T.C Harran Ünġversġtesġ Fen Bġlġmlerġ Enstġtüsü
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
T.C HARRAN ÜNĠVERSĠTESĠ FEN BĠLĠMLERĠ ENSTĠTÜSÜ YÜKSEK LĠSANS TEZĠ BĠRECĠK (ġANLIURFA) ĠLÇESĠ FIRAT VADĠSĠ’NDEKĠ ANTEPFISTIĞI BAHÇELERĠNDE YAPAY KIġLAMA BARINAKLARINDA KIġLAYAN BÖCEK (ARTHROPODA: INSECTA) FAUNASININ BELĠRLENMESĠ Yeliz SABUNCU BĠTKĠ KORUMA ANABĠLĠM DALI ġANLIURFA 2019 Dr. Öğr. Üyesi Mehmet MAMAY danıĢmanlığında, Yeliz SABUNCU‟nun hazırladığı “Birecik (ġanlıurfa) Ġlçesi Fırat Vadisi’ndeki Antepfıstığı Bahçelerinde Yapay KıĢlama Barınaklarında KıĢlayan Böcek (Arthropoda: Insecta) Faunasının Belirlenmesi” konulu bu çalıĢma 10/06/2019 tarihinde aĢağıdaki jüri tarafından oy birliği ile Harran Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Ziraat Mühendisliği Anabilim Dalı‟nda YÜKSEK LĠSANS TEZĠ olarak kabul edilmiĢtir. Ġmza DanıĢman : Dr. Öğr. Üyesi Mehmet MAMAY ………………… Üye : Prof. Dr. Ġnanç ÖZGEN ………………… Üye : Dr. Öğr. Üyesi Çetin MUTLU ………………… Bu Tezin Bitki Koruma Anabilim Dalı’nda Yapıldığını ve Enstitümüz Kurallarına Göre Düzenlendiğini Onaylarım Doç. Dr. Ġsmail HĠLALĠ Enstitü Müdürü Not: Bu tezde kullanılan özgün ve baĢka kaynaktan yapılan bildiriĢlerin, çizelge, Ģekil ve fotoğrafların kaynak gösterilmeden kullanımı, 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunundaki hükümlere tabidir. i ĠÇĠNDEKĠLER Sayfa No ÖZET ................................................................................................................................................... ii ABSTRACT ........................................................................................................................................ iii ġELĠLLER DĠZĠNĠ .............................................................................................................................. v ÇĠZELGELER DĠZĠNĠ ....................................................................................................................... vi SĠMGELER ve KISALTMALAR DĠZĠNĠ…………………………………………………………………………….viii 1.GĠRĠġ ................................................................................................................................................ 1 2.ÖNCEKĠ ÇALIġMALAR ................................................................................................................. 6 3. MATERYAL ve METOT .............................................................................................................. 10 3.1. Materyal ...................................................................................................................................... 10 3.2. Metot ........................................................................................................................................... 11 4.ARAġTIRMA BULGULARI ve TARTIġMA ............................................................................... 14 4.1.Takım: Coleoptera.................................................................................................................... 22 4.1.1.Familya: Coccinellidae .................................................................................................... 22 4.1.1.1. Oenopia conglobata (Linnaeus, 1758) ............................................................... 22 4.1.1.2. Hippodamia variegata (Goeze, 1777) ................................................................ 23 4.1.1.3. Coccinella septempunctata (Linnaeus, 1758) .................................................... 25 4.1.2. Familya: Scarabaeidae .................................................................................................... 25 4.1.2.1. Loraphodius suarius (Falderman, 1835) ............................................................ 26 4.1.3. Familya: Elateridae .......................................................................................................... 26 4.1.3.1. Drasterius bimaculatus (Rossi, 1790) ................................................................. 27 4.1.4. Familya: Chrysomelidae .................................................................................................. 28 4.1.4.1. Hermaeophaga (Orthocrepis) ruficollis (Lucas, 1847) ....................................... 28 4.1.5. Familya: Curculionidae .................................................................................................... 28 4.1.5.1. Bangasternus orientalis (Capiomont, 1873) ....................................................... 29 4.1.6. Familya: Buprestidae ....................................................................................................... 30 4.1.6.1. Capnodis carbonaria (Scopoli, 1763) ................................................................. 30 4.2. Takım: Hemiptera ................................................................................................................... 