DOCSLIB.ORG

ŚREDNIOWIECZE Polskie I Powszechne

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
ŚREDNIOWIECZE Polskie I Powszechne REDNIOWIECZE Polskie i Powszechne Tom 1 (5) NR 2705 REDNIOWIECZE Polskie i Powszechne Tom 1 (5) pod redakcj¹ Idziego Panica i Jerzego Sperki Wydawnictwo Uniwersytetu l¹skiego Katowice 2009 Redaktor serii: Historia Sylwester Fertacz Recenzent B³a¿ej liwiñski Publikacja bêdzie dostêpna po wyczerpaniu nak³adu w wersji internetowej: Central and Eastern European Online Library www.ceeol.com l¹ska Biblioteka Cyfrowa www.sbc.org.pl Treæ Wstêp (Idzi Panic, Jerzy Sperka) ............ 7 Wykaz skrótów instytucji, czasopism, publikacji, serii wydawniczych i wydaw- nictw ród³owych . ........11 Artyku³y i rozprawy Jakub Morawiec: Kontakty Olafa Tryggvasona z Jomsborgiem pomiêdzy legend¹ a historyczn¹ rzeczywistoci¹ . ........19 Fjodor Uspenskij: The Baptism of the Bones of the Princes Oleg and Yaropolk. (On the Interpretation of the Chronicle Entry of 1044) . 43 Dariusz Adamczyk: Miêdzy Kijowem a Gnieznem. Wybrane aspekty topografii i funkcji arabskiego srebra na ziemiach s³owiañskich w X i na pocz¹tku XI wieku . ................66 Sirpa Aalto: Band of Brothers The Case of the Jómsvikings . 80 S³awomir Pelczar: Wojny W³adys³awa Odonica z W³adys³awem Laskonogim w latach 12281231 . ........100 Jan Têgowski: Nowe ród³a do kwestii datacji objêcia rz¹dów na Rusi przez W³a- dys³awa Opolczyka . .............127 Katarzyna Niemczyk: Kilka uwag do genealogii El¿biety Pileckiej-Granowskiej i jej rodziny . 138 Jerzy Sperka: Nieznane fakty dotycz¹ce napadu na klasztor Paulinów w Czêsto- chowie w 1430 roku . ........152 Jana Grollová: Formování nauky o sedmi smrtelných høíích a její reflexe v díle Tomáe ze títného a Petra Chelèického . 177 6 Treæ Sobies³aw Szybkowski: O krêgu rodzinnym podkanclerzego Królestwa Grzego- rza Lubrañskiego . .........195 Tomasz Micha³ Gronowski OSB: Zamek w Tyñcu . .......213 Polemiki i dyskusje Jaros³aw Nikodem: W³adys³aw Jagie³³o, Jan z Têczyna i domniemany kryzys legitymizacyjny w Polsce lat 13991402 . ........231 Janusz Kurtyka: Kilka s³ów o kryzysie legitymizacyjnym lat 13991402 i o kry- zysie polemiki naukowej . .........250 Wstêp Kolejny tom redniowiecza Polskiego i Powszechnego, publikacji Zak³adu Historii redniowiecznej Instytutu Historii Uniwersytetu l¹skiego w Katowicach, podobnie jak wczeniejsze, przynosi przegl¹d badañ mediewistycznych prowadzo- nych nie tylko w orodku górnol¹skim, ale tak¿e w innych centrach krajowych i zagranicznych. Czêæ Artyku³y i rozprawy otwiera obszerny artyku³ Jakuba Morawca (In- stytut Historii Uniwersytetu l¹skiego), w którym autor na podstawie szerokiej kwerendy w ród³ach i literaturze przedmiotu kreli sylwetkê króla Norwegii Olafa Tryggvasona i opisuje jego zwi¹zki z legendarnym Jomsborgiem, uto¿sa- mianym przez wiêkszoæ historyków z Wolinem. Z krêgiem skandynawskim wi¹¿e siê równie¿ artyku³ fiñskiej badaczki Sirpy Aalto (Uniwersytet Joensuu), która porusza kwestie mieszania siê elementów historycznych i fikcyjnych w prze- kazie Sagi o Jomswikingach. Wród badaczy panuje bowiem opinia, ¿e historia ta jest literack¹ fikcj¹, ale opart¹ na historycznych wydarzeniach. W tym kon- tekcie znaczenia nabieraj¹ opisane w sadze wydarzenia, które autorka analizu- je, a mianowicie: za³o¿enie Jomsborga, bitwy w Hjörungavag (oko³o 987) i pod Svoldr. Kolejny artyku³ zosta³ napisany