Gallia Savaşı Adlı Eseri MÖ 58-51 Yılları Arasında Bu Bölgenin Valiliğini Yaptığı Sırada Giriştiği Savaşlardan Söz Etmektedir
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
İÇİNDEKİLER İÇİNDEKİLER GAIUS IULIUS CAESAR BİRİNCİ KİTAP I. II. III. IV. V. VI. VII. VIII. IX. X. XI. XII. XIII. XIV. XV. XVI. XVII. XVIII. XIX. XX. XXI. XXII. XXIII. XXIV. XXV. XXVI. XXVII. XXVIII. XXIX. XXX. XXXI. XXXII. XXXIII. XXXIV. XXXV. XXXVI. XXXVII. XXXVIII. XXXIX. XL. XLI. XLII. XLIII. XLIV. XLV. XLVI. XLVII. XLVIII. XLIX. L. LI. LII. LIII. İKİNCİ KİTAP I. II. III. IV. V. VI. VII. VIII. IX. X. XI. XII. XIII. XIV. XV. XVI. XVII. XVIII. XIX. XX. XXI. XXII. XXIII. XXIV. XXV XXVI. XXVII. XXVIII. XXIX. XXX. XXXI. XXXII. XXXIII. XXXIV. ÜÇÜNCÜ KİTAP I. II. III. IV. V. VI. VII. VIII. IX. X. XI. XII. XIII. XIV. XV. XVI. XVII. XVIII. XIX. XX. XXI. XXII. XXIII. XXIV. XXV. XXVI. XXVII. DÖRDÜNCÜ KİTAP I. II. III. IV. V. VI. VII. VIII. IX. X. XI. XII. XIII. XIV. XV. XVI. XVII. XVIII. XIX. XX. XXI. XXII. XXIII. XXIV. XXV. XXVI. XXVII. XXVIII. XXIX. XXX. XXXI. XXXII. XXXIII. XXXIV. XXXV. XXXVI. XXXVII. XXXVIII. BEŞİNCİ KİTAP I. II. III. IV. V. VI. VII. VIII. IX. X. XI. XII. XIII. XIV. XV. XVI. XVII. XVIII. XIX. XX. XXI. XXII. XXIII. XXIV. XXV. XXVI. XXVII. XXVIII. XXIX. XXX. XXXI. XXXII. XXXIII. XXXIV. XXXV. XXXVI. XXXVII. XXXVIII. XXXIX. XL. XLI. XLII. XLIII. XLIV. XLV. XLVI. XLVII. XLVIII. XLIX. L. LI. LII. LIII. LIV. LV. LVI. LVII. LVIII. ALTINCI KİTAP I. II. III. IV. V. VI. VII. VIII. IX. X. XI. XII. XIII. XIV. XV. XVI. XVII. XVIII. XIX. XX. XXI. XXII. XXIII. XXIV. XXV. XXVI. XXVII. XXVIII. XXIX. XXX. XXXI. XXXII. XXXIII. XXXIV. XXXV. XXXVI. XXXVII. XXXVIII. XXXIX. XL. XLI. XLII. XLIII. XLIV. YEDINCI KITAP I. II. III. IV. V. VI. VII. VIII. IX. X. XI. XII. XIII. XIV. XV. XVI. XVII. XVIII. XIX. XX. XXI. XXII. XXIII. XXIV. XXV. XXVI. XXVII. XXVIII. XXIX. XXX. XXXI. XXXII. XXXIII. XXXIV. XXXV. XXXVI. XXXVII. XXXVIII. XXXIX. XL. XLI. XLII. XLIII. XXLIV. XLV. XLVI. XLVII. XLVIII. XLIX. L. LI. LII. LIII. LIV. LV. LVI. LVII. LVIII. LIX. LX. LXI. LXII. LXIII. LXIV. LXV. LXVI. LXVII. LXVIII. LXIX. LXX. LXXI. LXXII. LXXIII. LXXIV. LXXV. LXXVI. LXXVII. LXXVIII. LXXIX. LXXX. LXXXI. LXXXII. LXXXIII. LXXXIV. LXXXV. LXXXVI. LXXXVII. LXXXVIII. LXXXIX. XC. SEKİZİNCİ KİTAP ÖNSÖZ I. II. III. IV. V. VI. VII. VIII. IX. X. XI. XII. XIII. XIV. XV. XVI. XVII. XVIII. XIX. XX. XXI. XXII. XXIII. XXIV. XXV. XXVI. XXVII. XXVIII. XXIX. XXX. XXXI. XXXII. XXXIII. XXXIV. XXXV. XXXVI. XXXVII. XXXVIII. XXXIX. XL. XLI. XLII. XLIII. XLIV. XLV. XLVI. XLVII. XLVIII. XLIX. L. LI. LII. LIII. LIV. LV. KAYNAKÇA VE KISALTMALAR LİSTESİ GAIUS IULIUS CAESAR Ünlü Romalı devlet adamı Gaius Iulius Caesar MÖ 100 yılında doğmuştur. MÖ 62 yılında praetor, 59 yılında ilk kez konsül olan Caesar MÖ 58-51 yılları arasında Gallia eyaleti valiliği yapmıştır. Gallia'dan Roma'ya dönüşünden sonra Pompeius ile iktidar mücadelesine girmiş ve savaşı kazanarak MÖ 49-44 yılları arasında diktatör olmuştur. Caesar MÖ 44 yılında bir senato oturumunda öldürülmüştür. Caesar'ın çevirisini sunmaya çalıştığımız Gallia Savaşı adlı eseri MÖ 58-51 yılları arasında bu bölgenin valiliğini yaptığı sırada giriştiği savaşlardan söz etmektedir. 