12 Mayıs 2016 Perşembe 20.00

İstanbul Lütfi Kırdar ICEC 2015 2016

LEYLA GENCER ANISINA

NORMA 1 2 LEYLA GENCER ANISINA 12 Mayıs 2016 Perşembe 20.00 Lütfi Kırdar ICEC © ERIO PICCAGLIANI. ARŞİVİNDEN.

4 LEYLA GENCER’İN ALTIN ÇAĞI

Bellini’nin başyapıtı Norma, İstanbullu operaseverlerin sık izleyebildiği bir yapıt olmadı. En son Maksim Sahnesi’nde İstanbul Devlet ve Balesi tarafından seslendirilen 1972 yılından bu yana İstanbul’da bir daha duyulmadı. Aradan geçen 44 yıl sonra, Norma tekrar İstanbullu izleyiciye Leyle Gencer’in Anısına sunuluyor bu akşam. Gencer’in kariyerinin mihenk taşlarından biri olan Norma rolü, sanatçının en başarılı on yılına denk gelir. Altmışlı yıllar sanatçının kariyerinde önemli değişimler ve yenilikler dönemidir. 1960 ve 1970 arasındaki on yılda yirmi beşin üzerinde yeni operayı repertuvarına katmış ve daha sonra onun adıyla anılacak olan , , , , , , Elisabetta, , Norma gibi bir çok operayı yine bu dönemde ilk kez seslendirmişti. Gerçekten de Gencer’in 1960-1970 dönemi repertuvar açısından son derece etkileyicidir. , Maskeli Balo, , Maça Kızı, Otello, Figaro’nun Düğünü, Gerusalemme, Aida, I vespri Sicilianni, , Guillaume Tell, , Lucrezia Borgia, Idomeneo, L’Incoronazione di Poppea ve Medea ilk kez seslendirdiği rollerden bazılarıdır. Bu dönemde sanatçı, aralarında La traviata, , , , Turandot, Il trovatore, gibi repertuvarın büyük yapıtlarının da bulunduğu pek çok operanın başrolüne de imzasını atmıştı. Gencer, kariyeri boyunca yaklaşık kırk kez seslendirdiği Norma rolünü ilk kez 1962 yılında Barselona’nın ünlü Liceo Tiyatrosu’nda söylemişti. Buradaki başarısı ona 1964 yılında Norma’yı Bruno Bartoletti yönetiminde Buenos Aires’teki Teatro Colón’da söyleme olanağı sağladı. Kariyerinin en önemli başarılarından birine ise La Scala’daki Norma yorumuyla ulaştı. Gencer, Norma’yı 1965 yılının Ocak ve Şubat aylarında büyük İtalyan opera şeflerinden yönetiminde La Scala Tiyatrosu’nda dokuz gece seslendirdi. Aynı yıl Verona Opera Festivali ve Napoli’deki Teatro San Carlo’nun Norma prodüksiyonlarında yer aldı ve 1966’da Bolonya Operası’nın İsviçre turnesi kapsamında Lozan’daki Théâtre de Beaulieu’de Fernando Previtali yönetiminde de söyledi. Gencer, Norma’yı son kez 1967 yılında, şef Oliviero de Fabritiis yönetiminde Torino Operası’nda seslendirdi. Bugün Gencer’in Verona, Napoli, Milano, Lozan ve Buenos Aires’teki Norma kayıtlarına CD olarak ulaşmak mümkün. Leyla Gencer’in sanatına ve yaşamına bir saygı olarak gerçekleştirdiğimiz bu konserlerde, onun repertuvarında bulunmayan operalara da yer verdik bugüne kadar. Bu seçimdeki çıkış noktamız da onun kendisiydi. Çünkü bu temsiller, onun müziğe ve operaya olan sevgisini bir kutlama niteliğindeydi. Onun imzasını taşıyan operalardan biri olan Norma’nın ise, Leyla Gencer’in anısına çok özel bir armağan olacağını düşünüyoruz...

Ahmet Erenli Genel Müdür Borusan Sanat

5 LEYLA GENCER (1928–2008)

Opera tarihinde “La Diva Turca” ve “La Regina” Norma; Donizetti’nin Poliuto ve Lucrezia olarak anılan Leyla Gencer, kırk yılı aşan aktif Borgia; Mozart’ın Idomeneo; Monteverdi’nin müzik yaşamı boyunca mükemmeli arayan L’Incoronazione di Poppea; Gluck’un Alceste; performansları, dramatik yetenekleri, titiz bir Çaykovski’nin Maça Kızı; Britten’in Albert araştırmacılıkla günışığına çıkardığı yapıtlar ve Herring ve Pizzetti’nin L’Assassinio nella yenilikçiliğiyle 20. yüzyılın opera dünyasının en Cattedrale’sinin dünya prömiyeri de (1958) önemli figürlerinden biri oldu. dahil olmak üzere birçok başrol yorumladı. 10 Ekim 1928’de Ayşe Leyla Çeyrekgil adıyla , Tulio Serafin, Gianandrea İstanbul’da doğan sanatçının annesi Polonyalı Gavazzeni ve gibi büyük İtalyan aristokrat bir ailenin kızı, babası da bir şeflerle çalışan Gencer’in geniş repertuarı işadamıydı. İtalyan Lisesi’nden sonra İstanbul Monteverdi, Gluck ve Mozart’ın yapıtlarından Belediye Konservatuvarı’nda başladığı şan neoklasik döneme; Cherubini, Spontini, Mayr eğitimini soprano Giannina Arangi-Lombardi ve romantik dönemden Puccini, Prokofyev, ve ile sürdürdü. Koro üyesi Britten, Poulenc, Menotti ve Rocca gibi olduğu Devlet Operası’nda 1950 sanatçıların yapıtlarına; lirik sopranodan yılında Mascagni’nin Cavalleria Rusticana’sında dramatik koloratüre uzanan bir yelpazede Santuzza rolüyle opera yaşamı başladı. Birkaç 72 rolü kapsar. “Donizetti Rönesansı”nın yıl içinde tanınan bir opera sanatçısı olan gelişmesine büyük katkısı bulunan sanatçı, Gencer, önemli devlet etkinliklerine soprano özellikle Belisario, Poliuto, Anna Bolena, Lucrezia olarak davet edildi. Borgia, Maria Stuarda ve gibi İtalya sahnelerine adım atması 1953’te Donizetti operalarıyla tanınmış, ona en büyük Napoli’deki San Carlo Tiyatrosu’nda yine başarıyı getiren yorumu da 1964’te Napoli’de Santuzza rolüyle oldu. Bir yıl sonra Madama sahnelenen Roberto Devereux’daki rolüyle Butterfly ve operalarını olmuştu. seslendirmek için tekrar Napoli’ye döndü. 1985 yılında Venedik’teki 26 Ocak 1957’de La Scala Tiyatrosu’nda Tiyatrosu’nda Francesco Gnecco’nun La ilk kez sahneye çıkarak Poulenc’in Les Prova di un’Opera Seria adlı yapıtıyla opera Dialogues des Carmelites operasının dünya sahnelerine veda eden Leyla Gencer, 1992 prömiyerinde Lidoine rolünü yorumladı. Aynı yılına dek konser ve resitallerine devam yılın Temmuz’unda La Scala Tiyatrosu’nun etti. 1982’den itibaren, seminer ve yorum Köln turnesinde La forza del destino’da başrolü kurslarıyla kendini genç opera sanatçılarına seslendirdi. adadı. 1983–1988 yılları arasında As.Li.Co. di Yaklaşık 25 yıl primadonnası olacağı, Milano’nun sanat yönetmenliğini üstlendi. operanın mabedi sayılan La Scala’da Verdi’nin 1997–1998 yılları arasında da şef Riccardo Muti , La forza del destino, Aida, Macbeth, tarafından atandığı La Scala Korosu’nun genç , I Vespri Siciliani; Bellini’nin sanatçılar okulunda yöneticilik yaptı. Vefatına

6 © ERIO PICCAGLIANI. LA SCALA ARŞİVİNDEN. kadar La Scala Tiyatrosu’nda opera sanatçıları sağlamlaştıran Gencer, araştırmacı kişiliği ve için kurulan akademinin sanat yönetmenliğini iyi bir eğitimci olmanın verdiği sorumlulukla sürdürdü. romantik dönemin unutulmuş birçok yapıtının Operaya adadığı yaşamında plak firmaları günışığına çıkmasını sağladı. Maria Callas, için çok az kayıt gerçekleştirmiş olmasına Renata Tebaldi, Montserrat Caballé, Joan rağmen, sanatçının konserleri sırasında yapılan Sutherland, Beverly Sills gibi efsane isimlerle arşiv kayıtları ile korsan kayıtlarının sayısı hâlâ aynı dönemde Avrupa sahnelerini fetheden yenisi çıkanlarla artmaktadır. soprano, Opera dergisi eleştirmeni Michel Opera dünyasında bulunduğu yeri, yalnızca Parouty’nin deyişiyle “çağımızın son divası, repertuarının çeşitliliğiyle değil, canlandırdığı kusursuzluğun bir simgesiydi.” karakterlere kattığı dramatik nüanslarla da

7 LEYLA GENCER ANISINA NORMA

VINCENZO BELLINI [1801–1835]

BORUSAN İSTANBUL FİLARMONİ ORKESTRASI SASCHA GOETZEL şef GEORGE ENESCU FİLARMONİ KOROSU IOSIF ION PRUNNER koro şefi

Norma MARIA PIA PISCITELLI soprano Adalgisa EKATERINA GUBANOVA mezzosoprano Pollione MASSIMO GIORDANO tenor Oroveso DAN PAUL DUMITRESCU bas Clotilde ANA PUCHE soprano Flavio İLKER ARCAYÜREK tenor

Prodüksiyon Amiri KEREM TÜZÜN

İki perdelik opera. İtalyanca; Türkçe üstyazılı. Konser versiyonu

Ara dahil yaklaşık 180’ sürer.

8 IN MEMORY OF LEYLA GENCER NORMA

VINCENZO BELLINI [1801–1835]

BORUSAN ISTANBUL PHILHARMONIC ORCHESTRA SASCHA GOETZEL conductor GEORGE ENESCU PHILHARMONIC CHOIR IOSIF ION PRUNNER chorus master

Norma MARIA PIA PISCITELLI soprano Adalgisa EKATERINA GUBANOVA mezzo-soprano Pollione MASSIMO GIORDANO tenor Oroveso DAN PAUL DUMITRESCU bass Clotilde ANA PUCHE soprano Flavio İLKER ARCAYÜREK tenor

Production Manager KEREM TÜZÜN

Opera in two acts. Italian with Turkish surtitles. Concert performance

Lasts app. 180’ including interval.

9 BORUSAN İSTANBUL FİLARMONİ ORKESTRASI

Türkiye’nin önde gelen senfonik BİFO’nun bugüne dek eşlik ettiği solistler topluluklarından biri olan Borusan İstanbul arasında Renée Fleming, Lang Lang, Hilary Filarmoni Orkestrası’nın tarihi, Borusan Hahn, Elīna Garanča, Juan Diego Flórez, Holding’in kültür ve sanat alanındaki Angela Gheorghiu, Joseph Calleja, Maxim girişimlerinin ilki olan Borusan Oda Vengerov, Roberto Alagna, Rudolf Buchbinder, Orkestrası’na dayanıyor. 1999’da Gürer Aykal Nicola Benedetti, Murray Perahia, Freddy yönetiminde oluşturulan ve 2009’dan bu yana Kempf, Bryn Terfel, Isabelle Faust, Branford Avusturyalı sanat yönetmeni ve sürekli şefi Marsalis, Martin Grubinger, Steven Isserlis, Sascha Goetzel yönetiminde çalışmalarını Viktoria Mullova, Natalie Clein, Katia & sürdüren BİFO, on beş yıldır yıldız solistlerle Marielle Labèque, Daniel Müller-Schott, Nadja verdiği konserlerle İstanbul’un kültür Michael, Isabelle van Keulen, Julian Rachlin, yaşamının vazgeçilmez unsurlarından biri Thomas Hampson, Sabine Meyer, Michel haline geldi. Camilo, Arcadi Volodos, Ayla Erduran, Hüseyin İlk sezonu olan 2000–2001’den bu yana Sermet, İdil Biret, Fazıl Say ve Juilliard Yaylı yurtiçi ve yurtdışında pek çok konser veren Çalgılar Dörtlüsü sayılabilir. Igor Oistrakh, BİFO, İstanbul, Ankara, Eskişehir ve Rusçuk Emil Tabakov, Pavel Kogan, James Judd, Alain (Bulgaristan) müzik festivallerine katıldı. Paris, Ion Marin, Justus Frantz, Joseph Wolfe, Iannis Xenakis’in Oresteia’sını seslendirdikleri Andreas Schüller, Joseph Caballé-Domenech Atina’daki üç konser, yine Atina’nın Megaron gibi şeflerle konserler veren topluluk, dünyanın Salonu’nda Türkiyeli bestecilerin yapıtlarını köklü korolarından Avusturya’dan Wiener seslendirdikleri bir konser, TÜSİAD’ın Singverein ile İngiltere’den Philharmonia’yı da Avrupa Birliği ile Türkiye arasındaki tam İstanbul’a davet etti. üyelik müzakerelerinin başlangıcının birinci 2009’dan itibaren yeni şefiyle repertuvarı yıldönümü nedeniyle Brüksel’de düzenlediği ve vizyonunda da yenilikler yaşayan BİFO, “-Europe Week” etkinlikleri çerçevesinde Avrupa’nın en iyi senfonik topluluklarından biri Palais des Beaux Arts’da verdikleri özel bir olma yönündeki çalışmalarını yoğunlaştırdı. konser topluluğun ilk dönem önemli yurtdışı Etkinliklerini uluslararası platforma taşıma etkinlikleri arasında. 2003’te İstanbul Kültür hedefi doğrultusunda gerçekleştirdiği ve Sanat Vakfı’nın sürekli orkestrası olan topluluk, Onyx etiketiyle 2010 yılının Ocak ayında o tarihten bu yana etkinliğin açılış konserlerini piyasaya çıkan CD’si Respighi, Hindemith, gerçekleştiriyor, festivalin yıldız solistlerine Schmitt yurtdışında büyük beğeniyle eşlik ediyor ve festivalde Türkiye ve karşılandı. Temmuz ayında, Goetzel yurtdışından bestecilerin yapıtlarının dünya yönetiminde, dünyanın en saygın klasik müzik prömiyerlerinde yer alıyor. BİFO aynı zamanda etkinliklerinden Salzburg Festivali’nin açılış İKSV’nin düzenlediği Uluslararası Leyla Gencer etkinlikleri kapsamında bir konser veren Şan Yarışması’nın da orkestrası. topluluk, 2010 yılında Andante dergisinin

10 © ÖZGE BALKAN

“Yılın En İyi Orkestrası” ödülünü aldı. BİFO’nun Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Kocabıyık, Sascha Goetzel yönetimindeki ikinci CD’si Koç Holding Şeref Başkanı Rahmi Koç, Music from the Machine Age 2012 Mart’ında ve Eczacıbaşı Holding Yönetim Kurulu Başkanı Rimski-Korsakov, Balakirev, Erkin ve Ippolitov- Bülent Eczacıbaşı yer aldı. 2010 ve 2011’de şov Ivanov yapıtlarından oluşan üçüncü CD’si de dünyasının ünlü ismi Cem Yılmaz ve 2012 ile 2014 Ağustos’unda yine Onyx firmasından 2014’te tiyatrocu Ali Poyrazoğlu’nun yönettiği yayımlandı. BİFO 2014’te bir ilke imza konserler medyada büyük ilgi uyandırdı. atarak Londra’da gerçekleşen BBC Proms’a 2016 Şubat’ında Viyana’dan Almanya’ya Türkiye’den davet edilen ilk topluluk oldu uzanan ve Avrupa basınından olumlu eleştiriler ve “Oriental Promise” adlı konseriyle müzik alan bir turne gerçekleştiren topluluk, basınında çok olumlu eleştiriler aldı. 2015–2016 sezonunun açılışını Sarah Chang’le BİFO, Borusan Kocabıyık Vakfı’nın sosyal gerçekleştirdi. Sezon boyunca Katia & Marielle sorumluluk alanında gerçekleştirdiği önemli Labèque (Philip Glass’ın, ortak siparişçisi bir projenin de parçası. “Özel Konser” adlı olduğu iki piyano için konçertosunda), Evelyn etkinlikte orkestrayı iş veya sanat dünyasından Glennie ile konserler veren BİFO, Freddy tanınmış bir isim yönetiyor ve konserin şefliğini Kempf, Kit Armstrong gibi sanatçılara eşlik yapan kişinin bağışla sağlanan burs, klasik etti; topluluk ayrıca bu sezon Krzysztof müzik alanında yetenekli bir gencin yurtdışında Penderecki yönetiminde bestecinin yapıtlarını yüksek öğrenim görmesini sağlıyor. “Özel seslendireceği bir konser verecek. Konser”de bugüne kadar Borusan Holding