31 4.2.1. Familya: Pentatomidae .................................................................................................. 31 4.2.1.1. Piezodorus lituratus (Fabricius, 1794) ................................................................ 31 4.2.1.2. Dolycoris baccarum (Linnaeus, 1758 .................................................................. 32 4.2.2. Familya: Lygaeidae .......................................................................................................... 33 4.1.2.1. Geocoris luridus (Fieber, 1844) .......................................................................... 33 4.2.3. Familya: Rhopolidae ........................................................................................................ 34 4.2.3.1. Liorhyssus hyalinus (Fabricius, 1794) ................................................................. 34 4.3 Takım: Neuroptera ................................................................................................................... 35 4.3.1. Familya: Chrysopidae .................................................................................................... 35 4.3.1.1. Chrsoperla carnea (Stephens, 1836) ................................................................. 35 5.SONUÇLAR ve ÖNERĠLER .......................................................................................................... 37 ÖZGEÇMĠġ ....................................................................................................................................... 45 ii ÖZET Yüksek Lisans Tezi BĠRECĠK (ġANLIURFA) ĠLÇESĠ FIRAT VADĠSĠ’NDEKĠ ANTEPFISTIĞI BAHÇELERĠNDE YAPAY KIġLAMA BARINAKLARINDA KIġLAYAN BÖCEK (ARTHROPODA: INSECTA) FAUNASININ BELĠRLENMESĠ Yeliz SABUNCU Harran Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bitki Koruma Anabilim Dalı DanıĢman: Dr. Öğr. Üyesi Mehmet MAMAY YIL: 2019, Sayfa: 45 Genelde Türkiye, özelde Güneydoğu Anadolu Bölgesi için Birecik Fırat Vadisi Antepfıstığı üretimi açısından özel bir yere sahiptir. Fırat Vadisi‟nin ürün deseninde Antep fıstığı birinci sırada yer almaktadır. Antepfıstığı bahçelerinde üretimi olumsuz yönde etkileyen Arthropoda ġubesinin böcekler olarak bilinen Ġnsecta sınıfına giren birçok zararlının olması istenmeyen bir durum olarak karĢımıza çıkmaktadır. Bu zararlılardan bazıları Antepfıstığı bahçelerinde önemli kalite ve kantite kayıplarına sebep olmaktadır. Doğal biyolojik mücadele kapsamında faydalıların tanınması ve korunması, bu zararlıları baskı altında tutmak açısından oldukça önem arz etmektedir. Bu nedenle, Birecik ilçesi Fırat Vadisi‟ndeki Antep fıstığı bahçelerinde kıĢı geçiren böcekler bu çalıĢma ile belirlenmiĢtir. Bu amaçla, Birecik ilçe sınırları içerisinde yer alan Fırat Vadisi‟nde yöreyi temsil edecek Ģekilde beĢ farklı köyde birer bahçe ve her bahçeyi temsil edecek on farklı ağaçta suni kıĢlama barınakları oluĢturulmuĢtur. Belirlenen bu ağaçlara böcek türlerinin kıĢlama dönemini geçirmeleri için beĢine keten telis kumaĢı ve beĢine oluklu mukavva kartondan oluĢan kıĢlaklar seçilen ağaç gövdelerine sarılmıĢtır. Böcekler henüz kıĢlama döneminden çıkmadan suni barınaklar toplanarak kıĢlaklarda bulunan türler taksonlarına göre gruplandırılarak ayrılmıĢ ve sayıldıktan sonra kaydedilmiĢtir. Daha sonra, bu türler uygun Ģekilde muhafaza edilerek konu uzmanlarına teĢhis ettirilmiĢtir. ÇalıĢma sonucunda 6 takıma ait 20 familyadan 20 böcek türü tespit edilmiĢtir. Birecik Vadisi antepfıstığı bahçelerinde kıĢlayan böcek türleri. Oenopia conglobata (Linnaeus, 1758) (Coleoptera: Coccinellidae), Hippodamia variegata (Goeze, 1777) (Coleoptera: Coccinellidae), Coccinella septempunctata (Linnaeus,1758) (Coleoptera: Coccinellidae) Scymnus spp, (Kugelann, 1794), Loraphodius suarius (Falderman, 1835) (Coleoptera: Aphodiidae), Drasterius bimaculatus (Rossi, 1790) (Coleoptera: Elateridae), Hermaeophaga (Orthocrepis) ruficollis (Lucas, 1849) (Coleoptera: Chrysomelidae), Bangasternus orientalis (Capiomont, 1873) (Coleoptera: Curculionidae), Aulacobaris coerulescens (Scopoli, 1763) (Coleoptera: Curculionidae), Capnodis carbonaria (Klug, 1829) (Coleoptera: Buprestidae), Tentyria euphratica (Girard 1966) (Coleoptera: Tenebrionidae), Malachius rubidus (Erichson, 1840) (Coleoptera: Malachiidae), Piezodorus lituratus (Fabricus, 1794) (Hemiptera: Pentatomidae), Liohryssus hyalinus (Fabricus, 1794) (Hemiptera: Rhopolidae), Dolycoris baccarum (Linnaeus, 1758) (Heteroptera,: Pentstomidae), Eurygaster spp. (Laporte, 1833) (Hemiptera: Scutelleridae), Centrocoris volxemi (Puton, 1878), (Hemiptera: Coreidae) ve Geocoris luridus (Fieber, 1844) (Heteroptera: Lygaeidae) Chrysoperla carnea (Stephens, 1836) (Neuroptera: Chrysopidae) ve Schistocerca gregaria (Forskol, 1775) (Orthoptera: Acrididae)’dır . ANAHTAR KELĠMELER: Antepfıstığı, böcek, fırat vadisi, kıĢlama, faydalı ve zararlı fauna ii ABSTRACT Master’s Thesis DETERMINATION OF OVERWINTERING