7 kitaptan oluşan bu esere MÖ 43 yılının konsüllerinden Aulus Hirtius tarafından sekizincisi eklenmiştir. Bu kitabın neden yazıldığını eserin sekizinci kitabının başında Hirtius'un kendisi açıklamaktadır. Caesar'ın Gallia Savaşının dışında Pompeius'la giriştiği iktidar mücadelesini anlattığı "İç Savaş" adlı bir eseri daha bulunmaktadır. Tamamlanmamış olan bu üç kitaplık eser MÖ 49 ve 48 yıllarının olaylarından söz etmektedir. GALLİA SAVAŞI Gaius Iulius Caesar Eski Yunanca Aslından Çeviren: Furkan Akderin Yayına Hazırlayan: Yiğit Değer Bengi pdf: Kaptan epub: balci60 www.eskikitaplarim.com Alfa Yayınları 1654 Antik Çağ 3 GALLİA SAVAŞI Gaius Iulius Caesar 1.Basım : Ocak 2006 ISBN : 975-297-705-7 Yayıncı ve Genel Yayın Yönetmeni M. Faruk Bayrak Yayın Koordinatörü ve Editör Rana Gürtuna Dizi Editörü Yiğit Değer Bengi Pazarlama ve Satış Müdürü Vedat Bayrak Kapak Tasarımı Utku Lomlu © 2005, ALFA Basım Yayım Dağıtım Ltd. Şti. Çevirinin tüm yayın hakları Alfa Basım Yayım Dağıtım Ltd. Şti.'ne aittir. Yayınevinden yazılı izin alınmadan kısmen ya da tamamen alıntı yapılamaz, hiçbir şekilde kopya edilemez, çoğaltılamaz ve yayımlanamaz. Alfa Basım Yayım Dağıtım Ltd. Şti. Ticarethane Sokak No: 53 Cağaloğlu 34410 İstanbul, Turkey Tel: (212) 511 53 03 - 513 87 51 - 512 30 46 Faks: (212) 519 33* 00 www.alfakitap.com [email protected] Baskı ve Cilt Melisa Matbaacılık Çiftehavuzlar Yolu Acar Sanayi Sitesi No: 8 Bayrampaşa İstanbul Tel: (212) 674 97 23 Faks: (212) 674 97 29 BİRİNCİ KİTAP I. 1. Gallia üç bölgeye ayrılmaktadır. Birinci bölgede Belgalar, ikincisinde Aquitanlar, üçüncüsündeyse kendilerine Keltler adını veren bizim dilimizdeyse Galler ismiyle bilinen halk yaşar. 2. Gallia'daki üç kabilenin her biri dilleri, gelenekleri ve yasaları bakımından diğerlerinden farklıdır. Gallialıları Aquitanlardan Garumna Nehri, Belgalardan ise Matrona ve Sequana nehirleri ayırır. 3. Belgalar Gallia kavimleri arasındaki en cesur halktır. Çünkü hem eyaletin{1} kültür ve uygarlığından çok uzakta yaşamaktadırlar hem de insan ruhunu kadınlaştıran eşyaları satan tüccarlar buralara pek fazla gelmezler. 4. Ayrıca Rhen'in diğer tarafında yaşayan Germenlere çok yakındırlar ve sürekli onlarla savaş içerisindedirler. Yukarıda sıralanan nedenlerden dolayı Helvetler de yiğitlik bakımından diğer Gallerden üstündürler. Çünkü Helvetler de her zaman Germenlerle savaşırlar. Bazen de kendileri Germenlerin topraklarında savaşa giderler. 5. Ülkenin Galler tarafından mesken tutulduğunu söylediğimiz bölümü Rhone bölgesinden başlar. Yönü kuzeye doğru olan bölgenin sınırlarını Garumna Nehri, okyanus ve Belgaların toprakları oluşturmaktadır. Rhen Nehri ise Sequanlar ve Helvetlerin topraklarından geçmektedir. 6. Belgaların toprakları Gallia sınırında başlayarak Rhen Nehri'nin aşağısına kadar uzanmaktadır. Onların topraklarının yönü kuzeye ve doğuya doğrudur. 7. Aquitania Garumna Nehri'nden başlayarak Pirene Dağları'na ve okyanusun İspanya'ya yakın bölümüne kadar uzanır. Yönü batı ile kuzey arasındadır. II. 1. Orgetorix Helvetlerin en soylu ve zengin adamıydı. Marcus Messala ile Marcus Piso'nun konsüllükleri sırasında{2} krallığı ele geçirmek amacıyla bir ayaklanma başlattı. Soylular da onu destekliyordu 2. "Kahramanlık bakımından herkesten üstün olduğumuza göre Gallia'nın tamamını ele geçirebiliriz" şeklindeki sözleriyle kabile halkını göç etmeye razı etti. Halk Orgetorix'in sözlerine kolayca inandı. 