przez Fiodora Uspieñskiego (Instytut Nauk Slawistycznych Rosyjskiej Akademii Nauk) i dotyczy przeniesienia szcz¹tków dwóch ksi¹¿¹t z dynastii Rurykowiczów, Olega (zm. w 977) i Jarope³ka (zm. w 980), dokonanego w 1044 roku przez ksiêcia kijowskiego Jaros³awa M¹dre- go. Poniewa¿ przy okazji tej ceremonii szcz¹tki ksi¹¿¹t zosta³y ochrzczone, historyk próbuje odpowiedzieæ na pytanie, w jakim celu Jaros³aw dokona³ chrztu szcz¹tków ksi¹¿¹t zmar³ych w pogañstwie. Okresu wczesnego redniowiecza dotyczy tak¿e niezwykle inspiruj¹cy arty- ku³ Dariusza Adamczyka (Universität Hannover). Autor na podstawie analizy skar- 8 Wstêp bów z X i pierwszej po³owy XI wieku, znalezionych na obszarach nad rodkowym Dniestrem i w Wielkopolsce, przedstawia skutki wci¹gniêcia ziem s³owiañskich do arabskiej sieci handlowej. Stawia jednoczenie ciekaw¹ hipotezê, ¿e chêæ podpiê- cia siê Polan pod ba³tyckie szlaki przep³ywu arabskiego srebra by³a jedn¹ z istot- niejszych przyczyn skierowania podboju w pierwszej kolejnoci na Pomorze. Kolejne studium napisa³ S³awomir Pelczar (Rzeszów), który wykorzystuj¹c najnowsze badania nad dziejami Polski pierwszej po³owy XIII wieku, rekonstruuje przebieg toczonego w latach 12281231 konfliktu o Wielkopolskê miêdzy W³ady- s³awem Odonicem a jego stryjem W³adys³awem Laskonogim. Autor stawia hipote- zê, ¿e sukces Odonica w 1229 roku, kiedy to ksi¹¿ê pokona³ Laskonogiego i pozbawi³ go ksiêstwa, nie by³by mo¿liwy bez korzystnego sojuszu politycznego, jaki Piast ten zawar³ z Konradem Mazowieckim, co w dotychczasowej literaturze historycznej nie by³o wystarczaj¹co wyeksponowane. Jan Têgowski (Instytut Historii Uniwersytetu w Bia³ymstoku) w swoim ar- tykule zakwestionowa³ natomiast dotychczasow¹ datê objêcia rz¹dów na Rusi Czerwonej przez W³adys³awa Opolczyka, a mianowicie 10 padziernika 1372 roku, kiedy to Ludwik Wêgierski wystawi³ dokument przekazuj¹cy te ziemie w rêce ksiêcia opolskiego. Wykorzystuj¹c do swych rozwa¿añ w wiêkszoci nieznane do tej pory ród³a, badacz przesuwa datê nadania Rusi W³adys³awowi Opolczykowi na okres przed 19 maja 1371 roku. Przyczynê nadania widzi nato- miast jako próbê zabezpieczenia ziem ruskich przed Litwinami, a nie jak do tej pory jako formê wynagrodzenia ksiêcia opolskiego po tym, jak utraci³ urz¹d palatyna Wêgier. Tekst Katarzyny Niemczyk (Instytut Historii U) przybli¿a nam s³abo do tej pory zbadane kwestie dotycz¹ce dwóch pierwszych ma³¿eñstw El¿biety Pilec- kiej-Granowskiej, póniejszej trzeciej ¿ony króla W³adys³awa Jagie³³y. W arty- kule zosta³y tak¿e wyjanione kwestie genealogiczne, dotycz¹ce mê¿ów El¿biety, a mianowicie Wis³a Czambora i Jana z Jièina, które w dotychczasowej literaturze historycznej by³y b³êdnie prezentowane. Charakter genealogiczny ma równie¿ studium Sobies³awa Szybkowskiego (Instytut Historii Uniwersytetu Gdañskiego), które stanowi zarówno polemikê z niedawno opublikowan¹ monografi¹ genealo- giczn¹ rodu Godziembów (autorstwa Jana Pakulskiego), jak i jej uzupe³nienie. Opar- te na niewykorzystanych dotychczas ród³ach archiwalnych stanowi cenny przy- czynek do lepszego poznania przedstawicieli jednej z rodzin elity politycznej Polski XV wieku. Artyku³ Tomasza Micha³a Gronowskiego OSB (Instytut Historii U) z kolei omawia redniowieczne zabudowania klasztoru w Tyñcu, okrelane mianem za- mek lub opatówka, które zlokalizowane s¹ w pó³nocno-zachodniej czêci wzgórza. Wykorzystanie nieznanych dotychczas