vakaların ta- bulması da tesadüf olmasa gerek. karşısında, kamu makamlarının mamı bu kapsamda ele alınabilir. karşıt bir siyasi söylem geliştirerek Bu vakalarla ilgili hemen hemen Tahir ELÇİ, ağır insan hakları ih- “Tahir ELÇİ’yi PKK” öldürdü söyle-

13 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ MAKALE VE YAZILAR

mini ileri sunma dışında başkaca lillerin toplanmasında isteksizlik çok ciddi bir desteği olan bir si- bir şey yapmadıkları söylenebilir. ve aradan geçen zamana rağmen yasal harekettir” diyerek ezber şüpheli sıfatı ile dosyaya herhangi bozan ve kendi ifadesiyle ultra “Tahir ELÇİ’yi Devlet öldürdü” yar- birinin dahil edilmemiş olması bu milliyetçi güruhun hedefi hali- gısına “ön yargılı siyasi söylem” cinayetin failine veya failin arka- ne gelen/getirilen biridir. eleştirisi sunuluyor olsa da, “Tahir sında gizlenmiş anlayışa ilişkin ELÇİ’yi Devlet öldürmedi” yargısını ciddi kaygılar beslenmesine yol • Görsel ve yazılı basında, sosyal beslemek ve altlık oluşturmak da açmaktadır. medyada tehdit edilen, ölüm ve çok zor. Burada, benzer süreçlerin öldürülme şekline dair, öyle ki Hrant DİNK cinayetinde de yaşan- Tahri ELÇİ’nin kim olduğu ve ne insanlık dışı fanteziler kurulan dığını ve gelinen aşama itibariyle yaptığı ve neleri başardığı da, bu biridir. üst düzey kamu personellerinin de cinayetin analizinde göz ardı edil- içinde bulunduğu bir siyasi cinayet memesi gereken hususlardır. • “1990’lı yıllardan bugüne Jİ- dosyası ile karşı karşıya bulundu- TEM’ci ağababalarınız ve Ge- ğumuzu not etmek gerek. • Tahir ELÇİ, ağır insan hakla- nerallerinize boyun eğmedim, rı ihlallerine ilişkin vakalarda sizden mi korkacağım..” diyen Devlet, Tahir ELÇİ’yi öldürmediği- mağdurları temsil etmiş ve yürekli bir insandır. ni, öldürülmemesi için gerekli tüm defalarca Devleti AİHM önün- önlemleri aldığını, failleri etkili de mahkum etmiş biridir. Bu • Söylediği sözlerden dolayı hak- bir şekilde soruşturduğunu ortaya mahkumiyetler, basit tazminat kında soruşturma başlatılan, koymadığı ve bu inancı yaygınlaş- sorumluluğu doğuran ihlal tes- yakalama kararı verilerek Baş- tırmadığı müddetçe, cinayetin baş pitlerini aşan ve Uluslararası kanı olduğu Baro’da derdest zanlısı olmaya devam edecektir. Hukuk nezdinde Devleti zora edilen, İstanbul’a götürülerek Devlet, Tahir ELÇİ cinayetini ay- sokan! mahkumiyetlerdir. tutuklanmaya sevk edilen ve dınlatarak bizatihi kendisini de yurtdışı çıkış yasağı kararı veri- • Tahir ELÇİ, Jitem gibi Devlet aklamakla mükelleftir. lerek yargısal linçten geçirilen kurumları ve kamu personel- bir kişidir. Bu topraklarda, arkasında kamu- leri ile doğrudan veya dolaylı sal otoritenin bulunmadığı bir faili olarak irtibatlı suç örgütleri ile • Çatışmaların kentlere yayılma- meçhul siyasi cinayet bulunma- yargısal süreçlerde mücadele sı ile birlikte Silvan’da panzere maktadır. Öyle ki, cinayetin siyasi etmiş, bu ve benzer suç örgüt- göğsünü siper eden, sivillerin lerinin hedefi olmuş bir kişidir. bir cinayet olup olmadığının ve ağır tehlikede olduğu Cizre’ye failin doğrudan veya dolaylı ola- yürüyen, Sur’da sivil yaşam • Tahir ELÇİ, gözaltına alınmış, rak Kamusal bir güçle ilişkili olup alanlarında çatışma istemiyo- tutuklanmış, işkence görmüş olmadığının “turnusol kağıdı”, o ci- ama muktedire boyun eğme- ruz diyen, tarihi ve kültürel de- nayetin etkili soruşturulup soruş- miş bir kişidir. ğerlere dikkat çekerek gündem turulmadığı ve en nihayetinde faili oluşturan biridir. meçhul kalıp kalmadığıdır. • ELÇİ, Diyarbakır Barosu Baş- kanıdır. • Bu açıdan ELÇİ, Devlet tara- Elçi cinayeti, basit bir kriminal fından korunması gereken ve vaka olarak ele alınamaz. Soruş- • Muhalif, demokrat bir Sivil fakat, bu asli ve aktif yükümlü- turma dosyasında gelinen aşama Toplum öncüsüdür. lük ihlal edilerek -en basit ifa- itibariyle sergilen pratik, bu cina- deyle- ölümüne seyirci kalınan yetin sıradan adli bir vaka kadar • Katıldığı TV programında “Bazı bir kişidir. ilgi görmediğini göstermektedir. eylemleri terör niteliğinde olsa Yaklaşık 10 aydan beri soruşturma bile PKK, silahlı siyasal bir ha- Diyarbakır Barosunca oluşturulan dosyasının fiilen gizlenmesi, de- rekettir. Siyasal talepleri olan “Tahir ELÇİ Soruşturma Komisyo-

14 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ MAKALE VE YAZILAR

nu” üyesi olarak bu süreçteki göz- dar olan kısmının toplandığı, ması için kayıt cihazı ve hafıza lem ve tespitlerimizin bir kaçını sokağın orta kısmından Tahir kartına el konularak görüntü şöyle özetleyebilirim: ELÇİ’nin vurulduğu bölgeye kaydına dışarıdan bir müdaha- kadar yayılı olarak bulunan le yapılıp yapılmadığının tes- 1- Cinayetin işlendiği 28 Kasım delillerin, yine çatışma neden piti için kaydın TÜBİTAK veya günü çatışma neden gösterile- gösterilerek toplanmadan olay ATK’ya gönderilmesi talebimi- rek olay yerinde, olay sonrası yerinin terkedildiği görülmek- zin akıbeti ile ilgili tarafımıza delil toplama işlemi yapılma- tedir. Olay yeri inceleme eki- halen bir bilgi verilmemiştir. mıştır. Görüntü kayıtlarının binin sokağı terk ettiği sırada, izlenmesinden, Tahir ElÇİ’nin yine bir zırhlı aracın Tahir EL- 5- Olay günü olay yerinde bulunan cesedi yerde olduğu sırada bir Çİ’nin vurulduğu bölgede ve kolluk memurlarının tümü ta- zırhlı aracın cesedin hemen numaralandırılan delillerin ya- nık sıfatıyla dinlenmiştir. Tüm başında konuşlandırıldığı gö- nında bulunduğu izlenmekte- kolluk personelinin, değilse rülmektedir. Bu sırada orda dir. Bu halde de, orada bulunan bile, görüntü kayıtlarında Tahir bulunan zırhlı araç içerisindeki zırhlı araç personeline “numa- ELÇİ’nin vurulduğu yöne doğ- personele “Tahir ELÇİ’yi vuran ralandırılan delillerin muhafa- ru ateş ettikleri görülen polis mermi çekirdeğinin aranması/ za edilmesi” talimatı verilmiş memurlarının şüpheli sıfatıyla bulunması” talimatı verilmiş olması halinde, mermi çekir- soruşturulmaları/ifadelerinin olsaydı belki de mermi çekir- değinin bulunması yönünde bir alınması talebimiz karşılanma- deği muhafaza altına alınabilir çaba sarf edildiği söylenebilirdi. mıştır. ve bu gün Tahir ELÇİ’yi vuran silahın tespiti mümkün ola- 3- 17-18 Mart tarihinde yapılan 6- Müşteki sıfatıyla dinlenen bilirdi. ELÇİ’yi vuran mermi olay yeri inceleme ve keşif işle- ve beyanında olay günü, olay çekirdeğinin, otopsi raporuna mi sırasında, Tahir Elçi’nin baş bölgesinde bulunan tüm kol- göre giriş-çıkış seyir ve şekli bölgesinin hemen karşısında luk personelinden şikayetçi uyarınca, hemen baş bölgesi ci- bulunan ve ELÇİ’yi vurduktan olduğunu beyan eden Türkan varında veya diğer bir ihtimalde sonra seyreden mermi çekirde- ELÇİ’nin bu beyanı karşısın- ise 5 metre kadar ilerisindeki ğinin ulaşma ihtimali bulunan da, tanık olarak dinlenen tüm işyerine ait kepenk ve duvar iş yerinin kepenk ve duvarla- polislerin şüpheli sıfatı kazan- bölgesinde olduğu soruşturma- rında yüzlerce atış izi olduğu dığı, bu nedenle de şüpheli ola- yı takip eden herkesin ittifak halde, bu atışlara ait mermi rak soruşturulmaları talebimiz edebileceği bir husustur. çekirdeklerinin, birkaç tane karşılanmamıştır. hariç, bulunmaması olay ye- 2- Cinayetin işlenmesinden iki rinin temizlendiği kuşkusunu 7- Tanık olarak ifadesine başvu- gün sonra, 30 Kasım günü ya- güçlendirmiştir. rulan ancak bize göre şüpheli pılan olay yeri incelemesi sıra- olan kolluk mensuplarının bir sında delillerin usulüne uygun 4- Tahir ELÇİ’nin yapmış olduğu kısmının, çelişkili ve yalan ol- toplanmadığı, yine olay yeri basın açıklamasından itibaren duğu değerlendirilen ilk beyan- incelemesine ilişkin kayıtların kesintisiz bir şekilde kayıtta ları üzerine yeniden dinlenme- incelenmesinden açıkça anla- bulunan, ancak Tahir ELÇİ’nin leri ve yazılı olarak tarafımızca şılmaktadır. Yenikapı sokağın vurulma anını da içerecek şe- sunulan soruların sorulması Balıkçılarbaşı girişinden, Tahir kilde 13 saniyelik bir kesinti talebimiz yerine getirilmemiş- ELÇİ’nin vurulduğu bölgeye ka- bulunan Foto Film Şube Mü- tir. dar sokak içerisinde bulunan dürlüğüne ait Kamera kaydı, bu tüm delillerin 1 den 83’e kadar kayda dışarıdan bir müdahale 8- Usulüne uygun alınmış bir numaralandırıldığı, ancak bu edildiği kuşkusu yaratmıştır. gizlilik kararı olmadığı halde, delillerden sokak ortasına ka- Bu kuşkunun ortadan kaldırıl- dosyanın bir kısmı hariç, tümü

15 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ MAKALE VE YAZILAR

ile ilgili tarafımıza örnek veril- lıkçılarbaşı mevkiinde iki polis laştırılmasında Tahir ELÇİ’nin memiş, soruşturma safahatına memurunu vurduktan sonra yeni cesed görüntüsü kayda geçtik- ilişkin bilgi taleplerimiz karşı- kapı sokak içerisine giren iki örgüt ten sonra silahını ateşlediği an- lanmamıştır. Soruşturma dos- militanının, Yenikapı sokak içeri- laşılmakta/görülmektedir. yası fiilen gizlenmiş ve halen sinde bulunan ve hatta ateş eden de gizlenmektedir. bir polis memurunun, hendek ve 3- Tahir Elçi’nin düşme, vücut ve barikattan, varsa ateş eden, kişile- baş pozisyonu, vurulmadan 9- Soruşturmanın başından beri rin Tahir ELÇİ cinayetinin faili ola- evvel yönünün 4 ayaklı mina- ileri sürmüş olduğumuz 100’ü mayacağını/olmadığını düşünüyo- renin hemen yanından aşağıya aşkın tefsii tahkikat talepleri- rum. Çünkü: doğru, sırtının Yenikapı sokak miz doğrultusunda bir soruş- içerisinde bulunan polisle- turma işlemi yapılıp yapılmadı- 1- Kesintisiz ve net kamera gö- re dönük bir vaziyette olduğu ğını denetleme imkanı verecek rüntü kayıtlarından, sokak anlaşılmakta, uzmanlarca da şekilde tarafımıza henüz sağ- içerisine giren iki militandan böyle mütalaa edilmektedir. lıklı bir bilgi verilmemiştir. ilk militanın, elindeki silahı Otopsi Raporuna göre mermi- hiç kullanmadığı, hatta sila- nin arkadan, yani yeni kapı so- Tahir ELÇİ’yi vuran mermi çe- hı namlusundan ateş etmeye kak yönünden gelerek sol ense kirdeğinin bulunması yönünde elverişsiz bir şekilde tutarak kök hizasında girdiği sabittir. sergilenen isteksizlik ve ihmal, koşup geçtiği açık bir şekilde Hal böyle olunca, vurulma anı Soruşturmayı baştan sakat hale izlenmektedir. İkinci militanın itibariyle yüzünün dönük oldu- getirmiş, soruşturmanın tek bir ise Yenikapı sokakta bulunan ğu bölgelerde bulunan barikat şüpheli olmaksızın sürdürülmesi PTT binası önünde duran bir ve hendeklerden gelebilecek ile de cezasızlıkla malul bir vaka ile polis memuruna, arkasına ha- bir merminin, Tahir ELÇİ’ye karşı karşıya bulunduğumuzu or- fif dönerek, bir el ateş ettikten bu pozisyonda, arkadan en- taya koymuştur. Mağdur ve müş- sonra 4 ayaklı minareye doğru seye isabet etmesi fiziken im- teki vekillerine yönelik sergilenen koştuğu,(Tahir ELÇİ bu sırada kansızdır. Nitekim 17-18 Mart tutum, bilgi ve örnek vermeme, bu sağ görünüyor) bu sırada hiç tarihlerinde yapılan keşif ve niyetin halen ısrarla devam ettiril- ateş etmediği ve minareye bir- akabinde düzenlenen Bilirkişi diğini göstermektedir. kaç metre kala elindeki silahı Raporunda da bu yönden gelen bir polis memuruna fırlattığı bir merminin Tahir ELÇİ’ye bu Soruşturma dosyası ile ilgili ka- görülmektedir. Nitekim bu mi- pozisyonda isabet etmesinin sıtlı yapıldığını düşündüğüm ve litan tarafından atılan/fırlatılan zayıf bir olasılık olduğu belirtil- soruşturma dosyasını bulandıra- silahın incelenmesinde, Balık- miştir. rak suç faillerinin takibinde hedef çılar başı mevkiinde öldürülen şaşırtmaya ve cezasızlığa hizmet iki polis memurunun bu silah Tahir ELÇİ’yi vuran kişi, Yenika- eden bir takım haberlerde, “Ta- ile vurulduğu, Yenikapı sokak pı sokak içerisinde bulanan bir hir ELÇİ’nin sokak içerisine giren içerisinde ise silahın şarjörün- kişidir. Sokak içerisinde onlarca iki militan tarafından vurulduğu, deki bir merminin ters takılmış polisin bulunuyor olması ve bun- barikat ve hendekler tarafından olduğu ve bu yüzden ateş alma- ların çoğunun silahını kullanıyor açılan ateş ile öldürüldüğü” iddia yan silahın fırlatıldığı anlaşıl- olması karşısında halen dosyada edilmekte/servis edilmektedir. maktadır. şüpheli olarak tek bir polis memu- runun olmaması, soruşturmanın Onlarca görüntü kaydını, soruş- 2- Görüntü kayıtlarından, Tahir etkisiz ve isteksiz yürütüldüğünü turmada görev alan arkadaşla- ELÇİ’ye doğru ateş ettiği görü- göstermektedir. Soruşturmanın rımla yüzlerce kez izleyen, otopsi len ve şüpheli olması olası bir etkisiz ve isteksiz yürütülmesi tutanağını uzmanları ile okuyan polis memurunun ise, birkaç ise hep aynı nakarata döndürüyor ve değerlendiren biri olarak, Ba- farklı görüntü kaydının karşı- bizi: Cezasızlık ve Devlet!

16 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ MAKALE VE YAZILAR

TAHİR AĞABEY’İN ARDINDAN…..

AV. MUZAFFER AVA

Tahir ağabey ile ilk tanışmamız- yapmaya aracılık yapmak demek da olağanüstü nezaketi dikkatimi olmadığını iyi bilirdi.Kendini kul- çekmişti.Tabiri caizse adeta neza- landırtmazdı.Bu nedenle olsa gerek keti bir elbise gibi üzerinde taşıyan bir televizyon programında hiç lafı bir insandı.Mesleğine ve insanlara dolandırmadan ‘hak’ bildiği şeyi olan saygısından olacak pozitif di- çekinmeden söylemiştir. Zaten aksi siplin yönü karşısındaki insanda bir durum Tahir ağabeyin fıtratına saygı uyandıran bir görüntü arz et- uygun bir haslet değildi. mesine vesile oluyordu.Cizreli idi. Cizrenin arka sokaklarında yetiş- Fikri temelde de davranışlarında miş ilk orta ve lise tahsilini Cizre de disiplin yönü ağır basardı.Sanırım yapmış Üniversiteyi ise Dicle üni- bu yönü Cizrenin arka sokaklarında tanıştığı ve düşünce temeline fikir versitesinde okumuş sonrasında tohumlarının atıldığı dönümde sol/ mesleğini Diyarbakır da ifa etmeye sosyalizm ideolojisinin etkisi ola- karar vermiş insan hakları savunu- cak.Ancak hiçbir düşünceye karşı cusu bir avukattı. arkaid bir tutumu yoktu.Bilakis Tahir ağabeyin İnsan hakları ala- tutkulu bir demokrat olduğunu nında hummalı çalışmaları ,terte- daha ilk konuşmasında hemen an- miz pırıl pırıl hiçbir şaibesi olmayan lardınız. bir insan hakları sicili vardı. Her- Etkileyici ama içtenlikten yoksun kese sadece eşit davranmazdı hak konuşmalar ona göre değildi.İçten edene hak ettiğini veren ve bu ko- konuşurdu Tahir ağabey. Bu neden- nuda ki gerçekleri karşısında kim le konuşmalarında retorik,belagat olursa olsun söylemekten imtina yapmayı sevmezdi.Üslup yaratma etmeyen bir insandı. Baro başkan- kaygısı yoktu. lığı yaptığı dönemde hiçbir zaman şahsi ikbal peşinde koşmak gibi Kırgın olduğu insanlara bile hiçbir bir derdi olmadı. Dediğim gibi bir kin gütmeyen çekinmeden gocun- insan hakları savunucusu idi yapı- madan zeytin dalı uzatabilecek lan haksızlık kimden gelirse gelsin erdemde biriydi. Konuşurken ses kime karşı yapılırsa yapılsın yapılan tonunda kaybolmayan şefkat tını- haksızlığı yüreğinde ve beyninde sından bunu hemen anlayabilirdi- hisseden biri idi. niz.

Tahir ağabey gerçekler üzerinde Hiç unutmam yine bir sonbahar hak ve hakkaniyet üzerinde siyaset mevsimi idi.Bir meslektaşımız ha- yapardı.Siyaset yapmanın siyaset yatını kaybetmiş idi.Diyarbakır Se-

17 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ MAKALE VE YAZILAR

lahattin Eyyubi Devlet Hastanesi- ağabey’in o gün ‘ölümden sonrası’ çıkan ancak kendilerini taşıyan nin morgunda naaşı tutuluyordu. hakkında bana söyledikleri aklı- teknenin batması sonucu bedeni Hastane morgunun önünde Tahir ma geldi ve Cahit Sıtkı Tarancının sahile vuran ve henüz üç yaşında ağabey ile yaptığımız ayaküstü Tahir ağabey’in hislerini tercüme olan yerde yüzükoyun uzanmış sohbetimizde bana …Bak görüyor- eden şu dizeleri;Öldük, ölümden Aylan Kurdi nin bedeni aklıma musun dedi.Ölüm vakti geldiğinde bir şeyler umarak./Bir büyük boş- geldi.İkisi de yüzükoyun uzanmış şu an tepemizdeki güneşten tut lukta bozuldu büyü./Nasıl hatır- haldeydiler. ayağımızdaki ayakkabıya kadar lamazsın o türküyü,/Gök parçası, biz öldükten sonra bu dünyaya dair dal demeti, kuş tüyü,/Alıştığımız Tahir ağabey Aylan kurdilerin ol- bizim için kıymetli yada kıymetsiz bir şeydi yaşamak../Şimdi o dün- maması,umudun yaşama sevinci- olan ne varsa hepsine bir anda bir yadan hiçbir haber yok;/Yok bize nin bu topraklarda yeşermesi için daha görmemek üzere veda edi- arayan, soran kimsemiz./Öylesine mücadele ediyordu ve ne yazık ki yoruz …demişti.Ölümü ölümden karanlık ki gecemiz,/Ha olmuş ha cizrenin arka sokaklarında başla- sonrasını bu kadar yakın hisseden olmamış penceremiz;/Akarsuda yan ve Diyarbakır baro başkanlığı- bir insandı. aksimizden eser yok. na uzanan 49 yıllık bir ömür alçak- ça enseye sıkılan tek bir kurşun ile Ne yazık ki hayatın yoksa kaderin Tahir ağabeyin televizyon da yerde son buluyor. Geriye insanın kafa- cilvesi mi yine bir hazan mevsimin- yüzükoyun uzanmış halini görün- sında bu toprakların makus talihi de aynı hastanenin aynı morgunda ce kalbim yerinden çıkacak gibi böylemi olmalı diye cehennem gibi bu sefer Tahir ağabeyin naaşı bek- oldum.Her nedense Tahir ağabe- kazınan sorular dönüp dönüp do- letiliyordu sonsuz yolculuğa çıka- yin o görüntüsü yine bir sonba- laşıyor. rılmadan önce.İster istemez Tahir har mevsiminde umuda yolculuğa

Seni unutmayacağız Tahir ağabey……

18 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ MAKALE VE YAZILAR

GÜLMEK YÜZÜN ZEKATIDIR YA DA EMRULLAH ENGİN AKYÜREKLİNİN ARDINDAN

AV. RESUL TAMUR

Surda çatışmalar henüz sona er- gündeme gelmesini sağlayan gizli mişti. Üç ayı aşkın bir süre hiçbir kahramanlardandı. fikrimiz olmadan çatışmalardan kaynaklı silah sesleri ve şiddetli Toplumsal olaylara karşı her za- patlamalar arasında kaygılı yaşa- man duyarlılığı ile tanınırdı.Ciz- mımıza devam ediyorduk. Sur so- re’de çatışmalar sona erdiğinde ve kakları henüz sivillere tam olarak sokağa çıkma yasağı kalktığında açılmamış ve kimse yıkımın gerçek MHD Amed Eşbaşkanı olarak Ciz- yüzünü tam olarak görememişti. re’ye gitmişti yeniden.Cizre bod- Bizler Sur’u eski mekanları, kafe rumlarında yanmış bedenlere ait ve kahvaltıcıları ile bilirdik. Oysa kemikleri toplamış ve kalbi en çok ‘Diyarbakır çocukları’ sokaklarıy- buna kırılmıştı.Her seferinde gör- la, esnafıyla ve eski komşuları ile düklerini anlatmaya başlıyor bitire- anarlardı. İşte o insanlardan biriydi miyordu. .. Emrullah Abi. Bizden daha farklı bir kaygı ve endişeyle bekliyordu Gördüğüm en sert naiflerdendir. Sur sokaklarını yeniden görmeyi. Modern toplumun zaman ve me- Çocukluğunun bir kısmı Sur so- kana göre şekillenen insan anlayı- kaklarında bir kısmı da Ofis sem- şından bağımsız yaşar, doğallığın- tinde geçmişti. Kendi yaşıtı olan dan ve açık yürekliliğinden ödün Diyarbakır çocukları gibi kendini vermezdi.Söylediği her söz diline büyütmüştü Sur’un dar sokakla- varmadan önce aklında yer edinir- rında. İçindeki çocuktan hiçbir za- di. Bu sebepten dilinde hiçbir söz man vazgeçmemiş gibi yaşıyordu. uzun süre beklemezve mutlaka en kısa sürede sahibini bulurdu. Ettiği Emrullah Abi, avukatlığı toplum- söz yerine ulaşmışsa gülmeye baş- sal sorunlara karşı bir mücadele lar mevsimi değiştirirdi. Bu yüz- aracı olarak gören ve fedakarlığı dende kimse incinmezdi Emrullah ile Kürt Halkının avukatsız olma- abiden. Elbette sevmediği insanlar dığını gösteren güzel insanlardan- oldu ama onu sevmeyene kimse dı. Uzun yıllar Diyarbakır Barosu denk gelmedi. cezaevi komisyonunda yer alarak cezaevlerinde yaşanan sorunların Hepimizden çok farklıydı. Biz kapı-

19 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ MAKALE VE YAZILAR

‘O; artık kimsenin zamanına muhtaç değildir. Kendi mevsiminde yol alır.

mızı içerden kilitlerken o evin dış inanırdı birde eşi ve çocuklarına. Güzel insanların ardından söyle- kapısına asardı anahtarı. İhtiyacı Gidenlerden sonra makber başın- necek çok şey varsa , kelimelerin olan arabayı alıp götürebilsin diye da çocuğunu sevmeye utanır oldu o insanları anlatmaya yetersiz arabasını evin önüne kilitlemeden insan. kalmasındandır. Gidene karşı af- park eder ve anahtarı torpido gö- fımız ertelenmiş zamanlardandır; züne bırakırdı. Tüm komşuları bi- Emrullah abi ile merhabanın öte- suskunluğumuz ve bir ömür sabra lirdi anahtarın yerini. Elinden gel- sine geçen herkes o güzel gülüşüy- bürünmemiz bundandır. Unuttu- diğince ihtiyacı olana yardım eder le tanışmıştır. Hele birde ayaktay- ğumuzdan yada unutacağımızdan elindeki yardıma yetmiyorsa dert sa ve sigara içiyorsa, sağ ayağının değil. sahibinin derdini alır evine geti- topuğunu yere vurur etrafında bir rirdi. Neredeyse kendine ait hiçbir kez döner ve katıla katıla gülerdi. ‘O; artık kimsenin zamanına muh- sorunu yoktu; ne varsa hepimizin En zor anlarda bile gülüşünden taç değildir. Kendi mevsiminde yol derdi tasasıydı kalbinde taşıdığı.. vazgeçmedi. Hep derdi ‘gülmek alır. Bilirki her şeyin dili olan bir yüzün zekatıdır’ diye. Dünya ger- zaman vardır kendi içinde ve yol- En zor anlarında kendini eve atar çekten Emrullah abi gibi güzel culuğu artık o zamanadır..’ çok sevdiği çocuklarına sığınır- insanların yüzü suyu hürmetine dı. Çocuklarından bahsettiğinde dönüyor. gözlerinin içiyle gülerdi. Tanrıya

20 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ MAKALE VE YAZILAR

BAŞKANLIK MI, PARLAMENTER SİSTEM Mİ, EKSİK PARLAMENTERİZM Mİ?

AV. SAVAŞ KILIÇ

Hükümet sistemi ve yönetim şek- söz hakkına sahip olacaktı. Bu da li Türkiye’nin en tarihi ve meşak- kral, meclis ve meclisin temsilcileri katli meselelerinden biridir. Zira (hükümet) üçlüsünü doğurmuştur. 1876’dan beri, yani mutlak monar- Kısaca diyebiliriz ki parlamenter şinin şeklen de olsa sona erip (şek- sistem hanedanlıkların ve krallık- len diyorum çünkü 1876 Kânûn-ı ların tasfiye edilmesinin imkansız Esâsîsi padişahın yetkilerini sınır- olduğu bir dönemde amprik ola- landırmayıp sadece mutlak yetki- rak başarı şansı olan tek yöntem- lerini anayasal metne bağlamıştır) sel biçim şeklinde ortaya çıkmıştır. şekli parlamenter sisteme geçilme- Osmanlı İmparatorluğu’nun son sinden bu yana hükümetin yetkisi döneminde bu yöntem Osmanlı ay- ve yönetim biçimi hiçbir zaman dınlarınca nazara alınmış ve 1876 kalıcı olarak raya oturtulamamıştır. Kânûn-ı Esâsîsi ile şeklen, 1908 ih- Çünkü parlamenter sistem veya ilk tilali ile de hem şeklen hem de esa- adı ile meşruti monarşi sisteminin sen padişahın yetkileri kısıtlanmış anavatanı İngiltere olup kökeni ve meşruti monarşiye (parlamenter Magna Carta Libertatum’a (Büyük sistem) geçilmiştir. Ancak hemen özgürlük Fermanı) dayanmaktadır. sonrasında doğan İttihat ve Terakki Magna Carta ile İngiliz Baronla- diktası ve onu izleyen I. Cihan Harbi rı yani büyük toprak sahipleri ilk parlamenter sistemin kurumsal- defa İngiliz Kralına amiyane tabir laşmasını engellemiş, TBMM’nin ile “tek bildiğin önüne gelene sa- ilanına kadar bu süreç kesintiye vaş açmak ve vergi toplamak. Bize uğramıştır. Cumhuriyetin ilanı ve de bir çift söz hakkı ver!” şeklinde saltanatın tasfiyesi ile doğan boş- isyan ederek kralın yanında kendi- luk o zamanki cumhuriyet yöne- lerinin yetki sahibi olmalarını sağ- timi tarafından Kânûn-ı Esâsî’nin lamışlardır. Aslında bu tarihi vaka öngördüğü meşruti monarşi siste- parlamenter sistemin zorunlu çıkış mindeki kurumların yerine cum- noktası olmuştur. Zorunlu diyorum huriyet kadroları yerleştirilerek çünkü tarihi koşullar gereği o dö- kapatılmaya çalışılmıştır. Nitekim nem insanlarında “Kral gitsin, halk “Meclis-i mebusan/Meclis-i Vüke- yönetsin” şeklinde bir fikriyatın la/Padişah” olan üçlemenin yerini oluşması imkansız idi. Kral olacak “TBMM/Bakanlar kurulu/Cumhur- ama onun yanında büyük toprak başkanı” almıştır. Ancak o dönem- sahipleri ve toplumun ileri gelenleri de nazara alınmayan husus şudur (ki o dönem için sermaye sahipleri) ki parlamenter sistemin iki başlılığı de krala paralel olarak yönetimde demokratik ve pratik olmasından

21 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ MAKALE VE YAZILAR

ziyade kral/padişahın da oldu- iken başkanlık sistemi ise krallık- tırmış bu demokratik çoğulculuk ğu bir demokratik düzen arayışı ların/padişahlıkların tasfiye edilip bakımından müspet sonuçlar olduğudur. Başkanlık dediğimiz yeni bir demokratik düzen kurul- doğursa da o dönemin tabiri ile sistemler ise eski dünya sömürge- duğunda gereksiz bir çift başlılığa anarşi, terör, hükümetlerin ku- lerinin sömürgecilere karşı bağım- gitmemek için geliştirilen demok- rulamaması ve istikrar açısından sızlıklarını elde etmeleri ile ortaya ratik bir hükümet sistemidir. menfi sonuçlar doğurmuştur. Bu çıkmıştır. Bunun en bariz örneği sorunlar 12 Mart 1971 muhtırası ise ABD ve Güney Amerika ülke- Türkiye’den devam edersek cum- ve sonrasında gelen anayasa deği- leridir. Amerika, İngiliz sömür- huriyetin ilanı ile saltanat kuru- şikliği ile giderilmeye çalışılmışsa gesi iken İngiliz Kralının bitmez mu yerini cumhurbaşkanlığına, da 1970’li yıllarda sokak hareket- tükenmez vergi zorbalığına karşı sadrazamlık ve meclis-i vükela leri, hükümetin kurulamaması Amerika kolonileri “Çay isyanı” kurumu ise yerini başbakanlık ve ve istikrarsızlık daha da artmıştır. olarak bilinen vakadan sonra 4 bakanlar kuruluna bırakmıştır. Nihayetinde 12 Eylül 1980 darbe- Temmuz 1776 yılında bağımsızlık Tek parti döneminde bu sistemin si olmuş ve bu sorunlar 12 Eylül ilan etmişlerdir. Amerika toplama sancıları ve aksayan yönleri çok cuntacılarının “kendi yöntemleri” bir nüfusla kurulan bir ülke oldu- açığa çıkmamışsa da hükümetin ile halledilmeye çalışılmıştır. 1982 ğundan ve Amerika halkı İngi- ilk defa adil seçimlerle başa geldi- Anayasası yürütme erkini merke- liz Kralına karşı isyan ettiğinden ği 1950 yılından itibaren sorunlar ze almış, yasama ve yargıya karşı Amerikalıların yeni kurdukları baş göstermeye başlamıştır. Zira daha güçlü kılmıştır. Bunun en sistem cumhuriyet olmuş ve kral/ tek parti rejiminin getirdiği ada- önemli misalleri güven oyu ve hü- padişah kurumu olmadığından letsiz seçim sistemi 1950 yılında kümetin kurulması basit çoğun- çift başlı bir hükümet modeli seç- CHP’nin ayağına dolanmış DP luğa bağlanmış, hükümetin KHK me ihtiyacı hissetmemişlerdir. Ör- %55, CHP %40 oy almasına rağ- çıkarma yetkisi geniş tutulmuş neğin dünyadaki bütün başkanlık men DP 408, CHP ise 69 sandalye ve en önemlisi %10 seçim barajı sistemlerinde (Amerika Birleşik kazanmıştır. Menderes hüküme- ile küçük partilerin parlamentoya Devletleri Federal Cumhuriye- tinin mutlak hükümet olması ve girmesi bir bakıma engellenmiş ve ti, Venezuella Federal Başkanlık zamanla tek parti dönemine ben- hükümetin kurulmasınn kolaylaş- Cumhuriyeti gibi) cumhuriyet zer uygulamalara kayması belli ması öngörülmüştür. Yürütmenin rejimi zorunlu iken parlamenter kutuplaşmalar yaratmış ve 27 Ma- iki ayağından biri olan Bakanlar sistemde bu zorunluluk mevzu yıs 1960 darbesi ile DP hüküme- Kuruluna bu imtiyazlar bahşedilir- bahis değildir. İngiltere Krallığı, ti son bulmuştur. 1960 darbesini ken diğer ayak olan cumhurbaşka- Hollanda Krallığı, Japonya Krallığı, yapanların genel olarak genç ve nına da parlamenter sistemlerde Danimarka Krallığı gibi parlamen- tecrübesiz subaylar oluşları, 1960 eşi benzeri olmayan yetkiler veril- ter demokrasiler şeklen de olsa darbesinin bir bakıma bir oldu bitti miştir. Hatta anayasa hukukçuları monarşik sistemlerini muhafaza ile başlayıp sonuca ermesi etken- bu sisteme parlamenter sistem etmekte olup bu ülkelerde kral/ leri 1961 Anayasasının yapılışında demeyi seçmemiş, asıl adı “Başba- kraliçe yetkileri sembolik olmanın ve devlet kurumlarının tekrar dü- kanlık sistemi” olması gereken bu ötesine gitmemektedir. Örneğin zenlenmesinde 1961 Anayasasını sisteme “Rasyonelleştirilmiş Par- İngiltere’de son 300 yıldır parla- yazan akademisyenlerin oldukça lamenterizm” demişlerdir. Ancak mentonun çıkardığı hiçbir yasa etkili olmasına neden olmuştur. cumhurbaşkanları meclis tarafın- kral/kraliçe tarafından veto edil- Bu nedenledir ki 1961 Anayasası dan seçildiğinden Kenan Evren memiştir. Burdan şu sonuca va- temel hak ve hürriyetler açısından de dahil olmak üzere hiçbir cum- rabiliriz ki parlamenter sistemler cumhuriyet tarihinin en “demok- hurbaşkanı bu anayasal yetkileri krallıkların demokrasinin içinde ratik” anayasası olmuştur. Ancak kullanma meşruiyetini kendinde eritilip demokrasi ile bağdaştırıl- 1961 Anayasası ve onun getirdiği görememiştir. Ta ki 2007’de ortaya masının tek yolu ve bir mecburiyet seçim sistemi parlamentoya kü- çıkan 367 krizi ve sonrasında gelen çük partilerin girmesini kolaylaş-

22 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ MAKALE VE YAZILAR

anayasa değişikliği ile cumhubaş- Orta Asya başkanlık cumhuriyet mento seçimlerinde parlamentoda kanının seçme yetkisinin meclis- sistemleri de antidemokratik ola- da kendi partisi çoğunluğu ele alır ten alınıp halka verilmesine kadar. biliyor. Türkiye’den gidersek son ve ülkeyi yönetmesi halk tarafın- 141 yıllık parlamenter hükümet dan kolaylaştırılarak ödüllendiri- 2014 cumhurbaşkanlığı seçimle- sisteminin demokratik bir sistem lirken, başarısızlık ihtimalinde ise rinde %52 oy ile seçilen mevcut olduğunu söylemek imkansızdır. parlamentodaki kendi partisine cumhurbaşkanının, anayasanın Bu nedenle yeni gelen sistemin ait çoğunluk halk tarafından ra- kendisine verdiği yetkileri halk demokrasiyi ortadan kaldıracağı kip partiye devredilmek sureti ile oyunun meşruiyetine dayanarak tezi de isabetli değildir zira zaten başkan ve partisi cezalandırılır. kullanması ve kurucusu olduğu demokratik rejimin, temel hak ve Bu sistem başkanlık sistemleri siyasi partinin kendisini manen hürriyetlerinin kurumsallaşıp gü- için çok pratik ve yararlı bir denge lider olarak görmeye devam etme- vence altına alındığı bir sistemde denetim sistemi iken Türkiye’deki si, çok güçlü kurumsal yapısı olan hiç yaşamadık. Ancak başkanlık mevcut değişiklik referandumdan ve mevcut sistemin mutlak haki- sisteminin demokratik ve denet- geçtikten sonra buna ilişkin ya- mi olan başbakanlık kurumunun lenebilir bir rejim olabilmesi için sal düzenlemelerin yapılmaması etkisini bir hayli azaltmış ve bu olmazsa olmaz iki şartını saymak durumunda denetimsizlik riski fiili durum şu an içinde bulundu- gerekirse bunlardan ilki “dar bölge ortaya çıkabilecektir. Yeni sistemi ğumuz anayasa değişikliğini zo- seçim sistemi”dir. Eğer milletveki- başkanlık sisteminden ayıran bu runlu kılmıştır. Peki bu değişiklik lini seçen insanlar milletvekilleri- iki önemli şartın yokluğu mevcut gerçekten de bir başkanlık sistemi nin kim olduğunu bilmez ve onu değişikliği “eksik bir parlamenter mi öngörüyor sorusunu kendimi- denetleyemezse milletvekillerinin sisteme” yaklaştırmaktadır. Bu iki ze sorarsak şunu diyebiliriz ki; bir kendisini seçen halka karşı bir şart dışında müstakbel hükümet cumhuriyet rejiminde yürütme çekincesinin, kaygısının olması sistemi ülke demokrasisine çok çift başlı olmayıp tek başlı ise yani imkansızlaşır. Bu da hem cumhur- başbakanlık kurumu ortadan kal- başkanı hem de parti genel başka- şey getirmediği gibi ülke demok- kıyorsa bu sistem teknik olarak nı olmaya devam eden lidere bağ- rasisinden de bir şey alıp götürme- tartışmasız şekilde başkanlık sis- lılık sonucunu doğurup yasamanın yen sadece hükümet ve bürokratik temidir. Sormamız gereken bir di- yürütmeye karşı bağımsızlığına sistem değişikliğidir. Çünkü en iyi ğer ve asıl/en önemli soru ise öngö- ciddi şekilde engel olur. İkinci bir biz hukukçular biliriz ki hukuk rülen bu yeni sistemin demokratik mesele ise parlamento ve cumhur- ve demokrasi kaynağını anayasal olup olmadığıdır. Nasıl ki ‘her par- başkanlığı seçimlerinin ayrı ayrı ve metinlerden değil onları uygulayan lamenter monarşi sistemi antide- farklı tarihlerde olması meselesi- insanların vicdanından ve hakka- mokratiktir’ tezi doğru değilse, her dir. Örneğin ABD’de mükemmel niyet duygusundan alır. Bu yüzden başkanlık cumhuriyeti sistemi de bir şekilde işleyen bu sistem baş- günahı ve sevabıyla yeni anayasa- demokratik olmayabilir. Yukarıda kan seçilen kişinin iki yıllık perfor- nın ülkemiz için bir kutuplaşma ve saydığım Avrupa demokratik par- mansı ölçüldükten sonra başarılı ayrışma konusu olmamasını, ak- lamenter monarşileri demokratik olması ihtimalinde başkanlık seçi- sine uzlaşma ve barış getirmesini sistemler iken Güney Amerika ve minden iki yıl sonra yapılan parla- temenni ediyorum.