11 SASCHA GOETZEL Sanat Yönetmeni ve Sürekli Şef Borusan İstanbul Filarmoni Orkestrası

Borusan İstanbul Filarmoni Orkestrası’nın Flüt, Don Giovanni, Rigoletto ve Güllü Şövalye’yi (BİFO) sanat yönetmeni ve sürekli şefi olan yönetmek üzere davet edildi. Goetzel’in Viyanalı Sascha Goetzel, Salzburg Festivali açılış çalıştığı dünyaca ünlü şancılar arasında Placido etkinlikleri ve BBC Proms’da ilk konserini 2014 Domingo, José Carreras, Anna Netrebko, Renée Temmuz’unda veren topluluğu ile yüksek bir Felming, Joseph Calleja, Piotr Beczala, Juan standarda ve uluslararası platformda tanınırlığa Diego Flórez, Thomas Hampson ve Michael sahip oldu. Aynı zamanda Kanagawa Filarmoni Schade sayılabilir. Orkestrası’nın da sürekli konuk şefliğini yapan Sascha Goetzel’in Borusan İstanbul Filarmoni Goetzel, altı yıl müzik yönetmenliğini yaptığı Orkestrası ile kaydettiği ve orkestranın ilk Finlandiya’nın Kuopio Senfoni Orkestrası’yla uluslararası CD’si olan Respighi, Hindemith, konuk şefleri olarak çalışmalarını sürdürüyor. Schmitt Ocak 2010’da Onyx firmasından Sanatçı aynı zamanda İstanbul’daki Barış için yayımlandı ve müzik çevrelerinden oldukça Müzik Vakfı’nın sanat yönetmen ve gençlerle olumlu eleştiriler aldı. BİFO ile ikinci CD’leri müzik eğitimi ve yorumu alanında yakın bir Music from the Machine Age de 2012 yılı çalışma sürdürüyor. Mart’ında yayımlandı ve klasik müzik Goetzel, Mozart-Da Ponte operasının hayli eleştirmenlerinin büyük beğenisini kazandı. ses getiren üç yeni prodüksiyonu ve Tiroler Çalışmaları tamamlanan Üçüncü CD’leri Landestheater’deki başarılı La bohème temsili BİFO’nun Temmuz ayında BBC Proms’da sonrası Valery Gergiev’in daveti üzerine dünyaca vereceği konserle birlikte piyasaya çıktı ve hem ünlü Mariinsky Tiyatrosu’nda Mozart’ın Don performans hem de müzikalite açısından BBC Giovanni’sini yönetti. Bunun ardından Viyana Music Magazine’den beş yıldız aldı. Sanatçının Devlet Operası’nda Çaykovski’nin Fındıkkıran’ını, Orchestre de Chambre Paris eşliğinde Deborah Viyana Volksoper’de Mozart’ın Figaro’nun ve Sarah Nemtanu ile kaydettiği Bach ve Şnitke Düğünü ve Saraydan Kız Kaçırma’sı ile Lehár’ın kaydı da 2014’te yayımlandı. Tebessümler Diyarı’nın yeni prodüksiyonlarını Geçtiğimiz dönemde Orchestre National yönetti. Volksoper’le çıktığı Japonya turnesinde de France (Paris’te), Orchestre de Bordeaux, Nicolai’nin The Merry Wives of Windsor’ında Kanagawa Filarmoni, Romanya Ulusal Radyo da şeflik yaptı. Opéra Comédie’nin yeniden Orkestrası, Kioi Sİnfonietta, Zürih Tonhalle’deki açılışı dolayısıyla Montpellier Operası’nda ilk performansında Argovia Filarmoni’yi yöneten kostümlerini Jean-Paul Gautier’nin tasarladığı sanatçı, İstanbul’da da bir haftalık bir Beethoven Figaro’nun Düğünü ile büyük başarı kazandı; Festivali’nde şeflik yaptı. Öne çıkan diğer İstanbul’da Richard Strauss’un Salome’si ile etkinlikleri arasında Rennes’de yeni bir Rigoletto Verdi’nin Aida’sının konser versiyonlarını da temsili, Lüksemburg Filarmoni ile Birinci Dünya yönetti. 2014 sonbaharında Viyana Devlet Savaşı anısına bir konser ve Belçika Ulusal Operası’ndaki hayli başarılı Figaro’nun Düğünü Orkestrası ve Thomas Hampson’la bir gala temsili sonrası operadan 2018’e kadar Sihirli sayılabilir.

12 © ÖZGE BALKAN

2015 Aralık’ında Borusan İstanbul Filarmoni Orkestrası’nı Amerikan müziği temalı Batı Yakasının Hikâyesi adlı festivalde yöneten Goetzel, Lyon Ulusal Orkestrası ile vereceği bir dizi Yeni Yıl konserinden sonra BİFO ile Viyana ve Frankfurt’u da kapsayan dört konserlik bir turneye çıkacak. Baharda Orchestre de Chambre de Paris ile Paris’te, Lorraine Ulusal Orkestrası ile Nancy’de, Romanya Ulusal Radyo Orkestrası ile Bükreş’te, Kyoto Senfoni Orkestrası ile konserler verecek ve İstanbul’da BİFO ile Bellini’nin Norma’sının konser versiyonunu yönetecek.

13 GEORGE ENESCU FİLARMONİ KOROSU

George Enescu Filarmoni Orkestrası, 60 yılı Foster, Sergiu Comissiona, Ion Marin, Sergiu aşkın bir süredir senfoni orkestrasının partneri Celibidache, Cristian Mandeal, Gennadi olarak konserlerde yer almakta. 1997’den bu Rozhdestvensky, Christian Badea, Horia yana Iosif Ion Prunner’in yönetiminde olan Andreescu, Michel Plasson, Daniel Barenboim, topluluk ağırlıklı olarak oratoryolar, missalar, Zubin Mehta, Vasily Petrenko ve Leo Hussain motetler ve a capella konserlerinde yer gibi şeflerle oldukça başarılı konserlere alıyor. Repertuvarlarında Monteverdi’den imza attı. Ayrıca, sayısız opera ve operet Bach’a, Haydn’dan Brahms’a, Berlioz, Liszt, sanatçısı, vokal-senfonik solist, müzikolog ve Gounod, Schumann ve Elgar gibi ustaların şan öğretmeni de George Enescu Filarmoni yapıtlarına yer verirken, Leonard Bernstein’ın Orkestrası’nda kariyerine başladı. Missa ve “Kaddish” başlıklı 3. Senfoni’sini, Topluluğun kariyerindeki son yılların öne Igor Stravinsky, Benjamin Britten ve Francis çıkan performansları arasında 1998 yılında Poulenc’in yapıtlarını seslendiriyorlar; George Enescu’nun Oedipe operasının konser aynı zamanda Krzysztof Penderecki’nin versiyonu bulunuyor. Uluslararası George Requiem’i, Kudüs’ün Yedi Kapısı gibi Enescu Festivali’nin açılış konseri olan bu bestecinin yönetiminde seslendirdikleri performasta topluluk, Lawrence Foster modern ve güncel yapıtları da unutmuyorlar. yönetimindeki Orchestre Nationale de France Konser programlarında opera yapıtlarına ile çalıştı; Moskova Bolşoy Opera Tiyatrosu, da yer veren topluluk, Saraydan Kız Kaçırma, Münih Filarmoni Orkestrası, Londra Senfoni Fidelio ve Oidipus Rex gibi yapıtlarla opera Orkestrası, Ulusal Katalonya Orkestrası, Parma repertuvarından parçalar da seslendiriyorlar. Toscanini Orkestrası, Staatskapelle Berlin, İsrail George Enescu Filarmoni Orkestrası ve Korosu Filarmoni Orkestrası ve Liverpool Filarmoni birlikte konser verdiğinde, parlak ve heyecan Orkestrası’yla işbirliği gerçekleştirdi. verici sonoriteleriyle Bükreş Athenaeum’un George Enescu Filarmoni Korosu, sıklıkla muhteşem akustiği adeta hayat buluyor, “tam uluslararası turnelere çıkıyor, İspanya, Fransa, performans” ifadesine gerçek anlamını teslim İtalya, Bulgaristan ve Yunanistan’da başarılı ediyorlar. konserlere imza atıyor. Ayrıca topluluğun pek Koronun üyeleri, enstrüman alanında çok da CD ve radyo kaydı da bulunmakta: uzmanlaşmış diğer meslektaşları gibi, Mozart’ın Requiem’i, Enescu’nun senfoni solist olarak resitallerde, arya ve Lied'lerin orkestrası ve koro için tüm yapıtları, Bruckner seslendirilmesinde de yer alıyorlar. Böylelikle ve Brahms’ın motetleri bunlardan bazıları. ünlü şeflerin işbirliğiyle desteklenen, sanatsal mükemmellik için rekabet ve aynı zamanda — Mihai Cojocaru bunu sürekli tutma çabası ön plana çıkıyor. Topluluk bugüne kadar, George Georgescu, Igor Markevitch, Georges Prêtre, Lawrence

14 15 IOSIF ION PRUNNER Koro Şefi

Dünyaca ünlü piyanist ve şef Daniel Barenboim, Çek Cumhuriyeti ve İtalya’da festivallere 2003’te şövalyelik unvanı aldığı George Enescu katıldı. Cristian Mandeal, Sergiu Comissiona, Festivali’nde yönettiği bir konserde yer alan Lawrence Craig, Valentin Gheorghiu, Ludovic Prunner ve korosuna duyduğu hayranlık ve Spiess, Eugenia Moldoveanu, Michel Plasson, beğeniyi içtenlikle dile getirmişti. Krzysztof Penderecki, Ion Marin, Adrian Eröd, Bükreş’te kültür âşığı ve müzik seven bir Neil Stuart, Tatiana Serjan, Dolora Zajick ve ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. İlk çıkışını Carlo Colombara gibi önemli isimler ve Fransa altı yaşındayken yaptı ve on dört yaşındayken Ulusal Orkestrası, Münih Filarmoni, Arturo Romanya’daki Athanaeum’da konser verdi. Toscanini Filarmoni, Philharmonia Orkestrası, Dinu Libpatti Müzik Koleji ve Bükreş Müzik Katalan Ulusal Orkestrası, Janacek Filarmoni ve Üniversitesi’nde Zoe Popescu, Ana Pitiş, Capitole Toulouse Orkestrası gibi topluluklarla Maria Fotino, Constantin Bugeanu ve Segiu çalıştı. Comissiona’dan ile piyano ve şeflik eğitimi aldı. Mezun olduktan sonra George Enescu Filarmoni Orkestrası’yla çalışmaya başladı. 1991’de Constantin Silvestri Oda Müziği Orkestrası Vakfı’nı kurdu ve 1996’da aynı adlı Uluslararası Şeflik Yarışması’nın direktörlüğüne getirildi.1997’de maestro Cristian Mandeal onu Filarmoni Korosu’nun şefliğine getirdi; aynı zamanda Filarmoni’nin senfoni ev oda orkestralarının şefliğini de sürdürdü. 2007’de Capitole Toulouse Orkestrası, Orfeu ve ünlü San Sebastian Korosu ile Verdi’nin ünlü Requiem’ini San Sebastian, Toulouse ve Paris’teli Salle Pleyel’de yönetmek üzere davet edildi. Romanya’da Ulusal Radyo Orkestrası ve Radyo Oda Orkestrası da dahil olmak üzere ülkenin en önemli topluluklarını yönetti ve Romanya Ulusal Operası’nda birçok konser verdi; George Enescu Filarmoni Korosu’nu Avrupa ve Asya’nın önemli müzik merkezlerinde (Almanya, İspanya, Fransa, İtalya, Japonya, Rusya, Yunanistan, Macaristan, İsviçre, Bulgaristan, Kore) yönetti ve Romanya,

16 17 MARIA PIA PISTICELLI Soprano

Maria Pia Piscitelli, 2013–2014 sezonunda Mozart’ın Don Giovanni, Figaro’nun Düğünü, La Bellini’nin Viyana Devlet Operası’nda clemenza di Tito operalarında sırasıyla Donna sahnelenen Norma adlı yapıtında dört Elvira, Kontes, Vitellia gibi rollerinde; konserlik performansında ve Montpellier ayrıca, Cherubini’nin Medea, Rossini’nin Radio France’da Donizetti’nin yapıtı Caterina Semiramide, Bellini’nin Norma ve Beatrice di Cornaro’da söylediği başrollerle muazzam bir Tenda, Donizetti’nin Anna Bolena, Lucrezia çıkış yakaladı. Aynı sezon Bratislava’daki Slovak Borgia, Maria Stuarda, Roberto Devereux; Ulusal Tiyatrosu’nda Verdi’nin Macbeth’inde Verdi’nin Macbeth, Il trovatore, Maskeli Balo, La Lady Macbeth ve Cagliari’de Teatro Lirico’da forza del destino, Aida, Simon Boccanegra, Don sahnelenen Leoncavallo’nun Pagliacci’sindeki Carlo; Puccini’nin Tosca, Turandot’ta Liù rolünde; Nedda rolüyle bu başarısını perçinledi. Ayrıca, Leoncavallo’nun Pagliacci adlı yapıtlarında Beijing’deki National Centre for the Performing söyledi. İtalya’da Scala ve Terme di Caracalla, Arts ve Deutsche Oper Berlin’de Mozart’ın ayrıca Bologna, Cagliari, Napoli, Palermo, Figaro’nun Düğünü operasındaki Kontes; Venedik, Bari, Ravenna, Macerata’da bulunan Hamburg Devlet Operası ve Venedik’teki seçkin operaların; bunun yanı sıra Almanya, Teatro La Fenice’de yine Mozart’ın Don Hollanda, Fransa, İspanya, Şili, Buenos Aires, Giovanni’sindeki Donna Elvira ve Deutsche Peru, Japonya ve Çin’de önemli tiyatroların Oper Berlin’de sahnelenen Falstaff’taki konuğu oldu. Alice rolüyle izleyicilerinin gönlünde taht Maria Pia Piscitelli, Savall, Pidò, Abel, Armiliato, kurdu. Sanatçının son çalışması ise Viyana Palumbo, Gelmetti, Jia, Frizza, Haider, Fogliani, Devlet Operası’nda sahnelenen Don Carlos Carminati, Ferro, Callegari, Benini, Guadagno, operasındaki Elisabetta rolü. Arrivabeni, Ranzani, Manacorda, Yurchevich, Piscitelli’nin hafızalardan silinmeyen başarılı Carignani, Soudant, Fasolis, Gatti, Zedda, performanslarının arasında, Buenos Aires’te Guidarini gibi şeflerle ve Pizzi, Pier’Alli, Teatro Colón ve Barselona’da Teatre Liceu’da Hampe, Michieletto, Puggelli, Ronconi, De sahnelenen Verdi’nin La forza del destino adlı Ana, Krief, Crivelli, Tiezzi, Zeffirelli, Kokkos, Fo, operasındaki Leonora; Roma’da Terme di Miller, Moshinsky, Deflo gibi yönetmenlerle Caracalla’da sahnelenen Norma’da başrol; başarılı çalışmalar gerçekleştirdi. Sanatçının Berlin Devlet Tiyatrosu’nda Maria Stuarda; Macerata, Sferisterio’da imza attığı Maria Amsterdam’da sahnelenen Don Carlos’ta Stuarda’daki canlı performansı DVD olarak Elisabetta ve ayrıca, Lima’daki Teatro Naxos’tan piyasaya sürüldü. Municipal’deki Verdi’nin Aida’sında başrol; Venedik’te La Fenice’de Mozart’ın Don Giovanni’sindeki Elvira rolü sayılabilir. Cavalli’nin La Calisto adlı yapıtıyla Vicenza’da profesyonel kariyerine adım atan sanatçı,

18 © MARCO BORGGREVE

19 EKATERINA GUBANOVA Mezzosoprano

Yeni kuşağın en dikkat çekici festivalde, Rimski-Korsakov’un Çarın Gelini mezzosopranolarından olan Ekaterina adlı yapıtında Lyubasha’yı ve Berlioz’un Gubanova bugüne kadar, Metropolitan Operası, Faust’un Laneti adlı yapıtında da Marguerite’yi Teatro alla Scala, Covent Garden Kraliyet seslendirdi. Operası, Bavyera Devlet Operası, Berlin Devlet Metropolitan Operası’ndaki Prokofyev’in Operası, Deutsche Oper Berlin, Lyric Opera Savaş ve Barış adlı yapıtındaki performansından Chicago ve Madrid Teatro Real gibi dünyanın sonra, toplulukla oldukça güçlü bir işbirliğine en önemli sahnelerinde gerek müzikseverler imza atan Ekaterine Gubanova, James Levine gerekse eleştirmenler tarafından övgüyle yönetiminde Hoffmann’ın Masalları’nın yeni karşılanan pek çok performansa imza attı. yapımında Giulietta rolüne; 2011 Japonya Moskova doğumlu sanatçı, müzik eğitimine turnesinde sahnelenen Don Carlos’ta Eboli’ye piyano ile başladı. Koro şefliği alanında da ve 2011–2012 sezonunun açılış yapımı olan eğitimi olan Gubanova, opera eğitimini Anna Bolena’da Giovanna Seymour’a imza Moskova Çaykovski Konservatuvarı ve Helsinki attı. 2009’da Daniele Gatti ile Bavyera Devlet Sibelius Akademisi’nde tamamladıktan sonra Operası’nda Aida’dan Amneris’i seslendiren Londra Kraliyet Operası’nın Genç Sanatçı sanatçı, Daniel Barenboim yönetiminde bu Programı’nın üyesi oldu. rolle Teatro alla Scala ile birlikte Japonya ve 2005 yılında Paris Ulusal Operası’nda İsrail turnesi gerçekleştirdi. Ayrıca Amneris ile sahnelenen Tristan ve Isolde’deki Brangäne Choregies d’Orange ve St. Petersburg’da büyük rolüyle büyük bir başarı kaydeden sanatçı, o başarı kaydetti. günden beri bu rolü Baden-Baden, Rotterdam, Esa-Pekka Salonen yönetiminde Londra ve Paris, Berlin, Tokyo, St. Petersburg ve Münih’te, Stockholm’deki Oidipus Rex sahnelemesinde Daniel Barenboim, Valery Gergiev, Esa-Pekka Iocaste’yi söyleyen sanatçı, Mahler’in Yeryüzü Salonen, Riccardo Muti ve Zubin Mehta gibi Şarkısı adlı yapıtında rol almak üzere Paris, şeflerin yönetiminde söyledi. Daniel Barenboim Moskova, Seul ve Dublin’e davet adildi; ayrıca yönetiminde, Richard Wagner’in Valkürler ve Ren Wiesbaden’de Rückert Lieder’i seslendirdi. Altını adlı yapıtlarında, Berlin Devlet Operası ve 2008 festivalinin açılışında Yeryüzü Şarkısı’nda Teatro alla Scala’da Fricka rolünü seslendirdi. rol almak üzere Rotterdam’a dönen sanatçı, Japonya’daki çıkışını, Tokyo’da Riccardo Çocuğun Büyülü Av Borusu adlı yapıttan şarkılar Muti yönetiminde Verdi’nin Requiem’iyle seslendirmek üzere 2009 festivalinde de yer gerçekleştiren Gubanova, ünlü şefle birlikte aldı; bu çalışmayı Sydney Operası ve Mark Roma Operası’nda Iphigenia Tauris’te adlı Elder yönetiminde BBC Proms’ta da seslendirdi. yapıtta Clytemnestra’yı seslendirdi. Rusya’da Sanatçı, Daniel Barenboim ile Teatro alla ise, St. Petersburg’da gerçekleşen Beyaz Scala ve Berlin Devlet Operası’nda; ayrıca Gecelerin Yıldızları Festivali’nde Don Carlos Gustavo Dudamel ile Los Angeles’ta Verdi’nin operasında Prenses Eboli’yi söyledi. Yine bu Requiem’ini söyledi.

