Interview | 5

Tekst Karin Geesink-Stegeman | Foto Erik Mafait

Retailconsultant Erik Mafait: ‘Ondernemen gaat verder dan het aanbieden van levensmiddelen’

Supermarktexpert Erik Mafait betoogt dat ondernemers juist nu, in coronatijd, moeten doorpakken om gewonnen terrein niet prijs te geven. ‘Denk na over de leefbaarheid van je winkelcentrum, beoordeel de mogelijkheden om je winkel te verbeteren, onderzoek of je een (additionele) formule met toegevoegde waarde voor het centrum kunt openen.’ Door corona moeten ondernemers nog steviger gaan nadenken over hun eigen functie, stelt hij nadrukkelijk. Over medewerkers: ‘Waar productiviteit en kosten vroeger belangrijke factoren waren bij medewerkers, zie ik dit nu verschuiven naar kennis en klantgerichtheid.’

e grootste uitdaging waar retailers tegen- greren van bijvoorbeeld ‘gemaksformules’, als Readshop en aan lopen is het doorvertalen van de uit- Primera, in of bij de supermarkt. Tevens is het belangrijk voor gangspunten van de formule naar de supermarkten om het winkelgebied waar zij zitten levend te winkelvloer. ‘Je kunt nog zulke mooie houden. ‘Je moet als ondernemer scherp zijn op wat er in je plannen bedenken op het hoofdkantoor, omgeving gebeurt. Zie je leegstand om je heen ontstaan? Sta de executie op de winkelvloer moet ook dan op en ga nadenken over andere invullingen, om de leef- goed zijn. Als zo’n plan in de operatie baarheid van het centrum overeind te houden.’ Donvoldoende tot uitvoering komt, is het op voorhand Op de vraag of PostNL- en DHL-punten in een winkel ook gedoemd te mislukken’, zegt retailexpert Erik Mafait. voor extra relevantie zorgen, reageert Mafait ontkennend. ‘Ik Volgens hem hebben ondernemers en eigen winkels (filia- raad ondernemers juist aan om dit soort punten niet op te len) steeds meer een uitvoerende rol in de naleving van de nemen in de winkel. Het is niet aantoonbaar bewezen dat formule. ‘Retailorganisaties krijgen steeds meer een facilite- mensen die hun pakketje komen afhalen in de winkel ook rende rol. De noodzaak om te ondernemen, om zich te onder- daadwerkelijk boodschappen bij je gaan doen. Daarnaast scheiden wordt daardoor kleiner voor de ondernemer. Het betaalt PostNL steeds minder, terwijl de pakketstroom toe- begint met de juiste doorvertaling van wat de organisatie aan- neemt. De belasting om ruimte te vinden voor de toestroom biedt op de winkelvloer. Dat is voor elke organisatie, bijna niemand uitgezonderd, hetzelfde.’ Erik Mafait Kansen door corona Retailconsultant Erik Mafait is een bekende naam in de retailbranche. Hij heeft voor formules als Super De retailconsultant signaleert ook andere problemen voor de Boer, Deen, Vomar, Emté, Jumbo en Coop gewerkt. Tegenwoordig staat hij retailorganisaties en ondernemers in de markt. ‘Door de coronacrisis heeft de ondernemers bij als interim- en retailconsultant. Ondernemers van bijvoorbeeld Jumbo, Albert Heijn, supermarkt veel extra omzet kunnen creëren. De omzet en Plus, Coop en Spar kloppen met verschillende vraagstukken aan bij Mafait. Dat varieert van vraagstuk- gemiddelde besteding zijn omhoog gegaan, terwijl de bezoek- ken waarbij een supermarkt wordt uitgebreid, omgebouwd tot een andere formule, winkels waarbij de frequentie juist is gedaald. Eigenlijk is dat de meest prettige omzet achterblijft, aan- en verkoop of juist winkels die extreem groeien waarbij de strategie moet wor- manier voor een ondernemer om zijn bedrijf te leiden. Het is den aangepast. nu zaak om deze omzet en de klanten vast te houden.’ Op interimbasis heeft Mafait opdrachten uitgevoerd voor onder meer Tanger Markt, Audax en Sligro, Dit moeten ondernemers realiseren door aanpalende activi- waar hij als lid van het Emté directieteam verantwoordelijk was voor franchise en later, na de overna- teiten in hun winkel te creëren die de aantrekkelijkheid van me door Jumbo en Coop, betrokken was bij de transitie van Emté naar de nieuwe formule en de ont- hun supermarkt vergroten. Mafait denkt hierbij aan het inte- vlechting van de logistieke operatie en vleescentrale.