23 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ MAKALE VE YAZILAR

ADALET VE HUKUK

AV. SÜLEYMAN BİLGİÇ

Adalet, hakkın gözetilmesi ve ye- Bu nedenle nasıl ki Suriye, yerine rine getirilmesi, haklı ile haksızın göre bizim iç işimiz oluyorsa, bir ayırt edilmesidir. Adalet anlayı- gün bizim ülkedeki hukuksuzluk- şı; özgürlük adaleti, barış adale- lar da söz konusu yasalara göre ti, demokrasi adaleti ve hoşgörü uluslar arası toplumun işi olabilir. adaletini gerektirir. Hak adaletle sağlanır. Adalet, temelde hukuk Suriye’yi yönetenleri eğitimsiz ve kurallarına uygunluğu içerir. aptal zannetmek de büyük bir ya- nılsamadır; asıl mesele muktedir Hukuk literatürü yaşamayı ve olmayı her şeyden üstün tutmak- yaşatmayı tercih eder; toplumsal tır ve bunun büyüsü ile hiçbir doğ- barışı yeğler, ölmeyi ve öldürme- ruyu ve gelecek felaketleri göre- yi yücelten görüşler ise kendi- memektir. lerini yüce değerler olarak lanse ettikleri şeyler üzerinden meşru Türkiye’de muktedirlerin ve muk- göstermeye çalışırlar. Oysa ki bu tedir olmayanların da bunu bil- toprakların insan hakları karnesi mediklerini varsaymıyorum, ama çok zayıf. Keza haklı olan haklı kişiselliklerimiz bizi ilgilendirir, çıkmıyor, güçlü olan haklı oluyor yurt meseleleri ise objektif olmayı çoğu kez. Demokrasinin, adaletin, gerektirir. Aksi halde tarihte zo- hukukun üstünlüğünün, insan run rolü geçicidir ve bu tecrübey- haklarının içini herkes kendine le sabittir. Zira Saddam’ın Irak’ı, göre dolduramaz. Bunun evrensel 1990’da tüm Dünya’ya tehdit un- ölçütleri vardır. Siz bunu kabul et- suru idi, bu gün gelinen noktada meseniz de bu böyle. Zira 12 Eylül Saddam yok ve Irak esasen kağıt Anayasası referandumda halkın üzerinde devlettir, birliği de dir- yüzde 91.37 oyu ile kabul edilmiş- liği de yoktur. ti. Ama bugün herkes eleştiriyor ve uygulama ise içler acısı. Türkiye’de demokrasi için, adalet için, hukuk için, insan hakları için Nürnberg Şartı ile kabul edilmiş geçmişte savaşmadık, yurt işgali- ve tüm devletlerin kendi kanunla- ne karşı savaştık. Yurt işgaline rında yer almasa dahi suçun olu- karşı duyarlılık var. Ancak adaleti şumu halinde takip etmek zorun- oluşturan değerler için savaşma- da oldukları uluslararası hukukun yı ve bu değerleri kollamayı da buyruk kuralı niteliğine sahip in- öğrenmek zorundayız. Aksi hal- sanlığa karşı suçlar söz konusu. de ya birileri bunu bize öğretir ya

24 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ MAKALE VE YAZILAR

da zaman içinde gerektiği kadar odaklarını gözeten değil, insanı rı olarak faillerin ve olayın takip- bedeller ödeyerek bunu öğreniriz. gözeten, insan onuruna dayalı çisi olacağız. Barış Elçisi’nin ufku Keşke bunları öğrenmenin bedeli bir anayasa ve bununla uyumlu ufkumuz, yolu yolumuzdur. Kürt ağır olmasa. yasalar ile bunları içselleştirmiş Sorunu’nda yaşanan çatışmalı ve ona sahip çıkan bir kamu oyu süreç, Barış’ın savaş’tan daha zor Adalet, hak, hukuk, eşitlik, hu- da lazım. Toplumlar buna kolay oluşu, bu zoru yakalamamızın kukun üstünlüğü, evrensel in- ulaşmıyor, vatandaşlık bilinci ise zorunlu olduğu gerçeği karşı- san hakları, vatandaş olmak ile emekle yerleşiyor. Bilimden ve sında bu topraklarda yaşayan in- gelen haklar, vatandaşlık bilinci, bilgiden uzak olmayı tercih edin- sanlar olarak işimizin çok zor ol- herkese ve her kesime eşit me- ce toplum olarak mutsuz olunur, duğunu söylemek mümkündür. safede devlet; bunlar herkes için birileri mutsuz iken toplumda hiç Toplumsal barışa ulaşmak için lazımdır. Ancak yargı erki, ik- kimse tam anlamıyla mutlu ola- de eşitlik, hak, hukuk, adalet tidarlar ile el değiştiriyorsa her maz ve mutlu kalamaz. lazım; insanı öncelemek lazım, zaman için birileri rahatlarken insan yaşamını, insan haklarını diğer birileri de rahatsız olur. Sevgili Baro Başkanımız Tahir önemsemek lazım, her şeyden Hukuk birilerinin kullandığı so- ELÇİ de hayatını hakikat, adalet önce bunu sahiplenen kamuoyu paya dönüşmemeli. Hak, hukuk, ve insan haklarına adamıştı, onu lazım; bunlara ulaşmak dileğiy- adalet için devleti veya vesayet unutmayacağız. Onun arkadaşla- le…

“Delilik, hep aynı şeyi yapıp farklı sonuçlar beklemektir. “ Einstein

25 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ MAKALE VE YAZILAR

BAĞIMLI YARGI : İSTİKLAL MAHKEMELERİNDEN SULH CEZA HAKİMLİKLERİNE

AV. NAHİT EREN

Cumhuriyetinilanından günümü- hi gelişimine bakıldığında bu an- ze ülke siyasetinin her kritiksüre- layıştan vazgeçebilmenin oldukça cinde gündeme gelen ve üzerinde güç olduğu görülmekte, bu anlayış çokça tartışmaların yaşandığı alan ve yapı ancak statükocu devlet ak- hukuk ve yargı olmuştur. Cumhu- lının yani sisteminin değişimi ile riyet tarihine bakıldığında hukuk mümkün görünmektedir. sisteminin temel unsuru olan ya- sal düzenlemeler ve yargı organ- Geçmişte olduğu gibi hala ko- larının vermiş olduğu kararlar her runmaya çalışılan sistemtekçi bir önemli süreçte ülke siyasetinde ve anlayışa dayalı Ulus Devlet Mode- toplumda büyük etkiler ve sonuç- lidir.Her dönemde siyasal iktidara lar yaratmıştır.Bu bağlamda yasa- farklı söylemlerle gelen anlayışlar ma organınca çıkarılan birçok ya- bir müddet sonra kontrolüne gir- sal düzenleme ve yine oluşturulan miş oldukları yada özdeşleştik- olağanüstü yargı makamlarınınk- leristatükonun(vesayetin), Ulus ritik süreçlerdekendisine yükle- Devlet Modeline dayalı tekçi anla- nen görev sorumluluğuyla vermiş yışı muhafaza edebilmek ve sür- olduğu kararlarda, adil bir toplum- dürebilmek adına hukuk sistemi- sal yaşamı inşa amacından ziyade ni ve yargı organlarını bu anlayışa devletin resmi ideolojisini muha- kalkan olarak görmüş ve bu amaç- faza etme ve dahada güçlendirme la şekillendirmiştir. Ulus-devlet stratejisi hedeflenmiştir. Yargının modelitekçi yaklaşımı ile tek dil, bu şekildeki bağımlı uygulamala- tek millet,tek din ve tek kültür rıülkede bireyin hukuka ve yargıya anlayışını barındırmaktadır. Fark- olan güvenini her geçen gün zayıf- lılıkları yok sayan,farklılıkları latmış ve zayıflatmaya da devam sistem açısından tehlikeli gören etmektedir. Adaleti tesis amacı bu anlayış/model,aynı zamanda gütmesi gereken yargıya olan gü- farklılıkları ötekileştiren,ötekileş- ven azalırken,siyasal iktidarların tirmekle yetinmeyip asimile et- bağımlı yargı oluşturma çabaları meyi amaçlamıştır. Bu anlayış ve kaygı verici boyutlara ulaşmıştır. amaçCumhuriyetin ilk yıllarından Peki bu anlayış değişir mi? Ba- itibaren gerek yasal düzenleme- ğımlı yargının ortaya çıkışı ve tari- lerde gerekse oluşturulan olağa-

26 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ MAKALE VE YAZILAR

nüstü yargı organlarının kararla- çıkarılan 28 numaralı kanun ile Mahkemelerinin çalışma ve söz- rında kendisini göstermektedir. bu mahkemelere siyasal davalara de yargılama alanı incelendiğinde Bu sebeple bağımlı yargı anlayışı bakma yetkisi de verilmiştir. İlk dönemin devlet ve yönetim anla- bir devlet geleneği ve politikası etapta askeri suçlar ve TBMM’nin yışının karşısında duran kesimle- olupCumhuriyetin ilk yıllarından otoritesini güçlü kılmak adına rin sindirilmesi amacıyla çalıştı- günümüze kadarda varlığını sür- özelliklede İstanbul Hükümetine rıldığı görülmektedir. Özünde bu dürmektedir. yakın çevrelere karşı yargılama mahkemelerin hedefinde rejim görevi üstlenen bu mahkemeler,- muhalifleri olarak görülenetnik Cumhuriyetin ilk yıllarında özel- Cumhuriyetin ilanından sonraki olarak Kürtler,siyaseten Terakki likle mübadele, imar ve iskan uygulamalarıylahukuk tarihine PerverCumhuriyet fıkrası, inanç kanunlarıyla demografik yapıyı ikinci dönem yani Cumhuriyet açısından bütün tarikatlar yer değiştirmek gayesi ile Türk ol- sonrası İstiklal Mahkemele- almıştır.Özellikle1925 yılında mayan unsurların Türk kimliği ri olarak geçmiştir.Türk hukuk kurulan Şark İstiklal Mahkeme- içerisinde kaynaşması amaçlan- tarihinde özellikle siyasal yar- si bu amaca en uygun tutumu mıştır.Baş gösteren Kürt isyan- gılamalarıyla 1923-1927 yılları sergileyen mahkeme olarak hu- ları ile birlikte aslında Osmanlı arasındaki ikinci dönem İstiklal kuk tarihinde yerini almıştır. Bir döneminde de var olan ‘’Kürtleri Mahkemeleri bağımlı yargının ilk mahkeme olmaktan uzak bu yapı Türklerin arasına yerleştirme’’ ve en tipik örneğidir. Bu mahke- yargılamadan ziyade birer infaz çabası 31 Mayıs 1926 tarihli Mü- meler bağımlı olmanın ötesinde kurulları olarak görev yapmışlar- badele, İskan ve İmar Kanunun Türk siyasi tarihinde aslında tek dır. Nitekim Uğur Mumcu ikinci kabulü ile yeniden başlamıştır. adama bağlı yargı sisteminin de dönem İstiklal Mahkemelerini “ Aynı şekilde Şeyh Said isyanın- ilk örnekleridir. Şöyle ki 18 Eylül Anti demokratik İnfaz kurulları” dan sonra Şark Islahat Planının 1920 de kurulan bu mahkeme- olarak tanımlamıştır. Üyeleriço- bir parçası olan ve 1927 yılında ler henüz bir yılları dolmadan 5 ğu hukukçu olmayan milletvekil- çıkarılan Sürgün (iskan) Kanunu Ağustos 1921 yılında çıkarılan lerinden atanmış,günlük sözde ile doğu illerinden binlerce Kürt 144 numaralı Başkumandanlık yargılamalarla karar veren ve ka- batı illerine sürülmüş ve yerle- Kanunu ile doğrudan Mustafa rarları bir üst denetime tabi olma- rine Bulgaristan, Kıbrıs ve Kaf- Kemal’e bağlanmışlardır. Bilindi- dan infaz edilen bu yapılar binler- kasya’dan getirilen müslüman ği üzere 144 numaralı Başkuman- ce idam kararına imza atmıştır. Türkler yerleştirilmiştir. Sistem danlık yasası ile Başkomutan sı- Bu mahkemeler toplum tarafın- amaçladığı hedefe,uygulamaya fatı ile geçici olarak yasama, yargı dan değer atfedilen, önemsenen koyduğu yasal düzenlemelerle ve yürütme yetkileri Mustafa Ke- şahsiyetlere yönelerek vermiş ulaşmaya çalışırken aynı şekilde mal’e devredilmiştir. Bu yetkiye olduğu idam kararları ile bir dev- bu amaca hizmet edecek bağımlı istinaden Mustafa Kemal’e bağ- let politikası olan toplumun ge- yargı organlarını da bu dönemde lanmış olan bu mahkemelerin nelinde korku ve sindirme gayesi oluşturmaya başlamış ve faaliye- bütün üyeleri de kendisi tarafın- gütmüştür.Buna verilecek en iyi te geçirmiştir. dan çoğu hukukçu olmayan mil- örnekler Şeyh Said’in ve İskilipli letvekillerinden seçilmiştir. Atıf Hoca’nın idam kararlarıdır. Türk yargı sisteminde bağımlı yargının ilk örneği İstiklal Mah- Günümüzde siyasal iktidarın mu- Nihayetinde vermiş olduğu ka- kemeleridir. İstiklal Mahkeme- halif kesimlere yönelik hukuk ve rarlarla toplumda bu mahke- leri adından da anlaşıldığı üzere yargı üzerinden yarattığı baskı ve melere yönelik gelişen tepki ile İstiklal Savaşının ilk yıllarında uygulamalar ikinci dönem İstik- birlikte 7 Mart 1927 yılında fiili 18 Eylül 1920 de ilk etapta aske- lal Mahkemelerinin uygulama- olarak bu mahkemeleringörev ri suçlar için kurulmuş mahke- sından farklılık göstermemekte- süresi uzatılmayarak görevlerine melerdir. Ancak 26 Eylül 1920 de dir. Nitekim İkinci dönem İstiklal son verilmiştir. Ancak hukuken

27 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ MAKALE VE YAZILAR

kaldırılması, dayanak yasa olan rın amaçladıkları hedeflerine na- ve muhalif bütün kesimlere yöne- İstiklal MehakimiKanunu’nun 4 sıl ayak uydurduğunun en önemli lik sözde yargılama ve infaz süre- Mayıs 1949 da yürürlükten kaldı- örneklerindendir. Ancak vahim cini devam ettirmiştir. Bu sözde rılmasıyla gerçekleşmiştir. olanı daha önceki mahkemeler- mahkemelerdeki önemli yargıla- den farklı olarak Yüksek Adalet malardan biri Deniz Gezmiş, Yu- İstiklal Mahkemelerinden sonra Divanındaki yargıçların yüksek suf Aslan ve Hüseyin İnan’ın yar- hukuk sisteminde bağımlı yar- yargı mensuplarından oluşmuş gılandıkları davadır. Ankara 1. gı görevini Askeri Mahkemeler olmasıdır. Yassıada yargılaması- Sıkıyönetim Mahkemesince hak- devralmıştır. Bu mahkemelerin nın diğer önemli bir özelliği, döne- larında idam kararı verilmiş ve teşekkülü İstiklal Mahkemele- minde kamuoyunda 49’lar davası, 16.05.1972 de idam edilmişlerdir. rinden farklı olmakla birlikte Turancılar davası ve Komünist Şeyh Said’le başlatılan yargı üze- çalışma ve kararlarıyla İstiklal yargılamaları olarak bilinen siya- rinden muhaliflerin sindirilmesi Mahkemelerinden çok da farklı si yargılamaları desteklemiş olan ve infaz süreci siyasallaşan yargı olamamışlardır. Özellikle İstiklal iktidarın aynı akıbete uğramış ol- ile işlemeye bu dönemde de de- Mahkemelerine benzer bir yar- masıdır. Ama en önemlisi ikinci vam etmiştir. Nitekim Denizlerin gılama usulüyle Elazığ Askeri dönem İstiklal Mahkemelerinde idamına karar veren Ankara1. Mahkemesi’nin Seyit Rıza ve ar- görev alan Bekir Refik Koraltan’ın Sıkıyönetim Mahkemesi Başkanı kadaşlarının idamına ilişkin ka- yıllar sonra yine siyasi emellerle Ali Elverdi Adalet Partisine katıl- rarı bu mahkemelerin de bağımlı kurulmuş bir mahkemede sanık dıktan sonraki bir açıklamasın- yargı olarak hareket ettiklerinin olarak yargılanıp mahkum edil- da;vermiş olduğu idam kararıyla; en önemli örneklerindendir. Bu miş olmasıdır. “Sadece askeri görevi yerine ge- mahkemeler daha sonraki sü- tirmedim üzerime düşen politik reçlerde özellikle 49’lar davası ve 12 Mart 1971 yılında ordunun görevi de yerine getirdim”diyerek birçok davada rollerini oynamaya yayınladığı muhtıra ile hükü- söz konusu dönemdeki yargıla- devam etmişlerdir. metin istifaya zorlanması ile ge- maların amacını açık bir şekilde lişen darbe süreci, devamında belirtmiştir. 27 Mayıs 1960 darbesinden son- yeni bir mahkeme ve yargılama ra siyasi yargılamalar yapmak sürecini de başlatmıştır. Hükü- 12 Eylül 1980 Askeri darbesiyle amacı ile Milli Birlik Komitesince meti değiştiren bu darbe sonrası ordunun ülke yönetimine el koy- benimsenen, geçici Anayasay- ülkenin bazı şehirlerinde sıkıyö- ması ile birlikte yargı alanında la kurulan Yüksek Adalet Divanı netim ilan edilmiş ve 13.05.1971 aynı işleyiş devam ettirilmiştir. (mahkeme) bağımlı yargının yeni yılında kabul edilen Sıkıyönetim Darbe ile birlikte ülke genelinde bir örneği olarak hukuk tarihinde Kanunu ile birlikte Sıkıyönetim sıkıyönetim ilan edilmiş ve sı- yerini almıştır. Yassıada’da kuru- Askeri Mahkemeleri’nin dönemi kıyönetim rejimine geçilmiştir. lan bu mahkemenin temel ama- başlamıştır. Ayrıca 08.09.1971 ta- Hukuk alanında bir dizi yasal cı darbe sonrası devrik iktidar rihinde bugünkü Terörle Müca- düzenlemeler yapılmış, Sıkı Yö- mensuplarını yargılamaktır. Bu dele Kanununuandıran Asayişe netim Kanunu, Jandarma Kanu- mahkeme vermiş olduğu idam Müessir Bazı Fiillerin Önlenmesi nu ve Polis Vazife ve Salahiyeti kararlarıyla Türk Siyasi tarihinde Hakkında Kanun yürürlüğe so- Kanunu yeniden düzenlenmiştir. bir ilke imza atmış,ülkenin Baş- kulmuştur. Nihayetinde hukuk Ülke genelinde spor salonlarına bakanı ve Bakanlarının idamına düzeni yeni bir bağımlı yargı ile taşacak toplu yargılama süreci karar vermiştir. Bu trajik sonuç tanışmış,tamamen Sıkıyönetim başlatılmıştır. Tarihi geleneğe yargının her dönemde ister se- Komutanlıklarının güdümünde bağlı olarak muhalif binlerce kişi çimle iktidara gelmiş olsun ister faaliyet yürüten söz konusu mah- bu mahkemelerde(Sıkı Yönetim darbeyle gelmiş olsun her iktida- kemeler aynı geleneği sürdürmüş Mahkemeleri) yargılanmış ve

28 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ MAKALE VE YAZILAR

yüzlerce idam kararı verilmiştir. yargılamak üzere kurulmuş bir Devlet Güvenlik Mahkemeleri ka- İktidarlar yargı eliyle toplumu ve mahkeme gibi çalıştırılmıştır.Bu patılmış ancak daha önce bu tür muhalif kesimleri dizayn etmeye süreçte, yargılamaların aynı ge- özel mahkemelerin varlığından devam etmiştir. Geleneği devam lenekle devamının yanı sıra yar- şikayetçi ve mağduru olan iktidar ettirebilmek adına 16.06.1983 gının ve savcılıkların bu süreçte mensupları bu gelenekten vaz- yılında kabul edilen 2845 sayılı işlenen yoğun hak ihlalleri karşı- geçememiştir. 17.12.2004 yılında kanun ile 1983-2004 yılına kadar sındaki suskunluğu da dikkat çe- yürürlüğe giren 5271sayılı Ceza varlığını sürdürecek Devlet Gü- kici boyutlardadır. Onbinlerce faili Muhakemesi Kanununun 250. venlik Mahkemelerinin Kurul- meçhul cinayet, gözaltında kayıp Maddesi ile DGM niteliğine sa- ması Hakkında Kanun çıkarılır. ve işkence vakaları bu dönemin- hip yeni bir özel mahkeme (özel 2845 sayılı yasanın 1. Maddesi: de yaşanmıştır. Özellikle kamu yetkili mahkemeler) ihdas edil- Devletin Ülkesi ile milletiyle bö- görevlilerce gerçekleştirilen bu miştir. Özel Yetkili Mahkemeler lünmez bütünlüğü, hür demokra- hak ihlallerine karşı etkin so- özellikle 2008 sonrası darbe gi- tik düzen ve nitelikleri Anayasada ruşturmalar yürütülmemiş hatta rişimine yönelik Balyoz ve Erge- düzenlenen cumhuriyet aleyhi- soruşturma konusu bile edilme- nekon davalarının yanı sıra KCK ne işlenen ve doğrudan doğruya miştir. operasyonları adı altında Kürt devletin iç ve dış güvenliğini ilgi- siyasetçilerine yönelik davalarla lendiren suçlara ilişkin davalara Avrupa İnsan Hakları Mahkeme- çokça tartışmalar yaratmıştır.Bu bakmak üzere Adana, Ankara, si’nin İncal/Türkiye davasında,- mahkemeler 02.07.2012 tarihin- Diyarbakır, Erzurum, İstanbul, DGM’lerde askeri üyenin varlığını de CMK’da yapılan değişiklikle İzmir, Malatya ve Van illerinde mahkemenin tarafsızlığınıetkile- kaldırılmış, yerlerine 3713 sayılı Devlet Güvenlik Mahkemeleri- yeceğinden bahisle Avrupa İnsan Terörle Mücadele Kanunu’nun10. nin kurulmasını öngörmektedir. Hakları Sözleşmesi’nin 6. madde- Maddesinde yapılan düzenleme Türk hukuk tarihinde Devlet Gü- sindeki adil yargılama hakkını ih- ile TMK 10 ile görevli özel yetki- venlik Mahkemeleri ilk defa yeni lal ettiğine karar vermiştir.Avru- li mahkemeler getirilmiştir. Bu bir mahkeme olarak 1983 yılında pa İnsan Hakları Mahkemesi’nin mahkemelerin görevlerinede karşımıza çıkmamaktadır. 1973 ihlal kararlarıyla birlikte 1999 06.03.2014 tarihinde yapılan yasal yılında 1961 Anayasasında yapı- yılında Anayasada yapılan deği- değişiklikle son verilmiştir.Ancak lan değişiklik sonucu Devlet Gü- şiklikle üyeler arasından askeri son yıllarda yargı alanındaÖzel venlik Mahkemeleri Anayasada hakim çıkarılmıştır. 2004 yılında Yetkili Mahkemelerin ve savcı- yerini bulur. Ancak 26.06.1973 da Anayasanın 143. Maddesi yü- lıkların kaldırılmasına yönelik yılında yürürlüğe giren 1773 sayılı rürlükten kaldırılarak bu mahke- değişikliklerin özünde yıllardır Devlet Güvenlik Mahkemelerinin meler kapatılmıştır.215.000 kişi var olan geleneğin yanı sıra yargı Kuruluş ve Yargılama usulüne bu mahkemelerde yargılanmış içindeki güç kavgasının rolü daha yönelik kanununAnayasa Mah- ve 83.000 kişi hakkında mahku- fazla olmuştur. kemesince şekil yönünden iptali miyet kararı verilmiştir. Önemli üzerine 11 Ekim 1976 yılında bu siyasi aktörlerinde yargılanmış Bütün bu süreçlerinen dikkat mahkemeler kapatılmıştır. olduğu bu mahkemelerde bu- çekici hususu, ülkedeki iktidar günün Cumhurbaşkanı Recep değişikliklerinde yada önemli si- Devlet Güvenlik Mahkemeleri Tayyip Erdoğanda Diyarbakır 4. yasal süreçlerin baş gösterdiği özellikle 20. yüzyılın son çeyre- NoluDevlet Güvenlik Mahkeme- dönemlerde iktidarların varlıkla- ğinde başlayan Kürt isyanı ve sinde yargılanmış ve hapis ceza- rını sürdürmek adına kendilerine 12.04.1991 yılında kabul edilen sına mahkum edilmiştir. bağımlı bir yargı ve mahkemeler 3713 sayılı Terörle Mücadele Ka- oluşturdukları gerçeğidir. Son nunu ile birlikte adeta Kürtleri 22.05.2004 tarihli düzenleme ile yıllarda sürekli yargı alanında

29 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ MAKALE VE YAZILAR

değişiklikler ve düzenlemeler- Geçmişte olduğu gibi bugünde İlginç olan bu tür özel ve olağa- leyargının geçmiştengelen bu bütün bu süreçlerde yargının en nüstü yargı makamlarının mağ- geleneğini kendi kontrollerinde- büyük mağdurları maalesefyine duru olanların iktidara geldikle- sürdürme anlayışının bir tezahü- Kürtler ve diğer muhalif kesimler rinde bu mahkemelerin varlığını rüdür.Özellikle yargı üzerinde söz olmaktadır. Kürtlerin mağduru sürdürme yönündeki anlayışları- sahipliği mücadelesikapsamında oldukları ve ciddi insan hakları dır. İktidarların bu tür mahkeme- karşılıklı hamlelerle yargı men- ihlallerinin yaşandığı dosyaların lerin varlığına yönelik sözde hu- suplarının çatıştırılıyor olması bir bir kapatılırken öte taraftan kuki dayanaklarıise ihtisas yada toplum nezdinde yargıya olan toplumsal barış, hukuk ve insan uzman mahkemelere olan ihti- güveni bitirecek düzeye getirmiş- hakları adına yükselen her ses yaçolarak gösterilmektedir. Oysa tir.15 Temmuz darbe girişiminden yargı eliyle susturulmaya çalı- bu tür mahkemelerin kuruluş dö- önce yargı alanındaki söz sahipli- şılmaktadır. Geçmişten gelen bu nemleri ve uygulamalarına bakıl- ği mücadelesidarbe girişimi son- bağımlı yargı pratiğibugünlerde dığında bu tür olağanüstü bağımlı rası yargı mensuplarına yönelik yasal alanda çıkarılan KHK’lerle, mahkemelerin 1926 yılında Mus- gözaltı, tutuklama ve ihraçlarla uygulamada ise Sulh Ceza Ha- solini’nin faşist rejimi muhafaza kendisinin bütün açıklığıyla bir kimliklerince sürdürüldüğünü edebilmek adına kurduğu özel kez daha göstermiştir. 15 Tem- görmekteyiz. Düşünce ve İfade mahkemelermantığı gibi siste- muz darbe girişiminden sonra özgürlüğünün,toplantı ve gösteri mi ve iktidarı koruma mantığını yargı alanındaki bu operasyonlar yürüyüşleri hakkının, basın öz- amaçlamaktadır. yargının ne denli siyasallaştırıl- gürlüğünün hiçe sayıldığı akıl ve dığını göstermekle birlikte Cum- hukuk sınırlarını zorlayan uygu- Her geçen gün inancımızı yitir- huriyet tarihinde ilk defa yargının lamalar yargı eliyle gerçekleştiril- mekle birlikte muktedirler tara- siyasallaştığının resmi ideoloji mektedir. Özelliklebu mahkeme- fından HUKUKUNve YARGININ tarafından da kabul edildiği gö- ler kanalıylabir koruma tedbiri asıl işlevi olan adalete yönelmiş rülmektedir. Ancak yaşanan acı olan tutuklamanın muhalif ke- bir toplumsal yaşam düzeni inşa- tecrübelerden müspet bir sonuç simler üzerinde bir cezalandırma sı için var olduğunun idrak edil- çıkarmak yerine aynı düzeni sür- ve sindirme aracı olarak sıklıkla mesi dileğiyle… dürme anlayışının devam ettiğini uygulanması hukuk adına kaygı görmekteyiz. verici düzeylere gelmiştir.

30 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ MAKALE VE YAZILAR

HUKUK MUHAKEMESİ VE MAKUL SÜREDE YARGILANMA HAKKI

AV. MEHMET AKBAŞ

Adil yargılanma hakkının önemli sürecindeki tutumu ve başvurucu- unsurlarından biri de makul süre nun davanın hızla sonuçlandırıl- içinde yargılanma hakkıdır. Makul masındaki menfaatinin niteliği gibi süre kavramı, Ceza yargılaması hususlarda yargılamanın uzama- açısından makul süre içinde yetkili sına sebebiyet verdiği hususu da yargılama makamınca yargılanma unutulmamalıdır. Bunun yanında, hakkı olarak nitelendirilirken me- yargılamaların uzun sürmesi, yar- deni hak ve yükümlülükleraçısın- gılama makamlarının ve Devletin dan ise uyuşmazlıklarının mah- kamu gücü kullanan diğer yetkili keme önünde makul süre içinde makamların,yargılamanın makul görülmesini isteme hakkı olarak süredesonuçlandırılması hususun- nitelendirilmektedir.Ancak her iki da gerekli özeni göstermemesinden durum için de adil yargılanma hak- kaynaklanabileceği gibi, yapısal so- kı kavramı ortak olarak kullanıl- runlar ve organizasyon eksikliğin- maktadır. den de kaynaklanabilmektedir.

Hukuk muhakemesinde, hukuki Makul sürede yargılanma hakkı iç uyuşmazlıkların çözüm sürecini hukukumuzda ilk olarak İHAS ‘nin uzatarak çoğu zaman elde edilecek 6. Maddesi ve İHAM kararları ile hükmün yararını ortadan kaldıran uygulama alanı bulmuştur. İHAS bir yargılama sürecinin, adaletin 6. Maddesine göre, Herkes, gerek yerine getirilmesindeki etkililiğe medeni hak ve yükümlülükleriy- ve güvenliğe zarar vereceği mu- le ilgili nizalar, gerek cezai alanda hakkaktır. Bu nedenle, asıl olan kendisine yöneltilen suçlamalar yargılamaların makul süre içinde konusunda karar verecek olan, ya- sonuçlanması ve neticede toplum- sayla kurulmuş bağımsız ve tarafsız daki adalet inancının ve yargılama bir mahkeme tarafından davasının makamlarına olan güvenin pekiş- makul bir süre içinde, hakkaniyete mesidir. Bunun yanında, makul sü- uygun ve açık olarak görülmesini rede yargılanma hakkının bir diğer istemek hakkına sahiptir. amacı, tarafların uzun süren yargı- lama faaliyeti nedeniyle maruz ka- Makul sürede yargılanma hakkının lacakları maddi ve manevi baskı ile esaslı bir unsuru olduğu, kapsayıcı sıkıntılardan korunmasıdır. nitelikteki Adil yargılanma hakkı kavramı ise ilk olarak 03/10/2001 Ancak, davanın karmaşıklığı, yargı- tarihli 4709 sayılı yasa ile yapılan lamanın kaç dereceli olduğu, taraf- Anayasa değişikliği ile Anayasanın ların ve ilgili makamların yargılama 36. Maddesine eklenmiştir. Yeni hali

31 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ MAKALE VE YAZILAR

ile Anayasa’nın “Hak arama hürri- 36. maddesi kapsamında yer ver- göre, Hâkim, yargılamanın makul yeti” kenar başlıklı 36. maddesinin mektedir. süre içinde ve düzenli bir biçimde birinci fıkrasına göre, herkes, meş- yürütülmesini ve gereksiz gider ru vasıta ve yollardan faydalanmak Makul sürede yargılanma hak- yapılmamasını sağlamakla yü- suretiyle yargı mercileri önünde kı da yukarıda belirtiğimiz üzere kümlüdür. davacı veya davalı olarak iddia ve adil yargılanma hakkının kapsa- savunma ile adil yargılanma hak- mına dâhil alt ilke ve haklardan -Yukarıda değindiğimiz tüm ya- kına sahiptir. 03/10/2001 tarihli olup, ayrıca davaların en az giderle sal mevzuat bir bütün olarak de- değişiklik ileİHAS‘ın 6. Maddesine ve mümkün olan süratle sonuç- ğerlendirildiğinde, her ne kadar paralel düzenleme ile adil yargılan- landırılmasının yargının görevi belirtilen hukuk usulü hükümle- ma hakkı ve bu hakkı oluşturan olduğunu belirten Anayasa’nın rine tabi olan somut yargılamalar tüm alt ilke ve haklar iç hukuk da 141. Maddesinin de, Anayasa’nın açısından, dava malzemesinin bütünselliği ilkesi gereği, makul taraflarca hazırlanması ilkesinin pekiştirilmiştir. Böylece adil yar- sürede yargılanma hakkının de- geçerli olması, yargılama faaliye- gılanma hakkının önemli bir unsu- ğerlendirilmesinde göz önünde tinin makul sürede neticelendiril- ru olan makul sürede yargılanma bulundurulması gerekmektedir. memesinin sonuçlarına tarafların hakkı, diğer tüm alt ilke ve haklar Anayasa’nın “Duruşmaların açık ve katlanması düşüncesini destekler gibi Anayasanın 36. Maddesi ile iç kararların gerekçeli olması” kenar nitelikte olsa da, bu ilkeler yargı- hukukta doğrudan uygulanma im- başlıklı 141. Maddesinin dördüncü lama makamlarını davayı gerekli kânı bulmuştur. fıkrasına göre, davaların en az gi- süratle yürütme yükümlülüğün- derle ve mümkün olan süratle so- den kurtarmayacaktır.Yargılama Sözleşme metni ile İHAM ka- nuçlandırılması, yargının görevidir. sürecinde başvurucular dışındaki rarlarından ortaya çıkan ve adil tarafların yargılamayı geciktirici yargılanma hakkının somutgörü- Makul sürede yargılanma hakkı, yöndeki işlem ve davranışları kural nümleri olan başta makul sürede yeni 6100 sayılı Hukuk Muhake- olarak, yargılamanın uzamasında yargılanma hakkı olmak üzere meleri Kanununda da yer verilmiş- taraf kusuru olarak kabul edilmek- tüm alt ilke ve haklar, yukarıda da tir. Medeni hak ve yükümlülüklere te ise de, yargılama makamlarının belirttiğimiz üzere, esasen Anaya- ilişkin uyuşmazlıkları konu alan ilgili usulü imkânları kullanmak sa’nın 36. maddesinde yer verilen yargılama faaliyetleri için geçerli suretiyle bu girişimleri engelleme adil yargılanma hakkının da un- genel usulü hükümler içeren yeni sorumluluğu da bulunmaktadır. - surlarıdır. Anayasa Mahkemesi de 6100 sayılı Hukuk Muhakemele- Anayasa’nın 36. maddesi uyarınca ri Kanunun 30. maddesi, İHAS 6. Bu nedenledir ki, makul süre- inceleme yaptığı birçok kararın- Maddesi, Anayasa’nın 36. ve 141. de yargılanma hakkının ihlaline da, ilgili hükmü, Sözleşmenin 6. Maddelerinin lafzına ve ruhuna ilişkin her türlü yaklaşım,hukuk maddesi ve İHAM içtihadı ışığında uygun şekilde, uyuşmazlıkla- yargılaması açısından da baştaİ- yorumlamak suretiyle, gerek Söz- rın makul sürede çözümlenmesi HAS ‘nin 6. Maddesi olmak üzere, leşmenin lafzi içeriğinde yer alan gerekliliğini ortaya koymaktadır. Anayasanın 36. ve 141. Maddesi ve gerek İHAM içtihadıyla adil yargı- 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri lanma hakkının kapsamına dâhil Kanunu’nun “Usul ekonomisi il- Kanununun 30. Maddesine aykırı- edilen ilke ve haklara, Anayasanın kesi” kenar başlıklı 30. Maddesine lık oluşturacaktır.