archiwaliów pozwoli³o autoro- wi udowodniæ wbrew przyjêtym do tej pory opiniom ¿e tyniecki zamek nigdy nie by³ w³asnoci¹ monarsz¹ i nie by³o w nim, poza wyj¹tkowymi sytua- cjami, i to raczej we wczeniejszym okresie (XIII wiek), sta³ej za³ogi. Od pocz¹tku Wstêp 9 by³ natomiast czêci¹ klasztoru i rezydencj¹ opata oraz pe³ni³ funkcjê centrum zarz¹du domen¹ klasztorn¹, któr¹, oprócz klucznika, nadzorowa³ (przynajmniej od koñca XV wieku) osobny urzêdnik, zwany starost¹. Artyku³ Jerzego Sperki (Insty- tut Historii U) omawia z kolei wydarzenia zwi¹zane z napadem na klasztor Pauli- nów w Czêstochowie w 1430 roku. Wykorzystuj¹c nieznane do tej pory ród³a s¹dowe, nie tylko potwierdza wydarzenia przedstawione przez Jana D³ugosza, ale tak¿e wnosi wiele nieznanych dot¹d szczegó³ów, w tym wymienia kolejnego uczestnika tej eskapady, którym okaza³ siê Rogala Wyszel z Kozolina, rycerz mazo- wiecki, bêd¹cy na s³u¿bie u ksiêcia widrygie³³y. Kolejny tekst zosta³ napisany przez Janê Grollov¹ (Uniwersytet w Ostrawie) i dotyczy problemu siedmiu grzechów g³ównych w twórczoci dwóch mylicieli, teologów i pisarzy husyckich Tomáa ze titného i Petra Chelèického. Prezentowany tom zamykaj¹ (czêæ Polemiki i dyskusje) artyku³y Jaros³awa Nikodema (Instytut Historii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu) i Janusza Kurtyki (Instytut Pamiêci Narodowej, Instytut Historii PAN), które dotycz¹ tzw. kryzysu legitymizacyjnego po mierci królowej Jadwigi (zm. w 1399) i problemu namiestnictwa Jana Têczyñskiego w Ma³opolsce oraz w ziemiach ³êczyckiej i sieradzkiej. Polemika na ten temat zapocz¹tkowana artyku³em J. Kurtyki w poprzednim tomie redniowiecza... prezentuje odpo- wied poznañskiego historyka i zgodnie z przyjêtymi zasadami, ustosunkowanie siê do niej badacza krakowskiego. Idzi Panic, Jerzy Sperka Wykaz skrótów instytucji, czasopism, publikacji, serii wydawniczych i wydawnictw ród³owych1 ACCP Acta capitulorum Cracoviensis et Plocensis selecta (14381523, 1438 1525). Wyd. B. Ulanowski. AKH. T. 6. Kraków 1891 ACI Acta capitulorum nec non iudiciorum ecclesiasticorum selecta. T. 13. Wyd. B. Ulanowski. Kraków 19021918 AGAD Archiwum G³ówne Akt Dawnych w Warszawie AGZ Akta grodzkie i ziemskie z czasów Rzeczypospolitej Polskiej z Archiwum tzw. Bernardyñskiego we Lwowie. T. 125. Wyd. O. Pietruski, X. Liske, A. Prochaska. Lwów 18681935 AKapKr Archiwum Kapitu³y Katedralnej w Krakowie AKH Archiwum Komisji Historycznej [Polskiej] Akademii Umiejêtnoci AKP Archiwum Komisji Prawniczej [Polskiej] Akademii Umiejêtnoci Akta unii Akta unii Polski z Litw¹ 13851791. Wyd. S. Kutrzeba, W. Semkowicz. Kraków 1932 AMetrKra Archiwum Kurii Metropolitarnej w Krakowie AOfKr Acta Officialatus Cracoviensis w AMetrKr AP Archiwum Pañstwowe AS Archiwum ksi¹¿¹t Lubartowiczów Sanguszków w S³awucie. T. 17. Wyd. Z.L. Radzimiñski, P. Skobielski, B. Gorczak. Lwów 18871910 ASP Akta Stanów Prus Królewskich. T. 17. Wyd. K. Górski,
Load more

Recommended publications
  • Średniowiecze Polskie I Powszechne 5