20 © ALEXANDER KARNAUSHENKO

Son çalışmaları arasında, Metropolitan Operası’nda Anna Bolena; Berlin Devlet Operası, Teatro alla Scala ve BBC Proms’ta Valkürler ve Ren Altını; Teatro alla Scala, Münih, St. Petersburg, Toulouse, New York ve Dresden’de Don Carlos; Floransa, Napoli ve St. Petersburg’da Verdi’nin Requiem’i; Münih, Valencia, Tokyo, Salzburg ve Madrid’de Tristan ve Isolde; Chicago’da Rusalka; Berlin’de ; Barselona ve Münih’te Norma; Toronto ve Paris’te Mavi Sakal’ın Kalesi; Viyana’da Aida yer almakta. Sanatçının gelecek performansları arasında da, Chicago’da Romeo & Juliet ve Carmen; İstanbul’da Norma; New York ’da ve aynı zamanda Barselona ve Verona’da Tristan ve Isolde, Aida; Paris’te Mavi Sakal’ın Kalesi ve Don Carlos; Münih’te Valküreler; Toulous’ta Valkürler ve Peygamber; Barselona’da Il Trovatore; Berlin’de Nibelung Yüzüğü bulunuyor.

21 MASSIMO GIORDANO Tenor

İtalya’nın Pompei kentinden doğan tenor bir repertuvar oluşturma macerasına Massimo Giordano, ailesiyle Trieste’ye atıldı. 2008’de Glyndebourne’da Eugene taşındı ve flüt ve şan çalıştığı Tartini Onegin’deki Lensky rolüyle üstün yorumculuğu Konservatuvarı’ndan mezun oldu. 1997’de ve sahnedeki başarısını perçinleyen Spoleto’daki Belli Yarışması’nı kazanmasıyla sanatçı, Berlin’de sahnelenen bir Tosca operaların kapısı ona açıldı. Parma’daki Teatro prodüksiyonunda Cavaradossi’yi söyledi Regio’da Gounod’nun Roméo ve Juliette’inde ve aynı rolü daha sonra dünyanın önemli Roméo (1999), Roma’daki Teatro dell’Opera’da operalarında seslendirmek üzere davetler aldı. Massenet’nin Le jongleur de Notre Dame’ında 2009–2010 sezonunda Berlin, Viyana, Münih, başrol (2000) ve Claudio Abbado’nun Zürih ve Paris’te Carmen’de Don José’yi; 2011– davetiyle Salzburg’da sahnelenen Falstaff’ta 2012 sezonunda Amsterdam ve Berlin’de Don Fenton (2001) rollerini seslendirdi. Riccardo Carlos’ta başrolü ve 2013’te Maggio Musicale Chailly yönetiminde Avrupa’daki birçok salonda Fiorentino’nun açılışında Zubin Mehta Verdi’nin Requiem’inde söyledi ve 2005’te yönetiminde yine Don Carlos’u söyledi. Aynı Roma’da yönetiminde Papa yıl BMG plak firması ile imzaladığı anlaşma II. Jean Paul anısına söyledi. çerçevesinde, kendisine Maggio Musicale İzleyen dönemde Viyana, Venedik, Tokyo, Fiorentino Orkestrası’nın eşlik ettiği ilk solo Napoli, Berlin, Madrid, Paris, Londra ve albümü olan Amore e Tormento’yu çıkardı. Glyndebourne’da La traviata, Rigoletto, Aşk İksiri, 2014’te Viyana Devlet Operası’nda La bohème, Don Giovanni ve Giannni Schicchi’de Angela Gheorghiu ile ’nün söyleyen sanatçı 2005’te ilk Carnegie Hall ünlü yönetmen David McVicar’ın rejisiyle konserinde Thomas’ın Mignon’unda söyledi. gerçekleşen yeni bir yapımında Maurizio di Sonraki yıl New York’taki Metropolitan Sassonia rolüyle ve Sir Simon Rattle’ın Berlin Operası’nda Jesús López-Cobos’ın yönettiği Filarmoni’yi yönettiği, Baden Baden’daki Massenet’nin Manon prodüksiyonunda Renée Paskalya Festivali’nde Manon Lescaut’da Fleming’in karşısında Şövalye des Grieux rolünü Şövalye des Grieux’yü söyledi. seslendirdi. Manon’daki başarısını 2006’da La Sanat yakın dönemde Viyana ve New Scala’da sürdüren sanatçı, bu saygın mekânda York’ta Tosca, Deutsche Oper Berlin’de Carmen, 2007’de La traviata’da sahneye çıktı. 2008’de Münih’te Norma, Viyana’da Andrea Chennier Viyana Devlet Operası’nda yine Manon’da bu ve Metropolitan Operası’nda Madam Butterfly defa Anna Netrebko ile söyledi. Giordano ve operalarında sahneye çıktı. Netrebko 2009 yılında birçok Avrupa ülkesinde biletleri çok önceden tükenen bir konser turnesi gerçekleştirdi. Bu arada ses rengi lirik tenora dönüşmeye başlayan sanatçı daha spinto ağırlıklı

22 © MARISA CRAWFORD

23 DAN PAUL DUMITRESCU Bas

1966’ta Bükreş’te doğan Dumitrescu, önce 2014 Kasım’ında bir son dakika değişikliğiyle Bükreş’teki George Enescu Müzik Yüksek Ferrucio Furlanetto yerine Kovançina’da Prens Okulu’nda klarnet çalıştı, ardından girdiği Ivan Kovanschy rolünü söyleyerek kendini bir Bükreş Müzik Akademisi’ni 1997’de bitirdi kez daha kanıtladı. ve aynı yıl Royal Albert Hall, Oxford, Bristol, Dumitrescu, Viyana Devlet Operası’ndaki Centerbury, Budapeşte, Teatro Filarmonica yoğun ve başarılı performanslarının yanı sıra di Verona, Dortmund ve Arena di Verona’da Viyana Konzerthaus, Berlin Devlet Operası, sahneye çıktı. Bu arada mezun olur olmaz Tel Aviv Operası, Tokyo, Japonya, Viyana Bükreş Ulusal Operası’nda solist olarak Musikverein, Bruckner Hall, Carnegie Hall gibi açlışmaya başlayan sanatçı, 2001 yılından mekân ve kentlerde de önemli performanslar bu yana Viyana Devlet Operası’nın kadrolu gerçekleştirdi. sanatçısı. Zaman zaman ülkesi Romanya’da Bugüne kadar Ghena Dimitrova, Daniela sahneye çıkan sanatçı, son yıllarda Bükreş Dessi, Mara Zampieri, Violeta Urmana, Ulusal Operası’nda bir Verdi-Wagner Galası Stefania Bonfadelli, Deborah Voigt, Ramon ve Verdi’nin Aida’sında Ramphis rolüyle Vargas, Thomas Hampson, Ruggero Raimondi hayranlarının karşısına çıktı. 2015 Şubat’ında ve Nicola Martinucci ve daha birçok önemli Fromental Halevy’nin La juive operasında sanatçıyla çalışan Dumitrescu, 2002 yılında Kardinal Brogni rolünü söyleyen sanatçı, Donizetti’nin Lucia di Lammermoor’unda Edita sahneyi Neil Schicoff ile paylaştı. Gruberova ile söylediğinde sesinin özelliğini 2015 sonunda Mozart’ın Figaro’nun Düğünü bir kez daha kanıtladı ve ünlü sopranoyla çok yapıtında ilk kez sahneye çıkan sanatçı, kereler aynı sahneyi paylaştı. Louis Martinoty prodüksiyonu olan ve James Verdi, Bellini, Donizetti, Massenet, Gaffigan’ın yönettiği operada Don Bartolo’yu Çaykovski ve Richard Strauss’tan Honneger, seslendirdi. Romen tenor, 2015–2016 Janacek ve Schönberg’e uzanan repertuvarında sezonunda Péter Eötvös’ün Çehov’un aynı yaklaşık seksen rol bulunan sanatçı başarılı adlı oyunundan esinle bestelediği operası kayıt çalışmalarına da imza attı. Anna Netrebko Üç Kızkardeş’te Fjodor Ilijič Kuligin rolünü ve Elina Garanca ile 2011 Nisan’ında yaptığı seslendirdi. 2016 Nisan’ında Gustavo Dudamel Anna Bolena kaydı DVD olarak yayımlandı. yönetiminde, Turandot’nun bri yeni yapımında Başka bir DVD’si de Peter Konwitschny yer aldı. yönetiminde Verdi’nin Don Carlos’u oldu. 2014’te Boris Godunov’da Pimen rolünü üstlenen sanatçı, 2014–2015 sezonunda zorlu bir role imza attı. Viyana Devlet Operası’nda sahnelenecek olan, Thomas Ades’ın Fırtına’sında bestecinin yönetiminde söyledi.

24 25 ANA PUCHE Soprano

Barselona’da doğan Ana Puche Rosado, College Barselona ve Lleida’da, Micaela’yı Viyana of Music of Catalunya (ESMUC) ve Universität Klosterneuburg Festivali’nde, Musetta’yı für Musik und darstellende Kunst Wien’de şan Festival Golling’de, Fidelio’da Marzelline’yi eğitimi aldı. Varşova’da, Parsifal’de Knappe ve Viyana’da Klassik Mania, Barselona’da Blumenmädchen’i Barselona’da seslendirdi. Concorso Manuel Ausensi, Zaragoza’da Bu rollerin yanı sıra, yine Barselona Palau Montserrat Caballé ve 2008’de gerçekleşen de la Musica’da Mozart’ın Requiem’inde, Bilbao’da Consurso Canto gibi yarışmalardan St. Paul’de Lobgesang’da yer aldı. Liceu ödüllerle dönen sanatçı, 2009’da Bilbao Barselona’da sahnelenen Ligeti’nin Le Grand Belediyesi’nden burs almaya hak kazandı. Macabre operasında Amanda’yı söyleyen Puche Rosado, Accademia Internazionale sanatçı, Vienna Musikverein’da ve Madrid’te di Musica ve 2011’de Isaac Albéniz Vakfı Lobgesang’da, Viyana’da bir Schubert tarafından da ödüllendirildi. konserinde, Villach’da Honneger’in Jeanne d'Arc Gran Teatre del Liceu Barcelona eşliğinde au Bûcher’inde yer aldı; Palermo’da Wagner’in Farucàruns Wald adlı çocuk operasındaki Krugui Das Rheingold’unda Woglinde’yi söyledi. rolüyle opera sahnesine adım atan sanatçı, 2015’te Barselona ve Valladolid’de Norma’da Lleida’da sahnelenen Pergolesi’nin Hanım Clothilde’yi seslendiren Rosado, Madrid Teatro Olan Hizmetçi’sinde Serpina’yı, Barselona’daki Real’de sahnelenen Parsifal’de yer aldı. Teatre Lliure’de sahnelenen Haydn’ın Eczacı adlı Sanatçı, bugüne kadar, Welser-Möst, Boder, yapıtında Griletta’yı ve Katalonya’nın pek çok Armiliato, Orozco-Estrada, Pointner, Prick, şehrinde sahnelenen Mozart’ın Çoban Kral’ında Gedschold, Brotons ve Penderecki gibi şeflerle Aminta’yı söyledi. çalıştı. Krakow’da Penderecki yönetiminde, Viyana Schlosstheater Schönbrunn’da Kudüs’ün Yedi Kapısı adlı yaptında, Rosalinde’yi seslendiren Ana Puche Barselona’da Mozart’ın Requiem’inde, Lleida’da Rosado, Fidelio’da Marzelline’yi, Viyana Stabat Mater’de, Palau de la Musica’da Klosterneuburg’daki festivalde Zerlina’yı Nikolaimesse’de yer alan sanatçı, en son söyledi. Ayrıca, Nürnberg’de Don Carlos’tan Viyana’da Welser-Möst yönetiminde Mozart’ın Barbarina ve Voce del Cielo’yu seslendiren Taç Giyme Missası’nda performans sergiledi. sanatçı, València Palau de les Arts’ta Martin Rosado, Fransa, İtalya ve Kore’de de konserler y Solers’in L’arbore di Diana adlı yapıtında veriyor. Amore’u, Avusturya’da Festival Golling’de Die Csárdasfürstin operasında Stasi’yi, Barselona’da Gran Teatre del Liceu’nin fuayesinde gerçekleşen La Primera Cançó’da yer aldı. 2014’e kadar Trovatore’de Ines rolünü

26 27 İLKER ARCAYÜREK Tenor

İstanbul’da doğan tenor İlker Arcayürek hayatının büyük bölümünü Viyana’da geçirdi. Nürnberg Devlet Tiyatrosu’nun sanatçısı olan tenor, buradaki çıkışını La bohème’de Rodolfo rolüyle yaptı. 2015–2016 sezonunda Nürnberg’de söyleyeceği diğer roller Les pêcheurs de perles’de Nadir ve Don Giovanni’de Don Ottavio. Amsterdam’ın ünlü Concertgebouw salonundaki ilk konserini Hollanda Radyosu Filarmoni Orkestrası ile Schubert’in 5 numaralı Missa’sı ve Mozart’ın Litaniae de venerabili altaris sacramento’da gerçekleştirecek olan genç sanatçı Dresden Kreuzchor ile Bach’ın Aziz Matta Pasyonu’nda aryaları ve vaizin bölümünü söyleyecek. Wigmore Hall, Kuzey İrlanda ve Nürnberg’de solo resitaller de verecek. Arcayürek Madrid’deki Teatro Real’de çıkışını Kasper Holten’in rejisiyle ve Ivor Bolton yönetiminde Wagner’in Das Liebesverbot’unun yeni bir yapımında Claudio rolüyle gerçekleştirdi. 2015 yılında Cardiff Dünya Şan Yarışması’nda finale kalan sanatçı, Wigmore Hall’da ilk konserini verdi ve BBC Radio 3 tarafından “Yeni Kuşak Sanatçılar” programına seçildi. 2013–2014 sezonundan itibaren Klagenfurt Devlet Tiyatrosu’yla çalışmaya başlayan Arcayürek, burada Yarasa’da Alfredo, Die Liebe zu den drei Orangen’de Prens, Güllü Şövalye’de Bir İtalyan Şarkıcı, Les Dialogues des Carmelites’te Şövalye de la Force ve Sihirli Flüt’te Tamino rollerinde söyledi.

28 29 PROGRAM NOTLARI

VINCENZO BELLINI [1801–1835] Norma, iki perdelik opera

Norma Druid, Oroveso’nun kızı (soprano) Adalgisa Rahibe (soprano) Clotilde Norma’nın arkadaşı (mezzosoprano) Pollione Galya’da bir Roma Valisi (tenor) Flavio Pollione’nin arkadaşı (tenor) Oroveso Druidlerin başrahibi (bas) Norma ve Pollione’nin çocukları, rahibeler ve Gal askerler.