1 Frydlender/Fransa, Basvuru No: 30979/96, 27/6/2000. 2 EzelTosun/Türkiye, Basvuru No:33379/02, 10/1/2006, Namlı ve Digerleri/Türkiye, Basvuru No:51963/99, 23/5/2007 3 İHAS ‘nin 6. Maddesi. 4 03/10/2001 tarihli 4709 sayılı yasa ile değişik Anayasa 36. Maddesi. 5 Anayasa Mahkemesinin 19/1/2012 tarihli ve E.2011/43, K.2012/10 sayılı kararı. 6 Anayasa Mahkemesinin 11/10/2012 tarihli ve E.2012/69, K.2012/149 sayılı kararı. 7 Anayasa ‘nın141. Maddesi. 8 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun “Usul ekonomisi ilkesi” kenar başlıklı 30. Maddesi 9 Anayasa Mahkemesinin 02/07/2013 tarihli ve E.2012/13, K.2013/13 sayılı kararı.

32 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ MAKALE VE YAZILAR

ANAYASA MAHKEMESİNE BİREYSEL BAŞVURU

AV. M. NEŞET GİRASUN

1-Genel Olarak -Anayasa Mahkemesine birey- sel başvuru yolunun açılması ile Bu yazıda teorik bilgi ve tartışma- AİHM’e yapılmak istenen bir birey- lardan ziyade usuli, şekilsel ve pra- sel başvuru öncesinde tüketilmesi tik bilgilere yer verilmeye çalışıl- gereken bir başvuru yolu haline gel- mıştır. di. AYM’ye yapılacak bireysel baş- Bireysel başvuru, temel hak ve öz- vuruda yeterli özen gösterilmediği gürlükleri kamu gücünün işlem, ey- takdirde AİHM’e yapılacak bireysel lem ya da ihmali nedeniyle ihlal edi- başvurunun da sonuçsuz kalması len bireylerin diğer başvuru yolları tehlikesi ortaya çıktı. AİHM’e Türki- tüketildikten sonra başvurdukları ye aleyhine yapılan bireysel başvu- istisnai ve ikincil nitelikte bir hak ruların %88’i kabul edilemez bulun- arama yoludur. Anayasada güven- maktadır. Anayasa Mahkemesinde ce altına alınmış temel hak ve öz- de kabul edilmezlik oranı çok yük- gürlüklerden Avrupa İnsan Hakları sek. Bu sebeple bireysel başvuru- Sözleşmesi kapsamındaki birinin nun başarısı büyük oranda başvuru kamu gücü tarafından ihlal edilme- formunun usulüne uygun ve özenli si durumunda Anayasa Mahkeme- doldurulmamasına bağlıdır. sine (AYM) bireysel başvuru yapıla- 2-Bireysel Başvuru Formunun Dol- bilmektedir. durulması

Anayasa Mahkemesine bireysel Başvuru formu, ekler hariç on say- başvuru, 12/09/2010 tarihinde dü- fayı geçmemeli. On sayfayı geçmesi zenlenen referandumla kabul edi- durumunda on sayfayı geçmeyen len 5982 s. Kanunun 1982 Anaya- özetin forma eklenmesi gerekmek- sasının 148. ve 149. Maddelerinde tedir. Bireysel başvuru formu beş yaptığı değişiklikler ve geçici 18. bölümden oluşmaktadır. Her bölüm Maddesi hükümleri ile Türk Hukuk ve alt başlıkları için kısa açıklama- sistemine girmiştir. 6216 s. AYM’nin larla yetinilecektir. Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanunun 45 ile 51. mad- a) 1.Bölüm: Başvuru birden fazla delerinde bireysel başvuru kanunu- gerçek kişi tarafından birlikte na dair anayasa hükümlerini daha yapılıyorsa, her bir başvurucu- somut hale getirmişti. AYM iç tüzü- nun kişisel bilgilerinin ayrı ayrı ğü (12/07/2012 Tarih ve 28351 s. R. girilmesi gerekmekte ve formda G) bireysel başvurunun işleyişi ko- gerçek kişiler için ayrılmış say- nusunda oldukça ayrıntılı hüküm- fanın çoğaltılarak doldurulması ler içermektedir. mümkündür. Başvurucunun

33 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ MAKALE VE YAZILAR

birden fazla avukatla temsil yol açacağının ortaya konulması tutulması talepleri haklı bir ge- edilmesi durumunda, avukat- gerekmektedir. rekçenin varlığı halinde ve is- larla ilgili bölümün de çoğaltıl- tisnai olarak kabul edilir. c) 3.Bölüm : “Başvuru yollarının ması gerekir. tüketilmesine ilişkin aşama- e) 5. Bölüm: Sonuç ve taleplere, b 2.Bölüm: “Kamu gücünün iş- lar”, varsa İdari işlemin tarih açık ve somut bir şekilde yer lem, eylem ya da ihmaline dair ve sayısı, idari makam, mahke- verilmeli, hangi hakların ihlal olayların tarih sırasına göre menin adı, karar tarihi, esas ve edildiğini belirterek ihlalin tes- özeti” alt başlığının altında, karar numaraları, İtiraz/temyiz pitini, İhlal kararının ortadan ihlal edildiği ileri sürülen hak/ makamı, karar tarihi, esası ve kaldırılması için maddi ve/veya hakların idarenin hangi işlem, karar numarası belirtilerek ya- manevi tazminat ve varsa yeni- eylem veya ihmali nedeniyle zılmalıdır. den yargılama, tazminata faiz ihlal edildiğine dair olayların “Başvuru yollarının tüketildiği işletilmesi, adli yardım, duruş- tarih sırasına göre kısa cümle- veya başvuru yolu öngörülmemiş- ma, yargılama giderlerinin ken- lerle açık ve özetli bir biçimde se ihlalin öğrenildiği tarih” başlı- disine geri ödenmesi, vekalet açıklanmalıdır. Birden fazla ğının altında, tüketilmesi gereken ücreti ve başvurunun önemli ve hakkın ihlalleri ileri sürülüyor- başvuru yollarından son kararı aciliyet taşıdığı düşünüldüğün- sa, açıklamalar her hak için veren mahkeme/merci/makamın de öncelikle incelenmesine dair ayrı ayrı yapılmalıdır. adı, tarih, sayı, ve tebliğ tarihi belir- talepler bu bölümde ileri sürü- lür. “Bireysel başvuru kapsamındaki tilmelidir. Tebligat varsa tebligatın onaylı bir sureti eklenmelidir. haklardan hangisinin hangi ne- Her türlü taleple ilgili varsa bel- denlerle ihlal edildiği ve buna iliş- “Başvuru mazeret nedeniyle süre- gelerin eklenmesi gerekmektedir. kin gerekçeler ve delillere ait özlü si içinde yapılamamışsa buna dair Maddi tazminatta zarar mutlaka açıklamalar” alt başlığının altın- açıklamalar” başlığının altında, belgelendirilmelidir. Başvuru avu- da, Anayasa ve sözleşmenin han- mücbir sebep veya ağır hastalık kat tarafından yapılıyorsa veka- gi maddelerinin ihlal edildiğinin gibi durumlarda mazeretin biti- letname, başvuru harcı makbuzu, açıkça belirtilmesi gerekmektedir. minden itibaren on beş gün içinde başvurucu gerçek kişi ise nüfus Birden fazla hak ihlali iddiası varsa başvuru yapılmalıdır. Önemle be- cüzdanı örneği, tüzel kişi ise buna her hak için ayrı bir başlık atılma- lirtmek gerekir ki, Anayasa Mah- ilişkin belgeler forma eklenmelidir. lıdır. İhlal iddiaları ileri sürülürken kemesi, ayakta tedavi gerektiren başvuru formunun ekinde sunula- ağır olmayan hastalık durumlarına 3-Başvurunun yapılacağı makam : cak delillere atıf yapılmalıdır. ilişkin mazeretleri kabul etme- Başvuru, doğrudan AYM’ye ya da mektedir. “Başvurucunun güncel ve kişisel Mahkemeler veya Yurtdışı temsil- bir temel hakkının doğrudan zede- d) 4.Bölüm : Başvurucunun Ana- cilikleri vasıtası ile yapılır.Başvuru lendiği iddiasının açıklanması” alt yasa Mahkemesi önünde de- yapılan makam, sadece başvuru başlığının altında ise başvurucu- vam eden bir başka başvurusu formunun, harç makbuzunun ve nun, kamu gücünün kullanılarak varsa bu başvurunun numarası vekaletnamenin mevcut olup ol- kişisel ve güncel bir hakkın ihlal belirtilir. Başvurucunun kamu- madığını inceleyebilir. Eksiklik edildiğin, bundan dolayı mağdur ya açık belgelerde kimliğinin yoksa havale yapmak durumun- olduğunu ve mağduriyetinin halen gizli tutulması talebi varsa bu- dadır. Başvuru, posta, e-posta veya devam ettiğini bu nedenle mağdur- nun gerekçesi belirtilir. Yargı- faks aracılığıyla yapılamaz. Baş- luk statüsü taşıdığını ve ihlalin gi- lamalar aslen aleni bir şekilde vurudan sonraki tüm yazışmalar- derilmemesinin bir hakkın ihlaline yürütüldüğünden kimliğin gizli da aynı usule tabidir.

34 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ MAKALE VE YAZILAR

4-Başvuru Yollarının tüketilmesi : başvuru yolları için geçerlidir. Ör- 7-Kabul Edilebilirlilik İncelemesi : İç hukuktaki mevcut olan başvuru neğin, makul sürede salıverilme, yollarının ( olağan kanun yolları) makul sürede yargılanma ve mah- Başvuru, Başvuru yollarının tü- tüketilmesi gerekmektedir. Hukuk kemeye erişim haklarının ( yargı ketilmesi, süre, mahkemenin za- yargılamasında; karar düzeltme, kararlarının yerine getirilmemesi) man, kişi, yer ve konu bakımından ceza yargılamasında temyiz yo- ihlali durumunda etkili ve erişile- yetkisi, açıkça dayanaktan yoksun luna gidilmelidir. İdari yargı karar bilir başvuru yolları olmadığından olmama yani başvurunun esasına için karar düzeltme yolunun tü- gerekli itiraz ve başvurular yapıl- dair kabul edilebilirlik koşulları, ketilmesi zorunlu değildir. Ancak dıktan sonra doğrudan anayasa başvuru hakkının kötüye kullanıl- başvurucu karar düzeltme yoluna mahkemesine başvuru yapılabilir. maması bakımından tüm yönleri gitmişse bu başvurunun sonucunu 5-Süre : ile incelenir. beklemek zorundadır. AYM’ye bi- reysel başvuru öncesinde başvuru Bireysel başvurunun, kanunlarda Kabul edilebilirlik incelemesini yolları tüketilirken gerekli özenin zorunlu idari ve yargısal başvuru geçen başvuruda esas hakkında gösterilmiş olması gerekir. Yani yolları öngörülmüşse, bu yolların incelemeye geçilir. Başvurunun bir başvuru yollarına öngörülen süre tamamının “tüketildiği tarihten”, örneği Adalet Bakanlığına gönde- içerisinde yetkili ve görevli mer- başvuru yolu öngörülmemişse ih- rilir. Adalet Bakanlığının otuz gün cilere iletilmesi, ihlal iddiasının lâlin öğrenildiği tarihten itibaren” içinde görüşlerini sunabilir ama 30 gün içinde yapılması gerekir. özüne başvuru yolları tüketilirken görüş sunma zorunda değildir. Adli tatilde sürelerin işlediğini de dile getirilmiş olması, davalar ve Adalet Bakanlığının görüşü başvu- belirtmek gerekir. başvurunun gerekli özen gösterile- rucuya gönderilir. Başvurucu da bu rek takip edilmesi gerekir. Bireysel 6-Ön İnceleme : görüşe karşı beyanda on beş gün başvuruya konu ihlal iddialarının içinde görüşlerini sunabilir. Ancak ve ilgili bilgi ve belgelerin olağan Başvuru formu ve eklerinde şekli başvurucunun da görüş sunma kanun yolları tüketilirken dikkatle anlamda eksiklik varsa başvuru- zorunluluğu bulunmamaktadır. Bu sunulmuş olması gerekir. cuya varsa vekiline on beş günlük süre verilir. Eksiklik süresinde gi- aşamalar tamamlandıktan sonra Başvuru yollarının tüketilmesi derilmediği takdirde başvuru red- mahkeme, esas hakkında kararını koşulu ancak etkili ve erişilebilir dedilir. verir.

35 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ HABERLER

DİYARBAKIR BAROSUNUN YENİ YÖNETİMİ MAZBATALARINI ALARAK GÖREVE BAŞLADI

Diyarbakır Barosunun 8-9 Ekim daha sonra 28 Kasım 2015 tarihin- hem kamuoyuna kendisinin bizler 2016 tarihlerinde yapılan 45. de merkez Sur İlçesi Dört Ayaklı için ölümsüz olduğunu, ebediyen Olağan Genel Kurulunda Baro Minare yanında öldürülen eski başkanımız olarak kalacağını söy- Başkanı seçilen Av. Ahmet ÖZ- Baro Başkanımız Tahir Elçi’nin lemeye geldik. Tahir Elçi’nin bırak- MEN ve Yönetim Kuruluna seçilen mezarını ziyaret ederek, dua etti. tığı mirası, insan hakları, barış, üyeler bugün saat 10.00’da Yeni- demokrasi ve adalet mücadelesini Diyarbakır Barosu’nun 8-9 Ekim şehir İlçe Seçim Kurulu Başkanı yükselteceğimize, kendisinin tarihlerinde yapılan olağan genel ve aynı zamanda Diyarbakır Adli canını verdiği uğurda cansiperane, Yargı Adalet Komisyonu Başkanı kurulu sonucunda bugün yönetim her birimizin aktif çalışacağını olan Eyüp MERGEN’den mazba- kurulu üyeleri ile birlikte seçim kendisine söylemeye geldik. Tahir talarını aldı. Mazbatalarını alan kurulundan mazbatalarını almak Elçi’nin bıraktığı mirası devral- Baro Başkanı Av. Ahmet ÖZMEN suretiyle göreve başladıklarını mak bizim için büyük bir onur ve ve Yönetim Kurulu Üyeleri Av. belirten Özmen, şöyle dedi: gururdur. Aynı zamanda bu mirası Nahit EREN, Av. Serhat EREN, Av. “Yönetim kurulumuzun ilk iş, ilk Ahmet DAĞ, Av. Sertaç BULUTTE- sahiplenmek, büyütmek ve daha icraat alçakça, haince katledilen KİN, Av. Cihan ÜLSEN, Av. Nuşin ileri taşımak her birimizin tarihsel ve henüz failleri bulunmayan, ar- UYSAL, Av. Muhammed Neşet görevi ve sorumluluğudur.” kasındaki karanlık odaklara ula- GİRASUN, Av. Mahsum BATI, şılamayan, ölümsüz baro başka- Baro Başkanımız ve yönetim Av. İmran GÖKDERE ve Av. Velat nımız, ebediyete kadar Diyarbakır kurulu üyelerimiz ayrıca Av. Önder ALAN göreve başladılar. Baro Başkanı olarak kalacak Tahir Üngür ile Av. Emrullah Engin Mazbatalarını alan Baro Başkanı- Elçi’nin mezarını ziyaret etmek Akyürekli’nin mezarını da ziyaret mız ve yönetim kurulu üyelerimiz oldu. Buraya hem Tahir Elçi’ye, ettiler.

36 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ HABERLER

37 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ TAHİR ELÇİ ANMA HAFTASI TAHİR ELÇİ ANMA HAFTASI TAHİR ELÇİ ANMA HAFTASI TAHİR ELÇİ ANMA HAFTASI TAHİR ELÇİ ANMA

8 MART ETKİNLİKLERİ Tahir Elçi’yi Anma Haftası Etkinlikleri

1. Dört Ayaklı Minare önünde anma ve basın açıklaması yapıldı. Baromuz ebedi ve ölümsüz çağrısında bulunmuştur. Basın olduğunu ve ölenler kadar eksil- başkanımız Tahir Elçi’nin alçak- açıklamasında başkanımız Ah- diğimiz bu zamanın kapımızda ça katledilmesinin 1. yılı olan met Özmen “…Tahir Elçi’nin sesi, beklediğini bizlere duyurmak ve 28 Kasım 2016 tarihinde, Tahir dost ve düşmanının da kabul uyarmak isterken öldürüldü!” ifa- Elçi’nin katledildiği saatte ve Di- ettiği üzere, insan hakları mü- deleriyle birlikte devamla “Baş- yarbekir’in sembolü olan Dört cadelesine adanmış safi bir öm- Ayaklı Minare önünde merhum rün sahibi, mazlumların adalet kanımızı katledilişinin birinci başkanımızın eşi Türkan Elçi, arayışının kılavuzu ve kuşkusuz yılında kendisini sevgi ve min- Baro Başkanımız Ahmet Özmen barışın sesiydi. Tahir Elçi, mah- netle anıyor. Bu vesileyle bir kez ve yönetim kurulu üyeleri, baro- keme tutanaklarında yankılanan daha bize bıraktığı mirasa sahip muzun üyeleri, bölge barolarının ‘kaybedilenlerin’ çığlığı, hiçbir çıkacağımızın sözünü verip ba- başkan ve üyeleri, çeşitli sivil mekana ve hiçbir zamana sığma- rış, demokrasi, özgürlük ve insan toplum örgütleri ve millet vekil- yan dirayet, zarafet ve telaştı. Fır- hakları mücadelesini sürdürme- leri ile beraber anma programı tınanın geleceğini salık veren bir kapsamında basın açıklaması rüzgar gülüydü aslında. Nitekim ye devam edeceğimizi belirtmek yapmış ve olayın sorumlularının toplumun bağrında derin yaralar isteriz.” şeklinde basın açıklama- ve faillerinin açığa çıkarılması açan yıkımın ve zulmün pusuda sına son verildi.

2. Baro başkanımız katledilişinin birinci yıldönümünde mezarı başında anıldı. Baro Başkanımız “Tahir EL- katılımıyla sevgili Başkanımız Sezgin TANRIKULU, Veli AĞBA- Çİ’yi Anma Haftası” etkinlikleri Tahir ELÇİ mezarı başında anıl- BA, Fatma KÖSE; Halkların De- kapsamında Diyarbakır Baro- dı. Mezarı başında Sayın Türkan mokratik Partisi (HDP) milletve- su üyesi avukatlar, Türkiye’nin ELÇİ, Baro Başkanımız Av. Ah- kili Feleknas UCA ve Av. Cabbar birçok Barosundan gelen mes- met ÖZMEN, Cumhuriyet Halk LEYGARA kısa birer konuşma lektaşlarımız ve yurttaşların da Partisi (CHP) milletvekilleri M. yaptılar.

3. Tahir Elçi fotoğraf sergisi açıldı. Merhum baro başkanımızı baro yöneticiliği ve başkanlığı başkanımız anısına hazırlanan anma etkinlikleri kapsamında döneminde tanık ve müdahil slayt da ilgililere sergiyle beraber Sümerpark Sergi Salonu’nda ‘Ta- olduğu sosyal, siyasi, ulusal ve hir ELÇİ Fotoğraf Sergisi’ açıldı. uluslararası olayları özetleyen 1 hafta izlemeleri için açık tutul- Sevgili başkanımıza avukatlık, fotoğrafların gösterildiği sergide du.

4. Anma etkinlikleri kapsamında belgesel gösterimi ve dengbêj dinletisi programı yapıldı. Tahir Elçi Anma Haftası kap- larından CHP Milletvekili M. Sez- seli programa katılan misafirlere samında ‘Belgesel Gösterimi gin TANRIKULU, DOGUNSİFED sunuldu. Ardından Kızıltepe’li ve Dengbêj Dinletisi’ programı başkanı Şah İsmail BEDİRHA- Hozan Mahmud, başkanımızın Cegerxwîn Kültür Merkezi’nde NOĞLU, İHD Diyarbakır Şubesi vefatı üzerine kendisine yazdığı yapıldı. Programın açılış konuş- başkanı Raci BİLİCİ, HDP Millet- besteyi okuduktan sonra başka- masını yapan baro başkanımız vekili Ziya PİR ve Mazlum-DER Av. Ahmet ÖZMEN’in ardından yöneticisi Reha RUHAVİOĞLU nımızın sevdiği parçalardan olu- merhum başkanımızın eşi Tür- konuşmalarını yaptı. … tarafın- şan bir müzik dinletisiyle prog- kan ELÇİ, baromuz eski başkan- dan hazırlanan Tahir Elçi Belge- ram tamamlandı. 38 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ HAFTASI TAHİR ELÇİ ANMA HAFTASI TAHİR ELÇİ ANMA HAFTASI TAHİR ELÇİ ANMA HAFTASI TAHİR ELÇİ ANMA HAFTASI TAHİR ELÇİ ANMA HAFTASI

8 MART ETKİNLİKLERİ

5. Tahir Elçi için İstanbul Buluşması yapıldı. Tahir ELÇİ anması haftası et- ne Tahir Elçi’nin eşi Türkan Elçi, ile gazeteci Burcu Karakaş, Elçi kinlikleri kapsamında Diyarba- avukatlar ve hak savunucuları soruşturmasının ne durumda kır Barosu ve Hrant Dink Vakfı katılım gösterdi. Baro Başkanı- olduğuna dair mini bir röportaj ile ortaklaşa hazırlanan “Tahir mız Av. Ahmet Özmen’in açılış gerçekleştirdi. Feryal Önel ile ELÇİ için İstanbul buluşması” konuşması yaptığı anmada Sez- Zelal Gökçe’nin müzikleri ile ka- anma töreni, 29.11.2016 tari- gin Tanrıkulu, Orhan Kemal Cen- hinde Bakırköy Leyla GENCER giz, Ümit Biçer ve Türkan Elçi tıldığı gecede Kürtçe, Türkçe ve Kültür Merkezi’nde gerçekleşti- birer konuşma yaptı. Ayrıca Tahir Ermenice şarkılar söylendi, Tahir rildi. Davetlilerin yoğun katılımı Elçi soruşturma dosyasının avu- Elçi belgeselinden kısa bir bölüm ile gerçekleştirilen anma töreni- katlarından Mahsuni Karaman izlendi.

6. Tahir Elçi ve İnsan Hakları Mücadelesi Paneli yapıldı. Tahir Elçi’nin kurucusu, üyesi Sancar ve Ankara Üniversitesi yapıldı. Panelde tahir Elçi’nin ve yöneticiliği ile aktivizm ser- Siyasal Bilgiler Fakültesi öğretim insan hakları mücadelesi ve İn- dettiği insan hakları mücadelesi- görevlisi Yrd. Do. Dr. Kerem Altı- ne dair Bilgi Üniversitesi Hukuk parmak’ın katılımıyla 02.12.2016 san Hakları Hukuku’nun gelişi- Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Tugut tarihinde DESOB Konferans mi için ortaya koyduğu teorik ve Tarhanlı, Anayasa Hukukçusu ve Salonu’nda Tahir Elçi ve İnsan HDP Milletvekili Prof. Dr. Mithat Hakları Mücadelesi isimli panel pratik katkıları ifade edildi.

39 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ TAHİR ELÇİ ANMA HAFTASI TAHİR ELÇİ ANMA HAFTASI TAHİR ELÇİ ANMA HAFTASI TAHİR ELÇİ ANMA HAFTASI TAHİR ELÇİ ANMA

8 MART ETKİNLİKLERİ “Tahir ELÇİ ve İnsan Hakları Mücadelesi” Paneli Yapıldı...

Merhum Başkanımız Tahir ELÇİ’yi anma haftası etkinlikleri çerçevesinde “Tahir ELÇİ ve İnsan Hakları Mücadele- si” paneli Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği (DESOB) Konferans Salonu’nda yapıldı. Panele konuşmacı olarak HDP Mardin Milletvekili Prof. Dr. Mithat SAN- CAR, Prof. Dr. Şebnem Korur FİNCANCI, Prof Dr. Turgut TARHANLI ve Yard. Doç. Dr. Kerem ALTIPARMAK katıldı.

Açılış konuşması yapan Baro Başkanı Ahmet ÖZMEN, ELÇİ’nin tüm hayatı boyun- ca insan hakları ihlallerine karşı mücadele içerisinde olduğunu ve bir çok insan hakları ihlali dos- yalarında karar çıkmasını sağladığını belirtti. Panelde konuşan Prof. Dr. Turgut TARHANLI, “ELÇİ’nin çabasını yüzü görünmeyenlerin yüzünün gördürülme çaba- sı olarak tanımlanabilir” dedi. Elçi’nin derin devlet tarafından katledildiğine inandığını belirten Prof. Dr. Mithat SANCAR da “Bence bu ölümle ‘barışı yok ettik, herkes savaştaki yerini alsın’ mesajı verilmek istendi” dedi.

Tahir ELÇİ ile beraber geçirdikleri 1998’lere varan mücadele yıllarını anlatan Prof. Dr. Şebnem Korur FİNCANCI, ELÇİ’nin katledilmesinin ardından yaşanan sivil ölümlerde incelemelerde bulunurken ELÇİ’nin yokluğunu hep hissettiklerini belirtti. Batıdan gelen insan hakları savunucularının Tahir ELÇİ’yi bölgedeki üsleri olarak gördüğünü belir- ten Yard. Doç. Dr. Kerem ALTIPARMAK ise, “Tahir ELÇİ duruşu ve mücadelesi ile aynı zamanda bir öğretmenlik yapardı hepimize” dedi. ALTIPARMAK, ELÇİ’nin faili meçhul davalarındaki becerisi ve AİHM davalarındaki çabalarını örneklendirerek anlattı.

40 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ HAFTASI TAHİR ELÇİ ANMA HAFTASI TAHİR ELÇİ ANMA HAFTASI TAHİR ELÇİ ANMA HAFTASI TAHİR ELÇİ ANMA HAFTASI TAHİR ELÇİ ANMA HAFTASI

8 MART ETKİNLİKLERİ Seni Unutmayacağız

Değerli basın emekçileri ;

Saygı değer meslektaşlarım ve misafirler ;

Bir yıl önce tam da buradan ğanüstü rejimlere özgü uygu- alanları yaratmış ve sorun ebedi ve sevgili Baro Başkanı- lamalarla temel hak ve özgür- alanlarından beslenen geliş- mız Tahir ELÇİ herkese böyle lükler askıya alındı. Büyük meler ülke demokrasisine ağır seslenmişti. mücadelelerle azda olsa elde bir darbe indirmiştir. edilmiş demokratik kazanımlar Bu sesin sahibi, dost ve düş- ortadan kaldırıldı. Çözümün, Diyarbakır Barosu, dostları manının da kabul ettiği üzere, diyalogun ve müzakerenin ye- ve arkadaşları olarak bugün insan hakları mücadelesine rini maalesef yeniden şiddet ve buradan bir kez daha belirtmek adanmış safi bir ömrün sahibi, güvenlikçi politikalar aldı. isterizki ömrünü faili meçhul mazlumların adalet arayışının cinayetlerin aydınlatılmasına kılavuzu ve kuşkusuz barışın Tahir ELÇİ,1990’lı yıllarda ya- ve cezasızlıkla mücadeleye sesiydi.Tahir Elçi,mahkeme şanan ve ağır bedeller ödenen adamış olan Tahir Elçi’nin tutanaklarında yankılanan sürecin tanığı olarak; bir aydın, soruşturma dosyasının faili “kaybedilenlerin” çığlığı, hiçbir hukukçu ve insan hakları sa- meçhul dosyalar kervanına mekana ve hiçbir zamana sığ- vunucusu sorumluluğuyla her katılmasına asla müsaade mayan dirayet, zarafet ve telaş- fırsatta ve her süreçte toplum- etmeyeceğiz. Aradan geçen tı. Fırtınanın geleceğini salık sal barışın tesisi için çaba sarf bir yıllık sürede soruşturma veren bir rüzgar gülüydü aslın- etmiş, herkesi toplumsal so- dosyasında faillerin ve arka- da. Nitekim toplumun bağrında larındaki karanlık odakların runların özelliklede Kürt soru- derin yaralar açan yıkımın ve tespitine yönelik bir mesafe nun çözümüne katkı sunmaya zulmün pusuda olduğunu ve kat edilmemiş ise de dosyanın davet etmiştir. Bulunduğumuz ölenler kadar eksildiğimiz bu yılmaz takipçisi olacağımızdan bu mekanda aldığı son nefese zamanın kapımızda beklediğini kimse kuşku duymamalıdır. kadar da bunu yapmaya devam bizlere duyurmak ve uyarmak Tahir ELÇİ’nin aydınlattığı etmiştir. Sahip olduğu tecrübe isterken öldürüldü! faili meçhul cinayetlerin gereği ve öngörüleriyle yaşamını yitir- olarak toplumun, her bireyin diği gün tam da buradan,bütün Geçen bir yıllık süre zarfında ve her hukukçunun kendisine Başkanımızın dikkat çektiği tarafları bu yakıcı savaşın sivil bu anlamda borçlu olduğunu ve engellemek için de hayatını yerleşim alanlarında yaratacağı belirtmek isteriz. ortaya koyduğu olaylar bütün muhtemel tahribat konusunda ağırlığıyla yaşandı ve toplumda uyarmıştır.Maalesef bu uya- Katledilişinin birinci yılında kaybolmayacak kadar derin rılar muhataplarınca dikkate kendisini sevgi ve minnetle izler bıraktı. Kent merkezleri alınmamış kent merkezlerine anıyor. Bu vesileyle bir kez yaşanılmayacak hale geldi, taşınan çatışmalarla birlikte daha bize bıraktığı mirasa sa- binlerce insan yaşamını yitirdi, yaşanan ölümler ve yıkımlar hip çıkacağımızın sözünü verip yüz binlerce insan yerlerinden toplumsal sorunları daha da barış, demokrasi, özgürlük ve edildi,tarihi ve kültürel mira- derinleştirmiştir.Yaşananlar insan hakları mücadelesini sımız adeta yok edildi.Sokağa var olan sorunların derinleş- sürdürmeye devam edeceğimi- çıkma yasağı adı altında ola- mesinin yanı sıra yeni sorun zi belirtmek isteriz.

Diyarbakır Barosu Başkanı Av. Ahmet ÖZMEN 41 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ TAHİR ELÇİ ANMA HAFTASI TAHİR ELÇİ ANMA HAFTASI TAHİR ELÇİ ANMA HAFTASI TAHİR ELÇİ ANMA HAFTASI TAHİR ELÇİ ANMA

8 MART ETKİNLİKLERİ Baro Başkanımız Katledilişinin Birinci Yıldönümünde Mezarı Başında Anıldı...

Baro Başkanımız “Tahir ELÇİ’yi katılımıyla sevgili Başkanımız leri M. Sezgin TANRIKULU, Veli Anma Haftası” etkinlikleri Tahir ELÇİ mezarı başında AĞBABA, Fatma KÖSE; Halk- kapsamında Diyarbakır Barosu anıldı. Mezarı başında Sayın ların Demokratik Partisi (HDP) üyesi avukatlar, Türkiye’nin Türkan ELÇİ, Baro Başkanımız milletvekili Feleknas UCA ve birçok Barosundan gelen mes- Av. Ahmet ÖZMEN, Cumhuriyet Av. Cabbar LEYGARA, kısa birer lektaşlarımız ve yurttaşların da Halk Partisi (CHP) milletvekil- konuşma yaptılar.

42 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ HAFTASI TAHİR ELÇİ ANMA HAFTASI TAHİR ELÇİ ANMA HAFTASI TAHİR ELÇİ ANMA HAFTASI TAHİR ELÇİ ANMA HAFTASI TAHİR ELÇİ ANMA HAFTASI

8 MART ETKİNLİKLERİ Tahir ELÇİ Fotoğraf Sergisi Açıldı...

Baro Başkanımız “Tahir ELÇİ’yi Anma Haftası” etkinlikleri kapsamında “Tahir ELÇİ Fotoğraf Sergisi”, Sümerpark Sergi Salonunda açıldı. Sevgili Başkanımıza ait resimlerin gösterildiği sergide Başkanımız anısına hazırlanan slayt da gösterilmektedir. Sergi 4 Aralık Pazar akşa- mına kadar devam edecektir.

43 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ TAHİR ELÇİ ANMA HAFTASI TAHİR ELÇİ ANMA HAFTASI TAHİR ELÇİ ANMA HAFTASI TAHİR ELÇİ ANMA HAFTASI TAHİR ELÇİ ANMA

8 MART ETKİNLİKLERİ “Tahir Elçi Anma Haftası kapsamında” Belgesel Gösterimi ve Dengbêj Dinletisi Programı Yapıldı...

“Tahir Elçi Anma Haftası kap- KULU, DOGUNSİFED Başkanı Ardından Hozan Mahmud, Baş- samında “Belgesel Gösterimi Sayın Şah İsmail BEDİRHA- kanımızın vefatı üzerine kendi- ve Dengbêj Dinletisi Programı NOĞLU, İHD Diyarbakır Şubesi sine yazdığı besteyi okuduktan Cegerxwîn Kültür Merkezinde Başkanı Sayın Raci BİLİCİ, HDP sonra Başkanımızın sevdiği par- yapıldı. Programın açılış konuş- Milletvekili Sayın Ziya PİR ve çalardan oluşan bir müzik dinle- masını yapan Baro Başkanımız Mazlum-DER yöneticisi Sayın tisiyle program tamamlandı. Av. Ahmet ÖZMEN’in ardından Reha RUHAVİOĞLU konuşmala- Sayın Türkan ELÇİ, Sayın CHP rını yaptı. Milletvekili M. Sezgin TANRI-

44 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ HAFTASI TAHİR ELÇİ ANMA HAFTASI TAHİR ELÇİ ANMA HAFTASI TAHİR ELÇİ ANMA HAFTASI TAHİR ELÇİ ANMA HAFTASI TAHİR ELÇİ ANMA HAFTASI

8 MART ETKİNLİKLERİ Tahir Elçi için İstanbul Buluşması

Tahir ELÇİ anması haftası etkinlikleri kapsamında Diyarbakır Barosu ve Hrant Dink Vakfı ile ortaklaşa hazırlanan “Tahir ELÇİ için İstanbul buluşması” anma töreni, 29.11.2016 tarihinde Bakırköy Leyla GEN- CER Kültür Merkezi’nde gerçekleştirildi.

Davetlilerin yoğun katılımı ile gerçekleştirilen anma törenine Tahir Elçi’nin eşi Türkan Elçi, avukatlar ve hak savunucuları katılım gösterdi. Baro Başkanımız Av. Ahmet Özmen’in açılış konuşması yaptığı anmada Sezgin Tanrıkulu, Orhan Kemal Cengiz, Ümit Biçer ve Türkan Elçi birer konuşma yaptı. Ay- rıca Tahir Elçi soruşturma dosyasının avukatlarından Mahsuni Karaman ile gazeteci Burcu Karakaş, Elçi soruşturmasının ne durumda olduğuna dair mini bir röportaj gerçekleştirdi. Feryal Önel ile Zelal Gökçe’nin müzikleri ile katıldığı gecede Kürtçe, Türkçe ve Ermenice şarkılar söylendi, Tahir Elçi belge- selinden kısa bir bölüm izlendi.