    REDNIOWIECZE Polskie i Powszechne Tom 1 (5) NR 2705 REDNIOWIECZE Polskie i Powszechne Tom 1 (5) pod redakcj¹ Idziego Panica i Jerzego Sperki Wydawnictwo Uniwersytetu l¹skiego Katowice 2009 Redaktor serii: Historia Sylwester Fertacz Recenzent B³a¿ej liwiñski Publikacja bêdzie dostêpna po wyczerpaniu nak³adu w wersji internetowej: Central and Eastern European Online Library www.ceeol.com l¹ska Biblioteka Cyfrowa www.sbc.org.pl Treæ Wstêp (Idzi Panic, Jerzy Sperka) ............ 7 Wykaz skrótów instytucji, czasopism, publikacji, serii wydawniczych i wydaw- nictw ród³owych . ........11 Artyku³y i rozprawy Jakub Morawiec: Kontakty Olafa Tryggvasona z Jomsborgiem pomiêdzy legend¹ a historyczn¹ rzeczywistoci¹ . ........19 Fjodor Uspenskij: The Baptism of the Bones of the Princes Oleg and Yaropolk. (On the Interpretation of the Chronicle Entry of 1044) . 43 Dariusz Adamczyk: Miêdzy Kijowem a Gnieznem. Wybrane aspekty topografii i funkcji arabskiego srebra na ziemiach s³owiañskich w X i na pocz¹tku XI wieku . ................66 Sirpa Aalto: Band of Brothers The Case of the Jómsvikings . 80 S³awomir Pelczar: Wojny W³adys³awa Odonica z W³adys³awem Laskonogim w latach 12281231 . ........100 Jan Têgowski: Nowe ród³a do kwestii datacji objêcia rz¹dów na Rusi przez W³a- dys³awa Opolczyka . .............127 Katarzyna Niemczyk: Kilka uwag do genealogii El¿biety Pileckiej-Granowskiej i jej rodziny . 138 Jerzy Sperka: Nieznane fakty dotycz¹ce napadu na klasztor Paulinów w Czêsto- chowie w 1430 roku . ........152 Jana Grollová: Formování nauky o sedmi smrtelných høíích a její reflexe v díle Tomáe ze títného a Petra Chelèického . 177 6 Treæ Sobies³aw Szybkowski: O krêgu rodzinnym podkanclerzego Królestwa Grzego- rza Lubrañskiego .
    [Show full text]
  • Kinship Report for Roy Einar Christopherson
    Kinship Report for Roy Einar Christopherson Kinship of Roy Einar Christopherson Name: Birth Date: Relationship: (Christopherson,Stephanie) First Cousin (Fearghal,King in Ossory Dunghal mac) 31st Great Grandfather (Hjaldursson,Veðra-Grímur) 31st Great Grandfather (Kjarvalsdóttir,Rafarta) 29th Great Grandmother (MacCRUNNMAIL,Faelain) 35th Great Grandfather (MacFAELAIN,Cu Chercca) 34th Great Grandfather Böðvar "breiðavað" 1230 20th Great Grandfather "barnakarl", Ölvir 30 Great Grandfather "barnakarl", Ölvir Abt. 810 AD Unrelated "barnakarl", Ölvir 840 AD 33rd Great Grandfather "bíldur", Önundur Abt. 900 AD Unrelated "eldri", Runólfur Þorsteinsson Abt. 1460 12th Great Grandfather "elsta", Guðrún Aradóttir Abt. 1772 3rd Great Grandmother "elsti", Vigfús Arason 18 May 1839 Twenty-Sixth Cousin 2x Removed "fullspakur", Þorkell Abt. 850 AD 27th Great Grandfather "GRAABARD", Guttorm Abt. 1090 Unrelated "háleygski", Grímur Abt. 860 AD Unrelated "hersir", Gormur Abt. 740 AD Unrelated "hjálmur", Þóroddur Abt. 890 AD 26th Great Grandfather "Hvamm-Sturla", (Þórðarson,Sturla) Fifteenth Cousin 21x Removed In Law "hvassi", Úlfur Abt. 830 AD 29th Great Grandfather "Jernside", King of Uppsala Sweden Björn Abt. 777 AD Unrelated "kjöllari", Ketill 670 AD 32nd Great Grandfather "lági", Steinólfur Abt. 840 AD 31st Great Grandfather "mjóbeinn", Þrándur Abt. 850 AD 28th Great Grandfather "mjóvi", Atli 820 AD 31st Great Grandfather "mjóvi", Oddur Abt. 910 AD 29th Great Grandparent "rauði", Sighvatur Abt. 845 AD Unrelated "reyðarsíða", Þorgils Abt. 780 AD 32nd Great
    [Show full text]
  • At Jómi Och Jómsborg: Slaviska Namn I Fornnordiska Källor? En Etymologisk Undersökning