Vincenzo Bellini’nin Norma’sı, bu karaktere hayat veren Leyla Gencer’in efsaneleşen güzellikteki yorumu ile popülaritesini hiç yitirmemiş bir başyapıttır. Opera sanatında bel canto yani “güzel şarkı söyleme” tarzının öncüsü olan Bellini, ezgisel yenilik arayışından çok, müzikle metin ilişkisini ortaya koymaya özen göstermiştir. Bu bakımdan bestecinin on operasından sekizincisi olan Norma, onun olgunluk çağını da temsil eder ve büyük önem taşır. Norma’nın metni, dönemin ünlü libretto yazarı Felice Romani tarafından, Alexandre Soumet’nin aynı adlı tragedyası üzerine yazılmıştır. Opera ilk kez Milano’da, 26 Aralık 1831’de sahnelenmiştir. Norma, MÖ 1. yüzyılda, Galya’nın (bugünkü Fransa) Pagan inancına göre toplumun bilge kişileri olan Druidler ile, bu toprakları işgal eden Roma İmparatorluğu kuvvetleri arasında geçen bir mücadeleyi anlatır. İlk müzikologlarımızdan Mahmut Râgıp Gâzimihal, 1957 basımlı 55 Opera adlı kitabında Druidleri “Mecûsî” yani “ateşe tapan” olarak tarif etmiştir. Norma’da hümanizm ve aşk ön plandadır. Bir Druid rahibesi olan Norma ile Romalı bir valinin aşkı etrafında gelişen olaylar, dönemin izleyicilerine son derece dikkat çekici gelmiş ve Norma, ilk sahnelenişinden itibaren çok beğenilmiştir. Operaya adını veren Norma karakteri, soprano için yazılmış en zor rollerden biridir. Gerek duygusal, gerekse teknik olarak bu rolün üstesinden gelebilen sanatçı sayısı pek azdır. Dünya çapında müzik otoritelerince ayakta alkışlanmış ve adı Norma karakteri ile anılan iki soprano ise şüphesiz Maria Callas ve Leyla Gencer’dir. Operanın en ünlü aryası “Casta Diva”, Callas ve Gencer’in kelimenin tam anlamıyla mükemmel bir şekilde yorumladığı bir barış çağrısıdır. Norma karakterinin dünyada ve Ay’da barışı sembolize eden bu aryası, Türkçede “Erdemli Tanrıça” anlamına gelir ve günümüzde halen üstün tekniği ile ünlenmiş sopranolar tarafından ayrıca konser repertuvarına alınır. İki perdelik operanın konusu şöyledir: Druid tapınağının başrahibesi Norma, uyması gereken kurallara karşı durarak, topraklarını işgal eden Romalıların valisi olan Pollione ile aşk yaşar. İlişkilerini gizli tutan Norma ve Pollione’nin iki çocukları olur. Ne var ki Pollione, Norma ile olan

30 aşkına sadık kalmaz. Bir süre sonra Adalgisa adında bir diğer Druid rahibe ile birlikte olmaya başlar, hatta onu Roma’ya kaçırmaya karar verir. Adalgisa, Norma’ya bir yabancıya âşık olduğunu ve bu yüzden Druid inancından ayrılacağını anlatır. Norma, zamanla bu yabancının Pollione olduğunu anlar; o kadar üzülür ki ondan olan çocuklarını öldürmeye kalkışır. Ancak kısa süre sonra bu akıldışı tepkiye bir son verir ve Adalgisa’ya, eğer Pollione ile Roma’ya gidecekse, çocuklarını da beraberinde götürmesini teklif eder. Adalgisa ise, Pollione’yi Norma’ya bırakmaya hazırdır. Bu sırada tapınağa gelen Pollione, Adalgisa’yı zorla dışarı çıkartmaya kalkışır. Norma, tüm Druidleri yardıma çağırır ve Pollione’yi yakalatır. Pollione ve Adalgisa, yargılanmak üzere başrahibin huzuruna çıkarılırlar. İfade verdikleri sırada Norma, tapınağın kutsal çelengini parçalayarak Pollione ile ilişkisi olduğunu ve kendisinin de suçlu olduğunu haykırır. Tam o sırada Norma’nın aşkının büyüklüğünü fark eden Pollione için artık çok geçtir. Druid Tapınağı’nın kutsal çelengine yapılan saygısızlığın cezası ölümdür. Norma ve Pollione, yakılacaklardır. Birlikte ölüme yürüdükleri o anda her ikisi de bütün günahlarından arınmış ve sonsuza kadar birleşmiş olmanın huzurunu yaşarlar. 160’ sürer.

Program Notları Sungu Okan

31 VINCENZO BELLINI NORMA İki Perdelik Opera

ATTO PRIMO BİRİNCİ PERDE Scena prima Birinci Sahne

Oroveso Oroveso Ite sul colle, o Druidi, Tepelere doğru gidin Druid rahipleri, ite a spiar nei cieli, Gidin ve gözleyin gökyüzünü; quando il suo disco argenteo O gümüşi rengini la nuova luna sveli, gösterdiğinde yeni ay, ed il primier sorriso ve ilk gülümseyişi göründüğünde del virginal suo viso, bakir yüzünün, tre volte annunzi il mistico üç kez çalın kutsal bronzo sacerdotal. ruhban gongunu.

Druidi Druidler Il sacro vischio a mietere Kutsal ökseotunu kesmek için Norma verrà? gelecek mi Norma?

Oroveso Oroveso Sì, Norma Evet, Norma sì verrà. Sì. Sì. gelecek. Evet. Evet.

Druidi Druidler Verrà, verrà. Gelecek, gelecek Norma.

Oroveso e Druidi Oroveso ve Druidler Korosu Dell’aura tua profetica, O kutsal ruhunla, terribil Dio l’informa, bildir ona Kudretli Tanrı, sensi, o Irminsul, le ispira söyle ona Irminsul; d’odio ai Romani e d’ira, Romalılar’a olan bu nefret ve öfke duyguları sensi che questa infrangano engel olmakta pace per noi mortal, sì. barış içinde yaşamamıza.

Oroveso Oroveso Sì, parlerà terribile, Evet, seslenecek Tanrı tüm hiddetiyle da queste quercie antiche; bu kadim meşe ağaçlarının içinden. sgombre farà le Gallie Ve Galya topraklarını temizleyecek

32 dall’aquile nemiche... düşman Roma kartallarının elinden...

Oroveso e Druidi Oroveso ve Druidler Korosu ...e del suo scudo il suono, …onun güçlü kalkanının sesi, pari al fragor del tuono, ki eştir gökgürültüsünün sesine; nella città dei Cesari Sezar’ın şehrinde tremendo echeggerà. yankılanacak korkunç bir şekilde. Luna, ti affretta a sorgere! Haydi Ay, doğ bir an önce! Norma all’altar verrà. Ve gelsin Norma sunağa.

Pollione Pollione Svanir le voci! e dell’orrenda selva Kesildi sesler! Ve açıldı artık libero è il varco. o korkutucu orman yolu.

Flavio Flavio In quella selva è morte; Ölüm var bu ormanın içinde; Norma tel disse. dedi Norma.

Pollione Pollione Profferisti un nome Söylediğin isim che il cor m’agghiaccia. donduruyor kalbimi.

Flavio Flavio Oh che di’ tu, l’amante, Neler söylüyorsun böyle? Sevdiğin kadın o, la madre de’ tuoi figli! çocuklarının annesi!

Pollione Pollione A me non puoi far tu rampogna, Bana ettiğin tüm sitemleri ch’io mertar non senta; duymayı hak ediyorum. ma nel mio core è spenta Fakat söndü kalbimde la prima fiamma, aşkımın ilk ateşi. e un Dio la spense, Ve bir Tanrı söndürdü onu; un Dio nemico al mio riposo: huzurumun düşmanı bir Tanrı. ai piè mi veggo l’abisso aperto, Şimdi ayaklarımın altında görüyorum cehennemi e in lui m’avvento io stesso. ve atıyorum kendimi oraya.

Flavio Flavio Altra ameresti tu? Başka birini mi seviyorsun?

Pollione Pollione Parla sommesso. Sessiz konuş! Un’altra, sì...Adalgisa... Başka bir kadını, evet…Adalgisa’yı… Tu la vedrai, fior d’innocenza e riso Göreceksin o masum ve di candore e d’amor. Ministra al tempio tatlı, sevgiyle gülümseyen kadını. Kana susamış

33 di questo Dio di sangue ella v’appare, Tanrı’nın tapınağında bir rahibedir o ve come raggio di stella in ciel turbato. bir yıldıza benzer huzursuz gökyüzünde.

Flavio Flavio Misero amico! e amato Zavallı dostum! Peki seviyor mu o da sei tu del pari? seni, senin onu sevdiğin gibi?

Pollione Pollione Io n’ho fidanza. Buna hiç şüphem yok .

Flavio Flavio E l’ira non temi tu di Norma? Peki korkmuyor musun Norma’nın öfkesinden?

Pollione Pollione Atroce, orrenda me la presenta il mio Acımasızca, korkunç bir şekilde gösterdi rimorso estremo. kanayan vicdanım bana. Un sogno... Bir rüya gördüm…

Flavio Flavio Ah! narra. Ah! Anlat.

Pollione Pollione In rammentarlo io tremo. Titriyorum anlatırken bile! Meco all’altar di Venere Venüs’ün sunağında era Adalgisa in Roma, Adalgisa benimleydi. cinta di bende candide, Beyaz kıyafetler içindeydi, sparsa di fior la chioma; çiçeklerle kaplıydı saçları; udia d’Imene i cantici, Hymen’in ilahilerini duydum, vedea fumar gl’incensi, tütsülerin yandığını gördüm. eran rapiti i sensi Tüm ruhumu kapladı di voluttade e amor... arzu ve aşk… Quando fra noi terribile Fakat birden aramıza girdi viene a locarsi un’ombra; korkunç bir gölge. l’ampio mantel druidico Büyük bir Druid pelerini come un vapor l’ingombra; sardı onu bir duman gibi. cade sull’ara il folgore, Sunağın üzerine bir yıldırım düştü, d’un vel si copre il giorno, karanlığa gömüldü gün. muto si spande intorno Her yer sessizleşti, un sepolcrale orror. ölüm korkusu sardı her yanı. Più l’adorata vergine Ve benim sevgili bakirem io non mi trovo accanto; yanımda değildi artık. n’odo da lunge un gemito, Uzaktan bir hıçkırık sesi duydum, misto de’ figli al pianto. çocuklarımın ağlayışlarına karışan. Ed una voce orribile Ve birden korkunç bir ses

34 echeggia in fondo al tempio: yankılandı tapınağın içinde: “Norma così fa scempio “Norma böyle intikam alır d’amante traditor!” sadakatsiz sevgilisinden!”

Flavio Flavio Odi? I suoi riti a compiere Duyuyor musun? Ayin yapmak için Norma dal tempio move. geliyor Norma tapınaktan.

Voci (lontani) Sesler (uzaktan) Sorta è la luna, o Druidi; Ay doğdu ey Druidler! ite, profani, altrove. Terketsin burayı tüm dinsizler.

Flavio Flavio Vieni. Gel.

Pollione Pollione Mi lascia. Bırak beni.

Flavio Flavio Ah, m’ascolta. Ah, dinle beni.

Pollione Pollione Barbari! Barbarlar!

Flavio Flavio Fuggiam. Bırakın bizi.

Pollione Pollione Io vi preverrò! Yeneceğim sizi!

Flavio Flavio Vieni: fuggiam. Gel, kaçalım birlikte. Scoprire alcun ti può. Bulabilirler seni burada!

Pollione Pollione Traman congiure i barbari. Komplo kuruyor barbarlar bana, Ma io li preverrò. ama yeneceğim onları.

Flavio Flavio Ah! vieni, fuggiam. Ah! Gel, kaçalım. Sorprendere alcun ti può. Bizi burada bulurlarsa işimiz biter.

Pollione Pollione Me protegge, me difende Koruyor, savunuyor beni

35 un poter maggior di loro; onlardan daha kudretli bir güç; è il pensier di lei che adoro, aşık olduğum kadının düşüncesi, è l’amor che m’infiammò. beni yakan aşk. Di quel Dio che a me contende Tanrı ki benden aldı quella vergine celeste o kutsal bakireyi . arderò le rie foreste, Yakacağım lanet ormanlarını l’empio altare abbatterò. ve yıkacağım kutsal sunaklarını!

Coro Koro Norma viene: le cinge la chioma Norma geliyor. Saçlarının üzerindeki la verbena ai misteri sacrata; Kutsal mine çiçeği ve in sua man come luna falcata elinde bir hilal gibi l’aurea falce diffonde splendor. ışıldayan altın orak ile. Ella viene; e la stella di Roma O geliyor ve Roma’nın yıldızı sbigottita si copre di un velo; korkup gizleniyor; Irminsul corre i campi del cielo Irminsul tüm gökyüzünde dolaşıyor qual cometa foriera d’orror. dehşet habercisi bir kuyruklu yıldız gibi.

Norma Norma Sediziose voci, voci di guerra Bu asi sesleri, savaş seslerini avvi che alzar si attenta çıkartmaya kim cesaret ediyor presso all’ara del Dio? Tanrı’nın sunağında? V’ha chi presume dettar responsi Kim cesaret ediyor cevap vermeye alla veggente Norma, kutsal Norma’nın sözlerine e di Roma affrettar il fato arcano? ve hızlandırmaya Roma’nın geleceğini? Ei non dipende da poter umano. Bu insanların gücüne bağlı değildir.

Oroveso Oroveso E fino a quando oppressi Peki daha ne kadar ezilmemizi istiyorsun? ne vorrai tu? Contaminate assai Yeterince kirletmedi mi Romalı kartallar non fur le patrie selve e i templi aviti yurdumuzun ormanlarını ve atalardan kalma dall’aquile latine? Omai di Brenno tapınaklarını? Bundan böyle boş durmamalı Oziosa non può starsi la spada. Brenno’nun kılıcı.

Tutti Herkes Si brandisca una volta. Artık savrulsun bu kılıç!

Norma Norma E infranta cada. Ve kırılır o vakit. Infranta, sì, se alcun di voi snudarla Kırılır, evet, eğer sizlerden birisi kullanırsa onu anzi tempo pretende. Ancor non sono vaktinden önce. Daha gelmedi della nostra vendetta i dì maturi. intikam zamanımız. Delle sicambri scuri Druidler’in baltalarından hala daha güçlü sono i pili romani ancor più forti. Romalılar’ın mızrakları.

36 Tutti Herkes E che ti annunzia il Dio? parla: quai sorti? Nasıl bir görev verdi sana Tanrı? Söyle: nasıl bir kehanet bu?

Norma Norma Io nei volumi arcani leggo del cielo: Göklerin gizemli kitaplarını okudum; in pagine di morte ölüm sayfalarında della superba Roma è scritto il nome. adı yazılıydı kibirli Roma’nın. Ella un giorno morrà; ma non per voi. Ölecek o bir gün; fakat sizin yüzünüzden değil. Morrà pei vizi suoi, Kendi ahlaksızlıkları öldürecek, qual consunta morrà. L’ora aspettate, bitirecek onu. Bekleyin o zamanı, l’ora fatal che compia il gran decreto. büyük kararın uygulanacağı o ölümcül anı. Pace v’intimo; e il sacro vischio io mieto. Şimdi sakin olun; kestim kutsal ökseotunu.

Norma e MINISTRE Norma ve RAHİBELER Casta Diva, che inargenti İffetli Tanrıça, gümüşe boyuyorsun queste sacre antiche piante, şu kutsal, antik ağaçları. a noi volgi il bel sembiante Döndür bize o güzel yüzünü, senza nube e senza vel. aydınlık ve örtüsüz... Tempra, o Diva, tempra tu de’ cori ardenti, Güçlendir ey Tanrıça, şu yanan kalpleri, tempra ancora Io zelo audace, güçlendir cesaretlerini. spargi in terra quella pace Yolla dünyaya göklerde yaydığın che regnar tu fai nel ciel. o eşsiz huzuru.

Norma Norma Fine al rito, e il sacro bosco Sona erdi ayin ve artık bu kutsal orman sia disgombro dai profani. arınmalı dinsizlerden. Quando il Nume irato e fosco Karanlık hiddetiyle Tanrı chiegga il sangue dei Romani, Romalılar’ın kanını istediği zaman, dal druidico delubro benim sesim gürleyecek la mia voce tuonerà. Druid tapınağından.

Tutti Herkes Tuoni; e un sol del popol empio Gürlesin sesin ve o dinsiz milletten non isfugga al giusto scempio, tek bir kişi bile kaçamasın bu kutsal katliamdan. e primier da noi percosso Ve ilk olarak il Proconsole cadrà. Roma Prokonsulü’nü öldürelim.

Norma Norma Ah! punirlo io posso – Ah! Cezalandırabilirim onu– (ma punirlo il cor non sa. (ama kalbim izin vermez bunu yapmaya. Ah! bello a me ritorna Ah! Geri ver bana del fido amor primiero, ilk aşkımızın güzelliğini. e contro il mondo intiero Ve tüm dünyaya karşı difesa a te sarò. ben olayım senin koruyucun.

37 Ah! bello a me ritorna Ah! Geri ver bana del raggio tuo sereno, o huzurlu ışığını; e vita nel tuo seno, senin göğsünde hayatı, e patria e cielo avrò.) ülkemi ve cenneti bulayım!)

Coro Koro Ma irato, sì, il Dio t’affretta Fakat bu Tanrı hiddetli ve acele ediyor che il Tebro condannò. cezasını vermek için Romalılar’ın.

Norma Norma (Ah! riedi ancora qual eri allora (Ah, yine o zamanki gibi, quando, ah quando il cor ti diedi.) sana kalbimi verdiğim zamanki gibi ol!)

Coro Koro O giorno, il Dio t’affretta Ah intikam günü; Tanrı acele che il Tebro condannò. ediyor cezasını vermek için Romalılar’ın.

Adalgisa Adalgisa Sgombra è la sacra selva: compiuto è il rito. Kutsal orman boş şimdi: ayin sona erdi. Sospirar non vista alfin poss’io, Sonunda kimse görmeden bir nefes alabilirim qui dove a me s’offerse la prima volta burada; bana ilk kez aşkını sunduğu yerde quel fatal Romano che mi rende rubella o ölümlü Romalı’nın. Burada ihanet ettim al tempio, al Dio. yeminlerime, Tanrı’ya. Fosse l’ultima almen! Vano desìo! – İlk ve son kez oldu bu! Boş bir arzu bu! Irresistibil forza qui mi trascina O karşı koyulmaz güç beni ele geçirdi e di quel caro aspetto ve onun güzel varlığı il cor si pasce, e di sua cara voce l’aura besliyor kalbimi; onun tatlı sesini che spira mi ripete il suono. yineliyor sanki bana rüzgar. Deh! proteggimi, o Dio! perduta io son! Ah! Tanrım koru beni! Kaybettim kendimi! Gran Dio, abbi pietà, perduta io son! Yüce Tanrım, acı bana, kaybettim kendimi!

Pollione Pollione (Eccola – va, mi lascia. (İşte orada- Git buradan, beni yalnız bırak. Ragion non odo.) Daha fazla dinleyemem.)

Adalgisa Adalgisa Oh, tu qui? Ah, sen neden buradasın?

Pollione Pollione Che veggo? Piangevi tu? Neler görüyorum? Ağlıyor muydun?

Adalgisa Adalgisa Pregava. Ah! t’allontana. Dua ediyordum. Ah! Git buradan. Pregar mi lascia. Bırak dua edeyim.

38 Pollione Pollione Un Dio tu preghi atroce, Acımasız, zalim bir Tanrı’ya dua ediyorsun, crudele, avverso al tuo desire e al mio. Senin ve benim arzularımıza düşman bir Tanrı’ya. O mia diletta! il Dio Ah sevgilim, dua etmen gereken Tanrı che invocar devi è Amore... Aşk’tır senin.

Adalgisa Adalgisa Amor! deh taci! Aşk! Ah, sus. Io più non t’odo. Daha fazla dinlememeliyim seni.

