Authentic Flavours of Pafos Authentic Flavours of Pafos
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Αυθεντικές γεύσεις της Πάφου Authentic flavours of Pafos Πρόγραμμα Διασυνοριακής Συνεργασίας «Ελλάδα – Κύπρος 2007-13» Προϋπολογισμός Έργου: €560.000 PAFOS REGIONAL BOARD OF TOURISM 7, Athinon & Alexandrou Papagou Avenue, Tolmi Court 101 P.O.Box 60082, 8100 Pafos, Cyprus Tel. +357 26818173 Fax. +357 26944602 Email: [email protected] Αυθεντικές γεύσεις της Πάφου Authentic flavours of Pafos Περιεχόμενα Πρόλογος 8 Αρτοποιήματα/ζυμώματα Γαλένα 66 Πάφος: Ο κήπος της κυπριακής Κολοκοτές 68 γαστρονομίας 10 Πασκιές 70 Τριμιθόπιτες 73 Τα αυθεντικά προϊόντα της Πάφου Σούπες Σούπα λουβάνα 75 16 Τυροκομικά προϊόντα Σούπα τραχανάς 77 27 Προϊόντα αλλαντοποιίας Ψαρόσουπα 79 Ελαιοκομικά 31 Φρούτα και λαχανικά 32 Κρεατικά Προϊόντα της Γεροσκήπου με ευρωπαϊκή Οφτόν της τερατσιάς 81 39 κατοχύρωση Ρέσι 82 40 Γλυκά Ρίφι (κατσικάκι) με χωστές 85 44 Τοπικοί οίνοι Στιφάδο βοδινό 87 Προϊόντα από χυμό σταφιλιού 50 Γλυκά/επιδόρπια Συνταγές Καττιμέρια με μαυρόλαδο 88 Ορεκτικά/σαλάτες/συνοδευτικά Κουραμπιέδες με λουκούμι Γεροσκήπου 91 Αγρέλια με αυγά 55 Μπανάνες στο φούρνο με μέλι και κανέλα 93 Καράολοι στιφάδο 57 Κέικ μπανάνας 93 Κολοκυθοανθοί γεμιστοί 59 Παστελάκι με φυστίκια 95 Κόκκινα μανιτάρια με κρεμμύδια 61 Πορτοκαλόπιτα 97 Σαλάτα με αγγούρι και φυστίκια 63 Τερτζελούθκια με χαρουπόμελο 99 Χωστές με αυγά 65 Χαλβάς κουβαρκαστός με έψημα Καυκαρούες βραστές με λάδι 65 ή χαρουπόμελο 101 ISBN 978-9963-2152-0-1 5 Index Introduction 9 Breads/pastries Galéna 67 Pafos: The garden of Cyprus Kolokotes 69 gastronomy 12 Paskies 71 Crunchy cookies with terebinthus berries 73 The authentic products of Pafos Soups 17 Products made with milk Yellow split peas soup (louvana) 75 27 Meats and cold cuts Trahanas soup 77 31 Products made with olive oil Fish soup 79 Fruit and vegetables 33 Products of Geroskipou with european Meats 39 endorsement Ofton tis teratsias 81 41 Sweets Rési 83 45 Local wines Casserole with cardoons and goat meat 85 51 Products made of grape juice Beef stew 87 Recipes Sweets/Desserts Starters/salads/side dishes Kattimeria 89 Asparagus spears with eggs 55 Christmas cookies with Geroskipou delights 91 Snail stew 57 Baked bananas with honey and cinnamon 93 Stuffed zucchini flowers 59 Banana cake 93 Wild red mushrooms with onions 61 Peanut brittle 95 Salad with cucumber and roasted peanuts 63 Orange pie 97 Cardoons with eggs 65 Cookies with carob syrup 99 Wild artichokes with lemon and olive oil 65 Halva balls with carob syrup 101 7 Πρόλογος Introduction Η παρούσα έκδοση υλοποιείται στο πλαί- χώρο της Νοτιοανατολικής Μεσογείου στην This book has been prepared within the frame- whole of Cyprus. The general purpose of this σιο του Έργου «Ολοκληρωμένες δράσεις για κατεύθυνση ενίσχυσης της ανταγωνιστικότη- work of the project “Actions for the develop- Programme is “the promotion of the area as την ανάπτυξη του γαστρονομικού τουρισμού τας». ment of gastro-tourism through the promotion a hub of sustainable development in the wider μέσω της ανάδειξης της τοπικής διατροφικής of the local food traditions cuisine of Cyprus Southeast Mediterranean in the direction of παράδοσης, της αξιοποίησης των τοπικών Κεντρικός στόχος του έργου «Gastronomy