    UPPSALA UNIVERSITET C-UPPSATS Institutionen för nordiska språk Svenska språket/Nordiska språk C Ht 2009 Aleksandra Petrulevich Rundelsgränd 6A 753 12 UPPSALA [email protected] At Jómi och Jómsborg: slaviska namn i fornnordiska källor? En etymologisk undersökning Handledare: Staffan Nyström Institutionen för nordiska språk Sammanfattning I denna uppsats undersöks ett flertal ortnamnsformer som förekommer i olika tyska, slaviska och skandinaviska källor och betecknar ett och samma ställe, nämligen staden Wolin belägen på sydspetsen av ön Wolin i polska Pommern. Syftet med arbetet är dels att fastställa etymologin av två av Wolin-namnen, at Jómi och Jómsborg, dels att förklara hur alla ortnamnsformer som betecknar staden Wolin hänger ihop och bestämma vilka faktorer som orsakade en sådan namnmångfald. Undersökningens material utgörs framför allt av de Wolin-namnformer som förekommer i de skandinaviska och de med dessa relaterade tyska källorna. Materialet analyseras i stort sett enligt den traditionella namntolkningsmetoden. Det visar sig att formen at Jómi sannolikt härstammar från det pommerska naturnamnet *Jǫma (˂ jǫma f. ’grop; dike’) som betecknade Stora bukten, en del av Szczecinbukten. Sammansättningen Jómsborg är en sekundär form som bildats från at Jómi enligt standardmodellen: dat. (at) Jómi > gen. Jóms + efterleden -borg. Alla ortnamnsformer som betecknar staden Wolin i primära källor är relaterade till varandra: vissa av dem är etymologiskt besläktade, vissa endast ”referentiellt”, dvs. de betecknar ett och samma ställe. Uppkomsten av ett så stort antal Wolin-ortnamnsformer kan i första hand förklaras genom att formerna i fråga har olika ursprung, att det fanns olika namnbrukarkretsar som använde olika former för att hänvisa till samma stad och att det uppstod olika stavningsvarianter och sammansatta namn under de primära formernas senare utveckling.
    [Show full text]
  • Studier I Jómsvíkinga Sagas Stemma Jómsvíkinga Sagas Fem Redaksjoner Sammenlignet Med Versjonene Ifagrskinna, Jómsvíkingadrápa, Heimskringla Og Saxo
    JOHN MEGAARD Studier i Jómsvíkinga sagas stemma Jómsvíkinga sagas fem redaksjoner sammenlignet med versjonene iFagrskinna, Jómsvíkingadrápa, Heimskringla og Saxo Innledning Historien om de danske jomsvikingene og deres nederlag for Håkon jarl i Hjçrungavàgr er overlevert i mange kilder. Av selve Jómsvíkinga saga (Jvs.) er det bevart hele fem selvstendige redaksjoner. I tillegg finner man utdrag av denne beretningen i kongesagaene, hos Saxo og i Jómsvíkingadrápa. Av dette kan vi slutte at historien må ha vært populær både blant datidens islendinger og blant deres samtidige i Danmark og Norge. I vår tid har denne sagaen stått sentralt i diskusjo­ nen om sagaenes kilde verdi i og med Lauritz Weibulls bok fra 1911, Kritiska undersökningar i Nordens historia omkring år 1000. Weibull av­ viste her at Jvs. hadde noen verdi som historisk kilde, noe som fikk atskillig betydning for historikernes syn på de islandske sagaene gene­ relt. Jvs. er selv en av de eldste sagaene, og må sies å ligge noe på siden av de vanlige sagagenrene med sin blanding av kongesaga og fornalder- saga. Kjernepunktet i Jvs. er slaget mellom jomsvikingene, utvalgte krigere fra det danske støttepunktet Jómsborg på den vendiske Øster- sjøkysten, og en langt større norsk leidangshær under ledelse av Håkon jarl. Det fortelles at slaget fant sted på Sunnmøre på slutten av 900- tallet, på et sted som sagaen kalier Hjçrungavàgr. I sagaen får slaget veldige dimensjoner, som et ekko av slaget ved Troja. Håkon jarl lar en av sønnene sine ofre til gudene for å få seier, og snur derved krigs­ lykken. En del av jomsvikingene, under ledelse av Sigvalde jarl, flykter for overmakten.