Pollione Pollione E vuoi fuggirmi? e dove Benden kaçmak mı istiyorsun? Peki fuggir vuoi tu ch’io non ti segua? seni bulamayacağım nereye gidebilirsin ki?

Adalgisa Adalgisa Al tempio, Tapınağa; ai sacri altari che sposar giurai. evlilik sözü verdiğim kutsal sunaklara.

Pollione Pollione Gli altari!...e il nostro amor?... Sunaklara mı?...Peki ya bizim aşkımız?...

Adalgisa Adalgisa Ah, l’obliai. Ah, unuttum artık ben onu !

Pollione Pollione Va, crudele, al Dio spietato Git zalim kadın, o acımasız Tanrı’ya offri in dono il sangue mio; kurban et benim kanımı; tutto, ah! tutto ei sia versato, Tamamını, ah; tamamını verebilirsin ona, ma lasciarti non poss’io, Fakat mümkün değil, seni bırakmam. Non poss’io, no, no, nol posso! Yapamam bunu, hayır, hayır, yapamam! Sol promessa al Dio tu fosti: Tanrı’ya yalnızca bir söz verdin: ma il tuo core a me si diede. fakat kalbin bana ait. Ah! non sai quel che mi costi Ah! Bilemezsin ne kadar zor benim için perch’io mai rinunzi a te. aşkından vazgeçmek.

Adalgisa Adalgisa E tu pure, ah! tu non sai Peki sen, ah! Bilmiyorsun quanto costi a me dolente! ne acı bir bedel ödediğimi aşkın için. All’altare che oltraggiai O ihanet ettiğim sunağa ilk kez gittiğimde lieta andava ed innocente... ne kadar mutlu ve masumdum. Il pensiero al ciel s’ergea, Düşüncelerim göklere ulaşıyordu e il mio Dio vedeva in ciel. ve Tanrım görüyordu beni cennetten. Or per me spergiura e rea Şimdi bana; bu suçlu ve yalancı kadına cielo e Dio ricopre un vel. cennet de Tanrı da görünmez oldu artık.

39 Pollione Pollione Ciel più puro e Dei migliori Daha temiz bir cennet ve daha iyi Tanrılar t’offro in Roma ov’io mi reco. sunacağım sana gittiğim yerde, Roma’da.

Adalgisa Adalgisa Parti forse? Gidiyor musun?

Pollione Pollione Ai nuovi albori. Yarın gündoğumunda!

Adalgisa Adalgisa Parti, ed io? Gidiyorsun, peki ben ne olacağım?

Pollione Pollione Tu vieni meco. Benimle geliyorsun. Dei tuoi riti è Amor più santo; Aşk çok daha kutsaldır senin ibadetinden. a lui cedi, ah! cedi a me. Teslim ol aşka, ah! Teslim ol bana.

Adalgisa Adalgisa Ah! non dirlo. Ah! Konuşma böyle!

Pollione Pollione Il dirò tanto Daha çok kez söyleyeceğim che ascoltato io sia da te. ve dinleyeceksin sen de beni...

Adalgisa Adalgisa Deh, mi lascia! Ah, bırak beni!

Pollione Pollione Ah! deh, cedi, deh, cedi a me! Hayır; teslim ol, teslim ol bana!

Adalgisa Adalgisa Ah! non posso; Ah, yapamam bunu; mi proteggi, o giusto ciel! Koru beni ey Tanrı!

Pollione Pollione Abbandonarmi così potresti? Bırakabilir misin beni böyle? Abbandonarmi così? Adalgisa! Adalgisa! Beni böyle bırakabilir misin Adalgisa? Vieni in Roma, ah! vieni, o cara, Roma’ya gel benimle, ah! Gel sevgilim. dove è amor, è gioia, è vita; Orada aşk, mutluluk, hayat var. inebbriam nostr’alme a gara Birbirimizle yarışalım adeta del contento a cui ne invita. içimizi mutlulukla doldurmak için orada. Voce in cor parlar non senti, Duymuyor musun kalbindeki o che promette eterno ben? sonsuz mutluluğu vadeden sesi?

40 Ah! dà fede ai dolci accenti, Ah! Güven o tatlı sese sposo tuo mi stringi al sen. ve kocan olarak bas beni bağrına!

Adalgisa Adalgisa (Ciel! così parlar l’ascolto (Tanrım! Onun sesini duyuyorum sempre, ovunque, al tempio istesso – her zaman, her yerde, tapınakta bile– con quegli occhi, con quel volto O güzel gözleri, yüzü fin sull’ara il veggo impresso. görüyorum sunağın üzerinde dahi. Ei trionfa del mio pianto, Gözyaşlarım onun için akıyor del mio duol vittoria ottien. ve onun için bu kederim. Ciel, mi togli al dolce incanto, Tanrım ya al benden bu tatlı rüyayı, o l’error perdona almen!) ya da bağışla günahlarımı.

Pollione Pollione Adalgisa! Adalgisa!

Adalgisa Adalgisa Ah! mi risparmi Ah! Affet beni tua pietà maggior cordoglio. Bitsin bu acı!

Pollione Pollione Adalgisa! e vuoi lasciarmi? Adalgisa! Beni terk mi ediyorsun?

Adalgisa Adalgisa Io...oh, non posso...seguirti voglio. Ben...Ah hayır, gelmek istiyorum seninle.

Pollione Pollione Qui domani all’ora istessa... Yarın burada, aynı saatte… verrai tu? Gelecek misin benimle?

Adalgisa Adalgisa Ne fò promessa. Sana söz veriyorum.

Pollione Pollione Giura! Yemin et!

Adalgisa Adalgisa Giuro! Yemin ederim!

Pollione Pollione Oh! mio contento! Ah! Ne büyük mutluluk! Ti rammenta... Unutma sakın…

41 Adalgisa Adalgisa Ah! mi rammento, Ah! Evet, unutmayacağım. al mio Dio sarò spergiura, Tanrı’ya ettiğim yeminimi bozacağım, ma fedel a te sarò. ama sana sadık kalacağım.

Pollione Pollione L’amor tuo mi rassicura; Aşkın güven veriyor bana e il tu Dio sfidar saprò. ve mücadele edebilirim senin Tanrı’nla.

Adalgisa Adalgisa Sì, fedel a te sarò. Evet, hep sadık kalacağım sana.

Scena seconda İkinci Sahne

Norma Norma Vanne, e li cela entrambi. Oltre l’usato Git şimdi ve sakla ikisini de. io tremo d’abbracciarli. Titriyorum bu akşam kucaklayacağım için onları.

Clotilde Clotilde E qual ti turba Nedir seni rahatsız eden ve çocuklarını strano timor che i figli tuoi respingi? uzaklaştırmanı gerektiren bu garip korku?

Norma Norma Non so. Diversi affetti strazian quest’alma. Bilmiyorum. Ruhuma eziyet eden birçok duygu var. Amo in un punto ed odio i figli miei! Hem çok seviyorum çocuklarımı hem de nefret Soffro in vederli, e soffro s’io non li veggo. ediyorum onlardan! Non provato mai sento un diletto ed un dolore Acı çekiyorum onları görünce ve görmeyince de acı insieme d’esser lor madre. çekiyorum. Mutluluk ve acıyı hiç aynı anda hissetmemiştim Clotilde onların annesi olduğum için. E madre sei? Clotilde Norma Sen onların annesi misin? Nol fossi! Norma Clotilde Keşke olmasaydım! Qual rio contrasto! Clotilde Norma Ne yaman bir çelişki bu! Immaginar non puossi. O mia Clotilde! Richiamato al Tebro Norma è Pollione. Tahmin dahi edemezsin. Ah benim Clotilde’m! Pollione Roma’ya geri çağrıldı.

42 Clotilde Clotilde E teco ei parte? Onunla beraber mi gideceksin sen?

Norma Norma Ei tace il suo pensiero. Bana bir şey söylemiyor Oh! s’ei fuggir tentasse... Ah! Eğer gitmeye yeltenirse… E qui lasciarmi?... Ve beni burada bırakırsa?... Se obliar potessi questi suoi figli! Ah keşke unutabilseydim onun bu evlatlarını!

Clotilde Clotilde E il credi tu? Peki inanıyor musun bunu yapacağına?

Norma Norma Non l’oso. Düşünmeye korkuyorum. È troppo tormentoso, Çok acı verici bu; troppo orrendo è un tal dubbio. böylesi bir şüphe çok korkutucu. Alcun s’avanza. Va...li cela. Biri geliyor. Git…saklan oraya! Adalgisa! Adalgisa!

Adalgisa Adalgisa (Alma, costanza.) (Güçlü olmalıyım.)

Norma Norma T’inoltra, o giovinetta, Gel buraya kızım, t’inoltra. E perché tremi? Udii che grave Yaklaş. Neden titriyorsun sen? Duydum ki a me segreto palesar tu voglia. bana anlatmak istediğin bir sırrın varmış senin.

Adalgisa Adalgisa È ver. Ma deh! ti spoglia Doğru bu. Ama ah! Lütfen bir yana bırak della celeste austerità che splende o sert rahibe bakışlarını gözlerindeışıldayan. negli occhi tuoi. Dammi coraggio, ond’io Cesaret ver ki bana, senza alcun velo ti palesi il core. açabileyim kalbimi dürüstçe sana.

Norma Norma M’abbraccia, e parla. Sarıl bana ve anlat her şeyi. Che t’affligge? Neden üzgünsün bu kadar?

Adalgisa Adalgisa Amore... Aşk… Non t’irritar: lunga stagion pugnai Kızma lütfen bana: uzun zamanlar uğraştım per soffocarlo. Ogni mia forza ei vinse, ben de yenmek için onu. Alt etti tüm gücümü, ogni rimorso. Ah! tu non sai pur dianzi tüm pişmanlıklarımı. Ah! Bilmiyorsun az önce qual giuramento io fea! fuggir dal tempio, ettiğim yemini! Tapınaktan kaçmak, tradir l’altare a cui son io legata, bağlı olduğum sunağa ihanet etmek,

43 abbandonar la patria... ülkemi terk etmek...

Norma Norma Ahi! sventurata! Ah! Zavallı kız! Del tuo primier mattino Hayatının baharını già turbato è il sereno! bulutlar kaplamış bile! E come, e quando nacque tal fiamma in te? Nasıl ve ne zaman yandı bu ateş içinde?

Adalgisa Adalgisa Da un solo sguardo, Daha o ilk bakışta, da un sol sospiro, nella sacra selva, ilk iç çekişte…Kutsal ormanda, a piè dell’ara ov’io pregava il Dio. ayinden önce dua etmekteydim Tanrı’ya. Tremai; sul labbro mio Titredim; dudaklarımda si arrestò la preghiera: e tutta assorta susuverdi duam: kaybettim kendimi in quel leggiadro aspetto, un altro cielo onun güzelliğinde, başka bir cennet buldum mirar credetti, un altro cielo in lui. onun yüzünde.

Norma Norma (Oh, rimembranza! io fui (Ah, hatırlıyorum şimdi! Ben de böylesine così rapita, al sol mirarlo in volto.) etkilenmiştim ilk kez onun yüzünü gördüğümde.)

Adalgisa Adalgisa Ma non m’ascolti tu? Fakat sen dinlemiyor musun beni?

Norma Norma Segui; t’ascolto. Anlatmaya devam et, dinliyorum.

Adalgisa Adalgisa Sola, furtiva al tempio Tek başıma tapınakta gizlice io l’aspettai sovente; bekledim onu çoğu zaman. ed ogni dì più fervida Ve her gün daha büyük coşkuyla crebbe la fiamma ardente. büyüdü içimde yanan ateş.

Norma Norma (Io stessa arsi così. (Ben de böylesi bir ateşle yanmaktaydım. Oh rimembranza: io fui così sedotta!) Ah hatırlıyorum: ben de böyle baştan çıkarıldım.)

Adalgisa Adalgisa Vieni – ei dicea – concedi Gel- dedi bana- izin ver ch’io mi ti prostri ai piedi: atayım kendimi ayaklarına. lascia che l’aura io spiri İzin ver içime çekeyim, de’ dolci tuoi sospiri, senin tatlı iç çekişlerini. del tuo bel crin le anella Güzel saçlarının lülelerini dammi poter baciar. ver bana ve öpeyim onları.

44 Norma Norma (Oh! cari accenti! (Ah! O güzel sözler! Così li profferia, Tıpkı böyle konuşmuştu così trovava del cor la via.) ve açmıştı kalbime giden yolu.)

Adalgisa Adalgisa Dolci qual arpa armonica Arpın o tatlı sesi gibi m’eran le sue parole; geldi bana sözleri. negli occhi suoi sorridere Onun gülen gözlerinde vedea più bello un sole. daha güzel bir güneş buldum sanki.

Norma Norma (L’incanto suo fu il mio.) (Büyülenmiş benim gibi o da.)

Adalgisa Adalgisa Io fui perduta e il sono. Kayboldum birden, hala da gelemedim kendime.

Norma Norma Ah! tergi il pianto! Ah! Durdur o gözyaşlarını!

Adalgisa Adalgisa D’uopo ho del tuo perdono. Affını duymaya ihtiyacım var.

Norma Norma Avrò pietade. Merhametli olmalıyım.

Adalgisa Adalgisa Deh! tu mi reggi e guida. Ah, sen benim yöneticim, rehberimsin.

Norma Norma Ah! tergi il pianto! Ah! Dindir şu gözyaşlarını.

Adalgisa Adalgisa Me rassicura, o sgrida, Ya rahatlat beni, ya da bağır. salvami da me stessa, Kurtar beni kendi elimden, salvami dal mio cor. kurtar beni kendi kalbimden.

Norma Norma Ah! tergi il pianto: Ah! Dindir şu gözyaşlarını: te non lega eterno nodo all’ara. sonsuza dek bağlı değilsin sunağa.

Adalgisa Adalgisa Ah! Ripeti, o ciel, ripetimi Ah! Tekrarla, Tanrım, tekrarla lütfen sì lusinghieri accenti! bu mutluluk veren sözleri!

45 Norma Norma Ah sì, fa’ core, abbracciami. Ah evet, çekinme, kucakla beni. Perdono e ti compiango. Affediyorum ve merhamet ediyorum sana. Dai voti tuoi ti libero, Özgür bırakıyorum seni yeminlerinden i tuoi legami io frango. ve koparıyorum kutsal bağlarını. Al caro oggetto unita Sevdiğin adamla birlikte vivrai felice ancor. mutlulukla yaşa bundan sonra.

Adalgisa Adalgisa Ripeti, o ciel, ripetimi Ah! Tekrarla, Tanrım, tekrarla lütfen sì lusinghieri accenti: bu mutluluk veren sözleri: per te, per te s’acquetano senin, senin sayende dindi i lunghi miei tormenti. benim büyük ızdırabım. Tu rendi a me la vita, Geri verdin hayatımı bana, se non è colpa amor. eğer aşkım bir günah değilse.

Norma Norma Vivrai felice ancor. Bundan sonra hep mutlu yaşayacaksın. Ma di’: l’amato giovane Yalnız söyle bana: bu sevdiğin genç quale fra noi si noma? aramızdan kim?

Adalgisa Adalgisa Culla non ebbe in Gallia, Galyalı değil o, Roma gli è patria... Roma’dır memleketi.

Norma Norma Roma! Roma! Ed è? Prosegui... Kim o? Söyle bana…

Adalgisa Adalgisa Il mira. Şimdi göreceksin onu.

Norma Norma Ei! Pollion!... O! Pollione!

Adalgisa Adalgisa Qual ira? Neden öfkelendin?

Norma Norma Costui, costui dicesti? Onu, onu mu seviyorsun? Ben io compresi? Söylediklerini doğru mu anladım?

Adalgisa Adalgisa Ah! sì. Ah, evet!

46 Pollione Pollione Misera te! che festi! Zavallı kız! Ne yaptın böyle?

Adalgisa Adalgisa Io.... Ben…

Norma (a Pollione) Norma (Pollione’ye) Tremi tu? e per chi? Titriyor musun? Peki kimin için? E per chi tu tremi? Evet kimin için titriyorsun böyle? No, non tremare, o perfido! Hayır, hayır titreme hain adam! No, non tremar per lei, Hayır, hayır titreme o kız için. essa non è colpevole, Suçlu olan o değil, il malfattor tu sei! sensin o günahkar. Trema per te, fellon!... Kendin için titre, alçak!... pei figli tuoi, per me!... Çocukların için, benim için!...

Adalgisa Adalgisa Che ascolto? Neler duyuyorum? (a Norma) (Norma’ya) Ah! Deh, parla... Ah! Hadi, konuş! (a Pollione) (Pollione’ye) Taci! t’arretri! Ohimè! Susuyorsun. Geri çekiliyorsun! Eyvah!

Norma Norma Oh, di qual sei tu vittima Ah, kurbanı olmuşsun crudo e funesto inganno! acımasız, uğursuz bir oyunun! Pria che costui conoscere Onu tanımadan önce t’era il morir men danno. ölseydim keşke. Fonte d’eterne lagrime Seni de sonsuz gözyaşlarına egli a te pur dischiuse; boğuyor demek şimdi. come il mio cor deluse, Benim kalbimi kırdığı gibi, l’empio il tuo cor tradì. ihanet etti senin kalbine de o soysuz.

Pollione Pollione Norma, de’ tuoi rimproveri Norma, kötü sözlerinle segno non farmi adesso; yaralama şimdi beni. deh! a quest’afflitta vergine Hadi! Bırak rahat bir nefes alsın sia respirar concesso. bu dertli bakire. Copra a quell’alma ingenua, O saf ruhtan sakla copra nostr’onte un velo. bizim günahımızı, bir örtünün ardına saklar gibi. Giudichi solo il cielo Yalnızca Tanrı karar verir qual più di noi fallì. kimin günahının daha büyük olduğuna.

