Dosyayı İndir
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
1 2 LEYLA GENCER ANISINA: DONIZETTI VE PUCCINI 17 Mayıs 2018 Perşembe 20.00 İstanbul Lütfi Kırdar ICEC LEYLA GENCER'İN ANISINA... Borusan Sanat olarak, sezon programlarımızda Leyla Gencer’in kariyerindeki dönüm Leyla Gencer’e her zaman özel bir yer noktalarından biri hiç kuşkusuz ki, Donizetti’nin ayırıyoruz. 2009’dan bu yana, her yıl Leyla unutulan yapıtlarına hayat vermesi ve opera Gencer’i bize ve opera dünyasına kattığı edebiyatına yeniden kazandırması oldu. değerler için anıyor; onun müziğe ve operaya Gencer 1957–1975 yılları arasında Donizetti’nin olan sevgisini her yıl bir kez daha kutluyoruz. 10 yapıtını seslendirdi: 1957’de Lucia di Geçtiğimiz 10 yıl içinde Leyla Gencer’i, Lammermoor, 1958’de Anna Bolena, 1960’ta sanatçının kariyerine damga vurmuş ve Poliuto, 1964’te Roberto Devereux, 1966’da onun imzasını taşıyan Tosca, Aida, La Traviata Lucrezia Borgia, 1967’de Maria Stuarda, 1969’da ve Norma gibi operalarla olduğu kadar Belisario, 1970’te Messa di Requiem per Bellini, uzun süredir İstanbul’da seslendirilmeyen 1972’de Caterina Cornaro ve 1975’te Les Salome ve geçtiğimiz sezon ülkemizde ilk Martyrs... Bu operaların hemen hepsi günümüz kez seslendirilen Richard Strauss’un Güllü opera edebiyatına Leyla Gencer’in çalışmaları Şövalye operalarıyla da andık; bu yapıtların sonucunda girdi. Bu akşamki konserimizin izleyiciyle buluşmasının Gencer’in sanat ikinci bölümünde Gencer’le birlikte anılan, yaşamının anısına çok özel bir armağan Maria Stuarda, Roberto Devereux ve Anna Bolena olacağını düşündük… Bu konserde Leyla operalarından bölümler, dünya operalarında Gencer’i, Akademi BİFO katılımcıları tarafından yer alan ve Leyla Gencer ile birlikte çalışma seslendirilecek Puccini’nin Gianni Schicchi şansını yakalamış değerli sanatçılarımız operasıyla selamlayacağız. Borusan Sanat tarafından seslendirilecek. çatısında kurulan ve iki sezondur çalışmalarını Leyla Gencer’i, aramızdan ayrılışının gerçekleştiren Akademi BİFO üyeleri bu 10. yılında anarken, onu opera tarihine altın yapıta, başta Borusan İstanbul Filarmoni harflerle kazıyan bu üç yapıtın kayıtlarını Orkestrası’nın Sürekli Şefi ve Sanat Yönetmeni da, çok özel bir sunumla siz operaseverlerle Sascha Goetzel ve yönetmen Yekta Kara paylaşmak istedik. A.K. Müzik ile birlikte Anna olmak üzere; Luciana Serra, Renato Bruson, Bolena, Maria Stuarda ve Roberto Devereux Giuseppe Sabbatini ve Eva Mei gibi dünya operalarının yeni CD’lerini sizlere sunmaktan operasının önemli yıldız sanatçıları tarafından büyük bir mutluluk duyuyoruz. hazırlandı; kendilerine bu çalışmalar süresince Elbette, Leyla Gencer’i anmak, onu yaşamı piyanistler Vincenzo Scalera, Fügen Yiğitgil ve sanatıyla birlikte yeni kuşaklara aktarmak ve Barış Büyükyıldırım eşlik ettiler. Leyla için gerçekleştirdiğimiz çalışmalar bununla Gencer’in eğitime verdiği önemin de bilincinde sınırlı değil... 