Net» and the Dodecanese (Gastronomy Net)”. This the enhancement of competitiveness”. προϊόντων και της προώθησης της τοπικής είναι η αξιοποίηση της ιδιαίτερα πλούσιας το- project is part of the Cross-border Cooperation κουζίνας της Δωδεκανήσου και της Κύπρου πικής οινογαστρονομίας προς όφελος των επι- Programme for Greece-Cyprus 2007-2013 and The main aim of “Gastronomy Net” is the pro- (Gastronomy Net)». Το Έργο έχει ενταχθεί στο χειρήσεων, ώστε αυτές να αποκομίσουν πε- is co-financed by the European Union (80%) motion of the rich oenogastronomy of the re- Πρόγραμμα Διασυνοριακής Συνεργασίας Ελ- ρισσότερα έσοδα από την τουριστική αγορά. and by national funds of Greece and Cyprus gions that participate, in order to benefit busi- λάδα - Κύπρος 2007 - 2013 και συγχρηματο- Η ανάδειξη των τοπικά παραγόμενων προϊ- δοτείται κατά 80% από την Ευρωπαϊκή Ένωση όντων και της γαστρονομίας μπορεί να απο- (20%). nesses by enabling them to increase their food (Ε.Τ.Π.Α.) και κατά 20% από εθνικούς πόρους τελέσει όχημα προώθησης θεματικού τουρι- tourism activities. της Ελλάδας και της Κύπρου. σμού των νησιών και διεθνούς προβολής των The programme for cross-border coopera- προϊόντων αυτών. tion “Greece-Cyprus 2007-2013” has been Partners on the project Το Πρόγραμμα Διασυνοριακής Συνεργασίας approved by the European Commission on • South Aegean Region «Ελλάδα-Κύπρος 2007-2013» εγκρίθηκε από Εταίροι στο έργο 28/03/2008, by the Decision C(2008) 1131/28- • DETAP Association for the development and την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις 28/03/2008 με • Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου 03-2008. progress of Dodecanese την απόφαση C(2008) 1131/28-03-2008. Οι • Δωδεκανησιακή Εταιρεία Ανάπτυξης και • Development company of Dodecanese επιλέξιμες περιοχές του προγράμματος είναι προόδου The eligible areas of the Programme consist (AN.DO) οι Περιφέρειες Κρήτης (Νομοί Ηρακλείου, • Αναπτυξιακή Δωδεκανήσου Αναπτυξιακή of the Region of Crete (Prefectures of Herak- • Pafos Municipality Λασιθίου, Ρεθύμνου και Χανίων), Βορείου Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α lion, Rethymno, Lasithi, and Chania), Region • Pafos Regional Board of Tourism Αιγαίου (Νομοί Λέσβου, Σάμου και Χίου) και • Δήμος Πάφου of North Aegean (Prefectures of Lesvos, Sa- Νοτίου Αιγαίου (Νομός Δωδεκανήσου) στην • Εταιρεία Τουριστικής Ανάπτυξης και mos and Chios) and Region of South Aegean Total budget for the project: €560,000 Ελλάδα, καθώς και ολόκληρη η Κύπρος. Ο Προβολής Περιφέρειας Πάφου (Prefecture of Dodecanese) in Greece and the Budget for this action: €10,000 γενικός στόχος του προγράμματος «Ελλάδα - Κύπρος» είναι «η ανάδειξη της περιοχής ως Συνολικός Προϋπολογισμός Έργου: €560.000 πόλου αειφόρου ανάπτυξης στον ευρύτερο Προϋπολογισμός δράσης: €10.000 Για περισσότερες πληροφορίες παρακαλούμε επισκεφθείτε την ιστοσελίδα For further information please visit the website of the Programme του Προγράμματος Διασυνοριακής Συνεργασίας «Ελλάδα - Κύπρος 2007-2013» for Cross-border Cooperation “Greece-Cyprus 2007-2013” http://www.greece-cyprus.eu http://www.greece-cyprus.eu 8 9 Πάφος: Ο κήπος της κυπριακής γαστρονομίας Μέσα από τους αιώνες, η Πάφος ανέπτυξε μια στον Κάθηκα και τη Δρούσια, αρωματίζονται οι γάμους και τις θρησκευτικές