47 Adalgisa Adalgisa Oh, qual mistero orribile! Ah, ne korkunç bir sır bu! Trema il mio cor di chiedere, Kalbim titriyor, korkuyor sormaya; trema d’udire il vero. korkuyor gerçeği duymaya. Tutta comprendo, o misera, Şimdi anlıyorum her şeyi, ah zavallı ben, tutta la mia sventura. tüm şanssızlığımı. Essa non ha misura, Sonsuz bir ıstırap duyarım se m’ingannò così. eğer beni böyle kandırdıysa.

Norma Norma Perfido! Alçak!

Pollione Pollione Or basti! Yeter artık!

Norma Norma Fermati! Dur orada!

Pollione Pollione Vieni! Gel buraya!

Adalgisa Adalgisa Mi lascia! Scostati! Bırak beni! Git buradan! Sposo sei tu infedele. Sadakatsiz bir eşsin sen.

Pollione Pollione Qual io mi fossi, oblio... Ne olduğumu unuttum ben…

Adalgisa Adalgisa Mi lascia! Lasciami! Bırak beni! Bırak beni!

Pollione Pollione L’amante tuo son io. Senin sevdiğin adamım ben.

Adalgisa Adalgisa Va, traditor! Git buradan, hain!

Pollione Pollione È mio destino amarti, Seni sevmek benim kaderim. destino costei lasciar. Ve onu terk etmek de kaderim.

Norma Norma Ebben! Lo compi, e parti. O halde; kabullen kaderini ve git buradan. Seguilo. Takip et onu!

48 Adalgisa Adalgisa Ah no! giammai! pria spirar! Ah hayır! Hiç bir zaman! Ölürüm daha iyi!

Norma Norma Vanne, sì, mi lascia, indegno: Git buradan, evet, bırak beni alçak adam! figli oblia, promesse, onore. Unut çocuklarını, yeminlerini ve şerefini. Maledetto dal mio sdegno Öfkemin lanetiyle non godrai d’un empio amore. mutsuz olacaksın günahkar aşkında. Te sull’onde e te sui venti, Dalgaların üzerinde, rüzgarların üzerinde seguiranno mie furie ardenti; yakıcı nefretim takip edecek seni; maledetta, e notte e giorno, Lanetim gece ve gündüz ruggirà d’intorno a te. dolaşacak senin etrafında.

Pollione Pollione Fremi pure, e angoscia eterna Öfkelen istediğin kadar ve sonsuz bir ızdırap pur m’imprechi il tuo furore! yaratsın bende senin bu öfken! Questo amor che mi governa Beni ele geçiren bu aşk è di te, di me maggiore. senden de benden de daha büyük. Dio non v’ha che mali inventi Hiçbir Tanrı buyuramaz de’ miei mali più cocenti. benimkinden daha büyük bir acı. Maledetto io fui quel giorno Lanetlendim ben o gün che il destin t’offerse a me. kader seni bana getirdiğinde.

Adalgisa Adalgisa Ah! non fia ch’io costi Ah! Asla izin verme al tuo cor sì rio dolore. kalbinde böyle büyük bir acıya yol açmama. Mari e monti sian frapposti Denizler ve dağlar olacak fra me sempre e il traditore. her zaman benim ve hainin arasında. Soffocar saprò i lamenti, Hıçkırıklarımı susturmayı öğreneceğim divorar i miei tormenti; ve acılarımı dindirmeyi. morirò, perché ritorno Öleceğim çünkü dönmeli faccia il crudo ai figli e a te. bu hain adam çocuklarına ve sana.

Norma Norma Maladetto del mio sdegno, ecc. Öfkemin lanetiyle……

Coro Koro Norma, all’ara! Norma, sunağa gitmelisin! In tuon feroce, Şiddetli bir gökgürültüsü gibi d’Irminsul tuonò la voce, gürledi Irminsul’un sesi; Norma al sacro altar! Norma, haydi git kutsal sunağa!

Norma Norma Ah, suon di morte, va, Ah, ölümün sesi, git,

49 per te qui pronta ell’è! senin için hazır o burada!

Adalgisa Adalgisa Ah, suon di morte s’intima, a te, Ah, ölümün sesi seni çağırıyor, va, per te qui pronta ell’è! Git, senin için hazır o burada! Fuggi! Kaç buradan!

Pollione Pollione Ah, qual suon! Sì, la sprezzo, Ah, o ses! Evet meydan okuyorum ona, ma prima mi cadrà il tuo Nume al piè. Ama önce senin Tanrın düşmeli benim ayaklarıma.

ATTO SECONDO İKİNCİ PERDE Scena prima Birinci Sahne

Norma Norma Dormono entrambi! non vedran la mano Uyuyor ikisi de! Görmeyecekler che li percuote...Non pentirti, o core, onlara kalkan eli…Değiştirme kararını, ah kalbim, viver non ponno; qui supplizio, e in Roma ölmeli onlar. Burada acı ve Roma’da obbrobrio avrian, peggior supplizio assai, utanç yaşayacaklar ki en büyük ızdıraptır schiavi d’una matrigna! Ah no! giammai! bir üvey annenin köleleri olmak! Ah hayır, asla! Muoiano, sì. Non posso avvicinarmi: Ölmeli onlar, evet. Yaklaşamıyorum yanlarına. un gel mi prende e in fronte Buz gibi bedenim ve mi si solleva il crin. I figli uccido! diken diken saçlarım. Öldüreceğim çocuklarımı! Teneri figli, essi pur dianzi Benim minik yavrularım, bugüne dek delizia mia, essi nel cui sorriso mutluluğum oldunuz. Sizin gülüşünüzde il perdono del ciel mirar credei. cennetin affını gördüğüme inandım. Ed io li svenerò? Di che son rei? Peki öldürebilir miyim onları? Nedir suçları? Di Pollion son figli: Pollione’nin çocukları onlar: ecco il delitto. Essi per me son morti: İşte budur suçları! Benim için onlar öldü zaten; muoian per lui, onun için de ölmeliler. e non sia pena che la sua somigli. Ve benzersiz bir acı çekmeli o. Feriam!...Ah! no...son i miei figli! miei figli! Şimdi öldürüyorum!... Ah! Hayır… Onlar benim çocuklarım! Olà, Clotilde! Vola. Benim çocuklarım! Adalgisa a me guida. Ah, Clotilde! Çabuk gel! Adalgisa’yı getir bana.

Clotilde Clotilde Ella qui presso O yakınlarda solitaria s’aggira, e prega e plora. tek başına dolaşıyor; dua ediyor ve ağlıyor.

Norma Norma Va! Si emendi il mio fallo, e poi...sì mora! Git! Telafi edeyim hatamı ve sonra da…öleyim!

Adalgisa Adalgisa Mi chiami, o Norma? Beni mi çağırdın Norma?

50 Qual ti copre il volto tristo pallor? Neden böylesine üzgün ve solgun yüzün?

Norma Norma Pallor di morte! Ölümün solgunluğu! Io tutta l’onta mia ti rivelo. Tüm dürüstlüğümle itiraf ediyorum sana. Una preghiera sola odi, e l’adempi, Tek bir ricamı dinle ve yerine getir onu; se pietà pur merta il presente mio duol, eğer bugünkü ve gelecekteki acım e il duol futuro. merhamet etmeni sağlarsa bana.

Adalgisa Adalgisa Tutto, tutto io prometto. Ne istersen, ne istersen yaparım, söz veriyorum.

Norma Norma Il giura! Yemin et!

Adalgisa Adalgisa Il giuro! Yemin ediyorum!

Norma Norma Odi! sanar quest’aura Dinle beni. Benim varlığımla contaminata dalla mia presenza kirlenen bu dünyayı nasıl iyileştireceğimi buldum. ho risoluto. Né trar meco io posso Yanımda götüremeyeceğim questi infelici! A te gli affido! zavallı çocuklarımı: Sana emanet ediyorum onları.

Adalgisa Adalgisa O ciel! A me gli affidi? Ah Tanrım! Bana mı bırakıyorsun onları?

Norma Norma Nel Romano campo Onları Roma ordugahına götür, guidali a lui che nominar non oso. adını teleffuz edemeyeceğim adama.

Adalgisa Adalgisa Oh! che mai chiedi? Ah! Ne istiyorsun benden böyle?

Norma Norma Sposo ti sia men crudo: Daha az zalim bir eş olsun sana: io gli perdono, e moro. affettim onu ve ölebilirim artık.

Adalgisa Adalgisa Sposo! Ah mai! Eş mi? Ah, asla olamaz bu!

Norma Norma Pei figli suoi t’imploro. Çocuklarının iyiliği için yalvarıyorum sana. Deh! con te, con te li prendi, Hadi! Al, götür onları yanında

51 li sostieni, li difendi! Bak onlara, koru onları! Non ti chiedo onori e fasci; İtibar ve takdir istemiyorum senden, a’ tuoi figli ei fian serbati; kendi çocukların için olacaktır bunlar. prego sol che i miei non lasci Tek isteğim benim çocuklarımı bırakmaman schiavi abbietti, abbandonati. ve terk edilmiş sefil köleler olmamaları. Basti a te che disprezzata, Unutma ki senin yüzünden che tradita io fui per te! hor görüldüm ve terk edildim! Adalgisa, deh! ti mova Adalgisa, hadi! İzin ver tanto strazio del mio cor. kalbimdeki acı etkilesin seni.

Adalgisa Adalgisa Norma, ah Norma! ancor amata, Norma, ah Norma! Benim için her zaman madre ancora sarai per me. sevilen bir anne olacaksin sen. Tienti i figli. Non fia mai Seninle kalsın çocukların. Ve hiç bir zaman ch’io mi tolga a queste arene. terk etmemeliyim bu toprakları ben.

Norma Norma Tu giurasti. Bana yemin ettin.

Adalgisa Adalgisa Sì, giurai... Evet yemin ettim… Ma il tuo bene, il sol tuo bene. Fakat senin, yalnızca senin iyiliğin için. Vado al campo ed all’ingrato Şimdi Roma ordugahına gidiyorum ve tutto io reco i tuoi lamenti. tüm dertlerini anlatıyorum o nankör adama. La pietà che m’hai destato Bende uyandırdığın bu merhamet duygusuyla parlerà sublimi accenti. konuşacağım ulvi bir tonda. Spera, spera: amor, natura Umutsuzluğa kapılma: aşk ve doğa ridestarsi in lui vedrai. uyanacak tekrar onun içinde. Del suo cor son io secura: Eminim, biliyorum onun kalbini: Norma ancor vi regnerà! Norma tekrar hüküm sürecek orada!

Norma Norma Ch’io lo preghi? ah! no, giammai! Yalvarmalı mıyım ben ona? Ah! Hayır, asla!

Adalgisa Adalgisa Norma, ti piega... Norma, izin ver…

Norma Norma No, più non t’odo. Parti, va! Dinlemiyorum artık seni. Haydi, git buradan!

Adalgisa Adalgisa Ah no, giammai!... Ah hayır, asla!... Mira, o Norma, ai tuoi ginocchi Bak, ah Norma, senin dizlerinin dibinde questi cari tuoi pargoletti. tatlı çocukların.

52 Ah! pietade di lor ti tocchi, Ah! Bırak onlara olan merhametin etkilesin seni se non hai di te pietà... eğer yoksa kendine hiç insafın...

Norma Norma Ah! perché la mia costanza Ah, neden benim direncimi vuoi scemar con molli affetti? kırmak istiyorsun tatlı duygularla? Più lusinghe, ah più speranza Böylesi hayaller, umutlar presso a morte un cor non ha... barınamaz ölüme bu denli yakın bir kalpte.

Adalgisa Adalgisa Cedi, deh cedi! Dinle beni, ah lütfen!

Norma Norma Ah! lasciami! Ah! bırak beni! Ei t’ama. O seni seviyor.

Adalgisa Adalgisa E già sen pente. Ve şimdiden pişman bunun için.

Norma Norma E tu? Peki ya sen?

Adalgisa Adalgisa L’amai...quest’anima Sevdim onu…fakat ruhum sol l’amistade or sente. yalnızca dostluk hissediyor şimdi ona karşı.

Norma Norma O giovinetta! E vuoi? Ah kızım! Peki ne yapmak istiyorsun?

Adalgisa Adalgisa Renderti i dritti tuoi, Sana geri vermek haklarını, o teco al cielo e agli uomini ya da seninle birlikte Tanrı’dan ve erkeklerden giuro celarmi ognor. gizlenme sözü vermek sonsuza dek.

Norma Norma Sì, hai vinto...Abbracciami. Evet, sen kazandın…Sarıl bana. trovo un’amica ancor. Tekrar buldum arkadaşımı.

Norma e Adalgisa Norma ve Adalgisa Sì, fino all’ore estreme Evet, hayatımın sonuna dek compagna tua m’avrai: senin yanında olacağım. per ricovrarci insieme Bizi birlikte korumak için ampia è la terra assai. yeterince büyük bu dünya. Teco del fato all’onte Seninle birlikte cesurca

53 ferma opporrò la fronte, savaşacağım acımasız kaderle finché il mio core a battere kalp atışlarım sürdükçe io senta sul tuo cor. senin kalbinde.

Scena seconda İkinci Sahne

GUERRIERI GALLI – Coro I GALYA SAVAŞÇILARI– Koro I Non partì? Daha gitmedi mi?

Coro II Koro II Finora è al campo: O hala ordugahta: tutto il dice – i feri carmi, tüm işaretler bunu gösteriyor: savaş şarkıları i fragor, il suon dell’armi, gürültü, silahların sesi, delle insegne il ventilar. dalgalanan bayraklar. - Tutti Herkes Un breve inciampo Küçük bir engel non ci turbi, non ci arresti. Attendiam, bozmamalı moralimizi, durdurmamalı bizi. e in silenzio il cor s’appresti Bekleyelim ve kalplerimiz hazırlasın sessizlikte la grand’opra a consumar. büyük eserimizin zaferini.

Oroveso Oroveso Guerrieri! a voi venirne Savaşçılar! Size gelirken credea foriero d’avvenir migliore: müjdecisi olmak isterdim daha iyi haberlerin. il generoso ardore, O büyük ateşi, l’ira che in sen vi bolle, kalbinizde yanan öfkeyi io credea secondar: ma il Dio nol volle. desteklemek isterdim: fakat Tanrı istemiyor bunu.

Coro Koro Come? E le nostre selve Nasıl olur? Bizim topraklarımızı l’aborrito Proconsole non lascia? terk etmiyor mu o nefret ettiğimiz Prokonsül? Non riede al Tebro? Dönmüyor mu Roma’ya?

Oroveso Oroveso Ma più temuto e fiero Daha vahşi ve acımasız latino condottiero bir Romalı lider gelecek a Pollion succede. Pollione’nin yerine.

Coro Koro E Norma il sa? Di pace Norma biliyor mu bunu? Barıştan è consigliera ancor? mı bahsediyor hala bize?

Oroveso Oroveso Invan di Norma Boşuna sorguladım Norma’nın

54 la mente investigai. düşüncelerini.

Coro Koro E che far pensi? Peki ne yapmalıyız şimdi?

Oroveso Oroveso Al fato piegar la fronte, Kadere boyun eğip separarci, e nullo ayrılacağız ve hiçbir lasciar sospetto del fallito intento. ipucu bırakmayacağız planımızın başarısızlığına dair.

Coro Koro E finger sempre? Kandıracak mıyız onları?

Oroveso Oroveso Cruda legge, il sento! Acımasız kanun, ben de böyle hissediyorum! Ah! del Tebro al giogo indegno Ah! Roma’daki bu alçakça boyunduruğa fremo io pure e all’armi anelo; dayanamıyorum ben de ve savaşmayı arzuluyorum ma nemico è sempre il cielo, Fakat Tanrı hep karşı bize, ma consiglio è il simular. en doğrusu oyuna getirmek onları.

Coro Koro Sì, fingiamo, se il finger giovi; Evet, kandıralım onları eğer sahtelik işe yarıyorsa. ma il furor in sen si covi. Fakat öfke yakıyor hala kalbimizi.

Oroveso Oroveso Divoriamo in cor lo sdegno, İçimizde tutalım öfkemizi tal che Roma estinto il creda: ta ki Romalılar onun tükendiğine inanana dek: dì verrà, sì, che desto ei rieda, O gün gelecek, evet, uyanacak o ateş più tremendo a divampar! ve daha korkunç bir alevle yanacak! Simuliamo, sì, Kandıralım onları, evet, ma consiglio è il simular. En doğrusu oyuna getirmek onları. Dì verrà, ecc. O gün gelecek……

Coro Koro Guai per Roma allor che il segno Ne yazık ki Roma emir veriyor dia dell’armi il sacro altar! kutsal sunağın silahlanması için! Sì, ma fingiamo, ecc. Evet, biz kandırmalıyız onları…

Oroveso Oroveso Ma fingiamo, Fakat biz hile yapmalıyız, ma consiglio è simular. en doğrusu kandırmak onları.

Coro Koro Sì, fingiamo! È consiglio il simular! Evet kandıralım onları! En doğrusu oyuna getirmek!

55 Scena terza Üçüncü Sahne

Norma Norma Ei tornerà! Sì! mia fidanza è posta O geri dönecek! Evet! Güvenim tam in Adalgisa: ei tornerà pentito, Adalgisa’ya: Pişman olup geri dönecek supplichevole, amante! Oh! a tal pensiero benim sevgilim yalvarararak! Ah! Böyle düşünce sparisce il nuvol nero kayboluyor üzerime ağırca çöken che mi premea la fronte! o siyah bulut e il sol m’arride ve güneş bana gülümsüyor come del primo amor ai dì felici. tıpkı aşkın ilk mutlu günlerindeki gibi. Clotilde! Clotilde!

Clotilde Clotilde O Norma! uopo è d’ardir. Ah Norma! Cesur ol!

Norma Norma Che dici? Neler söylüyorsun?

Clotilde Clotilde Lassa! Ah!

Norma Norma Favella! Anlat her şeyi!

Clotilde Clotilde Indarno parlò Adalgisa e pianse. Adalgisa boşuna konuştu onunla ve ağladı.