Değerli Tahir Elçi dostları ; ğı, hiçbir mekana ve hiçbir zamana sığmayan dirayet, zarafet ve telaştı. Baro Başkanımız Saygı değer insan hakları savunu- Fırtınanın geleceğini salık veren bir Av. Ahmet Özmen’in cuları ve misafirler ; rüzgar gülüydü aslında. Nitekim açılış konuşması: toplumun bağrında derin yaralar Öncelikle bu gecenin organizasyo- açan yıkımın ve zulmün pusuda nunda Diyarbakır Barosu ile ortak- olduğunu ve ölenler kadar eksildi- laşan ve büyük bir emek sarf eden ğimiz bu zamanın kapımızda bek- Hrant Dink Vakfı’na ve Dink ailesi- lediğini bizlere duyurmak ve bizleri ne teşekkür ederiz. uyarmak isterken öldürüldü! Bir yıl önce kameralar önünde işlenen Ebedi ve sevgili Baro Başkanımız vahşi cinayetle barış istemenin be- Tahir ELÇİ, Kürt coğrafyasının ka- delini o da şirin canıyla ödeyenlerin dim şehri, halkların ortak diyarı kervanına katıldı. Tıpkı Hrant gibi... Diyarbakır’da tarihi Dört Ayaklı Mi- narenin yaralanmış ve adeta feryat Tahir ELÇİ,1990’lı yıllarda yaşanan eden ayaklarının altında; tarihi ve ve ağır bedeller ödenen sürecin ta- kültürel mekanlarda, yaşam alan- nığı olarak; bir aydın, hukukçu ve larında savaşın olmaması gerek- insan hakları savunucusu sorum- tiğini, bunun yıkım getireceğini ve luluğuyla her fırsatta ve her süreçte barışı sağlamanın en temel görev toplumsal barışın tesisi için çaba olduğunu haykırmıştı. sarf etmiş, herkesi toplumsal so- runların özellikle de Kürt sorunun Dost ve düşman herkesin kabul çözümüne katkı sunmaya davet ettiği üzere, bu haykırışın sahibi; etmiştir. Aldığı son nefese kadar insan hakları mücadelesine adan- da bunu yapmaya devam etmiştir. mış safi bir ömrün mimarı; maz- Sahip olduğu tecrübe ve öngörü- lumların adalet arayışının kılavuzu leriyle yaşamını yitirdiği gün bile ve kuşkusuz barışın önderiydi. Ta- bütün tarafları, bu yakıcı savaşın hir Elçi, mahkeme tutanaklarında sivil yerleşim alanlarında yara- yankılanan “kaybedilenlerin” çığlı- tacağı muhtemel tahribatlar ko-

45 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ TAHİR ELÇİ ANMA HAFTASI TAHİR ELÇİ ANMA HAFTASI TAHİR ELÇİ ANMA HAFTASI TAHİR ELÇİ ANMA HAFTASI TAHİR ELÇİ ANMA

8 MART ETKİNLİKLERİ

nusunda uyarmıştır. Maalesef bu larla ortadan kaldırıldı. Halkların ve arkadaşları olarak bugün bura- uyarılar muhataplarınca dikkate demokratik toplum özlemi, yıkılan dan bir kez daha belirtmek isteriz alınmamış, kent merkezlerine ta- kentlerin enkazı altında kaldı. Ba- ki ömrünü faili meçhul cinayetlerin şınan çatışmalarla birlikte yaşa- rış umudu, bir avuç suda boğdu- aydınlatılmasına ve cezasızlıkla nan ölümler ve yıkımlar toplumsal ruldu. Barışçıl bir çözümün, esaslı mücadeleye adamış olan Tahir El- sorunları daha da derinleştirmiştir. diyaloğun ve müzakerenin yerini çi’nin soruşturma dosyasının faili Yaşananlar, var olan sorunların maalesef yeniden kapsamlı şiddet meçhul dosyalar kervanına katıl- derinleşmesinin yanı sıra, yeni ve çatışma politikaları aldı. masına asla müsaade etmeyece- sorun alanları yaratmış ve sorun ğiz. Aradan geçen bir yıllık sürede alanlarından beslenen gelişmeler Barışı savunan insanlara yaşatı- soruşturma dosyasında faillerin ve lan baskı ve zulme karşı susanlar, ülke demokrasisine ağır bir darbe arkalarındaki karanlık odakların vicdan ve barışın, gelecek nesiller indirmiştir. tespitine yönelik bir mesafe kat için varoluş gerekçesi olduğunu edilmemiş ise de dosyanın yılmaz unutmamalıdırlar. Dünyanın dev- Kendisinin bir yıl önce haykırarak takipçisi olacağımızdan kimse ranı döndükçe biliyoruz ki zalim- işaret ettiği ve engellemek için de kuşku duymamalıdır. Tahir EL- ler, hakkettikleri cezayı alıp tarihin hayatını ortaya koyduğu talihsiz Çİ’nin aydınlattığı faili meçhul ci- çöplüğüne bir gün gideceklerdir. olaylar bütün ağırlığıyla yaşandı. nayetlerin gereği olarak toplumun, Ancak barışın Elçi’si, dünya halk- Toplumu kasıp kavurdu. Hepi- her bireyin ve her hukukçunun larının kalbinde mümtaz yerini mizde kaybolmayacak derin izler kendisine bu anlamda borçlu oldu- almış bir değer olarak hiç unutul- bıraktı. Kent merkezleri yaşanıl- mayacaktır. Tıpkı Hrant gibi... ğunu belirtmek isteriz. mayacak hale geldi, binlerce insan yaşamını yitirdi, yüz binlerce insan Başkanımız Tahir ELÇİ’nin hepi- Ebedi Başkanımızın kahredici yerlerinden edildi, tarihi ve kül- mize bıraktığı miras, her ne olursa yokluğunun birinci yılında kendi- türel mirasımız adeta yok edildi. olsun barışı talep etmek, mazlum- sini sevgi ve minnetle anıyor, bu Sokağa çıkma yasağı adı altında ları savunmak ve korumaktır. Şu vesileyle bir kez daha bize bıraktığı olağanüstü rejimlere özgü uygula- kısacık yaşamında yarattığı değer- mirasa sahip çıkacağımızın sözü- malarla temel hak ve özgürlükler lerin, inanç ve kararlılık işi olduğu- nü verip barış, demokrasi, özgür- askıya alındı. Büyük mücadelelerle nu kuşkusuz ondan öğrendik. lük ve insan hakları mücadelesini az da olsa elde edilmiş demokratik sürdürmeye devam edeceğimizi kazanımlar hukuksuz uygulama- Başta Diyarbakır Barosu, dostları belirtmek isteriz.

46 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ

TAHİR ELÇİ ANMA ETKİNLİKLERİ

FAİLLER BULUNANA KADAR NÖBETTEYİZ!

Baromuz, Ebedi Başkanımız Tahir mayışını protesto etmek için top- etkisiz olduğunu, geçen süreye Elçi’nin katledilmesinden bu yana, lanmaya devam etmektedir. Her rağmen şüpheli sıfatıyla tespit her cuma günü Diyarbakır Adliyesi hafta yapılan anma etkinliğinde, edilmiş hiç kimsenin bulunmadı- önünde değerli Baro Başkanımız soruşturma dosyasında bir ilerle- ğını tekrarlıyoruz. Anma etkin- Tahir ELÇİ’nin katledilişini protes- me olmadığını, faillerin bulunma- liğimiz Baro Başkanımız Tahir to etmek, failleri ve arkalarındaki sına yönelik ciddi bir soruşturma ELÇİ’nin failleri bulunana kadar karanlık odakların ortaya çıkarıl- yürütülmediğini, soruşturmanın devam edecektir. 76. GÜN 69. GÜN 69. 97. GÜN 104. GÜN 104.

48 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ TAHİR ELÇİ ANMA ETKİNLİKLERİ 111. GÜN111. 159. GÜN 159. 216. GÜN 216. 245. GÜN 324. GÜN 296. GÜN 296. 331. GÜN 331. 462. GÜN

49 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ RÖPORTAJ

OHAL : ASIL ÖNEMLİ OLAN İNSANDA YARATTIĞI RESİMDİR, DUYGUDUR.

RÖPORTAJ : AV. BARAN ÖZTÜRK - AV. KAMURAN KURTAR

15 temmuz darbe girişimi sonrası tüm ülkede olağanüstü hal ( OHAL ) ilan edildi. OHAL’in ilanı ile birlikte Kanun Hükmünde Kararnameler gündemin ilk sırasına otururken beraberinde bir çok sorun ve sorun alanları yaratıldı. Biz de OHAL ve KHK’lar ile ilgili olarak Baromuz üyesi Av. Sedat Çınar ile bir mülakat gerçekleştirdik. Sedat Çınar, öğrencilik döneminden avukatlık yaptığı dönem- lere kadar bu süreçlerin tanığı oldu. Geçmişten günümüze OHAL’i hukuksal olarak beraberce ele aldık.

Malumunuz 15 temmuz darbe giri- karşısında başvurduğu usûllerdir. şimi sonrası tüm ülkede olağanüs- Diyordu. Bu Olağanüstü yönetim tü hal ilan edildi. ülke KHK’lar ile usûlleri 1982 Anayasasının 119 ilâ yönetilmeye başlandı yüz binleri 122’nci maddelerinde düzenlen- bulan sayıda memur işçi kamudan miş. ihraç edildi. biz de bu KHK’lar ile il- 1982 Anayasasına göre, olağanüs- gilenirken bu konularda makalele- tü rejim dört değişik biçimde belir- rinize ulaştık. meslekte 25 yıl pla- lenebilmektedir. Bunlar Olağanüs- ketini aldığınıza da şahit olmuştuk. tü Hal , Sıkıyönetim , Seferberlik bu nedenle bu konuları sizinle ko- , Savaş halidir. ( md. 119 - 122 ). nuşmaya karar verdik. İlk sorumuz Olağanüstü hal nedenleri de ; Tabii teknik bir soru olsun Olağanüstü Hal’in yasal çerçevesini çizmeye Afet ; salgın hastalık , ağır eko- çalışırsak bu konuda ne dersiniz ? nomik bunalım , şiddet olaylarına ilişkin ciddi belirtilerin ortaya çık- Size kitabi bir cevap vereyim : Ola- ması veya şiddet olayları nedeniy- Av. Sedat ÇINAR ğanüstü Hal belli sebeplerle ilân le kamu düzeninin ciddi biçimde olunan, geçici olarak temel hak ve bozulması olarak tahdidi biçimde hürriyetlerin kısmen veya tama- sayılmıştır. men durdurulmasına veya vatan- daşlar için para, mal ve çalışma Olağanüstü hal ülkenin bir ya da yükümlülüklerinin getirilmesine birden fazla bölgesinde ilan edi- imkân veren bir olağanüstü yö- lebilir. Süresi 6 aydır. Bakanlar netim usûlüdür Anayasa Hocamız kurulu , Cumhurbaşkanının baş- Ergün ÖZBUDUN , Olağanüstü yö- kanlığında yapılan toplantıda alır. netim usûlleri veya olağanüstü hal Şiddet olayları sebebiyle alına- rejimleri, devletin, hukuk düze- caksa Milli Güvenlik Kurulunun ninin olağan kuralları ile üstesin- da görüşü alınır. İlan kararı RG ‘ den gelinmesine imkan olmayan de yayınlanır ve aynı gün TBMM ‘ olağanüstü bir tehdit veya tehlike nin onayına sunulur. Meclis süreyi

50 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ RÖPORTAJ

değiştirebilir veya onaylamayabi- demokratik rejimin tesisidir. askeri komutanlar hatta Genel lir. Her seferinde 4 ayı geçmemek Kurmay vermekteydi. Asıl yetki Mevcut durum ile yasal forum- üzere uzatabilir. askerlerdeydi. OHAL Bölge Vali- lar kıyaslandığında aslında 1987 sinin zaman zaman gazetelere de Olağanüstü hal ilanından ( veya yılında sıkıyönetime son verilip, yansıyan yetki(sizlik) şikayetleri- sıkıyönetim ), biri bakanlar ku- olağanüstü hale geçişin hiçbir ni okurduk. rulunun öteki TBMM ‘ nin olmak mantıki ve anayasal kriteri yoktu. üzere , iki karar vardır : biri İLAN , Aksine 1987 sonrası sıkıyönetim Peki bugün ? Aynı sebeplerle mi diğeri ONAMA ; ikisi de birer şart ilanı için koşullar çok daha geçer- Sıkıyönetim değil de OHAL tercih işlemidir. liydi. edildi ? Yani anlayacağın sözlük anla- Bu durumda neden Sıkıyönetim Çünkü zaten darbeyi yapan as- mındaki “gerçek olamayacak değil de OHAL ? kerdi. Hendek ve barikat olayları sırasında bazı siyasiler , hukukçu- kadar hayret verici, şaşırtıcı şey” Sıkıyönetim “Tedbir” uygulama- lar ve aydınlar neden sıkıyönetim değil. Günlük sosyal yaşamımızda da, temel hak ve özgürlükleri ilan edilmiyor diye bağırıp durdu- , siyasal yaşamda berbatın berbatı sınırlamada daha sıkı, daha ür- lar. Gerçekten de 23 Temmuz 2015 kötü bir durumu ifade ediyor. kütücü görünmesine karşın ola- sonrasında yaşanan olayların bo- Sıkıyönetim ile Olağanüstü Hal ğanüstü hal ve OHAL Bölge Valili- yutu , vahameti ve yaygınlığı Ana- arasındaki fark nedir? Hangi ko- ği sisteminin pratiği sıkıyönetimi yasanın lafızına bakarsak yüzde şullarda OHAL Hangi Koşullarda geride bıraktığı gözlenmiştir. Fiili yüz sıkıyönetim ilanını gerekti- Sıkıyönetim İlan edilir? uygulamanın yasal sınırları aştığı rirdi. Ama o günlerde sıkıyönetim ve yasal sınırları takmadığı görül- 1982 Anayasasında olağanüstü ilan edilmiş olsaydı. 15 Temmuz mektedir. Tedbirlerin biçimlerinin rejim biçimlerinden olağanüstü ismi önemsizleşmiştir. 2016 darbesi başarıyı garantile- hal ve sıkıyönetim ilanında sebep miş olurdu. Muhtemelen bunu unsuru aynıdır: Şiddet, Şiddetin İkincisi OHAL’in sivil görüntüsü- gören hükümet ne sıkıyönetim ne baş göstermesi, yaygınlaşması, nün avantajlarıdır. Sivil görüntü, de ohal ilan etti. Ama OHAL’de ne kamu düzenini bozması gibi nicel uygulamalara ülke içinde ve dı- yapması gerekiyorsa öyle yaptı. ölçülerle olağanüstü hale veya sı- şında tepkileri azaltmakta, des- Tanklarla şehirlere girdi. Bazı ille- kıyönetime karar verilir. tekleri çoğaltmaktadır. re , ilçelere , mahallelere, köylere ‘’…Olağanüstü hal ilanını gerekti- Olağanüstü hal ile sıkıyönetim giriş çıkışları yasakladı. Önüne ne ren hallerden daha vahim şiddet arasında üç farklı nokta olduğu çıktıysa dümdüz etti. hareketlerinin yaygınlaşması…’’ doktrinin ortak kabulüdür. Üçüncü kez 17 Ocak 2017 tari- (Md.122/1) Durumunda sıkıyöne- 1- Kolluk görev ve yetkilerinin as- hinden geçerli olmak üzere üç ay tim ilan edilebilir. keri makamlara geçmesi. daha OHAL uzatıldı. Anlaşılan en azından 19 Nisan 2017’ye kadar İki halde de, Anayasaya göre, şid- 2- Temel hak ve özgürlüklerin sı- bu halde yaşayacağız. 1987 yılın- detin özelliği ‘’Anayasa ile kuru- nırlandırılması. lan hür demokrasi düzenini veya dan Kasım 2002 tarihine kadar temel hak-hürriyetleri ortadan 3- Bazı suçların yargılanmasının Bölgemiz OHAL ile yaşadı. Siz de kaldırmaya yönelik’’ olmasıdır. askeri mahkemelerde yapılması. bu süreçte Diyarbakır’da avukatlık yaptınız . İkisini kıyaslamanızı is- (Md.120) 122.maddede şiddetin bu Oysa bölgede bu fark silikleşip or- tersek? özelliğine Bölücülük de eklenmiş- tadan kaybolmuştu. Rejimin adı tir. Dolayısıyla olağanüstü halin OHAL olmasına karşın olayları Lise 1.sınıf öğrencisiyken Diyar- veya sıkıyönetimin amacı bu şid- bastırmada önlemede asıl kolluk bakır’ı da kapsayan bölgede sı- deti ortadan kaldırmak, bozulan ordu ve jandarmaydı. Bu sebep- kıyönetim ilan edildi. Şimdi sizin kamu düzenini sağlamak ve hür le uygulamaya ilişkin kararları adını bilmediğiniz bir çok gençlik

51 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ RÖPORTAJ

dernekleri kapatıldı. Onbeş- Bugünkü halde bunlar var ama Şu sayıda insan siyasi suçlardan günde bir Okulumuz basılıyor ceza aldı. Şu sayıda faili meçhul , sınıflarda arama yapılıyordu. şimdi de görevden uzaklaştır- siyasi cinayet işlendi vb uzatmak Olur olmaz zamanlarda otur- malar eskisinden çok daha fazla ve bir bilanço çıkarmak müm- duğumuz kahvehanelerde polis ve çok daha yaygın. Yani açlıkla kün. Bu hususlarda çok sayıda asker arama yapıyor. Kimlik ta- değişik raporlar yayınlandı. Her şımayanlar Polis Minibüslerine terbiye etme durumu. Yerel raporun rakamları birbirinden dolduruluyor Polis karakollarına Yönetimlere Belediyelere el farklıdır. Kiminde zorla göçetti- , jandarma merkezlerine götürü- koymalar , eski OHAL dönemiyle rilenlerin sayısını 3 milyon verir lüyor, soruşturuluyor , dövülü- , kimi 1 milyon. Ama bence asıl yor , saçları sıfıra vuruluyor salı- değil 1980 Askeri Darbe sonrası önemli olan insanda yarattığı re- veriliyordu. Köyleri Jandarmalar ile kıyaslanabilir. simdir , duygudur. basıyor köylülerden silah teslimi Sizde oluşan imaj , resim nedir? istiyordu. Hani bir dönem bazı gazetelerin Lise 3.sınıfının ilk ayında ise yeni formuyla devam etti. 19 Tem- arka sayfalarında bir ünlüye yir- 12 Eylül 1980 askeri darbesi oldu. muz 1987 tarihinde bu kez OHAL miye yakın soru sorulur ve tek ke- Artık hayat çekilmez oldu. Tam ve Bölge Valiliğiyle “istisnai rejim limelik cevaplar istenirdi ya; tek bir mezar suskunluğu , konuşan usulü” devam etti. Bingöl, Di- kelimelik şeyler söylersem: Bende tek unsur asker ve tek kişi Kenan yarbakır, Elazığ, Hakkari, Mardin, de o dönemin OHAL’ı demek; kor- Evren’di. Bu kez sadece dernek- Siirt, Tunceli ve Van. Daha sonra ku , faili meçhul, işkence, JİTEM ler kapatılmadı, tüm sendikalar, Adıyaman, Bitlis ve Muş müca- demektir. O dönemin atmosferini partiler , Parlamento da kapatıldı. vir (komşu) il olarak dahil oldu. ve ruhunu tarifte bu kelimeler en Bu kez sadece solcular, Kürtçüler 1990’da Batman ve Şırnak’ın il kullanışlı olanıdır. değil sağcılar, islamcılar ülkücü- oldu. Zaten Bölgenin kapsamın- Buna bakarak bugünkü hal ile o ler, parlamentodaki siyasi parti daydılar. Böylece sayısı 13 oldu. başkanları ve yöneticileri de gö- günkü hal arasındaki farkı ken- zaltına alındı ve tutuklandılar. 19 Temmuz 1987 tarihinden başla- diniz de görebilirsiniz. Bu günkü Bir milyona yakın insan gözaltı- yıp Kasım 2002 tarihine kadar sü- halde faili meçhuller yok , gözaltı na alındı, 2 milyona yakın kişi ren bu 15,5 yıllık dönemde neler merkezlerinde kaybettirmeler ve fişlendi, 300 bin kişi yargılandı oldu? Kısa bir özet alsam . işkence iddiaları yok denecek ka- dar az. Görüntüde de olsa adında , idam cezası alanlardan 50 kişi Elbette çok ayrıntılı bir tablo çı- asıldı, 24 bin dernek kapatıldı, 40 Kürdistan olan Partiler de dahil , kararak şu kadar köy boşaltıldı , bine yakın kişi kamudaki işinden Partiler açık. Gözaltı merkezlerin- şu sayıda Asker- Polis- Korucu ; atıldı, 400 bin kişiye pasaport ve- de ilk bir kaç gün hariç şüpheli- şu sayıda sivil ; şu sayıda militan rilmedi, binden fazla insan gözaltı nin avukatıyla görüşme , ifade- öldürüldü. Şu kadar insan bölge merkezlerinde ve cezaevlerinde sinde avukat bulundurma hakkı dışına çıkarıldı. Şu kadar insan öldürüldü. Bilançoyu uzatmak var. Bugünkü halde bunlar var işinden edildi. Şu sayıda insan mümkün. Son olarak 10 Temmuz ama şimdi de görevden uzaklaş- gözaltına alındı. Şu sayıda insan 1987 tarihinde Diyarbakır, Mardin tırmalar eskisinden çok daha faz- ve Siirt’te kaldırılarak sıkıyöne- gözaltı merkezlerinde öldü- öldü- la ve çok daha yaygın. Yani açlıkla tim haline son verildi. rüldü. Şu sayıda gazete dergi ka- terbiye etme durumu. Yerel Yöne- patıldı; şu sayıda gazeteci öldürül- timlere Belediyelere el koymalar , Ama fiilen ve hukuken Bölge yine dü , şu kadarı hapse atıldı, bilmem eski OHAL dönemiyle değil 1980 normale dönmedi . kaç bin yıl hapis cezalarına çarp- Askeri Darbe sonrası ile kıyasla- Evet maalesef. Aynı gün ve tarihte tırıldı. Şu sayıda insan yargılandı. nabilir.

52 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ RÖPORTAJ

Ya yargılamalar, Mahkemeler ve gözaltı süreleri çok uzundu. 30 avukatlık mesleği ? gündü. Ek sürelerle 45 günü Her olağanüstü rejim dönemi buluyordu. Bazen de insanlar Avukatlık !Aslına bakarsanız kendine uygun Yargılamaları gözaltına alınır ama gözaltı- son tahlilde Bölgede görev yapan na alındıkları kaydedilmezdi ve Mahkemeleri de öngörüyor. meslektaşlarımız ellerinden ge- , kaybettirilmeyeceğine karar Umum müfettişlik döneminde is- leni yaptılar, cesaretle görev yap- verildiği tarihte günler sonra tılar . İnsan Hakları ve Hukuk tiklal Mahkemeleri , Sıkıyönetim gözaltına alınmış gibi resmi- mücadelesinde iyi bir sınav verdi- yet kazandırılırdı. Yıllar sonra dönemlerinde Askeri Mahkeme- ler. Fakat biz Kürtlerin genel za- 10 güne düşürüldü. Gözaltına leri , OHAL döneminde DGM’ler , afı olan hususta biz de aynı zaafı alınan şüphelinin bir avukat- yaşadığımızı görüyorum. Yazmak Özel Yetkili Mahkemeler . la , yakınıyla görüşme hakkı , kaydetmek , belgeleştirmek , yoktu. Gözaltına alınan şahıs dokümantasyon konusunda ye- , gözaltı sonrasında çıkarıldığı tersiz kaldık. Yaşadıklarımızı DGM Savcılığındaki ifadesinde kuk tanımazlık içerisinde taş atan hafızamızın gücüne teslim ettik ve DGM Yedek Hakimliği önün- çocuklara , basın açıklaması oku- ; ama hiç bir hafıza bu kadarını deki savunmasında da bir avukat yan yada dinleyen kişilere , silahlı taşımaya ve korumaya muktedir bulundurma hakkına sahip değil- militanların alacağı cezanın 3 katı değil. Nisyanla malul. Bu hususta di. Gözaltına alınan şahıs ancak kadar cezalar verildi. Halen de bu çalışan İHD’nin arşivleri de ye- tutuklanıp Cezaevine konulduk- eğilim devam ediyor. Artık sadece tersiz. Çünkü çoğu kez arama ba- tan sonra avukat yüzü görüyordu. örgüt üyelerine değil , örgüt üyesi hanesiyle arşivlere el konuluyor Böyle olduğu için de sanırım 1994 gibi gördüklerine de ceza yağdırı- ve geri verilmiyordu. Malumunuz yılı başlarındaydı, aileleri DGM yorlar. Halen de Ceza Yargılama- faili meçhullere en çok kurban ve- Bahçesinde beklerken tutuklan- sının temel prensibine aykırı ola- ren kesimlerden biri de İHD çalı- mayıp güya salıverilen Necati Ay- şanlarıydı. dın, Mehmet Aydın ve Ramazan rak koşulları oluşsun oluşmasın önüne getirilenlerin çoğunluğunu Şöyle somutlaştırsak, gözaltı Keskin Mahkemede kayboldu. tutukluyorlar. Tutuklamayı siyasi merkezlerinde şüpheli ile görüş- Günler sonra cesetleri Diyarbakır 40-50 km uzakta Silvan Yolunda bir tedbir ve terbiye aracı olarak me, hakim- savcı avukat ilişkisi bulundu. nasıldı. kullanıyorlar. Gözaltı merkezlerinde ilk bir kaç Her olağanüstü rejim dönemi OHAL dönemini aklamak gibi ol- gün hariç şüphelinin avukatıyla kendine uygun Yargılamaları masın ama DGM’lerde bu kadarı görüşme , ifadesinde avukat bu- ve Mahkemeleri de öngörüyor. yapılmıyordu. Ayrıca Türkiye’nin lundurma hakkı var. Ama şüp- Umum müfettişlik döneminde is- mülki ve askeri idaresinde deği- helinin sahip olduğu bu hakların tiklal Mahkemeleri , Sıkıyönetim şen bir şey yok. Olağanüstü Hal yargılamaların sonucuna etkisi dönemlerinde Askeri Mahkeme- doğrudan adil karara yansıyor mu ilanı ve Olağanüstü Halde çıkarı- leri , OHAL döneminde DGM’ler , derseniz hayır. Çünkü OHAL’den lacak Kanun Hükmünde Karar- Özel Yetkili Mahkemeler . önce de 2007- 2013 arasında Özel nameler ilişkin Anayasal düzen- Bildiğiniz gibi OHAL Bölgesinde Yetkili Mahkemeler tam bir hu- lemeler de değişmedi.

53 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ BASIN AÇIKLAMALARI

BÖLGE BAROLARIYLA BİRLİKTE YENİ ADLİ YILA İLİŞKİN BASIN AÇIKLAMASI

01 EYLÜL 2016

Muş Baro Başkanı Av. Feridun Barış gününe girerken, yeni adli TAŞ; yılın ve dünya barış gününün, ül- kemize, milletimize, insanlığa ve Değerli Basın mensupları, değer- dünyaya, barış, sağlık ve mutluluk li meslektaşlarım. Bugün 1 Eylül getirmesini diliyoruz. Dünya Barış Günü ve Yeni Adli Yıl açılış günü. Bugün Bölge Baroları Bildiğiniz üzere geçen adli yıl dö- Yeni dönem Adli Yıl Açılışı olarak Diyarbakır’da olma kara- neminde başta Diyarbakır Baro dolayısıyla Bölge Barola- rı aldık çünkü bugün ilk kez De- Başkanımız Tahir Elçi’nin katle- rının katılımıyla yapılan ğerli Baro Başkanımız Tahir ELÇİ dilmiş, bunun yanı sıra bir çok ar- basın açıklaması bugün saat aramızda bulunmamaktadır. 279. kadaşımız ve meslektaşımızı da 12:00’da Diyarbakır Adli- gününde burada Tahir ELÇİ’yi bu- değişik vesilelerle kaybetmiş bu- yesi Önünde yapıldı. Basın rada hep beraber yad etmek iste- lunup hepsini saygı ve sevgi ile bir açıklamasından önce Söz dik. 279 gün önce onu aramızdan kez daha minnetle anıyoruz. alan Muş Barosu Başka- aldılar. O günden beri Diyarbakır nı Sayın Feridun TAŞ’ın Barosu, faillerin ortaya çıkarılması Yine aynı adli yıl döneminde adeta konuşmalarının ardından için her hafta bir takım eylem ve bir ateş çemberine dönmüş olan Yeni Adli Yıl açılış metni etkinlik düzenlemektedir. Bugün ülkemizde ve bölgemizde birçok Baro Başkan Vekilimiz Av. adli yıl açılışı münasebetiyle Böl- olumsuzluklar ve adaletsizlikler Ahmet ÖZMEN tarafından ge ;Baroları olarak buradayız ama yaşandı. Değerli Baro Başkanı- okundu. Açıklamadan sonra çok değerli bir eksiğimiz var. Sayın mız Tahir ELÇİ’nin hunharca bir Bölge Baroları ve Diyarbakır Tahir ELÇİ’siz toplandık. Kendisini kurşunla katledilmesinin hemen Barosu mensupları olarak özlemle ve saygıyla anıyoruz. Sa- akabinde bölgemizde ve özellikle değerli Baro Başkanımız Av. yın Tahir ELÇİ, her zaman iyi bir de kentimizde aylarca süren çatış- Tahir ELÇİ’nin, ardından da avukat, cesaretli bir aydın ve çok malar oldu. Kentlerimiz yakılıp yı- yakın zamanda elim bir kaza çalışkan bir aktivist idi. Onun ek- kıldı. Yüzbinlerce insanımız evini sonucu kaybettiğimiz genç sikliğini hissediyoruz. Bölge ;Ba- barkını terk etmek zorunda kaldı. Yönetim Kurulu üyemiz Av. roları olarak, özellikle de Diyarba- On binlerce insanımız kış soğu- Önder ÜNGÜR’ün kabirleri kır Barosu olarak değerli ELÇİ’nin ğunda sokaklarda yaşadı.Yurttaş- ziyaret edilerek etkinlik katillerinin ortaya çıkarılmasında larımız beslenme ,barınma ,sağ- tamamlandı. elimizden geleni yapacağız. lık , eğitim ve başta yaşam hakkı olmak üzere birçok temel hak ve Diyarbakır Barosu Başkan Vekili özgürlüklerden mahrum bırakıldı. Av. Ahmet ÖZMEN; Nice sivil insanımız, çocuklarımız, kadınlarımız öldürüldü. Çatışan Saygıdeğer meslektaşlarım, çok taraflardan, hayatlarının baharın- kıymetli basın emekçileri, da yüzlerce, asker, polis veya örgüt üyesi olan gençlerimiz yaşamlarını Yeni bir Adli Yıla ve 1 Eylül Dünya yitirdi. Bilinmelidir ki Türkiye’nin

54 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ BASIN AÇIKLAMALARI

iç ve dış siyasetindeki en temel aç- katledilmesinden bu güne kadar hak ve özgürlükleri önünde temel maz Kürt sorunudur. dokuz ay gibi bir süre geçti. Tüm engel teşkil eden bir cezasızlık ilgili yetkililerce tarafımıza söz durumu böylece son bulmuş ola- Bu sorunu aşmanın yegane yollu verilmesine rağmen,soruşturma caktır. da barıştır. Demokrasidir. Müza- dosyasında henüz her hangi bir keredir. Bu acıların yaşanmaması olumlu ve umut verici ilerlemenin Toplumsal barış ve hukuk devle- için şiddette ve çatışmasal ortama sağlanamadığını üzüntüyle dile ti içinde birlikte yaşamaya engel derhal son verilmelidir. getirmek ve hatırlatmaz zorunda- teşkil eden ve dinamitleyen as- yız. Bunca süre içinde soruşturma keri/sivil darbe veya darbe giri- Yeni Umutlarla yeni bir adli yıla dosyasında henüz tek bir kişi bile şimleriyle şiddetin tamamını bir girmek isterken maalesef hukuk- şüpheli sıfatıyla sorgulanmamış- kez daha buradan kınıyoruz. Her çulara ve topluma umut olabilecek tır. Bu durum dahi tek başına adli kesimce, sivil demokratik yol ve olumlu hiçbir gelişme göremi- mekanizmaların içler acısı halini yöntemlerin önünün açılması yoruz. Çünkü şiddet ve çatışma yeterince ortaya koymaktadır. Bu için, gereğinin bir an evvel yapıl- ortamında bir iyileşme görülme- bağlamda yetkilileri göreve davet masını ayrıca ve ısrarla belirtmek mektedir. Olağan üstü hal rejimi ediyoruz. istiyoruz. Yine, darbe veya benze- her yönüyle ülke genelinde devam ri,sivil meşru otoriteye karşı gelen etmektedir. Ayrıca Bu günlerde Baro Başkanımızın soruşturma her türlü saldırıyla mücadelenin Suriye topraklarına yapılan as- dosyasının adeta biz arkadaşla- ise hukuk nizamı içinde evrensel keri müdahale ile ülkemiz Orta- rı,dostları ve her şeyden de öte kabul görmüş hukuk değerleri ve doğu’daki kaotik savaş cenderesi ailesinin avukatlarından kaçırı- yasal normlar çerçevesinde yapıl- içine mi giriyor diye endişelen- lıp saklanmakta , yargılamanın ması gerektiğini belirtiyoruz. mekteyiz. üç ayağından biri olan savunma makamının yani biz avukatların 15 Temmuz darbe girişiminden Böylesi bir atmosferde, insan hak soruşturma ve kovuşturmalara sonra ilan edilen olağan üstü hal ve özgürlüklerini koruyup geliştir- etkin bir şekilde dahil edilip fail ile beraber birçok hak kullanıla- mekle yükümlü olan biz Baroların veya faillerin ortaya çıkarılması- maz duruma geldiği gibi temel bile yapabilecekleri, söyleyebile- nın önüne bilerek bir çok engel çı- hak ve özgürlüklere aykırı uygu- cekleri pek şey kalmamaktadır. karılmaktadır. Avukatlara yönelik lamalarda da artış görülmektedir. Her geçen gün adalete ve hukuk hukuk devletlerinde olmayan bu devletine olan inancımız daha da kısıtlamalara bir an evvel son ve- Yaşanan bu aykırılıkların yargı azalmaktadır. İnsan hak ve özgür- rilmesini istiyoruz. denetimi dışında bırakılması ise lükleri ile kutsal yaşam hakkını erkler ayrılığı üzerine kurulu olan hiçe sayan bu kadar aykırılıkların, Yıllarını insan hak ve özgürlükle- demokratik sistemlerdeki güçler keyfiliklerin ve şiddetin olduğu bir rinin korunması ve geliştirilme- ayrılığı ve denetim prensiplerine yılda, maalesef adli yıl açılışını bir sine adamış, toplumun en kaotik aykırılık teşkil etmektedir. Bu uy- kutlama şeklinde yapamıyoruz. ve bunalımlı süreçlerinde kaos ve gulamalara derhal son verilmeli- Ancak, yine de insan hakları ve bunalımların aşılmasına ön ayak dir. İlan edilen olağan üstü hal ile hukuk mücadelemizi hiçbir yılgın- olmuş, cezasızlıkla mücadele ko- beraber gözaltı süreleri 30 güne lığa kapılmadan sürdüreceğimizi nusunda etkin çalışmalar yapmış çıkarılmış,şüpheli müdafi görüş- yineleyerek, herkesten temenni bir Baro Başkanı, insan hak ve meleri kısıtlanmış,yargının dışın- ve beklentilerimizi dile getirece- özgürlüklerinin yılmaz savunucu- da görülen avukatlık mesleği ne- ğiz. su barış elçisi sevgili başkanımız redeyse tümden işletilemez hale Tahir ELÇİ cinayetinin faillerinin getirilmiştir. Öncelikle yeni bir Adli yılla girer- bulunmasıyla, eminiz ki bu kaotik ken değerli Baro Başkanımız Tahir ve bunalımlı şiddet ortamının ra- Demokratik ve hukukun üstünlü- Elçi’nin onlarca kamera önünde hatlamasına katkı sunacak, insan ğüne dayalı bir toplumda, bireyin

55 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ BASIN AÇIKLAMALARI

ve toplumun en temel güvencesi deyişiyle adaletin önemini ifade ve diğer ödeme sorunları hala iyi- bağımsız ve tarafsız yargıdır. Ma- etmek istiyoruz. leştirilip, çözülememiştir. Yirmi alesef ülkemizde yargının bağım- dört saat esasıyla ve zor şartlar sızlığı ve tarafsızlığı hep sorunlu Nitekim yargılama faaliyetini ye- altında şehrin birçok farklı yerin- bir alanı oluşturmuştur. Geride rine getiren mahkeme salonla- de bulunan karakollara ve ilçelere bıraktığımız birkaç ay öncesinde rında yazılı olan “Adalet mülkün giden, zor durumda olan insanlara yargının bağımsızlığı ve tarafsız- temelidir.” sözüyle de adaletin bir hukuki yardım sunmak üzere gö- lığının güçlenmesi bir yana, yar- toplumsal örgütlenme olan devle- revlendirilen avukatlara, sözü bile gının içinde olduğu içler acısı bir tin temelini oluşturduğu ifa edil- edilemeyecek cüzi bir ücret öden- durum bütün çıplaklığıyla ortaya mektedir. İşte yargılama faaliyeti mekte, masraf ve yol giderleri de çıkmıştır. Yargı içindeki ideolo- yapan ve adaleti yerine getirmekle ödenmediğinden bu cüzi ücret jik-politik klik ve gruplaşmalar, görevli mahkemelerin, yani yargı- neredeyse yol giderini bile karşıla- oldukça keskin bir şekilde belir- nın her türlü otorite ve güç oda- yamamaktadır. Herkesin şunu çok ginleşmiş su yüzüne çıkmıştır. ğından bağımsız olmadığı, tam bir iyi bilmesi gerekir ki, biz bu angar- Geçmişte kimi yargı mensupları tarafsızlık içinde görevini yapma- yaya, insanları savunmasız bırak- adeta iktidar muhalifi gibi işlem dığı, diğer bir anlatımla tarafsız ve mamak ve insan haklarına olan yaparken, şimdilerde de kimi yargı bağımsız olmadığı bir düzende ne saygımız nedeniyle katlanıyoruz. mensupları da sanki iktidar parti- bireyin özgürlüğünden, ne güven- sinin siyasi komiserleriymiş gibi liğinden ne de toplumsal barıştan Belirtmek isteriz ki meslektaş- davranmaktadırlar. Ne acıdır ki bu söz etmek mümkündür. Yargının, larımızın kollukta ,cezaevlerinde kutuplaşmalar sonucunda 4000’e iktidarlardan bağımsız olması ge- , adliyelerde ve bir bütün olarak yakın hakim ve savcı örgüt üyesi rektiği gibi, aynı zamanda resmi mesleklerini icra ettikleri her gerekçesiyle açığa alınmış yada veya gayri resmi her türlü ideo- alanda yaşamış oldukları mesleki görevlerinden uzaklaştırılmış, bir lojik, politik düşünce ve inançsal sorunlar ile bu birimlerdeki keyfi kısmı da tutuklanmıştır. Yargının eğilimlerden de bağımsız olmalı- ve yasaya aykırı tutumlara son ve- neredeyseüçte birine tekabül eden dır. rilmelidir. Yetkililerden, hak ara- bu hizipleşmelerin varlığı, barolar ma özgürlüğünün teminatı olan olarak bugüne kadar dile getirdi- Değerli arkadaşlar, avukatların ekonomik ve mesleki ğimiz endişelerimizde ne kadar sorunlarına bu yeni adli yılda mut- Yeryüzünde bu kadar haksızlık ve haklı olduğumuzun da göstergesi- laka kesin bir çözüm getirilmesini adaletsizlik varken avukatların dir. Onun içindir ki yürütme ve di- de ayrıca bekliyoruz. ekonomik ve mesleki sorunlarını ğer tüm erk ve gruplardan bağım- dile getirmek belki yadırganabilir. sız ideolojik ve politik olmayan bir Son olarak; ‘‘Herkes için adalet, Fakat maalesef mesleki çalışma yargının derhal bugünden inşası adalet için avukat’’ diyor huzur ve alanımız her geçen gün biraz daha elzem olmuştur. barış içinde verimli çalışabileceği- daralmaktadır. Meslektaşlarımı- miz bir adli yıl diliyoruz. Toplumun bir arada ve barış için- zın mesleki, sosyal ve ekonomik de yaşamasına bu kadar ihtiyaç sorunları ağırlaşmaktadır. CMK ve Saygılarımızla. duyduğumuz bu dönemde;“Adalet Adli Yardım servislerimiz uyarın- bir kutup yıldızı gibidir, geri kalan ca hukuki yardım sunmak üzere her şey onun etrafında döner.’’ öz- görevlendirilen avukatların ücret

AĞRI BAROSU BATMAN BAROSU BİNGÖL BAROSU BİTLİS BAROSU DİYARBAKIR BAROSU DERSİM BAROSU HAKKÂRİ BAROSU MUŞ BAROSU SİİRT BAROSU ŞANLIURFA BAROSU ŞIRNAK BAROSU VAN BAROSU KARS-ARDAHAN BÖLGE BAROSU

56 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ BASIN AÇIKLAMALARI

YARGISAL SÜRECİN HUKUKSUZLUĞA DÖNÜŞTÜRÜLEREK MUHALEFETİN TASFİYESİ KABUL EDİLEMEZ!