1986 yılında İtalya’da Romanzo olarak, tüm eğitmenlerimize ve Akademi vero di una primadonna başlığıyla Franca BİFO üyelerine özverili çalışmalarından dolayı Cella tarafından kaleme alınan ve Leyla teşekkür ederiz. Gencer’in yaşam öyküsünü anlatan İtalyanca kitap, Borusan Sanat’ın katkılarıyla, İngilizce 4 çevirisiyle okurlarla buluşacak. Bunun yanı sıra, Ekim ayında Borusan Sanat ve Yapı Kredi Yayınları işbirliği ile yayımlanacak olan kitap için Evin İlyasoğlu’nun hazırlıklarını sürdürdüğünü de müjdelemek isteriz. İstanbul Kültür Sanat Vakfı, Borusan Sanat ve La Scala Akademisi işbirliğiyle gerçekleştirilen 9. Leyla Gencer Şan Yarışması ise opera dünyamıza yeni yıldızlar kazandırmak için Eylül ayında gerçekleşecek. İmza attığımız konserler, gerçekleştirdiğimiz yayım, kayıt çalışmaları ve işbirlikleriyle Leyla Gencer’in anısına bir armağan sunabildiysek, ne mutlu bize... Ahmet Erenli Genel Müdür Borusan Sanat 5 LEYLA GENCER (1928–2008) Opera tarihinde “La Diva Turca” ve “La Regina” Norma; Donizetti’nin Poliuto ve Lucrezia olarak anılan Leyla Gencer, 40 yılı aşan aktif Borgia; Mozart’ın Idomeneo; Monteverdi’nin müzik yaşamı boyunca mükemmeli arayan L’Incoronazione di Poppea; Gluck’un Alceste; performansları, dramatik yetenekleri, titiz bir Çaykovski’nin Maça Kızı; Britten’in Albert araştırmacılıkla günışığına çıkardığı yapıtlar ve Herring ve Pizzetti’nin L’Assassinio nella yenilikçiliğiyle 20. yüzyılın opera dünyasının en Cattedrale’sinin dünya prömiyeri de (1958) önemli figürlerinden biri oldu. dahil olmak üzere birçok başrol yorumladı. 10 Ekim 1928’de Ayşe Leyla Çeyrekgil Victor de Sabata, Vittorio Gui, Tulio Serafin, adıyla İstanbul’da doğan sanatçının annesi Gianandrea Gavazzeni ve Riccardo Muti gibi Polonyalı aristokrat bir ailenin kızı, babası da bir büyük İtalyan şeflerle çalışan Gencer’in geniş işadamıydı. İtalyan Lisesi’nden sonra İstanbul repertuvarı Monteverdi, Gluck ve Mozart’ın Belediye Konservatuvarı’nda başladığı şan yapıtlarından neoklasik döneme; Cherubini, eğitimini soprano Giannina Arangi-Lombardi Spontini, Mayr ve romantik dönemden Puccini, ve Apollo Granforte ile sürdürdü. Koro üyesi Prokofyev, Britten, Poulenc, Menotti ve Rocca olduğu Ankara Devlet Operası’nda 1950 gibi sanatçıların yapıtlarına; lirik sopranodan yılında Mascagni’nin Cavalleria Rusticana’sında dramatik koloratüre uzanan bir yelpazede Santuzza rolüyle opera yaşamı başladı. Birkaç 72 rolü kapsar. “Donizetti Rönesansı”nın yıl içinde tanınan bir opera sanatçısı olan gelişmesine büyük katkısı bulunan sanatçı, Gencer, önemli devlet etkinliklerine soprano özellikle Belisario, Poliuto, Anna Bolena, Lucrezia olarak davet edildi. Borgia, Maria Stuarda ve Caterina Cornaro gibi İtalya sahnelerine adım atması 1953’te Donizetti operalarıyla tanınmış, ona en büyük Napoli’deki San Carlo Tiyatrosu’nda yine başarıyı getiren yorumu da 1964’te Napoli’de Santuzza rolüyle oldu. Bir yıl sonra Madam sahnelenen Roberto Devereux’deki Elisabetta Butterfly ve Yevgeni Onegin operalarını rolüyle olmuştu. seslendirmek için tekrar Napoli’ye döndü. 1985 yılında Venedik’teki La Fenice 26 Ocak 1957’de La Scala Tiyatrosu’nda Tiyatrosu’nda Francesco Gnecco’nun La ilk kez sahneye çıkarak Poulenc’in Les Prova di un’Opera Seria adlı yapıtıyla opera Dialogues des Carmelites operasının dünya sahnelerine veda eden Leyla Gencer, 1992 prömiyerinde Lidoine rolünü yorumladı. Aynı yılına dek konser ve resitallerine devam yılın Temmuz’unda La Scala Tiyatrosu’nun etti. 1982’den itibaren, seminer ve yorum Köln turnesinde La forza del destino’da başrolü kurslarıyla kendini genç opera sanatçılarına seslendirdi. adadı. 