Norma Norma Ed io fidarmi di lei dovea? Ah ona güvenmek zorunda mıydım? Di mano uscirmi, e bella Benim yanımdan ayrıldı ve acısıyla daha da güzelleşip del suo dolore presentarsi all’empio? o dinsizin yanına mı gitti? Ella tramava! İhanet etti bana!

Clotilde Clotilde Ella ritorna al tempio; Adalgisa tapınağa döndü; triste, dolente implora Üzgün ve acılı bir şekilde yalvardı di profferir suoi voti. yeminlerini sunmak için.

Norma Norma Ed egli? Peki Pollione ne yaptı?

Clotilde Clotilde Ed egli rapirla giura, O da Adalgisa’yı kaçırmaya yemin etti anco all’altar del Nume! Tanrı’nın sunağında bile!

56 Norma Norma Troppo il fellon presume. Hain çok ileri gitti. Lo previen mia vendetta, e qui di sangue... Fakat benim intikamım daha önce gelecek ve sangue roman...scorreran torrenti! burada kan…Romalı kanı su gibi acak.

Coro Koro Squilla il bronzo del Dio! Kutsal gong çalınıyor!

Oroveso e Coro Oroveso ve Koro Norma, che fu? Norma, ne oldu? Percosso lo scudo d’Irminsul, Irminsul’un kalkanının sesi duyuldu. quali alla terra decreti intima? Nedir bunun anlamı?

Norma Norma Guerra! Strage! Sterminio! Savaş! Katliam! Ölüm!

Oroveso e Coro Oroveso ve Koro

A noi pur dianzi pace Fakat az önce barış sözcükleri s’imponea pel tuo labbro! çıkmıştı dudaklarından!

Norma Norma Ed ira adesso, Ve şimdi öfke, stragi, furore e morti! katliam, hiddet ve ölüm var! Il cantico di guerra alzate, o forti! Ey güçlü adamlar, savaş şarkısını çalın artık!

Tutti Herkes Guerra! guerra! Le galliche selve Savaş! Savaş! Galya ormanlarında quante han quercie producon guerrier. meşe ağaçları kadar çok savaşçı var. Qual sul gregge fameliche belve, Yırtıcı hayvan sürüleri gibi, sui Romani van essi a cader! Saldırıp ezeceğiz o Romalı askerleri. Sangue! sangue! le galliche scuri Kan! Kan! Galya baltaları fino al tronco bagnate ne son. tamamen onların kanına bulanana, Sovra i flutti dei Liguri impuri, kirli Ligurya dalgaları üzerinde ei gorgoglia con funebre suon. ölüm sesleri çağlayana dek. Strage! strage! sterminio, vendetta! Katliam! Katliam! Ölüm, intikam! già comincia, si compie, si affretta. Başladı şimdiden ve gerçekleşecek yakında. Come biade da falce mietute, Orakla biçilen buğday taneleri gibi, son di Roma le schiere cadute! düşecek Roma birlikleri de. Tronchi i vanni, recisi gli artigli, Gururlu kanatları, pençeleri kesilmiş şekilde abbattuta ecco l’aquila al suol! düşecek o kartal yeryüzüne! A mirar il trionfo dei figli Çocuklarının zaferini izlemek için ecco il Dio sovra un raggio di sol. Tanrı görünecek güneş ışıklarının üzerinde. A mirare il trionfo dei figli Çocuklarının zaferini izlemek için

57 viene il Dio su un raggio di sol. Tanrı görünecek güneş ışıklarının üzerinde.

Oroveso Oroveso Né compi il rito, o Norma? Ayini bitirecek misin Norma? Né la vittima accenni? Kurbanın kim olacağını söyleyecek misin?

Norma Norma Ella fia pronta. Kurban birazdan burada olacak. Non mai l’altar tremendo di vittime mancò. Bu korkunç sunakta hiçbir zaman eksik olmadı Ma qual tumulto? kurban. Peki nedir bu kargaşa? Clotilde Al nostro tempio insulto Clotilde fece un Romano: nella sacra chiostra Tapınağımıza hakaret etti delle vergini alunne egli fu côlto. bir Romalı: Bakire öğrencilerin kutsal manastırında yakalandı. Tutti Un Romano? Herkes Romalı mı? Norma (Che ascolto: se mai foss’egli?) Norma (Neler duyuyorum: peki ya oysa?) Tutti A noi vien tratto! Herkes Buraya getiriyorlar onu. Norma (È desso!) Norma (İşte o!) Oroveso e Coro È Pollion! Oroveso ve Koro O Pollione! Norma (Son vendicata adesso!) Norma (İntikamım şimdi alındı!) Oroveso Sacrilego nemico! Oroveso e chi ti spinse Günahkar düşman! a violar queste temute soglie, Kim seni gönderdi a sfidar l’ira d’Irminsul? zarar vermeye bu korkutucu kapıya ve Irminsul’un öfkesine meydan okumaya? Pollione Ferisci! Ma non interrogarmi. Pollione Öldürün beni! Fakat soru sormayın.

58 Norma Norma Io ferir deggio! Scostatevi! Ben öldürmeliyim onu. Yol açın!

Pollione Pollione Che veggio?! Norma! Neler görüyorum?! Norma!

Norma Norma Sì, Norma! Evet, Norma.

Tutti Herkes Il sacro ferro impugna, vendica il Dio. Kutsal hançerle saldır ona, Tanrımız’ın intikamını al.

Norma Norma Sì, feriam! Evet, saldıracağım ona!

Tutti Herkes Tu tremi! Titriyorsun sen!

Norma Norma (Ah! non poss’io!) (Ah! Yapamayacağım bunu!)

Oroveso Oroveso Che fia! perché t’arresti? Neler oluyor? Neden tereddüt ediyorsun?

Norma Norma (Poss’io sentir pietà!) (Merhamet edebilir miyim ki şimdi ona?)

Coro Koro Ferisci! Öldür onu!

Norma Norma Io deggio interrogarlo, investigar qual sia Onu sorgulamam ve öğrenmem gerek; l’insidiata o complice ministra hangi hain ya da suç ortağı rahibeyi kışkırttığını che il profan persuase a fallo estremo. en kötü günahı işlemek için bu dinsizin. Ite per poco. Yalnız bırakın biraz beni.

Oroveso e Coro Oroveso ve Koro (Che far pensa?) (Ne yapmayı düşünüyor?)

Pollione Pollione (Io fremo!) (Titriyorum!)

Norma Norma In mia man alfin tu sei: En sonunda benim elimdesin.

59 niun potria spezzar tuoi nodi: Benden başka hiç kimse io lo posso! çözemez senin iplerini!

Pollione Pollione Tu nol dêi. Yapmamalısın bunu.

Norma Norma Io lo voglio. Yapmak istiyorum.

Pollione Pollione E come? Peki nasıl?

Norma Norma M’odi: Dinle beni: pel tuo Dio, pe’ figli tuoi Tanrın ve çocuklarının üzerine giurar dêi che d’ora in poi yemin et bundan sonra Adalgisa fuggirai. Adalgisa’dan uzak durmaya. All’altar non la torrai, Sunaktan koparmayacaksın onu e la vita io ti perdono, ve ben de senin hayatını bağışlayacağım. e mai più ti rivedrò. Bir daha da asla görmeyeceğim seni. Giura! Yemin et!

Pollione Pollione No; sì vil non sono. Hayır; korkak değilim ben!

Norma Norma Giura! giura! Yemin et! Yemin et!

Pollione Pollione Ah! pria morrò! Ah! Ölürüm daha iyi!

Norma Norma Non sai tu che il mio furore Bilmiyor musun ki benim öfkem passa il tuo? daha büyüktür seninkinden?

Pollione Pollione Ch’ei piombi attendo. Ve onun öfkenin öldürmesini bekliyorum beni.

Norma Norma Non sai tu che ai figli in core Bilmiyor musun ki çocuklarının kalbine questo ferro... bu hançer…

Pollione Pollione O Dio! che intendo? Ah Tanrım! Neler duyuyorum?

60 Norma Norma Sì, sovr’essi alzai la punta. Evet, onların üzerine çevirdim hançeri Vedi, vedi a che son giunta! Bak, bak ne duruma geldim! Non ferii, ma tosto...adesso Yaralamadım onları, ama yakında…şimdi consumar potrei l’eccesso! işleyebilirim o büyük suçu! Un istante, e d’esser madre Bir anda unutabilirim mi poss’io dimenticar. anneleri oduğumu.

Pollione Pollione Ah, crudele! In sen del padre Ah, zalim kadın! Babalarının göğsüne il pugnal tu dêi vibrar. batırmalısın o hançeri. A me il porgi. Bana ver onu.

Norma Norma A te! Sana!

Pollione Pollione Che spento Böylece yalnızca cada io solo. ben ölürüm.

Norma Norma Solo? Tutti Yalnızca sen mi? Tüm i Romani, a cento a cento, Romalılar, yüzlercesi fian mietuti, fian distrutti, öldürülmeli, yok edilmeli. e Adalgisa... Ve Adalgisa…

Pollione Pollione Ahimè! Eyvah!

Norma Norma Infedele a’ suoi voti... Yeminlerine bağlı kalmadığı için..

Pollione Pollione Ebben, crudele? Evet ne olacak ona, söyle zalim kadın?

Norma Norma Adalgisa fia punita; Adalgisa cezalandırılacak; nelle fiamme perirà. ateşte yanarak ölecek.

Pollione Pollione Oh, ti prendi la mia vita! Ah! Al benim canımı, ma di lei, di lei pietà! ama merhamet et ona!

61 Norma Norma Preghi alfine? Indegno, è tardi: En sonunda dua mı etmeye başladın? Artık çok geç, alçak: nel suo cor ti vo’ ferire! onun kalbiyle yaralayacağım seni! Già mi pasco ne’ tuoi sguardi Daha şimdiden iyi geliyor bana del tuo duol, del suo morire! bakışlarındaki onun ölümüne duyduğun acı! Posso alfine, io posso farti En sonunda ben de, ben de infelice al par di me! seni kendim kadar mutsuz edeceğim!

Pollione Pollione Ah! t’appaghi il mio terrore! Ah! Korkum yetsin sana! Al tuo piè son io piangente... İşte ağlıyorum senin ayaklarında… In me sfoga il tuo furore, Öfkeni benden çıkar, ma risparmia un’innocente! ama affet masum bir kızı! Basti, basti a vendicarti Bitsin, bitsin intikamın ch’io mi sveni innanzi a te. senden önce ben ölünce.

Norma Norma Nel suo cor ti vo’ ferrire. Onun kalbiyle yaralayacağım seni!

Pollione Pollione Ah! t’appaghi il mio terrore. Ah! Korkum yetsin sana!

Norma Norma No, neo suo cor... Hayır, onun kalbiyle...

Pollione Pollione No, crudel! Hayır, zalim kadın!

Norma Norma ...ti vo’ ferire. ... yaralayacağım seni.

Pollione Pollione In me sfoga il tuo furore, Öfkeni benden çıkar, ma risparmia un’innocente. ama affet masum bir kızı!

Norma Norma Già mi paseo, ecc. Daha şimdiden iyi geliyor bana…..

Pollione Pollione Ah! crudele! Ah! Zalim kadın!

Norma Norma Posso farti alfin, En sonunda seni, posso farti infelice al par di me, ecc. en sonunda seni de benim kadar mutsız edeceğim…..

62 Pollione Pollione Basti, basti il mio dolore, Yeter, benim acımla yetin; ch’io mi sveni innanzi a te, senden önce ölünce ben, basti, basti a vendicarti, ecc. bitsin, bitsin intikamın…..

Pollione Pollione Dammi quel ferro! Bana ver o hançeri!

Norma Norma Che osi? Bu ne cüret? Scòstati. Geriye çekil.

Pollione Pollione Il ferro! Il ferro! Hançeri ver! Ver hançeri!

Norma Norma Olà, ministri, Evet: rahipler sacerdoti, accorrete! gelin buraya! All’ira vostra Öfkenizi dindirmek için, nuova vittima io svelo. Una spergiura yeni bir kurban sunuyorum size. Yalan yere yemin eden sacerdotessa i sacri voti infranse, bir rahibe tradì la Patria, il Dio degli avi offese. bozdu kutsal yeminlerini. Ülkemize ihanet etti, atalarımızın Tanrısı’nı öfkelendirdi. Tutti Oh delitto! oh furor! Herkes La fa palese. Ah ölüm! Ah ne büyük öfke! Anlat bize her şeyi. Norma Sì: preparate il rogo. Norma Evet: hazırlayın ateşi. Pollione Oh! ancor ti prego, Pollione Norma, pietà! Ah! Yalvarıyorum hala sana, Norma, merhamet et! Tutti La svela. Herkes İsmini söyle. Norma Udite! (Io rea, Norma l’innocente accusar del fallo mio?) Dinleyin beni! (ben de aynı suçu işlemişken suçlayabilir miyim peki onu aynı sebepten?) Tutti Parla: chi è dessa? Herkes Anlat: Kim o?

63 Pollione Pollione Ah, non lo dir! Ah, söyleme onlara.

Norma Norma Son io! O benim!

Oroveso e Coro Oroveso ve Koro Tu, Norma? Sen mi Norma?

Norma Norma Io stessa! Il rogo ergete. Evet, benim! Hazırlayın ateşi.

Tutti Herkes (D’orrore io gelo!) (Donup kaldım korkudan!)

Pollione Pollione (Mi manca il cor!) (Kalbim duracak!)

Tutti Herkes Tu delinquente! Sen bir suçlusun!

Pollione Pollione Non le credete! İnanmayın ona.

Norma Norma Norma non mente. Norma yalan söylemez.

Oroveso e Coro Oroveso ve Koro Oh! qual orror! Ah! Ne korkunç!

Norma Norma Qual cor tradisti, İhanet ettiğin kalbi, qual cor perdesti, o kaybettiğin kalbi, quest’ora orrenda tanıyacaksın ti manifesti; bu korkunç saatte. da me fuggire Benden kaçmayı tentasti invano; denedin ümitsizce. crudel Romano, Acımasız Romalı, tu sei con me. benimlesin şimdi. Un Nume, un fato Tanrı ve kader di te più forte, ki senden daha güçlüler; ci vuole uniti birleşmemizi istiyorlar in vita e in morte. hayatta ve ölümde. Sul rogo istesso Aynı ateşte

64 che mi divora, yavaşça ölürken sotterra ancora ve yerin altındayken sarò con te. seninle olacağım.

Pollione Pollione Ah! troppo tardi Ah! Çok geç t’ho conosciuta, anladım sublime donna! ne yüce bir kadın olduğunu! Io t’ho perduta. Kaybettim seni!

Norma Norma Qual cor tradisti, İhanet ettiğin kalbi, qual cor perdisti, o kaybettiğin kalbi quest’ora orrenda tanıyacaksın ti manifesti. bu korkunç saatte.

Pollione Pollione Col mio rimorso Bu pişmanlığımda, è amor rinato, yeniden doğdu aşkım; più disperato, daha umutsuz, furente egli è. daha şiddetli bir aşk. Moriamo insieme, Bırak beraber ölelim. ah sì, moriamo: Ah evet, ölelim. l’estremo accento Ve son sözüm sarà ch’io t’amo. “Seni seviyorum” olsun. Ma tu morendo Fakat sen ölürken non m’aborrire, nefret etme benden. pria di morire Ölmeden önce perdona a me. affet beni.

Norma Norma Quest’ora orrenda, ecc. Bu korkunç saatte…..

Pollione Pollione Non m’aborrire, ecc. Nefret etme benden.....

Oroveso, Coro Oroveso, Koro Oh, in te ritorna, ci rassicura! Ah, kendine gel, sakinleştir bizi! Canuto padre te ne scongiura: Bak, yaşlı bir baba yalvarıyor sana. di’ che deliri, di’ che tu menti, Söyle yanlış konuştuğunu, yalan söylediğini, che stolti accenti uscir da te. saçma kelimeler çıktığını ağzından. Il Dio severo che qui t’intende Seni dinleyen öfkeli Tanrı se stassi muto, se il tuon sospende, sessiz şimdi, tutuyor şimşeklerini. indizio è questo, indizio espresso, Bu bir işaret, açık bir işarettir

65 che tanto eccesso punir non de’. seni cezalandırmayacağına dair. Ah no, che il Dio punir non de’! Ah hayır, cezalandırmayacak Tanrı seni!

Coro Koro Norma! deh Norma! scòlpati! Norma! Ah Norma! Akla kendini! Taci! Ne ascolti appena! Susuyorsun! Dinlemiyorsun bile bizi!

Norma Norma Cielo! E i miei figli? Tanrım! Peki benim çocuklarım ne olacak?

Pollione Pollione Ah! miseri! Oh pena! Ah! Zavallılar! Ne büyük bir acı!

Norma Norma I nostri figli? Bizim çocuklarımız?

Pollione Pollione Oh pena! Ne büyük bir acı!

Coro Koro Norma, sei rea? Parla! Norma, sen suçlu musun? Konuş!

Norma Norma Sì, oltre umana idea. Evet, tahmin edemeyeceğiniz kadar suçluyum.

Oroveso e Coro Oroveso ve Koro Empia! Günahkar!

Norma Norma Tu m'odi. Dinle beni.

OROVESO Oroveso Scostati. Git buradan.

Norma Norma Deh! Deh! M'odi! Ah! Lütfen dinle beni!

Oroveso Oroveso Oh, mio dolor! Ah, ne büyük bir acı bu!

Norma Norma Son madre… Ben bir anneyim…

66 Oroveso Oroveso Madre! Anne mi?

Norma Norma Acquetati. Sakin ol. Clotilde ha i figli miei. Çocuklarım Clotilde’de. Tu li raccogli, e ai barbari Barbarların elinden alıp Gl'invola insiem con lei. Kurtarın onları Clotilde’yle birlikte.

Oroveso Oroveso No! Giammai! Va. Lasciami. Hayır! Asla! Git buradan, bırak beni.