09 EYLÜL 2016

15 Temmuz’da gerçekleştirilen Toplum olarak, darbe girişimi- tutulmadan ve savunmaları dahi kanlı darbe girişiminin halkın nin başarısızlığa uğramasının alınmadan mesleklerinden ihraç göstermiş olduğu karşı duruş ile ardından gelişen süreçte ciddi ve edilmeleriyle çok büyük oranlara engellenmesinin ardından iki aya sistematik yaptırım dalgalarını ulaşmış ve endişe verici düzeye yaklaşan bir süreyi birkaç gün gözlemlemekteyiz. Hükümet yet- gelmiştir. Bunlarla birlikte yine sonra doldurmuş olacağız. Biz Di- kilileri tarafından darbenin faille- Başbakan Binali Yıldırım’ın en son yarbakır’daki Sivil Toplum Kuru- rine karşı geliştirildiği ifade edilen Diyarbakır ziyareti sırasında yap- luşları olarak darbe girişiminin ka- bu yaptırımlar çerçevesinde daha tığı açıklamada 14 bin civarında muoyuna yansımasından saatler önce bizzat Başbakan Binali Yıldı- öğretmenin PKK ile ilişkileri ge- sonra yayınladığımız açıklama ve rım tarafından kamuoyuyla payla- rekçe gösterilerek görevlerinden çeşitli platformlarda paylaştığımız şılan ifadelere göre; 80 bine yakın uzaklaştırılacaklarını ifade etmesi mesajlar üzerinden tüm yönetim kamu personeli görevden uzaklaş- ve hemen ardından Milli Eğitim ve üyeleriyle darbeye karşı aktif tırılmış, 5 bine yakın kamu perso- Bakanlığınca soruşturma ve yargı tutum aldığımızı hatırlatmak is- neli memuriyetten çıkarılmış, 20 makamlarınca yargılama süreçleri teriz. Darbe girişiminden sonra da bine yakın kişi gözaltına alınmış gerçekleştirilmeden 11.285 öğret- çeşitli kaynaklara verdiğimiz be- ve bunlardan 11 bine yakını tu- menin açığa alındığının açıklan- yanlarımızda da belirttiğimiz gibi, tuklanmıştı. Ancak bu sayılar 1 ması bir başka hukuksuzluk örne- her darbe girişiminin halkın özgür Eylül 2016 gecesi yayımlanan 672 ği olarak karşımıza çıkmıştır. iradesine ve insanlık onuruna kar- sayılı KHK ile 28 bini MEB çalışanı şı yapılmış bir saldırı olduğunu ilk olmak üzere aralarında barış tale- Demokrasinin vazgeçilmezi olan günkü gibi tereddütsüz bir şekilde binde bulunan akademisyenlerin sendikaların ve üyelerinin sen- vurguladığımızı kamuoyuyla bir de olduğu 50 bini aşan kamu ça- dikal faaliyetlerinin krimanilize kez daha paylaşmak isteriz. lışanının hiçbir soruşturmaya tabi edilerek suç olarak adlandırılması

57 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ BASIN AÇIKLAMALARI

örgütlenme özgürlüğünün tama- rak yapılacak işlemler dolayısıyla şıyormuşuz izlenimini doğurmak- men ortadan kaldırılması anlamı- telafisi imkansız sonuçların ortaya tadır. BU İDARİ İŞLEMLERİN İÇ na gelmektedir. Ayrıca bu durum çıkmasının kesin bir şekilde engel- HUKUK YOLLARININ TÜKETİL- İdarenin iş ve işlemlerinde demok- lenmesi hayati önem arz etmekte- MESİNDEN SONRA BAŞVURULA- rasinin içselleştirilmediği, hukuk dir. Sürecin aksi yönde ilerlemesi CAK ULUSLARARASI YARGIDAN dairesinde hareket edilmediğini de suçsuz kimselerin cezalandırılma- BOZULARAK DÖNECEĞİNDEN ortaya koymaktadır. Aynı şekilde sına, hukuki güvenliğin yok olarak VE TÜRKİYENİN MAHKUM EDİ- toptancı bir anlayışla on binlerce toplumsal bir infial halinin oluş- LECEĞİNDEN HİÇBİR ŞÜPHEMİZ öğretmen hakkında açığa alma masına ve yakın tarihimizdeki YOKTUR! işlemi tesis etmek de hukukun bazı dava süreçlerinde gözlemle- egemen anlayış olarak kabul edil- diğimiz gibi bütün bir yargısal sü- Sivil Toplum Kuruluşları olarak, mediğinin ve keyfi bir tutum sergi- recin telafi edilemez bir çıkmaza Yargısal sürecin hukuksuzluğa lendiğinin kabulüdür. Suç ve ceza- girerek orta ve uzun vadede suç- dönüştürerek muhalefetin tasfiye ların şahsiliği ilkesi yalnızca ceza luların suçsuzlardan ayrılamadığı edilmesini kabul edilemez bulu- hukuku normları açısından değil bir aşamaya varmasına ve çökme- yor, bu duruma karşı hukuksal iş hayatına ilişkin disiplin norm- sine sebep olacaktır. ve demokratik yollardan her tür- ları açısından da geçerli bir ilkedir. lü mücadeleyi sürdüreceğimizi Bu ilkenin yok sayılarak toptancı Sonuçsuz kalan darbe girişimi belirtmek istiyoruz. Tüm ilgili ve bir anlayış içerisinde hareket edil- sonrasında, ETKİN BİR İNCELE- yetkilileri yaşanan bu hukuksuz- mesinin çok ciddi sosyo/ekonomik ME VE SORUŞTURMA YAPILMA- luklara son vermeye öç alma duy- sorunlarla beraber toplumda bir DAN, YARGISAL YOLLARLA HAK gusundan sıyrılıp hukuk çerçeve- ayrışma ve karşıtlık yaratacağı bi- ARAMA ÖZGÜRLÜKLERİ ELLE- sinde davranmaya davet ediyoruz. linmelidir. RİNDEN ALINARAK, on binlerce kişinin görevden uzaklaştırılma- Söz konusu süreçlerde, di- sı, barış talebinde bulunan aka- siplin hukukun temel normlarının demisyenlerin ihraç edilmesi, on terk edilmemesi ve yalnızca birta- binlerce kamu emekçisinin açığa kım ihbar ve duyumlara dayanıla- alınması, adeta bir karşı darbe ya-

Diyarbakır Barosu Diyarbakır Tabip Odası Mazlum-Der Diyarbakır Şubesi İnsan Hakları Derneği Diyarbakır Şubesi Türkiye İnsan Hakları Vakfı Diyarbakır Temsilciliği

58 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ BASIN AÇIKLAMALARI

SİVİL SİYASETE YÖNELİK OPERASYONLAR KABUL EDİLEMEZ...

27 EKİM 2016

Yürütülen soruşturmalar kapsa- sıtlamakta/ortadan kaldırmakta mında Büyükşehir Belediyesi Eş ve keyfi uygulamalara da zemin Başkanları Gültan KIŞANAK ve oluşturmaktadır. Fırat ANLI’nın konut, araç ve ma- kam odaları ile Büyükşehir Bele- Halkın büyük bir umut ve destekle diyesi hizmet binasının tamamına sahiplendiği çözüm süreci, 7 Hazi- ilişkin arama ve el koyma kararı ran 2015 seçimlerinden sonra rafa verilmiştir. Diyarbakır Büyükşehir kaldırılmış, çatışmalı süreç yeni- Belediyesi Hizmet Binasında ara- den başlamıştır. Çatışmalı süreçle ma ve el koyma işlemi birden fazla birlikte, başta yaşam hakkı olmak kolluk görevlisi tarafından, birden üzere birçok temel hak ve özgürlük fazla birimde eş zamanlı olarak ihlal edilmiş/ortadan kaldırılmış; yapılmış, buna karşın arama ve el 15 Temmuz darbe girişiminden koyma işlemlerinde sadece üç avu- sonra ilan edilen OHAL ile birlikte 25.10.2016 tarihinde Diyar- katın bulunmasına izin verilmiştir. temel hak ve özgürlükler ile de- bakır Büyükşehir Belediyesi Bu nedenle belediye hizmet bina- mokrasi çıtası daha da düşürül- Eş Başkanları sayın Gültan sında arama ve el koyma işlemle- müştür. Kürt Meselesinin nihai KIŞANAK ve sayın Av. Fırat ri esnasında avukatlar sadece Eş çözümü için barışçıl yol ve yön- ANLI, Diyarbakır Cumhuri- Başkanlardan Av. Fırat ANLI’nın temlerden vazgeçilmiş, Cumhuri- yet Başsavcılığı’nca yürü- makam odasında yapılan işleme- yetin kuruluşundan bu yana var tülen soruşturmalar kapsa- lere katılabilmiştir. Büyükşehir olan geleneksel bakış açısı ile yani mında gözaltına alınmıştır. Belediyesi ana yerleşkesinde yapı- güvenlikçi politikalarla Kürt Mese- lan arama ve el koyma işlemleri- lesine yaklaşılmaya başlanmıştır. ne avukatların katılma olanakları Bu geleneksel bakış açısı çerçeve- sağlanmaksızın gerçekleştirilmiş- sinde halkın ve sivil toplumun tüm tir. Belirtmek isteriz ki, yürütü- itirazlarına rağmen DBP’ye bağlı len soruşturmalarda yapılan adli birçok belediyeye kayyum atanmış, işlemler, Ceza Muhakemesi Ka- onlarca belediye başkanı ve meclis nununda düzenlenen hükümlere üyesi gözaltına alınmış veya tutuk- aykırı şekilde gerçekleştirilmiştir. lanmıştır. Aynı şekilde HDP Diyar- OHAL ile birlikte çıkarılan Kanun bakır İl Eş Başkanlarının da ara- Hükmünde Karaamelerin adli sü- larında bulunduğu birçok siyasetçi reçlere ilişkin getirdiği uygulama- gözaltına alınmıştır. lar; temel hak ve özgürlükleri kı-

59 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ BASIN AÇIKLAMALARI

Son olarak Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Eş Başkanlarının gö- zaltına alınmasından sonra başlayan ve halen devam etmekte olan internet bağlantısı kesintileri halkın haber alma hakkı, iletişim özgürlüğü, ifade özgürlüğü gibi temel hak ve özgürlüklerini tama- men ortadan kaldırmaktadır. Öte yandan internet kesintileri bir çok kamusal hizmetin aksamasına sebebiyet vermekte ve vatandaşları da mağdur etmektedir.

Tüm bu uygulamalar Kürt sorunu- ve yöntemlere başvurulması yan- Demokrasinin olmazsa olmazı nun çözümü için vazgeçilmez olan lışta ısrardır. olan seçimlerle göreve gelmiş halk demokratik siyaset alanını da- iradesini temsil eden yerel yöne- raltmakta ve sivil siyaseti işlevsiz Ayrıca ve önemle belirtmek iste- ticilere yönelik operasyonların ve bırakmaktadır. Diyarbakır Barosu riz ki, Temmuz 2015’ten bu yana yerel yönetimlere kayyum atama- olarak, sivil siyaset kanallarının önemli toplumsal olayların yaşan- larının kabul edilemez olduğunu, kapatılmasının ve Kürt Meselesi- dığı günlerde sadece bölgemizde demokratik kazanımlara ve halkın nin şiddet sarmalına itilmesinin sistematik olarak internet bağlan- iradesine müdahale niteliğinde sorunları daha da büyütüp top- tıları kesilmekte ve iletişim kanal- olduğunu belirtmek isteriz. Başta lumsal ayrışma ve kutuplaşmaya ları kapatılmaktadır. Son olarak Kürt meselesi olmak üzere, toplu- sebebiyet vereceğini bir kez daha Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi mun tüm sorunlarının demokra- dile getirmek isteriz. Sorunların Eş Başkanlarının gözaltına alın- tik zeminde, diyalog ve müzakere siyasal zeminde çözümünden masından sonra başlayan ve ha- ile çözüleceğine inanmaktayız. uzaklaştırılıp adli ve kolluk bi- len devam etmekte olan internet Sorunlara, siyasal kanallar dışın- rimlerine havale edilmesini doğru bağlantısı kesintileri halkın haber da çözüm arayışlarının sorunları bulmamaktayız. Geçmişte uygu- alma hakkı, iletişim özgürlüğü, büyüteceğini ve toplumda derin lanmış benzer metotların çözüm- ifade özgürlüğü gibi temel hak ve ayrışmalara sebebiyet vereceğini den ziyade sorunu derinleştirdiği özgürlüklerini tamamen ortadan ısrarla belirtmek isteriz. bilinen bir gerçektir. Özellikle Kürt kaldırmaktadır. Öte yandan in- siyasetçilerin Parlamentoda gözal- ternet kesintileri bir çok kamusal Kamuoyuna saygıyla duyurulur. tına alınarak tutuklanmalarının hizmetin aksamasına sebebiyet yarattığı sonuçlar acı bir şekilde vermekte ve vatandaşları da mağ- tecrübe edilmişken bugün aynı yol dur etmektedir.

60 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ BASIN AÇIKLAMALARI

YAŞAM HAKKINA VE SİVİL SİYASET ALANINA YAPILAN SALDIRILAR KABUL EDİLEMEZ!

27 EKİM 2016

Bilindiği üzere Temmuz 2015 ta- Başta Kürt meselesi olmak üzere, rihinden itibaren başlayan çatış- toplumun tüm kesimlerinin yaşa- malı süreçle birlikte her gün ölüm, dığı sorunların demokratik zemin- gözaltı, operasyon ve hak ihlalleri de, şiddetten uzak yol ve yöntem- haberleri ile uyanmaktayız. lerle çözüleceğine inanmaktayız. Sorunlara, siyasal kanallar dışında Diyarbakır Barosu olarak, başlayan çözüm arayışlarının sorunları bü- bu çatışmalı sürecin sorunları daha yüteceği ve toplumda derin ayrış- Sorunlara, siyasal kanallar da büyütüp, toplumsal ayrışmaya malara sebebiyet vereceği kanaa- dışında çözüm arayışları- sebebiyet vereceğine yönelik endi- tindeyiz. Nitekim yaşadığımız acı nın sorunları büyüteceği ve şelerimizi her fırsatta dile getirmiş- tecrübeler bunu bize göstermiştir. toplumda derin ayrışmalara tik. Son olarak, Yüksekova ve Şem- sebebiyet vereceği kanaatin- dinli’de meydana gelen saldırılarda Bu sebeple, şiddetin devre dışı bı- deyiz. Nitekim yaşadığımız aralarında sivillerin de bulunduğu rakıldığı, siyasetin ve demokratik acı tecrübeler bunu bize 22 kişinin yaşamını yitirmiş olma- kitle örgütlerin devreye girdiği, di- göstermiştir. sını , AKP Van Özalp ve Diyarba- yalog ve müzakerenin esas alındığı kır Dicle İlçe Başkanlarının silahlı çözüm yöntemlerine acil ihtiyaç saldırı sonucu öldürülmelerini, duyulmaktadır. sivil siyasete yönelik saldırı ve gö- zaltılarını kabul edilemez buluyor, başta yaşam hakkına yönelik bu saldırılar olmak üzere demokratik kazanımlara ve sivil siyaset alanı- na yönelik her saldırıyı kınıyoruz.

61 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ BASIN AÇIKLAMALARI

DEMOKRASİYE VE HUKUKA GERİ DÖNÜŞ İÇİN ÇAĞRIMIZDIR..

02 KASIM 2016

15 Temmuz 2016 tarihinde parla- yayın kuruluşlarının kapatılması menter sisteme, sivil siyasete ve ve operasyonlara maruz kalması, demokratik rejime yönelik ger- kayyım atamaları ve yine seçilmiş çekleştirilen darbe girişimi top- belediye başkanlarının, siyaset- lumun, siyasi partilerin ve sivil çilerin tutuklanması sorunların toplum örgütlerinin ortak karşı çözümünden ziyade var olan so- duruşuyla ağır bedeller ödenerek runları derinleştirmiş ve hata yeni Siyasal iktidar, OHAL ilanı engellenmiştir. Başta Kürt soru- sorun alanları yaratmıştır. ve çıkarılan KHK’lere yöne- nu olmak üzere diğer siyasal so- lik yapılan haklı eleştirilere run alanlarından beslendiğinden Hatırlatmak isteriz ki ; karşı vermiş olduğu cevap- kuşku duymadığımız 15 Temmuz larda, darbe teşebbüsün- darbe girişiminin demokratik ya- Siyasal iktidar, OHAL ilanı ve çı- de bulunanlara ve darbe şamı ortadan kaldırmaya yönelik karılan KHK’lere yönelik yapılan koşullarının giderilmesi bir teşebbüs olduğu tartışmasızdır. haklı eleştirilere karşı vermiş ol- için OHAL rejiminin ilanı- Ülkemizde bu tür darbe girişimle- duğu cevaplarda, darbe teşebbü- nı zorunlu gördüklerini, rinin bir daha yaşanmaması için sünde bulunanlara ve darbe ko- toplumun endişeye kapıl- darbeye zemin hazırlayan toplum- şullarının giderilmesi için OHAL mamasını “ Devlet millete sal ve siyasal sorunların çözümü rejiminin ilanını zorunlu gördük- değil kendisine OHAL ilan ve demokratik yapının güçlendi- lerini, toplumun endişeye kapıl- etmiştir.” şeklinde savun- rilmesi ile mümkün olacaktır. Ya- mamasını “ Devlet millete değil muştur. Maalesef gelinen şanan darbe girişimi karşısındaki kendisine OHAL ilan etmiştir.” aşamada çıkarılan KHK’ler toplumsal bütünleşme, aynı za- şeklinde savunmuştur. Maalesef ve uygulamalar darbe teşeb- manda sosyal ve siyasal sorunla- gelinen aşamada çıkarılan KHK’ler büsünde bulunanlara karşı rın çözümü ve daha fazla demok- ve uygulamalar darbe teşebbüsün- mücadelenin ötesinde temel rasi için büyük bir fırsat sunmuş ve de bulunanlara karşı mücadelenin hak ve özgürlükleri kısıt- toplumun tüm kesimlerinde buna ötesinde temel hak ve özgürlükleri layan, muhalif kesimlerine dair umut yaratmıştır. kısıtlayan, muhalif kesimlerine yö- yönelik sindirme ve baskıyı nelik sindirme ve baskıyı amaçla- amaçlayan anti demokratik Ancak üzülerek belirtmek iste- yan anti demokratik uygulamalara uygulamalara dönüştüğünü riz ki siyasal iktidar bu süreci bir dönüştüğünü görmekteyiz. görmekteyiz. fırsata dönüştürememiş bilakis daha ağır toplumsal sorunların Diyarbakır Barosu olarak tüm bu oluşumuna zemin sunan uygula- uygulamaları demokratik kaza- malara başvurmuştur. Darbe te- nımları ortadan kaldırıcı, demok- şebbüsünden hemen sonra ülke ratik siyaset alanını daraltıcı ve genelinde OHAL ilanı, OHAL ile sivil siyaseti işlevsizleştirici uygu- birlikte çıkarılan KHK’ler ile mecli- lamalar olarak görmekteyiz. Sivil sin devre dışı bırakılması, KHK’ler siyaset kanallarının kapatılması- ile başlatılan toplu ihraçlar, basın nın, TBMM’nin işlevsizleştirilme-

62 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ BASIN AÇIKLAMALARI

sinin, Kürt Meselesinin şiddet sar- yarbakır Büyükşehir Belediyesi Eş kilde yasal değişikliklere se- malına itilmesinin, yerel yönetici başkanlarının tutuklanması ile bebiyet veren uygulamalardan ve siyasetçilerin tutuklanmasının, birlikte Diyarbakır Büyükşehir Be- vazgeçilmesini, basın ve düşünce özgürlüğünü lediyesi Başkanlığına da kayyım ortadan kaldırıcı uygulamaların atanmıştır. Demokrasinin olmaz- 2- Avrupa Birliğine uyum süre- sorunları daha da büyütüp top- sa olmazı olan seçimlerle göreve ci kapsamında çıkarılan ya- lumsal ayrışma ve kutuplaşmaya gelmiş ve halk iradesini temsil sal düzenlemelerin KHK’ler sebebiyet vereceğini bir kez daha eden yerel yöneticilere yönelik tu- ile değiştirilerek 1990’lı yılları dile getirmek isteriz. Sorunla- tuklamaların ve yerlerine kayyım aratmayacak şekilde ; müvek- rın çözümünü siyasal zeminden atamalarının yapılmasını kabul kil - avukat görüşmesinin kı- uzaklaştırıp adli mercilere ve kol- edilemez bulmaktayız. Bu ve ben- sıtlanması, görüşmenin kayda luk birimlerine havale edilmesini zeri uygulamaların demokratik alınması, 30 güne kadar gö- doğru bulmamaktayız. Geçmişte kazanımlara ve halkın iradesine zaltı uygulaması,5 gün avukat uygulanmış benzer metotların çö- müdahale niteliğinde olduğunu ile görüş yasağı ve duruşma- zümden ziyade sorunları daha da belirtir, başta Kürt meselesi olmak larda avukat sınırlaması gibi büyüttüğü bilinen bir gerçektir. üzere, toplumun tüm sorunlarının adil yargılanma ve savunma demokratik zeminde, diyalog ve hakkını kısıtlayıcı ve ortadan Ülke demokrasisi açısından yıllar- müzakere ile çözüleceğine inan- kaldırıcı uygulamalardan vaz- dır tartışılan ve mevcut siyasal ik- maktayız geçilmesini, tidar mensuplarınca da büyük bir hata olarak görülen Kürt Siyaset- Bu sebeple Diyarbakır Barosu 3- İfade ve basın özgürlüğünü çilerinin parlamentodan alınma- olarak Siyasal iktidardan Demok- ortadan kaldırıcı gazete ve ha- sına benzer uygulamaların bugün ratik bir Hukuk Devletinde kabulü ber ajanslarının kapatılması, itibariyle de sürdüğünü üzülerek mümkün olmayan; yetkililerinin tutuklanması görmekteyiz. şeklindeki uygulamalardan 1- İlan edilen OHAL rejimi kap- vazgeçilmesini ve bu kapsam- Bilindiği üzere son aylarda bir samında çıkarılan KHK’lerin da tutuklama ve gözaltı işlem- kısım Belediye Başkanlıklarına Anayasaya aykırı, TBMM’nin lerine son verilmesini, kayyım atanmış ve son olarak Di- işlevini ortadan kaldırıcı şe-

63 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ BASIN AÇIKLAMALARI

4- Demokrasinin olmazsa olmazı 7- İletişim, haberleşme ve ifade naklı ne denli zor ve meşakkatli olan seçimle işbaşına gelmiş özgürlüğünü kısıtlayıcı uygu- zamanlardan geçildiğinin farkın- yerel yöneticilerin yerlerine lamalardan özelikle hayatın dayız. Bu farkındalığın ve sorum- kayyım atanma tasarrufların- her alanında büyük aksaklık luluğumuzun gereği olarak bu zor dan vazgeçilmesini, ve hak ihlallerine sebebiyet ve- zamanlardan ve zorluklardan an- ren inteet kesintisi şeklindeki cak ortak aklın devreye sokularak, 5- KHK’ler ile toplu ihraç uygula- uygulamalardan vazgeçilme- sorunların demokratik zeminde malarının durdurulması, darbe sini, tartışılması ve hukuk devleti olma girişimi ile bir bağlantısı olma- sorumluluğundan ayrılmadan yan ve açığa alınan yâda ihraç 8- Toplumun bu denli hassas aşılacağına inanmaktayız. edilen kamu personellerinin olduğu bir süreçte idam ceza- görevlerine dönmelerinin sağ- sının tartışmalara açılmasını Bu sebeple bir kez daha belirtmek lanmasını, doğru bulmamakla, ülke ima- isteriz ki HUKUK demokratik ya- jına zarar verici suni gündem- şamın var olması ve sürdürülebilir 6- Başlatılan soruşturmalar kap- lerin toplumsal sorunların olmasının vazgeçilmez temel da- samında seçilmiş yerel yöneti- çözümüne katkı sağlamaya- yanağıdır. cilerin kaçma yâda delilleri yok cağından bu tartışmalara son etme koşulları olmadığı halde verilmesini talep ediyoruz. Basına ve Kamuoyuna saygıyla tutuklanma gibi ağır koruma duyurulur. tedbirine başvurulması yönün- Diyarbakır Barosu olarak Ortado- deki uygulamadan vazgeçil- ğu’da ve son bir yıldır ülkemizde mesini, yaşanan acı gelişmelerden kay-

64 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ BASIN AÇIKLAMALARI

İHMALİN MAĞDURU YİNE ÇOCUKLAR!

Adana’nın Aladağ İlçesinde, Özel kardır. Bir yıl önce, 1 Aralık 2015 tır. Bu tür yayın yasağı kararları Tahsil Çağındaki Talebelere Yar- tarihinde Diyarbakır’ın Kulp İlçe- toplumun bilgi edinme hakkını ih- dım Derneğine ait Ortaöğretim sinde 6 çocuğun can vererek haya- lal ettiği gibi maddi gerçeğin ortaya Kız Öğrenci Yurdunda 29.11.2016 tını kaybettiği olay hafızalarımızda çıkarılması için ortaya konulan ça- tarihinde 19.30 sularında meyda- tazeliğini korurken maalesef ge- baların da akamete uğratılmasını na gelen yangın neticesinde 11’i rekli denetim ve gözetim mekaniz- hedeflemektedir. ortaöğretim çağındaki çocuk, biri maları işletilmemiş, bu acı olaydan eğitmen olmak üzere 12 kişi yana- ders alınmamıştır. Sosyal ve ekonomik açıdan deza- rak hayatını kaybetmiş, 22 çocuk vantajlı konumda bulunan aileler da yaralanmıştır. Kamuoyuna yansıyan ilk bilgilere ve bu ailelere mensup çocukların göre, yangın merdiveni çıkışının bu tarz yurtlarda barınmak zorun- Türkiye’de uzun yıllardan beri eği- kilitli olmasından dolayı çocukla- da kaldığı gerçeği unutulmamalı- tim sistemi ve eğitim sisteminden rın tahliyelerinin gerçekleştirile- dır. Bu gerçekten hareketle sosyal kaynaklanan uygulamalar tartışıl- mediği bu sebeple 12 yurttaşımız devlet ilkesi gereğince çocukların maktadır. Bu tartışmaların başın- feci şekilde hayatını kaybetmiştir. maddi ve manevi yüksek yararı da öğrenci yurtları, merdiven altı Eğitim öğretim kurumlarına ait gözetilerek eğitim hakkının en uy- faaliyet gösteren kurslar, taşımalı yurtların ve kursların sorumlular gun koşullarda sağlanmadığını da eğitim sisteminin kaldırılması ve tarafından ilgili mevzuat gereğince bir kez daha önemle vurgulamak zorunlu eğitim için gerekli altya- kurulma aşamasında olduğu gibi gerekir. pı çalışmalarının eksiklikleri gel- kuruluşundan sonraki denetleme mektedir. Dün meydana gelen ve görevi de yeterince yerine getiril- Diyarbakır Barosu olarak, öncelik- 12 Can’a mal olan yurt yangını ile memektedir. Bu olayın yaşanma- le bu yangında hayatını kaybeden beraber tartışıla gelen bu durum sında denetim ve muhafaza ko- Can’larımıza Allah’tan rahmet, ai- ciddiyetini bir kez daha ortaya koy- nusunda ciddi ihmallerin olduğu lelerine başsağlığı ve yaralılara acil muştur. açıktır. şifalar diliyor; bu acı olayın takipçi- si olacağımızı ve sorumluların yar- Öğrenci kurslarının ve öğrenci Ayrıca Aladağ Sulh Ceza Hakimliği gı önüne çıkarılması için gerekli yurtlarının kurulması, yasaya uy- tarafından Cumhuriyet Başsavcılı- adımların atılacağını kamuoyu ile gunluğu ve denetlenmesi konu- ğı soruşturması tamamlanıncaya paylaşıyoruz. sunda ciddi sorunların olduğu aşi- kadar yayın yasağı kararı alınmış-

65 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ BASIN AÇIKLAMALARI

TOPLUMSAL İHTİYAÇ DEĞİL, YENİ BİR ANAYASA

12 OCAK 2017

Son yıllarda ülkemizde ve Orta toplum ve devlet hukukunun baş- doğuda yaşanan olumsuz geliş- ka bir değişle aralarındaki hukuki meler, bütün ağırlığıyla toplumsal ilişkinin bir belgesi niteliğindedir. yaşamımıza sirayet etmiş ve et- Bu itibarla hukuk devleti olma- kisini sürdürmeye de devam ettir- nın da garantisi olan anayasala- mektedir. Kent merkezlerinde ya- rın içeriği kadar yapılış süreçleri şam hakkına yönelik saldırılar ve de önemlidir. Zira bir anayasanın patlamalarla derin ve büyük acı- demokratik ve özgürlükçü olması ların yaşandığı, yeniden başlayan her şeyden önce yapılış süreçleri Anayasa değişiklik teklifinin çatışmalı süreçle birlikte siyasal ile doğrudan ilgilidir. ülke gündemine getirildiği ve toplumsal sorunlarımızın çözü- ilk andan itibaren uyulması münden uzaklaştığımız bir süreç Anayasa değişiklik teklifinin ülke gereken demokratik/anaya- içerisindeyiz. Bütün farklılıkları- gündemine getirildiği ilk andan iti- sal teamüllere ve hatta mev- mızla toplumsal birlikteliğe ihtiyaç baren uyulması gereken demok- cut anayasanın öngördüğü duyduğumuz bugünlerde üzülerek ratik/anayasal teamüllere ve hatta usule aykırı davranıldığı belirtmek isteriz ki yeni bir gergin- mevcut anayasanın öngördüğü herkesçe gözlemlenmekte- lik ve sorunla karşı karşıya bırakıl- usule aykırı davranıldığı herkesçe dir. Muhalefette bulunan si- mış durumdayız. gözlemlenmektedir. Muhalefette yasi partiler, toplumun farklı bulunan siyasi partiler, toplumun kesimleri ile sivil toplum Olağanüstü hal koşullarının ya- farklı kesimleri ile sivil toplum ör- örgütlerinin bütün uyarı- şandığı bugünlerde olağan dö- gütlerinin bütün uyarıları görmez- ları görmezden gelinmiş, nemlerin de kaderini belirleyecek den gelinmiş, devam eden süreçte devam eden süreçte tekli- ülkenin bütün bir hukuk ve siyasal teklifin komisyona getirilmesi, ka- fin komisyona getirilmesi, sistemini etkileyecek bir anayasa muoyunda tartışılması, hukuk ve kamuoyunda tartışılması, değişikliği sürecine tanıklık et- yargı sistemini ne yönde etkileye- hukuk ve yargı sistemini ne mekteyiz. Böylesi bir Anayasal de- ceği konusundaki itirazlar ve bek- yönde etkileyeceği konusun- ğişikliğin bütün toplumu ve ülke lentiler siyasal iktidarca dikkate daki itirazlar ve beklentiler geleceğini ilgilendirmesi nede- alınmamıştır. siyasal iktidarca dikkate niyle hazırlanma sürecine, teklif, Dolayısıyla yapılması istenen de- alınmamıştır. görüşme ve oylama süreçlerinde toplumsal tüm kesimlerin katı- ğişikliklerden önce yapılış usulle- lım ve temsili yetinin sağlanması rindeki bu aykırılıklar ve yapılması anayasa yapım süreçlerinin ve de- istenilen değişiklikler, anayasayı mokrasinin bir gereğidir. Malum toplum-birey merkezli olmaktan olduğu üzere anayasalar toplum- çıkarıp, tamamen devlet lehine bir sal sözleşme niteliğindedir. Bu sözleşme şeklini almasına neden sözleşmenin bir tarafında toplum olacaktır. Bu haliyle yapılması is- diğer tarafında devlet mekanizma- tenen anayasal değişiklikler ana- sı bulunmaktadır. Yani anayasalar, yasayı toplumsal sözleşme olma

66 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ BASIN AÇIKLAMALARI

siz olacağı kaygısını gözler önüne sermektedir.

Önemle belirtmek isteriz ki Ana- yasalar, kişi iktidarını değil halk iktidarını eşitlik, özgürlük ve ada- let temelinde sağlamaya çalışan birer toplumsal mutabakat metin- leridir. Bu amaçla toplumsal barışı önceleyen, bütün farklılıklara gü- vence tanıyan bir metne dönüştü- rülmelidir. Bu sebepledir ki sadece vasfından uzaklaştıracak hatta ve Yurttaş Hakları Bildirisi’nin 16. içinde olduğumuz zamana göre kaybettirecektir. maddesinde “... Erkler ayrılığının değil bir gelecek perspektifine de bulunmadığı toplum(lar)da anaya- anayasa metninde ve ruhunda yer Hukukun ve toplumun dinamizmi sa yoktur” demek suretiyle erkler vermelidir. gereği anayasaların, kanunların ayrılığının evrenselliğine vurgu ve diğer yazılı normların zaman yaparken, yaşadığımız ve içinden Diyarbakır Barosu olarak, her fır- içinde değişeceği, toplumun ihti- geçtiğimiz bu dönemde çoğulcu satta ve her platformda dile getir- yaçlarına göre yeniden şekillene- siyasal rejimi, meclisi ve yargıyı diğimiz üzere bir darbe ürünü olan ceği her türlü tartışmadan uzak aynı otoritenin hakimiyet alanına ve toplumun ihtiyaçlarını karşıla- bir zorunluluk ve gerekliliktir. Bu çekmenin ne derece demokratik mayan bundan dolayı da defalar- bağlamda başkanlık sistemi dahil olduğu izaha muhtaçtır. ca değişikliğe uğrayan mevcut olmak üzere bütün demokratik 1982 Anayasasının yerine yeni bir sistemlerin tartışmaya açılması Demokratik parlamenter sistemin anayasaya ihtiyaç duyulduğuna makul ve kabul edilmesi gereken temelinde cumhuriyet fikri yat- ilişkin görüşümüzü bir kez daha gelişmelerdir. Ancak yaşanılacak maktadır. Yönetsel bir sistem olan tekrarlamak isteriz. Toplumun bu değişim sürecine toplumun ih- cumhuriyet yani halkın egemen- ihtiyacı olan, demokratik, sivil ve tiyaçları ve katılımının ne ölçüde liği bireysel özgürlük ve kolektif kuvvetler ayrılığına dayanan yeni bu dinamizme uygun bir şekilde bağımsızlığı öncelemektedir. Bu- bir anayasadır. harekete geçirildiği hiç tartışılma- nun asıl sağlayıcı gücü ise yasa- dan hatta üzeri örtülerek gerçek- ma-yürütme-yargı güçlerinin bir- Bu vesileyle bir kez daha siyasal leştiriliyor olmasını kabul etmek birinden ayrılması ve eşit güçlerle iktidardan siyasi partilerin,sivil mümkün değildir. donatılmasıdır. toplum örgütü ve kuruluşlarının yani toplumun tüm kesimlerinin Yapılmak istenilen Anayasa de- Ülkemizde sorunlu olan demok- hazırlık sürecine dahil edileceği ğişikliği ile zaten sorunlu olan ratik sistemin iyileştirilmesi ve demokratik,özgürlükçü ,evrensel yargı sisteminde, ağır aksak iş- güçlendirilmesi gerekirken, henüz insan haklarına dayalı ülkedeki leyen yasama ve yürütme faali- bu demokratik olgunluk tam ola- bütün farklılıkları ve zenginlikleri yetlerinde yapısal çözümler ye- rak gerçekleştirilmeden yasama, gözeten yeni bir anayasa yapım rine adeta bu erklerin tek elde yürütme ve yargı yetkilerinin kişi- sürecinin başlatılmasını; mevcut birleştirilmesi çözümsüzlükte lerden bağımsız olarak bir siyasal değişiklik taleplerini içeren pa- ısrarın tezahürüdür. Demokra- partinin liderine tevdi edilmesi, ketin sorunların çözümüne katkı tik parlamenter sistem bu haliyle sadece bugünün veya iktidarda sunmayacağı inancı ve yeni so- bile yetkileri kuvvetler ayrılığını olan partinin değil, başkaca siya- run alanları yaratacağı kaygısıyla redde dayanan cumhurbaşkanlığı sal odakların da gelecekte toplum meclis gündeminden çekilmesini sisteminden evladır. Fransız İnsan karşısında pervasız ve denetim- talep ediyoruz.