1983–1988 yılları arasında As.Li.Co. di Yaklaşık 25 yıl primadonnası olacağı, Milano’nun sanat yönetmenliğini üstlendi. operanın mabedi sayılan La Scala’da Verdi’nin 1997–1998 yılları arasında da şef Riccardo Muti Don Carlos, Kaderin Gücü, Aida, Macbeth, tarafından atandığı La Scala Korosu’nun genç Simon Boccanegra, Sicilya Vesperleri; Bellini’nin sanatçılar okulunda yöneticilik yaptı. Vefatına 6 © DONIZETTI SEMİNERİ, 27–28 NİSAN 1982 RAI TV TRIESTE kadar La Scala Tiyatrosu’nda opera sanatçıları sağlamlaştıran Gencer, araştırmacı kişiliği ve için kurulan akademinin sanat yönetmenliğini iyi bir eğitimci olmanın verdiği sorumlulukla sürdürdü. romantik dönemin unutulmuş birçok yapıtının Operaya adadığı yaşamında plak firmaları günışığına çıkmasını sağladı. Maria Callas, için çok az kayıt gerçekleştirmiş olmasına Renata Tebaldi, Montserrat Caballé, Joan rağmen, sanatçının konserleri sırasında yapılan Sutherland, Beverly Sills gibi efsane isimlerle arşiv kayıtları ile korsan kayıtlarının sayısı hâlâ aynı dönemde Avrupa sahnelerini fetheden yenisi çıkanlarla artmaktadır. soprano, Opera dergisi eleştirmeni Michel Opera dünyasında bulunduğu yeri, yalnızca Parouty’nin deyişiyle “çağımızın son divası, repertuvarının çeşitliliğiyle değil, canlandırdığı kusursuzluğun bir simgesiydi.” karakterlere kattığı dramatik nüanslarla da 7 LEYLA GENCER ANISINA: DONIZETTI VE PUCCINI BORUSAN İSTANBUL FİLARMONİ ORKESTRASI SASCHA GOETZEL şef YEKTA KARA yönetmen SİMGE BÜYÜKEDES soprano ASUDE KARAYAVUZ mezzosoprano ÇİĞDEM SOYARSLAN soprano BURCU UYAR soprano AKADEMİ BİFO ÜYELERİ PROGRAM GIACOMO PUCCINI [1858–1924] Gianni Schicchi Tek perdelik opera. İtalyanca; Türkçe üstyazılı. AKADEMİ BİFO ÜYELERİ Gianni Schicchi OZAN KUTLAR bariton Lauretta (Gianni Schicchi’nin kızı) CEREN AYDIN AKKOÇ soprano Zita, La Vecchia (Buoso’nun kuzeni) MELİS ÇIRPICI mezzosoprano Rinuccio (Zita’nın yeğeni, Lauretta’nın sevgilisi) BERK DALKILIÇ tenor Gherardo (Buoso’nun yeğeni) ALP UTKU tenor Nella (Gherardo’nun eşi) NİHAN BİÇER soprano Betto di Signa (Buoso’nun eniştesi) ÇAĞDAŞ BEKTAŞ bas Simone (Buoso’nun kuzeni) MERT ERYÜKSEL bas Marco (Simone’nin oğlu) ZİYA AZBAZDAR bariton La Ciesca (Marco’nun eşi) BURCU HANCI soprano Gherardino (Gherardo ve Nella’nın oğlu) CAN BERAHA Maestro Spinelloccio (doktor), Ser Amantio di Nicolaio (noter) MAZLUM DOĞAN bariton Guccio (boyacı) BİRAN ÖZGÜR SARIYER bariton Pinellino (ayakkabı tamircisi) MEHMET ONUR HİLALOĞLU bas A R A 8 GAETANO DONIZETTI [1797–1848] GAETANO DONIZETTI [1797–1848] Maria Stuarda’dan: Anna Bolena’dan: Sinfonia Sinfonia II. Perde Finali: “Qual loco è questo?… II. Perde Finali, Anna Bolena’nın Aryası: E’ sempre la stessa… Figlia impura di Bolena.” “Piangete voi… Al dolce guidami… III. Perde Finali: “È gia vicino del tuo Coppia iniqua.” morir l’istante… Di Un Cor Che More… Ah! Se Un Giorno...” Anna Bolena BURCU UYAR soprano Hervey ALP UTKU tenor Maria Stuarda SİMGE BÜYÜKEDES soprano Percy BERK DALKILIÇ tenor Elisabetta ASUDE KARAYAVUZ mezzosoprano Rochefort ÇAĞDAŞ BEKTAŞ bas Anna MELİS ÇIRPICI mezzosoprano Smeton MELİS ÇIRPICI mezzosoprano Leicester ALP UTKU tenor Cecil ZİYA