    [Show full text]
  • O Heimskringla
    O Heimskringla 1 Índice Introdução...... 3 Sobre Snorri Sturlusson...... 5 Sobre a Dinastia Yngling...... 8 Sobre Halfdan, o Negro...... 9 Sobre Haroldo Cabelo Belo...... 11 Sobre Haakon, o Bom...... 12 Sobre Harald Manto Cinzento...... 13 Sobre o Gesta Danorum...... 14 Sobre Olaf Tryggvasson...... 17 Sobre Olaf Haraldsson...... 23 Sobre Magnus Olafsson...... 27 Sobre Harald Hardrada...... 31 Sobre Olaf Kyrre...... 33 Sobre Magnus Olafsson...... 35 A genealogia dos Ynglings...... 39 Sobre Sigurd, o Cruzado...... 41 Início do período da guerra civil e as sagas de Magnus Sigurdsson e Harald Gille...... 43 Os Filhos de Harald...... 46 Sobre Haakon II, Magnus Erlingsson e início da Saga de Sverre...... 53 A Saga de Sverre (sobre Sverre e os Birkebeiners)...... 57 Sverre contra Magnus V...... 59 Sverre contra Jon Kulvung e o Oyskjeggene...... 61 Sverre e a Igreja...... 64 Sverre e a Guerra dos Baglers...... 66 2 Introdução Primeiramente, é importante deixar claro que esse documento é uma compilação de postagens feitas entre Outubro de 2012 e Fevereiro de 2013. Com isso, quero deixar claro que o trabalho aqui exibido não é fruto de uma pesquisa singular, e sim de análises contínuas do conteúdo durante esse período. Será notável, portanto, que da mesma forma como o texto evolui no contexto histórico, minha experiência em relatá-lo e compreendê-lo segue o mesmo ritmo. Também seria interessante nos situarmos no contexto histórico da Noruega e da Escandinávia durante os séculos XI e XII, que é o intervalo de tempo trabalhado no Heimskringla. É possível que, ao longo dos vários textos que se dão continuidade direta, tais fatos sejam diversas vezes repetidos e fixados, para que não nos esqueçamos do importantíssimo fundo histórico que sonda a narrativa dos reis.
    [Show full text]
  • N Kreatiewe Afrikaanse Perspektief
    DIE MIDDELEEUSE YSLANDSE SAGA: 'N KREATIEWE AFRIKAANSE PERSPEKTIEF Burgert Adriaan Senekal Voorgelê om te voldoen aan die vereistes vir die graad Magister Artium in die Fakulteit Geesteswetenskappe, Departement Afrikaans en Nederlands, Duits en Frans, aan die Universiteit van die Vrystaat. Studieleier: Prof. H. P. Van Coller, Departement Afrikaans en Nederlands, Duits en Frans Medestudieleier: Prof. M. M. Raftery, Departement Engels en Klassieke Kultuur November 2004 Ek verklaar dat die verhandeling wat hierby vir die graad Magister Artium aan die Universiteit van die Vrystaat deur my ingedien word, my selfstandige werk is en nie voorheen deur my vir 'n graad aan 'n ander universiteit/fakulteit ingedien is nie. Ek doen voorts afstand van die outeursreg ten gunste van die Universiteit van die Vrystaat. Burgert Adriaan Senekal Dankbetuiging Graag wil ek die volgende persone bedank: Prof. H. P. Van Coller, omdat hy 'n kans geneem het op 'n gewaagde studie en my die geleentheid gebied het om 'n onderneming aan te pak wat ek werklik kon geniet; Prof. M. M. Raftery, vir haar goed deurdagte insette, noukeurigheid en gewilligheid om buite haar studieveld hulp te verleen; Mev. Annie Senekal, my ma, vir haar motivering en geldelike bystand; Wyle Prof. J. H. Senekal, my pa, omdat hy 'n liefde vir kennis by my gekweek het. DEEL 1 TEORETIESE INLEIDING 2 Inhoudsopgawe Voorwoord 4 Die verband tussen Oud-Yslands en Afrikaans 7 Inleiding tot die Yslandse literatuur 12 Klassifikasie 16 1. Konungasögur 17 2. Íslendingasögur 17 3. Fornaldarsögur 18 3.1. "Heldensagas" 18 3.2. "Wikingersagas" 19 3.3. "Abenteuersagas" 20 4. Sturlunga saga 20 5.