67 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ BASIN AÇIKLAMALARI

SEÇİLMİŞLERE YÖNELİK TUTUKLAMALAR KABUL EDİLEMEZ…

04.11.2016 Tarihinde Diyarbakır, masının hukuken izahı ve kabulü çatışmalarla geçmiş, on binlerce Bingöl, Şırnak ve Hakkâri Cum- mümkün değildir. Ayrıca farklı insanımızın ölümüne sebebiyet huriyet Başsavcılıklarınca eş illerdeki Cumhuriyet Başsavcı- vermiş, tarihi, toplumsal ve siyasi zamanlı olarak alınan yakalama lıklarınca yakalama kararlarının bir mesele olan Kürt meselesinin kararları ile aralarında eş genel eş zamanlı olarak alınmış ve çözümüne bir katkısı olmayacak- başkanlarının da olduğu Halkla- uygulanmış olmasını da manidar tır. Diyarbakır Barosu olarak; Bu rın Demokratik Partisinin (HDP) bulmaktayız. denli ağır toplumsal tahribatlara 12 milletvekili adliyelere sevk sebebiyet vermiş bir meselenin si- edilmiş, adli makamlarca verilen Sivil siyaset kanallarının kapa- yasal iktidarlar tarafından güven- kararlar neticesinde 9 Milletvekili tılması sonucunu doğuran bu uy- likçi politikalarla ve adli mercilere tutuklanmış, 3 Milletvekili ise adli gulamalar var olan toplumsal so- havale edilerek çözülemeyeceğini kontrol kararıyla serbest bırakıl- runların çözümünden ziyade yeni bir kez daha belirtmek isteriz. Her mıştır. sorun alanları yaratacağı endişesi koşulda ve her süreçte belirtti- taşımaktayız. Geçmişte de benzer ğimiz üzere Kürt meselesinin Halkların Demokratik Partisi uygulamaların çözümden ziyade yegâne çözümünü sorunun şiddet (HDP) 1 Kasım seçimlerinde sorunları daha da derinleştirdi- ve güvenlikçi politikalardan altı milyona yakın oy almış ve ği ve ülke demokrasisine gölge arındırılarak diyalog ve müzakere sahip olduğu 59 milletvekiliyle düşürdüğü de bilinen bir gerçek- kanalların güçlendirilmesiyle TBMM’nin üçüncü büyük gru- tir. Nitekim 1994 yılında benzer mümkün görmekteyiz. Nitekim buna sahip bir siyasi partidir. bir şekilde Kürt milletvekillerinin bu çözüm metodunun toplumun Bilindiği üzere siyasi partiler gözaltına alınıp tutuklanmasının tüm kesimlerince benimsendiği demokratik yaşamın vazgeçilmez yarattığı sonuçlar acı bir şekilde 2013 yılında başlatılan çözüm unsurlarıdır. Demokrasinin vaz- tecrübe edilmiştir. Yaşanan acı sürecinde kendisini göstermiştir. geçilmez yöntemi olan seçimle tecrübenin uluslararası arena- Sorunun barışçıl ve demokratik göreve gelmiş bir siyasi partinin da ve toplumsal hafızada ülke yöntemlerle çözümü için benzer milletvekillerine yönelik yaka- demokrasisine vermiş olduğu za- bir sürecin başlatılması ve yeni lama ve tutuklama kararlarının rarların izleri hala devam etmekte imkânların hayata geçirilmesi demokratik yaşama büyük zarar- iken aynı yöntemde ısrar etmenin elzem olmuştur. lar verdiği şüphesizdir. Milletve- izahı ve kabulü mümkün değildir. killerinin tutuklanmış olmasının Mevcut siyasal iktidar mensupla- Bu vesileyle, ülke demokrasisine seçmen iradesine yapılmış bir rının daha önce yapmış oldukları verdiği ağır tahribatı ortadan kal- müdahale olmasının yanı sıra, açıklamalarda geçmişte yaşanan dırmaya ve toplumsal sorunların seçilmiş kişilerin Anayasa ile gü- bu ve bezeri siyasal alana yönelik çözümüne yönelik sivil ve siyasi vence altına alınmış olan seçilme müdahalelerin ülke demokrasisi- kanalların açılmasını sağlayacak hakkına yani yasama faaliyet- ne büyük zararlar verdiğini kabul yeni bir sürece zemin sunma- lerine katılma hakkının ihlaline ettiklerini ve eleştirmiş oldukları- sı bakımında tutuklu eş genel yönelik bir müdahaledir. Millet- nı hatırlatmak isteriz. başkanların ve milletvekillerinin vekili olma sıfatları göz önüne serbest bırakılmasını talep ediyo- alındığında tutuklanma gibi ağır Kürt siyasetçilerine yönelik ruz.saygı ile duyurulur. bir koruma tedbirine başvurul- bu uygulamanın son otuz yılı

68 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ BASIN AÇIKLAMALARI

DI DERHEQÊ ROJA ZIMANÊ ZIKMAKÎ YA CÎHANÊ

21 ŞUBAT 2017

Li Tirkiyê jî di serî de zimanê Di Danezana Gerdûnî Ya Mafên Zi- ser axa Bengaliyan zimanê Ben- Kurdî, di gelek zimanan de man, ya kû di sala 1996’an de ha- gala qedexe kiriye xwendekarên pêşketinên mezin çêbûye. tiye pejirandin de qala Danezana zaningehê ev rewş protesto dikin. Le mixabin, hem di serdema Gerdûnî ya Mafên Mirovan a kû di Li hemberî vê protestoyê polîsên hikumetên berê hem jî di derheqê mafên mirovan de nivîsa- Pakîstanê êrîşê xwendekaran dike serdema 15 saliya Hiku- rek bingehîne dike û dibêje “ hemû û di encama bûyerê de gelek xwen- meta AK Partiyê de hîn jî ji civakên ziman, xwedî mafên wek- dekar jiyana xwe ji dest dide. Di ev bo zimanê Kurdî tu gavên hev in”, “herkes xwedî ev mafî ye bûyerên bi rojan berdewam kir de, hiqûqî nehatiye avêtin. Di ku zimanê xwe di çalakiyên raya di serî mafê jiyanê jî di nav de, ge- sala rabirdû ya 2016’an de di giştî de bimeşînin” û “hemû ci- lek mafê mirovan yê bingehîn hat vê mijarê de wekî salek tarî vakên ziman, xwedî ev mafî ye ku binpêkirin. tê qebûl kirin. Dîsa her wekî zimanê zikmakî bi awayekî fermî din, di serî de li Stenbolê li ser axa ku li ser dijî, bikarbînin.” UNESCO, ji bo bîranîna van kesên gelek Metropolên Tirkiyê de Lê bele hem di zagonê welatan û ku di van bûyeran de jiyana xwe ji xebatkar, ji ber ku bi Kurdî hem jî di pratîkê de tu kes rîayetî dest dide û ji bo ku li tu welata bû- diaxive hatin linç kirin. mafê ziman nake û her wekî hûn yerên bi vê şêwazê êdî neqewime jî dizanin gelek ziman, bi awayekî ev dîrok kiriye rojeke gerdûnî. hişmendî(qazî) ve tê wenda kirin. UNESCO, ji bo ku li cîhanê cihêwa- Ji salên 1950’an û vir de bi awayekî ziya ziman zede bike, ji bo ku hi- bandor tekoşîna mafê ziman tê kumet rêz û hurmetiyê ji ziman meşandin û li gorî salên berê gelek nîşan bide û ji bo ku dewlemendiya ziman bi awayekî fermî hatiye nas zimanan biparêze 21’ê Sibatê ji sala kirin û rewş bêhtir baş bûye. 1999’an û vir de wekî Roja Zimanê Li Tirkiyê jî di serî de zimanê Kur- Zikmakî Ya Cîhanê îlan kiriye. Wekî dî, di gelek zimanan de pêşketinên hûn jî dizanin, di 21’ê Sibatê ya sala mezin çêbûye. Le mixabin, hem di 1950’yan de, ji ber ku Pakîstan li

69 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ BASIN AÇIKLAMALARI

serdema hikumetên berê hem jî di dikirin de modela perwerdehiya re hevpar gelek xebatkarên çape- serdema 15 saliya Hikumeta AK gerdûnî dihat bikaranîn. Mixabin meniya kurdî hatin binçav kirin Partiyê de hîn jî ji bo zimanê Kur- li şûna vê modelê, di van kreşan û hîn jî hinek ji wan girtî ne. Dîsa dî tu gavên hiqûqî nehatiye avêtin. de êdî perwerdehiya bi Tirkî ya bi bi çarçoveya KHK’yan gelek nivîs- Di sala rabirdû ya 2016’an de di vê yek zimanî xistin meriyetê. Dîsa karên Kurd, di saziyên dewletê yê mijarê de wekî salek tarî tê qebûl navendên çandê yê ku girêdayî şa- ku tê de dixebitîn, hatin îxraç kirin, kirin. Dîsa her wekî din, di serî de redariyan bû, hatin girtin û hemû binçav kirin û girtin. li Stenbolê gelek Metropolên Tir- xebatkarên wan ji kar hat dûr xis- kiyê de xebatkar, ji ber ku bi Kurdî tin. Xebatkarên Şanoya Bajêr ya Hemû hewldanên bi vî rengî tê vê diaxive hatin linç kirin. Deha doh Amed’ê ku bi kurdî şano dikirin, ji wateyê ku, bi polîtîkayê bişaftin 5 hev xwendarên lîseyê li Aydinê kar hat dûr xistin. û înkarê dewlet ji salên 1990’an ji ber ku bi kurdî stran digotin, tê paşvetir çûye. Em wekî Rêxistinên binçavkirin û dawiyê ji aliyê Dad- Ji aliye din bi KHK’yê, ji xeynî sa- Mafên Mirovan hişyariya xwe ji geha Sulh ya Cezayê bi şerta Adlî ziyên çapemeniyê, gelek radyo, te- hikumetê dikin û dibêje; li gorî Kontrolê serbest tê berdan. Dibis- levizyon, rojname, kovar û ajansên ruhê 21’ê Sibatê ya Roja Zimanê tanên azad yê ku Perwerdehiya bi çapemeniyê ku bi kurdî weşan di- Zikmakî ya Cîhanê tevbigerin û Kurdî dida, hatin girtin. Dibistana kirin, hatin girtin. Nemaze Zarok Danezana Gerdûnî ya Mafê Ziman Ferzad Kemanger ya ku li Amed’ê TV, bi saya baldariya raya giştî ya bi awayekî fermî nas bikin û piştre perwerdehiya bi zimanê zikmakî navnetewî ve dîsa hat vekirin. Lê li gorî vê danezanê tevbigerin. Ji dida, hatin girtin û gelek xwen- tu televîzyonê ku bi kurdî weşan bo 21’ê Sibate ya Roja Zimanê Zik- dekarên wê ji mafê perwerdehiyê dikirin, nehat vekirin. Dîsa li gelek makî ya Cîhanê de hêvî dikin ku bi bêpar hatin hiştin. Gelek kreş û bajarên herêmê û bajarên rojavayê zimanê xwe li ser erdnîgariyek ku sexbêriyên malan yê ku girêdayî Tirkiyê Kurdî-der, Enstîtuya Kurd Demokrasî û Wekhevî lê şax daye Şaredariyan bû, ji aliye Qayyûm ve ya Stenbolê û Kurd-der ku ji bo ku bijîn. Bi vê munasebetê di serî de hatin girtin. Xebatkarên Zarokîs- pêşketina zimanê kurdî bikin ha- hemû zimanê yê Tirkiyê, li hemû tanê ku di bin sîwana Şaredariya tibû vekirin, bi awayekî derhiqûqî gelên ku zimanê wan hatiye deste- Bajarê Mezin Amed’ê û xebatkarên hatin girtin. ser kirin re em dibêjin; 21’ê Sibatê Xalxalok ya ku girêdayî Şaredariya ya Roja Zimanê Zikmakî ya Cîhanê Qayapinarê de xizmet dida, ji kar Piştî xerabûna Pêvajoya Çare- Pîroz dikin…. hatin dûrxistin. Di van kreşê ku seriyê, bi awayekî yekser şer li bi bingeha zimanê zikmakî xebat herêmê dijwar bû. Bi pêvajoya şer

BAROYA AMEDÊ KOMELEYA MAFÊ MIROVAN(İHD) YA ŞAXA AMEDÊ WEQFA MAFÊ MIROVAN YA TİRKİYÊ MAZLUMDER- ŞAXA AMEDÊ ODEYA TABÎPAN YA AMÊDÊ

70 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ BASIN AÇIKLAMALARI

21 ŞUBAT DÜNYA ANADİLİ GÜNÜ

21 ŞUBAT 2017

Türkiye’de anadilde eğitim hakkı ve Kürtçenin kamu 1996 yılında kabul edilen Dil Bilindiği gibi, 1952 yılının 21 Şu- hizmetlerinde kullanımı Hakları Evrensel Bildirgesi, in- bat gününde, o zaman Pakistan konusunda verilen siyasi ve san haklarına dair en temel me- işgalinde olan Bengal toprakla- hukuki mücadeleler sonu- tin olan İnsan Hakları Evrensel rında Bengal dilinin yasaklanmış cunda Kürtçe bir dil olarak Bildirgesi’ne atıfta bulunarak, olmasını protesto eden üniversite kabul görmüş ancak Kürt- “bütün halkların eşit dil hakla- öğrencilerine Pakistan polisi ta- çenin resmi olarak kabul rına sahip olduğunu”, “herkesin rafından ateş edilmiş ve bu olay- edilmesi, kamu hizmetlerin- kamusal alan içindeki tüm faa- da birçok öğrenci hayatını kay- de kullanılması bakımından liyetlerini kendi anadilinde yü- betmişti. Sonraki günlerde devam toplumsal talepler göz ardı rütme hakkına sahip olduğunu” eden olaylar, yaşam hakkı başta edilmiş, Kürtçenin kamusal ve “tüm halkların üzerinde yaşa- olmak üzere birçok temel insan alanda kullanımı, önceki dıkları toprak parçası içerisinde hakkı ihlali meydana gelmişti. hükümetler ve 15 yıllık Ak kendi anadillerini resmi olarak Parti hükümeti döneminde kullanma hakkına sahip olduğu- UNESCO, bu olaylarda hayatını gerekli anayasal ve yasal nu” belirtir. Ancak gerek ülkele- kaybeden insanların anısına ve güvencelere kavuşturulma- rin yasalarında gerekse de uygu- hiçbir ülkede bu tür olayların ol- mıştır. lamalarında dil haklarına riayet maması için söz konusu tarihi ev- edilmediği ve birçok dilin bilinçli renselleştirmiştir. bir şekilde yok edildiği veya unu- tulmaya terk edildiği bilinmekte- 1950’lerden beri tüm dünyada dir. UNESCO, tüm dünyada dilsel ciddi bir dil hakları mücadelesi farkındalığı arttırmak, hükümet- yürütülmüş ve eskisine oranla lerin dil haklarına saygılı olmala- birçok dil resmi olarak tanınmış rını teşvik etmek ve dilsel çeşit- ve daha iyi duruma gelebilmiştir. liliği korumak amacıya 21 Şubat Türkiye’de anadilde eğitim hakkı gününü 1999 yılından beri, Dünya ve Kürtçenin kamu hizmetlerin- Anadil Günü olarak ilan etmiştir.

71 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ BASIN AÇIKLAMALARI

de kullanımı konusunda verilen rinin çoğu kapatılmıştır. Diyarba- Kurdi-Der, İstanbul Kürt Enstitü- siyasi ve hukuki mücadeleler kır Büyükşehir Belediyesi bünye- sü ve Kurd-Der mühürlenmiştir. sonucunda Kürtçe bir dil olarak sinde hizmet veren Zarokistan kabul görmüş ancak Kürtçenin ve Kayapınar Belediyesi’ne bağlı Çözüm sürecinin bitmesiyle bir- resmi olarak kabul edilmesi, Xalxalok kreş ve gündüz bakı- likte onlarca Kürtçe basın çalı- kamu hizmetlerinde kullanılma- mevlerinde çalışan eğitmen ve şanı gözaltına alınmış ve bir kıs- sı bakımından toplumsal talepler idarecilerin sözleşmeleri feshe- mı hala tutuklu bulunmaktadır. göz ardı edilmiş, Kürtçenin ka- dilerek işten çıkarılmışlardır. Bu Yine KHKlar kapsamında birçok musal alanda kullanımı, önceki kreşlerde uygulanan anadil te- Kürt yazar, çalıştıkları kamu ku- hükümetler ve 15 yıllık Ak Par- melli çok dilli evrensel bir eğitim rumlarından Kürtçe yazdıkları ti hükümeti döneminde gerekli modelinin yerine Türkçe tek dilli için ihraç edilmiş, birçoğu gözal- anayasal ve yasal güvencelere bir müfredat dayatılmıştır. Yine tına alınmış veya tutuklanmıştır. kavuşturulmamıştır. Geride bı- belediyelere bağlı kültür merkez- raktığımız 2016 yılı, bu konuda leri kapatılmış ve çalışanlarının Tüm bu gelişmeler, maalesef özellikle kara bir yıl olarak tarihe işine son verilmiştir. devletin 1990’ların bile gerisine geçmiştir. Çalışmak için başta İs- gittiğini, yüzyıllık inkar ve asimi- tanbul olmak üzere Türkiye’nin Kürtçe tiyatro yapan Diyarbakır lasyon politikalarının şiddetlene- büyük metropollerine giden bir- Şehir Tiyatrosu’nun çalışanları rek devam ettiğinin göstergesidir. çok emekçi, Kürtçe konuştukları işten çıkarılmıştır. Hukuk ve insan hakları örgütleri gerekçesiyle linç edilmişlerdir. olarak hükümeti, 21 Şubat Dünya KHKlar ile diğer birçok basın Anadil Günü ruhuna uygun dav- Daha dün Aydın’da 5 lise öğren- kuruluşunun yanında, Kürtçe ya- ranmaya ve Dil Hakları Evrensel cisi Kürtçe şarkı söylediği ge- yın yapan radyo, televizyon, ga- Bildirgesi’ni resmen tanıyarak rekçesiyle gözaltına alınmış ve zete, dergi ve haber ajanslarının gereğini yerine getirmesini talep ifadeleri alındıktan sonra sevk tamamı kapatılmıştır. Özellikle etmekteyiz. Bir sonraki 21 Şubat edildikleri Sulh Ceza Mahke- Zarok TV’nin kapatılmasından Dünya Anadil Günü kutlanırken mesince Adli Kontrol Kararı ile sonra oluşturulan uluslararası dillerimiz ile ilgili daha demok- serbest bırakılmışlardır. Kürtçe kamuoyu sayesinde, bu televiz- ratik ve eşitlikçi bir coğrafyada eğitim veren özgür okullar mü- yon kanalı tekrar açılabilse de yaşıyor olmayı umut ediyor, bu hürlenmiş, 250’den fazla öğren- diğer medya organlarının hiçbiri- vesile ile başta Türkiye’deki tüm cisi olan Diyarbakır’daki Ferzad nin açılmasına izin verilmemiş- diller olmak üzere, ötekileştirilen Kemanger Okulu kapatılarak öğ- tir. Yine Kürt kentlerinin hemen ve dil hakları gasp edilmiş tüm renciler anadilinde eğitim hak- hepsinde ve bazı batı illerinde dünya halklarının 21 Şubat Dün- kından mahrum bırakılmışlar- şubeleri olan, Kürtçe dilinin öğ- ya Anadili Gününü kutluyoruz. dır. Kayyum atanan belediyelere retilmesi ve bu dille ilgili araş- bağlı kreş ve gündüz bakımevle- tırmalar yapılmasını hedefleyen

DİYARBAKIR BAROSU İHD - DİYARBAKIR ŞUBESİ TİVH - DİYARBAKIR TEMSİLCİLİĞİ MAZLUM- DER DİYARBAKIR ŞUBESİ DİYARBAKIR TABİP ODASI

72 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ RAPORLAR

DİYARBAKIR BAROSU CİZRE SOKAĞA ÇIKMA YASAĞI YAŞANAN OLAYLAR İNCELEME RAPORU (04-12 Eylül 2015 Tarihleri Arası)

14/12/2015 – 02/03/2016 79 GÜNLÜK SOKAĞA ÇIKMA YASAĞI CİZRE GÖZLEM RAPORU (31 Mart 2016)

73 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ RAPORLAR

DİYARBAKIR İLİ LİCE İLÇESİ (SOKAĞA ÇIKMA YASAĞI) TESPİT VE İNCELEME RAPORU (22 Haziran 2016)

ŞIRNAK İLİ SİLOPİ İLÇESİ SOKAĞA ÇIKMA YASAKLARI SIRASINDA MEYDANA GELEN HAK İHLALLERİ TESPİT VE GÖZLEM RAPORU (24 Mart 2016)

74 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ RAPORLAR

DİYARBAKIR BAROSU SİLVAN SOKAĞA ÇIKMA YASAĞI YAŞANAN OLAYLAR İNCELEME RAPORU (03-14 Kasım 2015 tarihleri arası)

DİYARBAKIR İLİ SİLVAN İLÇESİNDE 18.08.2015 TARİHİNDE MEYDANA GELEN HAK İHLALLERİ İNCELEME RAPORU (18 Ağustos 2015)

75 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ HABERLER

ÇATIŞMA BÖLGESİNDE YAŞANAN ÇOCUK HAKKI İHLALLERİ TOPLANTISI

Değerli meslektaşlarım; nice fidanlar düştü. Kendi vatan- larca mahalleyi kapsayacak şekil- larında, kendi şehirlerinde, kendi de toplamda 56 kez sokağa çıkma Sevgili başkanımız Tahir EL- evlerinde acımasız silahlardan yasağı ilan edilmiş ve bu yasakla- Çİ’yi yad ederek ve aziz hatırası çıkan vicdansız kurşunların he- rın süresi 332 günü bulmuştur. karşısında eğilerek hepinizi say- defleri oldular. Sur’da, yankısıyla Bu yasaklar Cizre, Silopi ve Sur gıyla selamlıyorum. Dört Ayaklı Minare’nin ayaklarını İlçesinde bilfiil devam etmektedir. Değerli başkanımız Tahir ELÇİ, titreten top seslerinden kahrolu- Bu ilçelerde yaşananlar birçok ço- cesaret , vicdan , adalet ve hak yorum, derin uykum bölünüyor cuğun ölmesine, yaralanmasına ya savunuculuğunun abidesi olarak sizler öldükçe. Ama biliyorum; da ebeveynlerini kaybetmesine yol mazlumların kalbinde ölümsüz- zulme karşı direnmenin, hepimi- açmakmıştır. leşmiştir. zin adına korkmak yerine cesaret 3 ilçede son durum şöyledir: Ve şimdi bizlere der ki ; göstermenin , susmak yerine hay- kırmanın bir elzem olduğunu . İşte • Toplamda 5 kez sokağa çıkma “ Dostlarım , aranızdan koparı- tam bu sebeple mazlumlar için he- yasağı ilan edilen CİZRE’de son lışımın üzerinden iki ayı aşkın bir piniz mücadele etmelisiniz.” yasak 14.Aralık.2015’te ilan süre geçti. Yeni yıl bile geldi, yeni edildi. 43 gündür devam eden Değerli meslektaşlarım; yılın ilk karı da yağdı üzerime, ablukada 66 kişi yaşamını yi- toprağıma süzüldü. Benden sonra Bölgemizde 7 il 20 ilçede on- tirdi. Cizre’de Temmuz 2015’ten

76 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ HABERLER

bu yana 99 kişi hayatını kaybet- devam edeceği travmaların ileride ti. onarılamayacak düzeye ulaşması bizleri kaygılandırmaktır. • Toplamda 2 kez sokağa çıkma yasağı ilan edilen SİLOPİ’de Birleşmiş Milletler Çocuk Hak- son yasak 14. Aralık.2015’te larına Dair Sözleşmenin 38. Mad- ilan edildi. 43 gündür devam desine göre ; eden ablukada 28 kişi yaşamı- 1. Silahlı çatışma hâllerinde ulus- nı yitirdi. Temmuz 2015’ten bu lararası hukukun insani kural- yana Silopi’de 42 kişi hayatını larına uymak ve uyulmasını kaybetti. sağlamak; • Toplamda 6 kez sokağa çıkma 2. On beş yaşından küçüklerin ça- yasağı ilan edilen SUR’da son tışmalara doğrudan katılması- yasak 02. Aralık. 2015’te ilan nı önlemek için bütün önlem- edildi. 54 gündür devam eden leri almak; ablukada 19 kişi yaşamını yi- tirdi. Temmuz 2015’ten bu yana 3. Silahlı çatışmalardan etkilenen Sur’da bugüne kadar 21 kişi ha- çocuklara koruma ve bakım yatını kaybetti. ihlal edilmekte. Öldürülmeleri bir sağlamak üzere mümkün olan yana eğitim, barınma, sağlık ve her türlü önlemi almak Söz- Bugüne kadar sadece uygula- beslenme ihtiyaçlarını gidereme- leşme’ye taraf olan devletlerin nan ablukalarda 196 yurttaş yaşa- yen çocuklar ciddi anlamda ihmal temel yükümlülükleri arasın- mını yitirdi. ve istismara uğramakta. Silopi ve dadır. Ablukaların halen devam ettiği Cizre’de 46; Sur’da ise 54 gündür Sözleşmeye taraf devletler, si- Cizre, Silopi ve Sur’da son ablu- çocuklar okula gidememekte. lahlı çatışma yaşanan yerlerde, kalarda 113 Temmuz 2015 ‘ten bu Yaşanılanlar neticesinde gö- çocukların yaşama ve korunma yana 162 sivil hayatını kaybetti. çen aileler ve dolayısıyla çocuklar haklarını sağlamak, çatışma or- Suruç Katliamından bugüne bir anlamda mülteci konumuna tamında kendisi zarar gören veya kadar, yaşanan çatışmalı süreç düşürülmüş durumda. Sur ve di- yakınını yitiren çocukların beden 81’i çocuk, 78’i kadın olmak üzere ğer İlçelerden göçen aileler ya ya- ve ruh sağlığını korumak ve bun- toplamda 442 sivilin yaşamını yi- kınlarının evlerine sığınmış, ya da dan sonraki hayatlarında yaşa- tirmesine neden oldu. (Bu sayıları kiraladıkları evlerde yere atılmış dıklarının olumsuz etkilerini en TİHV ve HDP doğruluyor) bir kilim üzerinde yaşamakta- aza indirmek için gerekli tedbirleri almakla görevlidir. Yaşanan hak Bu rakamsal tabloları ifade et- lar. Bu ailelerin kişisel eşyalarını ihlallerinin savaşın tali bir sonucu mek inanın çok acı geliyor. Çünkü dahi alamadan kaçtıklarını, ısına- olarak kabul edilip görmezden ge- ; bu rakamların her biri bir can, bir madıklarını, beslenemediklerini linmesi mümkün değildir. çocuk demek. Bilindiği üzere ça- hepimiz bilmekteyiz. Bu ailelere tışmalar ve savaşların en acı yönü- bireyler, yada belediye vb. kurum- Devleti, çocukların ve tüm si- nü ne yazık ki kadınlar ve çocuklar lar aracılığıyla yardımlar ulaştırıl- villerin zarar görmesini engelle- yaşamaktadır. maya çalışılıyor ise de ne yazık ki, mek amacıyla aldığı tedbirlerin halen tek bir yardım alamayan ai- neler olduğunu topluma açıklama- Bu süreçte bütün temel hak lelerin olduğunu duymaktayız. ya, çocuk ve sivil ölümleri ile diğer ve hürriyetler askıya alınmış du- hak ihlallerini durdurmaya ve so- rumda. Başta yaşam hakkı olmak Bu ağır tablo, insanları yalnız- runları çözmek için barışçı çözüm üzere , kişi güvenliği, eğitim , ba- laştırıp, duygusal kopuşa götür- yollarını kullanmaya hep birlikte rınma, sağlık, seyahat , mülkiyet mektedir. Bu savaş konseptinde, davet etmek zorundayız. ve beslenme hakkı gibi bir çok hak çocukların yaşadığı ve yaşamaya

77 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ HABERLER

CEZASIZLIKLA MÜCADELE PROJESİ

Baromuz tarafından rahmetli hal döneminde yaşanmış olan yarbakır Barosu Başkanlığı bi- Tahir ELÇİ döneminde yapılan faili meçhul, zorla kaybetme- nasında bir proje merkezi oluş- başvuru neticesinde, Avrupa ler, işkence ve köy yakmalar da turulmuş ve tefriş edilmiştir. Birliği Türkiye Delegasyonu 3 dahil olmak üzere, ağır insan Proje başvurusunda öngörüldü- Aralık 2013 tarihinde, ‘’Hukukun hakları ihlallerinin soruşturul- ğü gibi, İnsan Hakları ve Bilgi Üstünlüğüne Dayalı Bir Gelecek ması ve takipsiz bırakılmış olan İşlem Uzmanı sıfatıyla Ankara İçin Cezasızlıkla Mücadelede dosyaların takibidir. Halihazırda Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fa- Avukatların Rolünün Güçlen- kovuşturma aşamasında olan kültesinde görev yapan akade- dirilmesi ve Mağdurlara Adli bir takım kapsamlı dosyalarda misyenlerle proje danışmanlığı Destek Sağlanması’’ projesini etkili bir şekilde savunmanlık yapılması konusunda sözleşme kabul etti. Projenin evrakları- yapılabilmesi ve mağdurlar ile imzalanmış ve kendileri proje nın tamamlanıp, finansmanının mağdur yakınlarına destek ve- çalışmalarına dahil edilmişler- sağlanması için 2014 yılının so- rilmesi projenin amaçlarından dir. Yine, eğitim materyalleri nuna kadar karşılıklı yazışmalar bazılarıdır. Ayrıca, yukarıda be- hazırlanmış, çalışma grupla- yürütüldü ve akabinde 2015 yılı lirtilen faili meçhuller ve zorla rı oluşturulmuş ve bu çalışma içerisinde proje ilanları verilerek kaybetmelerdeki mağdurların gruplarına yürütülecek olan fa- çalışmalara başlanıldı. bilgileri ve olayların anlatımına aliyetlerde izlenecek yöntemler da yer verecek şekilde halka Projenin genel amacı başvu- konusunda eğitimler verilmiştir. açık bir veri tabanı oluşturulma- ru metninde ve proje ilanında da Bu kapsamda bütün üyelerin de sı hedeflenmiştir. belirtildiği gibi, bölgemizde 1988- katıldığı seminerler düzenlen- 2002 yılları arasında, olağanüstü Bu kapsamda ilk etapta Di- miştir.

78 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ HABERLER

için diğer sivil toplum örgüt- içeren bugüne kadar oluşturul- leriyle birlikte bilgilendirme muş olan en geniş arşiv kayıtları kampanyası başlatılmış, bu toplanmıştır. Bu kayıtlar halen kapsamda afişler hazırla- incelenmekte, imkanlar nispe- narak Diyarbakır merkez ve tinde gerçekle uyuşmayanların çevre ilçelerinde birçok nok- elenmesi için titiz bir çalışma tada duyurular yapılmıştır. yürütülmekte, ve gözden geçi- rilmiş olanlar web sitesine yük- Alınan başvurular üze- lenmektedir. Veri tabanının yurt rine ilgili adliyelerde soruş- dışından da mevcut konu ile il- turma dosyalarına müda- gili çevrelerin erişimine açılabil- hil olunmuş, mevcut faili mesi için kayıtlar İngilizceye de meçhul, zorla kaybetmeler çevrilmektedir. ve köy yakma dosyalarının hızlandırılması ile zama- Hazırlanan veri tabanı insan naşımının kesilmesi için hakları konusunda çalışma ya- işlem yapılması talebiyle pan çevrelere çok geniş bir kay- başvurular yapılmıştır. nak sunma potansiyeline olup, Yine zamanaşımına uğ- birçok gerekli istatistiği sağlaya- ramış ancak Anayasa cak ciddi bir çalışmadır. Mahkemesi başvuru sü- Projemizin en temel çalışma resi geçmemiş dosyalar alanını ağır insan hakları ihlal- için Anayasa Mahkeme- lerini kapsayan ve kamuoyunda sine başvuruda bulu- da yakından izlenen bazı dosya- nulmuştur. ların takibi oluşturmuştur. Bu Yukarıda bahsedilen veri ta- kapsamda JİTEM ve Lice isim- Eğitim seminerlerinde ağır banının oluşturulması için bir leriyle bilinen davalarının taki- insan hakları ihlallerine ilişkin çalışma ekibi oluşturulmuş; bu bini yapmak amacıyla gönüllü dosyalarda görev alacak avukat- ekiple birlikte üç hafta süresin- avukatlardan oluşan çalışma ların bu konuda yetiştirilmesi ce Ankara ve İstanbul illerin- ekipleri kurulup dosyalarda et- için çalışmalar yapılmış ve ko- de TBMM, üniversiteler, devlet kin avukatlık yapılabilmesi için nuya ilişkin eğitim materyalleri kütüphaneleri ve gazetelerin rutin dava çalışma toplantıları hazırlanmıştır. arşivlerinde incelemeler yapıl- yapılmıştır. Derdest olan bu dos- Faili meçhul ve zorla kaybet- mıştır. 1988-2002 yılları arasına yaların takibi devam etmektedir. melerde başvuru toplanması ait 1800’ün üzerinde dosyayı JİTEM gibi tarihi önemi olan bir

79 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ HABERLER

dosya Ankara’ya nakledildikten Türkiye’deki mevcut durumu tadır. Aynı zamanda internette sonra başka illerden avukatlar- özetleyen bir belgesel film ha- yayına sunulacaktır. ca kısmen takip edilmekle bir- zırlandı. Bu belgesel filmimizi Önümüzdeki dönemde de, likte Diyarbakır Barosuna bağlı yayınlayabilecek medya organ- mevcut davalara kaynaklık eden avukatlar açısından sadece de- ları KHK’lerle kapatıldığı için olaylara, mağduriyetlere ve aka- ğerli meslektaşımız Barış Yavuz halihazırda herhangi bir TV ka- tarafından fedakarca takip edil- nalında yer bulamamakla birlik- binde soruşturmaların takibine mekteydi. Projemiz kapsamında te konferans, kongre, seminer ilişkin çalışmalara devam edile- Barış Beyin koordinasyonunda gibi kollektif aktivitelerde sunu- cektir. bir çalışma grubu oluşturup dos- munun yapılması planlanmak- yanın takibine destek sunuldu. Lice ve Kulp katliamları ile JİTEM davalarının Ankara ve İzmir gibi şehirlere nakledil- mesi sebebiyle oluşan mağdur ailelerin ve avukatların yaşadığı zorluklara binaen, destek ola- bilmek için mağdur ailelerinin ve avukatların seyahat ve ko- naklama masrafları proje kap- samında sağlanmaktadır. Lice katliamı davasına iliş- kin olarak 15 Kasım 2016 tari- hinde Ankara’da milletvekilleri ve gazetecilerle bir toplantı ya- pılarak dosyaya ilişkin bilgilen- dirme yapıldı. Toplantıda dos- yada görev alan avukatlar ve aileler sunum yaptı. Aileler ta- rafından davaya ilişkin duyarlı- lık çağrısında bulunuldu. Projenin çalışma alanı olan cezasızlık mefhumu ve

80 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ HABERLER

SOKAĞA ÇIKMA YASAĞININ ARDINDAN BAROMUZUN CİZREYE İNCELEME ZİYARETİ

Değerli meslektaşlarım; Ve şimdi bizlere der ki ; defleri oldular. Sur’da, yankısıyla Dört Ayaklı Minare’nin ayaklarını Sevgili başkanımız Tahir EL- “ Dostlarım , aranızdan koparı- titreten top seslerinden kahrolu- Çİ’yi yad ederek ve aziz hatırası lışımın üzerinden iki ayı aşkın bir yorum, derin uykum bölünüyor karşısında eğilerek hepinizi say- süre geçti. Yeni yıl bile geldi, yeni sizler öldükçe. Ama biliyorum; gıyla selamlıyorum. yılın ilk karı da yağdı üzerime, zulme karşı direnmenin, hepimi- Değerli başkanımız Tahir ELÇİ, toprağıma süzüldü. Benden sonra zin adına korkmak yerine cesaret cesaret , vicdan , adalet ve hak nice fidanlar düştü. Kendi vatan- göstermenin , susmak yerine hay- savunuculuğunun abidesi olarak larında, kendi şehirlerinde, kendi kırmanın bir elzem olduğunu . İşte mazlumların kalbinde ölümsüz- evlerinde acımasız silahlardan tam bu sebeple mazlumlar için he- leşmiştir. çıkan vicdansız kurşunların he- piniz mücadele etmelisiniz.”