εορτές προσφέρο- ευρύτητας, της αυθεντικότητας και της μακραί- πολύ ξεχωριστή και διακριτή γαστρονομική ταυ- κολοκοτές και τα γεμιστά κολοκυθολούλουδα. νται πίτες με μέλι, καττιμέρια και παστελάκια. Η ωνης συνέχειας της γαστρονομίας της Πάφου. τότητα, η οποία φέρει τη σφραγίδα του τόπου, διατροφή φέρει έντονα τελετουργικά στοιχεία, Σίγουρα, η προσέγγιση δεν μπορεί να είναι εξα- του πολιτισμού και της ιστορίας. Η κουζίνα της Ένα εξίσου συναρπαστικό κεφάλαιο της γα- αφού παραδοσιακά ακολουθεί το εκκλησιαστι- ντλητική, αφού το θέμα έχει διαστάσεις που Πάφου είναι αποτέλεσμα μιας μακράς γαστρο- στρονομίας της Πάφου, είναι κι εκείνο που σχε- κό ημερολόγιο, όπου εναλλάσσονται νηστεία ξεπερνούν τα περιορισμένα όρια ενός οδηγού. νομικής παράδοσης και, παρ’ όλες τις επιρροές τίζεται με την τροφοσυλλεκτική δραστηριότητα. και ευωχία και παρασκευάζονται εορταστικά Ωστόσο, μέσα από τις σελίδες που ακολουθούν, και τη συνεχή αφομοίωση νέων στοιχείων, δια- Αναλόγως εποχής, το παφίτικο τραπέζι εμπλου- εδέσματα όπως οι πασκιές και οι φλαούνες. Η δίνεται στον αναγνώστη η ευκαιρία να γνωρίσει τηρεί έναν αναλλοίωτο αυθεντικό πυρήνα που τίζεται με εδώδιμα άγρια χόρτα του κάμπου ή διατροφή επηρεάζεται επίσης και από τις αγρο- τις πλείστες πτυχές ενός υψηλού γαστρονομι- την καθιστά ξεχωριστή και ιδιαίτερη. Οι γεύσεις των παραθαλάσσιων βράχων, όπως αγριοαγκι- τικές εργασίες και την κοινωνική και εθιμική κού πολιτισμού, ο οποίος αποτελεί ένα από τα της Πάφου είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με την νάρες, χωστές, αγρέλια, αλλά και απαράμιλλες ζωή: Ειδικές τροφές, όπως το πασίγνωστο ρέσι, ιδιαίτερα στοιχεία της ταυτότητας της Πάφου. τοπική εδαφική διαμόρφωση και το κλίμα της γεύσεις από μανιτάρια, καραόλους (σαλιγκά- τα ξεροτήανα, οι πίτες, συνοδεύουν τους βασι- Στο βιβλίο περιλαμβάνονται όχι μόνο παραδο- περιοχής, αλλά και τις συνήθειες των ανθρώ- ρια), κυνήγια και ψάρια. κούς σταθμούς της ζωής, ή σηματοδοτούν την σιακές συνταγές αλλά και άλλες που ανέπτυξαν πων, τις αγροτικές εργασίες και την κοινωνική αλλαγή των εποχών και την έναρξη ή λήξη των σύγχρονοι σεφ της περιοχής για να αναδείξουν και εθιμική ζωή. Ως κουζίνα μεσογειακή και ελ- Μοναδικά χαρακτηριστικά που κάνουν τη γα- αγροτικών εργασιών. τα τοπικά προϊόντα. ληνική, είναι επικεντρωμένη στην ιερή μεσογει- στρονομία της Πάφου να ξεχωρίζει, συναντού- ακή τριάδα «οίνος, σίτος, έλαιον». με και στην παραγωγή των κτηνοτροφικών προ- Πέρα από τα σιτηρά των πεδινών περιοχών, που ϊόντων. Ο οικότοπος του Ακάμα και η κοιλάδα δίνουν εξαιρετικό αλεύρι και τους ελαιώνες που Η γεωγραφική της διαμόρφωση, χαρακτηρίζε- των ποταμών Ξερού και Διαρίζου αποτελούν προμηθεύουν άριστης ποιότητας ελαιόλαδο, η ται από κλιματικό και εδαφικό πλουραλισμό, φυσική κατοικία των παραδοσιακών φυλών αι- Πάφος διαθέτει έναν πανάρχαιο αμπελώνα, με γεγονός που καθιστά την Πάφο ιδανική για την γοπροβάτων. Από αυτά καθημερινά αρμέγεται μακραίωνη οινοποιητική παράδοση, αλλά και καλλιέργεια μιας ευρείας γκάμας γεωργικών το πιο εύγεστο και πλούσιο σε άρωμα γάλα για ένα ολόκληρο γαστρονομικό κεφάλαιο συνδε- προϊόντων. Δικαίως, λοιπόν, θα μπορούσαμε την παρασκευή του παραδοσιακού χαλουμιού, δεμένο με τα προϊόντα του αμπελιού. να χαρακτηρίσουμε την Πάφο ως τον «Κήπο του παφίτικου τυριού και άλλων αυθεντικών