Norma Norma Ah! Padre! Ah! Padre! Un prego ancor. Ah! Baba! Ah! Baba! Son dileğim bu. Oroveso e Coro Ah qual orror! Oroveso ve Koro Ah, ne korkunç! Norma Deh! Non volerli vittime Norma del mio fatale errore. Ah! Kurban olmalarına izin verme Deh! non troncar sul fiore benim ölümcül hatam yüzünden. quell’innocente età. Ah! Hayatlarının baharında, Pensa che son tuo sangue, bu masum yaşlarında öldürmeyin onları. abbi di lor pietade! Unutma ki ben senin kanındanım; Oh padre, abbi di lor, merhamet et onlara! di lor pietà! Ah Tanrım, onlara merhamet et! Coro Piange, prega! Che mai spera? Koro Qui respinta è la preghiera. Ağlıyor, dua ediyor! Peki neyi umut ediyor? Le si spogli il crin del serto, Reddedildi duaların. la si copra di squallor. Kaldırın kutsal örtüyü başından ve örtün ölüm peçesini üzerine. Norma Padre, tu piangi... Norma Baba sen ağlıyorsun... Oroveso Oppresso è il core! Oroveso Kalbim sıkışıyor! Norma Piangi e perdona. Norma Ağla ve affet.

67 Oroveso Oroveso Ha vinto amor! Aşk kazandı!

Pollione Pollione O ciel! Ah, Tanrım!

Oroveso Oroveso Ah sì! O duol! Ah evet! Ne büyük bir acı!

Norma Norma Ah, tu perdoni, quel pianto il dice! Ah, affediyorsun beni, gözyaşların öyle söylüyor.

Norma, Pollione Norma, Pollione Io più non chiedo, io son felice: Başka bir şey istemiyorum, mutluyum şimdi contenta/o il rogo io ascenderò! ve huzurla gireceğim o ateşe!

Coro Koro Sì, piange, ecc. Evet, ağlıyor…..

Pollione Pollione Più non chiedo, o ciel! Başka bir şey istemiyorum, ah Tanrım!

Norma Norma Padre, ah padre! Baba, ah babacığım!

Oroveso Oroveso Ah cessa, infelice! Ah bitti artık, bahtsız kızım!

Norma Norma Tu mel prometti? Söz veriyor musun bana?

Oroveso Oroveso Io tel prometto! Ah sì! Söz veriyorum sana! Ah evet!

Norma Norma Ah, tu perdoni! Quel pianto il dice, ecc. Ah, affediyorsun beni! Gözyaşların öyle söylüyor…

Coro Koro Vanne al rogo ed il tuo scempio Şimdi git ateşe ve ölümün purghi l’ara e lavi il tempio, arındırsın sunağı ve tapınağı, maledetta estinta ancor! Ölümü bile lanetli kadın!

Oroveso Oroveso Va infelice! Git bahtsız kızım!

68 Norma Norma Padre...addio! Baba …elveda!

Pollione Pollione Il tuo rogo, o Norma, è il mio. Senin ateşin benimdir Norma. Là più santo Orada daha kutsal incomincia eterno amor. sonsuz aşk başlayacak!

Oroveso Oroveso Sgorga alfin, prorompi, o pianto: Artık akabilirsiniz sonunda, ah gözyaşlarım! sei permesso a un genitor. Bir babanın hakkıdır bu.

Librettoyu İtalyanca aslından çeviren Ayşen Zülfikar

69 70 BORUSAN İSTANBUL FİLARMONİ ORKESTRASI

1. KEMANLAR VİYOLA FLÜT TROMPET Pelin Halkacı Akın Beste Tıknaz Modiri Bülent Evcil Gabriel Posdarescu Başkemancı Grup Şefi Solo Flüt Solo Trompet Nilay Sancar Öykü Koçoğlu Recep Fıçıyapan Gabriel Gyarmati Peter Goetzel Yard. Grup Şefi Zeynep Keleşoğlu Betül Kır Verda Gül Piccolo TROMBON Ersun Kocaoğlu Pınar Dinçer Tolga Akkaya Gökçe Ergin Dündar Görkem Çalgan OBUA Solo Trombon Çağlar Haznedaroğlu Hakkı Çakar Sezai Kocabıyık Aslı Erşen Leyla Berk Emre Akman Solo Obua Grup Şefi Aida Pulake Barış Kerem Bahar Ayşin Kiremitçi Hüseyin Çakır Aycan Küçüközkan Murat Erginol VİYOLONSEL KLARNET TUBA Aslı Özbayrak Şafak Erişkin Ferhat Göksel Bahtiyar Önder Grup Şefi Solo Klarnet 2. KEMANLAR İdil Onaran Filiz Yılmaz ARP Rüstem Mustafa Yard. Grup Şefi İpek Mine Sonakın Grup Şefi Erman İmayhan FAGOT Nilgün Yüksel Yılmaz Bişer Cavit Karakoç TİMPANİ Yard. Grup Şefi Funda Kasnak Altun Solo Fagot Torino Tudorache Kerem Berkalp Özlem Gürsoy Özdemir Sandu Moldovan Solo Timpani Yaren Budak Grup Şefi Erkan Çavdaroğlu KONTRBAS VURMALI Özgür Baskın Onur Özkaya KORNO ÇALGILAR Tülay Karşın Grup Şefi Cem Akçora Müşfik Galip Uzun Ana Albero Tayfun Tümer Solo Korno Amy Salsgiver-Dorsay Mehmet Yasemin Yard. Grup Şefi Sertan Sancar Melisa Uzunarslan Deniz Yurdakul Murat Araman İmge Tilif Aslı Yetişener Sadi Baruh Başak Erdem Atasoy

71 BC_teamlab_BIFO Kitapcik ilani_print.pdf 1 5/8/16 11:55 PM

BİLETLER

BİFO BİLET FİYATLARI BORUSAN QUARTET BİLET FİYATLARI Tam Fiyat 130 / 85 / 65 / 45 TL Tam Fiyat 40 / 30 / 15 TL

BİFOKART SAHİPLERİ İÇİN: Sezon sırasında bilet almak isteyen BİFOKART sahiplerinin yukarıdaki tam fiyatlar üzerinden BİFOKART Klasik için %10, BİFOKART Gold için %20 oranında indirim hakkı bulunur.

BİLET SATIŞ Borusan İstanbul Filarmoni Orkestrası ve Borusan C Quartet’in 2015-2016 sezonu biletlerini tüm Biletix satış M kanallarından alabilirsiniz: Y www.biletix.com BİLETİX Perakende Satış Noktaları ve CM

BİLETİX Çağrı Merkezi (0216 556 98 00) MY

CY

CMY

K ÖNEMLİ BİLGİLER Etkinliklerle ilgili olarak aşağıdaki konulara özellikle dikkat etmenizi rica ederiz: GEÇ GELEN İZLEYİCİLER Geç gelen izleyiciler, ara olan konserlerde, ilk arada içeri alınır; arasız konserlerde salona giriş mümkün olmayacaktır. KAYIT Etkinlik sırasında fotoğraf makinesi, kamera, cep telefonu ve başka bir cihazla kayıt yapılması kesinlikle yasaktır. YAŞ SINIRI Etkinliklere 8 yaşından küçük çocukların getirilmemesi rica olunur. CEP TELEFONU Etkinlikten önce cep telefonlarınızı kapatmayı unutmayın. PROGRAM DEĞİŞİKLİĞİ Borusan Sanat'ın elde olmayan nedenlerden ötürü programda değişiklik yapma hakkı saklıdır. Değişikliklerden dolayı satışı yapılmış olan biletler iade edilmez.

72 BC_teamlab_BIFO Kitapcik ilani_print.pdf 1 5/8/16 11:55 PM

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

73 74 TEŞEKKÜRLER

Borusan İstanbul Filarmoni Orkestrası’nın 12 Mayıs 2016 tarihli konseri aşağıdaki Borusan kuruluşlarının katkılarıyla gerçekleşmiştir.

75 TEŞEKKÜRLER

Değerli desteği için başta TC KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI olmak üzere aşağıdaki kurumlara teşekkür ederiz.

ANKARA DEVLET OPERA VE BALESİ ANTALYA DEVLET OPERA VE BALESİ ANTALYA DEVLET SENFONİ ORKESTRASI CUMHURBAŞKANLIĞI SENFONİ ORKESTRASI İSTANBUL DEVLET OPERA VE BALESİ İSTANBUL DEVLET SENFONİ ORKESTRASI İZMİR DEVLET OPERA VE BALESİ İZMİR DEVLET SENFONİ ORKESTRASI

İSTANBUL BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ KENT ORKESTRASI KARŞIYAKA BELEDİYESI ODA ORKESTRASI

AKDENIZ ÜNİVERSİTESİ ANTALYA DEVLET KONSERVATUVARI ANADOLU ÜNİVERSİTESİ KONSERVATUVARI ANKARA ÜNİVERSİTESİ DEVLET KONSERVATUVARI İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ DEVLET KONSERVATUVARI MİMAR SİNAN GÜZEL SANATLAR ÜNİVERSİTESİ KONSERVATUVARI

76 GODS OF NEMRUD

Ertuğ & Kocabıyık Yayınları’nın 2012 tarihli kitabı Gods of Nemrud: The Royal Sanctuary of Antiochos I & The Kingdom of Commagene, Oxford Üniversitesi klasik arkeoloji profesörü R.R.R. Smith’in metinleri ve Ahmet Ertuğ’un olağanüstü güzellikteki fotoğraflarıyla Kommagene Metinler R.R.R. Smith uygarlığını adeta yeniden canlandırıyor. Kitap, son derece zengin bir Fotoğraflar Ahmet Ertuğ arkeolojik malzemenin günümüze ulaştığı, MÖ 69–36, Kommagene Kralı I. Antiochos’un hükümdarlığındaki döneme odaklanıyor. Gods of 2012 Nemrud’da siyasi ve coğrafi tarih Smith’in metinleriyle aydınlatılırken, İngilizce tapınaklar ve inançlar da irdeleniyor. Nemrut Dağı ve Arsameia’nın en iyi korunmuş heykellerini, Zeugma evlerinin inanılmaz güzellikteki 34 x 47 cm mozaiklerini tüm heybetiyle gözler önüne seren kitap, bu sıradışı anıtların 196 sayfa yarattığı etkiyi yeni bir bakışla ele alıyor. Gods of Nemrud okurlarını, Doğu (95 renkli levha, 37 çizim) ile Batı arasında bir köprünün üzerine kurulmuş antik bir dünyanın pek de Kumaş ciltli; özel kutu içinde. bilinmedik ve muhteşem yüzüyle tanıştıracak.

www.borusansanat.com 77 TEŞEKKÜRLER

BİFOKART Gold sahibi dinleyicilerimize BİFO’ya ve Borusan Sanat’a verdikleri destek için teşekkür ederiz.

Nil Adula Ahmet Ermişoğlu Necdet Gürcan Oral Şen Akçit Onur Erol Yıldız Ossan Levent Akson Zeynep Erol Rengin Önen Mustafa Alaca Tarık Esen Emine Örs Ceren Algon Gülen Esmer Kaya Örs Bahar Algon Cengiz Evgin Mehmet Sami Özdemir Erdem Altan Hakan Fındık İffet Sehran Özer Cengiz Altop Pearly Gabay Mehmet Özkarakaş Atilla Altop Orhan Göker Ahmet Nazım Paksoy Ayşe Birgül Aral Elvan Gökşahin Canan Reeves Rıza Atilla Atlı Murat Tolga Görgülü Fahri Saraçoğlu Ayse Semiha Baban Tuba Grantay Neslihan Sarı Suna Baban Yılmaz Ermelik Gürfırat Saniye Ece Sarpyener Can Bakır Ceni Grunberg Abdulkadir Cengiz Saygın Murat Barlas Selahattin Hakman Zeynep Selek Rezzan Barutçu Belkıs Halfon Oğuz Selvi Aslı Başgöz Fikret İlkiz Yasemin Serter Hakan Batı Tayfun İndirkaş Hüsnü Alev Sonat Şükran Bayatlı Ayşenur İshakoğlu Metin Soyman Özkan Derbend Berkarda Filiz Kandemir Verda Yalkın Soymen Emre Berkin Gülseren Kangal Esra Sönmez Suha Fazlı Beziray Macide Kapps Yenal Sucu Lerzan Boyner Ali Karahöyüklü Türkan Özilhan Tacir Erwin Brukner Murat Karaçorlu Demet Taner Epseviya Brukner İdil Karayeğen Sevinç Tanıl Badrik Büker Mair Kasuto Zeynep Taşkent Cenk Büyükünal Yusuf Kasuto Gonca Tekant İclal Cankorel Selma Kenter Suzan Teksel Müşerref Cimcoz Meral Keskin Mustafa Terzioğlu Solmaz Coşkun Ayşe Hale Kıratlıgil Tarık Terzioğlu Gürmen Çakırkaya Özden Kırıs Vecdet Tezcan Nurbanu Çalışkan Dolunay Kışlalı Fatma Nil Tuna Mutlu Çebi Tülin Kiper Süleyman Haldun Türkay Hasan Fehmi Demir Rima Kolbaşı Ahmet Cengiz Tüzün Mehmet Selahattin Demirhan Gülsün Konuray Berna Orak Uzunoğlu Fuat Diriker Ayşe Bedia Kurşuncu Zehra Üsdiken Dilek Doltaş Ayşe İnci Kuru Gülseren Yalçın Cem Duygulu Salih Kuzu Zeynep Yarsuvat Yonca Ebuzziya Karabet Kürkçü Feyhan Yaşar Münir Ekonomi Maria Anna Laudel Rona Yırcalı Berrak Eltan Ayşe Verda Metin Elçin Yücel Suna Eralp Ülkü Necipoğlu Osman Yücesan Hamit Sedat Eratalar Türkan Okvuran Müzeyyen Erk Zeynep Hüveyda Oral

78 BORUSAN KOCABIYIK VAKFI BORUSAN SANAT

MÜTEVELLİ HEYETİ YÖNETİM Başkan Genel Müdür F. Zeynep Hamedi Ahmet Erenli

Üyeler Koordinatör A. Ahmet Kocabıyık Sacide Erkman Levent Kocabıyık Z. Nurhan Kocabıyık Mali ve İdari İşler Müdürü A. Nükhet Özmen Meltem Doğan Mali İşler Uzmanı YÖNETİM KURULU Zeynep Çubukçu Yönetim Kurulu Başkanı Mali İşler Uzman Yardımcısı F. Zeynep Hamedi Serpil Dağ

Başkan Yardımcısı Medya İlişkileri Müdürü Z. Nurhan Kocabıyık Sinem Duman Balkan

Üyeler Orkestra Müdürü C. Bülent Demircioğlu Aydın Dorsay Leyla Hamedi Orkestra Müdür Yardımcısı A. Ahmet Kocabıyık Kerem Sefa Gökbuget Levent Kocabıyık Orkestra Müdür Yardımcısı Aslı Özmen Melis Turanlıgil Bahar A. Nükhet Özmen Sahne Amiri Agâh Uğur Sadettin Günay Mekân Sorumlusu YÖNETİM Melis Turanlıgil Bahar Genel Sekreter Prodüksiyon Sorumlusu Canan Ercan Çelik Deniz Sağdıç

Mali, İdari ve Eğitim İşleri Müdürü Ertuğ & Kocabıyık Yayınları Koordinatörü Hakan Akçimen Stella Hazbay İlyazer

Mali İşler Uzmanı Kurum Kimliği ve Yayınlar Yöneticisi Gökçen Saygı Aykut Şengözer

Kurumsal İletişim Gişe, Protokol ve BİFOKART Programı Yöneticisi Borusan Holding Kurumsal İletişim Direktörü Çiğdem Açan Şule Yücebıyık Bilet Satış Ersun Küçükkoçkaya

İdari İşler Halil Aşık, Atilla Akgül, Yusuf Koç, Hasan Çelen

Sosyal Medya, Konsept Tasarımcısı, Stil Danışmanı Z. Berhan Yılmaz

Protokol Danışmanı Zeliha Kaya

Program Notları Sungu Okan

Borusan Müzik Evi Etkinlik Yöneticisi Borusan Sanat, Borusan Kocabıyık Vakfı’nın Aydın Dorsay kültür sanat iktisadi işletmesidir.

79 SOSYAL MEDYADA BORUSAN SANAT

Borusan Müzik Evi Teknik İşler ve Prodüksiyon Sorumlusu www.facebook.com/borusansanat Kerem Tüzün

Reklam Ajansı www.foursquare.com/borusansanat Piramit Tasarım ve Reklamcılık A.Ş. twitter.com/borusansanat İnci Karatağ (Müşteri İlişkileri) twitter.com/borusanmuzikevi

Medya İlişkileri instagram.com/borusansanat Tribeca İletişim Danışmanlık Neslihan Yurtsever, Ceren Akardaş, Rüya Ardıhan www.flickr.com/photos/borusansanat

Uluslararası Medya İlişkileri vimeo.com/borusansanat Artefakt Kulturkonzepte/Berlin Philip Krippendorff, Damaris Schmitz www.periscope.tv/borusansanat İnteraktif Ajans Heartfactory Ö. Alper Altun (Proje Yöneticisi)

Kurumsal Kimlik Tasarımı ve Danışmanlığı Spot Emre Çıkınoğlu

80 KONSER KİTAPÇIĞI

Yayıma Hazırlayanlar Aykut Şengözer Evren B. Aşkın

Program Notları Sungu Okan

Grafik Tasarım Emre Çıkınoğlu

Uygulama ve Baskı Öncesi Hazırlık Hatice Çavdar, Spot

Baskı Grafim Grafik, Film ve Matbaacılık AŞ M. Nezihi Özmen Mahallesi Fatih Caddesi Merter Tekstil Merkezi No: 28 Güngören 34173 İstanbul, TR

© Borusan Sanat, 2016.

BORUSAN SANAT İstiklal Caddesi No: 160A Beyoğlu 34433 İstanbul T 0 (212) 705 87 80 F 0 (212) 252 45 91 [email protected] www.borusansanat.com

81 © BORUSAN SANAT 2016 83 84