Değerli meslektaşlarım; Bölgemizde 7 il 20 ilçede onlarca mahalleyi kapsayacak şekilde toplamda 56 kez sokağa çıkma yasağı ilan edilmiş ve bu yasakların süresi 332 günü bulmuştur. Bu yasaklar Cizre, Silopi ve Sur İlçesinde bilfiil devam etmektedir. Bu il- çelerde yaşananlar birçok çocuğun ölmesine, yaralanması- na ya da ebeveynlerini kaybetmesine yol açmakmıştır. 3 ilçede son durum şöyledir: • Toplamda 5 kez sokağa çıkma yasağı ilan edilen CİZ- RE’de son yasak 14.Aralık.2015’te ilan edildi. 43 gündür devam eden ablukada 66 kişi yaşamını yitirdi. Cizre’de Temmuz 2015’ten bu yana 99 kişi hayatını kaybetti. • Toplamda 2 kez sokağa çıkma yasağı ilan edilen SİLO- Pİ’de

81 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ HABERLER

ULUSLARARASI HRANT DİNK ÖDÜLÜ DİYARBAKIR BAROSU’NA VERİLDİ Hrant Dink Vakfı tarafından her teren kişi veya kurumlara verilen üyelerinin tutuklanmasına, işken- yıl, özgürlüğün ve adaletin tesisi Uluslararası Hrant Dink Ödülü’ne ce görmesine ve hatta hunharca için çalışan, insan hakları müca- bu yıl Diyarbakır Barosunu layık katledilmesine varan ağır süreçler delesi yürüten, ırkçılık ve ayrımcı- gören Hrant Dink Vakfına ve yaşamasına rağmen insan hakları lık ile mücadale eden ve barışçıl jüriye Diyarbakır Barosu adına mücadelesinden asla geri adım at- bir dünya için çaba gösteren kişi teşekkür ederim. mamıştır. Adaletin tecellisi için en

veya kurumlara verilen Uluslara- Diyarbakır Barosu kuruluşundan doğruyu savunmuş ve ülkenin her rası Hrant Dink Ödülü bu yıl yurt bu yana her türlü iktidar odağının yanındaki haksızlıklara uğrayan içinden Diyarbakır Barosuna veril- dışında kalarak, evrensel insan mağdurların yanında taraf olmuş- di. Baromuz adına ödülü alan baro hakları ilkeleri doğrultusunda hak başkan yardımcımız Av. Ahmet tur. Bütün siyasal mülahazalar- ve hukuk mücadelesini yılmadan özmen konuşmasında; dan uzak olarak insanlığın en te- sürdüren, barışın hakim kılın- mel gereksinimi olan özgürlükten Değerli dostlar ması için çabalayan bu uğurda en ve adaletten yana tutum almıştır. Hrant Dink Vakfı tarafından her değerli üyelerini kaybetmiş bir Geçmişinden aldığı güç ve Tahir yıl, özgürlüğün ve adaletin tesisi hukuk kurumu ve sivil toplum ELÇİ’den devraldığı gurur dolu için çalışan, insan hakları müca- kuruluşudur. Mazlumun yanında mirasla bugün yine mazlumların delesi yürüten ve barışın hakim olmayı tarihsel bir zorunluluk yanındadır ve yanında olmaya olduğu bir dünya için gayret gös- olarak görmüştür. Onca baskıya, devam edecektir.

82 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ ETKİNLİKLER

Adalet, hukuk, barış, kardeşlik savunucusu; Hrant DİNK ve Tahir sında, Tüm Türkiye’de OHAL ilan ve özgürlük mücadelesine tüm ELÇİ, uzak ve yakın geçmişte edilmiş, AİHS askıya alınmış ve yaşamını adamış ve bu uğurda ortak yıkımı yaşamış ve mazlum yasama organı devre dışı bırakıla- canını vermiş sevgili Baro Başka- iki kardeş halkın evladı olmala- rak KHK’ler ile ülke yönetilmeye nımız Tahir ELÇİ’yi bir kez daha rının yanı sıra, tüm mazlumların başlanmıştır. Toplumun her sevgi, saygı ve minnetle anıyo- yanında yer alarak insanlığın rum. Anne-baba-eş ve çocukla- onuru olmayı hakketmişlerdir. kesiminde ciddi bir korku ve en- rının gözleri önünde zorla alınıp Tahir ELÇİ ve Hırant DİNK, halkla- dişe hakim olmuş, hukuk ve kişi işkence tezgahlarından geçirilen rın belleğinde; ucuz ve ayrıştırıcı güvenliği büyük bir yara almıştır. veya öldürülerek cesetleri tenha söylem ve tavır takınan siyaset bir yere atılan insanların faillerini odaklarına rağmen Türkiyedeki Diyarbakır Barosu olarak bir kez bulmaya adanmış bir hayattır hakların demokratik bir düzende daha belirtmek isteriz ki, Türki- Tahir ELÇİ. Tahir ELÇİ, bu mü- yaşaması için çabalayan ve hak ye’nin sorunları ancak toplumun cadelede asla korkmayan, son ve adalet dışında hiçbir ölçü kabul tüm kesimlerinin bir araya geldi- nefesine kadar barışı dilinden etmeyen entellektüeller olarak

düşürmeyen, halkların barış içeri- yer edinmişlerdir. Onların ölüm ği, demokrasi etrafında ortaklaş- sinde özgürce bir arada yaşaması emirlerini verenler güçlü mirasla- tığı bir zeminde hukuk içerisinde hayaliyle güç bulan bir entelektüel rının kaybolacağını ve onları takip çözülebilir. ve yılmaz insan hakları savunu- etmeyeceğimizi sanarak yanılmış- cusuydu. lardır. Gelinen noktada Tahir ELÇİ ve Mazlumların tarihi, insanlık Son bir buçuk yıldır Şıak, Sur, Hırant DİNK’in bizlere bıraktığı mücadelesinin tarihidir. Bu tarih, Silvan, Cizre, İdil, Yüksekova ve mirası korumak bir yana geliştir- insanlık için mücadele edip hiçbi- Nusaybin’de yaşanan çatışmalı mek bugün en temel görevimiz ve rimizin unutmadığı ve minnetle süreçte başta yaşam hakkı olmak tarihsel sorumluluğumuzdur. Bu- andığı insanların tarihidir aynı üzere tüm temel hak ve özgürlük- nun tek yolu ise, BARIŞ İSTEMEK zamanda. İşte insanlık tarihine ler ciddi bir şekilde ihlal edilmiştir. VE BARIŞIN TESİSİ İÇİN SESİNİ mal olmuş iki kahraman iki hak 15 Temmuz darbe girişimi sonra- YÜKSELTMEKTİR.

83 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ HABERLER

16. MUNZUR KÜLTÜR VE DOĞA FESTİVALİ BARO BAŞKANIMIZ AV. TAHİR ELÇİ ANILDI

16. Munzur Kültür ve Doğa Fes- tivali kapsamında Dersim Barosu tarafından Baro Başkanımız Av. Ta- hir Elçi adına düzenlenen Bölgede Hak ve Hukuk İhlalleri konulu pa- nel düzenlendi. Dersim Baro Baş- kan Yardımcısı Özgür Ulaş Kaplan ‘ın möderatörlüğünü yaptığı panel- de Baro Başkan Yardımcımız Av. Ahmet Özmen, Şırnak Barosu Baş- kanı Av.Nuşirewan Elçi, Batman Barosu Başkanı Av. Ahmet Sevim ve Van Barosu Başkanı Av. Murat Timur konuşmacı olarak yer aldılar.

BAROMUZ AKADEMİSYENLERİ YARGILANDIĞI DAVAYA KATILDI

Barış için akademisyenler inisiyatifi tarafından kaleme alınan ve son süreçte yaşanan çatışmalı ortamın son bulmasını talep eden metin nedeniyle 15 Mart 2016 ta- rihinde tutuklanan ve örgüt propagandası yapmaktıklar iddası ile cezalandırılmaları istenen akemisyenlerin ilk duruşmasına Baromuz adına Başkan Vekilimiz Ahmet Özmen katıldı. Mahkeme heyeti tarafından tutuklu aka- demisyenlerin tahliyesine, açıklamalarının TCK’nın 301. maddesini suçunu oluşturabil- me ihtimaline binaen Adalet Bakanından izin alınmasına ve izin verilince kadar yar- gılamanın durdurulmasına karar verildi.

84 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ HABERLER

TAHİR ELÇİ KENT ORMANI AÇILIŞI YAPILDI

13 MART 2016

Sayın basın mensupları, mizi dile getirmek isteriz. Başkanı- 3. Şehrin temel hava koridoru mız Tahir ELÇİ’nin bu kentin kültü- Bugün burada bir araya gelme- olan bölgenin yapılaşmaya açıl- rel, tarihi ve doğal mirasına verdiği mizin nedeni, Kent Ormanı olarak masını bu kentin havasını so- ayrılan alanın; yerel yönetimle- önem tüm kamuoyu tarafından bi- luyan yurttaşları olarak kabul rin, kent halkının ve ilgili meslek linmektedir. Nitekim Başkanımız etmiyoruz, örgütlerinin haberi olmadan gü- Sayın Tahir Elçi, kentin tarihi ve 4. Diyarbakır’da kişi başına düşen venlik alanı olarak tahsis edilme kültürel değerlerine yönelik saldı- yeşil alan miktarını dünya orta- girişimine karşı tepkimizi ve talep- rıların sonlandırılması için yapmış lamasına yaklaştırmayı engel- lerimizi kamuoyuna duyurmaktır. olduğu basın açıklaması sırasında katledilmiştir. leyen bu palan karşıyız. Şu anda içinde bulunduğumuz Talay Tepe ve Mastfroş Tepe arasın- Diyarbakır’ın bir tarafı havaa- 5. Yoğun kentleşme nedeni ile da bulunan 2900 dönümlük alan lanı, bir tarafı ise askeri bölge ile yok olmaya yüz tutan flora ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tara- kuşatılmıştır. Kentin gelecekteki fauna’nın tümüyle yok edilmesi fından 1/100.000’lik planı yapılarak yeşil alanı olan bu bölge de yine anlamına gelen bu plana karşı- Jandarma Genel Komutanlığına güvenlikçi bir bakış açısı ile askeri yız. tahsis edilmek üzere ilk adımı atıl- bölge olarak kullanılmak isten- 6. Alteatif olarak önerilen yeşil mıştır. Bu plana yerel yönetimler, mektedir. Bizler Diyarbakır Barosu STK’lar, meslek odaları ve binlerce ve Kent Konseyi bileşenleri olarak; alan, ulaşılabilir olmadığı, su vatandaş yazılı olarak itiraz etmiş- bu alanın Kent Ormanı dışında koruma havzası içerisinde kal- tir. Ancak bu itirazlar Çevre ve Şe- başka hangi amaçla olursa olsun dığından kentteki yurttaşın hircilik Bakanlığı tarafından gör- planlanmasına ve kullanılmasına kullanımına sunulamayacağı mezden gelinerek reddedilmiştir. aşağıda belirtilen gerekçelerle kar- için bu plana karşıyız. şıyız. Bunun üzerine ilgili belediyeler Bu itirazı kayıtlarımızdan hareket- ve meslek örgütlerinin bu planın 1. Bu kentte yaşayan insanlar le; Çevre ve Şehircilik Bakan- iptali için açmış oldukları davalar olarak yürüyeceğimiz, nefes lığının ismine ve misyonuna alabileceğimiz, gölgesinde din- halen devam etmektedir. Dolay- uygun bir şekilde tek taraflı, lenebileceğimiz ulaşılabilir bir sıyla bu alanın kent sakinlerinin merkezi ve dayatmacı yöntemle kullanımına sunulmasına ilişkin kent ormanı istediğimiz için bu hazırladığı bu plandan vazgeçe- süreç halen hukuksal anlamda de- plana karşıyız, rek, alanı kent ormanı olarak vam etmektedir. 2. Kent ahalisi olarak böylesine düzenlemeye davet ediyoruz. Bunun yanı sıra Kent Ormanı- yaşamsal bir meselede bilgimiz Kent Ormanının başka herhan- nın adının Diyarbakır Büyükşehir ve onayımız olmadan, Anaka- gi bir amaçla kullanılmasına Belediyesi tarafından Tahir Elçi ra’dan yapılan planlarla kentin izin vermeyeceğimizi kamuo- Kent Ormanı olarak değiştiril- temel bir meselesi hakkında yuyla paylaşmak isteriz. mesinden dolayı Baromuz adına karar verilmesini doğru bulmu- memnuniyetimizi ve teşekkürleri- yor ve kabul etmiyoruz, Saygılarımızla Diyarbakır Barosu Diyarbakır Kent Konseyi

85 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ HABERLER

BAROMUZ CAN DÜNDAR VE ERDEM GÜL DAVASINDA..

Baromuz Can Dündar ve Erdem Gül dos- yasının 3. duruşmasına katıldı. MİT tırlarının yakalanması ile ilgili davalardan olan ve ka- muoyunda selam ve tevhid davası olarak bili- nen dava ile birleştirilmesi talebi reddedildin dosyada duruşma 6 Mayıs 2016 gününe erte- lendi..

MUSA ANTER VE JİTEM DAVALARINI TAKİP ETMEYİ SÜRDÜRÜYORUZ

Musa Anter ‘in öldürülmesi ve Orhan Miroğlu’nun yara- lanması olayına ilişkin olarak açılan ve daha sonra Diyarba- kır’dan Ankara 6. Ağır Ceza Mahkemesine nakledilen dava ve bu dava ile birleştirilen Kamuoyunda JİTEM ana dava olarak bilinen davanın yargılamasına devam edildi. Sanık Hamit Yıldırım’ın tutukluluk halinin devamına ve Abdülkadir Aygan’ın İsveç’ten iadesinin istenmesine karar verilen duruşma 20 Haziran 2016 tarihine ertelendi. Duruşmaya Baro Başkan Yardımcımız Av. Ahmet ÖZMEN ve Baro üyelerimiz katıldı. Türkiye’nin geçmişiyle yüzleşme- sinde kritik öneme sahip bu davanın mağdurları için adalet tesis edilinceye kadar takipçisi olacağımızı yineleriz.

SİİRT’TE KATLEDİLEN MESLEKTAŞIMIZ AV. M.NEZİR OKUR’UN DAVASININ TAKİPÇİSİ OLDUK.

Siirt Barosuna kayıtlı meslektaşımız Av. M.Nezir Okur’un yürüttüğü mesleki faaliye- ti nedeniyle katledilmesinden sonra Siirt Ağır Ceza Mahkemesinde görülen davanın ilk duruşmasına Türkiyedwn bir çok baro birlikte katıldık. Sanığın tutukluluk halinin devamına karar verilen duruşma 22 Hazi- ran 2016 tarihine ertelendi.

86 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ HABERLER

BAROMUZ KULP DAVASININ TAKİPÇİSİ OLMAYA DEVAM EDECEK

Katledilen Baro Başkanımız Av. Tahir Elçi’nin de baromuz adı- na takip ettiği Diyarbakır ili Kulp İlçesi Alaca Köyünde 1993 yılın- da gözaltında katledilen 11 sivil yurttaşın davasının 12. duruşması bugün (31.10.2016) Ankara 7. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü. Duruşmaya Baromuz yönetim kurulu üyeleri ile baromuz üyesi avukatlar katılım göstermiştir. Cumhuriyet Savcısının 6722 sayı- lı yasa uyarınca sanığın asker olması nedeniyle davanın Askeri mahkemede görülmesi gerektiği yönündeki talebi üzerine mah- keme heyetince karar verilmek üzere duruşma 16.01.2017 tarihi- ne ertelenmiştir. Diyarbakır Barosu olarak sevgili Başkanımızın takip ettiği bu ve benzeri tüm dava ve soruşturmaların takipçisi olacağımızı bir kez daha belirtmek isteriz.

BAROMUZ İNTERNET KESİNTİLERİ SEBEBİYLE ANAYASA MAHKEMESİNE BİREYSEL BAŞVURU YAPTI

Baromuz 26.10.2016 – 31.10.2016 tarihlerinde İlimiz ve Bölgemizde meydana gelen inteet kesintileri sebebiyle Anayasanın 26. Maddesinde güvence altına alınan ifade özgürlüğü hakkının ihlalinin tespiti için Anayasa Mah- kemesine Bireysel Başvuru yapmıştır. 1136 sayılı Avukatlık yasasının 76. Maddesi uyarınca hukukun üstünlüğünü, insan haklarını savunmak ve korumak görevi çerçevesinde yapılan başvuruda ‘’ yaşanan inteet kesintilerinin, teknik bir arızdan dolayı değil kamusal bir müdahale sonucu meydana geldiği belirtilmiş ve her yaşanan önemli toplumsal olaylar ve gelişmeler sonrasında internet bağlantısının tamamen kesildiği vurgulanmıştır

87 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ HABERLER

BAROMUZ KULP DAVASININ TAKİPÇİSİ OLMAYA DEVAM EDECEK

14.01.2015 Tarihinde katledi- avukatlar karar sonrası Cizre Ad- karar olmadığını belirterek yargı- len Nihat Kazanhan’ın faillerinin liyesi önünde karara ilişkin basın nın temel sorunlarından olan ceza- yargılandığı Cizre 1. Ağır Ceza açıklaması yapmıştır. Kasten işlen- sızlık zırhı ile kamu görevlilerinin mahkemesince 11.11.2016 (bugün) miş bir cinayetin olası kastla işlen- işledikleri ağır suçların cezasız bı- tarihinde karar verildi. Baromu- diği yönündeki değerlendirmeye ve rakıldığını maalesef gözlemlemeye haksız tahrik hükümlerinin uygu- zunda müdahil olduğu dosyada devam ettiklerini belirtmiştir. sanık polis memuru hakkında ni- lanmış olmasına yönelik tepkiler hai olarak 13 yıl 4 ay hapis cezası dile getirilmiştir. Diyarbakır Barosu ve diğer mü- verilmiştir. Duruşmada müdahil Baro başkanımız Av. Ahmet Öz- dahil kurumlar olarak adil olmayan olan ve 11.11.2016 tarihli duruşma- men tarafından yapılan açıklama- bu karara karşı kanun yollarına ya katılan Diyarbakır Barosu, Şıak da verilen kararın toplum vicdanını başvuracağımızı ve dosyanın ta- Barosu, Ankara Barosu, İstanbul rahatsız ettiğini, ailesinin anne ba- kipçisi olmaya devam edeceğimizi Barosu, Manisa Barosuna mensup basının yüreklerine su serpecek bir kamuoyuyla paylaşırız.

88 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ HABERLER

ÇOCUK HAKLARI MERKEZİ ALAŞEHİR’DE

3 yaşındaki Irmak KUPAL’ın cin- ya, Aydın barolarının müdahillik tıpa sevkine karar verildi. Duruşma sel istismara maruz kalması ve talepleri mahkeme heyeti tarafın- 15.02.2017 tarihine ertelendi. Du- öldürülmesi ile ilgili olarak açılan dan reddedildi. Daha sonra Irmak ruşmaya baromuz temsilen çocuk Alaşehir Ağır Ceza Mahkemesinin KUPAL’ın dedesinin talebi ile du- hakları merkezi başkanı Av. Mah- 2016/164 nolu dosyasının ilk duruş- ruşmaya katılan tüm avukatların mut ÇİFTÇİ katıldı. ması yapıldı. müşteki vekili olarak duruşmalara kabulüne karar verildi. Sanık hak- Diyarbakır Barosu ve Çocuk Hakla- Diyarbakır, Manisa, Ankara, İstan- kında, akli dengesinin yerinde olup rı merkezi olarak dosyanın takipçisi bul, İzmir, Antalya, Mersin, Kütah- olmadığının tespiti amacıyla adli olmaya devam edeceğiz.

TAHİR ELÇİ SATRANÇ TURNUVASI YAPILDI

Tahir Elci’ye atfedilen Diyarbakır Barosu ve Türkiye Satranç Federasyonu İl Temsilciliği ortaklığı ile yapılan Diyarbakır’da çocuklar için düzenlenen en büyük Satranç Turnuvası sona erdi. Turnuvanın düzenlenmesinde emeği geçen herkese Diyarbakır Barosu adına teşekkür ederiz.

OHAL KOŞULLARI ALTINDA TÜRKİYE’DE YARGI SİSTEMİ ULUSLARARASI HUKUK KONFERANSI Düzenleyicileri arasında Diyarbakır Yetkileri, Baroların ve Üyelerinin Küçük, Antalya Barosu Başkanı Av. Barosu’nun da bulunduğu 15 baro Karşılaştıkları Baskılar konulu pa- Polat Balkan, Barselona Barosu’n- ile yerli ve yabancı hukuk örgütleri nel gerçekleştirildi. dan Av. Robert Sabata ve Podova tarafından ortaklaşa düzenlediği Barosu’ndan Av. Giacomo Gianolla “OHAL Koşulları Altında Türkiye’de Moderatörlüğünü Adana Barosu konuşmacı olarak katıldı. Yargı Sistemi Uluslararası Hukuk Önceki Dönem Başkanı Av. Mengü- Konferansı”, 13 - 15 Ocak 2017 cek Gazi Çıtırık’ın üstlendiği panele, Konferans kapsamında iki gün bo- tarihleri arasında Ankara Plaza Diyarbakır Barosu Başkanı Av. Ah- yunca yapılan atölye çalışmalarına Hotel’de yapıldı. Konferans kap- met Özmen’in yanı sıra Ankara Ba- baromuz yöneticileri Av. Neşet Gi- samında 14 Ocak 2017 Cumartesi rosu Başkanı Av. Hakan Canduran, rasun, Av. Serhat Eren, Av. Nahit günü OHAL’de Baroların Görev ve , Adana Barosu Başkanı Av. Veli Eren ve Av. Nuşin Uysal katıldılar.

89 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ HABERLER

DANIŞTAY 6. DAİRE SUR İLÇESİNDE ALINAN ACELE KAMULAŞTIRMA KARARINA KARŞI BAROMUZUN AÇTIĞI DAVAYI REDDETMİŞTİR.

15 ŞUBAT 2017

Basına ve Kamuoyuna Danıştay 6. Daire Başkanlığı Diyarbakır Baro Başkanlığı tara- 08.12.2016 tarihli red kararına ge- fından Danıştay 6. Daire Başkan- Diyarbakır Barosu olarak, Bakan- rekçe olarak “kamulaştırma için lığı’nın 08.12.2016 tarihli kararına lar Kurulunun 21.03.2016 tarih ve ayrıntılı teknik çalışmaların ya- karşı Danıştay İdari Dava Daireleri 2016/8659 karar sayılı “Diyarbakır pılığını, bölgenin riskli alan ilan Kurulu’na temyiz itirazları gerek- ili Sur ve Yenişehir İlçeleri sınırları edildiği, kültür varlıklarının ihya ve çeli olarak 15.02.2017 tarihi itibari içerisinde bulunan taşınmazların restorasyon çalışmalarının aslına ile yapılmıştır. Temyiz itirazlarımız Çevre ve Şehircilik Bakanlığının uygun olarak tamamlanasının he- doğrultusunda hukuka ve yasaya 16.03.2016 tarih ve 2988 sayılı yazısı deflendiğini, acele kamulaştırmaya açıkça aykırı olan Sur ve Yenişehir üzerine 2942 Sayılı Kamulaştırma konu taşınmazların mahalle, ada İlçeleri Acele Kamulaştırma karar- Kanununun 27. Maddesine göre ve parsel numarası gösterilmek su- alınan ve 25.03.2016 tarihli Resmi retiyle tek tek belirlendiği, kullanı- larının iptalini reddeden mahkeme Gazetede yayımlanan usul ve ya- lamaz halde bulunan bölgenin kent kararın bozulması talep edilmiştir. saya aykırı Acele Kamulaştırma çeperinde çöküntü alanı oluşumu- İşleminin” iptali ve yürütmesinin nun önlenmesi, imar ve ıslahının Diyarbakır Barosu olarak Sur ve durdurulması için 29.03.2016 Da- bir an önce yapılması için acele Yenişehir İlçeleri Acele Kamulaş- nıştay 6. Daire Başkanlığı’na açılan kamulaştırma kararı alındığından tırma kararlarının iptaline ilişkin işlemin iptali davası Danıştay 6. Da- ilişkili Bakanlar Kurulu kararının açılan iptal davasının temyiz süreci ire Başkanlığı’nın 08.12.2016 tarihli hukuka aykırı olmadığı” hususları ve sonucu ayrıca kamuoyu ile pay- kararı ile reddedilmiştir. belirtilmiştir. laşılacaktır.

90 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ HABERLER

Diyarbakır Barosu Kupası Koşusu Yapıldı

2014 yılından beri düzenlenen ve bu yıl üçüncüsü yapılan Diyarbakır Barosu Kupa- sı Koşusu bugün (25.10.2016) saat 15.30’da Diyarbakır Hipodromunda yapıldı. TJK ve Tay TV’de canlı yayınlanan Diyarbakır Barosu Kupası Koşusu ilgi ve heyecanla izlendi. Yarışı Diyarbakır Barosu Yönetim Kurulu üyeleri, çok sayıda avukat ve sivil toplum örgütü tem- silcisi de izledi. Baro Başkanımız Ahmet ÖZMEN, Diyarbakır Barosu Kupası koşusunda birinciliği alan Kırdemirkır adlı atın sahibi olan Mahmut KARAKEÇİ’YE kupayı takdim ederek tebrik etti.

91 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ HABERLER

TAHİR ELÇİ VE AVUKATLIK KONULU PANEL..

Nisan Avukatlar Günü etkinlik- de, meslek hayatını insan hakları- ne haykırmanın bir elzem olduğu- leri kapsamında “TAHİR ELÇİ ve na, demokrasi ve adalete adayan ve nu. İşte tam bu sebeple mazlumlar AVUKATLIK” isimli panel ve anma bu uğurda canını veren baro başka- için hep mücadele etmelisiniz.“ etkinliği Diyarbakır Büyükşehir nımız Tahir ELÇİ’yi yad etmek için Belediyesi Tiyatro Salonunda ya- bir aradayız. Değerli dostlar, pıldı. Geçmiş yıllarda Diyarbakır Barosu Başkanlığı yapmış olan Av. Değerli Başkanımız cesaret, vicdan Ölümsüz Başkanımızın hayatı bir Fethi GÜMÜŞ, Av. Mustafa ÖZER, ve hak savunuculuğunun abidesi örnektir hukukçulara, sözcükle- Av. Mustafa Sezgin TANRIKULU olarak bizlerin ve mazlumların kal- re sığmayan bir duruştur. Kendini ve Av. Mehmet Emin AKTAR’ın binde ölümsüzleşmiştir. yenileyen bir mücadele azmidir O konuşmacı olarak katıldığı panelin . Korkuya yer yoktur hayatında, moderatörlüğünü Diyarbakır Ba- Ve şimdi bizlere der ki; kimseye diz çökmemenin verdiği rosu Başkan Yardımcısı Av. Ahmet onurla çıkmıştır işkence tezgâh-

ÖZMEN yaptı. Sevgili Başkanımız Tahir ELÇİ’ye saygı duruşuyla baş- “Dostlarım, aranızdan koparılışı- larından. Suyun bile çürüdüğü, layan anma etkinliği, Başkanımı- mın üzerinden dört ayı aşkın bir insanların onurlarının bir çırpıda zın hayatının anlatıldığı sinevizyon süre geçti. Benden sonra da nice gasp edildiği ve cesetlerin odalar- gösterisiyle devam etti. fidanlar düştü. Kendi vatanlarında, dan alınıp vadilere savrulduğu o ka- kendi şehirlerinde, kendi evlerinde, ranlık dehlizlere tanıklık etmiştir. Açılış konuşmasını yapan Diyarba- acımasız silahlardan çıkan vicdan- kır Barosu Başkan Yardımcısı Av. sız kurşunların hedefleri oldular. Yılmamıştır. Çünkü omzunda ta- Ahmet ÖZMEN şunları ifade etti; Sur’da, yankısıyla, dört ayaklı mi- şıdığı, meslektaşları Şevket EPÖZ- narenin ayaklarını titreten top ses- DEMİR’lerin,Yusuf EKİNCİ’lerin, Sayın konuklarımız ve Diyarbakır lerinden kahroluyorum, derin uy- Medet SERHAT’ların, Faik CAN- Barosunun değerli üyeleri; kum bölünüyor sizler öldükçe.Ama DAN’ların, Kazım EKİNCİ’lerin, biliyorum; zulme karşı direnmenin, Metin CAN’ların ve nicelerinin vic- Kadim coğrafyamızın içerisinde hepimizin adına korkmak yerine dani ağırlığıdır. Roboski’nin, Kuş- bulunduğu kederli ve bu zor günler- cesaret göstermenin, susmak yeri- konar ve Koçağılı’nın bitmeyen

92 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ HABERLER

ahının hesabını sormanın gereklili- kapılmış, insan vicdanını yok sayıp yaşamını faili meçhul cinayetlerin ğidir. Zalime karşı mazlumun haklı yaşıyor adeta. Başkasının acısın- aydınlatılmasına adamış Başkanı- çığlığını geçirir mahkeme tutanak- dan sevinç devşirenlerin nutukları mızın soruşturma dosyası, bizzat larına. Zalimin utancını daim kılar yankılanıyor. Yaşananlara, barış soruşturma makamlarınca “FAİLİ mahkeme salonlarında çınlayan çığlığıyla tepki gösteren duyarlı in- MEÇHUL İLE MALÜL” bir hale ge- sesiyle. Yitirilen canların sızısı di- sanlar, başkanımıza yapıldığı gibi tirilmeye çalışılmaktadır. Buradan linden dökülür çapraz sorgularda. linçe tabi tutulmak suretiyle apar bir kez daha, hızlı ve etkili bir soruş- Şimdi tamamlayamadığını düşün- topar gözaltına alınıyor. turma yürütülmeden faili meçhul düğü Kulp, Lice, Vartinis ve Robos- bırakılmış tüm cinayetlerin şüphe- ki’nin hüznünü taşımaktadır naif Başkanımız, bir televizyon progra- lisinin devlet olduğunun altını çiz- yüreğinde. mında sarf ettiği sözleri nedeniyle mek istiyoruz. –Kendi ifadesiyle- Ultra milliyetçi Değerli Dostlar, bir güruhun başlattığı linçe maruz Bilinmeli ki; Diyarbakır Barosu, kalmış, siyasi iktidar ve basın eliyle başkanının dosyasının faili meçhul Kırk yıldır süren, artık yoğunluk hedef tahtasına oturtulmuştur. Yar- dosyalar kervanına aldırılmasına derecesinden iyice emin olduğu- gı da aldığı talimatın gereği olarak müsaade etmeyecektir. Bir kez muz bir savaş, sivil yaşam alanla- üzerine düşen rolü oynamıştır. Bü- daha Başkanımız Tahir ELÇİ’ye,

tün bu saldırılara karşı Tahir ELÇİ, yakınlarına , meslektaşlarımıza ve rına yayılmıştır. Şehirler, ilçeler ve Hukuk ve siyaset dersi niteliğinde halkımıza söz veriyoruz: mahalleler aylarca abluka altına yargı makamları nezdinde savun- alınarak, insanların ulusal ve ulus- ma yapmıştır. Bu sözümüz, Tahir Başkanımızın lararası hukuktan doğan bütün yılmadan ve korkmadan takipçisi hakları yok sayılmaktadır. Evlerin- Tehditlere karşı ise “1990’lı yıllar- olduğu ve aydınlatmış olduğu faili den ekmek almak için çıkanlar, ya- dan bugüne Jitemci ağababalarınız meçhul dosyalar nedeniyle kendi- ralı evlatlarına ulaşmaya çalışmak ve generallerinize boyun eğmedim sine olan borcumuzun da bir gere- isteyenler sokaklarda acımasız bir sizden mi korkacağım” diyerek ge- ğidir. şekilde katledilmektedir. Yaşam reken cevabı vermiştir. Bu dik du- hakına son veren bu uygulamalar ruşuna karşı 28 Kasım 2015’te ise Bugün bizi yalnız bırakmayan siz yetmezmiş gibi cenazelerin kaldı- hunharca bir suikastle aramızdan değerli dostlara katılımızdan dolayı rılmasına bile izin verilmemekte- alınmıştır. Üzülerek ve büyüyen öf- teşekkür eder; Diyarbakır Barosu dir. Bütün ülke, akıl tutulmasına kemizle belirtmek isteriz ki, meslek adına hepinizi saygıyla selamlarım.

93 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ HABERLER

BAROMUZDAN NUSAYBİNDEKİ İŞKENCE İDDALARI İLE İLGİLİ SUÇ DUYURUSU

15 ŞUBAT 2017

Baromuz, 22.02.2017 tarihinde sosyal ve yazılı medyada yer alan Nusaybin/Koruköy sakinlerinden Abdi AYKUT’un gözaltında işkenceye maruz kaldığı yönündeki iddialar üzerine Mardin Cumhuriyet Başsavcılığı- na suç duyurusunda bulundu.

94 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ HABERLER

TÜBAKKOM 13. DÖNEM 3. GENEL KURUL TOPLANTISI

Diyarbakır Barosu Kadın Hak- ları Merkezi Tübakkom 13. Dönem 3. Genel Kurul Toplantısı’na katı- lımcı Aslı PASİNLİ temsiliyetinde 17.12.2016 tarihinde Nevşehir Ba- rosu ev sahipliği eşliğinde Nevşe- hir’de yapılmıştır. Toplantı Tübakkom Dönem Sözcüsü Osmaniye Baro Başkanı Av. Dilem Aksoy ve TBB Yönetim Kurulu Üyesi Av. Yurdagül GÜNDO- dönem sözcüsü olan Osmaniye 7- 8 Mart 2017 Dünya Kadınlar Gü- ĞAN’ın ‘Laiklik’ üzerine konuşma- Barosuna mail olarak gönder- nünde tüm baroların eş zamanlı ları ile açılarak gündem görüşül- meleri konusunda oy birliği ile olarak yapılmak istenilen ortak mesine geçilmiştir. karar verildi. eylem planı hakkında; 1- Denizli ve Kütahya’da tespit 4- TCK 103. Md. De yapılan deği- • 11 Mart Ankara’da Anıtkka- edilen Belediyeler, evlilik hayat- şikliğin iptali için Anayasa Mah- bir’e cübbeli yürüyüş Ankara larına ilişkin kitapçıklar dağıt- kemesine gidilmesi hususunda Barosunun önerisi olarak masından dolayı tüm baroların oy çokluğu ile karar verildi. De- oy çokluğu ile kabul edildi. kendi il ve ilçe belediyelerinde nizli, Osmaniye, Aydın, Ankara, böyle bir çalışma yapıp yapma- Aksaray, İstanbul, İzmir, Sakar- • Diyarbakır Barosu’nun öne- dığının araştırılmasına karar ya, Edirne Barosu oylamada risi olan ve geçtiğimiz 8 verildi. Kitapçıklara yönelik İçiş- muhalif kaldı. Mart’tan bu 8 Mart’a süreç leri Bakanlığı’na yazı yazılması 5- 6284 Ailenin Korunması ve Ka- değerlendirmesi yapılarak konusunda oy birliği ile karar dına Karşı Şiddetin Önlenmesi- savaş ve çatışmalı ortamda- verildi. ne Dair Kanun, Medeni Kanun, ki kadına dikkat çekilmesi 2- Hatay, Sakarya, İzmir, Malatya, Uluslararası Sözleşmeler, Ceza basın açıklamalarının bu İstanbul, Edirne, Kayseri, Te- Kanununda Kadın Hakkındaki kapsam etrafında birleşme- kirdağ ve Kırıkkale Barolarına maddeler ve İletişim Teknikle- si ve simgesel olarak siyah ‘kim hangi tarihte ne söylemiş rini kapsayan ortak bir eğitim şemsiye ile kitlesel yürü- ve sıfatı nedir’ şeklinde haber CDsi oluşturarak bir külliyat yüşlerin yapılması önerisi oy taraması görevi verilerek çalış- oluşturulması yönünde TBB’ye çokluğu ile kabul edildi. ma bitim tarihi 15 Ocak olarak öneri olarak sunulmasına oy 8- Toplantıya katılan baroların belirlenmiştir. birliği ile karar verildi. serbest zamanlı soruların tar- 3- İstanbul Sözleşmesi kapsamın- 6- Batman’daki Amine Demirtaş tışılması ve Tübakkom çalış- da GREVIO’ya sunulacak gölge dosyasının takibi için oy birliği malarının daha başarılı olması raporuna ilişkin bütün barolara ile Tübakkom yürütmeye yetki temenni edilerek ve toplantıya 30 Ocak’a kadar çalışmalarını verildi. son verildi. Toplantı Katılımcısı Av. Aslı PASİNLİ

95 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ MERKEZ VE KOMİSYONLAR

STAJ VE MESLEK İÇİ EĞİTİM FAALİYETLERİ

Diyarbakır Barosu Staj Eğitim Merkezi olarak 10.10.2016 tarihi itibariyle 135 aktif Stajyer Avukatımız Baroya kayıtlı idi, 10.10.2016 tarihinden sonra 31 Stajyer Avukat yeni kayıt yaptırmıştır. Stajyer Avukatlarımızdan 37 tanesinin staj bitim işlemi yapılmıştır. Halen Stajyer Avukat Listesinde 132 Aktif Stajyerimiz stajlarına devam etmektedirler. 01.11.2016 tarihinden bu yana devam eden Staj Eğitimleri kapsamında 39 adet eğitim yapılmış olup, konular aşağıdaki şekildedir. 2017 Staj Eğitim Dönemi Genel stajyer Toplantısı Avukatlık Mesleğinin Tarihçesi-Genel Olarak Avukatlık Avukatlık Meslek İlkeleri UYAP Avukat Portalı İdare ve Ceza Hukuku Boyutuyla OHAL Rejimi ve KHK’ler İşçi Hak ve Alacakları Soruşturma Hazırlık-1 Soruşturma Hazırlık-2 Kovuşturma İyi Bir Avukat Nasıl Olmalıdır? Avukatlık Ücret Sözleşmesi-Asgari Ücret Tarifesi Ulusal Mevzuatta ve Uluslararası Sözleşmelerde Çocuk Hakları Mağdur Çocuklara Hukuki Yardım ve Başvuru Mekanizmaları Avukatlık Disiplin Hakları Adam Öldürme Suçları Özel Yetkili Mahkemeler ve Örgütlü Suçlar Memurun Açığa Alınması ve İhracı Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesi ve Gayrimenkul Satış Vaadi Sözleşmelerinden Doğan Davalar Tapu İptali ve Tescil Davaları İdari Davalar ve Yargılama Usulü Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru Stajın Verimli Geçmesi için Öneriler Sigorta Sözleşmelerinden Doğan Davalar Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine Bireysel Başvuru I

96 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ MERKEZ VE KOMİSYONLAR

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine Bireysel Başvuru II Ceza İnfaz Hukuku 5233 Sayılı Yasa, Başvuru Yollaru, Uygulama Sorunları Haksız Koruma Tedbirleri Nedeniyle Tazminat Davası Mülteci Hukuku Eğitimi Çocuk Hakları Ve Çocuk Adalet Sistemi Avukatın Hak ve Ödevleri Gayrimenkul Hukukuna Giriş-Zilyetlikten Tescil Davaları İcra Hukukunda İhale ve İhalenin feshi İş Kazaları (Dava ve Uygulamalar) KHK Kapsamında İşe İade (Dava ve Uygulamalar) Ayrımcılık Yasağı Boşanma ve Boşanma Davası Türleri İdare Hukukunda Tam Yargı Davaları Hukuk, Avukatlık Mesleği ve Gündelik Hayat

Meslek İçi Eğitim Merkezi olarak meslektaşlarımızın geneline yönelik yapılan eğitim çalışmaları aşa- ğıdaki şekilde gerçekleşmiştir. CMK Eğitim Semineri Kamulaştırma ve Kentsel Dönüşüm Dijital Çağda Avukatlık, Bilişim Hukuku, UYAP Tazminat Hukuku Ve Aktüerya Hesaplamaları Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru

Meslektaşlarımıza yönelik genel meslek içi eğitim seminerleri önümüzdeki dönemde de devam ede- cektir.