Foodmagazine juli/augustus 2020

004-007_FOO0708_INT_3_Erik mafait.indd 5 21-07-20 12:51 Interview | 7

Belang van goede medewerkers De retailkenner stipt het belang van goede werknemers aan in zijn verhaal. ‘Medewerkers moeten passen bij de veranderende vraag van consumenten. Klanten doen nu steeds gerichter hun boodschappen, de bezoekfrequentie is omlaag gegaan. Het is voor klanten belangrijk dat ze met medewerkers kunnen pra- ten die hen op de juiste manier informeren. Waar productivi- teit en kosten vroeger de meest belangrijke factoren waren bij medewerkers, zie ik dit verschuiven naar kennis en klantge- richtheid.’ Mafait ziet hierbij kansen als gevolg van de corona- crisis. ‘Sommige horecamensen verloren hun baan. Zij zouden erg geschikt kunnen zijn voor een functie in de foodretail. Zij kunnen wellicht helpen bij de next stap na corona.’ Mafait denkt hierbij aan het aannemen van koks voor het bereiden van verse maaltijden. ‘En zij kunnen ook heel goed klanten voorzien van advies. Kijk goed naar waar de klant behoefte aan heeft in jouw supermarkt en speel daar op in.’ Ondernemers die overwegen te beginnen met verse maaltij- den wil Mafait één ding op het hart drukken. ‘Als je het doet, doe het dan goed. Investeer in de juiste materialen, goede pro- van pakketten wordt alleen maar groter. Het kost vooral ruim- ducten en ingrediënten. Kwaliteit bewijst zich vanzelf.’ Organi- te, personeel en tijd.’ saties moeten er wel voor waken dat honderden ondernemers De supermarktexpert raadt ondernemers aan om in te spe- nu zelf het wiel gaan uitvinden. ‘Zij moeten een module uit- len op het veranderde consumptiegedrag van de consument ‘Mensen uit kristalliseren die past bij vrijwel al hun ondernemers.’ als gevolg van corona. ‘Corona heeft ons gedwongen op een de horeca andere manier ‘supermarkt te bedrijven’, juist ook door het Retailorganisaties wegvallen van de horeca. Ondernemers zijn gaan nadenken zijn erg Mafait heeft in het verleden bij grote supermarktorganisaties over mogelijkheden om zelf verse maaltijden te bereiden in geschikt gewerkt. In zijn rol als regiomanager bij Super de Boer waar hij, hun supermarkt en deze ook te bezorgen. Er ontstaat nu een voor samen met een team bedrijfsadviseurs en specialisten, 105 beweging, als het gevolg van of dankzij corona, die een ande- foodretail. winkels onder zich had, heeft hij geleerd dat ondernemers en re invulling geeft aan de supermarkt. Door corona moeten filialen veel van elkaar kunnen leren. ‘De organisatie bij een ondernemers nog steviger gaan nadenken over hun eigen Zij kunnen filiaal is vaak erg kostengedreven, terwijl een ondernemer juist functie.’ helpen bij is gericht op zoveel mogelijk omzet genereren. Wanneer je die Mafait denkt dat het aanbieden – en mogelijk ook bezorgen de next stap twee elementen kunt verenigen, heb je de perfecte mix.’ – van bereide maaltijden steeds belangrijker gaat worden voor na corona’ Het meest uitdagende project voor Mafait was de interim- supermarktondernemers. ‘Het gaat om de relevantie. In welke periode bij Emté, de formule die vervolgens werd overgeno- mate ben je als ondernemer relevant in je eigen marktgebied? men door Jumbo en Coop. ‘Hier werd een formule ‘uit de Dat gaat veel verder dan je oorspronkelijke functie als aanbie- markt genomen’. Normaliter zijn mijn activiteiten als retail- der van levensmiddelen.’ Het maakt hierbij niet uit of je onder- consultant gericht op het maken van plannen voor de toe- nemer bent in een grote of kleine kern, zegt Mafait. komst. Denk aan uitbreidingen, investeringen en verbeter- plannen, terwijl de transitie van Emté een vraagstuk was met een begin- en vaste einddatum.’ Profiel Erik Mafait In zijn tijd bij Deen leerde Mafait het belang van korte lij- Erik Mafait begon in 1998 bij Prisma Food als formulemanager voor de supermarktformule Golff. In nen tussen directie en winkels. ‘Niet om de winkel te toetsen, 2000 stapte hij over naar Deen in Hoorn. ‘Nog altijd bijzonder hoe ik als commercieel manager nauw maar om te beoordelen of formuleplannen van de centrale betrokken ben geweest bij de enorme groei van deze regionale supermarktketen.’ organisatie op een goede manier worden doorvertaald op de Na 7,5 jaar Deen werd Mafait als regiomanager Super de Boer eindverantwoordelijk voor de operatio- winkelvloer. Als directie en management waren we heel veel nele aansturing van 105 supermarkten in de regio Noord/Oost. in de winkels te vinden. Korte lijnen tussen hoofdkantoor en Bij Vomar, als lid van het managementteam, gaf hij leiding aan category- & spacemanagement en voor- winkels om altijd te zoeken naar verbetering. Ik ben ervan raadbeheer. Na een rol als commercieel directeur bij BPR, een projectmanagement bureau voor retail- overtuigd dat dat, naast een krachtige positionering, heeft bij- ketens, trad gedragen aan het succes en de groei van Deen.’ Mafait toe tot de hoofddirectie van Hanos, als verantwoordelijke voor marketing & inkoop. De supermarktexpert wil verder logischerwijs niet expliciet In mei 2016 vestigde Mafait zich als zelfstandig adviseur voor retailorganisaties en -ondernemers. ingaan op de werkwijze van verschillende formules. Wel ziet In het voorjaar van 2017 werd hij door Sligro gevraagd om ad interim deel uit te maken van het Emté- hij in het algemeen dat de verhouding tussen formule en directieteam, verantwoordelijk voor Emté-franchise. Na de overname van Emté door het consortium ondernemer is veranderd. ‘Vroeger was er meer wantrouwen van Jumbo & Coop hield hij zitting in het directieteam. Hij werd verantwoordelijk voor de transitie van en discussie tussen ondernemer en formule. Nu trekken ze Emté-franchise naar de nieuwe formule Jumbo en Coop. samen op voor de beste positie in de markt.’ In de zomer van 2019 vroeg de directie van Tanger Markt Mafait om een aantal maanden een (interim) Mafait kiest zijn woorden zorgvuldig bij het beantwoorden rol te vervullen bij het professionaliseren van de organisatie en het aanscherpen van de formule. op de vraag of hij denkt dat er in de nabije toekomst een for- In januari 2020 benaderde Audax Mafait om een rol te spelen bij de analyse van verschillende formu- mule gaat verdwijnen. ‘Ik denk wel dat de beweging die zich les en de operationele executie in de winkel(s). de afgelopen jaren heeft voortgedaan voortzet. Ik sluit niet Parallel aan de interim- en projectvraagstukken bij retailorganisaties en de strategiecases bij zelfstan- uit dat er meer bedrijven worden samengevoegd. Wie, wan- dig (supermarkt)ondernemers, is Mafait regelmatig dagvoorzitter bij Focusplaza. neer en op welke termijn weet ik niet.’

Foodmagazine juli/augustus 2020

004-007_FOO0708_INT_3_Erik mafait.indd 7 21-07-20 12:51