    [Show full text]
  • Viikinkikuninkaat Pakanallisen Norjan Käännyttäjinä. Kristillistämisen Ja
    Viikinkikuninkaat pakanallisen Norjan käännyttäjinä Kristillistämisen ja pakanuuden kuvaus Heimskringlassa Snorrin propagandana Oulun Yliopisto Historiatieteet Pro gradu -tutkielma Eemeli Toljamo 2.11.2015 SISÄLLYS JOHDANTO ........................................................................................................................................ 2 Historiallinen tausta ......................................................................................................................... 2 Tutkimustilanne ................................................................................................................................ 4 Tutkimustehtävä ............................................................................................................................... 5 Lähteet ja menetelmät ...................................................................................................................... 6 1. KRISTILLISTÄMINEN OIKEUTETTUINA VALTAPOLIITTISINA UROTEKOINA ............. 13 1.1. Kristillistäminen osana soturikuninkaiden valtapolitiikkaa .................................................... 13 1.2. Islannin käännyttämisen kuvaus yksinkertaistettuna vääjäämättömyytenä ............................ 30 1.3. Olavi Haraldinpojan tarina kansallispyhimysmyyttiä vahvistavana propagandana ............... 40 2. PAKANALLINEN KANSA, PAHA PAKANUUS JA HYVÄ KRISTINUSKO .......................... 53 2.1. Kuninkaalle alistuva ja kristinuskoa vastustava kansa ..........................................................
    [Show full text]
  • Scandinavian History
    THE LIBRARY OF THE UNIVERSITY OF CALIFORNIA LOS ANGELES SCANDINAVIAN HISTORY. SCANDINAVIAN HISTORY. BY E. C. OTTE. WITH MAPS. fffo gork : MACMILLAN AND CO. AND LONDON. 1894. [The Right of Translation and Reproduction is Reserved.'] LONDON : R. CLAY, SONS, AND TAYLOR, PRINT1RS, BREAD STKIfcT HILL. DL CONTENTS. PACK Rulers of Denmark, Sweden, and Norway xii CHAPTER I. THE EARLY NORTH. "ART I. * . 1 Hyperboreans . II. Northmen in the South 7 III. Origin of the Northmen ....... 9 IV. The Aryan Races 13 CHAPTER II. THE DANES IN EARLY TIMES I. The Northmen at Home . i? II. Denmark .......... 22 III. End of the Mythic Age 26 CHAPTER III. THE NORTHMEN IN EARLY TIMES. I. Christianity in the North ..... -3' II. Denmark 3 () III. Habits of the Northmen . 39 CONTENTS. CHAPTER IV. DENMARK IN EARLY TIMES. PART I'ACK I. First Queen of Denmark ..... -45 II. Knud and his Sons ..... 51 CHAPTER V. I. Sweden and Norway ...... 5^ II. Northern Conquests 65 III. Norwegian Settlements .... 60 CHAPTER VI. I. Iceland 72 II. Sweden and Norway . -77 III. Northern Discoveries .... CHAPTER VII. I. Svend Estridsen, the Father of Danish King> II. .Svend Estridsen's Sons . 9/1 III. Laws of Denmark ......... 97 IV. Revenge of the Guild-brothers . icxi CHAPTER VIII. THE I. Trouble.-, before the Valdeinars II. Death of Valdemar and Absalon CONTENTS. CHAPTER IX. DENMARK FROM 1202 TO 1259. PART PAGE I. Denmark under Valdemar II. (Sejr) and his Sons . .113 II. Valdemar's Closing Years . .117 III. A Century of Troubles ........ 122 CHAPTER X. DENMARK FROM 1259 TO 1387. I. An Age of Troubles .