97 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ MERKEZ VE KOMİSYONLAR

ÇOCUK HAKLARI MERKEZİ FAALİYET RAPORU

Diyarbakır Barosu Çocuk Hakları desteklerimiz sunduk. Satranç turnuvasını” gerçekleş- Merkezi 45. Olağan Genel Kurul tirdik, turnuva sonunda bütün Uluslararası Çocuk Merkezi’nin sonrasında Diyarbakır Barosu katılmcılara madalyaları Baro- 16 Aralık 2016 tarihinde Anka- Başkanı Av. Ahmet ÖZMEN baş- muz üyeleri ile Federasyon tem- ra’da düzenlediği ‘Kayıp Çocuklar kanlığında “Çünkü Önce Çocuk silcileri tarafından takdim edildi. Yardım Hattı’ nın kurulmasının Hakları” bilincinin oluşması ile çocukların üzerindeki etkileri ile Doğa Okulları’nın 28 Aralık 2016 merkeze katılan yeni üyelerin, hattın kurulum sürecine ilişkin tarihinde düzenlediği kariyer üyeliklerinin kabulü ile yıllık ey- yol haritasının çizildiği toplantı- günleri etkinliğine konuşmacı lem planının tartışıldığı toplantı- da birçok sivil toplum kurululu- olarak katılan Merkezimiz üye- mızı gerçekleştirdik. şunun yanında yer alarak des- leri “bugünün çocukları gelece- Cinsel istismara ilişkin davalarla teklerimizi sunduk. ğin teminatı”, “Hukukun toplum ilgili yaptığı haberlerden dolayı üzerindeki etkisi” ile “Yargı gö- Türkiye Satranç Federasyonu ile Diyarbakır 2. Asliye Ceza Mah- revlilerinin adliye sistemi içe- Diyarbakır Barosu Çocuk Hakları kemesinde yargılanan gazeteci risindeki önemi” başlıklarında Merkezinin ortak projesi kapsa- Felat Bozarslan’ın dosyasının konuşmalar yaptılar. mında 17-18 Aralık 2016 tarihin- daimi takipçisi olarak 15.12.2016 de Seyrantepe Spor Kompleksin- Mezopotamya okullarında 31 tarihli duruşmasına katılarak de çocuklara yönelik “Tahir Elçi Aralık 2016 tarihinde minik ar- Çocuk Hakları Merkezi olarak

98 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ MERKEZ VE KOMİSYONLAR

kadaşlarımızla gerçekleştirdiği- fağında yer alan Trabzon Asli- Diyarbakır Sur Kaymakamlığı miz seminer ile, çocuk hakları ye Ceza Hakimi Murat Aydın, bünyesinde faaliyet yürüten Sur üzerinde tartışmalar yürüterek, Sosyal Hizmet Uzmanı Emrah Rehberlik ve Araştırma Merke- çocukların, çocuk olmaları se- Kırımsoy, İstanbul Barosu Avu- zi tarafından düzenlenen ‘Önce bebiyle sahip oldukları haklar katlarından Seda Akço Bilen ve Bilgilen Sonra İlgilen’ projesi konusunda farkındalık yarattık. Ankara Barosu Avukatların Sa- kapsamında Sur, Lice,Hani, Dic- bit Aktaş ile çocukların adalet Çocuk Hakları Merkezi üyeleri le ilçelerinde okullarda görev ya- sistemi içerisindeki yeri ve avu- pan rehber öğretmenlere 16-20 ile 8 Ocak 2017 tarihinde gerçek- katın rolü konusunda merkez Mart tarihleri arasında 4 günlük leştirdiğimiz keyifli Pazar kah- üyelerimize yönelik kapsamlı bir ‘Çocuk İstismarında Avukatın valtısı ile, gerçekleşen ve ger- eğitim gerçekleştirdik. çekleştirilecek projeler üzerine Rolü’ konulu eğitimler verildi. Mezopotamya Eğitim Kurumla- tartışmalar yürüttük, alınan ka- Diyarbakır Barosu Çocuk Hak- rını temsilen minik arkadaşla- rarlar doğrultusunda Merkezin ları Merkezi olarak ifa ettiğimiz yeniden şekillenmesi bilincini rımız ve okul idarecileri 15 Mart 2017 tarihinde Diyarbakır Baro- kamusal hizmetle, başvurucu oluşturduk. su Başkanı Av.Ahmet ÖZMEN ailelere ücretsiz hukuki yardım Sivil Düşün AB Programı ve Di- ile Çocuk Hakları Merkezine te- ve avukatlık hizmeti sunmakta, yarbakır Barosunun desteği ile şekkür ziyaretinde bulunarak, aile ve sosyal politikalar bakan- 25-26 Şubat 2017 tarihlerinde daha önce yaptığımız seminerin lığı temsilcileri ile ailelerin bun- ‘Çocuk Hakları ve Çocuk Adalet faydaları ile çocuklar üzerindeki dan sonraki yaşamları hususun- Sistemi ‘ semineri ile işin mut- olumlu etkilerini paylaştılar. da destek vermekteyiz.

99 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ MERKEZ VE KOMİSYONLAR

AVUKAT HAKLARI MERKEZİ

Avukat Hakları Merkezi savun- Bu süre zarfında; amacıyla merkez bünyesinde mayı temsil eden avukatlık mes- Mevzuat ve İçtihat Çalışma Gru- Hak ihlaline uğrayan avukat- leğinin itibarını, saygınlığını ve bu oluşturulmuştur. ların merkeze başvurmalarını bu mesleği icra eden avukatların sağlamak ve bu hak ihlallerinin Diğer baroların Avukat Hakları haklarını korumak, tanınmasını en hızlı ve en etkin bir şekilde Merkezleri ile iletişime geçilmiş sağlamak, uygulanabilir kılmak giderilmesi için Avukat Hakla- ve barolarca yapılan çalışma ve ve geliştirmek için evrensel de- rı Merkezi çağrı telefonu (0549 faaliyetler raporlandırılmıştır. ğerler ve ilkeler doğrultusunda 489 4849) aktif hale getirilmiştir. çalışmalarını yürütmektedir. Çeşitli kurumlarda çalışan avu- Bu şekilde avukatların mesleki Merkez çalışmaları sürdürülür- katların sorunlarının alınması kimliği nedeniyle uğradığı her ken evrensel değer ve ilkelere ve bu sorunların raporlandırıl- türlü haksız saldırıya karşı hızla uygun yöntemlerle, savunmanın ması amacıyla merkez bünye- müdahale edebilme imkanı doğ- yargının kurucu unsuru oldu- sinde görevlendirme yapılmıştır. muştur. ğu, avukatlık mesleğinin kamu Baromuz üyesi olup tutuklu bu- Merkeze iletilen sorunların çö- hizmeti olduğu ve avukat hak- lunan avukatların aileleri ile zülebilmesi amacıyla ilgili kişi, larının ihlalinin avukatın temsil iletişime geçilmesi ve tutuk- kurum ve kuruluşlarla bir dizi ettiği kişilerin temel haklarının lu meslektaşlarımıza mektup görüşmeler yapılmıştır. ve özgürlüklerinin ihlal edilme- gönderilmesi ardından ziyaret si anlamını taşıyacağı bilinciyle Diyarbakır’da görev yapan yar- edilebilmesi amacıyla merkez hareket etmektedir. gı mensubu kişiler ile avukatlar bünyesinde çalışma grubu oluş- Merkezin kurumsallaşması arasındaki sorunların çözülebil- turulmuştur. mesi amacıyla birebir görüşme- amacıyla 30.12.2016 tarihinde Avukatlık Hukukuyla ilgili hem ler gerçekleştirilmiştir. Bu gö- yapılan toplantı ile merkez or- teorik hem de uygulamaya yöne- rüşmelerde hukuk nezaketinin ganları seçimleri yapılmıştır. lik seminer ve konferans etkin- ön planda tutulması gerektiğin- Koordinatör :Av. Sertaç Bulutte- likleri düzenlenebilmesi amacıy- den bahsedilmiş, kronikleşmiş kin la Türkiye Barolar Birliği ve diğer sorunlar tartışılmış ve sorunla- barolarla koordineli çalışmalar Merkez Başkanı :Av. Jiyan Aydın rın nasıl minimize edilebileceği yürütülmüştür. yönünde görüş alış verişinde bu- Genel Sekreterlik:Av. Hediye Sal- lunulmuştur. Merkezimizce, mesleki faaliyet- tan ve Av. Durşin Demir olmak leri nedeniyle sorun yaşayan ve üzere Merkezin Yürütme Kurulu Avukatlık Hukukuna ilişkin ulu- sorunlarını Merkezimize ileten oluşturulmuştur. Akabinde Mer- sal ve uluslararası alanda araş- tüm Üyelerimize destek faaliyet- kez çalışmalarına başlanılmıştır. tırmalar ve çalışmalar yapmak leri yürütülmüştür.

100 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ MERKEZ VE KOMİSYONLAR

AVUKAT HAKLARI MERKEZİ ÇALIŞMALARI

Avukat Hakları Merkezi olarak Şüpheli ve göreve ikinci avukat men telefonla Adalet Komisyonu tarafımıza çağrı merkezi telefo- olarak atanan diğer Meslekta- Başkanı ile konuşmuştur. Yapılan nu (0549 489 4849) veya başka şımız tarafından tutanak tutul- görüşmeler neticesinde Meslek- bir suretle iletilen ve meslektaş- muştur. Meslektaşımız yaşadığı taşımız hakkında tutanak tutul- larımızca yaşanan tüm sorunlar sorun ile ilgili olarak 26.12.2016 mamış, sorun çözülmüş ve nakil gündeme alınmıştır. Her bir soru- tarihinde baromuza başvuruda işlemleri bir sonraki iş günü olan nun üzerinde titizlikle çalışılmış bulunmuştur. 02.01.2016 tarihinde gerçekleşti- ve kaynağı çözülmeye çalışılmış- rilmiştir. Yönetim Kurulu üyesi Av. Serhat tır. Aşağıda yer alan olay özetleri Eren ilgili savcı ile görüşmeler meslektaşlarımızca yaşanan ve OLAY ÖZETİ (3) gerçekleştirmiştir. Savcı meslek- bize iletilen çözüme kavuşturma- taşımız hakkında herhangi bir 24.02.2017 tarihinde meslektaşı- ya çalıştığımız sorunların bir kıs- işlem yapmayacağını beyan etmiş mız Yenişehir ilçe Emniyet Mü- mını oluşturmaktadır. ve sorun çözülmüştür. dürlüğünde aracının bir kazaya karışması durumuyla ilgili müş- OLAY ÖZETİ (1) OLAY ÖZETİ (2) teki sıfatıyla ifade verdiği esnada 24.12.2016 tarihinde meslektaşı- sistem üzerinden Diyarbakır TEM 30.12.2016 tarihinde baromuz mız baroca şüpheli müdafiliği için tarafından hakkında firari yazıl- üyesi stajyer aAvukat, Diyarba- görevlendirilmiştir. Bunun üzeri- dığı kendisine söylenmiş ve 18:30 kır’da görülen stajını Ankara’ya ne şüphelinin alınacak ifadesinde itibariyle de Yenişehir İlçe Emni- naklettirmek amacıyla önce As- hazır bulunmak üzere Kaçakçılık yet Müdürlüğünde alıkonulmuş- liye Hukuk Mahkemesi kalemin- ve Organize Suçlar Şube Müdür- tur. Alıkonulduğu süre zarfında de ardından Adalet Komisyonu lüğüne gitmiştir. Meslektaşımız, herhangi bir gözaltı kararı olma- Başkanlığında işlemlerini yapar- ifade esnasında şüpheliye bas- dığı ve savcılığın da haberdar ol- ken sorun yaşamıştır. Kalem per- kıcı bir şekilde soru sorulması madığı kendisine söylenmiştir. sonellerince aralarında tartışma nedeniyle bu hususun CMK ya- yaşandığı gerekçesiyle hakkında Meslektaşımızca bu durum Avukat sak usullere girdiğini, buna son tutanak tutulmak istenmiştir. Hakları Merkezine bildirilmiştir. verilmesi gerektiğini, baskı ya- Diyarbakır Yenişehir ilçe Emniyet pılmadan ve yönlendirici şekilde Meslektaşımızca bu durum Avu- Müdürlüğüne baromuz üyeleri soruların sorulmaması gerektiği- kat Hakları Merkezine bildiril- Av. Hediye SALTAN, Av. Cahit ni beyan etmiştir. Meslektaşımız miştir. KARAMAN, Av. M. Şirin YILDIZ, yönlendirici sorular sorulması ve Sorunun çözülmesi amacıyla Av. Av. Engin GÜNÜÇ, Av. M.Ali ÖZ- baskıcı tutumun devam etmesi Sertaç Buluttekin, Av. Selvinaz MEN ,Av. M. Ali AYHAN, Av. Ru- halinde imzadan imtina edeceği- Gamze Tokhay, Av. Hediye Saltan kiye KARAKAYALI ve Baro Yöne- ni beyan etmiştir. Akabinde ilgili ve Av. Durşin Demir Asliye Hu- tim Kurulu Üyesi Av. Nahit EREN savcı aranarak meslektaşımıza kuk Mahkemesi Hakimi, Kalem gelmiştir. Yaşanan Durumla ilgili hakkında tutanak tutulacağı, personelleri ve Adalet Komis- orada hazır bulunan meslektaş- ifadeye kalan kısmından başka yonu Başkanı yerinde olmadığı larla 2 tutanak tutulmuştur. Baro avukatla devam edileceği ve artık için Yazı İşleri Müdürüyle bir dizi Yönetimi Kurulu Üyesi Av. Na- gitmesi gerektiğine ilişkin talimat görüşmeler gerçekleştirmiştir. hit Eren, Diyarbakır Cumhuriyet alındığı söylenmiştir. Yaşanan Baromuz Başkanı Av. Ahmet Öz- Başsavcılığıyla görüşme sağlamış duruma ilişkin Meslektaşımız,

101 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ MERKEZ VE KOMİSYONLAR

ve konu hakkında Başsavcılıktan şiddet uygulanarak telefonuna el lüğünün polis talebi dilekçesini bilgi alınmıştır. Meslektaşımız Di- konulmuş, tehdit edilmiş ve üst Diyarbakır Bağlar 10 Nisan Polis yarbakır TEM de ifadesi alındık- araması yapılarak bir odaya kilit- Merkez Amirliğine götürdüğünde tan sonra serbest bırakılmıştır. lenmek suretiyle iki buçuk saat merkez amirliğinin eski havaa- özgürlüğünden yoksun bırakıl- lanı içinde olduğunu görmüş ve OLAY ÖZETİ (4) mıştır. Meslektaşımız, savcılıktan girişte çantasının elle aranacağı 15.12.2016 tarihinde meslektaşı- gözaltı kararı alınamadığı için de kendisine iletilmiştir. Meslektaşı- mız baroca şüpheli müdafiliği için serbest bırakılmıştır. Kolluk gö- mız çantasını elle aratmayacağı- görevlendirilmiştir. Bunun üzeri- revlileri Meslektaşımız hakkında, nın avukatın üstü ve eşyalarının ne şüphelinin alınacak ifadesin- Meslektaşımız da kolluk görevli- aranamayacağını bunun avu- de hazır bulunmak üzere Terörle leri hakkında suç duyurusunda katlık kanununa aykırı olduğu- Mücadele Şube Müdürlüğüne git- bulunmuştur. nu ifade etmiştir. Görevli kolluk miştir. yetkilileri çantayı aramadan içeri Meslektaşımız bu durumu Avu- alamayacaklarını ve avukatın üs- Şube Müdürlüğü girişinde mes- kat Hakları Merkezine bildirmiş tünün aranabileceğini OHAL de lektaşımız çantasını X-ray ci- ve özgürlüğünden yoksun kaldığı olduklarını belirtmiştir. hazına bırakmasına rağmen süre zarfında Baro Yönetim Kuru- Meslektaşımızca bu durum Avu- çantasının elle aranacağı görevli lu Üyesi Av. İmran Gökdere, Baro kat Hakları Merkezine iletilmiştir. memurlar tarafından kendisine Başkanı Av. Ahmet Özmen, Av. Ayrıca Av. Sertaç Buluttekin, Av. bildirilmiştir. Meslektaşımız, çan- Sertaç Buluttekin, Av. Velat Alan Cihan Ülsen ve Baro Başkanımız tasının x-ray cihazından geçirdi- ile görüşmüştür. Av. Ahmet Özmen ile bu sorunu ğini elle aramayı kabul edemeye- Baro Başkanımız Av. Ahmet Öz- konuşmuş ve çözümü noktasında ceğini bunun 1136 sayılı Avukatlık men, Avukat Hakları Merkezi Ko- hukuki destek almıştır. Kanununun ilgili maddelerine ay- ordinatörü Av. Sertaç Buluttekin, kırı olduğu ve elle arama yapılma- Av. İmran Gökdere ve Av. Nahit Baro Başkanının Başsavcı ile bu sı durumunda bunu tutanak altı- Eren Diyarbakır Cumhuriyet Baş- durumu görüşmesi sonucu 45 na alacağını söylemiştir. Kolluk savcısı ve Diyarbakır Emniyet dakika sonra meslektaşımıza görevlileri tutanağı imzalamaya- Müdürlüğü ile meslektaşımızın çantasının kabaca aranacağı ile- caklarını ve arama yapılmadan yaşadığı avukatın elle aranması, tilmiş meslektaşımız aratmaya- içeri bırakmayacaklarını nezaket özgürlüğünden yoksun bırakıl- cağı konusunda ısrarcı olduğunu sınırlarını aşan bir üslupla ifade ması ve birden fazla kişinin bir- iletmesi üzerine çantası aranma- etmişlerdir. Bu koşullar altında likte kasten yaralaması sorunu dan merkez amirliğine giriş yapa- içeri alınmayan Meslektaşımız, özelinde meslektaşlarımızın ge- bilmiştir. vatandaş giriş kapısının dışarı nel olarak yaşadıkları sorunları OLAY ÖZETİ(6) kısmında durumu Baro Avukat görüşmüştür. Hakları Merkezine bildirip yeni Aralık 2016 tarihinde meslek- Avukat Hakları Merkezi Koordi- müdafiyi gördükten sonra gide- taşımız mesleğiyle alakalı idari natörü Av. Sertaç Buluttekin ve ceğini telefonla bildirmiştir. Te- bir işlem yapabilmek amacıyla lefon konuşmasının üzerine aynı Av. Serhat Eren meslektaşımızın Kayapınar Belediyesine girmek kolluk görevlileri dış kapıya çıkıp savcılıktaki ifadesinde müdafii istemiştir. Kolluk ekipleri üstünü seni dışarı attık ne bekliyorsun, olarak yer almış ve meslektaşı- aramak isteyince meslektaşımız görev yok sana git buradan diye mıza hem hukuki hem de manevi kimliğini gösterip avukat oldu- hakaret etmişlerdir. Daha sonra destekte bulunmuştur. ğunu ve üst araması yapılması- bir grup kolluk görevlisi Meslek- nın hukuka aykırı olduğunu an- OLAY ÖZETİ (5) taşımızın üzerine yürümüş ve cak yapmak isterlerse üst arama fiziksel şiddet uygulamışlardır. 15.12.2016 tarihinde meslekta- tutanağı hazırlamalarını ve bir Bunu telefonuyla belgelemeye şımız kendi dava dosyasında ço- örneğinin kendisine verilmesi çalışan Meslektaşımıza fiziksel cuk teslimi ile ilgili İcra müdür- gerektiğini söylemiştir. Bunun

102 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ MERKEZ VE KOMİSYONLAR

üzerine polis memurlarından biri etmiştir. diği esnada çantası polis memur- tartışmaya başlamış diğeri ise larınca X ray cihazı bozuk olduğu Avukat Hakları merkezinden Av. Meslektaşımızın kolundan tutup gerekçesiyle aranmak istenmiş Hediye Saltan ve Av. Durşin Demi- belediye binasının dışına doğru meslektaşımız karşı çıkınca bu rin refakatinde tekrar saat 13.18 itmiş ayrıca Mukavemet yap da de ilgili yere gidilmiştir. Aynı yerde tür durumlarda çanta araması seni nasıl gözaltına alacağımızı görevli polis memurunun şahitler yapılabileceğine dair talimat alın- gör şeklinde ifadeler sarf etmiştir. huzurunda Meslektaşımızın Sur dığı söylenmiştir. Meslektaşımız ilk olarak 155’i Kaymakamlığına girebilmesi için Baromuz Başkanımız Av. Ahmet aramış ancak OHAL dönemi ge- üzerindeki metal eşyaları bırakıp Özmen’i arayıp durumu bildirmiş- rekçe gösterilerek kolluk kuvvet- x ray cihazından geçmesi gerekti- tir. Baro Başkanımız Av. Ahmet lerince aranması meşru gösteril- ği, amirinin talimatının bu yönde Özmen durumu Avukat Hakları meye çalışılmıştır. Av. Nahit Eren olduğu, Kanunun emredici hük- Merkezi’ne bildirmiştir. bu durumu Avukat Hakları Mer- münün OHAL dönemi nedeniyle Sorunun çözülmesi amacıyla Av. kezine de iletmiştir. askıda olduğunu ve kendilerine Durşin Demir Yenişehir İlçe Em- yardımcı olmasının vatandaşlık Av. Nahit Eren, Av Zülfü Demir niyet Müdürü ile görüşmüştür. görevi olduğunu belirtmesi üze- ve Av. Sertaç Buluttekin Kayapı- Meslektaşımız ile ilgilenilmesi rine meslektaşımız üzerindeki nar Belediyesine gitmiştir. So- için bir polis memurunu görev- metal eşyaları bırakıp görevini ifa runun kaynağını oluşturan polis lendirilebileceği söylenilmiş ve etmek üzere Sur Kaymakamlığı- memurları ve amirleriyle ayrıca sorun çözülmüştür. Bu durum na giriş yapmıştır. Konuya ilişkin Kayapınar Belediyesinde güven- meslektaşımıza aktarılmıştır. olarak Meslektaşımız ile birlikte likten sorumlu komiser ile görüş- tutanak tutulmuştur. meler gerçekleştirilmiştir. Aka- OLAY ÖZETİ (10) binde sorun çözülmüştür. OLAY ÖZETİ (8) 02.01.2017 tarihinde Diyarbakır Büyükşehir Belediyesinde kad- 05.01.2017 tarihinde meslek- OLAY ÖZETİ (7) rolu avukat Meslektaşımız Bü- taşımız dosya incelemek için 12.01.2017 tarihinde Meslektaşı- Cumhuriyet Savcılığına talepte yükşehir Belediyesine girmek mız Diyarbakır Sur Kaymakamlı- bulunmuş ancak bu talebi veka- isterken çantası aranmak isten- ğının bulunduğu binada bulunan letnamesi olmadığı gerekçesiyle miştir. Meslektaşımız uzun süre- Sur Nüfus Müdürlüğüne gitmek yazılı bir şekilde reddedilmiştir. dir çantalarını sadece X ray den üzere X ray cihazının olduğu bö- geçirdiklerini ve elle arama yap- lümden geçmiştir. O esnada bah- Baro odasında bulunan Av.Nahit tırmadıklarını bunun usule aykırı se konu yerde görevli bulunan Eren’e durumu bildirmiştir. Ayrı- olduğunu ve aramalarına izin ver- polis memuru meslektaşımızın ca Sulh Ceza Hakimliğine itirazda meyeceğini söylemiştir. Bunun üzerindeki tüm metal eşyaları bı- bulunacağını beyan etmiştir. üzerine polis memurları iki saati rakmadan yukarı çıkmasına izin Av. Nahit Eren bu durumu Avukat aşkın bir süre binanın üst katla- vermeyeceğini söylemiştir. Hakları Merkezine bildirmiştir. rına çıkmasına izin vermemiş ve kötü muamelede bulunmuşlardır. Meslektaşımız konuya ilişkin tu- Av. Sertaç Buluttekin sorunu çö- Av. Nahit Eren bu durumu Avukat tanak tutulması amacıyla 155’i zebilmek amacıyla Başsavcı veki- Hakları Merkezi’ne bildirmiştir. aramış ekip talep etmiştir. Saat li ile görüşmüştür. 11.39 ve 11.53 te yapılan arama- Av. Sertaç Buluttekin Emniyet lara rağmen görevli polis me- OLAY ÖZETİ (9) Müdür Yardımcısını aramış. Mü- murlarının gelmemesi üzerine 04.01.2017 tarihinde meslekta- dür yardımcısı aracılığıyla Bele- Avukat Hakları Merkezini araya- şımız müvekkili ile beraber bir diye güvenlik görevlisi aranılmış- rak gerekli yardımı talep etmiştir. resmi belge alabilmek amacıyla tır. Meslektaşımızın aranmadan Ayrıca konuya ilişkin olarak suç Yenişehir İlçe Emniyet Müdürlü- geçişi sağlanmış ve sorun çözül- duyurusunda bulunacağını beyan ğü’ne gitmiştir. İçeri girmek iste- müştür.

103 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ KÜLTÜR - SANAT

VE HERKES İÇİN ADALET

Tür : Dram, Gizem, Suç, Psikolojik Süre : 119 Dak. Yönetmen : Norman Jewison Oyuncular : Al Pacino, Joe Morton, Jack Warden, Jeffrey Tambor, Christine Lahti Senaryo : Barry Levinson , Valerie Curtin Yapımcı : Norman Jewison , Patrick J. Palmer

Herkes için adalet! Kulağa ne kadar hoş geliyor değil mi? Adaletin herkes için eşit olmadığını birçok kez görmüşüzdür. Film bu yönüyle hukuk sistemindeki çarpıklıklara müthiş bir şekilde eleştiriler yap- mış. Suçluların serbest kaldığı, yargıç ve avukatların anlaşmalar yaptığı ve masumların korumasız bırakıldığı bir adalet sisteminde, genç avukat Arthur Kirkland bu çarpık düzen içinde bozulmadan dik durma çabasıyla adaletin nereye gittiğini sorgulamaya başlar. Dürüst ve idealist bir avukat olan Arthur (Al Pacino, En İyi Erkek Oyuncu dalında Oscar’a aday gösterildiği muhteşem performansıyla) bir gün genç bir kıza tecavüzden suçlanan ünlü bir yargıcı (John Forsythe) savunmaya zorlanır.

12 KIZGIN ADAM

Tür : Dram Süre : 117 Dak. Yönetmen : Sidney Lumet Oyuncular : Henry Fonda, Lee J. Cobb, Martin Balsam Senaryo : Reginald Rose Yapımcı : Henry Fonda

Latin Amerikalı bir genç adam, babasını öldürdüğü gerekçesiyle cina- yetle suçlanır. Sanığın kaybettiğini söylediği bir bıçak ise cinayetin işlendiği odada bulunmuştur, gencin mahkemeye sunduğu savunma zayıftır ve olan biteni duyduğunu söyleyen pek çok tanık vardır. Sanık suçlu bulunduğu tak- tirde idama mahkum edilecektir. Jüri sonuçları pek de şaşırtıcı değildir: 12 jüri üyesinden sadece sekiz numaralı jüri üyesi Davis ‘suçsuz’ hükmü yönünde oy vermiştir. Davis’in jüri üyelerini ikna etmeye çalışması esnasında her jüri üye- sinin ‘suçlu’ kararı vermesinin arkasında ise, aralarında yabancı düşmanlığı, kanuna aşırı güven, çoğunluğa uyma, geçmişle hesaplaşma gibi farklı kişisel sebepler olduğu ortaya çıkacaktır. 12 Kızgın Adam, adalet sistemine getirdiği eleştiriler ve önyargıların olumsuz sonuçlarını çarpıcı bir şekilde işlemesi, oyuncuların üstün perfor- mansı ve birçok küçük detay ile bir başyapıt. Hepsinden önemlisi film, sa- hip olduğu insani ruh, sorgulayıcı güç ve küçük olasılıkları mümkün kılma yeteneği ile seyirciye empati ve olaylara farklı açılardan bakma erdemlerini kazandırma olasılığına sahip. Bir sanat olarak sinemanın seyirci üzerindeki yaptırım gücünü anlatabilmek için, izlendikten sonra insanı değiştiren film- lerden olması hasebiyle, ilk olarak bu filmi örnek verebiliriz.

104 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ KÜLTÜR - SANAT

AMİSTAD

Tür : Dram, Tarihi Süre : 2sa 28dk Yönetmen : Steven Spielber Oyuncular : Djimon Hounsou, Morgon Freeman, Antony Hopkins Senaryo : David Franzoni Yapımcı : Steven Spielberg, Colin Wilson

İnsanlık tarihi, yüzyıllar boyunca bir eşitlik, özgürlük mücadelesi vermiştir. Ezenler-ezilenler, mazlumlar-zalimler, özgürler-tutsaklar… Ve her savaşımın temelinde özgürlük ve insanın yaratılışındaki değer ile yaşama hakkını koru- mak yatıyor. ‘’İnsanca yaşamak!’’ Renkleri farklı olduğu için insan bile sayılmayan ırkların, eşitlik mücade- lesine şahit oldu yüzyıllar ve tarih tekerrür eder biçimde tanıklık etti bu ırksal farklılığa dayanan ve meşru sayılan ‘’kölelik sistemi’’ne. La Amistad gemisi ya- şanılanların mikro düzeyde incelenmesiyle ses getiren bir tarihi olgunun beyaz perdeye yansımış kısmıdır sadece. Film, 1839 yazında Küba Sahillerinden hareket eden ve içerisinde tutuklu Afrikalı köleleri taşıyan La Amistad gemisinin yolculuğuna başlamasıyla açılır. Cinque isimli bir adam gemiden söktüğü bir çiviyle prangalarını açar ve birçok arkadaşını aynı şekilde özgür bırakır. Böylece gemide esaslı bir isyan başlamış olur. Akabinde gemi mürettebatı ve köleler arasında başlayan savaş mürettebat- taki birçok kişinin ölümüyle sonuçlanır. Sağ kalan iki kişi ise köleleri istedikleri yere götürmek zorundadır. Ancak köleler yolculuk esnasında karşılaşacakları bir Amerikan savaş gemisi tarafından yakalanacak, ardından da bu suçlar sebe- biyle yargılanmaya başlayacaklardır. Gerçek bir hayat hikâyesinden uyarlanan ve dört dalda Oscar’a aday gösterilen filmin yönetmen koltuğunda usta yönet- men Steven Spielberg bulunuyor.

DAVA FRANZ KAFKA Yine klasik kitaplar arasında ki yerini sağlamlaştırmış olan yazar Franz Kaf- ka ‘nın Dava romanı ile devam ediyoruz. Kafka romanında adalet sistemini eleştiren konulara yer verse de, romanının temelinde ayrıca yalnızlık ve ça- resizlik içinde kalan bir bireyin öyküsünü bizlerle paylaşma amacı taşıdığını da söyleyebiliriz. Kitapta ana karakter Josef K.’nın sıradan ve monoton, bunun yanı sıra bir o kadar da yalnız geçen hayatının, bir gün aniden değişmesi konu alınıyor. Polisler bir sabah ansızın Josef K.’yı tutuklayıp hiç bir sebep gösterme- den yargılanacağını açıklarlar. Çok uzun olmayan romanda bu dava süresince Josef K.’nın başından geçen olaylar gözler önüne serilmektedir. Neden Okumalısınız: Biraz gerçeklikten uzak ama bir o kadar düşündürücü olan bu kitap içerisinde, farklı şekilde işleyen adalet mekanizmasının çeşitli yönlerini bulabilirsiniz.

105 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ KÜLTÜR - SANAT

SUÇLAR VE CEZALAR HAKKINDA CESARE BECCARİA Bir hukukçu olarak kesinlikle okumanız gereken kitaplar arasında yer alan Cesare Beccaria’nın Suçlar ve Cezalar kitabı sonrasında hukuk dünyasında çok büyük değişimler meydana gelmiştir. Cesare Beccaria bu unutulmaz eseri tam 24 ayda tamamlamış ve 1765 yılında Fransa’da yayınlamıştır. Eserde idam ve işkence cezalarının barbarlık olduğunu ve kesinlikle kaldırılması gerekti- ğini savunan Cesare Beccaria bu cezaların zaman içerisinde kaldırılmasında öncü olmuştur. Bunun yanı sıra “Kanunsuz ne suç ne ceza olur” tezi sonrasın- da meşruluk ilkesini hukuka katmayı da başarmıştır. Cesare Beccaria bu eser sonrasında hukuk dünyasında yer eden “Yasa ancak açık ve zorunlu olarak gerekliliği beliren cezaları koymalıdır ve bir kimse ancak suçun işlenmesinden önce kabul ve ilan edilmiş olan ve usulüne göre uygulanan bir yasa gereğince cezalandırılabilir.” sözlerine yer vermiş, bu sözleri İnsan Hakları Bildirisi’ne girmiş ve hala oradaki yerini korumaktadır. Neden Okumalısınız: Hukuk dünyasında var olması gereken birçok önemli konu Cesare Beccaria ‘nın Suçlar ve Cezalar Hakkında eseri sonrasında hukuk dünyamıza dâhil olmuştur. Hukuk dünyasının temel taşı olan birçok konu bu eser ile birlikte kimlik kazanmıştır.

BİR CEZA AVUKATINDAN GERÇEK HİKÂYELER – SUÇ 2 – FERDİNAND VON SCHİRACH Yeni nesil kitaplardan olan Bir Ceza Avukatından Gerçek Hikâyeler, tama- mıyla gerçek hikâyelere dayandırılarak anlatılmış bir roman olarak karşımıza çıkıyor. Kitapta bir ceza avukatının başından geçen hikâyeler çok etkileyici bir şekilde ele alınmış. Roman içerisinde geçen bazı başlıkları sizler ile paylaşma- mız kitabı okumanız için yeterli olacaktır diye düşünüyoruz. Bir lise öğrencisi- nin İlluminati örgütünü incelediği için ölümüne işkence görmesi, bir adamın çantasından çıkan 18 adet cinayet fotoğrafına rağmen hiçbir ceza almamaları, dokuz kişinin bir kıza tecavüz etmesi sonucunda da yine ceza almamaları gibi konular kitap içerisinde yer alıyor. Kitap içerisinde ki hikâyeler ülkemizde de sıkça gündeme gelen davaları da hatırlatmıyor değil. Neden Okumalısınız: Bir ceza avukatından gerçek hikâyeler romanı, içerdiği konular, gerçekçiliği ve akıcılığı sayesinde Hukukçuların Okuması Gereken kitaplar arasındaki yerini almayı başarmıştır. Kitap içerisindeki zıt noktalar; iyi ve kötü, suçlu ve suçsuz kavramları ile kişiler de var olan ahlaki sorumlu- lukları çok güzel bir biçimde işlemektedir.

106 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ

112 DİYARBAKIR BAROSU BÜLTENİ