3. Zaten Helvetler topraklarının özelliklerinden dolayı oldukça dar bir sahada yaşamak zorunda kalıyorlardı. Bir yanda Helvetia ile Germania arasında sınır oluşturan ve oldukça geniş ve derin bir nehir olan Rhen, diğer yanda ise Sequanlar ve Helvetler arasında bulunan son derece yüksek Iura dağları, üçüncü bir yanda ise Lemannus Gölü ve eyaletimizi Helvetia'dan ayıran Rhone Nehri bulunmaktaydı. Bütün bu coğrafi koşullar Helvetlerin geniş bir alana yayılmalarını engellediği gibi komşularıyla savaşmalarını da zorlaştırıyordu. 5. Sıralanan nedenlerden dolayı içlerinde savaş isteği duyan Helvetler oldukça sıkıntılıydılar. 6. Öte yandan nüfuslarının kalabalık olması onlara topraklarının nüfuslarına oranla oldukça küçük olduğu düşüncesini veriyordu. Toprakları uzunlamasına yaklaşık ikiyüzkırk mil, genişliğine ise yüzseksen mil kadardı. III. 1. Orgetorix'in sözlerinin etkisinde kalan Helvetler göç için gerekli şeyleri hazırlamaya başladılar. Olabildiği kadar çok yük hayvanı ve araba satın aldılar. Yolculukları sırasında kendilerine yetecek kadar yiyeceğe sahip olabilmek için mümkün olduğu kadar fazla tohum ektiler. Ayrıca en yakın komşularıyla da barış ve dostluk kurdular. 2. Bütün bu işleri başarmak için iki yılın yeteceğini düşündüler ve üç yıl sonra yola çıkmaya karar verdiler. 3. Göç hazırlıklarını yönetmek için Orgetorix görevlendirildi. Ayrıca kabilelere elçi olarak gitme görevini de üstlendi. Yolculuğu sırasında Sequan kabilesinden Catamantaloedis'in oğlu Casticus'u kendilerine yardım etmeye razı etti. Casticcus'un babası Sequanların kralıydı. Kendisine Roma senatosu tarafından "Roma halkının dostu" unvanı da verilmişti. Orgetorix Casticus'a babasının krallığını ele geçirmesini önerdi. 4. Aynı günlerde Haedu kabilesinin önderi olan ve halk tarafından çok sevilen Diviciasus'un erkek kardeşi Dumnorix'e de aynı şeyi önerdi. Ayrıca kızıyla onu evlendirdi. 5. Girişimlerinin kolayca gerçekleşebileceğini söylüyordu. 6. Kendisinin de bütün Gallia'nın en kuvvetli kabilesi olan Helvetlerin krallığını ele geçirmek üzere olduğunu ifade ediyordu. Onlara kendi araç gereçleri ve ordusuyla birer krallık kazandıracağını vaat etti. 7. Bu kimseler de Orgetorix'in sözlerine kanarak karşılıklı olarak yemin ettiler. Krallıkları ele geçirdikten sonra en kuvvetli ve en cesur üç kabilenin yardımıyla bütün Gallia'yı ele geçireceklerini umuyorlardı. IV. 1. Casuslar bu planı Helvet halkına haber verdi. Orgetorix'i zincirlere vurarak sorgulamaya karar verdiler. Eğer mahkûm edilirse diri diri ateşte yakılması gerekiyordu. 2. Orgetorix sorgulamanın yapılacağı gün etraftaki adamlarını, hizmetkarlarını ve borçlularını topladı. Bütün adamlarının sayısı onbine yakındı. Adamlarının sayesinde sorgulanmaktan kurtuldu. 3. Duruma öfkelenen kabile halkı haklarını silahlarıyla korumaya çalıştı. Memurlar köylerden birçok asker topladılar. Bu sırada Orgetorix öldü. Helvetlerin de sandığı gibi kendi kendini öldürmüş olması olası görünmektedir. V. 1. Olan bitenlere rağmen Orgetorix'in ölümünden sonra Helvetler vatanlarını terk etmek konusunda düşündükleri şeyleri gerçekleştirmeye çalıştılar. 2. En sonunda amaçlarına ulaşabilmek için kendilerini hazır sandıkları zaman