Uchwała Nr X/91/16 Z Dnia 22 Stycznia 2016 R
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO Gdańsk, dnia 4 kwietnia 2016 r. Poz. 1339 UCHWAŁA NR X/91/16 RADY MIEJSKIEJ W BRUSACH z dnia 22 stycznia 2016 r. w sprawie przyjęcia „Programu Opieki nad Zabytkami Gminy Brusy na lata 2016-2019” Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. z 2015 r. poz. 1515 ze zm.) w związku z art. 87 ust. 3 i 4 ustawy z dnia 23 lica 2003r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (t.j. Dz. U. z 2014r. poz. 1446 ze zm.) Rada Miejska w Brusach, uchwala co następuje § 1. Przyjmuje się „Program Opieki nad Zabytkami Gminy Brusy na lata 2016-2019”, stanowiący załącznik do uchwały. § 2. Wykonanie uchwały powierza się Burmistrzowi Brus. § 3. Uchwała wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa Pomorskiego. Przewodnicząca Rady Beata Zblewska Dziennik Urzędowy Województwa Pomorskiego – 2 – Poz. 1339 PROGRAM OPIEKI NAD ZABYTKAMI GMINY BRUSY NA LATA 2016-2019 BRUSY 2015 Dziennik Urzędowy Województwa Pomorskiego – 3 – Poz. 1339 SPIS TRE ŚCI STRONA 1 WST ĘP 4 2 PODSTAWA PRAWNA OPRACOWANIA GMINNEGO PROGRAMU OPIEKI NAD 5 ZABYTKAMI 3 UWARUNKOWANIA PRAWNE OCHRONY I OPIEKI NAD ZABYTKAMI W POLSCE 6 4 UWARUNKOWANIA ZEWN ĘTRZNE OCHRONY DZIEDZICTWA KULTUROWEGO 9 4.1. Strategiczne cele polityki pa ństwa w zakresie ochrony zabytków i opieki nad zabytkami 9 4.1.1. Krajowy Program Ochrony Zabytków i Opieki nad Zabytkami na lata 2014 – 2017 (2014) 9 4.1.2. Narodowa Strategia Rozwoju Kultury na lata 2004 – 2020 11 4.2. Strategiczne cele polityki pa ństwa w zakresie rozwoju i ich relacje z ochron ą zabytków i opiek ą 12 nad zabytkami 4.2.1. Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030 (2011) 12 4.2.2. Raport Polska 2030 (2009) 14 4.2.3. Strategia Rozwoju Kapitału Społecznego 2020 (2013) 14 4.3. Strategiczne cele polityki województwa pomorskiego i powiatu chojnickiego w zakresie 15 ochrony zabytków i opieki nad zabytkami 4.3.1. Program Opieki nad Zabytkami Województwa Pomorskiego na lata 2011 – 2014 (2011) 15 4.3.2. Program Opieki nad Zabytkami dla Powiatu Chojnickiego na lata 2014 – 2018 (2014) 18 4.4. Strategiczne cele polityki województwa pomorskiego i powiatu chojnickiego w zakresie 18 rozwoju i ich relacje z ochron ą zabytków i opiek ą nad zabytkami 4.4.1. Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Pomorskiego (2009) 19 4.4.2. Strategia Rozwoju Województwa Pomorskiego 2020 (2012) 20 4.4.3. Regionalny Program Operacyjny Województwa Pomorskiego na lata 2014 – 2020 (2015) 21 4.4.4. Regionalne Programy Strategiczne (2013) 21 4.4.5. Strategia Rozwoju Gospodarczego Ziemi Ko ściersko – Zaborskiej (2000) 24 4.4.6. Strategia Ekorozwoju Powiatu Chojnickiego zgodnie z zało żeniami Agendy 21. 24 5 UWARUNKOWANIA WEWN ĘTRZNE OCHRONY DZIEDZICTWA KULTUROWEGO 25 5.1. Relacje gminnego programu opieki nad zabytkami z dokumentami wykonanymi na poziomie 25 gminy 5.1.1. Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Brusy (1999) 25 5.1.2. Strategia rozwi ązywania problemów społecznych gminy Brusy na lata 2008 – 2013 (2008) 25 5.2. Charakterystyka zasobów i analiza stanu dziedzictwa i krajobrazu kulturowego gminy 26 5.2.1. Ogólna charakterystyka gminy 26 5.2.2. Zarys historii obszaru gminy 26 5.2.3. Krajobraz kulturowy 29 5.2.3.1. Ochrona lokalnych warto ści krajobrazu kulturowego 29 5.2.3.2. Krajobraz kulturowy gminy Brusy 29 5.2.4. Zabytki nieruchome 31 5.2.4.1. Układ urbanistyczny miasta Brusy 31 5.2.4.2. Układy ruralistyczne 32 2 Dziennik Urzędowy Województwa Pomorskiego – 4 – Poz. 1339 5.2.4.3. Ko ścioły 32 5.2.4.4. Pałace i dwory 37 5.2.4.5. Kamienice i miejskie budynki rezydencjonalne 40 5.2.4.6. Budownictwo wiejskie 41 5.2.4.7. Obiekty u żyteczno ści publicznej 42 5.2.4.8. Obiekty techniki i obiekty przemysłowe 43 5.2.4.9. Mała architektura 44 5.2.5. Zabytki ruchome 44 5.2.6. Zabytki archeologiczne 45 5.2.7. Zabytki w zbiorach muzealnych i innych 46 5.2.8. Dziedzictwo niematerialne 46 6 OCENA STANU DZIEDZICTWA KULTUROWEGO GMINY. ANALIZA SZANS I 48 ZAGRO ŻEŃ 7 ZAŁO ŻENIA PROGRAMOWE 51 8 INSTRUMENTARIUM REALIZACJI PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI 54 9 ZASADY OCENY REALIZACJI PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI 55 10 ŹRÓDŁA FINANSOWANIA PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI GMINY BRUSY 58 10.1. Źródła krajowe 58 10.2. Źródła zagraniczne 63 10.2.1. Fundusze strukturalne Unii Europejskiej (okres finansowania 2014 – 2020) 63 10.2.2. Mechanizm Norweski i Mechanizm Finansowy EOG 69 11 CZ ĘŚĆ GRAFICZNA 71 12 ANEKSY 100 12.1. Gminna ewidencja zabytków 100 12.2. Gminna ewidencja stanowisk archeologicznych 106 12.3. Rejestr zabytków nieruchomych 119 12.4. Rejestr zabytków archeologicznych 119 3 Dziennik Urzędowy Województwa Pomorskiego – 5 – Poz. 1339 1. Wst ęp Zabytki stanowi ące najcenniejsz ą cz ęść krajobrazu kulturowego s ą nie tylko materialnym śladem działania pokole ń przodków, lecz równie ż wa żnym elementem wpływaj ącym na odbiór przestrzeni, w której funkcjonuje współczesny człowiek. Ich bogactwo i ró żnorodno ść ma znaczenie dla jako ści życia mieszka ńców, przyczynia si ę tak że do rozwoju społeczno – gospodarczego obszaru, pozytywnie go wyró żnia, przes ądza o atrakcyjno ści. Wpływ dziedzictwa kultury na społeczno ść lokaln ą jest równie ż nie do przecenienia. Obecno ść dobrze zachowanych zabytków kształtuje w śród mieszka ńców poczucie przynale żno ści do wspólnoty, a działania na rzecz ochrony lokalnego dziedzictwa podejmowane razem buduj ą odpowiedzialno ść za wspólne dobro, pozytywnie wpływaj ą na ochron ę wspólnej pami ęci, ucz ą szacunku dla ró żnorodno ści i tradycji, wpływaj ą na rozwijanie poczucia estetyki. Dziedzictwo kulturowe pozytywnie oddziałuje na ró żnorodne bran że gospodarki: bran żę kreatywn ą, turystyk ę kulturow ą, bran żę nieruchomo ści zabytkowych, bran żę ochrony dziedzictwa kulturowego, bran żę rynku sztuki i antyków, bran żę popularyzacji i edukacji dziedzictwa oraz bran żę tradycyjnego rzemiosła i upraw. Samorz ąd gminy poprzez zapisy ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. 2114 poz. 1446, tekst jednolity), w art. 87 Ustawy został zobowi ązany do opracowania gminnego programu opieki nad zabytkami. Program sporz ądzany jest z my ślą o społeczno ści lokalnej, wła ścicielach zabytków, ich u żytkownikach i zarz ądcach. Z zało żenia w jego realizacj ę powinna zosta ć wł ączona cała społeczno ść lokalna, a w popularyzacj ę realizowanych działa ń - równie ż lokalne media. Istotne jest, by mieszka ńcy gminy byli informowani o przebiegu wdra żania programu ochrony zabytków, jak równie ż o aktualnym ich stanie. Gminny program ochrony zabytków przyj ęty i zaakceptowany przez Rad ę Gminy w formie uchwały staje si ę na kolejne lata