    [Show full text]
  • Early Kings of Norway
    Early Kings of Norway Thomas Carlyle Early Kings of Norway Table of Contents Early Kings of Norway.............................................................................................................................................1 Thomas Carlyle..............................................................................................................................................1 CHAPTER I. HARALD HAARFAGR.........................................................................................................1 CHAPTER II. ERIC BLOOD−AXE AND BROTHERS..............................................................................3 CHAPTER III. HAKON THE GOOD...........................................................................................................4 CHAPTER IV. HARALD GREYFELL AND BROTHERS.........................................................................7 CHAPTER V. HAKON JARL.......................................................................................................................8 CHAPTER VI. OLAF TRYGGVESON......................................................................................................11 CHAPTER VII. REIGN OF OLAF TRYGGVESON.................................................................................12 CHAPTER VIII. JARLS ERIC AND SVEIN.............................................................................................19 CHAPTER IX. KING OLAF THE THICK−SET'S VIKING DAYS.........................................................21 CHAPTER X. REIGN OF KING
    [Show full text]
  • Danish Royal Ancestry
    GRANHOLM GENEALOGY DANISH ROYAL ANCESTRY INTRODUCTION Our Danish ancestry is quite comprehensive as it coves a broad range of the history. This presentation is laid out in three different parts. Three lists are included of our ancestors and of our distant cousins. The lists show just one of several paths between the earliest and the present generation. Additional biographical text is included regarding several ancestors; the lists are highlighted when these persons are referred to in the text. The text is mostly from the Internet Wikipedia source and edited for simplicity. The advantage of this is that this text has a language link so the reader can readily see the information in any other language. The first part has our direct ancestors and begins by the Norse/Danish mythical ancestry from King Skjöldr, the son of Odin. That early Norse mythology is covered in the books about our Swedish and Norwegian ancestry. Odin gave Sweden to his son Yngvi and Denmark to his son Skjöldr. Since then the kings of Sweden were called Ynglings and those of Denmark Skjöldungs (Scyldings). This part blends from the mythical era into the Viking era. The distinction between the two eras cannot be clearly defined, in some cases it is obvious in others it must be left to the imagination. Ragnar Lodebrok was one of the important Vikings, he invaded even Paris. His son Sigurd is the forefather of the Danes, his son Björn of the Swedes. The direct lineage with us ends at the time when the Christianity took hold and replaced the Viking era.
    [Show full text]
  • Christmas in Legend and Story a Book for Boys and Girls
    Christmas in Legend and Story A Book for Boys and Girls Elva S. Smith Project Gutenberg's Christmas in Legend and Story, by Elva S. Smith This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with almost no restrictions whatsoever. You may copy it, give it away or re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included with this eBook or online at www.gutenberg.net Title: Christmas in Legend and Story A Book for Boys and Girls Author: Elva S. Smith Release Date: February 10, 2004 [EBook #11014] Language: English Character set encoding: ASCII *** START OF THIS PROJECT GUTENBERG EBOOK CHRISTMAS IN LEGEND AND STORY *** Produced by David Schaal and PG Distributed Proofreaders CHRISTMAS IN LEGEND AND STORY Some say that ever 'gainst that season comes Wherein our Saviour's birth, is celebrated, The bird of dawning singeth all night long: And then, they say, no spirit dares stir abroad; The nights are wholesome; then no planets strike, No fairy takes, nor witch hath power to charm, So hallow'd and so gracious is the time. SHAKESPEARE. CHRISTMAS IN LEGEND AND STORY Livros Grátis http://www.livrosgratis.com.br Milhares de livros grátis para download. A BOOK FOR BOYS AND GIRLS COMPILED BY ELVA S. SMITH CARNEGIE LIBRARY PITTSBURGH AND ALICE I. HAZELTINE PUBLIC LIBRARY ST. LOUIS ILLUSTRATED FROM FAMOUS PAINTINGS 1915 CHRISTMAS IN LEGEND AND STORY PREFACE In our experience in library work with children we have learned that it is very difficult to find Christmas stories and legends which have literary merit, are reverent in spirit, and are also suitable for children.
    [Show full text]
  • Scandinavian Kings of Heathen Times
    Conditions and Terms of Use Copyright © Heritage History 2009 Some rights reserved This text was produced and distributed by Heritage History, an organization dedicated to the preservation of classical juvenile history books, and to the promotion of the works of traditional history authors. The books which Heritage History republishes are in the public domain and are no longer protected by the original copyright. They may therefore be reproduced within the United States without paying a royalty to the author. The text and pictures used to produce this version of the work, however, are the property of Heritage History and are licensed to individual users with some restrictions. These restrictions are imposed for the purpose of protecting the integrity of the work itself, for preventing plagiarism, and for helping to assure that compromised or incomplete versions of the work are not widely disseminated. In order to preserve information regarding the origin of this text, a copyright by the author, and a Heritage History distribution date are included at the foot of every page of text. We request all electronic and printed versions of this text include these markings and that users adhere to the following restrictions. 1) This text may be reproduced for personal or educational purposes as long as the original copyright and Heritage History version number are faithfully reproduced. 2) You may not alter this text or try to pass off all or any part of it as your own work. 3) You may not distribute copies of this text for commercial purposes unless you have the prior written consent of Heritage History.
    [Show full text]