elementem lokalnej polityki. Ma przede wszystkim inicjowa ć działania, których celem jest ochrona zabytków, wspiera ć ich wła ścicieli i u żytkowników, powinien zach ęca ć do wszelkich działa ń słu żą cych ochronie materialnego dziedzictwa kultury. Program ma słu żyć rozwojowi gminy na jednej z płaszczyzn gospodarki, jak ą jest szeroko poj ęta kultura. Ochrona dziedzictwa kultury lokalnej mo że przynie ść wymierne korzy ści polegaj ące nie tylko na poprawie jako ści przestrzeni, na zwi ększeniu mo żliwo ści zaspokajania potrzeb kulturalnych i edukacyjnych, ale mo że mie ć równie ż wpływ na rozwój lokalnej przedsi ębiorczo ści oraz na zwi ększenie atrakcyjno ści miejsca w oczach inwestorów. Gminny program opieki nad zabytkami stanowi dokument o charakterze uzupełniaj ącym w stosunku do innych aktów prawa miejscowego (miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy). Program nie stanowi aktu prawa miejscowego, lecz jest dokumentem polityki administracyjnej gminy w zakresie inicjowania, wspierania, koordynowania prac z dziedziny ochrony zabytków i krajobrazu kulturowego oraz upowszechniania i promowania dziedzictwa kulturowego. Program stanowi podstaw ę współpracy pomi ędzy samorz ądem gminy, wła ścicielami zabytków i konserwatorem zabytków. Dziennik Urzędowy Województwa Pomorskiego – 6 – Poz. 1339 2. Podstawa prawna opracowania gminnego programu opieki nad zabytkami Obowi ązek opracowania przez samorz ąd gminy programu opieki nad zabytkami wynika w sposób bezpo średni z zapisów ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. 2114 poz. 1446, tekst jednolity), w której art. 87. ust.1 ustawy nakłada obowi ązek sporz ądzenia programu odpowiednio na zarz ąd województwa, powiatu lub wójta (burmistrza, prezydenta miasta). Ustawa wskazuje jednocze śnie okres czteroletni, na jaki program będzie opracowany. Ustawodawca nakłada na samorz ąd obowi ązek sporz ądzenia co 2 lata sprawozdania z jego realizacji, które przedstawiane jest Radzie Gminy. Sprawozdanie to jest przekazywane przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) i powiat do województwa, a tak że wła ściwemu konserwatorowi zabytków w celu jego wykorzystania przy opracowywaniu, aktualizacji i realizacji krajowego programu ochrony zabytków i opieki nad zabytkami. Zgodnie z intencj ą ustawy zawart ą w art. 87 ust. 2, sporz ądzenie przez gmin ę programu ma na celu przede wszystkim: 1) wł ączenie problemów ochrony zabytków do systemu zada ń strategicznych, wynikaj ących z koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju; 2) uwzgl ędnianie uwarunkowa ń ochrony zabytków, w tym krajobrazu kulturowego i dziedzictwa archeologicznego, ł ącznie z uwarunkowaniami ochrony przyrody i równowagi ekologicznej; 3) zahamowanie procesów degradacji zabytków i doprowadzenie do poprawy stanu ich zachowania; 4) wyeksponowanie poszczególnych zabytków oraz walorów krajobrazu kulturowego; 5) podejmowanie działa ń zwi ększaj ących atrakcyjno ść zabytków dla potrzeb społecznych, turystycznych i edukacyjnych oraz wspieranie inicjatyw sprzyjaj ących wzrostowi środków finansowych na opiek ę nad zabytkami; 6) okre ślenie warunków współpracy z wła ścicielami zabytków, eliminuj ących sytuacje konfliktowe zwi ązane z wykorzystaniem tych zabytków; 7) podejmowanie przedsi ęwzi ęć umo żliwiaj ących tworzenie miejsc pracy zwi ązanych z opiek ą nad zabytkami. Zgodnie z art.